UNIVERSIDAD NACIONAL FEDERICO VILLAREAL Facultad de Ingeniería Geográfca, A!iental " Ecoturi#o E#cuela de Ingeniería A!iental
FACTORES ABIÓTICOS EN LA ECOLOGÍA: AUTOECOLÓGICA ASIGNATURA: OCEANOGRAFÍA HIDROBIOLÓGICOS ALUMNO:
ALVAREZ ORÉ, Jorge A!r"#
CÓDIGO:
$%%&%'()*+
DOCENTE: TURNO:
Y
RECURSOS
ING VERA CHAMOCHUMBI, Be-./0 F T
SECCI SECCIÓN ÓN::
A
+% DE OCTUBRE DEL $%'(
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
DEDICATORIA
A DIOS
1or #2 3435. /3#er36or!3. .7 !.ro# 7. 83!., e7 9r3837eg3o 7. o9or523!.! !e #er83r . 7o# !e/;#
A MIS ABNEGADOS PADRES
1or
6e7e63. !e 83!. #er83r . 7o# 2e#5ro# . 7. #o63e!.!
A NUESTRO CATEDRÁTICO………
1or 6o5r3<23r 6o 2e#5ro !e#.rro77o Y e/9e?o @.63. 2e#5r. 9er#o., 9or #2 e-e/97o !e 9roe#3o.73!.! 2e 26. o783!.re/o#
2
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
DEDICATORIA
A DIOS
1or #2 3435. /3#er36or!3. .7 !.ro# 7. 83!., e7 9r3837eg3o 7. o9or523!.! !e #er83r . 7o# !e/;#
A MIS ABNEGADOS PADRES
1or 6e7e63. !e 83!. #er83r . 7o# 2e#5ro# . 7. #o63e!.!
A NUESTRO CATEDRÁTICO………
1or 6o5r3<23r 6o 2e#5ro !e#.rro77o Y e/9e?o @.63. 2e#5r. 9er#o., 9or #2 e-e/97o !e 9roe#3o.73!.! 2e 26. o783!.re/o#
2
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
3
AGRADECIMIENTO
A MI ALMA MATER S3e!o 2e#5r. U38er#3!.! U38er#3! .! N.63o.7 Fe!er36o V377.rre.7 7. 2e @.6e 9o#3<7e 2e#5r. 38e#53g.63=, 9or e7 62.7 #e 7e .gr.!e6e . 7.# .25or3!.!e# Dr E70.# V.78er!e 9or #2 g20. e 2e#5r. 9re9.r.63=, .7 !3re65or !e e#62e7. Ce#.r M2?o, 9or #2 9.63e63. .9oo
E e#9e63.7 . 2e#5ro !o6e5e Ig Be-./0 F Ver. C@./o6@2/<3, C@./o6@2/<3, gr.63.# 9or #2 .9oo, 53e/9o /o538.63= e e7 5r.#62rr3r !e 2e#5ro# e#52!3o# 9roe#3o.7e#, 9or @.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
4
OBJETIVOS •
•
•
•
D.r . e5e!er e7 6o6e95o !e7 5e=r36o !e 6.!. 2o !e 7o# .65ore# .<3=536o# !e7 e5oro !e 2 3!383!2o, 5.5o e7 /.r3o 6o/o e7 5erre#5re, 3672e!o . e#9e63e# ."re.# Mo#5r.r . 5r.8"# !e 8.r3o# gr;46o# !3<2-o# 3523538o# 5.7e# o63oe# E#5.<7e6er 6o6e95o# /;# 9ro2!o# !e7 /o!e7o e6o7=g36o !e7 Ig Be-./0 Ver. C@./o6@2/<3 Logr.r 6o/9re!er 7. !e#6r3963= !e 6.!. 2o !e 6o/9oe5e# .<3=536o# !e 7o# e6o#3#5e/.#
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
5
ÍNDICE AGRADECIMIENTO+ OBJETIVOS( ÍNDICE MARCO TEÓRICO& ECOSISTEMAS& 1RINCI1ALES ECOSISTEMAS* CAMBIOS NATURALES DE LOS ECOSISTEMAS LOS ECOSISTEMAS TERRESTRES'% ECOSISTEMAS ACUTICOS '' LUZ'+ NATURALEZA DE LA LUZ'( VELOCIDAD' LUZ EN EL OCÉANO' TEM1ERATURA'& ESCALAS DE TEM1ERATURA'* EFECTOS DE LA TEM1ERATURA'* 1RESIÓN' DENSIDAD Y 1RESIÓN ATMOSFÉRICA$% 1RESIÓN EN LOS OCÉANOS$' ATMÓSFERA$' COM1OSICIÓN$' FORMACIÓN$$ ESTRUCTURA$$ EFECTO DE LAS ACTIVIDADES HUMANAS$+ DESTRUCCIÓN DEL OZONO$( VIENTOS$( SALINIDAD$( SODICIDAD$) TOICIDAD ES1ECÍFICA$) EL ORIGEN DE LAS SALES$) ÍNDICES DE SALINIDAD (RADER ET AL. 1943)$* AGUA: HUMEDAD$ NUTRIENTES Y GASES: GASES DISUELTOS$
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
6
FACTORES UE AFECTAN LA SOLUBILIDAD DE GASES EN AGUA+% SUELOS O SUSTRATOS +$ NATURALEZA DEL SUELO++ CLASES DE SUELO+( CLASIFICACIÓN DE LOS SUELOS+) UÍMICA DEL SUELO+& AGUA DEL SUELO+* MATERIA ORGNICA DEL SUELO+ ALCALINIDAD+ ALCALINIDAD Y NIVEL DE 1H+ CAUSAS DE ALCALINIDAD(% DAKOS 1OR UNA ALTA ALCALINIDAD(% 9H gr.!o !e .76.733!.! !e7 .g2. !e /.r(% SALES MINERALES(% DENSIDAD(' BIBLIOGRAFÍA($
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
7
MARCO TEÓRICO
ECOSISTEMAS E6o#3#5e/., #3#5e/. !3;/36o re7.538./e5e .25=o/o or/.!o 9or 2. 6o/23!.! .52r.7 #2 /e!3o ./<3e5e 0#36o E7 6o6e95o, 2e e/9e= . !e#.rro77.r#e e 7.# !"6.!.# !e '$% '+%, 53ee e 62e5. 7.# 6o/97e-.# 35er.663oe# e5re 7o# org.3#/o# 97.5.#, .3/.7e#, <.65er3.#, .7g.#, 9ro5ooo# @ogo#, e5re o5ro# 2e or/. 7. 6o/23!.! 7o# 2-o# !e eerg0. /.5er3.7e# 2e 7. .5r.83e#. Niveles trófcos de un ecosistema La ilustración reresenta los distintos niveles trófcos !ue ueden encontrarse en un ecosistema. Descomonedores" roductores # consumidores esta$lecen relaciones alimentarias entre ellos" #a !ue unos or%anismos se alimentan de otros # a su ve& sirven de
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
8
H. /26@.# or/.# !e 67.#346.r e6o#3#5e/.#, e7 9ro93o 5"r/3o #e @. 25373.!o e 6o5e>5o# !3#535o# 12e!e !e#6r3<3r#e 6o/o e6o#3#5e/.# o.# 5. re!263!.# 6o/o 7o# [email protected]# !e /.re. !e 7.# ro6.# 5. e>5e#.# 6o/o 2 .65352! !=!e 5er/3. 2 e6o#3#5e/. e/93e. o5ro L. 3!e. !e e6o#3#5e/.# 67.r./e5e #e9.r.<7e# e#, 9or 5.5o, .r53463o#.
1RINCI1ALES ECOSISTEMAS No o<#5.5e, e7 6o6e95o !e e6o#3#5e/. @. !e/o#5r.!o #2 25373!.! e e6o7og0. Se .9736., 9or e-e/97o, 9.r. !e#6r3<3r 7o# 9r3639.7e# 539o# !e @;<35.5# !e7 97.e5. E6o#3#5e/.# 5erre#5re#: ;r536o# .793o#, 9ro93o# !e reg3oe# r0.# #3 ;r
'omonentes clsicos de un ecosistema
E7 5"r/3o e6o#3#5e/. 92e!e 5./<3" 25373.r#e 9.r. !e#6r3<3r ;re.# geogr;46.# 2e 6o53ee 2 e#9e65ro ./973o !e 539o# !e @;<35.5# /252./e5e 83627.!o# 9or e=/eo# e6o7=g36o# A#0, 7. reg3= !e7 Serege53Seroer., e r36. or3e5.7, 2. !e 7.# reg3oe# #.78.-e# /;# e#9e65.627.re# !e7 /2!o, #2e7e 6o#3!er.r#e 6o/o 2 P36o e6o#3#5e/. or/.!o 9or !3#535o# @;<35.5#: 77.2r.# @er<;6e.#, #.<.. .r<=re., e#9e#2r.#, /.6@.# !e
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
9
A#3/3#/o, 7.# o.# /;# 9ro!26538.# !e 7o# o6".o# #e @. !383!3!o e 2. #er3e !e gr.!e# e6o#3#5e/.# /.r3o# 2e 6o53ee @;<35.5# /2 8.r3.!o# So e-e/97o# !e gr.!e# e6o#3#5e/.# /.r3o# !e 6.r.65er0#536.# /2 !3#535.#: e7 /.r Negro, e7 #3#5e/. or/.!o 9or 7. 6orr3e5e !e Beg2e7., re5e . 7. 6o#5. #2ro663!e5.7 !e r36., o e7 go7o !e M">36o
CAMBIOS NATURALES DE LOS ECOSISTEMAS E7 /2!o .52r.7 e#5; e 9er9e52o e#5.!o !e 5r.#or/.63= E7 6./<3o o9er. . 5o!.# 7.# e#6.7.# !e 53e/9o, !e#!e 7.# /;# 6or5.# . 7.# /;# 7.rg.# Lo# 6./<3o# . 6or5o 97.o, o<#er8.<7e# 9or 7.# 9er#o.#, #2e7e #er 606736o# 9re!e63<7e#: o6@e !0., 6367o /e#2.7 !e 7.# /.re.#, 6./<3o .2.7 !e 7.# e#5.63oe#, 6re63/3e5o, re9ro!2663= /2er5e !e 7o# 3!383!2o# A e#5. e#6.7., /26@o# e6o#3#5e/.# o e>92e#5o# . 7. .663= @2/.. 9.re6e e#5.<7e# e 38.r3.<7e#, e 2 e#5.!o !e e2373
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
10
A e#6.7.# 5e/9or.7e# /;# 6or5.# 92e!e 5./<3" 9ro!263r#e .75er.63oe# 673/;536.# !e 32e63. geogr;46. ./973. Uo !e 7o# e-e/97o# /;# e#9e65.627.re# e# 7. 6orr3e5e !e E7 N3?o, 2. 6orr3e5e !e .g2. 6;73!. 2e re6orre 9er3=!36./e5e e7 1.6046o E-er6e 2. 32e63. eor/e #o, #o !e9e!3e5e# !e7 2ego, . 2e 7o# 36e!3o# 9er3=!36o# or/. 9.r5e e#e63.7 !e7 6367o !e 6re63/3e5o e#5o# e6o#3#5e/.# #o /2 6o/2e# e ;re.# #e/3;r3!.#, 6o/o gr. 9.r5e !e A2#5r.73. A e#6.7.# !e 53e/9o /;# 9ro7og.!.#, 7o# e=/eo# geo7=g36o# 7. e8o7263= !e#e/9e?. 2. 263= 6r263.7 e e7 6./<3o !e 263o./3e5o !e 7o# e6o#3#5e/.# L. !er38. 6o53e5.7 .75er., 735er.7/e5e, 7. . !e 7. T3err., !e#5r2e 9.3#.-e# 6re. o5ro# 2e8o#, /3e5r.# 2e 7. e8o7263= !. 72g.r . 2e8.# or/.# !e 83!. 2e, . #2 8e, 92e!e 6re.r e6o#3#5e/.# 2e8o# .7 53e/9o 2e 3!26e 7. e>5363= !e o5r.# e#9e63e# 7. 9"r!3!. o 5r.#or/.63= !e 7o# e6o#3#5e/.# !e 7o# 2e or/.<. 9.r5e
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
11
1ero e#5o o #3g346. 2e 7o# e6o#3#5e/.# .52r.7e# 6.re6. !e 6o5323!.! M26@o# @. !e/o#5r.!o 2. e7.#5363!.! 2. 9er#3#5e63. eor/e# !2r.5e /377oe# !e .?o# So e-e/97o# !e e6o#3#5e/.# 2e #e @. /.5e3!o .9.re5e/e5e e#5.<7e# !2r.5e /26@o 53e/9o: 7.# e>5e#.# 77.2r.# !e7 o!o o6e;36o, 7o# e6o#3#5e/.# !e 539o /e!35err;eo !e7 #2r !e r36. e7 oe#5e !e A2#5r.73. .7g2.# ;re.# !e #e78. 5ro936.7 77283o#. o 97283#378., 6o/o 7.# !e7 S2re#5e .#3;536o 6o53e5.7 o 7.# /o5.?.# !e7 e#5e !e r36.
