E R 9 I 0 A 0 L 2 U P É O T I V P I T e u C q A ’ n a D T B E R P O U P O P A R R G
1
RAPPORT D’ACTIVITÉ 2009
Groupe Banque populaire
Sa majeSté le roi mohammed vi, que dieu le glorifie
Sa majeSté le roi mohammed vi, que dieu le glorifie
Sa majeSté le roi mohammed vi, que dieu le glorifie
SOmmAIRE L cce e che Le Gupe Bque Ppule e chffe
10
Indicateurs consolidés du Groupe Banque Populaire Indicateurs consolidés de la Banque Centrale Populaire Indicateurs d’activité des Banques Populaires Régionales
Ue de ucuelle e culuelle
14
Un prol atypique Conforité et gouvernance
U eggee de px e d’v
22
La Banque des Particuliers et des Professionnels La Banque de L’Entreprise La Banque des marocains du monde La BCP Bank (Banque de Financeent et d’Investisseent)
Ue ge de que ux elleu dd Risques de crédit Risques de arché Risques de tau et de liquidité Risques opérationnels Structure des fonds propres et ratios de solvabilité
30
Ue cuc fdce
44
De ye e de he u evce de l pefce
46
Systèes d’inforation, organisation & déarche qualité Un capital huain au centre de la stratégie de développeent de la Banque
De lle e pcle, u p de l yege
50
Filiales bancaires Sociétés de nanceent Banque d’affaires Assurances Sociétés de services
L uul e l cyee, fe de lce du Gupe
56
Vie associative Fondation Education & Culture Fondation micro-Crédit Fondation Création d’Entreprises
E Fce
58
SOmmAIRE L cce e che Le Gupe Bque Ppule e chffe
10
Indicateurs consolidés du Groupe Banque Populaire Indicateurs consolidés de la Banque Centrale Populaire Indicateurs d’activité des Banques Populaires Régionales
Ue de ucuelle e culuelle
14
Un prol atypique Conforité et gouvernance
U eggee de px e d’v
22
La Banque des Particuliers et des Professionnels La Banque de L’Entreprise La Banque des marocains du monde La BCP Bank (Banque de Financeent et d’Investisseent)
Ue ge de que ux elleu dd Risques de crédit Risques de arché Risques de tau et de liquidité Risques opérationnels Structure des fonds propres et ratios de solvabilité
30
Ue cuc fdce
44
De ye e de he u evce de l pefce
46
Systèes d’inforation, organisation & déarche qualité Un capital huain au centre de la stratégie de développeent de la Banque
De lle e pcle, u p de l yege
50
Filiales bancaires Sociétés de nanceent Banque d’affaires Assurances Sociétés de services
L uul e l cyee, fe de lce du Gupe
56
Vie associative Fondation Education & Culture Fondation micro-Crédit Fondation Création d’Entreprises
E Fce
58
LA CROISSANCE EN mARCHE
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
8
l’é 2009 été mé st d t t d’vstssmt Mc t à ’Étg à tvs vst cht d jts stctts, tdt dévmt d dms d t G t à ’mét d t md d fctmt. e mêm tms, s vs fcé t stmt s ’éch bc t csdé ô ctf d t G ds mt d ’écm t. l b d t ctvté cs d ’é 2009 st, à c tt, témgg bt vc ds ésts t déssé s bjctfs dét d’ cjct fvb. C’st s s d ’tmédt, s déôts d ctè t gsté gss écb d +6,2% ct évt d +4,5% c, s’étbsst à 161,4 Mds d DH, vc t d mché d 27% mét d 0,5%. Ctt st ds cct d ’ég dét d vtté d és d xmté d t G, m és bc d ys, t d t ô d’ct mj ds bcst ds ts. qt x ggmts d G, s t c évt sgctvd+13,5%,sstà 131,5MdsdDH,dt ès d 92 Mds d DH d’cs ctyés x etss, csdt s st d G tt ’ét d’vg ds cmt d tss écm t t t végé d dévmt ég. l’ctvté d B d cmt c égmt
ft gss s mché ds gds tss t ds sttts, cmt stmt d G cmm ccmgt d jts tx d gd vg. l G B p , s, tsé ss tvts s mché ds ctx t fcé s ô d’ct d éféc s s mchés tbc, ds s t d dtt. Ctt fmc étéé d s ggmts s’st tdt g d 0,7% d t d mché cédts à ’écm, s’st étb à 23%. l té d s ggmts c égmt tt mét, vc tx d cécs sffc d 3,3%, éstt m fmc d sct bc. Ctt dym ds ctvtés d’tmédt mcté stvmt tbté d G, vc éstt t csdé d 2,9 Mds d DH, pdt nt Bc csdé d 9 Mds d DH, gss d 10,1% t ’sss cè s sd d c, vc 25,3 Mds d DH d fds s. l sttég d dévmt d G végé s ttés d cssc xt t s’st mtésé tt sttég vc G oCp, ’cst d’u G vc gmt ds ctvtés d B d’vstssmt, fs bst t t Chb lsg t Mc lsg, ’bst d Fdt Zk Fdt B p Mc-Cédt.
l G cté s, ds cd d ms œv ds dssts égmts éstt ds ms Bâ ii, à fc stctt d s dsstf d’dtct, d ms t d sv ds ss gds dms. i s’st dté à ct égd d’ cd d gst ds ss dté à s gst t à s d s. C’st s gst gb ds ss s d t isttt ct ythm st d dévmt, c st mtè d systèm d’fmt d méthds t céds ts d gst. Ctt ct d s, b tégé ds ’gst d G, cstt gg d’ dévmt s d tts s ctvtés sttts. l évs à hss d tt fc d G B p Stdd & p’s ttbé ’ivstmt Gd, csc s bs fmcs ésés t isttt, s stbté cè t s b dté. l tg été s vé d « BB+/B vc ds sctvs stbs » à « BBB-/a-3 vc sctvs stbs » Cs ffts méts st ’œv d t ct hm t ds stcs d gvc d t G, ms ss ft d cc vé d s ts, scéts t cts, tgt s vs t s mbts.
M. Mohamed BENCHAABOUN Président
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
9
LA CROISSANCE EN mARCHE
l’é 2009 été mé st d t t d’vstssmt Mc t à ’Étg à tvs vst cht d jts stctts, tdt dévmt d dms d t G t à ’mét d t md d fctmt. e mêm tms, s vs fcé t stmt s ’éch bc t csdé ô ctf d t G ds mt d ’écm t. l b d t ctvté cs d ’é 2009 st, à c tt, témgg bt vc ds ésts t déssé s bjctfs dét d’ cjct fvb. C’st s s d ’tmédt, s déôts d ctè t gsté gss écb d +6,2% ct évt d +4,5% c, s’étbsst à 161,4 Mds d DH, vc t d mché d 27% mét d 0,5%. Ctt st ds cct d ’ég dét d vtté d és d xmté d t G, m és bc d ys, t d t ô d’ct mj ds bcst ds ts. qt x ggmts d G, s t c évt sgctvd+13,5%,sstà 131,5MdsdDH,dt ès d 92 Mds d DH d’cs ctyés x etss, csdt s st d G tt ’ét d’vg ds cmt d tss écm t t t végé d dévmt ég. l’ctvté d B d cmt c égmt
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
8
ft gss s mché ds gds tss t ds sttts, cmt stmt d G cmm ccmgt d jts tx d gd vg. l G B p , s, tsé ss tvts s mché ds ctx t fcé s ô d’ct d éféc s s mchés tbc, ds s t d dtt. Ctt fmc étéé d s ggmts s’st tdt g d 0,7% d t d mché cédts à ’écm, s’st étb à 23%. l té d s ggmts c égmt tt mét, vc tx d cécs sffc d 3,3%, éstt m fmc d sct bc. Ctt dym ds ctvtés d’tmédt mcté stvmt tbté d G, vc éstt t csdé d 2,9 Mds d DH, pdt nt Bc csdé d 9 Mds d DH, gss d 10,1% t ’sss cè s sd d c, vc 25,3 Mds d DH d fds s. l sttég d dévmt d G végé s ttés d cssc xt t s’st mtésé tt sttég vc G oCp, ’cst d’u G vc gmt ds ctvtés d B d’vstssmt, fs bst t t Chb lsg t Mc lsg, ’bst d Fdt Zk Fdt B p Mc-Cédt.
l G cté s, ds cd d ms œv ds dssts égmts éstt ds ms Bâ ii, à fc stctt d s dsstf d’dtct, d ms t d sv ds ss gds dms. i s’st dté à ct égd d’ cd d gst ds ss dté à s gst t à s d s. C’st s gst gb ds ss s d t isttt ct ythm st d dévmt, c st mtè d systèm d’fmt d méthds t céds ts d gst. Ctt ct d s, b tégé ds ’gst d G, cstt gg d’ dévmt s d tts s ctvtés sttts. l évs à hss d tt fc d G B p Stdd & p’s ttbé ’ivstmt Gd, csc s bs fmcs ésés t isttt, s stbté cè t s b dté. l tg été s vé d « BB+/B vc ds sctvs stbs » à « BBB-/a-3 vc sctvs stbs » Cs ffts méts st ’œv d t ct hm t ds stcs d gvc d t G, ms ss ft d cc vé d s ts, scéts t cts, tgt s vs t s mbts.
INDICATEURS CLÉS CONSOLIDÉS
Ctt fmc st dt g d cssc g d G, vct d s mss d bcst.
résULtats nEts En ProGrEssion :
2009
2008
2007
208 25,3 9 2,9
187 20,9 8,1 2,8
164 18,4 7,3 2,6
161,4 96,7 64,7 180,5 117,7 38 850 926 1 658 000 3 100 000
151,9 90,7 61,2 157,6 102,1 33,6 745 803 1 293 000 2 900 000
132,7 74,6 58,1 134,6 74,4 44,3 690 721 1 026 000 2 600 000
26,95% 23,00%
26,46% 22,26%
25,62% 20,15%
477 000 10 076 11 3 9 3 1 501 269 000
467 000 9 068 11 3 11 3 1 222 178 000
488 000 8 653 11 3 10 3 1 211 177 000
INDICATEURS FINANCIERS CONSOLIDÉS (enMilliardsdedh) TotalBilan Fonds Propres Consolidés Produit Net Bancaire Résultat Net Consolidé E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
10
Dépôtsde la Clientèle ClientèleLocale ClientèlemDm Eplois Créances sur la Clientèle Portefeuille Titres Agences Bancaires Guichets Autoatiques Bancaires Cartesmonétiques Nobrede Clients
PARTS DE MARCHÉ Dépôtsde la Clientèle Crédits à l’Econoie
AUTRES INDICATEURS (ennombre) Sociétaires Effectif Banques Populaires Régionales Fondations Filiales spécialisées Banques à l’international Banque Offshore Points de présence microcrédit Bénéficiaires Actifs des microcrédits
éVoLUtionDE
2009 Coefficient d’Eploi
2008
2007
81,3%
76,1%
64,3
12,02% 3 994 3,3%
11,58% 3 204 3,4%
14,38% 2 791 6,0%
RATIOS DE RISQUE Ratiode solvabilité Coefficient de division des risques (en millions de DH) Tau de Créances en Souffrance
9
2009
LE G U E ULIEE
UE H IF F E
FonDs ProPrEs : +21,4% à 25,3 miLLiarDs DE DH
ls fds s csdés s st étbs à 25,3 Mds d DH, gss d 21,4%, cfét s G bs sd ss s ttés d cssc t sv ’mét d ss fmcs cmmcs t cès.
151,9
2008
161,4
2009
Fdè à ss vs gs, G mtt s ggmt ds cmt d tss dctf t, vc gss d ’cs ds cédts à ’écm d 13,5% à 131,5 Mds d DH. S t d mché s été té à 23%, st g d 0,7 t t à décmb 2008. CréditS à l’éCoNomie EnmiLLiarDsDEDH
foNdS ProPreS
éVoLUtionDE
EnmiLLiarDsDEDH
13,5%
éVoLUtionDE
21,4%
2008 2008
20,9
2009
25,3
CoLLECtE DEs DéPôts : +6,2% à161,4 miLLiarDs DE DH
RATIO D’ACTIVITÉ
6,2%
8,1
EnmiLLiarDsDEDH
2009
PRINCIPAUxRATIOS
éVoLUtionDE
CréDits à L’éConomiE : +13,5% à 131,5 miLLiarDs DE DH
Produit Net BaNCaire
2008
EnmiLLiarDsDEDH
10,1%
pté dym cmmc st ds ts s ôs éts d G, dt t bc csdé évé d 10,1% à 9 Mds d DH, st à ccssmt écb d ’smb d ss cmsts.
INDICATEURS D’ACTIVITÉ COMMERCIALE (enMilliardsdedh etennombre)
M. Mohamed BENCHAABOUN Président
C’st s és d xmté B p cmt à décmb 2009, 850 gcs t 926 GaB, st cvt s ds d sct bc. Cs ts d vt dstbt ’ff B p à s d 3,1 ms d cts. S mché ds Mcs d Md, G csdé s st, vc vm d déôts d ès d 65 Mds d DH t t d mché d 53,3%, fmc éstt d dvsct ds cx d tsft d G cjgé à s mtt d xmté e.
ProDUit nEt BanCairE : +10,1% à 9 miLLiarDs DE DH
CHIFFRES CLÉS
9
déPôtS de la ClieNtle
l éstt t sc d Cédt p d Mc (B Ct p + Bs ps régs) gsté gss d 8% à 2,7 Mds d DH. l G (Cédt p d Mc + Fs) fché tm d ’xcc 2009 éstt t csdé x ms iaS/iFrS d 2,9 Mds d DH, st v cfm x évss.
LE GROUPE BANQUE POPULAIRE EN CHIFFRES
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
afcht cs d déôts d 161,4 Mds d DH, hss d 6,2% ct évt d mché d + 4,5%, G cft s dsh ds c cé d ’ctvté d’tmédt, vc t d mché d 27%, mét d 0,5 t.
115,9 131,5
ls cédts x tss s st stés à 91,7 Mds d DH hss d 11 Mds d DH, cftt ô d G ds st t ’ms à ’écm c t ég. qt mché ds tcs, G mt ctvté st à ht d 39,7 Mds d DH ccssmt d 13%. S t d mché cédts à csmmt t cédts cés s’st évé sctvmt à 34,8% t 23,4%.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
11
INDICATEURS CLÉS CONSOLIDÉS résULtats nEts En ProGrEssion :
déPôtS de la ClieNtle
l éstt t sc d Cédt p d Mc (B Ct p + Bs ps régs) gsté gss d 8% à 2,7 Mds d DH. l G (Cédt p d Mc + Fs) fché tm d ’xcc 2009 éstt t csdé x ms iaS/iFrS d 2,9 Mds d DH, st v cfm x évss.
LE GROUPE BANQUE POPULAIRE EN CHIFFRES
2009
2008
2007
208 25,3 9 2,9
187 20,9 8,1 2,8
164 18,4 7,3 2,6
161,4 96,7 64,7 180,5 117,7 38 850 926 1 658 000 3 100 000
151,9 90,7 61,2 157,6 102,1 33,6 745 803 1 293 000 2 900 000
132,7 74,6 58,1 134,6 74,4 44,3 690 721 1 026 000 2 600 000
26,95% 23,00%
26,46% 22,26%
25,62% 20,15%
477 000 10 076 11 3 9 3 1 501 269 000
467 000 9 068 11 3 11 3 1 222 178 000
488 000 8 653 11 3 10 3 1 211 177 000
INDICATEURS FINANCIERS CONSOLIDÉS (enMilliardsdedh) TotalBilan Fonds Propres Consolidés Produit Net Bancaire Résultat Net Consolidé E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
10
Dépôtsde la Clientèle ClientèleLocale ClientèlemDm Eplois Créances sur la Clientèle Portefeuille Titres Agences Bancaires Guichets Autoatiques Bancaires Cartesmonétiques Nobrede Clients
PARTS DE MARCHÉ Dépôtsde la Clientèle Crédits à l’Econoie
AUTRES INDICATEURS (ennombre) Sociétaires Effectif Banques Populaires Régionales Fondations Filiales spécialisées Banques à l’international Banque Offshore Points de présence microcrédit Bénéficiaires Actifs des microcrédits
éVoLUtionDE
2009 Coefficient d’Eploi
2008
2007
81,3%
76,1%
64,3
12,02% 3 994 3,3%
11,58% 3 204 3,4%
14,38% 2 791 6,0%
RATIOS DE RISQUE Ratiode solvabilité Coefficient de division des risques (en millions de DH) Tau de Créances en Souffrance
INDICATEURSCLÉSCONSOLIDÉS BANQUECENTRALEPOPULAIRE l B Ct p gsté tt d ’xcc 2009 d’xcts éstts, cmt s s st d’ct d éféc ds ysg bc. résULtat nEt ConsoLiDé : +32,2% à1,1 miLLiarD DE DH
l éstt t csdé sst à 1,1 M d d DH gss d 32,2%, tt t tmmt d’ ft évt d pnB (+915 Ms d DH).
st ccssmt d 22%, témgt s d ’fft déyé mtè d cct.
LE G U E ULIEE
EnmiLLionsDE DH
éVoLUtionDE
32,2%
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
12
857
2008
EnmiLLiarDsDEDH
ls fds s csdés s st étbs à 25,3 Mds d DH, gss d 21,4%, cfét s G bs sd ss s ttés d cssc t sv ’mét d ss fmcs cmmcs t cès.
22%
15,2
2008
18,5
2009
l B Ct p sv s cé ds Ct Bkg, vc gss ds cédts à ’écm d 32,1% à 25,9 Mds d DH.
CréditS à l’éCoNomie EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
32,1%
ProDUit nEt BanCairE : +52% à 2,7 miLLiarDs DE DH
l dt t bc s’st évé à 2,7 Mds d DH hss d 52%, st à évt fvb d ss dfféts cmsts (mg d’téêt : +49,7%, mgs s cmmsss: +27,3% t éstt ds ctvtés d mché : +55,6%).
Produit Net BaNCaire EnmiLLiarDsDE DH
éVoLUtionDE
52%
2008 2009
19,6
2008
25,9
2009
résULtats DEs aCtiVités DE marCHé : +55,6% à 652 miLLions DE DH
l B Ct p csdé s st ds s ctvtés d mché, vc v d’tvt d 23% t éstt d 652 Ms d DH, éct d 55,6%.
1,8 2,7
aCtivitéS de marChé EnmiLLionsDE DH
éVoLUtionDE
55,6%
DéPôts DE La CLiEntèLE : +22% à 18,5 miLLiarDs DE DH
ls déôts d ctè t ttt 18,5 Mds d DH ct 15,2 Mds d DH vt,
2008 2009
419 652
161,4
2009
Fdè à ss vs gs, G mtt s ggmt ds cmt d tss dctf t, vc gss d ’cs ds cédts à ’écm d 13,5% à 131,5 Mds d DH. S t d mché s été té à 23%, st g d 0,7 t t à décmb 2008.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
11
CréditS à l’éCoNomie EnmiLLiarDsDEDH
foNdS ProPreS
éVoLUtionDE
EnmiLLiarDsDEDH
13,5%
éVoLUtionDE
21,4%
115,9
2008 2008
20,9
131,5
2009
25,3
afcht cs d déôts d 161,4 Mds d DH, hss d 6,2% ct évt d mché d + 4,5%, G cft s dsh ds c cé d ’ctvté d’tmédt, vc t d mché d 27%, mét d 0,5 t.
ls cédts x tss s st stés à 91,7 Mds d DH hss d 11 Mds d DH, cftt ô d G ds st t ’ms à ’écm c t ég. qt mché ds tcs, G mt ctvté st à ht d 39,7 Mds d DH ccssmt d 13%. S t d mché cédts à csmmt t cédts cés s’st évé sctvmt à 34,8% t 23,4%.
PRINCIPAUx INDICATEURS DES BANQUES POPULAIRES RÉGIONALES BPR
éVoLUtionDE
1133
2009
UE H IF F E
FonDs ProPrEs : +21,4% à 25,3 miLLiarDs DE DH
déPôtS de la ClieNtle
CréDits à L’éConomiE : +32,1% à25,9 miLLiarDs DE DH réSultat Net CoNSolidé
9
2009
CoLLECtE DEs DéPôts : +6,2% à161,4 miLLiarDs DE DH
RATIO D’ACTIVITÉ
151,9
2008
8,1
EnmiLLiarDsDEDH
2009
PRINCIPAUxRATIOS
6,2%
CréDits à L’éConomiE : +13,5% à 131,5 miLLiarDs DE DH
Produit Net BaNCaire
2008
éVoLUtionDE
10,1%
pté dym cmmc st ds ts s ôs éts d G, dt t bc csdé évé d 10,1% à 9 Mds d DH, st à ccssmt écb d ’smb d ss cmsts.
INDICATEURS D’ACTIVITÉ COMMERCIALE (enMilliardsdedh etennombre)
EnmiLLiarDsDEDH
C’st s és d xmté B p cmt à décmb 2009, 850 gcs t 926 GaB, st cvt s ds d sct bc. Cs ts d vt dstbt ’ff B p à s d 3,1 ms d cts. S mché ds Mcs d Md, G csdé s st, vc vm d déôts d ès d 65 Mds d DH t t d mché d 53,3%, fmc éstt d dvsct ds cx d tsft d G cjgé à s mtt d xmté e.
ProDUit nEt BanCairE : +10,1% à 9 miLLiarDs DE DH
CHIFFRES CLÉS
Ctt fmc st dt g d cssc g d G, vct d s mss d bcst.
Casablanca Centre sud El Jadida- Safi Fès-Taza Laâyoune marrakech - Béni mellal meknès Nador-Al Hoceia Oujda Rabat- Kénitra Tanger - Tétouan
Dépôtsdela clientèle 27 034 13 556 6 491 11 294 1 390 13 163 8 391 19 569 11 389 17 954 12 674
Emplois
Fonds Propres
e ms d DH 42 741 1 702 14 827 1 550 6 730 366 12 165 1 138 2 474 403 13 776 987 9 041 885 21 795 2 484 12 354 1 212 18 696 1 133 13 438 1 160
Capit al 314 184 144 190 107 138 136 245 149 396 186
Bénéfice Net 461 178 58 135 52 136 115 187 129 159 103
Effectif
Agences
1438 606 393 538 141 623 437 514 437 1009 646
emb 159 69 55 73 18 86 57 67 55 130 80
GAB 161 84 59 87 20 111 61 64 64 137 78
ATTRIBUTION DE L’INVESTmENT GRADE
d ctè bééct d s vst és d’gcs, d s g ctè c t d ft ttchmt d s ctè MDM.
l’gc d tt Stdd & p’s ttbé, 24 ms 2010, ’ivstmt Gd G B p. l tg été s vé d « BB+/B vc ds sctvs stbs » à « BBB-/a-3 vc ds sctvs stbs », st à évs sm d t sv d rym d Mc. Ctt tt csc s bs fmcs d G, s st d d ds ysg bc mc, s b dté t s stbté cè.
Stdd & p’s stm s mgs st stés à v s. e t, G ct d bééc d’ ft fccté vc cfct d’xtt é à s stbs s G évt d cts ss ctvtés d bck-fc t, mêm tms, ct d’ég s és d’gcs.
Stdd & p’s sg G B p ft ésc à ’étg, tcèmt e. ld s mché ds MDM, G st ms d csd s stmt cmt t d s xts dévé ds d gs és. l gst ds ss v d G st dét t ct d s st b tégé ds ’gst. l B dté, tt d Bâ ii, ’ch stdd d s d cédt t ’ch « idct d Bs » s ét, t évt d ss gssvmt x méthds s s vcés. l’dt d Bâ ii cstt tté B v d fc dvtg gst gb ds ss. p s, ’xst d G x ss d tx d’téêt t d chg st mté. l c d G st tès sd t s déôts
l té ds éstts s’mé, vc v t ds dts d G vt ds vs hs téêts. l’gsm d tt jtt mét d ctt ctbt à ’v s d ms à t G d ss cctés ds B d’vstssmt t dévmt ds cmmsss gééés s bsss vc ’oCp. S sttég, t d Stdd & p’s d G B p mbt d : • csd s st d d s mché ds MDM à tvs ’vt d vs gcs e t d bx d éstt ds Myot ; • sv dévmt d ss ctvtés ds B d dét ; • ss d vs ttés d dévmt ds B d’vstssmt ; • vst d vx céx ts lw icm Bkg t sgmt ds js.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
13
INDICATEURSCLÉSCONSOLIDÉS BANQUECENTRALEPOPULAIRE l B Ct p gsté tt d ’xcc 2009 d’xcts éstts, cmt s s st d’ct d éféc ds ysg bc. résULtat nEt ConsoLiDé : +32,2% à1,1 miLLiarD DE DH
l éstt t csdé sst à 1,1 M d d DH gss d 32,2%, tt t tmmt d’ ft évt d pnB (+915 Ms d DH).
st ccssmt d 22%, témgt s d ’fft déyé mtè d cct.
déPôtS de la ClieNtle EnmiLLiarDsDEDH
BPR éVoLUtionDE
22%
15,2
2008
18,5
2009
CréDits à L’éConomiE : +32,1% à25,9 miLLiarDs DE DH
l B Ct p sv s cé ds Ct Bkg, vc gss ds cédts à ’écm d 32,1% à 25,9 Mds d DH.
réSultat Net CoNSolidé EnmiLLionsDE DH
éVoLUtionDE
32,2%
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
12
857
2008
CréditS à l’éCoNomie EnmiLLiarDsDEDH
1133
2009
éVoLUtionDE
32,1%
ProDUit nEt BanCairE : +52% à 2,7 miLLiarDs DE DH
l dt t bc s’st évé à 2,7 Mds d DH hss d 52%, st à évt fvb d ss dfféts cmsts (mg d’téêt : +49,7%, mgs s cmmsss: +27,3% t éstt ds ctvtés d mché : +55,6%).
EnmiLLiarDsDE DH
éVoLUtionDE
52%
2008
19,6
2008
25,9
2009
résULtats DEs aCtiVités DE marCHé : +55,6% à 652 miLLions DE DH
l B Ct p csdé s st ds s ctvtés d mché, vc v d’tvt d 23% t éstt d 652 Ms d DH, éct d 55,6%.
Produit Net BaNCaire
1,8 aCtivitéS de marChé
2,7
2009
EnmiLLionsDE DH
éVoLUtionDE
55,6%
DéPôts DE La CLiEntèLE : +22% à 18,5 miLLiarDs DE DH
ls déôts d ctè t ttt 18,5 Mds d DH ct 15,2 Mds d DH vt,
PRINCIPAUx INDICATEURS DES BANQUES POPULAIRES RÉGIONALES
2008
419
2009
652
UNE IDENTITÉ STRUCTURELLE ETCULTURELLE
Casablanca Centre sud El Jadida- Safi Fès-Taza Laâyoune marrakech - Béni mellal meknès Nador-Al Hoceia Oujda Rabat- Kénitra Tanger - Tétouan
Dépôtsdela clientèle 27 034 13 556 6 491 11 294 1 390 13 163 8 391 19 569 11 389 17 954 12 674
Emplois
Fonds Propres
CRÉDIT POPULAIRE DU mAROC E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
Svsé Cmté Dct st ’stc sêm, Cédt p d Mc s’tc t d dx stcts t dmss: • dms cétv, mtésé és d 11 Bs ps régs ; • dms ctst, ésté B Ct p, scété ym cté bs.
14
Banque CENTRALE POPULAIRE
FONDATIONS
BanqueS POPULAIRES REGIONALES
PRINCIPALES FILIALES
Fondation Education & Culture
Banque Populaire de Casablanca
MAROC LEASING
Fondation Micro-Crédit
Banque Populaire du Centre-Sud
UPLINEGROUP
Banque Populaire d’El Jadida-Safi
MAROC ASSISTANCE INTERNATIONALE
Fondation Création d’Entreprises
Crédit bail
Banqued’affaires Assistance
VIVALIS
Banque Populaire de Fès-Taza
Créditàla consommation
Banque Populaire de Laâyoune
MEDIAFINANCE
Marchésdes capitaux
Banque Populaire de Marrakech-Béni Mellal
CHAABI COURTAGE
Banque Populaire de Meknès
CIBOFFSHORE
Banque Populaire de Nador-Al Hoceima
CHAABI BANK EUROPE
Banque Populaire d’Oujda
BanquePOPULAIRE MAROCO-GUINEENNE
Banque Populaire de Rabat-Kénitra
BanquePOPULAIREMAROCO-CENTRAFRICAINE
Banque Populaire de Tanger-Tétouan
BanqueALÂMAL
Assurance Banque Banque Banque Banque Banque
Agences
1438 606 393 538 141 623 437 514 437 1009 646
emb 159 69 55 73 18 86 57 67 55 130 80
461 178 58 135 52 136 115 187 129 159 103
GAB 161 84 59 87 20 111 61 64 64 137 78
l’gc d tt Stdd & p’s ttbé, 24 ms 2010, ’ivstmt Gd G B p. l tg été s vé d « BB+/B vc ds sctvs stbs » à « BBB-/a-3 vc ds sctvs stbs », st à évs sm d t sv d rym d Mc. Ctt tt csc s bs fmcs d G, s st d d ds ysg bc mc, s b dté t s stbté cè.
Stdd & p’s stm s mgs st stés à v s. e t, G ct d bééc d’ ft fccté vc cfct d’xtt é à s stbs s G évt d cts ss ctvtés d bck-fc t, mêm tms, ct d’ég s és d’gcs.
Stdd & p’s sg G B p ft ésc à ’étg, tcèmt e. ld s mché ds MDM, G st ms d csd s stmt cmt t d s xts dévé ds d gs és. l gst ds ss v d G st dét t ct d s st b tégé ds ’gst. l B dté, tt d Bâ ii, ’ch stdd d s d cédt t ’ch « idct d Bs » s ét, t évt d ss gssvmt x méthds s s vcés. l’dt d Bâ ii cstt tté B v d fc dvtg gst gb ds ss. p s, ’xst d G x ss d tx d’téêt t d chg st mté. l c d G st tès sd t s déôts
C dc i xc s tt s s dfféts gsms d CpM. i st chgé d dé s tts sttégs, d’xc ctô dmsttf, tch t c s ’gst t gst d cs gsms t d’ ss éstt cctv. Tt cmm st hbté à d tts s mss écsss b fctmt ds gsms d CpM t à svgd d éb c.
m. Abdeltif LOUDYI Scét Géé d Mstè d ’ecm t ds Fcs m. Zouhair CHORFI Dct d Tés t ds F cs extés Mstè d ’ecm t ds Fcs m. Bousselha HILIa Scét Géé d Détmt d Cmmc t d ’idst Mstè d Cmmc, d ’idst t ds nvs Tchgs m. YOUNESS SHAImI Chgé d Mss Mstè Déégé ès d pm Mst, Chgé ds affs ecms t Géés
COMITE DIRECTEUR DU CREDIT POPULAIRE DU MAROC
Effectif
d ctè bééct d s vst és d’gcs, d s g ctè c t d ft ttchmt d s ctè MDM.
m. mohaed BENCHAABOUN pésdt
LE GROUPE BANQUE POPULAIRE EST COmPOSÉ DES ORGANISmES DU CRÉDIT POPULAIRE DU mAROC (CPm), DE SES FILIALES SPÉCIALISÉES ET DE SES FONDATIONS.
314 184 144 190 107 138 136 245 149 396 186
Bénéfice Net
ATTRIBUTION DE L’INVESTmENT GRADE
Cpsn C dc :
UN PROFIL ATYPIQUE
Capit al
e ms d DH 42 741 1 702 14 827 1 550 6 730 366 12 165 1 138 2 474 403 13 776 987 9 041 885 21 795 2 484 12 354 1 212 18 696 1 133 13 438 1 160
l té ds éstts s’mé, vc v t ds dts d G vt ds vs hs téêts. l’gsm d tt jtt mét d ctt ctbt à ’v s d ms à t G d ss cctés ds B d’vstssmt t dévmt ds cmmsss gééés s bsss vc ’oCp. S sttég, t d Stdd & p’s d G B p mbt d : • csd s st d d s mché ds MDM à tvs ’vt d vs gcs e t d bx d éstt ds Myot ; • sv dévmt d ss ctvtés ds B d dét ; • ss d vs ttés d dévmt ds B d’vstssmt ; • vst d vx céx ts lw icm Bkg t sgmt ds js.
m. Abdelaziz KHAOUA Chf d Dvs ds etbssmts d Cédt Mstè d ’ecm t ds Fcs
BANQUE CENTRALE POPULAIRE l B Ct p (BCp) st étbssmt d cédt cstté ss fm d scété ym à Cs d’admstt. e st cté Bs ds 8 jt 2004. l BCp ss ô ct s d G. a c tt, gt tmmt té d cmst ct d G, gè s xcédts d tés ds Bpr, ss cmt s gst ds svcs d’téêt cmm cmt ds gsms d Cédt p d Mc. Cpsn Cns ’ansn Bn Cn Pp : m. mohaed BENCHAABOUN pésdt Dct Géé m. mohaed BELGHAZI admstt m. Abdeltif LOUDY i Scét Géé d Mstè d ’ecm t ds Fcs m. Zouhair CHORFi Dct d Tés t ds F cs extés Mstè d ’ecm t ds Fcs
m. Abdelhadi BENALLAL pésdt d Cs d Svc d B p d Tg-Tét
m. mostapha TERRAB Dct Géé d ’oCp
m. Driss HOUAT pésdt d Cs d Svc d B p d’ojd m. Larbi LARAICHI pésdt d Cs d Svc d B p d Mkès
13
Css gnn pès CPm :
m. EL mostapha SAJID pésdt d Cs d Svc d B p d Csbc
m. Ahed ZERKDI pésdt d Cs d Svc d B p d Ct-Sd
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
m. mohaed Rachid EL FIHRI achtct chf chgé d Dct ds etbssmts pbcs, d tt t d ’ct ssctv Mstè Déégé chgé d ’Hbtt t d ’ubsm m. Bousselha HILIA Scét Géé d Détmt d Cmmc t d ’idst Mstè d Cmmc, d ’idst t ds nvs Tchgs
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
15
UNE IDENTITÉ STRUCTURELLE ETCULTURELLE
C dc i xc s tt s s dfféts gsms d CpM. i st chgé d dé s tts sttégs, d’xc ctô dmsttf, tch t c s ’gst t gst d cs gsms t d’ ss éstt cctv. Tt cmm st hbté à d tts s mss écsss b fctmt ds gsms d CpM t à svgd d éb c. Cpsn C dc : m. mohaed BENCHAABOUN pésdt
UN PROFIL ATYPIQUE LE GROUPE BANQUE POPULAIRE EST COmPOSÉ DES ORGANISmES DU CRÉDIT POPULAIRE DU mAROC (CPm), DE SES FILIALES SPÉCIALISÉES ET DE SES FONDATIONS.
CRÉDIT POPULAIRE DU mAROC E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
Svsé Cmté Dct st ’stc sêm, Cédt p d Mc s’tc t d dx stcts t dmss: • dms cétv, mtésé és d 11 Bs ps régs ; • dms ctst, ésté B Ct p, scété ym cté bs.
14
Banque CENTRALE POPULAIRE
BanqueS POPULAIRES REGIONALES
PRINCIPALES FILIALES
Fondation Education & Culture
Banque Populaire de Casablanca
MAROC LEASING
Fondation Micro-Crédit
Banque Populaire du Centre-Sud
UPLINEGROUP
Banque Populaire d’El Jadida-Safi
MAROC ASSISTANCE INTERNATIONALE
Fondation Création d’Entreprises
Crédit bail
Banqued’affaires Assistance
VIVALIS
Banque Populaire de Fès-Taza
Créditàla consommation
Banque Populaire de Laâyoune
MEDIAFINANCE
Marchésdes capitaux
Banque Populaire de Marrakech-Béni Mellal
CHAABI COURTAGE
Banque Populaire de Meknès
CIBOFFSHORE
Banque Populaire de Nador-Al Hoceima
CHAABI BANK EUROPE
Banque Populaire d’Oujda
BanquePOPULAIRE MAROCO-GUINEENNE
Banque Populaire de Rabat-Kénitra
BanquePOPULAIREMAROCO-CENTRAFRICAINE
Banque Populaire de Tanger-Tétouan
BanqueALÂMAL
m. Youness SHAImI Chgé d mss Mstè Déégé ès d pm Mst, Chgé ds affs ecms t Géés m. Ahed ASSALHI pésdt d Dct d B p d rbt-Két
Assurance Banque Banque Banque Banque Banque
m. Abdelaziz TRACHEN pésdt d Dct d B p d Mkès m. mohaed BELQZIZ pésdt d Dct d B p d Mkch-Bé M
Banques Populaires Régionales
PRESIDENCE
MOHAMED BENCHAABOUN
Fondations Filiales
CABINET DE LA PRÉSIDENCE
INSPECTION GÉNÉRALE
Asma LEBBAR
Mohamed SRIBI
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
PÔLE VIE INSTITUTIONNELLE
PÔLE COMMUNICATION INSTITUTIONNELLE
Mohamed BELGHAZI
Aomar YIDAR
Rachida BENNIS
PÔLE GESTION GLOBALE DES RISQUES
PÔLE PILOTAGE DE LA PERFORMANCE COMPTABILITÉ & FINANCES
MohamedSAFY
Mohamed BELGHAZI (P.I)
PÔLE RESSOURCES HUMAINES
PÔLE JURIDIQUE ET CONFORMITÉ
Mohamed BOUHADDIOUI
Said BERBALE
DIVISION RECOUVREMENT CONTENTIEUX GROUPE NoureddineBENJELLOUNE
BMDM
B2P
BEN
Banque des Marocains du Monde
Banque des Particuliers et des Professionnels
Banque de l’Entreprise
BCP-Bank
CPM-Services
Hassan EL BASRI
Laïdi EL WARDI
Rachid AGOUMI
Aomar YIDAR (P.I)
Mohamed Karim MOUNIR
Mustapha KHYAR
m. Abdelaziz KHAOUA Chf d Dvs ds etbssmts d Cédt Mstè d ’ecm t ds Fcs
BANQUE CENTRALE POPULAIRE l B Ct p (BCp) st étbssmt d cédt cstté ss fm d scété ym à Cs d’admstt. e st cté Bs ds 8 jt 2004. l BCp ss ô ct s d G. a c tt, gt tmmt té d cmst ct d G, gè s xcédts d tés ds Bpr, ss cmt s gst ds svcs d’téêt cmm cmt ds gsms d Cédt p d Mc. Cpsn Cns ’ansn Bn Cn Pp : m. mohaed BENCHAABOUN pésdt Dct Géé m. mohaed BELGHAZI admstt m. Abdeltif LOUDY i Scét Géé d Mstè d ’ecm t ds Fcs
m. EL mostapha SAJID pésdt d Cs d Svc d B p d Csbc
m. Zouhair CHORFi Dct d Tés t ds F cs extés Mstè d ’ecm t ds Fcs
m. Abdelhadi BENALLAL pésdt d Cs d Svc d B p d Tg-Tét
m. mostapha TERRAB Dct Géé d ’oCp
m. Ahed ZERKDI pésdt d Cs d Svc d B p d Ct-Sd m. Driss HOUAT pésdt d Cs d Svc d B p d’ojd m. Larbi LARAICHI pésdt d Cs d Svc d B p d Mkès
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
15
m. mohaed Rachid EL FIHRI achtct chf chgé d Dct ds etbssmts pbcs, d tt t d ’ct ssctv Mstè Déégé chgé d ’Hbtt t d ’ubsm m. Bousselha HILIA Scét Géé d Détmt d Cmmc t d ’idst Mstè d Cmmc, d ’idst t ds nvs Tchgs
BANQUES POPULAIRES RÉGIONALES a côté d B Ct p, Cédt p d Mc (CpM) g s Bs ps régs st d fm cétv. C’st ctt dstct cétv m dfféc sttt d CpM s d systèm bc mc, tmmt d ft ds tctés svts : • l ct ds Bs ps régs st dét s cts scéts ; • l cctvté ds scéts st ésté Cs d Svc chgé d sv t d ctô ds ctvtés d Bpr.
