Ang Rehiyon IV-A IV-A Ang Rehiyon IV-A, IV-A, na higit na kilala sa taguring CALABARZON, ay binubuo ng limang lalawigan. abilang !ito ang Ca"ite Ca"ite,, Laguna Laguna,, Batangas Batangas,, Ri#al Ri#al,, at $ue#on $ue#on.. %a bisa ng KautusangTa ng KautusangTagapagpaganap gapagpaganap 103 & 103 & Nilag!aan ni 'angulong Arroyo noong May17, 2002 na 2002 na nag(a(ahintulot nag( a(ahintulot sa (aghati ng n g Rehiyon IV sa Rehiyon IV-A IV-A at Rehiyon IV-B. )ayaman sa mga likas na yaman ang rehiyong ito. *agalog ang wika ng mga mamamayan !ito bagamat may iba+t ibang baryasyon at mataas !in ang bilang ng (o(ulasyon.
. CAVI* & abisera I)/% Ang abite ang (inakamaliit na lalawigan sa rehiyon ng CALABARZON. ♣ Ang abite ay isa sa mga lalawigan mabilis ang (ag-angat ng ekonomiya sa 'ili(inas !ahil sa kala(itan nito sa )etro )anila. ♣ Wika: Ang mga (angunahing lenguaheng sinasalita ay ang *agalog, Cha"a0ano at Ingles. 1alimbawa 1alimba wa ng n g C1AVACANO C1AVACANO *ernat nate2o e2o Ola Ola 1el 1ello $ue $ue tal tu3 4kam kamust usta na56 na56 Bueno tambien, y tu3 4mabuti naman ikaw36 Cosa tu nombre3 4 Anong (angalan mo36 )i nombre 4 Ang (angalan ko ay,6 Buenas !ias 4 )agan!ang /maga6 Buenas no0hes 4 )agan!ang ha(on7gabi6 A!ios 4 (aalam56 *a ama yo 0untigo 4 )ahal kita6 Klima: Ang abite ay may !alawang uri ng lima. ♣ Hanapbuhay: 'agsasaka 8 (inya, (a(aya, saging 8 mga sariwang gulay. ♣ Relihiyon: atoliko 9:; Agli(ay ; Iglesia ni Cristo <; atb( =; Relihiyon sa Ca"ite ♣
Mga Fiesta ♣ Mardicas ance %ayaw ng >igmaan, kilala sa bayan ng *ernate ♣ Karakol ance street !an0ing na kung saan i(ina(ara!a ang kanilang mga santo, kasuno! ng isang (rusisyon sa ilog. ♣ !anghiyang"!aya# sa Apoy Indang an! Al$onso A (re-0olonial ritual 0elebrate! by ?irewalkers o? In!ang an! Al?onso. It 0ombines elements o? ?olk religion, magi0 an! Christian ?aith. It is a gesture o? thanksgi"ing an! a rite to 0ure the si0k. 'eo(le 0on!u0te! @%anghiyang@ rituals as an o??ering to Bathala ?or a bounti?ul har"est, a thanksgi"ing ?or a re0o"ery ?rom illness, or !eli"eran0e ?rom !eath %an&a ♣ !an Agustin sa %an&a ♣ !to Rosario de (aracol ng %alinas, %ernate ♣ !to 'ino sa %ernate ♣ )irhen ng (andelaria sa %ilang ♣ !ta Maria Magdalena ng awit,
'uestra !e*ora de la !oledad de +orta Vaga na tinatawag !in na Reina de (a,ite ♣ .a /0celsa y .a (elestial 1uardiana y +rotectora dela +ro,incia de (a,ite 'inaniniwalaan na ang imaheng ito ay ma(aghimala kung kayat tinawag itong @ Birheng may libong )ilagro@. ♣ ebosyon sa Virgen ng %ole!a! ang (inakamala- king ambag ng mga abitenyo sa kasaysayan ng !ebosyon kay )aria at sa %imbahang atolika sa 'ili(inas. ♣
. LA/NA Ito ay nagmula sa astilang salita na lago, na nangangahulugang lawa. a(anganakan ni DosE Ri#al. 1alos (ina(aligiran ng Laguna ang Laguna !e Bay, ang (inakamalaking lawa sa bansa. Ang lalawigan ito ay bantog sa mga resort. ♣ lima *uyot mula Nobyembre hanggang Abril . ♣ Na(a(alibutan ng mga bun!ok 8 )akiling 8 Nale(unyos 8 Nag0arlan 8 %an Cristobal 8 %ierra )a!re ♣ 1ana(buhay 8 Foo! Cur"ing 4(aglililok6 8 'angingis!a Mga Fiesta ♣ Co0unot Gesti"al
♣ Bangkero
M1A +A1KAI' ♣B/O 'I ♣'/*O BINAN
Gesti"al
♣ *sinelas