LOS ECOSISTEMAS TERRESTRES Lo# 8.r3.!o# ./<3e5e# 5erre#5re# 6.!. 2o 6o 6.r.65er0#536.# 9ro93.#, @.6e 2e e>3#5. gr. P/ero !e e6o#3#5e/.# Se 92e!e @.<7.r e 2 ./<3e5e 5erre#5re !e e6o#3#5e/. !e 7o# 9o7o#, !e 9.r./o#, !e /o5.?., !e 8.77e, !e 77.2r., !e !e#3er5o E#5o# gr.!e# e6o#3#5e/.# . #2 8e 92e!e 6o5eer /26@.# #2
1;g3. .5er3or: Ecosistema Andino Lo# org.3#/o# /2er5o# #e !e#6o/9oe e e7 #2e7o .#0 7o# e7e/e5o# 92e!e #er re25373.!o# e or/. /2 r;93!. !e 2e8o 9or 7.# 97.5.# Lo# 25r3e5e# 7. @2/e!.! e6e#.r3o# 9.r. 7. 83!. #o 8.r3.<7e#, !e9e!3e!o !e7 539o !e #2e7o 673/. E7 /o83/3e5o !e 7o# org.3#/o# 838o# #e re.73. #o5e#.# e 7. T3err., !e#!e e7 e62.!or . 7o# 9o7o# Lo# B3o/.# #o 7o# !3#535o# e6o#3#5e/.# 5erre#5re# 2e #e !3ere63. 9or #2# 6.r.65er0#536.# 673/;536.# 9or 5eer 2. 8ege5.63= .2. !e5er/3.!.# Lo# !3#535o# B3o/.# #o: 7. #e78., 7. #.<.., e7 !e#3er5o, e7
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
12
4-.63= !e 7o# #2e7o#, 7. 730geo 7. 6.95.63= !e7 !3=>3!o !e 6.r5r.?.# 7. 6o5./3.63= E7 #2e7o, e7 .g2. 7. .5/=#er. #o 7o# 6o/9oe5e# .<3=536o# !e 2 e6o#3#5e/. 2e #3r8e !e #2#5e5o o .9oo . 7. 83!. !e 97.5.#, .3/.7e# /36roorg.3#/o# O5ro# e7e/e5o# .<3=536o# 2e 5./<3" 32e #o 7. 72, 7. 5e/9er.52r., 7. @2/e!.!, 7. 9re#3= .5/o#"r36., 7. 8e7o63!.! !e 7o# 83e5o# 7.# #.7e# /3er.7e# !e 7o# #2e7o# 7o# re#5o# org;36o# To!o# e77o# #o .65ore# !e7 ./<3e5e 0#36o 2e 53ee 3-ere63. #o0geo . 7. .5/=#er. 62.!o o5o#35e53.
ECOSISTEMAS ACUTICOS U e6o#3#5e/. e# 2. 6o/23!.! !e org.3#/o# 2e 838e e 35er.65P. !e5ro !e 2 e5oro !e5er/3.!o E 2 e6o#3#5e/. .62;536o, e#e e5oro e# e7 .g2., 5o!o# 7o# .3/.7e# 7.# 97.5.# 838e .770 E7 e#6e.r3o e#9e6046o e7 539o !e .g2., 6o/o 2 7.go !e .g2. !276e o 2 #.7.!.r, !e5er/3. 2" 539o !e 97.5.# .3/.7e# 8383r; .770
Ecosistema acutico
Eco#i#tea# arino#
Lo# #3#5e/.# /.r3o#, 2 o6e;36o#, re9re#e5. .7re!e!or !e7 &%W !e 7. #29er463e 5erre#5re #e 6.r.65er3. 9or 7. 9re#e63. !e #.7 !3#2e75. e e7 .g2. E7 38e7 !e #.733!.! re9re#e5. .9ro>3/.!./e5e + 9.r5e# !e 6.!. '%%% gr !e .g2., 9ero 92e!e 8.r3.r e 263= !e7 673/. o 7. 9re#e63. !e 2. 2e5e 6er6.. !e .g2. !276e Lo# org.3#/o# /.r3o# !e35o#. !e 2o . o5ro $i%o# de &á!itat# de agua #alada
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
13
Lo# e6o#3#5e/.# !e .g2. #.7.!. 8. !e#!e 7.# 9o<7.!.# o.# 6o#5er.# .7 6.#3 3@=#935o o!o /.r3o E 7o# @;<35.5# /.r3o#, 7. 6.!e. .73/e5.r3. 6o/3e. 6o e7 97.65o, /36roorg.3#/o 2e re23ere 72 #o7.r 9.r. o<5eer eerg0. 6re6er 1or 7o 5.5o, 7o# #3#5e/.# /;# 6er6.o# . 7. #29er463e o 2e #e e62e5r. e .g2.# 9o6o 9ro2!.# .7o-. /;# 83!. E#5o 3672e e#52.r3o#, #.7.!.re#, .rre63e# !e 6or.7 o5ro# @;<35.5# 5ro936.7e# o.# 35er/.re.7e#, 6o/o 7.g2.# 7./3.r3.# L. 83!. .3/.7 e 7o# e6o#3#5e/.# /.r3o# 3672e !e#!e oo97.65o /36ro#6=936o @.#5. 9e6e# !e 5o!o# 7o# 5./.?o# /./0ero# /.r3o#, 3672e!o o6.#, <.77e.# /..50e# Eco#i#tea# de agua dulce
E7 .g2. !276e, .g2. 2e #e 92e!e 5o/.r o 53ee 2 6o5e3!o /03/o o 3e>3#5e5e !e #.7, 53ee #2# 9ro93o# e6o#3#5e/.# .62;536o# E#5. 6.5egor0. 3672e r0o# .rroo#, 7.go# 7.g2.#, 9.5.o# @.#5. .g2.# #2<5err;e.# C.!. 2o !e e#5o# #3#5e/.# e# P36o, e 3672#o !e5ro !e 7.# !3ere5e# 6.5egor0.#, 6.!. @;<35.5 e#9e6046o 8.r0. e 263= !e 7. .75352!, 7. 5e/9er.52r. 7. @2/e!.! 1or e-e/97o, 2. 97.5. 2e 9er5ee6. . 2 7.go 9o6o 9ro2!o !e .g2. 6;73!. !e 2 673/. 5ro936.7 o 9o!r0. #o
Lo# e6o#3#5e/.# !e .g2. !276e .7o-. . 2. gr. 8.r3e!.! !e .3/.7e#, 3672e!o 3#e65o#, .4<3o# 9e6e# U 6;7627o re7.538o . 7.# e#9e63e# !e 9e6e# 3!36. 2e e7 (%W !e 7. 83!. 5erre#5re 9er5ee6e . e6o#3#5e/.# !e .g2. !276e De .62er!o 6o Br3. R356@er, !e T@e N.52re Co#er8.6, #e @. 6.5.7og.!o 9or 7o /eo# (%%% e#9e63e# !e 9e6e# !e .g2. !276e Lo# g2#.o#, 7o# /o72#6o#, 7.# .7g.# 7.# <.65er3.# 5./<3" 838e e #3#5e/.# !e .g2. !276e, .#0 6o/o 32/er.<7e# e#9e63e# !e 97.5.# A#3/3#/o, 7o# .3/.7e# 6o/o 7.# .8e#, 7.# 25r3.# 7o# o#o# 25373. !36@o# e6o#3#5e/.# 6o/o 2. 2e5e !e .73/e5o I%acto del &o!re
L. 25373.63= !e 7o# e6o#3#5e/.# .62;536o# 9or 9.r5e !e7 @o/=536.# e @;<35.5# e#9e6046o#, e7 e>6e#o e 7. 9e#6., 7. e>97o5.63= !e 7.# o.# 6o#5er.# e 3672#o e7 6.7e5./3e5o g7o<.7
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
14
Es!uemati&ación de los Ecosistemas Acuticos
LUZ L2, or/. !e r.!3.63= e7e65ro/.g"536. #3/37.r .7 6.7or r.!3.5e, 7.# o!.# !e r.!3o o 7o# r.o# L. 72 6orre#9o!e . o#637.63oe# e>5re/.!./e5e r;93!.# !e 2 6./9o e7e65ro/.g"536o, e 2 r.go !e5er/3.!o !e re62e63.# 2e 92e!e #er !e5e65.!.# 9or e7 o-o @2/.o L.# !3ere5e# #e#.63oe# !e 6o7or 6orre#9o!e . 72 2e 833/.!./e5e ( X '%'( 833/.!./e5e &, X '%'( 833/. e e7 ro-o Q& /377o"#3/.# !e 6e50/e5ro L.# re62e63.# /.ore#, 2e 6orre#9o!e . 7og352!e# !e o!. /;# 6or5.#, 3672e 7. r.!3.63= 275r.83o7e5., 7.# re62e63.# .P /;# e7e8.!.# e#5; .#o63.!.# 6o 7o# r.o# L.# re62e63.# /eore#, 6o 7og352!e# !e o!. /;# .75.#, #e !eo/3. r.o# 3r.rro-o#, 7.# re62e63.# 5o!.80. /;# <.-.# #o 6.r.65er0#536.# !e 7.# o!.# !e r.!3o L. /.or0. !e 7. 72 9ro6e!e !e e7e65roe# 2e 83
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
15
NATURALEZA DE LA LUZ L. 72 e# e/353!. 9or #2# 2e5e# e 70e. re65., #e !32!e e 2. #29er463e 6.!. 8e /.or . /e!3!. 2e .8.. 7. 72 9or 23!.! !e ;re. !3#/32e #egP e7 62.!r.!o !e 7. !3#5.63. C2.!o 7. 72 363!e #o3= or/e 3/;gee# e# e6e#.r3. 2. #29er463e /2 9273!., 6o/o 7. !e 2 e#9e-o L. !e4363= !e 7. .52r.7e. !e 7. 72 #3e/9re @. #3!o 2 9ro<7e/. 2!./e5.7 !e 7. 0#36. E7 /.5e/;536o 0#36o
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
16
Naturale&a de la lu&
E 7. .652.73!.! #e 6ree 2e e#5.# !o# 5eor0.# #o 6o/97e/e5.r3.#, e7 !e#.rro77o !e 7. 5eor0. 62;536. @. 77e8.!o .7 re6oo63/3e5o !e 2e e .7g2o# e>9er3/e5o# 7. 72 #e 6o/9or5. 6o/o 2. 6orr3e5e !e 9.r50627.# e o5ro# 6o/o 2. o!. E 7.# #352.63oe# e 2e 7. 72 9re#e5. /o83/3e5o o!27.5or3o, 7. o!. 83
VELOCIDAD E7 9r3/ero e /e!3r 7. 8e7o63!.! !e 7. 72 e 2 e>9er3/e5o !e 7.3/.!./e5e 6orre65. E 7. .652.73!.!, 7. 8e7o63!.! !e 7. 72 e e7 8.60o #e 5o/. 6o/o $&$(* /#, e#5e 8.7or #e e/97e. 9.r. /e!3r gr.!e# !3#5.63.# . 9.r53r !e7 53e/9o 2e e/97e. 2 927#o !e 72 o !e o!.# !e r.!3o 9.r. .76..r 2 o<-e538o 8o78er E#5e e# e7 9r36393o !e7 r.!.r E7 6oo63/3e5o 9re63#o !e 7. 8e7o63!.! 7. 7og352! !e o!. !e 7. 72 5./<3" 9er/35e 2. /e!3!. 9re63#. !e 7.# 7og352!e# De @e6@o, e7 /e5ro #e !e4e e 7. .652.73!.! 6o/o 7. 7og352! re6orr3!. 9or 7. 72 e e7 8.60o e 2 35er8.7o !e 53e/9o !e '$&$(* #eg2!o# L. 8e7o63!.! !e 7. 72 e e7 .3re e# 73ger./e5e !3#535. #egP 7. 7og352! !e o!., e 9ro/e!3o e# 2 +W /eor 2e e e7 8.60o e e7 .g2. e# .9ro>3/.!./e5e 2 $W /eor, e e7 83!r3o or!3.r3o 2 ++W /eor L. 72 53ee 2 ee65o 3/9or5.5e e /26@o# 6o/92e#5o# 20/36o# L.# 97.5.#, 9or e-e/97o, e/97e. 7. 72 #o7.r 9.r. 77e8.r . 6.9o#363= . 7. 72 !e !e5er/3.!o# 6o/92e#5o# !e 97.5. @.6e 2e #e o#62re6. e 9re#e63. !e o5ro# 6o/92e#5o# 20/36o#, 6.r.65er0#536. e/97e.!. e 7. o5ogr.0.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
17