• Cts pésdts ds Css d Svc ds Bpr sègt Cmté Dct, stc sêm d G.
ajd’h, CpM cmt 11 Bs égs dt Ct st dét 477 000 scéts. l B p rég fédè tts s fcs vvs d ’écm: cts tss, tcs cx Mcs d Md (MDM), tss, js ts t vstsss. Ds tts s égs, cs scéts tct à v d Bpr t ft vv td s s d xmté t d’cg c.
Cnss Snc dcs s Bns Pps rns
SECRÉTARIAT GÉNÉRAL CPM
16
m. Zouhair CHORFI Dct d Tés t ds F cs extés Mstè d ’ecm t ds Fcs m. Bousselha HILIa Scét Géé d Détmt d Cmmc t d ’idst Mstè d Cmmc, d ’idst t ds nvs Tchgs m. YOUNESS SHAImI Chgé d Mss Mstè Déégé ès d pm Mst, Chgé ds affs ecms t Géés
COMITE DIRECTEUR DU CREDIT POPULAIRE DU MAROC
FONDATIONS
m. Abdeltif LOUDYI Scét Géé d Mstè d ’ecm t ds Fcs
Css gnn pès CPm :
Hassan DEBBAGH
BanePoplaire Rgio nale
Prsident dConseil de Sreillance
Prsident d Directoire
Casablanca
El mostapha SAJID
Hassan AmAHZOUNE
Centre-Sud
Ahed ZERKDI
Lbachir BENHmADE
El Jadida-Safi
Jaal BEN RABIA
Abdellah NAJI
Fès-Taza
Abdellah EL BOURKADI
Zine El Abidine EL JIRARI
Laâyoune
Hassan DERHEm
Ahed EL JAmRI
marrakech-Béni mellal
Abdelhadi BERRADA AZIZI
mohaed BELQZIZ
meknès
Larbi LARAICHI
Abdelaziz TRACHEN
Nador-Al Hoceia
mohaed BOUAmARA
mohaed ALLOUCHE
Oujda
Driss HOUAT
Abdelkhalek BENDRISS
Rabat-Kénitra
Abdelkader SOLO
Ahed ASSALHI
Tanger-Tétouan
Abdelhadi BENALLAL
mohaed BOULGHmAIR
PRINCIPALES FILIALES Filiales bancaires
Dirigeant
Fonction
u G
m. Rachid AGOUmI
admstt Dct Géé
Médc Chb itt Bk offsh
m. mohaed LAZAAR
pésdt d Dct Dct Géé
Chb Bk e B p Mc-Ctfc B p Mc-Gé Bk a aml
m. El mustapha BEDDARI
m. Abdelwa ATIF m. Abdessala TAHRI m. Ahed IRAQI HOUSSAÏNI m. mohaed KHIHEL
Dct Géé admstt Dct Géé Dct Géé Dct Géé
m. Nour-Eddine FADOUACH m. Aziz BOUTALEB
Dct Géé Dct Géé
Socits de nancement
Vvs Mc lsg
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
17
m. Youness SHAImI Chgé d mss Mstè Déégé ès d pm Mst, Chgé ds affs ecms t Géés m. Ahed ASSALHI pésdt d Dct d B p d rbt-Két
m. Abdelaziz TRACHEN pésdt d Dct d B p d Mkès m. mohaed BELQZIZ pésdt d Dct d B p d Mkch-Bé M
Banques Populaires Régionales
PRESIDENCE
MOHAMED BENCHAABOUN
Fondations Filiales
CABINET DE LA PRÉSIDENCE
INSPECTION GÉNÉRALE
Asma LEBBAR
Mohamed SRIBI
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
PÔLE VIE INSTITUTIONNELLE
PÔLE COMMUNICATION INSTITUTIONNELLE
Mohamed BELGHAZI
Aomar YIDAR
Rachida BENNIS
PÔLE GESTION GLOBALE DES RISQUES
PÔLE PILOTAGE DE LA PERFORMANCE COMPTABILITÉ & FINANCES
MohamedSAFY
Mohamed BELGHAZI (P.I)
PÔLE RESSOURCES HUMAINES
PÔLE JURIDIQUE ET CONFORMITÉ
Mohamed BOUHADDIOUI
Said BERBALE
DIVISION RECOUVREMENT CONTENTIEUX GROUPE NoureddineBENJELLOUNE
BMDM
B2P
BEN
Banque des Marocains du Monde
Banque des Particuliers et des Professionnels
Banque de l’Entreprise
BCP-Bank
CPM-Services
Hassan EL BASRI
Laïdi EL WARDI
Rachid AGOUMI
Aomar YIDAR (P.I)
Mohamed Karim MOUNIR
Mustapha KHYAR
a côté d B Ct p, Cédt p d Mc (CpM) g s Bs ps régs st d fm cétv. C’st ctt dstct cétv m dfféc sttt d CpM s d systèm bc mc, tmmt d ft ds tctés svts : • l ct ds Bs ps régs st dét s cts scéts ; • l cctvté ds scéts st ésté Cs d Svc chgé d sv t d ctô ds ctvtés d Bpr.
• Cts pésdts ds Css d Svc ds Bpr sègt Cmté Dct, stc sêm d G.
ajd’h, CpM cmt 11 Bs égs dt Ct st dét 477 000 scéts. l B p rég fédè tts s fcs vvs d ’écm: cts tss, tcs cx Mcs d Md (MDM), tss, js ts t vstsss. Ds tts s égs, cs scéts tct à v d Bpr t ft vv td s s d xmté t d’cg c.
Cnss Snc dcs s Bns Pps rns
SECRÉTARIAT GÉNÉRAL CPM
16
BANQUES POPULAIRES RÉGIONALES
Hassan DEBBAGH
BanePoplaire Rgio nale
Prsident dConseil de Sreillance
Prsident d Directoire
Casablanca
El mostapha SAJID
Hassan AmAHZOUNE
Centre-Sud
Ahed ZERKDI
Lbachir BENHmADE
El Jadida-Safi
Jaal BEN RABIA
Abdellah NAJI
Fès-Taza
Abdellah EL BOURKADI
Zine El Abidine EL JIRARI
Laâyoune
Hassan DERHEm
Ahed EL JAmRI
marrakech-Béni mellal
Abdelhadi BERRADA AZIZI
mohaed BELQZIZ
meknès
Larbi LARAICHI
Abdelaziz TRACHEN
Nador-Al Hoceia
mohaed BOUAmARA
mohaed ALLOUCHE
Oujda
Driss HOUAT
Abdelkhalek BENDRISS
Rabat-Kénitra
Abdelkader SOLO
Ahed ASSALHI
Tanger-Tétouan
Abdelhadi BENALLAL
mohaed BOULGHmAIR
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
17
PRINCIPALES FILIALES Filiales bancaires
Dirigeant
Fonction
u G
m. Rachid AGOUmI
admstt Dct Géé
Médc Chb itt Bk offsh
m. mohaed LAZAAR
pésdt d Dct Dct Géé
Chb Bk e B p Mc-Ctfc B p Mc-Gé Bk a aml
m. El mustapha BEDDARI
m. Abdelwa ATIF m. Abdessala TAHRI m. Ahed IRAQI HOUSSAÏNI m. mohaed KHIHEL
Dct Géé admstt Dct Géé Dct Géé Dct Géé
m. Nour-Eddine FADOUACH m. Aziz BOUTALEB
Dct Géé Dct Géé
Socits de nancement
Vvs Mc lsg
Assrances Mc assstc itt Chb Ctg
m. Khalid YACINE m. Abdelkri KHIRAOUI
Dct Géé admstt Dct Géé
Serices Chb lct lg Dé Chb Dc nt essk
m. mohaed AmImI m. Chihab EL ADLOUNi m. Hicha mEFTAHI
Dct Géé Dct Géé Dct Géé
me. Rachida BENNIS m. mustapha BIDOUJ m. Abdelhak EL mARSLI
Scét Géé Scét Géé Scét Géé
FONDATIONS Fdt edct & Ct Fdt Mc-Cédt Fdt Cét d’etss
LE GROUPE BANQUE POPULAIRE EN DATES 25 m 1926 pmgt d Dh tt cét d mdè gst d B p. 2 f 1961 rft d Cédt p d Mc. E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
18
1972 ovt à ’tt, vc cét d B Chb d Mc (vmt mmé CHaaBi BanK europe) à ps. 1990 l G cé ds s mét sécsés, dv d s ts s sgmts d ctè. 2000 réfm d Cédt p d Mc tt s : • l vst d dms ég ds Bs ps régs ; • l’égssmt ds égtvs d Cmté Dct. 2004 itdct Bs d B Ct p . 2007 obtt d psst eé B Chb d Mc (vmt mmé CHaaBi BanK europe) , ’tst à s’mt ds st ys d ’sc é. 2008 ps d ctô d B d’ffs upline Group, vst ms c d’ tt sttég ds s méts d B d’vstssmt. 2009 • ptct mt csé oCp/BCp, v d csd stmt ds dx Gs s s mchés sctfs ; • Fs t Fdt B p Mc-Cdt t Fdt Zk Mc-Cdt ; • ps d tct mjt d 53% ds ct d Mc lsg. ms 2010 • acst BCp d tcts ds ds Bs itts : Btsh ab Cmmc Bk (rym-u), u ds Bs abs t Fçss (Fc) t ab it Bk (it). • obtt d ’ivstmt Gd, ttbé Stdd d p’s G B p, tg: « BBB-/a-3 vc ds sctvs stbs ».
CONFORmITE & GOUVERNANCE
rss t d Cfmté, Cmté d’adt t Cmté Dct d Cédt p d Mc.
CONFORmITÉ GROUPE
l’xcc d cfmté mt G d’ss dévmt sécsé d ss ctvtés, d’ss ’éb d s systèm d ctô t, d fc s mg t s tété, d’ccmg s ct s mché tt t d st ctmt tct, fsssm d ss cts t s systèm d gvc x ms stdds d mché, cfmémt à s stmt t ô d m d ’ j ds sct bc t.
l’xcc d cfmté s d G B p s’è ds sct ds s, égmtts t ms cbs x étbssmts d cédt Mc, dés cd égmt d Bk a-Mghb d 2007. Ctt ctvté st stcté t ds xs svts : • u t d cfmté t ds éféts vés Cmté Dct d Cédt p d Mc t s gs d’dmstt ds ttés d G ; • u gst ctsé t d Fct Cfmté d G chgé d ms œv d t d cfmté, ’gst d cd d gst t ’mt ds fcts d csdc v ds ttés d g ; • Ds dsstfs éts gsés t dés tdémètd’ctd fctcfmté d g t d ss ttbts égmts cvt ctô mt d cfmté égmt, sécté cè, détg cè t ’éth G B p, s ms d systèm d ctô t t d b gvc ; • Dscmstsdsystèmd’fmtdédés à tt ct bchmt d ctx, cssc d ctè, v égmt, fmt t cmmct d cfmté ; • u dsstf d cét t «d-dgc » vc s ttés d égmtt, s gs d gvc, s ttés d G t s csdts étgs, à tvs s ts éds, csss ctst d s d -cfmté c s ts vc s Bs t gsms ttx ; • u systèm d gvc d ’xcc d cfmté à tvs tg d ’ctvté d Fct Cfmté d G, Cmté ds
GOUVERNANCE D’ENTREPRISE l systèm d gvc d G B p s ss fdmts ds c scs cmémts: • l 12/96 d 17/10/2000 égt t gs Cédt p d Mc, t cmété t mdé n° 42-07 d 20 ctb 2008, tt gmt d Bs fmé : - d B Ct p, g ct t stct ctst d G, gsé scété ym cté à bs d Csbc ; - ds Bs ps régs st ds Bs cétvs à sttt d’étbssmt d cédt, gsés Css d Svc t Dcts ; - d Cmté Dct d Cédt p d Mc, g dgt d G à stct t éstt à fs ’ctt d BCp t scétt ds Bpr. • l tv à scété ym t ’ égt BCp t s s d G ; • ls sttts t ègmts ts d G, s ct ds txts éctés ; • légmttdBka-Mghb,tvxms d gvc s ds étbssmts d cédt ; • l Cd Mc d B Gvc
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
19
Assrances Mc assstc itt Chb Ctg
m. Khalid YACINE m. Abdelkri KHIRAOUI
Dct Géé admstt Dct Géé
Serices Chb lct lg Dé Chb Dc nt essk
m. mohaed AmImI m. Chihab EL ADLOUNi m. Hicha mEFTAHI
Dct Géé Dct Géé Dct Géé
me. Rachida BENNIS m. mustapha BIDOUJ m. Abdelhak EL mARSLI
Scét Géé Scét Géé Scét Géé
FONDATIONS Fdt edct & Ct Fdt Mc-Cédt Fdt Cét d’etss
LE GROUPE BANQUE POPULAIRE EN DATES 25 m 1926 pmgt d Dh tt cét d mdè gst d B p. 2 f 1961 rft d Cédt p d Mc. E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
18
1972 ovt à ’tt, vc cét d B Chb d Mc (vmt mmé CHaaBi BanK europe) à ps. 1990 l G cé ds s mét sécsés, dv d s ts s sgmts d ctè. 2000 réfm d Cédt p d Mc tt s : • l vst d dms ég ds Bs ps régs ; • l’égssmt ds égtvs d Cmté Dct. 2004 itdct Bs d B Ct p . 2007 obtt d psst eé B Chb d Mc (vmt mmé CHaaBi BanK europe) , ’tst à s’mt ds st ys d ’sc é. 2008 ps d ctô d B d’ffs upline Group, vst ms c d’ tt sttég ds s méts d B d’vstssmt. 2009 • ptct mt csé oCp/BCp, v d csd stmt ds dx Gs s s mchés sctfs ; • Fs t Fdt B p Mc-Cdt t Fdt Zk Mc-Cdt ; • ps d tct mjt d 53% ds ct d Mc lsg. ms 2010 • acst BCp d tcts ds ds Bs itts : Btsh ab Cmmc Bk (rym-u), u ds Bs abs t Fçss (Fc) t ab it Bk (it). • obtt d ’ivstmt Gd, ttbé Stdd d p’s G B p, tg: « BBB-/a-3 vc ds sctvs stbs ».
d’ets tèg ds cs vss t cmmdts écsés ’oCDe. C systèm st gsé t d ts tys d cmtés : • ls Cmtés Débéts, à sv Cmté Dct d CpM, s assmbés Géés, Cmté Sttég t s Css d’admstt t/ d Svc ds ttés d G ; • ls Cmtés régmts ts Cmté d’adt, Cmté d’ets, Cmté ds rss t d Cfmté t Cmté d’Éth ; • ls Cmtés d Gst t d’amt gt Cmté exéctf, Cmté d Cédt, Cmté d pfmcs, Cmté d’eggmts t d rcvmt, Cmté rsscs, Cmté Systèm d’ifmt t ogst, Cmté d pdts t Cmmct, Cmté d pcmts, Cmté pct, Cmté Fs t ptcts… E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
20
l systèm d gvc d G B p (GBp) cît dym csst ’dtt ct d stct ds cmtés d gst t d’mt, tmmt t à sttég d dévmt d G t x évts ds ms t ms ts d mché.
DÉONTOLOGIE ET ÉTHIQUE l’xcc d détg t d ’éth fsss GBp st cdé ss txts égsst dctmt t/ dctmt s ctvtés d G, dt tmmt : • sttt d s ds Bs ps, s ct d 12/96 cté c-ht ; • 65/99 tt Cd d Tv ; • 34/03 tt l Bc ; • cc 01/05 d Cs Détg ds Vs Mbès, égsst ’fmt s ds scétés ctés fst bc à ’ég ; • égmtt d Bk a-Mghb tv à ’ctvté ds ss d mché ds s Bs ; • s vs s d G s s cvts t ms fsss cbs x étbssmts d cédt Mc.
Ds c ctxt, GBp s’st dté d’ sé d Cds vés ss gs d gvc t ms c ss ogs d Dct. i s’gt ’ccc d : • Cd d Détg t d’Éth d GBp ; • Cd d Détg d BCp, scété ym cté bs ; • Cd d Détg d S ds Mchés d BCp ; • Cds d Détg ds Fs Fcès t/ à sttt d’étbssmts d cédt Mc t à ’étg. C éfét cts vct d mtt GBp cfmté vc ss bgts fsss, ms égmt d’ss s tété s mché, d fc fsssm d ss cts t d csd ss ts vc s ts xts. l cd d gst d détg cè t fss s d G st dé t d’ détg chg ’mt t cdt d dsstf d’fmt, d ssbst t d svc s d G s dct ds ts x gs d gvc, à ’atté d mché t Cmté d’Éth d G.
SÉCURITÉ FINANCIRE l sécté cè ést m tès mtt d ’xcc d cfmté s d GBp, s’ st ct d dsstf d cssc t d mîts d t ct (KYC : kw y cstm) t d t cmmc d G. l GBp sv 2009 csss d stctt t d fcmt d s dsstf d vgc t d tt ct bchmt d ctx (lCB/FT), ds ss ds dssts d 43-05 t d égmtt bc s s ct, à dss d sécs s tscts d s ctè, d mx sv t d
CONFORmITE & GOUVERNANCE
rss t d Cfmté, Cmté d’adt t Cmté Dct d Cédt p d Mc.
CONFORmITÉ GROUPE
l’xcc d cfmté mt G d’ss dévmt sécsé d ss ctvtés, d’ss ’éb d s systèm d ctô t, d fc s mg t s tété, d’ccmg s ct s mché tt t d st ctmt tct, fsssm d ss cts t s systèm d gvc x ms stdds d mché, cfmémt à s stmt t ô d m d ’ j ds sct bc t.
l’xcc d cfmté s d G B p s’è ds sct ds s, égmtts t ms cbs x étbssmts d cédt Mc, dés cd égmt d Bk a-Mghb d 2007. Ctt ctvté st stcté t ds xs svts : • u t d cfmté t ds éféts vés Cmté Dct d Cédt p d Mc t s gs d’dmstt ds ttés d G ; • u gst ctsé t d Fct Cfmté d G chgé d ms œv d t d cfmté, ’gst d cd d gst t ’mt ds fcts d csdc v ds ttés d g ; • Ds dsstfs éts gsés t dés tdémètd’ctd fctcfmté d g t d ss ttbts égmts cvt ctô mt d cfmté égmt, sécté cè, détg cè t ’éth G B p, s ms d systèm d ctô t t d b gvc ; • Dscmstsdsystèmd’fmtdédés à tt ct bchmt d ctx, cssc d ctè, v égmt, fmt t cmmct d cfmté ; • u dsstf d cét t «d-dgc » vc s ttés d égmtt, s gs d gvc, s ttés d G t s csdts étgs, à tvs s ts éds, csss ctst d s d -cfmté c s ts vc s Bs t gsms ttx ;
GOUVERNANCE D’ENTREPRISE l systèm d gvc d G B p s ss fdmts ds c scs cmémts: • l 12/96 d 17/10/2000 égt t gs Cédt p d Mc, t cmété t mdé n° 42-07 d 20 ctb 2008, tt gmt d Bs fmé : - d B Ct p, g ct t stct ctst d G, gsé scété ym cté à bs d Csbc ; - ds Bs ps régs st ds Bs cétvs à sttt d’étbssmt d cédt, gsés Css d Svc t Dcts ;
• l tv à scété ym t ’ égt BCp t s s d G ; • ls sttts t ègmts ts d G, s ct ds txts éctés ; • légmttdBka-Mghb,tvxms d gvc s ds étbssmts d cédt ;
b dms s t cmmc.
°34-03 d 14/02/2006, GBp dss d’ systèm d ctô t stcté t gsé à ts vx :
• u éfét dé t d’ t lCB/ FT t d ègs d gst d cssc d ctè, vés Cmté Dct d CpM t s gs d’dmstt ds ttés t s d G ; • u gst ctsé d dsstf d vgc t « d-dgc » vc systèm d svc cscd mttt ’ccmgmt d ct t d ss tscts ; • u systèm d’fmt séc mttt ctô mt lCB/FT ds tscts cs t tts, à tvs ct mt ds céds d’vt d cmt, d’té t t d ms c d dss ct, s svc ds tscts t d ct c s d-dgcs v vs s ttés cmétts. pèmt, ds céds sécs lCB/FT st dés vc s Bs t s gsms étgs, mttt ’ccmgmt d dévmt à ’tt d ’ct d G d mx sv s ctè d md. l t d sécté cè cct smt à éd x bgts égs t égmts ds Bs ds c dm, ms stt à st dévmt db ds ctvtés d G ss b s mché t ’tt t à csd t d cc vc ctè t s ts xts.
CONTRLE INTERNE a ss d égmtt d Bk a-Mghb tv systèm d ctô t ds étbssmts d cédt Mc, édcté 2007 ct ds dssts d bc
19
- d Cmté Dct d Cédt p d Mc, g dgt d G à stct t éstt à fs ’ctt d BCp t scétt ds Bpr.
• u systèm d gvc d ’xcc d cfmté à tvs tg d ’ctvté d Fct Cfmté d G, Cmté ds
as, G sv ’gst d s dsstf d sécté cè s tty égmt c-ès :
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
• l Cd Mc d B Gvc
• u éfét cstté d Cht d ctô t d Cédt p d Mc t ds céds d s ct dûmt étbs ’g d dct d B Ct p t vés Cmté Dct d Cédt p d Mc t s gs d’dmstt ds ttés d G ; • u smb d dsstfs d svc t d ctô ds ss, vst cmm sté égmtt écté : - véct ds éts t ds céds ts ; - ms, svc t mîts ds ss, ts décts ds cht d t cvt ctt thémt t csss d ms œv d ’ccd Bâ ii v d G ; - ’dét t ’fcc d systèm d ttmt, d dffs t d csvt ds dés cmtbs t cès ; - ’fccté ds cx d cct t d ’fmt t d dcmtt s dffs x ts. • u gst stcté d dsstf d ctô : - ctô ét d m v ; - ctô mt d scd v ; - ctô éd ds fcts d’adt ds ttés d G t d ’isct Géé d CpM ; • u gvc séc d systèm d ctô t d GBp : - Cmté Dct d CpM stt tmstmt s s ts d ’isct Géé ; - s Cmtés d’adt ds ttés d G xmt s ts éds ds Cmmsss x Cmts t ds Fcts adt it.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
21
d’ets tèg ds cs vss t cmmdts écsés ’oCDe. C systèm st gsé t d ts tys d cmtés : • ls Cmtés Débéts, à sv Cmté Dct d CpM, s assmbés Géés, Cmté Sttég t s Css d’admstt t/ d Svc ds ttés d G ; • ls Cmtés régmts ts Cmté d’adt, Cmté d’ets, Cmté ds rss t d Cfmté t Cmté d’Éth ; • ls Cmtés d Gst t d’amt gt Cmté exéctf, Cmté d Cédt, Cmté d pfmcs, Cmté d’eggmts t d rcvmt, Cmté rsscs, Cmté Systèm d’ifmt t ogst, Cmté d pdts t Cmmct, Cmté d pcmts, Cmté pct, Cmté Fs t ptcts… E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
20
l systèm d gvc d G B p (GBp) cît dym csst ’dtt ct d stct ds cmtés d gst t d’mt, tmmt t à sttég d dévmt d G t x évts ds ms t ms ts d mché.
DÉONTOLOGIE ET ÉTHIQUE l’xcc d détg t d ’éth fsss GBp st cdé ss txts égsst dctmt t/ dctmt s ctvtés d G, dt tmmt : • sttt d s ds Bs ps, s ct d 12/96 cté c-ht ; • 65/99 tt Cd d Tv ; • 34/03 tt l Bc ; • cc 01/05 d Cs Détg ds Vs Mbès, égsst ’fmt s ds scétés ctés fst bc à ’ég ; • égmtt d Bk a-Mghb tv à ’ctvté ds ss d mché ds s Bs ; • s vs s d G s s cvts t ms fsss cbs x étbssmts d cédt Mc.
Ds c ctxt, GBp s’st dté d’ sé d Cds vés ss gs d gvc t ms c ss ogs d Dct. i s’gt ’ccc d : • Cd d Détg t d’Éth d GBp ; • Cd d Détg d BCp, scété ym cté bs ; • Cd d Détg d S ds Mchés d BCp ; • Cds d Détg ds Fs Fcès t/ à sttt d’étbssmts d cédt Mc t à ’étg. C éfét cts vct d mtt GBp cfmté vc ss bgts fsss, ms égmt d’ss s tété s mché, d fc fsssm d ss cts t d csd ss ts vc s ts xts. l cd d gst d détg cè t fss s d G st dé t d’ détg chg ’mt t cdt d dsstf d’fmt, d ssbst t d svc s d G s dct ds ts x gs d gvc, à ’atté d mché t Cmté d’Éth d G.
SÉCURITÉ FINANCIRE l sécté cè ést m tès mtt d ’xcc d cfmté s d GBp, s’ st ct d dsstf d cssc t d mîts d t ct (KYC : kw y cstm) t d t cmmc d G. l GBp sv 2009 csss d stctt t d fcmt d s dsstf d vgc t d tt ct bchmt d ctx (lCB/FT), ds ss ds dssts d 43-05 t d égmtt bc s s ct, à dss d sécs s tscts d s ctè, d mx sv t d
b dms s t cmmc. as, G sv ’gst d s dsstf d sécté cè s tty égmt c-ès : • u éfét dé t d’ t lCB/ FT t d ègs d gst d cssc d ctè, vés Cmté Dct d CpM t s gs d’dmstt ds ttés t s d G ; • u gst ctsé d dsstf d vgc t « d-dgc » vc systèm d svc cscd mttt ’ccmgmt d ct t d ss tscts ; • u systèm d’fmt séc mttt ctô mt lCB/FT ds tscts cs t tts, à tvs ct mt ds céds d’vt d cmt, d’té t t d ms c d dss ct, s svc ds tscts t d ct c s d-dgcs v vs s ttés cmétts. pèmt, ds céds sécs lCB/FT st dés vc s Bs t s gsms étgs, mttt ’ccmgmt d dévmt à ’tt d ’ct d G d mx sv s ctè d md. l t d sécté cè cct smt à éd x bgts égs t égmts ds Bs ds c dm, ms stt à st dévmt db ds ctvtés d G ss b s mché t ’tt t à csd t d cc vc ctè t s ts xts.
CONTRLE INTERNE a ss d égmtt d Bk a-Mghb tv systèm d ctô t ds étbssmts d cédt Mc, édcté 2007 ct ds dssts d bc
• l svc Chb t ; • u vé bc ms b fçs ; • Ds éts d css gtts ;
UN ENGAGEmENT DE PROxImITÉ ET D’INNOVATION
• Ds SMS s fm d ch vmt d’ct CnSS ds cmt.
ENRICHISSEMENT DE LA GAMME DES PRODUITS ET SERVICES
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
22
l’é 2009 été ch dévmt d’ smb d’ffs cbt s dfféts sgmts d mché ds ptcs t c, s tttf t ttf. Pack Ailes :
l B p été mè B cé ff dédé xcsvmt x fmms : ck as. i s’gt d’ ff mtsvcs bcs t xt-bcs, vc tct fft t éfét :
fmt s c gmm. Pack CNSS :
ls ffs ckgés CnSS (Css nt d Sécté Sc), st sécmt cçs s ssés d CnSS, d mtt ’ccès x svcs bcs à ds cdts xcts. es t bjctf d mtt x ssés d ct gsm d dss dctmt ds cts s s cmts. l pck CnSS esst mt x ssés CnSS d bééc, x symb d 5 DH, ds dts svts :
• Mys d mt : Ct C’pop t Ct asf; • Svcs e-Bkg : Chb t t Chb mb. Pack Bo My Life :
Ctt ff st dsté x js ctfs à ht tt. e st cmsé d 3 ffs :
• Cmt bc t éts d css;
• u ct d tt t d mt ;
•Ct mét d mt « as » sécmt cç ctt ff ;
• u vé bc ms b fçs ;
• u ff cmt ;
• Ds éts d css gtts ;
• B à dstc : Chb mb t Chb t.
• Ds SMS fm s ssés d ch vmt d’ct CnSS ds cmt.
• u ff cmt s bss d csmmt t ’cst d’ b mmb.
• u dsstf d’mt t g tééh Ht ms à dsst ds cts tt
• u cmt bc ; • u ct d tt t d mt ;
- ms, svc t mîts ds ss, ts décts ds cht d t cvt ctt thémt t csss d ms œv d ’ccd Bâ ii v d G ; - ’dét t ’fcc d systèm d ttmt, d dffs t d csvt ds dés cmtbs t cès ; - ’fccté ds cx d cct t d ’fmt t d dcmtt s dffs x ts.
Carte Rahati (CIMR) :
l ct « raHaTi » mt ègmt ds ss dés Css itfss Mc d rtt (CiMr), fv d ss cts t béécs ’s st bcsés.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
21
• u gst stcté d dsstf d ctô : - ctô ét d m v ; - ctô mt d scd v ; - ctô éd ds fcts d’adt ds ttés d G t d ’isct Géé d CpM ; • u gvc séc d systèm d ctô t d GBp : - Cmté Dct d CpM stt tmstmt s s ts d ’isct Géé ; - s Cmtés d’adt ds ttés d G xmt s ts éds ds Cmmsss x Cmts t ds Fcts adt it.
C’st ct tbc, tsb ds tt és d’cctt, ss b ès ds cmmcs fés Ct Mét itbc s s Gchts atmts d B Mc, chgb t ssé. Ctt ct st cç B, cbt vc CiMr t CMi.
AMÉLIORATION DES PRODUITS D’ASSISTANCE ET D’ASSURANCES
• u cmt bc ;
• u gmm d dété dym bsé s Csh-Bck ;
- véct ds éts t ds céds ts ;
• oéts d css (mtés y cms s éts d tsft);
Svcs Bcs :
l pck CnSS ps mt d bééc, x ttctf d 35 DH, ds dts svts :
• u smb d dsstfs d svc t d ctô ds ss, vst cmm sté égmtt écté :
• Cmt chès;
i s’gt d’ ff vs à mtt x étdts svt s étds à ’étg d dss d’ ff fct gst d t bc. C ck mt d bééc ds svcs svts :
• u ff pckgé « Bx My f » gt ’smb ds svcs d B td (cmt, éts d css, Mét, B à dstc t décvt)
Svcs xt-bcs :
• u éfét cstté d Cht d ctô t d Cédt p d Mc t ds céds d s ct dûmt étbs ’g d dct d B Ct p t vés Cmté Dct d Cédt p d Mc t s gs d’dmstt ds ttés d G ;
C’st ct éyé s sés dsst s d’ cmt bc. qt x cts bcsés, s vt bééc d s cts s s cmts vts ès d ’smb d systèm bc mc. Ctt ct dss s béécs d ést ds ctcts d v, d ft ’ dt êt ctvé ch tmst v d ’mt gc B p.
Pack por les enes tdiants à l’tranger :
LA BANQUE DES PARTICULIERS ET DES PROFESSIONNELS
°34-03 d 14/02/2006, GBp dss d’ systèm d ctô t stcté t gsé à ts vx :
Ds cd d ’mét ds stts, ds chgmts t été tés x dts d’ssstc « inJaD CHaaBi » t « inJaD MouMTaZ » : • ’tégt d ’t « Gt Schg » x dx ctts ss-ctés t c, st à décs d Cmté d ’u eé d 22 décmb 2003. e fft, s dmds d vs ’ccès x etts d ’sc SCHenGen dvt désms ssc ssstc médc gtsst s ss médcx cvt mm d 30 000 es. l’ttstt d’ssc écst cvt médc xgé s txts és st ctyé Mc assstc itt, v és B p, x dhéts ds dts « inJaD CHaaBi » t « inJaD MouMTaZ » vc ’t « Schg ». • sss d mt d’âg d 65 s à ssct ds ctts d’ssstc ijd Châb t ijd Mmtz t c, ss b ssct s cjt.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
23
• l svc Chb t ;
C’st ct tbc, tsb ds tt és d’cctt, ss b ès ds cmmcs fés Ct Mét itbc s s Gchts atmts d B Mc, chgb t ssé. Ctt ct st cç B, cbt vc CiMr t CMi.
• u vé bc ms b fçs ; • Ds éts d css gtts ;
UN ENGAGEmENT DE PROxImITÉ ET D’INNOVATION
• Ds SMS s fm d ch vmt d’ct CnSS ds cmt.
• Cmt chès;
C’st ct éyé s sés dsst s d’ cmt bc. qt x cts bcsés, s vt bééc d s cts s s cmts vts ès d ’smb d systèm bc mc. Ctt ct dss s béécs d ést ds ctcts d v, d ft ’ dt êt ctvé ch tmst v d ’mt gc B p.
• oéts d css (mtés y cms s éts d tsft);
AMÉLIORATION DES PRODUITS D’ASSISTANCE ET D’ASSURANCES
Pack por les enes tdiants à l’tranger :
i s’gt d’ ff vs à mtt x étdts svt s étds à ’étg d dss d’ ff fct gst d t bc. C ck mt d bééc ds svcs svts :
LA BANQUE DES PARTICULIERS ET DES PROFESSIONNELS fmt s c gmm.
ENRICHISSEMENT DE LA GAMME DES PRODUITS ET SERVICES
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
22
Pack CNSS :
l’é 2009 été ch dévmt d’ smb d’ffs cbt s dfféts sgmts d mché ds ptcs t c, s tttf t ttf.
ls ffs ckgés CnSS (Css nt d Sécté Sc), st sécmt cçs s ssés d CnSS, d mtt ’ccès x svcs bcs à ds cdts xcts. es t bjctf d mtt x ssés d ct gsm d dss dctmt ds cts s s cmts.
Pack Ailes :
l B p été mè B cé ff dédé xcsvmt x fmms : ck as. i s’gt d’ ff mtsvcs bcs t xt-bcs, vc tct fft t éfét :
Pack Bo My Life :
Ctt ff st dsté x js ctfs à ht tt. e st cmsé d 3 ffs :
Svcs Bcs :
• u cmt bc ;
• Cmt bc t éts d css;
• u ct d tt t d mt ;
• u ff pckgé « Bx My f » gt ’smb ds svcs d B td (cmt, éts d css, Mét, B à dstc t décvt)
•Ct mét d mt « as » sécmt cç ctt ff ;
• u vé bc ms b fçs ;
• u ff cmt ;
• Ds éts d css gtts ;
• B à dstc : Chb mb t Chb t.
• Ds SMS fm s ssés d ch vmt d’ct CnSS ds cmt.
• u ff cmt s bss d csmmt t ’cst d’ b mmb.
• u cmt bc ;
• u dsstf d’mt t g tééh Ht ms à dsst ds cts tt
• u ct d tt t d mt ;
RÉALISATIONS SATISFAISANTES DES PRODUITS IDDIkHAR CHAABI
FORTE PROGRESSION DES EMPLOIS
FORTE CONTRIBUTION à LA BANCARISATION
C’st s 359 295 vx cts (356 362 tcs cx t 2 933 fsss) t jt B p, st gss d 12,34%, ttd 2 210 559 cts ptcs t pfsss à 2009.
G t i n t ru ct ur
r i u fn
AMÉLIORATION CONTINUE DE L’ÉQUIPEMENT DE LA CLIENTèLE
7,72%
50 266 cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r trti
r
G t i n G t i n
r i u ri u riu r i u fn
l tf gb ds cts méts, tts ctégs cfds, c ddt d 364 905 cts 2009, tt s mb ds ts d cts à 1 658 000, st tx d’émt d 77,83%. Ctt fmc st mtb à sttég d’émt dté s cts cmmcx, s ’chssmt d ’ff d ckgs. t
cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r trti
r
p s, s ctts cmmcsés dt ’é 2009, tfs x dts d B à dmc, ’ccc « Chb nt » t « Chb Mb », t cfté stck xstt ttd 836 159 ctts, c csdébmt méé s tx d’émt d ctè, étbs sctvmt à 2,76% t 36,5%.
r i u cr i t G t i n r i u c r it r i u t i n r i u m rch G tm i nrch r i u G cr i t Gtin riu tu r ct ur l tu riu r ct ur l G tt u i n ri ut u t l i ru hci i t r i u r ti nn l G t i n r i u r ti nn l G tr i nr riu tt lru u t u rt rl i ut iri tt i u r c cttiu rril tl fn fn trti
p t, s cédts à csmmt st hss d 18,13%, s st à 11 623 Ms d DH t ctbt à ht d 9,73% ds tt ds cécs gbs s ctè.
