6. Sınıf Fen Bilimleri Tam İsabet Soru Bankası.pdf

Çözüm Yayınları olarak eğitimin ve öğretimin her alanında, her zaman ilkleri ve yenilikleri gerçekleştirerek siz değerli öğretmen ve öğrencilerimize hizmet etmeyi amaç edindik. Bu amaç doğrultusunda piyasa ve ihtiyaç analizleri, araştırma - geliştirme çalışmalarımızın sonuçlarından biri olan Tam İsabet Soru Bankalarımızı beğenilerinize sunuyoruz. Tam İsabet Soru Bankalarında yer alan üniteler alt başlıklarına ayrılmış ve MEB’ in yayımlamış olduğu müfredatta kazanım yüzdeleri baz alınarak testlerin ünite içerisindeki dağılımları ve adetleri belirlenmiştir. Her testte yer alan sorular; Sarı, Mavi ve Yeşil olarak üç gruba ayrılmıştır. Gruplamalar, soruların zorluk derecesini ifade etmektedir.

01

01

KOLAY

ORTA

01

ZOR

Öğrencilerimiz bir konu ile ilgili kolay, orta ve zor soruları bir test içerisinde görebilmektedirler. Bu sayede öğretmenlerimiz, öğrencilerimizin konu ile ilgili öğrenme durumunu tam olarak ölçebileceklerdir. Kitap serimizin ismi bu nedenle Tam İsabet olarak belirlenmiştir. Kitabımız sizlerin eline ulaşmadan önce yetkin bir yazar kadrosu tarafından hazırlanmış, gerek kolejlerde gerekse MEB okullarında çalışan öğretmenler tarafından incelenerek onaylanmıştır. Çözüm Yayınları olarak amacımız, öğrencilerimizi geleceğe hazırlamak için gerekli olan doğru yayınları sağlayarak onları bir adım ileriye taşımaktır.

Çözüm Yayınları

Çözüm Dergisi Yayıncılık Ltd. Şti. Alınteri Bulvarı 1. Sok. No: 27 Ostim / Ankara

Başak Matbaası (0312) 397 16 17

Tel : 0.312. 444 0 407 • Fax : 0.312. 385 61 00 www.cozumyayinlari.com.tr • www.facebook.com/cozum yayinlari

2015, Ankara

İÇİNDEKİLER 1. FASİKÜL

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER Hücre Destek ve Hareket Sistemi

2. FASİKÜL

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER Solunum Sistemi Dolaşım Sistemi

3. FASİKÜL

KUVVET VE HAREKET Bileşke Kuvvet Sabit Süratli Hareket

4. FASİKÜL

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI Maddenin Tanecikli Yapısı Fiziksel ve Kimyasal Değişimler Yoğunluk

5. FASİKÜL

IŞIK VE SES Işığın Yansıması Sesin Maddeyle Etkileşmesi

6. FASİKÜL

BİTKİ VE HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Eşeysiz Üreme Bitkilerde Eşeyli Üreme Hayvanlarda Eşeyli Üreme

7. FASİKÜL

MADDE VE ISI Madde ve Isı Yakıtlar

8. FASİKÜL

ELEKTRİĞİN İLETİMİ İletken ve Yalıtkan Maddeler Elektriksel Direnç ve Bağlı Olduğu Faktörler

9. FASİKÜL

DÜNYAMIZ, AY VE YAŞAM KAYNAĞIMIZ GÜNEŞ Dünya, Güneş ve Ay’ın Şekil ve Büyüklüklerinin Karşılaştırılması Dünyamızın Katman Modeli Dünyamızın Uydusu Ay

10. FASİKÜL

CEVAP ANAHTARI

6 da 6

Test

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER / Hücre

3. Aşağıdaki canlıların hangisinde klo-

01

1

5. Hücrenin yaşamsal faaliyetlerinin

rofil bulunur?

yönetimini sağlayan kısım aşağıda-

A) Kurbağa

B) Ispanak

kilerden hangisidir?

C) Mantar

D) Kuş

A) Mitokondri

B) Çekirdek

C) Ribozom

D) Sentrozom

1. Aşağıdakilerden hangisi hücreyi oluşturan 3 temel kısımdan biri değildir? A) Çekirdek

B) Stoplazma

C) Mitokondri

D) Hücre zarı

2.

Mitokondri

4.

6.

Endoplazmik retikulum

Ribozom

Yukarıdaki şekilde A kümesine bitki hücresinin organelleri B kümesine ise hayvan hücresinin organelleri yazıla-

gisidir?

caktır.

Yukarıdaki şekilde hücrenin bazı kı-

A) Golgi aygıtı

sımları gösterilmiştir.

B) Sentrozom

Bu kısımlardan hangisi hücrenin

C) Endoplazmik retikulum

ganelin adı olamaz?

D) Hücre zarı

A) Kloroplast

B) Golgi aygıtı

C) Ribozom

D) Koful

enerji üretiminden sorumludur?

4

Yukarıda kendisi hakkında ipucu veren organel aşağıdakilerden han-

Sentrozom

B

Ağ gibi sararım hücreyi Taşırım hücrede herşeyi

Çekirdek

A

A) Çekirdek

B) Ribozom

C) Sentrozom

D) Mitokondri

6. SINIF / Fen Bilimleri Soru Bankası / 1. Fasikül

Buna göre, taralı bölgede hangi or-

6 da 6

Test


3. Yaprak ve deri hücrelerini inceleyen

01

1

5. Ribozomlar hücre içinde pro-

Miraç, bu iki hücreyi ayırt etmek için

tein üretiminden sorumludur.

aşağıdaki sorulardan hangilerine cevap aramalıdır?

1.

I. Bitki hücresinde az sayıdadır.

II. Hayvan hücresinde çok sayıdadır.

III. Bitki hücresinde küçüktür.

IV. Hayvan hücresinde büyüktür.

Koful ile ilgili olarak verilen yuka-

I. Kloroplast organeli var mı?

II. Mitokondri organeli var mı?

III. Çekirdeği var mı?

IV. Sentrozom organeli var mı? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve IV

D) I ve IV

ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Tüm hücrelerde ribozom bulunur. B) Proteinler hücrenin yapı malzemesidir. C) Ribozomlar protein üretimi için zarla çevrili organellere ihtiyaç duyar.

rıdaki bilgilerden hangileri doğru-

D) Hücre çok zorda kalırsa proteinleri de sindirir.

dur? A) Yalnız I

B) I ve II

C) I, II ve III

D) I, II, III ve IV

Buna göre ribozom ve proteinlerle

2. Aşağıdaki yapı ve organellerden

4. Aşağıda verilen hücre kısımların-

6. Hücre zarının görevleri arasında

hangisi bitki ve hayvan hücrelerini

dan hangisi tüm mikroskobik canlı-

aşağıda verilenlerden hangisi bu-

ayırt etmekte kullanılmaz?

larda bulunmaz?

lunmaz?

A) Ribozom

B) Hücre çeperi

A) Çekirdek

B) Stoplazma

A) Madde alışverişini sağlamak

C) Kloroplast

D) Sentrozom

C) Hücre zarı

D) Ribozom

B) Hücrenin şeklini belirlemek C) Hücrenin bütünlüğünü sağlamak D) Büyük moleküllü besinleri parçalamak


5

6 da 6

Test


3.

01

1

5. Üç farklı yapıda hücrenin bulunduğu organlar ve bunların görevleri tabloda verilmiştir.

1.

Ecem hayvan ve bitki hücrelerinden aldığı kesitleri mikroskop ile inceliyor ve mikroskopta yukarıdaki görselleri izliyor.

Buna göre; Ecem bu gözlemlerine dayanarak hangi çıkarımı yapamaz?

Yukarıda verilen canlının hücreleri gün

B) Soğan zarı hücreleri köşelidir.

boyunca farklı olayları gerçekleştirir.

C) Bitki hücresinde sentrozom bulunmaz.

Aşağıdaki olaylardan hangisi bu

A) Enerji üretmek

X

Beyin

Bol enerji harcar.

Y

Pankreas

Sindirim salgısı üretir.

Z

Karaciğer

Kan proteini üretir.

organeller hangi seçenekte doğru eşleştirilmiştir?

4.

B) Besin üretmek

Görevi

ğerlerine göre daha etkin çalışan

D) Hayvan hücreleri ovaldir.

canlıda gün boyunca devam etmez?

Bulunduğu Organ

Buna göre X, Y, Z hücrelerinde di-

A) Farklı canlılarda farklı hücre tipleri bulunur.

Hücre

C) Enerji tüketmek

X

Y

Z

A)

Mitokondri

Golgi

Ribozom

B)

Golgi

Ribozom

Mitokondri

C)

Ribozom

Mitokondri

Golgi

D)

Mitokondri

Ribozom

Golgi

D) Oksijen kullanmak

Furkan, mikroskop ile iki farklı hücre incelemiş ve gözlem sonuçlarını aşağıdaki gibi tabloya kaydetmiştir. Hücre Organel

X

Y

Mitokondri

+

+

Golgi

+

+

2. Çekirdeği bulunmayan bir hücre için;

Sentrozom

+

–

Kloroplast

–

+

I. İlkel yapılı bir hücredir. II. Hücre zarı yoktur.

III. Bakteri hücresine aittir.

yukarıda verilen bilgilerden hangisi doğru olabilir?

6

Buna göre, Furkan’ın incelediği X ve Y hücreleri hangi seçenekteki gibi olabilir? X

Y

A)

Çiçek

Kan

A) Yalnız III

B) I ve III

B)

Yaprak

C) I ve II

D) I, II ve III

Çiçek

C)

Kan

Kemik

D)

Kan

Yaprak


6.

• Glikoz

• Protein

• RNA

Ribozom organeli yukarıda verilenlerden hangilerini yapısında bulundurur? A) Protein B) Protein, RNA ve Glikoz C) Protein , RNA D) RNA ve Glikoz

6 da 6

Test


3. Yeşil bitkiler kendi besinlerini üretirler.

02

5.

Mikroskop; gözle görülemeyecek kadar küçük canlıların gözlenmesini sağlar.

Çünkü hücrelerinde ............. bulunur.

Yukarıda verilen tanım cümlesi aşa-

D

ğıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?

1. İnsanda farklı görevleri gerçekleş-

Y

Mikroskop mercekler kullanılarak yapılmıştır.

A) Mitokondri

tiren dokular bir araya gelerek aşağıdaki yapılardan hangisini oluşturur? A) Organ

B) Canlı

C) Sistem

D) Hücre

2

D

B) Golgi aygıtı

1

C) Kloroplast

Y

Günümüz mikroskopları ilk keşfedilenle aynıdır. D

2

Y

3

4

Yukarıda birbirleriyle bağlantılı ifadeler doğru (D) ya da yanlış (Y) ol-

D) Endoplazmik retikulum

duğuna karar verilerek ilerlendiğinde hangi çıkışa ulaşılır?

2. Aşağıda verilen özelliklerden han-

4. En küçükten en büyüğe doğru bir

?

A)

1

B)

2

C)

3

D)

4

6. Aşağıda verilen yapılardan hangisi bir organizmada en çok sayıda bu-

gisi tüm hücrelerde görülen ortak

canlıya ait yapılar sıralandığında

özellik değildir?

olan yere aşağıdakilerden hangisi

lunur?

A) Enerji üretme

gelmelidir?

A) Organ

B) Sistem

C) Doku

D) Hücre

B) Stoplazma bulundurma

Hücre

Doku

C) Madde alışverişi yapma D) Kamçı ile hareket etme

?

Sistem

A) Organizma

B) Organ

C) Canlı

D) Sistem


7

6 da 6

Test


02

3. İnsanlarda enerji ihtiyacı fazla olan or-

5. Hücreden organizmaya doğru giden

ganların hücrelerinde mitokondri çok

ilişki dikkate alındığında verilen ifa-

sayıda bulunur.

delerden hangileri doğrudur?

1. Mikroskobun icadı aşağıdaki seçeneklerden hangisinin gerçekleşmesini sağlamamıştır?

2

Buna göre;

I. Beyin

II. Kas

III. Kan

yapılarından

oluşur.

II. Birlikte çalışan organlar sistemleri oluşturur.

hangilerinde

mito-

kir?

B) Birçok hastalığın tedavisi bulundu.

A) Yalnız I

B) I ve II

C) Gözle görülmeyen canlılar keşfedildi.

C) Yalnız II

D) II ve III

III. Aynı tip dokular birleşip organları oluşturur.

kondrinin çok sayıda olması gere-

A) Organellerin farklı görevler üstlenmesi sağlandı.

I. Tüm dokular aynı tip hücrelerden

A) Yalnız II

B) Yalnız III

C) II ve III

D) I, II ve III

D) Hastalıkların sebepleri bulundu.

6. Öğrenciler Fen Bilimleri dersinde mikroskop ile soğan zarı hücrelerini incelemiştir. İnceleme sonucunda dört öğrencinin yorumu aşağıdaki gibidir;

Ecem

2. En küçük yapıdan başlanarak bir can-

4.

lının yapıları aşağıdaki gibi sıralanmış-

Hücre

Mitokondri

Bakteri

1

2

3

tır.

?

Doku

?

?

Canlı

B) Hücre

C) Organ

D) Organizma

Oğuzhan

Yukarıdaki kutucuklarda mikroskop ile

Soğan zarı hücresi köşeli yapıdadır.

zılıdır.

A) Sistem

Soğan zarı hücresi bitki hücresine örnek olur.

keşfedilen yapı ve canlıların adları ya-

Buna göre (?) olan yerlere aşağıdaki seçeneklerde bulunanlardan hangisi yazılamaz?

8

Ayşe

Buna göre, ilk keşfedilenden son

Soğan zarı hücresinde çekirdek yoktur.

keşfedilene doğru sıralandıklarında aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) 3 - 1 - 2

B) 3 - 2 - 1

C) 1 - 3 - 2

D) 1 - 2 - 3


Hücreler gözle görülemezler. Bu nedenle mikroskopla inceledik.

Kerem

Buna göre, hangisinin yorumu yanlıştır? A) Ecem

B) Oğuzhan

C) Ayşe

D) Kerem

6 da 6

Test


3. Antonie Van Leovenhoek hakkında

02

5. Hücre

öğrenciler aşağıdaki bilgileri paylaşıyorlar.

1.

Canlı

Kloroplast

Sentrozom

K





L





M





Ahmet

Buna göre, aşağıdaki seçenekler-

den hangisi yanlıştır?

A) K, bir ağaç yaprağı olabilir. B) L, bir bitkinin taç yaprağı olabilir.

+

–

B

–

+

–

C

+

+

+

Tabloda A, B, C hücrelerinde bulunan

 organelinin mitokondri olduğu bilini-

Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) C hücresinin çevresi zarla çevrilidir.

Kenan

Buna göre, öğrencilerden hangileri

B)  organeli besin üretebilir.

doğru bilgi vermiştir?

C) B hücresi en basit yapılı olandır. D) A bitki hücresidir.

A) Ahmet ve Kerem

C) M, bir bitkinin kök hücresi olabilir.

+

sentez yapıyor. Hücre kavramını kullanan ilk kişidir.

belirtilmiştir.



yor. Hücrelerden yalnız C hücresi foto-

Kerem

K, L, M canlılarının hücrelerinde bu-



,  ve  organelleri gösterilmiştir. Bakteriyi bulunan ilk kişidir.

lunan bazı organeller yukarıdaki gibi

Organeller 

A

Tek hücrelileri inceleyen ilk kişidir.

2

B) Ahmet ve Kenan

D) K ve L nin hücre duvarı olabilir.

C) Kerem ve Kenan D) Ahmet, Kerem ve Kenan

2. Bitki ve hayvan hücreleri karşılaştı-

4. Kağan arkadaşları ile basketbol maçı

I. Enerji üreten organelleri

II. Hücre şekilleri

Bu etkinlikte Kağan’ın hücrelerin-

Zar

deki organellerden hangileri daha

III. Koful sayıları

IV. Hücre bölünmesini sağlayan yapıları verilenlerden

sahiptir

HÜCRE

oluşturur

X

lemiş ve yorulmuştur.

Yukarıda

Temel Kısımlar

yapmış ve bir saatin sonunda çok ter-

rılıyor;

6.

hangileri

bitki ve hayvan hücreleri arasında farklıdır? A) I ve II

B) II ve III

C) II ve IV

D) II, III ve IV

etkin görev yapmıştır?

I. Sentrozomlar

II. Mitokondriler

III. Golgi aygıtı

Y

Z

Yukarıdaki kavram haritasında X, Y ve Z için;

I. X hem bitki hem hayvanda bulunur.

A) Yalnız II

B) II ve III

II. Y hücreyi dış etkilerden korur.

C) I ve III

D) I, II ve III

III. Z yönetim merkezi olabilir.

Yorumlarından hangileri doğru olabilir? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III


9

6 da 6

Test

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER / Destek ve Hareket Sistemi

3. Aşağıda verilen insan vücudu kı-

03

3

5. Aşağıdakilerden hangisi kısa ke-

sımlarından hangisinde oynar ek-

miklere örnektir?

lem bulunur?

A) Uyluk kemiği

A) Diz

B) Kafatası

B) Ayak parmağı kemiği

C) Omurga

D) Boyun

C) Kaburga kemiği D) Kafatası kemiği

1. Kemiklerin birbirine bağlandığı yapılara ne ad verilir? A) Kas

B) Kıkırdak

C) Eklem

D) Kemik

2. Hangisi oynamaz ekleme örnek olabilir? A)

4. İnsanda parmakların hareketini sağlayan kasların yapısı ile,

B)

10

D)

kas bulunmaz?

I. Mide kasları

A) Mide

B) Karaciğer

II. Kolumuzu hareket ettiren kaslar

C) Böbrek

D) Kalp

III. Başı sağa sola çeviren kaslar

Yukarıdaki kaslardan hangileri arasında benzerlik vardır?

C)

6. Aşağıdakilerden hangisinde düz

A) I ve II

B) II ve III

C) I ve III

D) I, II ve III


6 da 6

Test


3. Bir sporcu koşu yarışında koşmakta

03

3

5. Öğrenciler kemiği oluşturan kısımlar

iken sporcunun bacak kaslarındaki

ve görevleri hakkında bilgi veriyorlar.

hücrelerdeki faaliyetler sonucu vüKemik zarı kemiğin boyuna uzamasını sağlar.

cudunda oluşan metabolik olaylar için aşağıdaki yargılardan hangileri

Aslı

söylenebilir?

1. Aşağıdakilerin hangilerinde vücu-

dumuzda birbirine zıt çalışan kaslar bulunur?

I. Harcanan besin miktarı zamanla

Sert kemik kemiğe dayanıklılık kazandırır.

artar.

Dilek

II. Açığa çıkan ısı miktarı zamanla azalır.

I. Karın ve sırt

II. Atardamar ve toplardamar

III. Kol - bacak

IV. Akciğerler

artar.

A) I ve II

B) II ve IV

C) Yalnız III

D) I, II ve III

2. Kol ve bacak kemiklerinin uçlarında kı-

Sarı kemik iliği yağ depolar.

III. Harcanan enerji miktarı zamanla Derya

A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

Hangi öğrencinin verdiği bilgi doğru değildir? A) Aslı

B) Dilek

C) Derya

D) Aslı ve Dilek

6.

4.

kırdak yapı bulunur. Bu yapı hareketi

3

ön kas

kolaylaştırarak kemiklerin aşınmasını

1

önler ve kemik boyunun uzamasında

görev yapar.

Kıkırdak yapısı aşınırsa; I. Kemik uzaması yavaşlar.

II. Hareket etmek zorlaşır.

III. Kemik kalınlaşır.

yorumlarından

rünüm hangisindeki gibi olur?

Kemiğin kısımları

Görevleri

Sarı kemik iliği

Kemiğin kalınlaşmasını sağlar.

Kırmızı kemik iliği

Yağ depolar.

Kemik zarı

Kan üretir.

Kolun dirsekten bükülmesi şekildeki gibi gösterilmiştir.

hangileri

1, 2 ve 3 ile gösterilen kemik kısımları ile görevleri eşleştirildiğinde gö-

arka kas

2

doğru

olur? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

Bu sırada aşağıda verilenlerden hangisi gerçekleşmez? A) Oynar eklem kemikleri hareket ettirir. B) Öndeki kaslar kasılır. C) Uzun kemikler çalışır.

A)

B)

C)

D)

D) Düz kaslar çalıştırılır.


11

6 da 6

Test


3. Kışın üşüyen bir kişinin soğukta kas-

03

3

5.

larının titremesinin vücuda sağladığı yarar hakkında öğrenciler fikir yürütüyorlar.

1.

I. Kemiklerin beslenmesini ve oksijen taşınmasını sağlar.

II. Kemiğin enine büyümesini sağlar.

III. Kemiğin uç kısmındadır ve aşınmasını önler.

Yukarıda verilen görevleri yerine getiren kısımlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? I

II

III

Kırmızı ilik

Kemik zarı

Kıkırdak

B)

Sarı ilik

Kıkırdak

Kırmızı ilik

C)

Kan damarı

Kemik zarı

Kıkırdak

D)

Kan damarı

Sert kemik

Kırmızı ilik

A)

Yiğit

Ayla Kan dolaşımını hızlandırıp vücut ısısı artırılır. Emre

I. Sirke, kemiğin yapısındaki kalsiyumu kemikten uzaklaştırmıştır. II. Kemiğin yapısındaki mineraller kemiğe sertlik vermektedir.

C) Emre ve Ege

3. Kırmızı kemik iliği bulundurma

4. Sarı kemik iliği bulundurma

özelliklerinden hangileri hepsinde

6.

D) Ayla, Emre ve Ege

A) 1 ve 2

B) 1, 2 ve 3

C) 3 ve 4

D) 1, 2, 3 ve 4

Düz kas

Çizgili kas

Çalışma İstemsiz şekli



İstemli

Kasılma Orta hız hızı

Yavaş



Geç yorulur

Çabuk yorulur

Kas çeşidi

Kalp kası

4. İnsan vücudundaki bazı eklemler aşa

I. İki omur arası eklem

II. Kafatası kemikleri arası eklem

III. Uyluk ve kaval kemiği arası eklem

Bu eklemlerin hareket yeteneklerini çoktan aza sıralarsak hangi seçenekteki sıralama doğru olur?



Yorulma

ğıda verilmiştir.

Yukarıda hazırlanan tabloda ,  ve  şekilleri konulan bölümlere hangi seçenektekiler gelmelidir? 





A)

İstemli

Hızlı

Yorulur

B)

İstemsiz

Yavaş

Yorulmaz

C)

İstemsiz

Hızlı

Yorulmaz

B) II - III - I

D)

İstemli

Yavaş

Yorulur

sonuçlarından hangilerine ulaşır?

C) II - I - III

12

2. Kemik zarı bulundurma

A) Yiğit ve Ayla

D) I, II ve III

rumları doğrudur?

III. Sirke kemiğin beslenmesini sağlamıştır.

C) II ve III

1. Eklem bulundurma

Buna göre, hangi öğrencilerin yo-

B) I ve II

Yukarıda görselleri verilen kemikler

Ege

A) III - I - II

A) Yalnız I

kafatası kemikleri

ortaktır?

B) Ayla ve Emre

Buna göre, öğrencilerin yaptığı deney ile;

pazı kemiği

ile ilgili;

Kaslar kasılınca ısı enerjisi açığa çıkar.

2. 6. sınıf öğrencileri

Kaslar hareket ederek enerji üretilmesini sağlar.

sirkeli su ve tavuk bacağı kemiği ile aşağıdaki deneyi yapıyorlar. Tavuk bacağını yedi gün boyunca şekildeki sirkeli suda bekleten öğrenciler, sirkeli sudan çıkan kemiğin esneklik kazandığını gözlemliyorlar.

parmak kemikleri

Vücudun titremesi havayı ısıtır.

D) I - II - III


6 da 6

04

1. Kolu kırılan Ali’nin kolu alçıya alınmıştır.

Test 4


3. “İskelet sistemimizin sağlığını koru-

5.

I. Protez

mak” konulu pankartlar hazırlamak

II. Anjiyo

üzere öğrenciler toplanmışlardır.

III. Platin çubuk

Hazırladıkları pankartlardan hangisi

Yukarıda

hatalıdır? A)

Dik dur Dik otur

B)

den hangisidir? A) Süngerimsi doku

C)

Dengeli ve düzenli beslen

D)

hangileri

destek ve hareket sisteminin tedaBol bol güneşlen

Ali’nin kırılan kolunun iyileşmesini sağlayacak olan kısım aşağıdakiler-

verilenlerden

visinde kullanılır? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

Ağır ve zorlu egzersiz yap

B) Kıkırdak doku C) Kırmızı kemik iliği D) Kemik zarı

2. Destek ve hareket sisteminin sağ-

4. Kas ve kemiklerimizi daha sağlıklı

6. Aşağıdaki vitamin türlerinden han-

lığını korumak için aşağıda verilen-

yapmak için aşağıdakilerden hangi-

gisi kemiklerin yapısı için daha

lerden hangisini yapmamalıyız?

sini yememiz gerekli değildir?

önemlidir?

A) Yaşımıza uygun spor

A) Vitamin

B) Mineral

A) D vitamini

B) Dengeli beslenmek

C) Şeker

D) Protein

B) C vitamini

C) Ağır yükleri kaldırmak

C) A vitamini

D) Dik oturmak

D) B vitamini


13

6 da 6

Test 4


3. Kas ve kemik sağlığının korunma-

04

5. İskeletimizi saran çizgili kaslarımızın

sında;

1. Kan hücrelerinin yeterli düzeyde üretilmesi için aşağıdaki dokular-

oksijene ihtiyacı vardır. Ne kadar çok

I. Vitamin

egzersiz yapılırsa kaslar o kadar çok

II. Mineral

gelişir ve sağlıklı olur.

III. Protein

IV. Karbonhidrat

I. Uykudaki öğrenci

Yukarıdaki besin türlerinden hangi-

II. Koşu yapan sporcu

leri daha etkili olur?