LUZ EN EL OCÉANO L. ree>3=, 9ro6e#o 9or e7 2e 7. #29er463e !e7 .g2. !e7 /.r !e82e78e . 7. .5/=#er. 2. 6.53!.! !e 7. 72 2e 363!e #o5363=, 2e e# e7 gr.!o e 2e !3#/32e 7. 72 .7 3r 9ee5r.!o e e7 /e!3o /.r3o E7 .g2. !e 7o# o6".o# #e e62e5r. or/.!o 6.9.# @or3o5.7e# 2e 53ee 9ro93e!.!e# =9536.# /2 #e/e-.5e#, 9or 7o 2e 7. 6.53!.! !e 72 2e 9ee5r. !e9e!e !e 7. 2e 363!e !e 7. 2e #e ree-., #3e!o 7.# 6.r.65er0#536.# !e 7. #29er463e !e7 /.r e7e/e5o# 3/9or5.5e# 9.r. e#5. 9ee5r.63= E /.re# 6o e#92/. 9ro!263!. 9or 2. .g35.63= 35e#. e 7o# 2e e#5; 62<3er5o# 9or @3e7o#, 7. ree>3= e# /.or , 9or 7o 5.5o, 7. 9ee5r.63= !e 7. 72 /eor E7 ;g27o 6o e7 2e 363!e 7o# r.o# #o5re/o ro-o !e7 e#9e65ro e#5" .2#e5e /3e5r.# e7 8er!e.27 #e @.6e /;# 83#3<7e
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
18
E#5e e=/eo e#5; re7.63o.!o 6o 7. 9re#e63., e e7 .g2. !e7 /.r, !e 6o/92e#5o# 35roge.!o# 6o/o e7 ./o3.6o, 7o# 35r.5o# 7.# 9ro5e0.#, 2e re!26e 7. 9ee5r.63= !e 7. 72 e e7 .g2., e# !e63r #2 5r.#9.re63. C2.!o e7 .g2. !e7 /.r 6o53ee 9o6.# #2#5.63.# e #2#9e#3= o 9o6o# org.3#/o#, 7.# r.!3.63oe# .27e# #o 7.# 2e 9ee5r. . /.or 9ro2!3!.!, 92e!e 77eg.r . 7o# 3#5e /eor 6.53!.! !e 9.r50627.# e #2#9e#3= /36roorg.3#/o# 97.65=36o#, 9or 7o 2e #e @. .4r/.!o 2e e7 .27 e# e7 6o7or !e 7o# !e#3er5o# !e7 o6".o .<3er5o S3 e/<.rgo, !2r.5e 7. e>9e!363= !e7 [oT33 e e7 1.6046o, #e 6o/9ro<= 7. 9re#e63. !e 2. 2/ero#. .2. /.r3. e e7 6e5ro !e 7o# gr.!e# o6".o#, 9or 7o 2e #e 92e!e o<#er8.r e e77o# 6o7ore# 8er!e#, ./.r377o# 9.r!o# Lo# org.3#/o# /36ro#6=936o# 2e 9re#e5. 6o7or.63oe# 9ro93.# 92e!e /o!346.r e7 6o7or !e7 .g2. !e7 /.r, e# .#0 6o/o 7.# .g2.# 9.r!.# !e7 Go7o !e C.73or3., 77./.!o M.r Ber/e-o, 7.# !e7 M.r Ro-o 53ee e#5e 6o7or !e<3!o . 7. 9re#e63. !e 8ege5.7e# /36ro#6=936o# 77./.!o# .7g.#, o . 7. !e /3P#627o# .3/.7e# !3o.ge7.!o# 2e 9o#ee e#5.# 6o7or.63oe# C2.!o 7. 6.53!.! !e !3o.ge7.!o# 6o7ore.!o# .2/e5. e e7 .g2. !e7 /.r, 77eg. .2 . e>3#53r !3e /377oe# !e 3!383!2o# 9or /370/e5ro# 6P<36o !e .g2., or/. 7o 2e #e 6oo6e 6o e7 o/
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
19
9ro9.g.63=, !e<3!o . 2e e# .<#or<3!. 9or e#5.# 9.r50627.# . e#5e e=/eo #e 7e 77./. 6oe463e5e !e .<#or63= o !e e>5363= !e 7. 72, e# e7 2e 9ro9or63o. 7. 6orre#9o!3e5e 5r.#9.re63. !e7 /.r M26@o# e#52!3o# !e 7.# 9ro93e!.!e# 0#36.# !e7 /.r 7o @. /e!3!o 25373.!o 2 !3#6o <7.6o, !e +% 6e50/e5ro# !e !3;/e5ro, 3!e.!o 9or e7 35.73.o Se66@3
TEM1ERATURA Te/9er.52r., 9ro93e!.! !e 7o# #3#5e/.# 2e !e5er/3. #3 e#5; e e2373
Lo# 6./<3o# !e 5e/9er.52r. 53ee 2e /e!3r#e . 9.r53r !e o5ro# 6./<3o# e 7.# 9ro93e!.!e# !e 2. #2#5.63. 1or e-e/97o, e7 5er/=/e5ro !e /er62r3o 6o8e63o.7 /3!e 7. !37.5.63= !e 2. 6o72/. !e /er62r3o e 2 6.937.r !e 83!r3o, . 2e e7 6./<3o !e 7og352! !e 7. 6o72/. e#5; re7.63o.!o 6o e7 6./<3o !e 5e/9er.52r. S3 #e #2/33#5r. 6.7or . 2 g.# 3!e.7 6o5e3!o e 2 re6393e5e !e 8o72/e 6o#5.5e, 7. 9re#3= .2/e5., e7 6./<3o !e 5e/9er.52r. 92e!e !e5er/3.r#e . 9.r53r !e7 6./<3o e 7. 9re#3= #egP 7. 7e !e G.L2##.6, #3e/9re 2e 7. 5e/9er.52r. #e e>9re#e e 7. e#6.7. .<#o725.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
20
ESCALAS DE TEM1ERATURA
Escalas de temeratura 'omaración de las escalas de temeratura 7elvin" 'elsius #
U. !e 7.# 9r3/er.# e#6.7.# !e 5e/9er.52r., 5o!.80. e/97e.!. e 7o# 9.0#e# .g7o#.-oe#, 2e !3#e?.!. 9or e7 0#36o .7e/; G.
EFECTOS DE LA TEM1ERATURA L. 5e/9er.52r. !e#e/9e?. 2 9.9e7 3/9or5.5e 9.r. !e5er/3.r 7.# 6o!363oe# !e #29er838e63. !e 7o# #ere# 838o# A#0, 7.# .8e# 7o# /./0ero# e6e#35. 2 r.go /2 73/35.!o !e 5e/9er.52r. 6or9or.7 9.r. 9o!er #o5re/.# L.# e#9e63e# .62;536.# #=7o 92e!e e>3#53r !e5ro !e 2 e#5re6@o r.go !e 5e/9er.52r.# !e7 .g2., !3ere5e #egP 7.# e#9e63e# 1or e-e/97o, 2 .2/e5o !e #=7o 2o# gr.!o# e 7. 5e/9er.52r. !e 2 r0o 6o/o re#275.!o !e7 6.7or !e#9re!3!o 9or 2. 6e5r.7 e7"65r36. 92e!e 9ro8o6.r 7. 6o5./3.63= !e7 .g2. /.5.r . 7. /.or0. !e 7o# 9e6e# or3g3.r3o# Lo# 6./<3o# !e 5e/9er.52r. 5./<3" .e65. !e or/. 3/9or5.5e . 7.# 9ro93e!.!e# !e 5o!o# 7o# /.5er3.7e# A 5e/9er.52r.# ;r536.#, 9or e-e/97o, e7 .6ero #e 82e78e 2e3/.# .7 6ero .<#o725o, /26@o# /.5er3.7e# 9re#e5. 6.r.65er0#536.# #or9re!e5e/e5e !3ere5e# A 5e/9er.52r.# e7e8.!.#, 7o# /.5er3.7e# #=73!o# #e 736P. o #e 6o83er5e e g.#e# 7o# 6o/92e#5o# 20/36o# #e #e9.r. e #2# 6o/9oe5e# L. 5e/9er.52r. !e 7. .5/=#er. #e 8e /2 323!. 5.5o 9or 7.# o.# !e 53err. 6o/o !e /.r E eero, 9or e-e/97o, 7.# gr.!e# /.#.# !e 53err. !e7 @e/3#er3o or5e e#5; /26@o /;# r0.# 2e 7o# o6".o# !e 7. /3#/.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
21
7.5352!, e -273o 7. #352.63= e# 7. 6o5r.r3. A <.-.# .752r.#, 7. 5e/9er.52r. !e7 .3re e#5; !e5er/3.!. e gr. /e!3!. 9or 7. 5e/9er.52r. !e 7. #29er463e 5erre#5re Lo# 6./<3o# 9er3=!36o# !e 5e/9er.52r. #e !e3/.!./e5e 1or e63/. !e e#5. .752r., 7. 5e/9er.52r. 9er/.e6e 6.#3 6o#5.5e @.#5. 2o# +(%%% /
Temeratura del A%ua de los c:anos Este es un erfl sencillo de temeratura contra ro+undidad del a%ua ocenica. ,e uede ver !ue la temeratura disminu#e a medida !ue aumenta la ro+undidad. La termoclina son caas de a%ua donde la temeratura del a%ua cam$ia raidamente con la ro+undidad. Este erfl de temeratura;ro+undidad es
Temeratura media anual de la suerfcie del mar (%rados 'elsius).
1RESIÓN 1re#3=, e /e6;36., 2er. 9or 23!.! !e #29er463e 2e e-er6e 2 7023!o o 2 g.# 9er9e!3627.r/e5e . !36@. #29er463e L. 9re#3= #2e7e /e!3r#e
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
22
e .5/=#er.# Q.5/ e e7 S3#5e/. I5er.63o.7 !e 23!.!e# QSI, 7. 9re#3= #e e>9re#. e e5o# 9or /e5ro 62.!r.!o 2 e5o 9or /e5ro 62.!r.!o e# 2 9.#6.7 Q1. L. .5/=#er. #e !e4e 6o/o '%'+$ 1., e238.7e . &)% // !e /er62r3o e 2 <.r=/e5ro 6o8e63o.7
DENSIDAD Y 1RESIÓN ATMOSFÉRICA L. !e#3!.! !e7 .3re #e6o .7 38e7 !e7 /.r re9re#e5. .9ro>3/.!./e5e 2 '*%% !e 7. !e#3!.! !e7 .g2. A /.or .75352! !e#63e!e 6o r.93!e, #3e!o 9ro9or63o.7 . 7. 9re#3= e 38er#./e5e 9ro9or63o.7 . 7. 5e/9er.52r. L. 9re#3= #e /3!e /e!3.5e 2 <.r=/e5ro #2 8.7or, e>9re#.!o e 5orr#, e#5; re7.63o.!o 6o 7. .752r. . 7. 2e 7. 9re#3= .5/o#"r36. /.53ee 2. 6o72/. !e /er62r3o ' 5orr e238.7e . ' // !e /er62r3o L. 9re#3= .5/o#"r36. or/.7 . 38e7 !e7 /.r e# !e &)% 5orr#, o #e., &)% // !e /er62r3o E 5oro . 7o# ,) / e# !e +*% 5orr# 7. /35.! !e 5o!o e7 .3re 9re#e5e e 7. .5/=#er. #e e62e5r. 9or !e<.-o !e e#5e 38e7 L. 9re#3= !3#/32e /;# o /eo# . 7. /35.! 9or 6.!. ,) / !e .#6e#3= A 2. .75352! !e *% / 7. 9re#3= e# !e %,%%& 5orr
'aas de la atmós+era terrestre
E7 .3re 9e#. e-er6e 2. 9re#3= #o9re#. e @e65o9.#6.7e# Q@1., #3e!o 2 @1. 3g2.7 . 2 /373<.r Q/< L. /;>3/. 9re#3= .5/o#"r36. #e !. .7 38e7 !e7 /.r !3#/32e .7 .2/e5.r 7. .75352!, 7. @2/e!.! 7. 5e/9er.52r., 5re# .65ore# /2 re7.63o.!o# e5re #0 E# /eor 62.5o /;# .75o e#5; 2 72g.r #o3/.!./e5e ' @1. 6.!. * / e 7.# 6.9.# .5/o#"r36.# /;# <.-.# , . 2o# '%% /, .7re!e!or !e ' @1. 6.!. ' / L. 9re#3= .5/o#"r36. #e
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
23
re!26e .7 .2/e5.r 7. @2/e!.!, 92e# e7 8.9or !e .g2. 9e#. /eo# 2e o5ro# g.#e#, o 3g2.7/e5e !e6re6e .7 #2<3r 7. 5e/9er.52r., 92e# e7 .3re 6;73!o 9e#. /eo# 2e e7 .3re r0o H. o.# !e .75. 9re#3= o.# !e <.-. 9re#3= L.# .75.# 9re#3oe# #29er. 7o# '%' @1. re63
1RESIÓN EN LOS OCÉANOS
La resión en el oc:ano vara de 1 atmós+era en la suerfcie a 1<<< atmós+eras en las ma#ores ro+undidades. La resión tiene un marcado e+ecto en la distri$ución de la $iota. Al%unos or%anismos estn limitados a a%uas suerfciales" donde la resión no es %rande" mientras !ue otros ueden vivir a %randes ro+undidades.