éVoLUtionDE
r i u r i u riu r i u fn
LA BANQUE DE L’ENTREPRISE G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
En miLLionsDEDH
G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
r
r t inn l r trti
l v i l ti
t
liuiit l
i il t
l B p s’st ttché 2009 à ccmg s tss ds ésst d s jts d’vstssmt t d dévmt à ’itt. e g vc s mss d’ccmgmt d dévmt ds scts cés d ’écm, B p ttt, à 2009, cs d 91,7 Mds d DH s cédts x tss, st cssc d 13,7% t g d t d mché d 0,88 t à 22,59%, t c ds ctxt mé cs écm md. eNCourS CréditS aux eNtrePriSeS EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
13,7%
2008
r i u r i u
i il t
2009
80,7 91,7
t
liuiit l
i il t
G t i n r i u cr i t G t i n r i u m rch Gtin riu tu r ct ur l tu t liuiit G tG i t ni n r ir ui u cr ir t ti nn l G t ti u rnct urr i u f n mr rch r trti l i il t Gtin riu t ru ct ur l tu t liuiit G t i n r i u r ti n nl t ru ct ur fn r r trti l i il t
23
i il t
t
liuiit
l
i il t
e fft, éss d p Mc Vt, B p cé ff cmmc gb démmé « pgmm FilaHi », ff ds ckgs dtés x bss d chc ds ès gcs sttégs. p s, cyc d fmt tch fd été gsé, tt vc ’agc Dévmt agc (aDa), t ds és cmmcs t ds ysts ds Bs ps régs t c, d gt m cméhs ds jx t ds mdtés d fctmt ds dfféts ès. qt à sgt d pct nt ’emgc idst B p, s’st s’sct ds cd d sttég d st dévmt ds Méts Mdx d Mc t s’st tdt ms c d mss ccèts : • Cct d’ tfm d tg, mttt tmmtdfct ’éctds tss à ft tt éstt déct ctx s ; • Dévmt d’ ff d cmt tté « Cap pMe iMTiaZ » dssé à cs tss, cmémt d sbvt iMTiaZ fft ’ett s ccmg ds ést d jts d’vstssmts dstés à mé cméttvté ;
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
cr i t m rch
riu tu r ct ur l tu cG rt i itn G t i n r i u r ti nn l r hc tu r ct ur fn r r trti t ru ct ur l tu t liuiit r ti nn l r r trti l v i lti
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
liuiit
l
• psct d sbvt MouSSanaDa, décé sct t fft ’ett x tss shtt tms dctvté v ms c d gcs dtés ;
liuiit
l
t
r i u c r it r i u m rch riu tu r ct ur l tu t liuiit r i u r ti nn l f n G tr i nr rt ri tui crl i ti il t G t i n r i u m rch Gtin riu tu r ct ur l tu G t i n r i u r ti nn l tu r ct ur fn r r trti
18 232
2009
leS déPôtS deS PartiCulierS et deS ProfeSSioNNelS
1 658 000
qt à ’ctvté d cmmcst ds dts d Bcssc, mb d sscts cmé ttt 124 892 a ijd Chb t a ijd a mmtz , st gss d 30,7% t à 2008.
15 974
2008
1 293 000
G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
13,63%
Crdits à la consommation :
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
2009
éVoLUtionDE
ls déôts ds ptcs t ds pfsss t c gss d 7,72% dt ’xcc 2009, st 3 879 Ms d DH d’ddt s st à 54 145 Ms d DH (33, 68 % ds sscs gbs). Ctt fmc st mtb sstmt à fft st d cêt d dfféts sgmts d mchés ts, vc cct my ms d s d 325 Ms d DH.
r i u r i u riu r i u fn
2008
En miLLionsDEDH
CROISSANCE SOUTENUE DES DÉPôTS
G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
l B p égmt cscé ’é 2009 fcmt d s ctbt fv ds scts ts yés s s gvmtx. C’st s ’ mé s ggmt t d p Mc Vt, à tvs Cvt cc vc Mstè d ’agct t d pêch t Mstè d ’ecm t ds Fcs, mtés s vté d st s éts d sct gc.
28,23%
CréditS aCquéreurS
qt mb d cmts chès ptcs t d cmts s ct, s’st sté sctvmt à 1 790 945 t 521 365 cmts, vc ccssmt sctf d 13,3% t 11,75%.
54 145
évolutioN CarteS moNétiqueS éVoLUtionDE
e fft, s cédts cés dstés x ptcs cx s st écés d 2 258 Ms d DH ttd 18 232 Ms d DH, st tx d gss d s d 13,63%, vc dct d 18 293 dsss tsés t v gb d 4 305 Ms d DH.
l B sv s t d bcst, démt d’gcs d t t d ctés ébs à ft tt, s chch d tts vc s gds gsms égx.
2009
• sss d mt d’âg d 65 s à ssct ds ctts d’ssstc ijd Châb t ijd Mmtz t c, ss b ssct s cjt.
En nomBrE
a s, ctt b ést 15,76% ds cécs gbs s ctè, ctbt s’x ms c d mss d’cgmt d’ccès à été t ft gmt cé d mt mmbè.
• ’tégt d ’t « Gt Schg » x dx ctts ss-ctés t c, st à décs d Cmté d ’u eé d 22 décmb 2003. e fft, s dmds d vs ’ccès x etts d ’sc SCHenGen dvt désms ssc ssstc médc gtsst s ss médcx cvt mm d 30 000 es. l’ttstt d’ssc écst cvt médc xgé s txts és st ctyé Mc assstc itt, v és B p, x dhéts ds dts « inJaD CHaaBi » t « inJaD MouMTaZ » vc ’t « Schg ».
l ct « raHaTi » mt ègmt ds ss dés Css itfss Mc d rtt (CiMr), fv d ss cts t béécs ’s st bcsés.
Crdits Acrers:
Ds dm d gst d’ctfs, cmg cmmc tv dt d’ég « iDDiKHar CHaaBi » c tx d ést d ’bjctf d 139%. e fft, 7 608 ctts t été sscts s d cmg, st gss d mb d ctts d 40%.
2008
Carte Rahati (CIMR) :
l pck CnSS ps mt d bééc, x ttctf d 35 DH, ds dts svts :
• u gmm d dété dym bsé s Csh-Bck ;
24
Ds cd d ’mét ds stts, ds chgmts t été tés x dts d’ssstc « inJaD CHaaBi » t « inJaD MouMTaZ » :
• Svcs e-Bkg : Chb t t Chb mb.
l pck CnSS esst mt x ssés CnSS d bééc, x symb d 5 DH, ds dts svts :
Svcs xt-bcs :
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
• Mys d mt : Ct C’pop t Ct asf;
r i u r i u riu r i u fn
cr i t m rch t ru ct ur l tu r ti n nl r trti
r
t
liuiit l
i il t
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
25
RÉALISATIONS SATISFAISANTES DES PRODUITS IDDIkHAR CHAABI
C’st s 359 295 vx cts (356 362 tcs cx t 2 933 fsss) t jt B p, st gss d 12,34%, ttd 2 210 559 cts ptcs t pfsss à 2009.
r i u r i u riu r i u fn
cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r trti
r
G t i n G t i n
r i u ri u riu r i u fn
• Fcmt ds ptfms idsts itégés mss c Mstè d Cmmc, d ’idst t ds nvs Tchgs, cg s vstsss étgs à dév ctvté Mc. a-dà ds ggmts s ds s cvts sgés ds cd d pct nt ’emgc idst, s és dédés à ’ts s st ftmt més ds mt ds gmms d’ccmgmt ms c ’ett, gst ds cts égs vc s dgts d’tss.
26
G t i n t ru ct ur
r i u fn
AMÉLIORATION CONTINUE DE L’ÉQUIPEMENT DE LA CLIENTèLE
50 266
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
r i u cr i t G t i n r i u c r it r i u t i n r i u m rch G tm i nrch r i u G cr i t Gtin riu tu r ct ur l tu riu r ct ur l G tt u i n ri ut u t l i ru hci i t r i u r ti nn l G t i n r i u r ti nn l G tr i nr riu tt lru u t u rt rl i ut iri tt i u r c cttiu rril tl fn fn trti
p t, s cédts à csmmt st hss d 18,13%, s st à 11 623 Ms d DH t ctbt à ht d 9,73% ds tt ds cécs gbs s ctè.
7,72%
p cct ’ccmgmt ds tss mcs èt à ’étg, ms égmt d ds vstssmts vs Mc, B p tssé 2009 vst és d tts ttx e ms égmt s s ts ctts. C és mt x tss d’ccéd à ds ttés cmmcs d té, tt fctt ttmt d s éts. a ct fft, B p gsé, tt vc Bc nv, B t d m ét ds Sd d ’it, mss d’hmms d’ffs ms à 60 tss mcs t à t d s hmgs ts d’t t és ds tscts cmmcs mtt c ds tts fctx. l B p égmt tcé à d’ts msss d’hmms d’ffs, tmmt tt vc « TuSKon », tt tc. p s, t fct ’ccès à ’itt x tss cts, B p cé v ff tchg « TraDeneT », mt d’t t d sv s éts d’mtts t d’xtts v ct tt sécsé t écsstt c vstssmt. Ctt st ést ’vtg d’ff g d tms csét tvmt démt ds tscts.
l tf gb ds cts méts, tts ctégs cfds, c ddt d 364 905 cts 2009, tt s mb ds ts d cts à 1 658 000, st tx d’émt d 77,83%. Ctt fmc st mtb à sttég d’émt dté s cts cmmcx, s ’chssmt d ’ff d ckgs. t
cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r trti
r
LA BANQUE DE L’ENTREPRISE
Crdits à la consommation :
éVoLUtionDE
r i u r i u riu r i u fn
18 232 G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
En miLLionsDEDH
G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
r
r t inn l r trti
l v i l ti
t
liuiit l
i il t
l B p s’st ttché 2009 à ccmg s tss ds ésst d s jts d’vstssmt t d dévmt à ’itt. e g vc s mss d’ccmgmt d dévmt ds scts cés d ’écm, B p ttt, à 2009, cs d 91,7 Mds d DH s cédts x tss, st cssc d 13,7% t g d t d mché d 0,88 t à 22,59%, t c ds ctxt mé cs écm md. eNCourS CréditS aux eNtrePriSeS EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
13,7%
2008
r i u r i u
i il t
2009
80,7 91,7
t
liuiit l
i il t
ls cts fv d dévmt d ’ts t égmt c ss csét 2009, tmmt bs ds jés « Bs ss otts », tt vc ’oCp fv d pMe mc, ccétst ’ggmt d ’oCp d ss-tt t d ss vstssmts fts ès ds tss cs t s tdt ff séc ms c B p. l csdt d tt vc CGeM s’st cmé égmt à tvs ’gst d’évèmts thémts ddts, s vc ’ctté sct t s bss ds tss.
LA BANQUE DES mAROCAINS DU mONDE Dt ’xcc 2009, mché MDM évé ds ctxt d cs cè t écm tt ’ s mé d’mct s tsfts, s déôts ds MDM s dstbt ds cédts. e dét d ctt cjct dfc, cjgé à ccc d s s vv ss b Mc ds s ys d’cc, B p cté à gst d’mtts ésts, c st v ds tsfts, ds déôts d vt d dts t ds Mcs d Md. e fft, B p mt s st s s déôts ds Mcs d Md vc s d 53% d t d mché, mmt ù ès d ts ds tsfts tsté s c, mtt s bss ds tsfts à 4%, mgé s ffts fts ctbs d cs s ds mc. Cs fmcs t êt ttts gâc à ms c d’ d’cts é, tt cmt tmmt ds mcts d cs t vst s gd xmté à ’égd ds MDM ds s dfféts ys d’cc, vc tc:
liuiit
l
i il t
t
liuiit
l
i il t
e fft, éss d p Mc Vt, B p cé ff cmmc gb démmé « pgmm FilaHi », ff ds ckgs dtés x bss d chc ds ès gcs sttégs. p s, cyc d fmt tch fd été gsé, tt vc ’agc Dévmt agc (aDa), t ds és cmmcs t ds ysts ds Bs ps régs t c, d gt m cméhs ds jx t ds mdtés d fctmt ds dfféts ès.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
qt à sgt d pct nt ’emgc idst B p, s’st s’sct ds cd d sttég d st dévmt ds Méts Mdx d Mc t s’st tdt ms c d mss ccèts :
25
• Cct d’ tfm d tg, mttt tmmtdfct ’éctds tss à ft tt éstt déct ctx s ; • Dévmt d’ ff d cmt tté « Cap pMe iMTiaZ » dssé à cs tss, cmémt d sbvt iMTiaZ fft ’ett s ccmg ds ést d jts d’vstssmts dstés à mé cméttvté ;
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
cr i t m rch
riu tu r ct ur l tu cG rt i itn G tr ih r ti nn l cn r i u tu r ct ur fn r r trti t ru ct ur l tu t liuiit r ti nn l r r trti l v i lti
t
• psct d sbvt MouSSanaDa, décé sct t fft ’ett x tss shtt tms dctvté v ms c d gcs dtés ;
liuiit
l
l B p égmt cscé ’é 2009 fcmt d s ctbt fv ds scts ts yés s s gvmtx. C’st s ’ mé s ggmt t d p Mc Vt, à tvs Cvt cc vc Mstè d ’agct t d pêch t Mstè d ’ecm t ds Fcs, mtés s vté d st s éts d sct gc.
r i u c r it r i u m rch riu tu r ct ur l tu t liuiit r i u r ti nn l f n G tr i nr rt ri tui crl i ti il t G t i n r i u m rch Gtin riu tu r ct ur l tu G t i n r i u r ti nn l tu r ct ur fn r r trti
p s, s ctts cmmcsés dt ’é 2009, tfs x dts d B à dmc, ’ccc « Chb nt » t « Chb Mb », t cfté stck xstt ttd 836 159 ctts, c csdébmt méé s tx d’émt d ctè, étbs sctvmt à 2,76% t 36,5%.
15 974
2009
leS déPôtS deS PartiCulierS et deS ProfeSSioNNelS
1 658 000
qt à ’ctvté d cmmcst ds dts d Bcssc, mb d sscts cmé ttt 124 892 a ijd Chb t a ijd a mmtz , st gss d 30,7% t à 2008.
13,63%
2008
1 293 000
G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
éVoLUtionDE
ls déôts ds ptcs t ds pfsss t c gss d 7,72% dt ’xcc 2009, st 3 879 Ms d DH d’ddt s st à 54 145 Ms d DH (33, 68 % ds sscs gbs). Ctt fmc st mtb sstmt à fft st d cêt d dfféts sgmts d mchés ts, vc cct my ms d s d 325 Ms d DH.
G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
2009
En miLLionsDEDH
CROISSANCE SOUTENUE DES DÉPôTS
54 145
2008
CréditS aCquéreurS
qt mb d cmts chès ptcs t d cmts s ct, s’st sté sctvmt à 1 790 945 t 521 365 cmts, vc ccssmt sctf d 13,3% t 11,75%.
2009
28,23%
e fft, s cédts cés dstés x ptcs cx s st écés d 2 258 Ms d DH ttd 18 232 Ms d DH, st tx d gss d s d 13,63%, vc dct d 18 293 dsss tsés t v gb d 4 305 Ms d DH.
l B sv s t d bcst, démt d’gcs d t t d ctés ébs à ft tt, s chch d tts vc s gds gsms égx.
2008
éVoLUtionDE
a s, ctt b ést 15,76% ds cécs gbs s ctè, ctbt s’x ms c d mss d’cgmt d’ccès à été t ft gmt cé d mt mmbè.
FORTE CONTRIBUTION à LA BANCARISATION
24
En nomBrE
Crdits Acrers:
Ds dm d gst d’ctfs, cmg cmmc tv dt d’ég « iDDiKHar CHaaBi » c tx d ést d ’bjctf d 139%. e fft, 7 608 ctts t été sscts s d cmg, st gss d mb d ctts d 40%.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
évolutioN CarteS moNétiqueS
FORTE PROGRESSION DES EMPLOIS
r i u r i u riu r i u fn
cr i t m rch t ru ct ur l tu r ti n nl r trti
r
t
liuiit l
i il t
G t i n r i u cr i t G t i n r i u m rch Gtin riu tu r ct ur l tu t liuiit G tG i t ni n r ir ui u cr ir t ti nn l G t ti u rnct urr i u f n mr rch r trti l i il t Gtin riu t ru ct ur l tu t liuiit G t i n r i u r ti n nl t ru ct ur fn r r trti l i il t
• chèvmt d d démt d CHaaBi BanK europe vc ’vt 2009 d 3 sccss esg, it t Hd t 15 gcs (5 Fc, 2 esg, 1 Bg, 3 it t 4 Hd) ; • st ds ffts d bcst ds MDM, vc ctmt d ès d 54 000 vx cts, st mêm v ttt 2008 ; • ’mt ds tts vc s gds Bs ds ys d’cc t dévmt d vx tts, vst dymst ds tsfts t mt d b-bcst, tcèmt vc s Bs ps fçss t ts ; • ms c d’ ff vt bésé « ls Sts Bd », tégt s dts t svcs svts : - 3 cks Bd : Bd, Bd egy t Bd pstg gt ds vtgs bcs t xt bcs ; - Bd xss, st svc d tsft à cédt mmédt v és CHaaBi BanK europe ; • u cmmct cbé xé tmmt, s ’ff dts, ssg ds ss t s mfstts dédés x MDM ; • ’mt cmmc ds ésx c t à ’étg à tvs : - l ms c d’ cgst d ctè MDM, mttt d tg ’fmt s ct t d’mé té d gst d t bc ; - u sv td ds cmgs d cmmcst ds vx dts MDM ;
vst à cé sc d’échg t d dévmt d syg t s dfféts tvts s mché MDM. PERFORMANCES COMMERCIALES SOUTENUES
l cjgs d ms œv ds cts éctés, vc s ffts déyés fc d vt fss t mtvé, ss b Mc ds s ys d’cc, ms G d és cs sscs MDM d 64,5 Mds d DH à 2009, ct 60,9 Mds d DH 2008, st tx d gss d 6% v t ddt d 3,6 Mds d DH. reSSourCeS mdm EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
6%
60,9
2008
64,5
2009
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U r C ti n nl Q r r trti l A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
G t i n r i u cr i t G t i n ri u r hc Gtin riu t ru tc ur l t u t l i ui i t G t i n r i u r t inn l t ru ct ur fn r r trti l v i l ti G t i n r i u cr i t G t i n ri u r hc Gtin riu t ru c t ur l t u t l i ui i t G t i n r i u cr i t G t i n Gr t i i un r ir ut inn m l rch t ru ct ur G tfi nn rri ur t tr ructuti r l t l uv i ltti l i u i i t G t i n t ru tc ur
qt à bcst, és cté 54 000 vx cts, st mêm v ttt 2008, tt s tf ctè MDM à 760 000 cts.
r i u fn
i il t
27
S d ’émt d ctè, y d v sccès cté ’ff d cks bésé « Bd », dt s vts t ttt 71 500 cks 31 décmb 2009. Cct ’cs ds cédts mmbs dstbés fv ds MDM, gsté, dét d ctxt d cs, gss d 10%, tt ct cs à 7,4 Mds d DH. CréditS immoBilierS mdm EnmiLLiarDsDEDH
- u bchmk t éd, d’év ’fccté cmmc d és t dév st d’émt t d chg. - l’gst d cts t s résx MDM Mc t ds s ys d’cc,
éVoLUtionDE
10%
2008 2009
6,7 7,4 G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
r i u r i u riu r i u fn
cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r r trti
r i u r i u riu r i u fn
t
cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r trti
r
liuiit l
i il t
t l
G t i n G t i n l i u i iG t tin G t i n i il t t u r ct ur
r i u r i u riu r i u fn
r
cr i t m rc h tu r ct ur l r ti n r t
• Fcmt ds ptfms idsts itégés mss c Mstè d Cmmc, d ’idst t ds nvs Tchgs, cg s vstsss étgs à dév ctvté Mc.
ls cts fv d dévmt d ’ts t égmt c ss csét 2009, tmmt bs ds jés « Bs ss otts », tt vc ’oCp fv d pMe mc, ccétst ’ggmt d ’oCp d ss-tt t d ss vstssmts fts ès ds tss cs t s tdt ff séc ms c B p.
a-dà ds ggmts s ds s cvts sgés ds cd d pct nt ’emgc idst, s és dédés à ’ts s st ftmt més ds mt ds gmms d’ccmgmt ms c ’ett, gst ds cts égs vc s dgts d’tss.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
26
l csdt d tt vc CGeM s’st cmé égmt à tvs ’gst d’évèmts thémts ddts, s vc ’ctté sct t s bss ds tss.
p cct ’ccmgmt ds tss mcs èt à ’étg, ms égmt d ds vstssmts vs Mc, B p tssé 2009 vst és d tts ttx e ms égmt s s ts ctts. C és mt x tss d’ccéd à ds ttés cmmcs d té, tt fctt ttmt d s éts. a ct fft, B p gsé, tt vc Bc nv, B t d m ét ds Sd d ’it, mss d’hmms d’ffs ms à 60 tss mcs t à t d s hmgs ts d’t t és ds tscts cmmcs mtt c ds tts fctx. l B p égmt tcé à d’ts msss d’hmms d’ffs, tmmt tt vc « TuSKon », tt tc.
LA BANQUE DES mAROCAINS DU mONDE Dt ’xcc 2009, mché MDM évé ds ctxt d cs cè t écm tt ’ s mé d’mct s tsfts, s déôts ds MDM s dstbt ds cédts. e dét d ctt cjct dfc, cjgé à ccc d s s vv ss b Mc ds s ys d’cc, B p cté à gst d’mtts ésts, c st v ds tsfts, ds déôts d vt d dts t ds Mcs d Md. e fft, B p mt s st s s déôts ds Mcs d Md vc s d 53% d t d mché, mmt ù ès d ts ds tsfts tsté s c, mtt s bss ds tsfts à 4%, mgé s ffts fts ctbs d cs s ds mc.
p s, t fct ’ccès à ’itt x tss cts, B p cé v ff tchg « TraDeneT », mt d’t t d sv s éts d’mtts t d’xtts v ct tt sécsé t écsstt c vstssmt. Ctt st ést ’vtg d’ff g d tms csét tvmt démt ds tscts.
Cs fmcs t êt ttts gâc à ms c d’ d’cts é, tt cmt tmmt ds mcts d cs t vst s gd xmté à ’égd ds MDM ds s dfféts ys d’cc, vc tc:
• chèvmt d d démt d CHaaBi BanK europe vc ’vt 2009 d 3 sccss esg, it t Hd t 15 gcs (5 Fc, 2 esg, 1 Bg, 3 it t 4 Hd) ; • st ds ffts d bcst ds MDM, vc ctmt d ès d 54 000 vx cts, st mêm v ttt 2008 ; • ’mt ds tts vc s gds Bs ds ys d’cc t dévmt d vx tts, vst dymst ds tsfts t mt d b-bcst, tcèmt vc s Bs ps fçss t ts ; • ms c d’ ff vt bésé « ls Sts Bd », tégt s dts t svcs svts : - 3 cks Bd : Bd, Bd egy t Bd pstg gt ds vtgs bcs t xt bcs ; - Bd xss, st svc d tsft à cédt mmédt v és CHaaBi BanK europe ; • u cmmct cbé xé tmmt, s ’ff dts, ssg ds ss t s mfstts dédés x MDM ; • ’mt cmmc ds ésx c t à ’étg à tvs : - l ms c d’ cgst d ctè MDM, mttt d tg ’fmt s ct t d’mé té d gst d t bc ; - u sv td ds cmgs d cmmcst ds vx dts MDM ;
vst à cé sc d’échg t d dévmt d syg t s dfféts tvts s mché MDM. PERFORMANCES COMMERCIALES SOUTENUES
l cjgs d ms œv ds cts éctés, vc s ffts déyés fc d vt fss t mtvé, ss b Mc ds s ys d’cc, ms G d és cs sscs MDM d 64,5 Mds d DH à 2009, ct 60,9 Mds d DH 2008, st tx d gss d 6% v t ddt d 3,6 Mds d DH. reSSourCeS mdm EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
6%
60,9
2008
64,5
2009
mchés ttx, st à ’g d ctt bss. e tms d tx, TMp tbc évé my à 3,26% ct 3,37% gsté 2008. Svt mêm tdc, x d y d ’gt s mché ds s évé my à v égèmt -dsss d 3%. S mché mét, B st ct d t t c, ss tvts ss b s mché tbc s mché ds rs.
ChaNge maNuel EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
23,15%
2008
10,8
2009
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
28
MARCHÉ OBLIGATAIRE
13,3
LA BCP BANK (BANQUE DE FINANCEmENT ET D’INVESTISSEmENT)
l mché bgt été mé 2009 bss tvmt mtt ds dmts svs, t c mgé ’ssèchmt d dté d systèm bc. Ctt tdc st d tmmt à stt tvmt cftb d tés d ’ett, ss ’fft d’ bss tb ds chgs d cmst.
G t i n r i u cr i t G t i n r i u m rch G tin riu t ur ct ur l tu G t i n r i u r ti nn l t ru ct ur fn r r trti G t i n r i u cr i t G t i n ri u rch G G tt ii nn rr ii uu tcrur i ctt ur l tu t l i ui i t m rrch G Gt ti inn rr i i uu ti nn l Gtin l tG u r tcti urn rr iif uun trurr cttirur nn tl rt tu i t l i ul vi ii tl ti tu r ct ur
SALLE DES MARCHÉS
Ds ctxt mc-écm mé s tmbés d cs cè tt, éstt gsté B ds mchés 2009 ttt 239 Ms d DH bjctf d 230 Ms d DH. MARCHÉ MONÉTAIRE
Mgé m d dté cctésé systèm bc 2009, s tx méts t évé à ds vx chs d tx dct, à sv 3,25%. Ctt stt été d ssb gâc à ésc égè d BaM, st d ts s stmts ms à s dsst. a tt d’stt, Bk a Mghb édt à ts ss cfct d ésv mét m à 8% t, jcté my mtt d 16,5 Mds d DH tt d s hbdmd. nts s B ct édt s tx dct d 25 ts d bs à 3,25% ms 2009. l dsst ds ss tsts 2009, ss ’fft d bss ds x ds mtès mès t égéts s s
fn
r
r
trti
l
t
l i ui i t
lvilit
i il t
Ds t ctxt, dmd ds vstsss s’st sct hss. S mché m, dmd s’st étbt à 448,6 Mds d DH 2009 ct 327,5 Mds d DH é vt. qt x fds ts Tés, cx-c s st évés à 72,9 Mds d DH 2009 ct 46,5 Mds d DH 2008. l’ys d étt d vm t ft sst édmc ds mttés cts à ht d 68,4% t bsc ds vés s sgmt g d cb. S mché scd, vm gb ds tscts déés vs 134 Mds d DH 2009, gss d s d 80% t à ’é écédt. l t ct t my d cb dm s ttyt vc 77% d vm échgé. S’gsst ds tvts d G B p s mché bgt, s t évé d 67% tt t d mché à 21% s mché m t 15% s mché scd. Cs ésts t ms d hss t G dxèm g ds cécs d Tés t ètt s c cmm étt ’ ds cts d éféc d mché d dtt.
G t i n t ru tc ur
qt à bcst, és cté 54 000 vx cts, st mêm v ttt 2008, tt s tf ctè MDM à 760 000 cts.
r i u fn
i il t
27
S d ’émt d ctè, y d v sccès cté ’ff d cks bésé « Bd », dt s vts t ttt 71 500 cks 31 décmb 2009. Cct ’cs ds cédts mmbs dstbés fv ds MDM, gsté, dét d ctxt d cs, gss d 10%, tt ct cs à 7,4 Mds d DH. CréditS immoBilierS mdm EnmiLLiarDsDEDH
- u bchmk t éd, d’év ’fccté cmmc d és t dév st d’émt t d chg. - l’gst d cts t s résx MDM Mc t ds s ys d’cc,
éVoLUtionDE
10%
6,7
2008
7,4
2009
G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
p c st d chg m t gâc x mss d’ccmgmt cdts 2009, G ésé vm d 13,3 Mds d DH, ct 10,8 Mds d DH 2008, c mcté stvmt ss b ctmt d ctè, dévmt ds sscs ’évt ds tsfts, dt mtt s’éèv à 19 Mds d DH 2009.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U r C ti n nl Q r r trti l A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
G t i n r i u cr i t G t i n ri u r hc Gtin riu t ru tc ur l t u t l i ui i t G t i n r i u r t inn l t ru ct ur fn r r trti l v i l ti G t i n r i u cr i t G t i n ri u r hc Gtin riu t ru c t ur l t u t l i ui i t G t i n r i u cr i t G t i n Gr t i i un r ir ut inn m l rch t ru ct ur G tfi nn rri ur t tr ructuti r l t l uv i ltti l i u i i t
Ctt gst dym t ctv ms d és ds s vs tts d 92,4 Ms d DH bjctf d 79,3 Ms d DH. MARCHÉ DES CHANGES
l’é 2009 été é d ctct d ’écm tt s débt sv d’ s ct tsèm t tèm tmst t c, gâc x mys cssx ms œv s gvmts t s Bs cts : jct d dtés, bsss ds tx, s d st à ’ctvté… Ds c ctxt, mché ds chgs été mé vtté ms cc c d 2008 t s d ’ffbssmt d d ct s cs dvss. rs ’é 2008 c v s bs d bt vt t à ’ t c, ds ’tdct d m . S mché c, stt d ’écm à ’tt s’st tdt ctct d dmd xt, tt bss ds vms ds échgs xtés. e tms d fmc s cmtmt chg, G B p ésé éstt d 153,1 Ms d DH, hss d 19% t à ’é 2008. Cs ésts t été ds ssbs gâc dévmt ds sygs vc s Bs ps régs t à ’chssmt d tt ds stmts d cvt ffts G, tmmt s dts dévés. BANQUE DE FINANCEMENT
l’ctvté d B d cmt s d BCp BanK sv s td hss 2009, cmt s s stmt tt ’ct d éféc ds cmt d jts d gd vg t d gd ts d mè géé. as, t dét d’ cjct écm
r i u r i u riu r i u fn
cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r r trti
r i u r i u riu r i u fn
t
cr i t m rch tu r ct ur l tu r ti nn l r trti
r
t l
G t i n G t i n l i u i iG t tin G t i n i il t t u r ct ur
r i u r i u riu r i u fn
r
cr i t m rc h tu r ct ur l r ti n r t
liuiit l
i il t
mcté cs tt t vmt cct ts, s ésts d ’é 2009 t ttt 30,2 Mds d DH ems, ct 18,9 Mds d DH 2008, gstt s gss d 60%. Gc à ’xts d ss és t à s ccté d stctt t d’gmt d cmt, B d Fcmt s’st v djg ô c ds cmt d gds jts d’vstssmt v ds scts sttégs d t ys, ts ’idst t s Svcs (SaMir, JleC, oCp, CDG, Fc Cm, aDi, …). Cs cmts t gééé ds vs cséts t ms à BCp BanK d’mé ssbmt stct d s pnB. p s, ’ctvté cmmc d B d Fcmt 2009 ms fcmt d ésc d BCp BanK ds sgmt d gd ts, tmmt : • l dévmt ds x, vs t ggmts d ctè xstt ; • l éétt d vx scts d’ctvté: aét, atmb, Gd dstbt, Tst é t Mtm, tc … ; • l’té t vc 74 gds tss stgss ;
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
29
• l dévmt d ’ctvté ds Bpr t ds s ds cts d css-sg. as, pnB ésé B d Fcmt, v d s agc Ct d BCp BanK, s’st étb à 635 Ms d DH 2009, ct 257 Ms d DH ’é écédt, st gss mb d 147%. Produit Net BaNCaire de la BaNque de fiNaNCemeNt EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
147%
2008 2009
257 635
G t i n G t i n G tin G t i n G t i n G t i n G tin G t i n t ru tc ur
r i u r i u ri u r i u fn
r i u r i u riu r i u fn
t ru ct ur cr i t m rch G t i n r i u cr i t t r uc ut r l t u t l i u i i t G t i n r i u m rc h r ti n nl Gtin riu tu r ct ur l tu r r trti l i il t G t i n r i u r ti nn l tu r ct ur fn r r trti
t
cr i t m rch tu r ct ur l r ti nn l r tr
r
liuiit l
i il t
p c st d chg m t gâc x mss d’ccmgmt cdts 2009, G ésé vm d 13,3 Mds d DH, ct 10,8 Mds d DH 2008, c mcté stvmt ss b ctmt d ctè, dévmt ds sscs ’évt ds tsfts, dt mtt s’éèv à 19 Mds d DH 2009.
mchés ttx, st à ’g d ctt bss. e tms d tx, TMp tbc évé my à 3,26% ct 3,37% gsté 2008. Svt mêm tdc, x d y d ’gt s mché ds s évé my à v égèmt -dsss d 3%. S mché mét, B st ct d t t c, ss tvts ss b s mché tbc s mché ds rs.
ChaNge maNuel EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
23,15%
2008
10,8
2009
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
28
MARCHÉ OBLIGATAIRE
13,3
LA BCP BANK (BANQUE DE FINANCEmENT ET D’INVESTISSEmENT)
l mché bgt été mé 2009 bss tvmt mtt ds dmts svs, t c mgé ’ssèchmt d dté d systèm bc. Ctt tdc st d tmmt à stt tvmt cftb d tés d ’ett, ss ’fft d’ bss tb ds chgs d cmst.
G t i n r i u cr i t G t i n r i u m rch G tin riu t ur ct ur l tu G t i n r i u r ti nn l t ru ct ur fn r r trti G t i n r i u cr i t G t i n ri u rch G G tt ii nn rr ii uu tcrur i ctt ur l tu t l i ui i t m rrch G Gt ti inn rr i i uu ti nn l Gtin l tG u r tcti urn rr iif uun trurr cttirur nn tl rt tu i t l i ul vi ii tl ti tu r ct ur
SALLE DES MARCHÉS
Ds ctxt mc-écm mé s tmbés d cs cè tt, éstt gsté B ds mchés 2009 ttt 239 Ms d DH bjctf d 230 Ms d DH. MARCHÉ MONÉTAIRE
Mgé m d dté cctésé systèm bc 2009, s tx méts t évé à ds vx chs d tx dct, à sv 3,25%. Ctt stt été d ssb gâc à ésc égè d BaM, st d ts s stmts ms à s dsst. a tt d’stt, Bk a Mghb édt à ts ss cfct d ésv mét m à 8% t, jcté my mtt d 16,5 Mds d DH tt d s hbdmd. nts s B ct édt s tx dct d 25 ts d bs à 3,25% ms 2009. l dsst ds ss tsts 2009, ss ’fft d bss ds x ds mtès mès t égéts s s
fn
r
r
trti
l
t
l i ui i t
lvilit
i il t
Ds t ctxt, dmd ds vstsss s’st sct hss. S mché m, dmd s’st étbt à 448,6 Mds d DH 2009 ct 327,5 Mds d DH é vt. qt x fds ts Tés, cx-c s st évés à 72,9 Mds d DH 2009 ct 46,5 Mds d DH 2008. l’ys d étt d vm t ft sst édmc ds mttés cts à ht d 68,4% t bsc ds vés s sgmt g d cb. S mché scd, vm gb ds tscts déés vs 134 Mds d DH 2009, gss d s d 80% t à ’é écédt. l t ct t my d cb dm s ttyt vc 77% d vm échgé. S’gsst ds tvts d G B p s mché bgt, s t évé d 67% tt t d mché à 21% s mché m t 15% s mché scd. Cs ésts t ms d hss t G dxèm g ds cécs d Tés t ètt s c cmm étt ’ ds cts d éféc d mché d dtt.
Ctt gst dym t ctv ms d és ds s vs tts d 92,4 Ms d DH bjctf d 79,3 Ms d DH. MARCHÉ DES CHANGES
l’é 2009 été é d ctct d ’écm tt s débt sv d’ s ct tsèm t tèm tmst t c, gâc x mys cssx ms œv s gvmts t s Bs cts : jct d dtés, bsss ds tx, s d st à ’ctvté… Ds c ctxt, mché ds chgs été mé vtté ms cc c d 2008 t s d ’ffbssmt d d ct s cs dvss. rs ’é 2008 c v s bs d bt vt t à ’ t c, ds ’tdct d m . S mché c, stt d ’écm à ’tt s’st tdt ctct d dmd xt, tt bss ds vms ds échgs xtés. e tms d fmc s cmtmt chg, G B p ésé éstt d 153,1 Ms d DH, hss d 19% t à ’é 2008. Cs ésts t été ds ssbs gâc dévmt ds sygs vc s Bs ps régs t à ’chssmt d tt ds stmts d cvt ffts G, tmmt s dts dévés. BANQUE DE FINANCEMENT
l’ctvté d B d cmt s d BCp BanK sv s td hss 2009, cmt s s stmt tt ’ct d éféc ds cmt d jts d gd vg t d gd ts d mè géé. as, t dét d’ cjct écm
UNE GESTION DES RISQUES AUx mEILLEURS STANDARDS orgaNiSatioN et StruCture dedieeS a la geStioN gloBale deS riSqueS
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
30
as, ssbté d ctô, d ms t d svs ds ss st tgé t : • s stcs vt d dsstf d ctô t (isct, dt, cfmté,…) ; • pô Gst Gb ds rss (pGGr) t s ts fcts dédés t/ més ds sv ds ss (cédt, mché, dté t ét) ; • s stcs d gvc t d tg (Cmté Dct, Cmté Gst ds rss, Cmté d pcmt,...). p s, ds cd d ms œv ds dssts égmts éstt ds ms Bâ ii, G ct d fc stctt d s dsstf d’dtct, d ms t d sv ds ss gds dms.
1. GESTION DU RISQUE DE CREDIT l gst gb ds ss s d t étbssmt ct d cît ythm
Gc à ’xts d ss és t à s ccté d stctt t d’gmt d cmt, B d Fcmt s’st v djg ô c ds cmt d gds jts d’vstssmt v ds scts sttégs d t ys, ts ’idst t s Svcs (SaMir, JleC, oCp, CDG, Fc Cm, aDi, …). Cs cmts t gééé ds vs cséts t ms à BCp BanK d’mé ssbmt stct d s pnB. p s, ’ctvté cmmc d B d Fcmt 2009 ms fcmt d ésc d BCp BanK ds sgmt d gd ts, tmmt : • l dévmt ds x, vs t ggmts d ctè xstt ; • l éétt d vx scts d’ctvté: aét, atmb, Gd dstbt, Tst é t Mtm, tc … ; • l’té t vc 74 gds tss stgss ;
st d dévmt, c st mtè d systèm d’fmt, ds méthds t céds ts d gst. p s d cédt, ’é 2008 été mé démg d tt t ’xcc 2009 c tst ’smb ds ctts vt d tf tss t fsss, c ms d’s t déjà d’xt s yss à mêm d’éc té ds ctfs d B s cs sgmts d ctè. Cc ds bt d’xt à tm c systèm cmm my fdmt d cstct d sttég ds ss t d démt d’ t d dstbt ds cédtschétvcstttsd dévmt t s éccts dts. Cmt t d ô dév à c systèm, fft tc st cscé sv d s sg à tvs ds ctôs mts, g dffs ds ccts y fféts t ds ssbsts cts d ts s tsts t ts ts à ’g ds ss. Ds sg d mdst ds ts d gst d cs ss, B mè è d’ts jts vst : • D’ t, cstct d’ systèm d’fmt dédé x ss, à tvs ’mémtt d’ st tégé ; • D’t t, dévmt d’ts d gst d ss mjs, ts t fm d gst ds gs d ctts t st mttt sv ds xsts s s scts ssbs.
e t, ’é 2009 gsté ccétst d vs cts tt sstmt s s scts svts : • amét ds systèms d ms ds ss d cédt d ctè ds tcs, mtc évtv d g d Scg t démt d g d cédt mmb ; • ogst ds « jés rss » s d BCp t ds Bs régs ; • Démg ds Cmtés ss v d ss Bs ps régs. S égmt, ’é 2009 été mé démg ds tvx d és mxts GpBM-BaM vst tsst v t ds txts Bâ ii tfs x méthds vcés. a c tt, t d « Déft » ft ’bjt d’ v dctv, xt ds cdts s stctvs cc 19 G cdst cssmt ds ss ds ctt ctég. POLITIQUE GÉNÉRALE
l’ctvté d cédt d B s’sct ds cd d t géé d cédt vé Cmté Dct d CpM. Ctt t s’tc t ds éémts svts: • sécté t tbté ds éts • dvsct ds ss ; • mst d gst ds ss cédt v d ’smb ds gsms d CpM ; • séct stct ds dsss s d ’ct ; • étbssmt d’ dss tt ét d cédt t s v ms fs ; • éctvté ds cvmt ; • sét t s fcts d vt d cédt t cs d ’éct t ctô ds ss. l fdmt d ctt t st tdt ds txts d égmtt t à tvs ds ccs, ds tts ccs t ds ms cdt ’étd t s cdts d’xcc ds ctvtés d mîts t d sv ds ss.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
29
• l dévmt d ’ctvté ds Bpr t ds s ds cts d css-sg. as, pnB ésé B d Fcmt, v d s agc Ct d BCp BanK, s’st étb à 635 Ms d DH 2009, ct 257 Ms d DH ’é écédt, st gss mb d 147%. Produit Net BaNCaire de la BaNque de fiNaNCemeNt EnmiLLiarDsDEDH
éVoLUtionDE
147%
2008 2009
257 635
G t i n G t i n G tin G t i n G t i n G t i n G tin G t i n t ru tc ur
pèmt à cs ésts, jt d dgstc d è ggmts été mé vc ds cbts xts d m tt g d d smst t vst à fs : • ’xm d s stcts gsts mtè d gvc ds ss ; • ’ys ds csss és à gst ds gts t x ctvtés d cttx.