III. Yürüyüş yapan insan

A) I ve III

B) II ve III

IV. Oturan insan

C) I, II ve III

D) I, II, III ve IV

Yukarıdaki faaliyetlerden hangisini

dan hangisinin daha iyi çalışması gerekir? A) Süngerimsi kemik dokusu

yapan kişinin kaslarında daha fazla

B) Sert kemik dokusu

oksijen bulunur?

C) Kalp dokusu

A) I

D) Damar dokusu

2.

Yukarıda

gösterilen

Buna göre,

kısımlardan

hangisi kırılan kemiğin iyileşmesi sırasında aktif rol oynar? A)  B)  C)  D) 

4. Düz kas ile ilgili olarak;

I. Beyaz renklidir.

II. Hücreleri çok çekirdeklidir.

B) II

6.

D) IV

D vitamini eksikliğinde görülen bir hastalıktır. D vitamini en fazla güneşten alınır. Bunun tedavisinde bolca güneşlenilmelidir. Ayşe

III. İstemsiz çalışır.

Yukarıda hazırlanmış posterlerden

hangileri doğru bilgi içerir?

Ayşe’nin ipucu olarak verdiği bilgilere göre bahsettiği hastalık aşağıdakilerden hangisidir?

A) I ve II

B) I ve III

A) Osteoporoz

C) II ve III

D) I, II ve III

B) Kemik düzensizliği C) Kırık D) Raşitizm

14

C) III


6 da 6

Test 4


04

3. Okulun jimnastik ekibinde Ecem aşa-

5.

kasılmış kas

ğıdaki etkinliği yapmaktadır. gevşemiş kas

1. Aşağıdaki yapılardan hangisi aşırı kan kaybeden insanlarda kan üretimine katkıda bulunacak şekilde değişime uğrayarak çalışır?

C) Kemik zarı D) Sert kemik dokusu

dönecek kadar hızlanması için bazı

Buna göre, Ecem’in vücudunda

özellikler bulunur. Bunlardan biri da-

aşağıdaki olaylardan hangileri ger-

marların etrafındaki kaslardır.

çekleşir?

I. Kaslarında bir süre sonra laktik asit

II. Vücudunda fazlaca enerji harcanır.

A) Bacak yukarı çekilince kan akış hızı artar.

III. Vücut sıcaklığı ve terleme hızı aza-

B) Kaslar kasılınca damar sıkışır. C) Damar sıkıştığında kan daha yavaş akar.

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) I, II ve III

Kas çeşidi

4.

hakkında bilgi paylaşımında bulunu-

Özellikleri

yorlar.



B) Yalnız Furkan C) Yalnız Seda D) Furkan ve Seda

şilerde kaslar enerji ihtiyacını önce





I. Çalışmak için eneri harcar.

II. Hücreleri hem oksijenli hem oksijensiz solunum yapabilir.

III. Oksijensiz ortamda yorgunluk asidi üretilir.

Tablodaki işaretlemelere göre  ve  ne olabilir? 

Buna göre kaslarda;

mek istenmiştir.

Yukarıda

verilenlerden

hangileri

gerçekleşir? 

A)

İstemsiz çalışır.

İskelete bağlı kastır.

B)


Midedeki kastır.

C)

Kalbin yapısındadır.


D)

Kalbin yapısındadır.

İstemli çalışır.

Buna göre, hangi öğrencilerin söy-

A) Yalnız Miraç

6. Uzun süre hızlı hareketler yapan ki-

sağlarlar.

Yukarıdaki tabloda verilen özelliklerin

Seda

ledikleri doğrudur?

Kalp Kası

hangi kas çeşidine ait olduğu gösteril-

Furkan

D) Kan akış hızını artırmak için yürüyüş yapılmalıdır.

oksijen ile sonra oksijen kullanmadan

 

Vücudumuzda aynı yönde kasılıp gevşeyen kaslar yoktur.

Düz Kas 

Miraç

Çizgili Kas

İç organ yapısındadır. Kemikler ölü dokulardan oluşur.

Oynamaz eklemlerde kemikler arasında boşluk yoktur.

Yukarıdaki durumla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

birikir.

lır.

2. Öğrenciler destek ve hareket sistemi

Bacaklarda bulunan toplar damarlarda kanın akış hızı yavaştır. Kanın kalbe

A) Kırmızı kemik iliği B) Sarı kemik iliği

kan damarı

A) I ve II

B) II ve III

C) I ve III

D) I, II ve III


15

k i l n i k t E 1.

Aşağıda verilen bilgilerin yanına doğru ise (D) yanlış ise (Y) koyunuz.

a.



Koful organeli bitkilerde az sayıda ve büyüktür.

b.



Bitki hücrelerinde sentrozom bulunur.

c.



Ribozomlar tüm hücrelerde bulunur.

d.



Hücre zarı büyük molekülleri parçalayarak içeri alır.

e.



Ağaçlar gündüzleri solunum ve fotosentez yaparlar.

f.



Bakteriler ilkel yapılıdır ve çekirdek yapıları yoktur.

g.



Ribozomların yapısında glikoz ve protein bulunur.

h.



Salgı yapan organların hücrelerinde golgi aygıtı fazlaca bulunur.

ı.



Kol ve bacaklardaki kaslar birbirine zıt çalışan kaslardır.

i.



Sarı kemik iliği sadece uzun kemiklerde bulunur.

2.

Verilen cümlelerdeki boşlukları tamamlayınız.

a. Bir insana ait tüm özelliklerin taşındığı yapılar hücre içinde ................ te bulunur. b. Bitki hücrelerinde besin üretimi ................ ta yapılır. c. Fotosentez olayı ................ ta gerçekleşir. d. Büyük yapılı molekülleri parçalayan organel ................ dır. e. Atık maddelerin depolandığı organel ................dır. f.

................ kalıtsal maddesi stoplazmaya dağılmış tek hücreli canlılardır.

g. Hayvan hücresinde ................ ve ................ bulunmaz. h. Bitki hücresinde ................ bulunmaz.

16

ı.

Hücreler birleşerek ................ oluşturur.

i.

Hücre zarı ................ yapılıdır ve herşeyi hücreye almaz..


.

6 da 6

Test

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER / Solunum Sistemi

05

3.

I. Yutak

II. Gırtlak

5.

III. Akciğer

IV. Soluk borusu

V. Burun

İnsanlardaki solunum sistemi organları

I

II

III

IV

yukarıda verilmiştir.

1. Aşağıdakilerden hangisi solunum organı değildir?

5

Buna göre, alınan havanın sırasıyla

A) Burun

B) Akciğer

izlediği yol aşağıdaki hangi seçe-

C) Soluk borusu

D) Ağız

nekte doğru verilmiştir?

Yukarıdaki görsellerde verilen işleri

A) V - I - II - IV - III

yapan kişilerden hangisinin soluk

B) V - II - I - III - IV

alma hızı en fazladır?

C) V - II - I - IV - III D) I - II - III - IV - V

A) I

B) II

C) III

D) IV

4. Alınan havayı nemlendirme ve ısıt-

6. Solunum sistemine ait yapılardan

hangisidir?

ma görevini üstlenen solunum sis-

hangisinde kılcal damarlardaki kan

A) Alınan havayı temizler.

temi organımız hangisidir?

ile gaz değişimi gerçekleşir?

B) Alınan havayı nemlendirir.

A) Akciğer

B) Burun

A) Soluk borusu

B) Akciğer

C) Alınan havanın soluk borusuna geçmesini sağlar.

C) Soluk borusu

D) Alveol

C) Alveol

D) Bronş

2. Yutağın

görevi

aşağıdakilerden

D) Alınan besinlerin tadını almamızı sağlar.


3

6 da 6

Test


3.

05

Solunum sistemi organıyım Ses oluşturmakta ustayım Ses telleri bende bulunur Haydi beni bil ne olur

5.

çene kadar izlediği yol aşağıdakilerden hangisinde doğru sırayla veril-

B) Soluk borusu

C) Burun

D) Gırtlak

D

Y

3

2

4

Yukarıdaki ifadelerin doğru (D) ya da yanlış (D) olduğuna karar vere-

C) Yutak - Soluk borusu - Bronş - Alveol

şırız?

D) Yutak - Bronş - Soluk borusu - Alveol

A)

1

B)

2

C)

3

D)

4

2. Solunum sistemi organı akciğerler

rek ilerlediğimizde hangi çıkışa ula-

4.

6. Aşağıda verilen yonca soluk alma sı-

1 2

rasında gerçekleşen olayları temsil et-

hakkında şu bilgiler veriliyor; I. Sol akciğer sağ akciğerden küçük-

mektedir.

3

tür.

D

B) Soluk borusu - Alveol - Bronş - Yutak

Soluk borusu kıkırdaktan oluşur.

Y

1

miştir? A) Yutak - Alveol - Bronş - Soluk borusu

Y

Alveoller ile kılcal damarlar arasında gaz değişimi yapılır.

Yukarıda kendisini tanıtan solunum

A) Yutak

Solunum sayesinde damarlardaki kan oksijence zenginleşir. D

sistemi organı hangisidir?

1. Burundan alınan havanın kana ge-

5

4

Göğüs kafesi genişler.

II. Yapısında milyarlarca alveol bulunur.

III. Kaburga tarafından korunur.

verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) I ve II

B) II ve III

C) I, II ve III

D) I ve III

Yukarıda solunum sistemine ait bazı yapılar 1, 2, 3, 4 olarak numaralandırılmıştır.

?

Soluk alma

Hangi seçenekte numaralandırılan kısımların adları doğru verilmiştir? A) 1 Bronşlardır B) 2 Alveoldür C) 3 Bronşcuklardır D) 4 Soluk borusu

Diyafram düzleşir.

Buna göre, ? olan yaprağa aşağıdakilerden hangisi yazılabilir? A) Akciğerlerde iç basınç artar. B) Akciğer genişler. C) Kirli hava dışarı atılır. D) Kaburga kasları gevşer.

4


6 da 6

Test


3. Akciğerin yapısı ve çalışması hakkın-

05

5

5. Ağız ve burnun yutağa açılıyor ol-

da öğrenciler aşağıdaki gibi bilgi pay-

ması

laşımında bulunuyorlar.

sağlar?

aşağıdakilerden

hangisini

A) Alınan hava daha iyi temizlenebilir. B) Burun tıkandığında ağızdan nefes alınabilir.

Esnektir ve hacmi değişir. Ali

1. Soluk borusunu oluşturan kıkırdak

D) Yiyeceklerin tadı daha iyi alınır.

halkaların görevi aşağıdakilerden

Akciğerler istemsiz çalışır.

hangisidir? Eda

A) Soluk borusunun nemli olmasını sağlar. B) Soluk borusunun açık kalmasını sağlar. C) Konuşurken sesin oluşumunu sağlar. D) Soluk borusunun akciğere bağlanmasını sağlar.

C) Lokmalar kolay yutulur.

Akciğerlerdeki kaslar soluk alışverişini sağlar.

Ozan

Buna göre, hangi öğrencilerin verdiği bilgiler doğrudur? A) Ali ve Ozan B) Eda ve Ozan C) Ali ve Eda D) Ali, Eda ve Ozan

2. Soluk alma ve verme sırasında oluşan

4. Ahmet soluk alma sırasında gerçek-

olaylar aşağıdaki şemada verilmiştir.

sında;

Göğüs kafesi 2 küçülür.

I. Diyafram kasılarak düzleşir.

II. Göğüs kafesi daralır.

Kaburga kasları gevşer. 3

Hava akciğerden soluk borusuna geçer. 4

III. Soluk borusundan gelen hava içeri

Akciğer şişer ve büyür. 5

Diyafram düzleşir 6

sırasında gerçekleşir?

ne çalışırlarken Ali soluk verme sıra-

leşen olayları şöyle sıralamıştır:

Göğüs kafesi 1 genişler.

Buna göre, verilenlerden hangileri soluk alma hangileri soluk verme

6. Ali ve Ahmet birlikte solunum sistemi-

alınır.

I. Diyafram ve kaburga kasları gevşer.

II. Göğüs boşluğu daralır.

IV. Akciğerler şişerek genişler.

III. Akciğerde iç basınç artar.

Arkadaşları ise Ahmet’in söyledikle-

olaylarının olduğunu söyleyerek arka-

rinden birinin yanlış olduğunu iddia

daşı Ahmet’e bilgilerinin doğruluğunu

etmişlerdir.

kontrol etmesini istiyor.

Ahmet’in verdiği bilgilerden hangisi

Buna göre, Ahmet soluk verme ile ilgili bilgilerden hangilerinin doğru

hatalıdır?

Soluk alma

Soluk verme

A)

1, 5, 6

2, 3, 4

A) I

B) II

olduğunu söylemelidir?

B)

1, 3, 5

2, 4, 6

C) III

D) IV

A) Yalnız I

B) I ve II

C)

2, 4, 6

1, 3, 5

C) II ve III

D) I, II ve III

D)

1, 2, 6

3, 4, 5


5

6 da 6

Test


3. Bronş ve bronşçukların yapısının

06

5. Aşağıda verilenlerden hangisi alve-

incelenmesinde kullanılan teknolo-

ollerle ilgili olarak doğru değildir?

jik araç aşağıdakilerden hangisidir?

A) Soluk alma sırasında temiz (oksijence zengin) hava ile dolar.

A) Röntgen

B) Bronkoskop

C) Burun spreyi

D) Anjiyo

B) Soluk verme sırasında kirli havayı (oksijence fakir) dışarı atar. C) Kılcal damarlarla çevrelenmiştir.

1. Hangisi solunum sistemi hastalığı

D) Akciğerin yapısında az sayıdadır ve büyüktür.

değildir? A) Kalp krizi

B) Kuş gribi

C) Verem

D) Astım

2. Verilen faaliyetlerden hangisi solu-

4. Bir konferansta akciğer kanseri ve si-

num sistemi için zararlı değildir? A) Sigara dumanı B) Fabrikalardan çıkan gazlar C) Arabanın egzoz gazları D) Bitkilerin gündüzleri dışarı verdiği gaz

6

6. Bir aile sağlık merkezine başvuran

garanın zararları anlatılıyor.

hastaların sayısı ve hastalıkları liste-

Buna göre, konferansın konusu

lenmiştir. Hastalık

Hasta sayısı

Varis

20

Bronşit

18

Astım

12

Akciğer kanseri

3

aşağıdakilerden hangisidir? A) Aşı ile korunabilen hastalıklar B) Solunum sistemi sağlığı C) Zararlı alışkanlıklar D) Kas sistemi sağlığı

Yukarıda tespit edilen hastalıklardan kaç tanesi solunum sistemi hastalığıdır?

6


A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

6 da 6

Test


3. Ayşe solunum sistemi sağlığı için ya-

06

5. Bir öğrenci öğretmeninin sorusuna

pılması gerekenleri araştırıyor.

1. Solunum sistemi organları şema üzerinde işaretlenmiştir.

aşağıdaki gibi cevap veriyor.

I. Düzenli spor yapılmalı

II. Sigara içilmemeli

III. Temiz havalı ortamda bulunmalı

IV. Ağızdan nefes alınmalı

Buna göre, yukarıdakilerden han-

gileri solunum sistemi sağlığı için

X Y

Vücuttaki oksijence fakir kanın alveollere getirilerek gaz değişiminin yapılmasını sağlar.

Buna göre öğretmenin sorusu han-

gerekli önerilerdendir?

gisi olabilir?

A) I ve II

B) II ve III

C) I, II ve III

D) I, II ve IV

A) Akciğer kılcal damarının görevi nedir? B) Akciğer atar damarının görevi nedir?

Z

C) Alveollerin görevi nedir? D) Diyaframın görevi nedir?

T

6

Aşağıda işaretlenen yapıların isimleri tanımlanırken birinde hata yapılmıştır.

Hangi seçenekteki yapı yanlış tanımlanmıştır? A) X = burun B) Y = Soluk borusu C) Z = Akciğer D) T = Kaburga kası

2.

I. Zatürre

II. Astım

III. Bronşit

IV. Reflü

Yukarıda verilen rahatsızlıklardan

4. Aşağıda akciğerlerin görevleri ile ilgili

6.

bilgiler verilmiştir.

CO2

O2

I. Havadaki yabancı maddeleri süzer.

hangileri solunum sistemi hastalığı değildir? A) Yalnız II

B) Yalnız IV

C) II ve III

D) I, II ve III

kılcal damar

II. Vücutta oksijen ve karbondioksit değişimini sağlar.

III. Kanın vücuda dağılmasını sağlar.

Buna göre, verilen bu bilgilerden

mar arasında gerçekleşen gaz alışverişi gösterilmiştir.

hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) II ve III

Yukarıdaki şekilde alveol ve kılcal da-

Buna göre, bu olayda anlatılmak istenen nedir? A) Alveollerin havayı nemlendirdiği B) Vücudun mikroplar ile mücadelesi C) Kanın rolü

pıhtılaşmasında

gazların

D) Oksijence fakir kanın temizlenmesi


7

6 da 6

Test


06

3. Uzun süre ve ağır egzersiz yapan ki-

5. Koşu yapan bir kişinin vücudunda olu-

şilerde kaslar enerjiyi önce oksijen ile

şan değişimlerle ilgili aşağıdaki grafik-

sonraları oksijensiz olarak sağlar.

1. Öğretmen sınıfa bir soru yöneltiyor,

I. Çalışmak için enerji harcar.

II. Oksijen olmadan da çalışır.

III. Oksijenli ve oksijensiz solunum yayukarıdaki görevlerden hangilerini yaparlar?

Efe: Karbondioksiti dışarı atmaktır.

A) I ve II

B) I ve III

Ozan: Enerji üretmektir.

C) II ve III

D) I, II ve III

2 Harcanan enerji

Zaman

3

Aslı: Oksijen alıp karbondioksit vermektir.

Zaman

Zaman

parlar.

Dolaşım hızı

1

yorlar;

ler çizilmiştir. Solunum hızı

Buna göre kaslar;

– Solunumun amacı nedir? Öğrenciler aşağıdaki yorumları yapı-

6

Buna göre hangi öğrencilerin yorumu doğrudur?

Yukarıda verilenlerden hangileri eş zamanlı gerçekleşir?

A) Efe ve Ozan

A) 1 ve 2

B) 2 ve 3

C) 1 ve 3

D) 1, 2 ve 3

B) Yalnız Aslı C) Yalnız Ozan D) Efe, Ozan ve Aslı

2. Diyafram ve kaburga kaslarının gö-

4. Bir öğrenci sınav sırasında verilen tab-

revi hangisinde doğru olarak veril-

loyu doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğu-

miştir?

na karar verip aşağıdaki gibi işaretle-

A) Akciğerleri korumak

miştir. D

C) Konuşurken sesin oluşumunu sağlamak D) Akciğerin genişlemesini ve daralmasını sağlamak

II.

kılcal damar

Y

Akciğer ve kan damarı  arasında alışverişi alveolde olur.

IV. Soluk alırken diyafram kubbeleşir.

değişimi verilmiştir. 

Buna göre, öğrenci hangi soruları doğru cevaplamıştır? A) I ve III

B) I ve II

C) I, II ve III

D) I, III, IV

Yukarıdaki görselde soluk verme sırasında alveol ve kılcal damar arası gaz

Alveoller dallanarak  bronşçukları oluşturur.

III. Burun havayı nemlen-  dirir.

alveol

B) Havayı temizlemek I.

6.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A)  ile gösterilen ve kılcallardan alveollere geçen gaz karbondioksittir. B)  ile gösterilen ve kılcallara geçen gaz karbondioksittir. C) Gösterilen olay akciğerlerde oluşur. D) Hem soluk almayı hem vermeyi gösteren bir çizimdir.

8


6 da 6

Test 7

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER / Dolaşım Sistemi

3. Pelin defterine kalbin kısımlarıyla ilgili

07

5. Dolaşım sistemi organlarının sağlıklı ve düzgün çalışması;

olarak;

1. Hangisi dolaşım sistemi organlarımızdan değildir? A) Kalp

B) Damar

C) Akciğer

D) Kan

I. Dört odacıktan oluşur.

I. sindirim

II. 2 karıncık 2 kulakçık bulunur.

II. solunum

III. Üst odalara karıncık alt odalara ku-

III. boşaltım

lakçık denir.

IV. iskelet

bilgilerini yazmıştır.

sistemlerinden hangilerinin görevi-

Buna göre Pelin’in yazdığı bilgiler-

ni iyi yapması için gereklidir?

den hangileri doğrudur?

A) I ve II

B) II ve III

A) I

B) I ve II

C) I, II, III

D) I, II, III, IV

C) I ve III

D) I, II ve III

2. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi

4. Damarlar ve görevlerini araştıran

insan kalbi için doğru bir bilgi değil-

Ahmet’in damarlar hakkında aşağı-

dir?

da verdiği bilgilerden hangisi yan-

A) İstemli çalışır.

lıştır?

B) Göğüs boşluğunda bulunur. C) Kanı vücuda pompalar. D) Kaburgalar tarafından korunur.

6.

A) Kanı organlardan kalbe toplar damarlar taşır.

B) Kanı kalpten vücuda atar damarlar taşır. C) Görev olarak dört çeşit damar bulunur. D) Kılcal damarlar ince ve geçirgendir.

Yukarıda kalbin yapısını anlatan bir şema ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi hatalıdır? A)  ile gösterilen sol kulakçık B)  ile gösterilen sağ kulakçık C)  ile gösterilen sağ karıncık D)  ile gösterilen karıncıktır


9

6 da 6

Test 7


3. Vücudumuzda gerçekleşen küçük

07

ve büyük kan dolaşımı olayları için

5. Vücuttaki kan dolaşımı aşağıda şematize edilmiştir.

aşağıda verilenlerden hangisi her

iki dolaşım için de ortaktır? A) Tüm organlara kan götürme

X

B) Atar damarlarda temiz kan taşınır.

1. Kanın yapısı ve görevleriyle ilgili

C) Kandaki besin oranını artırır.

olarak;

Sağ kulakçık

D) Karıncıktan başlar kulakçıkta biter.

I. Alyuvar  Oksijen taşımak

II. Kan pulcuğu  Pıhtılaşmayı sağlamak

III. Akyuvar  Kan gruplarını oluşturmak

Yukarıda verilen bilgilerden hangi-

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve III

Y

leri yanlıştır?

Sol kulakçık

Buna göre;

I. X aort damarıdır.

II. Y kılcal damardır.

III. Kan sol kulakçıktan çıkar sağ kulakçığa gelir.

2. Ecem, Furkan ve Miraç insanda kan

4. Sol karıncık ile başlayıp sağ kulakçık

dolaşımıyla ilgili olarak aşağıdaki bilgi-

ile biten kan dolaşımına ........... denir.

leri paylaşıyorlar.

Yukarıdaki bilgiyi doğru şekilde ta-

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve III

D) II ve III

6.

1

mamlamak için aşağıda verilenlerVücut sıcaklığının her yerde aynı olmasını sağlar.

den hangisini yazmalıyız? A) Küçük kan dolaşımı

Ecem Oksijen ve karbondioksitin taşınmasını sağlar. Furkan

B) Büyük kan dolaşımı C) Lenf dolaşımı

10

3

D) Temiz kan dolaşımı

Besinlerin taşınmasını sağlar.

2

Miraç

Buna göre, hangilerinin verdiği bilgi

Yukarıdaki dolaşım modeli ile ilgili numaralandırılmış bölgeler hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

doğrudur?

A) 1 nolu organ kanda oksijen oranını artırır.

A) Yalnız Ecem

B) 2 nolu organ kanı pompalar.

B) Yalnız Furkan C) Ecem ve Furkan

C) 3 nolu bölüme kalpten karbondioksiti bol kan gider.

D) Ecem, Furkan ve Miraç

D) 3 nolu bölümde böbrekler olabilir.


6 da 6

Test 7


3. Kalbin çalışması sırasında aşağıda

07

5.

verilen durumlar gerçekleşir?

1.

I. Akciğer atardamarı

II. Akciğer toplardamarı

III. Karaciğer atardamarı

IV. Karaciğer toplardamarı

Yukarıdaki damar çeşitlerinin taşı-

I. Kulakçıklar kasılır.

II. Kulakçılar gevşer.

III. Karıncıklar kasılır.

IV. Karıncıklar gevşer.

Verilen durumlardan hangileri eş

Kan oluşur

oluşur

1

2

Alyuvar

Akyuvar 3

zamanlı olarak gerçekleşir? A) I ve IV

B) I ve II

C) II ve IV

D) I ve III

Yukarıda kan ve kanı oluşturan yapılara ait kavram haritası çizilmiştir.

Buna göre 1, 2, 3 nolu yerlere yazılması gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

dıkları kanların bileşimine ait veri-

1

2

3

A)

Kan pulcukları

Kan plazması

Kan hücreleri

len eşleştirmelerden hangisi doğrudur? Temiz kan (O2 ce zengin)

Kirli kan (O2 ce fakir)

B)

Kan pulcukları

Kan hücreleri

Kan plazması

A)

I, II

III, IV

C)

B)

II, III

I, IV

Kan plazması

Kan pulcukları

Kan hücreleri

C)

I, III

II, IV

D)

Kan plazması

Kan hücreleri

Kan pulcukları

D)

II, IV

I, III

6. Atardamarların daha kalın ve güçlü yapıda olmasının nedenini sorgulayan çocuklar aralarında bu konuda konuşuyorlar.

2.

I. Akciğer atardamarı

II. Aort

III. Akciğer toplardamarı

IV. Böbrek atardamarı

V. Üst ana toplardamar

Yukarıda dolaşım sistemimizde görev

4.

Zaman t

A) I, II ve III B) II ve IV C) II, III ve IV D) II, III ve V

Yukarıdaki grafikte Oğuzhan’ın kanın-

Ahmet

daki akyuvar sayısına ait değişim gösterilmiştir.

Buna göre, hangileri oksijence zengindir?

Çok fazla kan taşıyor bu yüzden kalın olmalı Ayça

alan damarların başlıcaları verilmiştir.

Akyuvar sayısı

Buna göre, Oğuzhan’ın vücudunda nasıl bir değişim olmuştur?

A) Alyuvarların sayısı t anından itibaren artmıştır.

