Paulina Christensen, Anne Fox - Niemiecki Dla Bystrzaków [2008 - HQ - HELION]

Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

Tytuł oryginału: German for Dummies® Tłumaczenie: Anna i Miłosz Urban ISBN: 978-83-246-7776-4 For Dummies® trademark is the exclusive property of Wiley and is used under license. Original English Language edition Copyright © 2000 by Wiley Publishing, Inc. All rights reserved including the right of reproduction in whole or in part in any form. This translation published by arrangement with Wiley Publishing, Inc. Oryginalne anglojęzyczne wydanie © 2000 by Wiley Publishing, Inc. Wszelkie prawa, włączając prawo do reprodukcji całości lub części w jakiejkolwiek formie, zarezerwowane. Tłumaczenie opublikowane na mocy porozumienia z Wiley Publishing, Inc. Wiley, the Wiley Publishing Logo, For Dummies, the Dummies Man, A Reference for the Rest of Us!, The Dummies Way, Dummies Daily, The Fun and Easy Way, Dummies.com and related trade dress are trademarks of John Wiley and Sons, Inc. and/or its affiliates in the United States and/or other countries. Used under license. Wiley, the Wiley Publishing Logo, For Dummies, the Dummies Man, A Reference for the Rest of Us!, The Dummies Way, Dummies Daily, The Fun and Easy Way, Dummies.com i związana z tym szata graficzna są markami handlowymi John Wiley and Sons, Inc. i/lub firm stowarzyszonych w Stanach Zjednoczonych i/lub innych krajach. Wykorzystywane na podstawie licencji. Translation copyright © 2010 by Helion S.A. Polish language edition published by Helion S.A. Copyright © 2010. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected] WWW: http://dlabystrzakow.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://dlabystrzakow.pl/user/opinie?niembv_ebook Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Dodatkowe materiały do książki można znaleźć pod adresem: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/niembv_p.zip • Poleć książkę na Facebook.com

• Księgarnia internetowa

• Kup w wersji papierowej

• Lubię to! » Nasza społeczność

• Oceń książkę


Spis treści O autorach .............................................................................................................................. 11 O Berlitzu ................................................................................................................................. 13 Podziękowania od autorów ..................................................................................................... 15 Wstęp ...................................................................................................................................... 17 O książce ..................................................................................................................................................... 17 Konwencje zastosowane w książce .................................................................................................................. 17 Naiwne założenia .......................................................................................................................................... 18 Jak podzielona jest książka ............................................................................................................................. 19 Część I: Na dobry początek ....................................................................................................................... 19 Część II: Niemiecki w akcji ....................................................................................................................... 19 Część III: Niemiecki w podróży ................................................................................................................. 19 Część IV: Dekalogi .................................................................................................................................. 19 Część V: Dodatki ..................................................................................................................................... 19 Ikony użyte w książce .................................................................................................................................... 20 Co dalej ....................................................................................................................................................... 20 Materiały do pobrania ................................................................................................................................... 20

Część I: Na dobry początek ...........................................21 Rozdział 1: Niemiecki nie jest Ci zupełnie obcy ...................................................................... 23 Niemiecki, który już znasz ............................................................................................................................. 23 Homonimy ............................................................................................................................................... 23 Krewniacy ................................................................................................................................................ 24 Fałszywi przyjaciele .................................................................................................................................. 25 Zapożyczenia ........................................................................................................................................... 26 Stosowanie popularnych zwrotów ................................................................................................................... 28 Podstawy wymowy ........................................................................................................................................ 29 Jak radzić sobie z akcentem w języku niemieckim ......................................................................................... 29 Nauka niemieckiego alfabetu ..................................................................................................................... 29 Wymowa samogłosek ................................................................................................................................ 29 Wymowa przegłosów (umlautów) .............................................................................................................. 30 Wymowa dyftongów ................................................................................................................................. 30 Wymowa spółgłosek .................................................................................................................................. 31 Poznajemy nową literę: „ß” ....................................................................................................................... 32 Wymowa połączeń spółgłosek .................................................................................................................... 32


4

Niemiecki dla bystrzaków Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej ......................................................... 33 Rodzaje słów ................................................................................................................................................ 34 Rzeczowniki ............................................................................................................................................. 34 Przymiotniki ............................................................................................................................................. 34 Czasowniki ............................................................................................................................................... 35 Przysłówki ............................................................................................................................................... 36 Proste konstrukcje zdaniowe .......................................................................................................................... 36 Układanie słów we właściwym porządku .................................................................................................... 36 Stawianie czasownika na drugim miejscu .................................................................................................... 36 Czasownik na szarym końcu ...................................................................................................................... 37 Tworzenie pytań ....................................................................................................................................... 38 Czas przeszły, teraźniejszy i przyszły .............................................................................................................. 38 Koncentrując się na tu i teraz ..................................................................................................................... 38 Porozmawiajmy o przeszłości: z użyciem czasu Perfekt ................................................................................ 39 Pisząc o przeszłości: z użyciem czasu przeszłego prostego ............................................................................ 40 Mówiąc o przyszłości ................................................................................................................................ 41 Trudne przypadków przypadki ...................................................................................................................... 41 Mianownik ............................................................................................................................................... 42 Biernik ..................................................................................................................................................... 42 Celownik .................................................................................................................................................. 42 Dopełniacz ............................................................................................................................................... 42 Dlaczego liczą się wszystkie przypadki ........................................................................................................ 42 Liczebniki .................................................................................................................................................... 46

Rozdział 3: Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić ............................................... 49 Wybrać formę grzecznościową czy nie? ........................................................................................................... 49 Powitania i pozdrowienia .............................................................................................................................. 50 Jak się masz? ............................................................................................................................................ 50 Odpowiedzi na pytanie: „Jak się masz?” .................................................................................................... 51 Przedstawianie siebie i swoich przyjaciół ......................................................................................................... 53 Przedstawianie przyjaciół .......................................................................................................................... 53 Sposoby przedstawiania na specjalne okazje ............................................................................................... 54 Przedstawianie samego siebie .................................................................................................................... 55 Rozmowa o miastach, państwach i narodowości .............................................................................................. 56 Informowanie innych, skąd jesteś ............................................................................................................... 56 Czasownik „być” ...................................................................................................................................... 57 Pytanie innych, skąd pochodzą .................................................................................................................. 57 Kommen: przychodzić .............................................................................................................................. 58 Poznajemy narodowości ............................................................................................................................ 59 Jakim mówisz językiem? ............................................................................................................................ 60 Pożegnanie ................................................................................................................................................... 61


Spis treści

Część II: Niemiecki w akcji ............................................65 Rozdział 4: Poznajmy się: rozmowy towarzyskie ..................................................................... 67 Mówienie o sobie .......................................................................................................................................... 67 Opisywanie pracy ..................................................................................................................................... 67 Podawanie adresu i numeru telefonu .......................................................................................................... 69 Rzeczowniki i ich rodzajniki ...................................................................................................................... 70 Zaimki dzierżawcze .................................................................................................................................. 72 Mówienie o swojej rodzinie ............................................................................................................................ 73 Rozmowa o pogodzie .................................................................................................................................... 75 Jak jest na dworze? ..................................................................................................................................... 75 Podawanie temperatury ............................................................................................................................. 76 Kilka słów o pogodzie ............................................................................................................................... 76

Rozdział 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie ...................................................... 79 Czy czas na posiłek? ..................................................................................................................................... 79 Wszystko o posiłkach ..................................................................................................................................... 80 Nakrywanie do stołu ...................................................................................................................................... 81 Wyjście do restauracji .................................................................................................................................... 81 Gdzie można coś zjeść .............................................................................................................................. 81 Dokonywanie rezerwacji ............................................................................................................................ 82 Przybycie do lokalu i zajęcie miejsca .......................................................................................................... 84 Rozszyfrowywanie menu ........................................................................................................................... 85 Składanie zamówienia ............................................................................................................................... 88 Stosowanie trybu przypuszczającego .......................................................................................................... 88 Stosowanie czasowników modalnych .......................................................................................................... 89 Zamawianie czegoś specjalnego ................................................................................................................. 90 Odpowiedzi na pytanie: „Jak panu smakowało?” ........................................................................................ 90 Płacenie rachunku .................................................................................................................................... 90 Zakupy spożywcze ........................................................................................................................................ 92 Artykuły spożywcze .................................................................................................................................. 93 Miary i wagi ............................................................................................................................................. 94

Rozdział 6: Idziemy na zakupy ................................................................................................. 99 Gdzie można zrobić zakupy ........................................................................................................................... 99 Jak zapytać o godziny otwarcia ....................................................................................................................... 99 Jak dać sobie radę w sklepie? ....................................................................................................................... 100 Uprzejmie pytam… .................................................................................................................................... 101 Mówienie „proszę” ................................................................................................................................. 101 Mówienie „przepraszam” ........................................................................................................................ 101 Oglądanie w dobrym stylu ........................................................................................................................... 102 Prośba o pomoc w sklepie ............................................................................................................................ 102 Kupowanie ubrań ....................................................................................................................................... 103 Więc chodź, pomaluj mój niemiecki ......................................................................................................... 104 Przymierzanie ........................................................................................................................................ 105 Płacenie za zakupy ...................................................................................................................................... 107 Porównania ................................................................................................................................................ 108


5

6

Niemiecki dla bystrzaków Rozdział 7: Wyjście na miasto ............................................................................................... 111 Podawanie czasu ........................................................................................................................................ 111 Pytanie o godzinę ................................................................................................................................... 111 Podawanie czasu w „staromodny” sposób: od 1 do 12 .............................................................................. 112 Podawanie czasu: od 0 do 24 .................................................................................................................. 113 Pory dnia ............................................................................................................................................... 113 Dni tygodnia .......................................................................................................................................... 113 Na co masz ochotę? .................................................................................................................................... 115 Wyjście do kina .......................................................................................................................................... 115 Wybieranie seansu .................................................................................................................................. 115 Kupno biletów ........................................................................................................................................ 116 Co to było? Forma przeszła czasownika sein ................................................................................................. 118 Wyjście do muzeum .................................................................................................................................... 118 Mówienie o czynnościach w przeszłości ........................................................................................................ 120 Tworzenie imiesłowu czasu przeszłego ..................................................................................................... 120 Użycie haben w czasie Perfekt ................................................................................................................. 122 Użycie sein w czasie Perfekt .................................................................................................................... 122 Porwać widownię ........................................................................................................................................ 124 Jak było? Rozmowy o rozrywce .................................................................................................................... 124 Twoje zdanie ......................................................................................................................................... 124 Co Ty o tym sądzisz ............................................................................................................................... 125 Wyjście na imprezę ..................................................................................................................................... 127 Zaproszenie na imprezę .......................................................................................................................... 127 Rozmowy o imprezie .............................................................................................................................. 128

Rozdział 8: Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu ...................................................... 131 Rozmowy o zainteresowaniach ..................................................................................................................... 131 Kolekcjonowanie .................................................................................................................................... 131 Mówienie innym o swoim hobby .............................................................................................................. 132 Refleksje o zaimkach zwrotnych ................................................................................................................... 132 Odmiana zaimków .................................................................................................................................. 132 Niektóre popularne czasowniki zwrotne ........................................................................................................ 133 Uprawianie sportu ...................................................................................................................................... 135 Gra z czasownikiem spielen ..................................................................................................................... 135 Czasem wystarczy czasownik ................................................................................................................... 135 Zapraszanie do gry ................................................................................................................................. 136 Poznawanie świata zewnętrznego ................................................................................................................. 137 Spacerowanie i wędrowanie ..................................................................................................................... 137 Co można zobaczyć po drodze ................................................................................................................. 138 Wycieczka w góry ................................................................................................................................... 139 Wycieczka na wieś .................................................................................................................................. 141 Wyjazd nad morze .................................................................................................................................. 142

Rozdział 9: Rozmowa telefoniczna i wysyłanie poczty .......................................................... 145 Łatwe rozmowy telefoniczne ........................................................................................................................ 145 Zaproszenie na przyjęcie ......................................................................................................................... 146 Łączenie ................................................................................................................................................ 146 Umawianie się ............................................................................................................................................ 148


Spis treści Zostawianie wiadomości .............................................................................................................................. 149 Słów kilka o zaimkach w celowniku .............................................................................................................. 150 Wysyłanie listu, faksu, e-maila ...................................................................................................................... 151 Wysyłanie listu lub pocztówki .................................................................................................................. 151 Wysyłanie faksu ...................................................................................................................................... 153 Wysyłanie e-maila ................................................................................................................................... 153

Rozdział 10: W biurze i w domu ............................................................................................. 157 Wynajmowanie mieszkania lub domu ........................................................................................................... 157 Jak powiedzieć, czego chcesz ................................................................................................................... 157 Rozszyfrowywanie ogłoszeń ..................................................................................................................... 158 Zadawanie właściwych pytań .................................................................................................................. 158 Rozmowa o mieszkaniu ........................................................................................................................... 159 Zawieranie umowy ................................................................................................................................. 159 Praca w biurze ............................................................................................................................................ 161 Jak opanować biurko i przybory ............................................................................................................... 161 Inne miejsca w biurze… .......................................................................................................................... 162 Wydawanie poleceń .................................................................................................................................... 163

Część III: Niemiecki w podróży ....................................167 Rozdział 11: Money, Money, Money ...................................................................................... 169 Wymiana waluty ......................................................................................................................................... 169 W drodze do bankomatu ............................................................................................................................. 171 Formułowanie rozkazów .............................................................................................................................. 172

Rozdział 12: Pytanie o drogę ................................................................................................. 177 Jak poprosić o pomoc w dotarciu na miejsce .................................................................................................. 177 Jak daleko jeszcze? ...................................................................................................................................... 179 Tu i tam ..................................................................................................................................................... 179 Pytanie: „Jak się tam dostanę?” ................................................................................................................... 180 Użycie „in” ............................................................................................................................................ 180 Użycie „nach” ........................................................................................................................................ 181 Użycie „zu” ........................................................................................................................................... 181 Jak opisać położenie .................................................................................................................................... 182 W prawo, w lewo, na północ, południe, wschód i zachód ............................................................................... 184 W lewo i prawo ...................................................................................................................................... 184 Strony świata .......................................................................................................................................... 184 Ruszając w trasę ......................................................................................................................................... 185 Pierwszy, drugi, trzeci itd. ........................................................................................................................... 185 Podróż samochodem albo innym pojazdem ................................................................................................... 188

Rozdział 13: Pobyt w hotelu .................................................................................................. 191 Znalezienie hotelu ...................................................................................................................................... 191 Rezerwacja pokoi ........................................................................................................................................ 192 Jak powiedzieć, kiedy i jak długo chcesz zostać .......................................................................................... 192 Jaki to ma być pokój ................................................................................................................................ 192 Pytanie o cenę ........................................................................................................................................ 193 Finalizacja rezerwacji .............................................................................................................................. 194


7

8

Niemiecki dla bystrzaków Zameldowanie: nazwiska, adresy i numery pokojów ...................................................................................... 195 Jak długo zamierza pan zostać? ................................................................................................................ 195 Wypełnianie formularza zameldowania .................................................................................................... 196 Zabawa z kluczami ................................................................................................................................. 196 Jak zapytać o wyposażenie ....................................................................................................................... 197 Wymeldowanie i płacenie rachunku .............................................................................................................. 199 Jak poprosić o rachunek ........................................................................................................................... 199 Jak zapytać o opłaty specjalne .................................................................................................................. 200 Krótkie rozstanie w hotelu ....................................................................................................................... 200

Rozdział 14: Podróżowanie: samoloty, pociągi, taksówki, autobusy .................................... 203 Na lotnisku ................................................................................................................................................. 203 Odbiór biletu ......................................................................................................................................... 203 Odprawa ............................................................................................................................................... 204 Przejście przez kontrolę paszportową ....................................................................................................... 206 Przejście przez odprawę celną ................................................................................................................. 207 Podróżowanie samochodem ......................................................................................................................... 207 Wynajem samochodu .............................................................................................................................. 207 Odczytywanie map i znaków drogowych ................................................................................................... 209 Na stacji kolejowej ...................................................................................................................................... 210 Odczytywanie tablic przyjazdów i odjazdów ............................................................................................. 211 Pozyskiwanie informacji .......................................................................................................................... 211 Kupno biletów ........................................................................................................................................ 212 Jak sprawdzić, kiedy rozdzielić czasowniki ..................................................................................................... 214 Opanowanie autobusów, metra i taksówek .................................................................................................... 215 Jak złapać autobus .................................................................................................................................. 215 Jak złapać taksówkę ................................................................................................................................ 217

Rozdział 15: Planowanie wyjazdu .......................................................................................... 219 W biurze podróży ....................................................................................................................................... 219 Plany na przyszłość: zastosowanie czasu przyszłego ....................................................................................... 221 Kalendarz i daty ......................................................................................................................................... 222 Jednostki kalendarza ............................................................................................................................... 222 Nazwy miesięcy ...................................................................................................................................... 223 Opisywanie wydarzeń za pomocą miesięcy ............................................................................................... 223 Nazywanie konkretnych pór za pomocą miesięcy ....................................................................................... 223 Daty ...................................................................................................................................................... 224 Paszporty i wizy .......................................................................................................................................... 225

Rozdział 16: Nagłe wypadki ................................................................................................... 227 Jak poprosić o pomoc w razie wypadku ......................................................................................................... 227 Wołanie o pomoc ................................................................................................................................... 227 Jak zgłosić wypadek ................................................................................................................................ 228 Proszenie o pomoc kogoś, kto mówi po polsku .......................................................................................... 228 Wizyta u lekarza albo w szpitalu .................................................................................................................. 228 Jak powiedzieć, co Cię boli ...................................................................................................................... 229 Informacja o stanie zdrowia ..................................................................................................................... 230


Spis treści Badanie ................................................................................................................................................. 230 Nazywanie części ciała ............................................................................................................................ 231 Diagnoza ............................................................................................................................................... 232 Leczenie ................................................................................................................................................ 233 Rozmowa z policją ...................................................................................................................................... 235 Zgłaszanie kradzieży ............................................................................................................................... 235 Odpowiadanie na pytania policji ............................................................................................................. 236 Ochrona Twoich praw za granicą ............................................................................................................ 237

Część IV: Dekalogi ......................................................241 Rozdział 17: Dziesięć sposobów na szybkie opanowanie niemieckiego ............................... 243 Zaglądaj do słownika .................................................................................................................................. 243 Tworzenie rodzin słów ................................................................................................................................ 243 Lista zakupów ............................................................................................................................................ 243 Obchodzenie Dnia Języka Niemieckiego! ..................................................................................................... 244 Słuchanie kaset i płyt ................................................................................................................................... 244 Słuchanie radia i oglądanie telewizji ............................................................................................................. 244 Kurs na płycie CD-ROM ........................................................................................................................... 244 Oglądanie niemieckich filmów ...................................................................................................................... 244 Czytanie niemieckich publikacji .................................................................................................................... 244 Surfowanie po internecie ............................................................................................................................. 245

Rozdział 18: Dziesięć wyrażeń, których nie należy używać ................................................... 247 Używaj formy grzecznościowej ..................................................................................................................... 247 Zwracaj się właściwie do pracowników obsługi .............................................................................................. 247 Nie szukaj dziury w całym ........................................................................................................................... 248 Nie upijaj się .............................................................................................................................................. 248 Z szacunkiem dla prawa .............................................................................................................................. 248 Uważaj na konkursy .................................................................................................................................... 248 Paraduj odpowiednio po domu .................................................................................................................... 248 Nie wpadnij jak śliwka w kompot… ............................................................................................................. 248 Jedz poprawnie ........................................................................................................................................... 249 Uważaj na urodzaj rodzaju .......................................................................................................................... 249

Rozdział 19: Dziesięć ulubionych niemieckich zwrotów ....................................................... 251 Alles klar! .................................................................................................................................................. 251 Geht in Ordnung ........................................................................................................................................ 251 Kein Problem ............................................................................................................................................. 251 Guten Appetit! ........................................................................................................................................... 252 Deine Sorgen möchte ich haben! .................................................................................................................. 252 Das darf doch wohl nicht wahr sein! ............................................................................................................. 252 Mir reicht’s! ............................................................................................................................................... 252 Wie schön! ................................................................................................................................................. 252 Genau ........................................................................................................................................................ 252 Stimmt’s? ................................................................................................................................................... 253


9

10

Niemiecki dla bystrzaków Rozdział 20: Dziesięć najważniejszych niemieckich świąt ................................................... 255 Heilige Drei Könige .................................................................................................................................... 255 Karneval / Fastnacht / Fasching ................................................................................................................... 255 Ostern ........................................................................................................................................................ 256 Erster April ................................................................................................................................................ 256 Tag der Arbeit ........................................................................................................................................... 256 Himmelfahrt ............................................................................................................................................... 256 Pfingsten .................................................................................................................................................... 256 Der Tag der Deutschen Einheit ................................................................................................................... 257 Nikolaustag ................................................................................................................................................ 257 Weihnachten .............................................................................................................................................. 257

Rozdział 21: Dziesięć zwrotów, dzięki którym zostaniesz uznany za Niemca ................................ 259 Das ist ja toll! .............................................................................................................................................. 259 Ruf mich an! / Rufen Sie mich an! .............................................................................................................. 259 Was ist los? ................................................................................................................................................ 259 Keine Ahnung ............................................................................................................................................ 259 Gehen wir! ................................................................................................................................................. 260 Nicht zu fassen! .......................................................................................................................................... 260 Du hast Recht! / Sie haben Recht! .............................................................................................................. 260 Auf keinen Fall! ......................................................................................................................................... 260 Nicht schlecht! ............................................................................................................................................ 260 Das ist mir (völlig) egal ............................................................................................................................... 260

Część V: Dodatki ........................................................ 261 Dodatek A Tabele odmiany czasowników ............................................................................. 263 Dodatek B Minisłownik ......................................................................................................... 273 Dodatek C Płyta CD ............................................................................................................... 285 Dodatek D Odpowiedzi .......................................................................................................... 287


O autorach P

aulina Christensen od niemal dziesięciu lat pracuje jako pisarka, redaktorka i tłumaczka. Ukończyła studia z zakresu literatury angielskiej i niemieckiej. W ramach pracy dla firmy Berlitz International napisała, opracowała i zredagowała wiele podręczników. Jej działalność tłumaczeniowa obejmuje tematykę od nowoczesnych technologii aż po science fiction (magazyn Starlog). Od czasu do czasu udziela się również jako tłumacz sądowy, konsultant i tłumacz w czasie konferencji edukacyjnych oraz lektor w filmach edukacyjnych i na płytach CD. Dr Christensen obroniła pracę magisterską i doktorską w Niemczech, na uniwersytecie w Düsseldorfie. Potem pracowała jako nauczycielka języka niemieckiego w szkołach językowych Berlitz, wykładała też na uniwersytetach w Nowym Jorku i Fordham. Anne Fox pracuje jako tłumaczka, redaktorka i pisarka już od dwunastu lat. Ukończyła szkołę dla tłumaczy w Szwajcarii, ma też tytuł magistra z zakresu translatoryki. Tematyka zleceń, nad którymi pracuje, jest bardzo różnorodna, obejmuje m.in. kosmos, zjawisko nadprzestrzeni i podróże dookoła świata. Uczyła w szkołach językowych Berlitz, pracowała jako korektorka i redaktorka w działach redakcyjnych kilkunastu kancelarii prawnych. Ostatnio skupiła się na pisaniu, opracowywaniu i redagowaniu podręczników firmy Berlitz.


12

Niemiecki dla bystrzaków


Wstęp

O Berlitzu F

irma Berlitz to gwarancja doskonałości w kwestiach językowych, poparta 120-letnim doświadczeniem. W ponad 400 placówkach w 50 krajach firma Berlitz oferuje naukę niemal wszystkich języków. Świadczy także inne usługi, takie jak szkolenia międzykulturowe, lokalizacja oprogramowania, tłumaczenia dokumentów czy usługi translatorskie. Berlitz to również szerokie spektrum usług wydawniczych, od samouczków językowych, poprzez słowniki tematyczne i przewodniki, aż po słowniki językowe. Znana na całym świecie metoda Berlitza jest podstawą wszystkich oferowanych kursów językowych. Od czasu jej wprowadzenia w 1878 roku miliony kursantów skorzystały z jej zalet, by nauczyć się języka obcego. Więcej informacji na temat kursów językowych i produktów oferowanych przez firmę Berlitz można znaleźć w najbliższej placówce firmy. Zapraszamy również na stronę internetową, dostępną pod adresem www.berlitz.com, gdzie można zapisać się na kursy i skorzystać ze sklepu online.


13

14



Wstęp

Podziękowania od autorów P

aulina Christensen: Serdecznie dziękuję Juergenowi Lorenzowi i Sheryl Olinsky Borg z Berlitz Publishing za koordynowanie i nadzorowanie procesu wydawniczego oraz za nieocenioną pomoc podczas pracy nad tą książką. Szczególne podziękowania dla współwinnej powstania tej książki, Anne Fox, za wspaniałą współpracę, burze mózgów, porady i uwagi (24 godziny na dobę). I w końcu podziękowania dla wszystkich zaangażowanych w wydawnictwie Wiley — za to, że w ogóle możliwe było powstanie tej książki. Anne Fox: Dziękuję wszystkim osobom zaangażowanym w ten projekt. Na samym początku największe podziękowania dla mojej przyjaciółki Pauliny Christensen. Świetnie mnie uzupełniała i pilnowała. Dziękuję ekipie Berlitza, Juergenowi Lorenzowi i Sheryl Olinsky Borg, za ich nieocenione porady i uwagi. Słowa podziękowania dla Mary Goodwin z wydawnictwa Wiley za jej niestrudzone starania. Dziękuję moim kolegom, Dawidowi i Kirkowi, za ich pomoc wtedy, kiedy była najbardziej potrzebna. Phoebe, Trotsky, Frida, Dubseline i Bonny — dzięki, że odrywaliście mnie co pewien czas od klawiatury. Berlitz chciałby podziękować następującym osobom: Paulinie Christensen i Anne Fox, wspaniałemu duetowi pisarek, za niestrudzone poświęcenie w trakcie powstawania podręcznika. Naszemu operatorowi dźwięku w NYC, Paulowi Rubenowi, za stworzenie płyty audio z dialogami znajdującymi się w tekście. Zespołowi techników dźwięku w Big Media Production w Nowym Jorku, Johnowi Cheary, Philipowi Clarkowi oraz Timowi Franklinowi, za niekończące się godziny słuchania, cięcia i wklejania. Naszym redaktorom, Juergenowi Lorenzowi i Sheryl Olinsky Borg, za profesjonalizm i oddanie przy składaniu w całość tego niełatwego i ekscytującego projektu. Słowa podziękowania kierujemy także do pracowników Wiley, zwłaszcza do Holly McGuire, Pam Mourozis oraz Mary Goodwin, które prowadziły Niemiecki dla bystrzaków od początku do końca.


15

16

Niemiecki dla bystrzaków Podziękowania od wydawcy oryginału Jesteśmy dumni z tej książki. Prosimy o przesyłanie wszystkich uwag za pomocą formularza internetowego serii Dummies, który znajduje się pod adresem www.dummies.com/register. W wydaniu tej książki pomogli nam między innymi: Acquisitions, Editorial, and Media Development

Production

Project Editor: Mary Goodwin

Layout and Graphics: Karl Brandt, Beth Brooks,Joe Bucki, Brian Massey, Tracy K. Olivier, Jill Piscitelli, Janet Seib, Brian Torwelle, Erin Zwltner

Acquisitions Editor: Holly McGuire Acquisitions Coordinator: Karen Young Media Development Coordinator: Megan Roney Technical Editor: Wilfried Wilms General Reviewer: Esther Neuendorf

Project Coordinator: Regina Snyder

Proofreaders: Laura Albert, Corey Bowen, Charles Spencer Indexer: Liz Cunningham Special Help

Editorial Manager: Kristin Cocks

Seta K. Frantz, Sherry Gomoll, Samuel Goodwin

Editorial Assistant: Beth Parlon Publishing and Editorial for Consumer Dummies Diane Graves Steele, Vice President and Publisher, Consumer Dummies Joyce Pepple, Acquisitions Director, Consumer Dummies Kristin A. Cocks, Product Development Director, Consumer Dummies Michael Spring, Vice President and Publisher, Travel Brice Gosnell, Associate Publisher, Travel Suzanne Jannetta: Editorial Director, Travel Publishing for Technology Dummies Richard Swadley, Vice President and Executive Group Publisher Andy Cummings, Vice President and Publisher Composition Services Gerry Fahey, Vice President of Production Services Debbie Stailey, Director of Composition Services


Wstęp

Wstęp W

dobie globalizacji umiejętność powiedzenia przynamniej kilku słów w obcych językach staje się coraz bardziej przydatna. Tanie przeloty sprawiają, że coraz chętniej wybieramy się za granicę, a prowadzenie interesów z partnerami z całego świata wymaga dalekich podróży. Niejednokrotnie naszymi sąsiadami czy przyjaciółmi są osoby innej nacji; nierzadko pragniemy nawiązać kontakt z językiem naszych przodków.

Bez względu na to, dlaczego chciałbyś nauczyć się języka niemieckiego, Niemiecki dla bystrzaków jest doskonałym wyborem. Dwoje ekspertów w umożliwianiu czytelnikom zdobywania wiedzy — Berlitz, firma specjalizująca się w nauczaniu języków, oraz Wiley Publishing, Inc., wydawca bestsellerów z serii Dla bystrzaków — połączyło siły, by stworzyć podręcznik, który pozwoliłby czytelnikowi nabyć podstawowe umiejętności z zakresu posługiwania się językiem niemieckim. Nie obiecujemy, że niniejszy podręcznik zapewni Ci biegłość w tej dziedzinie, ale jeśli chcesz nauczyć się, jak się przywitać po niemiecku, jak kupić bilet albo zamówić obiad w restauracji, Niemiecki dla bystrzaków jest tym, czego szukasz.

O książce Nie czeka Cię żmudne bieganie na kurs językowy dwa razy w tygodniu. Z Niemieckiego dla bystrzaków możesz korzystać, kiedy Ci wygodnie, niezależnie od tego, czy Twoim celem jest nauka kilku zwrotów, które przydadzą się podczas podróży do Niemiec, czy też pragniesz zamienić kilka słów z niemieckojęzycznym sąsiadem. Możesz przyswajać informacje we własnym tempie, czytając za każdym razem tyle, ile masz ochotę. Nie musisz również pokonywać rozdziałów w zapisanym porządku; po prostu wybieraj te, które Cię interesują. Ważne: Jeśli nigdy wcześniej nie zetknąłeś się z językiem niemieckim, warto zacząć od części I przed przejściem do kolejnych rozdziałów. Część I zawiera podstawy, które trzeba sobie przyswoić, dotyczące na przykład wymowy głosek.

Konwencje zastosowane w książce Aby ułatwić Ci poruszanie się po książce, ustaliliśmy kilka konwencji:

9 Terminy niemieckie wyróżnione są tłustym drukiem. 9 Sylaby akcentowane w wymowie zapisane są kursywą. 9 Koniugacja czasownika zapisana jest w postaci tabelarycznej w następującym porządku: „ja”, „ty”, forma grzecznościowa „Pan/Pani”, „on, ona, ono”, „my”, forma grzecznościowa „Państwo”, „wy”, „oni”. Wymowę przedstawia druga kolumna. Oto przykład:


17

18

Niemiecki dla bystrzaków Odmiana ich werde du wirst Sie werden er/sie/es wird wir werden ihr werdet Sie werden sie werden

Wymowa yś wer-de du wirst zi wer-den er/zi/es wirt wir wer-den ir wer-det zi wer-den zi wer-den

Nauka języka jest czymś na tyle specyficznym, że niniejszy podręcznik zawiera pewne elementy, których nie zawierają inne książki z serii Dla bystrzaków. Oto one:

9 Pogawędki: Najlepszy sposób nauki języka to słyszeć i widzieć jego zastosowanie w codziennym życiu. Nasz podręcznik pełen jest dialogów zamieszczonych w sekcji „Pogawędki”, które składają się z niemieckich zdań, wymowy i polskiego tłumaczenia.

9 Słówka do zapamiętania: Zapamiętywanie słówek i zwrotów również jest ważne

w nauce języka. W danym rozdziale (lub podrozdziale) przydatne wyrażenia zbieramy na tablicy pod hasłem: „Słówka do zapamiętania”.

9 Gierki językowe: Jeśli nie ma w pobliżu Niemców, z którymi możesz wypróbować nabyte umiejętności, świetnie nadają się do tego celu ćwiczenia z działu „Gierki językowe”. To wspaniały sposób oceny postępów.

Zauważ, że ponieważ każdy język ma własne sposoby wyrażania myśli, tłumaczenie na język polski nie zawsze jest dosłowne. Chcemy, byś poznał sens wyrażenia, a nie tłumaczenie słowo w słowo. Na przykład fraza Es geht (es gejt) znaczy dosłownie: „Ono idzie”, ale zwykle oznacza: „Jakoś leci”, „Ujdzie”.

Naiwne założenia Przed napisaniem tej książki musiałyśmy założyć, kim jesteś i czego oczekujesz od książki pod tytułem Niemiecki dla bystrzaków. Oto założenia, jakie poczyniłyśmy na Twój temat:

9 Nie znasz języka niemieckiego, a jeśli nawet miałeś go w szkole, wszystko wyleciało Ci z głowy.

9 Nie szukasz książki, która pozwoli Ci osiągnąć biegłość w tym języku; chcesz jedynie

opanować kilka słów, wyrażeń i zdań, które umożliwią Ci komunikację na podstawowym poziomie.

9 Nie masz ochoty zapamiętywać długich list słówek ani nudnych reguł gramatycznych. 9 Chcesz dobrze się bawić, a przy okazji poznać troszkę niemieckiego. Jeśli powyższe zdania odnoszą się do Ciebie, oto książka, której szukałeś!


Wstęp

Jak podzielona jest książka Niniejsza książka podzielona jest na części, a te z kolei na rozdziały. Oto, jakie informacje znajdują się w kolejnych częściach.

Część I: Na dobry początek W tej części znajdziesz podstawowe informacje na temat języka niemieckiego. Dowiesz się, jak wymawiać słowa, jak budować zdania itp. Dodamy Ci odwagi, podając szereg słów po niemiecku, które są Ci doskonale znane. Następnie przedstawimy zarys gramatyki, który przyda się w dalszych rozdziałach podręcznika.

Część II: Niemiecki w akcji W tej części zaczniesz uczyć się i stosować język niemiecki w praktyce. Zamiast koncentrować się na zasadach gramatycznych, co jest powszechne w wielu podręcznikach, skupimy się na typowych sytuacjach dnia codziennego, takich jak zakupy, posiłek w restauracji czy prowadzenie rozmów towarzyskich.

Część III: Niemiecki w podróży Ta część zaopatrzy Cię we wszelkie narzędzia niezbędne w podróży — niezależnie, czy będzie to wycieczka do lokalnej niemieckiej restauracji, czy muzeum. Poruszone zostaną wszystkie aspekty podróżowania po Niemczech, dorzuciłyśmy nawet rozdział o sytuacjach zagrożenia.

Część IV: Dekalogi Jeśli szukasz krótkich, łatwo przyswajalnych informacji, jest to część w sam raz dla Ciebie. Znajdziesz tu sposoby na szybką naukę niemieckiego, dziesięć przydatnych zwrotów, dziesięć rzeczy, których za żadne skarby świata nie wolno wypowiadać po niemiecku itp.

Część V: Dodatki Ta część książki zawiera ważne informacje, do których zawsze możesz sięgnąć. Znajdziesz tu tabele przedstawiające koniugację czasowników, które grzecznie odmieniają się według wzoru, oraz tych, które uparcie do niego nie pasują. Z tyłu zamieściliśmy również spis nagrań z płyty CD, tak aby łatwo można było odnaleźć dialogi w książce i je śledzić. Można tam również znaleźć odpowiedzi do niektórych ćwiczeń z „Gierek językowych”, a także minisłowniczki niemiecko-polski i polsko-niemiecki. Zawsze możesz do niego sięgnąć, jeśli natkniesz się na słowo, którego nie rozumiesz, albo jeśli szukasz jakiegoś słowa.


19

20


Ikony użyte w ksi żce Możesz szuka w podręczniku konkretnych informacji. Aby u atwi Ci ich znalezienie, zamie cili my w książce następujące ikony: Ta ikona wyróżnia wskazówki, które u atwią Ci naukę niemieckiego.

Ta ikona wyróżnia informacje, o których nie wolno zapomnie .

Języki pe ne są dziwnych regu , które zazwyczaj stanowią dla obcokrajowca twardy orzech do zgryzienia. Ta ikona sygnalizuje ich omówienie.

Je li szukasz informacji o kulturze i podróżach, wypatruj tych ikon. Mają zwróci Twoją uwagę na ciekawostki o pa stwach niemieckojęzycznych. Za ączona do książki p yta CD daje Ci możliwo us yszenia żywego języka niemieckiego. Ta ikona towarzyszy dialogom z serii „Pogawędka”, które można znale na p ycie.

Co dalej Nauka języka polega na tym, by odważy się i skoczy na g ęboką wodę (niezależnie od tego, jak tragiczna jest na początku wymowa). Więc skacz! Zacznij od początku, wybierz interesujący Cię rozdzia albo w óż CD do odtwarzacza czy komputera i pos uchaj kilku dialogów. Zobaczysz, że zanim się obejrzysz, odpowiesz „Ja!” na pytanie: „Sprechen Sie Deutsch?”.

Materiały do pobrania W przypadku wersji elektronicznej obraz p yty do ączonej do książki możesz pobra bezpo rednio z serwera FTP Wydawnictwa Helion. Wystarczy, że klikniesz w poniższy link: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/niemby_p.zip Rozmiar pliku: 323 MB


Część I

Na dobry początek


22

Część I: Na dobry początek

W tej części…

G

dzieś zacząć trzeba, ale naszym zdaniem znasz lepiej niemiecki, niż Ci się wydaje. Nie? W takim razie zajrzyj do rozdziału 1. Rozdziały 2. i 3. zawierają wprawdzie kilka niezbędnych reguł gramatycznych, ale nie przejmuj się, czeka Cię świetna zabawa.


Rozdział 1: Niemiecki nie jest Ci zupełnie obcy

23

Rozdział 1

Niemiecki nie jest Ci zupełnie obcy W tym rozdziale: ► Okaże się, że znasz już trochę niemiecki. ► Poznasz kilka użytecznych zwrotów. ► Podstawy wymowy.

N

ajlepszym sposobem nauki nowego języka jest całkowita immersja, więc w niniejszym rozdziale od razu zanurzymy Cię w niemieckim. Przekonasz się między innymi, że znasz już nieco ten język, następnie zapoznamy Cię z kilkoma popularnymi zwrotami, a także wyjaśnimy zasady wymowy.

Niemiecki, który już znasz Chociaż język niemiecki i polski należą do różnych grup językowych, zawierają słowa, które mają albo podobne, albo identyczne znaczenie. Słowa te to wyrazy pokrewne.

Homonimy Następujące słowa mają ten sam zapis i to samo znaczenie w obu językach. Jedyne, co je odróżnia, to wymowa oraz fakt, że w języku niemieckim rzeczowniki zawsze pisze się wielką literą: der Aspekt (as-pekt)

der Balkon (bal-ką)

die Bank (bank)

der Baron (ba-ron)

blond (blond)

das Dach (dach)

der Demonstrant (de-mon-strant)

der Dialekt (dia-lekt)

der Doktor (dok-tor)

das Dokument (do-ku-ment)

das Dynamit (dy-na-mit)

das Echo (esio)

die Firma (fir-ma)

der Gigant (gi-gant)

das Golf (golf)

das Hobby (ho-bi)

das Hotel (ho-tel)

der Humor (hu-mor)

das Instrument (in-stru-ment)

das Kabel (ka-bel)


24

Część I: Na dobry początek das Kilo (ki-lo)

das Kino (ki-no)

das Konto (kon-to)

das Lokal (lo-kal)

der Minister (my-ny-ster)

das Moment (mo-ment)

das Problem (pro-blejm)

das Papier (pa-piir)

der Park (park)

der Punkt (punkt)

der Sport (zport)

der Student (sztu-dent)

das Studio (sztu-dio)

das System (zys-tejm)

das Telefon (te-le-fon)

der Termin (ter-min)

das Testament (te-sta-ment)

der Uniform (u-ni-form)

Krewniacy Istnieje mnóstwo słów, których przykłady przedstawia tabela 1.1, o zapisie bardzo podobnym w językach niemieckim i polskim i o takim samym znaczeniu. Tabela 1.1. Słowa o identycznym znaczeniu i nieznacznej różnicy w zapisie Język niemiecki

Język polski

die Adresse (di ad-re-se)

adres

die Akte (di a-kte)

akt

der Bandit (der ban-dit)

bandyta

die Demokratie (di de-mo-kra-ti)

demokracja

der Doktorand (der do-kto-rand)

doktorant

der Egoist (der e-go-yst)

egoista

elegant (e-le-gant)

elegancki

das Formular (das for-mu-lar)

formularz

die Garage (di ga-ra-że)

garaż

das Gymnasium (das gy-mna-zjum)

gimnazjum

das Konzert (das kon-cert)

koncert

die Kultur (di kul-tur)

kultura

das Liter (das li-ter)

litr

das Lyzeum (das ly-ce-um)

liceum

die Maschine (di ma-szi-ne)

maszyna

das Modell (das mo-del)

model

das Museum (das mu-ze-um)

muzeum


Rozdział 1: Niemiecki nie jest Ci zupełnie obcy Tabela 1.1. Słowa o identycznym znaczeniu i nieznacznej różnicy w zapisie — ciąg dalszy Język niemiecki

Język polski

die Melodie (di me-lo-di)

melodia

die Musik (di mu-zik)

muzyka

die Natur (di na-tur)

natura

die Oper (di o-per)

opera

der Ozean (der o-ce-an)

ocean

das Programm (das pro-gram)

program

die Publikation (di pu-bli-ka-cjon)

publikacja

der Purist (der pu-ryst)

purysta

die Religion (re-li-gią)

religia

die Sekunde (di ze-kun-de)

sekunda

der Supermarkt (der zu-per-markt)

supermarket

der Taifun (der taj-fun)

tajfun

das Tennis (das te-nys)

tenis

der Tunnel (der tu-nel)

tunel

das Ventil (das wen-til)

wentyl

der Virus (der wi-rus)

wirus

das Zentrum (das cen-trum)

centrum

Fałszywi przyjaciele Jak większość języków, również niemiecki zawiera część fałszywych przyjaciół. Są to słowa, które przypominają słowa polskie, ale najczęściej mają zupełnie inne znaczenie:

9 akkurat to po polsku „staranny”, „dokładny” i nie należy mylić go z polskim akurat (niem. genau).

9 Bagage to potoczne określenie oznaczające „motłoch”, „hołotę” i nie wolno mylić go z bagażem (niem. Gepäck).

9 Basilikum to po polsku „bazylia” i nie ma nic wspólnego z bazyliką (niem. Dom albo Basilika).

9 Blatt to „liść”, „kartka papieru” lub „gazeta codzienna”, a nie blat stołu czy biurka. 9 Couleur to pejoratywne określenie typu, gatunku — np. jeder Couleur tłumaczy się jako „wszelkiej maści”, „rozmaitego gatunku”. Słowo to nie oznacza koloru (niem. Farbe).


25

26


9 Delikatessen oznacza w języku niemieckim „przysmaki i delicje”, ale nie delikatesy (niem. Supermarket lub Feinkostgeschäft).

9 Dom oznacza w języku niemieckim „katedrę”, a nie dom, czyli budynek mieszkalny (niem. Haus).

9 Etat to po polsku „budżet”, a nie etat (niem. Planstelle). 9 Freier to po polsku „zalotnik”, a więc zupełnie coś innego niż frajer, czyli naiwniak, palant (niem. Dussel).

9 Fundieren to po polsku „uzasadniać”, a nie fundować (niem. spendieren, stiften). 9 Grad to po polsku „stopień” i nie ma — poza formą — nic wspólnego z polskim słowem grad (niem. Hagel).

9 Interesse to „zainteresowanie”, a nie interes, w znaczeniu biznes (niem. Geschäft). 9 Index oznacza tylko „spis” i nie ma nic wspólnego z polskim indeksem studenckim (niem. Studienbuch).

9 Kantor oznacza w języku niemieckim jedynie „kantora” — muzyka kościelnego — i nie można mylić go z punktem wymiany walut (niem. Wechselstube).

9 Kleriker to ksiądz po święceniach kapłańskich, a nie kleryk, czyli słuchacz seminarium

duchownego (niem. Seminarist). Słowo der Kleriker używane jest tylko w języku literackim.

9 Extra oznacza tylko „dodatkowy” i nie oznacza, że coś jest ekstra, czyli wyśmienite, świetne (niem. ausgezeichnet).

Zapożyczenia W języku polskim można znaleźć znaczną liczbę germanizmów. Oto przykładowa lista polskich słów, które zostały zapożyczone z języka niemieckiego:

9 benzyna — Benzin 9 biuro — Büro 9 bursztyn – Bernstein 9 cyferblat — Zifferblatt 9 dach — Dach 9 firma — Firma 9 flinta — Flinte 9 glaca — Glatze 9 gzyms — Sims / Gesims 9 kartofle — Kartoffeln



9 rygiel — Riegel 9 szlachtować — schlachten 9 szlagier — Schlager 9 szlauch — Schlauch 9 sznur — Schnur 9 szturm — Sturm 9 szyber — Schieber 9 szynka — Schinken 9 tapeta — Tapete 9 wasserwaga — Wasserwaage 9 wichajster — „wie heißt er” 9 zecer — Setzer Germanizmy zostały przejęte albo w postaci oryginalnej, albo nieznacznie zmienionej. Trzeba pamiętać, że część zapożyczeń z języka niemieckiego przeniknęła do języka polskiego w okresie zaborów, dlatego też to zjawisko widoczne jest na ziemiach wchodzących w skład zaboru niemieckiego, a zwłaszcza w Wielkopolsce i na Śląsku, gdzie mieszkańcy (głównie w języku gwarowym, choć nie tylko) do dziś posługują się germanizmami, którym nie udało się przeniknąć do języka ogólnego.

Pogawędka Poniższy dialog nie przedstawia standardowego użycia języka w znaczeniu literackim, choć istnieje duża szansa, że na ulicy w Niemczech usłyszelibyście tego rodzaju rozmowę między młodymi ludźmi. Puryści językowi niech po prostu przymkną oko. W naszej rozmowie dwie koleżanki, nazwijmy je Claudia i Heike, spotykają się przypadkowo na mieście. Claudia:

Hi, wie geht’s? Wie ist der neue Job? haj, wi gejts? wi ist der no-je dżob Hej, jak leci? Jak nowa praca?

Heike:

Super! Ich mache Marketing und mein Boss ist total nett. zu-per! yś ma-che marketing unt majn bos yst to-tal net Super! Robię w marketingu i mam klasa szefa.

Claudia:

Warst Du in der City? warst du in der si-ti? Byłaś w centrum?

Heike:

Ja, shopping. Heute ist eine neue Party bei meiner Firma. Der Dress Code ist ziemlich hart. Ich hatte Angst, underdressed zu sein. ja, szo-ping. hoj-te yst aj-ne no-je par-ti baj maj-ner fyr-ma. der dres koud yst cim-liś hart. yś ha-te angst, an-der-drest cu zajn Tak, na zakupach. Dziś u mnie w pracy jest impreza. Wytyczne co do ubioru są bardzo sztywne. Nie chciałabym ubrać się nieodpowiednio.


27

28

Część I: Na dobry początek Claudia:

Zeig mal… wow, cool! cajk mal… łał, kuul! Pokaż… wow, bomba!

Heike:

Tja, ich dachte mir, Understatement ist sowieso out. tja, yś dach-te mir, an-der-stejt-ment yst zo-wi-zo aut Wiesz, doszłam do wniosku, że nie można ubierać się mało wyraziście.

Stosowanie popularnych zwrotów Podobnie jak język polski, język niemiecki posiada wiele idiomów, czyli wyrażeń charakterystycznych tylko dla danego języka i kultury. Gdyby tłumaczyć je dosłownie, brzmiałyby co najmniej dziwnie, więc aby poprawnie je stosować, trzeba zapamiętywać je wraz z ich znaczeniem. Pewnie każdy z nas zachodziłby w głowę, co Niemiec chce powiedzieć, gdybyśmy usłyszeli: „Zabiłem dwie muchy jedną łapką”. Jest to dosłowne tłumaczenie frazeologizmu: Ich habe zwei Fliegen mit einer Klappe geschlagen (yś ha-be cwaj fli-gen myt aj-ner kla-pe ge-szla-gen). Polski odpowiednik to „upiec dwie pieczenie na jednym ogniu”. Oto inne przykłady idiomów niemieckich:

9 Das macht den Braten (den Kohl) nicht fett (das macht dejn bra-ten [dejn kol] nyśt fet) (dosł. To nie uczyni pieczeni (kapusty) tłustą; polski odpowiednik: pomóc jak umierającemu kadzidło.)

9 den Braten riechen (dejn bra-ten ri-sien) (dosł. poczuć [zapach] pieczeni; polski odpowiednik: wyczuć pismo nosem.)

Oprócz idiomów warto przyswoić sobie praktyczne wyrażenia, które znajdują zastosowanie w różnych sytuacjach:

9 Prima! (pri-ma) (Świetnie!) 9 Klasse! (kla-se) (Świetnie!) 9 Toll! (tol) (Świetnie!) 9 Einverstanden. (ajn-fer-sztan-den) (Zgoda.) 9 Geht in Ordnung. (gejt in ord-nung) (W porządku.) 9 Wird gemacht. (wyrt ge-macht) (Robi się.) 9 Keine Frage. (kaj-ne fra-ge) (Bez dwóch zdań.) 9 Macht nichts. (macht nyśts) (Nic nie szkodzi.) 9 Nicht der Rede wert. (nyśt der rej-de wert) (Nie ma o czym mówić.) 9 Schade! (sza-de) (Szkoda!) 9 So ein Pech! (zo ajn peś) (Co za pech!) 9 Viel Glück! (fiil glyk) (Powodzenia!) 9 Prost! (prost) (Na zdrowie!)


Rozdzia 1: Niemiecki nie jest Ci zupe nie obcy

Podstawy wymowy Aby mówi w obcym języku, trzeba zapomnie o strachu przed dziwnym brzmieniem i o obawie, że nigdy nie osiągnie się perfekcji. Kiedy us yszysz osobę mówiącą w obcym języku w normalnym tempie, pewnie nie będziesz w stanie wyróżni poszczególnych s ów czy d więków. By opanowa język, musisz zapozna się z podstawowymi zasadami gramatyki i skoncentrowa się na mniejszych jednostkach — d więkach, s owach i zdaniach. Dalej trzeba już tylko wiczy , wiczy , wiczy .

Jak radzi sobie z akcentem w j zyku niemieckim Wymowa podawana w podręczniku ukazuje poprzez kursywę akcentowaną w danym s owie sylabę.

Nauka niemieckiego alfabetu Alfabet niemiecki sk ada się z 26 liter. Wymawia się je tak samo, jak się je pisze. Plik d więkowy numer 1. na p ycie CD zawiera zapis alfabetu niemieckiego.

Wymowa samogłosek W języku niemieckim samog oski mogą by d więkami d ugimi, wyd użonymi lub krótkimi. Na szczę cie istnieje kilka regu :

9 Samog oska jest d uga, kiedy stoi za nią „h”, jak w s owie Stahl (sztaal) (stal). 9 Samog oska jest d uga, kiedy stoi za nią pojedyncza spó g oska, jak w Tag (taak) (dzie ). 9 Samog oska jest d uga, kiedy jest podwojona, jak w Teer (teer) (smo a) lub Aal (aal) (węgorz). 9 Ogólnie rzecz biorąc, samog oska jest krótka, kiedy stoją za nią dwie lub więcej spó g osek, jak w Tanne (ta-ne) (jod a).

Tabela 1.2 ilustruje wymowę niemieckich samog osek z podaniem przyk adów i transkrypcji fonetycznej. W języku niemieckim samog oski różnią się m.in. czasem trwania, tzn. że występują w nim samog oski d ugie i krótkie. D ugie samog oski nie mają swoich odpowiedników w języku polskim. Sugerujemy przed użenie czasu trwania samog oski na ko cu sylaby, a więc na przyk ad tak jak w s owie Laden (la-den) (sklep): laa-den. Tabela 1.2. Wymowa niemieckich samog osek Litera niem.

Symbol

S owo niem.

a (d uga)

aa

Laden (laa-den) sklep

a (krótka)

a

Platz (plac) miejsce

e (d uga)

ej

Leben (lej-ben)

e (krótka/akcentowana)

e

Bett (bet) łó ko

e (krótka/nieakcentowana)

e

Lachen (lachen) (śmiech)

i (d ugie)

ii

Ritus (rii-tus) (rytuał)


29

30

Część I: Na dobry pocz tek Tabela 1.2. Wymowa niemieckich samog osek — ciąg dalszy Litera niem.

Symbol

S owo niem.

i (krótkie)

i

Milch (milch) (mleko)

o (d ugie)

oo

Lob (loop) (pochwała)

o (krótkie)

o

Motte (mo-te)

u (d ugie)

uu

Tube (tuu-be) (tuba)

u (krótkie)

u

Rum (rum) (rum)

Wymowa przegłosów (umlautów) Pewnie zwrócili cie uwagę na ma e irytujące kropeczki, które czasem stoją nad samog oskami w niemieckich s owach. Nazywa się je Umlaute (um-la -te) (przeg osy, tzw. umlauty). Zmieniają one nieznacznie d więk danej samog oski, co przedstawia tabela 1.3. Tabela 1.3. Wymowa samog osek z umlautem Litera niem.

Symbol

Jak w pol.

S owo niem.

ä (d uga)

ee

brak odpowiednika

nächste (nee-kste)

ä (krótka)

e

bekon

Bäcker (be-ker)

ö

yy

syren

hören (hyy-ren)

ü

y

brak odpowiednika

Tür (tyr)

Rzeczowniki otrzymują czasem przeg os w liczbie mnogiej.

Wymowa dyftongów Dyftongami nazywamy po ączenie dwóch samog osek w sylabie. Liczne niemieckie dyftongi przedstawia tabela 1.4. Tabela 1.4. Wymowa niemieckich dyftongów Litera niem.

Symbol

Jak w pol.

S owo niem.

ai

aj

daj

Mais (majs) kukurydza

au

ał

skaut

laut (lałt) głośny

au

o

sto

Restaurant (re-sto-r )

äu/eu

oj

spojrzeć

Häuser (hoj-zer) domy

ei

aj

daj

mein (majn) mój

ie

i:

brak odpowiednika

Liebe (lii-be) miłość



Wymowa spółgłosek Pewnie przyjmiecie z ulgą fakt, że dźwięki niemieckich spółgłosek nie są tak niecodzienne jak dźwięki samogłosek. Istnieje wprawdzie parę udziwnień i wyjątków, ale z tymi zapoznamy Was później. Litery f, h, k, l, m, n, p, t, x wymawia się tak samo jak w polskim. Pomimo że polskie „r” zapisujemy w transkrypcji również jako „r”, wymawiamy je trochę inaczej. Jeśli chcesz poprawnie wymówić tę spółgłoskę po niemiecku, język nie powinien wykonywać żadnego ruchu, za to Ty wydaj gardłowy dźwięk, mówiąc: „r”! W tabeli 1.5 podajemy wymowę pozostałych spółgłosek wraz z symbolami transkrypcji. Tabela 1.5. Wymowa wybranych niemieckich spółgłosek Litera niem.

Symbol

Jak w pol.

Słowo niem.

b

p

Piotr

Abfahrt (ap-fart) odjazd

b

b

jabłoń

Bild (bylt) obraz

c

k

kot

Café (ka-fej) kawiarnia

c

c

car

Celsius (cel-sjus) Celsjusz

c

cz

czar

Cello (cze-lo) wiolonczela

d

t

tort

blind (blynt) ślepy

d

d

dobry

durstig (dur-stik) spragniony

g

g

grać

geben (gej-ben) dawać

g

k

mak

Tag (taak) dzień

j

j

ja

Ja (ja) tak

qu

kf

kwakać

Quatsch (kfacz) bzdura

s (na początku wyrazu)

z

zoo

sieben (zi-ben) siedem

s (w środku / na końcu wyrazu)

s

siedem

Haus (haus) dom

v

f

foka

Vogel (fo-gel) ptak

v

w

wada

Vase (wa-ze) wazon

w

w

wózek

Wald (walt) las

y

j

jeleń

Yoga (jo-ga) joga

y

y

szyba

System (zy-stejm) system

z

c

car

Zahl (cal) liczba


31

32


Poznajemy nową literę: „ß” W pisanym niemieckim często można spotkać literę ß (tzw. długie „s”), która jest połączeniem liter s i z, a wymawia się ją jako „sz”. Uznaje się ją za osobną głoskę, ale nie za literę alfabetu. Do niedawna w języku niemieckim istniało wiele słów pisanych albo przez „ß”, albo przez „ss” (wymowa była taka sama) i trzeba było zapamiętać ich pisownię, jednak po reformie niemieckiej ortografii problem został rozwiązany. Oto reguły, których obecnie należy się trzymać:

9 Po długiej samogłosce długie „s” pisze się jako „ß”, jak na przykład w słowie Fuß (fuus) (stopa). 9 Po krótkiej samogłosce długie „s” pisze się jako „ss”, np. Fass (fas) (beczka). Zauważ, że w Szwajcarii długie „s” w ogóle nie występuje. Zamiast tego, słowa z „ß” pisze się zawsze przez „ss”.

Wymowa połączeń spółgłosek W języku niemieckim występują pewne połączenia spółgłosek obce polskiemu językowi. Większość z nich wymawia się łatwo z wyjątkiem „ch”.

Wymowa „ch” Połączenie tych dwóch spółgłosek jest najtrudniejsze do opanowania dla Polaka uczącego się niemieckiego. W transkrypcji zapisujemy tę głoskę wprawdzie jako „ś”, ale trzeba odróżnić ją od naszej polskiej głoski „ś”, jako że wymowa jest zupełnie inna. Jest to połączenie dwóch głosek: „ś” i „ch”. Wypowiada się ją ze ściśniętym gardłem przy wolno pozostawionym języku, jakby sycząc przez gardło. Jeśli trochę poćwiczysz, nie będziesz mieć trudności z wymową takich słów jak ich (yś) (ja) i vielleicht (fi-lajśt) (może). Dobra wiadomość jest taka, że istnieją słowa, w których „ch” wymawia się po prostu jak „k”, na przykład Wachs (waks) (wosk) czy Lachs (laks) (łosoś).

Wymowa „ck”, „sch”, „sp” i „st” Tabela 1.6 ilustruje wymowę innych znanych połączeń spółgłosek. Tabela 1.6. Wymowa „ck”, „sch”, „sp”, „st” i „tsch” Litera niem.

Symbol

Jak w pol.

Słowo niem.

ck

k

czek

Dreck (drek) brud

sch

sz

szmer

Tisch (tysz) stół

sp

szp

szpara

spät (szpejt) późno

st (na początku wyrazu)

szt

sztubak

Stadt (sztat) miasto

st (w środku / na końcu wyrazu)

st

most

Last (last) ciężar

tsch

cz

smycz

Deutsch (dojcz) niemiecki


Rozdział 2

Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej W tym rozdziale: ► Jak budować proste zdania. ► Jak formułować pytania. ► Czasowniki regularne i nieregularne. ► Czasy — przeszły, teraźniejszy i przyszły. ► Przypadki. ► Liczymy po niemiecku.

W

yobraźmy sobie ogromną szafę z wielką liczbą szuflad, które jednak zamiast ubrań kryją w sobie różne części mowy (rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i przysłówki) — osobna szuflada dla każdej z nich. Przyjmijmy zatem, że nastaje poranek, a nas czeka wypowiedzenie pierwszego tego dnia zdania po niemiecku. Na początek sięgamy do szuflady pełnej rzeczowników i wyciągamy z niej słowo Socken (zo-kn) (skarpetki). Teraz trzeba je jakoś opisać — sięgamy z kolei do szuflady z przymiotnikami i wyciągamy z niej słowo grün (gryn) — zielone. Co można zrobić z zielonymi skarpetkami? Oczywiście założyć je. Wkładamy więc dłoń do szuflady z czasownikami i po chwili szukania wyciągamy z niej słowo anziehen (an-ci-jen) — zakładać. Na razie wszystko idzie doskonale, ale wtedy kierujemy wzrok na budzik i widzimy, że jest już dość późno. Co teraz? Błyskawicznie otwieramy szufladę z przysłówkami i łapiemy słowo schnell (sznel) (szybko). W ten sposób, niemal bez wysiłku, wyciągnęliśmy z szafy pełne zdanie: Ich ziehe schnell die grünen Socken an. (yś ci-je sznel di gry-nen zo-ken an) (Szybko zakładam zielone skarpetki). Po lekturze niniejszego rozdziału korzystanie z niemieckiej gramatyki wyda Ci się równie łatwe, jak wkładanie garderoby o poranku. Z początku można się trochę pogubić, jednak opanowanie już kilku podstawowych zasad pozwoli na budowanie gramatycznych zdań niemal bez zastanowienia — zupełnie tak, jakby niemiecki był naszym językiem ojczystym. Bez nerwów więc, spokojnie i z prądem — ruszamy! Na kolejnych stronach książki znajdziecie, drodzy czytelnicy, proste i gramatycznie poprawne dialogi, które można również odsłuchać z płyty CD dołączonej do podręcznika. Ważne zagadnienia gramatyczne zostały omówione w formie krótkich podrozdziałów, opatrzonych znaczkiem „Tajniki gramatyki”. Zanim się spostrzeżecie, będziecie rozmawiali z Niemcami w ich ojczystym języku.


34


Rodzaje słów Do zbudowania prostego zdania potrzeba kilku elementów: rzeczowników, przymiotników, czasowników i przysłówków, czyli najważniejszych części mowy.

Rzeczowniki Wszystkie rzeczowniki w języku niemieckim mają rodzaj — męski, żeński lub nijaki. Poza tym prawie wszystkie mogą występować w liczbie pojedynczej i mnogiej. Rzeczowniki zwykle pojawiają się w towarzystwie rodzajników. Najlepszym sposobem utrwalenia rodzaju danego rzeczownika jest zapamiętanie go wraz z rodzajnikiem określonym. Język polski nie operuje podobnymi rodzajnikami. Gdybyśmy chcieli je opisowo przetłumaczyć, to najbliżej im do zaimków wskazujących: ten, ta i to. Poznając nowe słowa, staraj się je zapamiętywać wraz z rodzajnikiem określonym. Warto na przykład przyswoić sobie der Garten (der gartn) (ogród), a nie tylko Garten (gartn) (ogród), die Tür (di tyyr) (drzwi) zamiast Tür (tyyr) (drzwi), czy das Haus (das haus) (dom), a nie Haus (haus) (dom). Liczba mnoga jest w tym kontekście dużo prostsza, gdyż w tym przypadku przy wszystkich rzeczownikach występuje rodzajnik określony die (di). W języku polskim rodzajnik nie występuje ani w liczbie pojedynczej, ani mnogiej, na przykład ogród – ogrody. Trzy rodzajniki określone der, die oraz das odmieniają się przez wszystkie przypadki. By poznać ich kolejne wcielenia, zajrzyj do podrozdziału „Trudne przypadków przypadki”.

Przymiotniki Przymiotniki służą do opisu rzeczowników. W języku niemieckim przymiotniki, w zależności od rodzaju rzeczownika, który opisują, oraz od liczby, w jakiej on występuje (pojedynczej lub mnogiej), mają różne końcówki. Końcówki przymiotnika zmieniają się również w zależności od tego, czy poprzedza je rodzajnik określony, nieokreślony, czy też nie stoi przed nim żaden rodzajnik. Poniżej przedstawiamy końcówki przymiotników, którym towarzyszy rodzajnik określony w połączeniu z przymiotnikami schön (szyn) (piękny), weiß (wajs) (biały) i groß (groos) (duży). Końcówki przymiotników zostały wyróżnione:

9 der schöne Garten (der szy-ne gartn) (piękny ogród) 9 die weiße Tür (di waj-se tyr) (białe drzwi) 9 das kleine Haus (das klaj-ne haus) (mały dom) 9 die großen Häuser (di groo-sen hoj-zer) (duże domy) Poniżej podajemy końcówki przymiotnika stojącego za rodzajnikiem nieokreślonym:

9 ein schöner Garten (ajn szy-ner gartn) (piękny ogród) 9 eine weiße Tür (aj-ne waj-se tyr) (białe drzwi) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej

9 ein kleines Haus (ajn klaj-nes haus) (mały dom) 9 große Häuser (groo-se hoj-zer) (duże domy) A oto końcówki przymiotnika, przed którym nie stoi żaden rodzajnik:

9 schöner Garten (szy-ner gartn) (piękny ogród) 9 weiße Tür (waj-se tyr) (białe drzwi) 9 kleines Haus (klaj-nes haus) (mały dom) 9 große Häuser (groo-se hoj-zer) (duże domy) Powyżej zostały zaprezentowane końcówki przymiotników występujących w mianowniku. Końcówki innych przypadków pojawią się nieco później. Jeśli przed przymiotnikiem nie stoi żaden rodzajnik, to przymiotnik przejmuje końcówki rodzajnika nieokreślonego.

Czasowniki Czasowniki wyrażają czynności lub stany. Osoba wykonująca czynność to podmiot, a czasownik zawsze dopasowuje końcówkę do podmiotu i liczby, w jakiej dany podmiot występuje, na przykład chłopiec otwiera okno, chłopcy otwierają okno itp. Forma czasownika, która nie sygnalizuje ani liczby, ani osoby, ani czasu (przeszłego, teraźniejszego, czy przyszłego), zwana jest bezokolicznikiem. Niemieckie bezokoliczniki zwykle kończą się na -en, jak na przykład w lachen (laa-chen) (śmiać się), jednakże niektóre czasowniki mogą kończyć się na -n, -rn lub -ln. Polskie bezokoliczniki kończą się literą -ć, na przykład „pisać”, lub rzadziej -c, na przykład „móc”. Czasowniki regularne nie zmieniają rdzenia, a ich końcówki dodajemy zawsze według tego samego schematu. Poniżej prezentujemy końcówki koniugacyjne czasownika sagen (saagn) (mówić), które dodajemy do niezmiennego tematu sag-: Ich sag-e (ja mówię) du sag-st (ty mówisz) Sie sag-en (Pan, Pani [forma grzecznościowa] mówi) er, sie, es sag-t (on, ona, ono mówi) wir sag-en (my mówimy) ihr sag-t (wy mówicie) Sie sag-en (Państwo [forma grzecznościowa, l. mn.] mówią) sie sag-en (oni mówią) Bułka z masłem, prawda? Ale — jak to zwykle w życiu bywa — i od tej reguły są wyjątki: kiedy temat czasownika kończy się na -m, -n, -d lub -t, przed końcówką w 2 os. l. poj. du oraz w 3 os. l. poj. er/sie/es, a także w 2 os. l. mn. ihr trzeba wstawić głoskę -e:


35

36

Część I: Na dobry początek du atm-e-st (ty oddychasz) er arbeit-e-t (on pracuje) ihr bad-e-t (wy kąpiecie się) Z czego to wynika? Spróbuj wymówić „atmst”, a sam się przekonasz!

Przysłówki Przysłówki towarzyszą czasownikom lub przymiotnikom i służą do ich opisu. W niemieckim przysłówki to najczęściej przymiotniki w użyciu przysłówkowym, do których nie dodaje się żadnych końcówek. W języku polskim przysłówki tworzy się na różne sposoby, najczęściej z przymiotnika poprzez odrzucenie końcówki (-i lub -y) i zastąpienie jej formantem -o, (np. szybki → szybko) lub -e (np. dobry → dobrze, łagodny → łagodnie).

Proste konstrukcje zdaniowe Zapamiętajcie, że nie chodzi o to, by bezładnie wrzucić rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i przysłówki do jednego worka. Słowa układają się w zdania zgodnie z pewnymi zasadami.

Układanie słów we właściwym porządku Na pierwszym miejscu stoi podmiot, za którym występuje orzeczenie (czasownik), a następnie wszystkie inne części zdania. Jeśli nic nie stoi na przeszkodzie, zwykle należy trzymać się następującego porządku: Podmiot

Orzeczenie

Dopełnienie

Meine Freundin

hat

einen VW-Bus.

maj-ne frojn-dyn

hat

aj-nen fał-wej bus

Moja dziewczyna

ma

volkswagena vana.