D t ds ctvtés bcs, Cédt p d Mc dt f fc, à ’st d tts s sttts cès, à dfféts tys d ss : s ss d cédt, s ss cs t d mchés t s ss éts. l CpM s’st dté à ct égd, d’ cd d gst ds ss dté à s gst t à s d s.
mcté cs tt t vmt cct ts, s ésts d ’é 2009 t ttt 30,2 Mds d DH ems, ct 18,9 Mds d DH 2008, gstt s gss d 60%.
r i u r i u ri u r i u fn
r i u r i u riu r i u fn
t ru ct ur cr i t m rch G t i n r i u cr i t t r uc ut r l t u t l i u i i t G t i n r i u m rc h r ti n nl Gtin riu tu r ct ur l tu r r trti l i il t G t i n r i u r ti nn l tu r ct ur fn r r trti
t
liuiit l
DISPOSITIF DE DÉCISION
l dsstf décs d t G st bsé s s cs svts : • l cégté d décs : s tdt ’stt ds Cmtés d cédt à ts s vx d è (sccs, ct d’ffs, sèg Bpr, BCp). e fft, Cmté Dct x s st ds gsms d CpM, s fds d vs s dss sdts gsms vt décd ds dmds d cédt fmés ctè à tvs s Cmtés d cédt égx ; • ls ss désst s vs ds Cmtés régx Bpr, s s cédts t ds mmbs ds css d svc t ds dcts, s st s mtts, st sms x Cmtés ts d Cédt stés v d BCp ; • ls ttbts t mdtés d fctmt d ’smb ds Cmtés st dés ds ccs ; • ls mts d cmétcs d ch gsm d CpM st étbs tt cmt tmmt d v d ss fds s, d s tt d dévmt, d vm t d té d ss ggmts… ; • l’ct ds fds bééc d cédt ss d Bk Mghb ( mt g d’mts yt ds s t x ts dés ’isttt d’Émss). DISPOSITIF DE SURVEILLANCE
i st stté s d CpM mêm dsstf d sv t d ctô ds xsts ’smb ds sgmts d ctè. a ct fft , ô Gst Gb ds rss st yé d’ts fcts chg d Gst ét t ctô mt ds rss, tmmt s gs méts s d BCp sst séct t cdg ds tsts, t s ttés chg ds ss v ds Bpr jt ô sst ds sv t svc d s d cédt à tvs : • svc gb ds ggmts ; • ctô ds déégts (déégts d vs , hbtts fmts); • csss d ctô d té ds ss cs. DISPOSITIF DE NOTATION DES CONTREPARTIES
p s tss t fsss, B dss d’ systèm d tt cfm x xgcs Bâ ii. C systèm cstt cœ d dsstf d gst ds ss d cédt. e
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
31
cr i t m rch tu r ct ur l r ti nn l r tr
r
i il t
pèmt à cs ésts, jt d dgstc d è ggmts été mé vc ds cbts xts d m tt g d d smst t vst à fs : • ’xm d s stcts gsts mtè d gvc ds ss ; • ’ys ds csss és à gst ds gts t x ctvtés d cttx.
UNE GESTION DES RISQUES AUx mEILLEURS STANDARDS
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
30
st d dévmt, c st mtè d systèm d’fmt, ds méthds t céds ts d gst. p s d cédt, ’é 2008 été mé démg d tt t ’xcc 2009 c tst ’smb ds ctts vt d tf tss t fsss, c ms d’s t déjà d’xt s yss à mêm d’éc té ds ctfs d B s cs sgmts d ctè. Cc ds bt d’xt à tm c systèm cmm my fdmt d cstct d sttég ds ss t d démt d’ t d dstbt ds cédtschétvcstttsd dévmt t s éccts dts.
as, ssbté d ctô, d ms t d svs ds ss st tgé t : • s stcs vt d dsstf d ctô t (isct, dt, cfmté,…) ; • pô Gst Gb ds rss (pGGr) t s ts fcts dédés t/ més ds sv ds ss (cédt, mché, dté t ét) ; • s stcs d gvc t d tg (Cmté Dct, Cmté Gst ds rss, Cmté d pcmt,...).
l gst gb ds ss s d t étbssmt ct d cît ythm
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
diStriButioNPmeParClaSSe deriSque(eN%)
i st stté s d CpM mêm dsstf d sv t d ctô ds xsts ’smb ds sgmts d ctè. a ct fft , ô Gst Gb ds rss st yé d’ts fcts chg d Gst ét t ctô mt ds rss, tmmt s gs méts s d BCp sst séct t cdg ds tsts, t s ttés chg ds ss v ds Bpr jt ô sst ds sv t svc d s d cédt à tvs : • svc gb ds ggmts ; • ctô ds déégts (déégts d vs , hbtts fmts); • csss d ctô d té ds ss cs. p s tss t fsss, B dss d’ systèm d tt cfm x xgcs Bâ ii. C systèm cstt cœ d dsstf d gst ds ss d cédt. e
45,8% Encors PME en % Nombre PME en %
35%
33,4%
30%
27,9%
25%
21,1%
20% 15%
14,6%14,0%
11,9%
10%
10,3%
4,0% 4,5%
5%
B
C
UEETI E U EILLEUE
D
IUE E
e
F
G
45%
25%
22,5%
20%
ti ti ti ti
5%
I
i i i i
t
t
6,3% 3,5% 2,0% 0,6% 0,1% 1,1% 0,3%
3,4% a
B
C
D
e
F I ti ti ti ti t
t
i i i ti i ti ti ti t t
I I I
I
G
ti ti
t
t t t i it ti i t t i i t t i ti
t
i
t
i it i it t
I
t
i i i i
ti H ti
I
it
i
t
i
I
I
I I
t
I
I
I
i i i i
I
t
t
t
t ti
t ti
it t
t
t
t
i
t t i
Iti
I
t
t
it
t
t
t
ti
t ti
t
t
I
ti ti ti ti
13,4% 10,57%
12,75%
I
t
t
t
t
i
t ti
I
I
I
t
t
I
t
t
t
i
i it
I
B
C
D
e
F
G
i i i i
t ti
i it
I it t
t ti
I
It
t ti ti tiit
t ti i i i i
t
tt
i
ti ti
H
ti ti ti ti
I ILL
i i i i t
ti ti ti ti
I it t
t
t
i
i it
ti ti ti ti t
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
20%
t t
II
i it i i it i i i t ti
I
I
t i
t
t
i
ti i it t t i
I
t
i it
10%
I
5%
ti ti i ti i ti t i t t i
ti ti ti ti
t
i i i i
t
t
t
t
7,5%
ti
i
i it
I t
ti t t i
t
t tit
t
t
l
i
i it t ti
a
i it
t
i
i it
B
C
D G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
e
F
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur r i u r i u riu r i u f n
c r it m rc h t ru ct ur l tu r t i n l rr trti
r i u r i u ri u r i u fn
r i Gu t i nc r rit i u c r it r i Gu t i nm r hci u m rc h riG u t i nt u r ct ur li u t tu ru tc ur ll i u i ti ut r i Gu t i n r tir nn i ul r t i n l f nt u r ctrurr ft rnt i r r l t r itilit
t
c r it m r hc t r u tc ur l tu r ti nn l rr trti
liuiit l
i il t
t
G
i il t
G t i n ri u G t i n r i u G t i n r i u G t i n r i u t ru ct ur G tGf itn inn G t i n G tG it i n n G Gti t ni n t ru ct ur G t i n t ru ct ur
4,02%
H
t
t
t
liuiit
l
i il t
t
i
ti
i
i t t i
I
i it ti i it ti ti ti t t
I i i i i
t
i it
ti t ti
i it
G t i n r i u c r it G t i n r i u m r hc G t i n r i u t r u tc ur l tu t liuiit cr ir uit Gr ti iun r t i n l r t i ruuct ur m f rc n h rr trti l i il t riu t ru ct ur l tu t liuiit r i u r t i n l fn rr trti l i lt i
c r it m r hc t r u tc ur l tu r t i n l rr trti
t
liuiit l
i il t
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
r i u r i u ri u r i u fn
c r it m r hc t r u tc ur l tu r t i n l rr trti
t
I
I
I
I
I
c r it m r hc
r i ti u m r hc i rr i iu u t ru ct ur lm rch tu t tr ri ui tu r tt i run lct ur l f
n
r i u fn
rr
i il t G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
trti
i i i cm rr ithc i i t ru ct ur l ti u r t i n l ir r t r t ii
r
r i u r i u riu r i u fn
t
i
I i
t
i it
i
liuiit l
t u t t lt i iui i t i il t
r ti nn l r trti
i
r i u r i u ri u r i u fn
ii
i it G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
l v i li t
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
ii
i
i il t
ti
liuiit l
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
liuiit l
r i u r i u
G it i tn r i u t r u tc ur l tu t liuiit cr G t i n r i u i n r i u r ti nn l mGt trurch G t l i ni il tr i u ct ur fn rr trti Gti t i n riu t rutic ut r l ti u t li u i it G t i n r i u ti r ti nn l i t ru ct ur fn rrriitiruu ct rr ittcr ii i t l tv i lit t t
c r it m r hc t r u tc ur l tu r t i n l rr trti r i u r i u ri u r i u fn
t
liuiit l
c r it m r hc t r u tc ur l tu r ti nn l rr trti
c r it m r hc t ru ct ur l tu t liuiit r t i nGl t i nG t ri in u r i cu r it cr i t u rc hm rc h rr t rGt it i nG trl i i nui il tr i m G t i n G t ir ni u r ti ru ct ur lt ru ct u tr ul t t lui uti i lt i u i i t c r it G t i nG t ri in u r i ur t i nGrl tt ii nn l r i u tu r ct ur t ru fct urn f r rn tr rGr t ti it nr t irl i ui il tl m i il tr hc G t i n r i u t r u tc ur l tu G t i n r i u r ti nn l t ru ct ur fn rr trti
i il t
t
liuiit l
i il t
i sst ’v 2/3 ds Tès ptts ets t ds pfsss st cctés ds s csss d s (C, D t e), ss b cs ’ mb. t
t
ti
i il t
i lt i
liuiit l
t
t
r i u r i u ri u r i u fn
t it
t ti
ti t
tt t ti
liuiit l
1,66% G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
i it
t
33
it t
liuiit
9,31% 7,47% 7,44% 6,91%
i it
5,5%
I
it 0,32% 0,18% t
c r it m rc h t ru ct ur l tu r t i n l rr trti
G t i n G t i n
t ti
I
15,01% 13,94%
16,76%
r i u r i u riu r i u fn
c r it m r hc t r u tc ur l tu r ti nn l rr trti
it
t
I
i iti i
0%t i
t
ti ti ti ti
i it
i it
I
I
15%
it t t
I
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
r i u r i u ri u r i u fn
t
t
I
t
t i t i ti i i
I
it
I
i i i i
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
Nombre PRO en %
26,02%
i i i i
i ti i ti i ti ti t t
t
I
i it
ti t t i
t
It
t
t
Encors PRO en %
35,99%
ti ti ti
I
t
41,97%
30%
ti
I
I
a
t
I
i i i Ei
R I I 9 A ti 0 i it L ti 0 i U ti 2 i t t P ti i ti O É t t T I P V E I T U Q C A N I I ’ A D T B E R it P O I I P t t t t U i i it P I O I ti I A R t ti i it I R ti i it G
i i i i
4,96%
35%
I
I
I I
9,38%
25%
ti ti ti ti
I
ii ii
ti ti ti ti
1,29% 0,37%
i it
it
I
I
i
I
0,77%0,69%
40%
i it
ti
I
t
I
I
i i
ti ti ti ti
6,32%
it
i it
I
i it i it
15,81% 15,45%
17,7%
45%
i i i i
i it
I
I
i
U E E T I E I U E U ELIL E U E E
diStriButioN Pro Par ClaSSe de riSque (eN %)
ti
I
I
i it
i i i i
t ti i i it i ti i ti i it i ti i t t
ti
p Gd ets, s t mès csss d ssI cctt v 89% ds xsts cs t mb . ti ti ti ti
I
it
I
t
I
I
I
I
t t ti ti ti t i n ri u c r i t ti i it t i n r i u m r hc ti i t i n r i u t r u tcur l t u t l itu i i t t tin riu r t i nn l ti i t t t t i i it tu r ct ru fn r r trti l i il t it ti ti ti i iti i it ti i it t ti i i it ti i it i t i t tt ti t i t ti t i t t t t i i it t t ti i i i it t t t t i i it ti i t t i ti ti i i it ti ti i ti t t t t i i itt ti t t i it t ti i it I ti I i it I ti i t i n r i u c r i t ti i t t ti t i t i i itit tin riu m r ch ti i t i n r i u t r u tcu r l tit u x t l i u ii i t ti tin riu r t i nn l ti t t i i t i tit t t i i it t r cut ru f n r r tt r t i t lvilit iit ti ti i ti t t i i it ti i t t ti i t t t t i i it ti i ti i i it t t t ti i it i it
I
ti ti t ti ti t t
i it
I
ti ti ti ti
i it i it
I
I
I
0%
t ti t ti
I
8,2%
t
ti i ti i ti i ti i t t i it i ti i it i t t t t i i it ti ti i i it i ti ti ti i i t t t t i i it t t i i it ti ti i i t tit t t i i it t tti i it i ti t t i t t t ti i it
ti ti ti ti
7,7%
it t
t
17,0%
15% 10%
I
I
t
t
t ti
21,1%
20%
Nombre GE en %
24,2%
t ti
t
25%
Encors GE en %
28,3%
t
30%
45%
30%
t
t
i
30,92%
0%
I
I
i i i i
Nombre TPE en %
35%
diStriButioN ge Par ClaSSe de riSque (eN %)
I
I
I i i i i
H
Encors TPE en %
38,52%
40%
15%
I
I it
diStriButioN tPe Par ClaSSe de riSque (eN %)
5%
35,4%
i i i i
e c cc s ptts t Mys etss, s ts C, D t e cctt v 3/4 ds xsts cs t mb.
32
39,4%
ti ti ti ti
Gestiondesrisquesdecrédit Gestiondesrisquesdemarché Gestiondesrisquesstructurelsdetauxetde liquidité Gestiondesrisquesopérationnels Structuredesfondspropresetratiosdesolvabilité
10%
35%
2,5% 2,5% 0,9% t
a
I ILL
4,5%
1,1% 0,9%
0%
DISTRIBUTION DES CONTREPARTIES NOTÉES PAR CLASSE DE RISQUES AU 31/12/2009
40%
31
DISPOSITIF DE NOTATION DES CONTREPARTIES
40%
Ctt mêm tdc hssè st cstté sgmt ds tcs s G té ss cs d 35,2 Mds d DH à 2008 à 39,7 Mds d DH 31 décmb 2009.
p s, B st hs d c s systèm d tt rt. C systèm sv à fd 2èm tch c écss ssg mdè d tt t.
DISPOSITIF DE SURVEILLANCE
45%
l’cs ds cédts x tss s’st étb à 91,7 Mds d DH, hss d 11 Mds d DH, cftt ô d G ds st t ’ms d ’écm c t ég.
Cct ctè ds ptcs, scg cv ctmt s cédts mmbs t s cédts à csmmt.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
• l’ct ds fds bééc d cédt ss d Bk Mghb ( mt g d’mts yt ds s t x ts dés ’isttt d’Émss).
l fdmt d ctt t st tdt ds txts d égmtt t à tvs ds ccs, ds tts ccs t ds ms cdt ’étd t s cdts d’xcc ds ctvtés d mîts t d sv ds ss.
Cct tf ds cédts, ’é 2009 s’st démé cssc d 13,5% ds cédts à ’écm, st ssés d 115,9 Mds d DH 2008 à 131,5 Mds d DH 31 décmb 2009. Ctt gss tdt ft ggmt d CpM ds fcmt d tss écm t.
i st à écs ’ ttt tcè st ccdé x ctts éstt détét d té d s (ts G t H). ls cs svés ft ’bjt d’xm v d ch Cmté rss eggmts.
• ls mts d cmétcs d ch gsm d CpM st étbs tt cmt tmmt d v d ss fds s, d s tt d dévmt, d vm t d té d ss ggmts… ;
• sécté t tbté ds éts • dvsct ds ss ; • mst d gst ds ss cédt v d ’smb ds gsms d CpM ; • séct stct ds dsss s d ’ct ; • étbssmt d’ dss tt ét d cédt t s v ms fs ; • éctvté ds cvmt ; • sét t s fcts d vt d cédt t cs d ’éct t ctô ds ss.
a tt d ’é 2009, té d tf d cédt d B cté d s’mé. e fft, cût d s, déjà mtsé à 0.29 % 2008, été mé à 0.23% à 2009. Ctt bss tdt st d ‘fft d cvmt ts ct ctt é.
l sv ds xsts st ssé à tvs ’ys d tf té. a ct fft, ds ts éds st étbs fct rsk Mgmt v BCp t Bpr, t st dstés x dfféts Cmtés dédés sv ds ss.
• ls ttbts t mdtés d fctmt d ’smb ds Cmtés st dés ds ccs ;
l’ctvté d cédt d B s’sct ds cd d t géé d cédt vé Cmté Dct d CpM. Ctt t s’tc t ds éémts svts:
1.1. ExPOSITIONS AU RISQUE DE CRÉDIT AU TITRE DE L’ExERCICE 2009
fft, tt st éémt sst ds ’éct d s t ’bt d cédt. ass, ttt tcè st- té à chéc t s décss ss t d s déggé ch t s ss cmsts; ’ccc s dfféts fmts ttvs t tttvs g cmd.
• ls ss désst s vs ds Cmtés régx Bpr, s s cédts t ds mmbs ds css d svc t ds dcts, s st s mtts, st sms x Cmtés ts d Cédt stés v d BCp ;
POLITIQUE GÉNÉRALE
Ds sg d mdst ds ts d gst d cs ss, B mè è d’ts jts vst : • D’ t, cstct d’ systèm d’fmt dédé x ss, à tvs ’mémtt d’ st tégé ; • D’t t, dévmt d’ts d gst d ss mjs, ts t fm d gst ds gs d ctts t st mttt sv ds xsts s s scts ssbs.
1. GESTION DU RISQUE DE CREDIT
• l cégté d décs : s tdt ’stt ds Cmtés d cédt à ts s vx d è (sccs, ct d’ffs, sèg Bpr, BCp). e fft, Cmté Dct x s st ds gsms d CpM, s fds d vs s dss sdts gsms vt décd ds dmds d cédt fmés ctè à tvs s Cmtés d cédt égx ;
S égmt, ’é 2009 été mé démg ds tvx d és mxts GpBM-BaM vst tsst v t ds txts Bâ ii tfs x méthds vcés. a c tt, t d « Déft » ft ’bjt d’ v dctv, xt ds cdts s stctvs cc 19 G cdst cssmt ds ss ds ctt ctég.
Cmt t d ô dév à c systèm, fft tc st cscé sv d s sg à tvs ds ctôs mts, g dffs ds ccts y fféts t ds ssbsts cts d ts s tsts t ts ts à ’g ds ss.
p s, ds cd d ms œv ds dssts égmts éstt ds ms Bâ ii, G ct d fc stctt d s dsstf d’dtct, d ms t d sv ds ss gds dms.
l dsstf décs d t G st bsé s s cs svts :
e t, ’é 2009 gsté ccétst d vs cts tt sstmt s s scts svts : • amét ds systèms d ms ds ss d cédt d ctè ds tcs, mtc évtv d g d Scg t démt d g d cédt mmb ; • ogst ds « jés rss » s d BCp t ds Bs régs ; • Démg ds Cmtés ss v d ss Bs ps régs.
orgaNiSatioN et StruCture dedieeS a la geStioN gloBale deS riSqueS D t ds ctvtés bcs, Cédt p d Mc dt f fc, à ’st d tts s sttts cès, à dfféts tys d ss : s ss d cédt, s ss cs t d mchés t s ss éts. l CpM s’st dté à ct égd, d’ cd d gst ds ss dté à s gst t à s d s.
DISPOSITIF DE DÉCISION
t
liuiit
l
i il t
r i u r i u riu r i u f n
cr i t m rc h t ru ct ur l tu r t i n l rr trti
t
liuiit l
i il t
Encors PME en %
40%
21,1%
20% 15%
14,6%14,0%
10,3%
4,0% 4,5%
5%
t
B
C
UEETI E U EILLEUE
D
IUE E
e
F
G
45%
25%
22,5%
20%
ti ti ti ti t
5%
I
i i i i
t
t
6,3% 3,5% 2,0% 0,6% 0,1% 1,1% 0,3%
3,4% a
B
C
D
e
F I ti ti ti ti t
t
i i i ti i ti ti ti t t
I I I
I
G
ti ti
t
t t t i it ti i t t i i t t i ti
t
i
t
i it i it t
I
t
i i i i
ti H ti
I
it
i
t
i
I
I I
t
I
I
I
i i i i
I I
it
I
t
t
t
t ti i i it i ti i ti i it i ti i t t
ti
t
t ti
it t
t
t
t
i
t t i
Iti
I
t
I
ti ti ti ti
13,4% 10,57%
I
t
t
t
t
i
t ti
i i i i
t
t
t
t
i
i it
t
t ti
i it
t ti
I
It
t ti ti tiit
t ti i i i i
t
tt
t t
I
I
t ti
ti
it t t
t i
t
I
t
1.2. DIVERSIFICATION PAR CONTREPARTIE
En % de s ep lo is p ro du ct if s CP m 46% 30 %
l CpM dss d’ dsstf d gst t d sv d s d cctt sct s’tct t d ègs t ms tttvs t ttvs. l sv ds xsts scts s’ s ds tg éds d’étds scts t d chs d sv. qt csss d sv ét d cs xsts sct, s s ds dcts t mts dt sct t ’ct ds mss t xgcs ébs.
ti
t ti
t
Bp Csbc 31% BCp 20%
364 905
idstchm 2%
BpMkch- BM 8%
Bprbt -Két 9%
rétt cctt d tss écm d rym, étt gégh d tf dm dmé ft ésttvté d B p d Csbc, B Ct p t B p d rbt Kt, ttst à s ss v 60 % ds ms gbx. 1.5. CRÉANCES EN SOUFFRANCE
l décssmt t vsmt ds cécs sffc s’ffctt cfmémt x dssts d cc d BaM ° 19/G/2002 t x stcts d Bk a Mghb mtè. u sv éd d cs cécs st ssé t tg st ébé s stcs d décs d B, tmmt Cmté Dct. i li t é l v e i té t i i u i e t t e l e n e l u e t i n e t l é e f n u e t u t u e h é t u e i e t u i n e i u e e é i t e t i n e i u e e e t n e i u e t i n e e t i
2. GESTION DU RISQUE DE MARCHE
idsttxt 1% pêch 1% pmt immbè 28% Sct Fc 16%
364 905
ectcté, gzt 9%
Cmmc 13%
e
F
G
l gst ds ss d mché 2009 s’st v fcé dévmt d’ b ct t ds xs svts : • mdè d cbt t gst gb ds ss t s gs d méts fvs t cé cmt d tsc t mt ’cct s dmt jsté fct ds ss ; • m cmmct, tg d’fmt t tsmss x échs
H
ti ti ti ti t
I ILL
i i i i t
ti ti ti ti
I it t
t
t
i
i it
ti ti ti ti
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
t
I
I
i it
t
t
t
t
7,5%
ti
i
i it
I t
ti t t i
t
t tit
t
t
l
i
i it t ti
a
i it
t
i
i it
B
C
D G t i n G t i n Gtin G t i n tu r ct ur
e
F
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur r i u r i u riu r i u f n
c r it m rc h t ru ct ur l tu r t i n l rr trti
r i u r i u ri u r i u fn
r i Gu t i nc r rit i u c r it r i Gu t i nm r hci u m rc h riG u t i nt u r ct ur li u t tu ru tc ur ll i u i ti ut r i Gu t i n r tir nn i ul r t i n l f nt u r ctrurr ft rnt i r r l t r itilit
t
c r it m r hc t r u tc ur l tu r ti nn l rr trti
liuiit l
i il t
t
G
i il t
G t i n ri u G t i n r i u G t i n r i u G t i n r i u t ru ct ur G tGf itn inn G t i n G tG it i n n G Gti t ni n t ru ct ur G t i n t ru ct ur
4,02%
H
liuiit
l
i il t
sés ds fmts s s ss ; • ms st cstctv ds décss t ds dcts d ms t à ’évt d d s. Ct 2009, ss jts d cctt vc fss t été més vc BaM ds cd d fcmt d cd égmt. Cs xgcs ttds mttt ’cct s écssté d’ ds ms sécs x Stss Tsts t x mdès ts tt ds ss d mché, v d mx gé s ss ds vmt évt.
• Ms c d vs ms tvs x dts dévés : CpM s’st dté d’ t fmsé mttt d’cd csss d cmt, d sv t d gst d’ v dt dévé. Ctt t mt égmt ’cct s s ôs t s ssbtés ds dfféts fcts ds dsstf d ctô ds xsts, d sv ds mts t d rtg vs-à-vs ds gs d dct t d’dmstt ; • révs t fmt d dsstf d mts : ’smb d dsstf ds mts tvs x ss d mché t d ctt été v t égsé ss fm d vx dcts t d gs d déégt d vs ( stmt, mché, ctt, tvt…). Cs mts tt cmt d dgé d téc x ss t ds vx d’bjctfs d fmc xés ds cd d s s sttégs s ; • Vdt ds ms t ds méthds d vst ds stmts cs : ’smb ds mdès t ds mèts d vst été ssé v t s éstts d cs tvx t été gés ds s gd cmm à ts s tvts. Ct xcc mt d s’ss s mdès ètt s jsts vs mchds ds stmts, cmt t d té t d ’bsvbté ds dés d mché. 2.1. PRINCIPES DIRECTEURS
Ds bjctf d’cd t d mîts s ss d mché, G B p ms c dsstf d gst ds ss cfm x ms Bâ ii t x ms
i t t i
t
t
i
ti
i it ti i it ti ti ti t t
I
I i i i i
t
t
i
t
i it
ti t ti
i it
G t i n r i u c r it G t i n r i u m r hc G t i n r i u t r u tc ur l tu t liuiit cr ir uit Gr ti iun r t i n l r t i ruuct ur m f rc n h rr trti l i il t riu t ru ct ur l tu t liuiit r i u r t i n l fn rr trti l i lt i
c r it m r hc t r u tc ur l tu r t i n l rr trti
t
liuiit l
i il t
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
r i u r i u ri u r i u fn
c r it m r hc t r u tc ur l tu r t i n l rr trti
t
I
I
I
I
I
c r it m r hc
r i ti u m r hc i rr i iu u t ru ct ur lm rch tu t tr ri ui tu r tt i run lct ur l f
n
r i u fn
rr
i il t G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
trti
i i i cm rr ithc i i t ru ct ur l ti u r t i n l ir r t r t ii
r
r i u r i u riu r i u fn
t
i
I i
t
i it
i
liuiit l
t u t t lt i iui i t i il t
r ti nn l r trti
i
r i u r i u ri u r i u fn
ii
i it G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
l v i li t
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
ii
i
i il t
ti
liuiit l
G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
liuiit l
r i u r i u
G it i tn r i u t r u tc ur l tu t liuiit cr G t i n r i u i n r i u r ti nn l mGt trurch G t l i ni il tr i u ct ur fn rr trti Gti t i n riu t rutic ut r l ti u t li u i it G t i n r i u ti r ti nn l i t ru ct ur fn rrriitiruu ct rr ittcr ii i t l tv i lit t t
c r it m r hc t r u tc ur l tu r t i n l rr trti r i u r i u ri u r i u fn
t
liuiit l
c r it m r hc t r u tc ur l tu r ti nn l rr trti
c r it m r hc t ru ct ur l tu t liuiit r t i nGl t i nG t ri in u r i cu r it cr i t u rc hm rc h rr t rGt it i nG trl i i nui il tr i m G t i n G t ir ni u r ti ru ct ur lt ru ct u tr ul t t lui uti i lt i u i i t c r it G t i nG t ri in u r i ur t i nGrl tt ii nn l r i u tu r ct ur t ru fct urn f r rn tr rGr t ti it nr t irl i ui il tl m i il tr hc G t i n r i u t r u tc ur l tu G t i n r i u r ti nn l t ru ct ur fn rr trti
r i u r i u riu r i u f n
cr i t m rc h t ru ct ur l tu r t i n l rr trti
i il t
t
liuiit l
i il t
i sst ’v 2/3 ds Tès ptts ets t ds pfsss st cctés ds s csss d s (C, D t e), ss b cs ’ mb. t
t
ti
i il t
i lt i
liuiit l
t
t
r i u r i u ri u r i u fn
t it
t ti
ti t
tt t ti
liuiit l
1,66% G t i n G t i n G tin G t i n t ru ct ur
i it
t
33
it t
liuiit
9,31% 7,47% 7,44% 6,91%
i it
5,5%
I
it 0,32% 0,18% t
c r it m rc h t ru ct ur l tu r t i n l rr trti
G t i n G t i n
t ti
I
r i u r i u riu r i u fn
c r it m r hc t r u tc ur l tu r ti nn l rr trti
it
t
I
i iti i
0%t i
t
t
i i i i
15,01% 13,94%
16,76%
I ti ti ti ti
10% 5%
I
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
r i u r i u ri u r i u fn
t
t
I
t
t i t i ti i i
I
it
I
i i i i
G t i n G t i n Gtin G t i n t ru ct ur
Nombre PRO en %
26,02%
i i i i
i ti i ti i ti ti t t
t
I
i it
ti t t i
t
It
t
t
Encors PRO en %
ls cx jts ésés t déyés st s svts :
idstmétg 1%
idstxtctv 3% BTp 4%
D
35,99%
i it
I
i l it é l v e i t é u i t i e l i t e t e e n el u t i n l e t é e f n u e t u t u e h é t u e i e t t u n e i u ee é i e t i i n e i u e e e t i n e i u e t i n e t e
Bpnd 2% Bplây 2%
l tx ds cécs sffc, déjà mtsé, été égèmt édt 31 décmb 2009 t 31/12/2008 (3,3% ct 3,4%).
rePartitioN SeCtorielle au 31/12/2009
Hôt 5% idst mfctè 5% Tst& cmmct 9%
t
BpFés-Tz 5% BpTg-Tét 5% BpCtSd 7%
1.3. RÉPARTITION SECTORIELLE DES EMPLOIS AUx ENTREPRISES ET PROFESSIONNELS AU 31/12/ 2009
idst mt 4%
t
t
Bpojd 3% BpeJdd-Sf 4% BpMkès 4%
e è à c sv, ttt tcè st ccdé x ggmts dès v déss 5% ds fds s.
agct 2%
t
1.4. RÉPARTITION GÉOGRAPHIQUE DES EMPLOIS AU 31/12/2009
l dvsct ctt d tf st écct cstt t ft ’bjt d’ sv tttf t ég. l cctt dvd ds ss ft ’bjt d’ sv mtx B, d’ t bé x ègs dts msés ’xgc d dvs ds ss, t d’t t ss dvsct ds ctts écss à dt ds ss. a c tt, ’isttt ms c csss d’xm ds 100 ms ss cmsés ds gds gs (v 430 ctts). ldt csss st dé v ds Bpr chc ds s émèt.
Cré di ts pa rd éca is se e nt 100 preiers risques CPm Co nt re par ti es é li gi ble s à la dé cl ara ti on BA m
it
i
ti ti i ti i ti t i t t i
ti ti ti ti
I
I
t
ti i it t t i i it
I
i it
i i i i
C
ti ti ti
I
t
15%
p Gd ets, s t mès csss d ssI cctt v 89% ds xsts cs t mb . ti ti ti ti
B
41,97%
20%
i it
i i it i i i t
ti ti
II
i
I
I
a
t
I
i i i Ei
R I I 9 A ti 0 i it L ti 0 i U ti 2 i t t P ti i ti O É t t T I P V E I T U Q C A N I I ’ A D T B E R it P O I I P t t t t U i i it P I O I ti I A R t ti i it I R ti i it G
i i i i
4,96% 1,29% 0,37%
30%
ti
it t
I
I
I I
35%
I
I
I
ii ii
ti ti ti ti
9,38%
25%
ti ti ti ti
I
i
I
0,77%0,69%
i it
it
I
I
i i
ti ti ti ti
6,32%
40%
i it
ti
I
t
I
I
i it i it
t
12,75%
it
i it
I
i
15,81% 15,45%
17,7%
45%
i i i i
i it
I
I
t
t ti
U E E T I E I U E U ELIL E U E E
diStriButioN Pro Par ClaSSe de riSque (eN %)
ti
I
I
I
I
I
t t ti ti ti t i n ri u c r i t ti i it t i n r i u m r hc ti i t i n r i u t r u tcur l t u t l itu i i t t tin riu r t i nn l ti i t t t t i i it tu r ct ru fn r r trti l i il t it ti ti ti i iti i it ti i it t ti i i it ti i it i t i t tt ti t i t ti t i t t t t i i it t t ti i i i it t t t t i i it ti i t t i ti ti i i it ti ti i ti t t t t i i itt ti t t i it t ti i it I ti I i it I ti i t i n r i u c r i t ti i t t ti t i t i i itit tin riu m r ch ti i t i n r i u t r u tcu r l tit u x t l i u ii i t ti tin riu r t i nn l ti t t i i t i tit t t i i it t r cut ru f n r r tt r t i t lvilit iit ti ti i ti t t i i it ti i t t ti i t t t t i i it ti i ti i i it t t t ti i it i it
I
ti ti t ti ti t t
i it
I
I
ti ti ti ti
i it i it
I
I
I
0%
t ti t ti
I
8,2%
t
ti i ti i ti i ti i t t i it i ti i it i t t t t i i it ti ti i i it i ti ti ti i i t t t t i i it t t i i it ti ti i i t tit t t i i it t tti i it i ti t t i t t t ti i it
ti ti ti ti
7,7%
it t
t
17,0%
15% 10%
I
I
24,2%
t ti
21,1%
20%
Nombre GE en %
28,3%
30%
t
30,92%
25%
Encors GE en %
I
t
t
i
30%
45%
I
I
i i i i
Nombre TPE en %
35%
15%
I
I
I i i i i
H
Encors TPE en %
38,52%
40%
0%
35,4%
I it
diStriButioN tPe Par ClaSSe de riSque (eN %)
diStriButioN ge Par ClaSSe de riSque (eN %)
39,4%
i i i i
e c cc s ptts t Mys etss, s ts C, D t e cctt v 3/4 ds xsts cs t mb.
10%
35%
ti ti ti ti
Gestiondesrisquesdecrédit Gestiondesrisquesdemarché Gestiondesrisquesstructurelsdetauxetde liquidité Gestiondesrisquesopérationnels Structuredesfondspropresetratiosdesolvabilité
DISTRIBUTION DES CONTREPARTIES NOTÉES PAR CLASSE DE RISQUES AU 31/12/2009
40%
2,5% 2,5% 0,9%
0% a
I ILL
4,5%
1,1% 0,9%
5%
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
11,9%
10%
32
34
27,9%
25%
Ctt mêm tdc hssè st cstté sgmt ds tcs s G té ss cs d 35,2 Mds d DH à 2008 à 39,7 Mds d DH 31 décmb 2009.
p s, B st hs d c s systèm d tt rt. C systèm sv à fd 2èm tch c écss ssg mdè d tt t.
33,4%
30%
l’cs ds cédts x tss s’st étb à 91,7 Mds d DH, hss d 11 Mds d DH, cftt ô d G ds st t ’ms d ’écm c t ég.
Cct ctè ds ptcs, scg cv ctmt s cédts mmbs t s cédts à csmmt.
Nombre PME en %
35%
Cct tf ds cédts, ’é 2009 s’st démé cssc d 13,5% ds cédts à ’écm, st ssés d 115,9 Mds d DH 2008 à 131,5 Mds d DH 31 décmb 2009. Ctt gss tdt ft ggmt d CpM ds fcmt d tss écm t.
i st à écs ’ ttt tcè st ccdé x ctts éstt détét d té d s (ts G t H). ls cs svés ft ’bjt d’xm v d ch Cmté rss eggmts.