ATMÓSFERA A5/=#er., /e67. !e 8.r3o# g.#e# 2e ro!e. 2 o<-e5o 6e7e#5e Q6o/o 7. T3err. 62.!o "#5e 62e5. 6o 2 6./9o gr.835.5or3o #2463e5e 9.r. 3/9e!3r 2e e#6.9e
COM1OSICIÓN L. .5/=#er. 5erre#5re e#5; 6o#53523!. 9r3639.7/e5e 9or 35r=geo Q&*W o>0geo Q$'W E7 'W re#5.5e 7o or/. e7 .rg= Q%,W, e7 !3=>3!o !e 6.r3!o !e 6.re= E7 e#52!3o !e /2e#5r.# 3!36. 2e @.#5. 7o# ** / 9or e63/. !e7 38e7 !e7 /.r 7. 6o/9o#363= !e 7. .5/=#er. e# #2#5.63.7/e5e 7. /3#/. 2e .7 38e7 !e7 #2e7o E7 /o83/3e5o 6o532o o6.#3o.!o 9or 7.# 6orr3e5e# .5/o#"r36.# 6o5r.rre#5. 7. 5e!e63. !e 7o# g.#e# /;# 9e#.!o# . 9er/.e6er 9or !e<.-o !e 7o# /;# 73gero# E7 6o5e3!o e 8.9or !e .g2. !e7 .3re 8.r0. 6o#3!er.<7e/e5e e 263= !e 7. 5e/9er.52r. !e 7. @2/e!.! re7.538. Co 2 '%%W !e @2/e!.! re7.538., /;>3/. 6.53!.! !e 8.9or !e .g2. .!/3#3<7e . 2. !e5er/3.!.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
24
5e/9er.52r., 7. 6.53!.! !e 8.9or !e .g2. 8.r0. !e '% 9.r5e# 9or /377= Q99/ . (% ]C @.#5. ($%%% 99/ . +% ]C O5ro# e7e/e5o# 2e e o6.#3oe# 6o#5352e 9.r5e !e 7. .5/=#er. e 6.53!.!e# /3P#627.# #o e7 ./o0.6o, e7 #272ro !e @3!r=geo =>3!o#, 6o/o 7o# !e .2re 35r=geo 6er6. !e 7o# 8o76.e#, .rr.#5r.!o# 9or 7. 77283. o 7. 3e8e
FORMACIÓN L. .652.7 /e67. !e g.#e# #e @. !e#.rro77.!o . 7o 7.rgo !e (%% /377oe# !e .?o# L. .5/=#er. 9r3/3ge3. !e<3= e#5.r 6o/92e#5. P36./e5e !e e/..63oe# 8o76;36.# Lo# g.#e# 2e e/35e 7o# 8o76.e# .652.7e# e#5; or/.!o# 9or 2. /e67. !e 8.9or !e .g2., !3=>3!o !e 6.r3!o !e .2re 35r=geo, #3 r.#5ro .9e.# !e o>0geo S3 "#5. er. 7. /.#. g.#eo#. 9re#e5e e 7. .5/=#er. 9r3/3538., @. 5e3!o 2e !e#.rro77.r#e 2. #er3e !e 9ro6e#o# 9.r. !.r 72g.r . 7. .5/=#er. .652.7 Uo !e e77o# 2e 7. 6o!e#.63= A7 er3.r#e, 7. /.or 9.r5e !e7 8.9or !e .g2. !e or3ge 8o76;36o #e 6o!e#=, !.!o 72g.r . 7o# .53g2o# o6".o# T./<3" #e 9ro!2-ero re.663oe# 20/36.# 1.r5e !e7 !3=>3!o !e 6.r0geo Se 6ree 2e 6.#3 5o!o e7 o>0geo 2e e 7. .652.73!.! #e e62e5r. 733!o !e 6.r0geo !e 7. .5/=#er. 7o# o6".o# .2/e5= 7o <.#5.5e 6o/o 9.r. 9er/353r 7. e>3#5e63. !e 7. 83!. /.r3. M;# 5.r!e, @.6e 2o# (%% /377oe# !e .?o#, 7. .5/=#er. 6o5e0. e7 o>0geo #2463e5e 9.r. 9er/353r 7. e8o7263= !e .3/.7e# 5erre#5re# 6.9.6e# !e re#93r.r .3re
ESTRUCTURA L. .5/=#er. #e !383!e e 8.r3.# 6.9.# E 7. 6.9. 3er3or, 7. 5ro9o#er., 7. 5e/9er.52r. #2e7e <.-.r , ]C 9or 6.!. '%%% /e5ro# E# 7. 6.9. e 7. 2e #e or/. 7. /.or 9.r5e !e 7.# 253e!e @.#5. 2o# ') / e 7.# reg3oe# 5ro936.7e# Q6o 2. 5e/9er.52r. !e & ]C @.#5. 2o# ,& / e 7.5352!e# 5e/97.!.# Q6o 2. 5e/9er.52r. !e 2o# ' ]C A 6o532.63= e#5; 7. e#5r.5o#er. E #2 9.r5e 3er3or 7. 5e/9er.52r. e# 9r;6536./e5e 6o#5.5e, o <3e .2/e5. 73ger./e5e 6o 7. .75352!, e#9e63.7/e5e e 7.# reg3oe# 5ro936.7e# De5ro !e 7. 6.9. !e ooo, .2/e5. /;# r;93!./e5e, 6o 7o 2e, e 7o# 70/35e# #29er3ore# !e 7. e#5r.5o#er., 6.#3 . % / #o
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
25
8. !e#!e 7o# % . 7o# *% /, #e 6.r.65er3. 9or 2 /.r6.!o !e#6e#o !e 7. 5e/9er.52r. .7 3r .2/e5.!o 7. .752r.
'aas de la atmós+era
Gr.63.# . 7.# 38e#53g.63oe# #o3= !e 7.# o!.# !e r.!3o, #.53e!e @.#5. 7o# )(% /, re63o#er. #e e>53e!e @.#5. 7o# )%% /, 7o 2e 6o#5352e e7 70/35e e>5er3or !e 7. .5/=#er. L. 5ro9o#er. 7. /.or 9.r5e !e 7. e#5r.5o#er. 92e!e e>97or.r#e /e!3.5e g7o97or.!o 7. .5/=#er. /;# .77; !e 7o# (%% / !e .75352! 6o .2!. !e #.5"735e# 2e 5r.#/35e . 53err. 7.# 7e652r.# re.73.!.# 9or 7o# 3#5r2/e5o# /e5eoro7=g36o# E7 e#52!3o !e 7. or/. e7 e#9e65ro !e 7. .2ror. ore6e 3or/.63= @.#5. .75352!e# !e *%% 37=/e5ro#
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
26
EFECTO DE LAS ACTIVIDADES HUMANAS L.# .65383!.!e# @2/..# e#5; 8.r3.!o 7. 6o/9o#363= g7o<.7 !e 7. .5/=#er. 5erre#5re Uo !e 7o# 9r3639.7e# 3/9.65o#, !e<3!o 2!./e5.7/e5e .7 2#o !e 6o/<2#53<7e# =#37e#, @. #3!o e7 36re/e5o !e 7. 6o6e5r.63= !e !3=>3!o !e 6.r3!o !e .2re !e =>3!o# !e 35r=geo e/353!o# . 7. .5/=#er. 9or 7.# 3!2#5r3.# 7o# 8e@0627o# or3g3. 7. 77283. ;63!., !e ee65o# !.?3o# #o37o, .75er.!o .#0 7. 6.9.63!.! !e 7. .5/=#er. 9.r. .25o!e92r.r#e !e 6o5./3.5e#
DESTRUCCIÓN DEL OZONO E 7. 9.r5e /;# <.-. !e 7. .5/=#er. e#5; 9re#e5e, e 9ro9or63oe# /2 re!263!.#, e7 ooo, 2 3#=5o9o !e7 o>0geo 6o 5re# ;5o/o# e 6.!. /o7"627. L. 6.9. .5/o#"r36. 2e 8. !e 7o# $% . 7o# (% / 53ee 2 /.or 6o5e3!o e ooo, 9ro!263!o 9or 7. r.!3.63= 275r.83o7e5. 9ro6e!e5e !e7 So7 1ero, 3672#o e e#5e e#5r.5o, e7 9or6e5.-e e# #=7o !e 2 %,%%' 9or 8o72/e L.# 9er52r<.63oe# .5/o#"r36.# 7.# 6orr3e5e# !e#6e!e5e# .rr.#5r. !3#535.# 9ro9or63oe# !e ooo @.63. 7. #29er463e 5erre#5re E 7.# 6.9.# <.-.# !e 7. .5/=#er., 7. .65383!.! @2/.. 36re/e5. 7. 6.53!.! !e ooo, 2e #e 6o83er5e e 2 6o5./3.5e 6.9. !e o6.#3o.r !.?o# gr.8e# e 7.# 6o#e6@.# L. 6.9. !e ooo #e @. 6o8er53!o e /o538o !e 9reo629.63= !e#!e 6o/3eo# !e 7. !"6.!. !e '&%, 62.!o #e !e#62
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
27
gr.!e# 6.53!.!e# . 6o#e62e63. !e #2# e/97eo# 6o/o rer3ger.5e# 6o/o 9ro9e7e5e# e 7o# .ero#o7e# L. 9reo629.63= #e 6e5r.<. e 7. 9o#3<373!.! !e 2e e#5o# 6o/92e#5o#, . 5r.8"# !e 7. .663= #o7.r, 92!3e#e .5.6.r o5o20/36./e5e !e#5r23r e7 ooo e#5r.5o#"r36o, 2e 9ro5ege 7. #29er463e !e7 97.e5. !e7 e>6e#o !e r.!3.63= 275r.83o7e5. Co/o 6o#e62e63., 7o# 9.0#e# 3!2#5r3.73.!o# .<.!o.ro 7. 25373.63= !e 67oro2oro6.r
VIENTOS Lo# 83e5o# #e or/. 9or e7 !e#97../3e5o !e7 .3re !e#!e o.# !e /.or 9re#3= . 7.# !e /eo# 9re#3= L.# 6orr3e5e# !e .3re 53ee ee65o#
'orrelación entre altitud" resión atmos+:rica # temeratura media