Stawianie czasownika na drugim miejscu Jedną z najważniejszych kwestii do zapamiętania jest miejsce czasownika w zdaniu niemieckim. W zdaniach pojedynczych, takich jak to w poprzednim podrozdziale, czasownik zawsze występuje na drugim miejscu. Meine Freundin fährt nach Dänemark. (maj-ne frojn-dyn fert nach dejn-mark) (Moja dziewczyna jedzie do Danii.) A gdybyśmy dodali nieco więcej informacji? Meine Freundin fährt morgen nach Dänemark. (maj-ne frojn-dyn fert morgn nach dejn-mark) (Moja dziewczyna jedzie jutro do Danii.)


Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej Znów na drugim miejscu. A jeśli rozpoczniemy zdanie słowem morgen (morgn) (jutro)? Morgen fährt meine Freundin nach Dänemark. Słowo morgen stoi na pierwszym miejscu, a ponieważ czasownik musi znaleźć się na miejscu drugim, stawiamy za nim podmiot zdania. Fachowo nazywa się to inwersją czasownika. Sprowadza się ona do tego, że podmiot i orzeczenie zamieniają się miejscami, i występuje zawsze wtedy, gdy zdanie rozpoczyna inna część zdania niż podmiot. W takim razie wróćmy do pierwszego przykładu w tym podrozdziale. Czy można coś w nim przestawić i zmienić szyk? Oczywiście, pod warunkiem że czasownik zachowa drugie miejsce. Meine Freundin hat einen VW-Bus może zmienić się w: Einen VW-Bus hat meine Freundin. Nie ma problemu. Ale po co właściwie mielibyśmy tak mówić? Na przykład dla podkreślenia pierwszej części zdania. Załóżmy, że chcesz zapytać: Hat deine Schwester einen VW-Bus? Nein, meine Schwester hat einen BMW. Einen VW-Bus hat meine Freundin Heike. (hat daj-ne szwes-ter aj-nen fał-wej bus? najn, maj-ne szwes-ter hat aj-nen be-em-wej. aj-nen fał-wej bus hat maj-ne frojn-dyn haj-ke) (Czy twoja siostra ma Volkswagena vana? Nie, moja siostra ma Bmw. Volkswagena vana ma moja dziewczyna Heike.) Fährt deine Freundin heute nach Dänemark? Nein, morgen fährt sie nach Dänemark. (fert daj-ne frojn-dyn hoj-te nach dejn-mark? najn, morgn fert zi nach dejn-mark) (Czy twoja dziewczyna jedzie dziś do Danii? Nie, ona jutro jedzie do Danii.) Czy samym Niemcom nie myli się wszystko od tych ciągłych zmian szyku? Nie, ponieważ tak jak w języku polskim istnieje jeszcze system przypadków. Przymiotniki i rodzajniki, które towarzyszą rzeczownikom, a czasem również same rzeczowniki przyjmują różne końcówki w zależności od funkcji pełnionej w zdaniu. Toteż niezależnie od tego, na którym miejscu stoi rzeczownik, wiadomo, jaka jest jego funkcja, dzięki końcówce towarzyszącego mu rodzajnika (oraz/lub przymiotnika). Szczegóły znajdziesz w rozdziale „Trudne przypadków przypadki”.

Czasownik na szarym końcu Dotychczasowe przykłady dotyczyły zdań pojedynczych. Czasem jednak wypowiedzi są bardziej złożone: Meine Freundin sagt, dass sie nach Dänemark fährt. (maj-ne frojn-dyn zagt, das zi nach dejn-mark fert) (Moja dziewczyna mówi, że jedzie do Danii.) Czasownik główny sagt (zagt) (mówi) stoi tam, gdzie powinien, czyli na drugim miejscu, ale czasownik w zdaniu podrzędnym rozpoczynającym się od dass (das) (że) zostaje zepchnięty na sam koniec. Dzieje się tak we wszystkich zdaniach pobocznych. Zdania podrzędnie złożone zwykle rozpoczynają się spójnikiem (słowem, które łączy zdania), na przykład dass, weil, damit (das, wajl, da-mit) (że, ponieważ, żeby), oraz kończą czasownikiem.


37

38


Tworzenie pytań Jeśli chodzi o szyk w pytaniu niemieckim, wygląda on następująco: zaczynamy pytanie czasownikiem, za którym stoi podmiot. Fährt deine Freundin nach Dänemark? (fert daj-ne frojn-dyn nach dejn-mark?) (Czy twoja dziewczyna jedzie do Danii?) Hat deine Freundin einen VW-Bus? (hat daj-ne frojn-dyn aj-nen fał-wej bus) (Czy twoja dziewczyna ma Volkswagena vana?) Kolejnym sposobem na uzyskanie informacji jest utworzenie pytania z użyciem słów wer? (wer) (kto?), was? (was) (co?), wo? (wo) (gdzie?), wann? (wan) (kiedy?), wie? (wi) (jak?) lub warum? (wa-rum) (dlaczego?). Pytania budować można także z zastosowaniem takich zaimków pytających złożonych i słów, jak: was für ein(e/en)...? (was fyr ajn/e/en) (jaki/a/ie?) czy welche/r/s...? (welche/r/s) (który/a/e?). W pytaniach tworzonych przy użyciu powyższych zaimków czasownik stoi na swoim zwykłym miejscu, czyli drugim:

9 Wer fährt nach Dänemark? (wer fert nach dejn-mark?) (Kto jedzie do Danii?) 9 Was für ein Auto hat deine Freundin? (was fyr ajn auto hat daj-ne frojn-dyn?) (Jaki samochód ma twoja dziewczyna?)

9 Wann fährt sie nach Dänemark? (wan fert zi nach dejn-mark?) (Kiedy ona jedzie do Danii?) 9 Wie kommt deine Freundin nach Dänemark? (wi komt daj-ne frojn-dyn nach dejn-mark?) (Jak twoja dziewczyna dotrze do Danii?)

Czas przeszły, teraźniejszy i przyszły Czas gramatyczny służy do mówienia o danej czynności odpowiednio umiejscowionej w czasie. Warto zauważyć, iż postrzeganie czasu nieznacznie różni się w zależności od kultury i języka, dlatego niekiedy różne jest także zastosowanie poszczególnych czasów gramatycznych.

Koncentrując się na tu i teraz Czas teraźniejszy jest w języku niemieckim bardzo praktycznym czasem. Korzystając tylko z niego, można mnóstwo powiedzieć. Czas teraźniejszy służy do opisu tego, co dzieje się w danej chwili:

9 Was machst du gerade? (was machst du ge-ra-de) (Co teraz robisz?) 9 Ich lese die Zeitung. (yś lej-ze di caj-tung) (Czytam gazetę.) Czas teraźniejszy może również wyrażać to, co dzieje się czasami, zwykle albo zawsze: Freitags gehe ich ins Kino. (fraj-taks ge-je yś ins ki-no) (W piątki chodzę do kina.)


Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej Czas teraźniejszy służy również do wyrażania tego, co ma się wydarzyć:

9 Morgen fährt meine Freundin nach Dänemark. (morgn fert maj-ne frojn-dyn nach dejn-mark) (Jutro moja dziewczyna jedzie do Danii.)

9 Nächste Woche fahre ich nach Bremen. (ne-kste wo-che fa-re yś nach bre-men) (W następnym tygodniu jadę do Bremy.)

Jest to bardzo częsty sposób mówienia o przyszłych wydarzeniach, zwłaszcza jeśli w zdaniu występuje okolicznik czasu, jak na przykład nächste Woche (ne-kste woche) (w następnym tygodniu) czy morgen (morgn) (jutro). Warto zaznaczyć, że czas teraźniejszy służy również do opisywania tego, co miało miejsce do tej pory: Ich bin seit drei Tagen in Hamburg. (yś bin zajt draj taa-gen in ham-burk) (Od trzech dni jestem w Hamburgu.)

Porozmawiajmy o przeszłości: z użyciem czasu Perfekt Czas Perfekt to najpopularniejszy czas służący do wyrażania przeszłości i do tego bardzo uniwersalny: można stosować go do mówienia o większości czynności i sytuacji mających miejsce w przeszłości. Większość czasowników tworzy czas Perfekt z czasownikiem posiłkowym haben (habn) (mieć):

9 David hat mir geholfen. (da-vid hat mir ge-holfn) (David mi pomógł.) 9 Gestern haben wir ein Auto gekauft. (ges-tern habn wir ajn au-to ge-kauft) (Wczoraj kupiliśmy samochód.)

9 Anna hat die Zeitung gelesen. (a-na hat di caj-tung ge-lejzn) (Anna przeczytała gazetę.) 9 Ich habe den Film gesehen. (yś ha-be dejn fylm ge-zejn) (Widziałem ten film.) Niektóre czasowniki wymagają do utworzenia czasu przeszłego czasownika posiłkowego sein (zajn) (być), a nie haben (habn) (mieć). Czasowniki te najczęściej wyrażają jakiś rodzaj ruchu lub stanu. Oto kilka przykładów:

9 Ich bin ins Kino gegangen. (yś byn ins ki-no ge-gan-gen) (Poszedłem do kina.) 9 Meine Freundin ist nach Dänemark gefahren. (maj-ne frojn-dyn ist nach dejn-mark ge-fa-ren) (Moja dziewczyna pojechała do Danii.)

9 Ich bin in Hamburg gewesen. (yś byn in ham-burk ge-wej-zen) (Byłem w Hamburgu.) 9 Du bist mit dem Auto gekommen. (du byst myt dejm au-to ge-ko-men) (Przyjechałeś samochodem.)

9 Sie ist mit dem Zug gefahren. (zi yst myt dejm cuk ge-fa-ren) (Przyjechała pociągiem.) 9 Wir sind letzte Woche ins Kino gegangen. (wir zynt lec-te wo-che ins ki-no ge-gangen) (W ubiegłym tygodniu poszliśmy do kina.)


39

40


9 Seid ihr durch den Park gelaufen? (zajt ir durś dejn park ge-lau-fen) (Czy biegliście przez park?)

9 Sie sind gestern im Theater gewesen. (zi zynt ges-tern im te-a-ter ge-wej-zen) (Wczoraj byli w teatrze.)

Czasowniki w języku niemieckim dzielą się na dwie kategorie: czasowniki słabe i mocne. Czasowniki regularne, znane jako słabe, tworzą największą grupę czasowników niemieckich.

Tworzenie imiesłowu czasu przeszłego czasownika słabego Poniżej przedstawiamy wzór tworzenia imiesłowu czasu przeszłego czasownika słabego: ge + temat czasownika (bezokolicznik minus -en) + (e)t = imiesłów czasu przeszłego (Partizip II) Oto przykład zastosowania powyższego wzoru dla czasownika fragen (fra-gen) (pytać): ge + frag + t = gefragt

Tworzenie imiesłowu czasu przeszłego czasownika mocnego Poniżej przedstawiamy wzór tworzenia imiesłowu czasu przeszłego czasownika mocnego: ge + temat czasownika (bezokolicznik minus –en) + en = imiesłów czasu przeszłego (Partizip II) Imiesłów czasu przeszłego czasownika kommen (ko-men) (przychodzić) wygląda następująco: ge + komm + en = gekommen W celu uzyskania większej ilości informacji na temat czasu Perfekt przejdź do rozdziału 7.

Pisząc o przeszłości: z użyciem czasu przeszłego prostego Czas przeszły prosty (Imperfekt) stosuje się przede wszystkim w gazetach, książkach itp., a rzadziej w języku mówionym. Z tego względu nie poświęcamy mu w naszej książce zbyt wiele miejsca. Wyjątek stanowi forma przeszła czasownika sein (zajn) (być), która jest używana częściej od formy imiesłowu przeszłego (Partizip II) zarówno w języku mówionym, jak i pisanym. Tabela 2.1 przedstawia poszczególne formy czasu przeszłego prostego czasownika sein. Tabela 2.1. Formy czasu przeszłego prostego czasownika sein Odmiana

Wymowa

Tłumaczenie

ich war

(yś war)

ja byłem

du warst

(du warst)

ty byłeś

Sie waren

(zi wa-ren)

Pan był (forma grzecznościowa)


Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej Tabela 2.1. Formy czasu przeszłego prostego czasownika sein — ciąg dalszy Odmiana

Wymowa

Tłumaczenie

er/sie/es war

(er/zi/es war)

on/ona/ono był/a/o

wir waren

(wir wa-ren)

my byliśmy

ihr wart

(ir wart)

wy byliście

Sie waren

(zi wa-ren)

Państwo byli (forma grzecznościowa, l. mn.)

sie waren

(zi wa-ren)

oni byli

Mówiąc o przyszłości W wielu sytuacjach można w języku niemieckim zamiast czasu przyszłego użyć czasu teraźniejszego (zob. wcześniejszy podrozdział „Koncentrując się na tu i teraz”). Oczywiście mówiąc o zdarzeniach, które będą miały miejsce w przyszłości, możesz użyć czasu przyszłego. Aby utworzyć jego formę, należy wziąć czasownik werden (wer-den) (stawać się) i dodać bezokolicznik danego czasownika. Tabela 2.2 przedstawia poszczególne formy czasownika werden w czasie teraźniejszym. Tabela 2.2. Formy czasu teraźniejszego czasownika werden Odmiana

Wymowa

Tłumaczenie

ich werde

(yś wer-de)

ja będę

du wirst

(du wirst)

ty będziesz

Sie werden

(zi wer-den)

Pan będzie (forma grzecznościowa)

er/sie/es wird

(er/zi/es wirt)

on/ona/ono będzie

wir werden

(wir wer-den)

my będziemy

ihr werdet

(ir wer-det)

wy będziecie

Sie werden

(zi wer-den)

Państwo będą (forma grzecznościowa, l. mn.)

sie werden

(zi wer-den)

oni będą

Użycie czasu przyszłego w zdaniu wygląda następująco:

9 Ich werde anrufen. (yś wer-de an-ru-fen) (Zadzwonię.) 9 Wir werden morgen kommen. (wir wer-den morgn ko-men) (Przyjdziemy jutro.) 9 Es wird regnen. (es wirt reg-nen) (Będzie padać.)

Trudne przypadków przypadki Każdy język ma swoje sposoby na wskazanie, jaką funkcję dany rzeczownik pełni w zdaniu, na przykład kto co robi względem kogo lub czego. Niemcy zaznaczają funkcję rzeczownika w zdaniu przede wszystkim poprzez dodawanie końcówek do rodzajników i przymiotników określających ten rzeczownik (a czasem nawet do samego rzeczownika).


41

42

Część I: Na dobry początek W zdaniu rzeczowniki występują w jednym z czterech przypadków, zależnie od pełnionej funkcji: w mianowniku dla podmiotu, bierniku dla dopełnienia bliższego, celowniku dla dopełnienia dalszego oraz dopełniaczu. W niniejszej książce napotkasz głównie mianownik, biernik i celownik. Dopełniacz używany jest rzadziej i wymieniamy go tylko dla uzupełnienia całości obrazu.

Mianownik Podmiot zawsze występuje w mianowniku. Warto podpowiedzieć, że jest to osoba lub rzecz wykonująca jakąś czynność wyrażoną czasownikiem. Na przykład w zdaniu Der Junge nimmt den Kuchen (der jun-ge nymt dejn ku-chen) (Chłopiec bierze ciastko) to chłopiec jest wykonawcą czynności (bierze ciastko) i to on jest podmiotem.

Biernik Dopełnienie bliższe zawsze występuje w bierniku. Jest to osoba lub rzecz, której bezpośrednio dotyczy czynność wyrażona czasownikiem. Tak więc w zdaniu Der Junge nimmt den Kuchen (der jun-ge nymt dejn ku-chen) (Chłopiec bierze ciastko) ciastko jest dopełnieniem bliższym — jest to rzecz, którą bierze chłopiec.

Celownik Dopełnienie dalsze w zdaniu występuje zawsze w celowniku. Jest to osoba lub rzecz, której pośrednio dotyczy czynność wyrażona czasownikiem. Na przykład w zdaniu Der Junge gibt dem Hund den Kuchen (der jun-ge gipt dejm hunt dejn ku-chen) (Chłopiec daje psu ciastko) pies jest dopełnieniem dalszym — to jemu chłopiec daje ciastko. Ciastko jest dopełnieniem bliższym — rzeczą, która jest dawana. Jeśli w zdaniu występują dwa dopełnienia, jedno z nich prawdopodobnie jest dopełnieniem dalszym. Jeśli masz wątpliwości, spróbuj przetłumaczyć zdanie i sprawdź, który rzeczownik stoi w celowniku.

Dopełniacz Dopełniacz służy do wyrażania posiadania. Na przykład we frazie: der Hund des Jungen (der hunt des jun-gen) (pies chłopca) to chłopiec posiada psa. Rzeczownik „chłopiec” występuje w dopełniaczu (jest to przydawka dopełniaczowa).

Dlaczego liczą się wszystkie przypadki Ktoś mógłby zadać pytanie, dlaczego robi się z powodu przypadków tyle zamieszania. Niestety przyswojenie sobie poszczególnych przypadków jest jednym z bardzo ważnych etapów nauki niemieckiego. Chodzi o to, że przypadki wpływają na zmianę form zaimków, rodzajników i przymiotników.


Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej Jak zmieniają się zaimki Zaimki to przydatne słówka, które zastępują inne wyrazy i dzięki temu pozwalają uniknąć niezgrabnych powtórzeń. Zaimki zmieniają swoją formę w zależności od funkcji w zdaniu. Tabela 2.3 przedstawia zaimki osobowe w mianowniku, a tabela 2.4 ukazuje ich odmianę przez przypadki. Tabela 2.3. Zaimki osobowe w mianowniku Niemiecki

Polski

ich

ja

du

ty

Sie

Pan (forma grzecznościowa)

er/sie/es

on/ona/ono

wir

my

ihr

wy

Sie

Państwo (forma grzecznościowa, l. mn.)

sie

oni

Tabela 2.4. Odmiana zaimków osobowych przez przypadki Mianownik

Celownik

Biernik

Tłumaczenie

ich

mir

mich

ja, mnie (mi), siebie (się)

du

dir

dich

ty, tobie (ci), ciebie (cię)

Sie

Ihnen

Sie

Pan, Panu, Pana (forma grzecznościowa)

er

ihm

ihn

on, jemu (mu), jego

sie

ihr

sie

ona, jej, ją

es

ihm

es

ono, jemu (mu), je

wir

uns

uns

my, nam, nas

ihr

euch

euch

wy, wam, was

Sie

Ihnen

Sie

Państwo, Państwu, Państwa (forma grzecznościowa, l. mn.)

sie

ihnen

sie

oni, im, ich

Poniżej zamieszczamy przykłady użycia zaimka du w różnych przypadkach. To, czy zaimek ten występuje w mianowniku, celowniku, czy bierniku, zależy od jego funkcji w zdaniu.

9 Du bist müde. (du byst my-de) (Jesteś zmęczony.) du = mianownik 9 Ich gebe dir das Buch. (yś gej-be dir das buch) (Daję ci książkę.) dir = celownik 9 Ich frage dich. (yś fra-ge dyś) (Pytam cię.) dich = biernik


43

44

Część I: Na dobry początek Jak zmienia się rodzajnik nieokreślony Niemiecki rodzajnik nieokreślony ein (ajn) może przyjmować różne końcówki. Jakie, to zależy od tego, czy towarzyszy podmiotowi w zdaniu (mianownik), przydawce w dopełniaczu, dopełnieniu bliższemu (biernik), czy dopełnieniu dalszemu (celownik). Tabela 2.5 ukazuje, jak rodzajnik nieokreślony ein zachowuje się w poszczególnych przypadkach. Tabela 2.5. Odmiana rodzajnika ein przez przypadki Rodzaj

Mianownik

Dopełniacz

Celownik

Biernik

męski

ein

eines

einem

einen

żeński

eine

einer

einer

eine

nijaki

ein

eines

einem

ein

Następujące przykłady ukazują odmianę rodzajnika nieokreślonego ein przez przypadki wraz z odpowiednimi końcówkami:

9 Ein Wagen steht auf der Straße. (ain wa-gen sztejt auf der sztra-se) (Samochód stoi na ulicy.) ein = mianownik

9 Du liest das Buch eines Freundes. (du list das buch aj-nes frojn-des) (Czytasz książkę kolegi.) eines = dopełniacz

9 Ich leihe einem Freund mein Auto. (yś la-je aj-nem frojnt majn au-to) (Pożyczam samochód koledze.) einem = celownik

9 Ich habe einen Hund. (yś ha-be aj-nen hunt) (Mam psa.) einen = biernik Jak zmienia się rodzajnik określony Odmianę rodzajnika określonego przez przypadki zawiera tabela 2.6. Tabela 2.6. Odmiana rodzajnika określonego przez przypadki Rodzaj

Mianownik

Dopełniacz

Celownik

Biernik

męski

der

des

dem

den

żeński

die

der

der

die

nijaki

das

des

dem

das

l. mn.

die

der

den

die

Następujące przykłady ukazują odmianę rodzajnika określonego przez przypadki wraz z przynależnymi końcówkami:

9 Der Wagen steht auf der Straße. (der wa-gen sztejt auf der sztra-se) (Samochód stoi na ulicy.) der = mianownik

9 Du liest das Buch des Freundes. (du list das buch des frojn-des) (Czytasz książkę kolegi.) des = dopełniacz


Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej

9 Ich leihe dem Freund mein Auto. (yś la-je dejm frojnt main au-to) (Pożyczam samochód koledze.) dem = celownik

9 Ich habe den Hund. (yś ha-be dejn hunt) (Mam psa.) den = biernik Języki niemiecki i polski różnią się pod względem informacji kategorialnych. Rzeczownik niemiecki oprócz kategorii przypadka, liczby i rodzaju ma jeszcze dodatkową kategorię gramatyczną, mianowicie kategorię określoności i nieokreśloności wyrażaną za pomocą rodzajnika określonego der, die, das lub nieokreślonego ein, eine, ein. Zdania: „Der Wagen steht auf der Straße” oraz „Ein Wagen steht auf der Straße” tłumaczy się na polski tak samo, tj. „Samochód stoi na ulicy”. Bez dodatkowych informacji ze zdania polskiego nie wynika, czy jest to samochód określony, znany mi, o którym wcześniej była mowa, czy też nieokreślony, o którym słyszę po raz pierwszy.

Jak zmienia się zaimek dzierżawczy Zaimki dzierżawcze ustalają własność, wyrażając różnicę między tym, co należy do ciebie („twoja książka”), a tym, co należy do mnie („moja książka”) itd. Poniżej zamieszczamy przegląd form zaimka dzierżawczego dla poszczególnych osób:

9 mein (majn) (mój) 9 dein (dajn) (twój) 9 Ihr (ir) (Pański) 9 sein/ihr/sein (sajn/ir/sajn) (jego/jej/jego) 9 unser (un-zer) (nasz) 9 euer (o-jer) (wasz) 9 Ihr (ir) (Państwa) 9 ihr (ir) (ich) Tabela 2.7 prezentuje wszystkie formy zaimka dzierżawczego mein (majn). Pozostałe zaimki dzierżawcze przyjmują takie same końcówki. Wydadzą Ci się one znajome, ponieważ są takie same jak dla rodzajnika nieokreślonego ein. Tabela 2.7. Odmiana zaimka dzierżawczego mein przez przypadki Rodzaj

Mianownik

Dopełniacz

Celownik

Biernik

męski żeński

mein

meines

meinem

meinen

meine

meiner

meiner

meine

nijaki

mein

meines

meinem

mein

Jak zmieniają się końcówki przymiotnika Jak zaznaczyliśmy na początku rozdziału, przymiotniki i rodzajniki towarzyszące rzeczownikom zmieniają końcówki w zależności od funkcji rzeczownika w zdaniu, co obrazuje tabela 2.8.


45

46

Część I: Na dobry początek Tabela 2.8. Końcówki przymiotnika poprzedzonego rodzajnikiem określonym i nieokreślonym Rodzaj

Mianownik

Dopełniacz

Celownik

Biernik

męski

-e/-er

-en/-en

-en/-en

-en/-en

żeński

-e/-e

-en/-en

-en/-en

-e/-e

nijaki

-e/-es

-en/-en

-en/-en

-e/-es

By zilustrować końcówki zamieszczone w tabeli 2.8, poniżej przedstawiamy przykłady odmiany rzeczowników, którym towarzyszy odpowiednio przymiotnik z rodzajnikiem nieokreślonym (tabela 2.9) oraz przymiotnik z rodzajnikiem określonym (tabela 2.10). Tabela 2.9. Przykłady końcówek przymiotnika poprzedzonego rodzajnikiem nieokreślonym Rodzaj

Mianownik

Dopełniacz

Celownik

Biernik

męski

ein schöner Garten

eines schönen Gartens

einem schönen Garten

einen schönen Garten

żeński

eine weiße Tür

einer weißen Tür

einer weißen Tür

eine weiße Tür

nijaki

ein kleines Haus

eines kleinen Hauses

einem kleinen Haus

ein kleines Haus

Tabela 2.10. Przykłady końcówek przymiotnika poprzedzonego rodzajnikiem określonym Rodzaj

Mianownik

Dopełniacz

Celownik

Biernik

męski

der schöne Garten

des schönen Gartens

dem schönen Garten

den schönen Garten

żeński

die weiße Tür

der weißen Tür

der weißen Tür

die weiße Tür

nijaki

das kleine Haus

des kleinen Hauses

dem kleinen Haus

das kleine Haus

Liczebniki Istnieje szansa, że o liczebniki będziesz musiał martwić się wyłącznie wtedy, gdy zechcesz podać godzinę (o czym będzie mowa w rozdziale 7) lub wymienić pieniądze w kantorze (rozdział 11). Znajomość następujących liczb powinna ułatwić Ci niezbędne operacje matematyczne: 0 null (nul)

1 eins (ajns)

2 zwei (cwaj)

3 drei (draj)

4 vier (fiir)

5 fünf (fynf)

6 sechs (zeks)

7 sieben (zibn)

8 acht (acht)

9 neun (nojn)

10 zehn (cejn)

11 elf (elf)

12 zwölf (cwylf)

13 dreizehn (draj-cejn)


Rozdział 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej 14 vierzehn (fiir-cejn)

15 fünfzehn (fynf-cejn)

16 sechzehn (zeks-cejn)

17 siebzehn (zip-cejn)

18 achtzehn (acht-cejn)

19 neunzehn (nojn-cejn)

20 zwanzig (cwan-zyś)

21 einundzwanzig (ajn-unt-cwan-zyś)

22 zweiundzwanzig (cwaj-unt-cwan-zyś)

23 dreiundzwanzig (draj-unt-cwan-zyś)

24 vierundzwanzig (fiir-unt-cwan-zyś)

25 fünfundzwanzig (fynf-unt-cwan-zyś)

30 dreißig (draj-syś)

40 vierzig (fiir-zyś)

50 fünfzig (fynf-zyś)

60 sechzig (seks-zyś)

70 siebzig (zip-zyś)

80 achtzig (acht-zyś)

90 neunzig (nojn-zyś)

100 hundert (hun-dert)

200 zweihundert (cwaj-hun-dert)

300 dreihundert (draj-hun-dert)

400 vierhundert (fiir-hun-dert)

500 fünfhundert (fynf-hun-dert)

1000 tausend (tau-zent) Może Ci się z początku wydawać, że wiele liczb jest wymawianych „na odwrót”. Weźmy choćby 21, einundzwanzig (ajn-unt-cwan-zyś). To, co wypowiadamy, to właściwie „jeden i dwadzieścia”. Trzeba po prostu zapamiętać wzór i trzymać się go w odniesieniu do wszystkich liczb dwucyfrowych.


47

48



Rozdział 3

Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić W tym rozdziale: ► Zwracanie się do innych. ► Powitania. ► Przedstawianie siebie i swoich przyjaciół. ► Pytanie o miasto, państwo i narodowość. ► Pożegnania.

U

miejętność przywitania się i przedstawienia to pierwszy krok podczas nawiązywania kontaktu. Od niej zależy tak ważne pierwsze wrażenie, jakie wywieramy na innych. Jeśli opanujemy ją należycie, będzie pomagać nam w poznawaniu nowych ludzi. Jeśli machniesz ręką na naukę pozdrawiania i przedstawiania się, możesz w najlepszym razie spotkać się z konsternacją — w najgorszym razie kogoś urazisz! Poniżej spieszymy z wyjaśnieniami.

Wybrać formę grzecznościową czy nie? Niemcy mają opinię formalistów, na co być może ma wpływ różnica w sposobach zwracania się do innych ludzi. W zależności od tego, z kim rozmawiamy, w niemieckim stosuje się albo formę grzecznościową Sie (zi) (Pan/Pani/Państwo), albo formę du (du) (ty). Warto zapamiętać, że w Niemczech niegrzecznie jest zwrócić się do kogoś przez „du” w sytuacji oficjalnej. Ogólnie rzecz biorąc, formy grzecznościowej Sie używa się wtedy, gdy zwracamy się do kogoś obcego, do urzędnika, zwierzchnika albo osoby starszej. Kiedy lepiej się kogoś pozna, można przejść na „ty”. Jest na to nawet czasownik — duzen (du-cen). Wir duzen uns (wir du-cen uns) oznacza: „Mówimy sobie na ty”. Mimo to nie ma żadnych reguł, a za to istnieje wiele wyjątków dotyczących zastosowania du i Sie. Powiedzmy, że podróżujesz po Niemczech i jeden z Twoich niemieckich znajomych zabiera Cię na imprezę. Mimo że nigdy wcześniej nie spotkałeś nikogo z tych ludzi, będą zwracać się do Ciebie per du, co jest tym bardziej prawdopodobne, jeśli są młodzi, a na dodatek oczekują,


50

Część I: Na dobry pocz tek że będziesz się tak samo zwraca do nich. Wszystko zależy od rodowiska, w jakim się znajdujesz. W niektórych firmach pracownicy z zasady mówią do siebie po imieniu; w innych trzymają się formalnego „Sie”. Je li nie masz pewno ci, którą formę wybra , używaj Sie, dopóki rozmówca nie zaproponuje, by uży du, albo sam nie zwróci się do Ciebie per du.

Powitania i pozdrowienia Niezwykle atwym i najpowszechniejszym pozdrowieniem jest proste Hallo!. To, jak się witamy, zależy od pory dnia. Oto najbardziej powszechne pozdrowienia:

9 Guten Morgen! (gutn morgn) (Dzie do po udnia.

dobry!) Tego pozdrowienia używa się od rana

9 Guten Tag! (gutn taak) (Dzie

dobry!) To jest najbardziej powszechne pozdrowienie używane przez ca y dzie z wy ączeniem rana i wieczoru.

9 Guten Abend! (gutn a-bent) (Dobry wieczór!) Tego pozdrowienia używa się oczywi cie wieczorem.

9 Gute Nacht! (gu-te nacht) (Dobranoc!) Jest to pożegnanie pó no w nocy. 9 Hallo! (ha-lo) atwe do zapamiętania, gdyż przypomina nasze swojskie „halo”.

Jak si masz? Pytanie „Jak się masz?” jest bardzo ważne przy powitaniach i pozdrowieniach w języku niemieckim. Następuje ono najczę ciej po wstępnym Hallo. Zadając je, możesz uży formy grzeczno ciowej albo nie, w zależno ci od tego, z kim rozmawiasz. Może się to wydawa nieco skomplikowane, ale nie przejmuj się, tak naprawdę jest prostsze, niż Ci się wydaje. Zanim przejdziemy dalej, warto zaznaczy , że wyrazy ich (y ) (ja), du (du) (ty) oraz Sie (zi) (Pan/Pani/Pa stwo) mogą zmienia formę w zależno ci od użycia w zdaniu. Pytając „Jak się masz?”, musisz pamięta o odpowiedniej formie zaimka osobowego w celowniku (zob. rozdzia 2. w celu uzyskania większej ilo ci informacji na temat celownika).

Pan, pani i zakazana panienka Słowo Herr (her) po niemiecku oznacza „pan”, słowo Frau (frau) to „pani” (a tak e „ ona”). W niemieckim istnieje równie słowo Fräulein (froj-lajn) na określenie niezamę nej kobiety, ale nie polecamy stosowania go w praktyce, chyba e ktoś chce dostać po głowie!


Słowo Fräulein posiada charakterystyczny dla zdrobnień przyrostek „-lein” i znaczy dosłownie „mała kobieta”. Wiele nowoczesnych kobiet uwa a to określenie za przestarzałe, więc rzadko się je słyszy. Zawsze nale y zwracać się do kobiet per Frau, niezale nie od ich wieku i stanu cywilnego.

Rozdział 3: Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić

Spotkania i powitania jak na dłoni Witaniu i przedstawianiu się często towarzyszy jakaś forma kontaktu fizycznego. W Niemczech, Austrii i Szwajcarii najbardziej powszechną formą kontaktu fizycznego podczas witania i przedstawiania się jest uścisk dłoni. Przyjaciółki często całują się w policzek (rzadziej w obydwa policzki) albo przytulają. Mężczyźni raczej nie wymieniają całusów i rzadziej się przytulają, choć mogą przytulić

(i pocałować) znajomą. W Niemczech ten rodzaj kontaktu zarezerwowany jest wyłącznie dla bardzo bliskich znajomych, choć można zauważyć, że Niemcy w codziennych sytuacjach podczas rozmowy znacznie skracają dystans — bardziej, niż możemy to zaobserwować w innych krajach.

Formy zaimka osobowego w tym powitaniu przedstawia tabela 3.1. Tabela 3.1. Zaimki osobowe, celownik Zaimek

Mianownik

Celownik

ja

ich

mir

ty

du

dir

Pan/Pani/Państwo

Sie

Ihnen

Grzecznościowa wersja „Jak się masz” brzmi: Wie geht es Ihnen? (wi gejt es i-nen) (Jak się Pan miewa? / Co u Pana słychać?) Mniej formalnie można powiedzieć: Wie geht es dir? (wi gejt es dir) (Jak leci?) Obydwa pytania znaczą to samo, ale w drugim zamiast formalnego Ihnen wstawiamy nieformalne dir. Natomiast jeśli znasz kogoś bardzo dobrze, możesz zdecydować się na potoczną wersję: Wie geht’s? (wi gejts) (Jak leci?)

Odpowiedzi na pytanie: „Jak się masz?” W Niemczech zwykle oczekuje się odpowiedzi na postawione wyżej pytanie. Poniżej prezentujemy te najpopularniejsze:

9 Danke, gut. (dan-ke, gut) / Gut, danke. (gut, dan-ke) (Dziękuję, dobrze. / Dobrze, dziękuję.) 9 Sehr gut. (zer gut) (Bardzo dobrze.) 9 Ganz gut. (ganc gut) (Całkiem dobrze.) 9 Es geht. (es gejt) (Tak sobie.) Niemieckie wyrażenie, które dosłownie znaczy „Idzie”, zawiera treść: „Jakoś idzie”, co z kolei oznacza, że wcale nie idzie dobrze.

9 Nicht so gut. (nyśt zo gut) (Nie za dobrze.)


51

52

Część I: Na dobry pocz tek Odpowiedzi na to pytanie zwykle towarzyszy pytanie zwrotne, które jest bardzo proste. Najpierw wersja grzeczno ciowa: Und Ihnen? (unt i-nen?) (A Pan?) A oto wersja nieformalna: Und dir? (unt dir) (A ty?)

Pogaw dka Poniższy dialog składa się ze zwrotów powszechnie stosowanych przy powitaniu w bardziej formalnej sytuacji. Herr Schulte:

Guten Tag, Frau Berger! gutn taak, frau ber-ger Dzień dobry pani!

Frau Berger:

Herr Schulte, guten Tag! Wie geht es Ihnen? her szul-te, gutn taak! wi gejt es i-nen Dzień dobry panu! Co u Pana słychać?

Herr Schulte:

Danke, gut! Und Ihnen? dan-ke, gut! unt i-nen Dziękuję, wszystko dobrze, a u pani?

Frau Berger:

Danke, gut. dan-ke, gut Dziękuję, dobrze.

Pogaw dka A teraz ten sam dialog między dwojgiem dobrych znajomych, którzy wpadają na siebie na ulicy. Mike:

Hallo, Sylvia! ha-lo, syl-via Cześć, Sylwia!

Sylvia:

Mike, hallo! Wie geht’s? majk, ha-lo! wi gejts Cześć, Mike! Jak leci?

Mike:

Danke, mir geht’s gut! Und selbst? dan-ke, mir gejt es gut! unt zelpst Dzięki, u mnie wszystko super, a u ciebie?

Sylvia:

Auch gut. auch gut U mnie też.


Rozdzia 3: Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić

Przedstawianie siebie i swoich przyjaciół Spotkania i powitania często wymagają przedstawiania osób. Kiedy kogo spotykasz, czasem towarzyszy Ci znajomy. Na oficjalnym przyjęciu chcesz przedstawi żonę lub męża szefowi. Mogą zdarzy się również sytuacje, gdy nikt Cię nie przedstawi osobie, którą chcesz pozna , w związku z czym będziesz musia zrobi to samodzielnie.

Przedstawianie przyjaciół Przedstawi kogo jest niezwykle atwo. Wystarczą tylko s owa: Das ist… (das yst) To jest… Następnie należy wymieni imię przedstawianej osoby. By zaznaczy , że to Twój kolega albo koleżanka, mówimy: Das ist meine Freundin (f) / mein Freud (m) … (das yst maj-ne frojn-dyn / majn frojnt) (To moja koleżanka / mój kolega…) Kiedy kto przedstawia Ciebie, warto by oby umie powiedzie : „Mi o mi cię pozna ”. Nie ma prostego sposobu, by powiedzie to po niemiecku, ale je li sytuacja nie jest oficjalna, można odpowiedzie : „Hallo” albo „Guten Tag”. Je li natomiast jest to sytuacja oficjalna, s owa „Mi o mi Pana/Panią/Pa stwa pozna ” wyrażamy poprzez: Freut mich. (frojt my ) (Mi o mi.) Osoba, której zosta e przedstawiony, może wtedy odpowiedzie : Mich auch. (my auch) (Mnie też.)

Pogaw dka W poniższym dialogu Herr Schulte, Frau Berger i Frau Lempert spotykają się po raz pierwszy i z tego względu używają zwrotów formalnych. Frau Berger:

Herr Schulte, das ist Frau Lempert. her szul-te, das yst frau lem-pert Panie Schulte, to jest pani Lempert.

Herr Schulte:

Freut mich. frojt myś Miło mi.

Frau Lempert: Mich auch. myś auch Mnie też.


53

54

Część I: Na dobry pocz tek W mniej oficjalnych warunkach rozmowa przebiegałaby następująco: Karin:

Michael, das ist meine Freundin Ute. mi-sia-el, das yst maj-ne frojn-dyn u-te Michael, oto moja koleżanka Ute.

Michael:

Hallo Ute. ha-lo u-te Cześć, Ute.

Sposoby przedstawiania na specjalne okazje Może zdarzy się tak, że znajdziesz się w sytuacji wymagającej użycia bardzo oficjalnych sformu owa . Oto kilka z nich, które mog yby pasowa :

9 Darf ich Ihnen … vorstellen? (darf y (Czy móg bym przedstawi Panu…?)

i-nen … for-szteln)

9 Freut mich, Sie kennenzulernen. (frojt my , zi ke-nen-cu-ler-nen) (Cieszę się, że Pana pozna em.)

9 Meinerseits. (maj-ner-zajts) / Ganz meinerseits. (ganc maj-ner-zajts) (Wzajemnie / Ja również.)

Wyrażenia Meinerseits i Ganz meinerseits znaczą dos ownie „Po mojej stronie”, co jest skróconą formą zdania „Ca a przyjemno po mojej stronie”.

Pogaw dka Oto rozmowa dwóch dyrektorów, Herr Kramera i Herr Hubera, którzy spotykają się na oficjalnym przyjęciu. Herr Huber przedstawia swoją żonę. Herr Kramer:

Guten Abend, Herr Huber! gutn a-bent, her hu-ber Dobry wieczór panu!

Herr Huber:

Guten Abend! Herr Kramer. Darf ich Ihnen meine Frau vorstellen? gutn a-bent! her kra-mer. darf yś i-nen maj-ne frau for-szteln Dobry wieczór, czy mogę przedstawić panu moją żonę?

Kramer:Herr

Guten Abend, Frau Huber! Freut mich sehr, Sie kennenzulernen. gutn a-bent, frau hu-ber! frojt myś zer, zi ke-nen-zu-ler-nen Dobry wieczór pani! Niezmiernie się cieszę, że mogę panią poznać.

Frau Huber:

Ganz meinerseits, Herr Kramer. ganc maj-ner-sajts, her kra-mer Mnie również jest bardzo miło.


Rozdział 3: Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić

Słówka do zapamiętania auch

auch

także

ganz

ganc

całkiem, cały

gut

gut

dobry, dobrze

sehr

zer

bardzo

freuen

frojn

cieszyć się

gehen

gejn

iść, chodzić

kennenlernen

ke-nen-ler-nen

poznawać

vorstellen

for-szteln

przedstawiać

der Freund (m)

der frojnt

kolega

die Freundin (f)

di frojn-dyn

koleżanka

Przedstawianie samego siebie Zdarzają się sytuacje, kiedy nie można liczyć na to, że ktoś inny nas przedstawi, i samemu trzeba to zrobić. To bardzo łatwe, zwłaszcza że zwykle przedstawiamy się, podając swoje imię (i nazwisko), nawet w bardziej oficjalnej sytuacji. Po niemiecku można przedstawić się dwojako: Mein Name ist… (majn na-me yst) (Nazywam się…) Można również przedstawić się z użyciem służącego do tego czasownika heißen (haj-sen) (nazywać się): Ich heiße… (yś haj-se)

Pogawędka Herr Hauser pojawia się na spotkaniu z grupą ludzi, którym jeszcze nie został przedstawiony, i szuka wolnego miejsca przy stole konferencyjnym. Herr Hauser:

Guten Tag! Ist der Platz noch frei? gutn taak! yst der plac noch fraj Dzień dobry! Czy to miejsce jest wolne?

Frau Berger:

Ja, bitte. ja, by-te Tak, proszę bardzo.


55

56

Część I: Na dobry początek Herr Hauser:

Vielen Dank. Mein Name ist Max Hauser. fi-len dank. majn na-me yst maks hau-zer Dziękuję bardzo. Nazywam się Max Hauser.

Frau Berger:

Freut mich. Karin Berger. frojt myś. ka-rin ber-ger Karin Berger, bardzo mi miło.

Powyższy dialog brzmiałby całkiem inaczej, gdyby rozmawiało dwoje młodych ludzi, którzy poznają się w nieoficjalnych okolicznościach. Pominęliby oni wszelkie formalności i pewnie przedstawiliby się sobie w następujący sposób: Martin:

Hallo, wie heißt du? ha-lo, wi hajst du Cześć, jak się nazywasz?

Susanne:

Ich heiße Suzanne. Und du? yś haj-se su-za-ne. unt du Susanne, a ty?

Martin:

Martin. Und wer ist das? mar-tin. unt wer yst das Martin. A to kto?

Suzanne:

Das ist meine Freundin Anne. das yst maj-ne frojn-dyn a-ne To moja koleżanka Ania.

Rozmowa o miastach, państwach i narodowości Przedstawienie się stanowi dobry początek, ale nie jest to jeszcze rozmowa umożliwiająca poznanie kogoś. Jak pewnie zauważyłeś, wielu ludzi na świecie posługuje się językiem niemieckim i wielu ludzi chętnie przyjeżdża do państw niemieckojęzycznych. W tym podrozdziale nauczysz się, jak powiedzieć, skąd pochodzisz, oraz jak zapytać, z jakiego miasta czy państwa pochodzi twój rozmówca i jakim posługuje się językiem.

Informowanie innych, skąd jesteś Dość łatwo jest powiedzieć po niemiecku, skąd się pochodzi. Oto magiczne słowa: Ich komme aus… (yś ko-me aus) (Pochodzę z…) Ich bin aus… (yś byn aus) (Jestem z…) Z tymi słowami zajdziesz bardzo daleko. Za ich pomocą powiesz, z jakiego jesteś państwa, województwa, miasta. Na przykład:

9 Ich komme aus Amerika. (yś ko-me aus a-me-ri-ka) (Pochodzę z Ameryki.) 9 Ich bin aus Pennsylvania. (yś byn aus pen-syl-wen-ja) (Jestem z Pensylwanii.)



9 Ich komme aus Zürich. (y ko-me aus cy-ri ) (Pochodzę z Zurychu.) 9 Ich bin aus Wien. (y byn aus wiin) (Jestem z Wiednia.) Bu ka z mas em, prawda? Mimo to niemiecki czasem potrafi rzuca prawdziwe wyzwania. Nazwy niektórych pa stw i regionów występują z rodzajnikiem okre lonym die, jak na przyk ad Stany Zjednoczone, o których można powiedzie die Vereinigten Staaten (di ver-aj-nik-ten sztaa-ten) albo w skrócie die USA (di u-es-a). Aby unikną pu apek gramatycznych, Amerykanin może powiedzie po prostu: Ich bin aus Amerika (y byn aus a-me-ri-ka) (Jestem z Ameryki). Je li chce by dok adniejszy, może powiedzie : Ich bin aus den USA (y byn aus dejn u-es-a). Można też zdecydowa się na amaniec językowy: Ich bin aus den Vereinigten Staaten (y byn aus dejn ver-aj-nik-ten sztaa-ten). Nazwy niektórych pa stw są rodzaju że skiego. Na przyk ad Szwajcaria to die Schweiz (di szwajc). Pani Egli, którą poznacie w dalszej czę ci podręcznika, pochodzi w a nie ze Szwajcarii. Można to powiedzie w następujący sposób: Frau Egli ist aus der Schweiz (frau ej-gli yst aus der szwajc) (Pani Egli jest ze Szwajcarii).

Czasownik „by ” Jednym z podstawowych czasowników w każdym języku jest czasownik „by ”, po niemiecku: sein (zajn). Używa się go w takich zwrotach jak: das ist (das yst) i ich bin (y byn). Sein jest jednym z najczę ciej używanych czasowników w języku niemieckim. Podobnie jak w języku polskim, s uży do opisywania wszystkiego, począwszy od stanów (chory, smutny, szczę liwy itp.), po charakterystyki ludzkiej fizjonomii (wysoki, ciemnow osy itp.). No i jest czasownikiem nieregularnym. Niestety, nie ma wyj cia! Aby opanowa jego użycie, trzeba przyswoi sobie wszystkie jego formy. Odmiana ich bin du bist Sie sind (grzeczn.) er, sie, es ist wir sind ihr seid Sie sind (grzeczn.) sie sind

Wymowa y byn du byst zi zynt er, zi, es yst wir zynt ir zajt zi zynt zi zynt

Pytanie innych, sk d pochodz Aby zapyta kogo , skąd pochodzi, trzeba jedynie rozstrzygną , czy chcemy uży formy grzeczno ciowej Sie, czy potocznej — du (jedna osoba) lub ihr (wiele osób). Następnie trzeba wybra jedno z trzech pyta :

9 Wo kommen Sie her? (wo ko-men zi her) 9 Wo kommst du her? (wo komst du her) 9 Wo kommt ihr her? (wo komt ir her) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

57

58


Pogawędka Frau Egli i Frau Myers jadą pociągiem. Znużone biernym wyglądaniem przez okno, rozpoczynają rozmowę. Właśnie się poznały i chciałyby się o sobie czegoś dowiedzieć. Frau Egli:

Und wo kommen Sie her, Frau Myers? unt wo ko-men zi her, frau ma-jers A skąd pani pochodzi?

Frau Myers:

Ich komme aus den USA, aus Pennsylvania. yś ko-me aus dejn u-es-a, aus pen-syl-wen-ja. Pochodzę z USA, z Pensylwanii.

Frau Egli:

Aus den USA, wie interessant. Kommen Sie aus einer großen Stadt? aus dejn u-es-a, wi in-te-re-sant. ko-men zi aus aj-ner gro-sen sztat Ze Stanów, to bardzo interesujące. A z dużego miasta?

Frau Myers:

Nein, ich komme aus Doylestown. Das ist eine kleine Stadt, aber sie ist sehr schön. Und Sie, Frau Egli, wo kommen Sie her? najn, yś ko-me aus dojls-taun. das yst aj-ne klaj-ne sztat, a-ber zi yst zer szyn. unt zi, ko-men zi her Nie, pochodzę z Doylestown. To małe miasteczko, ale bardzo ładne. A pani skąd pochodzi?

Frau Egli:

Ich komme aus der Schweiz, aus Zürich. yś ko-me aus der szwajc, aus cy-riś Pochodzę ze Szwajcarii, z Zurychu.

W drugim przedziale Claire i Michelle, dwie studentki wyruszające na wakacje z plecakiem, poznają właśnie Marka, także obieżyświata. Ponieważ są młodymi ludźmi, od razu przechodzą do form du i ihr. Claire:

Bist du aus Deutschland? byst du aus dojcz-lant Pochodzisz z Niemiec?

Mark:

Nein, ich bin aus Österreich, aus Wien. Und ihr, wo kommt ihr her? najn, yś byn aus y-ste-rajś, aus wiin. unt ir, wo komt ir her Nie, z Austrii, z Wiednia. A wy skąd?

Michelle:

Wir sind aus Frankreich. Meine Freundin Claire kommt aus Lyon, und ich komme aus Avignon. wir zynt aus frank-rajś. maj-ne frojn-dyn kler komt aus ljon unt yś ko-me aus a-wi-njon My z Francji. Moja koleżanka pochodzi z Lyonu, a ja z Awinionu.

Kommen: przychodzić Czasownik kommen często przewija się w rozmowie. Jest czasownikiem regularnym i dosyć łatwym do zapamiętania.


Rozdział 3: Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić Odmiana ich komme du kommst Sie kommen (grzeczn.) er, sie, es kommt wir kommen ihr kommt Sie kommen (grzeczn.) sie kommen

Wymowa yś ko-me du komst zi ko-men er, zi, es komt wir ko-men ir komt zi ko-men zi ko-men

Poznajemy narodowości W języku niemieckim narodowość podaje się za pomocą rzeczownika. Jak już wiecie, w języku niemieckim ważne są rodzaje. Rzeczowniki określające narodowość również je posiadają. Osoba z Ameryki jest więc albo Amerikaner (a-me-ri-ka-ner), jeśli jest mężczyzną lub chłopcem, albo Amerikanerin (a-me-ri-ka-ne-rin), jeśli jest kobietą lub dziewczyną. W tabeli 3.2 zebrano nazwy wybranych państw wraz z odpowiadającymi im rzeczownikami i przymiotnikami. Tabela 3.2. Nazwy państw, rzeczowniki i przymiotniki Polski

Niemiecki

Rzeczownik

Przymiotnik

Belgia

Belgien (bel-gien)

Belgier(in) (bel-gier[yn])

belgisch (bel-gysz)

Niemcy

Deutschland (dojcz-lant)

Deutsche(r) (doj-cze[r])

deutsch (dojcz)

Anglia

England (eng-ant)

Engländer(in) (eng-len-der[yn])

englisch (eng-lysz)

Francja

Frankreich (frank-rajś)

Franzose/Französin (fran-coo-ze/fran-cyy-zin)

französisch (fran-cy-zysz)

Włochy

Italien (i-ta-lien)

Italiener(in) (i-ta-lie-ner[yn])

italienisch (i-ta-lie-nysz)

Austria

Österreich (y-ste-rajś)

Österreicher(in) (y-ste-raj-sier[yn])

österreichisch (y-ste-raj-sysz)

Szwajcaria

die Schweiz (di szwajc)

Schweizer(in) (szwaj-cer[yn])

schweizerisch (szwaj-ce-rysz)

USA

die USA (di u-es-a)

Amerikaner(in) (a-me-ri-ka-ne-r[yn])

Amerikanisch (a-me-ri-ka-nysz)

Oto przykłady użycia tych wyrazów w zdaniach:

9 Frau Myers ist Amerikanerin. (frau ma-jers yst a-me-ri-ka-ne-ryn) (Pani Myers jest Amerykanką.)

9 Michelle ist Französin. (mi-szel yst fran-cy-zin) (Michelle jest Francuzką.) 9 Ich bin Schweizerin. (yś byn szwaj-ce-ryn) (Jestem Szwajcarką.) 9 Ich bin Österreicher. (yś byn y-ste-raj-sier) (Jestem Austriakiem.)


59

60


Jakim mówisz językiem? By powiedzieć komuś, jakim mówimy językiem, używamy czasownika sprechen (szpre-sien) i łączymy go z nazwą języka (zob. tabelę 3.2 z listą nazw popularnych języków). Uwaga: mimo że przymiotnik i rzeczownik oznaczający państwo lub narodowość są identyczne, przymiotnik piszemy wielką literą, kiedy używamy go samodzielnie do nazwania języka, tak więc powiemy: Ich spreche Deutsch. (yś szpre-sie dojcz) (Mówię po niemiecku.) Jeśli chcesz zapytać kogoś, czy mówi po polsku, pytanie brzmi: Sprichst du Polnisch? (szpriśt du pol-nysz) (Czy mówisz po polsku?) W wersji grzecznościowej: Sprechen Sie Polnisch? (szpre-sien zi pol-nysz) (Czy mówi Pan po polsku?) Oto odmiana czasownika sprechen: Odmiana ich spreche du sprichst Sie sprechen (grzeczn.) er, sie, es spricht wir sprechen ihr sprecht Sie sprechen (grzeczn.) sie sprechen

Wymowa yś szpre-sie du szpriśt zi szpre-sien er, zi, es szpriśt wir szpre-sien ir szpreśt zi szpre-sien zi szpre-sien

Pogawędka Claire, Michelle i Mark rozmawiają o językach, którymi się posługują. Claire:

Sprichst du Französisch? szpriśt du fran-cy-zysz Czy mówisz po francusku?

Mark:

Nein, gar nicht. Aber ich spreche Englisch. Ihr auch? najn, gar nyśt. a-ber yś szpre-sie eng-lysz. ir auch Nie, ani słowa. Ale mówię po angielsku, a wy?

Michelle:

Ich spreche ein bisschen Englisch, und ich spreche Spanisch. yś szpre-sie ajn bys-sien eng-lysz, unt yś szpre-sie szpa-nysz Po angielsku mówię słabo, ale oprócz tego mówię po hiszpańsku.

Claire:

Spanisch spreche ich nicht, aber ich spreche auch Englisch. Englisch ist einfach. szpa-nysz szpre-sie yś nyśt, a-ber yś szpre-sie auch eng-lysz. eng-lysz yst ajn-fach Nie mówię po hiszpańsku, ale mówię po angielsku. Angielski jest łatwy.


Rozdział 3: Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić Mark:

Deutsch auch. dojcz auch Niemiecki też.

Claire:

Ich weiß nicht recht. yś wajs nyśt reśt Nie byłabym taka pewna.

Pożegnanie Jeśli przyszedł czas, by się pożegnać, można powiedzieć (w formie grzecznościowej): Auf Wiedersehen! (auf wi-der-ze-jen) (Do widzenia!) Bez formy grzecznościowej: Tschüss! (czys) (Cześć!) A jeśli chcesz dodać: „Miło było cię poznać”, powiedz: War nett, Sie kennenzulernen. (war net, zi ke-nen-cu-ler-nen)

Słówka do zapamiętania einfach

ajn-fach

prosty / łatwy

groß

groos

duży

interessant

in-te-re-sant

interesujący

klein

klajn

mały

schön

szyn

piękny

aber

a-ber

ale

ein bisschen

ajn bys-sien

trochę

gar nicht

gar nyśt

wcale

nie

ni

nigdy

sein

zajn

być

sprechen

szpre-sien

mówić

ich weiß nicht

yś wajs nyśt

nie wiem


61

62


Pogawędka Pociąg właśnie wjeżdża na stację, a Frau Egli przygotowuje się do wyjścia. Frau Egli:

Das ist meine Station. War nett, Sie kennenzulernen, Frau Myers. das yst maj-ne szta-cjon. war net, zi ke-nen-cu-ler-nen Tu wysiadam. Miło było panią poznać, pani Myers.

Frau Myers:

Ganz meinerseits. Auf Wiedersehen, Frau Egli. ganc maj-ner-zajts. auf wi-der-ze-jen, frau ej-gli Cała przyjemność po mojej stronie. Do widzenia pani.

Frau Egli:

Auf Wiedersehen. auf wi-der-ze-jen Do widzenia.

Michelle i Claire również wysiadają. Michelle i Claire:

Tschüss Mark. czys mark Cześć, Mark

Mark:

Tschüss Claire, tschüss Michelle. Schöne Ferien! czys kler, czys mi-szel. szy-ne fer-ien Cześć Claire, cześć Michelle, miłych wakacji!

Ty mówisz „Hallo”, a ja „Grüezi” Oczywiście wszyscy zrozumieją Cię doskonale w niemieckojęzycznej części Szwajcarii i w Austrii, jeśli przywitasz się zwykłym Hallo albo Guten Morgen / Guten Tag / Guten Abend (w zależności od pory dnia). Warto jednak wiedzieć, że mieszkańcy tych państw używają także innych powitań.

Natomiast w południowych Niemczech i w Austrii ludzie witają się, mówiąc: Grüss Gott (grys got) albo nieformalnie: Servus (ser-wus), co oznacza dosłownie „twój sługa”.

W Szwajcarii mówi się Auf Wiedersehen, ale możesz spróbować połamać sobie język na lokalnym Uff wiederluege (ałf wi-der-ly-ge). Jeśli okaże się to zbyt skomW Szwajcarii można najczęściej usłyszeć Grüezi (gry-ci), plikowane, zawsze można uciec się do ade (a-de), które co znaczy mniej więcej tyle co: „Witam cię”. Ludzie, jest mniej formalne i zdecydowanie łatwiejsze do wyktórzy dobrze się znają, mówią do siebie na powitanie: mówienia. Salü (sa-ly).



Gierki j zykowe Poniżej znajduje się lista zagubionych słówek. Zobacz, czy jesteś w stanie znaleźć dla nich miejsce w tekście. bin spricht Österreicher aus ich ist Freundin Hallo ich _________ Claire Latour. _________ komme aus Lyon. Das _________ in Frankreich. Meine _________ Michelle ist aus Avignon. Michelle _________ Spanisch und ein bisschen Englisch. Mark ist _________. Er kommt_________ Wien. W podobny sposób uzupełnij dialog między Frau Lempert a państwem Huber. Ihnen gut geht freut ist auch Herr Huber:

Guten Tag, Frau Lempert. Wie _________ es Ihnen?

Frau Lempert:

Danke, gut. Und _________?

Herr Huber:

Danke, auch _________ Frau Lempert, das _________ meine Frau.

Frau Lempert:

Guten Tag, Frau Huber! _________ mich sehr, Sie kennenzulernen.

Frau Huber:

Mich _________.


63

64



Część II

Niemiecki w akcji


66

Część II: Niemiecki w akcji

W tej części…

P

rzedstawiamy język niemiecki w kontekście codziennym. Pokazujemy m.in., jak prowadzić swobodne konwersacje, jak zamawiać posiłki w niemieckiej restauracji, jak robić zakupy i jak porozumiewać się z kolegami w pracy. A do tego dorzucamy jeszcze kilka przydatnych lekcji gramatyki.


Rozdział 4: Poznajmy się: rozmowy towarzyskie

Rozdział 4

Poznajmy się: rozmowy towarzyskie W tym rozdziale: ► Parę słów o sobie. ► Opowiadanie o rodzinie. ► Rozmowa o pogodzie.

J

eśli naprawdę chcesz kogoś poznać, musisz zaangażować się w rozmowę. Small talk, czyli rozmowa towarzyska, to łatwy sposób nawiązywania kontaktów i szlifowania języka. Bywa uznawana za społeczną umiejętność samą w sobie, ale na szczęście nie jest tak trudno rozpocząć lekką i swobodną pogawędkę. Niezależnie od tego, czy spotykasz kogoś na przyjęciu, czy chcesz zagadnąć do kogoś w pociągu, samolocie, czy autobusie, trzy tematy zawsze do tego się nadają: Ty, Twoja rodzina i oczywiście pogoda.

Mówienie o sobie Jaką wykonujesz pracę? A może studiujesz? Gdzie mieszkasz? Jaki jest Twój adres i numer telefonu? Oto punkty zaczepienia w rozmowie towarzyskiej.

Opisywanie pracy Swoją pracę i firmę można opisać za pomocą kilku prostych słów i wyrażeń. Generalnie można opisać rodzaj wykonywanej pracy, łącząc Ich bin (yś byn) z nazwą profesji z pominięciem rodzajnika. Nazwy większości zawodów istnieją w formie żeńskiej i męskiej. Forma męska kończy się na -er, a męska na -in, na przykład:

9 Ich bin Buchhalter (m) / Buchhalterin (f). (yś byn) (Jestem księgowym / księgową.) 9 Ich bin Student (m) / Studentin (f) (yś byn) (Jestem studentem / studentką.)


67

68

Część II: Niemiecki w akcji Jeśli studiujesz, możesz powiedzieć, na jakim kierunku, używając wyrażenia: Ich studiere (yś sztu-di-re) (Studiuję). Na końcu zdania należy umieścić nazwę kierunku (z pominięciem rodzajnika), na przykład:

9 Architektur (ar-si-tek-tur) (architektura) 9 Betriebswirtschaft (be-tribs-wyrt-szaft) (ekonomika przedsiębiorstw) 9 Jura (ju-ra) (prawo) 9 Kunst (kunst) (sztuka) 9 Literaturwissenschaft (li-te-ra-tur-wy-sen-szaft) (literatura) 9 Medizin (me-di-cin) (medycyna) W innych przypadkach można opisać pracę z pomocą frazy Ich bin (yś byn) (Jestem) i odpowiedniego orzecznika, na przykład:

9 Ich bin pensioniert. (yś byn pen-zjo-nirt) (Jestem na emeryturze.) 9 Ich bin angestellt. (yś byn an-ge-sztelt) (Jestem zatrudniony.) 9 Ich bin geschäftlich unterwegs. (yś byn ge-szeft-liś un-ter-wejks) (Jestem w podróży służbowej.)

9 Ich bin selbstständig. (yś byn selpst-szten-dyś) (Pracuję na własny rachunek.) To, gdzie pracujesz, jest niemal tak samo ważne jak Twój zawód. Wyrażenie Ich arbeite bei (yś ar-baj-te baj) (Pracuję w) mówi komuś w kilku słowach, gdzie spędzasz większość swojego czasu. Czasami przyimek bei zastępujemy innym przyimkiem, na przykład:

9 Ich arbeite bei Firma… (yś ar-baj-te baj fyr-ma) (Pracuję w firmie…) Po słowie „Firma” po prostu wstawiamy nazwę Twojej firmy.

9 Ich arbeite im Büro Steiner. (yś ar-baj-te im by-roo sztaj-ner) (Pracuję w firmie Steiner.) Słowo Büro stosuje się w połączeniu z nazwą firmy i zarezerwowane jest dla mniejszych firm. Jeżeli zakładasz, że ktoś może nie wiedzieć, czym się zajmujesz, możesz przemycić dodatkowe informacje w rzeczowniku złożonym (z rodzajnikiem nieokreślonym), by zaznaczyć, jaki to rodzaj firmy, na przykład: Ich arbeite in einem Ingenieurbüro / Architekturbüro. (yś ar-baj-te in aj-nem in-ży-nier-by-roo / ar-si-tek-tur-by-roo) (Pracuję w biurze projektowym / architektonicznym.) Zanim sam zaproponujesz temat rozmowy, ktoś może pierwszy zadać Ci jedno z poniższych pytań:

9 Bei welcher Firma arbeiten Sie? (baj wel-sier fyr-ma ar-baj-ten zi) (W jakiej firmie pan pracuje?)

9 Was machen Sie beruflich? (was ma-chen zi be-ruf-liś) (Jaki jest pana zawód?) 9 Sind Sie berufstätig? (zynt zi be-rufs-te-tyś) (Czy ma pan pracę?)



Podawanie adresu i numeru telefonu Podanie komuś adresu i numeru telefonu, pod którym jesteś osiągalny, może być kluczem do nawiązania kontaktów towarzyskich.

Jak powiedzieć, gdzie mieszkasz Kiedy ktoś zadaje Ci pytanie: Wo wohnen Sie? (wo wo-nen zi) (Gdzie mieszkasz?), możesz użyć jednej z poniższych odpowiedzi:

9 Ich wohne in Berlin. (yś wo-ne in ber-lin) (Mieszkam w Berlinie.) Po prostu wstaw nazwę swojego miasta.

9 Ich wohne in der Stadt / auf dem Land. (yś wo-ne in der sztat / auf der lant) (Mieszkam w mieście / na wsi.)

9 Ich habe ein Haus / eine Wohnung. (yś ha-be ajn haus / aj-ne wo-nung) (Mam dom / mieszkanie.)

W różnych okolicznościach możesz usłyszeć pytanie: Wie ist Ihre Adresse? (wi yst i-re a-dre-se) (Jaki jest Twój adres?). Jeśli przejdziesz do szczegółów, zapamiętaj następujące słowa:

9 die Adresse (di a-dre-se) (adres) 9 die Strasse (di sztra-se) (ulica) 9 die Hausnummer (di haus-nu-mer) (numer domu) 9 die Postleitzahl (di post-lajt-zal) (kod pocztowy) Kiedy nadejdzie odpowiedni moment, możesz użyć jednego z tych wyrazów do stworzenia zdania: Die Adresse / Strasse / Hausnummer / Postleitzahl ist… (di a-dre-se / sztra-se / haus-nu-mer yst …) (Adres / ulica / numer domu / kod pocztowy to…).

Jak podać numeru telefonu Niezależnie od tego, czy rozmawiasz ze znajomym, czy ustalasz szczegóły kontraktu, w pewnym momencie przychodzi czas na podanie numeru telefonu. Jeśli znasz następujące słowa, nie powinno być problemu:

9 die Telefonnumer (di te-le-fon-nu-mer) (numer telefonu) 9 die Vorwahl (di for-wal) (numer kierunkowy)

Podawanie liczb Niemcy często podają numery telefonów parami. Jeśli Twój numer to 238657, powiedz: dreiundzwanzig sechsundachtzig siebenundfünfzig (draj-unt-cwan-cyś zeks-unt-acht-cyś zibn-unt-fynf-cyś). Jeśli cyfry czytane


są pojedynczo, możesz usłyszeć cyfrę 2 zwei (cfaj) czytaną jako zwo (cfo), co da: zwo drei acht sechs fünf sieben (cwo draj acht zeks fynf zibn). Więcej informacji na temat czytania liczb znajdziesz w rozdziale 2).

69

70

Część II: Niemiecki w akcji Jak wr czy wizytówk Czasem jedna wizytówka może powiedzie więcej niż tysiąc s ów. Je li masz wizytówkę przy sobie, możesz ją poda , mówiąc: Hier ist meine Karte. (hir yst maj-ne kar-te) (Oto moja wizytówka).

Rzeczowniki i ich rodzajniki W języku niemieckim wszystkie rzeczowniki poprzedza jeden z trzech rodzajników okre lonych:

9 m ski: der (der) 9 że ski: die (di) 9 nijaki: das (das) Przy rzeczowniku w liczbie mnogiej stoi tylko jeden rodzajnik — die (di). Niestety znaczenie rzeczownika zwykle niezbyt pomaga w prognozowaniu jego rodzaju. Nie ma wyj cia: trzeba przyswoi sobie rodzajnik razem z rzeczownikiem! Na szczę cie są dwie praktyczne wskazówki:

9 rzeczowniki okre lające osoby rodzaju męskiego są zwykle rodzaju męskiego; 9 rzeczowniki okre lające osoby rodzaju że skiego są zwykle rodzaju że skiego. Ponieważ w języku niemieckim mamy do czynienia z trzema różnymi rodzajami, występują w nim również trzy różne rodzajniki nieokre lone. Na szczę cie rodzajnik nieokre lony dla rodzaju męskiego i nijakiego jest taki sam:

9 Dla rzeczowników rodzaju m

skiego: używamy ein (ajn), na przyk ad ein Name (ajn na-me) (nazwisko), ein Beruf (ajn be-ruf) (zawód) i ein Architekt (ajn ar-si-tekt) (architekt).

9 Dla rzeczowników rodzaju nijakiego: również używamy ein (ajn), na przyk ad

ein Büro (ajn by-roo) (biuro), ein Haus (ajn haus) (dom), ein Geschäft (ajn ge-szeft) (sklep).

9 Dla rzeczowników rodzaju że

skiego: do ein dodajemy e, tworząc eine (aj-ne), na przyk ad eine Firma (aj-ne fyr-ma) (firma), eine Adresse (aj-ne a-dre-se) (adres) i eine Architektin (aj-ne ar-chi-tek-tin) (pani architekt).