♣%ON
'/*I
Gesti"al
♣ 'ina
♣%'A%OL
Gesti"al
♣OOH
. BA*ANA% Ang salitang JbatanganK ay tumutukoy sa mga taong nakatira sa may lawa ng *aal na ang ikinabubuhay ay (angingis!a gamit ang mga balsa. JBatangue2oK o JBatangue2aK. Isa sa mga (inakamagan!ang !e stinasyon (ara magbakasyon !ahil sa mga resort at !i"ing s(ots na makikita rito. 8 Anilao 8 )atabungkay 8 'unta Guego 8 Bulkan ng*aal. Ito ay tinaguriang J'uso ng atagaluganK. 'inakak ilalang (ro!ukto ng lalawigan ang ka(eng barako, gayon !in ang balisong. ilala rin sila sa (ag!a!ag!ag ng salitang JehK sa kanilang (ananalita at sa (aggamit ng JgaK. ♣ (entral A&ucarera on +edro , na itinuturing na (inakamalaking tagagawa ng asukal sa buong bansa. M1A FI/!%A ♣*INA'A1AN G%*IVAL ♣'AO>A %A ILO N 'AN%I'I* ♣*INA'AH G%*IVAL ♣ *A'/%AN G%*IVAL ♣%/BLI-AN G%*IVAL ♣'ARA>A N )A LC1ON <. RIZAL & abisera )ORON Binubuo ng bayan. ilala sa larangan ng (ainting 4(agguhit6, musika. *anyag !in ang Anti(olo 'ilgrimage. 'ag (asko ng (agkabuhay J%AL/BONK. Ang (angunahing ikinabubuhay ng mga naninirahan sa Ri#al ay ang (agbababuyan, (agsasaka, at (akiki(agkalakalan. )araming taga- )aynila ang nag(a(aalaga ng baboy sa mga taga- Ri#al. Ang Ri#al ang tinatawag na @>uyan ng 'ambansang %ining@. Ang mga 'ambansang Alaga! ng %ining na sina Carlos @Botong@ Gran0is0o,Vi0ente )anansala, )aestro Lu0io %an 'e!ro ay (awang mga taga-Ri#al. =. $/ZON I(inangalan kay 'res. )anuel L. $ue#on. >ating (angalan Kaliraya/ kalilayan. Nag mga 'angunahing isla sa ue#on 8 polilio island 8 alabat island . 'angunahing (agkukuhaan ng (ro!uktong niyog ang lalawigang ito na ginagamit sa mga (ro!ukto tula! ng langis ng niyog at 0o(ra ang lalawigan ng $ue#on. Ang mga hana(buhay sa lugar ay 'angingis!a at 'agsasaka. ♣ lima *ag- init at tag-ulan ♣ atangian 'alakaibigan, masisi(ag ♣ *agalog Mga !ikat nga .ugar ♣ )t. Banahaw ♣ )alagunlong Bri!ge ♣ Bantakay Galls Borawan Islan!
♣Anilon
Ca"e ♣ Villa
s0u!ero Resort ♣
'ahiyas Gesti"al M1A KA21A.IA' A% +AMAHII' '1 R/1I3' IV 4 A Madalas na Kaugalian ♣ 'agmamano & ito+y ma!alas ginagawa ng mga nakababata sa kanilang mga magulang o sa mga nakatatan!a sa kanila. ♣ 'aggamit ng J(o at o(oK sa nakatatan!a & ito+y simbolo ng (agres(eto sa mga nakatatan!a. ♣ )ahilig maki(agka(wa-tao ka(ag ma!alas silang may nakakasalamuhang tao. ♣ )a(agkumbaba & nananatili (a rin ang kanilang mga (aa na nakaa(ak sa lu(a. +amahiin Sa Kusina: ♣ Bawal kumanta sa hara( ng kalan - may masamang mangyayari. ♣ Bawal kumanta sa ha(ag-kainan & simbolo ng hin!i (agres(eto. ♣ Bawal (aglaruan ang a(oy & maaaring lumabo ang mata. ♣ 1in!i !a(at makabasag ng (inggan sa araw ng okasyon & ito ay simbolo ng kamalasan. Sa Kasal: ♣ Bawal isukat ang !amit (angkasal & )aaaring hin!i matuloy ang kasal ♣ Bawal magkita ang magka(areha bago ang araw ng kasal & maaaring mamatay ang isa sa kanila. ♣ >a(at unahan ng babae ang lalake na lumabas ng simbahan & u(ang hin!i siya maliitin. ♣ a(ag umulan sa araw ng kasal & simbolo ng kaswertehan. ♣ )asama sa magka(ati! ang mag(akasal ng sukob sa taon, !ahil ang isa ay mag!aranas ng hira(. ♣ 'ag namatay !aw ang kan!ila ng ikakasal, mamamatay !aw ang mga ito. Kapag may