SALINIDAD L. #alinidad !e 2 #2e7o #e !e4e 6o/o 7. 6o6e5r.63= !e #.7e# #o72<7e# 2e e>3#5e e 7. #o7263= !e7 #2e7o L.# #.7e# 2e e5r. e e7 #2e7o Q9or r3ego o o5ro or3ge #e 6o6e5r. 6o/o re#275.!o !e 7. e8.9or.63= 5r.#93r.63= !e 7. 97.5. E#5. 6o6e5r.63= !e #.7e# e 7. #o7263= !e7 #2e7o 9ro!26e 2 .2/e5o !e7 9o5e63.7 o#/=536o !e7 .g2. !e7 #2e7o E#5e 36re/e5o .e65. . 7. .<#or63= !e7 .g2. 9or 7.# 97.5.# !e or/. 2e 7.# 97.5.# 7o# 627538o# !e5r. 9.r. 9o!er e>5r.er e7 .g2. !e 7. #o7263= !e7 #2e7o e e7 2e #e 6o6e5r. 7.# #.7e# F.65or 73/35.5e 9.r. 7. /.or0. !e 7o# org.3#/o# !e7 /e!3o .62;536o A5e!3e!o . 7. 6o6e5r.63= !e #.7 !e 7.# .g2.#, 7o# e6o#3#5e/.# .62;536o# #e 67.#346. e: !276e# #.7o
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
28
,alinidad se%=n ro+undidad
Se !e4e 6o/o #alini(aci)n !e7 #2e7o .7 6o-25o !e 9ro6e#o# /e!3.5e 7o# 62.7e# #e .62/27. 7.# #.7e# #o72<7e# e 7. #o7263= !e7 #2e7o E#5o# 9ro6e#o# 92e!e !.r#e !e or/. .52r.7 e o.# !e9r3/3!.# 5o9ogr;46./e5e, #2e7o# 9o
'omosición !umica or cada litro de a%ua de mar (%ramos)
A 7. #.733.63= 9r3/.r3. o .52r.7 #e 7e 2e 7. #.733.63= #e62!.r3. !e<3!. . 7. .663= !e7 @o/
Catione#* #o!3o QN._, 6.763o QC.$_, /.ge#3o QMg $_, 9o5.#3o _ Q[
•
Anione#* 67or2ro QC7, #27.5o QSO ($, 35r.5o QNO +, <36.r
E7 &W !e7 .g2. 2e @. e e7 97.e5. e# #.7.!., #e e62e5r. e 7o# /.re# o6".o# E#5.# .g2.# #o .#3e5o !e /26@.# e#9e63e# .3/.7e# 8ege5.7e# 2e 838e e !3ere5e# 9ro2!3!.!e# L. o. =536. e# 7. 6.9. !o!e 7. 72 9ee5r. e e7 .g2. 6o /.or 35e#3!.!, .8ore63e!o 7.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
29
o5o#05e#3# !e 7.# e#9e63e# 8ege5.7e# L. 6.9. =536. #e 2<36. !e#!e 7. #29er463e !e 7o# /.re# @.#5. 7o# $%% /e5ro# !e 9ro2!3!.! E7 .g2. !e /.r 53ee 2. #.733!.! .9ro>3/.!. !e +,W 2 9H 2e o#637. e5re &, *,+
SODICIDAD L. #odicidad !e7 #2e7o e# 7. .62/27.63= !e #.7e# 6o e7e8.!o 6o5e3!o !e7 3= #o!3o QN. _ e 7. #o7263= e e7 6o/97e-o !e 6./<3o !e7 #2e7o E7 6o/97e-o !e 6./<3o !e7 #2e7o e#5; or/.!o 9r3639.7/e5e 9or 7.# 9.r50627.# 6o7o3!.7e# !e .r6377. !e /.5er3. org;36. !e7 #2e7o E#5e 6o/97e-o !e 6./<3o 6o!363o. 7. e#5r2652r. 0#36. !e7 #2e7o 5./<3" #3r8e !e reg27.!or !e 7o# 25r3e5e# e 7. #o7263= !e7 #2e7o U e>6e#o !e #o!3o e e7 6o/97e-o !e 6./<3o e re7.63= .7 6o5e3!o !e 6.763o /.ge#3o e# e7 6.2#.5e !e 7. #o!363!.! !e7 #2e7o U. e7e8.!. #o!363!.! e 6o!363oe# !e <.-. #.733!.! 9ro!26e 2. 3/9er/e.<373.63= !e7 #2e7o, 7o 2e o6.#3o. 9ro<7e/.# !e e[email protected]./3e5o !e7 #2e7o .75. !e .3re.63= !e7 #3#5e/. r.!3627.r
TOICIDAD ES1ECÍFICA L. to+icidad e#%ecífca 92e!e !e43r#e 6o/o e7 6o-25o !e !.?o# 2e e>9er3/e5. 7o# 627538o# 6o/o re#92e#5. . 7. .62/27.63= !e 2 e7e/e5o 6o6re5o e 7o# 5e-3!o# !e 7. 97.5. Lo# 9ro<7e/.# !e 5o>363!.! o #e o<#er8. . 6or5o 97.o e e7 627538o #3 o 2e #e e6e#35. 2 53e/9o !e e>9o#363= .7 e7e/e5o 5=>36o, e e7 2e "#5e #e 8. .62/27.!o e 7o# 5e-3!o# !e 7. 97.5. @.#5. 2e .76.. 2. 6o6e5r.63= 5=>36. L. re#92e#5. !e 7. 97.5. . !36@. 5o>363!.! !e9e!e !e7 53e/9o 7. or/. !e e>9o#363= .7 e7e/e5o, #2 6o6e5r.63=, 7. #e#3<373!.! !e 7. 97.5. 7. 5.#. !e .<#or63= !e .g2. L.# 5o>363!.!e# /;# 6oo63!.# #o 7.# !e<3!.# .7 363!.! !e<3!o . #2 6.9.63!.! !e .62/27.r 3oe# e #2# 5e-3!o# Q@o-.# 9reere5e/e5e D3ere5e# 627538o# /2e#5r. !3ere5e 5o7er.63. . 7. 5o>363!.! 9or .7g2o !e e#5o# 3oe#
EL ORIGEN DE LAS SALES L.# #.7e# 2e #e .62/27. e e7 #2e7o 92e!e 9ro6e!er !e !3ere5e# 2e5e# E 5o!o# 7o# 72g.re# !o!e e7 .g2. e#5; 9re#e5e, e>3#5e #.7e# e #o7263= !e /o!o .52r.7 E#5o o62rre 5.5o e e7 .g2. !e 77283., 6o/o e 7.# .g2.# 6o53e5.7e# #29er463.7e#, #2<5err;e.# o<83./e5e e 7.# .g2.# /.r3.#, 8.r3.!o !e or/. 3/9or5.5e 7. 6o6e5r.63= 6o/9o#363= 20/36. e5re e77.# E7 @o/
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
•
•
•
•
30
E7 .g2. !e 77283. E7 .g2. !e 77283. e# 2. #o7263= !3723!. !e 8.r3o# 3oe# 62. 6o/9o#363= e# /2 8.r3.<7e 5.5o e e7 e#9.63o 6o/o e e7 53e/9o E#5e 539o !e .g2. 77e8. e #o7263= e5re +% /gL !e #.7e#, 7o 62.7 #29oe 2. 6o!265383!.! e7"65r36. e5re * % !S/, 92!3e!o 77eg.r . % /gL e o.# 6o#5er.# Q*% !S/ Se 6.7627. 2e e7 .g2. !e 77283. 92e!e 77eg.r . .9or5.r @.#5. '% g@..?o !e #.7e# .7 #2e7o e o.# 6o 2. 9re63935.63= .2.7 !e +%% // Or3ge e!.o7=g36o V.r3o# /3er.7e# !e7 #2e7o 92e!e 77eg.r . .9or5.r 6.53!.!e# #3g346.538.# !e #.7e# . 7. #o7263= !e7 #2e7o 1or e-e/97o, e o.# ;r3!.# #e/3;r3!.# !36@.# #.7e# 92e!e 9ro6e!er !e /3er.7e# !e or3ge e8.9or0536o 6o/o .7g2o# 67or2ro#, #27.5o# 6.r
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
31
9r=>3/.# . /.r-.7e# QTorre<7.6., A7/e.r., Veg. B.-. !e7 r0o Seg2r. 7.# 2e #e e62e5r. e>92e#5.# . 7o# .9or5e# !e #.7e# 9ro8e3e5e# !e7 38e7 re;536o F2e5e# !e<3!.# . 7. .65383!.! @2/..: •
E7 .g2. r3ego E7 agua de riego e# 7. 9r3639.7 2e5e !e #.7e# .9or5.!.# .7 #2e7o 9or .663= !3re65. !e7 @o/
Sale# a%ortada# -t.&a/ 0 Conducti'idad El1ctrica -dS./ 2 -actor con'er#i)n CE3concentraci)n #ale#/ 2 do#i# riego -4.&a/ . 5666666 De e#5. or/., 9.r. 2 .g2. 6o #.733!.! /o!er.!. QCE ` $ !S/ 2. !o#3# !e r3ego !e )%%% /a@. #e 6.7627. 2 .9or5e !e #.7e# 9or @e65;re.:
Sale# a%ortada# -t.&a/ 0 7 -dS./ 2 896 2 8666 -4.&a/ . 5666666 0 :;8< t.&a •
Fer5373.5e# Lo# ertili(ante# /3er.7e# #o #.7e# !e 6o/9o#363= !e5er/3.!. 2e #3r8e 9.r. 7. 25r363= !e 7o# 627538o# De9e!3e!o !e #2 6o/9o#363= 20/36. 92e!e 5eer 2 ee65o #.733.5e e 7o# #2e7o# 2e #e !endice de salinidad (>,) E#5e 0!36e, e>9re#.!o e W, #e !e4e 6o/o 7. #.733!.! .9or5.!. 9or 2. 6.53!.! !e5er/3.!. !e er5373.5e e 6o/9.r.63= 6o 7. 2e .9or5. 7. /3#/. 6.53!.! !e 35r.5o #=!36o De e#5. or/., 62.5o /.or e# e7 0!36e !e #.7, /.or #er; e7 36re/e5o !e #.733!.! e 7. #o7263= !e7 #2e7o .7 .9736.r e7 .