Nie takie to znów trudne, prawda? Cho sprawy mogą się nieco bardziej skomplikowa . Wiesz już, że rodzaj rzeczownika wp ywa na stojący przy nim rodzajnik. Ale ko cówki rodzajnika również się zmieniają w zależno ci od tego, czy rzeczownik występuje w mianowniku, dope niaczu, celowniku, czy bierniku. Ko cówki w wyżej ukazanym wypunktowaniu to ko cówki rzeczowników w mianowniku. Nie martw się, nikt nie oczekuje, że zapamiętasz wszystkie ko cówki rodzajników we wszystkich przypadkach. Zawsze powiemy, jaką formę rodzajnika wstawi w danym zdaniu i wyrażeniu. By zrozumie , jak przypadki wp ywają na ko cówki rodzajników, zajrzyj do podrozdzia u po więconego rodzajnikom w rozdziale 2.


Rozdzia 4: Poznajmy się: rozmowy towarzyskie

Rzeczowniki z o one Język niemiecki znany jest ze swoich sławnych, a raczej osławionych długich rzeczowników. Choć trzeba przyznać, e nie są one tak niezrozumiałe, jak się wydają. Większość z nich to po prostu połączenia krótszych słówek. Jeśli rozpoznasz części składowe długiego rzeczownika, sam odgadniesz jego znaczenie bez zaglądania do słownika.

Dobrym przykładem jest słowo Postleitzahl (post-lajt-cal). Składa się ono z wyrazów: Post (post) (poczta), leit (lajt) (kierować) i Zahl (cal) (cyfra), łączące się w słowo „cyfra kierująca pocztę”, czyli ni mniej, ni więcej, tylko „kod pocztowy”.

Pogaw dka Kurt Hanser leci samolotem z Monachium do Frankfurtu. Siedzi obok Frau Schneider, bizneswoman. Przedstawili się sobie, a teraz rozmawiają o pracy. Herr Hanser:

Was machen Sie beruflich, wenn ich fragen darf? was ma-chen zi be-ruf-liś, wen yś fra-gen darf Czym się pani zajmuje zawodowo, jeśli wolno spytać?

Frau Schneider:

Ich arbeite als Architektin bei der Firma Listex. yś ar-baj-te als ar-si-tek-tin baj der fyr-ma lis-teks Jestem architektem w firmie Listex.

Herr Hanser:

Das ist ja interessant. Haben Sie ein Karte? das yst ja in-te-re-sant, haben zi aj-ne kar-te To bardzo ciekawe. Czy ma pani wizytówkę?

Frau Schneider:

Ja, hier bitte. Was machen Sie beruflich? ja, hir by-te, was ma-chen zi be-ruf-liś Tak, proszę bardzo. A pan czym się zajmuje?

Herr Danser:

Ich arbeite in einem Ingenieurbüro. Ich habe leider meine Karte nicht dabei. yś ar-baj-te in aj-nem in-ży-nier-by-roo. yś ha-be laj-der maj-ne kar-te nyśt da-baj Pracuję w biurze projektowym. Niestety nie mam przy sobie wizytówki.

Frau Schneider:

Ist Ihre Firma in Frankfurt? yst i-re fyr-ma in frank-furt Czy pana firma znajduje się we Frankfurcie?

Herr Hanser:

Ja, in der Bockenheimer Strasse 27. ja, in der bo-ken-haj-mer sztra-se sibn-unt-cwan-zyś Tak, przy ulicy Bockenheimer 27.


71

72


Słówka do zapami tania fragen

fra-gen

pyta

geben

gej-ben

dawa

dabei haben

da-baj habn

mie przy sobie

leider

laj-der

niestety

Zaimki dzierżawcze Wró my na moment do dialogu i popatrzmy na niemiecką wersję zaimków dzierżawczych „mój” — mein (majn) oraz „Pani/Pa ski” — Ihr (ir). Mówią one o tym, że jaka rzecz należy do kogo lub czego . To, jaką ko cówkę przyjmują, zależy od rodzaju, przypadka i liczby tej rzeczy. Na przyk ad zdanie „To jest moja wizytówka” brzmi po niemiecku: Das ist meine Karte. (das yst maj-ne kar-te) Karte jest rzeczownikiem rodzaju że skiego, a że skim zaimkiem dzierżawczym w 1 os. l. poj. jest „meine”. Podstawowe formy zaimków dzierżawczych (męskich i nijakich) w mianowniku to:

9 mein (majn) (mój) 9 dein (dajn) (twój) 9 Ihr (ir) (forma grzeczno ciowa: Pa ski) 9 sein, ihr, sein (zajn) (jego, jej, jego) 9 unser (un-zer) (nasz) 9 euer (o-jer) (wasz) 9 Ihr (ir) (forma grzeczno ciowa: Pa stwa) 9 Ihr (ir) (ich) Tabela 4.1 ilustruje formy mein (majn) dla wszystkich rodzajów i przypadków (inne zaimki dzierżawcze przyjmują takie same ko cówki). Tabela 4.1. Odmiana zaimka mein przez przypadki Rodzaj

Mianownik

Dope niacz

Celownik

Biernik

męski

mein

meines

meinem

meinen

eński

meine

meiner

meiner

meine

mein

meines

meinem

mein

nijaki



Mówienie o swojej rodzinie Rozmowa o rodzinie to doskonały sposób, by kogoś poznać. No i trzeba przyznać, że jest to temat rzeka. Niektórzy ludzie mogą nawet wyjąć z portfela zdjęcia członków rodziny, choć w Niemczech nie jest to tak popularne, jak w Polsce. Poniższa lista przedstawia wszystkich członków rodziny, których znaleźć można w drzewie genealogicznym. Nawet jeśli nie masz ani dzieci, ani szwagierki, warto znać poniższe określenia, by wiedzieć, kogo dotyczy rozmowa.

9 der Mann (der man) (maż) 9 die Frau (di frau) (żona) 9 der Junge (der jun-ge) (chłopiec) 9 das Mädchen (das met-sien) (dziewczyna) 9 die Eltern (di el-tern) (rodzice) 9 der Vater (der fa-ter) (ojciec) 9 die Muter (di mu-ter) (matka) 9 die Kinder (di kin-der) (dzieci) 9 der Sohn (der zoon) (syn) 9 die Tochter (di toch-ter) (córka) 9 die Geschwister (di ge-szwys-ter) (rodzeństwo) 9 die Schwester (di szwes-ter) (siostra) 9 der Bruder (der bru-der) (brat) 9 der Großvater (der groos-fa-ter) (dziadek) 9 die Großmutter (di groos-mu-ter) (babcia) 9 der Onkel (der on-kel) (wujek) 9 die Tante (di tan-te) (ciotka) 9 der Cousin (der ku-zę) (kuzyn) 9 die Cousine (di ku-zi-ne) (kuzynka) 9 die Schwiegereltern (di szfi-ger-el-tern) (teściowie) 9 der Schwiegervater (der szfi-ger-fa-ter) (teść) 9 die Schwiegermutter (di szfi-ger-mu-ter) (teściowa) 9 der Schwiegersohn (der szfi-ger-zon) (zięć) 9 die Schwiegertochter (di szfi-ger-toch-ter) (synowa) 9 der Schwager (der szwa-ger) (szwagier) 9 die Schwägerin (di szfe-ge-ryn) (szwagierka) Aby powiedzieć, że masz danego krewnego, możesz użyć następującej prostej frazy: Ich habe einen / eine / ein … (yś ha-be aj-nen / aj-ne / ajn …) (Mam …)


73

74


Dodawanie S W języku niemieckim mo na oznaczyć kogoś, kto jest po- Mo na ten sposób wykorzystać przy nazwiskach i członsiadaczem danej rzeczy, dodając literkę „s” do imienia. kach rodziny, na przykład Müllers Tochter (córka Müllera) czy Michaels Vater (ojciec Michała).

To fraza z rzeczownikiem w bierniku (dope nienie bliższe), więc zależnie od rodzaju rzeczownika różne będą ko cówki rodzajnika nieokre lonego. Rodzajnik nieokre lony dla rzeczownika rodzaju że skiego i nijakiego będzie taki sam w mianowniku (podmiot) i bierniku (dope nienie bliższe). Jednakże rodzajnik dla rzeczownika rodzaju męskiego przyjmuje inną ko cówkę w bierniku.

9 Rzeczowniki rodzaju m

skiego: rodzajnik nieokre lony w przypadku takich rzeczowników jak der Mann, der Bruder i der Schwager przyjmuje w bierniku formę einen.

9 Rzeczowniki rodzaju że

skiego: rodzajnik nieokre lony w przypadku takich rzeczowników jak die Frau, die Tochter i die Schwägerin przyjmuje w bierniku formę eine.

9 Rzeczowniki rodzaju nijakiego: rodzajnik nieokre lony w przypadku takich rzeczowników jak das Mädchen przyjmuje w bierniku formę ein.

Co więc zrobi , je li chcesz powiedzie , że nie masz ani rodze stwa, ani syna, ani córki? W niemieckim musimy uży formy przeczącej rodzajnika nieokre lonego ein (rodz. męski) / eine (rodz. że ski) / ein (rodz. nijaki) (ajn / aj-ne / ajn), która brzmi: kein (kajn) / keine (kaj-ne) / kein (kajn). Dobra wiadomo jest taka, że forma przecząca zachowuje się identycznie jak forma wyj ciowa; dodajemy jedynie literkę „k”.

9 Rzeczowniki rodzaju m

skiego, jak der Sohn: Ich habe keinen Sohn. (y ha-be kaj-nen zon) (Nie mam syna.)

9 Rzeczowniki rodzaju że

skiego, jak die Tochter: Ich habe keine Tochter. (y ha-be kaj-ne toch-ter) (Nie mam córki.)

9 Rzeczowniki rodzaju nijakiego, jak das Kind: Ich habe kein Kind. (y ha-be kajn kint) (Nie mam dziecka.)

Pogaw dka Herr Hanser i Frau Schneider rozmawiają o rodzinie. Herr Hanser:

Wohnen Sie in Frankfurt? wo-nen zi in frank-furt Czy mieszka pani we Frankfurcie?

Frau Schneider:

Nicht direkt. Mein Mann und ich haben ein Haus in Mühlheim. Und Sie? nyśt di-rekt, majn man unt yś habn ajn haus in myyl-hajm. unt zi Właściwie nie. Mamy z mężem dom w Mühlheim, a pan?


Rozdział 4: Poznajmy się: rozmowy towarzyskie Herr Hanser:

Wir haben eine Wohnung in der Innenstadt. Unser Sohn wohnt in München. Er studiert dort. Haben Sie Kinder? wir habn aj-ne woo-nung in der i-nen-sztat, un-zer zon woont in myn-sien. er sztu-dirt dort. habn zi kin-der Mamy mieszkanie w centrum. Nasz syn mieszka w Monachium. Tam studiuje. Ma pani dzieci?

Frau Schneider:

Ja, zwei. Mein Sohn Andreas arbeitet bei Siemens und meine Tochter Claudia studiert in Köln. ja, cwaj. majn zon an-dre-jas ar-baj-tet baj zi-mens unt maj-ne toch-ter klaud-ja sztu-dirt in keln Tak, dwoje. Mój syn Andreas pracuje w firmie Siemens, a moja córka Claudia studiuje w Kolonii.

Herr Hanser:

Ach, meine Frau kommt aus Köln. Sie ist Juristin. Und was macht Ihr Mann beruflich? ach, maj-ne frau komt aus keln. zi yst ju-rys-tin. unt was macht ir man be-ruf-liś O, moja żona pochodzi z Kolonii. Jest prawnikiem. A kim z zawodu jest pani mąż?

Frau Schneider:

Er ist Lehrer. er yst lej-rer Nauczycielem.

Rozmowa o pogodzie Wszędzie ludzie uwielbiają rozmawiać o das Wetter (das we-ter), czyli o pogodzie. Nic dziwnego, w końcu wpływa na najważniejsze aspekty naszego życia — dojazdy do pracy, plany czynności na świeżym powietrzu, a nawet nastrój. No i często daje powód, by na coś ponarzekać!

Jak jest na dworze? Fraza Es ist (es yst) (Jest) pomaga opisywać pogodę niezależnie od prognozy. Po prostu dodajesz odpowiedni przysłówek na końcu zdania. Na przykład:

9 Es ist kalt. (es yst kalt) (Jest zimno.) 9 Es ist heiß. (es yst hajs) (Jest gorąco.) 9 Es ist schön. (es yst szyn) (Jest pięknie.) Lista następujących słów powinna pomóc Ci opisać niemal każdą pogodę:

9 bewölkt (be-fylkt) (zachmurzony) 9 neblig (nejb-lyś) (mglisty) 9 regnerisch (reg-ne-rysz) (deszczowy) 9 feucht (fojśt) (wilgotny) 9 windig (wyn-dyś) (wietrzny)


75

76


9 kühl (kyl) (ch odny) 9 frostig (fro-sty ) (mro ny) 9 warm (warm) (ciep y) 9 sonnig (zo-ny ) (s oneczny) Możesz także skorzysta z jednej z poniższych fraz, by zda w asny raport o pogodzie:

9 Die Sonne scheint. (di zo-ne szajnt) ( wieci s o ce.) 9 Es regnet / schneit. (es reg-net / sznajt) (Pada deszcz / nieg.) 9 Es blitzt / donnert. (es blyct / do-nert) (B yska się / grzmi.) 9 Es wird hell / dunkel. (es wyrt hel / dun-kel) (Robi się jasno / ciemno.) W języku niemieckim możemy uży dwóch dziwnych czasowników do wyrażenia tego, że zaczyna lub ko czy pada deszcz, tj. anfangen (an-fan-gen) (zaczyna ) i aufhören (auf-hy-ren) (ko czy ). Są to czasowniki rozdzielnie z ożone, co oznacza, że kiedy stosuje się je w zdaniu, ich czę ci rozdzielają się i stoją w ca kiem innych miejscach. Oto, jak wygląda to w praktyce:

9 Es fängt an zu regnen. (es fengt an cu reg-nen) (Zaczyna pada .) 9 Es hört auf zu regnen. (es hyrt auf cu reg-nen) (Przestaje pada .) W rozdziale 14. znajdziesz więcej informacji na temat czasowników rozdzielnie z ożonych.

Podawanie temperatury Kiedy tematem rozmowy jest temperatura, z pewno cią przydatne będą następujące wyrażenia:

9 Zehn Grad. (cejn grat) (Dziesię

stopni.) Oczywi cie s owo stojące przed Grad można zastępowa dowolnie. W rozdziale 2. znajdziesz więcej informacji na temat liczebników.

9 Es ist minus zehn Grad. (es yst mi-nus cejn grat) (Jest dziesię I znów umieszczamy odpowiednią cyfrę przed s owem Grad.

stopni na minusie.)

9 Es ist zehn Grad unter Null. (es yst cejn grat un-ter nul) (Jest dziesię stopni poniżej zera.) 9 Die Temperatur fällt / steigt. (di tem-pe-ra-tur felt / sztajkt) (Temperatura spada / ro nie.)

Kilka słów o pogodzie Każda z poniższych fraz pozwoli Ci wyrazi swoje zdanie na temat pogody:

9 Was für ein herrliches Wetter! (was fyr ajn her-li-sies we-ter) (Co za wspania a pogoda!) 9 Was für ein schreckliches Wetter! (was fyr ajn szre-kli-sies we-ter) (Co za okropna pogoda!) 9 Was für ein schöner Tag! (was fyr ajn szy-ner taak) (Jaki piękny dzie !)


Rozdzia 4: Poznajmy się: rozmowy towarzyskie

Pogaw dka Anita i Rolf mieszkają naprzeciw siebie w bloku. Mieli w planach wspólne wyjście do parku w niedzielne popołudnie. W niedzielę rano Rolf puka do drzwi sąsiadki. Rolf:

Was machen wir jetzt? Bei so einem Wetter können wir nicht in den Park gehen. Es ist regnerisch und windig. was ma-chen wir ject? baj zo aj-nem we-ter ky-nen wir nyśt in dejn park ge-jen. es yst reg-ne-rysz unt wyn-dyś Co teraz zrobimy? W taką pogodę nie możemy iść do parku. Pada i wieje.

Anita:

Ja, ja, ich weiß. Aber gegen Mittag soll es aufhören zu regnen. ja, ja yś wajs. a-ber gej-gen my-tag sol es auf-hy-ren cu reg-nen Tak, tak, wiem. Ale około południa ma przestać padać.

Rolf:

Na ja, ich sehe nur Wolken am Himmel. na ja, yś ze-je nur wol-ken am hy-mel No cóż, widzę tylko chmury na niebie.

Anita:

Keine Panik! Heute Mittag scheint bestimmt wieder die Sonne. kaj-ne pa-nik! hoj-te my-tag szajnt be-sztymt wi-der di zo-ne Bez paniki! W południe na pewno znów wyjdzie słońce.

Rolf:

Na gut. Vielleicht hast du recht. na gut.fi-lajśt hast du reśt No dobrze. Może masz rację.

Anita:

Bis später! Tschüs! bys szpej-ter! czys! Na razie! Cześć!

Słówka do zapami tania machen

ma-chen

robi

sehen

ze-jen

widzie

wissen

wy-sen

wiedzie

Recht haben

re t habn

mie racj

vielleicht

fi-lajśt

mo e

bis später

bys szpej-ter

na razie


77

78


Gierki j zykowe Wstaw brakujące słowa. bewölkt

Sonne

Temperaturen

Regen

regnen unter Null

1. Es friert, mit _____________ um 0 Grad Celsius. (es frirt, myt _____________ um nul grat cel-sius) (Jest mroźno, kiedy _____________ wynosi około 0 stopni Celsjusza.) 2. Am Sonntag fällt die Temperatur _____________, aber wir sehen auch ein bisschen _____________. (am zont-taak felt di tem-pe-ra-tur, a-ber wir ze-jen auch ajn bys-sien _____________) (W niedzielę temperatura ma spaść _____________, ale zobaczymy też trochę słońca.) 3. Montag und Dienstag ist es wieder _____________, und es fängt an zu ____________. (mon-taak unt din-staak yst es wi-der) (W poniedziałek i wtorek znów będzie _____________ i zacznie_____________.) 4. In Berlin hört der _____________ nicht vor Donnerstag auf. (in ber-lin hyrt der _____________ nyśt for donrs-tak) (W Berlinie _____________ ustąpi dopiero w czwartek.)


Rozdział 5

Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie W tym rozdziale: ► Zamawianie posiłku. ► Płacenie rachunku. ► Kupowanie jedzenia — gdzie co znaleźć. ► Kupowanie żywności na targu. ► Miary i wagi.

P

oznawanie zwyczajów żywieniowych danego kraju jest jednym z najprzyjemniejszych sposobów poznawania jego kultury. Lunch biznesowy czy zwykły obiad? Posiłki na mieście czy samodzielne gotowanie? Jak to mówią, trzeba wiedzieć, co się z czym je. Jeśli jesz w Niemczech na mieście, przekonasz się, że i tam, podobnie jak u nas, panuje duża różnorodność potraw. Domowe jedzenie, które składa się głównie z mięsa, ziemniaków i warzyw, nie ma szczególnej renomy, zwłaszcza że w przeszłości jadało się w Niemczech bardzo tłusto. Na szczęście uległo to znacznej zmianie dzięki rosnącej świadomości żywieniowej i zdrowotnej, szczególnie dotyczącej cholesterolu. Poza lokalną kuchnią, która różni się w poszczególnych regionach kraju, restauracje oferują szeroki wachlarz dań kuchni międzynarodowej. W takim razie smacznego albo Guten Appetit (gutn a-pe-tiit), jak mawiają Niemcy!

Czy czas na posiłek? Następujące frazy pomogą Ci zasygnalizować chęć posiłku:

9 Ich habe Hunger / Durst. (yś ha-be hun-ger / durst) (Jestem głodny / spragniony.) 9 Ich bin hungrig / durstig. (yś byn hun-gryś / dur-styś) (Jestem głodny / spragniony.) By zaspokoić głód lub pragnienie, trzeba jeść — essen (esn) i pić — trinken (trynkn). Essen jest czasownikiem nieregularnym (zob. rozdział 2. w celu zdobycia informacji na temat czasowników nieregularnych).


80

Część II: Niemiecki w akcji Odmiana ich esse du isst Sie essen er, sie, es isst wir essen ihr esst Sie essen sie essen

Wymowa y e-se du ist zi esn er, zi, es ist wir esn ir est zi esn zi esn

Czasownik trinken (trynkn) również jest nieregularny: Odmiana ich trinke du trinkst Sie trinken er, sie, es trinkt wir trinken ihr trinkt Sie trinken sie trinken

Wymowa y tryn-ke du trynkst zi trynkn er, zi, es trynkt wir trynkn ir trynkt zi trynkn zi trynkn

Wszystko o posiłkach Niemieckie godziny posi ków nie różnią się szczególnie od polskich. W większo ci restauracji i hoteli niadanie podaje się od 7.00 do 10.00, przy czym jest ono bardziej konkretne od typowego niadania kontynentalnego. Lunch zwykle podaje się między 11.30 a 14.00. Dla Niemców lunch by niegdy podstawowym posi kiem, cho teraz się to zmieni o. Typowy niemiecki domowy posi ek wieczorny sk ada się dawniej z chleba, wędlin, sera, opcjonalnie sa atki i zimnych da , ale dla większo ci ludzi, którzy pracują w ciągu dnia i którym rytm pracy nie pozwala na inne nawyki żywieniowe, podstawowym posi kiem sta się obiad. W restauracji pe ne menu jest dostępne zwykle między 18.30 a 21.00, a w większych miastach do 22.00, a nawet 23.00. Wyróżniamy trzy podstawowe Mahlzeiten (mal-zaj-ten) (posi ki):

9 das Frühstück (das fry-sztyk) ( niadanie) 9 das Mittagessen (das my-tak-esn) (obiad) 9 das Abendessen (das a-bent-sn) (kolacja) Czasem w porze obiadowej można us ysze Mahlzeit! na powitanie. Je li kto w ten sposób zwróci się do Ciebie, po prostu odpowiedz mu tak samo: Mahlzeit!


Rozdział 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Nakrywanie do stołu Na niemieckim stole znajdziesz to samo, co u siebie w domu, tj.:

9 das Glas (das glas) (szklanka) 9 die Tasse (di ta-se) (filiżanka) 9 der Teller (der te-ler) (talerz) 9 der Suppenteller (der zu-pen-te-ler) (talerz do zupy) 9 die Serviette (di ser-wie-te) (serwetka) 9 das Messer (das me-ser) (nóż) 9 die Gabel (di ga-bel) (widelec) 9 der Löffel (der ly-fel) (łyżka) 9 das Besteck (das be-sztek) (sztućce) Jeśli jesteś w restauracji i potrzebujesz czegoś, czego nie ma na stole (np. łyżki, widelca albo noża), zawołaj kelnera słowami: Entschuldigen Sie bitte! (ent-szul-di-gen zi by-te) (Przepraszam bardzo!) i powiedz: Kann ich bitte einen Löffel / eine Gabel / ein Messer haben? (kan yś by-te aj-nen ly-fel / aj-ne ga-bel / ajn me-ser habn) (Czy mogę prosić łyżkę / widelec / nóż?)

Wyjście do restauracji Jedzenie na mieście stało się bardzo popularne w Niemczech. W wielu restauracjach nie trzeba czekać na wskazanie miejsca przez kelnera — choć w tych bardziej luksusowych kelner często towarzyszy gościom w drodze do stolika. Coraz częściej (z wyjątkiem tych najbardziej eleganckich restauracji) można zabrać z sobą niezjedzoną część posiłku.

Gdzie można coś zjeść Większość lokali posiada listę menu, z której możesz dowiedzieć się, jakie rarytasy oferują. Jest to przydatne, kiedy spacerujesz po mieście, szukając lokalu, ale jeśli chciałbyś zapytać o konkretne miejsce, powinieneś wiedzieć, gdzie w Niemczech można coś zjeść:

9 das Restaurant (das re-sto-rą) (restauracja): w Niemczech działa mnóstwo restauracji — od najprostszych po bardzo luksusowe; to samo dotyczy menu.

9 die Gaststätte (di gast-szte-te) (gospoda): prostszy rodzaj restauracji, która wprawdzie nie oferuje wyszukanego menu, ale za to serwuje lokalne przysmaki.

9 der Gasthaus (der gast-haus) / der Gasthof (der gast-hoof) (gospoda): znaleźć ją można zwykle na wsi; oferuje domowe jedzenie i wiejską atmosferę.


81

82


9 die Raststätte (die rast-szte-te) (zajazd): zwykle położona przy trasach szybkiego ruchu w sąsiedztwie stacji benzynowych i stacji obsługi, a czasem pensjonatu. W Austrii nosi nazwę der Rasthof (der rast-hoof).

9 der Ratskeller (der rats-ke-ler): trudno znaleźć tłumaczenie dla tego lokalu. Jest

to restauracja położona w piwnicy Rathaus (rat-haus) ratusza. Lokale tego typu można znaleźć w budynkach historycznych.

9 die Bierhalle (di bir-ha-le) / die Bierstube (di bir-sztu-be) / der Biergarten (der bir-gartn) / das Bierzelt (das bir-celt) (ogródek piwny): oprócz piwa serwowanego z ogromnych beczek, można tu także zamówić gorący posiłek (zwykle kilka wybranych dań dnia), sałatkę i precle. Najsłynniejsze znajdują się w Monachium, w Bawarii, gdzie we wrześniu odbywa się słynny Oktoberfest (ok-to-ber-fest). Najbliższym odpowiednikiem mógłby być pub, choć atmosfera może być zupełnie inna.

9 die Weinstube (di wajn-sztu-be) (winiarnia): kameralna restauracyjka zwykle położona na

terenach obfitujących w winnice, gdzie można skosztować wina przy obiedzie czy przekąsce.

9 die Kneipe (di knaj-pe) (bar): to połączenie baru i restauracji, zwykle mało eleganckie. Można zamówić drinka przy barze albo usiąść przy stoliku i zjeść posiłek.

9 das Café (das ka-fej) (kawiarnia): może być najróżniejsza — od zwykłego coffee shopu po

bardzo wyrafinowany lokal. Miastem najbardziej znanym z kawiarnianej tradycji jest Wiedeń.

9 der (Schnell)imbiss (der sznel-ym-bys) (bar szybkiej obsługi): można tu dostać różne potrawy na wynos.

Dokonywanie rezerwacji Podobnie jak w Polsce, osoba, która odbiera telefon w restauracji, zwykle przygotowana jest na rezerwację stolika. Oczywiście rezerwacja nie zawsze jest konieczna i w tygodniu można dostać stolik i bez niej, chyba że wybieramy się do eleganckiego lokalu albo takiego z ograniczoną liczbą miejsc. Zdecydowanie warto jednak dokonać rezerwacji w weekend i wtedy, kiedy wybieramy się do popularnego lokalu. Nie robi się rezerwacji w Kneipe czy w Gaststätte — tu panuje zasada: kto pierwszy, ten lepszy. Podczas dokonywania rezerwacji przydatne mogą być poniższe wyrażenia:

9 Ich möchte gern einen Tisch reservieren / bestellen. (yś myś-te gern aj-nen tysz re-zer-wi-ren / be-szte-len) (Chciałbym zarezerwować stolik.)

9 Haben Sie um… Uhr einen Tisch frei? (habn zi um … ur aj-nen tysz fraj) (Czy o godzinie… będzie wolny stolik?)

9 Ich möchte gern einen Tisch für… Personen um… Uhr. (yś myś-te gern aj-nen tysz fyr … per-zo-nen um … ur) (Chciałbym zarezerwować stolik dla … osób o godzinie …).

W celu podania szczegółów rezerwacji można dodać konkretny dzień tygodnia albo jedną z poniższych fraz:

9 heute Abend (hoj-te a-bent) (dziś wieczór) 9 morgen Abend (morgn a-bent) (jutro wieczór) 9 heute Mittag (hoj-te my-tak) (dziś w południe) 9 morgen Mittag (morgn my-tak) (jutro w południe) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie Tak więc powiemy:

9 Ich möchte gern für heute Abend einen Tisch reservieren. (y hoj-te a-bent) (Chcia bym zarezerwowa stolik na dzi wieczór.)

myś-te gern fyr

9 Haben Sie morgen Mittag um… einen Tisch frei? (habn zi morgn my-tak um …) (Czy znajdzie się wolny stolik na jutro w porze lunchu o…)

Pogaw dka Mike i jego koleżanka Ute chcieliby wybrać się do świetnej, nowo otwartej restauracji Galleria. Mike dzwoni tam, by dokonać rezerwacji. Restaurant:

Restaurant Galleria. re-sto-rą ga-le-ri-ja Tu restauracja Galleria.

Mike:

Guten Tag. Ich möchte gern einen Tisch für heute Abend bestellen. gutn taak. yś myś-te gern aj-nen tysz fyr hoj-te a-bent be-szte-len Dzień dobry. Chciałbym zarezerwować stolik na dziś wieczór.

Restaurant:

Für wie viele Personen? fyr wi-fi-le per-zo-nen Na ile osób?

Mike:

Zwei Personen bitte. Haben Sie um acht einen Tisch frei? cwaj per-zo-nen by-te. habn zi um acht aj-nen tysz fraj Dla dwóch osób. Czy mieliby Państwo wolny stolik o dwudziestej?

Restaurant:

Tut mir leid, um acht Uhr ist alles ausgebucht. Sie können aber um acht Uhr dreißig einen Tisch haben. tut mir lajt, um acht ur yst a-les aus-ge-bucht. zi ke-nen a-ber um acht ur draj-syś aj-nen tysz habn Przykro mi, ale o dwudziestej wszystko jest zajęte. Mogę jednak zarezerwować dla pana stolik na dwudziestą trzydzieści.

Mike:

Acht Uhr dreißig wäre auch gut. acht ur draj-syś wej-re auch gut Dwudziesta trzydzieści też mi pasuje.

Restaurant:

Und Ihr Name, bitte? unt ir na-me, by-te Mogę prosić pana nazwisko?

Mike:

Evans.

Restaurant:

Geht in Ordnung, ich habe für Sie reserviert. gejt in ord-nunk, yś ha-be fyr zi re-zer-wirt W porządku, rezerwacja dokonana.

Mike:

Vielen Dank. Bis heute Abend. fi-len dank. bys hoj-te a-bent Dziękuję bardzo, do zobaczenia wieczorem.


83

84


Przy wspólnym stoliku Spo ywanie posiłku z innymi gośćmi przy jednym stoliku nie nale y do rzadkości. Lokale bywają przepełnione, a często zdarza się, e mają du e stoły. Jeśli przy Twoim stole są wolne miejsca, ktoś mo e Cię zapytać: Ist hier noch frei? (yst hir noch fraj) (Czy to miejsce jest wolne?) albo Können wir uns dazu setzen? (ky-nen wir uns

da-cu ze-cen) (Czy mo emy się dosiąść?). Jest to powszechna praktyka i nie nale y czuć się zobligowanym do wszczęcia rozmowy z ludźmi, którzy się dosiedli. Niektórym mo e przeszkadzać brak prywatności, ale jest to te doskonała szansa, by poznać tamtejszych mieszkańców.

W powyższym dialogu Mike mia szczę cie, że uda o mu się dosta stolik, cho czasem można us ysze następujące s owa: Es tut mir leid. Wir sind völlig ausgebucht. (es tut mir lajt wir zynt fy-li aus-ge-bucht) (Przykro mi, ale mamy komplet.) Je li pojawisz się w restauracji bez rezerwacji, możesz us ysze :

9 In … Minuten wird ein Tisch frei. (in … mi-nu-tn wyrt ajn tysz fraj) (Za … minut zwolni się jeden stolik.)

9 Können Sie in … Minuten wiederkommen? (ky-nen zi in … mi-nu-tn wi-der-ko-men) (Czy może Pan wróci za … minut?)

Przybycie do lokalu i zaj cie miejsca Po przybyciu do restauracji zajmujemy miejsce, Platz nehmen (plac nej-men), i otrzymujemy Speisekarte (szpaj-ze-kar-te) (menu). Kelner, der Kellner (kel-ner), kieruje nas do stolika.

Pogaw dka Odkąd Mike zarezerwował stolik w restauracji Galleria, Mike i Ute nie mogli doczekać się wyjścia. Przychodzą, kelner prowadzi ich do stolika. Mike:

Guten Abend. Mein Name ist Evans. Wir haben einen Tisch für zwei Personen bestellt. gutn a-bent. majn na-me yst evans. wir ha-ben aj-nen tysz fyr cwaj per-zo-nen be-sztelt Dobry wieczór. Moje nazwisko Evans. Mamy stolik na dwie osoby.

Kellner:

Guten Abend. Bitte, nehmen Sie hier vorne Platz. gutn a-bent. by-te, nej-men zi hir for-ne plac Dobry wieczór. Zapraszam tutaj.

Ute:

Könnten wir vielleicht den Tisch dort drüben am Fenster haben? kyn-ten wir fi-lajśt dejn tysz dort dry-bn am fen-ster ha-ben A czy moglibyśmy usiąść przy tamtym stoliku przy oknie?


Rozdział 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie Kellner:

Aber sicher, kein Problem. Setzen Sie sich. Ich bringe Ihnen sofort die Speisekarte. a-ber zi-cher, kajn pro-blejm. zecn zi sych. yś bryn-ge i-nen zo-fort di szpaj-ze-kar-te Ależ oczywiście, że tak. Proszę usiąść. Zaraz przyniosę kartę dań.

Słówka do zapamiętania bringen

bryngn

przynosić

vielleicht

fi-lajśt

być może

hier vorne

hir for-ne

tutaj

dort drüben

dort dry-bn

tam

Setzen Sie sich!

zecn zi zyś

Proszę usiąść!

Tut mir leid!

tut mir lajt

Przykro mi.

In Ordnung!

in ort-nung

W porządku.

Rozszyfrowywanie menu Teraz radosna część: podejmowanie decyzji, co zamówić do jedzenia. Oczywiście to, co znajduje się w karcie, zależy od lokalu, w którym przebywasz. Jeśli wybierzesz restaurację francuską, hiszpańską lub chińską, menu może być w danym języku z niemieckim tłumaczeniem poniżej oryginalnej nazwy dania. W niektórych lokalach możesz trafić na tłumaczenie na język angielski. Kolejne podrozdziały poświęcone są posiłkom popularnym na obszarze niemieckojęzycznym. Nie mówią one nic o lokalnej kuchni, która różni się w zależności od regionu. Warto wiedzieć, że wiele regionów ma własne przysmaki. Na przykład pewnych dań typowych dla Bawarii czy południowych Niemiec na pewno nie zamówisz w północnej części kraju.

Śniadanie Następujące produkty mogą być podawane zum Frühstück (cum fry-sztyk) (na śniadanie):

9 das Brot (das brot) (chleb) 9 das Brötchen (das bry-tśen) (bułka) 9 der Toast (der tost) (grzanka) 9 der Aufschnitt (der ałf-sznyt) (wędlina i ser) 9 die Butter (di bu-ter) (masło) 9 die Cerealien (di ce-re-a-lien) (płatki do mleka) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

85

86


9 das Müsli (das mys-li) (musli) 9 die Milch (di myl ) (mleko) 9 der Saft (der zaft) (sok) 9 die Wurst (di wurst) (kie basa) 9 das Ei (das aj) (jajko) 9 das Spiegelei (das szpi-gel-aj) (jajko sadzone) 9 die Rühreier (di ryr-a-jer) (jajecznica) W Niemczech bardzo popularne na niadanie są bu ki, jednak podaje się wszystkie rodzaje pieczywa, jak też rogaliki francuskie. Powszechnie je się na niadanie cuts, a je li zamówisz jajko, nie zaznaczając, czy chcesz sadzone czy jajecznicę, otrzymasz ugotowane na miękko i podane w kieliszku.

Przystawki Oto najpopularniejsze Vorspeisen (for-szpaj-zen) (przystawki):

9 Gemischter Salat (ge-misz-ter za-lat) (zestaw sa atek) 9 Grüner Salat (gry-ner za-lat) (sa ata zielona) 9 Melone mit Schinken (me-lo-ne myt szin-ken) (melon z szynką) 9 Meeresfrüchtschensalat mit Toastecken (me-res-frycht-chen myt tost-ekn) (sa atka z owoców morza z grzankami)

Zupy W karcie da mogą pojawi się następujące Suppen (zu-pen) (zupy):

9 Tomatensuppe (to-ma-tn-zu-pe) (zupa pomidorowa) 9 Bohnensuppe (bo-nen-zu-pe) (zupa fasolowa) 9 Ochsenschwanzsuppe (ok-sen-szwanc-zu-pe) (zupa ogonowa) 9 Französische Zwiebelsuppe (fran-cy-zi-sze cwi-bel-zu-pe) (francuska zupa cebulowa) Dania główne Hauptspeisen (ha pt-szpaj-zen) (dania g ówne) są tak samo zróżnicowane jak w każdej innej kulturze; oto, co możesz znale w niemieckiej karcie:

9 Kalbsleber mit Kartoffelpüree (kalps-lej-ber myt kar-tofl-py-rej) (wątróbka cielęca z puree ziemniaczanym)

9 Frischer Spargel mit Kalbsschnitzel oder Räucherschinken (fry-szer szpar-gel myt kalpsszny-cel o-der roj-cher szyn-ken) ( wieże szparagi ze sznyclem cielęcym lub szynką wędzoną)

9 Rindersteak mit Pommes Frites und gemischtem Gemüse (ryn-der-stejk myt pom fryt unt ge-mysz-tem ge-my-ye) (befsztyk z frytkami i bukietem surówek)



9 Lammkotellett nach Art des Hauses (lam-ko-te-let nach art des hau-zes) (domowe kotlety jagnięce)

9 Hühnerfrikassee mit Butterreis (hy-ner-fry-ka-sej myt bu-ter-reis) (potrawka z kurczaka z ryżem duszonym w maśle)

9 Lachs an Safransoße mit Spinat und Salzkartoffeln (laks an zaf-ran-zo-se myt szpi-nat unt zalc-kar-tofln) (łosoś w sosie szafranowym ze szpinakiem i solonymi ziemniakami)

9 Fisch des Tages (fysz des ta-ges) (ryba dnia) Dodatki Czasami do dania głównego można zamówić Beilagen (baj-la-gen) (dodatki):

9 Butterbohnen (bu-ter-bo-nen) (fasolka szparagowa z masłem) 9 Gurkensalat (gur-ken-za-lat) (mizeria) 9 Bratkartoffeln (brat-kar-tofln) (smażone ziemniaki) Desery Niemieckie restauracje oferują duży wybór dań zum Nachtisch (cum nach-tîsz) (na deser), na przykład:

9 Frischer Obstsalat (fry-szer obst-za-lat) (sałatka owocowa) 9 Apfelstrudel (apfel-sztru-del) (strucla jabłkowa) 9 Gemischtes Eis mit Sahne (ge-mysz-tes ajs myt za-ne) (lody wielosmakowe z bitą śmietaną) 9 Rote Grütze mit Vanillesoße (ro-te gry-ce myt wa-ny-le-zo-se) (kisiel z czerwonych owoców z sosem waniliowym)

Napoje Kiedy zechcesz zamówić Wasser (wa-ser) (wodę), pamiętaj, że masz do wyboru wodę gazowaną lub niegazowaną, tj. ein Wasser mit Kohlensäure (ajn wa-ser myt ko-len-soj-re) (woda gazowana) lub ein Wasser ohne Kohlensäure (ajn wa-ser o-ne ko-len-soj-re) (woda niegazowana). Jeśli poprosisz kelnera o Mineralwasser (mi-ne-ral-wa-ser) (wodę mineralną), zwykle otrzymasz wodę gazowaną. Wino zwykle podaje się w butelce — die Flasche (di fla-sze) — lub kieliszku — das Glas (das glas), czasem również w karafce — die Karaffe (di ka-ra-fe). Poniższa lista obejmuje kilka najbardziej popularnych napojów, Getränke (ge-tren-ke), które można znaleźć w menu:

9 das Bier (das bir) (piwo) 9 das Export (das eksport) / das Kölsch (das kylsz) (mniej gorzkie piwo leżakowane) 9 das Bier vom Fass (das bir fom fas) (piwo z beczki) 9 das Pils / Pilsener (das pyls / pylze-ner) (gorzkie piwo leżakowane) 9 das Altbier (das alt-bir) (piwo ciemne) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

87

88


9 Wein (wajn) (wino) 9 der Weißwein (der wajs-wajn) (wino bia e) 9 der Rotwein (der rot-wajn) (wino czerwone) 9 der Tafelwein (der tafl-wajn) (wino sto owe o najniższej jako ci) 9 der Kaffee (der ka-feej) (kawa) 9 der Tee (der teej) (herbata)

Składanie zamówienia Podobnie jak w języku polskim, posi ek po niemiecku można zamówi na wiele sposobów. Na szczę cie wyrażenia te nie są skomplikowane i przydadzą się do zamówienia wszystkiego — od posi ku po napój, jak również umożliwią dokonanie zakupów w sklepie:

9 Ich hätte gern… (y he-te gern) (Poproszę…) 9 Für mich bitte… (fyr mych by-te) (Dla mnie proszę…) 9 Ich möchte gern… (y myś-te gern) (Poproszę…) Je li jeste odważny, możesz zapyta kelnera: Können Sie etwas empfehlen? (ke-nen zi et-was em-pfej-len) (Czy może pan co poleci ?) Przygotuj się, że zaleje Cię potokiem s ów, wymieniając potrawy, których nazw pewnie nigdy przedtem nie s ysza e . By unikną nieporozumienia, podsu kelnerowi kartę da .

Stosowanie trybu przypuszczaj cego Przyjrzyj się formom czasownikowym hätte, könnte i würde, które pojawi y się w poprzednim podrozdziale. Skąd się wzię y i jaka jest ich rola? Tryb przypuszczający s uży do wyrażania życze i rozkazów w sposób grzeczny. Przyjrzyjmy się teraz poszczególnym formom: Ich hätte (y he-te) (Chcia bym) pochodzi od czasownika haben (ha-bn) (mie ). Forma Ich würde (y wyr-de) (Chcia bym) pochodzi od czasownika werden (wer-den) (stawa się) i wymaga dope nienia odpowiednim czasownikiem w bezokoliczniku: Ich würde essen. (y wyr-de esn) (Chcia bym (co ) zje .) Ich würde gern haben. (y wyr-de gern ha-ben) (Chcia bym mie .) Forma Ich könnte (y kyn-te) (Móg bym) pochodzi od czasownika können (ky-nen) (mie możliwo ). Könnte wymaga konstrukcji podobnej do würde: Ich könnte essen. (y kyn-te esn). (Zjad bym.)


Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Pogaw dka Mike i Ute przeanalizowali kartę dań. Kelner wraca, by przyjąć ich zamówienie. Kellner:

Darf ich Ihnen etwas zu trinken bringen? darf yś i-nen et-was cu tryn-ken bryngn Czy podać państwu coś do picia?

Mike:

Ja, bitte. Ich möchte gern ein Glas Bier. ja, by-te. yś myś-te gern ajn glas bir Tak, poproszę kufel piwa.

Kellner:

Pils oder Export? pilz oder eksport Pilzner czy export?

Mike:

Export, bitte. eksport, by-te Poproszę export.

Kellner:

Ein Export. Und was darf für Sie sein? ajn eksport. unt was darf fyr zi zajn? A co dla pani?

Ute:

Ich hätte gern ein Glas Rotwein. yś he-te gern ajn glas rot-wajn Poproszę kieliszek czerwonego wina.

Stosowanie czasowników modalnych Czy chcia by dowiedzie się czego więcej o formach czasowników, które występują we frazach: Darf ich...? / Ich möchte...? Proszę bardzo: czasowniki te pozwalają na okre lenie czynno ci wyrażonej innym czasownikiem (dlatego nazywa się je czasownikami posi kowymi). Forma czasownika Ich darf (y darf) (wolno mi) pochodzi od czasownika dürfen (dyrfn) (mie pozwolenie):

9 Ich darf Bier trinken. (y darf bir tryn-ken) (Wolno mi pi piwo.) 9 Darf ich Wein trinken? (darf y wajn tryn-ken) (Czy mogę napi się wina?) 9 Dürfen wir rauchen? (dyrfn wir rau-chen) (Czy wolno nam pali ?) Forma Ich möchte (y myś-te) (Chcia bym) pochodzi od czasownika mögen (my-gen) (lubi ):

9 Ich möchte Wein trinken. (y myś-te wajn tryn-ken) (Chcia abym napi się wina.) 9 Möchten Sie Wein trinken? (myś-ten zi wajn tryn-ken) (Czy chcia by pan napi się wina?) By wyrazi to, że się co lubi, można uży czasownika mögen:

9 Ich mag Wein. (y mak wajn) (Lubię wino.) 9 Wir mögen Wein. (wir my-gen wajn) (Lubimy wino.) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

89

90


Palenie W niektórych państwach europejskich obowiązuje cał- Konstytucyjny. Obecnie w większości niemieckich lankowity zakaz palenia w barach i restauracjach. Niemcy dów można palić w mniejszych barach i w wydzielonych również próbowały wprowadzić ten zakaz w swoim kraju, pomieszczeniach większych lokali restauracyjnych jednak został on częściowo uchylony przez Trybunał

Zamawianie czegoś specjalnego Poniższe frazy mogą przydać się do zamówienia czegoś niecodziennego:

9 Haben Sie vegetarische Gerichte? (habn zi we-ge-ta-ry-sze ge-rych-te) (Czy mają państwo potrawy wegetariańskie?)

9 Ich kann nicht essen, was … enthält (yś kann nyśt esn, was … ent-helt) (Nie mogę jeść niczego, co zawiera …)

9 Haben Sie Gerichte für Diabetiker? (habn zi ge-rych-te fyr dia-be-ti-ker) (Czy mają państwo potrawy dla cukrzyków?)

9 Haben Sie Kinderportionen? (habn zi kin-der-por-cjo-nen) (Czy macie państwo porcje dla dzieci?)

Odpowiedzi na pytanie: „Jak panu smakowało?” Po posiłku kelner zwyczajowo pyta: Hat es Ihnen geschmeckt? (hat es i-nen ge-szmekt) (Czy smakował panu posiłek?) Miejmy nadzieję, że możesz odpowiedzieć twierdząco z użyciem poniższych zwrotów:

9 danke, gut (dan-ke, gut) (dziękuję, był dobry) 9 sehr gut (zer gut) (bardzo dobry) 9 ausgezeichnet (aus-ge-cajch-net) (wyśmienity)

Płacenie rachunku Pod koniec posiłku kelner może zadać następujące pytanie, by zakończyć posiłek i wysondować, czy jesteś gotowy na przyjęcie rachunku: Sonst noch etwas? (zonst noch et-was) (Czy życzy pan sobie coś



Jak podać? Jeśli zamawiasz mięso, na przykład stek, kelner może zadać Ci pytanie: Wie hätten Sie das Steak gern? (wi hetn zi das stek gern) (Jak przygotować stek?) Na pytanie to możesz odpowiedzieć następująco:

9 englisch (eng-lysz) (krwisty) 9 medium (me-djum) (średnio wysmażony) 9 durchgebraten (durch-ge-bra-ten) (dobrze wysmażony)

Jeśli nie masz ochoty już niczego zamawiać, przyszedł czas na zapłacenie die Rechnung (di rech-nung) (rachunku). Oto, jak możesz o niego poprosić:

9 Ich möchte bezahlen. (yś myś-te be-ca-len) (Chciałbym zapłacić.) 9 Die Rechnung, bitte. (di rech-nung by-te) (Rachunek proszę.) Możecie zapłacić wspólnie: Alles zusammen, bitte (a-les cu-za-men, by-te) (Zapłacimy wspólnie) — lub osobno: Wir möchten getrennt zahlen (wir myś-ten ge-trent ca-len) (Chcielibyśmy zapłacić oddzielnie). W niektórych restauracjach w Niemczech, zwłaszcza tych o wyższym standardzie, można płacić kartą kredytową — die Kreditkarte (di kre-dit-kar-te). W takim wypadku znaczek na drzwiach informuje, które karty są akceptowane. Jeśli to dla Ciebie ważne, szukaj takich znaczków. Jeśli potrzebujesz Quittung (kwi-tung) (paragon) dla celów podatkowych lub innych, po prostu poinformuj o tym kelnera: Und eine Quittung, bitte. (unt aj-ne kwi-tung, by-te). (I jeszcze poproszę paragon.)

Pogawędka Mike i Ute są zachwyceni posiłkiem. Chcą zapłacić i zamierzają dać kelnerowi napiwek. Mike:

Die Rechnung, bitte. di rech-nung, by-te Poproszę rachunek.

Kellner:

Sofort. Das macht 42 Euro 80. zo-fort. das macht cwaj unt fiir-cyś oj-ro acht-cyś Już się robi. To będzie 42 euro 80.

Mike kładzie na stole 45 euro. Mike:

Stimmt so. sztymt zo Reszty nie trzeba.

Kellner:

Vielen Dank. fi-len dank Dziękuję bardzo.

Mike:

Bitte, bitte. by-te, by-te Proszę bardzo.


91

92


Dawanie napiwku Dziwisz się, dlaczego kelner każe na siebie i na rachunek czekać całą wieczność? W Niemczech musisz poprosić o rachunek. Gdyby kelner położył rachunek na stole bez Twojej prośby, zostałoby to uznane za niegrzeczne i obraźliwe. W lokalach o luźnej atmosferze, takich jak Kneipe, wystarczy dać znać kelnerowi, a rachunek można uiścić

bezpośrednio przy stoliku. W Niemczech kelnerzy otrzymują wypłatę i nie żyją z napiwków. Jeśli płacisz kelnerowi przy stoliku, najlepiej powiększyć sumę o 8 – 10%. Wyrażenie: Stimmt so (sztîmt zo) (Reszty nie trzeba) to znak dla kelnera, że suma dodana do rachunku to napiwek.

Słówka do zapamiętania bezahlen

be-ca-len

zapłacić

die Kreditkarte

di kre-dit-kar-te

karta kredytowa

die Quittung

di kwi-tung

paragon

in bar bezahlen

in bar be-ca-len

płacić gotówką

die Rechnung

di rech-nung

rachunek

Stimmt so!

sztymt zo

Reszty nie trzeba.

Bitte, bitte.

by-te, by-te

Proszę bardzo.

Zakupy spożywcze Czasem nie masz ochoty na jedzenie na mieście i chciałbyś samodzielnie coś ugotować. Przede wszystkim musisz wiedzieć, dokąd chcesz pójść i co kupić. Oto lista sklepów, gdzie kupisz artykuły spożywcze, oraz lista tych artykułów:

9 das Lebensmittelgeschäft (das lej-bens-my-tel-ge-szeft) (sklep spożywczy) 9 der Supermarkt (der zu-per-markt) (supermarket) 9 der Markt (der markt) (targ) 9 die Metzgerei (di mec-ge-raj) (sklep mięsny) 9 die Bäckerei (di be-ke-raj) (piekarnia) 9 die Weinhandlung (di wajn-hand-lung) (sklep z winami) 9 die Backwaren (di bak-wa-ren) (piekarnia) 9 das Gebäck (das ge-bek) (pieczywo)



9 das Gemüse (das ge-my-ze) (warzywa) 9 der Fisch (der fysz) (ryba) 9 das Fleisch (das flajsz) (mięso) 9 das Obst (das obst) (owoce) 9 die Spirituosen (di szpi-ri-tu-o-zen) (alkohole)

Artykuły spożywcze W poszczególnych sklepach znajdziesz następujące artykuły:

9 das Brot (das brot) (chleb) 9 das Brötchen (das bryt-sien) (bułka) 9 das Schwarzbrot (das szwarc-brot) (ciemny chleb) 9 das Weißbrot (das weis-brot) (biały chleb) 9 der Kuchen (der ku-chen) (ciasto) 9 die Torte (di tor-te) (tort) 9 die Butter (di bu-ter) (masło) 9 der Käse (der kej-ze) (ser żółty) 9 die Milch (di mylś) (mleko) 9 die Sahne (di za-ne) (śmietana) 9 die Flunder (diet flun-der) (flądra) 9 der Kabeljau (der ka-bel-jał) (dorsz) 9 die Krabben (di kra-ben) (krewetki) 9 der Krebs (der krebs) (rak) 9 die Muschel (di mu-szel) (małż) 9 der Tunfisch (der tun-fysz) (tuńczyk) 9 der Apfel (der apfl) (jabłko) 9 die Banane (di ba-na-ne) (banan) 9 die Birne (di byr-ne) (gruszka) 9 die Erdbeere (di ert-bej-re) (truskawka) 9 die Orange (di o-ran-że) (pomarańcza) 9 die Bratwurst (di brat-wurst) (smażona kiełbasa) 9 das Rindfleisch (das rynt-flajsz) (wołowina) 9 der Schinken (der schyn-ken) (szynka) 9 das Schweinfleisch (das szwajn-flajsz) (wieprzowina) 9 der Speck (der szpek) (boczek) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

93

94


9 die Wurst (di wurst) (kie basa) 9 das Hähnchen (das hen-chen) (kurczak) 9 die Bohne (di bo-ne) (fasola) 9 der Brokkoli (der bro-ko-li) (broku ) 9 die Erbse (di erb-ze) (groch) 9 die Gurke (di gur-ke) (ogórek) 9 die Kartoffel (di kar-tofl) (ziemniak) 9 der Kohl (der kol) (kapusta) 9 der Kopfsalat (der kopf-za-lat) (sa ata) 9 die Möhre (di my-re) (marchew) 9 das Paprika (das pap-ri-ka) (papryka) 9 der Pilz (der pylc) (grzyb) 9 der Reis (der rajs) (ryż) 9 der Salat (der za-lat) (sa atka) 9 das Sauerkraut (das zauer-kra t) (kiszona kapusta) 9 der Spinat (der szpi-nat) (szpinak) 9 die Tomate (di to-ma-te) (pomidor) 9 die Zucchini (di cu-ki-ni) (cukinia) 9 die Zwiebel (di cwi-bel) (cebula) Je li wybierzesz się na zakupy do supermarketu, poznasz podej cie Niemców do recyklingu. W Niemczech, podobnie jak już w niektórych sklepach w Polsce, nie dostaje się za darmo siatek plastikowych. Nie wyrzucaj zakupionej siatki albo przynie swoją; to oszczędno pieniędzy przy kolejnych zakupach!

Miary i wagi Na targu czy w supermarkecie pytamy o produkt tak samo jak w restauracji: Ich hätte gern… (y he-te gern) (Poproszę…) Na ko cu dodajemy nazwę tego, co chcemy kupi , z wykorzystaniem na przyk ad następujących miar i wag:

9 ein / zwei Kilo (ajn / cwaj ki-lo) (jeden / dwa kilogramy) 9 ein / zwei Pfund (ajn / cwaj pfunt) (jeden / dwa funty) 9 ein / einhundert Gramm (ajn / ein-hun-dert gram) (jeden / sto gram) 9 ein / zwei Stück (ajn / cwaj sztyk) (jedną / dwie sztuki) 9 eine Scheibe / zwei Scheiben (aj-ne szaj-be / cwaj szaj-ben) (jedna kromka / dwie kromki)


Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie By powiedzie dok adnie, czego sobie życzysz, postaw odpowiednie s owo na ko cu frazy. Na przyk ad je li chcesz kupi kilogram jab ek, powiedz: Ich hätte gern ein Kilo Äpfel. (y he-te gern ajn ki-lo epfl) (Poproszę kilogram jab ek.)

Pogaw dka Frau Bauer wszystkie warzywa i owoce kupuje na targu. Dziś potrzebuje jabłek i pomidorów. Podchodzi do straganu, na którym kupowała już wcześniej: Sprzedawczyni:

Guten Tag. Was darf es sein? gutn tak. was darf es sajn Dzień dobry. Co podać?

Frau Bauer:

Ein Kilo Äpfel und ein Pfund Tomaten. ajn ki-lo epfl unt ajn pfunt to-ma-ten Kilo jabłek i funt pomidorów.

Sprzedawczyni:

Sonst noch etwas? zonst noch et-was Coś jeszcze?

Frau Bauer:

Danke, das ist alles. dan-ke, das yst a-les To wszystko, dziękuję.

Następnie Frau Bauer przechodzi do straganu z nabiałem i wędliną. Frau Bauer:

Ich hätte gern etwas von dem Gouda. yś he-te gern et-was fon dejm gou-da Poproszę trochę goudy.

Sprzedawczyni:

Wie viel hätten Sie denn gern? wi fil hetn zi den gern Ile?

Frau Bauer:

Zweihundert Gramm, bitte. cwaj-hun-dert gram, by-te Poproszę dwadzieścia deko.

Sprzedawczyni:

Sonst noch etwas? zonst noch et-was Coś jeszcze?

Frau Bauer:

Nein, danke. Das wär’s. najn, dan-ke. das wejrs Nie, dziękuję. To wszystko.


95

96


Słówka do zapamiętania das Kilo

das ki-lo

kilogram

das Pfund

das pfund

funt

das Gramm

das gram

gram

wie viel

wi fil

ile (niepoliczalne)

wie viele

wi fi-le

ile (policzalne)

Das wär’s.

das wejrs

To wszystko.

Was darf es sein?

was darf es sajn

Co podać?

Sonst noch etwas?

zonst noch et-was

Coś jeszcze?


Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Gierki j zykowe Jesteś w restauracji. Właśnie zamówiłeś szklankę wody, filiżankę kawy, zupę, sałatkę, stek i puree ziemniaczane na lunch. Podpisz wszystko, co znajduje się na stole, z użyciem rodzajników określonych der, die, das, by upewnić się, że kelner niczego nie przeoczył.

A. ______________________________________ B. ______________________________________ C. ______________________________________ D. ______________________________________ E. ______________________________________ F. ______________________________________ G. ______________________________________ H. ______________________________________ I. ______________________________________ J. ______________________________________


97

98



Rozdzia 6

Idziemy na zakupy W tym rozdziale: ► Gdzie można zrobi zakupy. ► Jak zapyta o pomoc. ► Przeglądanie. ► Przymierzanie i kupowanie ubra . ► Wybór odpowiedniego rozmiaru, koloru i materia u.

Z

akupy w innym pa stwie mogą by ca kiem przyjemne. Pozwalają zanurzy się w obcej kulturze i są wspania ą okazją do poznania tamtejszej ludno ci. W miastach Europy masz szeroki wybór wyspecjalizowanych sklepów, które możesz odkrywa po kolei, lecz je li wolisz zrobi wszystkie zakupy w jednym miejscu, możesz uda się do centrum handlowego. Centra miast są zwykle niewielkich rozmiarów, co zachęca do spacerów i do Schaufensterbummel (schau-fen-ster-buml) (oglądania wystaw).

Gdzie można zrobi zakupy W Europie można robi zakupy w najróżniejszych miejscach, takich jak:

9 das Kaufhaus (das kauf-haus) (dom handlowy) 9 das Fachgeschäft (das fach-ge-szeft) (sklep oferujący wyspecjalizowany asortyment) 9 die Boutique (di bu-tik) (ma y, często elegancki sklepik sprzedający ubrania lub upominki) 9 die Buchhandlung (di buch-hand-lung) (księgarnia) 9 die Fußgängerzone (di fus-gen-ger-coo-ne) (deptak) 9 der Kiosk (der ki-osk) (kiosk) 9 der Flohmarkt (der floo-markt) (pchli targ)

Jak zapyta o godziny otwarcia Godziny otwarcia to nie do ko ca to samo, co w Polsce. W Niemczech godziny otwarcia sklepów reguluje prawo. Sklep może zosta otwarty o 6.00 i zamknięty o 20.00 (w Austrii o 19.30). W ma ych miasteczkach niektóre sklepy zamykane są oko o po udnia — przerwa na lunch trwa w nich do 14.00 lub 15.00.


100

Część II: Niemiecki w akcji Nie licz, że banki będą otwarte po 16.00, choć niektóre filie pracują w czwartki trochę dłużej, bo do 18.00. W soboty sklepy otwarte są do 18.00. W niektórych regionach mogą być otwarte do 18.00 w pierwszą sobotę miesiąca i w cztery soboty poprzedzające święta Bożego Narodzenia. W niedzielę sklepy otwarte są tylko w niektórych kurortach, wszędzie indziej pozostają zamknięte, czasem z wyjątkiem piekarni, które mogą być otwarte na trzy godziny. Niedzielne godziny otwarcia piekarni to tradycja szwajcarska, choć zyskuje zwolenników również wśród Niemców, którzy od niedawna mogą się cieszyć w niedzielę świeżymi bułeczkami, czyli Brötchen (bryt-sien). Aby dowiedzieć się, jakie są godziny otwarcia sklepu, trzeba po prostu zadzwonić lub wejść do środka i zapytać:

9 Wann öffnen Sie? (wan yf-nen zi) (O której otwieracie?) 9 Wann schließen Sie? (wan szli-sen zi) (O której zamykacie?) 9 Haben Sie mittags geöffnet? (habn zi my-taks ge-yf-net) (Czy jesteście otwarci w porze lunchu?)

9 Um wie viel Uhr schließen Sie am Samstag? (um wi fil ur szli-sen zi am zam-stak) (O której godzinie zamykacie w sobotę?)

Jak dać sobie radę w sklepie? Jeśli poszukując artykułu lub działu sklepu, potrzebujesz pomocy, możesz podejść do informacji — die Auskunft (di aus-kunft) lub die Information (di in-for-ma-cjon). Tam pracownicy znają odpowiedzi na wszystkie, no, może prawie wszystkie pytania. Jeśli szukasz konkretnego artykułu, możesz zapytać o niego, po prostu podając jego nazwę lub posługując się następującymi wyrażeniami (na końcu frazy należy wstawić dany artykuł w liczbie mnogiej):

9 Wo bekomme ich...? (wo be-ko-me yś) (Gdzie dostanę...?) 9 Wo finde ich...? (wo fin-de yś) (Gdzie znajdę...?) Pracownicy informacji odpowiedzą albo: …führen wir nicht (fy-ren wir nyśt) (Nie prowadzimy sprzedaży…), albo wskażą odpowiedni dział, używając następujących fraz:

9 Im Erdgeschoss. (im ert-ge-szos) (Na parterze.) 9 Im Untergeschoss. (im un-ter-ge-szos) (Na poziomie minus 1.) 9 In der … Etage. (in der … e-taa-że) (Na … piętrze.). 9 Im … Stock. (im … sztok) (Na … piętrze.) 9 Eine Etage höher. (aj-ne e-taa-że hy-jer) (Piętro wyżej.) 9 Eine Etage tiefer. (aj-ne e-taa-że ti-fer) (Piętro niżej.)


Rozdział 6: Idziemy na zakupy

Parter Na szczęście w Niemczech postrzega się budynki tak (das ert-ge-szos). Piętra (die Etage) numeruje się dokładsamo jak w Polsce, czyli parter to das Erdgeschoss nie tak jak u nas, od pierwszego.

Jeśli chciałbyś przejść się po konkretnym dziale sklepu lub obejrzeć konkretny przedmiot, możesz użyć pytania: Wo finde ich...? (wo fin-de yś) (Gdzie znajdę...?), kończąc je nazwą poszukiwanego działu sklepowego lub przedmiotu:

9 Haushaltsgeräte (haus-halts-ge-re-te) (artykuły gospodarstwa domowego) 9 die Herrenabteilung (di he-ren-ap-taj-lung) (dział męski) 9 die Damenabteilung (di da-men-ap-taj-lung) (dział kobiecy) 9 die Kinderabteilung (di kin-der-ap-taj-lung) (dział dziecięcy) 9 die Schuhabteilung (di szu-ap-taj-lung) (dział z butami) 9 die Schmuckabteilung (di szmuk-ap-taj-lung) (dział jubilerski) 9 den Aufzug / den Fahrstuhl (dejn auf-zuk / dejn far-sztul) (winda) 9 die Rolltreppe (di rol-tre-pe) (schody ruchome)

Uprzejmie pytam… „Proszę” i „przepraszam” są odpowiednie w każdej sytuacji. Kiedy jesteś na zakupach, od tych magicznych słów może zależeć odpowiedź spokojna, powiedziana wyraźnie lub odpowiedź niezbyt przyjemna.

Mówienie „proszę” Kiedy prosimy kogoś o pomoc lub o cokolwiek innego, warto uzupełnić wypowiedź o słowo bitte (by-te) (proszę). Bitte można dodać niemal do każdego pytania, wliczając w to przykłady wymienione w poprzednich podrozdziałach. Słowo to może znajdować się w zdaniu w różnym miejscu, ale najprościej i relatywnie bezpiecznie jest umieścić je na końcu prośby:

9 Wo finde ich Schuhe, bitte? (wo fyn-de yś szu-e, by-te) (Gdzie znajdę buty?) 9 Wo ist der Aufzug, bitte? (wo yst der auf-zuk, by-te) (Gdzie jest winda?)

Mówienie „przepraszam” Prosząc o pomoc, możesz zacząć wyjątkowo grzecznie od: Entschuldigen Sie, bitte… (ent-szul-di-gen zi, by-te) (Przepraszam bardzo…). Wydaje Ci się, że to łamaniec językowy? Nie martw się, wszyscy na pewno od razu Cię zrozumieją. Poza tym taki początek daje osobie zapytanej czas na koncentrację na Tobie i Twoim pytaniu.


101

102

Część II: Niemiecki w akcji Oto kilka przykładów pytań ze słowem „przepraszam”:

9 Entschuldigen Sie, bitte, wo sind die Toiletten? (ent-szul-di-gen zi, by-te, wo zynt di toj-le-ten) (Przepraszam bardzo, gdzie są toalety?)

9 Entschuldigen Sie, bitte, wo finde ich Wintermäntel? (ent-szul-di-gen zi, by-te, wo fin-de yś win-ter-men-tel) (Przepraszam bardzo, gdzie znajdę zimowe płaszcze?)

Jeśli uważasz, że to dla Ciebie za długie, możesz ograniczyć się do słowa Entschuldigung (ent-szul-di-gung) (Przepraszam), na przykład: Entschuldigung, wo ist der Ausgang, bitte? (ent-szul-di-gung, wo yst der aus-gang, by-te) (Przepraszam, gdzie jest wyjście?)

Oglądanie w dobrym stylu Czasem chcesz samodzielnie obejrzeć asortyment bez niczyjej pomocy, choć pracownik sklepu może zaoferować swoją, mówiąc:

9 Suchen Sie etwas Bestimmtes? (zu-chen zi et-was be-sztym-tes) (Czy szuka pan czegoś konkretnego?)

9 Kann ich Ihnen behilflich sein? (kann yś i-nen be-hilf-lich zajn) (Czy mogę w czymś pomóc?)

Jeśli chcesz się tylko zorientować w asortymencie, możesz grzecznie odmówić w następujący sposób: Ich möchte mich nur umsehen. (yś myś-te myś nur um-zejn) (Tylko patrzę.) Pracownik sklepu prawdopodobnie wyrazi aprobatę, mówiąc na przykład:

9 Aber natürlich. Sagen Sie Bescheid, wenn Sie eine Frage haben. (a-ber na-tyr-liś. zagn zi be-szajt, wen zi aj-ne fra-ge habn) (Ależ oczywiście. W razie jakichkolwiek pytań jestem do dyspozycji.)

9 Rufen Sie mich, wenn Sie eine Frage haben. (rufn zi myś, wen zi aj-ne fra-ge hben) (Proszę dać znać, jeśli będzie miał pan jakieś pytania.)

Prośba o pomoc w sklepie W niektórych sytuacjach potrzebujesz pomocy ekspedientów. Oto kilka przydatnych zwrotów, z których możesz skorzystać lub które możesz usłyszeć:

9 Würden Sie mir bitte helfen? Ich suche… (wyrdn zi mir by-te helfn? yś zu-che…) (Czy mógłby mi pan pomóc? Szukam…)

9 Aber gern, hier entlang bitte. (a-ber gern, hir ent-lang by-te) (Oczywiście, tędy proszę). 9 Welche Größe suchen Sie? (wel-che gry-se zuchn zi) (Jakiego rozmiaru pan szuka?) 9 Welche Farbe soll es sein? (wel-che far-be sol es zajn) (Jakiego ma być koloru?) 9 Wie gefällt Ihnen diese Farbe? (wi ge-felt i-nen di far-be) (Jak podoba się panu ten kolor?) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy W większo ci austriackich, niemieckich i szwajcarskich sklepów obs uga jest kompetentna i fachowa. Czę ciowo jest to zas uga systemu edukacji. Ekspedienci muszą przej trzyletnią praktykę, która stanowi czę nauki w szkole zawodowej.