45,8%
45%
a tt d ’é 2009, té d tf d cédt d B cté d s’mé. e fft, cût d s, déjà mtsé à 0.29 % 2008, été mé à 0.23% à 2009. Ctt bss tdt st d ‘fft d cvmt ts ct ctt é.
l sv ds xsts st ssé à tvs ’ys d tf té. a ct fft, ds ts éds st étbs fct rsk Mgmt v BCp t Bpr, t st dstés x dfféts Cmtés dédés sv ds ss.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
diStriButioNPmeParClaSSe deriSque(eN%)
1.1. ExPOSITIONS AU RISQUE DE CRÉDIT AU TITRE DE L’ExERCICE 2009
fft, tt st éémt sst ds ’éct d s t ’bt d cédt. ass, ttt tcè st- té à chéc t s décss ss t d s déggé ch t s ss cmsts; ’ccc s dfféts fmts ttvs t tttvs g cmd.
t
liuiit
l
i il t
ts mtè. C dsstf st fdé s ds cs dcts cs, ds ts t ds céds ts g vc s bjctfs d dmt, s vx d téc x ss t dét vc s fds s. ls cs dcts st s svts : • mîts s ss s s xsts ; • sécs dévmt ds ctvtés d mché d G ds cd ds tts sttégs d à my tm ; • s cfm à égmtt bc mtè d gst dt ds ss ; • dt s ms ts s d gst ds ss ’smb ds ctvtés. l gst ds ss d mché bjctf d gé t d ctô s xsts x ss d mché,d’tms cs/dmt, tt csvt d mché chét vc sttt d G tt ’étbssmt c d m t tvt mtt mtè d dts cs. l v d téc d B fc x ss d mché st décé à tvs s dsstfs d mt t d déégt d vs. Cs vx d téc st xés d st s xsts fc x ss d mché sst géé ds ts t cmmtt sdté cè d G t ’xs à ds ss csdéés mtts. ls stmts t s sts géés ft ’bjt d dsctfs d dts t d’ sttég d égct dé fct : • ds bjctfs d dmt t d fmc és tt d ’xcc cs ; • d stct d tf tms d cctt fct d s ; • d ’vs d cmt t ds dts tsés ; • d sty d gst t d bcmt ds tfs. Ctt sttég d égct st fmsé ds cd d’ cc t t vdé Cmté d pcmt.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
35
t
liuiit l
i il t
1.2. DIVERSIFICATION PAR CONTREPARTIE
l dvsct ctt d tf st écct cstt t ft ’bjt d’ sv tttf t ég. l cctt dvd ds ss ft ’bjt d’ sv mtx B, d’ t bé x ègs dts msés ’xgc d dvs ds ss, t d’t t ss dvsct ds ctts écss à dt ds ss. a c tt, ’isttt ms c csss d’xm ds 100 ms ss cmsés ds gds gs (v 430 ctts). ldt csss st dé v ds Bpr chc ds s émèt.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
34
En % de s ep lo is p ro du ct if s CP m 46% 30 %
l CpM dss d’ dsstf d gst t d sv d s d cctt sct s’tct t d ègs t ms tttvs t ttvs. l sv ds xsts scts s’ s ds tg éds d’étds scts t d chs d sv. qt csss d sv ét d cs xsts sct, s s ds dcts t mts dt sct t ’ct ds mss t xgcs ébs.
Hôt 5% idst mfctè 5% Tst& cmmct 9%
idstchm 2%
pmt immbè 28% Sct Fc 16%
364 905
Cmmc 13%
Bprbt -Két 9%
rétt cctt d tss écm d rym, étt gégh d tf dm dmé ft ésttvté d B p d Csbc, B Ct p t B p d rbt Kt, ttst à s ss v 60 % ds ms gbx. 1.5. CRÉANCES EN SOUFFRANCE
l décssmt t vsmt ds cécs sffc s’ffctt cfmémt x dssts d cc d BaM ° 19/G/2002 t x stcts d Bk a Mghb mtè. u sv éd d cs cécs st ssé t tg st ébé s stcs d décs d B, tmmt Cmté Dct. i li t é l v e i té t i i u i e t t e l e n e l u e t i n e t l é e f n u e t u t u e h é t u e i e t u i n e i u e e é i t e t i n e i u e e e t n e i u e t i n e e t i
l gst ds ss d mché 2009 s’st v fcé dévmt d’ b ct t ds xs svts : • mdè d cbt t gst gb ds ss t s gs d méts fvs t cé cmt d tsc t mt ’cct s dmt jsté fct ds ss ; • m cmmct, tg d’fmt t tsmss x échs
2.2. DISPOSITIF DE GESTION ET DE SUIVI DU RISQUE DE MARCHÉ
• mts tms d mttés mxms cts éts sf tst séc.
e v d’cd s ss s s dfféts ctvtés d mché t d’ ss svc, G s’st dté d’ dsstf gsé t d t xs:
D vs mts tvs x dts dévés t stctés st mss c 2010, cd mx ’évt ds ss t ds xsts s cs vs ctvtés d mché.
• u systèm d déégt ds vs désst csss d dmd, d vdt ds mts t d’tst ds déssmts ;
l’smb d dsstf ds mts st gsé ss fm d g d déégt d vs xt s mts stmt, mché, t tvt. l csss d st t d vdt ds mts st cdé cc t. l ctô ds mts st ffcté tdmt Mdd-ofc t s féc ms pô Gst Gb ds rss.
• u ctvté d tg t d’btg t s dfféts ctvtés d mché ; • u ctvté d sv t d svc ds dcts d s s ttés t s gs d ctô ds ss d mché ; • u smb d’ts d gst t d ctô ds ss d mché.
36
BpMkch- BM 8%
2. GESTION DU RISQUE DE MARCHE
idsttxt 1% pêch 1%
ls ss d mché sss d tf bc st svs, géés t tégés ds cd d gst d s stct d tx t d dté. 2.2.1. PRINCIPALES LIMITES
a-dà ds mts cbs à tts s ctvtés d mché, à sv s mts d sts stmt, s mts d ctt t s mts d tscts, cts mts t été stés s ctvtés bgts t s ctvtés d chg. Cs mts st dtés cmm st : • t mxm d tf d égct bgt t tf tt d BCp ; • mts d Dt tf d égct ; • mts d St lss tch d st tvmt x sts d chg vts t x tscts tdy cmt ; • mt d st ct dvs. C dsstf s’st v fcé ms c d mts sécs x dts dévés cmt ds : • mts d sts mxms s éts d chg à tm t d’ts ; • mts d gs d tx cvt ds éts d chg à tm ;
sés ds fmts s s ss ; • ms st cstctv ds décss t ds dcts d ms t à ’évt d d s. Ct 2009, ss jts d cctt vc fss t été més vc BaM ds cd d fcmt d cd égmt. Cs xgcs ttds mttt ’cct s écssté d’ ds ms sécs x Stss Tsts t x mdès ts tt ds ss d mché, v d mx gé s ss ds vmt évt. ls cx jts ésés t déyés st s svts :
idstmétg 1%
idstxtctv 3% BTp 4%
ectcté, gzt 9%
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
BCp 20%
364 905
l tx ds cécs sffc, déjà mtsé, été égèmt édt 31 décmb 2009 t 31/12/2008 (3,3% ct 3,4%).
rePartitioN SeCtorielle au 31/12/2009
idst mt 4%
Bp Csbc 31%
BpFés-Tz 5% BpTg-Tét 5% BpCtSd 7%
1.3. RÉPARTITION SECTORIELLE DES EMPLOIS AUx ENTREPRISES ET PROFESSIONNELS AU 31/12/ 2009
agct 2%
Bpnd 2% Bplây 2%
Bpojd 3% BpeJdd-Sf 4% BpMkès 4%
e è à c sv, ttt tcè st ccdé x ggmts dès v déss 5% ds fds s. Cré di ts pa rd éca is se e nt 100 preiers risques CPm Co nt re par ti es é li gi ble s à la dé cl ara ti on BA m
i l it é l v e i t é t i i u i t t e l e e n el u e t i n l e t é e f n u e t u t u e h é t u e i e t u i n e i u ee é i t e t i n e i u e e e t i n e i u e t i n e t e
1.4. RÉPARTITION GÉOGRAPHIQUE DES EMPLOIS AU 31/12/2009
2.2.2. OUTILS DE GESTION DU RISQUE DE MARCHÉ
l G dté stct d gst t d sv ds ss d mché ct cs à méthdg Vr t à ds yss d ssbté ’smb d s tf d égct. LA VAR (VALUE AT RISK)
l Vr st tch mt d’év s ts tts cs s s sts d s, d ft d vts d tx t d cs d mché à hz d tms détmé t v d bbté dé (1 jé à 95 % ds cs d CpM). p csét, s chcs s ts tts cs dt jé st s évés Vr st d ’d d 5 %. l méthd t cc d Var st c bsé s mdè mét à dstbt m (vc mtc d Vc-Cvc), d mctmt cmt s céts t s dfféts fcts d ss s bst s hst d 2 s. u Vr gb st ccé ’smb ds ctvtés d égct t td’stmts. AUTRES INDICATEURS DE SENSIBILITÉ
pèmt x ccs d Vr, ds mcts tms d ts t ts (p/l) à t d scés stdds d scés d stss st stmés ’smb d tf d égct. Cs scés st chss m ts ctégs à sv : ds scés hstmt véés, ds scés hythéts t ds scés dvss.
• Ms c d vs ms tvs x dts dévés : CpM s’st dté d’ t fmsé mttt d’cd csss d cmt, d sv t d gst d’ v dt dévé. Ctt t mt égmt ’cct s s ôs t s ssbtés ds dfféts fcts ds dsstf d ctô ds xsts, d sv ds mts t d rtg vs-à-vs ds gs d dct t d’dmstt ; • révs t fmt d dsstf d mts : ’smb d dsstf ds mts tvs x ss d mché t d ctt été v t égsé ss fm d vx dcts t d gs d déégt d vs ( stmt, mché, ctt, tvt…). Cs mts tt cmt d dgé d téc x ss t ds vx d’bjctfs d fmc xés ds cd d s s sttégs s ; • Vdt ds ms t ds méthds d vst ds stmts cs : ’smb ds mdès t ds mèts d vst été ssé v t s éstts d cs tvx t été gés ds s gd cmm à ts s tvts. Ct xcc mt d s’ss s mdès ètt s jsts vs mchds ds stmts, cmt t d té t d ’bsvbté ds dés d mché. 2.1. PRINCIPES DIRECTEURS
Ds bjctf d’cd t d mîts s ss d mché, G B p ms c dsstf d gst ds ss cfm x ms Bâ ii t x ms
ls cx dcts tsés st : • u ssbté à vt d tx d +/- 25 bs t 15 bs (dcts gb t tch d mtté); • u dct d s d cb d tx xmé t tt ; • u dct d s d tbté d tf (Bk v pt) ; • u ssbté à vt xtêm d tx d 200 bs ; • u dct d s d chg ; • u ssbté à vt ds cs d +/- 1%, 5% t 10% tt cmt d cét t ’eur t uSD ds cmst d MaD. REPORTING
l sv ds ss d mché st ffcté tdmt Mdd-fc t fct chgé ds ss d mché. ls Cmtés d gst (Cmté d pcmt t Cmté d Gst ds rss) svt s féc égè s vx d’xst, s dmts gééés s ctvtés d mchés, s ss dssés x ctvtés d tdg, sct ds xgcs égmts t cfmté x dsstfs d mt. l rtg ésté x dfféts Cmtés cmd, s d ’ys d ssbté ds tfs, ds smts ds cs d scés xtêms tt cmt à fs d stct ds tfs t ds céts t s dfféts fcts d s. 2.3. EVOLUTION DES INDICATEURS DE RISQUE
l Vr gb d tf (1-J à 95%) à f Décmb st d 155,526 Ms d D H, st 1,24 % d V mchd d tf t 0,79 % d tt ds Fds ps. l Vr hs cét st d 256,474 Ms d DH, st fft d dvsct d 100,948 Ms d DH s tf gb t ét s s dfféts stmts. l Vr st ccté cmt s s éts d chg (chg à tm t tés dvss) t ccssmt s s ts cmsts (tf bgt, cts t opCVM). Cc st dû à t d cs tfs,
ts mtè. C dsstf st fdé s ds cs dcts cs, ds ts t ds céds ts g vc s bjctfs d dmt, s vx d téc x ss t dét vc s fds s. ls cs dcts st s svts : • mîts s ss s s xsts ; • sécs dévmt ds ctvtés d mché d G ds cd ds tts sttégs d à my tm ; • s cfm à égmtt bc mtè d gst dt ds ss ; • dt s ms ts s d gst ds ss ’smb ds ctvtés. l gst ds ss d mché bjctf d gé t d ctô s xsts x ss d mché,d’tms cs/dmt, tt csvt d mché chét vc sttt d G tt ’étbssmt c d m t tvt mtt mtè d dts cs. l v d téc d B fc x ss d mché st décé à tvs s dsstfs d mt t d déégt d vs. Cs vx d téc st xés d st s xsts fc x ss d mché sst géé ds ts t cmmtt sdté cè d G t ’xs à ds ss csdéés mtts.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
35
ls stmts t s sts géés ft ’bjt d dsctfs d dts t d’ sttég d égct dé fct : • ds bjctfs d dmt t d fmc és tt d ’xcc cs ; • d stct d tf tms d cctt fct d s ; • d ’vs d cmt t ds dts tsés ; • d sty d gst t d bcmt ds tfs. Ctt sttég d égct st fmsé ds cd d’ cc t t vdé Cmté d pcmt.
à ft vtté ds fcts d ss s cmst t à s ds t x ts fcts d tf d égct. 2.3.1. COMPARTIMENT CHANGE
l tf d chg à tm gsté v s stb dt tt ’é 2009, c st dû tmmt à bss géésé ds cts d cmmd t tv stbté ds x ds mtès mès, mgé s évémts bsvés tfs à vtté cc ds cs eur t uSD. l st d chg tt st ébé, cmt t d cmst d d dhm t d ’ctst ds dfféts x à tm. ls mts égmts, t v ds fds s, st gb t dvs t été sctés ct 2009. E n Mi l io ns d e DH mars 2009 Juin 2009 Septebre 2009 Décebre 2009
P os it io n ch an ge nette 2,334 0,740 0,806 0,997
FondsPropres 18 757,39 18 946,95 18 946,95 19 949,18
%FondsPropres 0,01 % 0,00 % 0,00 % 0,01 %
l Vr (hs ffts d dvsct) s ctvtés d chg ést 201 Ms d DH. 2.3.2. COMPARTIMENT OBLIGATAIRE
Ct 2009, s mts bgts t été vs t vdés s gs d’dmstt t d dct. ls mts d dt t été jstés, cmt t ds bjctfs d fmc t d stct d dtt t d Tés. Ttfs, mt d st mxm d tf d cmt été mt mêm v ’é écédt. l Vr (hs ffts d dvsct) s ctvtés bgts ést 51 Ms d DH. 2.3.3. COMPARTIMENT ACTIONS ET OPCVM
C tf st dmé tmt stb ct ’é 2009, vc bjctf d’ég s sts s cts dt s vs st s sgctvs t s cct s ds vs d fds d tf étés s ds. as, Vr (hs ffts d dvsfct) s ctvtés s s tts d été ést 2,6 Ms d DH.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
37
2.2. DISPOSITIF DE GESTION ET DE SUIVI DU RISQUE DE MARCHÉ
• mts tms d mttés mxms cts éts sf tst séc.
e v d’cd s ss s s dfféts ctvtés d mché t d’ ss svc, G s’st dté d’ dsstf gsé t d t xs:
D vs mts tvs x dts dévés t stctés st mss c 2010, cd mx ’évt ds ss t ds xsts s cs vs ctvtés d mché.
• u systèm d déégt ds vs désst csss d dmd, d vdt ds mts t d’tst ds déssmts ;
l’smb d dsstf ds mts st gsé ss fm d g d déégt d vs xt s mts stmt, mché, t tvt. l csss d st t d vdt ds mts st cdé cc t. l ctô ds mts st ffcté tdmt Mdd-ofc t s féc ms pô Gst Gb ds rss.
• u ctvté d tg t d’btg t s dfféts ctvtés d mché ; • u ctvté d sv t d svc ds dcts d s s ttés t s gs d ctô ds ss d mché ; • u smb d’ts d gst t d ctô ds ss d mché.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
36
ls ss d mché sss d tf bc st svs, géés t tégés ds cd d gst d s stct d tx t d dté. 2.2.1. PRINCIPALES LIMITES
a-dà ds mts cbs à tts s ctvtés d mché, à sv s mts d sts stmt, s mts d ctt t s mts d tscts, cts mts t été stés s ctvtés bgts t s ctvtés d chg. Cs mts st dtés cmm st : • t mxm d tf d égct bgt t tf tt d BCp ; • mts d Dt tf d égct ; • mts d St lss tch d st tvmt x sts d chg vts t x tscts tdy cmt ; • mt d st ct dvs. C dsstf s’st v fcé ms c d mts sécs x dts dévés cmt ds : • mts d sts mxms s éts d chg à tm t d’ts ; • mts d gs d tx cvt ds éts d chg à tm ;
2.4. PERSPECTIVES D’ÉVOLUTION DU DISPOSITIF DE GESTION DES RISQUES DE MARCHÉ
l ms c d’ t d gst ds ss fcc s’ s ds ts fmts dévés. Ds ct st, jt d’mémtt d’ v tfm d gst gb ds ss st déjà b ggé s vts « rss d mchés » t « cc ds ctfs déés ». Ct t cstt v dym tms d’ys ds ss t d smt ds mcts cs d cs. Ctt g d jts ct 2010, vc démt d c v t d gst ds ss és ds s cès œvt ds ds ctvtés d mchés d ctx. l dévmt ds vx dts stctés cstt égmt chg mttt d’ccmg s cts sttts ms stt d gé cctmt s ss fféts à c ty d’éts, tmmt tms d cvt. E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
38
3. GESTION DES RISQUES DE TAUx ET DE LIQUIDITE l gst ds ss stcts d tx t d dté s’st v fcé dévmt d’ b ct t d’échgs s s ss t ’évt d cx-c ds s csss d ct sttég t. Cs csss d ct ct ds xms sécs s ’évt ds ctvtés t s mct s d s, s s ts dts t s ’ct ds fds s. Cs xccs d smt ct ds scés défvbs mttt d’éc sdté ds évss d’ctvté t s ébs cs d CpM. D s, cs mécsms d’évt ds ss dssés x étés ds méts mttt d’c dvtg ct d ssbst x ss à ’éch d ’gst, fçt cs csss d gst t d ctô ds ss. Ct 2009, ss jts d cctt vc fss t été més vc BaM, ds cd d fcmt d cd égmt. ls xgcs ttds mttt ’cct s écssté d v s ms cbs mtè d cfct d dté. S t
2.2.2. OUTILS DE GESTION DU RISQUE DE MARCHÉ
l G dté stct d gst t d sv ds ss d mché ct cs à méthdg Vr t à ds yss d ssbté ’smb d s tf d égct. LA VAR (VALUE AT RISK)
l Vr st tch mt d’év s ts tts cs s s sts d s, d ft d vts d tx t d cs d mché à hz d tms détmé t v d bbté dé (1 jé à 95 % ds cs d CpM). p csét, s chcs s ts tts cs dt jé st s évés Vr st d ’d d 5 %. l méthd t cc d Var st c bsé s mdè mét à dstbt m (vc mtc d Vc-Cvc), d mctmt cmt s céts t s dfféts fcts d ss s bst s hst d 2 s. u Vr gb st ccé ’smb ds ctvtés d égct t td’stmts. AUTRES INDICATEURS DE SENSIBILITÉ
pèmt x ccs d Vr, ds mcts tms d ts t ts (p/l) à t d scés stdds d scés d stss st stmés ’smb d tf d égct. Cs scés st chss m ts ctégs à sv : ds scés hstmt véés, ds scés hythéts t ds scés dvss.
ls cx dcts tsés st : • u ssbté à vt d tx d +/- 25 bs t 15 bs (dcts gb t tch d mtté); • u dct d s d cb d tx xmé t tt ; • u dct d s d tbté d tf (Bk v pt) ; • u ssbté à vt xtêm d tx d 200 bs ; • u dct d s d chg ; • u ssbté à vt ds cs d +/- 1%, 5% t 10% tt cmt d cét t ’eur t uSD ds cmst d MaD. REPORTING
l sv ds ss d mché st ffcté tdmt Mdd-fc t fct chgé ds ss d mché. ls Cmtés d gst (Cmté d pcmt t Cmté d Gst ds rss) svt s féc égè s vx d’xst, s dmts gééés s ctvtés d mchés, s ss dssés x ctvtés d tdg, sct ds xgcs égmts t cfmté x dsstfs d mt. l rtg ésté x dfféts Cmtés cmd, s d ’ys d ssbté ds tfs, ds smts ds cs d scés xtêms tt cmt à fs d stct ds tfs t ds céts t s dfféts fcts d s. 2.3. EVOLUTION DES INDICATEURS DE RISQUE
l Vr gb d tf (1-J à 95%) à f Décmb st d 155,526 Ms d D H, st 1,24 % d V mchd d tf t 0,79 % d tt ds Fds ps. l Vr hs cét st d 256,474 Ms d DH, st fft d dvsct d 100,948 Ms d DH s tf gb t ét s s dfféts stmts. l Vr st ccté cmt s s éts d chg (chg à tm t tés dvss) t ccssmt s s ts cmsts (tf bgt, cts t opCVM). Cc st dû à t d cs tfs,
, s Bs t dté s vs mss tvs à ’dxt ds tx vbs cbs x cédts à ’écm.
• Mt stct stb t vé d s déôts, vc mts d tt d cssc d s ggmts ;
ls cx jts ésés t déyés ct 2009 st s svts : • Mise en place d’ne politie de gestion d rise de liidit et de renancement : CpM ms c cd mtf gst d s d dté ds cd d cdts ms d cmt ms égmt ds cs d’ cs d dté. Ctt t sté d vs mts tvs x ésvs d dté désms dxés s t t t ds déôts t s s ts d tsfmt. l’tégt ds c dsstf ds scts és à gst d’ cs d dté gé déss dét d scés xtêms ms c d èv xé s s mécsms t s ttvs mttt d’tté s ss d cmt;
• amé gssvmt g gb d tx v d mt éb ds dfféts ctvtés tms d d tx t d dté ;
• Enrichissement des indicaters de sii d rise de liidit : dsstf d sv s’st fcé ms c d vx dcts bsés s ’ys ds scés t s mcts s stct d dté. as, jct ds bss fdg t ds ts d dté tt cmt ds scés d’évt ds ms-sscs t d cctt ds déôts; • Mise à disposition des donnes ncessaires a analyses des rises de ta et de liidit : jt d Dtmt alM été cé ds s d’ é dt ’bjctf st d csd s cctésts ssts ds ctfs t ds ssfs. Cs bss d dés mttt s d’ch ’hst ds bsvts m stmt ds cmtmts d ctè. 3.1. PRINCIPES DIRECTEURS
l sttég d gst d s gb d tx t d dté, bét à ’bjctf d mîts ds ss sct ds csss d dévmt é t dté G. Ctt sttég s s s cs dcts svts : • ot s ctvtés d dévmt ds cd d’ my tm, tt cmt ds ss d tx t d dté ;
• Dév s ctfs à tx vbs mms t d b, cs d’évt défvb ds tx d’téêts. 3.2. RISQUE GLOBAL DE TAUx
l’ys d s gb d tx st cmx, s d écssté d fm ds hythèss tvs cmtmt ds désts cct ’échéc d déôts mbsbs ctctmt, s dmd t s s ctfs t s ssfs ssbs dctmt tx d’téêt.lss cctéstsctcts t cmtmts d’ dt st dfféts, cs dès st évés d détm s d tx d’téêt é ss-jct. 3.2.1. DISPOSITIF DE GESTION DU RISQUE GLOBAL DE TAUx
l csss d’évt t d ctô d v géé d s gb d tx, s’è : • tmstmt à ’êté ds étts d sythès ; • bmt, dssmt csss d ct (hs d t d’tts sttégs t hs d cdg d p c à My Tm), t c tt dsstf d vdt détv d p My Tm ; • à ’ccs ds chgmts mtts ds gs tfs év s mcts. C dsstf d svc s s : • méthdg d’évt bsé s ’ch ds gs (msss). C s tdt cssct ds ctfs t ssfs s d’échéc t d tx (x vb), tt cmt ds fcts d dé ésd t d cmtmt ft (ch évs s hz t t s s hythèss d pMT) ; • systèm d tg tmst à ’ttt d Cmté Gst ds rss s s vx d’xst, s stss tsts tms d’mct
à ft vtté ds fcts d ss s cmst t à s ds t x ts fcts d tf d égct. 2.3.1. COMPARTIMENT CHANGE
l tf d chg à tm gsté v s stb dt tt ’é 2009, c st dû tmmt à bss géésé ds cts d cmmd t tv stbté ds x ds mtès mès, mgé s évémts bsvés tfs à vtté cc ds cs eur t uSD. l st d chg tt st ébé, cmt t d cmst d d dhm t d ’ctst ds dfféts x à tm. ls mts égmts, t v ds fds s, st gb t dvs t été sctés ct 2009. E n Mi l io ns d e DH mars 2009 Juin 2009 Septebre 2009 Décebre 2009
P os it io n ch an ge nette 2,334 0,740 0,806 0,997
FondsPropres 18 757,39 18 946,95 18 946,95 19 949,18
%FondsPropres 0,01 % 0,00 % 0,00 % 0,01 %
l Vr (hs ffts d dvsct) s ctvtés d chg ést 201 Ms d DH. 2.3.2. COMPARTIMENT OBLIGATAIRE
Ct 2009, s mts bgts t été vs t vdés s gs d’dmstt t d dct. ls mts d dt t été jstés, cmt t ds bjctfs d fmc t d stct d dtt t d Tés. Ttfs, mt d st mxm d tf d cmt été mt mêm v ’é écédt.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
37
l Vr (hs ffts d dvsct) s ctvtés bgts ést 51 Ms d DH. 2.3.3. COMPARTIMENT ACTIONS ET OPCVM
C tf st dmé tmt stb ct ’é 2009, vc bjctf d’ég s sts s cts dt s vs st s sgctvs t s cct s ds vs d fds d tf étés s ds. as, Vr (hs ffts d dvsfct) s ctvtés s s tts d été ést 2,6 Ms d DH.
s pnB t s fds s t ’évt évs ds ts dts ; • systèm d mts tms d’mcts ds ss, t pnB t x fds s, dé Cmté Gst ds rss t vdé Cmté Dct. a tvs c dsstf, gst d s gb d tx vs à tms ’mct d tx s bééc t s s fds s s’yt s cc ds G stts t dyms s s fécs dés écédmmt. e è x xccs d smt tt s ’évt ds tx ds cd d’ cmtmt m ds mchés, ds scés cmémts st és à ’smb d b ms ’mct d’ chc mj s s tx. C csst, à tt d’xm, à smtt b d B à mvmt à hss ds tx d’téêts à ht d 100 bs t 200 bs. pèmt à cs xccs ms tmsts, pô Gst Gb ds rss cèd à ’ys d chéc t à ms ds mcts d tx cfmémt p à My Tm d B, s d ’ébt ds hythèss d cssc t s cdgs évts. 3.2.2. EVOLUTION DES INDICATEURS DE RISQUE
a 30 j 2009, ds ctfs t ds ssfs dt ’échéc st fé à 12 ms st smt dt à c ds ctfs t ssfs à décmb 2008, ms à t s êts dhms s mché mét t bssé ttd 700 Ms d dhms. a décmb 2009, d s été gmt méé, st d’ t à ’cst d tts d cmt bgts, t d’t t à ’gmtt ds cédts à ct tm ccdés x tss t fcés t ft tégt ds s ctvtés ds gds Cts. as, d s à hz d’ é st stf décmb 2009, vc ds mcts étt ds mêm tdc, s mvmts évsbs à ct tm ds tx d’téêts. l tb svt ést ’cdc tt d’ hss ds tx d 100 ts d bs, s éd d 12 ms (ct tm), s
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
39
2.4. PERSPECTIVES D’ÉVOLUTION DU DISPOSITIF DE GESTION DES RISQUES DE MARCHÉ
l ms c d’ t d gst ds ss fcc s’ s ds ts fmts dévés. Ds ct st, jt d’mémtt d’ v tfm d gst gb ds ss st déjà b ggé s vts « rss d mchés » t « cc ds ctfs déés ». Ct t cstt v dym tms d’ys ds ss t d smt ds mcts cs d cs. Ctt g d jts ct 2010, vc démt d c v t d gst ds ss és ds s cès œvt ds ds ctvtés d mchés d ctx. l dévmt ds vx dts stctés cstt égmt chg mttt d’ccmg s cts sttts ms stt d gé cctmt s ss fféts à c ty d’éts, tmmt tms d cvt. E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
38
3. GESTION DES RISQUES DE TAUx ET DE LIQUIDITE l gst ds ss stcts d tx t d dté s’st v fcé dévmt d’ b ct t d’échgs s s ss t ’évt d cx-c ds s csss d ct sttég t. Cs csss d ct ct ds xms sécs s ’évt ds ctvtés t s mct s d s, s s ts dts t s ’ct ds fds s. Cs xccs d smt ct ds scés défvbs mttt d’éc sdté ds évss d’ctvté t s ébs cs d CpM. D s, cs mécsms d’évt ds ss dssés x étés ds méts mttt d’c dvtg ct d ssbst x ss à ’éch d ’gst, fçt cs csss d gst t d ctô ds ss. Ct 2009, ss jts d cctt vc fss t été més vc BaM, ds cd d fcmt d cd égmt. ls xgcs ttds mttt ’cct s écssté d v s ms cbs mtè d cfct d dté. S t
v t d’téêt t s v écm d B 2008 t 2009. l’mct d’ t vt ést ms d 1,5% d pnB t 0,20 % d s fds s. I mp act de la a ria ti on de 1 00 bp s s r:
d c- 08
Le bénéfice (en illions) -44 pa rra ppo rt au pro du it n et ba nc ai re - 0, 61% La valeur éconoique sur le CT (en ill ions) -33 par rapport au fonds propres -0,20%
ni -09 -99 - 1, 24% -37 -0,20%
d c-0 9 10 0 1, 3% -15 -0,07%
3.3. RISQUE DE LIQUIDITÉ
C s t déc d stct d b s ds décgs t s échécs és ds éémts d ’ctf t d ssf, ds bss d cmt ds ctvtés fts, d cmtmt ds cts, d’ évt tbt ds s mchés, d cjct écm. 3.3.1. DISPOSITIF DE GESTION DU RISQUE GLOBAL DE LIQUIDITÉ E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
40
, s Bs t dté s vs mss tvs à ’dxt ds tx vbs cbs x cédts à ’écm.
• Mt stct stb t vé d s déôts, vc mts d tt d cssc d s ggmts ;
ls cx jts ésés t déyés ct 2009 st s svts : • Mise en place d’ne politie de gestion d rise de liidit et de renancement : CpM ms c cd mtf gst d s d dté ds cd d cdts ms d cmt ms égmt ds cs d’ cs d dté. Ctt t sté d vs mts tvs x ésvs d dté désms dxés s t t t ds déôts t s s ts d tsfmt. l’tégt ds c dsstf ds scts és à gst d’ cs d dté gé déss dét d scés xtêms ms c d èv xé s s mécsms t s ttvs mttt d’tté s ss d cmt;
• amé gssvmt g gb d tx v d mt éb ds dfféts ctvtés tms d d tx t d dté ;
• Enrichissement des indicaters de sii d rise de liidit : dsstf d sv s’st fcé ms c d vx dcts bsés s ’ys ds scés t s mcts s stct d dté. as, jct ds bss fdg t ds ts d dté tt cmt ds scés d’évt ds ms-sscs t d cctt ds déôts; • Mise à disposition des donnes ncessaires a analyses des rises de ta et de liidit : jt d Dtmt alM été cé ds s d’ é dt ’bjctf st d csd s cctésts ssts ds ctfs t ds ssfs. Cs bss d dés mttt s d’ch ’hst ds bsvts m stmt ds cmtmts d ctè. 3.1. PRINCIPES DIRECTEURS
l sttég d gst d s gb d tx t d dté, bét à ’bjctf d mîts ds ss sct ds csss d dévmt é t dté G. Ctt sttég s s s cs dcts svts : • ot s ctvtés d dévmt ds cd d’ my tm, tt cmt ds ss d tx t d dté ;
déôts t d dts t d ctt, vc sv ché d cctt ds 10 s gds désts ; • mt ds ts végés vc s vstsss sttts t s gds Ct. ls déôts à v d ctè (cmts cts t cmts d’ég) csttt t mtt d cmt gb d G s’st évéé stb ds s. e t, gmm d’vt d’gcs s’st ccééé 2009, vc 112 vs gcs t s sv tt g d éd d pMT (2010-2012), ctbt à fc ythm d cct ds déôts d ctè. p s, G st tvt mtt s s mchés mét t bgt, ’tméd d ss ctvtés d mchés. l st d CpM mt d c, à ct tm, ès d BaM, ds Bs t d’ts sttts cès x éts d s.
l gst d s d dté vs à gt G ’ccès x fds écsss d’h ss ggmts cs s’s dvt xgbs. l gst d c s s tdt mt d’ v sfst d tts ds t vsmt fds stbs t dvsés. l tf ds tts st cstté mjtmt d Bs d Tés t ccssmt d sts s cts ds t s opCVM.
3.3.2. EVOLUTION DES INDICATEURS DE RISQUE
l gst d dté s’ s :
l tt ds ctfs d CpM s’étbt à 195,8 Mds d DH à décmb 2009, ct 180,1 Mds d DH 2008, st gmtt d 8,7%.
• sv ds ts d dté d b, s s xgcs ts t cs sss d égmtt ; • ’ébt d’ échéc d dté s bs d dvs scés dyms t s ’hz d pMT, s ’ébt d’ échéc d dté stt, dt ds dcts s stt d dté d B à my t g tm ;
l ssmt gssf d dté, mé sct bc ds 2008, s’st sv 2009. Ds c ctxt, mgé cssc ds ms, CpM m t b dvsct d ss scs d cmt t cs mté x mchés mét t bgt cmtvmt à ss cfès.
e 2009 t t à décmb 2008, s ms dvt êt fcés csh éstt 27,5 Mds d DH. Ctt gmtt ds ctfs, cmt d cédts à ht d 18,5 Mds d DH t d tf d tts (tct t tts d cmt) à ht d 9 Mds d DH, été cé :
• sv d tf d’vstssmt t jct ds x d tés. a cs d ’é 2009, v mt été sté t à t mm d tf d’vstssmt, désms dxé s ’évt ds déôts t s s cctés d tsfmt ;
• s déôts d ctè à ht d 9,5 Mds d DH ;
• mt d’ évt vé d scs d cmt t sv d cctt ds
• s tmbés d’ t ds tts d’vstssmt 4,5 Mds d DH ;
• bss d cmt t chz BaM 8,2 Mds d DH, s cmt d bss d tx d ésv mét d 14% à 8% ;
• Dév s ctfs à tx vbs mms t d b, cs d’évt défvb ds tx d’téêts. 3.2. RISQUE GLOBAL DE TAUx
l’ys d s gb d tx st cmx, s d écssté d fm ds hythèss tvs cmtmt ds désts cct ’échéc d déôts mbsbs ctctmt, s dmd t s s ctfs t s ssfs ssbs dctmt tx d’téêt.lss cctéstsctcts t cmtmts d’ dt st dfféts, cs dès st évés d détm s d tx d’téêt é ss-jct. 3.2.1. DISPOSITIF DE GESTION DU RISQUE GLOBAL DE TAUx
l csss d’évt t d ctô d v géé d s gb d tx, s’è : • tmstmt à ’êté ds étts d sythès ; • bmt, dssmt csss d ct (hs d t d’tts sttégs t hs d cdg d p c à My Tm), t c tt dsstf d vdt détv d p My Tm ; • à ’ccs ds chgmts mtts ds gs tfs év s mcts. C dsstf d svc s s : • méthdg d’évt bsé s ’ch ds gs (msss). C s tdt cssct ds ctfs t ssfs s d’échéc t d tx (x vb), tt cmt ds fcts d dé ésd t d cmtmt ft (ch évs s hz t t s s hythèss d pMT) ;
s pnB t s fds s t ’évt évs ds ts dts ; • systèm d mts tms d’mcts ds ss, t pnB t x fds s, dé Cmté Gst ds rss t vdé Cmté Dct. a tvs c dsstf, gst d s gb d tx vs à tms ’mct d tx s bééc t s s fds s s’yt s cc ds G stts t dyms s s fécs dés écédmmt. e è x xccs d smt tt s ’évt ds tx ds cd d’ cmtmt m ds mchés, ds scés cmémts st és à ’smb d b ms ’mct d’ chc mj s s tx. C csst, à tt d’xm, à smtt b d B à mvmt à hss ds tx d’téêts à ht d 100 bs t 200 bs. pèmt à cs xccs ms tmsts, pô Gst Gb ds rss cèd à ’ys d chéc t à ms ds mcts d tx cfmémt p à My Tm d B, s d ’ébt ds hythèss d cssc t s cdgs évts. 3.2.2. EVOLUTION DES INDICATEURS DE RISQUE
a 30 j 2009, ds ctfs t ds ssfs dt ’échéc st fé à 12 ms st smt dt à c ds ctfs t ssfs à décmb 2008, ms à t s êts dhms s mché mét t bssé ttd 700 Ms d dhms.
as, d s à hz d’ é st stf décmb 2009, vc ds mcts étt ds mêm tdc, s mvmts évsbs à ct tm ds tx d’téêts. l tb svt ést ’cdc tt d’ hss ds tx d 100 ts d bs, s éd d 12 ms (ct tm), s
• t ss fms d ctx s t d dtt sbdé.
4. GESTION DES RISQUES OPERATIONNELS
l tf d’ctfs ds d CpM, cstté cmt d bs d Tés t ccssmt d ts d’opCVM t cts, ést à décmb 24 Mds d DH.
l gst ds ss éts cté à ég s émèt d’ct à tvs st t cmt ct ’xcc 2009 d dfféts jts :
ls sscs cctés ès d ctè t gmté d 6,2%, sst d 151,9 M ds d DH décmb 2008 à 161,4 Mds d DH à décmb 2009. Ctt hss cc ss b s déôts à v (+6,6%) s déôts à tm (+7,1%) vc dmt d t ds sscs éméés t à stct gb ds sscs.
• e mtè d ctgh ds ss, B sv ’égssmt d émèt fct cvt démt, à fs v c (Bpr) t v d cts s.
dc-08
in-09
dc-09
Coptes sur carnets Dépôts à vue Dépôts àtere et bons de caisse Autres dépôts Total dépôts
13 144 86 612 41 557 10 608 151 921
13 745 86 259 46 479 11 194 157 677
14 573 92 313 44 519 9 984 161 389
l d s d dté dm é t à sttég d G mtè d tsfmt t d mbst d ’ég. as, mgé dévmt ds ctvtés d cédt, gss d 13,5% t x déôts d ctè (+6,2%), cfct d tsfmt s st à 81,3% décmb 2009 ct 76,1% décmb 2008. 3.4. PERSPECTIVES POUR LA GESTION DES RISQUES ALM
39
a décmb 2009, d s été gmt méé, st d’ t à ’cst d tts d cmt bgts, t d’t t à ’gmtt ds cédts à ct tm ccdés x tss t fcés t ft tégt ds s ctvtés ds gds Cts.
• systèm d tg tmst à ’ttt d Cmté Gst ds rss s s vx d’xst, s stss tsts tms d’mct
En Millions de DH
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
• u v d ctgh géé d BCp été tmé d s mtt cfmté vc ’évt d cs csss ; • Cct s ctvtés xtsés, étd fd s c émèt été cé v d ms c d’ dsstf cmt sv t gst. • e mtè d cct ds cdts, ds cts d ssbst t été més d’mé mté ds dés cdts s ’t t d vgs s t s d s ét. Cs cts t bt à tt mét ds x d déct ds cdts d mtt d’s t déjà d : • rés ds bchmks vc lss Dt étb mt Bri ; • af ’xcc d’évt ds ss.
l dsstf cb d gst ds ss alM, t é, cmt ds jts d’cdmt t d gvc s d jts d ms c d sts t d’ts dédés. as, s cx jts évs tt d ’xcc 2010 st :
e mg d cs tvx t bc ’évt ds xgcs égmts, jt été té ms c d systèm d’t-évt ds dsstfs d mîts ds ss (Sf assssmt) mtt à ’v d sv d ès ’évt d té d ctô t.