ÍNDICES DE SALINIDAD (RADER ET AL. 1943) E #3#5e/.# !e er53rr3g.63=, e7 ee65o #.73o !e 7o# er5373.5e# !e
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
32
er53rr3g.63= 6o e7 36re/e5o !e 7. 6o!265383!.! e7"65r36. QCE !e 7. #o7263= 25r3538. re#275.5e E geer.7, 2 36re/e5o !e 6o!265383!.! e7"65r36. !e ' !S/ #e 6o#3!er. e>6e#38o, 7o 2e 3!36. 2e #e !e7=N ?cido o#)rico @9= ?cido o#)rico :@= Sulato %otá#ico Fo#ato onoa)nico
Conducti'idad El1ctrica -dS./ %$ % ' $ %( '%( $'( +( %( %&* %( $&* ((& ))' ))( &(' %+( %)( '$& $(( %(% %&% '+% %+$ %* ''% $$ %% '%% '&% %' '%% ')& $&( %+$ %&+ '(' $* %$% %(' %*% '&
AGUA: HUMEDAD H2/e!.!, /e!3!. !e7 6o5e3!o !e .g2. e 7. .5/=#er. L. .5/=#er. 6o53ee #3e/9re .7go !e .g2. e or/. !e 8.9or L. 6.53!.! /;>3/. !e9e!e !e 7. 5e/9er.52r. 6re6e .7 .2/e5.r "#5.: . (,( ]C, '%%% g !e .3re @P/e!o 6o53ee 2 /;>3/o !e g !e 8.9or . +&,* ]C '%%% g !e .3re 6o53ee '* g !e 8.9or C2.!o 7. .5/=#er. e#5; #.52r.!. !e .g2., e7 38e7 !e 36o/o!3!.! e# .75o . 2e 7. 5r.#93r.63= Qe8.9or.63= !e #2!or 6or9or.7 6o re#275.!o rere#6.5e #e @.6e 3/9o#3<7e E7 9e#o !e7 8.9or !e .g2. 6o5e3!o e 2 8o72/e !e .3re #e 6oo6e 6o/o @2/e!.! .<#o725. #e e>9re#. e 23!.!e# !e /.#. !e .g2. 9or 23!.!e# !e /.#. o !e 8o72/e !e .3re #e6o Fre62e5e/e5e #e 25373. 7. /e!3!. !e gr./o# !e 8.9or !e .g2. 9or /e5ro 6P<36o !e .3re L. @2/e!.! re7.538., !.!. e 7o# 3or/e# /e5eoro7=g36o#, e# 7. r.= e5re e7 6o5e3!o ee6538o !e 8.9or e 7. .5/=#er. 7. 6.53!.! !e 8.9or 2e #.52r.r0. e7 .3re . 7. /3#/. 5e/9er.52r. S3 7. 5e/9er.52r. .5/o#"r36. .2/e5. o #e 9ro!26e 6./<3o# e e7 6o5e3!o !e 8.9or, 7. @2/e!.! .<#o725. o 8.r0. /3e5r.# 2e 7. re7.538. !3#/32e U. 6.0!. !e 7. 5e/9er.52r. 36re/e5. 7. @2/e!.! re7.538. 9ro!263e!o ro60o 9or 6o!e#.63= !e7 8.9or !e .g2. #o9re#. 6o 2 8.7or 2/"r36o 7. re7.63= e5re 7. 5e/9er.52r. 7. @2/e!.! 6o/o /e!3!. !e 7. 6o/o!3!.! o !e 7. 36o/o!3!.! Se 6.7627. #2/.!o (% .7 &$W !e 7. #2/. !e 7.# 5e/9er.52r.# e 2 5er/=/e5ro #e6o e o5ro @P/e!o 1or e-e/97o, #3 7. 5e/9er.52r. e e7 5er/=/e5ro #e6o e# !e +% ]C
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
33
e e7 @P/e!o e# !e $% ]C, e7 0!36e TH #er; !e &) C2.!o e7 8.7or e# &%, 7. /.or0. !e 7. ge5e e#5; 6=/o!., #3 e7 0!36e e# !e & e7 ./<3e5e #e @.6e /;# 36=/o!o
NUTRIENTES Y GASES: GASES DISUELTOS E 7o# e6o#3#5e/.# .62;536o# 9o!e/o# e6o5r.r !e 636o . #e3# g.#e# !3#2e75o# 2e 9.r53639. e 9ro6e#o# <3o7=g36o# 3/9or5.5e# D36@o# g.#e# !34ere 2o# !e o5ro# e #2 6o/9or5./3e5o 4#36o20/36o e #2 2e5e !e or3ge E#5o# g.#e# #o: o>0geo QO$, 35r=geo QN$, <3=>3!o !e 6.r0geo, e#5o# re#275. #er 7o# g.#e# /;# .<2!.5e# e 7. .5/=#er.: N$ Q&*W O$ Q$'W bT.<7. 'c E e7 6.#o !e7 35r=geo, 7. .5/=#er. re#275. #er e7 !e9=#35o 9r3/.r3o A!e/;# !e 7. .5/=#er., 9o!e/o# #e?.7.r o5r.# 2e5e# !e or3ge 9.r. .7g2o# !e 7o g.#e# !3#2e75o# e .g2. E7 <3=>3!o !e 6.r0geo, . #2 8e, e# 2o !e 7o# 9ro!265o# !e7 9ro6e#o !e o5o#05e#3# e 97.5.#, .7g.# 63.o<.65er3.# H. o5ro# g.#e# 2e #e 9ro!26e or3g3. P36./e5e e e7 62er9o .62;536o T.7 e# e7 6.#o !e /e5.o, #272ro !e @3!r=geo ./o3.6o E7 /e5.o #e or3g3. !e 7. !e#6o/9o#363= ..ero<3. !e /.5er3. org;36., Q.6e5.5o 6o/92e#5o# /e537.!o# 5.7e# 6o/o /e5.o7 o !e 7. re!2663= !e CO$ . e>9e#.# !e @3!r=geo /o7e627.r QH$
'omosición de %ases de aire limio al nivel del mar
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
34
E7 #272ro !e @3!r=geo QH$S #e or3g3. !e 7. .65383!.! /e5.<=736. !e <.65er3.# re.663oe# 20/36.# .<3=536.# A2 62.!o e#5e g.# e# /2 #o72<7e e .g2., r.r. 8e #e e62e5r. e 7. .5/=#er., .#0 2e o e5r. . 7o# ./<3e5e# .62;536o# . 5r.8"# !e 7. #29er463e !e7 .g2. E7 ./o3.6o QNH +, #e or3g3. !e 8.r3o# 9ro6e#o# <3o7=g36o#: e# 2 6o/9oe5e !e 7.# e>6re63oe# !e 38er5e5re/.!./e5e #o72<7e, e7 /3#/o e# geer.7/e5e e/o83!o !e7 ./<3e5e 3/e!3.5o . 7o# org.3#/o#, .5e# !e 2e #e !e#.rro77e ee65o# 5=>36o# L.# 6o6e5r.63oe# !e ./o3.6o #o re7.538./e5e .75.# e e7 @39o73/3o !e 7.go# e25r=46o#, !o!e 7o 9o!e/o# e6o5r.r 6o/o g.# QNH+, e7 3= ./o3o QNH (_ o e or/.# o!3#o63.!.# 5.7e# 6o/o NH (OH Ho !0., 7.# re#er8.# !e ./o3.6o e 7. .5/=#er. #o /3P#627.#, o o<#5.5e, #e 93e#. 2e "#5e 2e 2 g.# /2 .<2!.5e e 7. .5/=#er. 9r3/3538. !e 7. T3err.
FACTORES UE AFECTAN LA SOLUBILIDAD DE GASES EN AGUA re#i)n %arcial*
L. Le !e Her e#5.<7e6e 2e . 5e/9er.52r. 6o#5.5e 7. 6.53!.! !e g.# 2e .<#or9
Do!e: 6 ` 6o6e5r.63= !e g.# 2e #e .<#or9re#.!. e: /g[g d/o7e#L /373/o7e#L /gL, = /7L 9 ` 9re#3= 9.r63.7 2e e-er6e e7 g.# ` .65or !e #o72<373!.! 6orre#9o!3e5e . 6.!. g.# L. /.or0. !e 7o# g.#e# o3!o !e 6.r
Co 2 .2/e5o e .75352!, . 2. .5/=#er. /;# r.r346.!., !3#/32e e7 8.7or 9 e 7. =r/27. .5er3or 1or 6o#3g23e5e, 7. #o72<373!.!, e>9re#.!. e 5"r/3o# !e 7. 6.53!.! !e g.# !3#2e75o e e2373
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
35
./<3e5e# .62;536o# 2<36.!o# . !3ere5e# .75352!e# e# e6e#.r3o 6orreg3r e7 8.7or !e 9re#3= 9.r63.7 Q9 7. #o72<373!.! !e7 g.# Q Eecto de te%eratura*
M.5e3e!o 7. 9re#3= 9.r63.7 !e 2 g.# Q9 6o#5.5e, 7. #o72<373!.! !3#/32e #egP 7. 5e/9er.52r. .2/e5. E#5. re7.63= 38er#. o# 9er/35e geer.73.r 2e e7 .g2. r0. 6o53ee 2. /.or 6.53!.! !e g.# e #o7263= 2e .g2.# 53<3.# o 6.73e5e# Eecto de #alinidad*
L. 9re#e63. !e 8.r3o# /3er.7e# e #o7263= !3#/32e 7. #o72<373!.! !e 2 g.# L. re!2663= !e 7o# 8.7ore# !e #.52r.63= !e g.#e# e .g2. !e /.r, 62.!o #e 6o/9.r. 6o .g2. e#537.!., e# 6er6. !e 2 $% W
F.65ore# !e 6orre663= !e 7. 9re#3= 9.r63.7 Q9 e7 38e7 !e #.52r.63= !e g.#e# Q . !3ere5e# .75352!e#
SUELOS O SUSTRATOS S2e7o, 62<3er5. #29er463.7 !e 7. /.or0. !e 7. #29er463e 6o53e5.7 !e 7. T3err. E# 2 .greg.!o !e /3er.7e# o 6o#o73!.!o# !e 9.r50627.# org;36.# 9ro!263!.# 9or 7. .663= 6o/<3.!. !e7 83e5o, e7 .g2. 7o# 9ro6e#o# !e !e#35egr.63= org;36.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
36
Lo# #2e7o# 6./<3. /26@o !e 2 72g.r . o5ro L. 6o/9o#363= 20/36. 7. e#5r2652r. 0#36. !e7 #2e7o e 2 72g.r !.!o e#5; !e5er/3.!.# 9or e7 539o !e /.5er3.7 geo7=g36o !e7 2e #e or3g3., 9or 7. 62<3er5. 8ege5.7, 9or 7. 6.53!.! !e 53e/9o e 2e @. .652.!o 7. /e5eor3.63=, 9or 7. 5o9ogr.0. 9or 7o# 6./<3o# .r53463.7e# re#275.5e# !e 7.# .65383!.!e# @2/..# L.# 8.r3.63oe# !e7 #2e7o e 7. .52r.7e. #o gr.!2.7e#, e>6e95o 7.# !er38.!.# !e !e#.#5re# .52r.7e# S3 e/<.rgo, e7 627538o !e 7. 53err. 9r38. .7 #2e7o !e #2 62<3er5. 8ege5.7 !e /26@. !e #2 9ro5e663= 6o5r. 7. ero#3= !e7 .g2. !e7 83e5o, 9or 7o 2e e#5o# 6./<3o# 92e!e #er /;# r;93!o# Lo# .gr36275ore# @. 5e3!o 2e !e#.rro77.r /"5o!o# 9.r. 9re8e3r 7. .75er.63= 9er-2!363.7 !e7 #2e7o !e<3!. .7 627538o e>6e#38o 9.r. re6o#5r23r #2e7o# 2e . @. #3!o .75er.!o# 6o gr.8e# !.?o# E7 6oo63/3e5o <;#36o !e 7. 5e>52r. !e7 #2e7o e# 3/9or5.5e 9.r. 7o# 3ge3ero# 2e 6o#5r2e e!3463o#, 6.rre5er.# o5r.# e#5r2652r.# #o35o !e5er/3.!.# 6o#e6@.# o #=7o #o 3@ere5e# .7 9ro93o #2e7o .7g2.# !e e77.# 92e!e #er 6re.!.# 9or 2 .!e62.!o .6o!363o./3e5o !e7 #2e7o
NATURALEZA DEL SUELO Lo# 6o/9oe5e# 9r3/.r3o# !e7 #2e7o #o: ' 6o/92e#5o# 3org;36o#, o !3#2e75o#, 9ro!263!o# 9or 7. /e5eor3.63= 7. !e#6o/9o#363= !e 7.# ro6.# #29er463.7e# $ 7o# 25r3e5e# #o72<7e# 25373.!o# 9or 7.# 97.5.# + !3#535o# 539o# !e /.5er3. org;36., 838. o /2er5. ( g.#e# .g2. re2er3!o# 9or 7.# 97.5.# 9or 7o# org.3#/o# #2<5err;eo#
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
37
Etaas de la +ormación del suelo La +ormación del suelo es un roceso en el !ue las rocas se dividen en artculas menores me&clndose con materia or%nica en descomosición. El lec*o rocoso emie&a a des*acerse or los ciclos de *ielo;des*ielo" or la lluvia # or otras +uer&as del entorno (>). El lec*o se descomone en la roca madre !ue" a su ve&" se divide en artculas menores (>>). Los or%anismos de la &ona contri$u#en a la +ormación del suelo desinte%rndolo cuando viven en :l # a?adiendo materia or%nica tras su muerte. Al desarrollarse el suelo" se +orman caas llamadas *ori&ontes (>>>). El *ori&onte A" ms ró@imo a la suerfcie" suele ser ms rico en materia or%nica" mientras !ue el *ori&onte ' contiene ms minerales # si%ue areci:ndose a la roca madre. 'on el tiemo" el suelo uede lle%ar a sustentar una co$ertura %ruesa de ve%etación reciclando sus recursos de +orma e+ectiva (>5). En esta etaa" el suelo uede contener un *ori&onte 6" donde se almacenan los minerales li@iviados.