Słówka do zapami tania der Aufzug

der auf-cuk

winda

die Rolltreppe

di rol-tre-pe

schody ruchome

die Abteilung

di ab-taj-lung

dział

hier entlang

hir ent-lang

t dy

gefallen

ge-fa-len

podoba si

die Größe

di gry-se

rozmiar

die Farbe

di far-be

kolor

Kupowanie ubra Czego dusza zapragnie? Wiele nazw okre la ubrania dla obu p ci, jednak czę jest tylko dla jednej. Oto wybrane artyku y dla kobiet:

9 die Bluse (di blu-ze) (bluzka) 9 das Kleid (das klajt) (sukienka) 9 das Kostüm (das kos-tym) (garsonka) 9 der Hosenanzug (der ho-zen-an-cuk) (garnitur) 9 der Rock (der rok) (spódnica) A oto wybrane artyku y dla mężczyzn:

9 das Oberhemd (das o-ber-hemd) (koszula) 9 der Anzug (der an-cuk) (garnitur) Poniższe artyku y tekstylne mogą by noszone przez obie p ci:

9 der Pullower (der pu-lo-wer) (sweter) 9 die Jacke (di ja-ke) (kurtka) 9 das Jackett (das dża-ket) (żakiet)


zarezerwowana

103

104


9 der Blazer (der blej-zer) (blezer) 9 die Weste (di wes-te) (kamizelka) 9 die Krawatte (di kra-wa-te) (krawat) 9 der Mantel (der mantl) (płaszcz) 9 die Hose (di ho-ze) (spodnie) 9 das Hemd (das hemt) (koszula) 9 das T-Shirt (das ti-szert) (koszulka z krótkim rękawkiem) Oczywiście wymienione artykuły mogą być wykonane z różnych materiałów i w różnym stylu, na przykład:

9 die Seide (di zaj-de) (jedwab) 9 die Wolle (di wo-le) (wełna) 9 die Baumwolle (di baum-wo-le) (bawełna) 9 das Leinen (das laj-nen) (len) 9 das Leder (das lej- der) (skóra) 9 gestreift (ge-sztrajft) (w paski) 9 kariert (ka-rirt) (w kratę) 9 geblümt (ge-blymt) (w kwiaty) 9 gepunktet (ge-punk-tet) (w kropki) 9 einfarbig (ajn-far-byś) (jednokolorowy) 9 sportlich (szport-lyś) (sportowy) 9 elegant (e-le-gant) (elegancki)

Więc chodź, pomaluj mój niemiecki Oto podstawowe Farben (farbn), czyli kolory:

9 schwarz (szwarc) (czarny) 9 weiß (wajs) (biały) 9 rot (rot) (czerwony) 9 grün (gryn) (zielony) 9 gelb (gelp) (żółty) 9 blau (blau) (niebieski) Wszystkie powyższe słowa to przymiotniki. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, jak wplatać je w zwroty i zdania, przejdź do rozdziału 2.


Rozdzia 6: Idziemy na zakupy

Pogaw dka Frau Schulte przebywa w dziale kobiecym w domu handlowym. Chce kupić bluzkę i właśnie rozmawia z ekspedientką: Ekspedientka:

Kann ich Ihnen behilflich sein? kan yś i-nen be-hylf-liś zajn Czy mogę w czymś pani pomóc?

Frau Schulte:

Ja bitte. Ich suche eine Bluse. ja by-te. yś zu-che aj-ne blu-ze Tak, szukam bluzki.

Ekspedientka:

Hier entlang, bitte. Welche Farbe soll es sein? hir ent-lang, by-te. wel-che far-be sol es zajn Tędy proszę. W jakim ma być kolorze?

Frau Schulte:

Weiß. wajs Biała.

Ekspedientka:

Suchen Sie etwas Sportliches? zuchn zi et-was szport-li-ches Czy ma być w sportowym stylu?

Frau Schulte:

Nein, eher etwas Elegantes. najn, e-jer et-was e-le-gan-tes Nie, raczej eleganckim.

Ekspedientka:

Gut. Welche Größe haben Sie? gut. wel-che gry-se habn zi Dobrze. Jaki nosi pani rozmiar?

Frau Schulte:

Größe 38. gry-se acht-unt-draj-syś Rozmiar 38.

Ekspedientka:

Wie gefällt Ihnen dieses Modell? wi ge-felt i-nen di-zes mo-del Jak się pani podoba ten fason?

Frau Schulte:

Sehr gut. zer gut Bardzo.

Przymierzanie Kiedy już znajdziesz co , co wygląda obiecująco, pewnie zechcesz to przymierzy . Możesz zada ekspedientce następujące pytanie, dodając na ko cu nazwę ubrania: Kann ich … anprobieren? (kan y … an-pro-bi-ren) (Czy mogę przymierzy …?) Ekspedientka może Cię uprzedzi i zapyta : Möchten Sie … anprobieren? (myś-ten zi … an-pro-bi-ren) (Czy chcia by pan przymierzy …?)


105

106

Część II: Niemiecki w akcji Niezależnie od tego, kto zada pytanie, chodzi o to, by dosta się do przymierzalni. Zapytamy o nią w sposób następujący: Wo sind die Umkleidekabinen? (wo zynt di um-klaj-de-ka-bi-nen) (Gdzie są przymierzalnie?) Po przymierzeniu odzieży ekspedientka może zapyta o następujące sprawy:

9 Passt… ? (past) (Czy … dobrze leży?) 9 Wie passt Ihnen…? (wi past i-nen…) (Jak leży…?) 9 Gefällt Ihnen…? (ge-felt i-nen…) (Czy … się panu podoba?) Na powyższe pytania możesz odpowiedzie w następujący sposób, zależnie od rezultatu:

9 Nein … ist zu lang / kurz / eng / weit / groß / klein. (najn … yst cu lang / kurc / eng / wajt / gros / klajn) (Nie, … jest za d uga / krótka / wąska / szeroka / duża / ma a.)

9 Können Sie mir eine andere Größe bringen? (ky-nen zi mir aj-ne an-de-re gry-se bryngn) (Czy może mi pani poda inny rozmiar?)

9 …passt sehr gut. (…past zer gut) (…leży bardzo dobrze.) 9 …steht mir. (sztejt mir) (Dobrze wyglądam w tej…) 9 …gefällt mir. (ge-felt mir) (Podoba mi się ta…) 9 Ich nehme… (y nej-me) (Wezmę tę…)

Pogaw dka Frau Schulte podoba się bluzka, którą zaproponowała jej ekspedientka, i ma ochotę ją przymierzyć. Frau Schulte: Ich möchte die Bluse anprobieren. Wo sind die Umkleidekabinen, bitte? yś myś-te di blu-ze an-pro-bi-ren. wo zint di um-klaj-de-ka-bi-nen, by-te Chciałabym przymierzyć tę bluzkę. Gdzie są przymierzalnie? Ekspedientka: Ja, natürlich. Hier entlang, bitte. ja, na-tyr-liś. hir ent-lang, by-te Tak, oczywiście. Tędy proszę. Frau Schulte wraca po kilku minutach. Ekspedientka: Passt die Bluse? past di blu-ze Czy dobrze leży? Frau Schulte:


Ja. Ich nehme die Bluse! ja. yś nej-me di blu-ze Tak, biorę ją!

Rozdział 6: Idziemy na zakupy

Słówka do zapamiętania eng

eng

wąski

weit

wajt

szeroki

lang

lang

długi

kurz

kurc

krótki

groß

groos

duży

klein

klajn

mały

das Modell

das mo-del

fason

anprobieren

an-pro-bi-ren

przymierzyć

bringen

bryngn

przynieść

passen

pa-sen

pasować

stehen

szte-hen

być dobranym, harmonizować

gefallen

ge-fa-len

podobać się

… gefällt mir

ge-felt mir

podoba mi się

die Umkleidekabine

di um-klaj-de-ka-bi-ne

przymierzalnia

kaufen

kau-fen

kupować

Płacenie za zakupy Zwykle wszystkie artykuły posiadają etykietkę z ceną, która informuje, ile zapłacimy za towar przy kasie, łącznie z podatkiem VAT. Jeśli ktoś nie jest mieszkańcem Unii Europejskiej, może zwykle ubiegać się o zwrot podatku VAT przy wyjeździe z UE. VAT to po niemiecku die Mehrwertsteuer (di mer-wert-szto-jer), a zwrot podatku VAT — die Mehrwertsteuerrückerstattung (di mer-wertszto-jer-ryk-er-szta-tung). Mimo że słowo to brzmi mało zachęcająco, sama procedura zwrotu podatku jest niezwykle prosta. Wystarczy poprosić o zwrot, płacąc przy kasie. Czasem się zdarza, że trzeba zapytać o cenę (der Preis) (der prajs). Etykietki z ceną to maleńkie złośliwe rzeczy, które mają w zwyczaju odpadać i gubić się. Często też trudno je odczytać, zwłaszcza kiedy są napisane ręcznie. Oto, jak można poradzić sobie z problemem cenowym:

9 Was kostet…? (was kos-tet) (Ile kosztuje…?) 9 Wie viel kostet… ? (wi fil kos-tet) (Ile kosztuje…?)


107

108


Słówka do zapamiętania kosten

kos-ten

kosztować

der Preis

der prajs

cena

die Mehrwertsteuer (MwSt)

di mer-wert-szto-jer

podatek od wartości dodanej (VAT)

Pogawędka Frau Schulte idzie do kasy, by zapłacić za zakupy. Kasjerka:

Das macht 34,90 Euro. das macht fiir-unt-draj-syś oj-ro nojn-cyś To będzie 34 euro 90 centów.

Frau Schulte:

Nehmen Sie Kreditkarten? nej-men zi kre-dit-kar-ten Czy mogę zapłacić kartą kredytową?

Kasjerka:

Kein Problem. kajn pro-blejm Oczywiście.

Frau Schulte:

Hier bitte. hir by-te Proszę bardzo.

Kasjerka:

Danke. Würden Sie bitte unterschreiben? Und hier ist Ihre Quittung. dan-ke. wyrdn zi by-te un-ter-szraj-ben? unt hir yst i-re kfi-tung Dziękuję. Proszę tu podpisać. Paragon dla pani.

Frau Schulte:

Danke! dan-ke Dziękuję!

Porównania Dokonując porównań stopnia nasilenia, w języku polskim używamy spójnika niż lub przyimka od. Powiemy na przykład:

9 Mick Jagger jest starszy, niż ustawa przewiduje. 9 Stary dorsz jest smaczniejszy od młodego dorsza.


Rozdział 6: Idziemy na zakupy Porównania w języku niemieckim również są niezwykle proste: wystarczy jedynie wstawić słowo als (als) (niż) oraz odpowiedni przysłówek czy przymiotnik, na przykład:

9 Die grünen Schuhe sind teurer als die weißen. (di gry-nen szu-e zynt toj-rer als di waj-sen) (Zielone buty są droższe niż białe.)

9 Das blaue Kleid gefällt mir besser als das grün-weiß gestreifte. (das bla-ue klajt ge-felt mir be-ser als das gryn-wajs ge-sztrajf-te) (Niebieska sukienka bardziej mi się podoba niż ta w zielonobiałe pasy.)

9 Der gelbe Rock ist länger als der schwarze. (der gel-be rok yst len-ger als der szwar-ce) (Żółta spódnica jest dłuższa niż czarna.)

9 Hamburg ist größer als Düsseldorf. (ham-burk yst gry-ser als dy-sel-dorf) (Hamburg jest większy niż Düsseldorf.)


109

110


Gierki j zykowe W poniższych niemieckich słówkach poprzestawiano litery. Są to określenia kolorów. Zapisz je prawidłowo! 1. UABL _____________ 2. ZRSAHWC _____________ 3. BLEG _____________ 4. TRO _____________ 5. NUARB _____________ 6. ÜRGN _____________


Rozdział 7

Wyjście na miasto W tym rozdziale: ► Podawanie czasu. ► Pozyskiwanie informacji o filmach, muzeach i wydarzeniach teatralnych. ► Rozmowy o rozrywkach. ► Wyjście na imprezę.

N

iniejszy rozdział jest o dobrej zabawie — niezależnie od tego, czy oznacza to wyjście do kina, do teatru, czy na imprezę.

W Niemczech prężnie działają centra kultury i sztuki, muzea i galerie. Instytucje tego typu otrzymują wsparcie państwa i samorządów. By zakosztować niemieckiej kultury, koniecznie trzeba je odwiedzić. Lokalne gazety drukują program wydarzeń kulturalnych na nadchodzący tydzień (der Veranstaltungskalender) (der fer-an-sztal-tunks-ka-len-der). Zanim zdecydujesz się spędzić na mieście dzień albo wieczór, powinieneś nauczyć się dni tygodnia i sposobów podawania czasu. Przecież musisz wiedzieć, kiedy dobra zabawa się zaczyna.

Podawanie czasu W słynnym filmie Casablanca para niemieckich staruszków ćwiczy angielski, rozmawiając o porze dnia. Mężczyzna pyta: „Który zegar?”, na co kobieta odpowiada: „Jeden zegar”. Angielski starszej pary brzmi co najmniej niecodziennie, a to dlatego, że podjęli oni próbę dosłownego przełożenia niemieckiego. Poniższe informacje pozwolą Ci uchronić się przed podobnymi błędami.

Pytanie o godzinę Większość ludzi nosi zegarek po to, by nie pytać o godzinę — po co utrudniać sobie życie? Mimo to warto wiedzieć, jak podaje się godzinę, na wypadek gdybyś akurat nie miał przy sobie zegarka:

9 Wie viel Uhr ist es? (wi fil ur yst es) (Która godzina?) 9 Wie spät ist es? (wi szpejt yst es) (Która godzina?) Kiedy chcemy zapytać kogoś o godzinę, warto na początku pytania postawić zwrot: Entschuldigen Sie, bitte (ent-szul-di-gen zi by-te) (Przepraszam bardzo), by uczynić je bardziej grzecznym.


112


Podawanie czasu w „staromodny” sposób: od 1 do 12 Niemcy stosują dwa systemy podawania czasu: starszy, wykorzystujący cyfry na tradycyjnym zegarze, oraz nowszy, z użyciem formatu 24-godzinnego, który prezentujemy w kolejnym podrozdziale. To, którą opcję wybierzesz, zależy tylko od Ciebie. Wielu Niemców stosuje format 12-godzinny w swobodnej rozmowie, a 24-godzinny tam, gdzie nie może być mowy o pomyłce, na przykład przy omawianiu harmonogramu. Firmy takie jak operatorzy linii lotniczych, kolejowych czy autobusowych, jak również kina i teatry zawsze trzymają się formatu 24-godzinnego.

Pełne godziny Podawanie czasu o pełnej godzinie jest bardzo proste. Wystarczy powiedzieć: Es ist … Uhr. (es yst … ur) (Jest … godzina.) wstawiając w wolne miejsce odpowiedni liczebnik. Więcej informacji o liczebnikach znajduje się w rozdziale 2.

Kwadranse i półgodziny Sprawa nieco się komplikuje, kiedy jest kwadrans przed lub po. Następujące zwroty ilustrują zastosowanie niemieckiego słowa „kwadrans” (oczywiście należy wstawić odpowiednią godzinę w wykropkowane miejsca):

9 Es ist Viertel nach… (es yst firtl nach…) (Jest kwadrans po…) 9 Es ist Viertel vor… (es yst firtl for…) (Jest za kwadrans…) Powinniśmy naświetlić też w kilku słowach kwestię półgodzin. Niemcy zawsze myślą „do przodu”, mówiąc, że jest wpół do jakiejś godziny, a nie że jest pół po którejś godzinie. Jeśli na przykład jest 4.30, Niemiec powie: Es ist halb fünf (es yst halp fynf). Es ist halb… (es yst halp…) (Jest wpół do…)

Kilka minut przed i po Jak wszyscy wiemy, czasem nie wszystko przebiega zgodnie z planem i zdarza się, że trzeba podać godzinę, która nie jest idealnie „za kwadrans” czy „wpół”. W takim wypadku podajemy, ile minut jest po lub przed daną godziną, na przykład:

9 Es ist fünf Minuten vor zwölf. (es yst fynf mi-nutn for cwylf) (Jest za pięć dwunasta.) 9 Es ist zwanzig Minuten nach sechs. (es yst cwan-cyś mi-nutn nach zeks) (Jest dwadzieścia po szóstej.)

Zwykle w takich zwrotach jak powyższe opuszcza się słowo: „Minuten”, więc nie zdziw się, jeśli ktoś powie: Es ist fünf vor zwölf zamiast Es ist fünf Minuten vor zwölf. Obydwa zdania znaczą dokładnie to samo.


Rozdział 7: Wyjście na miasto

Podawanie czasu: od 0 do 24 Jeśli nie może być mowy o niedomówieniach, Niemcy stosują format 24-godzinny we wszystkich tabelach zawierających godziny, takich jak rozkłady jazdy, repertuary kin itp. W tym systemie godzina 24 to również Mitternacht (my-ter-nacht) (północ), o której mówi się także null Uhr (nul ur) (dosł. godzina zero). W tym formacie nie używa się określeń takich jak „kwadrans” czy „wpół do”, natomiast zawsze podaje się liczbę minut. Zauważ, że w poniższych przykładach najpierw wymieniamy godzinę:

9 Es ist 15 Uhr dreißig. (es yst fynf-cejn ur draj-syś) (Jest piętnasta trzydzieści.) 9 Es ist 21 Uhr fünfzehn. (es yst ajn-unt-cwan-zyś ur fynf-cejn) (Jest dwudziesta pierwsza piętnaście.)

9 Es ist 22 Uhr vierundvierzig. (es yst cwaj-unt-cwan-zyś ur fir-unt-vir-zyś) (Jest dwudziesta druga czterdzieści cztery.)

9 Es ist null Uhr siebenundreißig. (es yst nul ur zibn-unt-draj-syś) (Jest trzydzieści siedem po północy.)

Pory dnia Poniżej prezentujemy podział doby w języku niemieckim. Pór dnia nie należy brać sobie za bardzo do serca; mają służyć raczej jako wskazówki. Podobnie jak w języku polskim, różni ludzie mogą mieć różne pojęcie o tym, kiedy zaczyna się, a kiedy kończy kolejna pora dnia.

9 der Morgen (der morgn) (rano; od 4.00 do południa) 9 der Vormittag (der for-my-tak) (przedpołudnie; od 9.00 do południa) 9 der Mittag (der my-tak) (południe; od 12 w południe do 14.00) 9 der Nachmitag (der nach-my-tak) (popołudnie; od 14.00 do 18.00) 9 der Abend (der a-bent) (wieczór; od 18.00 do 24.00) 9 die Nacht (di nacht) (noc; od 24.00 do 4.00)

Dni tygodnia Otwierając gazetę, możesz zapoznać się z programem kin, ale jeśli nie znasz dni die Woche (di wo-che) (tygodnia), nic Ci to nie da.

Dzień jak co dzień Niemieckie dni tygodnia są rodzaju męskiego (der), ale stosuje się je bez rodzajnika. Jeśli na przykład chcesz powiedzieć, że dziś jest poniedziałek, powiedz: Heute ist Montag (hoj-te yst mon-tak).


113

114

Część II: Niemiecki w akcji Oto dni tygodnia:

9 Montag (mon-tak) (poniedziałek) 9 Dienstag (din-stak) (wtorek) 9 Mittwoch (mit-foch) (środa) 9 Donnerstag (donrs-tak) (czwartek) 9 Freitag (fraj-tak) (piątek) 9 Samstag / Sonnabend (zams-tak / zon-a-bent) (sobota) 9 Sonntag (zon-tak) (niedziela) Formy wymienione poniżej służą do zaznaczenia, że coś zawsze dzieje się w dany dzień tygodnia. Możesz na przykład pójść do muzeum albo do restauracji i zdziwić się, że jest zamknięte, a na drzwiach wisi informacja: montags geschlossen (mon-taks ge-szlosn) (w poniedziałki nieczynne):

9 montags (mon-taks) (poniedziałki) 9 dienstags (dins-taks) (wtorki) 9 mittwochs (myt-fochs) (środy) 9 donnerstags (donrs-taks) (czwartki) 9 freitags (fraj-taks) (piątki) 9 samstags / sonnabends (zams-taks / zon-a-bents) (soboty) 9 sonntags (zon-taks) (niedziele) Dnie bez imienia W języku polskim nie zawsze trzeba nazywać dni po imieniu. Na przykład jeśli dziś jest poniedziałek, a Ty chcesz powiedzieć o czymś, co nastąpi we wtorek, nie powiesz „To się zdarzy we wtorek”, tylko raczej: „To się zdarzy jutro”. Tak samo mówią Niemcy, korzystając z następujących określeń konkretnych dni:

9 heute (hoj-te) (dziś) 9 gestern (ges-tern) (wczoraj) 9 vorgestern (for-ges-tern) (przedwczoraj) 9 morgen (morgn) (jutro) 9 übermorgen (y-ber-morgn) (pojutrze) Aby być jeszcze dokładniejszym, można połączyć powyższe określenia z porami dnia wymienionymi w podrozdziale „Pory dnia”, na przykład:

9 heute Morgen (hoj-te morgn) (dziś rano) 9 heute Vormittag (hoj-te for-mi-tak) (dziś przed południem) 9 gestern Abend (ges-tern a-bnt) (wczoraj wieczorem)



Jedno słowo, dwa znaczenia Słowo morgen (morgn) pojawia się w dwóch różnych przysłowia, a czasem przywołuje się tylko jego pierwszą wersjach: pisane małą literą oznacza „jutro”, natomiast część. Pełna treść przysłowia brzmi: wielką — „ranek”. Teoretycznie można by powiedzieć Morgen, morgen, nur nicht heute, sagen alle morgen Morgen na „jutro rano”, ale w takim wypadku faulen Leute. (morgn, morgn, nur nycht hoj-te zagn Niemcy mówią: morgen früh (morgn fry). a-le fau-len loj-te) (dosł.: Jutro, jutro, tylko nie dziś, Warto zaznaczyć, że Morgen, morgen jest w użyciu, mówią wszyscy gnuśni ludzie.) choć ma inne znaczenie. Stanowi początek niemieckiego

Na co masz ochotę? Czasem masz ochotę wyjść sam, a czasem w towarzystwie. Jeśli chcesz zaplanować z kimś wspólne wyjście, możesz zapytać: Was wollen wir unternehmen? (was wo-len wir un-ter-nej-men) (Co masz ochotę robić?) To powszechny sposób pytania kogoś, jakie ma plany. Poniższe trzy zwroty są bardzo przydatne, jeśli chcesz się dowiedzieć, czy ktoś ma wolny czas:

9 Haben Sie (heute Abend) etwas vor? (habn zi [hoj-te a-bent] et-was for) (Czy ma Pan jakieś plany [na wieczór]?)

9 Hast du (morgen Vormittag) etwas vor? (hast du [morgn for-my-tak] et-was for) (Czy masz jakieś plany [na jutrzejszy ranek]?)

9 Haben Sie (heute Abend) Zeit? (habn zi [hoj-te a-bent] cajt) (Czy ma Pan czas [dziś wieczorem]?)

Wyjście do kina Oglądanie filmów w języku, którego chcesz się nauczyć, pozwala przyswajać nowe słowa, przydatne zwroty, a także poznawać ukrytą w tym języku kulturę. Jeśli chcesz pójść do kina, powiedz:

9 Ich möchte ins Kino gehen. (yś myś-te ins ki-no gehn) (Chciałbym pójść do kina.) 9 Ich möchte einen Film sehen. (yś myś-te aj-nen fylm zehn) (Chciałbym obejrzeć film.)

Wybieranie seansu Jeśli szukasz seansu, najprościej zajrzeć do gazety. Tam zwykle można znaleźć program kin i wszystkie informacje o die Vorstellung (di for-szte-lung) (seansie): gdzie i kiedy się odbywa, kto występuje i czy film jest w oryginale — im Original (im o-ri-gi-nal), czy z dubbingiem — synchronisiert (zyn-kro-ni-zirt). Więcej informacji na temat języka w filmach w kulturaliach „Jaki masz dziwny głos”.


115

116


Jaki masz dziwny g os W Niemczech większość filmów zagranicznych wyświetlanych jest z dubbingiem. Co jakiś czas, zwłaszcza w art film houses, filmy zagraniczne wyświetla się w oryginale z niemieckimi napisami — Originalfassung mit deutschen Untertiteln (o-ri-gi-nal-fa-sung myt doj-czen unter-ti-teln). Jeśli nie jesteś przyzwyczajony, e Twoi ulubieni

aktorzy przemawiają dziwnym głosem i to w dodatku w obcym języku, szukaj wersji z napisami albo wybieraj tylko filmy produkcji niemieckiej. Tego problemu nie będziesz miał w wielojęzycznej Szwajcarii. Tam filmy zwykle wyświetla się w oryginale z napisami niemieckimi, włoskimi albo francuskimi.

Nie zawsze będziesz mia pod ręką gazetę z informacjami o repertuarze kin, więc poniższe zwroty mogą okaza się przydatne, je li zechcesz zapyta o film:

9 In welchem Kino läuft…? (in wel-siem ki-no lojft…) (W którym kinie grają…?) 9 Um wie viel Uhr beginnt die Vorstellung? (um wifil ur be-gynt di for-szte-lung) (O której godzinie zaczyna się seans?)

9 Läuft der Film im Original oder ist er synchronisiert? (lojft der fylm im o-ri-gi-nal o-der yst er zyn-kro-ni-zirt) (Czy ten film jest w oryginale, czy z dubbingiem?)

Kupno biletów Poniższe zwroty możesz wykorzysta przy zakupie biletów do opery, kina czy muzeum: Ich möchte … Karten für… (y myś-te … kartn fyr…) (Poproszę … biletów na…) Po tym, jak poprosisz o bilety, pracownik może udzieli Ci kilku informacji o przedstawieniu, na przyk ad:

9 Die Vorstellung hat schon begonnen. (di for-szte-lung hat szon be-go-nen) (Przedstawienie już się rozpoczę o.)

9 Die …-Uhr-Vorstellung ist leider ausverkauft. (di …-ur for-szte-lung yst laj-der aus-fer-kauft) (Bilety na przedstawienie o godzinie … zosta y niestety wyprzedane.)

9 Wir haben noch Karten für die Vorstellung um … Uhr. (wir habn noch kartn fyr di for-szte-lung um … ur) (Są jeszcze bilety na przedstawienie o godzinie…)

Pogaw dka Antje rozmawia przez telefon z kolegą, Robertem. Antje ma ochotę pójść do kina. Wita się i natychmiast przechodzi do sedna sprawy. Antje:


Der neue Sciencefictionfilm von Spielberg soll super spannend sein. der no-je science-fiction-fylm fon spiel-berg sol zu-per szpa-nent zajn Ten nowy film science fiction Spielberga podobno bardzo trzyma w napięciu.

Rozdział 7: Wyjście na miasto Robert:

Wann willst du gehen? wan wylst du ge-jen Kiedy chcesz pójść?

Antje:

Morgen Abend habe ich Zeit. morgn a-bent ha-be yś cajt Jutro wieczorem mam czas.

Robert:

Morgen passt mir auch. morgn past mir auch Jutro też mi pasuje. In welchem Kino läuft der Film? in wel-siem ki-no lojft der fylm W którym kinie go grają?

Antje:

Im Hansatheater. Die Vorstellung beginnt um 20 Uhr. im han-sa-te-a-ter. di for-szte-lung be-gynt um cwan-zyś ur W kinie Hansa. Seans zaczyna się o 20.00.

Robert:

Gut, treffen wir uns um Viertel vor acht am Hansa. gut, trefn wir uns um firtl for acht am han-sa Dobrze, spotkajmy się za kwadrans ósma przed Hansą.

Antje.

Prima. Bis morgen dann. pri-ma. bys morgn dan Świetnie. W takim razie do jutra.

Słówka do zapamiętania das Kino

das ki-no

kino

der Spielfilm

der szpil-fylm

film fabularny

die Vorstellung

di for-szte-lung

przedstawienie, seans

die Karte

di kar-te

bilet

die Eintrittskarte

di ajn-tryts-kar-te

bilet wstępu

der Platz

der plac

miejsce

spannend

szpa-nent

trzymający w napięciu

sehen

ze-jen

patrzeć, zobaczyć

laufen

lau-fen

wyświetlać


117

118


Co to było? Forma przeszła czasownika sein Pewnie znasz już formę czasu teraźniejszego czasownika sein (zajn) (być). Ich bin / du bist (yś byn / du byst) (jestem / jesteś) itd. Więcej informacji na temat czasownika sein w rozdziale 2. Kiedy mówimy o przeszłości, zmieniamy odpowiednio formę czasownika sein. Czas przeszły nazywa się Imperfekt (im-per-fekt), choć pewnie do niczego Ci się ten termin nie przyda. Oto, jak wygląda koniugacja czasownika sein w czasie przeszłym: Odmiana ich war du warst Sie waren er, sie, es war wir waren ihr wart Sie waren sie waren

Wymowa yś war du warst zi wa-ren er, zi, es war wir wa-ren ir wart zi wa-ren zi wa-ren

Tłumaczenie byłem byłeś Pan był on/ona/ono był(a/o) byliśmy byliście Państwo byli oni byli

Czasownika sein w czasie przeszłym można używać do różnych celów. Oto, jak forma przeszła sein zachowuje się w akcji:

9 Ich war gestern im Kino. (yś war ges-tern im ki-no) (Wczoraj byłem w kinie.) 9 Vorgestern war Sonntag. (for-ges-tern war zon-tak) (Przedwczoraj była niedziela.) 9 Wie war der Film? (wi war der fylm) (Jak podobał ci się film?) 9 Wir waren heute Morgen im Kunstmuseum. (wir wa-ren hoj-te morgn im kunst-mu-ze-um) (Dziś rano byliśmy w muzeum sztuki.)

9 Warst du letzte Woche in der Schule? (warst du lec-te wo-che in der szu-le) (Czy tydzień temu byłeś w szkole?)

9 Wo waren Sie am Freitag? (wo wa-ren zi am fraj-tak) (Gdzie był pan w piątek?)

Wyjście do muzeum Niemieckie muzealnictwo ma długą i bogatą tradycję, potwierdzaną ogromną liczbą placówek rozrzuconych dosłownie po całym kraju. Większość niemieckich muzeów otrzymuje dotacje z landów lub z rządu, a co za tym idzie, pobiera stosunkowo niskie opłaty. Jeśli lubisz sztukę, powinieneś udać się do Kunstmuseum (kunst-mu-ze-um) (muzeum sztuki). Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o skarbach danego regionu, wybierz się do Landesmuseum (lan-des-mu-ze-um), które znajduje się w stolicy każdego landu. Dla miłośników historii jest Historisches Museum (hys-to-ry-szes mu-ze-um) (muzeum historyczne), a dla fanów historii naturalnej — Naturgeschichtliches Museum (na-tur-geszicht-li-ches mu-ze-um). Krótko mówiąc, dla każdego coś miłego.



W poniedziałki nieczynne Uwaga fani muzeów: wiele europejskich muzeów i insty- do muzeum, sprawdźcie die Öffnungszeiten (di yf-nungstucji kulturalnych jest nieczynnych w poniedziałki, montags caj-ten) (godziny otwarcia). geschlossen (mon-taks ge-szlosn). Zanim wybierzecie się

Kiedy ktoś zapyta Cię, co masz ochotę robić, powiedz: Ich möchte ins Museum gehen. ( yś myś-te ins mu-ze-um gehn) (Chciałbym wybrać się do muzeum.) Jeśli masz ochotę obejrzeć wystawę — Ausstellung (aus-szte-lung), z pewnością przydadzą Ci się poniższe zwroty:

9 Ich möchte die … Ausstellung sehen. (yś myś-te di … aus-szte-lung zejen) (Chciałbym zobaczyć wystawę…)

9 In welchem Museum läuft die … Ausstellung? (in wel-siem mu-ze-um lojft di … aus-szte-lung) (W którym muzeum znajduje się wystawa…?)

9 Ist das Museum sonntags geöffnet? (ist das mu-ze-um zon-taks ge-yf-net) (Czy muzeum jest otwarte w niedziele?)

9 Um wie viel Uhr öffnet das Museum? (um wi-fil ur yf-net das mu-ze-um) (Od której godziny muzeum jest otwarte?)

9 Haben Sie eine Sonderausstellung? (habn zi aj-ne zon-der-aus-szte-lung) (Czy macie państwo wystawę specjalną?)

Pogawędka Jan i Mona planują wypad do muzeum. Chcą namówić do wspólnego wyjścia swojego kolegę, Ingo. Jan:

Hallo Ingo. Wir wollen morgen ins Städtische Museum gehen. ha-lo in-go. wir wo-len morgn ins szte-ty-sze mu-ze-um ge-jen Cześć, Ingo. Jutro chcemy iść do Muzeum Miejskiego.

Mona:

Wir wollen uns die Ausstellung über die Bronzezeit ansehen. wir wo-len uns di aus-szte-lung y-ber di bron-ce-cajt anzejn Chcemy zobaczyć wystawę o epoce brązu. Kommst du mit? komst du myt Idziesz z nami?

Ingo:


Hmm, ich weiß nicht. Die Ausstellung habe ich gestern schon gesehen. hmm, ich wajs nicht. di aus-szte-lung ha-be ich ges-tern szon gezejn No nie wiem. Widziałem ją już wczoraj.

119

120

Część II: Niemiecki w akcji Mona:

Hat sie dir gefallen? hat zi dir ge-fa-len Podobała ci się?

Ingo:

Ja. Vielleicht komme ich noch einmal mit. ja. fi-lajcht ko-me ich noch ajn-mahl myt Tak. Może wybiorę się raz jeszcze.

Jan:

Wir wollen morgen um 10.00 Uhr in die Ausstellung. wir wo-len morgn um cejn ur in di aus-szte-lung Chcemy tam być na 10.00.

Ingo:

Gut. Ich treffe euch dort. gut. ich tre-fe ojch dort Dobrze, w takim razie do zobaczenia na miejscu.

Mówienie o czynnościach w przeszłości Wcześniej w tym rozdziale pokazaliśmy Ci, jak używać formy przeszłej czasownika sein, by wypowiedzieć takie zdania, jak: „Wczoraj byłem w muzeum” albo „Było zimno”. By móc przekazać całe mnóstwo innych informacji o czynnościach, które zdarzyły się w przeszłości, potrzebujesz większego zasobu słownictwa. Tak naprawdę potrzebujesz znajomości czasu Perfekt (per-fekt). By go zbudować, potrzebne są:

9 Odpowiednia forma czasu teraźniejszego czasownika haben (habn) albo sein (zajn).

Jeśli jest to zdanie pytające, czasownik ten stoi na pierwszym miejscu. Jeśli jest to zdanie oznajmujące, pojawia się na miejscu drugim.

9 Imiesłów czasu przeszłego czasownika wyrażającego czynność, który stoi na końcu zdania.

To, czy z imiesłowem użyjesz haben, czy sein, zależy od tego czasownika. Mówiąc krótko, większość czasowników wymaga haben, ale niektóre wymagają sein. Trzeba po prostu zapamiętać, które wymagają haben, a które sein. Więcej informacji na temat budowania imiesłowu czasu przeszłego znajduje się w następnym podrozdziale.

Niemiecki czas Perfekt to cudowny twór. Jest niezwykle elastyczny, więc można stosować go do mówienia o większości czynności i sytuacji, które miały miejsce w przeszłości. Można do tego użyć również innych czasów, ale jeśli opanowałeś czas Perfekt, nic innego nie będzie Ci potrzebne do czasu pisania pierwszej książki po niemiecku albo listu do niemieckiego parlamentu. Hej, to możliwe! Choć nie tak prędko.

Tworzenie imiesłowu czasu przeszłego Formy imiesłowu czasu przeszłego należy przyswajać wraz z każdym nowo poznanym czasownikiem, choć istnieje kilka przydatnych reguł. By umieć je zastosować, trzeba wiedzieć, do jakiej kategorii zalicza się dany czasownik.


Rozdzia 7: Wyjście na miasto Czasowniki słabe Czasowniki s abe, znane również jako czasowniki regularne, tworzą największą grupę czasowników niemieckich. Poniżej przedstawiamy wzór tworzenia imies owu czasu przesz ego czasownika s abego: ge + temat czasownika (bezokolicznik minus -en) + (e)t = imies ów czasu przesz ego (Partizip II) Przyznasz chyba, że nie jest to tak trudne, jak matematyka! Popatrz, jak można zastosowa powyższy wzór dla czasownika fragen (fra-gen) (pyta ): ge + frag + t = gefragt A tak wygląda imies ów czasownika reden (rej-den) (mówi ), w którym dodajemy -et zamiast -t, by w ogóle można by o wymówi to s owo: ge + red + et = geredet Innym czasownikiem, do którego stosujemy ten sam wzór, jest öffnen (yf-nen) (otwiera ): ge + öffn + et = geöffnet Bez dodatkowej samog oski e trudno by oby go wymówi .

Czasowniki mocne Czasowniki zwane mocnymi lub nieregularnymi buduje się wed ug innego wzoru. Na początku dodajemy ge-, a na ko cu stawiamy -en: ge + temat czasownika (bezokolicznik minus -en) + en = imies ów czasu przesz ego (Partizip II) Imies ów czasu przesz ego czasownika kommen (ko-men) (przychodzi ) wygląda następująco: ge + komm + en = gekommen Niestety niektóre czasowniki mocne zmieniają temat w imies owie czasu przesz ego. Może doj w temacie do zmiany nie tylko samog oski, ale i spó g oski. Czasownik helfen (hel-fen) (pomaga ) zmienia w temacie samog oskę: ge + holf + en = geholfen Czasownik gehen (ge-jen) (i ) zmienia zarówno samog oskę, jak i spó g oskę: ge + gang + en = gegangen Czasownik ruchu, gehen, to jeden z czasowników wymagających czasownika posi kowego sein. Wszystkie czasowniki występujące z sein to czasowniki mocne. Trzeba zapamięta , jaką samog oskę, a czasem też jaką spó g oskę wymieniają w temacie. Ale na pocieszenie powtórzymy, że z czasem Perfekt zajdziesz w niemieckim naprawdę daleko, ponieważ nieustannie stosuje się go w języku mówionym.


121

122


Użycie haben w czasie Perfekt Ponieważ formy czasu teraźniejszego czasownika haben są tak ważne przy tworzeniu czasu Perfekt, przypominamy odmianę czasownika haben w czasie teraźniejszym: Odmiana ich habe du hast Sie haben er / sie / es hat wir haben ihr habt Sie haben sie haben

Wymowa ich ha-be du hast zi habn er / zi / es hat wir habn ir hapt zi habn zi habn

Tabela 7.1 przedstawia niektóre popularne czasowniki niemieckie, które wymagają haben w czasie Perfekt Tabela 7.1. Czasowniki, które wymagają haben w czasie Perfekt Czasownik

Imiesłów czasu przeszłego

hören (hy-ren) (słyszeć)

gehört

kaufen (kau-fen) (kupować)

gekauft

lachen (la-chen) (śmiać się)

gelacht

lesen (lej-zen) (czytać)

gelesen

nehmen (nej-men) (brać)

genommen

sehen (ze-jen) (widzieć)

gesehen

Oto kilka przykładów, jak czasownik haben łączy się z imiesłowem czasu przeszłego do zbudowania czasu Perfekt:

9 Ich habe den Film gesehen. (yś ha-be dejn film ge-zejn) (Widziałem film.) 9 Hast du eine Theaterkarte bekommen? (hast du aj-ne te-a-ter-kar-te be-ko-men) (Dostałeś bilet do kina?)

9 Wir haben das Kino verlassen. (wir ha-ben das ki-no fer-lasn) (Wyszliśmy z kina.) 9 Habt ihr Karten für die Matinee gekauft? (hapt ir kartn fyr di ma-ti-ne ge-kauft) (Czy kupiliście bilety na poranek?)

9 Hat euch der Film gefallen? (hat ojś der film ge-fa-len) (Czy film wam się podobał?)

Użycie sein w czasie Perfekt Niektóre czasowniki tworzą czas Perfekt nie z haben, lecz z sein. Poniżej przypominamy odmianę czasownika sein w czasie teraźniejszym.


Rozdział 7: Wyjście na miasto Odmiana

Wymowa

ich bin du bist Sie sind er / sie / es ist wir sind ihr seid Sie sind sie sind

yś byn du byst zi zynt ehr /zi / es yst wir zynt ir zajt zi zynt zi zynt

Czasowniki z tej grupy obejmują sam czasownik sein oraz czasowniki zmiany miejsca i stanu. Brzmi bardzo teoretycznie? Tabela 7.2 przedstawia popularne czasowniki, które tworzą czas Perfekt z czasownikiem sein. Tak się składa, że wszystkie czasowniki tworzące czas Perfekt z sein są czasownikami mocnymi, tj. ich imiesłowy czasu przeszłego są nieregularne. Najlepiej zawsze zapamiętywać formę imiesłowu wraz z nowo poznanym czasownikiem. Tabela 7.2. Czasowniki, które wymagają sein w czasie Perfekt Czasownik


gehen (ge-jen) (iść)

gegangen

fahren (fa-ren) (jechać)

gefahren

fliegen (fli-gen) (latać)

geflogen

kommen (ko-men) (przyjść)

gekommen

laufen (lau-fen) (przybiec)

gelaufen

sein (zajn) (być)

gewesen

Poniżej kilka przykładów czasowników tworzących czas Perfekt z czasownikiem sein:

9 Ich bin ins Theater gegangen. (yś byn ins te-a-ter ge-gan-gen) (Poszedłem do teatru.) 9 Bist du mit dem Auto gekommen? (byst du mit dejm au-to ge-ko-men) (Czy przyjechałeś samochodem?)

9 Sie ist mit dem Zug gefahren. (zi yst myt dejm cuk ge-fa-ren) (Przyjechała pociągiem.) 9 Wir sind letzte Woche ins Kino gegangen. (wir zynt lec-te wo-che ins ki-no ge-gan-gen) (W poprzednim tygodniu poszliśmy do kina.)

9 Seid ihr durch den Park gelaufen? (zajt ir durś dejn park ge-lau-fen) (Czy biegliście przez park?)

9 Sie sind gestern im Theater gewesen. (zi zynt ges-tern im te-a-ter ge-wej-zen) (Byli wczoraj w teatrze.)


123

124


Porwa widowni Gdzie by się nie zatrzyma w Europie, z pewno cią znajdziesz się blisko instytucji kulturalnych takich jak Oper (o-per) (opera), Konzert (kon-cert) (sala koncertowa) czy Theater (te-a-ter) (teatr). Europa s ynie z centrów sztuki nowoczesnej, więc je li jeste w wiątecznym nastroju, powiedz: Ich möchte heute Abend ausgehen. (y myś-te hoj-te a-bent aus-gejn) (Chcia bym wyj dzi wieczorem). Nie wiesz, jak się ubra ? Nie ma ustalonej odgórnie normy, więc możesz za oży , co zechcesz. Ludzie często ubierają się elegancko na Premiere (prem-je-re) (premiera) lub Galavorstellung (ga-la-for-szte-lung) (przedstawienie galowe), ale poza tym niemal wszystko jest dozwolone. Poniższe s owa i zwroty mogą okaza się przydatne przy planowaniu ważnego wyj cia: 9 Ich möchte ins Theater / Konzert gehen. (y myś-te ins te-a-ter / kon-cert gejn) (Chcia bym pój do teatru / na koncert.)

9 Ich möchte in die Oper gehen. (y myś-te in di o-per gejn) (Chcia bym pój 9 Gehen wir ins Theater / Konzert. (gejn wir ins te-a-ter / kon-cert)

do opery.)

(Chod my do teatru / na koncert.)

9 Gehen wir in die Oper. (gejn wir in di o-per) (Chod my do opery.) 9 Wann ist die Premiere von…? (wan yst di prem-je-re fon…) (Kiedy jest premiera…?)

9 In welchem Theater spielt…? (in wel-siem te-a-ter szpilt…) (W którym teatrze grają…?)

9 Gibt es noch Orchesterplätze für die Matinee? (gipt es noch or-kes-ter-ple-ce fyr di ma-ti-nej) (Czy są jeszcze miejsca przy orkiestrze na poranne przedstawienie?)

Jak było? Rozmowy o rozrywce Kiedy mowa o rozrywce, każdy wydaje się mie na ten temat wyrobione zdanie. Więc dlaczego Ty mia by straci okazję do dobrej zabawy?

Twoje zdanie Kto może zada Ci jedno z poniższych pyta dotyczących imprez kulturalnych. Sam również możesz kogo zapyta w podobny sposób, by rozpoczą rozmowę na temat wystawy, filmu czy sztuki (pierwsza wersja jest w formie grzeczno ciowej):

9 Hat Ihnen die Ausstellung / der Film / die Oper gefallen? (hat i-nen di aus-szte-lung / der film / di o-per ge-fa-len) (Czy podoba a się panu wystawa / film / opera?)

9 Hat dir die Ausstellung / der Film / die Oper gefallen? (hat dir di aus-szte-lung / der film / di o-per ge-fa-len) (Czy podoba a ci się wystawa / film / opera?)



Słówka do zapamiętania das Theater

das te-a-ter

teatr

die Oper

di o-per

opera / gmach opery

das Ballett

das ba-let

balet

die Pause

di pau-ze

przerwa

der Sänger

der zen-ger

piosenkarz

die Sängerin

di zen-ge-rin

piosenkarka

der Schauspieler

der szau-szpi-ler

aktor

die Schauspielerin

di szau-szpi-le-rin

aktorka

der Tänzer

der ten-cer

tancerz

die Tänzerin

di ten-ce-rin

tancerka

singen

zin-gen

śpiewać

tanzen

tan-cen

tańczyć

klatschen

kla-czen

klaskać

der Beifall

der baj-fal

aplauz

die Zugabe

di cu-ga-be

bis

die Kinokasse/

di ki-no-ka-se/

kasa biletowa

Theaterkasse

te-a-ter-ka-se

w kinie/teatrze

der Platz

der plac

miejsce

Co Ty o tym sądzisz A teraz przyjemna część — mówienie komuś, co myślisz o filmie czy przedstawieniu, które właśnie obejrzałeś. Możesz zacząć od tego, czy Ci się podobało. Spróbuj tak:

9 Die Ausstellung / der Film / die Oper hat mir (sehr) gut gefallen. (di aus-szte-lung /

der fylm / di o-per hat mir zer gut ge-fa-len) (Wystawa / film / opera (bardzo) mi się podobała.)

9 Die Ausstellung / der Film / die Oper hat mir (gar) nicht gefallen. (di aus-szte-lung /

der fylm / di o-per hat mir (gar) nyśt ge-fa-len) (Wystawa / film / opera (w ogóle) mi się nie podobała.)


125

126

Część II: Niemiecki w akcji Możesz uargumentowa swoją wypowied . Zacznij w następujący sposób: Die Ausstellung / Der Film / Die Oper war wirklich… (di aus-szte-lung / der fylm / di o-per war wirk-li ) (Wystawa / film / opera by a naprawdę…) Zako cz którymkolwiek z następujących przymiotników — zawsze możesz po ączy kilka spójnikiem und (unt) (i):

9 aufregend (auf-rej-gent) (ekscytujący) 9 wunderschön (wun-der-szyn) (przepiękny) 9 phantastisch (fan-tas-tysz) (fantastyczny) 9 ausgezeichnet (aus-ge-cajch-net) (wyjątkowy) 9 spannend (szpa-nent) (pe en napięcia) 9 unterhaltsam (un-ter-halt-zam) (rozrywkowy/zajmujący) 9 sehenswert (ze-jens-wert) (warty obejrzenia) 9 enttäuschend (ent-toj-szent) (rozczarowujący) 9 langweilig (lang-waj-li ) (nudny)

Pogaw dka Frau Peters była wczoraj w teatrze. Po przyjściu następnego dnia do biura opowiada koledze, Herr Krügerowi, o przedstawieniu. Herr Krüger:

Sind Sie nicht gestern im Theater gewesen? zynt zi nyśt ges-tern im the-a-ter ge-wej-zen Czy nie wybierała się pani wczoraj do teatru?

Frau Peters:

Ich habe das neue Ballet gesehen. yś ha-be das no-je ba-let ge-zejn Byłam na nowym balecie.

Herr Krüger:

Wie hat es Ihnen gefallen? wi hat es i-nen ge-fa-len Jak się pani podobał?

Frau Peters:

Die Tänzer sind phantastisch. Die Vorstellung hat mir ausgezeichnet gefallen. di ten-cer zynt fan-tas-tysz. di for-szte-lung hat mir aus-ge-cajch-net ge-fa-len Tancerze byli niesamowici. Przedstawienie wyjątkowo mi się podobało.

Herr Krüger:

War es einfach, Karten zu bekommen? war es ajn-fach, kartn cu be-ko-men Bilety można było dostać bez problemu?

Frau Peters:

Ja. Ich habe die Karte gestern Morgen an der Theaterkasse gekauft. ja, yś ha-be di kar-te ges-tern morgn an der te-a-ter-ka-se ge-kauft Tak, bilet kupiłam wczoraj rano w kasie teatru.


Rozdzia 7: Wyjście na miasto

Wyjście na imprez Jak wszędzie na wiecie, różni ludzie mają różne poglądy na temat tego, co to jest udana impreza. Niektórzy lubią planowa przyjęcie miesiące naprzód i ciężko pracują, by wszystko by o dopięte na ostatni guzik. Inni wolą, by przyjęcie by o spontaniczną imprezą, na której gospodarz ma dok adnie takie samo pojęcie, jak się sprawy rozwiną, jak i jego go cie, którzy przybywają t umnie, przyprowadzając swoich znajomych, a ci z kolei swoich. Je li zosta e zaproszony na formalne spotkanie w czyim prywatnym mieszkaniu, w dobrym tonie by oby przyj z drobnym podarunkiem, na przyk ad butelką wina. Je li otrzymasz pisemne Einladung (ajn-la-dung) (zaproszenie), upewnij się, czy przypadkiem nie ma w nim szyfru U. A. w. g., który oznacza: Um Antwort wird gebeten (um ant-fort wyrt ge-bej-ten). Jest to pro ba o odpowied na zaproszenie. Je li zosta e zaproszony na swobodną imprezę z ta cami, gospodarz może poprosi Cię o przyniesienie butelki alkoholu. Sam również możesz wyj z inicjatywą i zapyta : Soll ich etwas mitbringen? (zol y et-was myt-bryngn) (Czy mam co przynie ?). Je li zosta e zaproszony na tradycyjną niemiecką Kaffee und Kuchen (ka-fej unt ku-chen), popo udniową kawę i ciasto, nie oczekuj, że gospodarz poda Ci obiad. Jest to możliwe, ale nie należy tego oczekiwa .

Zaproszenie na imprez Kiedy kto zaprasza Cię na imprezę — czyli wystosowuje die Einladung (di ajn-la-dung) (zaproszenie) — może uczyni to w sposób następujący:

9 Ich würde Sie gern zu einer Party einladen. (y (Chcia bym zaprosi cię na imprezę.)

wyr-de zi gern cu aj-ner par-ti ajn-la-den)

9 Wir wollen eine Party feiern. Hast du Lust zu kommen? (wir wo-len aj-ne par-ti fa-jern. hast du lust cu ko-men) (Robimy imprezę. Masz ochotę wpa ?)

Zanim przyjmiesz zaproszenie lub odmówisz, powiniene zapyta , gdzie i kiedy impreza się odbywa. Poniższe pytania pozwolą Ci uzyska niezbędne informacje:

9 Wann findet die Party statt? (wan fyn-det di par-ti sztat) (Kiedy odbywa się impreza?) 9 Wo findet die Party statt? (wo fyn-det di par-ti sztat) (Gdzie odbywa się impreza?) Odmawianie zaproszenia Je li z jakiego powodu nie możesz (albo nie chcesz) przyj , możesz odmówi na przyk ad w następujący sposób:

9 Nein, tut mir leid, ich kann leider nicht kommen. (najn, tut mir lajt, y ny tt ko-men) (Przykro mi, ale niestety nie mogę przyj .)

kan laj-der

9 Nein, da kann ich leider nicht. Ich habe schon etwas anderes vor. (najn, da kan y

laj-der ny t. y ha-be szon et-was an-de-res for) (Nie, niestety nie mogę. Mam już inne plany.)


127

128

Część II: Niemiecki w akcji Przyjmowanie zaproszenia Jeśli pasuje Ci czas, miejsce i nastrój, możesz przyjąć zaproszenie na przykład tak:

9 Vielen Dank. Ich nehme die Einladung gern an. (fi-len dank. yś nej-me di ajn-la-dung gern an) (Bardzo dziękuję. Z przyjemnością przyjmuję zaproszenie.)

9 Gut, ich komme gern. Soll ich etwas mitbringen? (gut, yś ko-me gern. zol yś et-was myt-bryngn) (Świetnie, chętnie wpadnę. Czy mam coś przynieść?)

Na pytanie, czy masz coś z sobą przynieść, gospodarz może powiedzieć:

9 Nicht nötig. Für Essen und Trinken ist gesorgt. (nyśt ny-tig. fyr esn unt tryn-ken ist ge-zorgt) (Nie trzeba. Jedzenie i picie będą na miejscu.)

9 Es wäre schön, wenn Sie … mitbringen. (es wej-re szyn, wen zi … myt-bryngn) (Byłoby miło, gdyby pan przyniósł…).

9 Es wäre schön, wenn du … mitbringst. (es wej-re szyn, wen du … myt-bryngst) (Byłoby miło, gdybyś przyniósł…).

Rozmowy o imprezie Oto możliwe odpowiedzi na pytanie: Wie war die Party am Samstag? (wi war di par-ti am zams-tak) (Jak było na imprezie w sobotę?):

9 Toll, wir haben bis … Uhr gefeiert. (tol, wir habn bys … ur ge-fa-jert) (Super, bawiliśmy się do godziny…).

9 Wir haben uns ausgezeichnet unterhalten. (wir habn uns aus-ge-cajch-net un-ter-hal-ten) (Świetne się bawiliśmy.)

9 Die Party war… (di par-ti war) (Impreza była…) By opisać, jaka była impreza, zajrzyj do listy przymiotników w podrozdziale „Co Ty o tym sądzisz” wcześniej w tym rozdziale.


Rozdzia 7: Wyjście na miasto

Gierki j zykowe Za pomocą poniższych zdań chcesz powiedzieć, co Ty albo ktoś inny robił w przeszłości. Wstaw w puste miejsca odpowiednie formy haben lub sein, wybierając je z poniższej listy. habe

hat

haben

seid

hast

sind

1. Wir ___________ letzte Woche eine Party gefeiert. 2. ___________ du schon den neuen Western im Kino gesehen? 3. ___________ ihr am Wochenende im Kino gewesen? 4. Ich ___________ mir die Sonderausstellung im Museum angesehen. 5. Herr und Frau Munster ___________ ins Theater gegangen. 6. Alexander ___________ eine Kinokarte gekauft.


129

130



Rozdział 8

Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu W tym rozdziale: ► Rozmowy o zainteresowaniach. ► Uprawianie sportu. ► Poznawanie świata zewnętrznego: rośliny i zwierzęta.

W

tym rozdziale zajmiemy się tym, co robią ludzie, kiedy nie pracują. Europejczycy mają do dyspozycji od 25 do 30 dni urlopu i starają się wykorzystać je jak najlepiej. Odwiedzają dalekie kraje, jak również piękne miejsca w ich własnych państwach. Żeglując po jeziorach, jeżdżąc na nartach, zachwycając się naturą albo wędrując po górskich szlakach, Europejczycy preferują aktywny odpoczynek, świetnie się przy tym bawiąc.

Rozmowy o zainteresowaniach W trakcie rozmowy często pojawia się temat zainteresowań, takich jak na przykład kolekcjonowanie różnych rzeczy. W tym podrozdziale powiemy, co trzeba wiedzieć, żeby włączyć się do rozmowy.

Kolekcjonowanie Ludzie lubią zbierać różne przedmioty. Być może sam także jesteś zawziętym zbieraczem. Możesz powiedzieć innym o swoim hobby na przykład w taki sposób:

9 Ich sammele… (yś zam-le…) (Zbieram…) 9 Ich interessiere mich für… (yś in-te-re-si-re myś fyr…) (Interesuję się…) Na końcu po prostu powiedz, co lubisz zbierać. Możesz na przykład wykorzystać poniższą listę:

9 Briefmarken (brif-mar-ken) (znaczki) 9 Münzen und Medaillen (myn-tsen unt me-dal-jen) (monety i medale) 9 antikes Glas und Porzellan (an-ti-kes glas unt por-ce-lan) (antyczne szkło i porcelana) 9 Antiquitäten und Trödel (an-ti-kwi-te-ten unt trydl) (antyki i starzyzna) 9 Puppen (pu-pen) (lalki) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

132


Mówienie innym o swoim hobby Niektórzy ludzie lubią wykonywa rozmaite czynno ci. Warto wiedzie , jak opisa po niemiecku takie hobby. Do rozpoczęcia tematu wystarczy prosty zwrot: Mein Hobby ist… (majn ho-bi yst) (Moje hobby to…) Na ko cu po prostu trzeba poda niezbędne informacje, na przyk ad:

9 Basteln (bas-teln) (majsterkowanie) 9 Malen (ma-len) (malowanie) 9 Kochen (ko-chen) (gotowanie) 9 …sammeln (…za-meln) (kolekcjonowanie…) 9 Gärtnerei (gert-ne-raj) (praca w ogrodzie)

Refleksje o zaimkach zwrotnych Czasowniki niemieckie mają opinię nieco dziwnych. Robią rzeczy, których nie robią czasowniki polskie, na przyk ad dzielą się na pó (zob. rozdzia 14. na temat czasowników rozdzielnie z ożonych) albo odmieniają zaimek zwrotny przez osoby, przypisując każdej kolejnej osobie ca kiem inne s owo, a nie tak jak po polsku zawsze niezmienne „się”. Tak jak w języku polskim, niektóre czasowniki nie występują samodzielnie. Czasem potrzebują pomocnika, który pozwoli im odnale swoje miejsce w zdaniu, a mianowicie zaimka w bierniku. W języku niemieckim czasowniki i zaimki tego typu nazywają się reflexive Verben und Pronomen; s owo reflexiv oznacza, że „odbijają” one podmiot jak lustro w zaimku. W języku polskim czasowniki te nazywa się czasownikami zwrotnymi, a zaimki — zaimkami zwrotnymi.

Odmiana zaimków Chwileczkę! Jakie znów zaimki zwrotne w bierniku? Na szczę cie czę znajoma. Tabela 8.1 podaje zaimek zwrotny odmieniony w bierniku.

z nich wyda Ci się

Zaimek zwrotny stoi w zdaniu za odmienionym czasownikiem. Je li zdanie jest pytające, zaimek zwrotny stoi za podmiotem (zob. rozdzia 2. na temat budowy pyta w języku niemieckim). Poniżej prezentujemy na przyk adach, jak niektóre czasowniki zwrotne i zaimki zwrotne w bierniku zachowują się w zdaniu.

9 Ich interessiere mich für Bildhauerei. (y

in-te-re-si-re my fyr bylt-haue-raj) (Interesuję się rze bą.) Podmiot (ja) znajduje odbicie w zaimku mich (dos ownie: mnie).

9 Freust du dich auf deinen Urlaub? (frojst du dy (Czy cieszysz się na urlop?)

auf daj-nen ur-laup)

9 Herr Grobe meldet sich für einen Fotokurs an. (her gro-be mel-det zich fyr aj-nen fo-to-kurs an) (Pan Grobe zapisuje się na kurs fotografii.)

9 Herr und Frau Weber erholen sich im Urlaub an der Küste. (her unt frau wej-ber er-ho-len zich im ur-laup an der kys-te) (Pan i pani Weber odpoczywają podczas urlopu na wybrzeżu.)

9 Stellen Sie sich vor, wen ich gerade getroffen habe! (szte-len zi zy ra-de ge-trofn ha-be) (Nie zgadnie pan, kogo w a nie spotka em!)


for, wen y ge-

Rozdział 8: Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu Tabela 8.1. Zaimki zwrotne w bierniku Zaimek osobowy

Zaimek zwrotny

ich

mich (myś)

du

dich (dyś)

Sie

sich (zyś)

er

sich (zyś)

sie

sich (zyś)

es

sich (zyś)

wir

uns (uns)

ihr

euch (ojś)

Sie

sich (zyś)

sie

sich (zyś)

Niektóre popularne czasowniki zwrotne Jeśli zastanawiasz się, skąd, na Boga, masz wiedzieć, które czasowniki są zwrotne, a które nie, gratulujemy — to bardzo dobre pytanie. Niestety, odpowiedź pewnie Cię nie zachwyci: musisz nauczyć ich się na pamięć. By trochę Ci pomóc, podamy Ci kilka najbardziej popularnych czasowników zwrotnych, na które możesz się natknąć. Weźmy na przykład sich freuen (zich fro-jen) (cieszyć się):

Odmiana ich freue mich du freust dich Sie freuen sich er, sie, es freut sich wir freuen uns ihr freut euch Sie freuen sich sie freuen sich

Wymowa yś fro-je myś du frojst dyś zi fro-jen zyś er, zi, es frojt zyś wir fro-jen uns ir frojt ojś zi fro-en zyś zi fro-en zyś

Oto kilka innych popularnych czasowników zwrotnych:

9 sich freuen auf (zyś fro-jen auf) (cieszyć się na) 9 sich freuen über (zyś fro-jen y-ber) (cieszyć się z) 9 sich aufregen (zyś auf-rej-gen) (być podekscytowanym lub zdenerwowanym) 9 sich beeilen (zyś be-aj-len) (spieszyć się)


133

134


9 sich entscheiden (zy ent-szaj-den) (decydowa się) 9 sich erinnern (zy er-y-nern) (przypomina sobie) 9 sich gewöhnen an (zy ge-wy-nen an) (przyzwyczai się do) 9 sich interessieren für (zy in-te-re-si-ren fyr) (interesowa się czym ) 9 sich setzen (zy ze-cen) (usią ) 9 sich unterhalten (zy un-ter-hal-ten) (dobrze się bawi ) 9 sich verspäten (zy fer-szpej-ten) (spó nia się) 9 sich vorstellen (zy for-szte-len) (przedstawi się; wyobraża co sobie)

Pogaw dka Anke wpada w supermarkecie na swojego kolegę, Jürgena. Znajomi rozmawiają o planach wakacyjnych Anke. Jürgen:

Hallo Anke. Wie gehts? Wir haben uns lange nicht gesehen. ha-lo an-ke. wi gejts. wir habn uns lan-ge nicht ge-zehn Cześć, Anke, co słychać? Długo się nie widzieliśmy.

Anke:

Ich hatte viel zu tun. Aber jetzt habe ich endlich Urlaub. yś ha-te fil cu tun. a-ber ject ha-be ich ent-lich ur-laup Byłam bardzo zapracowana, ale nareszcie są wakacje.

Jürgen:

Wie schön. Hast du was vor? wi szyn. hast du was for Świetnie. Masz jakieś plany?

Anke:

Ich fahre in die Toskana. Ich nehme an einem Malkurs teil. yś fa-re in di tos-ka-na. yś nej-me an aj-nem mal-kurs tail Jadę do Toskanii. Zapisałam się na kurs malarstwa.

Jürgen:

Wie lange bleibst du? wi lan-ge blajpst du Na jak długo?

Anke:

Zwei Wochen. Ich freue myś riesig auf den Kurs. cwaj wo-chen. yś fro-je mich ri-zik auf dejn kurs Dwa tygodnie. Naprawdę się cieszę na ten kurs.

Jürgen:

Ich hoffe, du erholst dyś gut. ich ho-fe, du er-holst dich gut Mam nadzieję, że uda ci się odpocząć.


Rozdział 8: Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu

Słówka do zapamiętania teilnehmen an

tajl-nej-men an

brać udział w

sich für etwas interessieren

zyś fyr et-was in-te-re-si-ren

interesować się czymś

sich auf etwas freuen

zyś auf et-was fro-jen

cieszyć się na coś

sich sehen

zyś ze-jen

zobaczyć się z kimś

dauern

da-uern

trwać

der Malkurs

der mal-kurs

kurs malarstwa

Uprawianie sportu Ludzie na całym świecie stają się coraz bardziej wyczuleni na punkcie zdrowia. Wiele osób stara się jeść zdrowiej i uprawiać sport. Chcą utrzymać dobrą formę, niezależnie od tego, czy oznacza to kopanie piłki, jazdę na rowerze, czy surfowanie. Z pomocą zamieszczonych poniżej zwrotów będziesz mógł pochwalić się znajomym, że uprawiasz sport.

Gra z czasownikiem spielen Możesz wyrazić swoje zainteresowanie uprawianiem danej dyscypliny za pomocą czasownika spielen (szpi-len) (grać): Ich spiele gern… (ich szpi-le gern…) (Lubię grać w…) Na końcu zdania należy wstawić nazwę dyscypliny sportowej, na przykład:

9 Fußball (fus-bal) (piłka nożna) 9 Handball (hant-bal) (piłka ręczna) 9 Basketball (bas-ket-bal) (koszykówka) 9 Golf (golf) (golf) 9 Tennis (te-nis) (tenis)

Czasem wystarczy czasownik Użyj następującego zwrotu, by zakomunikować, że masz na coś ochotę: Ich möchte gern… (yś myś-te gern…) (Chciałbym…)


135

136

Część II: Niemiecki w akcji Oto kilka określeń, które można umieścić na końcu zdania:

9 joggen (dżo-gen) (jogging) 9 Fahrrad fahren (fa-rat fa-ren) (jazda na rowerze) 9 Ski laufen (szi lau-fen) (jazda na nartach) 9 schwimmen (szwy-men) (pływanie) 9 segeln (ze-geln) (żeglowanie) 9 Wind surfen (wynt zur-fen) (windsurfing) Poniższa konstrukcja pozwoli powiedzieć, co jest Twoją ulubioną dyscypliną: Ich … gern. (yś … gern) (Lubię…) Musisz pamiętać o odmianie czasownika, który chcesz wstawić w wykropkowane miejsce, na przykład:

9 Ich schwimme gern. (yś szwy-me gern) (Lubię pływanie.) 9 Ich fahre gern Fahrrad. (yś fa-re gern fa-rat) (Lubię jazdę na rowerze.)

Zapraszanie do gry Jeśli chcesz kogoś zaprosić do wspólnej gry, powiedz:

9 Lass uns … gehen! (las uns … ge-jen) (Chodźmy…!) 9 Spielst du…? (szpilst du …) (Czy grasz w…?)

Pogawędka Karl wybiera się do pubu na spotkanie z kolegą, Michaelem. Karl:

Hallo Michael. ha-lo mi-sia-el Cześć, Michael.

Michael:

Grüß dich Karl. Du humpelst ja! grys dyś karl. du hum-pelst ja Cześć, Karl. Ale ty przecież kulejesz!

Karl:

Ich habe mich gestern beim Fußballspiel verletzt. yś ha-be myś ges-tern bajm fus-bal-szpil fer-lect Zraniłem się w nogę podczas gry w piłkę nożną.

Michael:

Das tut mir leid. Wie habt ihr denn gespielt? das tut mir lait. wi hapt ir den ge-szpilt Przykro mi. Jak wam poszło?


Rozdział 8: Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu Karl:

Wir haben 2 zu 0 gewonnen. wir habn cwaj cu nul ge-wo-nen Wygraliśmy 2 do 0.

Michael:

Da gratuliere ich natürlich. Bisher habt ihr nicht so gut gespielt, oder? da gra-tu-li-re yś na-tyr-lich. bys-her hapt ir nicht zo gut ge-szpilt, o-der W takim razie gratuluję. Dotąd nie szło wam za dobrze, prawda?

Karl:

Bis gestern hat unsere Mannschaft jedes Spiel verloren. bys ges-tern hat un-se-re man-szaft je-des szpil ver-lo-ren Do wczoraj nasza drużyna przegrywała mecz za meczem.

Michael:

Da habt ihr euch sicher besonders gefreut. da hapt ir ojch zi-cher be-zon-ders ge-frojt To pewnie bardzo się cieszyliście.

Słówka do zapamiętania das Spiel

das szpil

mecz, gra

sich verletzen

zyś fer-le-cen

zranić się

tut mir leid

tut mir lajt

przykro mi

gewinnen

ge-wi-nen

wygrywać

die Mannschaft

di man-szaft

drużyna

Poznawanie świata zewnętrznego Miałeś zwariowany tydzień w pracy? Jesteś zmęczony czekaniem na swoją kolej pod prysznicem po meczu piłki nożnej? A może po prostu marzysz o tym, by oderwać się od wszystkiego i samemu albo z rodziną i przyjaciółmi cieszyć się naturą? Tak więc wkładaj buty trekingowe, pakuj lornetkę i przewodnik. No i nie zapomnij o prowiancie, ponieważ na końcu szlaku może nie być baru szybkiej obsługi.