• l st ds tvx d ms à dsst ds dés écsss à ’mét ds dcts d s t à mdést ds cmtmts ds cts;
4.1. POLITIQUE DU GBP EN MATIèRE DE RISQUES OPÉRATIONNELS
• l’mémtt d’ t d gst tégé ds ss s ctvtés d gst ctf-ssf t c s dx chs és;
a d mîts ss ss éts, GBp ms c cht d gst ds ss éts dt s cx fdmts st s svts:
• l v ds scts méts és tg ds ts cès t BCp t s Bprs t t s dfféts gs d méts t x systèms d Tx d Css it.
• êt ms d détct s tôt ssb s ss s cdts d t ét, vt v ds csécs cès t/ s ’mg d G ;
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
41
v t d’téêt t s v écm d B 2008 t 2009. l’mct d’ t vt ést ms d 1,5% d pnB t 0,20 % d s fds s. I mp act de la a ria ti on de 1 00 bp s s r:
d c- 08
Le bénéfice (en illions) -44 pa rra ppo rt au pro du it n et ba nc ai re - 0, 61% La valeur éconoique sur le CT (en ill ions) -33 par rapport au fonds propres -0,20%
ni -09 -99 - 1, 24% -37 -0,20%
d c-0 9 10 0 1, 3% -15 -0,07%
3.3. RISQUE DE LIQUIDITÉ
C s t déc d stct d b s ds décgs t s échécs és ds éémts d ’ctf t d ssf, ds bss d cmt ds ctvtés fts, d cmtmt ds cts, d’ évt tbt ds s mchés, d cjct écm. 3.3.1. DISPOSITIF DE GESTION DU RISQUE GLOBAL DE LIQUIDITÉ E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
40
ls déôts à v d ctè (cmts cts t cmts d’ég) csttt t mtt d cmt gb d G s’st évéé stb ds s. e t, gmm d’vt d’gcs s’st ccééé 2009, vc 112 vs gcs t s sv tt g d éd d pMT (2010-2012), ctbt à fc ythm d cct ds déôts d ctè. p s, G st tvt mtt s s mchés mét t bgt, ’tméd d ss ctvtés d mchés. l st d CpM mt d c, à ct tm, ès d BaM, ds Bs t d’ts sttts cès x éts d s. 3.3.2. EVOLUTION DES INDICATEURS DE RISQUE
l gst d dté s’ s :
l tt ds ctfs d CpM s’étbt à 195,8 Mds d DH à décmb 2009, ct 180,1 Mds d DH 2008, st gmtt d 8,7%.
• ’ébt d’ échéc d dté s bs d dvs scés dyms t s ’hz d pMT, s ’ébt d’ échéc d dté stt, dt ds dcts s stt d dté d B à my t g tm ;
l ssmt gssf d dté, mé sct bc ds 2008, s’st sv 2009. Ds c ctxt, mgé cssc ds ms, CpM m t b dvsct d ss scs d cmt t cs mté x mchés mét t bgt cmtvmt à ss cfès.
e 2009 t t à décmb 2008, s ms dvt êt fcés csh éstt 27,5 Mds d DH. Ctt gmtt ds ctfs, cmt d cédts à ht d 18,5 Mds d DH t d tf d tts (tct t tts d cmt) à ht d 9 Mds d DH, été cé :
• sv d tf d’vstssmt t jct ds x d tés. a cs d ’é 2009, v mt été sté t à t mm d tf d’vstssmt, désms dxé s ’évt ds déôts t s s cctés d tsfmt ;
• s déôts d ctè à ht d 9,5 Mds d DH ;
• mt d’ évt vé d scs d cmt t sv d cctt ds
• s tmbés d’ t ds tts d’vstssmt 4,5 Mds d DH ;
• ys s ss tts t s cdts véés t éc s écsémt ssb t d fç dym s mcts ;
4.3.1. CARTOGRAPHIE DES RISQUES OPÉRATIONNELS
• t t mbs s cx ssbs ccés sdts cdts, ’s st à ’g ’s sbsst s csécs ; • ms s ffts d ctt t t dss d’ts t d’dcts d tg à dstt d Dct Géé, d Mgmt dgt, ds méts t ds dfféts cts d dsstf v éc, Bpr, mét t fct, ’xst x ss éts ; • f gg s cts ctvs t évtvs s’mst éd s mcts t mt bbté d svc ds cdts. 4.2. ORGANISATION OPÉRATIONNELS
DE
LA
FILIèRE
RISQUES
l’gst d è rss oéts v d GBp s’tc t ds xs svts :
42
• mt ds ts végés vc s vstsss sttts t s gds Ct.
l gst d s d dté vs à gt G ’ccès x fds écsss d’h ss ggmts cs s’s dvt xgbs. l gst d c s s tdt mt d’ v sfst d tts ds t vsmt fds stbs t dvsés. l tf ds tts st cstté mjtmt d Bs d Tés t ccssmt d sts s cts ds t s opCVM.
• sv ds ts d dté d b, s s xgcs ts t cs sss d égmtt ;
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
déôts t d dts t d ctt, vc sv ché d cctt ds 10 s gds désts ;
• l fct Ct v d BCp st chgé d cct t d tg ds ts méthdgs t fmts ; • u és mé d Gsts d rss ds s émèts sctfs (BCp, Bpr), tct à ms à j d ctgh ds ss éts t dvt ss ms c ds s d’cts fcmt d dsstf d mîts ds ss ; • Ds csdts désgés mét ds cd d tc d cct ds ts ; cs csdts t mss d cs s ts éts t d s hsts ds ’t d gst ds ss cmm à ’smb d CpM ; • Ds csdts v ds s (Ctôs its ts), vt à ms c d méthdg t ds ts r.o syg vc dsstf dté s d CpM. 4.3. PRINCIPAUx OUTILS DE GESTION DES RISQUES OPÉRATIONNELS
ls ts cx ts méthdgs st: ctgh ds ss éts, csss d cct ds cdts t ’t-évt.
• bss d cmt t chz BaM 8,2 Mds d DH, s cmt d bss d tx d ésv mét d 14% à 8% ;
l ms c d ctgh s dé s ss hss : • phs 1 : idtct ds ss héts x méts d B ; • phs 2 : l ms t ’évt ds évémts d ss ; • phs 3 : l’éct ds mys d svc t d cvt ds ss. a tt dctf, mb d csss ctghés st d 52 csss mét t 9 csss st. 4.3.2. COLLECTE DES INCIDENTS
Cfmémt à égmtt, systèm d cct ds cdts, bsé s mécsm déctf à db gd, été ms c ds jt 2008.
• t ss fms d ctx s t d dtt sbdé.
4. GESTION DES RISQUES OPERATIONNELS
l tf d’ctfs ds d CpM, cstté cmt d bs d Tés t ccssmt d ts d’opCVM t cts, ést à décmb 24 Mds d DH.
l gst ds ss éts cté à ég s émèt d’ct à tvs st t cmt ct ’xcc 2009 d dfféts jts :
ls sscs cctés ès d ctè t gmté d 6,2%, sst d 151,9 M ds d DH décmb 2008 à 161,4 Mds d DH à décmb 2009. Ctt hss cc ss b s déôts à v (+6,6%) s déôts à tm (+7,1%) vc dmt d t ds sscs éméés t à stct gb ds sscs.
• e mtè d ctgh ds ss, B sv ’égssmt d émèt fct cvt démt, à fs v c (Bpr) t v d cts s.
En Millions de DH
dc-08
in-09
dc-09
Coptes sur carnets Dépôts à vue Dépôts àtere et bons de caisse Autres dépôts Total dépôts
13 144 86 612 41 557 10 608 151 921
13 745 86 259 46 479 11 194 157 677
14 573 92 313 44 519 9 984 161 389
l d s d dté dm é t à sttég d G mtè d tsfmt t d mbst d ’ég. as, mgé dévmt ds ctvtés d cédt, gss d 13,5% t x déôts d ctè (+6,2%), cfct d tsfmt s st à 81,3% décmb 2009 ct 76,1% décmb 2008. 3.4. PERSPECTIVES POUR LA GESTION DES RISQUES ALM
p s, bs hst été cstté à t ds cdts gstés t ds 1997 à 2007. 4.4. REPORTING
u systèm d tg st hs d cstct gssv fct ss éts. i bjctf d f x stcs dgts ds Bpr t d G vs csdé ds ss éts.
5. STRUCTURE DES FONDS PROPRES ET RATIOS DE SOLVABILITE l Cédt p d Mc dss d’ sss cè sd é à csstc d ss fds s égmts. Cs ds t ttt 19 949 Ms d DH 31/12/2009 ct 16 020 Ms d DH décmb 2008, st
• Cct s ctvtés xtsés, étd fd s c émèt été cé v d ms c d’ dsstf cmt sv t gst. • e mtè d cct ds cdts, ds cts d ssbst t été més d’mé mté ds dés cdts s ’t t d vgs s t s d s ét. Cs cts t bt à tt mét ds x d déct ds cdts d mtt d’s t déjà d : • rés ds bchmks vc lss Dt étb mt Bri ;
l dsstf cb d gst ds ss alM, t é, cmt ds jts d’cdmt t d gvc s d jts d ms c d sts t d’ts dédés. as, s cx jts évs tt d ’xcc 2010 st : • l st ds tvx d ms à dsst ds dés écsss à ’mét ds dcts d s t à mdést ds cmtmts ds cts;
4.1. POLITIQUE DU GBP EN MATIèRE DE RISQUES OPÉRATIONNELS
• l’mémtt d’ t d gst tégé ds ss s ctvtés d gst ctf-ssf t c s dx chs és;
a d mîts ss ss éts, GBp ms c cht d gst ds ss éts dt s cx fdmts st s svts:
• l v ds scts méts és tg ds ts cès t BCp t s Bprs t t s dfféts gs d méts t x systèms d Tx d Css it.
• êt ms d détct s tôt ssb s ss s cdts d t ét, vt v ds csécs cès t/ s ’mg d G ;
gss d 24,5% s tmmt d ’mtc ds éstts tés t d ’émss d’ dtt sbdé d 1,5 Ms d DH.
rePartitioNS deS foNdS ProPreS PartyPe de riSque
5.1. STRUCTURE DES FONDS PROPRES C om po si ti on d es f on ds p ro pr es r g le me nt ai re s
89% 18 511 026 1 692 378 4 64 4 41 5 1513306 0 19949487
ls fds s égmts st csttés mjté s fds s d b s t éstt s 84% d tt. Cs fds s d bs (vt dédcts) st éts cmm st : rePartitioNS deS foNdS ProPreS de BaSe (avant déductions) 1% 3% résvs
364 905
73%
rsd cédt
M on ta nt s en K DH
Coposition des fonds propres de base Eléents déduits des fonds propres de base Co po si ti on de s fo nds p ro pre s co pl é ent ai re s Autreséléentsàdéduiredesfondsproprescopléentaires Coposition des fonds propres sur copléentaires Totaldesfondspropresadissible sàlacouverturedesrisques
12%
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
41
• af ’xcc d’évt ds ss. e mg d cs tvx t bc ’évt ds xgcs égmts, jt été té ms c d systèm d’t-évt ds dsstfs d mîts ds ss (Sf assssmt) mtt à ’v d sv d ès ’évt d té d ctô t.
11%
ls csdts d cct ds dfféts méts sssst dctmt v d ’t fmt dédé. u wkw st év mtt x mgs d ctô tc ds fmts mtés s c bts t d’êt vts tms é ds évémts tvs ds émèt, d mtt c ds cts cctvs.
• u v d ctgh géé d BCp été tmé d s mtt cfmté vc ’évt d cs csss ;
rtà nv ptVbdCt (prle)
ptFxd Ct (BcP)
ran
ls ésvs éstt t s mtt ds fds s d bs s d t d ctst t d dstbt s’ s dym t t stct cétv. ls fds s cmémts éstt 4,64 mds d DH, st 16% d tt ds fds s égmts, st cmt csttés ds éémts svts : • Fds d st d CpM à ht d 63% • Dtt sbdé à ht d 33%, éms mè fs 2009. 5.2. RATIO DE SOLVABILITÉ DU CPM
a 31 décmb 2009, t d svbté s’st étb à 12,02%, gmt -dsss d mmm égmt. l t ds fds s d bs, s’st t à sté à 11,05%. ls xgcs fds s s étsst cmm st:
rsséts
364 905 8%
rssd mché
3%
l s d cédt st gd csmmt fds s. ls ctfs déés tt d s d cédt, détmés s ’ch stdd, sstt à 147,4 Mds d DH 31/12/2009 ct 120,4 Mds d DH (st +22,4%). Ctt gss sgctv st é tmmt à ’gmtt mtt ds xsts s s sgmts «Gd ets », « immb » t « ptc». p s ss éts, c’st ’ch « dct d bs » été dté. ls ctfs déés tt ds ss éts I I st d 13,3 Mds d DH I 31/12/2009 (ct 11,9 Mds d DH 31/12/2008). Ctt gmtt tdt gss ct d pnB dt s ts dès és. e c cc s ss d mché, ’ch dtést’«chstdd». lsctfsdéés tt ds ss d mché st d 5,3 Mds d DH 31/12/2009 (st s-mt t 31/12/2008). is cct cmt s d tx d’téêt (2,8 Mds d DH) s s s tts d été (1,4 Mds d DH) t s d chg (1,1 Mds d DH). l dvsct ds ctfs t ’dssmt tms d mtté ft st s d mché ctb fbmt ds csmmt ds fds s. i st à t ’ ’y s d’xgc fds s ddts tt d ii (s d cctt, s gb d tx t d dté, …) v sct ds mts égmts. Adation des fonds propres E i ge nc es e n fo nd s pr op re s au t it re d u ri sq ue d e cré di t Eigencesenfondspropresautitr edesris quesdearché Eig encesenfondspropre sautitredesrisquesopérationnels Ratio des fonds propres de base Ratio de solvabilité
Montants en KDH 1 1 78 9 17 4 422713 1064836 11,05% 12,02%
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
43
• ys s ss tts t s cdts véés t éc s écsémt ssb t d fç dym s mcts ; • t t mbs s cx ssbs ccés sdts cdts, ’s st à ’g ’s sbsst s csécs ; • ms s ffts d ctt t t dss d’ts t d’dcts d tg à dstt d Dct Géé, d Mgmt dgt, ds méts t ds dfféts cts d dsstf v éc, Bpr, mét t fct, ’xst x ss éts ; • f gg s cts ctvs t évtvs s’mst éd s mcts t mt bbté d svc ds cdts. 4.2. ORGANISATION OPÉRATIONNELS
DE
LA
FILIèRE
RISQUES
l’gst d è rss oéts v d GBp s’tc t ds xs svts : E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
42
• l fct Ct v d BCp st chgé d cct t d tg ds ts méthdgs t fmts ; • u és mé d Gsts d rss ds s émèts sctfs (BCp, Bpr), tct à ms à j d ctgh ds ss éts t dvt ss ms c ds s d’cts fcmt d dsstf d mîts ds ss ; • Ds csdts désgés mét ds cd d tc d cct ds ts ; cs csdts t mss d cs s ts éts t d s hsts ds ’t d gst ds ss cmm à ’smb d CpM ; • Ds csdts v ds s (Ctôs its ts), vt à ms c d méthdg t ds ts r.o syg vc dsstf dté s d CpM. 4.3. PRINCIPAUx OUTILS DE GESTION DES RISQUES OPÉRATIONNELS
ls ts cx ts méthdgs st: ctgh ds ss éts, csss d cct ds cdts t ’t-évt.
4.3.1. CARTOGRAPHIE DES RISQUES OPÉRATIONNELS
l ms c d ctgh s dé s ss hss : • phs 1 : idtct ds ss héts x méts d B ; • phs 2 : l ms t ’évt ds évémts d ss ; • phs 3 : l’éct ds mys d svc t d cvt ds ss. a tt dctf, mb d csss ctghés st d 52 csss mét t 9 csss st. 4.3.2. COLLECTE DES INCIDENTS
Cfmémt à égmtt, systèm d cct ds cdts, bsé s mécsm déctf à db gd, été ms c ds jt 2008.
gss d 24,5% s tmmt d ’mtc ds éstts tés t d ’émss d’ dtt sbdé d 1,5 Ms d DH. 5.1. STRUCTURE DES FONDS PROPRES C om po si ti on d es f on ds p ro pr es r g le me nt ai re s
89%
Coposition des fonds propres de base Eléents déduits des fonds propres de base Co po si ti on de s fo nds p ro pre s co pl é ent ai re s Autreséléentsàdéduiredesfondsproprescopléentaires Coposition des fonds propres sur copléentaires Totaldesfondspropresadissible sàlacouverturedesrisques
18 511 026 1 692 378 4 64 4 41 5 1513306 0 19949487
ls fds s égmts st csttés mjté s fds s d b s t éstt s 84% d tt. Cs fds s d bs (vt dédcts) st éts cmm st : rePartitioNS deS foNdS ProPreS de BaSe (avant déductions) 1% 3%
p s, bs hst été cstté à t ds cdts gstés t ds 1997 à 2007. 4.4. REPORTING
u systèm d tg st hs d cstct gssv fct ss éts. i bjctf d f x stcs dgts ds Bpr t d G vs csdé ds ss éts.
5. STRUCTURE DES FONDS PROPRES ET RATIOS DE SOLVABILITE l Cédt p d Mc dss d’ sss cè sd é à csstc d ss fds s égmts. Cs ds t ttt 19 949 Ms d DH 31/12/2009 ct 16 020 Ms d DH décmb 2008, st
résvs 12%
364 905
73%
rsd cédt
M on ta nt s en K DH
11%
ls csdts d cct ds dfféts méts sssst dctmt v d ’t fmt dédé. u wkw st év mtt x mgs d ctô tc ds fmts mtés s c bts t d’êt vts tms é ds évémts tvs ds émèt, d mtt c ds cts cctvs.
rePartitioNS deS foNdS ProPreS PartyPe de riSque
rtà nv ptVbdCt (prle)
ptFxd Ct (BcP)
ran
ls ésvs éstt t s mtt ds fds s d bs s d t d ctst t d dstbt s’ s dym t t stct cétv. ls fds s cmémts éstt 4,64 mds d DH, st 16% d tt ds fds s égmts, st cmt csttés ds éémts svts : • Fds d st d CpM à ht d 63% • Dtt sbdé à ht d 33%, éms mè fs 2009. 5.2. RATIO DE SOLVABILITÉ DU CPM
a 31 décmb 2009, t d svbté s’st étb à 12,02%, gmt -dsss d mmm égmt. l t ds fds s d bs, s’st t à sté à 11,05%. ls xgcs fds s s étsst cmm st:
rsséts
364 905 8%
rssd mché
3%
l s d cédt st gd csmmt fds s. ls ctfs déés tt d s d cédt, détmés s ’ch stdd, sstt à 147,4 Mds d DH 31/12/2009 ct 120,4 Mds d DH (st +22,4%). Ctt gss sgctv st é tmmt à ’gmtt mtt ds xsts s s sgmts «Gd ets », « immb » t « ptc». p s ss éts, c’st ’ch « dct d bs » été dté. ls ctfs déés tt ds ss éts I I st d 13,3 Mds d DH I 31/12/2009 (ct 11,9 Mds d DH 31/12/2008). Ctt gmtt tdt gss ct d pnB dt s ts dès és. e c cc s ss d mché, ’ch dtést’«chstdd». lsctfsdéés tt ds ss d mché st d 5,3 Mds d DH 31/12/2009 (st s-mt t 31/12/2008). is cct cmt s d tx d’téêt (2,8 Mds d DH) s s s tts d été (1,4 Mds d DH) t s d chg (1,1 Mds d DH). l dvsct ds ctfs t ’dssmt tms d mtté ft st s d mché ctb fbmt ds csmmt ds fds s.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
43
i st à t ’ ’y s d’xgc fds s ddts tt d ii (s d cctt, s gb d tx t d dté, …) v sct ds mts égmts. Adation des fonds propres E i ge nc es e n fo nd s pr op re s au t it re d u ri sq ue d e cré di t Eigencesenfondspropresautitr edesris quesdearché Eig encesenfondspropre sautitredesrisquesopérationnels Ratio des fonds propres de base Ratio de solvabilité
Montants en KDH 1 1 78 9 17 4 422713 1064836 11,05% 12,02%
UNE COmmUNICATION FÉDÉRATRICE
COmmUNICATION INSTITUTIONNELLE
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
44
l’é 2009 été cctésé, s d cmmct sttt, cmt d stmt d G ds mdté t dym d gès sté ccs d tts sttégs à ft mct écm t cmmc. l stmt cty d G égmt été dsé dévmt d’cts fts ds s dms d ’vmt, d dévmt db, d sté, d tt ct vté, d ct t d ’édct. l G égmt st ’gst d gds évémts écms d té t t tt, t té csét x onG t x dfféts gsms bcs t vés ét ds dfféts dms : sc-ct, hmt, stf… ls fmcs d G t ft ’bjt d’ cmmct cè g bc, v d cm c éémt d G s scè bc t t d mtt xg s ô d’ct mj ds dévmt t à ct, my t g tms. COmmUNICATION COmmERCIALE
Ds sc d’mé s ttctvté ès d ctè MDM, G dévé sttég d’ccssbté t d xmté, tt cmt d bctsm d ctt cb, v d cjg s éssmt ds s ys d’cc t s
ttchmt à mè t. C’st s ds cmgs d cmmct cbés t véhcé ds ckgs dts édt x ttts ds dfféts sgmts MDM. l G égmt dé cs à s t d xmté tct x dfféts mfstts à vct MDM, ss b Mc ’à ’étg : ss d ’mmb, mt d tbs ds, ssg d’émsss téévsés t d’évèmts MDM. C dsstf ms d géé ft mct cmmct t ctbé à dyms ’mg d m d G ès d ctt ctè hst. aès ds tcs t fsss, cmmct « pdts » été tcèmt dvsfé. C’st s ss dts vts t été ms à dsst d ctt ctè dt B c s ccssb t s ch d tts s cchs scs : Bx My lf, Sk Mbk, dts ttfs « a Bd Chb », êts etdt, ct as… . l ctè d ’ets , t à , été té ds cts d cmmct sstmt bsés s d mktg t t ms œv d’éts sécs gffés s s gmms tx d dévmt t fft x cts d G ds ckgs tts ftmt ssés.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
45
UNE COmmUNICATION FÉDÉRATRICE
COmmUNICATION INSTITUTIONNELLE
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
44
l’é 2009 été cctésé, s d cmmct sttt, cmt d stmt d G ds mdté t dym d gès sté ccs d tts sttégs à ft mct écm t cmmc. l stmt cty d G égmt été dsé dévmt d’cts fts ds s dms d ’vmt, d dévmt db, d sté, d tt ct vté, d ct t d ’édct. l G égmt st ’gst d gds évémts écms d té t t tt, t té csét x onG t x dfféts gsms bcs t vés ét ds dfféts dms : sc-ct, hmt, stf… ls fmcs d G t ft ’bjt d’ cmmct cè g bc, v d cm c éémt d G s scè bc t t d mtt xg s ô d’ct mj ds dévmt t à ct, my t g tms. COmmUNICATION COmmERCIALE
Ds sc d’mé s ttctvté ès d ctè MDM, G dévé sttég d’ccssbté t d xmté, tt cmt d bctsm d ctt cb, v d cjg s éssmt ds s ys d’cc t s
ttchmt à mè t. C’st s ds cmgs d cmmct cbés t véhcé ds ckgs dts édt x ttts ds dfféts sgmts MDM.
C dsstf ms d géé ft mct cmmct t ctbé à dyms ’mg d m d G ès d ctt ctè hst.
l ctè d ’ets , t à , été té ds cts d cmmct sstmt bsés s d mktg t t ms œv d’éts sécs gffés s s gmms tx d dévmt t fft x cts d G ds ckgs tts ftmt ssés.
SyStmeS d’iNformatioN, orgaNiSatioN et démarChe qualité
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
46
l ést ds bjctfs xés G à ’hz 2012 s’ s ds éémts d gst t d dct , d fmc, véhct ésst, tcèmt ds ’tmtst tt ds csss méts, bè s dfféts cts, cctt s mét d bs, tt v d dévmt ds svcs à ctè d cêtcmmc. a ct fft, Systèm d’ifmt s’st dté d’ sttég fct t ctv mt d’éhd c dévmt ds s échéc, d’bsb ’ctvté dt (fcmt d ’fstct tt sst s ht dsbté), d ’v x bss cés (us d cédt, ft ds bck- fcs d ttmt…), t d ’ss tt fc d dévmt mktg (vx cx d dstbt) t cmmc (fcc ds ts d vt). p v c dé tms d dévmt d és, s vs gmmé fcmt ds mys ctx d ttmt (dédbmt d ccté), csdt ds fstcts Bpr (tmts, émts gc, mys téécm…), ft d systèm d’fmt, dévmt ds vx cx d dstbt, ctst ds bck-fcs t ms c ds cx d dstbt és jt d bcst « lw icm Bkg ». D’s t déjà 2009, ’smb ds jts stctts t été mcés. as, cct ft d systèm d’fmt d G,
45
aès ds tcs t fsss, cmmct « pdts » été tcèmt dvsfé. C’st s ss dts vts t été ms à dsst d ctt ctè dt B c s ccssb t s ch d tts s cchs scs : Bx My lf, Sk Mbk, dts ttfs « a Bd Chb », êts etdt, ct as… .
DES mOYENS ET DES HOmmES AU SERVICE DE LA PERFORmANCE
SySTèMES D’INFORMATION
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
l G égmt dé cs à s t d xmté tct x dfféts mfstts à vct MDM, ss b Mc ’à ’étg : ss d ’mmb, mt d tbs ds, ssg d’émsss téévsés t d’évèmts MDM.
été cédé à st d Schém Dct ’bst d Systèm d’ifmt s ’ cmt ds jts ts svts : réféts, T d cmt t cmtbté ct mtdvss, Wkw t st GeD, ptfm d’échgs. pèmt à cs chts, t GBp été cstt. i s’gt d’ ctst d ’ctf Ms, sst d’ systèm d’thtct fctt ’ccès v d ’gc x mds ctfs. i st à sg égmt jt « us d cédt » été ggé à tvs ms c d’ tfm gb gst ds cédts bcs, ds cédts à csmmt t ds mccédts. l gg ds csss bck fc st x d chgmt tès mtt v d t gst t ds gs cséts dctvté st ttds à tvs s ccétst. ass, tt d ’é 2009 ss jts t-s été ggés cct ct mb d ès : x, ctô, cédts t ég t cmts. pèmt x tvx d ft gb d systèm d’fmt, s cts à mé s systèms cts v d’ccmg dévmt d t ff dts t svcs, d d chg s bss égmts, d’tms s cûts dts ttmt ds éts bcs t d mtt c ds mys d ttmt, d cmmct d mêm ds dsstfs d sécté.
as, ’é été mé s cs ésts svts : • -Svcs : echssmt d dt Chb nt, ms c d Td t (st d gst g ds éts d cmmc tt), cmt d bs g t ggmt d’ jt mttt tsft d fds g ; • lcmt d ss ffs ckgés (Bd, Bx my lf, Tj …), émss d vs cts, ms c d svc d mt d fcts vc d vx éts, ms mché d vx dts d bcssc ; • lcmt d v t WeB GBp, mét ds dcmts cts (vé t vs d’ét) ; • atmtst d gst ds lCn, cmtbst tmt d cmst ç, démtést ds vs d éèvmts ; • rft d bck-fc d s ds mchés, tmtst d cmtbté ct mtdvss t ggmt d jt d ft d gst ds tts ; • ps chg d ’dhés d CpM systèm « cédt B », ms c ds ts d tg, tmtst ds décts iFrS… D mêm, d vx cx dstbt ds dts t svcs t été dévés tmmt : stt dédé mché liB, s GaB lw cst, st M-ymt (-khss); ’chssmt d stt s d CHaaBi BanK europe, Ct d rt Cts, v systèm d tsft ds fds MDM (Bd xss), ’ébt d cct « gcs mbs t éds ». e, ccît ctt ds x bcs tfs x isttts t s Gds etss, ss cts t été ccétsés : ms c ds tsfts vc Bd t ntxs, ttmt ds x bcs vc ms c d’ffs ckgés : CnSS, CiMr, ms c ds ts d bcst ds cmmçts d gd dstbt à tvs systèm d M-pymt, démt d dts vmts d mss t éèvmts tmts ès d ss cts.
ORGANISATION l CpM sv, dt ’é 2009, ss ffts d’mét d cvt ds ctvtés s éémts d Dsstf régmt it.
actmt, B dss d 257 ccs t 647 céds d tv. Ctt é été mé ms œv d jt d mdést ds csss d CpM. C jt mbsé s d 150 cbts t s’étt xé bjctfs d : • Mtt c éfét CpM cb cç s t xs (pcsss, oggmm, Mktg & Cmmc t Systèms d’ifmt) ; • amé té ds dscts ds csss, dt t d s tcts t s stcts ; • rd ’xstt tms d Dsstf régmt it (pcéds, Ccs...) ss MeGa pcss ; • Fvs ccès d t stcté à ’fmt (csss, dts, gst…) t ss été t tg ds csscs tvs x méts bcs ; • Mtt à j ctgh ds csss fct ds éstts d mdést. ls éstts ds mdésts ésés st dffsés à tvs st tt dédé, démmé pcss GBp. Ct tt st cstb tt s d CpM, t cstt : • u t d ctst d ’smb ds csss,céds tdcmts gsts (ccs, mmés, …) d B s ’smb ds méts ; • u t d chch mttt d vg d fç tctv t d s ’smb ds « dcmts » ; • u itt cstb à tt mmt ’smb ds cbts s ’mt st d tv sécsé (ccès és) ; • u t d tg mttt m mîts d csss d dct ds mdésts.
DÉMARCHE QUALITÉ l B p sv s démch té, té ct, v d’g té d ss stts s s ms ts d ’ctvté bc. Ctt démch s’st mtésé dt ’xcc 2009 à tvs t cts cs : L’AmÉLIO RATION DE LA QUALITÉ DE SERVICE PAR LA mISE EN PLACE DE LA CHARTE « CHAABI ACCUEIL » Ctt cht déct s fdmtx d ’cc hys t tééh, ch gt d CpM dt dt ds t td d s t vc ctè, sv d’cts d fmt t d
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
47
DES mOYENS ET DES HOmmES AU SERVICE DE LA PERFORmANCE
SyStmeS d’iNformatioN, orgaNiSatioN et démarChe qualité SySTèMES D’INFORMATION
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
46
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
48
l ést ds bjctfs xés G à ’hz 2012 s’ s ds éémts d gst t d dct , d fmc, véhct ésst, tcèmt ds ’tmtst tt ds csss méts, bè s dfféts cts, cctt s mét d bs, tt v d dévmt ds svcs à ctè d cêtcmmc. a ct fft, Systèm d’ifmt s’st dté d’ sttég fct t ctv mt d’éhd c dévmt ds s échéc, d’bsb ’ctvté dt (fcmt d ’fstct tt sst s ht dsbté), d ’v x bss cés (us d cédt, ft ds bck- fcs d ttmt…), t d ’ss tt fc d dévmt mktg (vx cx d dstbt) t cmmc (fcc ds ts d vt). p v c dé tms d dévmt d és, s vs gmmé fcmt ds mys ctx d ttmt (dédbmt d ccté), csdt ds fstcts Bpr (tmts, émts gc, mys téécm…), ft d systèm d’fmt, dévmt ds vx cx d dstbt, ctst ds bck-fcs t ms c ds cx d dstbt és jt d bcst « lw icm Bkg ». D’s t déjà 2009, ’smb ds jts stctts t été mcés. as, cct ft d systèm d’fmt d G,
été cédé à st d Schém Dct ’bst d Systèm d’ifmt s ’ cmt ds jts ts svts : réféts, T d cmt t cmtbté ct mtdvss, Wkw t st GeD, ptfm d’échgs. pèmt à cs chts, t GBp été cstt. i s’gt d’ ctst d ’ctf Ms, sst d’ systèm d’thtct fctt ’ccès v d ’gc x mds ctfs. i st à sg égmt jt « us d cédt » été ggé à tvs ms c d’ tfm gb gst ds cédts bcs, ds cédts à csmmt t ds mccédts. l gg ds csss bck fc st x d chgmt tès mtt v d t gst t ds gs cséts dctvté st ttds à tvs s ccétst. ass, tt d ’é 2009 ss jts t-s été ggés cct ct mb d ès : x, ctô, cédts t ég t cmts. pèmt x tvx d ft gb d systèm d’fmt, s cts à mé s systèms cts v d’ccmg dévmt d t ff dts t svcs, d d chg s bss égmts, d’tms s cûts dts ttmt ds éts bcs t d mtt c ds mys d ttmt, d cmmct d mêm ds dsstfs d sécté.
ssbst t d ps ds agcs. D mêm, mé svc à ctè, systèm ééct, sst d’ dsstf d’cc, été ms c d’tms gst ds s d’ttts.
• l ést d’ v décg ds csss ds ctvtés ctés, ds ’bjctf d tmst t mîts ’stt d mss ds bjctfs à tvs ds dcts tts d tg t d fmc.
RETOURS D’INFORmATION CLIENTS : UN LEVIER POUR L’AmÉLIORATION CONTINUE a d’êt à ’éct d ss cts, Cédt p d Mc ms c v dsstf d’évt d té ds stts ffts à ctè. C dsstf st bsé s bmèt d stsfct ct, mté édmt tmmt s éstts ds êts d stsfct t ds vsts mystès. C bmèt cstt stmt tt d mtt c s cts écsss ’mét ct ds stts.
SECURITE PHySIQUE DES PERSONNES ET DES BIENS
LES RÉCLAmATIONS Csdéés cmm t d’éct d ctè, s st ss chg smt éd x décs d ct, ms ss tt gsmt d’mét d s stts, dévt v d cséc ct cc d ct. Dfféts cx st ms à dsst d ctè tmmt st itt isttt t st Chb nt ésvé x bés. u t itt st égmt ms à dsst ds tsts mttt d’ss sv. ls ms t dsstfs ms c mttt d’êt ds d v égmtt d Bk al Mghb, sttt Médt Bc cmm stmt d ttmt ds dfféts t B t ss cts. CERTIFICATION : UN LABEL QUALITÉ l B p mé vc sccès s dts d sv d ss dx ctvtés ctés, « Mét » t « Cédts t rmss Dcmts » s m iSo 9001. C b té cm vté t ’ttd à éd x xgcs d m iSo t à cs d t ctè. e mg d cs dts, dfféts chts t été cés vst dymst d démch d gès t s st ccétsés : • l ms c d’ v pt qté, d’ss dét t s xs sttégs t stsfct d ctè s ’ m cméhs t t s dfféts cts ;
Csct d écssté d v à sécté d ss gcs, d s s t d ss cts, GBp s tts s dssts écsss sc ctt dè ds ss tés. l tt, ds cd d’ ch vst à és cmémtté ffctv t s mys d’ct d ’ett t cx ébés GBp, scts ds cd d cvt d 12/06/2008 sgé t GpBM t Mstè d ’té. ls vs fms d sécté ds ss t ds bs, t été xés s ms à v d sécté ds gcs (émts d sécté t gdg), vdésvc, Téésvc t ésvt d’s d sttmt dvt s gcs. S’gsst d sécté hys ds ss stés ds sèg sc d BCp, tst d’évct d ’x d c sèg été gsé dt d 01/10/2009, vc tct ds ttés cs cmétts. C tst c tès gd sccès s ’évct d 200 ss été ésé 12 mts. Cs ésts, détt d sttég t d sc d G d ésv s c d d d systèm bc mc, t été ccmgés d fmt géé d s s sécté ds ss t ds bs t ds mss céds t ts s : • Sécté ds gcs ; • p d’évct t gst d scs cs d sst ; • ps chg ds vsts v d BCp (ms à j). e s d ’tcx d tts s gcs x ss d ctô d pc t d Gdm ry v s cts d téésvc, GBp cmt és d’ts bjctfs, ’ccc ms c d vdésvc ds ts s sts ts s gcs (sègs, sccss, s, tc…).
as, ’é été mé s cs ésts svts : • -Svcs : echssmt d dt Chb nt, ms c d Td t (st d gst g ds éts d cmmc tt), cmt d bs g t ggmt d’ jt mttt tsft d fds g ; • lcmt d ss ffs ckgés (Bd, Bx my lf, Tj …), émss d vs cts, ms c d svc d mt d fcts vc d vx éts, ms mché d vx dts d bcssc ; • lcmt d v t WeB GBp, mét ds dcmts cts (vé t vs d’ét) ; • atmtst d gst ds lCn, cmtbst tmt d cmst ç, démtést ds vs d éèvmts ; • rft d bck-fc d s ds mchés, tmtst d cmtbté ct mtdvss t ggmt d jt d ft d gst ds tts ; • ps chg d ’dhés d CpM systèm « cédt B », ms c ds ts d tg, tmtst ds décts iFrS… D mêm, d vx cx dstbt ds dts t svcs t été dévés tmmt : stt dédé mché liB, s GaB lw cst, st M-ymt (-khss); ’chssmt d stt s d CHaaBi BanK europe, Ct d rt Cts, v systèm d tsft ds fds MDM (Bd xss), ’ébt d cct « gcs mbs t éds ». e, ccît ctt ds x bcs tfs x isttts t s Gds etss, ss cts t été ccétsés : ms c ds tsfts vc Bd t ntxs, ttmt ds x bcs vc ms c d’ffs ckgés : CnSS, CiMr, ms c ds ts d bcst ds cmmçts d gd dstbt à tvs systèm d M-pymt, démt d dts vmts d mss t éèvmts tmts ès d ss cts.