Mehmet

Kalpten çıkan kan besin ve oksijen bakımından zengin olduğu için atardamarları kalın ve sağlam olmalıdır. Kalpten çıkan kan güçlü bir kasılmayla vücuda gönderilir bu yüzden sağlam olmalı

Yukarıdaki yorumları yapan Ayça, Ahmet ve Mehmet’in yorumlarından

B) Kan hücreleri azalmıştır.

hangileri doğrudur?

C) Vücuduna mikrop girmiştir.

A) Ayça ve Ahmet B) Ahmet ve Mehmet C) Mehmet D) Ayça

D) Vücutta kanama olmuştur.


11

6 da 6

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER / Kan Grupları, Kan Bağışının Önemi, Dolaşım Sistemi Sağlığı

08

1. Kan gruplarının oluşmasında kanda bulunan hangi yapı rol oynar? A) Alyuvar

B) Plazma

C) Akyuvar

D) Kan pulcuğu

Test

8

3. Aşağıda verilen rahatsızlıklardan

5. Ahmet trafik kazası geçirmiş ve ciddi

hangileri dolaşım sistemi hastalığı-

şekilde kan kaybetmiştir. Arkadaşları

dır?

Ahmet’e kan gerekeceğini düşünerek hastaneye koşmuşlardır.

I. Varis

II. Kalp krizi

III. Damar tıkanıklığı

na göre hangi arkadaşı Ahmet’e kan

IV. Tansiyon

verebilir?

Ahmet’in kan grubu ARh+ olduğu-

A) I ve III

B) Yalnız III

A) Selim ARh+

C) II, III ve IV

D) I, II, III ve IV

B) Cüneyt BRh+ C) Kerem ORh– D) Melek ABRh+

2. Ahmet bir ailedeki bireylerin kan grup-

4. Kan bağışı toplumsal açıdan faydalı

6. Dolaşım sistemi sağlığımızı koru-

larını öğrenerek bir tabloya aktarmış-

olduğu kadar kan veren birey için de

mak için hangisini yapmamız doğru

tır.

faydalıdır.

olmaz?

Hangisi kan bağışının kan veren ki-

A) Düzenli yürüyüş yapmak

şiye faydaları arasında bulunmaz?

B) Düzenli ilaç kullanmak

Ayşe Kerem Dilek Ahmet Kenan Kan ORh+ ABrh+ BRh+ ORh+ BRh– Grubu

Yukarıdaki tabloda verilen 5 kişiden hangi ikisi birbirine kan verebilir? A) Ayşe ve Kerem

A) Alerjik hastalıkları engeller. B) Kan hücreleri yenilenir. C) Vücuttaki kan azalır. D) Kalp krizini engeller.

B) Kerem ve Dilek C) Dilek ve Kenan D) Ayşe ve Ahmet

12


C) Düzenli uyumak D) Stresten uzak durmak

6 da 6

Test


3. Kan bağışı yapmak isteyen Kenan Bey

08

5. Damarları kamera ile görüntülenen

bilgi almak için aile hekimine gidiyor.

Salim beyin doktoru kendisine;

Aile hekimi Kenan Bey’e; I. Kan bağışı toplumsal dayanışma

için önemlidir.

1. Kan grubunu öğrenmek isteyen Ahmet’e tahlil sonucunda aşağıdaki belge verilmiştir.

II. Kan bağışı hayat kurtarır.

III. Kan bağışlayan kişide yeniden kan

Protein bulunma durumu

A

+

hangilerini söylerse doğru bilgi ver-

B

–

miş olur?

Rh

+

A) I ve II

B) II ve IV

C) I ve III

D) I, II ve IV

(– bulunmaz, + bulunur)

Buna göre, Ahmet’in kan grubu hangi seçenekteki gibidir? A) ARh –

B) BRh +

C) 0Rh +

D) ARh +

C) Yüksek oranda damar daralması olmuştur.

olurlar.

Alyuvardaki protein türü

B) Atardamarların içi yağ ile kaplanmıştır.

IV. Kan bağışlayanlar daha sağlıklı Yukarıda

Buna göre, Salim bey hakkında han-

A) Kalbine çok fazla oksijen gidiyordur.

üretilmez.

– “Sizde damar sertliği var.” diyor.

gi yorum yapılamaz?

8

sıralanmış

bilgilerden

4. Aşağıdaki bireyler kendilerinde mev-

D) Fazla oranda hayvansal ve bitkisel yağ tüketmiştir.

6. İki arkadaş kan ile ilgili bilgi paylaşımında bulunuyorlar.

cut olan bazı hastalıkları anlatmışlardır.

Kanın % 60’ı sudur. Genelde ayakta iş yapıyorum ve varislerim var. Ayşe Hanım Hastaneye yattığım dönemde acil bir durumda taramadan geçmemiş kan verildi ve AIDS kaptım.

2. Kan bağışında bulunacak insanda olması şart değildir?

I. Sağlıklı olmak

II. En az 50 kg olmak

III. Sporcu olmak

IV. 18 yaşından büyük olmak A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) II ve III

Çok sigaradan ve yağlı yemek tercihimden dolayı damarlarım tıkandı.

Kanda hormon bulunmaz.

Buna göre yukarıdaki yorumlar için hangisi söylenebilir? A) Her ikisi de doğru söylüyor. B) Her ikisi de yanlış söylüyor. C) Ahmet doğru söylüyor.

Murat Bey

Aslı

Mehmet Bey

aşağıdaki özelliklerden hangilerinin

Ahmet

Bu bireyler vücudumuzdaki hangi

D) Aslı doğru söylüyor.

sisteme ait hastalıklara yakalanmışlardır? A) Solunum - Dolaşım B) Dolaşım C) Dolaşım ve İskelet D) Sindirim ve Dolaşım


13

6 da 6

Test


3. Aşağıdaki tabloda bir ailedeki bireyle-

08

5. Sınıfta üç arkadaş dolaşım sistemi elemanları ile ilgili ipucu veriyor ve hangisini anlattığını karşısındaki arkadaşının tahmin etmesini istiyor.

rin kan grupları verilmiştir. Birey

Kan grubu

Anne

AB Rh +

Baba

B Rh –

1. çocuk

B Rh –

lecek bazı hastalıklarla ilgili bir şema

2. çocuk

AB Rh–

oluşturmak istemişlerdir.

3. çocuk

?

1. Ayşe ve Elif sınıfta yapacakları sunum için dolaşım sisteminde ortaya çıkabi-

Dolaşım Sistemi Hastalıkları

Murat

Cihan

3. çocuğun yaptırdığı tahlile göre alyuvarlarında sadece A proteini bulunmakta Rh proteini bulunmamaktadır.

Kan Damarlarla hücresiyle ilgili ilgili

Kalp ile ilgili

Aileden hiç kimse ona kan vereme-

diğine göre hangi yorumu yapabili-

Ayşe

Anemi

1

Damar sertliği

AIDS

Murat

Cihan

Ayşe

B) Baba iki çocuğundan kan alabilir.

Atardamar

Kalp

Akyuvar

C) Anne ve babanın çocuklarının kan grupları farklı olabilir.

B)

Kalp

Atardamar

Alyuvar

C)

Atardamar

Kalp

Alyuvar

D) 3. çocuk 2. çocuğa kan verebilir.

D)

Toplardamar

Atardamar

Alyuvar

teki yazılırsa doğru olur?

B)

6. Dolaşım sistemi ile ilgili öğrenciler bilgi Varis

Hemofili Varis

4. Hastalandığımızda vücudumuzun sa-

Hemofili

Rh faktörleri ile birlikte 8 çeşit grup vardır.

vunma sistemi harekete geçer.

Varis

C) Kalp yetmezliği Kalp romatizması D)

paylaşımında bulunuyorlar.

2

A) Kalp yetmezliği

Buna göre, böyle bir durumdaki ak-

Ayça

yuar miktarını gösteren grafik aşağıdakilerin hangisinde doğru veril-

2. Solunum sistemi yapılarından alveolleri açıp düz bir zemine yaysaydık bir odanın tabanını kaplayabilirdi.

miştir? A)

Ahmet

B)

Akyuvar

Kanın pıhtılaşmaması sonucu oluşan hemofili tedavi edilebilir bir hastalıktır.

Alveollerin bu kadar geniş bir yüzekilerden hangisidir? A) Alveollerin küçük olmasını sağlar. B) Kandan atılan karbondioksiti sabit tutar.

Küçük kan dolaşımında kan sağ karıncık, akciğer atardamarı, akciğer, akciğer toplardamarı ve sol kulakçık noktalarından geçer.

Akyuvar

ye sahip olmasının faydası aşağıdaZaman

C)

Zaman

D)

Akyuvar

D) Kana geçecek oksijen oranının artışını sağlar.


Zaman

Akyuvar

C) Akciğer sağlığını korur.

14

Kanın yapısında bulunur. Kan grubunun belirlenmesini sağlar.

A)

1 ve 2 nolu kutulara hangi seçenek-

1

Özel kaslara sahiptir. İstemsiz çalışır. Kana hareket yeteneği kazandırır.

nı anlatmış olabilir?

A) 3. çocuğun kan grubu ARh+

2

Kanı organlara taşır. Her organa bağlı bir yapıdır. Kan akışı çok hızlıdır.

Buna göre, hangi çocuk hangi orga-

riz? Kalp krizi

8

Zaman

İbrahim

Buna göre öğrencilerden hangileri doğru bilgi vermiştir? A) Ahmet ve İbrahim B) Ayça ve Ahmet C) Ahmet D) Ayça, Ahmet ve İbrahim

k i l n i k t E 1. Bulmacayı çözelim. 1

Yukarıdan - Aşağıya

2

1. Vücudu ağ gibi saran sistemin adıdır. 1

2. Kirli kan hangi tarafa dökülür? 2

3. Kalpteki odacık sayısı

3

4. Kanı pompalayan organ Soldan - Sağa

3 5

1. Kan gruplarını belirleyen proteinin bulunduğu kan 4

hücresi 4

2. Kanı temizleyen organ 3. Kılcal damarlarla gaz değişimi yapan yapı

6

4. Temiz kan ne tarafa dökülür. 5. Kana kırmızı renk veren madde 6. Soluk alıp vermeyi sağlayan kaslı yapı

2. Boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayalım. a.

Ağız solunum sistemi organlarından biri ....................... .

b. Alınan havayı nemlendirme ve ısıtma görevini ...................... üstlenmiştir. c. Soluk alma sırasından göğüs kafesi ......................... . d. Solunum amacı ........................ üretmektir. e. Kalpte ................ tane odacık bulunur. f.

Damarların sağlamlık sıralaması atardamar, ............. ve ............. dır.

g. Kan gruplarının oluşmasında kanın yapısındaki ..................... etkilidir. h. Küçük kan dolaşımı ............... dan başlar ............. da biter. ı.

Büyük kan dolaşımında kan .............. dan dolanımına başlar ............... da dolanımını tamamlar.

i.

Dolaşım sistemi organları kalp, ................. ve ................ dır.


15

k i l n i k t E 3. Şekilde gösterilen kemiklerin adlarını yukarıdaki bulmacada bulunuz. K

A

V

A

L

O

A

S

C

E

K

M

B

A

Z

U

S

U

U

K

A

Y

İ

R

R

O

R

L

İ

S

G

L

S

U

N

P

A

T

A

K

T

N

4

2

1

3

5

4. Aşağıda verilen bilgileri doğru ise (D) yanlış ise (Y) işareti koyarak tamamlayınız.

16

a.



Ağız ve burun solunum sistemi organlarıdır.

b.



Hareketin hızı arttıkça soluk alma hızı azalır.

c.



Akciğerler kaburga kemikleri tarafından korunurlar.

d.



Soluk alma sırasında diyafram düzleşir.

e.



Akciğerlerimiz istemsiz çalışır.

f.



Soluk verme sırasında akciğerlerde iç basınç artar ve kaburga kasları gevşer.

g.



Solunumda alınan ve verilen gazların yer değişimi alveollerle kılcallar arasında olur.

h.



Kalbimiz 2 kulakçık ve 2 kapakçıktan oluşur.

ı.



Küçük kan dolaşımında tüm organlara oksijenin ulaşması sağlanır.

i.



Oksijence zengin olan tek toplardamar akciğer toplardamarıdır.

j.



Vücuda mikrop girdiğinde savunma sistemi alyuvar sayısının artmasını sağlar.

k.



Kan gruplarının belirlendiği proteinler alyuvarlarda bulunur.

l.



Kanın % 60’ı sudur.

m.



Fazla oranda yağ tüketmek damar sertliğine neden olur.

n.



Büyük kan dolaşımı sol karıncıktaki temiz kanı aort ile tüm vücuda dağıttıktan sonra tekrar sağ kulakçığa getirir.


.

6 da 6

Test

KUVVET ve HAREKET / Bileşke Kuvvet

3. İki ya da daha fazla kuvvetin yaptığı

09

5.

etkiyi tek başına yapabilen kuvvete

5N

K

8N

5N

M

9 2N

L

8N 7N

K

1.

B A

D G

Yukarıdaki cümlede bulunan boşluk

7N

N

........... denir.

2N

Yukarıdaki cisimlerden hangisi den-

hangi seçenekteki ifade ile tamam-

gelenmemiş kuvvetlerin etkisi altın-

lanmalıdır?

dadır?

A) dengeleyici kuvvet

A) K

B) L

C) M

D) N

B) bileşke kuvvet

Yukarıda verilen kuvvetle ilgili han-

C) ağırlık

gi seçenekteki bilgi yanlıştır?

D) toplam kuvvet

(Her bir bölme 2 N’u göstermektedir.) A) Kuvvetin büyüklüğü 12 N’dur. B) Kuvvetin yönü doğuya doğrudur. C) Kuvvetin doğrultusu doğu-batı doğrultusundadır. D) A noktası kuvvetin doğrultusudur.

K

2. Aşağıdakilerden hangisi kuvvetin

6.

4.

B K

özelliği değildir?

A) Uygulama noktası

Şekildeki kuvvetin hangi özelliği aşağıda verilmemiştir?

B) Yön

A) Büyüklüğü

C) Şekil D) Büyüklük

D G

Şekildeki kutuya dört tane kuvvet uy-

B) Yönü

gulanmıştır.

C) Doğrultusu

Kutu hareket etmediğine göre aşa-

D) Uygulama noktası

ğıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Bileşke kuvvet sıfırdır. B) Cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındadır. C) Kuvvetlerden biri kaldırılırsa cisim hareket eder. D) Net kuvvet sıfırdan büyüktür.


3

6 da 6

Test


1. Aşağıdaki özdeş dinamometrelere X, Y, Z, T ağırlıkları asılmıştır.

5. Aşağıda verilen cisimlerden hangisi

Büyüklük Yön 

Doğu

2N





Batı

dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde-

Kuzey Doğu

09

Kuvvet

Batı

3.

9

dir?

Güney

Yukarıdaki tabloda kuvvetler ile bu

kuvvetlerin yönleri ve büyüklüklerinin

bir kısmı yazılmıştır.

Buna göre, ,  ve  sembolleri ile gösterilen boşluklara aşağıdakiler-

den hangileri yazılmalıdır?

Buna göre, cisimlerin ağırlıklarının büyükten küçüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) X > Y > Z > T

B) T > Z > Y > X

C) T > Z > X > Y

D) X > Z > Y > T







A)

4N

Kuzey

6N

B)

3N

Kuzey

5N

C)

3N

Güney

6N

D)

4N

Güney

5N

4.

2. 0

batı

doğu

Buna göre, X cismine uygulanan

Yönü

Büyüklüğü

A)

Batı

5N

B)

Batı

9N

şekildeki dinamometre ile ölçülüyor.

C)

Doğu

5N

Buna göre, kutunun ağırlığı kaç

D)

Doğu

9N

eşit parçaya ayrılarak bölmelendirilen

N’dur? A) 40

4

Yukarıdaki görselde verilen havucu 1. kendisine doğru çekmektedir.

l. Havuca etki eden net kuvvet kaç N’dur?

hangi seçenekte verilmiştir? Yukarıda verilen kutunun ağırlığı, 9

2 yönü

tavşan 8N, 2. tavşan 6N luk kuvvetle

ikinci kuvvetin yönü ve büyüklüğü

6N 1 yönü

Şekilde, sürtünmesiz yolda bulunan X leşke kuvvet verilmiştir.

180

2.

8N

cismine uygulanan birinci kuvvet ve bi-

1.

6.

2N (birinci kuvvet) 7N (bileşke kuvvet)

X

ll. Havuç kaç numaralı yöne doğru hareket eder?

lll. Havucun dengede kalması için uygulanması gereken üçüncü kuvvet kaç N olmalıdır?

Görselle ilgili yukarıdaki soruları inceleyen Kaan “2” yanıtını vermiştir.

Buna göre, Kaan’ın verdiği yanıt kaç numaralı soruların cevabıdır?

B) 60

C) 80

D) 90


A) Yalnız l

B) l ve ll

C) l ve lll

D) ll ve lll

6 da 6

Test


3.

09

?

8N

B

D

büyüklükleri farklı iki kuvvetinin bileşkesinin büyüklüğü kuvvetlerden birinin

?

büyüklüğüne eşittir.

Dengeleyici kuvvet 9N

1. Bir cisme büyüklükleri farklı iki kuvvet

aynı doğrultuda farklı şekillerde uygulanıyor.

Bileşke kuvvetin en büyük değeri ile en küçük değerinin toplamı 24 N olduğuna göre cisme uygulanan büyük kuvvet kaç N dur? A) 6

B) 8

C) 12

K

Bu kuvvetlerin bileşkesi güney yönünde 12 N olduğuna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Doğu yönünde uygulanan kuvvetin büyüklüğü 3 N dur. B) Cismin dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olması için cisme kuzey yönünde 12 N luk kuvvet uygulanmalıdır. C) Güney yönündeki kuvvetin büyüklüğü 7 N dur. D) Cisim kuzey-güney doğrultusunda hareket eder.

iki kuvvet bir cisme uygulandığın-

II. Bileşke kuvvet küçük kuvvetle aynı yönlüdür.

I. Bileşke kuvvet 18 N olur.

II. Bileşke kuvvet 16 N olur.

III. Dengeleyici kuvvet 16 N olur.

ifadelerinden hangileri doğru olur?

III. Büyük kuvvet küçük kuvvetin iki katı büyüklüğündedir.

A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve II

D) II ve III

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

6.

Buna göre, I. Bileşke kuvvet ile bu kuvvetleri dengeleyebilecek kuvvetin büyük-

K cisimine şekildeki gibi dört kuvvet uygulanmaktadır.

I. Kuvvetler zıt yöndedir.

uygulanıyor. D

G

4. Bir cisme farklı büyüklükte iki kuvvet B

Buna göre,

Yukarıda büyüklükleri verilmeyen

K 3N

da;

D) 24

5N

2.

5. Bir cisme aynı doğrultuda uygulanan

Bileşke kuvvet 9N 8N

9

lükleri aynıdır.

II. Bileşke kuvvet ile dengeleyici kuvvet aynı doğrultudadır.

III. Bileşke kuvvet kuvvetlerin toplamına eşittir.

ifadelerinden

hangileri

kesinlikle

doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) I, II ve III

Şekildeki dinamometrenin içindeki çubuk 9 eşit parçaya ayrılarak bölmelendirilmiştir.

Çantanın

ağırlığı

30N

olduğuna

göre dinamometrenin ölçebileceği en büyük kuvvet değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) 60N

B) 80N

C) 90N

D) 110N


5

6 da 6

Test 10


3.

10

1N

K

L

7N 2N

6N

I. Hareketli araba

II. Duran araba

III. Sabit süratli araba

Yukarıdakilerden hangisi dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındadır?

K

1.

5.

L

Özdeş dinamometrelere asılmış K

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) II ve III

D) I, II ve III

ve L cisimlerinden K cisminin ağırlığı 2N

10N

M

K, L ve M cisimlerine uygulanan kuv-

12 N dur.

N dur?

vetler şekildeki gibidir.

Buna göre, L cisminin ağırlığı kaç

A) 10

Buna göre cisimlerden hangilerine

B) 12

C) 16

D) 18

6.

uygulanan kuvvetlerin bileşkeleri eşittir?

0

A) K ve L

B) K ve M

C) L ve M

D) K, L ve M 80

Aşağıda verilen cisimler şekildeki dinamometre ile ölçülmek isteniyor. l.

2.

4.

G

B

10N

K

F3

F4

F1

6N

D

F2 K

Yukarıdaki

L

12N 8N

M

cisimlerden

hangileri

tındadır?


A) K ve L

B) Yalnız L

A) F3 ve F2 farklı doğrultudadır.

C) L ve M

D) K ve M

lll.

6


50N

Buna göre, verilen cisimlerden han-

B) F1 ve F4 zıt yönlüdür. D) F2 ve F4 farklı doğrultudadır.

95N

2N 4N

Yukarıdaki kuvvetlerle ilgili ifadeler-

C) F1 ve F4 aynı doğrultudadır.

ll.

8N

dengelenmiş kuvvetlerin etkisi al-

20N

gileri ölçüldüğünde dinamometre özelliğini kaybeder? A) Yalnız l

B) Yalnız ll

C) l ve ll

D) ll ve lll

6 da 6

Test 10


3.

10

l.

Hızlanarak koşan tavşan

Çarli

5N

3N lV. P

9N

7N

Şanslı

Sabit süratli araba

lll.

1.

5.

ll.

Şekilde Şanslı ve Çarli adında iki maymunun muzu almak için uyguladıkları kuvvetler verilmiştir.

Zıt yönlü kuvvetler uygulanan kutu

Park hâlinde kamyon

Buna göre, verilen kuvvetlerin bileşkesi ve muzu alan maymun aşa-

Yukarıda verilenlerin dengelenmiş

kuvvetlerin etkisinde olanlar ve

Yukarıdaki şekilde özdeş dinamometrelere asılan kitaplar dengededir.

Buna göre, matematik kitabının ağırlığının Fen Bilimleri kitabının

A)

8N

Şanslı

hangi seçenekte doğru yapılmıştır?

B)

2N

Çarli

C)

2N

Şanslı

D)

8N

Çarli

Dengelenmiş

Dengelenmemiş

A)

l, ll

lll, lV

B)

ll, lll

l, lV

C)

l, lV

ll, lll

hangisidir?

D)

ll, lV

l, lll

B) 2

C) 1/3

6.

2N

3N

8N

6N

Batı

D) 3

4. Ali aklından üç haneli bir sayı tutmuş

2.

Muzu alan maymun

de olanlar şeklinde sınıflandırılması

ağırlığına bölümü aşağıdakilerden

A) 1/2

Kuvvetlerin bileşkesi

dengelenmemiş kuvvetlerin etkisin-

ğıdakilerden hangisidir?

ve arkadaşına, aşağıda verilen cisim-

Doğu

Topa etki eden kuvvetlerin verildiği yukarıdaki şekil hakkında konuşan üç öğrencinin yorumu aşağıdaki gibidir.

lere uygulanan bileşke kuvvetleri bu-

Top doğuya doğru hareket eder.

larak bu sayıya ulaşabileceğini söyleDamla

miştir. 1N 4N

1N

Bileşke kuvvet:

mometre ile ölçüldüğünde dinamomet-

Sayı: ........ N

5N ağırlığındaki X cismi şekildeki dina

Topa uygulanan net kuvvet 1N’dur.

3N 2N

4N 7N

........ N

Buna göre, Ali’nin aklından tuttuğu sayı aşağıdakilerden hangisidir?

Buna göre, 20 N ağırlığındaki Y cis-

A) 321

lürse yaydaki uzama miktarı kaç cm olur? A) 4

Topun durması için uygulanması gereken kuvvet doğu yönündedir.

........ N

re yayındaki uzama miktarı 1 cm’dir.

mi şekildeki dinamometre ile ölçü-

Mert

2N 4N Bileşke kuvvet: Bileşke kuvvet:

B) 376

C) 521

D) 573

Emir Buna göre hangi öğrencilerin yorumları doğrudur? A) Yalnız Damla B) Damla ve Mert C) Mert ve Emir

B) 6

C) 8

D) 12

D) Damla, Mert ve Emir


7

6 da 6

3.

10

F1

F2

F3

K

F4

4N

yor.

I. F1 ile F4’ün büyüklükleri toplamı,

II. F1 ile F3’ün büyüklükleri farkı, F2 ile

Buna göre, dinamometrenin göster-

III. F1 – F2 = 5 , F3 – F4 = 5 N olabilir.

diği değer kaç N dur?

verilenlerden hangileri doğrudur?

B) 4

C) 8

D) 16

A) Yalnız I

B) I ve II

C) Yalnız III

D) I, II ve III

II. Bileşke kuvvet kuvvetlerden birinden küçükse kuvvetler zıt yöndedir.

III. Bileşke kuvvet kuvvetlerden birine eşitse büyük kuvvet küçük kuvve-

F4’ün büyüklükleri farkına eşittir.

kuvvetler şekildeki gibi uygulanıyor.

I. Bileşke kuvvet kuvvetlerden birindir.

F2 ile F3’ün büyüklükleri toplamına

eşittir.

Buna göre, den büyükse kuvvetler aynı yönde-

K cismi her iki durumda da hareket

4N

Şekildeki dinamometreye zıt yönlü

A) 0

5. Bir cisme büyüklükleri farklı aynı doğ-

K cismine şekildeki kuvvetler uygulanı-

etmediğine göre,

1.

K

rultuda iki kuvvet uygulanıyor.

Test 10


tin iki katı büyüklüğündedir.

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

2.

6. K cisminin hızı: 6 m/s

4. 3N

6N Tavan

25N

Tavan

L cisminin hızı: 0

M cisminin hızı: Her bir saniyede 1 m/s artmaktadır.

Sürati = 20 m/s I

II

III

IV

6N

12N

6N

3N

Özdeş dinamometrelerin durumları yu-

Fen Bilimleri dersinde yukarıdaki resmi gösteren öğretmen aşağıdaki ifadelerden hangisini söylemiş olabilir? A) Sabit süratle hareket eden bir ara-

karıda verilmiştir.

ca hareketiyle aynı yönlü bir kuvvet

Buna göre hangi dinamometreler

uygulandığında araç hızlanır.

aynı değeri gösterir? A) I ve II

B) II ve III

C) III ve IV

D) II ve IV

B) Sabit süratle hareket eden bir araca, zıt yönlü ve eşit büyüklükte iki kuvvet uygulandığında araç durur. C) Sabit süratle hareket eden bir araca hareketi ile zıt yönlü bir kuvvet uygulanırsa araç yavaşlar. D) Duran bir araca, zıt yönlü ve eşit büyüklükte iki kuvvet uygulandığında araç hızlanır.