Spacerowanie i wędrowanie Jeśli chodzi o spacery i piesze wędrówki, dobrze na tym wyjdziesz, gdy skorzystasz z następujących zwrotów:

9 Wollen wir spazieren / wandern gehen? (wo-len wir szpa-ci-ren / wan-dern gehn) (Pójdziemy na spacer?)

9 Ich möchte spazieren / wandern gehen. (yś myś-te szpa-ci-ren / wan-dern gehn) (Chciałbym pójść na spacer.)


137

138


Co można zobaczy po drodze Kiedy wrócisz ze spaceru, możesz opowiedzie znajomym, co widzia e :

9 Ich habe … gesehen. (y ha-be … ge-zejn) (Widzia em…) 9 Ich habe … beobachtet. (y ha-be … be-o-bach-tet) (Ogląda em…) Zastąp wykropkowane miejsca nazwami tego, co napotka e po drodze. Wstaw na przyk ad następujące rzeczowniki:

9 der Vogel (der fogl) (ptak) 9 der Baum (der baum) (drzewo) 9 das Gebirge (das ge-byr-ge) (góry) 9 der Fluss (der fluss) (rzeka) 9 das Meer (das mer) (morze) 9 der See (der zej) (jezioro) 9 die Kuh (di kuu) (krowa) 9 das Pferd (das pfert) (ko ) 9 das Reh (das rej) (jele ) 9 das Schaf (das szaaf) (owca) Pamiętaj, że w powyższych zdaniach niezbędny jest rzeczownik w bierniku (w rozdziale 2. znajduje się więcej informacji o bierniku). Oto, jak wygląda użycie rzeczownika rodzaju męskiego: Ich habe einen Vogel gesehen. (y ha-be aj-nen fogl ge-zejn) (Widzia em ptaka.) Dla rzeczowników rodzaju że skiego: Ich habe eine Kuh gesehen. (y ha-be aj-ne kuu ge-zejn) (Widzia em krowę.) Dla rzeczowników rodzaju nijakiego: Ich habe ein Reh gesehen. (y ha-be ajn rej ge-zejn) (Widzia em jelenia.) Zawsze możesz uży rzeczownika w liczbie mnogiej, co zwykle jest dużo atwiejsze: Ich habe Vögel gesehen. (y ha-be fygl ge-zejn) (Widzia em ptaki.)

Pogaw dka Państwo Paulsen przyjechali do małego górskiego miasteczka. Teraz wybierają się na wycieczkę w góry. Rozmawiają z Frau Kreutzer z miejscowego punktu informacji turystycznej, by dowiedzieć się czegoś na temat szlaków.


Rozdział 8: Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu Frau Paulsen:

Guten Morgen. Wir möchten eine Wanderung machen. gutn morgn. wir myś-ten aj-ne wan-de-rung ma-chen Dzień dobry. Chcielibyśmy wybrać się na spacer w góry.

Frau Kreutzer: Ich kann Ihnen eine Wanderkarte für diese Gegend geben. yś kann i-nen aj-ne wan-der-kar-te fyr di-ze gej-gent gejbn Mogę zaproponować państwu mapę okolicy z zaznaczonymi szlakami. Herr Paulsen:

Das ist genau das, was wir brauchen. das yst ge-nau das, was wir brau-chen Właśnie tego potrzebujemy.

Frau Kreutzer: Wie wäre es mit dem Blauen See. Und wenn Sie Lust haben, können Sie sogar schwimmen gehen. wi wej-re es myt dejm bla-uen sej. unt wen zi lust habn, ky-nen zi zo-gar szwy-men gejn Co powiecie państwo na jezioro Blauer See? Jeżeli będziecie państwo mieli ochotę, można w nim nawet popływać. Herr Paulsen:

Das klingt gut. Können Sie uns den Weg auf der Karte markieren? das klinkt gut. ky-nen zi uns dejn wek auf der kar-te mar-ki-ren? Świetny pomysł. Czy może nam pani zaznaczyć trasę na mapie?

Frau Kreutzer: Ja natürlich. ja na-tyr-liś Tak, oczywiście. Frau Paulsen:

Vielen Dank für ihre Hilfe. fi-len dank fyr i-re hil-fe Bardzo pani dziękujemy za pomoc.

Wycieczka w góry Czy to w cieszących się niesłabnącą popularnością Alpach, czy w innych górach, które planujesz odwiedzić, z pewnością spotkasz innych turystyów, ponieważ górskie wyprawy należą do ulubionych rozrywek. Zanim do nich dołączysz, musisz uzbroić się w odpowiednie słownictwo:

9 Wir fahren in die Berge. (wir fa-ren in di ber-ge) (Jedziemy w góry.) 9 Wir wollen wandern gehen. (wir wo-len wan-dern gejn) (Chcemy pójść na wycieczkę w góry.)

9 Ich will bergsteigen. (yś wil berg-sztaj-gen) (Chcę pójść wspinać się w góry.) 9 der Berg (der berg) (góra) 9 das Gebirge (das ge-byr-ge) (łańcuch górski) 9 der Gipfel (der gip-fel) (szczyt) 9 der Hügel (der hy-gel) (wzgórze) 9 das Tal (das tal) (dolina) 9 das Naturschutzgebiet (das na-tur-szuc-ge-bit) (rezerwat)


139

140


Słówka do zapami tania wandern

wan-dern

w drowa

spazieren gehen

szpa-ci-ren gehn

pój

die Wanderung

di wan-de-rung

w drówka

die Karte

di kar-te

mapa

der Weg

der wejk

szlak, cie ka, droga

die Gegend

di gej-gent

okolica

na spacer

Pogaw dka Herr Mahler spotyka Frau Pohl w drodze z pracy do domu. Zaczynają rozmawiać o planach urlopowych. Frau Pohl:

Tag Herr Mahler. Na, haben Sie schon Urlaubspläne gemacht? her ma-ler. na, habn zi szon ur-laups-ple-ne ge-macht Dzień dobry panu. Czy ma pan już plany urlopowe?

Herr Mahler:

Aber ja, meine Frau und ich werden wieder in die Berge fahren. a-ber ja, maj-ne frau unt yś wer-den wi-der in di ber-ge fa-ren Ależ oczywiście, moja żona i ja znów wybieramy się w góry.

Frau Pohl:

Wieder in die Alpen? wi-der in di al-pen Znowu w Alpy?

Herr Mahler:

Nein, diesmal gehen wir in den Pyrenäen wandern. Und Sie? najn, dis-mal ge-jen wir in den py-re-ne-jen wan-dern. unt zi Nie, tym razem wybieramy się w Pireneje. A pani?

Frau Pohl:

Wir wollen im Herbst in die Dolomiten zum Bergsteigen. wir wo-len im herpst in di do-lo-mi-ten cum berg-sztaj-gen Na jesieni wybieramy się na wspinaczkę w Dolomity.

Herr Mahler:

Haben Sie schon ein Hotel gebucht? habn zi szon ajn ho-tel ge-bucht Macie już państwo rezerwację w hotelu?

Frau Pohl:

Nein, wir werden in Berghütten übernachten. najn, wir wer-den in berg-hytn y-ber-nach-ten Nie, będziemy zatrzymywać się w schroniskach górskich.


Rozdzia 8: Odpoczynek i zabawy na świe ym powietrzu

Wycieczka na wieś Nie bawią Cię góry? A co powiesz na wieże wiejskie powietrze? Mimo iż Niemcy liczą prawie 80 milionów ludzi, powiniene bez problemu znale spokojne i ciche miejsce na wsi, czasem bliżej miasta, niż się spodziewasz. Wystarczy Ci jedynie znajomo języka:

9 Wir fahren aufs Land. (wir fa-ren aufs lant) (Jedziemy na wie .) 9 Wir machen Urlaub auf dem Bauernhof. (wir machn ur-laup auf dejm ba-uern-hof) (Jedziemy na urlop do gospodarstwa wiejskiego.)

9 Ich gehe im Wald spazieren. (y ge-je im walt szpa-ci-ren) (Idę na spacer do lasu.) 9 das Land (das lant) (wie ) 9 der Wald (der walt) (las) 9 das Dorf (das dorf) (wie ) 9 das Feld (das felt) (pole) 9 die Wiese (di wi-ze) ( ąka) 9 der Bauernhof (der ba-uern-hof) (gospodarstwo wiejskie)

Pogaw dka Daniel spotyka swoją znajomą Ellen. Witają się, po czym Daniel opowiada Hellen, jak spędza wakacje. Daniel:

Ich werde im Oktober eine Woche aufs Land fahren. yś wer-de im ok-to-ber aj-ne wo-che aufs lant fa-ren W październiku jadę na tydzień na wieś.

Ellen:

Fährst du allein? ferst du a-lajn Jedziesz sam?

Daniel:

Nein, ich werde zusammen mit meiner Schwester und ihren Kindern verreisen. najn, yś wer-de cu-za-men myt maj-ner szwes-ter unt i-ren kin-dern fer-raj-zen Nie, z siostrą i dwójką jej dzieci.

Ellen:

Habt ihr eine Ferienwohnung gemietet? hapt ir aj-ne fe-rien-wo-nung ge-mi-tet Wynajęliście sobie pokój?

Daniel:

Wir werden auf einem Bauernhof in einem kleinen Dorf übernachten. wir wer-den auf aj-nem ba-ern-hof in aj-nem klaj-nen dorf y-ber-nach-ten Będziemy nocować w gospodarstwie agroturystycznym w małej wiosce.


141

142

Część II: Niemiecki w akcji Ellen:

Die Kindern freuen sich sicher. di kin-der fro-jen zyś zi-sier Pewnie dzieciaki bardzo się cieszą.

Daniel:

Und wie. unt wi I to jak.

Wyjazd nad morze Jeśli taki wyjazd do Ciebie nie przemawia, pewnie potrzebujesz porządnego sztormu i widoku fal uderzających o brzeg. Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na wzburzone Morze Północne, czy spokojniejsze Morze Bałtyckie, poniższe zwroty pozwolą Ci cieszyć się naturą i poznać mieszkańców:

9 das Meer (das mer) (morze) 9 die Ostsee (di ost-zej) (Morze Bałtyckie) 9 die Nordsee (di nort-zej) (Morze Północne) 9 die Küste (di kys-te) (wybrzeże) 9 der Wind (der wynt) (wiatr) 9 der Sturm (der szturm) (burza) 9 die Welle (di we-le) (fala) 9 die Gezeiten (di ge-cajtn) (pływy) 9 die Ebbe (di e-be) (odpływ) 9 die Flut (di fluut) (przypływ)

Pogawędka Udo i Karin rozmawiają o wyjazdach wakacyjnych. Oboje lubią morze, ale całkiem inaczej postrzegają dobrą zabawę. Udo:

Wir wollen dieses Jahr an die Ostsee. wir wo-len di-zes jar an di ost-zej W tym roku wybieramy się nad Bałtyk.

Karin:

Werdet ihr mit dem Auto fahren? wer-det ir myt dejm au-to fa-ren Jedziecie samochodem?

Udo:

Nein, wir haben eine Pauschalreise mit dem Bus gebucht. najn, wir habn aj-ne pau-szal-raj-ze myt dejm bus ge-bucht Nie, wykupiliśmy wycieczkę zorganizowaną i jedziemy autobusem.


Rozdział 8: Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu Karin:

Wir werden auf eine Nordseeinsel fahren. Wir wollen im Watt wandern gehen. wir wer-den auf aj-ne nort-zej-in-zel fa-ren. wir wo-len im wat wan-dern ge-jen My jedziemy na wyspę Morza Północnego. Chcemy wybrać się na wycieczkę po płyciźnie błotnej.

Udo:

Ist das nicht gefährlich? yst das nyśt ge-fer-liś Czy to nie jest niebezpieczne?

Karin:

Nein, man geht bei Ebbe los, und dann hat man einige Stunden Zeit bevor die Flut kommt. najn, man gejt bai e-be los, unt dan hat man aj-ni-ge sztun-den cajt be-for di flut komt Nie, wychodzi się podczas odpływu i spaceruje kilka godzin, zanim nadejdzie przypływ.


143

144


Gierki j zykowe W pola należy wpisać właściwe słowa w języku niemieckim. Odpowiedzi znajdują się w dodatku D.

POZIOMO

15. jezioro

6. urlop

1. wybrzeże

18. ja

8. kurs

5. ty

19. narta

10. moneta

7. cześć

20. droga

11. rodzajnik (stojący przy rzeczowniku rodzaju męskiego)

8. krowa

PIONOWO

9. tak

2. i

10. morze

3. rodzajnik (stojący przy rzeczowniku rodzaju nijakiego)

16. ono

4. gotowanie

17. wskazówka

12. majsterkowanie 14. dobry


13. antyczny 15. ona

Rozdział 9

Rozmowa telefoniczna i wysyłanie poczty W tym rozdziale: ► Pytanie o ludzi i zdobywanie informacji. ► Umawianie się. ► Zostawianie wiadomości. ► Wysyłanie listu, faksu, e-maila.

R

ozmawianie z ludźmi twarzą w twarz to zaledwie jeden z aspektów komunikacji. Powinieneś też dawać sobie radę ze wszystkim, co kryje się pod pięknym pojęciem telekomunikacja, zarówno gdy chodzi o rozmowę przez telefon, jak i o wysłanie listu, faksu lub e-maila (a także o to, co znane jest jako poczta gołębia). Temat ten obejmuje takie kwestie, jak umawianie się, zostawianie nagranych wiadomości czy zakup kart telefonicznych.

Łatwe rozmowy telefoniczne Kiedy Niemcy odbierają das Telefon (das te-le-fon) (telefon), zwykle podają nazwisko — zwłaszcza wtedy, gdy są w biurze. Jeśli zadzwonisz do kogoś do domu, możesz usłyszeć po prostu: Hallo? (ha-lo) (Halo / Słucham). Jeśli chcesz powiedzieć, żeby ktoś zadzwonił do Ciebie, albo Ty chcesz zadzwonić do kogoś, użyj czasownika anrufen (an-ru-fen). Jest to czasownik rozdzielnie złożony, więc przy odmianie przyrostek an (an) oddziela się od tematu rufen (ru-fen) (wołać): Odmiana ich rufe an du rufst an Sie rufen an er, sie, es ruft an wir rufen an ihr ruft an Sie rufen an sie rufen an


Wymowa yś ru-fe an du rufst an zi ru-fen an er, zi, es ruft an wir ru-fen an ir ruft an zi ru-fen an zi ru-fen an

146


Zaproszenie na przyjęcie Jeśli osoba, która odbierze, nie jest tą, z którą chcesz rozmawiać, musisz skorzystać z dostępnych opcji:

9 Ich möchte gern Herrn / Frau … sprechen. (yś myś-te gern hern / frau … szpre-sien) (Chciałbym rozmawiać z panem / panią…).

9 Ist Herr / Frau … zu sprechen? (yst her / frau cu szpre-sien) (Czy mógłbym rozmawiać z panem / panią…).

9 Kann ich bitte mit Herrn / Frau … sprechen? (kann yś by-te myt hern / frau … szpre-sien) (Czy mógłbym rozmawiać z panem / panią…).

9 Herrn / Frau …, bitte. (hern / frau …, by-te) (Proszę z panem / panią…). Jeśli uznasz, że ktoś mówi za szybko, możesz poprosić:

9 Können Sie bitte langsamer sprechen? (ky-nen zi by-te lang-za-mer szpre-sien) (Czy mógłby pan mówić wolniej?)

9 Können Sie das bitte wiederholen? (ky-nen zi das by-te wi-der-ho-len) (Czy mógłby pan to powtórzyć?)

Łączenie Po tym, jak poprosiłeś daną osobę do telefonu, możesz usłyszeć różne odpowiedzi w zależności od tego, do kogo dzwonisz i gdzie ta osoba się znajduje:

9 Am Apparat. (am a-pa-rat) (Przy telefonie.) 9 Einen Moment bitte, ich verbinde. (aj-nen mo-ment, by-te, yś fer-byn-de) (Chwileczkę, już łączę.)

9 Er / sie telefoniert gerade. (er / zi te-le-fo-nirt ge-ra-de) (On / ona właśnie rozmawia przez telefon.)

9 Die Leitung ist besetzt. (di laj-tung yst be-ze-ct) (Linia zajęta.) 9 Können Sie später noch einmal anrufen? (ky-nen zi szpej-ter noch ajn-mal an-ru-fen) (Czy może pan zadzwonić później?)

9 Kann er / sie Sie zurückrufen? (kann er / zi zi cu-ryk-ru-fen) (Czy on / ona może do pana oddzwonić?)

9 Hat er / sie Ihre Telefonnumer? (hat er / zi i-re te-le-fon-nu-mer) (Czy on / ona ma pana numer telefonu?)

Oto kilka zwrotów, które mogą się przydać, jeśli coś będzie nie tak z połączeniem:

9 Es tut mir leid. Ich habe mich verwählt. (es tut mir lajt. yś ha-be myś fer-wejlt) (Przykro mi. Musiałem pomylić się przy wybieraniu numeru.)

9 Ich kann Sie schlecht verstehen. (yś kann zi szleśt fer-sztejn) (Źle pana słyszę.) 9 Er / sie meldet sich nicht. (er / zi mel-det zyś niśt) (Ona / ona się nie zgłasza.) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

Rozdzia 9: Rozmowa telefoniczna i wysy anie poczty

Po egnanie przez telefon Czy Auf Wiederhören! (auf wi-der-hy-ren) brzmi znajomo? To odpowiednik zwrotu: Auf Wiedersehen (auf wi-der-ze-jen), którego u ywamy, egnając się z kimś, z kim rozmawiamy twarzą w twarz. Auf Wiedersehen

składa się ze słów wieder (wi-der) (znów) i sehen (zejn) (widzieć, zobaczyć), natomiast Auf Wiederhören ma w składzie czasownik hören (słyszeć), więc dosłownie oznacza „znów usłyszeć”.

Pogaw dka Oto rozmowa między Frau Bauer, sekretarką Herr Hubera, a Herr Meißnerem, potencjalnym klientem firmy: Frau Bauer:

Firma TransEuropa, Bauer. Guten Morgen! fyr-ma trans-oj-ro-pa, ba-uer. gutn morgn Dzień dobry, tu firma TransEuropa, Bauer przy telefonie.

Herr Meißner: Guten Morgen! Herr Huber, bitte. gutn morgn! her hu-ber by-te Dzień dobry. Proszę z panem Huberem. Frau Bauer:

Tut mir leid. Herr Huber ist in einer Besprechung. Kann er Sie zurückrufen? tut mir lait. her hu-ber yst in aj-ner be-szpre-siung. kann er zi cu-ryk-ru-fen Przykro mi. Pan Huber jest na spotkaniu. Czy może do pana oddzwonić?

Herr Meißner: Selbstverständlich. zelpst-fer-sztent-liś Oczywiście. Frau Bauer:

Wie ist noch einmal Ihr Name? wi yst noch ajn-mal ir na-me Jak pana godność?

Herr Meißner: Meißner mit ß. majs-ner myt es-cet Meißner przez „ß”. Frau Bauer:

Gut, Herr Meißner. gut, her majs-ner Dobrze, panie Meißner.

Herr Meißner: Vielen Dank. Auf Wiederhören! fi-len dank. auf wi-der-hy-ren Dziękuję bardzo. Do usłyszenia!


147

148


Karty telefoniczne Jeśli chcesz zadzwonić z budki telefonicznej — die Telefonzelle (di te-le-fon-ce-le), przygotuj się, że niewiele z nich teraz przyjmuje monety. Większość to telefony na kartę, czyli Telefonkarten (te-le-fon-kar-ten). Można je kupić na poczcie lub w automatach umieszczonych przy miejskich

skrzynkach na listy. Automat przyjmuje i banknoty, i monety; można w nim kupić zarówno karty telefoniczne, jak i znaczki pocztowe. Niektóre sklepy i kioski również oferują karty telefoniczne w sprzedaży.

Słówka do zapamiętania das Telefon

das te-le-fon

telefon

anrufen

an-ru-fen

telefonować

zurückrufen

cu-ryk-ru-fen

oddzwonić

auf Wiederhören

auf wi-der-hy-ren

Do usłyszenia!

das Telefonbuch

das te-le-fon-buch

książka telefoniczna

das Telefongespräch

das te-le-fon-ge-szpreś

rozmowa telefoniczna

die Telefonnummer

di te-le-fon-nu-mer

numer telefonu

der Anrufbeantworter

der an-ruf-be-ant-for-ter

automatyczna sekretarka

Umawianie się W dzisiejszych czasach niełatwo jest spotkać się z kimkolwiek bez wcześniejszego umówienia się. Spójrz na poniższe zwroty, które mogą Ci się przydać:

9 Ich möchte gern einen Termin machen. (yś myś-te gern aj-nen ter-min ma-chen) (Chciałbym się umówić.)

9 Kann ich meinen Termin verschieben? (kann iś maj-nen ter-min fer-szi-ben) (Czy mógłbym przesunąć datę (wizyty)?)

A oto możliwe odpowiedzi:

9 Wann passt es Ihnen? (wan past es i-nen) (Kiedy panu pasuje?) 9 Wie wäre es mit…? (wie wej-re es myt…) (Co powie pan na…?) 9 Heute ist leider kein Termin mehr frei. (hoj-te yst laj-der kajn ter-min mer fraj) (Dziś nie ma już niestety wolnych terminów.)



Pogaw dka Frau Bauer chce się umówić do lekarza. Rozmawia z asystentką lekarza, Lizą: Liza:

Praxis Dr. Eggert. pra-ksys dok-tor e-gert Gabinet doktora Eggerta.

Frau Bauer:

Guten Tag, Anita Bauer. Ich möchte einen Termin für nächste Woche machen. gutn tak, a-ni-ta ba-uer. yś myś-te aj-nen ter-min fyr nek-ste wo-che ma-chen Dzień dobry, mówi Anita Bauer. Chciałabym umówić się na następny tydzień.

Liza:

Wann passt es Ihnen? wan past es i-nen Kiedy pani pasuje?

Frau Bauer:

Mittwoch wäre gut. myt-foch wej-re gut Odpowiadałaby mi środa.

Liza:

Mittwoch ist leider kein Termin mehr frei. Wie wäre es mit Donnerstag? myt-foch yst laj-der kajn ter-min mer fraj. wi wej-re es myt donrs-tak Niestety w środę nie ma już wolnych terminów. Co pani powie na czwartek?

Frau Bauer:

Donnerstag ist auch gut. Geht fünfzehn Uhr? donrs-tak yst auch gut. gejt fynf-cejn ur Czwartek też mi pasuje. Czy mogę przyjść na piętnastą?

Liza:

Kein Problem. Dann bis Donnerstag! kajn pro-blejm. dan bys donrs-tak Oczywiście. W takim razie do czwartku!

Frau Bauer:

Bis dann. Auf Wiederhören. bys dan. auf wi-der-hy-ren Do czwartku. Do usłyszenia.

Zostawianie wiadomości Niestety często nie udaje nam się dodzwoni i musimy zostawi wiadomo . W takim przypadku przydatne są następujące zwroty (w niektórych występują zaimki w celowniku, o których będzie mowa w następnym podrozdziale):

9 Kann ich ihm / ihr eine Nachricht hinterlassen? (kann y hin-ter-lasn) (Czy mogę zostawi mu / jej wiadomo ?)

9 Kann ich ihm etwas ausrichten? (kan y (Czy mogę zostawi mu wiadomo ?)


im / ir aj-ne nach-richt

im et-was aus-ry -ten)

149

150


9 Möchten Sie eine Nachricht hinterlassen? (myś-ten zi aj-ne nach-ry t hin-ter-lasn) (Czy chcia by pan zostawi wiadomo ?)

9 Ich bin unter der Nummer … zu erreichen. (y (Mój numer telefonu to…).

byn un-ter der nu-mer … cu e-raj-sien)

Słów kilka o zaimkach w celowniku Ihm (im) i ihr (ir) to zaimki osobowe w celowniku. W języku niemieckim celownik pomoże Ci powiedzie , że chcesz rozmawia z daną osobą (z nim lub z nią): Ich möchte gern mit ihm / ihr sprechen. (y myś-te gern myt im / szpre-sien) (Chcia bym z nim / z nią porozmawia .) Ale uwaga — po niemiecku nie zostawiamy wiadomo ci dla kogo , tylko komu : Ich hinterlasse Ihnen / dir / ihm / ihr eine Nachricht. (y hin-ter-la-se i-nen / dir / im / ir aj-ne nach-ri t) (Zostawiam Panu / tobie / jemu / jej wiadomo .)

Pogaw dka Do Frau Bauer, sekretarki w firmie TransEuropa, dzwoni Hans Seibold, stary przyjaciel Herr Hubera: Frau Bauer:

Firma TransEuropa, guten Tag! fyr-ma trans-oj-ro-pa, gutn taak Dzień dobry, tu firma TransEuropa.

Herr Seibold:

Guten Tag, Seibold hier. Kann ich bitte mit Herrn Huber sprechen? gutn taak, zaj-bolt hir. kann yś by-te mit hern hu-ber szpre-sien Dzień dobry, mówi Seibold. Czy mógłbym rozmawiać z panem Huberem?

Frau Bauer:

Guten Tag, Herr Seibold. Einen Moment, bitte, ich verbinde. gutn taak, her saj-bolt. aj-nen mo-ment, by-te, yś fer-bynde Dzień dobry panu. Chwileczkę, już łączę.

(Po chwili) Herr Seibold? Herr Huber spricht gerade auf der anderen Leitung. Möchten Sie ihm eine Nachricht hinterlassen? her saj-bolt? her hu-ber szpriśt ge-ra-de auf der an-de-ren laj-tunk. myś-ten zi im aj-ne nach-riśt hin-ter-la-sen Panie Seibold? Pan Huber rozmawia właśnie na drugiej linii. Czy chciałby pan zostawić mu wiadomość? Herr Seibold:


Ja, bitte. Ich bin unter der Nummer 57 36 48 zu erreichen. ja, by-te. yś byn un-ter der nu-mer fynf sibn draj zeks viir acht cu e-raj-sein Tak, proszę. Niech zadzwoni do mnie pod numer 57 36 48.

Rozdział 9: Rozmowa telefoniczna i wysyłanie poczty Frau Bauer:

Ich werde es ausrichten! yś wer-de es aus-ryś-ten Przekażę mu.

Herr Seibold:

Vielen Dank! Auf Wiederhören! fi-len dank! auf wi-der-hy-ren Bardzo dziękuję! Do usłyszenia!

Wysyłanie listu, faksu, e-maila Telefony są wprawdzie wszechobecne w dzisiejszych czasach, lecz mimo że każdy posiada co najmniej jedną komórkę, to ludzie wciąż odczuwają potrzebę korespondencji. Tak jak i w języku polskim, również w niemieckim istnieją pewne konwencje, których należy przestrzegać przy formułowaniu listu. Na przykład utarło się, by kończyć list słowami: „Pozdrawiam serdecznie”. Najczęstszym niemieckim ekwiwalentem jest: Mit freundlichen Grüßen (myt frojnt-li-sien gy-sen) (Z przyjacielskimi pozdrowieniami). Istnieją całe książki na temat komponowania listów w języku niemieckim; my chcemy przekazać tylko kilka najważniejszych informacji, tak by udało Ci się wysłać konieczną korespondencję.

Wysyłanie listu lub pocztówki Poczty to często odwiedzane miejsca w Niemczech. Oprócz sprzedaży znaczków oferują także wachlarz innych usług, tak że zawsze są tam tłumy (więcej informacji w ramce „Dzwoniąc z poczty” dalej w tym rozdziale). Ponieważ będziesz miał w kolejce ludzi przed i za sobą, warto nauczyć się kilku przydatnych zwrotów, które umożliwią Ci szybkie i bezstresowe przebywanie na das Postamt (das post-amt), czyli poczcie, a przy okazji wysłanie der Brief (der brif) (listu), die Postkarte (di post-kar-te) (kartki pocztowej) czy das Paket (das pa-kiet) (paczki).

Kupno znaczków W Niemczech znaczki — die Briefmarke (di brif-mar-ke) — kupuje się zwykle na poczcie (choć można je również nabyć w automatach umieszczonych przy miejskich skrzynkach na listy. Oto, co należy powiedzieć przy okienku na poczcie, żeby kupić znaczki: Ich möchte gern Briefmarken kaufen. (yś myś-te gern brif-mar-ken kau-fen) (Chciałbym kupić znaczki.) By zaznaczyć, ile życzysz sobie znaczków i jakie, należy powiedzieć: 5-mal 1 Euro, 10-mal 55 Eurocent, und 6-mal 20 Eurocent. (fynf-mal ajn oj-ro cejn-mal fynf-unt-fynf-cyś oj-ro-cent unt zeks-mal cwan-cyś oj-ro-cent) (Pięć znaczków po 1 euro, dziesięć po 55 centów i sześć po 20 centów.)


151

152


Dzwoniąc z poczty Nie masz karty telefonicznej, a właśnie dowiedziałeś się, że Twój hotel każe sobie płacić zawrotne sumy za połączenia? Istnieje opcja ratunkowa, z której warto skorzystać: w Niemczech na większości poczt znajdują się budki

telefoniczne. Trzeba podejść do okienka i powiedzieć, że chce się zadzwonić: Ich möchte gern telefonieren. Wtedy pracownik poczty wskaże wolną budkę, po wyjściu z której trzeba raz jeszcze podejść do okienka, by uiścić opłatę.

Wrzucanie listu do skrzynki W Niemczech możesz korespondencję podać pracownikowi w okienku, wsunąć do jednego z otworów wrzutowych (szukaj podłużnych otworów w ścianie) albo wrzucić do jednej z żółtych skrzynek — Briefkästen (brif-kes-ten) (l. mn.) / der Briefkasten (der brif-kas-ten) — które można znaleźć na rogu ulicy lub przed budynkiem poczty. Czasem osobne skrzynki są przeznaczone na przesyłki dostarczane w obrębie danego miasta, tak więc mogą być opatrzone napisami, na przykład Köln und Umgebung (keln unt um-gej-bunk) (Kolonia i okolice) oraz Andere Orte (an-de-re or-te) (Inne miejscowości).

Pytanie o inne usługi Jeśli chcesz wysłać specjalną przesyłkę, powinieneś znać następujące wyrazy:

9 der Eilbrief (der ajl-brif) (list ekspresowy) 9 die Luftpost (di luft-post) (poczta lotnicza) 9 das Einschreiben (das ajn-szrajbn) (list polecony) 9 das Paket (das pa-kiet) (paczka) Oto, jak można poukładać te słowne puzzle:

9 Ich möchte diesen Brief per Eilzustellung / per Luftpost / per Einschreiben schicken. (yś myś-te di-zen brif per ajl-cu-szte-lunk / per luft-post / per ajn-szrajbn szi-ken) (Chciałbym wysłać ten list jako ekspresowy / pocztą lotniczą / jako polecony.)

9 Ich möchte dieses Paket aufgeben. (yś myś-te di-zes pa-kiet auf-gej-ben) (Chciałbym nadać tę paczkę.)

Poniższe zwroty przydadzą się przy nadaniu listu (znajdziesz je również na druku przy nadawaniu listu poleconego):

9 der Absender (der ap-zen-der) (nadawca) 9 der Empfänger (der emp-fen-ger) (odbiorca) 9 das Porto (das por-to) (opłata pocztowa)


Rozdział 9: Rozmowa telefoniczna i wysyłanie poczty

Wysyłanie faksu Jeśli nie wybierasz się do Niemiec w interesach i nie możesz skorzystać wygodnie z czyjegoś faksu — das Faxgerät (das faks-ge-ret) — będziesz mógł wysłać faks — das Fax (das faks) — z większości hoteli i poczt. Po prostu podejdź do recepcji lub okienka i powiedz recepcjonistce lub pracownikowi poczty: Ich möchte etwas faxen. (iś myś-te et-was fak-sen) (Chciałbym coś przefaksować.) Po znalezieniu miejsca, z którego chcesz nadać faks, osoba obsługująca go może zapytać Cię o numer, pod który chcesz go nadać — die Faxnummer (di faks-nu-mer). Zrób sobie przysługę: jeśli z góry wiesz, że chcesz nadać faks, zapisz numer odbiorcy na kartce papieru i po prostu podaj ją z pewnym siebie uśmiechem. Generalnie wypada zadzwonić do odbiorcy faksu i poinformować, że faks jest w drodze (patrz „Łatwe rozmowy telefoniczne” wyżej w tym rozdziale, by dowiedzieć się, jak zadzwonić i jak poprosić kogoś do telefonu). By poinformować o nadejściu faksu, wystarczy powiedzieć: Ich schicke Ihnen ein Fax. (yś szi-ke i-nen ajn faks) (Wysyłam Panu faks).

Wysyłanie e-maila Jeśli chcesz wysłać wiadomość elektroniczną, a nie zabrałeś z sobą komputera, pewnie konieczna będzie wizyta w kafejce internetowej. Na szczęście coraz więcej hoteli oferuje dostęp do Internetu. Cudowną rzeczą, jeśli chodzi o e-maile i Internet, jest to, że większość dotyczących ich terminów to określenia międzynarodowe — język komputerowy. Jeśli język ten nie jest Ci obcy, to z pewnością świetnie poradzisz sobie z wysłaniem maila z każdego miejsca na świecie. Oczywiście warto znać kilka zwrotów związanych z wysłaniem poczty elektronicznej:

9 der Computer (der kom-pju-ter) (komputer) 9 das Internet (das in-ter-net) (Internet) 9 die E-Mail (di i-mejl) (wiadomość elektroniczna; e-mail) 9 die E-Mail-Adresse (di i-mejl-a-dre-se) (adres mailowy) 9 Ich schicke eine E-Mail. (yś szi-ke aj-ne i-mejl) (Wysyłam maila.)

Pogawędka Dzień pracy Frau Bauer prawie dobiega końca, musi jedynie udać się na pocztę, by wysłać list. Posłuchaj jej rozmowy z der Postbeamte (der post-be-am-te) (pracownik poczty): Frau Bauer:


Guten Tag. Ich möchte den Einschreibebrief hier aufgeben. Wann kommt der Brief in München an? gutn taak. yś myś-te dejn ajn-szraj-be-brif hir auf-gej-ben. wan komt der brif in myn-sien an Dzień dobry. Chciałabym nadać list polecony. Kiedy dotrze do Monachium?

153

154

Część II: Niemiecki w akcji Der Postbeamte:

Heute ist Dienstag — vielleicht am Donnerstag, aber ganz bestimmt am Freitag. hoj-te yst din-stak — fi-lajśt am donrs-tak, a-ber ganc be-sztymt am fraj-tak Dziś jest wtorek — może we czwartek, ale w piątek to już na pewno.

Frau Bauer:

Das ist zu spät. Kommt er übermorgen an, wenn ich ihn als Eilbrief schicke? das yst cu szpejt. komt er y-ber-morgn an, wen yś in als ajl-brif szi-ke To za późno. Czy dojdzie pojutrze, jeśli wyślę go ekspresem?

Der Postbeamte:

Garantiert! ga-ran-tirt Na pewno!

Frau Bauer:

Gut, dann schicken Sie das Einschreiben bitte per Eilzustellung. gut, dan szi-ken zi das ajn-szraj-ben by-te per ajl-cu-szte-lunk Dobrze, w takim razie proszę o wysłanie listu poleconego ekspresem.

Der Postbeamte:

In Ordnung. in ord-nunk Proszę bardzo.



Gierki j zykowe Wypełnij pola odpowiednimi słowami w języku niemieckim. Odpowiedzi znajdują się w dodatku D.

POZIOMO

PIONOWO

1. poczta

1. opłata pocztowa

2. paczka

3. mogę, potrafię

5. firma

4. telefon

6. wtedy

6. marka niemiecka (skrót)

7. problem

8. linia (telefoniczna)

10. wysyłać

9. w

12. pani

11. miasto niemieckie

13. nazwisko

12. wolny

15. tutaj

14. z

16. proszę


155

156


Gierki j zykowe Zadzwoniłeś do firmy, ale połączyłeś się z automatyczną sekretarką. Uzupełnij powiadomienie, które usłyszałeś w słuchawce, z użyciem następujących słów: Schicken

Fax

rufen

Anrufbeantworter

hinterlasen

Nummer

Nachricht

Guten Tag, hier ist der _______________der Firma TransEuropa. Bitte _______________ Sie eine _______________oder _______________Sie ein _______________ an die _______________ 68 74 93. Wir _______________Sie zurück.


Rozdział 10

W biurze i w domu W tym rozdziale: ► Wynajmowanie mieszkania ► Praca w biurze

W

tym rozdziale zajrzymy do działu nieruchomości w gazecie, sprawdzimy zasady wynajmu mieszkań i poznamy podstawy życia w biurze.

Wynajmowanie mieszkania lub domu Jeśli szukasz mieszkania do wynajęcia, możesz przejrzeć ogłoszenia w dziale nieruchomości w gazecie albo skorzystać z usług agenta nieruchomości, co jest oczywiście droższą opcją. Zwykle znalezienie mieszkania lub domu nie nastręcza szczególnych trudności, ale trafienie na lokal w dobrej cenie może nie być już takie proste, zwłaszcza jeśli szukasz czegoś w centrum dużego miasta. Jeśli interesuje Cię mieszkanie w centrum Berlina, Frankfurtu czy Hamburga, przygotuj się na wysoki czynsz. Wolnostojące domy na wynajem w centrach miast należą do rzadkości, ale można je znaleźć na obrzeżach, w mniejszych miastach i na wsi.

Jak powiedzieć, czego chcesz Szukanie mieszkania to ciężka praca, nawet przy znajomości języka — więc wyobraź sobie, co znaczy próbować znaleźć lokum odpowiadające Twoim gustom, jeśli nie jesteś w stanie wyartykułować, jakie w ogóle są Twoje gusta. Po to właśnie jest nasza książka, prawda? Oto zwroty, które pozwolą Ci się wysłowić:

9 die Wohnung (di wo-nung) (mieszkanie) 9 das Zimmer (das cy-mer) (pokój) 9 die 2-Zimmer-Wohnung (di cwaj-cy-mer-wo-nung) (mieszkanie dwupokojowe) 9 der Quadratmeter / die Quadratmeter (pl) (der kua-drat-mej-ter) (metr kwadratowy) 9 die Nebenkosten (di nejbn-kos-ten) (koszty dodatkowe, np. elektryczność i ogrzewanie) 9 ab sofort (ap zo-fort) / sofort frei (zo-fort fraj) (od zaraz / dostępne od zaraz) 9 möbliert (my-blirt) (umeblowane) 9 das Bad (das bat) (łazienka) 9 der Balkon (der bal-ką) (balkon)


158


9 die Küche (di ky-sie) (kuchnia) 9 das Esszimmer (das es-cy-mer) (jadalnia) 9 das Wohnzimmer (das woon-cy-mer) (salon) 9 das Schlafzimmer (das szlaf-cy-mer) (sypialnia)

Rozszyfrowywanie ogłoszeń Niełatwo jest czytać ogłoszenia — die Anzeige (di an-caj-ge) nawet we własnym języku, a co dopiero w tym, który dopiero poznajesz! Ponieważ największą trudność stanowią małe złośliwe skróty, postanowiliśmy obłaskawić je w tabeli 10.1 (wymowę i tłumaczenie pełnych wersji słówek znajdziesz w poprzednim podrozdziale). Tabela 10.1. Popularne skróty z ogłoszeń Skrót

Pełne słowo

Blk

der Balkon

Kü

Küche

möbl.

möbliert

qm/m

der Quadratmeter

2

sof.

Sofort

2 Zi. Whg./2-ZW

die 2-Zimmer-Wohnung

Zadawanie właściwych pytań Nie ma nic bardziej przygnębiającego, niż pojawić się w mieszkaniu tylko po to, by się okazało, że zostało już wynajęte albo że czynsz — die Miete (di mii-te) — jest za wysoki lub nie zawiera opłat za wodę i ogrzewanie (co jest bardzo powszechne w Niemczech). Tych trzech rozczarowań można bardzo łatwo uniknąć już w rozmowie telefonicznej (czasem stosowne informacje są zamieszczone ogłoszeniu). Oto, co możesz powiedzieć, odpowiadając na ogłoszenie w gazecie:

9 Ich interessiere mich für Ihre Wohnung. (yś in-te-re-si-re myś fyr i-re woo-nung) (Jestem zainteresowany pańskim mieszkaniem.)

9 Ist die Wohnung noch frei? (yst di woo-nung noch fraj) (Czy mieszkanie jest jeszcze do wynajęcia?)

9 Ist die Wohnung schon vermietet? (yst die woo-nung szon fer-mi-tet) (Czy mieszkanie zostało już wynajęte?)

9 Wie hoch ist die Miete? (wi hoch yst di mi-te) (Ile wynosi czynsz?) 9 Wie hoch sind die Nebenkosten? (wi hoch zynt di nejbn-kostn) (Ile wynoszą opłaty eksploatacyjne?)


Rozdział 10: W biurze i w domu

9 Wann wird die Wohnung frei? (wan wyrt di woo-nung fraj) (Kiedy mieszkanie się zwolni?) 9 Kann ich mir die Wohnung ansehen? (kann yś mir di woo-nung an-zejn) (Czy można obejrzeć mieszkanie?)

Rozmowa o mieszkaniu Oto, co możesz usłyszeć o mieszkaniu:

9 Die Wohnung hat eine schöne Lage. (di woo-nung hat aj-ne szy-ne la-ge) (Mieszkanie jest pięknie położone.)

9 Die Wohnung liegt zentral. (di woo-nung ligt cen-tral) (Mieszkanie jest położone centralnie.)

9 Die Wohnung kostet … EUR im Monat kalt. (di woo-nung kos-tet … EUR im mo-nat kalt) (Koszt mieszkania to … EUR bez prądu i ogrzewania.)

9 Die Wohnung ist zu klein / zu dunkel / zu teuer. (di woo-nung yst cu klajn / cu dunkl / cu to-jer) (Mieszkanie jest za małe / za ciemne / za drogie.)

Jeśli mieszkanie Ci się podoba i chciałbyś je wynająć, możesz powiedzieć:

9 Ich nehme die Wohnung. (yś nej-me di woo-nung). (Biorę to mieszkanie.) 9 Ich möchte die Wohnung gern mieten. (yś myś-te di woo-nung gern mi-ten) (Chciałbym wynająć to mieszkanie.)

Zawieranie umowy Po podjęciu decyzji zostaniesz poproszony przez właściciela domu, wynajmującego — der Vermieter / die Vermieterin (der fer-mii-ter / di fer-mii-te-ryn) — o podpisanie umowy najmu, która nazywa się Mietvertrag (miit-fer-trak). W zrozumieniu umowy powinien pomóc Ci władający językiem niemieckim doradca — umowy najmu pełne są prawniczego żargonu, który trudno jest zrozumieć nawet we własnym języku. Jeśli potrzebujesz czasu na zapoznanie się z umową, powiedz: Ich möchte mir den Vertrag gern noch einmal genauer ansehen. (yś myś-te mir dejn fer-trak gern noch ajn-mal ge-na-uer an-zejn) (Chciałbym raz jeszcze przejrzeć umowę.)

Liczenie pokojów Jeśli chodzi o liczbę pokojów w mieszkaniu, Niemcy ina- z wyłączeniem kuchni i łazienki. Uwaga: niemieckie kuchczej je opisują niż my. Nasze M4 to 2-Zimmer-Wohnung nie nie są wyposażone w kuchenkę i lodówkę; musisz (di cwaj-cy-mer-wo-nung), które określa liczbę pomieszczeń zaopatrzyć się we własne sprzęty!


159

160


Pogaw dka Paul Fraser szuka mieszkania. Dzwoni w kilka miejsc, które wybrał z ogłoszeń. Vermieter:

Köbel. ku-bel Köbel.

Paul:

Guten Tag, mein Name ist Paul Fraser. Sie haben eine Anzeige in der Zeitung. Ist die Wohnung noch frei? gutn taak, majn na-me yst pol frej-zer. zi habn aj-ne an-caj-ge in der caj-tung. yst di woo-nung noch fraj Dzień dobry, nazywam się Paul Fraser. Dzwonię w sprawie ogłoszenia w gazecie. Czy mieszkanie jest jeszcze wolne?

Vermieter:

Es tut mir leid, aber die Wohnung ist schon weg. es tut mir lajt, a-ber di woo-nung yst szon wek Przykro mi, ale to już nieaktualne.

Paul:

Schade. Vielen Dank. Auf Wiederhören. sza-de. fi-len dank. auf wi-der-hy-ren Szkoda. Dziękuję bardzo i do usłyszenia.

A niech to. Ale są przecież jeszcze inne ogłoszenia. Paul wykręca kolejny numer. Vermieterin:

Albrecht. al-breśt Albrecht.

Paul:

Fraser. Guten Tag! Ich interessiere mich für die Wohnung in der Zeitung. frej-zer. gutn taak! yś in-te-re-si-re myś fyr di woo-nung in der caj-tung Fraser. Dzień dobry. Interesuje mnie mieszkanie z ogłoszenia. Wie hoch ist die Miete? wi hoch yst di mii-te Ile wynosi czynsz?

Vermieterin:

750 Euro im Monat kalt. zibn hun-dert fynf-cyś oj-ro im mo-nat kalt Siedemset pięćdziesiąt euro na miesiąc plus opłaty. Möchten Sie die Wohnung sehen? myś-ten zi di woo-nung zejn Czy chciałby pan obejrzeć mieszkanie?

Paul:

Ja, wann passt es Ihnen? ja, wan past es i-nen Tak, kiedy by pani pasowało?

Vermieterin:

Sagen wir heute Abend um halb 7? zagn wir hoj-te a-bent um halp zibn Powiedzmy dziś wieczorem o wpół do siódmej?

Paul:

Gut. Bis heute Abend. Auf Wiederhören! gut. bys hoj-te a-bent. auf wi-der-hy-ren Dobrze, w takim razie do widzenia wieczorem!


Rozdzia 10: W biurze i w domu

Słówka do zapami tania die Wohnung

di woo-nung

mieszkanie

das Zimmer

das cy-mer

pokój

die Anzeige

di an-caj-ge

ogłoszenie

der Mietvertrag

der miit-fer-trak

umowa najmu

der Mieter / die Mieterin

der mii-ter / di mii-te-ryn

najemca

mieten

miitn

najmowa

vermieten

fer-miitn

wynajmowa

Praca w biurze Niemcy mają opinię produktywnych i wydajnych pracowników, ale — może Cię to zaskoczy — patrząc statystycznie, wcale nie pracują dużo. Nie chodzi o to, że nigdy nie pracują do pó na, ale większo firm, a zw aszcza urzędów przestrzega godzin pracy od 9 do 17. W piątki wiele firm zamyka wcze niej. Je li pracujesz w niemieckim biurze, czyli das Büro (das by-roo), będziesz zleca lub otrzymywa zadania do wykonania — die Büroarbeit (di by-roo-ar-bajt) (praca w biurze). Musisz zna podstawy, czyli wiedzie , co masz na swoim biurku i w szufladzie. Kiedy to opanujesz, musisz umie opisa , do czego te przedmioty s użą! W takim razie do pracy!

Jak opanowa biurko i przybory Zwykle na biurku — der Schreibtisch (der szrajp-tysz) — można znale przedmioty:

następujące

9 das Telefon (das te-le-fon) (telefon) 9 der Computer (der komp-ju-ter) (komputer) 9 die Schreibmaschine (di szrajp-ma-szi-ne) (maszyna do pisania) 9 das Faxgerät (das faks-ge-ret) (faks) 9 der Kopierer (der ko-pi-rer) (kopiarka) 9 die Unterlagen (di un-ter-lagn) (dokumenty lub akta) 9 der Brief (der brif) (list) Je li będziesz musia zapyta kogo , gdzie co znajduje się w biurze, nie zapomnij o pytaniu: Wo ist…? (wo yst) (Gdzie jest…?)


161

162

Część II: Niemiecki w akcji Prędzej czy późnej zabraknie Ci któregoś z poniższych przyborów:

9 der Briefbogen (der brif-boogn) (arkusz papieru listowego) 9 das Papier (das pa-piir) (papier) 9 der Bleistift (der blaj-sztyft) (ołówek) 9 der Kugelschreiber (der ku-gel-szraj-ber) (długopis) 9 der Umschlag (der um-szlak) (koperta) Jeśli potrzebujesz któregoś z nich i nie potrafisz ich znaleźć na własną rękę (mimo iż jesteś naprawdę dzielny), możesz poprosić kolegę o pomoc:

9 Haben Sie einen Kugelschreiber / einen Umschlag für mich? (habn zi aj-nen ku-gel-szraj-ber / aj-nen um-szlak fyr myś) (Czy mógłbyś mi dać długopis / kopertę? Dosłownie: Czy masz dla mnie długopis / kopertę?)

9 Können Sie mir sagen, wo ich Umschläge / Briefbögen / Papier finde? (ky-nen zi

mir zagn, wo yś um-szle-ge / brif-by-gen / pa-piir fyn-de) (Czy możesz mi powiedzieć, gdzie znajdę koperty / papier listowy / papier?)

Inne miejsca w biurze… Kraje niemieckojęzyczne mają własną kulturę firmy i własny język biznesu. Ludzie latami na specjalistycznych kursach poznają tajniki formułowana oficjalnych listów i wygłaszania przemówień, by móc prowadzić interesy po niemiecku. Oczywiście nie mamy tu miejsca (a Ty prawdopodobnie czasu), by uczyć niemieckiego, który umożliwi komunikowanie się na szczeblu biznesowym. Zamiast tego proponujemy wykonanie następujących działań, jeśli masz w planach robienie interesów z Niemcami:

9 Zadzwoń (zob. rozdział 9.) i zorientuj się, czy będziesz mógł skorzystać

z tłumacza, który nazywa się der Übersetzer (der y-ber-ze-cer) / die Übersetzerin (di y-ber-ze-ce-ryn). Upewnij się, że podczas spotkania tłumacz będzie robił notatki — die Notizen (di no-ti-cen), tak żebyś dysponował zapisem wszystkiego, co się zdarzyło. Nie rób sobie wyrzutów, że prosisz o tłumacza. Ludzie biznesu na całym świecie potrafią uszanować to, że ktoś zna swoje ograniczenia.

9 Poznaj tajniki przedstawiania się i witania (rozdział 3). Opanowanie tych kilku zdań ukazuje Twoje zainteresowanie tym, co się dzieje, nawet jeśli nie rozumiesz ani jednego słowa więcej.

9 Przeczytaj podrozdział „Opisywanie pracy” w rozdziale 4. W ten sposób poznasz kilka przydatnych słów, by rozpocząć towarzyską rozmowę na temat pracy.

9 Przyswój sobie słowa i zwroty z podrozdziału poprzedniego „Jak opanować biurko i przybory”, oraz kolejnego — „Wydawanie poleceń”.

9 Zapoznaj się z następującymi popularnymi określeniami: • • • •

die Besprechung (di be-szpre-siung) (spotkanie) der Termin (der ter-min) (termin spotkania) die Sekretärin / der Sekretär (di ze-kre-te-ryn / der ze-kre-ter) (sekretarka / sekretarz) der Chef / die Chefin (der szef / di sze-fyn) (szef / szefowa)



Raj dla urlopowiczów Niemcy mają dłu sze urlopy ni Polacy — 30 dni plus płat- Niemca jest znaleźć czas, by ten urlop wykorzystać, ne wakacje, co daje łącznie niemal sześć tygodni wolnego. co zwykle skutkuje przesunięciem go na kolejny rok, Trzeba jednak zauwa yć, e powszechnym problemem kiedy być mo e uda się odpocząć.

• • • • • • •

der Direktor / die Direktorin (der di-rek-tor / di di-rek-to-ryn) (dyrektor / dyrektorka) der Mitarbeiter / die Mitarbeiterin (der myt-ar-baj-ter / di myt-ar-baj-te-ryn) (kolega / koleżanka, pracownik) anrufen (an-ru-fen) (zatelefonowa ) diktiren (di-kti-ren) (dyktowa ) faxen (fak-sen) (faksowa ) kopieren (ko-pi-ren) (kopiowa ) schicken (szi-ken) (wysy a )

Wydawanie polece Praca w biurze obejmuje zadania, które trzeba komu zleci albo które trzeba wykona . Zwykle w takich okoliczno ciach stosuje się tryb rozkazujący, czyli Imperativ (im-pe-ra-tif). Czasownik w trybie rozkazującym zawsze stoi przed zaimkiem osobowym. By nie zabrzmie niegrzecznie, warto zawsze na początku doda bitte do polecenia. Oto, jak to dzia a:

9 Bitte, kopieren Sie den Brief! (by-te, ko-pi-ren zi dejn brif) (Proszę, niech pani skopiuje ten list / Proszę skopiowa ten list.)

9 Bitte, schicken Sie das Fax! (by-te, szikn zi das faks) (Proszę wys a faks.) 9 Bitte, übersetzen Sie das für mich! (by-te y-ber-ze-cen zi das fyr my ) (Proszę mi to przet umaczy .)

Pogaw dka Posłuchajmy rozmowy między Kurtem Seifertem a jego sekretarką, panią Remmert. Herr Seifert przyszedł dziś wcześniej do biura, ponieważ ma ważne spotkanie. Herr Seifert:

Guten Morgen, Frau Remmert. gutn morgn, frau re-mert Dzień dobry pani.

Frau Remmert:

Guten Morgen, Herr Seifert. gutn morgn, her zaj-fert Dzień dobry panu.


163

164

Część II: Niemiecki w akcji Herr Seifert:

Wissen Sie, ob Herr Krause heute im Hause ist? wysn zi, op her krau-ze hoj-te im hau-ze yst Czy orientuje się pani, czy pan Krause jest dziś w firmie?

Frau Remmert:

Ich glaube ja. yś glau-be ja. Wydaje mi się, że tak.

Herr Seifert:

Ich muss dringend mit ihm sprechen. yś mus dryn-gend myt im szpre-sien Muszę z nim pilnie porozmawiać.

Frau Remmert:

In Ordnung. in ord-nung Oczywiście. Ach ja, Frau Hoffmann von der Firma Solag hat angerufen. ach ja, frau hof-man fon der fyr-ma so-lak hat an-ge-ru-fen Aha, dzwoniła pani Hoffmann z firmy Solag.

Herr Seifert:

Gut, ich rufe się gleich an. gut, yś ru-fe zi glajś an Dobrze, zaraz do niej dzwonię. Und, bitte kopieren Sie die Unterlagen hier. unt by-te ko-pi-ren zi di un-ter-la-gen hir I proszę skopiować te dokumenty.

Frau Remmert:

Wird gemacht, Herr Seifert. wyrt ge-macht, her zaj-fert Już się robi, proszę pana.

Słówka do zapamiętania gleich

glajś

zaraz

sofort

zo-fort

natychmiast

im Hause sein

im hau-ze zajn

być w budynku / w firmie

In Ordnung

in ord-nung

w porządku

Wird gemacht!

wyrt ge-macht

Już się robi!



Gierki j zykowe Nazwij pomieszczenia przedstawione na poniższych obrazkach.

A. _____________________ B. _____________________ C. _____________________ D. _____________________ E. _____________________


165

166



Część III

Niemiecki w podróży


168

Część III: Niemiecki w podróży

W tej części…

P

ewnie większość czytelników będzie potrzebowała niemieckiego w podróży i o tym właśnie będzie ta część książki. Znajdziecie tu wszystkie aspekty podróżowania — od wymiany pieniędzy, przez korzystanie z publicznych środków transportu, aż po rezerwację pokoju w hotelu.


Rozdział 11: Money, Money, Money

Rozdział 11

Money, Money, Money W tym rozdziale: ► Wymiana pieniędzy ► Rozpracowywanie bankomatu ► Poznawanie różnych walut

P

ieniądze przemawiają do wielu. Tylko jakim językiem? Skoro czytasz tę książkę, to znaczy, że niemieckim. W tym rozdziale nauczymy Cię, jak mówić o pieniądzach — czy to do cierpliwego pracownika w okienku, czy do wysokowydajnego nieludzkiego bankomatu. W każdym razie uzbrojony w garść przydatnych zwrotów będziesz w stanie otrzymać garść pieniędzy.

Wymiana waluty Otrzymanie lokalnej waluty nigdy nie było trudne w obfitującej w różne waluty Europie. Niemal każdy bank oferuje usługę polegającą na wymianie walut. Tablica z aktualnymi kursami wymiany to Wechselkurse (wek-sel-kur-ze). Szukaj kolumny z napisem Ankauf (an-kauf) (skup) i stań w kolejce do okienka — der Schalter (der szal-ter). Pracownik przy okienku albo Cię obsłuży, albo wyśle do Kasse (ka-se) (kasy). Na przykład na lotnisku można znaleźć kantory wymiany walut — po niemiecku Wechselstuben (wek-sel-sztu-ben). Po wprowadzeniu euro, waluty wspólnej dla piętnastu krajów, można podróżować po nich i płacić tymi samymi pieniędzmi, choć euro nie wygląda wszędzie tak samo, ponieważ każdy kraj emituje własną wersję. Niezależnie od tego, gdzie zdecydujesz się wymienić pieniądze, finalizacja transakcji jest niezwykle prosta. Wystarczy użyć następujących zwrotów:

9 Ich möchte … Zloty in Euro einwechseln / tauschen. (yś myś-te … zlo-ty in oj-ro ajn-wek-seln / tau-szen) (Chciałbym wymienić … złotych na euro.)

9 Wie ist der Wechselkurs? (wi yst der we-ksel-kurs) (Jaki jest kurs wymiany?) 9 Wie hoch sind die Gebühren? (wi hoch zynt di ge-by-ren) (Jaka jest opłata?) 9 Nehmen Sie Reiseschecks? (nej-men zi raj-ze-szeks) (Czy przyjmują państwo czeki podróżne?)

Przy wymianie waluty możesz zostać poproszony o okazanie dowodu osobistego albo paszportu (Reisepass) (raj-ze-pas). Pracownik może zapytać: Können Sie sich ausweisen? (ky-nen zi zyś aus-waj-zen) (Czy może pan okazać jakiś dokument tożsamości?)


169

170

Część III: Niemiecki w podróży Po udowodnieniu, że jesteś tym, za kogo się podajesz, pracownik może zapytać, w jakich banknotach życzysz sobie pieniądze: Wie hätten Sie das Geld gern? (wi hetn zi das gelt gern) (W jakich banknotach życzy pan sobie otrzymać pieniądze?) Na co Ty możesz odpowiedzieć: In Zehnern / in Zwanzigern / in Fünfzigern / in Hunderten, bitte. (in cej-nern / in cwan-ci-gern / in fynf-ci-gern / in hun-der-ten, by-te) (Poproszę w dziesiątkach / dwudziestkach / pięćdziesiątkach / setkach.)

Pogawędka Ania, polska turystka, zmierza do banku, by wymienić złotówki. Ania:

Guten Tag. Ich möchte Zloty wechseln. Wie ist der Wechselkurs, bitte? gutn taak. yś myś-te zlo-ty wek-seln. wi yst der wek-sel-kurs, by-te Dzień dobry. Chciałabym wymienić złotówki. Jaki jest kurs?

Bankangestellter: Guten Tag. Einen Moment, bitte. Für 3,39 Zloty bekommen Sie 1 Euro. gutn taak. aj-nen mo-ment, by-te. fyr draj zlo-ty nojn-unt-draj-syś be-ko-men zi ajn oj-ro. Dzień dobry. Chwileczkę. Za 3,39 zł otrzyma pani 1 euro. Ania:

Ich möchte bitte 400 Zloty in Reiseschecks in Euro einwechseln. yś myś-te by-te fiir hun-dert zlo-ty in raj-ze-szeks in oj-ro ajn-wek-seln Chciałabym wymienić na euro czterysta złotych w czekach podróżnych.

Bankangestellter: Kein Problem. Können Sie sich ausweisen? kajn pro-blejm. ky-nen zi zyś aus-waj-zen Naturalnie. Czy może pani okazać jakiś dowód tożsamości? Ania:

Hier ist mein Reisepass. hiir yst majn raj-ze-pas Oto mój paszport.

Bankangestellter: Für 400 Zloty bekommen Sie 118 Euro. Abzüglich 1,25 Euro Wechselgebühr sind das 116,75 Euro. fyr fiir hun-dert zlo-ty be-ko-men zi ajn-hun-dert-acht-cejn oj-ro. ap-cyg-lyś ajn oj-ro fynf-unt-cwan-cyś wek-sek-ge-byr zynt das ajn-hun-dert-zeks-cejn oj-ro fyynf-unt-zip-cyś Za 400 złotych otrzyma pani 118 euro. Po odjęciu 1,25 euro opłaty manipulacyjnej będzie to 116,75 euro. Ania:




Euroczeki Mimo iż Niemcy uwielbiają karty kredytowe, mają również Eurochequekarten (oj-ro-czek-kar-ten) (euroczeki), które wystawiane są przez wiele banków europejskich. Obecnie w samych Niemczech w obiegu jest około 40 milionów kart gwarancyjnych. EC-Karten (e-ce-kar-ten), jak w skrócie się je nazywa, służą do regulowania rachunków za

towary i usługi w hotelach, restauracjach, stacjach benzynowych i innych punktach handlowo-usługowych; można nimi także pobierać gotówkę z bankomatów. Nowsze karty zawierają chip, który pozwala na przelewanie pieniędzy z konta bezpośrednio na kartę, przez co natychmiast udostępniane są środki na zakupy.

Słówka do zapamiętania Geld tauschen wechseln

gelt tau-szen wek-seln

wymienić pieniądze

das Bargeld

bar-gelt

gotówka

in bar

in bar

w gotówce

einen Reisescheck einlösen

aj-nen raj-ze-szek ajn-ly-sen

zrealizować czek podróżny

der Wechselkurs

der wek-sel-kurs

kurs wymiany

sich ausweisen

zyś aus-waj-zen

okazać dowód tożsamości

der Ankauf

der an-kauf

skup

der Verkauf

der fer-kauf

sprzedaż

W drodze do bankomatu Zamiast wymieniać pieniądze w kantorze czy banku, możesz również skorzystać z bankomatu, czyli Geldautomat (gelt-au-to-mat). Po prostu odszukaj symbol karty na bankomacie, by upewnić się, że ją przyjmie. Jeśli masz szczęście, bankomat poprosi Cię o wybór języka, ale powinieneś być przygotowany na wypadek, gdyby niemiecki był jedyną opcją. Zwroty w bankomacie są proste jak drut. Oto, jak może wyglądać przykładowa sekwencja:

9 Karte einführen. (kar-te ajn-fy-ren) (Włóż kartę.) 9 Sprache wählen. (szpra-che wej-len) (Wybierz język.) 9 Geheimzahl eingeben. (ge-hajm-cal ajn-geben) (Wprowadź PIN.) 9 Betrag eingeben. (be-trak ajn-geben) (Wprowadź kwotę.)


171

172

Część III: Niemiecki w podró y

9 Betrag bestätigen. (be-trak be-szte-tigen) (Potwierd kwotę.) 9 Karte entnehmen. (kar-te ent-nej-men) (Odbierz kartę.) 9 Geldbetrag entnehmen. (gelt-be-trak ent-nej-men) (Odbierz pieniądze.) Transakcja sfinalizowana. Je li wszystko posz o dobrze, teraz powiniene mie kieszenie pe ne lokalnej waluty. Je li bankomat z jakiego powodu nie dzia a, wy wietli się następujący komunikat: Geldautomat außer Betrieb. (gelt-au-to-mat au-ser be-trip) (Bankomat zepsuty.) Poza tym bankomat może wyplu kartę, nie dzieląc się swoim skarbem. W takim wypadku na ekranie może pojawi się: Die Karte ist ungültig. / Die Karte ist nicht zugelassen. (di kar-te yst un-gyl-ty / die kar-te yst ny t cu-ge-lasn) (Karta nieważna.) W najgorszym wypadku bankomat po knie kartę, pozostawiając Ci na pocieszenie tylko informację: Die Karte wurde einbehalten. Bitte besuchen Sie uns am Schalter. (di kar-te wur-de ajn-be-haltn. by-te be-zu-chen zi uns am szal-ter) (Karta zosta a zatrzymana. Proszę podej do okienka.)

Formułowanie rozkazów Bankomaty mają w zwyczaju odzywa się niezbyt grzecznie, na przyk ad Geheimzahl eingeben (ge-hajm-cal ein-gej-ben) (Wprowad PIN). Pomimo że podobne zwroty nie należą do szczególnie uprzejmych, są tak krótkie ze względu na ma ą ilo miejsca. Oto grzeczniejsza wersja tego samego zwrotu: Bitte geben Sie Ihre Geheimzahl ein. (by-te gej-ben zi i-re ge-hajm-cal ajn) (Proszę wprowadzi PIN.) Mówiąc gramatycznie, te ma o uprzejme wyrażenia to zwroty bezokolicznikowe w formie rozkazu. Możesz napotka je zawsze wtedy, kiedy przekaz językowy jest ważniejszy od międzyludzkich uprzejmo ci. Na drzwiach wej ciowych jakiej instytucji, na przyk ad banku, może widnie tabliczka z napisem ziehen (ci-jen) (ciągną ), a przy wyj ciu — drücken (drykn) (pcha ). À propos drzwi, na przyk ad budynku albo pociągu — może znajdowa się na nich pro ba o ich zamknięcie, Türen schliessen (ty-ren szli-sen).



Pogawędka Mike’owi zabrakło gotówki. Ma tylko banknot 200 euro, a wolałby mieć coś na drobniejsze zakupy. Idzie więc do banku, by rozmienić banknot. Mike:

Ich möchte diesen 200-Euro-Schein in kleinere Scheine wechseln. yś myś-te di-zen cwaj-hun-dert-oj-ro-szajn in klaj-ne-re szaj-ne wek-seln Chciałbym rozmienić ten banknot o nominale dwustu euro na drobne.

Angestellte:

Wie hätten Sie’s denn gern? wi hetn zis den gern Jak sobie pan życzy?

Mike:

Bitte geben Sie mir ein 50-Euro-Schein, fünf Zwanziger und zehn Zehner. by-te gejbn zi mir ajn fynf-cyś-oj-ro-szajn, fynf cwan-ciger unt cejn cej-ner Proszę jeden banknot o nominale 50 euro, pięć dwudziestek i dziesięć dziesiątek.

Angestellte:

Bitte sehr. Haben Sie sonst noch einen Wunsch? by-te zer. habn zi zonst noch aj-nen wunsz Proszę bardzo. Czy ma pan jeszcze jakieś życzenie?

Mike:

Danke. Das ist alles. danke. das yst a-les To wszystko, dziękuję.


173

174


Gierki j zykowe Bankomaty to stworzenia bardzo oszczędne w słowach. Czasem jednak możesz trafić na nieco bardziej gadatliwą maszynę. W tym przypadku jednak problem polega na tym, że niektóre słowa się pogubiły. Czas je odnaleźć i powstawiać na miejsce. Geheimzahl

Betrag

Karte

Geldbetrag

wählen

1. Bitte führen Sie die __________________ ein. 2. Bitte __________________ Sie eine Sprache. 3. Bitte geben Sie Ihre __________________ ein. 4. Bitte geben Sie den __________________ ein. 5. Bitte __________________ Sie den Betrag. 6. Bitte __________________ Sie die Karte. 7. Bitte entnehmen Sie den __________________


entnehmen

bestätigen

Rozdzia 11: Money, Money, Money

Gierki j zykowe Poniżej brakuje kilku słów. Wstawi je. wechselt

Reiseschecks

Reisepass

ausweisen

1. Anna __________________ 200 Zloty in Euro. 2. Wie ist der __________________ ? 3. Ich habe kein Bargeld, aber __________________. 4. Können Sie sich __________________? 5. Hier ist mein __________________.


Wechselkurs

175

176



Rozdział 12

Pytanie o drogę W tym rozdziale: ► Jak dotrzeć do miejsc, które chcesz zwiedzić. ► Jak udać się we właściwym kierunku (północ, wschód, zachód i południe). ► Podróżowanie samochodem. ► Chodzenie tu i tam.

A

by gdzieś dotrzeć, musisz wiedzieć, dokąd chcesz się udać. Zanim wskoczysz do autobusu albo pociągu albo zdecydujesz się na podróż samochodem, zawsze warto sprawdzić lokalizację celu. Dobrym początkiem jest umiejętność zapytania o to, gdzie znajduje się stacja kolejowa, bank czy muzeum, ale oczywiście trzeba jeszcze zrozumieć otrzymane wskazówki — na południe od dworca autobusowego, na tyłach parku, przy fontannie, druga ulica w lewo, skręt w prawo na trzecich światłach itd. Jeśli boisz się, że się zgubisz, ten rozdział wskaże Ci właściwą drogę.