ORGANISATION l CpM sv, dt ’é 2009, ss ffts d’mét d cvt ds ctvtés s éémts d Dsstf régmt it.
actmt, B dss d 257 ccs t 647 céds d tv. Ctt é été mé ms œv d jt d mdést ds csss d CpM. C jt mbsé s d 150 cbts t s’étt xé bjctfs d : • Mtt c éfét CpM cb cç s t xs (pcsss, oggmm, Mktg & Cmmc t Systèms d’ifmt) ; • amé té ds dscts ds csss, dt t d s tcts t s stcts ; • rd ’xstt tms d Dsstf régmt it (pcéds, Ccs...) ss MeGa pcss ; • Fvs ccès d t stcté à ’fmt (csss, dts, gst…) t ss été t tg ds csscs tvs x méts bcs ; • Mtt à j ctgh ds csss fct ds éstts d mdést. ls éstts ds mdésts ésés st dffsés à tvs st tt dédé, démmé pcss GBp. Ct tt st cstb tt s d CpM, t cstt : • u t d ctst d ’smb ds csss,céds tdcmts gsts (ccs, mmés, …) d B s ’smb ds méts ; • u t d chch mttt d vg d fç tctv t d s ’smb ds « dcmts » ; • u itt cstb à tt mmt ’smb ds cbts s ’mt st d tv sécsé (ccès és) ; • u t d tg mttt m mîts d csss d dct ds mdésts.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
47
DÉMARCHE QUALITÉ l B p sv s démch té, té ct, v d’g té d ss stts s s ms ts d ’ctvté bc. Ctt démch s’st mtésé dt ’xcc 2009 à tvs t cts cs : L’AmÉLIO RATION DE LA QUALITÉ DE SERVICE PAR LA mISE EN PLACE DE LA CHARTE « CHAABI ACCUEIL » Ctt cht déct s fdmtx d ’cc hys t tééh, ch gt d CpM dt dt ds t td d s t vc ctè, sv d’cts d fmt t d
uN CaPital humaiN au CeNtre de la Stratégie de déveloPPemeNt de la BaNque GESTION DES RESSOURCES HUMAINES l B ms c ds ts d tg ds rsscs Hms mttt d’ s cmétcs d ss cbts t s bss d ’gst, t c à tvs : • l ctst s tv ts cs ds dès és mtè d gst ds ffctfs, d csd ’ch d B t f d ct t d ’tct mtè d gst ds sscs hms ds ts ftmt tégés systèm d mgmt d CpM ; • l’ccmgmt d v gst d CpM tmmt ds cd d jt «égg ds Bck ofcs » t c d ’xtst (c, cvyg ds fds, gst ds GaB) à tvs dmsmt ds ffctfs dédés t ’ccmgmt d chgmt ; • l’dt d v ch d ctmt cbt s cbts ts d’vts, d dvsté t cbs d’év s’dt x chgmts t c, à tvs s tts ccs vc s vstés t s gds écs t sct s ds Fms d ’m. • l’ébtds gmmsd’ccmgmt d ’isttt ét d èv, gst ds cès t ’ébt ds s d mbté t d cvs.
FORMATION l fmt st sst t x sttég d gst t d dévmt ds cmétcs t d mt ds cbts v d CpM. a c tt, s tts sttégs mtè d fmt s’scvt ds csss d dct, d mtc t d dévmt
ds cmétcs écsss à ’ccmssmt ds bjctfs xés. es édt sstmt à ts tés : * csdt d ’xstt ; * ’ccmgmt ds chgmts ; * ét d ’v.
POLITIQUE DE DÉVELOPPEMENT SOCIAL ET DE COMMUNICATION INTERNE e cmémt x mtts cts scs ggés ’isttt csstt à ss b êt x gts ctfs s ’à fm, st sscés s éccts svts : • mt d dg sc, gt d chés t d stbté sc t ’ccmgmt ds dfféts cmtés mt s ts scx ; • dévmt ds cx d cmmct t d’ssstc dstés x gts ttés tmmt ds s ts vc s gsms scx. a v d cmmct t, ’xcc 2009 été cctésé ‘ccmgmt d ’smb ds ctvtés d G : fmt ds cbts, gst ds évémts, mct d és t ds ttés d G. et c, vc sc mt d dév t s cts tss d’ t, t s vs d ’isttt d’t t. l cmmct t c dévmt mb vc cmt d st tt d G. Ctt ést cvvté, tsc t dsbté d ’fmt, ds dt ds xgcs mgés dts c ty d c d cmmct s ds gds gsts.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
49
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
48
ssbst t d ps ds agcs. D mêm, mé svc à ctè, systèm ééct, sst d’ dsstf d’cc, été ms c d’tms gst ds s d’ttts.
• l ést d’ v décg ds csss ds ctvtés ctés, ds ’bjctf d tmst t mîts ’stt d mss ds bjctfs à tvs ds dcts tts d tg t d fmc.
RETOURS D’INFORmATION CLIENTS : UN LEVIER POUR L’AmÉLIORATION CONTINUE a d’êt à ’éct d ss cts, Cédt p d Mc ms c v dsstf d’évt d té ds stts ffts à ctè. C dsstf st bsé s bmèt d stsfct ct, mté édmt tmmt s éstts ds êts d stsfct t ds vsts mystès. C bmèt cstt stmt tt d mtt c s cts écsss ’mét ct ds stts.
SECURITE PHySIQUE DES PERSONNES ET DES BIENS
LES RÉCLAmATIONS Csdéés cmm t d’éct d ctè, s st ss chg smt éd x décs d ct, ms ss tt gsmt d’mét d s stts, dévt v d cséc ct cc d ct. Dfféts cx st ms à dsst d ctè tmmt st itt isttt t st Chb nt ésvé x bés. u t itt st égmt ms à dsst ds tsts mttt d’ss sv. ls ms t dsstfs ms c mttt d’êt ds d v égmtt d Bk al Mghb, sttt Médt Bc cmm stmt d ttmt ds dfféts t B t ss cts. CERTIFICATION : UN LABEL QUALITÉ l B p mé vc sccès s dts d sv d ss dx ctvtés ctés, « Mét » t « Cédts t rmss Dcmts » s m iSo 9001. C b té cm vté t ’ttd à éd x xgcs d m iSo t à cs d t ctè. e mg d cs dts, dfféts chts t été cés vst dymst d démch d gès t s st ccétsés : • l ms c d’ v pt qté, d’ss dét t s xs sttégs t stsfct d ctè s ’ m cméhs t t s dfféts cts ;
Csct d écssté d v à sécté d ss gcs, d s s t d ss cts, GBp s tts s dssts écsss sc ctt dè ds ss tés. l tt, ds cd d’ ch vst à és cmémtté ffctv t s mys d’ct d ’ett t cx ébés GBp, scts ds cd d cvt d 12/06/2008 sgé t GpBM t Mstè d ’té. ls vs fms d sécté ds ss t ds bs, t été xés s ms à v d sécté ds gcs (émts d sécté t gdg), vdésvc, Téésvc t ésvt d’s d sttmt dvt s gcs. S’gsst d sécté hys ds ss stés ds sèg sc d BCp, tst d’évct d ’x d c sèg été gsé dt d 01/10/2009, vc tct ds ttés cs cmétts. C tst c tès gd sccès s ’évct d 200 ss été ésé 12 mts. Cs ésts, détt d sttég t d sc d G d ésv s c d d d systèm bc mc, t été ccmgés d fmt géé d s s sécté ds ss t ds bs t ds mss céds t ts s : • Sécté ds gcs ; • p d’évct t gst d scs cs d sst ; • ps chg ds vsts v d BCp (ms à j). e s d ’tcx d tts s gcs x ss d ctô d pc t d Gdm ry v s cts d téésvc, GBp cmt és d’ts bjctfs, ’ccc ms c d vdésvc ds ts s sts ts s gcs (sègs, sccss, s, tc…).
uN CaPital humaiN au CeNtre de la Stratégie de déveloPPemeNt de la BaNque GESTION DES RESSOURCES HUMAINES l B ms c ds ts d tg ds rsscs Hms mttt d’ s cmétcs d ss cbts t s bss d ’gst, t c à tvs : • l ctst s tv ts cs ds dès és mtè d gst ds ffctfs, d csd ’ch d B t f d ct t d ’tct mtè d gst ds sscs hms ds ts ftmt tégés systèm d mgmt d CpM ; • l’ccmgmt d v gst d CpM tmmt ds cd d jt «égg ds Bck ofcs » t c d ’xtst (c, cvyg ds fds, gst ds GaB) à tvs dmsmt ds ffctfs dédés t ’ccmgmt d chgmt ; • l’dt d v ch d ctmt cbt s cbts ts d’vts, d dvsté t cbs d’év s’dt x chgmts t c, à tvs s tts ccs vc s vstés t s gds écs t sct s ds Fms d ’m. • l’ébtds gmmsd’ccmgmt d ’isttt ét d èv, gst ds cès t ’ébt ds s d mbté t d cvs.
FORMATION l fmt st sst t x sttég d gst t d dévmt ds cmétcs t d mt ds cbts v d CpM. a c tt, s tts sttégs mtè d fmt s’scvt ds csss d dct, d mtc t d dévmt
CHAABI INTERNATIONAL BANK OFFSHORE : POuRSuITE Du PLAN DE DévELOPPEMENT l cét d bc CiB offsh bjctf d’vst sgmt d mché t, v d’ccmg s tss stés ds s zs fchs, s s scétés ffsh.
DES FILIALES mÉTIER SPÉCIALISÉES AU PROFIT DE LA SYNERGIE filialeSBaNCaireS CHAABI BANK EuROPE : uNE DI MENSION INTERNATIONALE CONFIRMéE
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
50
l’é 2009 été mé CHaaBi BanK europe st d s d dévmt, vst s g mtt à tvs s ys és csst ft ésc ds MDM. ls cx dcts d’ctvté t d éstt d B t, fft, c tt évt t 2008 t 2009, témgt s gsss svts : • ls sscs mys t ttt 70 471 000 es 2009, ct 50 531 000 es 31 Décmb 2008, st tx d’ccssmt d 39,5% ; • l’vt d vs gcs t sccss gdé gmtt v d vm ds tsfts ttt 771 548 000 es ; • l’évt d pdt nt Bc à décmb 2009 st ft gss d + 65% t à 2008, ss ’fft d b cmtmt ds dts d’xtt cjgé à mîts ds chgs d’xtt. • l éstt t c tès ft gss t à f décmb 2008, s stt à 3 365 000 es.
BANquE POPuLAIRE MAROCO-GuINEENNE (BPMG) : RéSuLTATS APPRéCIABLES MALGRé uNE CONjONCTuRE DIFFICILE Mgé cjct dfc cctésé s mcts ds css tt t t, s éstts ésés, tt d ’xcc 2009, st écbs cmtvmt à ’é 2008.
oét vc 4 gcs, B dstbé ds ms dctfs d’ mtt d 96,9 Mds d GnF, st mét d ’d d 6% t à 2008. qt pnB, s’st chffé à 21,6 Mds d GnF, st 17% d s ’xcc ssé. p s, réstt nt sst à 8,6 Mds d GnF 2009 ct 7,9 Mds d GnF ’é ssé, gstt gss d 9%. l stct cè d B s’st dvtg csdé, vc ds fds s ts d 39,5 Mds d GnF, s t ccssmt d 23% t à ’xcc 2008. l BpMG tb s fcmt d ss éstts, éétt cmé d mché d gd ts t tt, ’mét d s t d mché.
BANquE POPuLAIRE MAROCO-CENTRAFRICAINE (BPMC) : DES PERSPECTIvES DE DévELOPPEMENT PROMETTEuSES l’xcc 2009 été mé ’btt B d ’gémt d sécst vs d tés (SVT) t ’gmtt d ct, ss d 2 Mds FCFa à 8,127 Mds FCFa jt 2009 ct d ésvs. ls ms dctfs d B t gsté hss d 17% à 17,9 Mds FCFa. qt x dts d’xtt, s t gmé d 3% s’étb à 2,9 Mds FCFa. p s, cfct d’xtt s’st sté à 27%, tt mét d s d 5 ts t à 2008. l éstt t, t à , fch b fmc (+108%), cms vc ’é écédt s’étb à 2,1 Mds FCFa, st déssmt d ’bjctf d 8%.
l’é 2009 été mé tct d x tvx d ms c d’ v Z fch à Kt, ds cd d gmm p2i. e dét d’ cjct ssz tcè, s d ’mct égtf d cs cè tt t ss écsss s s dfféts scts d’ctvté és à ’étg, CiB ffsh tmé ’xcc 2009 vm ds êts ccdés, ss b à s ctè ’ G cct cmt ds éts d Cmx d és B p, d 467 Ms d Ds ct 223 Ms d Ds 2008, gmtt d 109%. l’fft cmmc ts bt ctmt d 47 vs ts, gmtt s tf ds cts à 254. l pnB gsté tx d’ccssmt d 77% t à ’é 2008 t s’st étb à 2,3 Ms d Ds. qt éstt t, sst à 1,95 Ms d Ds, st hss d 80% t à ’xcc té. Ctt css d csd ss cs, v d’mé t d mché d GBp mtè d’ctvté à ’tt.
SoCieteS de fiNaNCemeNt vIvALIS : uNE NOuvELLE ORGANISATION STRuCTuRELLE e 2009, sécsé ds cédt à csmmt tmé s stctt t ggé d’mtts chts, v d mtt c stct gst té mét-sécsé t tt, cé ft stmt s mché d cédt à csmmt. l v dct d ViValiS, mcté tssmt cît sct, ttt 1 709 Ms d DH 2009, gstt s égss d 17% cmtvmt à ’xcc ssé. l’cs gb ds cédts s’st écé d 17% ttd 4 183 Ms d DH à décmb 2009, ct 3 563 Ms d DH 2008.
ds cmétcs écsss à ’ccmssmt ds bjctfs xés. es édt sstmt à ts tés : * csdt d ’xstt ; * ’ccmgmt ds chgmts ; * ét d ’v.
POLITIQUE DE DÉVELOPPEMENT SOCIAL ET DE COMMUNICATION INTERNE e cmémt x mtts cts scs ggés ’isttt csstt à ss b êt x gts ctfs s ’à fm, st sscés s éccts svts : • mt d dg sc, gt d chés t d stbté sc t ’ccmgmt ds dfféts cmtés mt s ts scx ; • dévmt ds cx d cmmct t d’ssstc dstés x gts ttés tmmt ds s ts vc s gsms scx. a v d cmmct t, ’xcc 2009 été cctésé ‘ccmgmt d ’smb ds ctvtés d G : fmt ds cbts, gst ds évémts, mct d és t ds ttés d G. et c, vc sc mt d dév t s cts tss d’ t, t s vs d ’isttt d’t t.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
49
l cmmct t c dévmt mb vc cmt d st tt d G. Ctt ést cvvté, tsc t dsbté d ’fmt, ds dt ds xgcs mgés dts c ty d c d cmmct s ds gds gsts.
Cct ’xtt, chff d’ffs gssé d 18%, sst d 574 Ms d DH 2008 à 677 Ms d DH à décmb 2009. l pdt nt Bc sst à 260 Ms d DH t gst hss d 19% cmtvmt à 2008. qt cfct d’xtt, fch mét d ès d 5 ts, gâc à mts ds chgs géés d’xtt t à gss tb d pnB. ef, t ss ’fft d ’gmtt csét ds dtts x vss, éstt t s st à 23 Ms d DH ct 44 Ms d DH 2008.
MAROC LEASING : uN ACTEuR MAjEuR SuR LE MARCHé Du CRéDIT BAIL l B Ct p (BCp) t l Css d Déôt t d Gst (CDG) t sgé dt d 27 v 2009, tc d’ccd xt s cs dcts tfs chmt sttég d s s sctvs, Mc lsg t Chb lsg. i cvt d t s gsmts d syg dtés v té gvtt t ds éémts svts : • l cg d és d dstbt ds Bpr t d fc d vt d Mc lsg ; • u dvsct d tf cts (pMepMi/ Gds tss) ; • l mt d’ vtg cct tms d mîts ds ss t d tbté. a t v tté détt déjà t d mché d 26,45%, ct 25,65% vt, cfét dsh s mché mc d cédt b.
BaNque d’affaireS uPLINE GROuP : LA RéFéRENCE DANS LES MéTIERS DE LA BANquE D’INvESTISSEMENT l’xcc 2009 été mé évémt mj ds v d G, à sv ’cst d 74,86% d ct d’upline Group. Cc dé à cssmt s ds ctvtés d G, ds bt d’tms ’gst ds méts. as, ’ctvté itmédt Bsè s tv
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
51
CHAABI INTERNATIONAL BANK OFFSHORE : POuRSuITE Du PLAN DE DévELOPPEMENT l cét d bc CiB offsh bjctf d’vst sgmt d mché t, v d’ccmg s tss stés ds s zs fchs, s s scétés ffsh.
DES FILIALES mÉTIER SPÉCIALISÉES AU PROFIT DE LA SYNERGIE filialeSBaNCaireS CHAABI BANK EuROPE : uNE DI MENSION INTERNATIONALE CONFIRMéE
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
50
l’é 2009 été mé CHaaBi BanK europe st d s d dévmt, vst s g mtt à tvs s ys és csst ft ésc ds MDM. ls cx dcts d’ctvté t d éstt d B t, fft, c tt évt t 2008 t 2009, témgt s gsss svts : • ls sscs mys t ttt 70 471 000 es 2009, ct 50 531 000 es 31 Décmb 2008, st tx d’ccssmt d 39,5% ; • l’vt d vs gcs t sccss gdé gmtt v d vm ds tsfts ttt 771 548 000 es ; • l’évt d pdt nt Bc à décmb 2009 st ft gss d + 65% t à 2008, ss ’fft d b cmtmt ds dts d’xtt cjgé à mîts ds chgs d’xtt. • l éstt t c tès ft gss t à f décmb 2008, s stt à 3 365 000 es.
BANquE POPuLAIRE MAROCO-GuINEENNE (BPMG) : RéSuLTATS APPRéCIABLES MALGRé uNE CONjONCTuRE DIFFICILE Mgé cjct dfc cctésé s mcts ds css tt t t, s éstts ésés, tt d ’xcc 2009, st écbs cmtvmt à ’é 2008.
fcé s d G, st à décs d mt dx stcts d scétés d Bs, vc sécst ctvté :
• iCF al WaSSiT d chg fct dést, Bs g t ’ays & rchch ;
• upline SeCuriTieS s cct s ’tmédt bsè ts sgmts cfds. l’ctvté asst Mgmt fc s stmt s mché, gâc à ’tégt cs d dxèm smst 2009 d’aliSTiTMar CHaaBi. l’ctvté Ct bééc d’ tt végé vc s cts GBp (Ge & pMe) s ’ v d ct ds x d cmt d G (éts DCM t ttst), sscé à stmt cmm B cs d éféc cmt d gds gs tx.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
52
D côté d ’ctvté pvt ety, ssst à csttt d ts és d gst és sctmt s d’ stct u attv ivstmt. l’ctvté fds géésts st géé u ivstmt, ’ctvté fds d fds st géé u Mt ivstmt, ’ctvté d fds mmbs st géé u r estt ivstmts. Ds ctxt cctésé cjct dfc, upline Group évt d csd s dym d stctt t d cssc à my t g tm, gâc x dfféts sygs t c, ds bt d csd s st t s tété css ds ds és, tt ’ct mj ds ysg c Mc. INTERMÉDIATION BOURSIèRE
l’é 2009 été cctésé st d tdc bssè ds dcts bss cstté 2008. e fft, MaSi t MaDeX t gsté ds bsss sctvs d 4,9% à 10 443,81 ts t d 6,6% à 8 464,47 ts à Décmb 2009. e è, s vms yt tsté s mché bs t gsté mtt d ’d d 41% à 144,4 Mds d DH, ccté bss ds vms s mché ct cts d 54% à 71,8 Mds d DH t s mché d bcs cts d 15% à 45,4 Mds d DH. Ctt stt st d sstmt à sstc d ’mct sychg d cs cè tt s Bs d Csbc
oét vc 4 gcs, B dstbé ds ms dctfs d’ mtt d 96,9 Mds d GnF, st mét d ’d d 6% t à 2008. qt pnB, s’st chffé à 21,6 Mds d GnF, st 17% d s ’xcc ssé. p s, réstt nt sst à 8,6 Mds d GnF 2009 ct 7,9 Mds d GnF ’é ssé, gstt gss d 9%. l stct cè d B s’st dvtg csdé, vc ds fds s ts d 39,5 Mds d GnF, s t ccssmt d 23% t à ’xcc 2008. l BpMG tb s fcmt d ss éstts, éétt cmé d mché d gd ts t tt, ’mét d s t d mché.
BANquE POPuLAIRE MAROCO-CENTRAFRICAINE (BPMC) : DES PERSPECTIvES DE DévELOPPEMENT PROMETTEuSES l’xcc 2009 été mé ’btt B d ’gémt d sécst vs d tés (SVT) t ’gmtt d ct, ss d 2 Mds FCFa à 8,127 Mds FCFa jt 2009 ct d ésvs. ls ms dctfs d B t gsté hss d 17% à 17,9 Mds FCFa. qt x dts d’xtt, s t gmé d 3% s’étb à 2,9 Mds FCFa.
l’é 2009 été mé tct d x tvx d ms c d’ v Z fch à Kt, ds cd d gmm p2i. e dét d’ cjct ssz tcè, s d ’mct égtf d cs cè tt t ss écsss s s dfféts scts d’ctvté és à ’étg, CiB ffsh tmé ’xcc 2009 vm ds êts ccdés, ss b à s ctè ’ G cct cmt ds éts d Cmx d és B p, d 467 Ms d Ds ct 223 Ms d Ds 2008, gmtt d 109%. l’fft cmmc ts bt ctmt d 47 vs ts, gmtt s tf ds cts à 254. l pnB gsté tx d’ccssmt d 77% t à ’é 2008 t s’st étb à 2,3 Ms d Ds. qt éstt t, sst à 1,95 Ms d Ds, st hss d 80% t à ’xcc té. Ctt css d csd ss cs, v d’mé t d mché d GBp mtè d’ctvté à ’tt.
SoCieteS de fiNaNCemeNt vIvALIS : uNE NOuvELLE ORGANISATION STRuCTuRELLE e 2009, sécsé ds cédt à csmmt tmé s stctt t ggé d’mtts chts, v d mtt c stct gst té mét-sécsé t tt, cé ft stmt s mché d cédt à csmmt. l v dct d ViValiS, mcté tssmt cît sct, ttt 1 709 Ms d DH 2009, gstt s égss d 17% cmtvmt à ’xcc ssé.
p s, cfct d’xtt s’st sté à 27%, tt mét d s d 5 ts t à 2008. l éstt t, t à , fch b fmc (+108%), cms vc ’é écédt s’étb à 2,1 Mds FCFa, st déssmt d ’bjctf d 8%.
l’cs gb ds cédts s’st écé d 17% ttd 4 183 Ms d DH à décmb 2009, ct 3 563 Ms d DH 2008.
t à ’bsc d f s mché ds cts (ct c ipo 2008 t dx 2007).
ASSET MANAGEMENT
Ds c ctxt, u Scts ésé tt d ’xcc 2009, éstt t d 23,9 Ms d DH t vm gb d 15,5 Mds d DH. e dét d’ ctxt tès dfc ds mchés bss, u Scts mt s st ds s T 4, vc t d mché d 11%, t c mgé ’gmtt d mb d’tméds bss ét s c. l fds d cmmc d’u Scts gmté d 24% vc ctmt d vx cts sttts (cx t étgs) t ss hyss. Cct ’ctvté d’iCF a Wsst, stt été mé, ct 2009, ’dt d’ sttég xé s Bs g, mét d Dést t ’ays & rchch. a tvs jt d bs g, GBp sht cg’tstdsvstchgsd ’fmt s éts bcs, dés ctè vt t xgt t mé té d svc, fst t s cts d fct tms és s tscts s s cts t s opCVM. qt à ms c d’ tté chg d ’ays & rchch, s tsvs t dss vt cs, v d st d Bs g, à tvs s cmmts ds mchés, ds cmmdts, ts d chch t ds css ds ysts s d’vstss. e dst égmt ss dcts à ’smb d G (BCp, Bpr, Fs méts). l s chg d Fct Dést iCF a Wsst s ft éhbtt t ctg s ’smb ds ctvtés t méts és x vs mbès v d scété d bs iCF a Wsst. ass, u Scts s’sc ds ctté d s sttég d fmc, vst à êt m t d têt ds scétés d bs v t t à fc s t d mché, ctst s s sv-f t ss cmétcs d’ côté t s s tttés st déggés à tvs syg vc G B p t ’étd d s és.
Cct ’xtt, chff d’ffs gssé d 18%, sst d 574 Ms d DH 2008 à 677 Ms d DH à décmb 2009. l pdt nt Bc sst à 260 Ms d DH t gst hss d 19% cmtvmt à 2008. qt cfct d’xtt, fch mét d ès d 5 ts, gâc à mts ds chgs géés d’xtt t à gss tb d pnB. ef, t ss ’fft d ’gmtt csét ds dtts x vss, éstt t s st à 23 Ms d DH ct 44 Ms d DH 2008.
MAROC LEASING : uN ACTEuR MAjEuR SuR LE MARCHé Du CRéDIT BAIL l B Ct p (BCp) t l Css d Déôt t d Gst (CDG) t sgé dt d 27 v 2009, tc d’ccd xt s cs dcts tfs chmt sttég d s s sctvs, Mc lsg t Chb lsg. i cvt d t s gsmts d syg dtés v té gvtt t ds éémts svts : • l cg d és d dstbt ds Bpr t d fc d vt d Mc lsg ; • u dvsct d tf cts (pMepMi/ Gds tss) ;
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
51
• l mt d’ vtg cct tms d mîts ds ss t d tbté. a t v tté détt déjà t d mché d 26,45%, ct 25,65% vt, cfét dsh s mché mc d cédt b.
BaNque d’affaireS uPLINE GROuP : LA RéFéRENCE DANS LES MéTIERS DE LA BANquE D’INvESTISSEMENT l’xcc 2009 été mé évémt mj ds v d G, à sv ’cst d 74,86% d ct d’upline Group. Cc dé à cssmt s ds ctvtés d G, ds bt d’tms ’gst ds méts. as, ’ctvté itmédt Bsè s tv
l’tégt d upline G ds GBp ft vmt écm ms débté ds stcts upline Ct Mgmt t 2008 t s’st sv 2009. e fft, ’ctvté ’etbssmt Gst asttm Chb d’ bc à ’ég à tvs s ipo été g mét sécsé ds gst d’ctfs t bst 2009 d ft ds fmcs bsès jgés cgts, d cts éts gst ss mdt. t été ms à m cs écm ds a tm d ’é 2009, s ctfs ss gst cts scts, tmmt ds dm géés cs stcts t ttsé 9,62 Mds mmb t tst. d DH ct 8,17 Mds d DH à 2008, st Ttfs, u Ct Fc s s st gss d +18%. tt ’ct d éféc s mché d cs, Ctt gss s’x sstmt ft ést ss éts d éféc. cssc ds opCVM géés ss fm mét t bgt my g tm t évé d +66,53%, Cs-c t sstmt ccé : ttd 6,59 Mds d DH d’cs d’é. • ds fss/csts ds ds scts l’cs ds fds dédés d’é c ft gss d +21,35%, vc cs géé ss mdt d 3,51 Mds d DH ct 2,90 Mds d DH 2008.
mtt s sgs d fbsss t fft s ds ttés ;
l s d ctô tt d upline G B Ct p dv t dévmt d g mét gst d’ctfs, vc ms c ds é-s (gst, sttég, fmt) xt tts s sygs t tt ffts m és d’gcs bcs à ’éch t.
• ds cmts vés ;
l g mét sécsé ds gst d’ctfs, gé s d upline Ct Mgmt 2010, mbt d’êt gst d’ctfs fft gmm d dts opCVM cmèt, fmt, vt t dté x bss ds cts d tt t (sttts, cts, tcs t MDM).
• Bééc d ’dssmt à és bc d m d ;
CORPORATE FINANCE
u Ct Fc st chgé ds éts fst à ’gé cè. Cs-c gbt ’smb ds éts d dévmt t d ms c d tchs cès t jds sécs à ést d’ bémt cè cct ht d b ds tss. l’ctvté d’igé cè dû cms vc
• ds vés d fds ès d’vstsss s mché ; • ds cmts stctés. C stmt s’st ft égmt gâc ’tégt d’u G ds GBp, c ms x cts d’uCF d’ccéd à ct mb d’vtgs, dt s cx st s svts :
• S dév s ds céx d’v à ’mg d ttst; • S st sfsmmt vc s s gds ps d dévmt Mc ccmg s scts cbs ; • pt ds sygs dévés vc s ts méts d B d dét. PRIVATE EQUITy
l’é 2009 été mé chmt ds ctvtés d gst ds fds d’vstssmt d BCp t d u G s d v tté u attv ivstmts. l’ctvté d pvt ety été stcté 3 ôs :
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
53
fcé s d G, st à décs d mt dx stcts d scétés d Bs, vc sécst ctvté :
• iCF al WaSSiT d chg fct dést, Bs g t ’ays & rchch ;
• upline SeCuriTieS s cct s ’tmédt bsè ts sgmts cfds. l’ctvté asst Mgmt fc s stmt s mché, gâc à ’tégt cs d dxèm smst 2009 d’aliSTiTMar CHaaBi. l’ctvté Ct bééc d’ tt végé vc s cts GBp (Ge & pMe) s ’ v d ct ds x d cmt d G (éts DCM t ttst), sscé à stmt cmm B cs d éféc cmt d gds gs tx.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
52
D côté d ’ctvté pvt ety, ssst à csttt d ts és d gst és sctmt s d’ stct u attv ivstmt. l’ctvté fds géésts st géé u ivstmt, ’ctvté fds d fds st géé u Mt ivstmt, ’ctvté d fds mmbs st géé u r estt ivstmts. Ds ctxt cctésé cjct dfc, upline Group évt d csd s dym d stctt t d cssc à my t g tm, gâc x dfféts sygs t c, ds bt d csd s st t s tété css ds ds és, tt ’ct mj ds ysg c Mc. INTERMÉDIATION BOURSIèRE
l’é 2009 été cctésé st d tdc bssè ds dcts bss cstté 2008. e fft, MaSi t MaDeX t gsté ds bsss sctvs d 4,9% à 10 443,81 ts t d 6,6% à 8 464,47 ts à Décmb 2009. e è, s vms yt tsté s mché bs t gsté mtt d ’d d 41% à 144,4 Mds d DH, ccté bss ds vms s mché ct cts d 54% à 71,8 Mds d DH t s mché d bcs cts d 15% à 45,4 Mds d DH. Ctt stt st d sstmt à sstc d ’mct sychg d cs cè tt s Bs d Csbc
• u ô géést à tvs u ivstmts gè 4 fds, dt gc ; • u ô dct : u Mt ivstmts gè fds d fds Chb Ct ivstssmt, céé jt 2009 t dté d’ ct t d 600 Ms d DH, détd s tcts d G ds s fds d’vstssmt ; • u ô mmb : u r estt ivstmts c-gè fds tst t mmb alHiF. l v gst ds ctvtés d pvt ety mt G d dss d’ é d gst x stdds ttx, mtsé mét. INTERMÉDIATION EN VALEURS DU TRÉSOR : MÉDIAFINANCE
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
54
Sécsé itmédt Vs d Tés, Médc s’st djgé s mché m vm d tscts d 2,125 Mds d DH, hss d 107% t à 2008. ls tscts ffctés scété s mché scd s st évés à 8,982 Mds d DH, gstt ccssmt d 37% t à ’é 2008. e tms d éstts, dt t bc, s st à 15,3 Ms d DH t éstt t sst à 9,8 Ms d DH à 2009.
aSSuraNCeS MAROC ASSISTANCE INTERNATIONALE : uN LEADERSHIP TOuTE éPREuvE ld d s sct d’ctvté, Mc assstc itt st désms ss ctô bs d G B p. S ctvté été cctésé, dt ’xcc 2009, ’évt stv d mché MDM t tcèmt fmc xct d mché c, dt s vts t s dbé st à sttég ms œv, à cmt d 2èm smst 2008 t sv 2009. as, s ms émss gbs s st étbs
t à ’bsc d f s mché ds cts (ct c ipo 2008 t dx 2007). Ds c ctxt, u Scts ésé tt d ’xcc 2009, éstt t d 23,9 Ms d DH t vm gb d 15,5 Mds d DH. e dét d’ ctxt tès dfc ds mchés bss, u Scts mt s st ds s T 4, vc t d mché d 11%, t c mgé ’gmtt d mb d’tméds bss ét s c. l fds d cmmc d’u Scts gmté d 24% vc ctmt d vx cts sttts (cx t étgs) t ss hyss. Cct ’ctvté d’iCF a Wsst, stt été mé, ct 2009, ’dt d’ sttég xé s Bs g, mét d Dést t ’ays & rchch. a tvs jt d bs g, GBp sht cg’tstdsvstchgsd ’fmt s éts bcs, dés ctè vt t xgt t mé té d svc, fst t s cts d fct tms és s tscts s s cts t s opCVM. qt à ms c d’ tté chg d ’ays & rchch, s tsvs t dss vt cs, v d st d Bs g, à tvs s cmmts ds mchés, ds cmmdts, ts d chch t ds css ds ysts s d’vstss. e dst égmt ss dcts à ’smb d G (BCp, Bpr, Fs méts). l s chg d Fct Dést iCF a Wsst s ft éhbtt t ctg s ’smb ds ctvtés t méts és x vs mbès v d scété d bs iCF a Wsst. ass, u Scts s’sc ds ctté d s sttég d fmc, vst à êt m t d têt ds scétés d bs v t t à fc s t d mché, ctst s s sv-f t ss cmétcs d’ côté t s s tttés st déggés à tvs syg vc G B p t ’étd d s és.
ASSET MANAGEMENT
l’tégt d upline G ds GBp ft vmt écm ms débté ds stcts upline Ct Mgmt t 2008 t s’st sv 2009. e fft, ’ctvté ’etbssmt Gst asttm Chb d’ bc à ’ég à tvs s ipo été g mét sécsé ds gst d’ctfs t bst 2009 d ft ds fmcs bsès jgés cgts, d cts éts gst ss mdt. t été ms à m cs écm ds a tm d ’é 2009, s ctfs ss gst cts scts, tmmt ds dm géés cs stcts t ttsé 9,62 Mds mmb t tst. d DH ct 8,17 Mds d DH à 2008, st Ttfs, u Ct Fc s s st gss d +18%. tt ’ct d éféc s mché d cs, Ctt gss s’x sstmt ft ést ss éts d éféc. cssc ds opCVM géés ss fm mét t bgt my g tm t évé d +66,53%, Cs-c t sstmt ccé : ttd 6,59 Mds d DH d’cs d’é. • ds fss/csts ds ds scts l’cs ds fds dédés d’é c ft gss d +21,35%, vc cs géé ss mdt d 3,51 Mds d DH ct 2,90 Mds d DH 2008.
mtt s sgs d fbsss t fft s ds ttés ;
l s d ctô tt d upline G B Ct p dv t dévmt d g mét gst d’ctfs, vc ms c ds é-s (gst, sttég, fmt) xt tts s sygs t tt ffts m és d’gcs bcs à ’éch t.
• ds cmts vés ;
l g mét sécsé ds gst d’ctfs, gé s d upline Ct Mgmt 2010, mbt d’êt gst d’ctfs fft gmm d dts opCVM cmèt, fmt, vt t dté x bss ds cts d tt t (sttts, cts, tcs t MDM).
• Bééc d ’dssmt à és bc d m d ;
CORPORATE FINANCE
u Ct Fc st chgé ds éts fst à ’gé cè. Cs-c gbt ’smb ds éts d dévmt t d ms c d tchs cès t jds sécs à ést d’ bémt cè cct ht d b ds tss. l’ctvté d’igé cè dû cms vc
à 275 Ms d DH t t gsté hss d 17% cmtvmt à f 2008. Ctt évt été mé chgmt d stct d chff d’ffs. e fft, mché c ctbé 1è fs, à s d 25% ds chff d’ffs gb d Mai, st g d 10,5 ts cmtvmt à ’xcc 2008.
l’mtt évt d s ctvté s’st tdt s d s chff d’ffs à 20,56 Ms d DH, gstt cssc d 124% é. Ctt fmc st d cmt à ’mtt gss ds dts d bcssc t s dbé é (+225%).
p s, hss ds ms émss t mts d sstté gb s st tdts éstt tch d 36 Ms d DH 2009 ct 29 Ms d DH 2008, st gss d 24%.
l éstt t sst à 12 Ms d DH ct 5,4 Ms d DH 2008, st hss d 123%.
a 27,3 Ms d DH éstt t gst ccssmt d 13% t à 2008. e détv, Mc assstc itt ttmt méé ss fdmtx cs t ss mgs éts cs d ’xcc 2009, cmt s tc d sttég d cssc tb ggé, t c, gâc à m dctvté t ds chgs d’xtt mîtsés.
aès ésst d tsft d cmt t d gst d tf d’ssc xhstf (ps, ptm t rssbté Cv) ds ttés fmt GBp, CHaaBi CourTaGe, tt scété ctv d GBp t gst d ss cvts t dts d’ssc, dév tt vc B t cts Fs mét, d vx dts Bcssc.
SoCieteS de ServiCeS CHAABI LLD : uNE DOuBLE CERTIFICATION ISO
Mc assstc itt td csd s dsh s mché ds Mcs d Md t fc s ésc s mché c.
ayt ctvté c ct g dé t ccssmt t mgmt, Chb llD st d G B p cmt égmt m ss cts aKWa G t ntxs ls.
CHAABI COuRTAGE : uN DévELOPPEMENT AFFIRMé SuR LE MARCHé DE LA BANCASSuRANCE
l’xcc 2009 été mé ’btt d db ctct iSo t ms c d systèm d tééh ip.
Chb Ctg css d csd ss ésts, fmt dévmt d s ctvté. e fft, s tc GBp ms d’xt mtt tf d’sscs ds rsscs Hms, d ptm t ds ssbtés cvs ds ttés fmt GBp. C mt d cstt ésv d cmmsss c st ss jts d dévmt.
Ds ctxt d s s cct,
ls ms és tf tt géé Chb Ctg t ttt 325 Ms d DH à 2009, hss d 234% cmtvmt à ’xcc 2008, tmmt gâc dévmt d ’ctvté bcssc.
tt dsh, Chb llD s c 5èm st vc c d 2 725 véhcs t t d mché d 11,22%. e tms d’s d’ffs, Chb llD bt, s tt d 1.532 véhcs djgés, 26% d t d mché, st s d t à s. l scété cédé à css d 240 véhcs d’ccs, déggt s-v d css d s d 7 Ms d DH. a 129 Ms d DH, s chff d’ffs gst hss d 28% t s éstt d’xtt fch égss d 66% s st à 2,6 Ms d DH.
• ds vés d fds ès d’vstsss s mché ; • ds cmts stctés. C stmt s’st ft égmt gâc ’tégt d’u G ds GBp, c ms x cts d’uCF d’ccéd à ct mb d’vtgs, dt s cx st s svts :
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
53
• S dév s ds céx d’v à ’mg d ttst; • S st sfsmmt vc s s gds ps d dévmt Mc ccmg s scts cbs ; • pt ds sygs dévés vc s ts méts d B d dét. PRIVATE EQUITy
l’é 2009 été mé chmt ds ctvtés d gst ds fds d’vstssmt d BCp t d u G s d v tté u attv ivstmts. l’ctvté d pvt ety été stcté 3 ôs :
ls xs sttégs d s t d dévmt s’tct t d mîts d cvmt t ’xcc ét.
