Jenis Kawalan Motor

JENIS-JENIS KAWALAN MOTOR

Terdapat dua jenis kawalan motor  i. Penghidup Voltan penuh ii. Penghidup voltan Kurang

Penghidup Voltan Penuh Ialah satu penghidup yang membekalkan terus voltan voltan bekalan ke motor, kebiasaanya voltan satu fasa . Menggunakan kadaran motor ya ngkurang daripada 2.5 Kuasa Kuda KK (Horse Power-Hp). Penghidup  jenis ini seperti Penghidup talian Terus (DOL) (DOL) Direct On Line Starter. Starter.

Penghidup Voltan Penuh Peghidup dimana boleh melaras atau atau mengubah Daya Daya Kilas (torque) (torque) pada kelajuan kelajuan putaran motor serta arus secara berperingkat. Menggunakan kadaran motor melebehi 2.5 KK dan biasanya digunakan untuk tugas atau kerja berat . Penghidup jenis ini seperti : i. ii. iii. iv.

Penghidup Star Delta Penghidup Autotransfomer   Penghidup dup Berbi erbillang Kelajuan uan Penghidup Rintangan Rotor 

Komponen-komponen kawalan motor : 1. Sesent Sesentuh uh magnet magnetik ik (Cont (Contact actor) or) 2. Gegant Gegantii Beban Beban Lamp Lampau au - GBL GBL (Over (Over Load Load Relay Relay -OL) -OL) 3. Gega Gegant ntii Lewat Lewat Mas Masa a (Tim (Timer er)) 4. Alat Alat Pandu Pandu (Devi (Device ce Contro Control) l) SESENTUH

Ialah satu suis yang dikendalikan oleh elektromagnet elektromagnet bertujuan bagi menyambung dan memurtuskan memurtuskan litar . Ia dihidupkan dengan bantuan alat-alat pandu . Terdapat dua jenis jenis sesentuh iaitu : i.

Sesentuh Utama (Main Contact) sesentuh yang disambung terus ke motor 

ii.

Sese esentuh Tam Tamb bahan (A (Auxillary Co Contac ntactt) Terbahagi kepada dua iaitu : a. Sesentuh Sesentuh Lazim Tertutup Tertutup (Normall (Normally y CloseClose-NC) NC)

 b. Sesentuh Lazim Terbuka (Normally Open- NO)

Pada umumnya digunakan untuk talian kawalan sahaja. Dan voltan yang digunakan ialah 240AC pada kadaran fius 2-5 Amp sahaja. Tetapi terdapat juga kawalan motor DC dimana menggunakan voltan 1224VDC . BINAAN PENYENTUH :

KENDALIAN Apabila bekalan dibekalkan gegelung akan menghasilkan daya gerak magnet pada teras besi . Teras besi akan tertarik dan bergerak kebawah . Ini akan menyebabkan sesentuh sedia buka NO kepada Normally Close (NC)

1.

GEGANTI BEBAN LAMPAU ) Ialah alat pelindung yang digunakan untuk memeutuskan litar utama apabila berlaku lebihan arus yang diaebabkan oleh beban lampau pada motor 

BINAAN

Geganti beban lampau ini terbahagi kepada 2 bahagian : i. ii.

Unit Pemanas Bekalan tiga fasa yang disambung pada motor  Unit Suis Menggunakan Voltan 240 dan disambung pada lampu pandu

SIMBOL

KENDALIAN Apabila berlaku lebihan arus pada pada motor unit pemanas akan menjadi menjadi panas dan akan menolak unit suis daripad NC kepada NO

GEGANTI MASA (TIMER) Terbahagi kepada 2 jenis:-

1.

Geganti Lewat Masa ( Delay Time)  Disetkan supaya ia berkendali seperti sesentuh dari NO kepada NC dan NC kepada NO. 2. Geganti Masa Lewat ( Time Delay) 

Akan beroperasi setelah geganti lewat masa beroperasi

Definasi Lewat Masa Ialah satu alayt yang meleewatkan masa kendalian sesentuh dalam sesebuah penghidup motor. Penggunaanya digunakan pada litar kawalan kawalan kerana sesentuh ini menggunakan bekalan 240V 5A Binaan :

SIMBOL TIMER

KENDALIAN Apabila litar kawalan kawalan berkendali dimana geganti pemasa berkendali ,dan spring spring akan melentur dan tertari . Keadaan ini akan menyebabkan sesentuh NO bertukar kepada NC dan NC kepada NC dan keadaan sebaliknya berlaku pada Geganti masa lewat.

ALAT PANDU ( CONTROL DEVICE ) Ialah alat yang yang mempunyai sifat sifat deria dari dari seegi sentuhan sentuhan dari segi mengendalikannya mengendalikannya (tujuan menghidupkan motor elektrik )

PUNATEKAN ( PUSH BUTTON ) Berjkendali setelah diberi tekanan secara manual oleh operator pengendali dan seterusnya menyambungkan litar kawalan atau memutuskan daripada bekalan tersebut

SIMBOL :

KENDALIAN Apabila tombol tombol detekan oleh operator rod akan bergerak ke bawah , keadaan ini menyebabkan sesntuh tersebut akan berubah kedudukan daripada N) kepada NC dan dan NC kepada NO. Punat tekan ini terdapat dalamberbagai bentuk dan terdapat terdapat juga mempunyai auxillary auxillary atau sambungan yang banyak .