Jak poprosić o pomoc w dotarciu na miejsce Na szczęście stosunkowo łatwo jest zapytać o wskazówki po niemiecku. Sekret kryje się w zaimku pytającym wo (wo) (gdzie). Pytanie, które musisz zadać, zaczyna się następująco: Wo ist…? (wo yst…) (Gdzie jest…?) Na końcu wystarczy tylko dodać nazwę miejsca, do którego chcesz dotrzeć:

9 der Bahnhof (der ban-hof) (dworzec) 9 der Taxistand (der ta-ksi-sztant) (postój taksówek) 9 die U-Bahnhaltestelle (di u-ban-hal-te-szte-le) (stacja metra) 9 die Bushaltestelle (di bus-hal-te-szte-le) (przystanek autobusowy) 9 der Flughafen (der fluk-ha-fen) (lotnisko) 9 der Hafen (der ha-fen) (port) 9 die Bank (di bank) (bank) 9 das Hotel (das ho-tel) (hotel) 9 die Kirche (di kyr-sie) (kościół) 9 die Post (di post) (poczta) 9 der Markt (der markt) (rynek)


178


9 das Museum (das mu-ze-um) (muzeum) 9 der Park (der park) (park) 9 das Theater (das te-a-ter) (teatr) Oczywiście, jeśli znajdujesz się w dużym mieście, pytanie w rodzaju: „Gdzie jest przystanek autobusowy?” albo „Gdzie jest bank?” może wywołać zdziwienie. Może być tam mnóstwo przystanków i cała rzesza banków nawet w bliskiej odległości. Musisz zadać tak dokładne pytanie, jak to tylko możliwe. Jeśli na przykład znasz nazwę przystanku, banku czy kościoła, zapytaj dokładnie:

9 Wo ist die Bushaltestelle Karlsplatz? (wo yst di bus-hal-te-szte-le karls-plac) (Gdzie jest przystanek autobusowy Karlsplatz?)

9 Wo ist die Dresdner Bank? (wo yst di drejs-dner bank) (Gdzie znajduje się Dresdner Bank?) 9 Wo ist die Marienkirche? (wo yst di ma-rjen-kyr-sie) (Gdzie jest kościół Marii Panny?) Jeśli nie znasz dokładnej nazwy miejsca, do którego zmierzasz, możesz zapytać o dojście do najbliższej placówki, co wymaga dodania słówka nächste (nej-kste) (najbliższy). Po prostu wstawiamy nächste po rodzajniku rzeczownika, którego szukasz. Oto kilka przykładów zastosowania nächste w praktyce:

9 Wo ist der nächste Park? (wo yst der nej-kste park) (Gdzie jest najbliższy park?) 9 Wo ist die nächste Bushaltestelle? (wo yst di nej-kste bus-hal-te-szte-le) (Gdzie jest najbliższy przystanek autobusowy?)

9 Wo ist das nächste Hotel? (wo yst das nej-kste ho-tel) (Gdzie jest najbliższy hotel?) Jeśli chodzi o orientację w terenie i proszenie o pomoc, warto poznać pewien przydatny czasownik, tj. auskennen (aus-ke-nen) (orientować się), i zapamiętać zwrot z tym czasownikiem: Ich kenne mich hier nicht aus. (yś ke-ne myś hiir nyśt aus) (Nie jestem stąd.) Grzeczniejsza wersja tego samego wyrażenia to: Entschuldigen Sie bitte, ich kenne mich hier nicht aus. (ent-szul-di-gen zi by-te, yś ke-ne myś hiir nyśt aus) (Przepraszam bardzo, ale nie jestem stąd.) Poniżej prezentujemy pełną odmianę czasownika sich auskennen, tak na wszelki wypadek. To zarówno czasownik rozdzielnie złożony (o czym możesz przeczytać w rozdziale 14.), jak i zwrotny (który wymaga zaimka osobowego w bierniku): Odmiana ich kenne mich aus du kennst dich aus Sie kennen sich aus Er/ si/ es/ kennt sich aus wir kennen uns aus ihr kennt euch aus Sie kennen sich aus sie kennen sich aus


Wymowa yś ke-ne myś aus du kenst dyś aus zi ke-nen zyś aus er/ zi/ es kent zyś aus wir ke-nen uns aus ir kent ojś aus zi ke-nen zyś aus zi ke-nen zyś aus

Rozdział 12: Pytanie o drogę

Jak daleko jeszcze? By zdecydować, czy iść pieszo, czy może pojechać autobusem lub wziąć taksówkę, warto dowiedzieć się, jak daleko znajduje się dane miejsce. Istnieje kilka opcji pytania o to, czy coś znajduje się w pobliżu, czy może bardzo daleko, a słowa kluczowe to: nah (naa) (blisko) i weit (wajt) (daleko). Zapytaj: Ist … weit entfernt? (yst … wajt ent-fernt) (Czy … znajduje się daleko stąd?) Wystarczy, że w miejsce kropek wpiszesz lokalizację, do której chcesz dotrzeć. I tak na przykład, jeśli wybierasz się do muzeum, możesz zapytać: Ist das Museum weit entfernt? (yst das mu-ze-um wajt ent-fernt) (Czy muzeum znajduje się daleko stąd?) Miejmy nadzieję, że w odpowiedzi usłyszysz: Nein, das Museum ist nicht weit von hier. (najn, das mu-ze-um yst nyśt wajt fon hiir) (Nie, muzeum jest niedaleko.) Osoba, z którą rozmawiasz, może nawet zacząć udzielać Ci wskazówek, jak tam trafić. By je zrozumieć, zajrzyj do podrozdziału „Jak opisać położenie” dalej w tym rozdziale. Możesz także podejść do tematu z drugiej strony i zapytać o bliskość danego miejsca, używając rzeczownika Nähe (ne-je) (bliskość): Ist … in der Nähe (yst … in der ne-je) (Czy … znajduje się w pobliżu?)

Tu i tam Słowa hier (hiir) (tutaj) i dort (dort) (tam) często odgrywają ważną rolę podczas udzielania wskazówek. Oto, jak prezentują się w zdaniach:

9 Das Museum ist nicht weit von hier. (das mu-ze-um yst nyśt wajt fon hiir) (Muzeum jest niedaleko stąd.)

9 Der Park ist nicht weit von dort. (der park yst nyśt wajt fon dort) (Do parku jest stamtąd niedaleko; dosł. Park jest niedaleko stamtąd).

W trakcie rozmowy możesz usłyszeć popularny zwrot: Das ist gleich hier vorne / dort drüben. (das yst glajś hiir for-ne / dort dry-ben) (To tutaj / tam.) Choć istnieje także wariant: Das ist gleich hier drüben. (das yst glajś hiir dry-ben) (To zaraz tutaj.) Wyrażenia dort drüben i hier drüben są właściwie stosowane zamiennie.


179

180


Pytanie: „Jak si tam dostan ?” Je li chcesz zapyta , jak się dokąd dosta , użyj czasownika kommen (ko-men), który oznacza zarówno „i ”, jak i — użyty z przyimkiem — „dosta się do”. Oto, jak wygląda koniugacja czasownika kommen: Odmiana ich komme du kommst Sie kommen er/ sie/ es kommt wir kommen ihr kommt Sie kommen sie kommen

Wymowa y ko-me du komst zi ko-men er/ zi/ es komt wir ko-men ir komt zi ko-men zi ko-men

Podstawowa wersja tego pytania wygląda następująco: Wie komme ich…? (wi ko-me y …) (Jak dostanę się / dojdę…?) Aby doko czy zdanie i powiedzie na przyk ad „do stacji” czy „do hotelu”, niezbędny jest przyimek. I tu zaczynają się schody. W języku niemieckim nie jest tak prosto jak w polskim, gdzie używamy tylko przyimka „do”. W niemieckim istnieje szereg przyimków, z których najpopularniejsze to:

9 in (in) 9 nach (nach) 9 zu (cu)

Użycie „in” Przyimek in (in) stosuje się wtedy, kiedy chcemy dotrze do jakiej czę ci miasta, na przyk ad do centrum, na obrzeża albo do parku: Wie komme ich in die Innenstadt? (wi ko-me y in di i-nen-sztat) (Jak dostanę się do centrum?) W powyższym przyk adzie za przyimkiem in stoi rzeczownik w bierniku, co oznacza, że rodzajnik trochę zmienia swoją formę (wyczerpujące informacje o bierniku znajdziesz w rozdziale 2). Poniżej przedstawiamy zmianę rodzajnika:

9 der przechodzi w den (dejn), 9 die się nie zmienia, 9 das również się nie zmienia.


Rozdzia 12: Pytanie o drogę Na przyk ad rodzajnik rzeczownika męskiego der Park (der park) (park) zmienia się w następujący sposób: Wie komme ich in den Park? (wi ko-me y in den park) (Jak dojdę do parku?) Rodzajnik rzeczownika że skiego, na przyk ad die Stadt (di sztat) (miasto), pozostaje bez zmian: Wie komme ich in die Stadt? (wi ko-me y in di sztat) (Jak dostanę się do miasta?) Rodzajnik rzeczownika rodzaju nijakiego, jak na przyk ad das Zentrum (das cen-trum) (centrum), także pozostaje bez zmian, ale kiedy przyimek in stosuje się z rzeczownikiem rodzaju nijakiego w bierniku, przyimek i rodzajnik tworzą formę ciągniętą — ins: in + das = ins Forma ciągnięta stosowana jest niezwykle często i w zdaniu wygląda następująco: Wie komme ich ins Zentrum? (wi ko-me y ins cen-trum) (Jak dostanę się do centrum?)

Użycie „nach” Przyimek nach (nach) stosowany jest wtedy, gdy chcesz dosta się do miasta lub pa stwa: Wie komme ich nach Köln? (wi ko-me y nach keln) (Jak dotrę do Kolonii?) W tym przypadku nie jest najgorzej, ponieważ miasta i większo pa stw występują bez rodzajnika.

Użycie „zu” Przyimek zu (cu) stosujemy praktycznie we wszystkich innych kontekstach. Przyimek zu wymaga rzeczownika w celowniku, co oznacza, że rodzajnik tego rzeczownika ulegnie następującej metamorfozie:

9 der zmieni się w dem (dejm), 9 die zmieni się w der (der), 9 das również zmieni się w dem (dejm). Kiedy przyimek zu stoi przed rzeczownikami rodzaju męskiego i nijakiego, tworzy formę ciągniętą zum (cum): Wie komme ich zum Bahnhof? (wi ko-me y cum ban-hof) (Jak dostanę się do dworca?) W przypadku rzeczownika rodzaju męskiego, takiego jak der Bahnhof (der ban-hof) (dworzec), zu i dem ciągają się w s owo zum: zu + dem Bahnhof = zum Bahnhof (cum ban-hof) (do dworca)


181

182

Część III: Niemiecki w podróży Rzeczownik rodzaju nijakiego, na przykład das Auto (das au-to) (samochód), zachowuje się tak samo: zu + dem Auto = zum Auto (cum au-to) (do samochodu) Popatrz, jak w takiej sytuacji zachowuje się rzeczownik rodzaju żeńskiego, na przykład die Bushaltestelle (di bus-hal-te-szte-le): zu + der Bushaltestelle = zur Bushaltestelle (cur bus-hal-te-szte-le) (do przystanku autobusowego) Wie komme ich zur Bushaltestelle? (wi ko-me yś cur bus-hal-te-szte-le) (Jak dojdę do przystanku autobusowego?)

Jak opisać położenie Kiedy już zapytasz o wskazówki, musisz być przygotowany na zrozumienie odpowiedzi. Powszechne jest podawanie informacji o położeniu czegoś w stosunku do czegoś innego. Istnieje wiele przyimków przydatnych w opisie położenia w terenie, na szczęście wszystkie one łączą się z celownikiem, co w praktyce oznacza, że zachowują się jak opisany powyżej zu. Tabela 12.1 przedstawia popularne przyimki, stosowane do opisu lokalizacji jednej rzeczy względem drugiej. Tabela 12.1. Przyimki wyrażające położenie Przyimek

Wymowa

Znaczenie

Przykład

auf

auf

na

auf der Museumstrasse (auf der mu-ze-um-sztra-se) na Museumstrasse

bei

baj

przy

beim Bahnhof (bajm ban-hof) (przy dworcu)

hinter

hin-ter

za

hinter der Kirche (hin-ter der kyr-sie) (za kościołem)

vor

for

przed

vor der Post (for der post) (przed pocztą)

neben

nejbn

obok

neben der Bank (nejbn der bank) (obok banku)

zwischen

cwy-szen

między

zwischen dem Theater und der Bank (cwy-szen der te-a-ter unt der bank) (między teatrem a bankiem)

gegenüber

gej-gen-y-ber

naprzeciw

gegenüber dem Museum (gej-gen-y-ber dejm mu-ze-um) (naprzeciwko muzeum)

an

an

na

an der Ecke (an der e-ke) (na rogu)

Wzywanie taksówki Podobnie jak u nas, taksówkę w Niemczech wzywa najbliższego postoju. Oczywiście postoje taksówek znajsię telefonicznie. Zwykle dzwoni się do operatora, ale dują się w pobliżu lotniska, stacji kolejowej i głównych w książce telefonicznej znajdziesz również numer telefonu hoteli.


Rozdzia 12: Pytanie o drogę

Pogaw dka Mike wyjechał w podróż służbową do Monachium — miasta, w którym nigdy jeszcze nie był. Chce pojechać taksówką do znajomego, a ponieważ potrzebuje pomocy, podchodzi do napotkanej na ulicy kobiety. Mike:

Entschuldigen Sie bitte, wo ist der nächste Taxistand? ent-szul-di-gen zi by-te, wo yst der nej-kste ta-ksi-sztant Przepraszam bardzo, gdzie jest najbliższy postój taksówek?

Frau:

Auf der Königstrasse. auf der ky-nyś-sztra-se Na Königstrasse.

Mike:

Ich kenne mich in München leider nicht aus. Wie komme ich zur Königstrasse? yś ke-ne myś in myn-sien laj-der nyśt aus. wi ko-me yś cur ky-nyś-sztra-se Niestety nie jestem z Monachium. Jak dojdę do Königstrasse?

Frau:

Sehen Sie die Kirche an der Ecke? Neben der Kirche ist ein Park und direkt gegenüber ist der Taxistand. zejn zi di kyr-sie an der e-ke? nejbn der kyr-sie yst ajn park unt di-rekt gej-gen-y-ber yst der ta-ksi-sztant Czy widzi pan kościół na rogu? Obok tego kościoła jest park, a dokładnie naprzeciwko parku znajduje się postój taksówek.

Mike:

Vielen Dank! fi-len dank Dziękuję bardzo!

Słówka do zapami tania Wo ist…?

wo yst

Gdzie jest…?

nächste

nej-kste

najbli szy

sich auskennen

zy aus-ke-nen

orientowa si

weit

wajt

daleko

nah

naa

blisko

hinter

hin-ter

za

vor

for

przed

neben

nej-bn

obok

an

an

na


183

184


W prawo, w lewo, na północ, południe, wschód i zachód Jeśli nie opanujesz nazw kierunków i stron świata, bez przerwy będziesz podtykać ludziom pod nos mapę, by wskazali Ci, w którą masz iść stronę. Wyobraź sobie, jakie to wstydliwe i niewygodne! Uniezależnij się od mapy, zapamiętując kilka prostych słówek, które umożliwią Ci orientację w niemieckiej przestrzeni.

W lewo i prawo Kiedy przychodzi do podawania wskazówek dotyczących kierunków, trzeba opanować dwa podstawowe słowa:

9 links (lynks) (lewa strona) 9 rechts (reśts) (prawa strona) Jeśli chcesz powiedzieć, że coś znajduje się po prawej lub lewej stronie czegoś, wystarczy dodać przyimek von (fon) (od):

9 links von (lynks fon) (po lewej stronie od), na przykład: Das Museum ist links von

der Kirche. (das mu-ze-um yst lynks fon der kyr-sie) (Muzeum jest na lewo od kościoła.)

9 rechts von (reśts fon) (po prawej stronie od), na przykład: Die Kirche ist rechts vom Theater. (di kyr-sie yst reśts fom te-a-ter). (Kościół jest na prawo od teatru.)

Możesz również usłyszeć w tym kontekście słowo die Seite (di zaj-te) (strona), które sprawia, że określenia położenia stają się dokładniejsze:

9 Das Museum ist auf der linken Seite. (das mu-ze-um yst auf der lyn-ken zaj-te) (Muzeum leży po lewej stronie.)

9 Die Kirche ist auf der rechten Seite. (di kyr-sie yst auf der reś-ten zaj-te) (Kościół leży po prawej stronie.)

Strony świata Kolejne kluczowe słowa, pozwalające określić lokalizację danej rzeczy, to cztery strony świata:

9 der Norden (der nor-den) (północ) 9 der Süden (der zy-den) (południe) 9 der Osten (der os-ten) (wschód) 9 der Westen (der wes-ten) (zachód) By opisać daną lokalizację, łączymy strony świata z przyimkiem im (im), na przykład: Der Hafen liegt im Norden (der ha-fen likt im nor-den) / Süden (zy-den) Osten (os-ten) / Westen (wes-ten) (Port leży na północy / południu / wschodzie / zachodzie.)



Ruszaj c w tras Je li poprosi e o pomoc, istnieje duża szansa, że otrzymasz wskazówki, by skręci w konkretną ulicę — na przyk ad drugą ulicę w lewo albo pierwszą w prawo. Niezbędne w tym kontek cie czasowniki to gehen (gejn) (i ) i nehmen (nej-men) (bra ). By da komu konkretne wskazówki, używamy trybu rozkazującego (zob. podrozdzia „Formu owanie rozkazów” w rozdziale 11). Czasownik wędruje na pierwsze miejsce w zdaniu, na przyk ad:

9 Nehmen Sie die zweite Strasse links! (nej-men zi di cwaj-te sztra-se lynks) (Proszę skręci w drugą ulicę w lewo.)

9 Gehen Sie die erste Strasse rechts! (ge-jen zi di er-ste sztra-se re ts) (Proszę skręci w pierwszą ulicę w prawo.)

Je li udzielasz wskazówek znajomemu, nie musisz używa formy grzeczno ciowej, tak więc powyższe instrukcje zmienią się w:

9 Nimm die zweite Strasse links! (nim di cwaj-te sztra-se lynks) (Skrę w drugą ulicę w lewo.) 9 Geh die erste Strasse rechts! (gej di er-ste sztra-se re ts) (Skrę w pierwszą ulicę w prawo.) W kolejnym podrozdziale pt. „Pierwszy, drugi, trzeci itd.” znajdziesz więcej informacji na temat użycia tego rodzaju s ów. Je li szukasz konkretnego budynku, możesz us ysze co takiego: Es ist das dritte Haus auf der linken Seite. (es yst das dry-te haus auf der lyn-ken zaj-te) (To trzeci dom po lewej stronie.) A je li nie musisz nigdzie skręca , tylko i

prosto przed siebie, us yszysz:

Gehen Sie geradeaus! (gejn zi ge-ra-de-aus) (Proszę i

prosto.)

Pierwszy, drugi, trzeci itd. S owa takie jak drugi, trzeci, czwarty nazywa się liczebnikami porządkowymi. Odnoszą się do konkretnej liczby w szeregu uporządkowanym i odpowiadają na pytanie: „Który?”. Odpowiadając na przyk ad na pytanie: „Który dom?”, użyjemy liczebnika porządkowego: „Drugi po lewej”. W języku niemieckim tworzymy liczebniki porządkowe przez dodanie przyrostka -te do liczebnika g ównego (raz, dwa, trzy itd.) dla liczb od 1 do 19 z dwoma wyjątkami:

9 eins (ajns) (jeden) / erste (ers-te) (pierwszy) 9 drei (draj) (trzy) / dritte (dry-te) (trzeci) Tabela 12.2 przedstawia pary liczebników g ównych i porządkowych.


185

186

Część III: Niemiecki w podró y Tabela 12.2. Przyk adowe pary liczebników porządkowych i g ównych Liczebniki g ówne

Liczebniki porządkowe

eins (ajns)

der / die / das erste (ers-te) (pierwszy)

zwei (cwaj)

zweite (cwaj-te) (drugi)

drei (draj)

dritte (dry-te) (trzeci)

vier (fiir)

vierte (fiir-te) (czwarty)

fünf (fynf)

fünfte (fynf-te) (piąty)

sechs (zeks)

sechste (zeks-te) (szósty)

sieben (zibn)

siebte (zib-te) (siódmy)

acht (acht)

achte (ach-te) (ósmy)

neun (nojn)

neunte (nojn-te) (dziewiąty)

zehn (cejn)

zehnte (cejn-te) (dziesiąty)

siebzehn (zib-cejn)

siebzehnte (zib-cejn-te) (siedemnasty)

Liczebniki porządkowe powyżej 19 tworzymy przez dodanie przyrostka -ste do liczebników g ównych, na przyk ad:

9 zwanzig (cwan-cy ) (dwadzie cia) / zwanzigste (cwan-cik-ste) (dwudziesty) 9 dreißig (draj-sy ) (trzydzie ci) / dreißigste (draj-sik-ste) (trzydziesty) 9 vierzig (fiir-cy ) (czterdzie ci) / vierzigste (fiir-cik-ste) (czterdzie ci) Ponieważ używa się ich jak przymiotników, liczebniki porządkowe przejmują rodzaj i przypadek rzeczowników, do których się odnoszą. Tabela 12.3 ilustruje na przyk adzie erste, jak wygląda odmiana przez przypadki liczebnika porządkowego wraz ze stojącym przed nim rodzajnikiem. Tabela 12.3. Odmiana przyk adowego liczebnika porządkowego erste (ers-te) (pierwszy) Rodzaj rzeczownika

mianownik

Dope niacz

Celownik

Biernik

męski (der)

der erste

des ersten

dem ersten

den ersten

eński (die)

die erste

der ersten

der ersten

die erste

nijaki (das)

das erste

des ersten

dem ersten

das erste

l. mn. (die)

die ersten

der ersten

den ersten

die ersten



Pogaw dka Erika chciałaby umówić się ze starym znajomym, który akurat przebywa w mieście w interesach. Ma adres hotelu, w którym się zatrzymał, ale nie wie, gdzie ta ulica się znajduje, musi więc poprosić o pomoc przechodnia. Erika:

Entschuldigung? ent-szul-di-gung Przepraszam bardzo?

Mann:

Ja, bitte? ja, by-te Tak, słucham?

Erika:

Wie komme ich zur Beethovenstrasse? wi ko-me yś cur be-too-fen-sztra-se Jak dojdę do Beethovenstrasse?

Mann:

Nehmen Sie die U-Bahn am Opernplatz. nej-men zi di u-ban am o-pern-plac Musi pani wsiąść do metra na Opernplatz.

Erika:

Und wo ist der Opernplatz? unt wo yst der o-pern-plac A gdzie jest Opernplatz?

Mann:

Gehen Sie die Wodanstrasse geradeaus. Dann gehen Sie links in die Reuterstrasse. Rechts liegt der Bahnhof und direkt gegenüber ist der Opernplatz. gejn zi di wo-dan-sztra-se ge-ra-de-aus. dan gejn zi lynks in di roj-ter-sztra-se. reśts likt der ban-hof unt di-rekt gej-gen-y-ber yst der o-pern-plac Musi pani iść prosto Wodanstrasse. Potem skręci pani w lewo w Reuterstrasse. Po prawej stronie znajduje się dworzec, a dokładnie naprzeciwko jest Opernplatz.

Erika:

Und welche U-Bahn nehme ich? unt wel-sie u-ban nej-me yś? A którym metrem mam pojechać?

Mann:

U5 bis zur Haltestelle Beethovenstrasse. u fynf bys cur hal-te-szte-le be-too-fen-sztra-se Musi pani pojechać U5 do przystanku Beethovenstrasse.

Erika:



187

188


Słówka do zapamiętania links

lynks

lewo

rechts

reśts

prawo

Wo ist…?

wo yst

Gdzie jest…?

Nehmen Sie…!

nej-men zi

Musi pan pojechać / skręcić…

Gehen Sie…!

gejn zi

Musi pan pójść…

die U-Bahn

di u-ban

metro

die Haltestelle

di hal-te-szte-le

przystanek (autobusu, metra, itp.)

Podróż samochodem albo innym pojazdem Do wyrażenia, że poruszamy się pieszo, używamy czasownika gehen (gejn) (iść); zu Fuss gehen (cu fus gejn) (iść pieszo). Podróżowanie wyraża czasownik fahren (fa-ren) (jechać). Do zastosowania czasownika fahren w zdaniu potrzebne są trzy elementy: przyimek mit (myt) (z), łączący się z tym przyimkiem rodzajnik w celowniku oraz określenie typu pojazdu, którym jedziemy. Oto kilka przykładów użycia czasownika fahren w zdaniu: Ich fahre mit dem Auto. (yś fa-re myt dejm au-to) (Jadę samochodem; dosł.: Jadę z samochodem.) Nie musisz posiadać prawa jazdy, żeby wiedzieć, jak zastosować zamieszczone poniżej zwroty dotyczące skręcania. Możesz przecież brać zakręty na rowerze albo deskorolce! By powiedzieć komuś, że powinien skręcić, możesz użyć starego dobrego czasownika fahren. Powiedz: Fahren Sie links / rechts! (fa-ren zi lynks / reśts) (Proszę skręcić w lewo / prawo!; dosł. Proszę pojechać w lewo / prawo.) Można także użyć czasownika abbiegen (ap-gign) (skręcić), by poinstruować kogoś, że powinien skręcić: Biegen Sie links / rechts ab! (bign zi lynks / reśts ab) (Proszę skręcić w lewo / prawo!) Zapamiętaj zwrot, którym posłużysz się, jeśli zgubiłeś drogę: Ich habe mich verfahren. Ich suche… (yś ha-be myś fer-fa-ren. yś zu-che…) (Zgubiłem się. Szukam…). W rozdziale 14. znajdziesz więcej informacji na temat poruszania się samochodem.


Rozdział 12: Pytanie o drogę

Pogawędka Paula wynajęła samochód na jednodniową wycieczkę do Frankfurtu. Jedzie w stronę Bockenheim, dzielnicy Frankfurtu, i zatrzymuje się na stacji benzynowej, by zapytać o drogę. Paula:

Entschuldigen Sie, wie komme ich nach Bockenheim? ent-szul-di-gen zi, wi ko-me yś nach bo-ken-hajm Przepraszam bardzo, którędy dojadę do Bockenheim?

Tankwart:

Nehmen Sie die Ausfahrt Frankfurt-Messe! Das sind ungefähr vier Kilometer von hier. nej-men zi di aus-fart frank-furt me-se! das zynt un-ge-fer fiir ki-lo-mej-ter von hiir Proszę zjechać na Frankfurt-Messe. To około cztery kilometry stąd.

Paula:

Alles klar! Danke! a-les klar! dan-ke Wszystko jasne, dziękuję!

Paula dojeżdża wprawdzie do Bockenheim, ale gubi drogę. Zatrzymuje się i pyta policjanta o drogę. Paula:

Entschuldigen Sie, ich habe mich verfahren! Ich suche den Hessenplatz. ent-szul-di-gen zi, yś ha-be myś fer-fa-ren! yś zu-che dejn he-sen-plac Przepraszam bardzo, zgubiłam się! Szukam Hessenplatz.

Polizei:

Biegen Sie an der nächsten Kreuzung rechts ab. Dann fahren Sie geradeaus, ungefähr einen Kilometer. Der Hessenplatz liegt auf der linken Seite. bign zi an der nejk-sten kroj-cung reśts ap. dan fa-ren zi ge-ra-de-as, un-ge-fer aj-nen ki-lo-mej-ter. der he-sen-plac likt auf der lyn-ken zaj-te Musi pani skręcić na następnym skrzyżowaniu w prawo, potem jechać prosto przez około kilometr. Hessenplatz znajduje się po lewej stronie.

Paula:



189

190


Gierki j zykowe Połącz obrazki z opisami.

1. gegenüber 2. rechts 3. das dritte Haus auf der rechten Seite 4. geradeaus 5. links 6. das zweite Haus auf der linken Seite


Rozdział 13

Pobyt w hotelu W tym rozdziale: ► Jak znaleźć hotel. ► Dokonywanie rezerwacji. ► Zameldowanie: podawanie nazwiska, adresu, numeru pokoju. ► Wymeldowanie i zapłata rachunku.

N

iezależnie od tego, czy podróżujesz rekreacyjnie, czy służbowo, pobyt w wygodnym hotelu jest bardzo ważnym elementem wyjazdu. Ten rozdział powinien pomóc Ci w opanowaniu słownictwa niezbędnego do znalezienia hotelu, zrobienia rezerwacji, wypytania się o wyposażenie. Zajmiemy się także kwestiami meldunkowymi.

Znalezienie hotelu Jeśli potrzebujesz pomocy w znalezieniu hotelu, możesz zaopatrzyć się w księgarni w przewodnik po hotelach, czyli — Hotelführer (ho-tel-fy-rer). Oczywiście informacje o miejscach noclegowych uzyskasz w każdym mieście również w centrum informacji turystycznej, zwanym das Fremdenverkehrsbüro (frem-den-fer-kers-by-ro). Jeśli chcesz zapytać znajomych, czy mogą polecić jakiś hotel, powiedz: Können Sie ein Hotel in … empfehlen? (ky-nen zi ajn ho-tel in … em-pfej-len) (Czy może pan polecić hotel w…?) Ogólnie hotel to po niemiecku das Hotel (das ho-tel). W krajach niemieckojęzycznych można znaleźć całą paletę hoteli oferujących różną atmosferę i różny poziom usług. Na wiejskich terenach i w mniejszych miastach hotele istnieją, ale pod inną nazwą, na przykład:

9 das Hotel garni (das ho-tel gar-nii) (hotel, w którym podaje się wyłącznie śniadanie) 9 der Rasthof / das Motel (der rast-hof / das mo-tel) (hotel znajdujący się przy trasie szybkiego ruchu)

9 das Gasthaus / der Gasthof (das gast-haus / der gast-hof) (gospoda oferująca picie, jedzenie i najczęściej nocleg)

9 die Pension (di pen-zjon) lub das Fremdenzimmer (das frem-den-cy-mer) (hotel oferujący

zwykle tylko swoim gościom pełne wyżywienie — śniadanie, obiad i kolację — lub niepełne wyżywienie — śniadanie, obiad lub kolację)


192


9 die Jugendherberge (di ju-gent-her-ber-ge) (schronisko młodzieżowe; w Austrii,

Niemczech i Szwajcarii schroniska są bardzo wygodne i czasem mają dość wysoki standard)

9 die Ferienwohnung (di fer-jen-woo-nung) („mieszkanie na wakacje” — wyposażone mieszkanie w wakacyjnych kurortach)

Rezerwacja pokoi Najlepiej jest zarezerwować pokój dużo wcześniej — w sezonie albo w czasie imprez miejsca hotelowe są w większości zajęte. Jeśli nie zrobiłeś rezerwacji i masz trudności ze znalezieniem noclegu, pamiętaj, że większa jest na to szansa na obrzeżach miasta niż w centrum. Możesz poprosić o pomoc w Fremdenverkehrsbüro (więcej informacji na ten temat w poprzednim podrozdziale). Rezerwacji pokoi hotelowych zwykle dokonuje się przez telefon (zanim sięgniesz po słuchawkę, zajrzyj do rozdziału 9). Kiedy zadzwonisz, powiedz: Ich möchte gern ein Zimmer reservieren. (yś myś-te gern ajn cy-mer re-zer-wi-ren) (Chciałbym zarezerwować pokój.) Jeśli chciałbyś zarezerwować więcej niż jeden pokój, musisz po prostu wstawić odpowiednią liczbę: zwei (cwaj) (dwa), drei (draj) (trzy) Zimmer (cy-mer) itd. W zależności od tego, kto odbierze telefon, możesz od razu poprosić o rezerwację.

Jak powiedzieć, kiedy i jak długo chcesz zostać Osoba, która odbierze telefon, prawdopodobnie zasypie Cię serią pytań w celu dokonania rezerwacji. Wśród pierwszych może być: Von wann bis wann möchten Sie Ihr Zimmer reservieren? (fon wan bys wan myśten zi ir cy-mer re-zer-wi-ren) (Na kiedy chciałby Pan zarezerwować pokój?) Zanim zadzwonisz, by dokonać rezerwacji, upewnij się, że zapoznałeś się z treścią rozdziału 15. dotyczącego znajomości kalendarza i dat i potrafisz poprawnie je podać. Oto zwroty, dzięki którym wyjaśnisz, ile dni chciałbyś przebywać w hotelu i w jakim terminie:

9 Ich möchte gern ein Zimmer für … Nächte reservieren. (yś myś-te gern ajn cy-mer fyr … neś-te re-zer-wi-ren) (Chciałbym zarezerwować pokój na … nocy.)

9 Ich möchte gern ein Zimmer vom 11. 3 bis zum 15. 3 reservieren. (yś myś-te gern ajn cy-mer fom elf-ten dry-ten bys cum fynf-cejn-ten dry-ten re-zer-wi-ren) (Chciałbym zarezerwować pokój od 11 do 15 marca.)

Jaki to ma być pokój Osoba dokonująca Twojej rezerwacji z pewnością zapyta: Was für ein Zimmer möchten Sie gern? (was fyr ajn cy-mer myś-ten zi gern) (Jaki pokój pan sobie życzy?)


Rozdział 13: Pobyt w hotelu

Was für…? (was fyr) (Jaki / Jakiego rodzaju…?) Ten zwrot warto zapamiętać. Może pojawić się zawsze, 9 Was für einen Rasthof suchen Sie? (was fyr aj-nen kiedy rozmawiasz z dostarczycielem jakichkolwiek usług rast-hof zu-chen zi) (Jakiego noclegu pan szuka?) — od sprzedawcy po pracownika Fremdenverkehrsbüro. Pamiętaj, że w pytaniu Was für…? zawsze używa się Tak postawione pytanie pozwoli wybrać dokładnie to, rodzajnika nieokreślonego w bierniku. Więcej informacji czego sobie życzysz, na przykład: o bierniku znajdziesz w rozdziale 2.

9 Was für eine Ferienwohnung möchten Sie? (was

fyr aj-ne fer-jen-woo-nung myś-ten zi) (Jakiego pokoju pan szuka?)

Możesz przejąć inicjatywę i zacząć od specyfikacji pokoju: Ich hätte gern… (yś he-te gern…) (Chciałbym…) Zakończ zdanie jednym z następujących określeń (albo ich kombinacją), by poinformować, jaki pokój sobie życzysz:

9 ein Einzelzimmer (ajn ein-cel-cy-mer) (pokój jednoosobowy) 9 ein Doppelzimmer (ajn dopl-cy-mer) (pokój dwuosobowy) 9 ein Zimmer mit… (ajn cy-mer myt) (pokój z…) • • • •

Dusche (du-sze) (prysznicem) Bad (baat) (wanną) zwei Einzelbetten (cwaj ajn-cel-be-ten) (dwoma łóżkami) einem Doppelbett (aj-nem dopl-bet) (jednym łóżkiem dwuosobowym)

Pytanie o cenę Z całą pewnością będziesz również zainteresowany ceną pokoju hotelowego. Oto możliwości pytań zależnie od tego, czy chcesz zapytać o podstawową cenę pokoju, czy z dodatkami:

9 Was kostet das Zimmer pro Nacht? (was kos-tet das cy-mer pro nacht) (Ile kosztuje jeden nocleg / jedna doba?)

9 Was kostet eine Übernachtung mit Frühstück? (was kos-tet aj-ne y-ber-nach-tung myt fry-sztyk) (Ile kosztuje nocleg ze śniadaniem?)

9 Was kostet ein Zimmer mit Vollpension? (was kos-tet ajn cy-mer myt fol-pen-zjon) (Ile kosztuje pokój z pełnym wyżywieniem?)

9 Was kostet ein Zimmer mit Halbpension? (was kos-tet ajn cy-mer myt halp-pen-zjon) (Ile kosztuje pokój z niepełnym wyżywieniem?)


193

194


Finalizacja rezerwacji Jeśli pokój jest wolny i cena Ci odpowiada, możesz zakończyć transakcję, mówiąc: Können Sie das Zimmer bitte reservieren? (ky-nen zi das cy-mer by-te re-zer-wi-ren) (Czy mogę prosić o rezerwację pokoju?)

Pogawędka Klaus i Ulrike Huber wybierają się na wakacje do Austrii. Znaleźli hotel w miejscowości, w której chcą się zatrzymać. Klaus dzwoni do hotelu Staiger i rozmawia z recepcjonistką. Rezeption:

Hotel Staiger, guten Tag. ho-tel staj-ger, gutn taak Hotel Staiger, dzień dobry.

Klaus:

Guten Tag, ich möchte ein Zimmer reservieren. Vom 15. bis zum 23. Juni. gutn taak, yś myś-te ajn cy-mer re-zer-wi-ren. fom fynf-cejn-ten bys cum draj-unt-cwan-cik-sten ju-ni Dzień dobry, chciałbym zarezerwować pokój od 15 do 23 czerwca.

Rezeption:

Ja, das geht. Was für ein Zimmer möchten Sie? ja, das gejt. was fyr ajn cy-mer myś-ten zi Proszę bardzo. Jaki pokój sobie pan życzy?

Klaus:

Ein Doppelzimmer mit Bad, bitte. Was kostet das Zimmer pro Nacht? ajn dopl-cy-mer myt baat, by-te. was kos-tet das cy-mer pro nacht Poproszę pokój dwuosobowy z łazienką. Ile kosztuje taki pokój za dobę?

Rezeption:

100 Euro für Übernachtung mit Frühstück. ajn-hun-dert oj-ro fyr y-ber-nach-tung myt fry-sztyk Za nocleg ze śniadaniem.

Klaus:

Gut, können Sie es bitte reservieren? Mein Name ist Huber. gut, ky-nen zi es by-te re-zer-wi-ren? majn na-me yst hu-ber Dobrze, czy mogłaby go pani zarezerwować? Moje nazwisko Huber.

Rezeption:

Geht in Ordnung, Herr Huber. gejt in ord-nung, her hu-ber Oczywiście, proszę pana.

Klaus:




Słówka do zapamiętania das Fremdenverkehrsbüro

das frem-den-ferkers-by-ro

centrum informacji turystycznej

das Einzelzimmer

das ajn-cel-cy-mer

pokój jednoosobowy

das Doppelzimmer

das dopl-cy-mer

pokój dwuosobowy

das Bad

das baat

łazienka

die Dusche

di du-sze

prysznic

Geht in Ordnung!

gejt in ord-nung

Dobrze / Załatwione.

Zameldowanie: nazwiska, adresy i numery pokojów Kiedy przyjedziesz do hotelu, musisz zameldować się w Rezeption (re-cep-cjon) (recepcji). By poinformować recepcjonistkę, że masz rezerwację, powiedz: Ich habe ein Zimmer reserviert. (yś ha-be ajn cy-mer re-zer-wirt) (Mam rezerwację.) Oczywiście nie zapomnij o podaniu swojego nazwiska: Mein Name ist… (majn na-me yst…) (Nazywam się…).

Jak długo zamierza pan zostać? Jeśli nie masz rezerwacji albo jeśli recepcjonistka chce sprawdzić długość Twojego pobytu, może zapytać: Wie lange bleiben Sie? (wi lan-ge blaj-ben zi) (Jak długo zamierza pan zostać?) Na pytanie o długość pobytu możesz odpowiedzieć następująco: Ich bleibe / Wir bleiben… (yś blaj-be / wir blaj-ben) (Zamierzam(y) zostać…) I zakończyć na przykład tak:

9 …nur eine Nacht. (nur aj-ne nacht) (…tylko jedną noc.) 9 …drei Tage. (draj ta-ge) (…trzy dni.) 9 …eine Woche. (aj-ne wo-che) (…tydzień.)


195

196


Wypełnianie formularza zameldowania W niektórych hotelach w ramach obowiązku meldunkowego trzeba wype ni formularz, das Formular (das for-mu-lar). Recepcjonistka wręczy Ci go, mówiąc na przyk ad: Bitte füllen Sie dieses Formular aus. (by-te fy-len zi di-zes for-mu-lar aus) (Proszę wype ni ten formularz.) Do wype nienia formularza potrzebne Ci będą różne informacje. W większo ci przypadków wystarczą nazwisko i adres, ale czasem wymagane są również inne dane:

9 Name / Vorname (na-me / for-na-me) (nazwisko / imię) 9 Strasse / Nummer (Nr.) (sztra-se / nu-mer) (ulica / numer) 9 Postleitzahl / Wohnort (post-lajt-cal / woon-ort) (kod pocztowy / miejscowo ) 9 Geburtsdatum / Geburtsort (ge-burts-da-tum / ge-burts-ort) (data urodzenia / miejsce urodzenia)

9 Nationalität (na-cjo-na-li-tet) (narodowo ) 9 Beruf (be-ruf) (zawód) 9 Passnummer (pas-nu-mer) (numer paszportu) 9 Kraftfahrzeugkennzeichen (kraft-far-cojk-ken-zaj-sein) (numer rejestracyjny pojazdu) 9 Ort / Datum (ort / da-tum) (miejsce / data) 9 Unterschrift (un-ter-szryft) (podpis)

Zabawa z kluczami Kiedy już się zameldowa e , recepcjonistka poinformuje Cię, jaki masz numer pokoju: Sie haben Zimmer Nummer 203. (zi habn cy-mer nu-mer cwaj-hun-dert-draj) (Numer pa skiego pokoju to 203.) Zwykle numer pokoju widnieje na kluczu. W niektórych hotelach, zwykle w mniejszych miejscowo ciach, klucz przed wyj ciem na miasto należy zostawi w recepcji. Kiedy wracasz do hotelu i chcia by poprosi o wydanie klucza, możesz powiedzie na przyk ad:

9 Können Sie mir bitte den Schlüssel für Zimmer … geben? (ky-nen zi mir by-te

dejn szly-sel fyr cy-mer … gej-ben) (Czy mogę prosi o wydanie klucza do pokoju…?)

9 Den Schlüssel für Zimmer … bitte. (dejn szly-sel fyr cy-mer … by-te). (Proszę klucz do pokoju…).

Baga w d o Z całą pewnością będziesz podró ować z jakimś baga em, (walizki). Nie, to nie pomyłka. Jedyną ró nicę między liczbą das Gepäck (das ge-pek). Twoim baga em mo e być der pojedynczą i mnogą tego rzeczownika stanowi rodzajnik. Koffer (der ko-fer) (walizka) lub nawet die Koffer (di ko-fer)



Śniadanie w hotelu Większość hoteli oferuje na śniadanie szwedzki stół, z którego możesz wybrać wszystko, począwszy od płatków do mleka i jajek, po pieczywo, soki, dżem i ser. Jednakże w mniejszych miastach lub hotelach możesz

otrzymać typowe niemieckie śniadanie: bułki i chleb, jajka na miękko, wybór wędlin i serów. Jeśli nie możesz obyć się bez jajecznicy, będziesz musiał złożyć specjalne zamówienie!

Jak zapytać o wyposażenie Być może zechcesz zapytać, jakie udogodnienia oferuje Twój hotel. Czy w pokoju jest telefon albo minibar? Czy w hotelu znajduje się pralnia?

Twój pokój Jeśli chcesz zapytać o specjalne wyposażenie pokoju, zacznij od: Hat das Zimmer…? (hat das cy-mer…) (Czy w pokoju jest…?) I zakończ jednym z następujących określeń:

9 …Kabelfernsehen? (ka-bel-fern-ze-jen) (…telewizja kablowa?) 9 …Satellitenfernsehen? (za-te-li-ten-fern-ze-jen) (…telewizja satelitarna?) 9 …ein Telefon? (ajn te-le-fon) (…aparat telefoniczny?) 9 …eine Minibar? (aj-ne mi-ni-bar) (…minibar?) Jeśli pragniesz jedynie zamknąć drzwi i odpocząć, możesz postarać się, by nikt z personelu Ci nie przeszkadzał, wywieszając na klamce następującą informację (na pewno znajdziesz ją gdzieś w swoim pokoju): Bitte nicht stören! (by-te nyśt szty-ren) (Nie przeszkadzać!)

Hotel Hotel może oferować szereg usług. Zwykle są one wyszczególnione na broszurce lub karcie dań, które znajdują się w Twoim pokoju. Jednakże jeśli nie zauważysz żadnych pisemnych informacji na ten temat, możesz zadzwonić do recepcji i zapytać: Hat das Hotel…? (hat das ho-tel) (Czy hotel oferuje…?) Powyższe zdanie możesz uzupełnić m.in. tak:

9 …eine Sauna? (aj-ne zau-na) (…saunę?) 9 …ein Schwimmbad? (ajn szwym-baat) (…basen?) 9 …einen Faxdienst? (aj-nen faks-dinst) (…faks?) 9 …einen Wäschedienst? (aj-nen we-sze-dinst) (…pralnię?) 9 …eine Klimaanlage? (aj-ne kli-ma-an-la-ge) (…klimatyzację?) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

197

198


9 …eine Hotelgarage? (aj-ne ho-tel-ga-ra-że) (…garaż?) 9 …einen Parkplatz? (aj-nen park-plac) (…parking?) A oto pytania, za pomocą których zapytasz o niadanie i obs ugę pokoju:

9 Wann wird das Frühstück serviert? (wan wyrt das fry-sztyk ser-wirt) (O której podaje się niadanie?)

9 Gibt es Zimmerservice? (gipt es cy-mer-ser-wis) (Czy oferują pa Umiejętno

stwo obs ugę pokoju?)

sprawdzenia, czy są dla Ciebie jakie wiadomo ci, u atwia życie w hotelu:

Hat jemand eine Nachricht für mich hinterlassen? (hat je-mant aj-ne nach-ry t fyr my hin-ter-lasn) (Czy są dla mnie jakie wiadomo ci?)

Pogaw dka Klaus i Ulrike Huber dotarli do swojego hotelu w Austrii. Zaparkowali przed wejściem i udają się do recepcji, by się zameldować. Klaus:

Guten Abend! Mein Name ist Huber. Wir haben ein Zimmer reserviert. gutn a-bent majn na-me yst hu-ber. wir habn ajn cy-mer re-zer-wirt Dobry wieczór, moje nazwisko Huber. Mamy rezerwację.

Rezeption:

Ja richtig, ein Doppelzimmer mit Bad. Bitte füllen Sie dieses Formular aus. ja ryś-tyś, ajn dopl-cy-mer myt baat. by-te fy-len zi di-zes for-mu-lar aus Tak, zgadza się, pokój dwuosobowy z łazienką. Proszę wypełnić ten formularz.

Klaus:

Haben Sie eine Garage oder einen Parkplatz? habn zi aj-ne ga-ra-że o-der aj-nen park-plac Czy mają państwo garaż albo parking?

Rezeption:

Der Parkplatz ist hinter dem Hotel. Und hier ist Ihr Zimmerschlüssel, Nummer 203. der park-plac yst hin-ter dejm ho-tel. unt hir yst ir zy-mer-szly-sel, nu-mer cwaj hun-dert-draj Parking znajduje się na tyłach hotelu. A oto państwa klucz, pokój numer 203.

Ulrike:

Wann servieren Sie Frühstück? wan ser-wi-ren zi fry-sztyk O której serwują państwo śniadanie?

Rezeption:

Von sieben bis zehn Uhr. fon zibn bys cejn ur Od siódmej do dziesiątej.

Ulrike:




Słówka do zapamiętania bleiben

blaj-ben

zostawać

das Formular

das for-mu-lar

formularz

ausfüllen

aus-fy-len

wypełnić

der Schlüssel

der szly-sel

klucz

Bitte nicht stören!

by-te nyśt szty-ren

Nie przeszkadzać!

der Zimmerservice

der cy-mer-ser-wis

room service

der Parkplatz

der park-plac

parking

Wymeldowanie i płacenie rachunku Kiedy Twój pobyt dobiegł końca, trzeba wymeldować się z hotelu i zapłacić rachunek. „Wymeldować się” w tym kontekście to „opuścić / zwolnić pokój”, po niemiecku das Zimmer räumen (das cy-mer roj-men). Jeśli chcesz się dowiedzieć, do której musisz opuścić pokój, zapytaj: Bis wann müssen wir das Zimmer räumen? (bys wan my-sen wir das cy-mer roj-men) (Do której musimy opuścić pokój?)

Jak poprosić o rachunek Gdy wymeldowujemy się z hotelu, często używamy słowa: abreisen (ap-raj-zen), które znaczy „odjeżdżać”. Kiedy wyjeżdżasz, zanieś klucz do recepcji i poinformuj o swoim zamiarze, mówiąc: Ich reise ab. / Wir reisen ab. (yś raj-ze ap / wir raj-zen ap) (Wyjeżdżam[y].) Powyższy zwrot zwykle wystarczy, by recepcjonistka zaczęła przygotowywać rachunek. Jednakże jeśli musisz natychmiast wyjechać i zależy Ci na czasie, powiedz: Kann ich bitte die Rechnung haben? (kan yś by-te di rech-nung habn) (Czy mogę prosić o rachunek?) W rozdziale 5. znajdziesz wszystkie potrzebne informacje na temat rachunków, płatności kartą kredytową i niezbędnych sformułowań.

Dawanie napiwku w hotelu Mimo że zwykle usługi wliczone są w cenę pokoju, czasem możesz chcieć wręczyć napiwek — das Trinkgeld (das trynk-gelt) — na przykład portierowi, który wniesie Twój bagaż. W tym wypadku wystarczy 1 lub 2 euro.


W niektórych hotelach możesz również znaleźć małe koperty, w których zostawia się napiwek dla pokojówki. W zależności od hotelu i od usługi zostawia się średnio 5 euro na tydzień.

199

200


Jak zapytać o opłaty specjalne Oczywiście za dodatkowe usługi obowiązują dodatkowe opłaty. Chcesz zapytać o wysokość rachunku za telefon albo poinformować recepcjonistkę, że wziąłeś coś z minibaru? Oto, jak to zrobić:

9 Können Sie mir sagen, wie hoch Heine Telefonrechnung war? (ky-nen zi mir sa-gen,

wi hoch maj-ne te-le-fon-rech-nunk war) (Czy może mi pani powiedzieć, ile wyniósł mój rachunek telefoniczny?)

9 Ich habe … aus der Minibar genommen. (yś ha-be … aus der mi-ni-bar ge-no-men) (Wziąłem … z mini-baru.)

Krótkie rozstanie w hotelu Jeśli nie zamierzasz jeszcze wyjeżdżać, ale musisz wymeldować się z hotelu, możesz poprosić o przechowanie bagażu na kilka godzin (większość hoteli na to zezwala): Können wir unser / Kann ich mein Gepäck bis … Uhr hier lassen? (ky-nen wir un-zer / kan yś majn ge-pek bys … ur hir lasn) (Czy możemy zostawić tu nasz / Czy mogę zostawić tu swój bagaż do godziny…?) Kiedy wróciłeś po odbiór bagażu, powiedz: Können wir bitte unser / Kann ich bitte mein Gepäck haben? (ky-nen wir by-te un-zer / kan yś by-te majn ge-pek habn) (Czy można prosić o wydanie bagażu?) Jesteś gotów do wyjazdu na lotnisko albo stację kolejową? Jeśli chcesz, by recepcjonistka wezwała taksówkę, poproś: Können Sie mir bitte ein Taxi bestellen? (ky-nen zi mir by-te ajn ta-ksi be-szte-len) (Czy mogłaby mi pani wezwać taksówkę?) Sprawdź wcześniej nazwę miejsca, do którego jedziesz, ponieważ recepcjonistka zapyta, dokąd zamierzasz się udać z hotelu: Wo möchten Sie hin? (wo myś-ten zi hin) (Dokąd pan jedzie?)

Pogawędka Klaus i Ulrike Huber zamierzają jechać dalej i odkrywać kolejne części kraju. Udają się więc do recepcji, by wymeldować się z hotelu. Klaus:


Guten Morgen! Wir reisen heute ab. Kann ich bitte die Rechnung haben? gutn morgn! wir raj-zen hoj-te ab. kan yś by-te di rech-nung haben Dzień dobry! Dziś wyjeżdżamy. Czy mogę prosić o rachunek?

Rozdział 13: Pobyt w hotelu Rezeption:

Sicher, einen Moment bitte. Haben Sie gestern Abend noch etwas aus der Minibar genommen? zi-sier, aj-nen mo-ment by-te. habn zi ges-tern a-bent noch et-was aus der mi-ni-bar ge-no-men Oczywiście, jedną chwileczkę. Czy wzięli coś państwo wczoraj wieczorem z minibaru?

Klaus:

Ja, zwei Bier. Können Sie mir sagen, wie hoch meine Telefonrechnung war? ja, cwaj biir. ky-nen zi mir sa-gen, wi hoch maj-ne te-le-fon-rechnunk war) Tak, dwa piwa. Czy może mi pani powiedzieć, ile wyniósł mój rachunek telefoniczny?

Rezeption:

Ja, 4 Euro. ja, fiir oj-ro Tak, 4 euro.

Klaus:

Kann ich mit Kreditkarte bezahlen? kann yś myt kre-dit-kar-te be-ca-len Czy mogę zapłacić kartą?

Rezeption:

Selbstverständlich. Unterschreiben Sie bitte hier. zelpst-fer-sztent-lyś. un-ter-szraj-ben zi by-te hiir Oczywiście. Proszę tu podpisać.

Klaus:

Vielen Dank und auf Wiedersehen! fi-len dank unt auf wi-der-zejn Dziękuję bardzo i do zobaczenia!

Rezeption:

Gute Reise! gu-te raj-ze Szczęśliwej podróży!

Słówka do zapamiętania abreisen

ap-raj-zen

odjeżdżać

das Gepäck

das ge-pek

bagaż

selbstverständlich

zelpst-fer-sztent-lyś

oczywiście

Gute Reise!

gu-te raj-ze

Szczęśliwej podróży!


201

202


Gierki j zykowe Uzupełnij pytania jednym z poniższych słów. Wo

Was für

Wie

Wann

Was

1.

kostet das Zimmer? (Ile kosztuje pokój?)

2.

lange bleiben Sie? (Jak długo pan zostaje?)

3.

wird das Frühstück serviert? (O której serwujecie państwo śniadanie?)

4.

möchten Sie hin? (Dokąd chce się pan udać?)

5.

ein Zimmer möchten Sie? (Jaki pokój sobie pan życzy?)


Rozdział 14

Podróżowanie: samoloty, pociągi, taksówki, autobusy W tym rozdziale: ► Odlot z lotniska. ► Wynajem samochodu. ► Odczytywanie map i znaków drogowych. ► Odjazd ze stacji kolejowej. ► Podróż samolotem, pociągiem, taksówką i autobusem.

W

tym rozdziale podamy Ci wszystkie niezbędne informacje na temat sprzedaży biletów, odprawy paszportowej, wypożyczenia samochodu i kontroli biletowej. Podpowiemy również, jak poprosić o pomoc przechodnia — nie tracąc głowy, z uśmiechem i uprzejmie.

Na lotnisku Pierwsze, co rzuca się w oczy na lotnisku, to kolejki. Kolejki są wszędzie — od stanowiska z biletami po odprawę bagażu. Przy tak wielu kolejkach nie warto tracić czasu na stanie w niewłaściwej. Z naszą pomocą wszystko pójdzie jak z płatka! Większość personelu na lotnisku włada kilkoma językami, a już na pewno oprócz niemieckiego wszędzie porozumiesz się po angielsku — na polski raczej nie masz co liczyć. Tak gwoli wyjaśnienia: to, co trzymasz w dłoni, to das Flugticket / der Flugschein (das fluk-ti-ket / der fluk-szajn) (bilet lotniczy). Z dużym prawdopodobieństwem jest to również das Rückflugticket (das ryk-fluk-ti-ket) (bilet powrotny). Po odprawie otrzymasz die Bordkarte (di bord-kar-te) (kartę pokładową).

Odbiór biletu Jeśli wcześniej nie otrzymałeś biletu lotniczego pocztą, musisz odebrać go na lotnisku. Najpierw należy odnaleźć stanowisko Twoich linii lotniczych. Jeśli nie możesz go znaleźć (a czasem tak się zdarza), zapytaj pracownika o wskazanie właściwego stanowiska: Wo ist der … -Schalter? (wo yst der …-szal-ter) (Gdzie znajduje się stanowisko…?) Kiedy już do niego dotrzesz, po prostu powiedz, że chciałbyś odebrać bilet: Ich möchte mein Ticket abholen. (yś myś-te majn ti-ket ap-ho-len) (Chciałbym odebrać bilet.)


204

Część III: Niemiecki w podróży Po otrzymaniu biletu możesz zapytać: Wann muss ich einchecken? (wan mus yś ajn-cze-ken) (O której rozpocznie się wpuszczanie na pokład?), aby upewnić się, o której masz znaleźć się przy wejściu do samolotu. Powinieneś także zapytać, ile bagażu wolno wziąć z sobą na pokład: Wie viele Gepäckstücke kann ich mitnehmen? (wi fi-le ge-pek-szty-ke kan yś myt-nej-men) (Ile walizek mogę z sobą zabrać?).

Odprawa Podczas odprawy pracownik linii lotniczych zada Ci kilka pytań:

9 Haben Sie Gepäck? (habn zi ge-pek) (Czy ma pan bagaż?) 9 Wo möchten Sie sitzen, am Fenster oder am Gang? (wo myś-ten zi zy-cen, am fens-ter o-der am gang) (Gdzie chce pan siedzieć, przy oknie czy przy przejściu?)

W odpowiedzi na to pytanie możesz odpowiedzieć krótko: am Fenster / am Gang (am fens-ter / am gang) (przy oknie / przy przejściu), w zależności od preferencji. Możesz także zapytać o szczegóły dotyczące podróży:

9 Wie lange dauert der Flug? (wi lan-ge da-uert der fluk) (Jak długo trwa lot?) 9 Wann fliegt die Maschine ab? (wan flikt di ma-szi-ne ap) (O której odlatuje samolot?)

Jeśli jesteś na lotnisku, by kogoś odebrać, możesz zapytać: Wann kommt die Maschine aus … an? (wan komt di ma-szi-ne aus … an) (O której przylatuje samolot z…?)

Słówka do zapamiętania das Flugticket / der Flugschein

das fluk-ti-ket der fluk-szajn

bilet lotniczy

das Rückflugticket

das ryk-fluk-ti-ket

bilet powrotny

die Bordkarte

di bord-kar-te

karta pokładowa

das Gepäck

das ge-pek

bagaż

Handgepäck

hand-ge-pek

bagaż podręczny

das Flugzeug / die Maschine

das fluk-cojg di ma-szi-ne

samolot

der Flug

der fluk

lot

abholen

ap-ho-len

odebrać (kogoś)

dauern

da-uern

trwać


Rozdzia 14: Podró owanie: samoloty, poci gi, taksówki, autobusy

Pogaw dka Frau Schöller leci pilnie do Londynu. Na lotnisku zmierza prosto do stanowiska Lufthansy, by odebrać bilet. Frau Schöller: Guten Morgen. Ich möchte mein Ticket abholen. gutn morgn. yś myś-te majn ti-ket ap-ho-len Dzień dobry, chciałabym odebrać bilet. Angestellter:

Ihr Name bitte. ir na-me by-te Pani nazwisko?

Frau Schöller: Schöller. schy-ler Angestellter:

Hier, Frau Schöller. Ein Rückflugticket nach London. Flug LH 83. hiir, frau schy-ler. ajn ryk-fluk-ti-ket nach lon-don. fluk el-ha acht-draj Proszę bardzo. Bilet do Londynu powrotny. Lot LH 83.

Frau Schöller: Wann fliegt die Maschine ab? wan flikt di ma-szi-ne ap? O której jest odlot? Angestellter:

Pünktlich um 11.15 Uhr. Wo möchten Sie sitzen, am Fenster oder am Gang? pynkt-lyś um elf ur fynf-cejn. wo myś-ten zi zy-cen, am fens-ter o-der am gang Punktualnie o 11.15. Gdzie chce pani siedzieć, przy oknie czy przy przejściu?

Frau Schöller: Am Fenster bitte. am fens-ter by-te Proszę przy oknie. Angestellter:

Sie haben Platz 15A, einen Fensterplatz. Hier ist Ihre Bordkarte. Haben Sie Gepäck? zi habn plac fynf-cejn a, aj-nen fen-ster-plac. hiir yst i-re bort-kar-te. habn zig ge-pek Pani miejsce to 15A, przy oknie. Oto karta pokładowa. Czy ma pani bagaż?

Frau Schöller: Meine kleine Reisetasche hier nehme ich als Handgepäck. maj-ne klaj-ne raj-ze-ta-sze hiir nej-me yś als hand-ge-pek Moją małą torbę podróżną wezmę jako bagaż podręczny. Angestellter:

Dann können Sie direkt zum Flugsteig gehen. dan ky-nen zi di-rekt cum fluk-sztajk ge-jen W takim razie może pani od razu przejść do wejścia do samolotu.

Frau Schöller: Danke. dan-ke Dziękuję.


205

206


Słówka do zapami tania der Abflug

der ap-flug

odlot

die Ankunft

di an-kunft

przylot (równie przyjazd)

der Flugsteig

der fluk-sztajk

wej cie do samolotu

mitnehmen

myt-nej-men

wzi

einchecken

ajn-cze-ken

przej

fliegen

fli-gen

lata

abfliegen

ap-fli-gen

odlecie samolotem

ankommen

an-kommen

przyby

pünktlich

pynkt-ly

punktualnie

verspätet

fer-szpej-tet

opó niony

z sob odpraw lotnicz

Przejście przez kontrol paszportow Po przylocie obs uga zwykle kieruje pasażerów do kontroli paszportowej — die Passkontrole (di pas-kon-tro-le), więc miej paszport pod ręką. Zwykle można wybra między dwoma kolejkami; jedna jest dla EU-Bürger (e-u-byr-ger) (obywatele krajów Unii Europejskiej), a druga dla Nicht-EU-Bürger (nyśt-e-u-byr-ger) (obywatele krajów spoza Unii Europejskiej). Po przej ciu kontroli paszportowej następuje odbiór bagażu, a potem kontrola celna — der Zoll (der col), gdzie by może Twój bagaż zostanie sprawdzony. Przy przekraczaniu wewnętrznych granic Unii Europejskiej — die Europäische Union (di oj-ro-pe-i-sze u-nią) — nie są konieczne paszporty. Tak więc na przyk ad możesz zorientowa się, że nie jeste już w Niemczech, a we Francji tylko po tym, że nagle drogowskazy zaczną by podawane we francuskim języku. Poza tym z jednego kraju Unii do drugiego można przewozi w a ciwie nieograniczoną ilo towarów. Po d ugim locie pewnie marzysz tylko o tym, by jak najszybciej opu ci lotnisko, ale masz jeszcze do przebycia dwa etapy. By pomóc Ci w k opotach, przedstawiamy poniżej listę zwrotów, które przydają się w trakcie kontroli paszportowej:

9 der Reisepass / der Pass (der raj-ze-pas / der pas) (paszport) 9 EU-Bürger (e-u-byr-ger) (obywatele krajów Unii Europejskiej) 9 Nicht-EU-Bürger (nyśt-e-u-byr-ger) (obywatele krajów spoza Unii Europejskiej) 9 Ich bin im Urlaub hier. (y bin im ur-laup hiir) (Jestem tu na urlopie.) 9 Ich bin geschäftlich hier. (y bin ge-szeft-ly hiir) (Jestem tu s użbowo.) 9 Ich bin auf der Durschreise nach… (y bin auf der durś-raj-ze nach…) (Jestem tu przejazdem do…).


Rozdział 14: Podróżowanie: samoloty, pociągi, taksówki, autobusy

Przejście przez odprawę celną Przebyłeś pierwszą przeszkodę i zmierzasz do odprawy celnej. Czy jesteś jednym z tych ludzi, którzy czują się winni, nawet jeśli nic nie mają na sumieniu? Celnicy potrafią sprawić, że możesz tak się poczuć. Warto wiedzieć, jak odpowiedzieć na ich pytania szybko i satysfakcjonująco, by całe zamieszanie mieć jak najprędzej za sobą. Przy odprawie celnej — der Zoll (der col) — zwykle masz do wyboru dwie opcje: anmeldepflichtige Waren (an-mel-dep-flich-ti-ge wa-ren) (towary do oclenia) albo anmeldefreie Waren (an-mel-de-fra-je wa-ren) (nic do oclenia). Jak dotąd bez kłopotu. Oczywiście celnik może zapytać Cię osobiście, czy masz coś do oclenia: Haben Sie etwas zu verzollen? (habn zi et-was cu fer-co-len) (Czy ma pan coś do oclenia?) albo Haben Sie etwas anzumelden? (habn zi et-was an-cu-mel-den) (Czy ma pan coś do oclenia?) Na to pytanie możesz odpowiedzieć następująco:

9 Ich möchte … anmelden. (yś myś-te … an-mel-den) (Chciałbym oclić…) 9 Ich habe nichts zu verzollen. (yś ha-be nyśts cu fer-co-len) (Nie mam nic do oclenia.) Celnik, nawet jeśli obdarzy Cię najpiękniejszym uśmiechem świata, może wyrazić zamiar sprawdzenia Twojego mało podejrzanego bagażu: Bitte öffnen Sie diesen Koffer / diese Tasche. (by-te yf-nen zi di-zen ko-fer / di-ze ta-sze) (Proszę otworzyć tę walizkę / torbę.) A jeśli celnik zapyta, co masz zamiar zrobić z zakupionym towarem, możesz odpowiedzieć:

9 Es ist für meinen persönlichen Gebrauch. (es yst fyr maj-nen per-zyn-li-sien ge-brauch) (To na mój prywatny użytek.)

9 Es ist ein Geschenk. (es yst ajn ge-szenk) (To prezent.)

Podróżowanie samochodem Drogi, po których z całą pewnością będziesz podróżować, to Autobahn (au-to-ban) (autostrada — od czterech do sześciu pasów ruchu), Bundesstrasse (bun-des-sztra-se) (trasa szybkiego ruchu — od dwóch do czterech pasów ruchu) lub Nationalstrasse (na-cjo-nal-sztra-se) w Szwajcarii, oraz Landstrasse (lant-sztra-se) (droga dwupasmowa).

Wynajem samochodu Jeśli zdecydowałeś się wynająć auto, skieruj kroki do Autovermietung (au-to-fer-mi-tung) (firma zajmująca się wynajmem aut). A kiedy już tam trafisz, powiedz: Ich möchte ein Auto mieten. (yś myś-te ajn au-to mi-ten) (Chciałbym wynająć samochód.)


207

208

Część III: Niemiecki w podróży Pracownik zapyta Cię, jakie auto sobie życzysz, na przykład tak: Was für ein Auto möchten Sie? (was fyr ajn au-to myś-ten zi) (Jaki samochód sobie pan życzy?) Możesz odpowiedzieć z użyciem następujących zwrotów:

9 ein zweitüriges / viertüriges Auto (ajn cwaj-ty-ru-ges / fiir-ty-ri-ges au-to) (samochód dwu- / czterodrzwiowy)

9 einen Kombi (aj-nen kom-bi) (kombi) 9 einen Automatikwagen (aj-nen au-to-ma-tik-wa-gen) (samochód z automatyczną skrzynią biegów)

9 einen Schaltwagen (aj-nen szalt-wa-gen) (samochód z manualną skrzynią biegów) Może paść również jedno z poniższych pytań:

9 Für wie lange möchten Sie den Wagen mieten? (fyr wi lan-ge myś-ten zi dejn wa-gen mi-ten) (Na jak długo chciałby pan wynająć samochód?)

9 Ab wann möchten Sie den Wagen mieten? (ap wan myś-ten zi dejn wa-gen mi-ten) (Od kiedy chciałby pan wynająć samochód?)

9 Bis wann möchten Sie den Wagen mieten? (bys wan myś-ten zi dejn wa-gen mi-ten) (Do kiedy chciałby pan wynająć samochód?)

9 Wann / Wo möchten Sie den Wagen zurückgeben? (wan / wo myś-ten zi dejn wa-gen cu-ryk-gej-ben) (Kiedy / Gdzie chciałby pan zwrócić samochód?)