L. .52r.7e. 0#36. !e7 #2e7o e#5; !e5er/3.!. 9or 7. 9ro9or63= !e 9.r50627.# !e 8.r3o# 5./.?o# L.# 9.r50627.# 3org;36.# 53ee 5./.?o# 2e 8.r0. e5re e7 !e 7o# 5roo# !3#53g23<7e# !e 93e!r. gr.8. @.#5. 7o# !e /eo# !e '(%%%% 6e50/e5ro# L.# gr.!e# 9.r50627.# !e7 #2e7o, 6o/o 7. .re. 7. gr.8., #o e #2 /.or 9.r5e 20/36./e5e 3.6538.# 9ero 7.# 9e2e?.# 9.r50627.# 3org;36.#, 6o/9oe5e# 9r3639.7e# !e 7.# .r6377.# 4.#, #3r8e 5./<3" 6o/o !e9=#35o# !e 7o# 2e 7.# r.06e# !e 7.# 97.5.# e>5r.e 25r3e5e# E7 5./.?o 7. .52r.7e. !e e#5.# 9.r50627.# 3org;36.# !3/325.# !e5er/3. e gr. /e!3!. 7. 6.9.63!.! !e 2 #2e7o 9.r. .7/.6e.r .g2., 835.7 9.r. 5o!o# 7o# 9ro6e#o# !e 6re63/3e5o !e 7.# 97.5.# L. 9.r5e org;36. !e7 #2e7o e#5; or/.!. 9or re#5o# 8ege5.7e# re#5o# .3/.7e#, -25o . 6.53!.!e# 8.r3.<7e# !e /.5er3. org;36. ./or. 77./.!. @2/2# L. r.663= org;36. re9re#e5. e5re e7 $ e7 W !e7 #2e7o #29er463.7 e 7.# reg3oe# @P/e!.#, 9ero 92e!e #er /eo# !e7 %W e #2e7o# ;r3!o# o /;# !e7 W e #2e7o# !e 52r<.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
38
E7 6o/9oe5e 7023!o !e 7o# #2e7o#, !eo/3.!o 9or 7o# 63e5046o# #o7263= !e7 #2e7o, e# #o0geo !3=>3!o !e 6.r
Lo# 9r3639.7e# g.#e# 6o5e3!o# e e7 #2e7o #o e7 o>0geo, e7 35r=geo e7 !3=>3!o !e 6.r0geo 5./<3" e# 835.7 9.r. e7 6re63/3e5o !e 7.# 97.5.# . 2e #2 .<#or63= 9or 7.# r.06e# e# e6e#.r3. 9.r. #2# 9ro6e#o# /e5.<=736o#
CLASES DE SUELO Lo# #2e7o# /2e#5r. gr. 8.r3e!.! !e .#9e65o#, er5373!.! 6.r.65er0#536.# 20/36.# e 263= !e 7o# /.5er3.7e# /3er.7e# org;36o# 2e 7o or/. E7 6o7or e# 2o !e 7o# 6r35er3o# /;# #3/97e# 9.r. 6.7346.r 7.# 8.r3e!.!e# !e #2e7o L. reg7. geer.7, .22e 6o e>6e963oe#, e# 2e 7o# #2e7o# o#62ro# #o /;# "r537e# 2e 7o# 67.ro# L. o#62r3!.! #2e7e #er re#275.!o !e 7. 9re#e63. !e gr.!e# 6.53!.!e# !e @2/2# A 8e6e#, #3 e/<.rgo, 7o# #2e7o# o#62ro# o egro# !e6e#38. e e#5o# 6.#o#, e7 6o7or o#62ro o e# 2 3!36.!or !e er5373!.!
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
39
Ta@onoma de die& tios de suelo
Lo# #2e7o# ro-o# o 6.#5.?oro-3o# #2e7e 6o5eer 2. gr. 9ro9or63= !e =>3!o# !e @3erro Q!er38.!o !e 7.# ro6.# 9r3/3ge3.# 2e o @. #3!o #o/e53!o# . @2/e!.! e>6e#38. 1or 5.5o, e7 6o7or ro-o e#, e geer.7, 2 3!363o !e 2e e7 #2e7o e#5; <3e !re.!o, o e# @P/e!o e e>6e#o e# "r537 E /26@o# 72g.re# !e7 /2!o, 2 6o7or ro-3o 92e!e #er !e<3!o . /3er.7e# or/.!o# e "9o6.# re63e5e#, o !3#9o3<7e# 20/36./e5e 9.r. 7.# 97.5.# C.#3 5o!o# 7o# #2e7o# ./.r377o# o ./.r377e5o# 53ee e#6.#. er5373!.! De3!o# !e @3erro 2e @. re.663o.!o 6o .g2. #o !e e#5e /o!o #e?.7 !e 2 5erreo /.7 !re.!o Lo# #2e7o# gr3#;6eo# 92e!e 5eer !e463e63.# !e @3erro 2 o>0geo, o 2 e>6e#o !e #.7e# .76.73.#, 6o/o 6.r52r. geer.7 !e 2 #2e7o !e9e!e !e 7.# 9ro9or63oe# !e 9.r50627.# !e !3#535o# 5./.?o# 2e 7o 6o#5352e L.# 9.r50627.# !e7 #2e7o #e 67.#346. 6o/o .re., 73/o .r6377. L.# 9.r50627.# !e .re. 53ee !3;/e5ro# e5re $ %,% //, 7.# !e 73/o e5re %,% %,%%$ //, 7.# !e .r6377. #o /eore# !e %,%%$ // E geer.7, 7.# 9.r50627.# !e .re. 92e!e 8er#e 6o .6373!.! #o r2go#.# .7 5.65o L.# 9.r50627.# !e 73/o .9e.# #e 8e #3 7. .2!. !e 2 /36ro#6o93o 9.re6e @.r3. 62.!o #e 5o6. L.# 9.r50627.# !e .r6377. #o 383#3<7e# #3 o #e 25373. 3#5r2/e5o# or/. 2. /.#. 83#6o#. 62.!o #e /o-.
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
40
E 263= !e 7.# 9ro9or63oe# !e .re., 73/o .r6377., 7. 5e>52r. !e 7o# #2e7o# #e 67.#346. e 8.r3o# gr29o# !e43!o# !e /.er. .r<35r.r3. A7g2o# #o: 7. .r6377. .reo#., 7. .r6377. 73/o#., e7 73/o .r6377o#o, e7 73/o .r6377o#o .reo#o, e7 .go .r6377o#o, e7 .go, e7 73/o .reo#o 7. .re. 73/o#. L. 5e>52r. !e 2 #2e7o .e65. e gr. /e!3!. . #2 9ro!265383!.! Lo# #2e7o# 6o 2 9or6e5.-e e7e8.!o !e .re. #2e7e #er 36.9.6e# !e .7/.6e.r .g2. #2463e5e 6o/o 9.r. 9er/353r e7 <2e 6re63/3e5o !e 7.# 97.5.# 93er!e gr.!e# 6.53!.!e# !e /3er.7e# 25r3e5e# 9or 73>383.63= @.63. e7 #2<#2e7o Lo# #2e7o# 2e 6o53ee 2. 9ro9or63= /.or !e 9.r50627.# 9e2e?.#, 9or e-e/97o 7.# .r6377.# 7o# 73/o#, #o !e9=#35o# e>6e7e5e# !e .g2. e63err. /3er.7e# 2e 92e!e #er 25373.!o# 6o .6373!.! S3 e/<.rgo, 7o# #2e7o# /2 .r6377o#o# 53e!e . 6o5eer 2 e>6e#o !e .g2. 53ee 2. 5e>52r. 83#6o#. 2e 7o# @.6e re#3#5e5e# .7 627538o 2e 3/93!e, 6o re62e63., 2. .3re.63= #2463e5e 9.r. e7 6re63/3e5o or/.7 !e 7.# 97.5.#
CLASIFICACIÓN DE LOS SUELOS Lo# #2e7o# #e !383!e e 67.#e# #egP #2# 6.r.65er0#536.# geer.7e# L. 67.#346.63= #e #2e7e <.#.r e 7. /oro7og0. 7. 6o/9o#363= !e7 #2e7o, 6o ".#3# e 7.# 9ro93e!.!e# 2e #e 92e!e 8er, #e53r o /e!3r 9or e-e/97o, 7. 9ro2!3!.!, e7 6o7or, 7. 5e>52r., 7. e#5r2652r. 7. 6o/9o#363= 20/36. L. /.or0. !e 7o# #2e7o# 53ee 6.9.# 6.r.65er0#536.#, 77./.!.# @or3o5e# 7. .52r.7e., e7 P/ero, e7 gro#or 7. !3#9o#363= !e "#5.# 5./<3" e# 3/9or5.5e e 7. 3!e5346.63= 67.#346.63= !e 7o# #2e7o#
,uelos del mundo
L.# 9ro93e!.!e# !e 2 #2e7o ree-. 7. 35er.663= !e 8.r3o# 9ro6e#o# !e or/.63= 2e #26e!e !e or/. #3/275;e. 5r.# 7. .62/27.63= !e7 /.5er3.7 9r3/3ge3o A7g2.# #2#5.63.# #e .?.!e .7 5erreo o5r.# !e#.9.re6e L. 5r.#ere63. !e /.5er3. e5re @or3o5e# e# /2 6orr3e5e A7g2o# /.5er3.7e# #e 5r.#or/. To!o# e#5o# 9ro6e#o# #e 9ro!26e . 8e7o63!.!e# !38er#.# e !3re663oe# !3ere5e#, 9or 7o 2e
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
41
.9.re6e #2e7o# 6o !3#535o# 539o# !e @or3o5e# o 6o 8.r3o# .#9e65o# !e5ro !e 2 /3#/o 539o !e @or3o5e Lo# #2e7o# 2e 6o/9.r5e /26@.# 6.r.65er0#536.# 6o/2e# #e .gr29. e #er3e# "#5.# e ./373.# De7 /3#/o /o!o, 7.# ./373.# #e 6o/<3. e gr29o#, "#5o# e #2<=r!ee# 2e #e .gr29. . #2 8e e =r!ee# Lo# o/
UÍMICA DEL SUELO E7 #2e7o @. #3!o 6o/9.r.!o 6o 2 7.3!o !e #37363o 62.ro @.#5. 7. !e 7o# #3736.5o# !e .72/33o @3!r.5.!o, /2 6o/97e-o, e6o5r.!o# e 7o# #2e7o# !e .r6377. Lo# e7e/e5o# !e7 #2e7o /;# 3/9or5.5e# 9.r. 7. 25r363= !e 7.# 97.5.# 3672e e7 =#oro, e7 .2re, e7 35r=geo, e7 6.763o, e7 @3erro e7 /.ge#3o I8e#53g.63oe# re63e5e# @. /o#5r.!o 2e 7.# 97.5.# 9.r. 6re6er 5./<3" e6e#35. 6.53!.!e# 9e2e?.# 9ero 2!./e5.7e# !e e7e/e5o# 6o/o 3!o# @3!r.5.!o# !e @3erro, .72/33o #37363o !e /3er.7e# 6r3#5.73o# #e62!.r3o# 6o/o 7. 6.o7335. 7. /o5/or377o35. Lo# 6o7o3!e# 53ee .7g2.# 9ro93e!.!e# 0#36.# /.r6.!.# 2e .e65. 2er5e/e5e 7.# 6.r.65er0#536.# .gr06o7.# !e 7o# !3#535o# #2e7o# Lo# #2e7o# !e 7.# reg3oe# 6o 9re63935.63= e#6.#. 9o6. .g2. #2<5err;e. e#5; #o/e53!o# . 73>383.63= /o!er.!. , 9or 5.5o, 6o53ee gr. 6.53!.! !e 6o/92e#5o# or3g3.7e#, 6o/o 6.763o, 9o5.#3o #o!3o Lo# 6o7o3!e# !e e#5e 539o #e e>9.!e e gr. /e!3!. 62.!o #e /o-. 53e!e . !3#9er#.r#e e e7 .g2. A7 #e6.r#e 5o/. 2. 6o#3#5e63. ge7.53o#. 92e!e, 5r.# 2 #e6.!o .!363o.7, or/.r /.#.# 3/9er/e.<7e# .7 .g2. Do!e e7 5erreo 2e!. 62<3er5o 9or
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
42
9.r5e 3er3or !e7 #2e7o 6o#o73!. o5r.# 9.r50627.# !e "7 9.r. 9ro!263r 2. /.#. !e#. #=73!. U. !e 7.# 6.r.65er0#536.# 3/9or5.5e# !e 7.# 9.r50627.# 6o7o3!.7e# e# #2 6.9.63!.! 9.r. 9.r53639.r e 2 539o !e re.663= 20/36. 6oo63!. 6o/o 35er6./<3o !e <.#e# E e#5. re.663= 2 6o/92e#5o 6./<3. .7 #2#53523r 2o !e #2# e7e/e5o# 9or o5ro A#0, 7o# e7e/e5o# 2e e#5.<. 73g.!o# . 2 6o/92e#5o 92e!e 2e!.r 73