8


Yukarıda verilenlere göre hangi cisimler dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındadır? A) Yalnız K

B) Yalnız L

C) K ve L

D) K, L ve M

6 da 6

Test 11

KUVVET ve HAREKET / Sabit Süratli Hareket

Sürat (m/s)

3.

11

40

0

2

4

Zaman (s)

6

5.

I. 36 km/h = 10 m/s

II. 108 km/h = 30 m/s

III. 72 m/s = 20 km/h

Yukarıdaki eşitliklerden hangileri doğrudur?

Sürat - zaman grafiği verilen hare-

A) Yalnız I

B) I ve II

dükleri farklı soruların sonuçları veril-

ketli 4 saniyede kaç m yol alır?

C) II ve III

D) I, II ve III

miştir.

A) 80

1. Aşağıda öğrencilerin defterlerine çöz-

30 km/h

42 cm

Esin

Murat

B) 120

C) 160

D) 240

10 m/s Mustafa

Buna göre, hangi öğrencilerin bulduğu sonuç sürati ifade etmektedir? A) Yalnız Esin

4.

Ali

Eren

6.

Kamile

B) Yalnız Murat

Alınan yol (m) 60

C) Esin ve Mustafa D) Murat ve Mustafa

40 m

60 m

Ali, Eren ve Kamile yukarıdaki yolları

ilişki

L

0 2 4 6 Zaman (s)

0 2 4 6 Zaman (s)

Alınan yol (m)

Buna göre, hareketlilerin süratleri arasındaki

48 K

50 m

eşit zamanda alıyorlar.

2.

Alınan yol (m)

72

aşağıdakilerden

M

hangisidir? 0 2 4 6 Zaman (s)

A) Eren > Kamile > Ali

Şekildeki fare kedinin elinden kurtulmuş, 45 metre uzaklıktaki yuvasına sabit süratle 15 saniyede girmiştir.

Buna

göre,

farenin

sürati

C) Ali > Kamile > Eren

kaç

K, L ve M araçlarına ait alınan yol - zaman grafikleri yukarıda verilmiştir.

D) Eren > Ali > Kamile

m/s’dir? A) 2

B) Kamile = Eren = Ali

Bu araçların süratleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? A) K = L = M

B) 3

C) 5

D) 15

B) L > K > M C) M > K > L D) M > L > K


9

6 da 6

Test 11


3. Eskişehir’de bulunan Gülcan 300 km

11

5.

uzakta bulunan Ankara’ya gitmek istiyor.

→ 20 m/s

l. 250 km/h

1.

Ekrem

5 m/s

ll.

25 m

izlemektedir. Maçın 63. dakikasına girildiğinde 20 m/s sabit süratle hare-

Otomobil

İlay

ket eden otobüs tünele girer ve yayın

lll.

A

40 m

bozulur. Otobüs tünelden çıkar çıkmaz

75 km/h

tekrar yayın devam eder. Yayının bo-

Otobüs Burcu

60 m

10 m/s

Yolculuğun 3 saati geçmesini iste-

zulduğu süre içerisinde otobüs 2400 m

meyen Gülcan, yukarıda süratleri

yol almıştır.

verilen taşıtlardan hangilerini kul

Şekilde süratleri verilen Ekrem, İlay ve

lanabilir? (Taşıtlar sabit süratle mola

Burcu aynı anda yola çıkıp A noktasın-

vermeden hareket etmektedir.)

da buluşacaktır.

A) Yalnız l

B) l ve ll

Buna göre,

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll

l. A noktasına ilk gelen Burcu olur.

ll. Ekrem ve İlay aynı anda A noktası-

Ahmet, şehirlerarası otobüs yolculuğunda canlı yayınlanan futbol maçını

Hızlı tren 110 km/h

8 m/s

Buna göre, otobüs tünelden çıktığında maçın kaçıncı dakikası oynanmaktadır? (60 s = 1 dk) A) 65

A 90 km

lll. İlay’ın A noktasına gelme süresi Burcu’dan daha uzundur.

C

B 300 km

A) Yalnız ll

B) l ve ll

doğru sabit süratlerle hareket etmekte-

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll

dirler.

Erhan

Emine

Araçların aynı anda C noktasında olması için hangi araç kaç saat

4. 90 km/h sabit süratle hareket eden

önce yola çıkmalıdır? Hangi araç?

sormuştur. K

L

M

N

O

P

R

Aynı anda sabit süratle K ve R noktalarından harekete başlayan Emine ve Erhan M noktasında karşılaşıyor. Buna göre, Erhan eşit aralıklarla

Muavin 10 dk sonra mola verecekkm sonra mola yerine ulaşacaktır?

A) 10 km

B) 15 km

noktasına ulaştığında Emine hangi

C) 20 km

D) 25 km

B) P

C) O

A)

2 saat

B)

2 saat

C)

3 saat

D)

3 saat

(1 saat = 60 dk)

bölmelendirilen şekildeki yolda K

A) R

Kaç saat önce?

lerini söylediğine göre otobüs kaç

noktada bulunur?

10

100 km/h

Yukarıda süratleri verilen araçlar A ve

vine molanın ne zaman verileceğini

D) 80

B noktalarından başlayarak birbirlerine

otobüsle yolculuk yapan Derin, mua-

C) 75

ifadelerinden hangileri doğrudur?

2.

B) 70 90 km/h

6.

na ulaşır.

Tünel

Otobüs

D) N


6 da 6

Test 11


3.

11

5.

Alınan yol (m)

Sürat (m/s)

48

K

20

L

K

L

10 Zaman (s) 0 2 K

1.

20N

20N

K

Şekil II 10N

Şekil III

0

3

Zaman (s)

Aynı anda ve aynı yerden harekete başlayan K ve L araçlarının sürat-za-

m/s dir?

man grafiği şekildeki gibidir.

Buna göre, I. Hareketliler arasındaki uzaklık her bir saniyede 20 m artar.

II. 3 s sonra aralarındaki uzaklık 30 m

kil I, II ve III’teki kuvvetler uygulanıyor.

2

Buna göre hareketlilerin hızları kaç

C) K = 6 D) K = 24 L = 12 L = 6

Sabit süratle hareket eden K cismine şe-

1

Yukarıdaki grafikte K ve L araçlarının

A) K = 24 B) K = 24 L = 8 L = 6

20N

K

6 8

alınan yol - zaman grafikleri verilmiştir.

Şekil I 20N

4

olur.

Buna göre, aşağıdaki grafik hangi

III. K nin sürati, L nin süratinin iki katıdır.

şekillerdeki durumlara ait olabilir? Alınan yol (m)

30 20

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I ve III

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) II ve III

10

0

Zaman (s) 2

4

6

A) Yalnız Şekil I

Alınan yol (m)

M

K, L ve M hareketlilerine ait alınan yol - zaman grafiği şekilde verilmiştir.

B

Aynı anda aynı yöne doğru harekete başlayan şekildeki otobüsle, otomobil

Zaman (s)

A

B

L

A

10 m

D) Şekil II ve Şekil III

K

6.

4.

C) Şekil I ve Şekil II

2.

11 m

1m

B) Yalnız Şekil II

Aynı anda tünele giren A ve B araçla-

arasındaki mesafe 10 m dir. Otomobil

rından A aracı 3 s de tünelden tama-

otobüsü tamamen geçene kadar oto-

men çıktığı anda B aracı tünelin diğer

büs 20 m yol alıyor.

ucuna ulaşıyor.

Buna göre otomobil kaç m yol alır? A) 34

B) 38

C) 42

D) 46

Tünelin uzunluğu 21 m, A aracının uzunluğu 3 m, B aracının uzunluğu 1 m olduğuna göre araçların sürat-

Buna göre hareketlilerin süratleri

leri aşağıdakilerden hangisidir?

arasındaki

A) A = 8 m/s

B) A = 8 m/s

B = 7 m/s

B = 6 m/s

ilişki

aşağıdakilerden

hangisidir? A) K > L > M

B) M > L > K

C) A = 7 m/s

D) A = 7 m/s

C) K = L = M

D) K > M > L

B = 8 m/s

B = 5 m/s


11

6 da 6

Test 12


3. Aynı noktadan harekete başlayan K ve

12

M araçlarının süratleri sırasıyla 5 m/s

5.

Sporcular

Yarışı tamamlama süreleri

ve 15 m/s dir. Buna göre 8 s sonra araçların ara-

1. A aracı: 20 s de 80 m yol alıyor.

B aracı: 4 s de 16 m yol alıyor.

C aracı: 12 s de 48 m yol alıyor.

A, B ve C araçlarının belirli zamanlar-

15 s

sındaki uzaklık kaç metre olur?

25 s

A) 40

20 s

B) 50

C) 70

D) 80

da aldıkları yollar yukarıda verilmiştir.

Yukarıdaki tabloda koşu yarışmasında dereceye giren üç sporcunun yarışı tamamlama süreleri verilmiştir.

Buna göre, 1. 2. ve 3. sporcu aşağıdakilerden hangisidir?

Buna göre, araçların süratleri ara-

A)

sındaki ilişki aşağıdakilerden han-

B)

gisidir? A) A > C > B

B) A = B = C

C) B > C > A

D) C > B > A

1 2

1 3

2

C)

4.

2.

Onur

Bilge

Geçen zaman (s)

Alınan yol (m)

0

0

2

50

80 m 1

4

100

6

150

3

D)

1 2

1 3

2

3

Yukarıda bir hareketli için yol ve za-

man verilerini gösteren bir çizelge

6.

oluşturulmuştur. 2

120 m

100 m

X

hangileri bu hareketliye aittir?

Çocukların süratleri verildiğine göre aynı anda yola çıkan çocuklardan ilk eve gelen aşağıdakilerden hangisi olur?

Onur’un hızı kaç m/s olmalıdır?

A) Yalnız ll

B) l ve ll

A) Ender

B) Nilay

A) 1

12

B) 2

C) 3

D) 4

C) l ve lll

D) ll ve lll

C) Zafer

D) Gül

Zafer 12 km/h

Onur 2 numaralı yoldan gidip X nokta-

Bilge’nin hızı 2 m/s olduğuna göre

Nilay 8 km/h

Bir anne eşit uzaklıkta bulunan dört çocuğunu telefonla arayarak eve çağırmıştır.

Onur’dan, Bilge 1 numaralı yoldan

Gül 7 km/h

Aynı anda harekete başlayan Bilge ve

sında buluşacaklardır.

Ender 10 km/h

Buna göre yukarıdaki grafiklerden


6 da 6

3. Aynı noktadan yarışa başlayan K, L

12

Sürat göstergesi şekil I deki gibi oldu-

yolu kaç saatte alır?

A)

B

C) 6

T

İ T

L

İ

D) 8

B

L

Eren okula 120 saniyede gittiğini hesapladığına göre Sibel okula kaç saniyede gider? A) 200

B) 240

C) 300

D) 340

D) ll ve lll

M

Alınan yol

Geçen zaman

Sürat

800 m

10 s

80 m/s

360 km

...... h

72 km/h

1200 m

2dk

...... m/s

bilgileri kaydedilmişir.

mektedir.

C) l ve lll

İ

Sibel her sabah aynı anda evden çıkıp

B) Yalnız ll

Ş

Yukarıdaki çizelgeye bazı hareketlilere ait alınan yol, geçen zaman ve sürat

4 m/s ve 2 m/s sabit süratle okula git-

A) Yalnız l

T

Aynı okulda okuyan iki kardeş Eren ve

yargılarından hangileri doğrudur?

İ

İ

M

Sibel

lll. K ve L aracı aynı anda yola çıkarsa

B

K

İ

Ş

2 m/s

ll. L aracı aynı yolu K aracından daha

İ

T

L

4 m/s

l. K aracının sürati L aracından fazla-

D)

K

4.

Buna göre araçlarla ilgili;

M

C)

Eren

Yukarıda K ve L araçlarına ait yol - za-

Ş

Ş

M

2.

K aracı L aracını geçer.

B

K

İ

L

B) 4

K

kısa sürede alır.

B)

(Araç yol boyunca sabit süratle hareket etmektedir.)

dır.

man grafikleri verilmiştir.

ll’deki gibi olduğunda A aracı aynı

A) 3

Buna göre, motosikletlilerin 20 saniye sonra yarış pistindeki konumları aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

Buna göre, sürat göstergesi Şekil

ğunda A aracı bir yolu 5 saatte almıştır.

5.

ve M motosikletlerine ait yol - zaman grafikleri aşağıda verilmiştir.

1.

Test 12


Sürat (m/s)

6. 20

Alınan yol (m) 120 L

0 2 4 6 Zaman 0 2 4 6 Zaman (s) (s) I II Sürat (km/h) 72

Buna göre “” ve “” sembolleri ile gösterilen boşluklara aşağıdakilerden hangileri yazılmalıdır?

0 2 4 6 Zaman (h) III

(1 dk = 60 s) 



A)

20

60

B)

5

10

C)

20

10

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D)

5

60

C) I ve II

D) I, II ve III

Yukarıdaki grafiklerden hangileri sürati 20 m/s olan bir araca aittir?


13

6 da 6

Test 12


3.

12

L

5.

Zaman (s)

2 1

Sürat (m/s) 15

0

Alınan yol (km)

240 180 120 60

1 2 3 Zaman (s) I

0

A aracı 100 m yarıçaplı dairesel pist-

Yukarıdaki grafiklerden hangileri sabit süratli araçlara aittir? D) I, II ve III

C)

A) A = 20 m/s

B) A = 10 m/s

B = 15 m/s

B = 15 m/s

C) A = 15 m/s

D) A = 10 m/s

B = 10 m/s

B = 30 m/s

K

L

II. 36 km/h = 10 m/s

III. 180 m/s = 50 km/h

birim dönüşümlerinden hangileri

B) Yalnız II

C) I ve III

D) I, II ve III

anahtarı alıyor ve iş yerine geliyor. Süleyman Bey aracıyla bu yolları giderken hep 72 km/h hızla hareket etmiştir.

108 km/h

Şekilde süratleri verilen K, L ve M

K, L ve M araçlarının hareket süreleri sırasıyla tK, tL ve tM olduğuna göre bu süreler arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?

14

A) tK = tL = tM

B) tM > tK > tL

C) tK > tL > tM

D) tL = tM > tK


Zaman (h)

tarı unuttuğunu farkedip eve dönüp

27 km/h

araçları belirtilen yolları alacaklardır.

A) Yalnız I

0 2 4 6 8

rine gidiyor. İş yerine geldiğinde anah-

Zaman (s)

olan Süleyman Bey evden çıkıp iş ye-

300 m

yanlıştır?

Sürat (km/h)

6. Evi ile iş yeri arasındaki mesafe 24 km

15 m/s

Sürat birimleriyle ilgili yukarıdaki

D)

2 4 6 8

Zaman (s)

36

0 2 4 6 8

75 m M

Alınan yol (m) 80 60 40 Zaman 20 (s) 0

Sürat (m/s)

80 60 40 20

90 m

I. 72 m/s = 20 km/h

B)

0 2 4 6 8

Araçların K noktasından L nokta-

4.

2.

10

B aracı dairenin çevresi üzerindeki 2

lerden hangisidir? (π = 3 alınız.)

III

C) II ve III

10

10

göre araçların süratleri aşağıdaki-

Zaman (s)

B) I ve II

10

Sürat (m/s)

sına gelme süreleri 20 s olduğuna

A) Yalnız I

10

hangisi bu araca ait olamaz?

L noktasına geliyor.

Sürat (m/s) 10

numaralı yolu izleyerek K noktasından

Alınan yol (m)

1 2 3

8

A)

noktasına geliyor.

80

0

6

Buna göre, aşağıdaki grafiklerden

maralı yolu izleyerek K noktasından L

4

süresi ve sürati verilmiştir.

te dairenin merkezinden geçen 1 nu-

1 2 3 4 Zaman (h) II

2

Şekildeki tabloda bir aracın hareket

K

1.

0

Buna göre Süleyman Bey bu yolları kaç saatte almıştır? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

k i l n i k t E Aşağıdaki soruların cevaplarını yanlarına yazınız.

1. Cisimlerin süratlerini, yönünü ve şeklini değiştirebilen etkinin adı nedir?

2. Kuvvet hangi alet ile ölçülür?

3. Kuvvetin dört özelliğini yazınız. 4. Zıt yönlü 15 N ve 10 N luk kuvvetlerin bileşkesi kaç N dur?

5. Aynı yönlü 15 N ve 10 N luk kuvvetlerin bileşkesi kaç N dur?

6. Bir cisme uygulanan 8 N ve 4 N luk kuvvetlerin bileşkesinin en büyük ve en küçük değeri kaç N dur? 7.

Dinamometrenin içinde bulunan esnek cismin adı nedir?

8. İki ya da daha fazla kuvvetin yapabileceği etkiyi tek başına yapabilen kuvvete ne denir?

9. Sürat birimlerini yazınız.

10. 10 m/s kaç km/h’e eşittir? 11. Zıt yönlü kuvvetlerin bileşkesini bulmak için yapılan işlemin adı nedir?

12. Bileşkesi sıfır olan kuvvetler hangi kuvvetlerin etkisi altındadır? 13. Doğu yönünde uygulanan 5N büyüklüğündeki kuvveti dengelemek için uygulanan kuvvetin büyüklüğü ve yönü nedir?


15

k i l n i k t E 1. Aşağıda sorulan değerleri bulunuz. B 3N

a.

10N

b.

Bileşkenin yönü ve büyüklüğü =

D 1N

2N

6N

c. 8N

7N


4N


2. Aşağıdaki cisimlerden dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altında olanları “” ile belirtiniz. a.

b. 4N

6N 2N

8N

d.

e.

10N

c.

3N

1N

f.

10N

4N

6N

6N

6N

6N

2N

8N

3. Sabit süratle hareket eden cisme ait olabilecek grafikleri “" işareti ile belirtiniz. a.

b.

Sürat (m/s) 12

c.

Alınan yol (m) 45

Alınan yol (m) 23

30 15 Zaman (s)

Zaman (s) 0

2

4

6

0

3

6

9

Zaman (s) 0

1

2

3

4. Aşağıda verilmeyen değerleri bulunuz. a.

d.

16

b.

c.

Hız = 12 m/s

Hız =

Hız = 14 m/s

Zaman = 6 s

Zaman = 12 s

Zaman =

Alınan yol =

Alınan yol = 144 m

Alınan yol = 42 m/s

20 m/s = ............. km/h


e.

108 km/h = ............. m/s

f.

180 km/h = ............. m/s

.

6 da 6

Test 13

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI

3.

13

1. Aşağıdaki maddenin hallerinden hangileri sıkıştırılamaz? I.

Günlük hayatımızda kullandığımız, maddelerin sıkışma özelliğinden yararlanılan bir eşya söyleyiniz.

5.

A)  ve  B)  ve 

Öğretmenin öğrencilerinden isteği yu-

C) Yalnız 

karıda verilmiştir.

II.

Buna göre, aşağıdaki öğrenciler-

Yukarıda verilen madde modellerinden hangileri sıkıştırılabilir?

D) Yalnız 

den hangisi öğretmenin örnek verilmesini istediği eşyalardan birini söylememiştir? III.

A)

B) Basketbol topu

Gözlük

6.

C) A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

D) Bisiklet lastiği

2.

3. art

Yukarıda bir maddenin sıvı hâline ait

luk

ar.

4.

Katı A)

Ta

ne

aşağıdakilerden hangisidir?

vurması için nasıl atılmalıdır? A) 1

B) 1

2

2

3

3

Buna göre, piramitte “?” ile göste-

C) 1

D) 1

rilen boşlukta aşağıdaki maddeler-

2

2

3

3

Yukarıdaki piramitte aşağıdan yukarı-

artmaktadır.

den hangisi bulunabilir?

Gaz

kabın

delerin tanecikleri arasındaki boşluk

B)

D)

Konulduğu şeklini alır.

Buna göre, okların doğru hedefi

ya gidildikçe, piramitte bulunan mad-

C)

Sıvı

Buz

Gaz

Konulduğu kabı tamamen kaplar.

Yukarıda özelliklerin yazılı olduğu okların ait olduğu maddenin hâlini vurması isteniyor.

Saf su

cik le

gaz hâllerinin tanecik modelleri

Katı

ıb ras

Buna göre, bu maddenin katı ve

ra

?

oş

tanecik modeli gösterilmiştir.

Konulduğu kapta şeklini korur.

Deodorant

2.

1.

A) Şekerli su

B) Su buharı

C) Portakal suyu

D) Dondurma


3

6 da 6

Test 13


3.

13

5. 6-A sınıfı öğren-

Gaz maddeler sıkıştırılabilir fakat katı maddeler sıkıştırılamaz.

cileri Fen Bilimleri dersinde bir oyun

Sünger, pamuk sıkıştırılabiliyor. O hâlde bu maddeler gaz hâlinde midir?

1.

oynamaktadır:

yargılar yazarak şekildeki kutuya atar-

Hipotez: Gaz maddeleri oluşturan tanecikler hareketlidir.

lar. Daha sonra sırayla kutudan bir kağıt seçip, üzerinde yazan bilginin doğ-

.............................

Aşağıdaki olaylardan hangisi yukarıdaki hipotezi kanıtlar niteliktedir? A) Kaseye konulan çorbanın, kasenin şeklini alması B) Şırıngadaki havayı sıkıştırıp pistonu serbest bıraktığımızda, pistonun hareket ederek eski konumuna gelmesi

ru ya da yanlış olduğunu söylerler.

Yukarıda bir öğretmen ve öğrencisinin “Maddeyi Oluşturan Tanecikler” konusu ile ilgili konuşmaları verilmiştir.

D) Gaz maddelerin karışım oluştururken kendi özelliklerini kaybetmemesi

C) Hayır bu maddeler gaz hâlinde değildir. Yapılarında hava bulunduğu için sıkıştırılabilir.

Atom kavramı ile ilgili düşünceler zaman içinde değişmiştir.

Begüm oyun boyunca kutudan yukarıdaki kağıtları seçmiştir.

Buna göre, Begüm’ün kağıtta yazan bilgilere verdiği cevaplar aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? A) 1 → D B) 1 → Y C) 1 → D D) 1 → Y 2→D 2→D 2→Y 2→D 3→D 3→D 3→D 3→Y

4. SIVI







1

3 2

Yukarıda katı ve gaz maddelerin özelliklerini gösteren venn şeması verilmiştir.

GAZ

Yukarıda verilen şemada hâl değişimleri numaralandırılmıştır.

Buna göre, yukarıdaki şema ile ilgili;

l. 1 numaralı hâl değişimi erimedir.

l ve ll numaralı özellikler venn şemasında hangi sembollerle göste-

ll. Buharlaşma 3 numara ile gösterilmiştir.

rilen kısımlara yazılmalıdır?

lll. 4 numaralı hâl değişiminde maddenin tanecikleri arasındaki boşluk azalır.

l

ll

A)





B)





C)





D)

4

4

l. Hacmi değişmez. ll. Tanecikler arasında çok fazla boşluk vardır.

KATI





ifadelerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız l C) ll ve lll


Demir bir tel ne kadar küçük parçalara bölünürse bölünsün bütün parçalar yine demirdir.

3

D) Sünger ve pamuk tıpkı madeni para gibi sıkıştırılamaz. Gaz

2

Maddeler bütünsel bir yapıya sahiptir.

A) Evet gaz hâlindedir. B) Sünger ve pamuk sıvı maddelere örnektir. Sıvı maddeler de sıkıştırılabilir.

Katı

1

Buna göre, öğretmenin öğrencisinin sorusuna cevabı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

C) Masaya damlatılan mürekkebin sadece masanın damlatılan kısmını renklendirmesi

2.

Öğrenciler bir kağıda doğru ya da yanlış

6. Yukarıdaki şekilde kaptaki su ve kaptan çıkan buhar gösterilmiştir.

Buna göre, aşağıdaki özelliklerden hangileri kaptaki su ve su buharı için ortaktır?

l. Öteleme hareketi yapma

ll. Sıkıştırılabilme

lll. Belirli bir hacme sahip olma

B) l ve ll

A) Yalnız l

B) Yalnız ll

D) l, ll ve lll

C) l ve ll

D) ll ve lll

6 da 6

Test 13


3.

13

V

1. Süt Çakıl taşı

beherglasta bulunan alkolün içerisine

Buhar

Buz

Fen Bilimleri öğretmeni Yücel’e bir

I

B) Şekildeki çiçekte belirli bir şekli olan madde ya da maddeler hangisidir? C) Şekildeki çiçekte tanecikleri arasındaki boşluk çok az olan madde ya da maddeler hangisidir?

III

Yukarıda şekildeki kaplarda bulunan

eşit olan X, Y ve Z sıvılarının son du-

deney ile ilgili;

rumda da hacimleri eşit oluyor.

l. Alkolü oluşturan tanecikler iyodun

Buna göre X, Y ve Z sıvılarının tanecikler arası boşlukları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde

ll. Katı iyottan kopan küçük parçalar

doğru verilmiştir?

lll. İyot ve alkol taneciklerden oluşmuştur.

A) Şekildeki çiçekte sıkıştırılabilen madde ya da maddeler hangisidir?

II

Z sıvısı

Buna göre, öğrenciler yukarıdaki

alkolü renklendirmiştir.

aşağıdaki sorulardan hangisini sormuştur?

V

şekerler atılıyor. Başlangıçta hacimleri

dağılmasına sebep olur.

verildiğine göre, öğretmen Yücel’e

Y sıvısı

nasıl dağıldığını incelemiştir.

yazılı olduğu yaprağı koparmasını isYücel’in kopardığı yaprak yukarıda

V

15 g şeker

X, Y ve Z sıvılarına belirli miktarlarda

soru sormuş ve sorunun cevabının

X sıvısı

12 g şeker

eklemiş ve iyot parçacığının alkolde

çevresini sarar ve iyodun alkolde

temiştir.