sumakabilang-buhay ♣ Bawal matulog sa tabi ng kabaong & maaaring hin!i mo ma(i(igilan ang (aggalaw ng ulo mo. ♣ Bawal magkamot ng ulo & maaaring magkaroon ng kuto. ♣ 'agsuutin ng (ulang !amit ang mga bata7 'agtawi! ng mga bata sa kabaong u(ang hin!i sila guluhin ng namaya(a. ♣ >a(at (utulin ang kwintas na nakakabit sa namaya(a & u(ang hin!i na siya masun!an. I)A +A'1 +AMAHII': ♣ Bawal maggu(it ng kuko sa gabi & u(ang hin!i malasin . ♣ JGri!ay the thK & mag-ingat sa araw na iyon sa(agkat may maaaring mangyari sa iyong masama. ♣ 'aggsing ng alas tres ng ma!aling araw & maaaring may !umalaw sa inyo. 'aggising ng mga is(iritu. ♣ a(ag may nakita kang taong (ugot ang ulo & maaari siyang mamatay 4(we!e itong ma(igilan basta ibaon lang ang kanyang !amit sa lu(a6
M1A !A.AWIKAI'5 KA!A)IHA' A% KAWIKAA' !ala#ikain ♣ a(ag ang nauna+y tamis, mahuhuli+y (ait. ♣ Nag(a(akain kana+t masama ang loob, ang (inakai+y !i nabubusog. ♣ Anuman ang luto at siya nang siya , (ilit sasawaa+t hahana( ng iba. ♣ Ang kaunting sira+t !i mo lagyan ng tag(i, (akakaraanan ng malaking sisi. ♣ Bago gawin ang sasabihin, makailang iisi(in. Kasabihan ♣ )ayaman ka ma+t marikitM )agan!a ang (ananamit, 'ag wala kang tagong bait, Falang halagang gahani(. ♣ Ang mabigat gumagaan, ka(ag na(agtutuwangan. ♣ Ang taong ma(anaglihi, lumigaya man ay sawi. Ka#ikaan ♣ 1uling (agsisisi Jmagsisi kama+ t huli , wala nang mangyayariK !ahil sa Jwalang unang sisi, %a unang (angyayariK ♣ J Nang nagsalakot , basa na ang tuktok. kaya- J)agsisi na sa aga( , huwag lamang sa ku(a!.K ♣ J Ang (anahon ay samantalahin , sa(agkat ginto ang kahambing.K At♣ J )ata sa (anaho+y isilay, nang !i ka ma(ag-iwananK %a( agkat- Jsa laka! ng (anahon, lahat ay sumusulongK aya- J (arang baboy na gagala-gala, laman at mantika ay masamaK %a(gkat- JAng katamaran ay ka(ati! ng kagutuman.K J Ang katamaran ay ina ng kahira(anK Mga A#iting )ayan ♣ Baka )a(utikan ♣ %a aming (ag!ating 4 1arana6 ♣ asagutan sa 'usong /miibig. ♣ asagutan sa 'agsinta ♣ Lahat ng bagay sa )un!o. ♣ un!iman ♣ ahilingan ♣ Ligaya ng isang magulang ♣ %agot sa kahilingan ♣ Ako+y bulaklak Mga Kilalang Manunulat sa Rehiyon IV-A ♣ Dose Ri#al 4 Laguna6 8 %a aking mga kababata 8 Noli )e*angere 4 1uwag mo akong salingin6 8 l Gilibusterismo -9 8 1uling 'aalam -9 8 %obre la in!olen0ia !e los ?ili(inos 4 1inggil sa katamanran ng mga Gli(ino.6 8 Ala Du"entu! Gili(ina 4 %a kabataan 'ili(ino6 8 Gili(inas >en!ro !e 0ien anos 4 Ang 'ili(inas sa loob ng Isang!aang taon6. ♣ *eo %. Baylen 4 Ca"ite6 -*inig ng*eenager -*aki(silim at lumang lambat ♣ Re". Gr. Arnel %.Vitor 4Ri#al6 - Ang tutong ♣ Buena"entura %. )e!ina Dr. 4 Ca"ite6 - ka(angyarihan at (unon g-kahoy ♣ AlePan!ro %. Aba!illa 4Ca"ite6 - Ako ang !aig!ig at sanaysay sa *ula ♣ Claro ). Re0to 4$ue#on6 - Noong bata (a ako ♣ Clemente ). Bautista 8 kilalang komentarista sa estasyon ng >ZR1. 8 'inatunayang !i lamang sining ng musika at (agguhit ang talento ng mga taga-Angono Ri#al, gayun!in sa larangan ng (anitik. ♣ )AH >AI>I %A ARAA*AN Ligaya*iamson Rubin 8 *aga- Angono , Ri#al 8 asalukuyang nagtuturo sa /.' 8*aga(angulo ng >e(artamento ng Gili(ino at Literatura at 'AANO NA%/%/LA* AN I%AN INA
