GORPUTZ HEZKUNTZAKO IV. TOPAKETAREN KRONIKA
Ekainaren 24ean, Iurretako Institutoan Gorputz Hezkuntzako IV. Topaketa burutu zen. “Zer nolako Gorputz Hezkuntza nahi dugun” izan zen gai nagusia eta horrekin batera, 3 esperien esperientzie tzien n berri berri eman zen. zen. Guztira Guztira hezkuntz hezkuntza a maila maila ezberdi ezberdineta netako ko 120 irakaslek irakaslek parte hartu zuten topaketan eta bertan izan ziren ere, topaketari hasiera emanez, Jon Lopez Lopez (Berr (Berritz itzeg egune une Nagu Nagusik siko o Zuzen Zuzenda daria ria)) eta Bego Begoña ña Garam Garamen endi di (Berri (Berrizta ztatze tze Pedagogikoko Zuzendaria). Hizlari Hizlari nagusia nagusia Alfredo Alfredo Larraz Larraz Urgeles Urgeles izan zen eta bere hitzaldia hitzaldiaren ren ondoren ondoren talde talde txikitan hausnarketa dinamika bat burutu zen denon artean. 1. NOLA NOLAKO KO GORPUT GORPUTZ Z HEZK HEZKUN UNTZ TZAZ AZ HITZ EGITEN EGITEN DUGU DUGU
GAUR GAUR EGUN EGUN? ?
Alfredo Larraz
Alfredo Larrazek bi orduko hitzaldian Gorputz Hezkuntzako Hezkuntzako misioa eta funtsa zein den azaldu zuen. Horrekin batera maiz nahastuta edo modu desegokian erabiltzen diren hainb hainbat at termi termino no argit argitu u zitue zituen n (joka (jokaera era motorr motorra, a, jokab jokabide ide motor motorra, ra, konpe konpeten tentzi tziak, ak, abileziak etb.) baita gorputz hezkuntzako oinarrizko oinarrizko aprendizaiak zeintzuk izan behar diren ere.
Horrekin Horrekin batera batera gure arloa arloa antolatu antolatu eta programa programatzek tzeko o ekintza ekintza motoreen motoreen eremuak eremuak (dominioak) eta barne logika azaldu zituen. Jarraian laburbilduz berak esandakoak:
1.1 Hausnakertaren garrantzia: -Oso garrantzitsua da irakasle orok bere lanaren lanaren inguruan hausnarketa hausnarketa egitea. egitea. Zer da benetan benetan garrantz garrantzitsu itsuena ena Gorputz Gorputz Hezkun Hezkuntzan tzan? ? Galdera Galdera honi hainbat hainbat erantzun erantzun oker eman izan zaio. Adibideak honakoak: -Gorputz Hezkuntza= Osasunarekin lotzea -Ikasleek asko ez ikasi arren, praktikatzea izerdi egitea. -Ikasleek ondo pasatzea. -Ikasleak entrenatzea etorkizunean goi mailako kirolariak izan daitezen. -Teknikak eta abileziak ikastea. -Elkarbizitza, naturarekiko errespetua, autoestima lantzea. -Denetik pixkat egitea, ezertan sakondu gabe. -Gorputz -Gorputz Hezkuntzaren Hezkuntzaren helburua helburua ikasleen ikasleen gaitasun gaitasun motorra garatzea da. Gaitasun edo konpetzentzia konpetzentzia hau, ezagutzaz, ezagutzaz, prozeduraz, prozeduraz, jarreraz eta sentimenduez sentimenduez osatuta dago eta guztiak jokabide motorrarekin lotzen dira.
-Beharrezkoa da gure arloaren izaera zehaztasunez definitzea. Curriculum ezberdinek ez dute garbi garbi izaera izaera hau definitzen definitzen eta termino termino ezberdi ezberdinak nak nahasten nahasten dira: dira: gorputza gorputza,, mugimendua, motrizitatea, jokabide motorra.
1.2 Jokabide motorra (Conducta motriz) -Zer -Zer da: da: joka jokaer era a edo edo port portae aera ra moto motorr rra a + inte intent ntzi zioa oa + esan esanah ahia ia + zent zentzu zua a + ikaslearen proiektua. Egoera konkretu batean pertsonaren osotasuna da.
-Mugimendua berriz, produktua soilik da. Teknika, keinu soila. Pertsona ez dago bere osotasunean. osotasunean. Horregatik, Horregatik, jokaera edo portaera motorra (ikusten (ikusten den mugimedua) ez da nahikoa izaten ikasleen aktuazioa aztertu eta ulertzeko orduan. -Bi termino termino hauek, hauek, jokabide jokabide eta jokaera jokaera motorra, motorra, sarritan sarritan gaizki gaizki erabiltze erabiltzen n dira gure arloan. arloan. Terminol Terminologia ogia arazo arazo bat baino, baino, arazo arazo kontzept kontzeptuala uala da. Mugimenduan Mugimenduan bakarrik bakarrik zentratuz, ikaslea bere osotasunean ez da kontuan hartzen. -Gorp -Gorput utz z Hezku Hezkunt ntzak zako o oina oinarri rrizk zko o helb helbur urua ua JOKA JOKABI BIDE DE MOTO MOTORR RRA A da. da. Bere Bere barnean, INTENTZIOAk eta PROZESUAK batzen dira. 1.3 Gaitasunak (konpetentziak), ezagutzak, abileziak
-Gait -Gaitas asun un motorr motorra: a: bizitz bizitzan an zehar zehar ebolu eboluzio zionat natzen zen doa doa eta jakit jakitek eko o intel intelige igentz ntzia ia garatzen garatzen du. Zer egin, nola, nola, noiz eta norekin norekin inguruneare ingurunearen n ezagutzar ezagutzaren en arabera. arabera. Gai Gai izateko ezagutzak behar dira. Klasean lantzen diren ezagutza orok, bi helburu ditu: 1. Ezagutza horretaz jabetzea (konstrukzioa) 2. Erabiltzen ikastea (esplotazioa) beste eremu batzuetan (aplikazioa) Ezagutzaz jabetu eta beste eremu batzuetan ezagutza horiek aplikatzeko gai garenean konpetente edo gai izatera eramaten gaitu. Ez du ezertarako balio ezagutzak izatea hauek aplikatzeko gai ez bagara. Era berean, gaitasunak ezagutza ezberdinak batzen ditu eta horri esker, arazo motor konplexuei erantzunak aurkitu ditzazkegu. Azken finean pertsona konpetente izatea da: Egoera batean aurrean ditugun ditugun ezagutzak, ezagutzak, jarrerak eta abileziak erabiltzeko erabiltzeko gai izatea emaitza efektiboak eta behin baino gehiagotan errepikatu daitezkeenak lortzeko.