SISTEM KAWALAN MOTOR Sistem Kawalan Kawalan Motor terbahagi kepada 3 bahagian ::i) ii) iii)

Kawalan Manual Kawalan Spara Auto Kawalan Automatik

Kawalan Manual : Kawalan jenis ini biasanya dikendalikan oleh operator pengendali, dimana pengguna menngunakan kaki dan tangan sebagai hubungan permulaan bagi mengoperasikan system kawalan . Dalam system kawalan  jenis ini tiada penggunaan geganti beban lampau lampau didgunakan dan hanya digunakan untuk menghidupkan menghidupkan dan menghentikan kawalan motor yang bersaiz kecil Contohnya Contohnya mesin gerudi tangan mesin pencanai dan sebagainya .

Rajah Blok Kawalan Manual TALIAN PENGHANTARAN 1/3 FASA

PANEL KUASA

PENGHIDUP MANUAL

MOTOR

Apabila suis dionkan talian bekalan akan sentiasa bersedia bersedia dan lengkap dan terus menghidupkan motor  dan berputar. berputar. Bagi Bagi menghentik menghentikan an pengguna pengguna perlu menekan menekan suis henti OFF OFF untuk m,emutus m,emutuskan kan litar  litar  daripada daripada bekalan bekalan . Kawalan Kawalan ini kurang kurang sesuai digunakan digunakan dibengkel dibengkel atau makmal makmal kerana kerana tiada alat keselamatan tambahan .Ini disebabkan semasa motor mula mula beroperasi , berlaku peningkatan arus yang tinggi secara mendadak dianta 6 hingga 10 kaliganda arus larian motor .

KAWALAN SEPARA AUTOMATIK / SEMI AUTO Kawalan jenis ini pada permulaan untuk mengghidup motor adalah dengan bantuan operatu iaitu kawalan secara manual. Pada peringkat seterusnya alat-alat sesentuh elektromagnet elektromagnet akan menyambung fungsi untuk memebekalkan bekalan bagi menghidup motor .

TALIAN PENGHANTARAN 1/3

PANEL KUASA

SISTEM PUSH BUTTON

PENGHIDUP ELEKTROMAGNET

MOTOR

RAJAH BLOK KAWALAN SEPARA AUTOMATIK Kawala Kawalan n system system ini terdap terdapat at di dalam litar litar kawala kawalan n dan litar litar utama utama (kuasa) (kuasa) . Apabil Apabila a penggu pengguna na mengoperasikannya , dimana punatekan punatekan ditekan , sesentuh elektromagnet akan melengkapkan dengan menyam menyambun bung g kan bekala bekalan n dari dari bahagia bahagian n utam utam kebaha kebahagia gian n motor motor . Seteru Seterusny snya a motor motor akan akan terus terus beroperasi . Bagi menghentikan kendaliannya pengguna boleh menekan punatekan henti . Motor boleh berhenti beroperasi juga dengan sendiri sekiranya berlaku perkara berikut :i. ii. iii. ii.

Beban Lampau Kegagalan Voltan Apab Apabiila pen pengg ggun una a men menae aek kan punat unatek ekan an hent hentii

KAWALAN AUTOMATIK Merupakan kawal yang berkendali secara automatic sepenuhnya tanpa pengawasan pengguna . Kawalan jenis ini banyak digunakan sekarang ini dan banyak kelebihan serta membantu dalam pengurusan masa dan kerja lebih sistematik dan teratur .

SISTEM PUSH BUTTON

PENGHIDUP ELEKTROMAGNET

AUTOMATIK SISTEM , SUIS HAD, SENSOR , TIMER.

RAJAH BLOK KAWALAN AUTOMATIK

Kawalan sepenuhnya automatic berkendali dimana apabila pengguna menekan punat tekan pada permulaan dan motor akan berkendali dan seterusnya litar kawalan akan mengawal kendlian motor  seterusnya berkendali secara automatik.. Motor boleh berhenti berputar seca ra automatik ,dan melalui

kawalan automatik kawalan bagi menghintikan menghintikan motor ini diambil alih alih oleh fungsi peranti seperti sensor, suis had , timer dan lain-lainya.

Tujuan Gambarajah Litar dalam Kawalan Motor: 1. Untuk memudahkan memudahkan pendawaian pendawaian dan penyambung penyambungan an litar  litar  2. Memudahkan proses membaikpulih troubleshoot  3. Untuk memudahkan memudahkan memahami memahami kendalian kendalian kawalan kawalan motor  motor  Jenis-jenis Gambarajah: 1. 2. 3. 4.

Gambarajah Li Litar Ut Utama Gambarajag Li Litar Kawalan Gamba ambara rajjah litar tar penda endaw waian aian (seb (seben enar ar)) Gambarajah Ko Konduit (B (Blok)

Contoh Soalan : Sesentuh K1 berkendali , apabila punatekan ditekan , maka K2 dapat dihidupkan . Apabila K3 dihidupkan , maka K1 dan K2 berhenti berkendali

LITAR UTAMA Gambarajah menunjukan satu kaedah talian penghantaran talian penghidup terus ke motor 

Definasi : Ialah satu kaedah menunjukkan voltan penghidup dibekal ke motor , dimana bermula daripada fius, geganti beban lampau (GBL) , sesentuh elektromagnet Contactor dan terus ke motor