Możesz na to odpowiedzieć:

9 Ich brauche den Wagen für… (yś brau-che dejn wa-gen fyr…) (Potrzebuję samochodu na…).

9 Ich möchte den Wagen ab dem … mieten. (yś myś-te dejn wa-gen ap dejm … mi-ten) (Chciałbym wynająć samochód od…).

9 Ich möchte den Wagen bis zum … mieten. (yś myś-te dejn wa-gen bys cum … mi-ten) (Chciałbym wynająć samochód do…).

9 Ich möchte den Wagen am … zurückgeben. (yś myś-te dejn wa-gen am … cu-ryk-gej-ben) (Chciałbym zwrócić samochód…).

9 Ich möchte den Wagen in … zurückgeben. (yś myś-te dejn wa-gen in … cu-ryk-gej-ben) (Chciałbym zwrócić samochód w…).

W trakcie procedury wypożyczania auta usłyszysz następujące zwroty:

9 die Vollkaskoversicherung (di fol-kas-ko-fer-zi-sie-rung) (pełne ubezpieczenie auto-casco) 9 inbegriffen (in-be-gryfn) (wliczone w cenę) 9 der Führerschein (der fy-rer-szajn) (prawo jazdy) 9 ohne Kilometerbegrenzung (o-ne ki-lo-mej-ter-be-gren-cung) (bez ograniczenia przebiegu)



Pogawędka Anke właśnie przyleciała do Frankfurtu. Po przejściu przez oprawę celną udała się do wypożyczalni samochodów i właśnie rozmawia z pracownikiem. Anke:

Guten Morgen. Ich möchte ein Auto mieten. gutn morgn. yś myś-te ajn au-to mi-ten Chciałabym wynająć samochód.

Angestellter:

Was für ein Auto möchten Sie? was fyr ajn au-to myś-ten zi Jaki samochód sobie pani życzy?

Anke:

Einen Kombi. aj-nen kom-bi Kombi.

Angestellter:

Möchten Sie einen Schaltwagen oder einen Automatikwagen? myś-en zi aj-nen szalt-wa-gen o-der aj-nen au-to-ma-tik-wa-gen Czy życzy sobie pani samochód z manualną czy automatyczną skrzynią biegów?

Anke:

Einen Automatikwagen. aj-nen au-to-ma-tik-wa-gen Z automatyczną.

Angestellter:

Für wie lange möchten Sie den Wagen mieten? fyr wi lan-ge myś-ten zi dejn wa-gen mi-ten Na jak długo chciałaby pani wynająć samochód?

Anke:

Für eine Woche. fyr aj-ne wo-che Na tydzień.

Angestellter:

Ein Kombi kostet für eine Woche ohne Kilometerbegrenzung 345 Euro inklusiv Versicherung. ajn kom-bi kos-tet fyr aj-ne wo-che o-ne ki-lo-mej-ter-be-gren-cung draj hun-dert fynf-unt-viir-cyś oj-ro in-klu-ziw fer-zi-sie-rung Samochód kombi na tydzień bez ograniczenia przebiegu kosztuje 345 euro z ubezpieczeniem.

Odczytywanie map i znaków drogowych Nie chcemy, żebyś jeździł w kółko, i dlatego wskażemy Ci właściwą drogę. Zaopatrz się w dobrą mapę i zdobądź z naszą pomocą wiedzę o znakach drogowych.

Mapy Dobra mapa powie Ci, gdzie się znajdujesz, gdzie znajdują się różne obiekty i jak daleko musisz jechać — to cała masa informacji na skrawku papieru. Mapa oferuje w większości informacje obrazkowe, więc nie musisz znać języka, by się nią posługiwać. Przy zakupie mapy przyda Ci się znajomość rodzajów map:


209

210


9 die Landkarte (di lant-kar-te) (mapa) 9 die Strassenkarte (di sztra-sen-kar-te) (mapa samochodowa) 9 der Stadtplan (der sztat-plan) (plan miasta) Na niemieckiej mapie znajdziesz następujące słowa:

9 die Autobahn (di au-to-ban) (autostrada) 9 die Ausfahrt (di aus-fart) (zjazd) 9 die Auffahrt (di auf-fart) (wjazd) 9 das Autobahnkreuz (das au-to-ban-krojc) (skrzyżowanie) 9 das Autobahndreieck (das au-to-ban-draj-ek) (rozjazd) 9 die Altstadt (di alt-sztat) (stare miasto) 9 die Fußgängerzone (di fus-gen-ger-co-ne) (strefa dla pieszych) 9 das Theater (das te-a-ter) (teatr) 9 die Kirche (di kyr-sie) (kościół) 9 der Parkplatz (der park-plac) (parking) Znaki drogowe Z pewnością nie chciałbyś zostać zatrzymany za przekroczenie prędkości, jadąc pod prąd drogą jednokierunkową na śliskiej nawierzchni. Oto kilka najpopularniejszych znaków, jakie można napotkać w krajach niemieckojęzycznych:

9 Anlieger frei (an-li-ger fraj) (zakaz wjazdu; nie dotyczy mieszkańców) 9 Einbahnstrasse (ajn-ban-sztra-se) (droga jednokierunkowa) 9 Einordnen (ajn-ord-nen) (połączenie pasm ruchu / zwężenie) 9 Gesperrt (ge-szpert) (ulica zamknięta) 9 Licht an / aus (lyśt an / aus) (włączyć / wyłączyć światła) 9 Umleitung (um-laj-tung) (objazd) 9 Vorsicht Glätte (for-zyśt gle-te) (uwaga, śliska nawierzchnia) 9 50 bei Nebel (fynf-cyś baj nej-bel) (ograniczenie do 50 km/h przy mgle) 9 Baustelle (bau-szte-le) (budowa)

Na stacji kolejowej Podróżowanie koleją jest bardzo wygodnym sposobem przemierzania Europy. Niezależnie od tego, czy lubisz śmigać z jednego miasta do drugiego pociągiem Intercity — Intercity Express (ICE) (in-ter-ci-ti eks-pres / i-ce-e), czy odwiedzać mniejsze miejscowości nieco wolniejszym Interregio (IR) — praktycznie wszędzie dotrzesz pociągiem.


Rozdział 14: Podróżowanie: samoloty, pociągi, taksówki, autobusy Ponieważ podróżowanie koleją jest bardzo popularne w całej Europie, warto pomyśleć o wcześniejszej rezerwacji miejsc, zwłaszcza w okresie urlopowym i podczas świąt. Jeśli w krótkim czasie chcesz przemierzyć dużą odległość, warto zainteresować się, czy w danym czasie dostępne są abonamentowe bilety kolejowe.

Odczytywanie tablic przyjazdów i odjazdów Na każdej stacji kolejowej znajdują się tablice informujące o czasie przybycia i odjazdu pociągów. Ponieważ jednak zwykle wyświetlają się godziny dla wielu składów, możesz mieć trudności z odczytaniem czasu dla konkretnego pociągu. Poniższe zwroty powinny pomóc Ci w odczytaniu przynajmniej części informacji:

9 der Fahrplan (der far-plan) (rozkład jazdy) 9 die Abfahrt (di ap-fart) (odjazd) 9 die Ankunft (di an-kunft) (przyjazd) 9 über (y-ber) (przez) 9 werktags (werk-taks) (dni powszednie) 9 sonn-und feiertags (zon-unt fa-jer-taks) (niedziele i święta)

Pozyskiwanie informacji Jeśli masz pytania dotyczące pociągu, którym chcesz pojechać, udaj się do informacji — die Auskunft (di aus-kunft), gdzie możesz zapytać o:

9 Von welchem Gleis fährt der Zug nach … ab? (fon wel-siem glajs fert der cuk nach … ap) (Z którego peronu odjeżdża pociąg do…?)

9 Auf welchem Gleis kommt der Zug aus … an? (auf wel-siem glajs komt der cuk aus … an) (Na który peron wjedzie pociąg z…?)

9 Hat der Zug Verspätung? (hat der cuk fer-szpej-tung) (Czy pociąg ma opóźnienie?) 9 Gibt es einen direkten Zug von … nach …? (gipt es aj-nen di-rek-ten cug fon … nach …) (Czy jest bezpośredni pociąg z … do …?)

Odpowiedź na większość z tych pytań będzie krótka i zwięzła — na przykład pracownik poda Ci numer peronu, na który masz się udać. Choć w przypadku ostatniego pytania z powyższej listy możesz usłyszeć, że nie ma żadnego bezpośredniego połączenia: Nein, sie müssen in … umsteigen. (najn, zi mysn in … um-sztaj-gen) (Nie, musi się pan przesiąść w…).


211

212


Słówka do zapamiętania der Bahnsteig

der ban-sztajk

peron

das Gleis

das glajs

tor

die Verspätung

di fer-szpej-tung

opóźnienie

einsteigen

ajn-sztaj-gen

wsiąść

aussteigen

aus-sztaj-gen

wysiąść

umsteigen

um-sztaj-gen

przesiąść się

abfahren

ap-fa-ren

odjechać

ankommen

an-ko-men

przyjechać

fahren

fa-ren

jechać

Kupno biletów Po bilety musisz udać się do kasy biletowej — der Fahrkartenschalter (der far-kar-ten-szal-ter). Z pomocą zamieszczonych poniżej zwrotów dojedziesz wszędzie tam, gdzie dociera kolej niemiecka, austriacka i szwajcarska.

Podstawy Kiedy przyszła Twoja kolej poprosić o bilet w okienku, powiedz: Eine Fahrkarte nach …, bitte. (aj-ne far-kar-te nach …, by-te) (Proszę bilet do …). Ponieważ możesz kupić bilet w jedną albo w obie strony, sprzedawca z całą pewnością Cię zapyta: Einfach oder hin und zurück? (ajn-fach oder hin unt cu-ryk) (Tylko w jedną stronę czy też powrotny?) Jeśli liczy się dla Ciebie cena, możesz zapytać:

9 Was kostet eine Rückfahrkarte nach …? (was kos-tet aj-ne ryk-far-kar-te nach) Ile kosztuje bilet powrotny do …)

9 Was kostet eine einfache Fahrt nach …? (was kos-tet aj-ne ajn-fa-che fart nach …) (Ile kosztuje bilet w jedną stronę do…?)

9 Erster oder zweiter Klasse? (er-ster o-der cwaj-ter kla-se) (Pierwszą czy drugą klasą?)


Rozdział 14: Podróżowanie: samoloty, pociągi, taksówki, autobusy W okresie, kiedy może być trudno o miejsce w pociągu, warto postarać się o wcześniejszą rezerwację: Ich möchte gern eine Platzkarte für den … von … nach … (yś myś-te gern aj-ne plac-kar-te fyr dejn … fon … nach …) (Proszę bilet na … z … do …). Ponieważ możesz mieć na myśli przejazd w późniejszym czasie, sprzedawca może zapytać:

9 Fahren Sie heute? (fa-ren zi hoj-te) (Czy bilet ma być na dziś?) 9 Wann fahren Sie? (wan fa-ren zi) (Na kiedy ma być bilet?) Za to trzeba dodatkowo zapłacić To, ile zapłacisz za bilet, zależy od liczby przejechanych kilometrów. Istnieje stała opłata za każdy kilometr dla pierwszej i drugiej klasy. Poza tym trzeba zapłacić dopłatę — der Zuschlag (der cu-szlak) dla pociągów oznaczonych ICE (Intercity Express), IC (Intercity) lub EC (Eurocity). To szybkie pociągi łączące duże miasta. Słowo Zuschlag zwykle pojawia się na tablicy odjazdów. Jeśli nie masz pewności, udaj się do informacji albo zapytaj przy kasie. Jeśli nie wiesz, którym pociągiem pojechać albo się śpieszysz, za niewielką dopłatą możesz uiścić dodatkową opłatę w pociągu. By upewnić się, czy Twój pociąg wymaga uiszczenia Zuschlag, zapytaj: Muss ich für den Zug um 11.45 Uhr nach … einen Zuschlag bezahlen? (mus yś fyr dejn cuk um elf ur fynf-unt-viir-cyś nach … aj-nen cu-szlak be-ca-len) (Czy na pociąg o 11.45 do … muszę uiścić dodatkową opłatę?) Na to pytanie sprzedawca może odpowiedzieć: Das ist ein Intercity. Sie brauchen einen IC-Zuschlag. (das yst ajn in-ter-si-ty. zi brau-chen aj-nen i-c-cu-szlak) (To pociąg Intercity. Niezbędna jest opłata za pociąg Intercity.)

Słówka do zapamiętania die Fahrkarte

di far-kar-te

bilet

die erste Klasse

di er-ste kla-se

pierwsza klasa

die zweite Klasse

di cwaj-te kla-se

druga klasa

der Zuschlag

der cu-szlak

dopłata

die Rückfahrkarte

di ryk-far-kar-te

bilet powrotny

die Platzkarte

di plac-kar-te

zarezerwowane miejsce

hin und zurück

hin unt cu-ryk

tam i z powrotem

einfach

ajn-fach

w jedną stronę


213

214


Jak sprawdzi , kiedy rozdzieli czasowniki Wiele czasowników niemieckich ącznie z czasownikami wymienionymi w tym rozdziale posiada pewną wspólną cechę. Wszystkie posiadają przedrostki, które mogą funkcjonowa jako samodzielne s ówka (np. przyimki ab, an, um, ein czy aus). Te przedrostki są w stanie oddzieli się od reszty czasownika — jego tematu. Kiedy używamy czasownika w zdaniu w czasie tera niejszym, przedrostek i temat rozdzielają się. Temat czasownika przyjmuje ko cówkę fleksyjną, a przedrostek wędruje na koniec zdania. Popatrzmy na ten fenomen w akcji na przyk adzie czasownika ankommen (an-ko-men). Zauważ, że przedrostek czasownika zawsze wędruje na koniec zdania, niezależnie od tego, ile s ów wstawimy pomiędzy przedrostek a czasownik:

9 Der Zug kommt an. (der cuk komt an) (Pociąg przyjedzie.) 9 Der Zug kommt um 18.15 Uhr an. (der cuk komt um acht-cejn ur fynf-cejn an) (Pociąg przyjedzie o 18.15.)

9 Der Zug kommt um 18.15 Uhr in Dessau an. (der cuk komt um acht-cejn ur fynfcejn in de-sau an) (Pociąg przyjedzie do Dessau o 18.15.)

Skąd wiadomo, że czasownik jest rozdzielnie z ożony? Są dwie wskazówki:

9 czasownik rozpoczyna się przyimkiem, który jest jego przedrostkiem; 9 pierwsza sylaba bezokolicznika jest sylabą akcentowaną. Oto kilka czasowników, które pasują do tego wzoru, cho w naszym podręczniku znajdziesz ich znacznie więcej:

9 anfangen (an-fan-gen) (zaczyna ) 9 aufhören (auf-hy-ren) (ko czy się) 9 aufmachen (auf-machen) (otwiera ) 9 zumachen (cu-ma-chen) (zamyka ) 9 abfahren (ap-fa-ren) (odjeżdża ) 9 abfliegen (ap-fli-gen) (odlatywa ) 9 einsteigen (ajn-sztaj-gen) (wsiada ) 9 aussteigen (aus-sztaj-gen) (wysiada ) 9 aufstehen (auf-szte-jen) (wstawa ) 9 zuhören (cu-hy-ren) (s ucha ) Przy czasownikach rozdzielnie z ożonych temat czasownika wraz z odpowiednią ko cówką fleksyjną wędruje na swoje sta e miejsce w zdaniu. Przedrostek stoi na ostatnim miejscu. Ta zasada obejmuje czas tera niejszy i przesz y prosty.



Opanowanie autobusów, metra i taksówek Duże i mniejsze miasta niemieckie mają zwykle świetnie funkcjonujący system środków komunikacji publicznej. Połączenie autobusu — Bus (bus), metra — U-Bahn (u-ban), tramwaju — Strassenbahn (sztra-sen-ban) i pociągu podmiejskiego — S-Bahn (es-ban) pozwoli Ci dotrzeć tam, dokąd zechcesz.

Jak złapać autobus Jeśli potrzebujesz pomocy w znalezieniu właściwego autobusu lub pociągu, możesz zasięgnąć informacji w Fahrkartenschalter (far-kar-ten-szal-ter) (kasie biletowej) lub u kierowcy autobusu — der Busfahrer (der bus-fa-rer). Oto pomocne pytania:

9 Welche Buslinie fährt ins Stadtzentrum? (wel-sie bus-li-nie fert ins sztat-cent-rum) (Który autobus jedzie do centrum?)

9 Ist das die richtige Strassenbahn zum Stadion? (yst das di ryś-ti-ge sztra-sen-ban cum szta-dion) (Czy tym tramwajem dojadę na stadion?)

9 Muss ich umsteigen? (mus yś um-sztaj-gen) (Czy muszę się przesiadać?) 9 Hält diese U-Bahn am Hauptbahnhof? (helt di-ze u-ban am haupt-ban-hof) (Czy to metro zatrzymuje się na dworcu głównym?)

Słówka do zapamiętania der Bus

der bus

autobus

die U-Bahn

di u-ban

metro

die S-Bahn

di es-ban

pociąg podmiejski

die Strassenbahn

di sztra-sen-ban

tramwaj

die Buslinie

di bus-li-nie

linia autobusowa

U-Bahnlinie

u-ban-li-nie

linia metra

die Haltestelle

di hal-te-szte-le

przystanek

halten

hal-ten

zatrzymać się

die U-Bahnstation

di u-ban-szta-cjon

stacja metra

das Taxi

das ta-ksi

taksówka

der Taxistand

der ta-ksi-sztant

postój taksówek

der Fahrscheinautomat

der far-szajn-au-to-mat

automat z biletami


215

216


Uczciwość przede wszystkim Być mo e zdziwisz się, wchodząc na stację metra w Niemczech, poniewa z pewnością rzuci się w oczy brak obrotowej bramki. Jak więc Niemcy płacą za przejazd? Kupują wcześniej bilet na stacji albo w kiosku i kasują go w automacie przed wejściem do pociągu albo w kasowniku ju w samym autobusie czy pociągu. To samo dotyczy autobusów. Nie powinieneś mieć z tym większych

problemów, poniewa w Polsce równie trzeba pamiętać o skasowaniu biletu przed wejściem do metra, tramwaju czy autobusu. Niewyró niający się niczym konduktorzy przeprowadzają częste kontrole. W przypadku braku wa nego biletu mo esz spodziewać się wysokiej kary. Zanim więc pojedziesz jakimś środkiem transportu, upewnij się, jak w danym mieście działa ten system.

Pogaw dka Ben chce pojechać autobusem do ratusza, ale nie jest pewien, w który dokładnie ma wsiąść. Podchodzi do stojącego przy nim nastolatka (Teenager): Ben:

Entschuldigen Sie bitte, hält hier die Buslinie 9? ent-szul-di-gen zi by-te, helt hiir di bus-li-nie neun Przepraszam bardzo, czy dziewiątka się tu zatrzymuje?

Teenager:

Nein, hier hält nur die Linie 8. Wohin wollen Sie denn? najn, hiir helt nur di li-nie acht. wo-hin wo-len zi den Nie, tu zatrzymuje się tylko ósemka. Dokąd chce pan dojechać?

Ben:

Zum Rathaus. cum rat-haus Do ratusza.

Teenager:

Fahren Sie mit der Linie 8 bis zum Goetheplatz, und dort steigen Sie in der Linie 9 um. fa-ren zi myt der li-nie acht bys cum ge-te-plac, unt dort sztaj-gen zi in der li-nie neun um Musi pan pojechać ósemką do placu Goethego i tam przesiąść się na dziewiątkę.

Ben:

Wie viele Haltestellen sind es bis zum Goetheplatz? wi fi-le hal-te-szte-len zynt es bys cym ge-te-plac Ile przystanków jest do placu Goethego?

Teenager:

Es sind vier Haltestellen von hier. es zynt fiir hal-te-szte-len fon hiir Stąd cztery przystanki.

Ben:

Vielen Dank für die Auskunft. fi-len dank fyr di aus-kunft Bardzo dziękuję za informację.



Jak złapać taksówkę Złapanie taksówki nie jest trudne. Po prostu udaj się do najbliższego Taxistand (ta-ksi-sztant) (postoju taksówek) i podejdź do pierwszego samochodu. Kiedy wsiądziesz do środka, Taxifahrer (ta-ksi-fa-rer) (taksówkarz) włączy taksometr, a Ty po dojeździe na miejsce zapłacisz kwotę, jaka się na nim wyświetli. By zapytać o najbliższy postój taksówek, powiedz: Wo ist der nächste Taxistand? (wo yst der nejk-ste ta-ksi-sztant) (Gdzie znajduje się najbliższy postój taksówek?) Kiedy znajdziesz się już w taksówce, kierowca może zapytać: Wohin möchten Sie? (wo-hin myś-ten zi) (Dokąd chce pan jechać?)


217

218


Gierki j zykowe Połącz w pary pytania i odpowiedzi. Pytania podajemy po niemiecku i po polsku, ale odpowiedzi tylko po niemiecku. Uwaga: jest o jedną odpowiedź za dużo! 1. Wohin möchten Sie? (Dokąd sobie pan życzy?) 2. Wo hält die Linie 8? (Gdzie zatrzymuje się ósemka?) 3. Wie viele Haltestellen sind es bis zum Rathaus? (Ile przystanków jest do ratusza?) 4. Welcher Bus fährt zum Bahnhof? (Który autobus jedzie do dworca?) 5. Für wie lange möchten Sie ein Auto mieten? (Na jak długo chciałby pan wypożyczyć samochód?) 6. Wann fliegt die Maschine nach Paris ab? (Kiedy odlatuje samolot do Paryża?) A. Die Linie 20. B. Am Goetheplatz. C. Zum Flughafen. D. Inklusiv Versicherung. E. Von hier, vier. F. Pünktlich um 18 Uhr. G. Für zwei Wochen.


Rozdział 15

Planowanie wyjazdu W tym rozdziale: ► Wizyta w biurze podróży. ► Kalendarz i daty. ► Paszporty, wizy i inne niezbędniki podróżne.

C

zy chciałbyś wybrać się na wycieczkę w góry, z wizytą na wieś albo nad morze? Niezależnie od celu Twojej podróży musisz się dobrze przygotować — zajrzeć do kalendarza, ustalić datę, upewnić się, że masz dowód osobisty lub ważny paszport, porozmawiać z pracownikiem biura podróży itd. Potem tylko formalności związane z wydaniem wizy (jeśli jest taka potrzeba) i można jechać.

W biurze podróży Pracownicy biura podróży świetnie wiedzą, jak zaplanować swoim klientom turystyczny wyjazd, ale i tak trzeba im trochę pomóc, podając niezbędne informacje. Nie chcesz przecież wylądować w domku na drzewie z głośnymi wronami nad głową, prawda? Kiedy znajdziesz się w das Reisebüro (das raj-ze-by-ro) (biurze podróży), powiedz pracownikowi: Ich möchte gern… (yś myś-te gern) (Chciałbym…) I dokończ zdanie jednym z następujących:

9 …einen Flug nach … buchen. (aj-nen fluk nach … bu-chen) (…zarezerwować lot do…). 9 …am … abfliegen. (am … ap-fli-gen) (…wylecieć dnia…) 9 …am … zurückfliegen. (am … cu-ryk-fli-gen) (…wrócić dnia…) 9 …ein Hotelzimmer reservieren. (ajn ho-tel-cy-mer re-zer-wi-ren) (…zarezerwować pokój w hotelu.)

9 …ein Hotel buchen. (ajn ho-tel bu-chen) (…zarezerwować hotel.) Być może będziesz również chciał zapytać o pogodę w miejscowości, do której się wybierasz, jeśli zakładasz, że może być inna niż tam, gdzie mieszkasz na co dzień: Wie ist das Wetter in … im Frühjahr / Herbst / Winter / Sommer / zu dieser Jahreszeit? (wi yst das we-ter in … im fry-jar / herpst / wyn-ter / zo-mer / cu di-zer ja-res-cajt) (Jaka jest pogoda w … na wiosnę / jesienią / zimą / latem / o tej porze roku?)


220


Pogawędka Frau Burger często podróżuje służbowo. W następnym tygodniu wybiera się na spotkanie do Wiednia. Dzwoni do biura podróży, by zarezerwować wylot. Angestellter:

Reisebüro Kunze, guten Tag! raj-ze-by-ro kun-ce, gutn taak Dzień dobry, tu biuro podróży Kunze.

Frau Burger:

Tag, spricht Claudia Burger von der Firma Transwelt. taak, spryśt klau-dia bur-ger fon der fyr-ma trans-welt Dzień dobry, mówi Claudia Burger z firmy Transwelt.

Angestellter:

Hallo, Frau Burger. Was kann ich für Sie tun? ha-lo, frau bur-ger. was kann yś fyr zi tun Witam panią. Co mogę dla pani zrobić?

Frau Burger:

Ich muss nächsten Montag nach Wien fliegen. yś mus nejk-sten mon-taak nach wiin fli-gen W najbliższy poniedziałek muszę lecieć do Wiednia.

Angestellter:

Moment, das ist der 15. In der Maschine um 10 Uhr ist noch etwas frei. mo-ment, das yst der fynf-cejn-te. in der ma-szi-ne um cejn ur yst noch et-was fraj Chwileczkę, to piętnasty. W samolocie o godzinie 10 są jeszcze wolne miejsca.

Frau Burger:

10 Uhr passt ausgezeichnet. Und wann kann ich zurückfliegen? Ich werde bis Mittwoch bleiben. cejn ur past aus-ge-cajch-net. unt wan kann yś cu-ryk-fli-gen? yś wer-de bys myt-foch blaj-ben Dziesiąta jest w sam raz. A kiedy mogłabym wrócić? Zostaję do środy.

Angestellter:

Das ist der 17. 10. Die letzte Maschine fliegt um 21.20 Uhr ab. das yst der sip-cejn-te cejn-te. di lec-te ma-szi-ne flikt um ein-unt-cfan-cyś ur cwan-cyś ap To 1 października. Ostatni samolot odlatuje o 21.20.

Frau Burger:

21.20 Uhr? Das geht. ajn-unt-cwan-cyś ur? das gejt 21.20? Może być.

Angestellter:

Sehr gut. Ich buche den Flug für Sie. zer gut. yś bu-che dejn fluk fyr zi Bardzo dobrze. Zrobię dla pani rezerwację na ten lot.

Frau Burger:

Danke. dan-ke Dziękuję.


Rozdział 15: Planowanie wyjazdu

Słówka do zapamiętania die Reise

di raj-ze

podróż

reisen

raj-zen

podróżować

buchen

bu-chen

rezerwować

das Reisebüro

das raj-ze-by-ro

biuro podróży

die Übernachtung

di y-ber-nach-tung

nocleg

Plany na przyszłość: zastosowanie czasu przyszłego Kiedy mówimy o zdarzeniach, które będą miały miejsce w przyszłości, używamy czasu przyszłego. Oto przykłady zdań w czasie przyszłym w języku polskim:

9 Jutro kupię parę butów trekkingowych. 9 Nie będziemy latem jeździć na nartach. 9 Będziemy potrzebować pomocy przy planowaniu podróży na Antarktydę. W języku polskim czas przyszły tworzy się dwojako. W dwóch ostatnich zdaniach jest on zbudowany podobnie jak w języku niemieckim: czasownik „być” + inny czasownik w bezokoliczniku. W języku niemieckim bierzemy więc czasownik być — werden (wer-den) — w odpowiedniej formie i dodajemy drugi czasownik w bezokoliczniku. Osobowa forma werden stoi w zdaniu na swoim zwykłym miejscu, a bezokolicznik na jego końcu. W tym przypadku werden używa się jako czasownika posiłkowego w znaczeniu „być”; jego słownikowe znaczenie to „stawać się”. Tabela 15.1 przedstawia odmianę czasownika werden. Tabela 15.1. Odmiana czasownika werden Odmiana

Wymowa

Znaczenie

ich werde

yś wer-de

będę

du wirst

du wirst

będziesz

Sie werden

zi wer-den

będzie

er/sie/es wird

er/zi/es wirt

będzie

wir werden

wir wer-den

będziemy

ihr werdet

ir wer-det

będziecie

Sie werden

zi wer-den

będą

sie werden

zi wer-den

będą


221

222

Część III: Niemiecki w podró y Poniższe przyk ady ilustrują użycie czasu przysz ego. Zwró uwagę, że bezokolicznik zawsze wędruje na koniec:

9 Ich werde anrufen. (y wer-de an-ru-fen) (Będę dzwoni . / Zadzwonię.) 9 Wir werden morgen kommen. (wir wer-den morgn ko-men) (Przyjdziemy jutro.) 9 Wirst du nächstes Jahr nach Österreich fahren? (wyrst du nejk-stes jar nach y-ster-raj fa-ren) (Czy w następnym roku pojedziesz do Austrii?)

9 Frau Meier wird nächstes Woche ins Reisebüro gehen. (frau ma-jer wyrt nejks-te wo-che ins raj-ze-by-ro ge-jen) (Pani Meier pójdzie w następnym tygodniu do biura podróży.)

Niemcy są nieco zmanierowani, je li chodzi o stosowanie czasu przysz ego; nie używają go ca y czas, a zamiast tego wolą mówi o przysz o ci z użyciem czasu tera niejszego. Takie s owa jak morgen (morgn) (jutro) albo nächstes Jahr (nejk-stes jar) (w następnym roku) wystarczają do zaznaczenia czasu przysz ego. Następujące zdania mają znaczenie przysz e, mimo że czasownik każdorazowo występuje w czasie tera niejszym:

9 Morgen gehe ich wandern. (morgn ge-je y wędrówkę.)

wan-dern) (Jutro wybieram się na pieszą

9 Fährst du nächstes Jahr wieder zu den Festspielen? (ferst du nejk-stes jar wi-der cu dejn fest-szpi-len) (Czy w następnym roku też wybierasz się na festiwal?)

9 Suzanne geht übermorgen zum Konsulat. (su-za-ne gejt y-ber-morgn cym kon-zu-lat) (Zuzanna pojutrze idzie do konsulatu.)

9 Fart ihr am nächsten Wochende weg? (fert ir am nejk-sten wo-chen-en-de wek) (Czy wyjeżdżacie w następny weekend?)

Kalendarz i daty Niestety tylko maj i marzec w języku polskim brzmią podobnie jak w języku niemieckim. Nazw pozosta ych miesięcy będziesz musia nauczy się na pamię .

Jednostki kalendarza Kalendarz to po niemiecku der Kalender (der ka-len-der). Następujące zdania pokazują jego budowę:

9 Ein Jahr hat 12 Monate. (ajn jar hat cwylf mo-na-te) (Rok ma 12 miesięcy.) 9 Ein Monat hat 30 oder 31 Tage. (ajn mo-nat hat draj-sy oder ajn-unt-draj-sy (Miesiąc ma 30 lub 31 dni.)

9 Der Februar hat 28 oder 29 Tage. (der fe-bru-ar hat acht-unt-cwan-cy nojn-unt-cwan-cy ta-ge) (Luty ma 28 albo 29 dni.)

9 Eine Woche hat 7 Tage. (aj-ne wo-che hat zibn ta-ge) (Tydzie


ma 7 dni.)

ta-ge)

o-der

Rozdział 15: Planowanie wyjazdu

Nazwy miesięcy Następująca lista przedstawia nazwy wszystkich dwunastu miesięcy. Nazwy te są bez wyjątku rodzaju męskiego, co oznacza, że stoi przy nich rodzajnik der:

9 Januar (ja-nu-ar) (styczeń) 9 Februar (fe-bru-ar) (luty) 9 März (merc) (marzec) 9 April (a-pril) (kwiecień) 9 Mai (maj) (maj) 9 Juni (ju-ni) (czerwiec) 9 Juli (ju-li) (lipiec) 9 August (au-gust) (sierpień) 9 September (zep-tem-ber) (wrzesień) 9 Oktober (ok-to-ber) (październik) 9 November (no-wem-ber) (listopad) 9 Dezember (de-cem-ber) (grudzień)

Opisywanie wydarzeń za pomocą miesięcy Jeśli coś dzieje się w danym miesiącu, łączymy nazwę tego miesiąca z przyimkiem im:

9 Ich fliege im Januar ab. (yś fli-ge im ja-nu-ar ap) (Wylatuję w styczniu.) 9 Ich fliege im Februar zurück. (yś fli-ge im fe-bru-ar cu-ryk). (Wracam w lutym.) 9 Im März werde ich zu Hause sein. (im merc wer-de yś cu hau-ze zajn) (W marcu będę w domu.)

Nazywanie konkretnych pór za pomocą miesięcy Jeśli musisz wyrazić się dokładniej, pomogą Ci w tym poniższe zwroty:

9 Anfang Januar (an-fang ja-nu-ar) (na początku stycznia) 9 Mitte Februar (my-te fe-bru-ar) (w połowie lutego) 9 Ende März (en-de merc) (pod koniec marca)


223

224

Część III: Niemiecki w podróży Oczywiście można w każdym z tych przykładów użyć okoliczników czasu: Anfang, Mitte i Ende:

9 Anfang April fliegen wir nach Berlin. (an-fang a-pril fli-gen wir nach ber-lin) (Na początku kwietnia lecimy do Berlina.)

9 Ich werde Ende Mai verreisen. (yś wer-de en-de maj fer-raj-zen) (Wyjeżdżam pod koniec maja.)

9 Herr Behr wird Mitte Februar in Skiurlaub fahren. (her ber wyrt my-te fe-bru-ar in szi-ur-laup fa-ren) (Pan Behr wybiera się w połowie lutego na urlop na narty.)

Daty Data, czyli das Datum (das da-tum), jest po niemiecku podawana podobnie jak u nas: najpierw dzień, a następnie miesiąc (zob. tabela 15.2). Zwróć uwagę na kropkę po liczbie oznaczającej dzień, która informuje, że jest to liczba porządkowa. Więcej informacji o liczbach porządkowych znajduje się w rozdziale 12. Tabela 15.2. Daty po niemiecku, dłuższa wersja Tak zapisujemy

Tak czytamy

Wymowa

1. Januar 2000

erster Januar Zweitausend

ers-ter ja-nu-ar cfaj tau-zent

10. Juni 1999

zehnter Juni Neunzehnhundertneunundneunzig

cejn-ter ju-ni nojn-cejn-hun-dert-nojn-unt nojn-cyś

20. März 1888

zwanzigster März Achtzehnhundertachtundachtzig

cwan-ciks-ter merc acht-cejn-hun-dert-acht-unt-acht-cyś

Jak widać na podstawie ostatniego przykładu, cofnięcie się do poprzedniego wieku nie jest trudne. To była dłuższa wersja. W tabeli 15.3 przedstawiamy skróconą wersję dat, popularną zarówno w języku mówionym, jak i pisanym. Dzień nadal wymienia się jako pierwszy, a miesiąc jako drugi. Znów zwróć uwagę na kropkę po liczbie numerującej dzień (i dzień, i miesiąc to liczby porządkowe). Tabela 15.3. Daty po niemiecku, skrócona wersja Tak zapisujemy

Tak czytamy

Wymowa

1. 1. 2000

erster erster Zweitausend

ers-ter ers-ter cfaj tau-zent

2. 4. 1999

zweiter vierter Neunzehnhundertneunundneunzig

cfaj-ter fiir-ter nojn-cejn-hun-dert-nojn-unt nojn-cyś

3. 5. 1617

dritter fünfter Sechszehnhundertsiebzehn

dry-ter fynf-ter zeks-cejn-hun-dert-zip-cejn


Rozdzia 15: Planowanie wyjazdu Je li chcesz się dowiedzie , który dzi jest, zapytaj: Den Wievielten haben wir heute? (dejn wi-fil-ten habn wir hoj-te) (Którego dzi mamy?) Us yszysz jedną z poniższych odpowiedzi:

9 Heute haben wir den… (hoj-te habn wir dejn…) (Dzi 9 Heute ist der… (hoj-te yst der…) (Dzi jest…)

mamy…)

Rok można wple w zdanie w dwojaki sposób: w pierwszej, d uższej wersji używamy zaimka im, by stworzy zwrot „im Jahr”, a w drugiej wstawiamy samą datę. Oto przyk ady:

9 Im Jahr 2010 fährt Herr Diebold in die USA. (im jar cfaj-tau-zent cejn fert her di-bolt in die u-es-a) (W roku 2010 pan Diebold jedzie do USA.)

9 1999 war er in Kanada. (nojn-cejn-hun-dert-nojn-unt-nojn-cy (W 1999 roku by w Kanadzie.)

war er in ka-na-da)

Słówka do zapami tania das Jahr

das jar

rok

das Vierteljahr

das fir-tel-jar

kwartał

der Monat

der moo-nat

miesi c

die Woche

di wo-che

tydzie

der Tag

der taak

dzie

das Datum

das da-tum

data

der Kalender

der ka-len-der

kalendarz

Paszporty i wizy Mimo że za sprawą telekomunikacji i podróży wirtualnych wiat staje się coraz mniejszy, wciąż potrzebujemy biurokracji, je li chcemy dokąd wyjecha . Znasz to doskonale — ma a książeczka ze zdjęciem, które wstydzisz się komukolwiek pokaza , której nigdy, kiedy jest potrzebna, nie ma pod ręką i która zawsze, kiedy chcesz wyjecha w podróż, akurat traci ważno . Na szczę cie my możemy wybra , czy wzią z sobą paszport, czy tylko dowód osobisty, wybierając się w podróż do Niemiec, Austrii czy Szwajcarii.


225

226


Gierki j zykowe Poniżej opisane zdarzenia będą miały miejsce w przyszłości. Twoim zadaniem jest wstawienie czasownika werden w odpowiedniej formie. 1. Wir _____________ ans Meer fahren. 2. _____________ du mit meinen Eltern in die USA fliegen? 3. Ich _____________ meinen Urlaub im Reisebüro buchen. 4. _____________ ihr mit dem Bus nach Dänemark fahren? 5. Kai _____________ ein Visum für Kanada beantragen. 6. Claudia und Bärbel _____________ dieses Jahr nach Polen reisen. Klucz: 1. werden; 2. Wirst; 3. werde; 4. Werdet; 5. wird; 6. werden.

Połącz wyrażenia z prawej kolumny ze zwrotami z lewej. A. _____________ zwölf Monate

e. eine Stunde

B. _____________ 30 Tage

b. eine Woche

C. _____________ 7 Tage

c. ein Tag

D. _____________ 24 Stunden

d. ein Jahr

E. _____________ 60 Minuten

e. ein Monat


Rozdział 16

Nagłe wypadki W tym rozdziale: ► Jak poprosić o pomoc. ► Wizyta u lekarza albo w szpitalu. ► Rozmowa z policją.

M

iejmy nadzieję, że nigdy nie przydadzą Ci się informacje z tego rozdziału, ale i tak warto tu zajrzeć. Ciężki wypadek czy wizyta na posterunku policji są mało prawdopodobne, ale może przydarzyć Ci się coś innego — na przykład paskudna grypa.

Jak poprosić o pomoc w razie wypadku Gdy zdarzy się wypadek, najtrudniejsze jest zachowanie zimnej krwi, tak by policjantowi, ratownikowi medycznemu czy lekarzowi powiedzieć, w czym rzecz. Nie panikuj, jeśli trzeba będzie te nieprzyjemne kwestie wyłożyć po niemiecku; zaraz udzielimy Ci pierwszej językowej pomocy.

Wołanie o pomoc Poniższe zwroty przydadzą się w razie wypadku:

9 Hilfe! (hil-fe) (Pomocy!) 9 Rufen Sie die Polizei! (ru-fen zi di po-li-caj) (Proszę wezwać policję!) 9 Rufen Sie einen Krankenwagen! (ru-fen zi aj-nen krankn-wagn) (Proszę wewać karetkę!) 9 Rufen Sie die Feuerwehr! (ru-fen zi di fo-jer-wer) (Proszę wezwać straż pożarną!) 9 Holen Sie einen Arzt! (ho-len zi aj-nen arct) (Proszę sprowadzić lekarza!) 9 Feuer! (fo-jer) (Pali się!)


228


Jak zgłosić wypadek Jeśli musisz zgłosić wypadek albo poinformować kogoś, że ktoś jest ranny, powinno Ci w tym pomóc poniższe słownictwo:

9 Ich möchte einen Unfall melden. (yś myś-te aj-nen un-fal mel-den) (Chciałbym zgłosić wypadek.)

9 Ich möchte einen Unfall auf der Autobahn melden. (yś myś-te aj-nen un-fal auf der au-to-ban mel-den) (Chciałbym zgłosić wypadek na autostradzie.)

9 Ich bin verletzt. (yś bin fer-lect) (Jestem ranny.) 9 Es gibt Verletzte. (es gipt fer-lec-te) (Są ranni.) Musisz być także przygotowany na inne sytuacje, takie jak napaść albo kradzież:

9 Ich möchte einen Diebstahl / Raubüberfall melden. (yś myś-te aj-nen diip-sztal / raup-y-ber-fal mel-den) (Chciałbym zgłosić kradzież / napaść.)

9 Haltet den Dieb! (hal-tet dejn diip) (Łapać złodzieja!)

Proszenie o pomoc kogoś, kto mówi po polsku Jeśli dojdziesz do wniosku, że nie uzyskasz pomocy, mówiąc po niemiecku, zapytaj, czy w pobliżu jest ktoś, kto mówi po polsku (albo na przykład po angielsku): Spricht hier jemand Polnisch? / Englisch? (szpryśt hiir je-mant pol-nysz / eng-lysz) (Czy ktoś tu mówi po polsku / angielsku?)

Słówka do zapamiętania Hilfe!

hil-fe

Pomocy!

Rufen Sie die Polizei!

rufn zi di po-li-caj

Proszę wezwać policję!

Feuer!

fo-jer

Pali się!

Wizyta u lekarza albo w szpitalu Proszę otworzyć usta. Szerzej. Dobrze. Proszę powiedzieć: aaaaaaa. A teraz proszę wziąć głęboki oddech. Wstrzymać. Jeszcze raz. Dobrze. Teraz jesteś przygotowany na naukę tego, jak powiedzieć, co Ci dolega. A jeśli jesteś hipochondrykiem, tę część podręcznika powinien zalecić Ci lekarz.


Rozdział 16: Nagłe wypadki

Telefony alarmowe W razie wypadku zawsze warto mieć pod ręką numery Numery te znajdziesz również na pierwszej stronie książki telefonów alarmowych. Jeśli będziesz potrzebować po- telefonicznej. mocy, nie na wiele zda Ci się numer 997, więc zapisz sobie W erze telefonów komórkowych o wiele łatwiej jest zgłoponiższe numery i schowaj do portfela: sić wypadek, choć trzeba przyznać, że w Niemczech każda 9 Polizei (po-li-caj) (policja): 110 (Niemcy); 133 (Au- autostrada, czyli Autobahn (au-to-ban), została na taką ewentualność świetnie przygotowana. W stałych odstęstria); 117 (Szwajcaria) 9 Feuerwehr (fo-jer-wer) (straż pożarna): 112 (Niemcy); pach rozmieszczone są Notrufsäulen (noot-ruf-zoj-len) (automaty telefoniczne do zgłaszania wypadku) oraz in122 (Austria); 118 (Szwajcaria) formacje, w jakiej odległości znajduje się najbliższy taki telefon.

Oto kilka słów, które przydadzą się wtedy, kiedy zaczniesz czuć się niewyraźnie:

9 der Arzt / die Ärztin (der arct / di erc-tin) (lekarz / lekarka) 9 der Doktor (der dok-tor) (lekarz) 9 das Krankenhaus (das kran-ken-haus) (szpital) 9 die Notaufnahme (di noot-auf-na-me) (izba przyjęć) 9 die Arztpraxis (di arc-pra-ksis) (gabinet lekarski) Jeśli potrzebujesz pomocy lekarskiej, możesz poprosić o lekarza albo zapytać, gdzie znajduje się najbliższy gabinet / szpital:

9 Ich brauche einen Arzt. (yś brau-che aj-nen arct) (Potrzebuję lekarza.) 9 Wo ist die nächste Arztpraxis / das nächste Krankenhaus? (wo yst die nejk-ste arct-pra-ksis / das nejk-ste kran-ken-haus) (Gdzie jest najbliższy gabinet lekarski / najbliższy szpital?)

Jak powiedzieć, co Cię boli Ból brzucha? Gorączka? Ból w karku? Mdłości? Dobrze trafiłeś. Oto, co należy powiedzieć w takiej sytuacji:

9 Ich fühle mich nicht wohl. (yś fy-le myś nyśt wol) (Źle się czuję.) 9 Ich bin krank. (yś bin krank) (Jestem chory.) 9 Ich habe Fieber. (yś ha-be fi-ber) (Mam gorączkę.) 9 Mir tut der Hals / Bauch / Rücken weh. (mir tut der hals / bauch / ry-ken wej) (Boli mnie szyja / brzuch / plecy.)

9 Ich habe Schmerzen im Arm / Bauch. (yś ha-be szmer-cen im arm / bauch) (Boli mnie ręka / brzuch.)


229

230


9 Ich habe (starke) Bauchschmerzen / Kopfschmerzen / Zahnschmerzen.

(yś ha-be (sztar-ke) bauch-szmer-cen / kopf-szmer-cen / can-szmer-cen) (Mam (silne) bóle brzucha / głowy / zęba.)

9 Ich habe Halsschmerzen / Rückenschmerzen. (yś ha-be hals-szmer-cen / ry-ken-szmer-cen) (Boli mnie gardło / plecy.)

Informacja o stanie zdrowia Ważną częścią leczenia jest poinformowanie lekarza o stanie Twojego zdrowia. Żeby to zrobić, zacznij słowami: Ich bin… (yś bin) (Jestem…) a następnie zakończ, na przykład w ten sposób:

9 …allegrisch gegen… (a-ler-gysz gej-gen) (…uczulony na…) 9 …behindert. (be-hyn-dert) (…niepełnosprawny.) 9 …schwanger. (szwan-ger) (…w ciąży.) 9 …Diabetiker. (dia-be-ti-ker) (…chory na cukrzycę.) 9 …Epileptiker. (e-pi-lep-ti-ker) (…epileptykiem.) Poinformuj lekarza również za pomocą zwrotu: Ich habe… (yś ha-be) (Mam…) jeśli masz:

9 …ein Herzleiden. (ajn herz-caj-den) (…problemy z sercem.) 9 …zu hohen / niedrigen Blutdruck. (cu ho-en / zu nid-ri-gen blut-druk) (…za wysokie / za niskie ciśnienie.)

Badanie Kiedy znajdziesz się już w gabinecie lekarskim, bardzo ważne jest, byś zrozumiał pytania i zalecenia lekarza i rzeczywiście uzyskał pomoc. Oto kilka pytań, które możesz usłyszeć:

9 Was haben Sie für Beschwerden? (was habn zi fyr be-szwer-den) (Co panu dolega?) 9 Haben Sie Schmerzen? (habn zi szmer-cen) (Czy uskarża się pan na bóle?) 9 Wo tut es weh? (wo tut es wej) (Gdzie boli?) 9 Tut es hier weh? (tut es hiir wej) (Czy tutaj boli?) 9 Wie lange fühlen Sie sich schon so? (wi lan-ge fy-len zi zyś szon zo) (Jak długo już się pan tak czuje?)

9 Sind Sie gegen irgendetwas allergisch? (zynt zi gej-gen ir-gent-et-was a-ler-gysz) (Czy jest pan na coś uczulony?)


Rozdział 16: Nagłe wypadki Możesz usłyszeć od lekarza następujące polecenia:

9 Bitte streifen Sie den Ärmel hoch. (by-te sztraj-fen zi dejn er-mel hoch) (Proszę podnieść rękaw.)

9 Bitte machen Sie den Oberkörper frei. (by-te ma-chen zi dejn o-ber-kyr-per fraj) (Proszę zdjąć koszulkę.)

9 Bitte legen Sie sich hin. (by-te lej-gen zi zyś hin) (Proszę się położyć.) 9 Machen Sie bitte den Mund auf. (ma-chen zi by-te dejn munt auf) (Proszę otworzyć usta.) 9 Atmen Sie bitte tief durch. (at-men zi by-te tif durś) (Proszę wziąć głęboki oddech.) 9 Husten Sie bitte. (hus-ten zi by-te) (Proszę odkaszlnąć.)

Nazywanie części ciała Na pytanie: Wo tut es weh? (wo tut es wej) (Gdzie boli?) możesz odpowiedzieć z użyciem następujących określeń:

9 der Arm (der arm) (ręka) 9 das Auge (das au-ge) (oko) 9 der Bauch (der bauch) (brzuch) 9 das Bein (das bein) (noga) 9 die Brust (di brust) (pierś) 9 der Daumen (der dau-men) (kciuk) 9 der Finger (der fin-ger) (palec) 9 der Fuss (der fus) (stopa) 9 der Hals (der hals) (szyja) 9 die Hand (di hant) (dłoń) 9 das Herz (das herc) (serce) 9 der Kiefer (der ki-fer) (szczęka) 9 das Knie (das kni) (kolano) 9 der Fussknöchel (der fus-kny-siel) (kostka) 9 der Magen (der ma-gen) (żołądek) 9 der Mund (der munt) (usta, buzia) 9 der Muskel (der mus-kel) (mięsień) 9 die Nase (di na-ze) (nos) 9 das Ohr (das or) (ucho) 9 der Rücken (der ry-ken) (plecy / kręgosłup) 9 die Schulter (di szul-ter) (ramię) 9 der Zeh (der cej) (palec u stopy) 9 die Zunge (di cun-ge) (język) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

231

232

Część III: Niemiecki w podró y Możesz również potrzebowa następujących okre le :

9 das Gesicht (das ge-zi- t) (twarz) 9 das Haar (das haar) (w osy) 9 der Kopf (der kopf) (g owa) 9 die Lippe (di ly-pe) (warga)

Diagnoza Następnym etapem jest zrozumienie diagnozy lekarza. Warto zapozna się z poniższymi zwrotami, żeby nie siedzia jak na tureckim kazaniu:

9 die Diagnose (di dia-gno-ze) (diagnoza) 9 Sie haben… (zi habn) (Ma pan / Z apa pan…). 9 eine Erkältung (aj-ne er-kel-tung) (przeziębienie) 9 eine Grippe (aj-ne gry-pe) (grypę) 9 eine Entzündung (aj-ne ent-cyn-dung) (zapalenie) 9 eine Blinddarmentzündung / Lungenentzündung / Mandelentzündung (aj-ne blynt-darm-ent-cyn-dung / lungn-ent-cyn-dung / man-del-ent-cyn-dung) (zapalenie jelita grubego / zapalenie p uc / zapalenie migda ków)

9 Wir müssen eine Röntgenaufnahme machen. (wir mysn aj-ne rent-gen-auf-na-me ma-chen) (Musimy zrobi prze wietlenie / rentgen.)

9 Sie müssen geröngt werden. (zi mysn ge-ryngt wer-den) (Musimy zrobi prze wietlenie, dos . Musi pan zosta prze wietlony.)

panu

9 Ihr Knöchel ist gebrochen / verstaucht / verrenkt. (ir kny-siel yst ge-bro-chen / fer-sztaut / fer-renkt) (Ma pan z amaną / zwichniętą / skręconą kostkę.)

Pogaw dka Ulrich Lempert od paru dni nie czuje się dobrze, umówił się więc z panią doktor Grawen. Dr. Grawen:

Guten Morgen, Herr Lempert. Was haben Sie für Beschwerden? gutn morgn, her lem-pert. was habn zi fyr be-szwer-den Dzień dobry panu. Co panu dolega?

Ulrich

Ich fühle mich seit ein paar Tagen nicht wohl. yś fy-le myś zajt ajn par ta-gen nyśt wol Od paru dni źle się czuję.

Dr. Grawen:

Haben Sie Schmerzen? habn zi szmer-cen Czy gdzieś pana boli?


Rozdział 16: Nagłe wypadki Ulrich:

Ja, ich habe starke Kopf- und Magenschmerzen. ja, yś ha-be sztar-ke kopf-unt ma-gen-szmer-cen Tak, mam silne bóle głowy i żołądka.

Dr. Grawen:

Bitte setzen Sie sich hier und machen Sie den Oberkörper frei. by-te zecn zi zyś hiir unt ma-chen zi dejn o-ber-kyr-per fraj Proszę usiąść i zdjąć koszulkę.

Dr. Grawen zaczyna badanie. Dr. Grawen:

Machen Sie bitte den Mund auf, danke. Atmen Sie bitte tief durch. Husten Sie bitte. ma-chen zi by-te dejn munt auf, dan-ke. at-men zi by-te tif durś. hus-ten zi by-te Proszę otworzyć usta, dziękuję. Proszę wziąć głęboki oddech. Proszę odkaszlnąć.

Ulrich:

Und, was stimmt nicht mit mir? unt was sztymt nyśt myt mir I co jest ze mną nie tak?

Dr. Grawen:

Sie haben eine Grippe. Ich gebe Ihnen ein Rezept. Und bleiben Sie in den nächsten Tagen im Bett! zi habn aj-ne gry-pe. yś gej-be i-nen ajn re-cept. unt blaj-ben zi in dejn nejk-sten taa-gen im bet Ma pan grypę. Przepiszę panu leki. I proszę przez kilka najbliższych dni nie wychodzić z łóżka!

Słówka do zapamiętania Ich brauche einen Arzt.

yś brau-che aj-nen arct

Potrzebuję lekarza.

Ich bin krank.

yś byn krank

Jestem chory.

Wo tut es weh?

wo tut es wej

Gdzie boli?

Haben Sie Schmerzen?

habn zi szmer-cen

Czy uskarża się pan na bóle?

Leczenie Kiedy lekarz zdiagnozuje problem, poinformuje Cię prawdopodobnie, co masz dalej robić. Zanim podejmie decyzję co do leczenia, może zadać Ci ostatnie pytanie: Nehmen Sie noch andere Medikamente? (nej-men zi noch an-de-re me-di-ka-men-te) (Czy przyjmuje pan jakieś leki?)


233

234


Odbiór leków Jesteśmy przyzwyczajeni do kupowania wszystkich leków — czy to z receptą, czy bez — w aptece. W Niemczech istnieje Drogerie (dro-ge-ri), gdzie można dostać wszystko, od pasty do zębów przez proszek do prania aż po lakier do paznokci, jak również leki dostępne bez recepty, jak aspirynę czy syrop na kaszel. By odebrać

leki na receptę, trzeba udać się do Apotheke (a-po-tejke), gdzie farmaceuci często są tak dobrze wykształceni jak lekarze. Niemieckie prawo jest bardzo surowe, więc na przykład wiele leków antyalergicznych wymaga recepty, a co za tym idzie, wizyty u lekarza.

Oto, co może zalecić lekarz:

9 Ich gebe Ihnen… / Ich verschreibe Ihnen… (yś gej-be i-nen / yś fer-szraj-be i-nen) (Dam panu… / Przepiszę panu…).

9 ein Schmerzmittel (ajn szmerc-my-tel) (środek przeciwbólowy) 9 Antibiotika (an-ti-bio-ti-ka) (antybiotyk) 9 Tabletten (ta-ble-ten) (tabletki) 9 das Medikament / die Medikamente (das me-di-ka-ment / di me-di-ka-men-te) (lek / leki) Lekarz da Ci receptę, das Rezept (das re-cept), z którą trzeba udać się do apteki — das Apotheke (das a-po-tej-ke). Następujące słownictwo pomoże Ci zrozumieć, kiedy i jak często masz przyjmować leki:

9 Bitte, nehmen Sie … Tabletten / Teelöffel (by-te nej-men zi … ta-ble-ten / teej-ly-fel) (Proszę przyjmować po … tabletki / łyżeczki).

9 dreimal am Tag / täglich (draj-mal am taak / tek-lyś) (trzy razy dziennie) 9 alle … Stunden (a-le … sztun-den) (co … godziny) 9 vor / nach dem Essen (for / nach dejm esn) (przed / po jedzeniu) Poza tym lekarz może wyznaczyć Ci kolejną wizytę: Kommen Sie in … Tagen / einer Woche wieder. (ko-men zi in … ta-gen / aj-ner wo-che wi-der) (Proszę przyjść znów za … dni / tydzień.)

Pogawędka Po wyjściu od lekarza Ulrich udaje się z receptą do apteki i rozmawia z farmaceutą: Ulrich:


Guten Morgen. Meine Ärztin hat mir dieses Medikament verschrieben. gutn morgn. maj-ne erc-tin hat mir di-zes me-di-ka-ment fer-szribn Dzień dobry. Moja lekarka przepisała mi ten lek.

Rozdział 16: Nagłe wypadki Apothekerin:

Einen Moment. aj-nen mo-ment Chwileczkę.

Farmaceutka znika na moment, po czym wraca z lekiem Ulricha. So, Herr Lempert. Bitte, nehmen Sie dreimal am Tag zwei von diesen Tabletten. zo, her lem-pert. by-te nej-men zi draj-mal am taak cfaj fon di-zen ta-ble-ten A więc proszę przyjmować trzy razy dziennie po dwie tabletki. Ulrich:

Vor oder nach dem Essen? for o-der nach dejm esn Przed czy po jedzeniu?

Apothekerin:

Nach dem Essen. nach dejm esn Po jedzeniu.

Ulrich:

Wird gemacht. wyrt ge-macht Dobrze.

Apothekerin:

Gute Besserung, Herr Lempert! gu-te be-se-rung, her lem-pert Życzę szybkiego powrotu do zdrowia!

Rozmowa z policją Właśnie odkryłeś, że złodzieje okradli Twój pokój w hotelu. Wynieśli wiele rzeczy, ale oszczędzili Niemiecki dla bystrzaków. To szczęście w nieszczęściu, nieprawdaż? Oto pomocne w tej sytuacji zwroty:

9 Wo ist die nächste Polizeiwache? (wo yst die nejk-ste po-li-caj-wa-che) (Gdzie jest najbliższy posterunek policji?)

9 Ich möchte einen Diebstahl melden. (yś myś-te aj-nen diip-sztal mel-den) (Chciałbym zgłosić kradzież.)

Zgłaszanie kradzieży By opisać kradzież, zacznij w następujący sposób: Man hat mir … gestohlen. (man hat mir … ge-szto-len) (Ukradziono mi…) i zakończ na przykład tak:

9 meine Brieftasche / mein Portmonnaie (maj-ne brif-ta-sze / majn por-te-mo-nej) (mój portfel / portmonetkę)

9 meine Tasche (maj-ne ta-sze) (moją torbę) Ebookpoint.pl kopia dla: Rodenko David [email protected]

235

236


9 mein Geld (majn gelt) (moje pieniądze) 9 meinen Pass (maj-nen pas) (mój paszport) 9 mein Auto (majn au-to) (mój samochód) Je li chcesz powiedzie , że kto się w ama do domu albo biura, użyj czasownika einbrechen (ajn-bre-sien) (w ama się): Man hat bei mir eingebrochen. (man hat baj mir ajn-ge-brochen) (By o u mnie w amanie.) Jednak je li mówisz o samochodzie, użyj podobnego czasownika, aufbrechen (auf-bre-sien) (w ama się): Man hat mein Auto aufgebrochen. (man hat majn au-to auf-ge-brochn) (W amano się do mojego auta.) Rodzajnik nieokre lony man (man), który oznacza ludzi ogó em, jest bardzo praktyczny, ponieważ zawsze występuje w takiej samej formie i nigdy nie zmienia ko cówki, na przyk ad:

9 Man hat seine Tasche gestohlen. (man hat zaj-ne ta-sze ge-szto-len) (Skradziono mu torbę.) 9 Man hat ihre Tasche gestohlen. (man hat i-re ta-sze ge-szto-len) (Skradziono jej torbę.)

Odpowiadanie na pytania policji Czy dobrze przyjrza e się z oczy cy? By wysoki czy niski, chudy czy gruby, z bujną czupryną czy ysy? Policja będzie chcia a wiedzie wszystko. A kiedy nauczysz się opisywa osoby, będziesz móg zabra się za og oszenia matrymonialne. Policjant może zapyta : Können Sie die Person beschreiben? (ky-nen zi di per-zon be-szraj-ben) (Czy może Pan opisa tego osobnika?) Zacznij odpowied od: Die Person hatte… (di per-zon ha-te…) (Ten osobnik mia …) i zako cz z użyciem na przyk ad:

9 …blonde / schwarze / rote / graue Haare (blon-de / szwar-ce / ro-te / gra-ue haa-re) (…blond / czarne / rude / siwe w osy.)

9 …einen Bart / keinen Bart (aj-nen bart / kaj-nen bart) (…brodę / nie mia 9 …eine Glatze. (aj-ne gla-ce) (… ysinę.) 9 …eine Brille. (aj-ne bry-le) (…okulary.)

brody.)

Możesz oczywi cie po ączy powyższe cechy charakterystyczne spójnikiem und. Twoja odpowied może się również zaczyna od: Die Person war… (di per-zon war…) (Ten osobnik by …) i ko czy na przyk ad tak:


Rozdział 16: Nagłe wypadki

9 …gross / klein (groos / klajn) (…duży / mały.) 9 …ungefähr … Meter … gross (un-ge-fer … mej-ter … groos) (…wysoki na około … metrów.)

9 …ungefähr … Jahre alt (un-ge-fer … ja-re alt) (około … lat) Policja może również zadać następujące pytania:

9 Wann ist das passiert? (wan yst das pa-sirt) (Kiedy to się stało?) 9 Wo waren Sie in dem Moment? (wo wa-ren zi in dejm mo-ment) (Gdzie pan wtedy był?)

Ochrona Twoich praw za granicą Masz wszystkiego dość? Jeśli nie chcesz prowadzić rozmów prawnych na własną rękę, powinieneś zapamiętać dwa bardzo ważne zwroty:

9 Ich brauche einen Anwalt. (yś brau-che aj-nen an-walt) (Potrzebuję adwokata.) 9 Ich möchte das Konsulat anrufen. (yś myś-te das kon-zu-lat an-rufn) (Chciałbym zadzwonić do konsulatu.)

Pogawędka Erika Berger musi podrzucić kilka dokumentów do biura jednego z klientów. Parkuje przed budynkiem i idzie na spotkanie. Kiedy pół godziny później wraca, zauważa, że ktoś włamał się do jej samochodu, a jej torebka zniknęła. Na szczęście najbliższy posterunek policji jest tuż za rogiem. Erika:

Guten Tag. Ich möchte einen Diebstahl melden. gutn taak. yś myś-te aj-nen diip-sztal mel-den Dzień dobry. Chciałabym zgłosić kradzież. Man hat mein Auto aufgebrochen und meine Tasche gestohlen. man hat majn au-to auf-ge-brochn unt maj-ne ta-sze ge-szto-len Włamano się do mojego samochodu i skradziono mi torebkę.

Polizist:

Wann ist das passiert? wan yst das pa-sirt Kiedy do tego doszło?

Erika:

Zwischen elf und halb zwölf. cwy-szen elf unt halp cwylf Między jedenastą a wpół do dwunastej.

Polizei:

Und wo? unt wo A gdzie?

Erika:

Gleich hier auf der Rotestrasse. glajś hiir auf der ro-te-sztra-se Tu niedaleko, na Rotestrasse.


237

238

Część III: Niemiecki w podróży Polizist:

Was war in Ihrer Tasche? was war in i-rer ta-sze Co pani miała w torebce?

Erika:

Meine Brieftasche mit ungefähr fünfzig Euro, meine Kreditkarten und meinen Führerschein! maj-ne brif-ta-sze myt un-ge-fer fynf-cyś oj-ro, maj-ne kre-dit-kar-ten unt maj-nen fy-rer-szajn Portfel z około pięćdziesięcioma euro, karty kredytowe i prawo jazdy!

Polizist:

Bitte, warten Sie einen Moment, und wir erstatten sofort Anzeige. by-te war-ten zi aj-nen mo-ment, unt wir er-szta-ten zo-fort an-caj-ge Proszę zaczekać chwilę, zaraz spiszemy raport.


Rozdzia 16: Nag e wypadki

Gierki j zykowe Nazwij części ciała (oczywiście po niemiecku). 1. Głowa: ___________________________

5. Ramię: ____________________________

2. Włosy: ____________________________

6. Ręka: _____________________________

3. Uszy: _____________________________

7. Dłoń: _____________________________

4. Oczy: _____________________________

8. Kolano: ___________________________


239

240



Część IV

Dekalogi


242

Część IV: Dekalogi

W tej części…

K

ażda książka z serii Dla bystrzaków kończy się częścią pt. „Dekalogi”, a te są całkiem przydatne. Oprócz wskazówek, jak szybko opanować język, nauczymy Cię, jakich zwrotów należy unikać, jakich używać bez zahamowań, a także wymienimy nazwy najważniejszych niemieckich świąt i podamy wiele przydatnych wskazówek.


Rozdział 17: Dziesięć sposobów na szybkie opanowanie niemieckiego

Rozdział 17

Dziesięć sposobów na szybkie opanowanie niemieckiego N

iezależnie od tego, czy miałeś niemiecki w szkole i całkiem go zaniedbałeś, czy też zapałałeś do niego uczuciem już po skończeniu tego etapu edukacji, przygotuj się psychicznie do aktywnej nauki. Oto kilka wskazówek, jak się do tego zabrać.

Zaglądaj do słownika Jeśli chciałbyś w szybkim tempie przyswajać słówka „codziennego użytku”, potnij kartkę na małe kawałeczki albo przygotuj sobie notes z samoprzylepnymi karteczkami, weź do ręki słownik polsko-niemiecki albo zajrzyj do minisłownika na końcu naszej książki i zrób tak: spisz niemieckie określenia na wszystko, co znajduje się w Twoim otoczeniu, czyli na przykład: okno (das Fenster) (das fen-ster), drzwi (die Tür) (di tyr), lodówka (der Kühlschrank) (der kyl-szrank) czy filiżanka (die Tasse). Zapisz je na karteczce i przyklej do przedmiotu odpowiadającego napisowi. Nie ma lepszej metody — słówka same wchodzą do głowy!

Tworzenie rodzin słów Jeśli chcesz zapamiętać słowa współistniejące razem w pewnym kontekście, stwórz tematyczną listę zwrotów i zdań. Czytając niniejszą książkę, zapisuj słownictwo, które chcesz szybko przyswoić. Wynotuj przydatne pytania (np. Jak dostanę się do…? Jak daleko jest do…?) albo na przykład zwroty potrzebne przy wymianie waluty (Jaki jest kurs wymiany? Chciałbym wymienić pieniądze). Ogranicz listę do 10 – 12 zwrotów. Potem poszukaj w domu miejsca, w którym zawiesisz to zestawienie. Jednym z lepszych miejsc jest lustro w łazience. Przyklej karteczkę na wysokości oczu, tak aby za każdym razem, kiedy myjesz zęby, Twój wzrok odruchowo na nią padał.

Lista zakupów Oto kolejna rzecz, którą możesz zrobić w domu: przygotowuj listę zakupów w języku niemieckim. Możesz obok niemieckich słówek zapisywać ich polskie odpowiedniki, tak abyś nie denerwował się w sklepie, jeśli zdarzy Ci się zapomnieć znaczenie któregoś ze słów. Zanotuj na przykład Birnen (byr-nen) (gruszki) lub Zwiebeln (cwi-beln) (cebule), jeśli w najbliższym czasie będziesz musiał je kupić.


243

244


Obchodzenie Dnia Języka Niemieckiego! Możesz także świętować w domu „Dzień Języka Niemieckiego”. Wyznacz dzień, w którym będziesz nazywać po niemiecku wszystko, co jesteś w stanie, na przykład: „Idę do kuchni” (Ich gehe in die Küche) (yś ge-je in di ky-sie) albo „Robię kawę” (Ich mache Kaffee) (yś ma-che ka-feej).

Słuchanie kaset i płyt W drodze do i z pracy możesz zawsze słuchać niemieckich nagrań. Przysłuchiwanie się niemieckim dźwiękom może zdziałać cuda w nauce języka.

Słuchanie radia i oglądanie telewizji Finansowane z budżetu państwa niemieckie radio i program telewizyjny Deutsche Welle nadają program na cały świat w wielu językach. Te nagrania to doskonałe źródło informacji na temat aktualnych wydarzeń politycznych, kulturalnych i towarzyskich. Wejdź na stronę internetową Deutsche Welle (www.dwelle.de), wybierz język i gotowe!

Kurs na płycie CD-ROM Jeśli masz komputer, zaopatrz się w kurs językowy, których mnóstwo jest na rynku. Możesz słuchać wymowy słówek, zapoznać się z ich transkrypcją, nagrywać swój głos, a nawet otrzymać opinię zwrotną!

Oglądanie niemieckich filmów Kolejną rewelacyjną możliwością nauki słówek, poprawnego akcentu czy zwyczajów kulturowych jest wypożyczenie niemieckiego filmu z napisami w języku polskim i obejrzenie go kilka razy z rzędu. To dopiero frajda!