CHAABI DOC NET : ExPLOITATION D’uN PRéCIEux PATRIMOINE Sécsé ds gst fss d tm chvst d G, ctt tmé 2009 gmm d’xts d s fstct d’cc v d’t ccté ddt tms d cts vbs. Chb Dc nt ésé, tt d ’xcc 2009, chff d’ffs d 15,3 Ms d DH t réstt nt d 5,7 Ms d DH ct 5,6 Ms d DH 2008. a tm d c xccs d’xtt, Chb Dc nt mé à b csttt cmèt d ss fds s t fcmt d ss ssss cès.
ESSOuKNA : IMPORTANTS PROjETS STRuCTuRANTS Dt ’xcc 2009, scété eSSouKna s s ythm d csè t s ssstc t s ctbt, tt stct mét, x dfféts ttés d G, ds s chg t svs d’ mb mtt d jts mmbs stctts. S ctvté cssté à t ést d és d’ t d jts (dt ds sègs d Bpr, cts d ss, cts d’ffs t sccss). p s, scété essk mé ést d ss éts mjs, cmt ds ttés d G, tmmt : • l sécst ds gcs d G cfmémt x stcts d Mstè d ’ité ; • l sécst ds stts tchs t fmts ’smb ds sts ctx ; • l ms c d v dtté vs ; • l vst d tm d cts ttés d G.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
55
• u ô géést à tvs u ivstmts gè 4 fds, dt gc ; • u ô dct : u Mt ivstmts gè fds d fds Chb Ct ivstssmt, céé jt 2009 t dté d’ ct t d 600 Ms d DH, détd s tcts d G ds s fds d’vstssmt ; • u ô mmb : u r estt ivstmts c-gè fds tst t mmb alHiF. l v gst ds ctvtés d pvt ety mt G d dss d’ é d gst x stdds ttx, mtsé mét. INTERMÉDIATION EN VALEURS DU TRÉSOR : MÉDIAFINANCE
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
54
Sécsé itmédt Vs d Tés, Médc s’st djgé s mché m vm d tscts d 2,125 Mds d DH, hss d 107% t à 2008. ls tscts ffctés scété s mché scd s st évés à 8,982 Mds d DH, gstt ccssmt d 37% t à ’é 2008. e tms d éstts, dt t bc, s st à 15,3 Ms d DH t éstt t sst à 9,8 Ms d DH à 2009.
aSSuraNCeS MAROC ASSISTANCE INTERNATIONALE : uN LEADERSHIP TOuTE éPREuvE ld d s sct d’ctvté, Mc assstc itt st désms ss ctô bs d G B p. S ctvté été cctésé, dt ’xcc 2009, ’évt stv d mché MDM t tcèmt fmc xct d mché c, dt s vts t s dbé st à sttég ms œv, à cmt d 2èm smst 2008 t sv 2009. as, s ms émss gbs s st étbs
à 275 Ms d DH t t gsté hss d 17% cmtvmt à f 2008. Ctt évt été mé chgmt d stct d chff d’ffs. e fft, mché c ctbé 1è fs, à s d 25% ds chff d’ffs gb d Mai, st g d 10,5 ts cmtvmt à ’xcc 2008.
l’mtt évt d s ctvté s’st tdt s d s chff d’ffs à 20,56 Ms d DH, gstt cssc d 124% é. Ctt fmc st d cmt à ’mtt gss ds dts d bcssc t s dbé é (+225%).
p s, hss ds ms émss t mts d sstté gb s st tdts éstt tch d 36 Ms d DH 2009 ct 29 Ms d DH 2008, st gss d 24%.
l éstt t sst à 12 Ms d DH ct 5,4 Ms d DH 2008, st hss d 123%.
a 27,3 Ms d DH éstt t gst ccssmt d 13% t à 2008. e détv, Mc assstc itt ttmt méé ss fdmtx cs t ss mgs éts cs d ’xcc 2009, cmt s tc d sttég d cssc tb ggé, t c, gâc à m dctvté t ds chgs d’xtt mîtsés.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V E I T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
56
Dt ’xcc 2009, ’ffctf ds scéts ds Bs ps régs st ssé d 467 000 à 477 000, st gss d 2%, g vc ythm d’gm tt ds bss scéts d G. istcs d éstt ds scéts, s Css d Svc t, dt ’é, s t ctv x débéts tvs v d sct ég t tvs à stctt ds tcts ds Bs ps régs ds s s méts d G t ds ’bt ds tts sttégs ccs t isttt. p t, s assmbés Géés ods ds Bpr t, c fs, é g bc d scéts vst s 1500 ts d ts, fc fvsé ds débts chs t fds, témgt d vtté ds bss cétvs d és B p. e t, mè fs 2009, pésdc d Cmté Dct d CpM sé, ds mssg d cmmct cè, dété ds scéts ds Bpr t ’ttchmt ds cts d BCp , ggmt sctf, cftt mss d G, cét d chss t d v sc.
SoCieteS de ServiCeS CHAABI LLD : uNE DOuBLE CERTIFICATION ISO
Mc assstc itt td csd s dsh s mché ds Mcs d Md t fc s ésc s mché c.
ayt ctvté c ct g dé t ccssmt t mgmt, Chb llD st d G B p cmt égmt m ss cts aKWa G t ntxs ls.
CHAABI COuRTAGE : uN DévELOPPEMENT AFFIRMé SuR LE MARCHé DE LA BANCASSuRANCE
l’xcc 2009 été mé ’btt d db ctct iSo t ms c d systèm d tééh ip.
Chb Ctg css d csd ss ésts, fmt dévmt d s ctvté. e fft, s tc GBp ms d’xt mtt tf d’sscs ds rsscs Hms, d ptm t ds ssbtés cvs ds ttés fmt GBp. C mt d cstt ésv d cmmsss c st ss jts d dévmt.
Ds ctxt d s s cct,
ls ms és tf tt géé Chb Ctg t ttt 325 Ms d DH à 2009, hss d 234% cmtvmt à ’xcc 2008, tmmt gâc dévmt d ’ctvté bcssc.
LA mUTUALITÉ ET LA CITOYENNETÉ, FERS DE LANCE DU GROUPE
vie aSSoCiative
aès ésst d tsft d cmt t d gst d tf d’ssc xhstf (ps, ptm t rssbté Cv) ds ttés fmt GBp, CHaaBi CourTaGe, tt scété ctv d GBp t gst d ss cvts t dts d’ssc, dév tt vc B t cts Fs mét, d vx dts Bcssc.
foNdatioN eduCatioN et Culture Mgé ctxt d cs, ’é 2009 étt cctésé, Fdt edct t Ct, mt d tts s ctvtés cts d Fdt ds tts s égs d rym. e fft, Fdt cté à s’gg ds s cx fstvs, s mt s st d t d xmté ds s égs s s cés d ys s’yt s s Bs régs. l Fdt s’st é c d c-ss mj ds t ds fstvs, c x ’gmtt d bdgt d 36%, sst d 9 400 000 DH 2008 à 14 800 000 DH 2009. ls ctvtés d mécét t d ssg t ésté ès d 20 944 000 DH 2009, t à 16 301 000 DH gstés 2008, st hss d 28,5%. l Fdt s’st égmt ggé à tvs ss étbssmts scs ds sct ds ms d tct d ’vmt. ls sscs d Fdt, csttés sstmt d sbvt GBp t ds ctsts d scté ds écs, s st chffés à 52 030 000 DH 31/12/09 ct 41 525 000 DH 2008, st hss d 25,30%.
tt dsh, Chb llD s c 5èm st vc c d 2 725 véhcs t t d mché d 11,22%. e tms d’s d’ffs, Chb llD bt, s tt d 1.532 véhcs djgés, 26% d t d mché, st s d t à s. l scété cédé à css d 240 véhcs d’ccs, déggt s-v d css d s d 7 Ms d DH. a 129 Ms d DH, s chff d’ffs gst hss d 28% t s éstt d’xtt fch égss d 66% s st à 2,6 Ms d DH.
ls xs sttégs d s t d dévmt s’tct t d mîts d cvmt t ’xcc ét.
CHAABI DOC NET : ExPLOITATION D’uN PRéCIEux PATRIMOINE Sécsé ds gst fss d tm chvst d G, ctt tmé 2009 gmm d’xts d s fstct d’cc v d’t ccté ddt tms d cts vbs. Chb Dc nt ésé, tt d ’xcc 2009, chff d’ffs d 15,3 Ms d DH t réstt nt d 5,7 Ms d DH ct 5,6 Ms d DH 2008. a tm d c xccs d’xtt, Chb Dc nt mé à b csttt cmèt d ss fds s t fcmt d ss ssss cès.
ESSOuKNA : IMPORTANTS PROjETS STRuCTuRANTS Dt ’xcc 2009, scété eSSouKna s s ythm d csè t s ssstc t s ctbt, tt stct mét, x dfféts ttés d G, ds s chg t svs d’ mb mtt d jts mmbs stctts. S ctvté cssté à t ést d és d’ t d jts (dt ds sègs d Bpr, cts d ss, cts d’ffs t sccss). p s, scété essk mé ést d ss éts mjs, cmt ds ttés d G, tmmt : • l sécst ds gcs d G cfmémt x stcts d Mstè d ’ité ; • l sécst ds stts tchs t fmts ’smb ds sts ctx ; • l ms c d v dtté vs ; • l vst d tm d cts ttés d G.
foNdatioN miCro-Crédit
foNdatioN CréatioN d’eNtrePriSeS
l sct d mc-cédt Mc tm v cgt ès ’ccd d fs, sgé mstè ds Fcs, t FBpMC t FZMC (Fdt ZaKoura Mc-Cédt). l gmt s céé s hss à mè st tms d ts d vt t d’ffctf t à dxèm c cc ’cs ds êts.
Tt ctt d fc s ô d’xt ès d mché ds céts d’tss d Mc, svt s tts sttégs d G, fdt mcé démch d cs t ds vstsss MDM Mc.
l jt liB (lw icm Bkg) v j d ccéts st d d d G B p mtè d bcst d t mc à fb v. l ô d Fdt ds c gd jt s’tc t ds ts svts :
• ptct à Cv d mt d ’ivstssmt fv ds MDM ds 5 ys d’cc e cét vc BMDM, CHaaBi BanK europe, BanK aMal t CiMe ;
• ovt d cmt vc géét tmt d ’dhés ckg liB ; • Cét d ct mét ; • ps chg t xéct ds éts bcs bss d tt t vsmt sècs GaB. a 31 décmb 2009, mb d’vts d cmts liB été d 2.100 t ccé 21 bchs d FBpMC. e, Fdt tcé à Cféc a d és Seep (Sm ets, edct d pmt) yt à Wshgt d 2 6 vmb 2009. ls d ctt cféc, Fdt ç x d m fmc sc.Cx cîttscdsts s fmc sc (t s ésts d fmcs scs). i st sssé CGap, «Th Mch & Ss Dell Fdt» t «Fd Fdt», t st é «Th MiX (Mcc ifmt exchg)».
ls cs cts tss, ds c ss, cs d ’xcc 2009 s ésmt ds s ts svts :
• amc d’ cét sttég t ét vc ds gsts tts sctv d sgt d cvts d tt(aniMa,FaCeMaroC, MeDGeneraTion, inVeST in MeD, tc...) ; • Sgt d’ cvt d cét tt vc aCiM dssé à Cmmss eé yt ms s chg d’ fmt ds ssbs égx d FCe Mc t Fc ; • Sgt d’ cvt d tt vc Ct d’ivstssmt d Mkès Tt ; • Ébt t démt gssf d’ systèm d’fmt t d gst d FCe cét vc CpM svcs ; • itégt d St Wb d Fdt ds v t d G B p. p s, FCe été Ss ofc t pt d ch 2M gmm Chgs édt 2009. Ctt ét médt g dffs ss b Mc ’ e ms d cmm dvtg s ’mg d m d Fdt t s s tété tt Ct d’exts mtè d’ccmgmt d cét d’tss.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V E I T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
57
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
55
LA mUTUALITÉ ET LA CITOYENNETÉ, FERS DE LANCE DU GROUPE
vie aSSoCiative
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V E I T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
56
Dt ’xcc 2009, ’ffctf ds scéts ds Bs ps régs st ssé d 467 000 à 477 000, st gss d 2%, g vc ythm d’gm tt ds bss scéts d G. istcs d éstt ds scéts, s Css d Svc t, dt ’é, s t ctv x débéts tvs v d sct ég t tvs à stctt ds tcts ds Bs ps régs ds s s méts d G t ds ’bt ds tts sttégs ccs t isttt. p t, s assmbés Géés ods ds Bpr t, c fs, é g bc d scéts vst s 1500 ts d ts, fc fvsé ds débts chs t fds, témgt d vtté ds bss cétvs d és B p. e t, mè fs 2009, pésdc d Cmté Dct d CpM sé, ds mssg d cmmct cè, dété ds scéts ds Bpr t ’ttchmt ds cts d BCp , ggmt sctf, cftt mss d G, cét d chss t d v sc.
foNdatioN eduCatioN et Culture Mgé ctxt d cs, ’é 2009 étt cctésé, Fdt edct t Ct, mt d tts s ctvtés cts d Fdt ds tts s égs d rym. e fft, Fdt cté à s’gg ds s cx fstvs, s mt s st d t d xmté ds s égs s s cés d ys s’yt s s Bs régs. l Fdt s’st é c d c-ss mj ds t ds fstvs, c x ’gmtt d bdgt d 36%, sst d 9 400 000 DH 2008 à 14 800 000 DH 2009. ls ctvtés d mécét t d ssg t ésté ès d 20 944 000 DH 2009, t à 16 301 000 DH gstés 2008, st hss d 28,5%. l Fdt s’st égmt ggé à tvs ss étbssmts scs ds sct ds ms d tct d ’vmt. ls sscs d Fdt, csttés sstmt d sbvt GBp t ds ctsts d scté ds écs, s st chffés à 52 030 000 DH 31/12/09 ct 41 525 000 DH 2008, st hss d 25,30%.
foNdatioN miCro-Crédit
foNdatioN CréatioN d’eNtrePriSeS
l sct d mc-cédt Mc tm v cgt ès ’ccd d fs, sgé mstè ds Fcs, t FBpMC t FZMC (Fdt ZaKoura Mc-Cédt). l gmt s céé s hss à mè st tms d ts d vt t d’ffctf t à dxèm c cc ’cs ds êts.
Tt ctt d fc s ô d’xt ès d mché ds céts d’tss d Mc, svt s tts sttégs d G, fdt mcé démch d cs t ds vstsss MDM Mc.
l jt liB (lw icm Bkg) v j d ccéts st d d d G B p mtè d bcst d t mc à fb v. l ô d Fdt ds c gd jt s’tc t ds ts svts :
• ptct à Cv d mt d ’ivstssmt fv ds MDM ds 5 ys d’cc e cét vc BMDM, CHaaBi BanK europe, BanK aMal t CiMe ;
ls cs cts tss, ds c ss, cs d ’xcc 2009 s ésmt ds s ts svts :
• amc d’ cét sttég t ét vc ds gsts tts sctv d sgt d cvts d tt(aniMa,FaCeMaroC, MeDGeneraTion, inVeST in MeD, tc...) ;
• ovt d cmt vc géét tmt d ’dhés ckg liB ;
• Sgt d’ cvt d cét tt vc aCiM dssé à Cmmss eé yt ms s chg d’ fmt ds ssbs égx d FCe Mc t Fc ;
• Cét d ct mét ; • ps chg t xéct ds éts bcs bss d tt t vsmt sècs GaB.
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V E I T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
57
• Sgt d’ cvt d tt vc Ct d’ivstssmt d Mkès Tt ;
a 31 décmb 2009, mb d’vts d cmts liB été d 2.100 t ccé 21 bchs d FBpMC.
• Ébt t démt gssf d’ systèm d’fmt t d gst d FCe cét vc CpM svcs ;
e, Fdt tcé à Cféc a d és Seep (Sm ets, edct d pmt) yt à Wshgt d 2 6 vmb 2009. ls d ctt cféc, Fdt ç x d m fmc sc.Cx cîttscdsts s fmc sc (t s ésts d fmcs scs). i st sssé CGap, «Th Mch & Ss Dell Fdt» t «Fd Fdt», t st é «Th MiX (Mcc ifmt exchg)».
• itégt d St Wb d Fdt ds v t d G B p. p s, FCe été Ss ofc t pt d ch 2M gmm Chgs édt 2009. Ctt ét médt g dffs ss b Mc ’ e ms d cmm dvtg s ’mg d m d Fdt t s s tété tt Ct d’exts mtè d’ccmgmt d cét d’tss.
COMPTE DE RESULTAT ifrs consolidé (en milliers de DH)
Intérêts et produits assimilés Intérêts et charges assimilés
MARGE D’ INTERÊT
7 068 955
843 481 -21 352
Gains ou pertes nets sur instruments financiers à la juste valeur par résultat Gains ou pertes nets sur actifs financiers disponibles à la vente
308 962 450 664
172 102 573 007
872 994
Produits des autres activités Charges des autres activités Charges générales d’exploitation Dotations aux amortissements et aux dépréciations des immobilisations incorporelles et corporelles
RESULTAT BRUT D’EXPLOITATION
RESULTAT AVANT IMPÔTS Impôts sur les bénéfices
RESULTAT NET
COmPTES CONSOLIDÉS AUx NORmES IAS/IFRS AU 31 DÉCEmBRE 2009
31/12/09 10 285 515
Actifs financiers à la juste valeur par résultat
18 380 403
35 854
26 462
16 583 143
8 090 307
Instruments dérivés de couverture
15 806 461
15 844 046
132 210 955
111 067 692
21 618 374
26 067 488
779 880
489 826
Ecart de réévaluation actif des portefeuilles couverts en taux
-
Actifs d’impôt exigible Actifs d’impôt différé
609 332
528 961
2 351 229
1 668 856
17 235
100 417
Immeubles de placement
5 910 268
Immobilisations incorporelles
397 987
Ecarts d’acquisition
396 362
TOTAL ACTIF IFRS
208 002 595
4 497 611 199 201 -
31/12/08 4 328 922 337 947 -1 105 168 -67 667 -7 468 -1 693 448 130 441
6 689 245 -7 376 236 -2 334 100 -952 084 -1 371 237
-635 922 -10 454 179 8 903 732 -191 446 -1 250 953
DES ACTIVITÉS OPÉRATIONNELLES FLUX NET DE TRÉSORERI E GÉNÉRÉ PAR L’ACTIVITÉ OPÉRATIONNELLE
- 1 485 106
-1 705 209
+/- Flux liés aux actifs financiers et aux participations +/- Flux liés aux immeubles de placement +/- Flux liés aux immobilisations corporelles et incorporelles
- 4 910 997 - 1 831 318
4 140 748 -853 998
+/- Flux de trésorerie provenant ou à destination des actionnaires 689 492 +/- Autres flux de trésorerie nets provenant des activités de financement 1 537 098 Flux net de trésorerie lié aux opérations de financement 2 226 590 EFFETDELA VARIATIONDESTAUXDE CHANGESURLA TRÉSORERIEET ÉQUIVALENTDE TRÉSORERIE - 2 844 AUGMENTATION/(DIMINUTION)NETTEDE LATRÉSORERIEETDES ÉQUIVALENTSDETRÉSORERIE -6 003 675
335 025 54 794 389 819
TOTALPASSIF IFRS
31/12/09 25 900 11 142 553 163 190 507 610 956 188 096 436 388 1 456 803 2 676 909 161 965 1 236 776 2 916 122 1 554 839 15 602 167 3 593 850 2 359 688 1 234 162 319 526 2 889 238 2 832 981 56 257
208 002 595
N.B : Le détail des état s de synthèse est disponible sur le site web du Groupe Banque Populaire www.gbp.ma
7 6 736 209 153 062 059 545 481 362 028 1 178 196 2 862 477 154 362 1 206 844 2 255 572 13 069 129 2 479 162 2 137 859 341 303 201 390 2 848 357 2 809 236 39 121
186 961 271
-5 344 412
- 6 742 315
-3 628 768
3 286 750
19 831 964
Caisse, Banques centrales, CCP (actif & passif)
18 380 396 1 451 568
16 769 876 1 102 934
10 259 615 3 568 674
18 380 396 1 451 568
13 828 289 -6 003 675
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
-2 405 363
TRÉSORERI E ET ÉQUIVALENTS DE TRÉSORERI E À L’OUVERTURE
Comptes (actif & passif) et prêts/emprunts à vue auprès des établissements de c rédit VARIATION DE LA TRÉSORERI E NETTE
31/12/08
- 425 527
-12 206 1 959 154 17 872 810
Comptes (actif & passif) et prêts/emprunts à vue auprès des établissements de c rédit TRÉSORERI E ET ÉQUIVALENTS DE TRÉSORERI E À LA CLÔTURE
186 961 271 (en milliers de DH)
Banques centrales, Trésor public, Service des chèques postaux Passifs financiers à la juste valeur par résultat Instruments dérivés de couverture Dettes envers les Etablissementsde crédit et assimilés Dettes envers la clientèle Dettes repréentées par un titre Titres de créance émis Ecart de réévaluation passif des portefeuilles couverts en taux Passifs d’impôt courant Passifs d’impôt différé Comptes de régularisation et autres passifs Dettes liées aux actifs non courants destinés à être cédés Provisions techniques des contrats d’assurance Provisions pour risques et charges Subventions, fonds publics affectés et fonds spéciaux de garantie Dettes subordonnées Capital et réserves liées Réserves consolidées - Part du groupe - Part des minoritaires Gains ou pertes latents ou différés, part du groupe Résultat net de l’exercice - Part du groupe - Part des minoritaires
39 121
2 809 236
350 007 713 525 32 229 419 -1 696 122 174 414
Caisse, Banques centrales, CCP (actif & passif)
PASSIF
2 848 357
31/12/09
FLUX NET DE TRÉSORERI E LIÉ AUX OPÉRATIONS D’INVESTISSE MENT
-
Participations dans des entreprises mises en équivalence Immobilisations corporelles
-1 480 565
4 284 833
+/- Dotations nettes aux amortissements des immobilisations corporelles et incorporelles +/- Dotations nettes pour dépréciation des écarts d’acquisition et des autres immobilisations +/- Dotations nettes pour dépréciation des actifs financiers +/- Dotations nettes aux provisions +/- Quote-part de résultat liée aux sociétés mises en équivalence +/- Perte nette/(gain net) des activités d’investissement +/- Perte nette/(gain net) des activités de financement +/- Autres mouvements TOTAL DES ÉLÉMENTS NON M ONÉTAIRES INCLUS DANS LE RÉSULTAT NET AVANT IMPÔTS ET DES AUTRES AJUSTEMENTS +/- Flux liés aux opérations avec les établissements de crédit et assimilés +/- Flux liés aux opérations avec la clientèle +/- Flux liés aux autres opérations affectant des actifs ou passifs financiers +/- Flux liés aux autres opérations affectant des actifs ou passifs non financiers - Impôts versés DIMINUTION/(AUGMENTATION) NETTE DES ACTIFS ET DES PASSIFS PROVENANT
31/12/08
Actifs non courants destinés à être cédés
58
- 1 395 595
(en milliers de DH)
(en milliers de DH)
Comptes de régularisation et autres actifs
7 468 19 152 -
4 328 922
TABLEAU DE FLUX DE TRESORERI E
BILAN
Placements détenus jusqu’à leur échéance
-237 837
4 284 833
2 832 981
RÉSULTAT AVANT IMPÔTS
Prêts et créances sur la clientèle
-419 -56 703
4 540 139 4 302 302
Résultat par action ( en dirham) Résultat dilué par action ( en dirham)
grouPe BaNque PoPulaire
Prêts et créances sur les Etablissements de crédit et assimilés
4 760 316
56 257
RESULTAT NET PART DU GROUPE
Actifs financiers disponibles à la vente
8 144 347 -3 266 261 -337 947
2 889 238
Résultat hors groupe
242 504 -393 275
8 963 447
4 341 955
Quote-part du résultat net des entreprises mises en équivalence Gains ou pertes nets sur autres actifs Variations de valeurs des écarts d’acquisition
822 129
745 109
-3 853 124 -350 007 -418 361
RESULTAT D’EXPLOITATION
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
759 626
412 702 -150 830
PRODUIT NET BANCAIRE
Coût du risque
Valeurs en caisse, Banques Centrales, Trésor public, Service des chèques postaux
6 727 880
899 744 -26 750
RESULTAT DES ACTIVITES DE MARCHE
ACTIF
31/12/08 9 525 018 -2 797 138
Commissions perçues Commissions servies
MARGE SUR COMMISSIONS
ETATS FINANCIERS
31/12/09 11 181 746 -4 112 791
59
19 831 964 1 959 154
grouPe Bnq PoPulaire raPPort d’audit Sur leS etatS fiNaNCierS CoNSolideS exerCiCe du 1 jaNvier au 31 deCemBre 2009 Nous avons effectué l’audit des états financiers consolidés ci-joints du Groupe Banque Populaire (Crédit Populaire du Maroc et ses filiales), comprenant le bilan au 31 décembre 2009, ainsi que le compte de résultat, l’état des variations des capitaux propres, l’état du résultat global et le tableau des flux de trésorerie pour l’exercice clos à cette date, et des notes contenant un résumé des principales méthodes comptables et d’autres notes explicatives. Ces états financiers font ressortir un montant de capitaux propres consolidés de 25.320.903 KMAD dont un bénéfice net consolidé de 2.889.238 KMAD. Responsabilité de la direction
La Direction est responsable de l’établissement et de la présentation sincère de ces états financiers, conformément aux Normes Internationales d’Information Financière. Cette responsabilité comprend la conception, la mise en place et le suivi d’un contrôle interne relatif à l’établissement et la présentation des états financiers ne comportant pas d’anomalie significative, que celles-ci résultent de fraudes ou d’erreurs, ainsi que la détermination d’estimations comptables raisonnables au regard des circonstances. Responsabilité des Auditeurs
Notre responsabilité est d’exprimer une opinion sur ces états financiers sur la base de notre audit. Nous avons effectué notre audit selon les Normes de la Profession au Maroc. Ces normes requièrent de notre part de nous conformer aux règles d’éthique, de planifier et de réaliser l’audit pour obtenir une assurance raisonnable que les états de synthèse ne comportent pas d’anomalie significative. Un audit implique la mise en œuvre de procédures en vue de recueillir des éléments probants concernant les montants et les informations fournis dans les états de synthèse. Le choix des procédures relève du jugement de l’auditeur, de même que l’évaluation du risque que les états financiers contiennent des anomalies significatives, que celles-ci résultent de fraudes ou d’erreurs. En procédant à ces évaluations du risque, l’auditeur prend en compte le contrôle interne en vigueur dans l’entité relatif à l’établissement et la présentation des états financiers afin de définir des procédures d’audit appropriées en la circonstance, et non dans le but d’exprimer une opinion sur l’efficacité de celui-ci. Un audit comporte également l’appréciation du caractère approprié des méthodes comptables retenues et le caractère raisonnable des estimations comptables faites par la direction, de même que l’appréciation de la présentation d’ensemble des états financiers. Nous estimons que les éléments probants recueillis sont suffisants et appropriés pour fonder notre opinion. Opinion sur les états de synthèse
À notre avis, les états financiers consolidés cités au premier paragraphe ci-dessus donnent, dans tous leurs aspects significatifs, une image fidèle de la situation financière de l’ensemble constitué par les personnes et entités comprises dans la consolidation au 31 décembre 2009, ainsi que de la performance financière et des flux de trésorerie pour l’exercice clos à cette date, conformément aux normes Internationales d’Information Financière (IFRS).
Csbnc, 31 s 2010 DeloitteAudit Ahed Benabdelkhalek Associé
ls Csss Cps
mazars masnaoui Kaal mokdad Associé
COMPTE DE RESULTAT ifrs consolidé (en milliers de DH)
Intérêts et produits assimilés Intérêts et charges assimilés
MARGE D’ INTERÊT
7 068 955
843 481 -21 352
Gains ou pertes nets sur instruments financiers à la juste valeur par résultat Gains ou pertes nets sur actifs financiers disponibles à la vente
308 962 450 664
172 102 573 007
872 994
Produits des autres activités Charges des autres activités Charges générales d’exploitation Dotations aux amortissements et aux dépréciations des immobilisations incorporelles et corporelles
RESULTAT BRUT D’EXPLOITATION
RESULTAT AVANT IMPÔTS Impôts sur les bénéfices
RESULTAT NET
COmPTES CONSOLIDÉS AUx NORmES IAS/IFRS AU 31 DÉCEmBRE 2009
31/12/09 10 285 515
Actifs financiers à la juste valeur par résultat
18 380 403
35 854
26 462
16 583 143
8 090 307
Instruments dérivés de couverture
15 806 461
15 844 046
132 210 955
111 067 692
21 618 374
26 067 488
779 880
489 826
Ecart de réévaluation actif des portefeuilles couverts en taux
-
Actifs d’impôt exigible Actifs d’impôt différé
609 332
528 961
2 351 229
1 668 856
17 235
100 417
Immeubles de placement
5 910 268
Immobilisations incorporelles
397 987
Ecarts d’acquisition
396 362
TOTAL ACTIF IFRS
208 002 595
4 497 611 199 201 -
31/12/08 4 328 922 337 947 -1 105 168 -67 667 -7 468 -1 693 448 130 441
6 689 245 -7 376 236 -2 334 100 -952 084 -1 371 237
-635 922 -10 454 179 8 903 732 -191 446 -1 250 953
DES ACTIVITÉS OPÉRATIONNELLES FLUX NET DE TRÉSORERI E GÉNÉRÉ PAR L’ACTIVITÉ OPÉRATIONNELLE
- 1 485 106
-1 705 209
+/- Flux liés aux actifs financiers et aux participations +/- Flux liés aux immeubles de placement +/- Flux liés aux immobilisations corporelles et incorporelles
- 4 910 997 - 1 831 318
4 140 748 -853 998
+/- Flux de trésorerie provenant ou à destination des actionnaires 689 492 +/- Autres flux de trésorerie nets provenant des activités de financement 1 537 098 Flux net de trésorerie lié aux opérations de financement 2 226 590 EFFETDELA VARIATIONDESTAUXDE CHANGESURLA TRÉSORERIEET ÉQUIVALENTDE TRÉSORERIE - 2 844 AUGMENTATION/(DIMINUTION)NETTEDE LATRÉSORERIEETDES ÉQUIVALENTSDETRÉSORERIE -6 003 675
335 025 54 794 389 819
TOTALPASSIF IFRS
31/12/09 25 900 11 142 553 163 190 507 610 956 188 096 436 388 1 456 803 2 676 909 161 965 1 236 776 2 916 122 1 554 839 15 602 167 3 593 850 2 359 688 1 234 162 319 526 2 889 238 2 832 981 56 257
208 002 595
7 6 736 209 153 062 059 545 481 362 028 1 178 196 2 862 477 154 362 1 206 844 2 255 572 13 069 129 2 479 162 2 137 859 341 303 201 390 2 848 357 2 809 236 39 121
186 961 271
-5 344 412
- 6 742 315
-3 628 768
3 286 750
19 831 964
Caisse, Banques centrales, CCP (actif & passif)
18 380 396 1 451 568
16 769 876 1 102 934
10 259 615 3 568 674
18 380 396 1 451 568
13 828 289 -6 003 675
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
-2 405 363
TRÉSORERI E ET ÉQUIVALENTS DE TRÉSORERI E À L’OUVERTURE
Comptes (actif & passif) et prêts/emprunts à vue auprès des établissements de c rédit VARIATION DE LA TRÉSORERI E NETTE
31/12/08
- 425 527
-12 206 1 959 154 17 872 810
Comptes (actif & passif) et prêts/emprunts à vue auprès des établissements de c rédit TRÉSORERI E ET ÉQUIVALENTS DE TRÉSORERI E À LA CLÔTURE
186 961 271 (en milliers de DH)
Banques centrales, Trésor public, Service des chèques postaux Passifs financiers à la juste valeur par résultat Instruments dérivés de couverture Dettes envers les Etablissementsde crédit et assimilés Dettes envers la clientèle Dettes repréentées par un titre Titres de créance émis Ecart de réévaluation passif des portefeuilles couverts en taux Passifs d’impôt courant Passifs d’impôt différé Comptes de régularisation et autres passifs Dettes liées aux actifs non courants destinés à être cédés Provisions techniques des contrats d’assurance Provisions pour risques et charges Subventions, fonds publics affectés et fonds spéciaux de garantie Dettes subordonnées Capital et réserves liées Réserves consolidées - Part du groupe - Part des minoritaires Gains ou pertes latents ou différés, part du groupe Résultat net de l’exercice - Part du groupe - Part des minoritaires
39 121
2 809 236
350 007 713 525 32 229 419 -1 696 122 174 414
Caisse, Banques centrales, CCP (actif & passif)
PASSIF
2 848 357
31/12/09
FLUX NET DE TRÉSORERI E LIÉ AUX OPÉRATIONS D’INVESTISSE MENT
-
Participations dans des entreprises mises en équivalence Immobilisations corporelles
-1 480 565
4 284 833
+/- Dotations nettes aux amortissements des immobilisations corporelles et incorporelles +/- Dotations nettes pour dépréciation des écarts d’acquisition et des autres immobilisations +/- Dotations nettes pour dépréciation des actifs financiers +/- Dotations nettes aux provisions +/- Quote-part de résultat liée aux sociétés mises en équivalence +/- Perte nette/(gain net) des activités d’investissement +/- Perte nette/(gain net) des activités de financement +/- Autres mouvements TOTAL DES ÉLÉMENTS NON M ONÉTAIRES INCLUS DANS LE RÉSULTAT NET AVANT IMPÔTS ET DES AUTRES AJUSTEMENTS +/- Flux liés aux opérations avec les établissements de crédit et assimilés +/- Flux liés aux opérations avec la clientèle +/- Flux liés aux autres opérations affectant des actifs ou passifs financiers +/- Flux liés aux autres opérations affectant des actifs ou passifs non financiers - Impôts versés DIMINUTION/(AUGMENTATION) NETTE DES ACTIFS ET DES PASSIFS PROVENANT
31/12/08
Actifs non courants destinés à être cédés
58
- 1 395 595
(en milliers de DH)
(en milliers de DH)
Comptes de régularisation et autres actifs
7 468 19 152 -
4 328 922
TABLEAU DE FLUX DE TRESORERI E
BILAN
Placements détenus jusqu’à leur échéance
-237 837
4 284 833
2 832 981
RÉSULTAT AVANT IMPÔTS
Prêts et créances sur la clientèle
-419 -56 703
4 540 139 4 302 302
Résultat par action ( en dirham) Résultat dilué par action ( en dirham)
grouPe BaNque PoPulaire
Prêts et créances sur les Etablissements de crédit et assimilés
4 760 316
56 257
RESULTAT NET PART DU GROUPE
Actifs financiers disponibles à la vente
8 144 347 -3 266 261 -337 947
2 889 238
Résultat hors groupe
242 504 -393 275
8 963 447
4 341 955
Quote-part du résultat net des entreprises mises en équivalence Gains ou pertes nets sur autres actifs Variations de valeurs des écarts d’acquisition
822 129
745 109
-3 853 124 -350 007 -418 361
RESULTAT D’EXPLOITATION
E R I 9 A 0 L 0 U 2 P O É T I P V I E T U Q C A N ’ A D T B E R P O U P O P A R R G
759 626
412 702 -150 830
PRODUIT NET BANCAIRE
Coût du risque
Valeurs en caisse, Banques Centrales, Trésor public, Service des chèques postaux
6 727 880
899 744 -26 750
RESULTAT DES ACTIVITES DE MARCHE
ACTIF
31/12/08 9 525 018 -2 797 138
Commissions perçues Commissions servies
MARGE SUR COMMISSIONS
ETATS FINANCIERS
31/12/09 11 181 746 -4 112 791
59
19 831 964 1 959 154
grouPe Bnq PoPulaire raPPort d’audit Sur leS etatS fiNaNCierS CoNSolideS exerCiCe du 1 jaNvier au 31 deCemBre 2009 Nous avons effectué l’audit des états financiers consolidés ci-joints du Groupe Banque Populaire (Crédit Populaire du Maroc et ses filiales), comprenant le bilan au 31 décembre 2009, ainsi que le compte de résultat, l’état des variations des capitaux propres, l’état du résultat global et le tableau des flux de trésorerie pour l’exercice clos à cette date, et des notes contenant un résumé des principales méthodes comptables et d’autres notes explicatives. Ces états financiers font ressortir un montant de capitaux propres consolidés de 25.320.903 KMAD dont un bénéfice net consolidé de 2.889.238 KMAD. Responsabilité de la direction
La Direction est responsable de l’établissement et de la présentation sincère de ces états financiers, conformément aux Normes Internationales d’Information Financière. Cette responsabilité comprend la conception, la mise en place et le suivi d’un contrôle interne relatif à l’établissement et la présentation des états financiers ne comportant pas d’anomalie significative, que celles-ci résultent de fraudes ou d’erreurs, ainsi que la détermination d’estimations comptables raisonnables au regard des circonstances. Responsabilité des Auditeurs
Notre responsabilité est d’exprimer une opinion sur ces états financiers sur la base de notre audit. Nous avons effectué notre audit selon les Normes de la Profession au Maroc. Ces normes requièrent de notre part de nous conformer aux règles d’éthique, de planifier et de réaliser l’audit pour obtenir une assurance raisonnable que les états de synthèse ne comportent pas d’anomalie significative. Un audit implique la mise en œuvre de procédures en vue de recueillir des éléments probants concernant les montants et les informations fournis dans les états de synthèse. Le choix des procédures relève du jugement de l’auditeur, de même que l’évaluation du risque que les états financiers contiennent des anomalies significatives, que celles-ci résultent de fraudes ou d’erreurs. En procédant à ces évaluations du risque, l’auditeur prend en compte le contrôle interne en vigueur dans l’entité relatif à l’établissement et la présentation des états financiers afin de définir des procédures d’audit appropriées en la circonstance, et non dans le but d’exprimer une opinion sur l’efficacité de celui-ci. Un audit comporte également l’appréciation du caractère approprié des méthodes comptables retenues et le caractère raisonnable des estimations comptables faites par la direction, de même que l’appréciation de la présentation d’ensemble des états financiers. Nous estimons que les éléments probants recueillis sont suffisants et appropriés pour fonder notre opinion. Opinion sur les états de synthèse
À notre avis, les états financiers consolidés cités au premier paragraphe ci-dessus donnent, dans tous leurs aspects significatifs, une image fidèle de la situation financière de l’ensemble constitué par les personnes et entités comprises dans la consolidation au 31 décembre 2009, ainsi que de la performance financière et des flux de trésorerie pour l’exercice clos à cette date, conformément aux normes Internationales d’Information Financière (IFRS).
Csbnc, 31 s 2010 DeloitteAudit Ahed Benabdelkhalek Associé
N.B : Le détail des état s de synthèse est disponible sur le site web du Groupe Banque Populaire www.gbp.ma
You're Reading a Preview Unlock full access with a free trial.
Download With Free Trial
ls Csss Cps
mazars masnaoui Kaal mokdad Associé