6. sınıf öğrencileri “İyot Dağılınca Ne Olur?” etkinliği için bir miktar katı iyodu

Meyve suyu

10 g şeker

5.

A) X > Y > Z

B) Y > Z > X

C) X > Z > Y

D) Z > Y > X

sonuçlarından hangilerine ulaşır? A) Yalnız l

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll

4. 6. sınıf öğrencileri Fen Bilimleri dersin-

D) Şekildeki çiçekte belirli bir hacmi olan madde ya da maddeler hangisidir?

de bir bardak suya mürekkep damlatıp inceliyorlar.

2. Hâl değiştirmekte olan saf bir sıvı için;

I. Tanecikler arası boşluk artar.

II. Tanecikler arasındaki çekim kuvveti azalır.

l. Bir süre sonra suyun her tarafının ll. Öğrenciler mürekkebi ve suyu oluşturan taneciklerin hareketli olduğunu ispatlar.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

Buna göre, yapılan deney ile ilgili; renklendiği gözlemlenir.

III. Taneciklerin hareket özellikleri değişir.

lll. Sıvıyı oluşturan taneciklerin belirli bir şekli olduğu görülür.


6. Hâl değişimlerinde maddenin;

I. Tanecik sayısı

II. Akışkanlığı

III. Moleküller arası çekim kuvveti

özelliklerinden hangileri değişir?

A) Yalnız l

B) I ve ll

A) Yalnız l

B) Yalnız ll

A) Yalnız l

B) I ve ll

C) lI ve Ill

D) Yalnız lll

C) l ve ll

D) l, ll ve lll

C) lI ve Ill

D) l ve lll


5

6 da 6

Test 14

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI / Fiziksel ve Kimyasal Değişimler

3. Mutfakta yemek yapan Ayşe Hanım’ın

14

5.

akşam yemeğine misafirleri gelecek-

1

2

Doğrama

tir. Annelerine yardım eden Ayşe Ha-

Kırılma

nım’ın kızlarının yaptığı işlemler aşağıda verilmiştir. Patatesleri kızarttım.

•M addelerin yapısı değiş-

1.

meden sadece hâl, biçim, Beren

dış görünüşünde meydaI na gelen değişmlere --değişim denir. •M addenin

Yağmur

iç

Yoğurttan ayran yaptım.

Yağmur

Duru

B) Ece

leri getirilmelidir?

C) Yağmur

D) Duru

II

Kinetik

Kimyasal

B)

Fiziksel

Potansiyel

C)

Fiziksel

Kimyasal

D)

Mekanik

Kimyasal

uğrayabilir

Fiziksel Değişim örnektir Kabuğunun soyulması

bardağın hangi özelliğinin değişmesine neden olmuştur? A) Bardağın iç yapısının B) Bardağın şeklinin

6

Buna göre kaç numaralı işlem some uğrar? B) 2

C) 3

6.

I. Kağıdın yırtılması

II. Kağıdın yanması

III. Demirin paslanması

IV. Duvarın boyanması

D) 4

4.

Domates

2. Elindeki cam bardağı kıran Gizem

Yukarıda yumurtaya yapılan işlemler

A) 1

A) Beren

Haşlama

nucunda yumurta kimyasal değişi-

Buna göre, Ayşe Hanım’ın hangi kı-

kılan yerlere aşağıdakilerden hangi-

4

verilmiştir.

me örnektir?

ların doğru olabilmesi için boş bıra-

A)

zının yaptığı işlem kimyasal değişi-

Yukarıda Yağmur’un verdiği tanım-

I

3 Kabuklarını soyma

Ece

Havuçları rendeledim.

yapısında

meydana gelen değişmeII lere --- değişme denir.

Soğan doğradım.

uğrayabilir

.LP\DVDO'H÷LúLP 6HSHWL

)L]LNVHO'H÷LúLP 6HSHWL

Yukarıdaki olayları doğru sepetlere koyan Ferhat aşağıdakilerden hangisine ulaşır?

Kimyasal Değişim örnektir

............................

Yukarıdaki kavram haritasında boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılabilir? A) Küçük parçalara doğranması

C) Bardağın taneciklerinin molekül yapısının

B) Küflenmesi

D) Bardağın kimliğinin

D) Ezilmesi

C) Rendelenmesi


6 da 6

Test 14


l

3.

14

ll

5.

Patates Püresinin Yapılışı: 1. Patatesler haşlanır. 2. Patateslerin kabukları soyulur.

Şekilde bir maddenin değişikliğe uğ-

3. Patatesler bir kaba alınarak sütle birlikte iyice ezilir.

ramadan önceki tanecik modeli l, değişikliğe uğradıktan sonraki tanecik

1.

modeli ise ll ile gösterilmiştir. Buna göre, maddedeki değişim ile ilgili hangi öğrencilerin yorumları doğrudur?

Demirin paslanması

daki yargılardan hangisi yanlıştır?

Yukarıdaki yemek kitabında patates püresinin yapım aşamaları verilmiştir.

Buna göre, verilen aşamaların kimyasal değişim ve fiziksel değişim olarak doğru sınıflandırılmış hâli

Maddenin taneciklerinin yapısı değişmiştir.

Şekilde verilen olay ile ilgili aşağı-

aşağıdakilerden hangisidir? Kimyasal değişim

Ecrin

A) Kimyasal değişime örnektir.

Maddenin

B) Maddenin kimliği değişmiştir.

görünüşünde değişiklik meydana gelmiştir.

C) Maddenin iç yapısında değişiklik

yalnızca

dış

A) B) C) D)

Koray

meydana gelmiştir. D) Madde hâl değişimine uğramıştır.

4. Tavada tereyağı eritilerek patateslerin üzerine dökülür ve karıştırılır.

Yeni bir madde oluşmuştur.

6.

1 1, 2 3 3, 4

l.

Fiziksel değişim 2, 3, 4 3, 4 1, 2, 4 1, 2

Undan ekmek yaptım.

İlkay

2.

Üzümden sirke elde edilmesi

A) Yalnız Ecrin

B) Yalnız Koray

C) Ecrin ve İlkay

D) Koray ve İlkay

4.

Olaylar

Tutku Sütten yoğurt elde edilmesi Aslı Yoğurttan ayran elde edilmesi Berk Sütten peynir edilmesi

elde

Sevtap

Yukarıdaki öğrencilerden hangisi fiziksel değişime örnek vermiştir? A) Tutku

B) Aslı

C) Berk

D) Sevtap

1

Sütün ekşimesi

2

Suyun buharlaşması

3

Ekmeğin kızarması

4

Mumun yanması

ll. Sütten yoğurt yaptım.

Fiziksel Kimyasal Değişme Değişme

lll.



Etten kıyma yaptım.

 

latmaktadır.



Görseldeki kişiler yaptıkları işleri an-

Buna göre yukarıdaki işlerle ilgili; l. Un yalnızca fiziksel değişime uğramıştır.

Tabloda verilen olayların “” ile işaretlenerek sınıflandırılması istenirken

ll. Süt kimyasal değişime uğramıştır.

bir hata yapılıyor.

lll. Et fiziksel değişime uğramıştır.

Buna göre, tabloda kaç numaralı


olay hatalı işaretlenmiştir? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

A) Yalnız l

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll


7

6 da 6

3.

14

1.

Test 14


5.

I. Arıların çiçek tozlarından bal yap-

Şekildeki kabartma tozu üzerine limon

aşağıda verilen özelliklerden hangi-

sıkılarak gözlem yapılmıştır.

si diğerlerinden farklıdır?

Bu gözlemle ilgili verilen aşağıdaki

A) Yoğunluğu 4,93 g/cm3 tür.

Ateş böceğinin

yargıların doğru (D) ya da yanlış (Y)

B) Süblimleşerek gaz hâle geçer.

ışık yayması

olduğuna karar verilerek oklar yö-

C) Kaynama noktası 184,3°C’dir.

nünde ilerlendiğinde kaç numaralı

D) Ozon ile tepkimeye girer.

ması

II.

çıkışa ulaşılır?

III. Betonun donması

Olay fiziksel değişime örnektir.

D

Şekilde verilen iyot katısıyla ilgili

Yukarıda

verilenlerden

Y

Maddelerin kimliği değişmemiştir.

hangisi

Yeni maddeler oluşmuştur.

kimyasal değişime örnektir? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

D

1

A) 1

2.

Y

D

2 B) 2

Y

3 C) 3

4

6.

D) 4

Nemli hava

Demir tozu

Şekilde kapalı kapta demir tozu havanın oksijeni ile etkileşime girip paslanıyor.

Buna göre;

I. Demir tozu kimyasal değişime uğrar.

4. Aşağıdaki verilen olaylardan hangi-

Kimyasal değişim

Fiziksel değişim

I. Naftalinin süblimleşmesi

Üzümden sirke yapılması

II. Sönmemiş kirecin söndürülmesi

Şekerin suda çözünmesi

III. Elmanın açık havada kararması

Kâğıdın yırtılması

Yukarıda bazı fiziksel ve kimyasal olaylar verilmiştir.

II. Havadaki oksijen gazı kimyasal değişime uğrar.

III. Demir tozunun kütlesi artar.


B) Besinlerin sindirimle kana karışması

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yağlı boyanın kuruması

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) I, II ve III

D) Gök kuşağının oluşması

C) Yalnız III

D) I ve III

8

si diğerlerinden farklıdır? A) Grizu patlaması


Buna göre hangilerindeki olayların yeri değiştirilirse gruplandırmaların tümü doğru olur?

6 da 6

verilmiştir.

1. Yoğunluğun tanımı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiş-

A) Birim kütledeki hacimdir.

D) Birim hacimdeki ağırlıktır.

d

m

I

II

Yukarıda

4.

g IV verilen

sembollerden

hangisi yoğunluğa aittir? A) I

B) II

C) III

3 • Birimi cm dır. g

Y

• Ayırt edici bir özelliktir.

Z

• Sembolü d’dir.

• Kütlenin hacime bölümü ile bulu-

Birbirine karışmayan X, Y ve Z sıvıları

nur.

Buna göre, sıvıların yoğunlukla-

A) X > Z > Y

B) Y > Z > X

C) X > Y > Z

D) Z > Y > X

2m V

m V

Buna göre, verilenlerden kaç tanesi doğrudur? A) 1

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

C) Birim hacimdeki kütledir.

III

rı arasındaki ilişki aşağıdakilerden

B) Birim ağırlığın hacmidir.

V

X

bir kaba konulmuştur.

tir?

5. Yoğunluk ile ilgili bazı bilgiler aşağıda

3.

15

2.

Test 15

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI / Yoğunluk

6.

B) 2

I.

C) 3

II.

3m V Demir tozu

Kaplardaki sıvıların kütleleri ve hacim-

III.

leri verilmiştir.

D) 4

Talaş tozu IV.

Sıvıların yoğunluklarının küçükten büyüğe doğru sıralanışı nasıldır?

D) IV

A) s,,

B) , ,s

C) s, , 

D) , ,s

Kum

Çakıl taşı

Yukarıda verilen maddeler suya atıldığında hangisi suda batmaz? A) I

B) II

C) III


D) IV

9

6 da 6

Test 15


3.

15

5. z 2

g

1

c m3

g

x-y

c m3

Şekildeki kapta x, y ile karışırken z ile karışmıyor.

1.

Cisim

Kütle (g) Hacim (cm3)

A

1

2

B

2

2

C

2

1

Yukarıdaki tabloda A, B, C cisimlerinin

1,5

kütle ve hacim değerleri verilmiştir.

Buna göre, A, B, C cisimlerinin yoğunlukları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde

A) A > B > C

B) B > C > A

C) A > C > B

D) C > B > A

Ç

Z

20

4

6

8

Hacim (cm3)

Yukarıdaki grafikte Ç, Z, M maddelerinin kütle ve hacimleri gösterilmiştir.

Buna göre maddelerin yoğunluklarını büyükten küçüğe doğru sırala-

10

B) s C) n D) l

Kütle (g)

Hacim (cm3)

Madde

Yoğunluk

A

24

8



1 g/cm3

B

9

3



1,2 g/cm3

C

16

4



1,4 g/cm3

Yukarıdaki A, B, C maddelerinin kütle

Buna göre, A, B, C maddeleri ile ilgili olarak aşağıda verilen açıklamalardan hangisi doğrudur?

Yukarıda tabloda gaz hâlinde ,  ve  maddelerinin yoğunlukları verilmiştir.

Buna göre aşağıda verilen karışımlardan hangisi en yoğundur? A)

B)

C)

D)

A) Üçü de aynı maddedir. B) Üçü de farklı maddedir. D) A ile C aynı madde B farklı maddedir.

D) Z, M, Ç

ve hacim değerleri tabloda verilmiştir.

C) A ile B aynı, C farklı madde olabilir.

C) Ç, M, Z

6.

Madde

ru verilmiştir? B) M, Z, Ç

D) dx > dz > dy

g olan cisim , cm 3 s, n ve l olan sıvılardan hangisin-

nış aşağıdaki hangi seçenekte doğ-

A) Ç, Z, M

C) dz > dy > dx

Yoğunluğu 1,2

M

2

B) dz > dx > dy

g g g g ,1 , 1,5 ve 2,5 3 3 3 cm cm cm cm 3 tür.

10

0

A) dx = dy < dz

2

15

5

ğıdakilerden hangisi gibi olabilir?

c m3

de batar?

4.

Kütle (g)

c m3

yoğunlukları arasındaki ilişki aşa-

g

Yukarıdaki sıvıların yoğunlukları sıra-

A) 

2.

2,5

sıyla;

doğru olarak

verilmiştir?

g

Buna göre x, y ve z maddelerinin


6 da 6

Test 15


3.

15

5.

Yoğunluk(g/cm3)

2V dz 2V dy

0

1.

d

d

X m

m

dengede kalıyor.

hangisi olamaz? A) mx = my > mz

küçülür.

B) my > mz > mx

III. Suyun +4°C’de yoğunluğu en faz-

C) mx > my > mz

ladır.

Buna göre; I. X maddesinin kütlesi arttıkça hac-

Buna göre x, y ve z sıvılarının kütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerin

II. Su +4°C’ye kadar ısıtılırsa hacmi

Birbiriyle karışmayan x, y ve z sıvıları kaba konulduklarında şekildeki gibi

mi de artmıştır.

Buna göre; I. Buz erirken hacmi büyür.

gibidir.

Sabit basınçta suyun yoğunluğunun

X ve Y maddelerinin sabit sıcaklıkta yoğunluk-kütle değişimleri yukarıdaki

+4

değişim grafiği yukarıdaki gibidir. Y

V dx

Sıcaklık(°C)

D) mz > my > mx


B) I ve II

C) II ve III

D) I, II ve III

II. Y maddesi kapalı kaptaki bir gaz olabilir.

III. X ve Y aynı maddeler olabilir.


B) I ve II

C) II ve III

D) I, II ve III

6.

d (g/cm3)

1,2 V (cm3)

40

2.

4. X, Y ve Z sıvılarından X’in yoğunluğu

60 cm3 30

cm3

I. konum X(g)

II. konum

Buna göre piston I. konumdan II. konuma getirildiğinde X gazının yoğunluğu nasıl değişir? A) 2 kat azalır. B) 2 katına çıkar. C) Değişmez. D) 1 katına çıkar. 2

I. X, Y ve Z sıvılarının hacimleri eşit ise kütleleri arasındaki ilişki

Şekildeki pistonlu kap içerisinde X

Bu sıvıya ait kütle-hacim grafiği aşağıdakilerden hangisidir? A)

B)

m (g)

m (g)

mZ > mX > mY dir.

gazı bulunmaktadır.

Buna göre;

X sıvısına ait yoğunluk-hacim grafiği şekildeki gibidir.

Y’nin 2 katı Z’nin ise yarısı kadardır.

II. Sıvıların kütleleri eşit ise hacimleri

30

48

arasındaki ilişki V Y > V X > VZ dir.

III. Yoğunluğu 1 g/cm3 olan bir katı ci-

40

V (cm3)

40

V (cm3)

sim X, Y ve Z sıvılarında batar.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

C)

m (g)

D)

36

A) Yalnız I

B) I ve II

C) II ve III

D) I, II ve III

m (g)

40

40

V (cm3)


48

V (cm3)

11

6 da 6

Test 16


3. Yoğunlukla ilgili;

16

5.

I. Maddeler için ayırt edici özelliktir.

II. Maddenin fiziksel hâli değiştiğinde

Meyve Elma

10

yoğunluğu sabit kalır.

III. Tüm maddelerin sıvı hâldeki yoğunlukları aynıdır.

1.

Bir maddenin kütlesinin hacmine bölünmesi ile bulunur.

Armut

Yukarıda verilen yargılardan hangi20

leri yanlıştır?

Onur

Yukarıda Onur’un söylediği kavram

A) Yalnız I

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

Portakal

aşağıdakilerin hangisidir? A) Genleşme

B) Kaynama

C) Yoğunluk

D) Esneklik

Kütle (g)

30

Yukarıda tabloda eşit hacimli elma, armut ve portakalın kütleleri verilmiştir.

Buna göre meyvelerin yoğunlukları arasındaki ilişki nasıldır? A) elma > armut > portakal B) portakal > armut > elma C) armut > portakal > elma D) elma > portakal > armut

2. Aşağıda tanecik modelleri verilen

4.

Kütle (g)

maddelerden hangisinin yoğunlu-

6. Kütlesi 600 gram olan bir cismin hac-

X

mi 200 cm3’tür.

4

ğu en fazladır? A)

g/cm3’tür?

B) 2

Hacim(cm3)

Yukarıda kütle-hacim grafiği verilen X maddesinin yoğunluğu kaç

C)

D)

g/cm3’tür? A) 1

12

Buna göre bu cismin yoğunluğu kaç


B) 2

C) 4

D) 8

A) 2

B) 3

C) 4

D) 6

6 da 6

Test 16


3. Damla, Fen Bilimleri dersinde bir cis-

16

5.

Kütle

min kütlesini terazi ile ölçtüğünde 40

X Y

gram geldiğini görüyor.

Z

Cismin hacmini ölçmek için içinde 30 cm3 su bulunan dereceli silindirin içine

Hacim

attığında suyun seviyesinin 50 cm3’e

1. 1 200 cm3

2

3

çıktığın gözlemliyor.

100 cm3

50 cm3

150 cm3

Yukarıda birbiriyle karışmayan X, Y,

Buna göre Damla cismin yoğunlu-

Z sıvılarının kütle - hacim grafiği veril-

ğunu kaç g/cm3 olarak bulur?

miştir.

A) 0,5

4

B) 0,8

C) 1

D) 2

Buna göre X, Y ve Z sıvıları aynı kaba konduğunda aşağıdakilerden

Yukarıda numaralandırılmış kutularda

hangisi gibi dengede kalır?

300 gram kütleli cisimlerin hacimleri

A)

verilmiştir.

5 g/cm3 yoğunluklu sıvı içerisinde

Z

B)

Z

X

Y

Y

X

X

D) Y

bu cisimlerden hangisi batar? A) 1

B) 2

C) 3

C)

D) 4

2. Aşağıdaki olaylardan hangisinde

D) Suyun, su buharına dönüşmesi

X

Z Y

X

A) Balon içindeki havanın ısıtılması

C) Bakır telin ısıtılarak sıvı hâle geçmesi

Z

Z

6.

4.

maddenin yoğunluğu artmıştır? B) Suyun içine şeker atılarak şekerin suda çözünmesi

Y

Sıvı

Şekildeki sıvı içerisinde cisimler dengededir.

d = 1,2 g/cm3 d = 1,4 g/cm3 d = 1 g/cm3 V = 100 cm3

Buna göre cisimler ve sıvıların yoğunlukları arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) dsıvı >  >  >  B) sıvı >  >  >  C)  > sıvı >  >  D)  > sıvı =  > 

V = 200 cm3

V = 150 cm3

Şekildeki X, Y ve Z cisimlerinin yoğunluk ve hacim değerleri verilmiştir.

Buna göre, cisimlerin kütleleri arasındaki ilişki nasıldır? A) mx > my > mz B) my > mx > mz C) my > mz > mx D) mx > mz > my


13

6 da 6

Test 16


3. X, Y, Z sıvılarının kütleleri arasında

16

5.

mX = mY > mZ, hacimleri arasında

Madde

Yoğunluk

Kütle

X

1 g/cm3

40 g

VY = VZ > VX ilişkisi vardır.

Y

Buna göre X, Y ve Z sıvılarının yoğunlukları arasındaki ilişki nasıldır?

kilerden hangisi doğrudur?

B) dX > dY > dZ

A) Hacmi azalır.

C) dZ > dX > dY

B) Düzensizliği artar.

D) dY > dX > dZ

72 g

X ile Y sıvılarına ait yoğunluk ve kütle değerleri tablodaki gibidir.

A) dX = dY = dZ

1. Donmakta olan saf su için aşağıda-

1,2

g/cm3

Bu sıvıların hacimleri oranı tır? A) 1 2 C) 2 3

C) Yoğunluğu azalır.

VX kaçVY

B) 2 D) 3 2

D) Tanecikler arası boşluk azalır.

X

100 gram, 100 cm3 çizgisine kadar de-

Y

d = 1,2 g/cm3 V = 200 cm3

X

h

X ve Y cisimleri şekildeki gibi eşit kollu

kalıyor. Buna göre Y cisminin yoğunluğu kaç g/cm3’tür?

mir tozu ile doldurulduğunda 220 gram

Z

A) 2,4

B) 1,8

C) 1,2

D) 0,8

X, Y ve Z sıvıları şekildeki farklı ha-

geliyor. Demir tozunun üstüne 120

cimlere sahip kaplara eşit yüksekliğe

cm3 su konulduğunda dereceli kap

kadar dolduruluyor.

180 cm3 seviyesine çıkıyor.

Sıvıların kütleleri eşit olduğuna

Buna göre demir tozunun yoğunlu-

göre yoğunlukları arasındaki ilişki

ğu kaç g/cm3’tür?

aşağıdakilerden hangisi gibi ola-

A) 0,5

B) 1

maz?

C) 1,5

D) 2

A) dx > dy > dz B) dy > dx > dz C) dx = dy = dz D) dz > dx > dy

14

Y

V = 300 cm3

teraziye konulduğunda terazi dengede

6. Dereceli bir kap boş iken tartıldığında

4.

2.


k i l n i k t E Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D” yanlış olanların başına “Y” harflerini yazınız.

1.



Maddenin katı hali yalnızca titreşim hareketi yapar.

2.



Gaz tanecikleri birbirinden bağımsız hareket eder.

3.



Kimyasal değişimde maddenin sadece dış görünüşü değişir.

4.



Maddenin sıvı halinde tanecikler arası boşluk en fazladır.

5.



Suyun sıvı halinin yoğunluğu katı halinin yoğunluğundan küçüktür.

6.



Yoğunluğun birimi g/cm3’tür.

7.



Suyun donması, kağıdın yırtılması gibi olaylar fiziksel değişime örnektir.

8.



Bir maddenin hacmi arttıkça kütlesi de artar.

9.



Yoğunluk ayırt edici bir özelliktir.

10.  Elmanın çürümesi, yanma gibi olaylarda maddenin yalnızca dış görünüşünde değişme meydana gelir. 11.  Maddeler hâl değiştirirken maddenin tanecikler arası boşlukları her zaman artar. 12.  Sıvılar ve gazlar öteleme hareketi yaparlar. 13.  Sıvılar gazlara göre daha akışkandır. 14.  Maddenin gaz hâli sıkıştırılamaz. 15.  Yoğunluğu 1,2 g / cm3, hacmi 50 cm3 olan bir sıvının kütlesi 6 gramdır.


15

k i l n i k t E Aşağıda verilen ifadelerde yer alan boşlukları verilen uygun kelime / kelime grupları ile dolduralım.

fiziksel değişim

düzensiz

yanma

yüzer

düzenli

kimyasal değişim

kütlenin

yayılarak

artar

sıvı

1. Maddenin iç yapısında meydana gelen değişimlere ................. ................. denir. 2. Madde katı halden sıvı hale geçerken tanecikler arası boşluk ......................... . 3. Maddenin gaz hali en ......................... halidir. 4. Yoğunluk ......................... hacime bölünmesiyle bulunur. 5. Yoğunluğu sıvının yoğunluğundan küçük olan katı cisimler sıvıda ......................... . 6. Katı maddeler ......................... yapıya sahiptir. 7. ........................., çürüme gibi olaylar kimyasal değişime neden olur. 8. Maddelerin kimliğini değiştirmeden, sadece görünümünde meydana gelen değişikliklere ............. ............... denir. 9. Gaz maddeler konuldukları kabın her tarafına ..................... kabın şeklini alır. 10. Maddelerin belirli bir şeklinin olmadığı akışkan hâllerine ..................... hâli denir.

16


.

6 da 6

Test 17

IŞIK VE SES / Işığın Yansıması

3.

17

5.

2

Normal

3

1

30 Düzgün yüzey

4

1.  Buruşuk alüminyum folyo

Yukarıda düzgün yansıma modelin-

de numaralarla gösterilen kısımlar-

 Cam yüzey

 Dalgalı deniz yüzeyi

 Pürüzlü metal levha

Yukarıda verilenlerden hangilerinde

nın yansıma açısı kaç derecedir?

dan hangisi yansıtıcı yüzeydir? A) 1

B) 2

C) 3

Yukarıdaki düzgün yüzeye gelen ışı-

A) 30°

B) 40°

C) 50°

D) 60°

D) 4

dağınık yansıma gerçekleşir? A)  ve 

B)  ve 

C)  ve 

D) ,  ve 

4.

a

1

2

3

4

5

6

7

8

c Normal

L M

K

Bulmacaya, aşağıdaki cümlelerde a, b

ğı noktadan yüzeye çizilen dik doğrudur.

...b... ışın denir. • Yansıtıcı yüzeye çarptıktan sonra

dana gelen yansıma gösterilmektedir.