Gaitasunak bi aspektu nagusi ditu: 1. Prozesuan zentratzen da eta prozesu hau, emaitza edo produktua baino garrantzitsuagoa da. 2. Transfer Transferitu itu (orokort (orokortu) u) daiteke daiteke beste beste egoera egoera batetara batetara.. Horreta Horretarako rako 3 pauso pauso gerta gertatze tzen n dira: dira: lehen lehenik ik errep erreprod rodukz ukzioa ioa,, gero gero aplik aplikaz azioa ioa eta azken azkenik ik transposizioa. (Delaunay)
-Zer eskatu eta ebaluatu behar dugun garbi izan behar dugu irakasleok. Bi kultura edo ideologio ezberdin daude gorputz hezkuntzan eta sarritan biak nahasten ditugu. Alde batetik, Ameriketatik datorren korronte konduktista dago, soiliki abilezietan oinarritzen
dena. Bestetik, gaur egun eta etorkizunerako egokiagoa den Europatik datorren konstruktibismoa, ezagutza eta konpetentzietan oinarritutakoa. 1.4 Oinarrizko Aprendizaiak
-Gorputz Hezkuntzan bi aprendizai mota nagusi daude: 1. OINARRIZKO OINARRIZKO APRENDIZAIAK APRENDIZAIAK:: eraginkortasunez ekiteko arauak, legeak eta printzipioak. 2. ESPEZIFIKOAK: ESPEZIFIKOAK: jardueraren jardueraren berezko berezko ezaugarriak ezaugarriak kontuan hartzen hartzen dira. Bereziki abilezia motorrakin lotzen dira. Oinarrizko aprendizaien barruan badaude bakarka eta talde kiroletan aplikatzen diren oinarrizko printzipio amankomunak. Hauek dira:
TALDE KIROLEN HASTAPENEAN PRINTZIPIOAK: 1.Nire aldeko desoreka egoera sortzea. 2.Baloiaren kontrol esanguratsua (joko egoeran) eta taldean baloia mantentzea. 3.Helbururantz mugimendua. 4.Erasoko algoritmoa martxan jartzea. 5.Ekintzen lotura eta jarraipena, rolen permuta eta status aldaketa (rolen ezagutza) BAKARKAKO JARDUEREN PRINTZIPIOAK: 1.Aurrehartze pertzepziozko printzipioa (antipipación perceptiva) 2.Golpoko egonkortasun printzipioa. 3.Antolaketa eta keinu kontrolaren printzioa. 4.Espazio eta iraupenen txikitze eta haunditze printzipioa. 5.Alternantzia taktikoaren printzipioa.
-Gaitasun motorraren garapenerako ez da nahikoa praktika hutsa egitea. Beharrezkoa da hausnarketa kritikoa egitea. Modu honetan ikasleak zentzua emango dio burututako ekintzei eta hauek dituzten aspektu kognitibo, emozional eta pertzetiboak ulertzeko gai izango da.
1.5 EKINTZA MOTORREN BARNE LOGIKA ETA EREMUAK
-Egoera motorrak barne logikaren bidez sailkatzen dira. Espazio, ziurgabetasun egoera eta laguntasun/aurkariaren arabera, 8 motatako egoera motore daude. -Horretan oinarrituz ekintza eremuak (dominiuak) zehazten ditu Larrazek. Ekintza eremuen bidez: 1. Gorputz Gorputz Hezkuntzako Hezkuntzako praktikak praktikak antolatzen antolatzen dira. dira. 2. Gorputz Gorputz Hezkuntzaren Hezkuntzaren konpetentzia konpetentzia espezifikoak espezifikoak zehazten dira. dira. 3. Curriculumek Curriculumeko o edukiak antolatzeko antolatzeko aukera aukera bat da. Beraz, ikasturtea programatzeko eta saioak antolatzeko baliogarria izan daiteke sailkapen hau. Ekintza eremu ezberdinen hainbat adibide praktiko azaldu zituen Larrazek.
2. ESPERIENTZIA EZBERDINAK
Aurten 3 izan dira azaldu diren esperientziak: esperientziak: 1. Antzarraren jolasa, erronka kooperatibo bezala. 2. Artzikirola, talde kirola lantzeko ikusmolde berria. 3. Contac dance, gorputz adierazpena.