Elementos de un suelo ideal
AGUA DEL SUELO Co/o #e !3-o, 7. 6.53!.! !e .g2. !3#9o3<7e e 2 #2e7o !.!o 53ee 2 ee65o 3/9or5.5e e 7. 9ro!265383!.! !e7 5erreo 9.r. #2 2#o .gr06o7. T.5o e e#5.!o 7023!o 6o/o g.#eo#o, e7 .g2. o629. 6er6. !e 2 62.r5o !e7 8o72/e !e7 #2e7o 9ro!26538o L. 6.53!.! !e .g2. re5e3!. !e9e!e !e7 5./.?o !e 7. !3#9o#363= !e 7o# 9oro# e e7 5erreo E #2e7o# gr2e#o# !e#.greg.!o#, e7 .g2. 53e!e . !re.r#e @.63. .<.-o 9or 7. .663= !e 7. gr.8e!.!, !e-.!o 2 9e2e?o re/.e5e Lo# #2e7o# 6o/92e#5o# 9or 9.r50627.# 4.# #2e7e 5eer 2. 9oro#3!.! 5o5.7 #29er3or, 9or 5.5o, re53ee 6.53!.!e# !e .g2. /.ore# 2e 7o# #2e7o# !e 5e>52r. gr2e#. E7 .g2. #e /2e8e 2e!. re5e3!. 9or 2 #3#5e/. !e 9oro# S=7o e#5; !3#9o3<7e# 9.r. 7.# 97.5.# !o# 5er63o# !e7 .g2. .7/.6e.!. !e#92"# !e 2e #e @.. !re.!o e7 e>6e#o L. 9.r50627.# !e7 #2e7o .<#or
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
43
L.# 2er.# 2e .65P. #o53e!e . !3#5.63.# /2 6or5.#, !e7 or!e !e 5re# . !3e 6.9.# !e /o7"627.# !e .g2. E7 e7.6e !e @3!r=geo 7.# 2er.# !e V. !er ^..7# Q.5r.663= 35er/o7e627.r #e /e63o. 6o/o r.oe# 9or 7.# 2e e7 .g2. 2e!. 73g.!. . 7.# #29er463e# !e #2e7o L.# e6e#3!.!e# !e .g2. !e 7.# 97.5.# #e #.53#.6e 6o e7 .g2. !e7 #2e7o E7 70/35e /;>3/o !e e/<.7#e !e9e!e !e 7. 6.9.63!.! !e7 5erreo, e7 /03/o !e9e!e !e7 9or6e5.-e !e #e6.!o 9er/.e5e 5./<3" !e 7. o629.63= ee6538. !e 7.# r.06e# !e 7. 6o#e6@. L. 6.9.63!.! !e7 5erreo e# 7. 6.53!.! !e .g2. e 2 #2e7o !o# o 5re# !0.# !e#92"# !e 2. 32!.63= 6o/97e5. !e #2 9er47, e>9re#.!. 6o/o 9e#o #e6o !e7 #2e7o E7 6oe463e5e !e /.r6@35./3e5o #e !e4e 6o/o e7 8.7or !e 7. @2/e!.! !e7 #2e7o <.-o e7 62.7 2 8ege5.7 #e /[email protected]. /or3r0., .2 62.!o #e e62e5re e 2. .5/=#er. @P/e!. Se e>9re#. 6o/o 9or6e5.-e !e /.#. !e #2e7o #e6o
MATERIA ORGNICA DEL SUELO E7 5"r/3o geer.7 25373.!o 9.r. !e43r 7. /e67. 6o/97e-. !e /.5er3. org;36. !e7 #2e7o e# @2/2# No e# 2. /e67. e#5.<7e !e #2#5.63.# 20/36.#, e# /;# <3e 2. /e67. !3;/36., e 6o#5.5e 6./<3o, 2e re9re#e5. 6.!. e5.9. !e 7. !e#6o/9o#363= !e 7. /.5er3. org;36. /2er5., !e#!e 7. /;# #3/97e . 7. /;# 6o/97e-. E7 9ro6e#o !e !e#6o/9o#363= e#5; 6.2#.!o 9or 7. .663= !e 2 gr. P/ero !e <.65er3.# @ogo# /36ro#6=936o# E#5o# /36roorg.3#/o# .5.6. !3g3ere 7o# 6o/92e#5o# org;36o# 6o/97e-o# 2e 6o#5352e 7. /.5er3. 838., re!263"!o7. . or/.# /;# #3/97e# 2e 7.# 97.5.# 92e!e 2#.r 6o/o .73/e5o U e-e/97o 50936o !e .663= !e 7.# <.65er3.# e# 7. or/.63= !e ./o0.6o . 9.r53r !e 9ro5e0.# .3/.7e# 8ege5.7e# U.# <.65er3.# o>3!. e7 ./o0.6o 9.r. or/.r 35r35o#, o5r.# .65P. #o5r.er, 35r=geo !e7 .3re Q8".#e F3-.63= !e7 35r=geo !e or/. 2e 2e!e !3#9o3<7e e e7 #2e7o I672#o 9.r5e# o
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
44
!e#6o/92e#5.# !e7 @2/2#, o 2e #=7o @. e>9er3/e5.!o !e#6o/9o#363= 9.r63.7, 6o5r3<2e . 7. er5373!.! !e7 5erreo !.!o .7 #2e7o 2. 5e>52r. /;# 73ger. 9oro#. B.-o 6o!363oe# .52r.7e#, .#0 6o/o e o.# 2e o @. #3!o 26. 9er52r<.!.# 9or 627538o o !eore#5.63=, @. 2 e2373
ALCALINIDAD ALCALINIDAD Y NIVEL DE 1H E7 9H !e 2. #o7263= /3!e 7. 6o6e5r.63= !e 3oe# !e @3!r=geo 7. /e!363= o# !36e 7o <;#36. o ;63!. 2e e# !36@. #o7263= C2.5o /.or #e. 7. 6o6e5r.63= !e 3oe# !e @3!r=geo, /;# ;63!. #er; L. e#6.7. !e 9H 6o/9re!e 2 e#9e65ro 2e 8. !e#!e /2 ;63!o, re9re#e5.!o 9or 2 %, @.#5. /2 <;#36o o .76.73o, re9re#e5.!o 9or '( E7 .g2. 53ee 2 9H .52r.7 !e .7re!e!or !e &, e# !e63r, e25ro Lo# org.3#/o# 838o# re23ere 2 38e7 2e e#5" e5re )
CAUSAS DE ALCALINIDAD U. #o7263= e# .76.73. 62.!o e# 6.9. !e 5./9o.r #o7263oe# ;63!.# 6o /.ore# 6o6e5r.63oe# !e 3oe# !e @3!r=geo E e7 .g2., 7. .76.733!.! #e 9ro!26e 9or 7. 9re#e63. !e 2. .75. 6o6e5r.63= !e /o7"627.# !e /3er.7e# !e 6.r383.63= !e 7. !o7o/35. o 7. 6.7635. !e7 #2e7o E 7.# 97.5.# !e 5r.5./3e5o, #e 92e!e e7e8.r 7. .76.733!.! !e 7.# .g2.#
DAKOS 1OR UNA ALTA ALCALINIDAD M26@.# 9er#o.# #o 6o#63e5e# !e 7o 9reo629.5e 2e re#275. 2 e>6e#o !e .63!e e e7 .g2. 9ero 2. .76.733!.! e>6e#38. 5./<3" 92e!e #er 9er-2!363.7 E7 .g2. #e 82e78e 52r<3. 62.!o @. !e/.#3.!o# /3er.7e# #2#9e!3!o# e e77. 93er!e #2 5r.#9.re63. !e<3!o . 7. 9re#e63. !e e#.# 9.r50627.# e #2#9e#3= A!e/;#, 7. !2re. !e7 .g2. 92e!e .63735.r 7. 5r.#ere63. !e 97o/o !e 7.# 526e#o !e .76.733!.! e 2 e6o#3#5e/. 92e!e re!263r #2 6.9.63!.! 9.r. #2#5e5.r 7. 83!. 2e @. e "7
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
45
9H gr.!o !e .76.733!.! !e7 .g2. !e /.r E7 /.5e3/3e5o !e 2 38e7 !e .76.733!.! #2 6.9.63!.! !e e25r.73.63= !e7 .g2. #.7o3/o 7. 6.53!.! !e 6.r
SALES MINERALES S.7e#, 6o/92e#5o# 3=36o# or/.!o# 9or 7o# 6.53oe# !e 7.# <.#e# 7o# .3oe# !e 7o# ;63!o# L.# #.7e# #e o<53ee 9or re.663= !e 7o# ;63!o# 6o 7o# /e5.7e#, 7.# <.#e# 2 o5r.# #.7e#, 9or re.663= !e !o# #.7e# 2e 35er6./<3. #2# 3oe# L.# #.7e# e 7.# 2e 5o!o# 7o# @3!r=geo# #2#53523<7e# !e 7o# ;63!o# @. #3!o #2#53523!o# 9or 3oe# /e5;736o# o r.!36.7e# 9o#3538o# #e 77./. #.7e# e25r.#, 9or e-e/97o, e7 67or2ro !e #o!3o, N.C7 L.# #.7e# 2e 6o53ee ;5o/o# !e @3!r=geo #2#53523<7e# #o #.7e# ;63!.#, 9or e-e/97o, e7 6.r3!o, 9or e-e/97o e7 #27.5o <;#36o !e .72/33o, A7QOHSO ( L.# #.7e# 5./<3" 92e!e 67.#346.r#e !e .62er!o 6o 7.# 2er.# !e 7o# ;63!o# 7.# <.#e# !e 7.# 62.7e# !er38. L. #.7 !e 2. <.#e 2er5e !e 2 ;63!o 2er5e, 9or e-e/97o e7 [C7, o #e @3!ro73. .7 #er !3#2e75. e .g2., #2# !3#o7263oe# #o e25r.# L. #.7 !e 2. <.#e 2er5e !e 2 ;63!o !"<37, 9or e-e/97o e7 N. $CO+, #2re @3!r=73#3# 62.!o #e !3#2e78e e .g2., #2# !3#o7263oe# #o <;#36.# L. #.7 !e 2 ;63!o 2er5e 2. <.#e !"<37, 6o/o e7 NH (C7, 5./<3" #2re @3!r=73#3#, #2# !3#o7263oe# #o ;63!.# A e>6e963= !e 63er5.# #.7e# ./=36.# !e #.7e# 2e #o /2 3#o72<7e#, 7.# #.7e# !e 2 ;63!o !"<37 2. <.#e !"<37, 6o/o e7 A7$S+, e>9er3/e5. e e7 .g2. @3!r=73#3# 6o/97e5., re629er;!o#e e7 ;63!o 7. <.#e !e 3363.7e#
DENSIDAD De#3!.!, /.#. !e 2 62er9o 9or 23!.! !e 8o72/e E o6.#3oe# #e @.<7. !e !e#3!.! re7.538. 2e e# 7. re7.63= e5re 7. !e#3!.! !e 2 62er9o 7. !e#3!.! !e7 .g2. . ( ]C, 2e #e 5o/. 6o/o 23!.! Co/o 2 6e50/e5ro 6P<36o !e .g2. . ( ]C 53ee 2. /.#. !e ' g, 7. !e#3!.! re7.538. !e 7. #2#5.63. e238.7e 2/"r36./e5e . #2 !e#3!.! e>9re#.!. e gr./o# 9or 6e50/e5ro 6P<36o
ECOLOGÍA DEL INDIVIDUO: FACTORES ABIÓTICOS
46
L. !e#3!.! 92e!e o<5eer#e !e 8.r3.# or/.# 1or e-e/97o, 9.r. o<-e5o# /.63o# !e !e#3!.! /.or 2e e7 .g2., #e !e5er/3. 9r3/ero #2 /.#. e 2. <.7.., !e#92"# #2 8o72/e "#5e #e 92e!e 6.7627.r . 5r.8"# !e7 6;7627o #3 e7 o<-e5o 53ee or/. geo/"5r36., o #2/erg3"!o7o e 2 re6393e5e 6.733#5e e 2 8o72/e, !36@o 8o72/e E# e7 6.#o !e 7. !e#3!.! !e 6.rg., 7. !e#3!.! !e e7e65roe# o 7. !e#3!.! !e eerg0. $ L. eerg0. 72/3o#. 9or 23!.! !e 8o72/e Q!e#3!.! !e eerg0. 72/3o#. + L. o#62r3!.! !e 2. 3/.ge e 2. 9e70627. o 97.6. o5ogr;46. Q!e#3!.! o5ogr;46.