Buna göre, K, L ve M ile gösterilen yerlere aşağıdakilerden hangileri yazılmalıdır? K

L

M

Normal

Gelen ışın

Yansıyan ışın

B)

Gelen ışın

Normal

Yansıyan ışın

C)

Gelen ışın

Yansıyan ışın

Normal

D)

Yansıyan ışın

Normal

Gelen ışın

A)

III. Normal, gelen ışının yüzeye çarptı-

gereken kelimeler yazılacaktır.

denir. • Yansıtıcı yüzeye gönderilen ışına

Yukarıdaki görselde bir yüzeyde mey-

ve c ile gösterilen boşluklara gelmesi

şekilde çizilen hayali doğruya ...a...

II. Gelme açısı, gelen ışın ile ayna arasındaki açıdır.

• Yansıtıcı yüzeye 90°lik açı yapacak Yüzey

I. Yansıma açısı, ayna ile yansıyan ışın arasındaki açıdır.

b

2.

6.

Yukarıdaki

bilgilerden

hangileri

doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve II

D) I, II ve III

geldiği ortama geri dönen ışına ...c...

ışın denir.

Buna göre, doğru kelimeler bulmacaya yerleştirildiğinde 5. sütunda hangi harfler bulunur? A) R

B) A

L

L

A

I

C) A

D) Y

N

E

I

D


3

6 da 6

Test 17


5.

3.

17

N

a

1.

Topu borudan içeri kaçan Merter, şekildeki gibi baktığında topunu görememektedir.

A)

Düzlem

Öğretmen tahtaya düzgün yüzeye gelen ışının yansımasını şekildeki gibi

Yukarıdaki görseli öğrencilere açıklayan öğretmen aşağıdaki ifadelerden hangisini söylemiş olabilir?

çizmiştir. Tahtadaki çizim ile ilgili öğrencilerin yaptığı yorumlar aşağıdaki gibidir.

kısmını yansıtırken bir kısmını ge-

b açısı gelme açısıdır.

çirir.

Engin

B) Işık kaynağı olmayan cisimleri görebilmemiz için bir ışık kaynağının

c açısı yansıma açısıdır.

yaydığı ışınların, cisimden yansı-

B)

Günay

yarak gözümüze ulaşması gerekir. C) Yansıyan ışın, normal ve gelen ışın

c ve d açıları kesinlikle birbirine eşittir.

aynı düzlemde bulunur ve gelme C)

d

A) Saydam olmayan cisimler ışığın bir

Düzlem aynalar borunun içerisine aşağıdakilerden hangisi gibi yerleştirilirse Merter topunu görebilir?

b c

Melek

açısı yansıma açısından büyüktür.

D)

D) Işık kaynaklarını, yaydıkları ışınla-

a ve b açılarının toplamı 90°C dir.

rın doğrudan gözümüze gelmesi sonucu görürüz.

Erdem

Buna göre, hangi öğrencinin yorumu yanlıştır?

2. I.

A) Engin

B) Günay

C) Melek

D) Erdem

II. N

N

4. 40°

6. Aşağıda verilen teknolojik aletler

den hangisinin yapımında düzlem

70° 40°

III.

IV.

N 30° 30°

ayna kullanılmaz?

20°

A)

N 45° 45°

E ışını şekildeki yüzeyde düzgün yanPeriskop

sımaya uğramıştır.

Işığın düzgün yüzeylerden yansıması yukarıda gösterilmiştir.

Buna göre kaç numaralı çizim yanlıştır? A) I

4

B) II

B)

C) III

C)

Buna göre, l, ll, lll ve lV numaralı

Projeksiyon makinesi

D)

ışınlardan hangisi yansıyan ışındır? A) l

D) IV


B) ll

C) lll

D) lV

Tepegöz

Megafon

6 da 6

Test 17


3.

17

5.

K

N M K L Ι

Ι L

Şekildeki I ışını K aynasından ve L

aynasından yansıyıp düzeneği terke-

1.

tan sonra hangi noktadan geçer?

diyor.

18:23

Şekildeki I ışını aynadan yansıdık-

A) K

Buna göre I ışını K aynasından ve L

B) M

C) N

D) L

aynasından kaç kez yansımıştır?

Şekildeki saatin düzlem aynadaki

K aynasından

L aynasından

görüntüsü aşağıdakilerden hangisi-

A)

2

3

dir?

B)

3

2

C)

4

3

D)

3

4

A)

B) 32:81

18:23

C)

D) 32 :81

18: 32

N

2.

20°

50° 40°

70°

Düzgün yüzey I

Ayna

6.

4.

Düzgün yüzey II

Şekildeki ayna ok yönünde 10° döndürülürse gelme açısı kaç derece olur? A) 30

Düzgün yüzey III

B) 40

C) 50

D) 60

Şekil I, II ve III’te düzgün yüzeylere gelen ışınlar gösterilmiştir.

Bu ışınların yansıma açılarının büyükten küçüğe doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? A) I > II > III

B) III > II > I

C) II > I > III

D) I > III > II

Şekildeki tavuk, borunun içine bakarak aşağı düşen yavrusunu görmek istiyor.

Tavuğun

yavrusunu

görebilmesi

için borunun içine en az kaç tane ayna yerleştirilmelidir? A) 1

B) 2

C) 3


D) 4

5

6 da 6

Test 18


3.

18

I

Normal

II

Normal

5.

K 45° L

30°

45°

Düzgün yüzey

Düzgün yüzey

M

Normal

III 20°

1. Düzgün yüzey Şekil I

Şekil II

Şekildeki I, II ve III numaralı ışınlar-

İç yüzeyleri ayna olan kare kutular-

dan hangilerinin yansıma açısı 50°

da, hangi ışınlar geldikleri noktalara

Yukarıdaki şekillerde verilen olay-

den büyüktür?

geri dönerler? (K noktası kenarın orta

larla ilgili aşağıdakilerden hangisi

A) Yalnız II

B) Yalnız III

doğrudur?

C) I ve II

D) I, II ve III

A) Şekil I deki olay dağınık yansıma-

noktasıdır.) A) K ve M

B) K ve L

C) L ve M

D) K, L ve M

dır. B) Şekil II deki olay düzgün yansımadır. C) Şekil I deki olayda bulanık görüntü oluşur.

4.

Işığın bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine yansı-

D) Her iki olayda gelen ışın ile yansı-

ma denir.

yan ışın aynı düzlemdedir.

Saydam maddeler üzerlerine düşen ışığın tamamına yakınını yansıtır. Dağınık yansıma pürüzlü yüzeylerde gerçekleşir.

2.

Yukarıdaki bilgilerden doğru olanın

6.

Aynalar düzgün yansıma sağlayan yüzeylerdir.

başına “D”, yanlış olanın başına “Y”

D

yazılacaktır.

Yukarıda ışık ışınlarının bir yüzeyden yansıması gösterilmiştir.

Bu yüzey aşağıdakilerden hangisi olamaz?

Buna göre tablonun doğru şekilde hangisidir? A) D

B) Buruşturulmuş alüminyum folyo

D

B) D

Y

Y

Y

D

C) D


D) Y

D

Y

D

D

Y

1

D) Ayna

6

Ay yüzeyi güneş ışınlarını yansıtır.

doldurulmuş hâli aşağıdakilerden

A) Dalgalı deniz yüzeyi C) Pürüzlü kaya yüzeyi

Y Işık yansıtan en büyük yüzey Güneştir. D 2

3

Y 4

Yukarıdaki bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yönünde ilerlenirse kaç numaralı çıkışa ulaşılır? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

6 da 6

Test 18


3.

18

5.

N

ışın, normal üzerinden geri yansır.

Yansıyan ışın

1.

25º

yansır.

şekildeki gibi yansımıştır.

Düzgün yüzeyde yansıyan ışın şekil-

Buna göre, bu ışının gelme açısı

N

A)

N

B)

den hangisidir? A)

B)

N

Gelen ışın

N

Gelen ışın

Yukarıdaki

ifadelerden

hangileri

doğrudur?

gelme açısı birbirine eşittir?

Buna göre, gelen ışın aşağıdakiler-

III. Normal üzerinden yüzeye gelen ışının gelme açısı 90° dir.

ile aşağıdaki ışınlardan hangisinin

deki gibi verilmiştir.

Düzlem aynaya gönderilen ışık ışını

Düzgün yüzey

II. Yüzeye 90° lik açı ile gelen ışın, 90° lik yansıma açısıyla yüzeyden

40°

I. Normal üzerinden yüzeye gelen

A) Yalnız I

B) I ve II

C) II ve III

D) I, II ve III

40°

50°

65º 20º

N

C) C)

D)

N

N

N

D) Gelen ışın

Gelen ışın

50°

40º 30°

65º

2.

4. 1

D 3

 

Şekildeki el fenerinden gönderilen ışın 1 , 2

ve 3

D

yüzeylerinden

üzerinden geçer? B) 

C) 

D) 

Y

1

yansıdıktan sonra hangi sembolün

A) 

Y

Dağınık yansımada cisimlerin görüntüleri bulanık olur.

2

6.

Işığın düzgün bir yüzeyden yansımasına dağınık yansıma denir.

2

b c a

Düzgün yansımada cisimlerin görüntüleri net olur. D 3

4

de kaç numaralı çıkışa ulaşılır? C) 3

Yukarıda düzgün yüzeye gelen ve yansıyan ışınlarla bu ışınların yüzeyler ve normalle yaptığı açılar gösterilmiştir.

yanlış ise “Y” yönünde ilerlendiğin-

B) 2

d Ayna

Y

Yukarıdaki bilgiler doğru ise “D”

A) 1

N

D) 4

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru olmayabilir? A) a° + b° = c° + d° B) a° + b° = 90° C) a° + d° = b° + c° D) a° + c° = 90°


7

6 da 6

Test 18


3.

18

5.

N

Işığın düzgün yüzeylerde yansımasını

ilgili hangi seçenekteki ifade yanlış-

araştıran Rıfat şekildeki aynanın üze-

tır?

rindeki bir noktaya iki farklı açıda ışın

1.

A) Dağınık yansımadır.

gönderiyor.

B) Gelme açısı yansıma açısına eşit-

Buna göre,

tir.

I. Gelme açısı bağımsız değişkendir.

II. Yansıma açısı bağımlı değişken-

C) Gelen ışınlar kendi üzerlerinden geri yansımıştır. D) Gelen ışın ve yansıyan ışın aynı

dir.

Yukarıdaki fotoğraf bir çerçeveye konulacaktır.

Buna göre fotoğrafın üzerine gele-

Yukarıdaki görselde verilen olayla

düzlemdedir.

III. Aynanın bulunduğu konum sabit tutulan değişendir.

cek malzeme hangi özellikte olmalıdır?

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I ve II

B) II ve III

C) I ve III

D) I, II ve III

A) Opak ve pürüzsüz B) Saydam ve pürüzsüz C) Saydam ve pürüzlü

6.

4.

D) Yarı saydam ve pürüzsüz Zehra

N

Gelen ışın, yansıyan ışın ve normal aynı düzlemdedir.

Ι A

Gelme açısı, yansıma açısına eşittir.

Yeşim

2.

Normal

Zeynep

K

Düzgün yansıma ile ilgili yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin söyledi-

açısı 30° ve 40° olan ışınlar gönderili-

ği bilgi doğrudur?

B) Zehra ve Yeşim

daki açı kaç derecedir?

C) Zehra ve Zeynep

B) 10

C) 20

D) 30

D) Zehra, Zeynep ve Yeşim


Buna göre, I. Işın daha küçük gelme açısıyla gönderilmelidir.

II. Ayna I numaralı ok yönünde bir miktar döndürülmelidir.

A) Yalnız Yeşim

Buna göre yansıyan ışınlar arasın-

A) 5

8

maya çarpması isteniyor. Normal üzerinden (yüzeye dik) gönderilen ışınlar kendi üzerlerinden geri yansır.

Şekildeki aynanın K noktasına gelme yor.

Yukarıdaki ışının aynadan yansıyıp el-

III. Işın aynı gelme açısıyla A noktasına gönderilmelidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız II

B) Yalnız III

C) I ve II

D) I, II ve III

6 da 6

Test 19

IŞIK VE SES / Sesin Maddeyle Etkileşmesi

3. Sesin madde tarafından emilmesine

19

5.

tekrar kaynağına dönmesine ....2....

Jale

denir.

Yankı olayı aslında sesin madde tarafından soğurulması olayıdır.

Yukarıdaki cümlelerde numaralandırılmış boşluklar hangi seçenekte-

1.

Ela

ki ifadelerle tamamlanmalıdır?

Ses dalgalar halinde yayılır. Adem Maddelerin taneciklerinin titreşmesi ile ses oluşur.

1

2

A)

yayılma

yankı

B)

soğurulma

yayılma

C)

soğurulma

yankı

D)

yalıtım

yayılma

Sesin yansıması ultrason cihazında kullanılır. Volkan

Öğrencilerin yukarıda verdikleri bilgilerden hangileri doğrudur?

Kerem

A) Jale ve Ela Ses bir yüzeye çarpıp yansıyabilir.

B) Jale ve Volkan C) Ela ve Volkan

Cansu

Yankılanan sesimizi duyabilmemiz için engelle aramızdaki uzaklık en az 17 m olmalıdır.

....1.... denir. Sesin bir yüzeye çarpıp

D) Jale, Ela ve Volkan

Ses ile ilgili öğrencilerden hangilerinin verdiği bilgi doğrudur? A) Yalnız Kerem B) Adem ve Kerem C) Adem ve Cansu D) Adem, Kerem ve Cansu

4.

2.

Ses en hızlı katılarda yayılır. D Ses boşlukta yayılır.

D

Y

D

dir? A) Güneş’in Dünya’ya çok uzak olması

Y

2

3

4

Yukarıdaki bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yönünde ilerlenildi-

C) Sesin atmosferden geçememesi D) İnsan kulağının bazı sesleri duyamaması

...... cisimler ses meydana getirirler. Arda

Arda’nın verdiği bilginin doğru olması için “” sembolü ile gösterilen boşluğa

aşağıdakilerden

hangisi

getirilmelidir?

B) Sesin boşlukta yayılmaması 1

6.

Bu patlamaların sesini duyamamızın nedeni aşağıdakilerden hangisi-

Sesin boşlukta ki hızı, ışığınkinden fazladır.

Y

Güneşte büyük patlamalar olmaktadır.

A) Boşluktaki B) Maddenin olmadığı ortamlardaki C) Titreşen D) Sadece katı

ğinde kaç numaralı çıkışa ulaşılır? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4


9

6 da 6

Test 19


5.

3.

19

hava

l. Durum

ll. Durum

Cam fanusun içerisine yerleştirilen müzik çaların sesi, fanusun içi hava ile

1.

dolu olduğunda duyulurken, fanusun

......................... .........................

içindeki hava pompa yardımıyla bo-

Şekildeki binada Deniz ve Yasemin komşudur. Yasemin’in yeni bir bebeği olmuştur ve çok sık ağlamaktadır. Deniz ise sınavlara hazırlanmakta ve bebeğin sesinden çok rahatsız olmaktadır.

Yukarıdaki sorunun çözülmesi için;

şaltıldığında duyulmamaktadır.

Buna göre, yukarıdaki deney ile aşağıdaki sorulardan hangisine ce-

Öğretmen durgun suya taş atarak şekil-

vap aranmaktadır?

deki görüntüyü öğrencilerine göstermiştir.

A) Ses nasıl yayılır?

Yukarıdaki etkinliği yapan öğretmen aşağıdaki ifadelerden hangisini söylemiş olabilir?

l. Bebeğin odasını, Deniz’in odasından daha uzakta bulunan başka bir odaya taşımak

B) Cam, sesi iletir mi? C) Ses boşlukta yayılır mı?

A) Ses, su dalgaları gibi dalgalar halinde yayılır.

D) Ses bir engelle karşılaştığında

ll. Bebeğin odası ile Deniz’in odasının arasında bulunan duvarı strafor ile kaplamak

yansır mı?

B) Ses, su dalgaları gibi kaynaktan uzaklaştıkça belirginleşir.

lll. Bebeğin odasındaki bazı eşyaları çıkararak, odada daha az eşya bulunmasını sağlamak

C) Ses de su dalgalarına benzer olarak tek doğrultuda yayılır. D) Ses de su dalgaları gibi boşlukta

yayılır.

bilir?

A

4.

K U

2.

Y

Patlama sesinin uzaktaki dükkanların camlarını kırması

Bazı opera sanatçılarının sesleri ile cam bardağı kırabilmesi

Yukarıda verilen iki olay aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlar niteliktedir? A) Ses boşlukta yayılmaz. B) Farklı maddelerde ses farklı yansır. C) Sesin yayılma hızı katılarda sıvılardan daha fazladır.

N

S

Y I

M

A) Yalnız l

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll

A

T

N

İ

K

K

I

6.

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi-

Ses şiddeti

Madde

nin karşılığı bulmacada yoktur?

azaltır

neden olabilir

? sağlayabilir

A) Ses dalgalarının sert bir yüzeye çarpıp tekrar kaynağına dönmesidir. B) Hava, demir gibi maddesel ortamlarda dalgasal olarak yayılan bir enerji şeklidir. C) Sesin meydana gelişi, yayılması, duyulması ve özellikleriyle ilgilenen bilim dalıdır. D) Işığın bir cisme çarptıktan sonra

D) Ses bir enerji türüdür.

10

A

uygulamalarından hangileri yapıla-


geldiği ortama geri dönmesidir.

Ses yalıtımı

Yukarıdaki kavram haritasında “?” ile gösterilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? A) Sesin yansıması B) Sesin iletilmesi C) Sesin yayılması D) Sesin soğurulması

6 da 6

Test 19


3.

19

5.

Dalgalar halinde yayılır. Kaynağından başlayarak her doğrultuda yayılır.

Yankı bir soğurulma olayıdır.

Ses

Naylon parçası

Mum

Dibi kesilmiş plastik şişeye takılan naylon parçasına sertçe vurulduğunda mumun sönmesi

Bir enerji türüdür.

Tahta kaşık

1.

Tepsi

Yukarıda sese ait özelliklerden biri yanlış yazılmıştır.

bulunduğu bölme siyaha boyanırsa

İki özdeş kutunun içerisine aynı melodi ile çalan iki özdeş cep telefonu yerleştiriliyor. Kutulardan birinin içindeki cep telefonu kumaş parçaları ile diğer kutudaki telefon ise gazete kağıtları ile kaplanıyor. Telefonlar sırayla aranarak gelen sesler dinleniyor.

şeklin yeni görüntüsü aşağıdakiler-

Tepsiye vurduğumuzda bulgur tanelerinin hareket etmesi

den hangisi olur? A)

B)

C)

A) Katı maddeler mi yoksa sıvı maddeler mi sesi daha iyi yansıtır?

Ses

Ses

Bu deneyle aşağıdaki sorulardan hangisine cevap aranmıştır?

B) Maddelerin sesi soğurma özellikleri birbirinden farklı mıdır?

Bulgur taneleri

Buna göre, yanlış yazan özelliğin

l. Ses dalgalarını göremeyiz ama etkilerini gözlemleyebiliriz.

D)

Ses

Yukarıdaki iki deney sonucunda;

ll. Ses bir titreşimdir.

lll. Ses katılarda sıvılardan daha iyi yayılır.

Ses

C) Maddeleri meydana getiren taneciklerin arasındaki boşluklar ışığın yansıtılmasında etkili midir?

bilgilerinden hangilerine ulaşılır? A) Yalnız ll

B) l ve ll

C) l ve lll

D) l, ll ve lll

D) Sesten teknolojide nerelerde yararlanılır?

l

4.

lI

6.

 Deprem faylarını belirleme  Deniz derinliğini ölçme  Maden yataklarının yerini tespit etme

Katı

2. Ali 17 m uzaktaki bir duvara doğru ba-

lII

Gaz

 Araba, uçak gibi araçların yapımında kullanılan metallerde

ğırıyor.

çatlak olup olmadığını belirleme

Buna göre Ali duvardan yankılanan

(Sesin havadaki yayılma hızı 340 m/s dir.) A) 0,1

B) 0,2

C) 0,5

D) 1

Sıvı

sesini ne kadar süre sonra duyar?

Tanecik modelleri verilen maddelerin sesi en çok iletenden en az iletene doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? A) l, ll, lll

B) ll, lll, l

C) lll, l, ll

D) l, lll, ll

Yukarıda sembollerle gösterilen işlemlerden hangilerinde sesin özelliklerinden yararlanılır? A) , 

B) , , 

C) , , 

D) , , , 


11

6 da 6

Test 20


3. Sesin özelliklerini inceleyen bilim

20

5.

dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) Akustik

B) Radar

C) Sonar

D) Ekoloji

Öğretmen Ebru

1. Güzin

?

Serkan şekildeki dağa doğru bağırarak, yankılanan sesini duymuştur.

Buna göre, Serkan ile dağ arasındaki mesafe;

l. 5 metre

ll. 10 metre

lll. 25 metre

uzaklıklarından hangileri olabilir? A) Yalnız lll

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll

A) Sınıfta akustik düzenleme yapılmıştır. B) Sınıf duvarlarına yalıtım yapıldığı için ses, diğer sınıflara iletilmemektedir.

4.

Yankı oluşumunda faktörler nelerdir?

C) Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti azalmaktadır.

etkili

D) Sesin yayılması için maddesel or-

Öğretmen

2. Okan ve babası istasyonda tren beklemektedir. Okan’ın babası kulağını demir raylara dayamış ve trenin geldiğini önceden bilmiştir. Bu duruma çok şaşıran Okan babasına aşağıdaki soruyu sormuştur:

tam gerekmektedir.

Öğretmenin sorusunu yanıtlayan öğrencilerin cevapları şekildeki gibidir. Ses kaynağı ile engel arasındaki mesafe Görkem

Ben trenin geldiğini duymadım peki sen nasıl duydun?

C) Demir rayların tanecikleri boşluklu yapıya sahiptir. D) Demir raylar sesin soğurulmasını sağlar.

12

Ses kaynağının canlı ya da cansız oluşu Ali

Buna göre, hangi öğrencilerin verdiği cevaplar doğrudur? A) Yalnız Sude B) Görkem ve Sude C) Görkem ve Ali D) Sude ve Ali


I

II

Suyun içinde

Havalı ortam

III

yüzeyin

Sude

Buna göre, Okan’ın sorusuna babasının cevabı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?

B) Sesin yayılma hızı katılarda gazlardan daha fazladır.

6. Sesin çarptığı özelliği

Okan

A) Senin kulakların henüz yeterince gelişmedi.

Ebru, öğretmenin sesini şekildeki durumda Güzin’den daha iyi duymaktadır. Bu durumun sebebi, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

Havasız ortam

Yukarıda çalar saat verilen ortamlarda çalmaktadır.

Buna göre, çalar saatin dışarıya iletilen sesinin yüksekten düşüğe doğru

sıralanışı

aşağıdakilerden

hangisidir? A) III > II > I

B) I > II > III

C) I > III > II

D) II > III > I

6 da 6

1

İşitme Cihazı

Ece, “Sesin Özelliklerinden Yararlanınusu ile ilgili poster hazırlamaktadır. Buna göre, Ece yukarıdaki resimler-

sının sebebi aşağıdakilerden hangi-

cümleleri okuyarak, doğru ise “D” yan-

sidir?

lış ise “Y” sütununu “” ile işaretleme-

A) Sesin yankı oluşturmasını sağla-

sini istemiştir.

A) 1

B) 2

C) 3

B) Sesin soğurulmasını sağlamak

aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?

C) Sesin istenilen doğrultuda gitmesi-

A)

D) 4

l. Etkinlik: Kulağımızı masaya dayadığımızda, kaşığın masada çıkardığı sesi duyarız.

2.

4.

l

Kar yağdığında çevredeki sesin azalması

ll. Etkinlik: Suyun içinde taşlara vurduğumuzda çıkan sesi duyarız.

Y

B)

1

1

2

2

3

3

D

Y

D)

1

1

2

2

3

3

D

Y

D

Y

Metro istasyonunun tavanının girintili çıkıntılı yapılması lll

6. Fen Bilimleri öğretmeni öğrencileri ile

Yukarıda ses ile ilgili yapılan iki etkinlik verilmiştir.

bir gezi düzenleyerek mekanlardaki akustik düzenlemeleri incelemek istemektedir.

Boş odadaki konuşmaların eşyalarla dolu odadaki konuşmalara göre daha şiddetli duyulması

Buna göre, verilen etkinlikler sonucunda sesin hangi ortamlarda iletildiği gözlemlenir?

D

C)

ll

Buna göre, Çınar’ın işaretlemeleri

D) Sesin şiddetini azaltmak

nabilir?

nesinin elini ağzının yanına koyma-

Öğretmeni Çınar’dan tabloda yer alan

ni sağlamak

den kaç tanesini posterinde kulla-

Görseldeki gibi Tarık’a seslenen an-

mak

larak Üretilen Teknolojik Cihazlar” ko

Tanecikleri arasındaki boşluk daha fazla olan 3 maddeler sesi daha iyi yalıtır.

Tarık

Stetoskop

4

Ultrason Cihazı

Y

Pürüzlü yüzeylerden 2 yansıyan ses daha şiddetli duyulur.

2

3

D Bazı hayvanlar avının yerini tespit etmede se1 sin yansıma özelliğinden faydalanır.

Sonar Cihazı

5.

3.

20 1.

Test 20


Yukarıda verilen olayların hangileri

l. Etkinlik

ll. Etkinlik

A)

Katı

Sıvı ve gaz

B)

Sıvı

Katı ve sıvı

A) Yalnız l

B) l ve ll

C)

Gaz

Katı Sıvı

D) l, ll ve lll

D)

Katı

C) ll ve lll

sesin soğurulması ile ilgilidir?

Buna göre, Fen Bilimleri öğretmeni aşağıdaki mekanlardan hangisine gezi düzenlerse amacına ulaşamaz? A) Piknik alanı

B) Tiyatro salonu

C) Opera salonu

D) Cami


13

6 da 6

Test 20


Ses

3.

20

Işık





5.

l.

Işık ve ses bir enerji türüdür.

ll.

Ses maddelerin titreşimi sonucunda bulunduğu ortama



dalgalar halinde yayılır. lll. Işık doğrusal olarak yayılır.

1.

Soru l: Ses maddelerle nasıl etkileşir?

sel ortam gerekirken, sesin

Soru ll: Ses yalıtımının yapılması gereken yerler nelerdir?

na yalnız sese,  sembolünün oldu-

yayılması için maddesel orta-

ğu alana yalnız ışığa,  sembolünün

ma ihtiyaç yoktur.