Czytanie niemieckich publikacji Kup niemiecką gazetę albo poproś znajomych o przywiezienie Ci magazynów z zagranicy i zacznij od czytania reklam. Reklamy i krótkie artykuły są świetne na początek. Jeśli latasz samolotem (i znasz również język angielski), otwórz magazyn pokładowy; znajdziesz tam ciekawe reklamy i artykuły drukowane w obu językach — po niemiecku i angielsku.


Rozdział 17: Dziesięć sposobów na szybkie opanowanie niemieckiego

Surfowanie po internecie Internet to wspaniałe źródło wiedzy o języku niemieckim. Wpisz w wyszukiwarkę hasło „język niemiecki”, „nauka niemieckiego”, „materiały niemieckie” albo „Niemcy” (czy inne państwo niemieckojęzyczne) i wybierz to, co Cię zainteresuje. Surfuj po polsku i niemiecku, łap nowe słówka! Możesz też wejść na niemiecki czat, choćby tylko po to, by poczytać dyskusje. Zdziwisz się, ile można się nauczyć, przysłuchując się potocznym rozmowom!


245

246



Rozdział 18

Dziesięć wyrażeń, których nie należy używać D

zięki informacjom z tego rozdziału zaoszczędzisz sobie wstydu, którego możesz się najeść w niektórych okolicznościach. Pewnie nieraz słyszałeś obcokrajowców kaleczących Twój język tak, że miałeś ochotę zapaść się pod ziemię. Cóż, pomyłki zdarzają się wszystkim, ale tu znajdziesz kilka wskazówek, które pozwolą Ci uniknąć najgorszych wpadek!

Używaj formy grzecznościowej Jeśli czytałeś rozdział 3., wiesz, że trzeba bardzo uważać na to, jak się zwracamy do innych. Nigdy nie używaj formy du (du) (ty) w stosunku do osób, których nie znasz, starszych niż 16 lat, jeśli nie chcesz uchodzić za osobę niegrzeczną albo niewykształconą. W takim wypadku użyj formy grzecznościowej Sie (zi) i powiedz: Möchten Sie ins Kino gehen? (myś-ten zi ins ki-no ge-jen) (Czy chciałby pan iść do kina?), a nie: Möchtest du ins Kino gehen? W większości przypadków będzie oczywiste, której formy należy użyć. Jeśli na przyjęciu wszyscy będą zwracać się do Ciebie per du, również używaj tej formy. Oczywiście ktoś może Ci zaproponować: Wir können uns dutzen (wir ky-nen uns du-cen) (Możemy mówić sobie na ty). Równie niegrzecznie byłoby w takim wypadku odmówić.

Zwracaj się właściwie do pracowników obsługi Jeśli zwracasz się do kelnerki albo ekspedientki, nie mów do niej Fräulein, co odpowiada naszemu: „panienko”. Dosłownie Fräulein znaczy „kobietka”, jako że przyrostek -lein jest charakterystyczny dla zdrobnień. Większość kobiet uznałaby tę formę za niegrzeczną albo założyła, że nie znasz na tyle dobrze niemieckiego, by to wiedzieć. Nie ma innej, zastępczej formy, więc należy ją opuścić i powiedzieć tylko: Entschuldigen Sie bitte (ent-szul-di-gen zi by-te) (Przepraszam bardzo) albo poczekać na kontakt wzrokowy. To samo dotyczy przywoływania kelnera w restauracji. Nie wołaj na niego: Kelner (kel-ner). Kelnerzy tego nie lubią i uznają to za protekcjonalne traktowanie. Tu również najlepiej jest poszukać kontaktu wzrokowego, przywołać kelnera za pomocą gestu lub powiedzieć: Entschuldigen Sie bitte (ent-szul-di-gen zi by-te).


248


Nie szukaj dziury w całym Jeśli chcesz wyrazić swoją irytację z powodu tego, że ktoś jest zbyt czepialski, nie próbuj tłumaczyć dosłownie polskiego wyrażenia „szukać dziury w całym”. Bądź świadom, że idiomy to wyrażenia charakterystyczne dla danego obszaru językowego i danej kultury, gdzie znaczenie całości różni się od sumy znaczeń jego komponentów. Jedynym sposobem radzenia sobie z nimi jest nauczenie się ich na pamięć wraz ze znaczeniem. A więc jeśli ktoś na siłę próbuje doszukiwać się błędu, wówczas doszukuje się „włosa w zupie” – ein Haar in der Suppe finden (ajn har yn der zu-pe fyn-den).

Nie upijaj się Jeśli ktoś zapyta Cię podczas obiadu albo lunchu, czy chciałbyś dokładkę, nie tłumacz dosłownie: „Jestem pełen”. Po niemiecku Ich bin voll (yś bin fol) oznacza, że jesteś pijany w sztok. Jeśli więc nie chcesz powiedzieć, że za dużo wypiłeś, powiedz po prostu: Ich bin satt (yś bin zat) (Jestem najedzony).

Z szacunkiem dla prawa Nie nazywaj policjanta Bulle. Pomimo że można je często usłyszeć, jest to potoczne określenie, które dosłownie oznacza „byk”. Niemieckie słowo oznaczające policjanta to der Polizist (der po-ly-cyst) (r.m.) lub die Polizistin (di po-ly-cys-tyn) (r.ż.).

Uważaj na konkursy Miej oczy i uszy otwarte. Jeżeli usłyszysz słowo Konkurs (kon-kurs) może wcale nie chodzić o wybór najlepszego kandydata, a o upadłość. Niemieckie słowo oznaczające konkurs to der Wettbewerb (der wet-be-werp).

Paraduj odpowiednio po domu W Polsce przed snem i rankiem zwykle nakładamy szlafrok, jednakże mimo że to słowo do złudzenia przypomina słowo niemieckie, jest to wyraz, który już dawno temu wyszedł z użycia. Jeżeli chcesz poprosić o szlafrok, zapytaj o der Morgenmantel (der morgn-man-tel).

Nie wpadnij jak śliwka w kompot… Jeżeli masz ochotę na coś do picia do obiadu, to nie proś o kompot. Das Kompott (das kom-pot) to nie napój, a deser z gotowanych owoców. W niektórych miejscach tak określa się również mus owocowy lub — jak na przykład w Saksonii — po prostu deser.


Rozdział 18: Dziesięć wyrażeń, których nie należy używać

Jedz poprawnie Możesz usłyszeć, że Die Kuh frisst Gras (di kuu fryst graas) (Krowa je trawę), ale nie oznacza to automatycznie, że czasownik fressen (fresn) oznacza „jeść” i że można powiedzieć: Ich fresse Kuchen (yś fre-se ku-chen). Oznaczałoby to, że żresz ciasto i jesteś na bakier z manierami przy stole. Czasownik fressen zarezerwowany jest wyłącznie dla zwierząt, a w stosunku do ludzi używamy czasownika essen (esn) (jeść). „Fressen” użyte w odniesieniu do człowieka ma znaczenie pejoratywne, więc należy powiedzieć: Ich esse Kuchen (yś e-se ku-chen).

Uważaj na urodzaj rodzaju Kiedy chcesz powiedzieć, że masz 20 lat, nie mów przypadkiem „Ich habe zwanzig Jarhe”. To częsty błąd wśród Polaków, którzy w swoim języku używają czasownika „mieć” w odniesieniu do określenia swojego wieku. W języku niemieckim używa się sformułowania „Ich bin zwanzig Jarhe alt”, czyli dosłownie „Jestem dwadzieścia lat stary”.


249

250



Rozdział 19

Dziesięć ulubionych niemieckich zwrotów K

iedy zaczniesz rozumieć niemiecki na tyle, by przysłuchiwać się czyjejś rozmowie, szybko zaczniesz wyłapywać niemieckie zwroty, które nie mają związku z tematem, a są czymś w rodzaju przerywnika. Może nawet słyszałeś je już wcześniej. Najwyższy czas, by włączyć je do swoich konwersacji.

Alles klar! (a-les klaar) Dosłowne tłumaczenie to: „Wszystko jasne”. Tego zwrotu użyjesz, by zaznaczyć, że zrozumiałeś wyjaśnienia innej osoby. Możesz się nim posłużyć także wtedy, gdy chcesz wyrazić akceptację dla szczegółów planu.

Geht in Ordnung (gejt in ord-nung) Tego wyrażenia używamy, by powiedzieć, że czymś się zajmiemy, że coś zrobimy. Oznacza ono: „W porządku”, „Dobrze”, „Załatwione”.

Kein Problem (kajn pro-blejm) Ten zwrot dosłownie tłumaczy się jako „żaden problem”, „nie ma problemu”. Stosuje się go po to, by potwierdzić, że czymś się zajmiesz. Możesz również w ten sposób dać do zrozumienia, że zgadzasz się na zmianę planów.


252


Guten Appetit! (gutn a-pe-tiit) Ten zwrot dosłownie oznacza: „Dobrego apetytu!”, choć oczywiście nie chodzi w nim o to, by zachwalać czyjś apetyt. Jego polski odpowiednik to: „Smacznego”.

Deine Sorgen möchte ich haben! (daj-ne zorgn myś-te yś habn) Dosłownie zwrot ten oznacza: „Chciałbym mieć Twoje zmartwienia”. Używa się go tonem kpiarskim, kiedy czyjeś problemy wydają się drugiej osobie śmieszne i błahe.

Das darf doch wohl nicht wahr sein! (das darf doch wol nyśt war zajn) Zwrot ten oznacza: „To nie może być prawda”, co odpowiada polskiemu: „Niewiarygodne!”.

Mir reicht’s! (miir rajśts) Zwrot ten dosłownie znaczy: „Mnie wystarczy”, co przekłada się na „Mam dość”.

Wie schön! (wi szyn) Dosłownie zwrot ten oznacza: „Jak pięknie!”. Oczywiście można go użyć także w takim znaczeniu, lecz czasem ma on odcień ironiczny i pozwala dać upust irytacji i wzburzeniu.

Genau (ge-nau) Zwrot ten oznacza: „Dokładnie” i stosuje się go, by zaznaczyć, że całkowicie podzielamy czyjeś zdanie.


Rozdział 19: Dziesięć ulubionych niemieckich zwrotów

Stimmt’s? (sztymts) Zwrot ten oznacza: „Czy to prawda?” lub „Nieprawdaż?”. Niemcy stosują go, jeśli szukają u kogoś potwierdzenia swoich słów. Zwykle na to pytanie odpowiada się: Stimmt! (sztymt), co znaczy: „Prawda”.


253

254



Rozdział 20

Dziesięć najważniejszych niemieckich świąt P

ewnie większość z omówionych poniżej świąt jest Ci znana, choć możesz nie wiedzieć, jak się je obchodzi w krajach niemieckojęzycznych. Oczywiście lista świąt (z których część obchodzi się tylko w pewnych regionach) jest znacznie dłuższa, ale nas interesują tutaj te najważniejsze.

Heilige Drei Könige 6 stycznia to der Heiligedreikönigstag (der haj-li-ge-draj-ky-nigks-tak) lub Heilige Drei Könige (haj-li-ge draj ky-ni-ge), znane również jako Epiphanias (e-pi-fa-nias) (święto Trzech Króli). Nie obchodzi się go w żaden specjalny sposób, choć istnieją pewne obrzędy. W niektórych regionach ludzie przebierają się za Trzech Króli — Kacpra, Melchiora i Baltazara — spacerują ulicami parafii, zapisują kredą pierwsze litery imion Trzech Króli i zbierają datki na kościół. W Szwajcarii je się ciasto z ukrytym w środku skarbem, zwykle monetą. Moneta ta ma symbolizować królewski dar. Kto znajdzie monetę, zostaje królową albo królem na cały dzień i nosi koronę.

Karneval / Fastnacht / Fasching Karneval (kar-ne-wal) (karnawał) lub Fastnacht (fast-nacht) to ostatni dzień karnawału, nasze ostatki. Wypada pod koniec lutego lub na początku marca. W niektórych regionach i miastach, m.in. w Moguncji, Kolonii, Düsseldorfie, Monachium — gdzie na karnawał mówi się Fasching (fa-szing) — czy Bazylei w Szwajcarii, jest to impreza przygotowywana z dużym rozmachem. Obchody mają miejsce w Rosenmontag (ro-zen-mon-taak) (Różany Poniedziałek), kiedy to odbywają się parady i imprezy, a ludzie ubierają się w fantazyjne kostiumy. Następnego dnia, w Veilchendienstag (fail-sien-dins-tak) (ostatki) jest nieco spokojniej, a Aschermittwoch (aszer-myt-foch) (Środa Popielcowa) oznacza koniec karnawału i początek Fastenzeit (fas-ten-cajt) (Wielkiego Postu), 40-dniowego okresu poprzedzającego Wielkanoc.


256


Ostern W Niemczech okres Wielkiej Nocy oznacza przede wszystkim przyjemnie długi weekend. Rozpoczyna go Karfreitag (kar-fraj-tak) (Wielki Piątek), a zarówno Ostersonntag (os-ter-zon-tak) (Niedziela Wielkanocna), jak i Ostermontag (os-ter-mon-tak) (Poniedziałek Wielkanocny) to dni świąteczne wolne od pracy. Niezwykle popularne są w Niemczech jaja wielkanocne: wszędzie dostępne są zestawy do malowania jajek, a w Niedzielę Wielkanocną dzieci uczestniczą w polowaniu na pisanki.

Erster April 1 kwietnia, erster April (ers-ter a-pril), to Prima Aprilis, dzień psikusów i robienia sobie dowcipów znanych jako Aprilscherze (a-pril-szer-ce). Kiedy uda Ci się zrobić komuś dowcip, zawołaj: April, April! (a-pril, a-pril).

Tag der Arbeit 1 maja to der Tag der Arbeit (der taak der ar-bajt) (Święto Pracy). Podczas tego państwowego święta związki zawodowe organizują pochody, a ich uczestnicy noszą w butonierkach czerwone goździki. Związkowcy i politycy wygłaszają przemowy. Tradycyjnie w wieczór poprzedzający Święto Pracy odbywają się imprezy taneczne przy muzyce na żywo, zwane Tanz in den Mai (tanc in dejn maj) (dosł. taniec w maj), a zabawa trwa zwykle aż do rana. Na wsi stawia się Maibaum (maj-baum) (drzewo majowe), wokół którego odbywają się tańce.

Himmelfahrt Czterdzieści dni po Wielkanocy obchodzi się Himmelfahrt (hy-mel-fahrt) (święto Wniebowstąpienia Pańskiego). Wypada ono zawsze w czwartek i zwyczajowo traktowane jest jako okazja do spotkań i wspólnych wypadów za miasto.

Pfingsten Dziesięć dni po święcie Wniebowstąpienia Pańskiego obchodzi się Pfingsten (pfingstn) (dzień Zesłania Ducha Świętego). Drugi dzień świąt potocznie zwanych Zielonymi Świątkami to Pfingstmontag (pfingkst-mon-tak). Większość ludzi bierze również wolne w piątek po to, by wyjechać na długi weekend (ein langes Wochenende) (ajn lan-ges wo-chen-en-de). Jeśli wtedy planujesz wyjazd, uważaj, ponieważ ruch na drogach jest zwykle znacznie większy i trudniej o rezerwacje w hotelach.


Rozdział 20: Dziesięć najważniejszych niemieckich świąt

Der Tag der Deutschen Einheit 3 października to der Tag der Deutschen Einheit (der taak der doj-czen ajn-hajt) (Dzień Zjednoczenia Niemiec, niemieckie święto państwowe) obchodzony na pamiątkę 3 października 1990, kiedy RFN i NRD połączyły się w jedno państwo. Obywatele nie obchodzą go w żaden szczególny sposób, ale tego dnia odbywa się wiele imprez rządowych. Święto państwowe Austrii obchodzi się 26 października. W Szwajcarii nosi ono nazwę Nationalfeiertag (na-cjo-nal-fa-jer-tak) (święto państwowe) lub czasem Bundesfeier (bun-des-fa-jer) (święto narodowe) i przypada 1 sierpnia.

Nikolaustag 6 grudnia to Nikolaustag (ni-ko-laus-taak) (mikołajki). To kolejne rodzinne święto. Przy oknie lub przy drzwiach dzieci kładą but lub trzewik, a w nocy der Nikolaus (der ni-ko-laus) przychodzi i wypełnia go piernikami — Pfeffernüsse (pfe-fer-ny-sse), marcepanem i innymi słodyczami. Czasem nawet wkłada niewielki podarunek.

Weihnachten Nie ma szczególnej różnicy między sposobem obchodzenia Weihnachten (waj-nach-ten) (świąt Bożego Narodzenia) w Niemczech i w Polsce. W obu krajach jest to święto dwudniowe, prezenty tradycyjnie wręcza się w Wigilię, a zarówno pierwszy, jak i drugi dzień świąt są wolne od pracy. Są to bardzo rodzinne święta, okres odwiedzin i wyjazdów.


257

258



Rozdział 21

Dziesięć zwrotów, dzięki którym zostaniesz uznany za prawdziwego Niemca W

tym rozdziale znajdziesz typowe zwroty, które znają wszyscy posługujący się językiem niemieckim. Są one tak niemieckie, że ktoś może nawet wziąć Cię za rdzennego Niemca!

Das ist ja toll! (das yst ja tol) (To wspaniale!) Jest to najpopularniejszy sposób wyrażenia podekscytowania i radości.

Ruf mich an! / Rufen Sie mich an! (ruf myś an / rufn zi myś an) (Zadzwoń do mnie! / Proszę do mnie zadzwonić!) Jeśli chcesz pozostać z kimś w kontakcie, tak właśnie należy zrobić.

Was ist los? (was yst loos) (Co się stało?) To pytanie zadaje się najczęściej w negatywnym kontekście: „Co złego się stało?”.

Keine Ahnung (kaj-ne a-nung)


260

Część IV: Dekalogi (Nie mam pojęcia.) To skrócona wersja zdania: Ich habe keine Ahnung (yś ha-be kaj-ne a-nung) (Nie mam pojęcia), służąca do wyrażenia tego, że nie wiesz nic na dany temat.

Gehen wir! (gejn wir) (Chodźmy!) Tego zwrotu należy użyć, jeśli chcesz wyruszyć w drogę!

Nicht zu fassen! (nyśt cu fa-sen) (Nie do wiary!) Oto typowy niemiecki zwrot, który idealnie się nadaje do wyrażenia niedowierzania, obawy czy podekscytowania.

Du hast Recht! / Sie haben Recht! (du hast reśt / zi ha-bn reśt) (Masz rację! / Ma pan rację!) Jest to najbardziej typowy niemiecki sposób przyznawania racji.

Auf keinen Fall! (auf kaj-nen fal) (Nie ma mowy!) Dosłownie zwrot ten oznacza: „W żadnym razie, w żadnym wypadku!” i stosuje się go, by jasno dać do zrozumienia, że się nie zgadzamy.

Nicht schlecht! (nyśt szleśt) (Nieźle!) Zwrot ten może również oznaczać, że coś nie jest złe, ale przede wszystkim pozwala w zdystansowany sposób wyrazić uznanie i przyzwolenie.

Das ist mir (völlig) egal (das yst mir [fy-lyś] e-gaal) (Wszystko mi jedno.) Tego zwrotu używa się do wyrażenia obojętności.


Część V

Dodatki


262

Część V: Dodatki

W tej części…

N

a ostatnim, ale równie ważnym miejscu zamieszczamy załączniki, które z pewnością Ci się przydadzą. Oprócz tabeli odmiany czasowników regularnych i nieregularnych zamieszczamy tu dość obszerny słowniczek i przewodnik po płycie dołączonej do książki. Znajdziesz tu również odpowiedzi do niektórych ćwiczeń.


Dodatek A Tabele odmiany czasowników

Dodatek A

Tabele odmiany czasowników Czasowniki niemieckie Czasowniki regularne (np. bezahlen płacić) Imiesłów czasu przeszłego: bezahlt (płacił) przykład: Linda bezahlt die Rechnung. (Linda płaci rachunek.)

Teraźniejszość

Przeszłość

Przyszłość

ich (ja)

bezahle

habe bezahlt

werde bezahlen

du (ty)

bezahlst

hast bezahlt

wirst bezahlen

er/sie/es (on/ona/ono)

bezahlt

hat bezahlt

wird bezahlen

wir (my)

bezahlen

haben bezahlt

werden bezahlen

ihr (wy)

bezahlt

habt bezahlt

werdet bezahlen

sie/Sie (oni; oraz forma grzeczn.)

bezahlen

haben bezahlt

werden bezahlen

Czasowniki rozdzielnie złożone (np. anrufen dzwonić) Imiesłów czasu przeszłego: angerufen (zadzwonił) przykład: Wir rufen immer an. (Zawsze dzwonimy.) Teraźniejszość

Przeszłość

Przyszłość

ich (ja)

rufe an

habe angerufen

werde anrufen

du (ty)

rufst an

hast angerufen

wirst anrufen


ruft an

hat angerufen

wird anrufen

wir (my)

rufen an

haben angerufen

werden anrufen

ihr (wy)

ruft an

habt angerufen

werdet anrufen


rufen an

haben angerufen

werden anrufen


263

264

Część V: Dodatki Czasowniki zwrotne, celownik (np. sich etwas kaufen coś sobie kupić) przykład: Ich kaufe mir ein Hemd. (Kupuję sobie koszulę.) Teraźniejszość

Przeszłość

Przyszłość

ich (ja)

kaufe mir

habe mir gekauft

werde mir kaufen

du (ty)

kaufst dir

hast dir gekauft

wirst dir kaufen


kauft sich

hat sich gekauft

wird sich kaufen

wir (my)

kaufen uns

haben uns gekauft

werden uns kaufen

ihr (wy)

kauft euch

habt euch gekauft

werdet euch kaufen


kaufen sich

haben sich gekauft

werden sich kaufen

Czasowniki zwrotne, biernik (np. sich freuen cieszyć się) przykład: Jim freut sich über das Geschenk. (Jim cieszy się z prezentu.) Teraźniejszość

Przeszłość

Przyszłość

ich (ja)

freue mich

habe mich gefreut

werde mich freuen

du (ty)

freust dich

hast dich gefreut

wirst dich freuen


freut sich

hat sich gefreut

wird sich freuen

wir (my)

freuen uns

haben uns gefreut

werden uns freuen

ihr (wy)

freut euch

habt euch gefreut

werdet euch freuen


freuen sich

haben sich gefreut

werden sich freuen


Dodatek A Tabele odmiany czasowników Czasownik haben (mieć) Imiesłów czasu przeszłego: gehabt (miałem) przykład: Wir haben keine Zeit. (Nie mamy czasu.) Teraźniejszość

Przeszłość

Przyszłość

ich (ja)

habe

habe gehabt

werde haben

du (ty)

hast

hast gehabt

wirst haben


hat

hat gehabt

wird haben

wir (my)

haben

haben gehabt

werden haben

ihr (wy)

habt

habt gehabt

werdet haben


haben

haben gehabt

werden haben

Czasownik sein (być) Imiesłów czasu przeszłego: gewesen (byłem) przykład: Hansens sind im Urlaub. (Państwo Hansen są na wakacjach.) Teraźniejszość

Przeszłość

Przyszłość

ich (ja)

bin

bin gewesen

werde sein

du (ty)

bist

bist gewesen

wirst sein


ist

ist gewesen

wird sein

wir (my)

sind

sind gewesen

werden sein

ihr (wy)

seid

seid gewesen

werdet sein


sind

sind gewesen

werden sein


265

266

Część V: Dodatki

Nieregularne czasowniki niemieckie Teraźniejszość


abfahren odjeżdżać

ich du er/sie/es wir ihr sie/Sie

fahre ab fährst ab fährt ab fahren ab fahrt ab fahren ab

abgefahren (z sein)

anfagen zaczynać


fange an fängst an fängt an fangen an fangt an fangen an

angefangen (z haben)

beginen zaczynać


beginne beginnst beginnt beginnen beginnt beginnen

begonnen (z haben)

bleiben zostawać


bleibe bleibst bleibt bleiben bleibt bleiben

geblieben (z sein)

bringen przynosić


bringe bringst bringt bringen bringt bringen

gebracht (z haben)


Dodatek A Tabele odmiany czasowników Teraźniejszość


denken myśleć


denke denkst denkt denken denkt denken

gedacht (z haben)

dürfen móc, mieć pozwolenie


darf darfst darf dürfen dürft dürfen

gedurft (z haben)

einladen zapraszać


lade ein lädst ein lädt ein laden ein ladet ein laden ein

eingeladen (z haben)

essen jeść


esse isst isst essen esst essen

gegessen (z haben)

fahren jechać


fahre fährst fährt fahren fahrt fahren

gefahren (z sein)


267

268

Część V: Dodatki Teraźniejszość


finden znajdować


finde findest findet finden findet finden

gefunden (z haben)

fliegen latać


fliege fliegst fliegt fliegen fliegt fliegen

geflogen (z sein)

geben dawać


gebe gibst gibt geben gebt geben

gegeben (z haben)

gehen iść


Gehe gehst geht gehen geht gehen

gegangen (z sein)

halten trzymać


halte hälst hält halten haltet halten

gehalten (z haben)




kennen znać


kenne kennst kennt kennen kennt kennen

gekannt (z haben)

kommen przychodzić


komme kommst kommt kommen kommt kommen

gekommen (z sein)

können móc, potrafić


kann kannst kann können könnt können

gekonnt (z haben)

lesen czytać


lese liest liest lesen lest lesen

gelesen (z haben)

liegen leżeć


liege liegst liegt liegen liegt liegen

gelegen (z haben)


269

270



mögen lubić


mag magst mag mögen mögt mögen

gemocht (z haben)

müssen musieć


muss musst muss müssen müsst müssen

gemusst (z haben)

nehmen brać


nehme nimmst nimmt nehmen nehmt nehmen

genommen (z haben)

schreiben pisać


schreibe schreibst schreibt schreiben schreibt schreiben

geschrieben (z haben)

sehen widzieć


sehe siehst sieht sehen seht sehen

gesehen (z haben)




sitzen siedzieć


sitze sitzt sitzt sitzen sitzt sitzen

gesessen (z haben)

sollen mieć powinność


soll sollst soll sollen sollt sollen

gesollt (z haben)

sprechen mówić


spreche sprichst spricht sprechen sprecht sprechen

gesprochen (z haben)

stehen stać


stehen stehst steht stehen steht stehen

gestanden (z haben)

tragen nosić


trage trägst trägt tragen tragt tragen

getragen (z haben)


271

272



treffen spotykać


treffe triffst trifft treffen trefft treffen

getroffen (z haben)

trinken pić


Trinke trinkst trinkt trinken trinkt trinken

getrunken (z haben)

verlieren tracić


verliere verlierst verliert verlieren verliert verlieren

verloren (z haben)

wissen wiedzieć


weiß weißt weiß wissen wisst wissen

gewusst (z haben)

wollen chcieć


will willst will wollen wollt wollen

gewollt (z haben)


Minisłownik niemiecko-polski

A abbiegen/ap-bign skręcić Abend/m/a-bent wieczór aber/a-ber ale Abendessen/n/a-bent-esn kolacja abfliegen/ap-fli-gen odlatywać (samolotem) Abflug/m/ap-fluk odlot abreisen/ap-raj-zen odjeżdżać alles/a-les wszystko Ampel/f/am-pel sygnalizacja świetlna an/an przy Anfang/m/an-fang początek Ankauf/m/an-kauf zakup, skup Ankunft/f/an-kunft przyjazd Anrufbeantworter/m/an-ruf-be-ant-for-ter automatyczna sekretarka anrufen/an-ru-fen dzwonić Antiquitäten/pl/an-ti-kfi-te-ten antyki Anwalt/m/an-walt prawnik April/m/a-pril kwiecień Arzt/m/arct lekarz Arztpraxis/f/arct-pra-ksis gabinet lekarski auch/auch także auf/auf na Auf Wiedersehen/auf wi-der-zejn do widzenia August/m/au-gust sierpień Ausfahrt/f/aus-fart wyjazd ausfüllen/aus-fy-len wypełniać ausgezeichnet/aus-ge-cajś-net doskonały Ausstellung/f/aus-szte-lung wystawa Auto/n/au-to samochód

B Bad/n/baat kąpiel Bahnhof/m/ban-hof dworzec kolejowy Bank/f/bank bank


bar/bar za gotówkę Bart/m/bart broda Basketball/m/bas-ket-bal koszykówka Bauernhof/m/ba-uen-hof gospodarstwo Baum/m/baum drzewo bei/baj przy beim/bajm przy Berg/m/beg góra Beruf/m/be-ruf zawód (profesja) beschreiben/be-szrajbn opisywać besetzt/be-zect zajęty (okupowany) Besprechung/f/be-szpre-siung spotkanie Betrag/m/be-trak ilość bezahlen/be-ca-len płacić Bier/n/bir piwo bisschen/bys-sien trochę bitte/by-te proszę bleiben/blaj-ben zostawać Bordkarte/f/bord-kar-te karta pokładowa Botschaft/f/bot-szaft ambasada Brief/m/brif list Briefkasten/m/brif-kastn skrzynka pocztowa Briefmarke/f/brif-mar-ke znaczek pocztowy Brieftasche/f/brif-ta-sze portfel bringen/brin-gen przynosić Brot/n/brot chleb Brötchen/n/bryt-sien bułka buchen/bu-chen rezerwować Bus/m/bus autobus Bushaltestelle/f/bus-hal-te-szte-le przystanek autobusowy Butter/f/bu-ter masło

C Cerealien/pl/ce-re-a-lien płatki do mleka

274

Część V: Dodatki

D Danke/dan-ke dziękuję Datum/n/da-tum data dauern/da-uern trwać deutsch/dojcz niemiecki Deutsche Mark/f/doj-cze mark marka niemiecka Dezember/m/de-cem-ber grudzień Dienstag/m/din-stak wtorek Donnerstag/m/donrs-tak czwartek Doppelzimmer/n/dopl-cy-mer pokój dwuosobowy Dorf/n/dorf wieś dort/dort tam drücken/drykn nacisnąć durstig/durs-tyś spragniony Dusche/f/du-sze prysznic

E einfach/ajn-fach prosty einladen/ajn-la-den zapraszać Einladung/f/ajn-la-dung zaproszenie einverstanden/ajn-fer-sztan-den zgoda, zgadzam się Einzelzimmer/n/ajn-cel-cy-mer pokój jednoosobowy E-mail/f/i-mail e-mail empfehlen/em-pfej-len polecać Ende/n/en-de koniec Entschuldigung/ent-szul-di-gung przepraszam Erkältung/f/er-kel-tung przeziębienie essen/esn jeść etwas/et-was coś

F fahren/fa-ren jeździć Fahrrad/n/fa-rat rower faxen/fa-ksen przesłać faksem Februar/m/fe-bru-ar luty Fenster/n/fens-ter okno Feuerwehr/f/fo-jer-wer straż pożarna Fieber/n/fi-ber gorączka Firma/f/fyr-ma firma fliegen/fli-gen latać


Flug/m/fluk lot Flughafen/m/fluk-ha-fen lotnisko Flugsteig/m/fluk-sztajk wejście do samolotu Flugticket/n/fluk-ti-ket bilet lotniczy Flugzeug/n/fluk-cojk samolot Fluss/m/flus rzeka Formular/n/for-mu-lar formularz fragen/fra-gen pytać Freitag/m/fraj-tak piątek Fremdenverkehrsbüro/n/frem-den-fer-kersby-ro centrum informacji turystycznej Freund/m/frojnt przyjaciel Freundin/f/frojn-dyn przyjaciółka früh/fry wcześnie Frühstück/n/fry-sztyk śniadanie für/fyr dla Fußball/m/fus-bal piłka nożna

G Gabel/f/ga-bel widelec Gang/m/gang przejście ganz/ganc całkiem Gebirge/n/ge-byr-ge góry Gebühr/f/ge-byr opłata Gegend/f/gej-gent rejon gegenüber/gej-gen-y-ber naprzeciw Geheimzahl/f/ge-hajm-cal kod PIN gehen/ge-jen iść Geld/n/gelt pieniądze Geldautomat/m/gelt-au-to-mat bankomat geöffnet/ge-yf-net otwarty Gepäck/n/ge-pek bagaż geradeaus/ge-ra-de-aus prosto geschlossen/ge-szlosn zamknięty gestern/ges-tern wczoraj getrennt/ge-trent osobno gewinnen/ge-wy-nen wygrywać Glas/n/glas szkło, szklanka, kieliszek Gleis/n/glajs tor Golf/n/golf golf groß/groos duży, wysoki gültig/gyl-tyś ważny (mający ważność) gut/gut dobry Gute Nacht/gu-te nacht dobranoc Gute Reise/gu-te raj-ze Szczęśliwej podróży! Guten Abend/gutn a-bnt dobry wieczór Guten Morgen/gutn morgn dzień dobry (rano) Guten Tag/gutn taak dzień dobry (cały dzień)

Dodatek B Minisłownik

H Haar/n/haar włosy Halbpension/f/halp-pen-zjon pokój z niepełnym wyżywieniem Hallo/ha-lo cześć (na powitanie) halten/hal-ten trzymać Haltestelle/f/hal-te-szte-le przystanek Handball/m/hant-bal piłka ręczna Hauptspeise/f/haupt-szpaj-ze danie główne heissen/haj-sen nazywać się helfen/hel-fen pomagać heute/hoj-te dziś hier/hiir tutaj Hilfe/f/hil-fe pomoc hinter/hin-ter za Hobby/n/ho-bi hobby hören/hy-ren słyszeć Hotel/n/ho-tel hotel Hügel/m/hy-gel wzgórze hungrig/hun-gryś głodny

I interessant/in-te-re-sant interesujący Internet/n/in-ter-net internet

J ja/ja tak Jahr/n/jar rok Januar/m/ja-nu-ar styczeń jemand/je-mant ktoś joggen/dżo-gen uprawiać jogging Jugendherberge/f/ju-gent-her-ber-ge schronisko młodzieżowe Juli/m/ju-li lipiec Juni/m/ju-ni czerwiec

K Kaffee/m/ka-fej kawa Kalender/m/ke-len-der kalendarz Karte/f/kar-te mapa, bilet Kasse/f/ka-se kasa fiskalna kaufen/kau-fen kupować Kellner/m/kel-ner kelner kennenlernen/ken-nen-ler-nen poznać


Kino/n/ki-no kino Kirche/f/kyr-sie kościół klatschen/kla-czen klaskać klein/klajn mały, niski Klimaanlage/f/kli-ma-an-la-ge klimatyzacja Kneipe/f/knaj-pe bar, pub Koffer/m/ko-fer walizka kommen/ko-men przychodzić Konsulat/n/kon-zu-lat konsulat Konzert/n/kon-cert koncert krank/krank/ chory Krankenhaus/n/krankn-haus szpital Krankenschwester/f/krankn-szwes-ter pielęgniarka Krankenwagen/m/krankn-wagn karetka Kreuzung/f/kroj-cung skrzyżowanie Kuchen/m/ku-chen ciasto Kuh/f/kuu krowa Küste/f/kys-te wybrzeże

L lachen/la-chen śmiać się Land/n/lant wieś langweilig/lang-waj-lyś nudny legen/lej-gen kłaść leider/laj-der niestety Leitung/f/laj-tung linia lesen/lej-zen/ czytać links/lynks lewy Liter/n/litr litr Löffel/m/lyfl łyżka Luftpost/f/luft-post poczta lotnicza

M machen/ma-chen robić Macht nichts/macht nyśts Nic nie szkodzi Mai/m/maj maj Mannschaft/f/man-szaft drużyna Markt/m/markt rynek März/m/merc marzec Meer/n/meer morze mein/majn mój Messer/n/me-ser nóż Milch/f/mylś mleko Minute/f/mi-nu-te minuta mit/myt z Mittag/m/my-tak południe Mittagessen/n/my-tak-esn obiad

275

276

Część V: Dodatki Mitte/f/my-te środek Mittwoch/m/myt-foch środa Monat/m/mo-nat miesiąc Montag/m/mon-tak poniedziałek Morgen/m/morgn poranek morgen/morgn jutro Museum/n/mu-ze-um muzeum

Postleitzahl/f/post-lajt-cal kod pocztowy pro/pro na, za (dot. ilości) pünktlich/pynkt-lyś punktualnie

Q Quittung/f/kfi-tung paragon

N nach/nach po Nachmittag/m/nach-my-tak popołudnie Nachricht/f/nach-ryśt wiadomość Nacht/f/nacht noc Nachtisch/m/nach-tysz deser nah/naa blisko Name/m/na-me nazwisko, nazwa Nationalität/f/na-cjo-na-li-tet narodowość natürlich/na-tyr-lyś oczywiście Naturschutzgebiet/n/na-tur-szuc-ge-biit rezerwat przyrody neben/nejbn obok nehmen/nej-men brać nein/najn nie nie/nii nigdy Norden/m/nor-den północ (strona świata) Notaufnahme/f/noot-auf-na-me izba przyjęć November/m/no-wem-ber listopad nur/nur tylko

O öffnen/yf-nen otwierać Oktober/m/ok-to-ber październik Oper/f/o-per opera Osten/m/o-sten wschód (strona świata)

P Paket/n/pa-kieet paczka Park/m/park park Parkplatz/m/park-plac parking Pferd/n/pfert koń phantastisch/fan-tas-tysz fantastyczny Polizei/f/po-li-caj policja Portier/m/por-tje portier Post/f/post poczta (budynek; korespondencja) Postamt/n/post-amt poczta (budynek) Postkarte/f/post-kar-te kartka pocztowa


R Rechnung/f/reś-nung rachunek rechts/reśts prawy (kierunek) reden/rej-den rozmawiać Reh/n/rej jeleń Reisebüro/n/raj-ze-by-ro biuro podróży reisen/raj-zen podróżować Reisepass/m/raj-ze-pas paszport Reisescheck/m/raj-ze-szek czek podróżny reservieren/re-zer-wi-ren rezerwować Restaurant/n/re-sto-rą restauracja Rezeption/f/re-cep-cjon recepcja Rückflugticket/n/ryk-fluk-ti-ket (lotniczy) bilet powrotny

S Saft/m/zaft sok sagen/zagn mówić Samstag/m/zams-tak sobota Sänger/m/zen-ger piosenkarz Sängerin/f/zen-ge-ryn piosenkarka S-Bahn/f/es-ban pociąg podmiejski Schaf/n/szaf owca Schalter/r/szal-ter okienko (np. na poczcie) Schauspieler/m/szau-szpi-ler aktor Schauspielerin/f/szau-szpi-le-ryn aktorka Scheck/m/szek czek Schein/m/szajn banknot schicken/szi-ken wysyłać Schlüssel/m/szly-sel klucz Schmerz/m/szmerc ból schön/szyn piękny Schule/f/szu-le szkoła Schwimmbad/n/szfym-bat basen schwimmen/szfy-men pływać See/f/zee jezioro segeln/ze-geln żeglować sehen/ze-jen widzieć sehr/zer bardzo

Dodatek B Minisłownik sein/zajn być Sekunde/f/ze-kun-de sekunda selbstverständlich/zelpst-fer-sztent-lyś oczywiście September/m/zep-tem-ber wrzesień sich auskennen/zyś aus-ke-nen orientować się; znać się na czymś sich erinnern/zyś er-y-nern pamiętać sich freuen/zyś fro-jen cieszyć się sich freuen auf/zyś fro-jen auf cieszyć się na sich freuen über/zyś fro-jen y-ber cieszyć się z sich interessieren für/zyś in-te-re-si-ren fyr interesować się sich setzen/zyś ze-cen usiąść sich unterhalten/zyś un-ter-hal-ten rozmawiać, dobrze się bawić sich vorstellen/zyś for-szte-len/ przedstawić się; wyobrażać coś sobie singen/zin-gen śpiewać Sonnabend/m/zon-a-bent sobota Sonntag/m/zon-tak niedziela spannend/szpa-nent pełen napięcia spazieren gehen/szpa-ci-ren gehn pójść na spacer Speisekarte/f/szpaj-ze-kar-te menu, karta dań Spiel/n/szpil mecz, gra spielen/szpi-len grać sprechen/szpre-sien mówić Stadt/f/sztat miasto Straße/f/sztra-se ulica Straßenbahn/f/sztra-sen-ban tramwaj Stunde/f/sztun-de godzina Süden/m/zy-den południe (strona świata) Suppe/f/zu-pe zupa Suppenteller/m/zu-pen-te-ler talerz do zupy

T Tag/m/taak dzień Tal/n/tal dolina tanzen/tan-cen tańczyć Tasche/f/ta-sze torba Tasse/f/ta-se filiżanka Taxi/n/tak-si taksówka Taxistand/m/tak-si-sztant postój taksówek Tee/m/teej herbata teilnehmen/teil-nej-men uczestniczyć Telefon/n/te-le-fon telefon Telefonbuch/n/te-le-fon-buch książka telefoniczna telefonieren/te-le-fo-ni-ren dzwonić


Telefonkarte/f/te-le-fon-kar-te karta telefoniczna Telefonnummer/f/te-le-fon-nu-mer numer telefonu Telefonzelle/f/te-le-fon-ce-le budka telefoniczna Teller/m/te-ler talerz Tennis/n/te-nys tenis Termin/m/ter-min wizyta (np. u lekarza) Theater/n/te-a-ter teatr Toast/m/tost grzanka trinken/trynkn pić Trinkgeld/n/trynk-gelt napiwek Trödel/m/trydl starocie Tschüs/czys cześć (na pożegnanie) Tür/f/tyr drzwi

U U-Bahnhaltestelle/f/u-ban-hal-te-szte-le przystanek metra U-Bahnstation/f/u-ban-szta-cjon stacja metra Übernachtung/f/y-ber-nach-tung nocleg Uhr/f/ur zegar, zegarek und/unt i Unfall/m/un-fal wypadek ungefähr/un-ge-fer około ungültig/un-gyl-tyś nieważny (bez ważności) Unterschrift/f/un-ter-szryft podpis Urlaub/m/ur-laup urlop

V Verkauf/m/fer-kauf sprzedaż verletzt/fer-lect ranny verreisen/fer-raj-zen wyjechać verspätet/fer-szpej-tet opóźniony Verspätung/f/fer-szpej-tung opóźnienie verstehen/fer-sztejn rozumieć vielleicht/fi-lajśt być może Visum/n/wi-zum wiza Vogel/m/fogl ptak Vollpension/f/fol-pen-zjon pokój z pełnym wyżywieniem vor/for przed Vorname/m/for-na-me/ imię vorstellen/for-szte-len przedstawiać, prezentować Vorstellung/f/for-szte-lung przedstawienie Wald/m/walt las

277

278

Część V: Dodatki

W wann/wan kiedy was/was co Wasserski laufen/wa-ser-szi lau-fen jeździć na nartach wodnych Wechselkurs/m/wek-sel-kurs kurs wymiany walut Weg/m/wejk droga, ścieżka, trasa Wein/m/wajn wino weit/wajt daleko werden/wer-den stawać się Westen/m/wes-ten zachód (strona świata) wie/wi jak wieder/wi-der znów wiederholen/wi-der-ho-len powtarzać wirklich/wirk-lyś rzeczywiście


wo/wo gdzie Woche/f/wo-che tydzień Wurst/f/wurst kiełbasa

Z Zeit/f/cajt czas Zentrum/n/cen-trum centrum ziehen/ci-jen ciągnąć Zimmer/n/cy-mer pokój Zimmerservice/m/cy-mer-ser-wis obsługa pokoju Zoll/m/col cło zu Hause/cu hau-ze w domu Zug/m/cuk pociąg Zugabe/f/cu-ga-be dokładka zusammen/cu-zamn razem zwischen/cfy-szen pomiędzy

Dodatek B Minisłownik

Minisłownik polsko-niemiecki

A

C

aktor Schauspieler/m/szau-szpi-ler aktorka Schauspielerin/f/szau-szpi-le-ryn ale aber/a-ber ambasada Botschaft/f/bot-szaft antyki Antiquitäten/pl/an-ti-kfi-te-ten autobus Bus/m/bus automatyczna sekretarka Anrufbeantworter/m/an-ruf-be-ant-for-ter

całkiem ganz/ganc centrum Zentrum/n/cen-trum centrum informacji turystycznej Fremdenverkehrsbüro/n/frem-den-ferkers-by-ro chleb Brot/n/brot chory krank/krank ciasto Kuchen/m/ku-chen ciągnąć ziehen/ci-jen cieszyć się sich freuen/zyś fro-jen cieszyć się na sich freuen auf/zyś fro-jen auf cieszyć się z sich freuen über/zyś fro-jen y-ber cło Zoll/m/col co was/was coś etwas/et-was czas Zeit/f/cajt czek Scheck/m/szek czek podróżny Reisescheck/m/raj-ze-szek czerwiec Juni/m/ju-ni cześć (na powitanie) Hallo/ha-lo cześć (na pożegnanie) Tschüs/czys czwartek Donnerstag/m/donrs-tak czytać lesen/lej-zen

B bank Bank/f/bank (lotniczy) bilet powrotny Rückflugticket/n/rykfluk-ti-ket bagaż Gepäck/n/ge-pek banknot Schein/m/szajn bankomat Geldautomat/m/gelt-au-to-mat bar Kneipe/f/knaj-pe bardzo sehr/zer basen Schwimmbad/n/szfym-bat bawić się dobrze, rozmawiać sich unterhalten/zyś un-ter-hal-ten bilet lotniczy Flugticket/n/fluk-ti-ket biuro podróży Reisebüro/n/raj-ze-by-ro blisko nah/naa ból Schmerz/m/szmerc brać nehmen/nej-men broda Bart/m/bart budka telefoniczna Telefonzelle/f/te-le-fon-ce-le bułka Brötchen/n/bryt-sien być sein/zajn


D data Datum/n/da-tum daleko weit/wajt danie główne Hauptspeise/f/haupt-szpaj-ze deser Nachtisch/m/nach-tysz dla für/fyr do widzenia Auf Wiedersehen/auf wi-der-zejn dobranoc Gute Nacht/gu-te nacht

279

280

Część V: Dodatki dobry gut/gut dobry wieczór Guten Abend/gutn a-bnt dokładka Zugabe/f/cu-ga-be dolina Tal/n/tal doskonały ausgezeichnet/aus-ge-cajś-net droga Weg/m/wejk drużyna Mannschaft/f/man-szaft drzewo Baum/m/baum drzwi Tür/f/tyr duży groß/groos dworzec kolejowy Bahnhof/m/ban-hof dzień Tag/m/taak dzień dobry (cały dzień) Guten Tag/gutn taak dzień dobry (rano) Guten Morgen/gutn morgn dziękuję Danke/dan-ke dziś heute/hoj-te dzwonić anrufen/an-ru-fen dzwonić telefonieren/te-le-fo-ni-ren

E e-mail E-mail/f/i-mail

F fantastyczny phantastisch/fan-tas-tysz filiżanka Tasse/f/ta-se firma Firma/f/fyr-ma formularz Formular/n/for-mu-lar

G gabinet lekarski Arztpraxis/f/arct-pra-ksis gdzie wo/wo głodny hungrig/hun-gryś godzina Stunde/f/sztun-de golf Golf/n/golf gorączka Fieber/n/fi-ber gospodarstwo Bauernhof/m/ba-uen-hof góra Berg/m/beg góry Gebirge/n/ge-byr-ge gra Spiel/n/szpil grać spielen/szpi-len grudzień Dezember/m/de-cem-ber grzanka Toast/m/tost


H herbata Tee/m/teej hobby Hobby/n/ho-bi hotel Hotel/n/ho-tel

I i und/unt ilość Betrag/m/be-trak imię Vorname/m/for-na-me interesować się sich interessieren für/zyś in-te-re-si-ren fyr interesujący interessant/in-te-re-sant internet Internet/n/in-ter-net iść gehen/ge-jen izba przyjęć Notaufnahme/f/noot-auf-na-me

J jak wie/wi jeleń Reh/n/rej jeść essen/esn jezioro See/f/zee jeździć fahren/fa-ren jeździć na nartach wodnych Wasserski laufen/wa-ser-szi lau-fen jutro morgen/morgn

K kalendarz Kalender/m/ke-len-der karetka Krankenwagen/m/krankn-wagn karta dań Speisekarte/f/szpaj-ze-kar-te karta pokładowa Bordkarte/f/bord-kar-te karta telefoniczna Telefonkarte/f/te-le-fon-kar-te kartka pocztowa Postkarte/f/post-kar-te kasa fiskalna Kasse/f/ka-se kawa Kaffee/m/ka-fej kąpiel Bad/n/baat kelner Kellner/m/kel-ner kiedy wann/wan kiełbasa Wurst/f/wurst kino Kino/n/ki-no klaskać klatschen/kla-czen klimatyzacja Klimaanlage/f/kli-ma-an-la-ge

Dodatek B Minisłownik klucz Schlüssel/m/szly-sel kłaść legen/lej-gen kod PIN Geheimzahl/f/ge-hajm-cal kod pocztowy Postleitzahl/f/post-lajt-cal kolacja Abendessen/n/a-bent-esn koncert Konzert/n/kon-cert koniec Ende/n/en-de konsulat Konsulat/n/kon-zu-lat koń Pferd/n/pfert koszykówka Basketball/m/bas-ket-bal kościół Kirche/f/kyr-sie krowa Kuh/f/kuu książka telefoniczna Telefonbuch/n/te-le-fon-buch ktoś jemand/je-mant kupować kaufen/kau-fen kurs wymiany walut Wechselkurs/m/wek-sel-kurs kwiecień April/m/a-pril

L las Wald/m/walt latać fliegen/fli-gen lekarz Arzt/m/arct lewy links/lynks linia Leitung/f/laj-tung lipiec Juli/m/ju-li list Brief/m/brif listopad November/m/no-wem-ber litr Liter/n/litr lot Flug/m/fluk lotnisko Flughafen/m/fluk-ha-fen luty Februar/m/fe-bru-ar

Ł łyżka Löffel/m/lyfl

M marka niemiecka Deutsche Mark/f/doj-cze mark maj Mai/m/maj mały klein/klajn mapa Karte/f/kar-te marzec März/m/merc masło Butter/f/bu-ter mecz Spiel/n/szpil menu Speisekarte/f/szpaj-ze-kar-te miasto Stadt/f/sztat miesiąc Monat/m/mo-nat


minuta Minute/f/mi-nu-te mleko Milch/f/mylś morze Meer/n/meer może vielleicht/fi-lajśt mój mein/majn mówić sagen/zagn; sprechen/szpre-sien muzeum Museum/n/mu-ze-um

N na auf/auf na (dot. ilości) pro/pro nacisnąć drücken/drykn napiwek Trinkgeld/n/trynk-gelt naprzeciw gegenüber/gej-gen-y-ber narodowość Nationalität/f/na-cjo-na-li-tet nazwisko Name/m/na-me nazywać się heissen/haj-sen Nic nie szkodzi Macht nichts/macht nyśts nie nein/najn niedziela Sonntag/m/zon-tak niemiecki deutsch/dojcz niestety leider/laj-der nigdy nie/nii noc Nacht/f/nacht nóż Messer/n/me-ser nudny langweilig/lang-waj-lyś numer telefonu Telefonnummer/f/te-le-fonnu-mer

O nieważny (bez ważności) ungültig/un-gyl-tyś nocleg Übernachtung/f/y-ber-nach-tung obiad Mittagessen/n/my-tak-esn obok neben/nejbn obsługa pokoju Zimmerservice/m/cy-mer-ser-wis oczywiście natürlich/na-tyr-lyś oczywiście selbstverständlich/zelpst-fer-sztent-lyś odjeżdżać abreisen/ap-raj-zen odlatywać (samolotem) abfliegen/ap-fli-gen odlot Abflug/m/ap-fluk okienko (np. na poczcie) Schalter/r/szal-ter okno Fenster/n/fens-ter około ungefähr/un-ge-fer opera Oper/f/o-per opisywać beschreiben/be-szrajbn opłata Gebühr/f/ge-byr opóźnienie Verspätung/f/fer-szpej-tung opóźniony verspätet/fer-szpej-tet

281

282

Część V: Dodatki orientować się; znać się na czymś sich auskennen/zyś aus-ke-nen osobno getrennt/ge-trent otwarty geöffnet/ge-yf-net otwierać öffnen/ef-nen owca Schaf/n/szaf

P paczka Paket/n/pa-kieet pamiętać sich erinnern/zyś er-y-nern paragon Quittung/f/kfi-tung park Park/m/park parking Parkplatz/m/park-plac paszport Reisepass/m/raj-ze-pas październik Oktober/m/ok-to-ber pełen napięcia spannend/szpa-nent piątek Freitag/m/fraj-tak pić trinken/trynkn pielęgniarka Krankenschwester/f/krankn-szwes-ter pieniądze Geld/n/gelt piękny schön/szyn piłka nożna Fußball/m/fus-bal piłka ręczna Handball/m/hant-bal piosenkarka Sängerin/f/zen-ge-ryn piosenkarz Sänger/m/zen-ger piwo Bier/n/bir płacić bezahlen/be-ca-len płatki do mleka Cerealien/pl/ce-re-a-lien pływać schwimmen/szfy-men po nach/nach pociąg Zug/m/cuk pociąg podmiejski S-Bahn/f/es-ban początek Anfang/m/an-fang poczta (budynek) Postamt/n/post-amt poczta (budynek; korespondencja) Post/f/post poczta lotnicza Luftpost/f/luft-post podpis Unterschrift/f/un-ter-szryft podróżować reisen/raj-zen pokój Zimmer/n/cy-mer pokój dwuosobowy Doppelzimmer/n/dopl-cy-mer pokój jednoosobowy Einzelzimmer/n/ajncel-cy-mer pokój z niepełnym wyżywieniem Halbpension/f/halp-pen-zjon pokój z pełnym wyżywieniem Vollpension/f/fol-pen-zjon polecać empfehlen/em-pfej-len policja Polizei/f/po-li-caj południe Mittag/m/my-tak południe (strona świata) Süden/m/zy-den


pomagać helfen/hel-fen pomiędzy zwischen/cfy-szen pomoc Hilfe/f/hil-fe poniedziałek Montag/m/mon-tak popołudnie Nachmittag/m/nach-my-tak poranek Morgen/m/morgn portfel Brieftasche/f/brif-ta-sze portier Portier/m/por-tje postój taksówek Taxistand/m/tak-si-sztant powtarzać wiederholen/wi-der-ho-len poznać kennenlernen/ken-nen-ler-nen pójść na spacer spazieren gehen/szpa-ci-ren gehn północ (strona świata) Norden/m/nor-den prawnik Anwalt/m/an-walt prawy (kierunek) rechts/reśts prosto geradeaus/ge-ra-de-aus prosty einfach/ajn-fach proszę bitte/by-te prysznic Dusche/f/du-sze przed vor/for przedstawiać, prezentować vorstellen/for-szte-len przedstawić się sich vorstellen/zyś for-szte-len przedstawienie Vorstellung/f/for-szte-lung przejście Gang/m/gang przepraszam Entschuldigung/ent-szul-di-gung przesłać faksem faxen/fa-ksen przeziębienie Erkältung/f/er-kel-tung przy an/an przy bei/baj przychodzić kommen/ko-men przyjaciel Freund/m/frojnt przyjaciółka Freundin/f/frojn-dyn przyjazd Ankunft/f/an-kunft przynosić bringen/brin-gen przystanek Haltestelle/f/hal-te-szte-le przystanek autobusowy Bushaltestelle/f/bushal-te-szte-le przystanek metra U-Bahnhaltestelle/f/u-banhal-te-szte-le ptak Vogel/m/fogl punktualnie pünktlich/pynkt-lyś pytać fragen/fra-gen

R rachunek Rechnung/f/reś-nung ranny verletzt/fer-lect razem zusammen/cu-zamn recepcja Rezeption/f/re-cep-cjon rejon Gegend/f/gej-gent restauracja Restaurant/n/re-sto-rą

Dodatek B Minisłownik rezerwat przyrody Naturschutzgebiet/n/natur-szuc-ge-biit rezerwować buchen/bu-chen rezerwować reservieren/re-zer-wi-ren robić machen/ma-chen rok Jahr/n/jar rower Fahrrad/n/fa-rat rozmawiać reden/rej-den rozumieć verstehen/fer-sztejn rynek Markt/m/markt rzeczywiście wirklich/wirk-lyś rzeka Fluss/m/flus

S samochód Auto/n/au-to samolot Flugzeug/n/fluk-cojk schronisko młodzieżowe Jugendherberge/f/jugent-her-ber-ge sekunda Sekunde/f/ze-kun-de sierpień August/m/au-gust skręcić abbiegen/ap-bign skrzynka pocztowa Briefkasten/m/brif-kastn skrzyżowanie Kreuzung/f/kroj-cung słyszeć hören/hy-ren sobota Samstag/m/zams-tak sobota Sonnabend/m/zon-a-bent sok Saft/m/zaft spotkanie Besprechung/f/be-szpre-siung spragniony durstig/durs-tyś sprzedaż Verkauf/m/fer-kauf stacja metra U-Bahnstation/f/u-ban-szta-cjon starocie Trödel/m/trydl stawać się werden/wer-den straż pożarna Feuerwehr/f/fo-jer-wer styczeń Januar/m/ja-nu-ar sygnalizacja świetlna Ampel/f/am-pel Szczęśliwej podróży! Gute Reise/gu-te raj-ze szkło, szklanka, kieliszek Glas/n/glas szkoła Schule/f/szu-le szpital Krankenhaus/n/krankn-haus

Ś śmiać się lachen/la-chen śniadanie Frühstück/n/fry-sztyk śpiewać singen/zin-gen środa Mittwoch/m/myt-foch środek Mitte/f/my-te


T tak ja/ja taksówka Taxi/n/tak-si także auch/auch talerz Teller/m/te-ler talerz do zupy Suppenteller/m/zu-pen-te-ler tam dort/dort tańczyć tanzen/tan-cen teatr Theater/n/te-a-ter telefon Telefon/n/te-le-fon tenis Tennis/n/te-nys tor Gleis/n/glajs torba Tasche/f/ta-sze tramwaj Straßenbahn/f/sztra-sen-ban trochę bisschen/bys-sien trwać dauern/da-uern trzymać halten/hal-ten tutaj hier/hiir tydzień Woche/f/wo-che tylko nur/nur

U uczestniczyć teilnehmen/tajl-nej-men ulica Straße/f/sztra-se uprawiać jogging joggen/dżo-gen urlop Urlaub/m/ur-laup usiąść sich setzen/zyś ze-cen

W w domu zu Hause/cu hau-ze walizka Koffer/m/ko-fer ważny (mający ważność) gültig/gyl-tyś wcześnie früh/fry wczoraj gestern/ges-tern wejście do samolotu Flugsteig/m/fluk-sztajk wiadomość Nachricht/f/nach-ryśt widelec Gabel/f/ga-bel widzieć sehen/ze-jen wieczór Abend/m/a-bent wieś Dorf/n/dorf wieś Land/n/lant wino Wein/m/wajn wiza Visum/n/wi-zum wizyta (np. u lekarza) Termin/m/ter-min włosy Haar/n/haar wrzesień September/m/zep-tem-ber

283

284

Część V: Dodatki wszystko alles/a-les wtorek Dienstag/m/din-stak wybrzeże Küste/f/kys-te wygrywać gewinnen/ge-wy-nen wyjazd Ausfahrt/f/aus-fart wyjechać verreisen/fer-raj-zen wyobrażać sobie sich vorstellen/zyś for-szte-len wypadek Unfall/m/un-fal wypełniać ausfüllen/aus-fy-len wystawa Ausstellung/f/aus-szte-lung wysyłać schicken/szi-ken wzgórze Hügel/m/hy-gel

Z z mit/myt za hinter/hin-ter za gotówkę bar/bar


zachód (strona świata) Westen/m/wes-ten zajęty (okupowany) besetzt/be-zect zakup, skup Ankauf/m/an-kauf zamknięty geschlossen/ge-szlosn zapraszać einladen/ajn-la-den zaproszenie Einladung/f/ajn-la-dung zawód (profesja) Beruf/m/be-ruf zegar, zegarek Uhr/f/ur zgoda, zgadzam się einverstanden/ajn-fersztan-den znaczek pocztowy Briefmarke/f/brif-mar-ke znów wieder/wi-der zostawać bleiben/blaj-ben zupa Suppe/f/zu-pe

Ż żeglować segeln/ze-geln

Dodatek C

Płyta CD P

oniżej zamieszczamy listę dialogów znajdujących się na płycie dołączonej do książki. Zwróć uwagę, że jest to płyta audio, więc włóż ją do odtwarzacza płyt CD.

Ścieżka 1: Wstęp i poradnik, jak wymawiać głoski niemieckie Ścieżka 2: Rozdział 3. Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić: W oficjalnym stylu Ścieżka 3: Rozdział 3. Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić: W nieoficjalnym stylu Ścieżka 4: Rozdział 3. Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić: Pierwsze spotkanie Ścieżka 5: Rozdział 3. Guten Tag! Hallo! Jak się przywitać i przedstawić: Oficjalne przedstawianie znajomego Ścieżka 6: Rozdział 4. Poznajmy się: rozmowy towarzyskie: Na temat pracy Ścieżka 7: Rozdział 4. Poznajmy się: rozmowy towarzyskie: O planach i pogodzie Ścieżka 8: Rozdział 5. Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie: Rezerwacja przez telefon Ścieżka 9: Rozdział 5. Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie: Zajęcie miejsca w restauracji Ścieżka 10: Rozdział 5. Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie: Przyjmowanie zamówienia Ścieżka 11: Rozdział 5. Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie: Zakupy na targu Ścieżka 12: Rozdział 6. Idziemy na zakupy: Pomoc ekspedientki Ścieżka 13: Rozdział 6. Idziemy na zakupy: W przymierzalni Ścieżka 14: Rozdział 7. Wyjście na miasto: Umawiamy się do kina Ścieżka 15: Rozdział 7. Wyjście na miasto: Rozmowa o sztuce Ścieżka 16: Rozdział 8. Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu: Rozmowa o planach wakacyjnych Ścieżka 17: Rozdział 8. Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu: Wizyta w centrum informacji turystycznej Ścieżka 18: Rozdział 8. Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu: Rozmowa o planach wyjazdowych


286

Część V: Dodatki Ścieżka 19: Rozdział 9. Rozmowa telefoniczna i wysyłanie poczty: Podawanie nazwiska Ścieżka 20: Rozdział 9. Rozmowa telefoniczna i wysyłanie poczty: Umawianie się na wizytę Ścieżka 21: Rozdział 10. W biurze i w domu: Dzwonię w sprawie ogłoszenia… Ścieżka 22: Rozdział 10. W biurze i w domu: Rozmowy w biurze Ścieżka 23: Rozdział 12. Pytanie o drogę: Najbliższy postój taksówek Ścieżka 24: Rozdział 12. Pytanie o drogę: Pytanie o wskazówki Ścieżka 25: Rozdział 13. Pobyt w hotelu: Zameldowanie Ścieżka 26: Rozdział 14. Podróżowanie: samoloty, pociągi, taksówki, autobusy: Odbiór biletu na lotnisku Ścieżka 27: Rozdział 14. Podróżowanie: samoloty, pociągi, taksówki, autobusy: Którym autobusem? Ścieżka 28: Rozdział 15. Planowanie wyjazdu: Rezerwacja lotu w biurze podróży Ścieżka 29: Rozdział 16. Nagłe wypadki: Wizyta u lekarza

Materiały do pobrania W przypadku wersji elektronicznej obraz płyty dołączonej do książki możesz pobrać bezpośrednio z serwera FTP Wydawnictwa Helion. Wystarczy, że klikniesz w poniższy link: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/niemby_p.zip Rozmiar pliku: 323 MB


Dodatek D

Odpowiedzi Tu znajdują się rozwiązania zamieszczonych w podręczniku krzyżówek.

Rozdział 8. Odpoczynek i zabawy na świeżym powietrzu


288

Część V: Dodatki Rozdział 9. Rozmowa telefoniczna i wysyłanie poczty


Notatki


Przydatne pytania Sprechen Sie Polnisch? (szpre-sien zi pol-nisz?) Czy mówi Pan po polsku? Wie geht es Ihnen? (wi gejt es i-nen?) Jak się Pan czuje? Würden Sie mir bitte helfen? (wyr-den zi mir by-te hel-fen?) Czy mógłby Pan mi pomóc? Wie heißen Sie? (wi haj-sen zi?) Jak się Pan nazywa? Wie viel Uhr ist es? (wi-fil ur yst es?) Która godzina? Wie ist das Wetter? (wi yst das we-ter?) Jaka jest pogoda? Wie viel kostet…? (wi-fil kos-tet) Ile kosztuje…? Wo finde ich…? (wo fin-de yś) Gdzie znajdę…? Wo sind die Toiletten? (wo zynt di toi-letn?) Gdzie znajdują się toalety? Wann öffnen Sie? (wan yf-nen zi?) O której otwieracie? Wann schließen Sie? (wan szli-sen zi?) O której zamykacie? Können Sie bitte langsamer sprechen? (ky-nen zi by-te lang-za-mer szpre-sien?) Czy mógłby Pan mówić wolniej? Können Sie das bitte wiederholen? (ky-nen zi das by-te wi-der-ho-len?) Czy mógłby Pan to powtórzyć?

Przydatne zwroty

W razie wypadku

Hallo! (ha-lo) Cześć!

Hilfe! (hil-fe) Pomocy!

Guten Tag! (gutn taak) Dzień dobry!

Polizei! (po-li-caj) Policja!

Guten Abend! (gutn a-bent) Dobry wieczór!

Feuer! (fo-jer) Pali się!

Auf Wiedersehen! (auf wi-der-ze-jen) Do widzenia!

Holen Sie einen Arzt! (ho-len zi aj-nen arct) Proszę sprowadzić lekarza!

Bitte. (by-te) Proszę. Danke. (dan-ke) Dziękuję. Entschuldigung. (ent-szul-di-gung) Przepraszam. Ich heiße… (yś haj-se) Nazywam się… Freut mich. (frojt myś) Cieszę się.


Ich bin krank. (yś byn krank) Jestem chory. Man hat … gestolen. (man hat … ge-szto-len) Ukradziono mi… Ich kenne mich hier nicht aus. (yś ke-ne myś hir nyśt aus) Nie jestem stąd.

Kalendarz niemiecki die Tage — dni Montag (mon-taak) poniedziałek

Dienstag (din-staak) wtorek

Mittwoch (myt-foch) środa

Donnerstag (donrs-tak) czwartek

Freitag (fraj-taak) piątek

Samstag / Sonnabend (zams-taak / zon-a-bent) sobota

Sonntag (zon-taak) niedziela die Monate — miesiące Januar (ja-nu-ar) styczeń

Februar (fe-bru-ar) luty

März (merc) marzec

April (a-pril) kwiecień

Mai (maj) maj

Juni (ju-ni) czerwiec

Juli (ju-li) lipiec

August (au-gust) sierpień

September (zep-tem-ber) wrzesień

Oktober (ok-to-ber) październik

November (no-wem-ber) listopad

Dezember (de-cem-ber) grudzień

Liczebniki 0 null (nul)

15 fünfzehn (fynf-cejn)

70 siebzig (zip-zyś)

1 eins (ajns)

16 sechzehn (zeks-cejn)

80 achtzig (acht-zyś)

2 zwei (cwaj)

17 siebzehn (zip-cejn)

90 neunzig (nojn-zyś)

3 drei (draj)

18 achtzehn (acht-cejn)

100 hundert (hun-dert)

4 vier (fiir)

19 neunzehn (nojn-cejn)

200 zweihundert (cwaj-hun-dert)

5 fünf (fynf)

20 zwanzig (cwan-zyś)

300 dreihundert (draj-hun-dert)

6 sechs (zeks)

21 einundzwanzig (ajn-unt-cwan-zyś)

400 vierhundert (fiir-hun-dert)

7 sieben (zibn)

22 zweiundzwanzig (cwaj-unt-cwan-zyś)

500 fünfhundert (fynf-hun-dert)

8 acht (acht)

23 dreiundzwanzig (draj-unt-cwan-zyś)

1000 tausend (tau-zent)

9 neun (nojn)

24 vierundzwanzig (fiir-unt- cwan-zyś)

10 zehn (cejn)

25 fünfundzwanzig (fynf-unt-cwan-zyś)

11 elf (elf)

30 dreißig (draj-syś)

12 zwölf (cwylf)

40 vierzig (fiir-zyś)

13 dreizehn (draj-cejn)

50 fünfzig (fynf-zyś)

14 vierzehn (fiir-cejn)

60 sechzig (seks-zyś)


Paulina Christensen, Anne Fox - Niemiecki Dla Bystrzaków [2008 - HQ - HELION]

Recommend Documents