Yukarıdaki iki soruya dört öğrencinin

olduğu alana hem ışığa hem sese ait olan özellik yazılacaktır.

verdiği cevaplar şekildeki gibidir.

lV. Işığın yayılması için madde-

Şekildeki  sembolünün olduğu ala-

Soru l

Soru ll

Ekrem:

Soğrulabilir

Piknik alanı

Canan:

Yansıyabilir

Hastane

Eren:

İletilebilir

Okul

Yeliz:

Soğrulabilir

Kütüphane

Işık ve ses konusu ile ilgili yukarıdaki numaralanmış cümlelerden biri yanlış bilgi içermektedir.

l. Boşlukta yayılır. ll. Maddelerle etkileşir.

Buna göre l ve ll numaralı özellikler hangi sembollerle gösterilen kısım-

Buna göre, yanlış bilgi içeren cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) l

B) ll

C) lll

D) lV

lara yazılmalıdır? l

ll 

Buna göre, hangi öğrencinin verdiği

A)



cevap hatalıdır?

B)





A) Ekrem

B) Canan

C)





C) Eren

D) Yeliz

D)





4.

Şekildeki kaza yapıp denize düşen aracın derinliği, gemide bulunan sonar

2. Mustafa, çakan şimşeğin sesini 3 saniye sonra duyuyor.

Buna göre şimşek Mustafa’dan kaç metre uzakta çakmıştır? (Sesin havadaki yayılma hızı 340 m/s dir.)

14

cihazı yardımıyla tespit edilecektir.

Sonar cihazından gönderilen ses dalgaları arabaya çarpıp yansıyarak

6. Aşağıdakilerden hangisi ses yalıtımında kullanılamaz?

2 saniye sonra gemiye ulaştığına

A) Strofor

göre araba ile su yüzeyi arasındaki

B) Cam yünü

mesafe kaç metredir? (Sesin su için-

C) Demir levha D) Aralarındaki hava boşaltılmış çift

A) 1020

B) 1000

deki hızı 1460 m/s’dir.)

C) 960

D) 680

A) 1460

B) 2920

C) 4380

D) 5840


cam

k i l n i k t E Aşağıdaki soruların cevaplarını karşılarına yazınız.

1. Ses nasıl oluşur? 2. Sesin katı, sıvı ve gaz ortamlarında yayılma hızlarını sıralayınız.

3. Sesin bir yüzeye çarpıp emilmesine ne denir? 4. Sesin bir yüzeye çarpıp kaynağına dönmesine ne denir?

5. Sesi maddeyle karşılaşmasında hangi durumlar oluşabilir?

6. Sesin yayılması için gereken ortamların genel adı nedir? 7.

Ses hangi ortamda yayılmaz?

8.

Ses ile ilgilenen bilim dalının adı nedir?

9.

Ses nasıl yayılır?

10. Akustik düzenleme hangi yapılarda gereklidir?

11. Ses yalıtım malzemelerine 3 tane örnek veriniz. 12. Bir yüzeye gönderilen ışığın normalle yaptığı açının adı nedir? 13. Pürüzlü yüzeylerde hangi tür yansıma gerçekleşir?

14. Yansıma açısı ve gelme açısı arasındaki ilişki nedir?


15

k i l n i k t E 1. Aşağıda istenen niceliklerin değerlerini bulunuz. a.

b.

c.

42°

30° Ayna

Ayna

Ayna

Gelme açısı :

Gelme açısı :

Gelme açısı :

Yansıma açısı :

Yansıma açısı :

Yansıma açısı :

2. Aşağıdakilerden ses yalıtım malzemesi olarak kullanılabileceklerin kutusuna “” işareti koyunuz. b.

a.

Cam yünü

c.

Çift cam

Alüminyum folyo

3. Oklarla belirtilen yerlerin isimlerini ilgili kutucuğa yazınız. .............................

.............................

.............................

................................. .............................

.............................

4. Aşağıdaki mekanlardan hangilerinde akustik düzenlemeler yapılmalıdır. Altlarındaki kutucuklara  işareti koyarak belirtiniz. a.

16


b.

c.

.

6 da 6

Test 21

BİTKİ VE HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME / Eşeysiz Üreme

3. Deniz yıldızının kopan kolundan

21

5. Verilen görsellerde bazı canlılar göste-

yeni bireylerin oluşması hakkında

rilmiştir.

aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış olur? A) Yeni birey eşeysiz ürer. B) Yeni birey tıpatıp anaya benzer.

1. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi

C) Hayvanlara özgü bir üremedir.

eşeysiz üreme için yanlıştır?

Gül

Çilek

Patates

Mercan

D) Yeni bireyler yumurta ile ürer.

A) Tek bir atadan olan çoğalma şeklidir. B) Eşey hücreleri ile olur. C) Canlılar tıpatıp aynıdır.

D) Çeşitlilik sağlanmaz.

Yukarıda verilen canlılardan kaç tanesi vejetatif ürer?

2. Aşağıda verilen üreme çeşitlerin-

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

6. Aşağıdaki şemada bazı canlılar ile

4.

den hangisi eşeysiz üremeye örnek

bunların üreme şekilleri verilmiştir.

verilemez?

Deniz anası

A) Bölünme

Öglena

B) Vejetatif

Bira mayası

C) Tomurcuklanma D) Polen ile

Planarya canlısı bölününce yeni canlılar oluşur.

Buna göre,

I. Yeni canlılar aynı özelliktedir.

II. Eşeysiz üreme olmuştur.

III. Bölünerek üreme olmuştur.

açıklamalarından hangileri doğru-

Bölünme Tomurcuklanma Vejetatif

Yerelması

Bu canlılar ile üreme biçimleri eşleştirildiğinde hangi şekil oluşur? A)

B)

C)

D)

dur? A) Yalnız I

B) II ve III

C) I ve II

D) I, II ve III


3

6 da 6

Test 21


3.

21

I. Ata canlı ile aynı kalıtsal özelliklere

5.

II. İki ata canlıdan oluşur.

III. Yalnızca bölünme ile gerçekleşir.

Yukarıda

verilenlerden

D

Bira mayası tomurcuklanarak ürer. D

Y

Deniz yıldızı bölünerek ürer.

D

B) 1 ve 2

C) 1 ve 3

D) 2 ve 3

D

D 2

D 2

Y

3

4

Yukarıdaki şemada doğru ise (D), yanlış ise (Y) şeklinde karar vererek ilerlendiğinde hangi çıkışa ulaşılır?

Y

3

Üreme tüm canlılar için ortak özelliktir.

Y

1

Toprak solucanı yenilenmeyle ürer.

Y

1

A) Yalnız 1

Y

Bitkiler eşeyli ve eşeysiz ürerler.

hangileri

eşeysiz üremeye aittir?

1.

Eşeysiz üreme 4 farklı biçimde olur.

sahiptir.

A)

1

B)

2

C)

3

D)

4

4

Yukarıdaki bilgi kutularında Doğru

(D) ve Yanlış (Y) olarak ilerlendiğinde hangi çıkışa ulaşılır? A)

C)

B)

1

D)

3

2

4

6. Bir su canlısı Hidra’nın bölünme şekli şöyledir;

2. Kağan ve Cihan tomurcuklanma konu-

4.

Toprağa dikilen soğandan yeni soğan oluşur.

sunu anlatmak istiyorlar.

Bunun için aşağıda verilen canlılar-

Elma çekirdeğinden elma ağacı büyür.

dan hangileri kullanılabilir? Deniz anası 1 Maya mantarı 3

Hidra Planarya





Gül ağacı dalından gül ağacı büyür.

4

B) 1 ve 3

C) 2 ve 4

D) 1, 2 ve 3

olur? 

I. Hidra neslin devamını sağlamış olur.

Yukarıda verilenlerden hangileri ve-

II. Tomurcuklanma ile olmuştur.

jetatif üremeye örnek olabilir?

III. Sperm ve yumurta ile olmuştur.

A)  ve  B)  ve 

IV. Yeni canlı hidraya tamamen ben-

C)  ve  D) ,  ve 

4

Şekildeki olayla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlış

2

A) 1 ve 2


zemez. A) I ve II

B) III ve IV

C) I ve IV

D) I, III ve IV

6 da 6

Test 21


3. Öğrenciler üreme çeşitleri ile bunları

21

1.

I. Omurgasız hayvanlarda görülür.

II. Omurgalı hayvanlarda görülür.

III. İlkel hayvanlarda görülür.

Yukarıda verilenlerden hangileri re-

5.

I. Hidra

gerçekleştiren canlılar hakkında tartış-

II. Çilek

maktadırlar.

III. Toprak solucanı

Yukarıdaki canlıların bölünme şekil-

Deniz yıldızından bir parça kopunca yeni canlı oluşur. Bu tip üremeye denir.

Hale

leri aşağıda verilenlerden hangisine örnek olamaz? A) Tomurcuklanma

Deniz anasının vücudundan yeni canlı oluşur. Bu tip üreme şeklinde üremedir.

Emine

B) Rejenerasyon C) Bölünme D) Vejetatif

jenerasyonla üreme ile ilgili olarak

Amipin yeni bireyleri oluşturması şeklinde olan üremedir.

verilen doğru bir bilgidir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve III

Mustafa

Buna göre, yukarıda bahsedilen üreme biçimlerinde verilen ,  ve  simgelerinin yerine hangileri getirilmelidir?

2. Öğretmenleri öğrencilerinden eşeysiz



üremeye örnekler vermelerini istemiştir.





A) Rejeneras- Rejenerasyon yon

Belli bir büyüklüğe ulaşan amip bölünür.

Tomurcuklanma

Rejenerasyon

C) Tomurcuklanma

Tomurcuklanma

Bölünme

D) Rejenerasyon

Tomurcuklanma

Bölünme

B)

Ali Kertenkele kopan kuyruğunu onarabilir.

Vejetatif

Tomurcuklanma

Ayşe Kemik iliğinde yeni kan hücreleri üretilir.

4.

6.

Üreme şeklinin adı a.

Rejenerasyonla üreme

1. Canlı vücudunda çıkıntı oluşur.

b.

Bölünerek üreme

2. Büyük canlı ikiye ayrılır.

c.

Tomurcukla üreme

3. Kopan parçalardan yeni canlılar oluşur.

Fatma

1

2

Yukarıda verilen üreme şekilleri ile

Toprak solucanından yeni solucan oluşabilir.

özellikleri 3

Yukarıda öğrenciler tarafından verilen örneklerden hangileri eşeysiz üreme ile ilgilidir? A) Ali ve Ayşe B) Fatma ve Ahmet

eşleştirildiğinde

hangi

seçenekteki gibi olur?

Ahmet

Üreme şeklinin özelliği

Yukarıdaki

canlılardan

hangisin-

de meydana gelecek rejenerasyon hem üreme hem de yenilenmeye örnek olabilir?

C) Ali, Fatma ve Ahmet

A) Yalnız 1

B) Yalnız 3

D) Ali, Ayşe ve Ahmet

C) 2 ve 3

D) 1 ve 3

A) a 3

B) a 2

b 2

b3

c 1

c 1

C) a 3

D) a 1

b 1

b2

c 2

c 3


5

6 da 6

Test 22

BİTKİ VE HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME / Bitkilerde Eşeyli Üreme

 Embriyo

5.

3 Polen tüpü



22

a

Tozlaşma 

3.

1. Çiçekli bir bitkinin üremesi sırasın-



Meyve

b

Yukarıda çiçekli bitkilerdeki yaşam döngüsünün basamakları çizilmiştir.

2 Tohum taslağı

a ve b ile ifade edilen basamaklara hangileri yazılabilir?

da aşağıda verilen olayların hangisi diğerlerinden daha sonra gerçekleşir?

a

b

A)

Sperm

Tohum

B)

Döllenme

Yumurta

A) Polenlerin oluşması

C)

Yumurta

Döllenme

B) Tohumun oluşması

D)

Döllenme

Tohum

4 Yumurtalık

Çiçekteki kısımlar yukarıda gösterilmiştir.

C) Döllenmenin oluşması

1 Tepecik

İşaretlenen kısımların görevleri ile ilgili olarak hangisi yanlıştır?

D) Tozlaşma olayı

A) 1  Tozlaşmada rol oynar. B) 2  Polenlerin oluşumunu sağlar. C) 3  Döllenme için gereklidir. D) 4  Meyvenin oluşumunu sağlar.

4. Eşeyli üreme sürecinde neler olduğu

I

2.

II

hakkında öğrenciler fikirlerini paylaşıyorlar.

Polen üretilir.

III

Ahmet

IV

Polenler ve yumurta ile döllenme olur.

Yukarıda verilen çiçekli bitkide nuMurat

maralandırılan kısımlardan hangi-

6. Bitkilerde çimlenme ve büyüme

sinde döllenme olayı gerçekleşir? A) I

B) II

C) III

D) IV

Gelişme olur. Ayşe

Öğrencilerden hangilerinin verdiği bilgiler doğrudur? A) Ahmet B) Ahmet ve Murat C) Murat ve Ayşe D) Ahmet, Murat ve Ayşe

6


olaylarında;

I. su

II. oksijen

III. ışık

IV. ısı

faktörlerinden hangileri her iki olayda da etkilidir? A) I, II ve IV

B) I, II ve III

C) II ve III

D) I, II, III ve IV

6 da 6

Test 22


3. Çiçekli bir bitkinin hayat döngüsü

22

5. Bitkilerde bulunabilecek yapılar göste-

aşağıdakilerden hangisinde doğru

rilmiştir.

şekilde sıralanmıştır? A) Tohum  Döllenme  Tozlaşma  Çimlenme  Genç bitki B) Genç bitki  Tozlaşma  Çimlenme  Döllenme  Tohum

1. Polenler, dişi organın tepeciğine yapıulaşır.

Yukarıdaki cümlenin doğru tamam-

lanması için aşağıdakilerden hangi-

Belirtilen yapıların hangileri büyüme hangileri üreme aşaması ile ilgi-

leri yazılmalıdır?

lidir?

I

II

polen tüpüne

zigot

Büyüme

Üreme

A)

A)





B)

yumurtaya

polen

B)





C)

yumurtalığa

zigot

C)





D)

tohuma

yumurta

D)





2. Bazı bitkilerin isimleri aşağıda veril-

4. İki öğrenci bitkilerle ilgili proje hazırlı-

miştir.

I. Akçaağaç

II. Pıtrak

III. Böğürtlen

IV. Karahindiba

D) Tohum  Çimlenme  Genç bitki  Tozlaşma  Döllenme

Sperm ve yumurtalar kaynaşarak döllenirler ve ...II... oluşur.

C) Döllenme  Tozlaşma  Çimlenme  Tohum  Genç bitki

şır. Polendeki hücreler bir kanalla ...I...

6.

yorlar. Tohumların çimlenmesi hakkındaki projelerinde farklı koşullardaki tohumlardaki farklılıkları not ediyorlar. Öğrencilerin notlarına göre, tohumlar nemli toprakta çimleniyorken kuru toprakta çimlenmiyor. Kapalı kapta çimlenmezken karanlık ortamda çimleniyor.

Bu bitkilerden hangilerinin tohumları rüzgarla yayılır? A) I ve IV

B) III ve IV

C) I ve III

D) I ve II

Buna göre, öğrencilerin projesi hangi soruya cevap veremez? A) Çimlenme için su gerekli mi?

Tohumlar çimlenirken havadaki oksijeni kullanır ve karbondioksit verirler.

Buna göre öğrenciler,

I. Bitkiler solunum yapar.

II. Bitkilerde tohumlar çimlenirken solunumla karbondioksit üretebilir.

III. Oksijen olmadan çimlenme olmaz.

verilen hangi sonuçlara ulaşabilirler? A) I, II ve III

B) II ve III

C) Yalnız III

D) I ve II

B) Havasız ortamda çimlenme olur mu? C) Işıksız ortamda çimlenme olur mu? D) Topraktaki mineraller çimlenmeyi etkiler mi?


7

6 da 6

Test 22


5. Aynı bitkiden tohumlar alınarak çim-

3.

22

lendirilmiş ve aşağıdaki görüntü gözlenmiştir.

1

5

1. Tozlaşma ve döllenme aşamaları ile birlikte bitkilerde üreme aşağıdaki gibi

2

gösterilmiştir.

4 m

u Toh me

llen

Dö

a

m laş

Toz

Buna göre, çiçekli bitkilerin üreme-

si ile ilgili aşağıdakilerden hangisi

sebep olmuş olabilir?

Y = Çimlenme

I. Işık miktarı

Z = Polenin yumurtayı döllemesi

II. Sıcaklık farkı

olayları aşağıdaki seçeneklerin han-

III. Su miktarı

gisinde doğru aşama ile eşleştiril-

IV. Havalandırma

Y

Z

A)

3

4

2

B) Bütün meyvelerde eşit sayıda tohum oluşur.

B)

1

3

4

C) Tohumun içinde embriyo vardır.

C)

D) Polendeki eşey hücresi yumurtalıktaki ile birleşir.

3

5

2

D)

1

4

2

4. Bazı bitkilerin birden fazla tohum oluşturmasının nedeni,

mun hem çimlenme hem de büyüme aşamasının oldukça hızlı olduğunu

I. Türün devamlılığını sağlama

gözlemlemiştir.

II. Üreme - döllenme olasılığını artırma

Buna göre,

I. Kloroplast

II. Mitokondri

III. Ribozom

Organellerinden hangilerinin büyü-

IV. Lizozom

1 ve 2 nolu bitkilerde oluşan bu farklılığa aşağıdakilerden hangileri

X

A) Bitki önce çiçek açar sonra üreme hücreleri üretilir.

2. Bir araştırmacı yaptığı deneyde tohu-

8

miştir?

yanlıştır?

Yukarıda bitkiye ait yaşam döngüsü

X = Tohumların oluşumu

M

2

numaralandırılmıştır. e eyv

len Po ü tüp ur ş olu

1

3

III. Sağlıklı bireyler oluşturma

durumlarından hangileriyle açıkla-

A) Yalnız I

B) I ve II

C) I, II ve III

D) I, II, III ve IV

6. Böceklerle tozlaşma yapan bitkilerde,

I. Taç yaprakların renkli, kokulu olması

II. Bal özlü şekerli sıvılar üretmesi

III. Kök, gövde ve yapraklarının dikkat çekici olması

özelliklerinden hangileri döllenme olayını sağlamak üzere etkin görev

nır?

me sırasında aktif rol aldığını söyle-

A) I ve II

B) I ve III

üstlenir?

yebilir?

C) II ve III

D) I, II ve III

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve III

D) I ve II

A) I ve II

B) I ve IV

C) II ve III

D) I, II ve III


6 da 6

Test 23

BİTKİ VE HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME / Hayvanlarda Eşeyli Üreme

3. Bazı hayvanlarda yavrular yumurta ta-

23

1. Aşağıdaki hayvanlardan hangisi doğurarak çoğalan hayvanlara örnek

5. Aşağıda verilen hayvanlardan;

rafından korunur ve yumurtadan çıkan

I. Kuşlar

yavruları ana canlı besler.

II. Böcekler

Buna göre, hangisi bu gruptaki can-

III. Balıklar

lılara örnek olabilir?

IV. Kurbağalar

A) Fare

B) Kurbağa

hangileri yumurtlayarak çoğalır?

C) Güvercin

D) Hamsi

olamaz? A) At

B) Penguen

C) Ayı

D) Tavşan

2. Yumurta ve spermin canlı vücu-

4. Balıkların üremesi ile ilgili verilen

döllenme şekli aşağıdaki canlıların

A) Çok sayıda sperm ve yumurta üretilir.

B) Yavrular ana canlıya benzer.

B) Kedi

C) Yarasa

D) Yılan

C) Yumurtalar dişinin vücudunda döllenir. D) Yavru yumurtadan çıkar.

C) II, III ve IV

D) I, II, III ve IV

lişmeleri ile ilgili olarak;

bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Kurbağa

B) I, II ve III

6. Kuşlar ve memelilerin üreme ve ge-

dunda birleşmesi şeklinde oluşan hangisinde görülmez?

A) I ve II

I. Dişi canlının yumurtayı ısıtmak için kuluçkaya oturması II. Yumurta ve zigotun ana canlıda oluşması

III. Az sayıda yavru yapılması

özelliklerinden hangileri ortaktır? A) I ve II

B) II ve III

C) I ve III

D) I, II ve III


9

6 da 6

Test 23


3.

23

2

3

4

5

6

7

5. Ayşe arkadaşları ile oynadığı oyunda bir hayvana ait özellikleri sıralamaktadır.

1. Döllenme dışarıda olur.

2. Zigot ana canlının dışında oluşur.

3. Çok sayıda hücre oluşturulur.

Şekilde gösterilen hayvanat bahçesi-

4. Yavru bakımı yoktur.

nin bir bölümünü gezecek olan öğren-

Bu bilgilere göre arkadaşlarından

1

1. Bazı hayvanlar yavrularını çevreden buldukları besinler ile beslerken, bazı-

ları vücutlarında oluşan besini kullanırlar.

Aşağıdaki hangi seçenekte bu ikisine de örnek verilmiştir?

8

ciler önce memelileri görmek ve özel-

hangisi doğru tahminde bulunmuş-

liklerini kaydetmek istiyorlar.

tur?

Buna göre, hangi numaralı bölümle-

A)

B)

ri ziyaret etmeliler?

A) Şahin - Koyun

A) 2, 3, 4, 6, 8

B) İnek - Maymun

Kurbağa

B) 1, 3, 5, 7, 8

C) Kartal - Penguen

C) 2, 3, 4, 8

D) Yılan - Balık

C)

D) 2, 3, 4

D)

Timsah

2. Hayat döngüleri sırasında başkala-

4. Hayvanlarda iç ve dış döllenme şeklin-

leri ile ilgili olarak;

Yunus

6. Aşağıdaki tabloda canlılar ile döllenme biçimleri verilmiştir.

de iki çeşit döllenme şekli görülür.

şım geçiren kurbağaların larva evre-

Yılan

I. Kurbağalar

Canlı

Döllenme şekli

Kurbağa

Dış döllenme

I. Solungaç solunumu yapar.

II. Sürüngenler

II. Kuyruk ile hareket eder.

III. Memeliler

Balık

Dış döllenme

III. Karada yaşarlar.

IV. Balıklar

İnsan

İç döllenme

IV. Su içinde yaşarlar.

Buna göre, iç döllenme ve dış döl-

Timsah

Dış döllenme

bilgilerinden hangileri doğrudur?

lenme yapan canlılar hangi seçe-

A) I ve II

B) I, II ve IV

nekte doğru sınıflandırılmıştır?

C) II ve IV

D) I, II, III ve IV

10

İç döllenme

Dış döllenme

A)

I - II

III - IV

B)

I - III

II - IV

C)

II - III

I - IV

D)

II - IV

I - III


Buna göre, tablo hazırlanırken hangi hayvan için döllenme biçimi yanlış verilmiştir? A) Kurbağa

B) Balık

C) İnsan

D) Timsah

6 da 6

Test 23


3. Öğrenciler sınıfta yavru bakımı hak-

23

5. Üç farklı hayvanın bilgileri aşağıdaki

kında konuşmaktadır.

gibi veriliyor.

Ahmet: Yavrusu az olan canlılar yavru-

Hayvanlar

larına bakarlar.

Ecem: Küçük hayvanlar yumurta ile

1 yıldaki yavru sayısı

çoğalırlar.

1. Kurbağaların yaşam döngüsünde lar-

Ali: Sadece karada yaşayan memeliler doğururlar.

va ve ergin olarak iki dönem bulunur. Her iki dönem birbirinden çok farklıdır.

li edindiği bilgiler yanlıştır?

Kurbağaların başkalaşım yaşama

II. Eşeyli üreme şeklinde olması

III. Sudaki oksijenin yetmemesi

nedenlerinden hangileri ile açıklanabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve III

D) I ve II

Tavşan

64

8

40

3 yıl

32 gün

12 yıl

8 yıl

Bu üç hayvanın bilgileri ışığında yapılan yorumlardan hangisi yanlış

C) Ahmet ve Ecem

me yetmemesi

B) Yalnız Ali

I. Yumurta döneminde besinin gelişi-

Köpek

16 gün 60 gün

Ömürleri

A) Yalnız Ahmet

nedeni;

Gebelik süresi

Buna göre hangilerinin konuyla ilgi-

Fare

olur?

D) Ahmet, Ali ve Ecem

A) Farenin ömrü boyunca daha çok yavrusu olur. B) Hayvanın vücudu büyüdükçe gebelik süresi uzar. C) Tavşanların yavrusu iri vücutludur. D) Ömrü uzun olanın gebelik süresi uzundur.

4. Öğretmen bazı canlıların resimlerini panoya asıyor.

6. Öğretmen öğrencilerine “balıklar dış döllenme ve dış gelişim yaparlar” bilgisini veriyor. Daha sonra balıkların

2.

• Yavru, anne karnında gelişmez.

• Yumurtlayarak çoğalır.

• Yavru bakımı görülmez.

Yukarıda bir canlı sınıfına ait bazı

2 Kedi

3 Timsah

4 Kelebek

5 Penguen

6 Balina

üremesi ile ilgili 3 grafik gösteriliyor. Döllenme oranı

-I-

Yukarıda görselleri verilen hayvan-

Döllenme oranı

Üreme hücresi sayısı

Üreme hücreleri arası mesafe -II-

Döllenme oranı

ları başkalaşım geçirenler, doğurarak çoğalanlar ve yavru bakımı görülenler olarak gruplamak istersek hangi

seçenekteki

gruplandırma

doğru yapılmıştır?

özellikler verilmiştir.

1 Kurbağa

Başkalaşım Doğurarak geçirenler çoğalanlar

Buna göre aşağıda verilen canlılar-

Yavru bakımı görülenler

dan hangisi bu özelliklere sahip-

A)

1-4

2-6

2-5-6

tir?

B)

1-3-4

2-6

2-5-6

Üreme hücrelerini bırakma zaman aralığı -III-

Buna göre doğru grafiklerin olduğu seçenek aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tavuk

B) Yarasa

C)

1-4

2-6

2-5

A) Yalnız I

B) I ve III

C) Kaplumbağa

D) Balina

D)

1-4

2

2-5-6

C) II ve III

D) I ve II


11

6 da 6

Test 4

BİTKİ VE HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

3.

24

Embriyo gelişimi Canlı türü

Anne karnında

Memeli



Balıklar

dakilerden hangisidir?

Dış ortamda

A) Bölünme B) Vejetatif

Kuşlar

1. Öğretmen sınıfındaki öğrencilerden

5. Yer elmasının üreme biçimi aşağı-

C) Rejenerasyon



D) Tomurcuklanma



bölünerek üreyen canlılara örnek vermelerini istemiştir. Planarya

Deniz anası

Yukarıda verilen tabloda hangisi ile ilgili bilgilerde yanlış işaretleme yapılmıştır?

Ali Bakteri

B) Kuş

C) Balık

D) Kuş ve Balık

Ahmet Kertenkele

Veli

A) Memeli

Murat

Yukarıdaki cevapları veren öğrencilerden hangilerinin örnekleri doğrudur? A) Yalnız Veli B) Ali ve Veli C) Ahmet ve Murat D) Ali, Veli ve Murat

2. Vejetatif üreme: Bitkilerin bir parça-

4. Elif doğum günü için bir evcil hayvan

sından yeni bitkinin oluşmasıdır. Tohumla üremesi imkansız olanlar bu

12

6.

I. Çiçek sapı

istiyor. Sahip olmak istediği hayvanın

II. Taç yaprak

özelliklerini ise şöyle sıralıyor;

III. Çiçek tablası

yolla üretilirler. ...... ve ...... bu şekilde

I. Doğurarak çoğalsın

IV. Yapraklar

üreyen canlılara örnektir.

II. Yavru bakımı olsun

Verilen yapılardan hangileri çiçeğin

Paragrafta bırakılan boşluklara han-

III. Başkalaşım yapmasın

kısımlarındandır?

gisi yazılamaz?

Buna göre, aşağıdaki hayvanlardan

A) I ve II

B) II, III ve IV

C) I, II ve III

D) I, II, III ve IV

A) Muz

B) Çilek

hangisi Elif’in isteğine uygun bir

C) Kavak

D) Mantar

hayvan olabilir? A) Kedi

B) Ördek

C) Kanarya

D) Balık


6 da 6

Test 24


24

3. Tohumların özellikleri ile ilgili ola-

5. Hayvanların üreme ve gelişmesiyle

rak aşağıdaki seçeneklerden hangi-

ilgili olarak araştırma yapan çocuklar

si yanlıştır?

edindikleri bilgileri paylaşıyorlar.

A) Tohumların bazıları insanlar için besin maddesidir.

1. Ecem Fen Bilimleri ödevini hazırlarken bazı canlı çeşitleri ile çoğalma çeşitlerini aşağıdaki gibi eşleştirmiştir.

I. Alabalık 

Yumurta ile

II. Penguen 

Doğurarak

III. Tavşan 

Yumurta ile

IV. Balina

Doğurarak

Buna göre, Ecem’in yaptığı eşleştir-



Üreme neslin devamı içindir.

B) Tohumlar uygun sıcaklık, hava ve su olan ortamda çimlenebilir.

Işıl

C) Tohumun içinde bitki taslağı bulunur.

Hayvanlar farklı biçimlerde üreyebilirler.

D) Tohum ışıklı ortamda daha hızlı gelişir.

Eda Hayvanlar farklı gelişim süreçleri geçirirler. Ozan Tüm hayvanlar belli bir süre yavru bakımı yaparlar.

melerden doğru olanları aşağıdaki hangi seçenekte verilmiştir?

A) I ve II

B) III ve IV

C) I ve III

D) I ve IV

Ahmet

Buna göre, hangisinin edindiği bilgi yanlıştır?

2. Aşağıda verilen deney düzeneklerinden hangisinde tohumlar çimlen-

A) Işıl

B) Ahmet

C) Ozan

D) Eda

mek için gereken şartlara sahiptir? kapak A) havasız ortam

nemli toprak tohum hava

B)

(sıcak ortam) gübre kuru toprak

tohum

(soğuk ortam)

hava

C)

nemli toprak tohum

4. Aşağıda verilen hayvanlardan han-

6. Aşağıda verilen üreme çeşitlerin-

gisi çoğalmak için dişi ve erkek üre-

den hangisi sadece bitkilerde görü-

me hücrelerini suya bırakır ve dış

lür?

döllenme gerçekleştirir?

A) Vejetatif

A) Kertenkele

B) Bölünme

B) Yunus

C) Rejenerasyon

C) Kurbağa

D) Tomurcuklanma

D) Kaplumbağa

(sıcak ortam) kapak

D)

nemli toprak

gübre tohum

(sıcak ortam)


13

6 da 6

Test 24


24

3. Ayşe, öğretmeninin verdiği ödev için

5. Aşağıdaki tablo 4 farklı hayvanın bazı

hayvanları benzer özelliklerine göre

özellikleri bulundurma durumunu gös-

gruplandırmıştır.

teriyor. Özellik Yavru

İç Yumurtbakımı gelişim lama

Hayvan türü

1. Hayvanlarda iç ve dış döllenme ile iç ve dış gelişme olarak iki çeşit döllen-

1

2

me ve iki çeşit gelişim biçimi vardır.

Buna göre, aşağıda verilen hayvan gruplarından hangileri verilen gruplamalarda doğru örnek teşkil eder? Dış döllenme ve dış gelişim

İç döllenme dış gelişim

A)

Balıklar

Sürüngenler

B)

Sürüngenler

Kuşlar

C)

Kuşlar

Sürüngenler

D)

Kurbağalar

Balıklar

2. Kelebeğin gelişimi sırasında geçirdiği değişime başkalaşım denir.

3

N K

Yılan Timsah

A)

1

–

+

–

M

+

–

–

N

Buna göre K, L, M ve N bölümlerine

M

N

A)

+

–

+

–

Gruplandırma türü

B)

–

+

–

+

Dış döllenme yapanlar

C)

–

–

+

+

D)

+

+

–

+

2

Başkalaşım yapanlar

C)

3

Yavru bakımı yapanlar

D)

4

Memeliler

6.

Tavşanlar memeliler grubuna girerler.

4. Aşağıdakilerden hangisi memelileri

D

kuşlardan ayıran bir özellik olamaz?

Y

Tavşanlarda yavru gelişimi ana canlının vücudunda olur.

B) Vücutlarının kıllı olması D) Döllenme olayının dişinin vücudunda gerçekleşmesi

D

hangi resim 2. sırada olur?

L

L

B)

Resimler doğru şekilde sıralanırsa

–

K

hangi seçenekte yanlış verilmiştir? Grup no

K

çenekteki gibi olmalıdır?

Güvercin

Ayşe’nin yaptığı gruplandırma türü

C) Doğurarak çoğalmaları

M

+

gelmesi gereken işaretler hangi se-

4

A) Yavrularını sütle beslemeleri

L

İnek

Y

Tavşanlar doğurarak çoğalır.

D

Yukarıdaki tavşan ile ilgili özellikleri (D) ya da (Y) olarak karar vererek

A) K

B) L

oklar yönünde ilerlenirse hangi çıkı-

C) M

D) N

şa ulaşırız? A)  B)  C)  D) 

14

Y


k i l n i k t E 1. Verilen kavram haritasında boşlukları tamamlayınız. Eşeyli üreme Eşeylerden biri

Eşeylerden biri Erkek

................

oluşturur

oluşturur

................

Yumurta Birleşerek oluşturur

................ gelişerek oluşturur ................ gelişerek oluşturur Yeni birey

2. Verilen cümlelerdeki boşlukları tamamlayınız. a. Balıklar ................ yaşarlar, kurbağalar hem ................ hem ................ yaşarlar. b. Memeliler yavrularını ................ beslerler. c. Kuş ve memelilerde yavru bakımı ................ d. Sürüngenlerde ................ döllenme olur. e. Sürüngenlerde ................gelişim olur. f.

Kurbağalarda ................ döllenme olur.

g. Kurbağalarda ................ gelişim olur. h. Memelilerde ................ döllenme ................ gelişim olur. ı. Bitkilerde hayatsal döngü tozlaşma ile başlar ................ ile devam eder. i. Polenlerde bulunan eşey hücresinin adı ................dir. j. Bir canlının farklılaşarak gelişme evreleri geçirmesine ................ denir. k. Kurbağaların başkalaşım geçirmesinin nedeni yumurtadaki besinin miktarının ................ olmasıdır.


15

k i l n i k t E 3. Verilen kavram haritasında boşlukları tamamlayalım.

polen

+

...........

tozlaşma

..........

...............

oluşturur

................

genç bitki

4. Verilen cümleleri (D - Y) şeklinde işaretleyiniz.

16

a.



Hayvanların doğumdaki yavru sayısını çevre koşulları belirler.

b.



İnek, at, koyun, yunus ve balina gibi hayvanlar memelidir.

c.



Kuşlar yumurta ile çoğalır.

d.



Kuşlarda yavru bakımı vardır.

e.



Balıklarda döllenme ana canlının vücudunda olur.

f.



Tohumun çimlenmesi için güneş ışığı şarttır.

g.



Tozlaşma olayı için güzel kokuları çanak yapraklar sağlar.

h.



Polenlerdeki hücreler sperm hücreleridir.

ı.



Kurbağa, balina ve ördekte başkalaşım görülür.

i.



Timsahlarda yavru bakımı görülür.


Zigot

..........

meyve

.

6 da 6

Test 25

MADDE VE ISI

25

l

3.

ll

Buzdolabı

5.

))

))

))

))

))

))

))

))

Şekildeki modelde maddeyi oluşturan taneciklerin hareketliliği gösterilmiştir.

1. Aşağıda verilen maddelerden han-

lll

gisi ısıyı diğerlerine göre daha az

lV

diğinde taneciklerinin hareketliliği-

iletir?

ni aşağıdaki tanecik modellerinden

)))

)))

))) ) ) ) )))

)))

))

))

))

))

))

))

))

))

Şekildeki kap mutfaktaki farklı yerlere

Buna göre, farklı ortamlara koyulan kabın tanecikleri kaç numaralı yer-

)

)))

D)

)

)

))

)))

))

))

))

Yukarıda verilen durumların hangilerinde maddeyi oluşturan taneciklerin hızının arttığı söylenebilir?

 B)  C)  ve  D)  ve 

A)

1

2

3

70°C 40°C

60°C 80°C

90°C 50°C

Isının akış yönü



) ) ))

))) )

))

 Soğuk bir günde balkona çıkarılan tencere  Güneş alan bir yere bırakılan madeni para  Ocakta ısıtılan çorba

4.

)

(((( ) ) ) )

))))

2.

)

)

D) lV

))

C) lll

)

) )

B) ll

)

)

A) l

)

)

)

C)

de en yavaş hareket eder?

6.

))))

B)

konularak belirli bir süre bekleniyor.

)))

))))

D)

)))

(((

C)

(((

A)

(((

hangisi gösterir?

B)

)))

A)

Yukarıdaki madde dışarıya ısı ver-

Maddelerin tutmasıdır.

ışınları

Birbirine temas eden numaralandıÖmrüm

rılmış madde çiftlerinden hangilerinde ısının akış yönü doğru göste-

ruya verdiği yanıt şekildeki gibidir.

rilmiştir? A) Yalnız 1

Ömrüm’ün, öğretmeninin sorduğu so-

B) Yalnız 2

C) 1 ve 3 D) 2 ve 3

Ömrüm soruyu doğru yanıtladığına göre, öğretmenin sorusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Soğurma nedir? B) Sera etkisi nedir? C) Yansıma nedir? D) Konveksiyon nedir?


3

6 da 6

Test 25

MADDE VE ISI

3.

25

Şekil 1

Şekil 2

((

) )

(

(

((

)

5.

Şekildeki demir bilyelerden K ve L bilyeleri eşit sıcaklıkta, M bilyesinin sıcaklığı ise K ve L bilyelerinin sıcaklığından fazladır.

D

1

Atmosfer Güneş ışınlarının tamamını yeryüzüne ulaştırır.

2

Maddelerin ışınları tutmasına soğurma denir.

3

Işınları yansıtan parlak ve yansıtıcı yüzeyler, ışınları fazla soğurmadığı için fazla ısınmaz.

Buna göre, bu bilyeler ile ilgili aşağıdaki öğrencilerin yaptığı yorum-

))

))

))

M

lardan hangileri doğrudur?

)

)

))

))

)

))

(

))

)

))

)

((

(

L

((

1.

K

Her üç bilyeyi oluşturan tanecikler de hareketlidir.

Bir maddeyi oluşturan taneciklerin ilk durumdaki hareketliliği Şekil 1 deki gibidir. Madde A ortamına bırakıldıktan sonra maddeyi oluşturan taneciklerin hareketliliği Şekil 2 deki gibi olmuştur. Buna göre, l. Madde ısı almıştır. ll. Maddenin bırakıldığı A ortamı buzdolabı olabilir. lll. Maddenin tanecikleri arasındaki mesafe artmıştır. ifadelerinden hangileri yanlıştır?

Aysel

Tabloda verilen bilgiler doğru ise “D” yanlış ise “Y” sütununun altının “” ile işaretlenmesi isteniyor.

Buna göre, şekildeki tablonun doğru işaretlenmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?

K ve L tanecikleri birbirine temas ettiğinde ısı alışverişi olur.

A)

Erbay

A) Yalnız l

B) Yalnız ll

A) Yalnız Aysel

C) l ve lll

D) ll ve lll

B) Aysel ve Erbay C) Erbay ve Fidan D) Aysel, Erbay ve Fidan

2.

B) D

M bilyesinin taneciklerinin hızı K ve L bilyelerinin taneciklerinin hızından daha azdır.

Fidan

6.

Y

1

1

2

2

3

3

C)

D) D

4. Bir tava üreticisinin elinde ısı iletken-

Y

Y

1

1

2

2

3

3

1. durum

D

Y

D

Y

2. durum

likleri arasındaki ilişki X > Y > Z olan X, Y ve Z maddeleri bulunmaktadır. K

L

M

l

Şekildeki öğrenciler farklı metalden yapılmış aynı boyda K, L ve M kaşıklarını su dolu kaba en ucundan tutarak daldırıp, yavaş yavaş suyu kaynatıyorlar. K kaşığını tutan öğrenci ilk, M kaşığını tutan öğrenci ise en son ısınan kaşıktan eli yandığı için kaşığı bırakıyor. Buna göre, K, L, M kaşıklarının ısı iletkenlikleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? A) K > L > M C) M > L > K

4

B) K > M > L D) M > K > L

Yukarıdaki şekilde bir maddenin ısı alarak yaptığı hâl değişimi tanecik modeli ile gösterilmiştir.

Buna göre;

ll

Buna göre, tava üreticisi şekildeki tavanın l ve ll numaraları ile gösterilen parçalarında hangi maddeleri kullanırsa en kullanışlı tavayı üretmiş olur?

l. Maddenin tanecikleri arasındaki mesafe azalmıştır.

ll. Maddenin tanecikleri 2. durumda daha hızlı titreşir.

lll. 1. durumda maddenin ısı iletkenliği daha fazladır.


l

ll

A)

X

Y

B)

Y

Z

C)

Z

X

A) Yalnız ll

B) l ve lll

D)

X

X

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll


6 da 6

Test 25

MADDE VE ISI

3.

25

5.

((

1.

Beherglas

Su

Pamuk parçaları İspirto ocağı

6. sınıf öğrencilerinin yaptıkları şekildeki deneyde beherglasın içindeki suya küçük pamuk parçaları atılıyor. Öğrenciler su soğukken durgun hâlde olan pamukların, beherglastaki su ispirto ocağında ısıtıldıkça hareket ettiklerini gözlemliyor. Buna göre, öğrenciler yapılan deneyle aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşır? A) Gaz maddeler ısıtıldığında buharlaşır. B) Maddeler ısındıkça, maddeyi oluşturan tanecikler daha hızlı hareket eder. C) Isı alan suyun sıcaklığı artarken pamuğun sıcaklığı sabit kalır.

Isı Isı Isı

X Z X

Selim’in verdiği cevap doğru olduğuna göre öğretmen,

l. Başlangıçta kaç numaralı taneciğin hızı daha düşüktür?

lll. 1 ve 2 numaralı tanecikler çarpıştığında hangi tanecik diğer tanecikten ısı alır? sorularından hangilerini sormuş olabilir? A) Yalnız ll

B) l ve ll

C) l ve lll

D) l, ll ve lll

4.

L

M

Mum parçası

K

M

Mum parçası

ısıtıcı lll.

ısıtıcı

Eşit boy ve kalınlıkta K, L ve M metal çubukları ikişer ikişer birleştirilip uçlarına özdeş mum parçaları koyularak şekildeki düzenekler oluşturuluyor. Düzenekler

Mumun erime süresi

l

10 s.

ll

15 s.

lll

12 s.

Özdeş ısıtıcılar çubuklara aynı anda tutuluyor ve çubukların uçlarındaki mumların erime süresi yukarıdaki çizelgeye kaydediliyor.

Buna göre, K, L ve M metal çubuklarının ısı iletkenlikleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? A) K > L > M

B) M > L > K

C) L > M > K

D) K > M > L

Isıtıcı L

6.

Isıtıcı

Tavanın sapının elimizi yakmaması için ...3... gibi ...4... maddeden yapılır.

M

Y

Isıtıcı

B) II > III > I D) I > III > II

L

K

Parafin II

Buna göre parafinlerin eriyip düşme süreleri arasındaki ilişki nasıldır? A) I > II > III C) III > I > II

ll. 1 ve 2 numaralı tanecikler çarpışırsa hangi taneciğin hızında azalma olur?

Isıtıcı

Şekildeki gibi birbirine perçinlenmiş eşit boyutlarda X, Y ve Z iletken maddelerin ısı iletkenlikleri arasındaki ilişki Z > Y > X şeklindedir. Çubuklar özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtılıyor.

ll.

2 numaralı

Selim

Mum parçası

K

ısıtıcı

)

Öğretmenin sorduğu soruyu Selim aşağıdaki gibi yanıtlamıştır.

Z

Y

2

Öğretmen tahtaya şekildeki tanecik modellerini çizmiş ve bir soru sormuştur.

Parafin I

Parafin III

)) (

D) Pamuk kendisinden daha düşük sıcaklıktaki ortama bırakıldığı için ısı kaybeder.

2.

1

l.

N

Bir girişimci şekilde verilen düzenekleri kurarak yeni üreteceği eşyada kullanmak üzere K, L, M ve N çubuklarından ısı iletkenliği en fazla olanı araştırmaktadır. Girişimci, özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtılan çubukların uçlarındaki özdeş tereyağlarının aynı anda eridiğini gözlemlediğine göre çubuklardan hangisini üreteceği eşyada kullanmalıdır? A) K B) L C) M D) N

Isının, ısı kaynağından tavadaki yemeğe kısa sürede ulaşması için tavalar ...1... gibi ...2... maddeden yapılır.

Şekilde verilen açıklamalarda numaralanmış boşluklara aşağıdaki kelimelerden hangileri yazılmalıdır? 1 A) Bakır

2

3

Yalıtkan Tahta

4 İletken

B) Alüminyum İletken Plastik

Yalıtkan

C) Tahta

İletken Bakır

Yalıtkan

D) Plastik

Yalıtkan Alüminyum İletken


5

6 da 6

Test 26

MADDE VE ISI

3.

26

5.

Madde olabilir

olabilir

Isı iletkeni

Isı yalıtkanı

örnektir

örnektir

Isı hangi yollarla yayılır?



lere aşağıdakilerden hangileri ya-

Şekildeki kap arasına demir çubuk koısı aktarımı gerçekleştirilmiştir.

Buna göre, demir çubuk çıkarılıp, iki kap arasına aşağıdaki madde-



cevaplamalarını istemiştir.

Soğuk su

yularak sıcak su ile soğuk su arasında

zılmalıdır?

Mehmet Öğretmen Fen Bilimleri dersinde öğrencilere yukarıdaki soruyu

Yukarıdaki kavram haritasında

ve  sembolleri ile gösterilen yer-

Öğretmen

Sıcak su



 1.

Demir çubuk

lerden hangisi koyulursa eşit za-



A)

Demir

Alüminyum

man aralığında sıcak su ile soğuk su arasında ısı aktarımı en az olur?

B)

Buna göre aşağıdaki öğrencilerden

Plastik

Tahta

C)

Bakır

Yün

hangisinin verdiği cevap yanlıştır?

D)

Yün

Seramik

A) Bakır tel B) Cam çubuk

A)

C) Altın zincir İletim

l

ll

Kağıt bardak

Metal bardak

lll

lV

Köpük bardak

Cam bardak

4.

D) Alüminyum çubuk

Efe

B) Konveksiyon Merve

C) Işıma Gül

D) Yanma

Olcay

2.

l

ll

lll

6.

Okul kantininde çalışan Ali, kantinde

K

L

M

N

kullanılmak üzere yukarıdaki bardak çeşitlerinden birini seçip satın alacaktır.

tın aldığında ellerinin yanmamasını

Yukarıda tanecik modelleri verilen

hem de bardaktaki içeceklerin sıcak-

maddelerin ısıyı en fazla iletenden en az iletene doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

6

A) l, ll, lll

B) ll, lll, l

C) lll, ll, l

D) l, lll, ll

Ali hem öğrencilerin sıcak içecek sa-

lığını korumasını istemektedir.

Buna göre, Ali numaralanmış bar-

Isıya bağlı titreşim çizgileri yukarıda verilen taneciklerin sıcaklıkları arasındaki ilişki aşağıdakilerin han-

daklardan hangisini kesinlikle al-

gisinde doğru olarak verilmiştir?

mamalıdır?

A) K > L > M > N

B) N > L > K = M

C) N > K > L > M

D) N > L > K > M

A) l


B) ll

C) lll

D) lV

6 da 6

Test 26

MADDE VE ISI

3. Bir grup öğrenci arkadaşlarına Dün-

26

5.

Binalarda ısı yalıtımı

ya’nın Güneş’in ışınları ile ısınması

...?... uygulanabilir.

hakkında bilgi veriyor: Dünya gündüzleri Güneş’ten ışık yoluyla gelen ışınlar sayesinde ısınır.

1.

Emir

Hızlı hareket eden taneciklerle

Güneş ışınlarının tamamı yeryüzüne ulaşmaz.

yavaş hareket eden taneciklerin çarpışmaları sırasında ...... alış-

... hareket eden taneyavaşlarken, ... ... hare-

sonra ...

ket eden tanecikler hızlanır.

Yukarıdaki paragrafta sembollerle gösterilen boşluklara aşağıdaki kelimelerden hangileri yazılmalıdır?





Geceleri yeryüzü, Güneş’ten ısı almayıp sadece ısı yaydığı için gündüzlere göre daha soğuk olur.

rusuna şekildeki gibi cevap vermiştir.

Çiğdem Hanım’ın cevabındaki “?” ile gösterilen boşluğa;

l. Dış cephe duvarlarında

ll. Tesisat borularında

Buna göre, hangi öğrencilerin ver-

lll. Çatı ve döşemelerde

diği bilgiler doğrudur?

ifadelerinden hangileri yazılabilir?

Mustafa

A) Yalnız Emir



Yalıtım şirketi sahibi Çiğdem Hanım “Nerelerde ısı yalıtımı yapılabilir? so-

Nahide

verişi gerçekleşir. Çarpışmadan cikler

B) Nahide ve Emir

A)

ısı

yavaş

hızlı

C) Nahide ve Mustafa

B)

sıcaklık

hızlı

yavaş

ısı

hızlı

yavaş

D) Emir, Nahide ve Mustafa

C) D)

sıcaklık

yavaş

hızlı

A) Yalnız lll

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll

6. Fen Bilimleri öğretmeni öğrencilerinden ısı yalıtımı ile ilgili slogan yazmalarını istemiştir.

2. Şekilde verilen se-

4.

yahat balonunun uçmasını sağlayan etken aşağıdakilerden hangisidir? A) Balonun içindeki hava soğutulduğunda havayı oluşturan taneciklerin daha yavaş hareket etmesi B) Balonun içindeki sıcak hava, balonun dışındaki soğuk havaya göre daha az yoğun olduğu için balonun havaya yükselmesi C) Balonun içindeki havanın ısıtılması ile tanecikleri arasındaki boşlukların azalması D) Balonun içindeki hava soğutulduğunda taneciklerinin daha az yer kaplaması sonucu balonun havaya yükselmesi

Buna göre, aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yazdığı slogan hatalıdır? A)

Şekilde verilen ayna cepheli binala-

Ege

rın yapılma amacı ile ilgili;

Binana yalıtım yaptır, enerji tasarrufunu artır!

B)

Yalıtım yaptır doğal kaynakları koru!

l. Yansıtıcı yüzeyler ışınları iyi soğurduğu için daha kolay ısınma amaçlanır.

Gül

C)

ll. Parlak yüzeyler ışığı yansıttığı için

Evinin daha fazla yakıtla ısınmasını istiyorsan binana ısı yalıtımı yaptır!

yalıtım amaçlı kullanılır.

lll. Yansıtıcı yüzeyler ışınları tuttuğu

için ısı yalıtımı sağlar. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız l

B) Yalnız ll

C) l ve lll

D) ll ve lll

Derya

D)

Kışın üşüme, yazın terleme, yalıtım yaptır hiç düşünme! Güven


7

6 da 6

Test 26

MADDE VE ISI

3. Isıl enerji aktarımı için aşağıdaki ifa-

26

5.

delerin hangisi yanlıştır? A) Boşlukta ışıma yöntemi ile ısı aktarımı olmaz. B) Katı maddelerde ısı iletimi hızı maddenin türüne göre değişir.

1.

C) Isınan hava taneciklerinin yer değiştirerek ısının ortama yayılmasına konveksiyon denir.

D) Konveksiyon yöntemi sıvı ve gaz hâldeki maddelerde gerçekleşir.

Şekildeki özdeş konserve kutularına

buz I

su II

su buharı III

Şekildeki kaplarda aynı maddenin katı, sıvı ve gaz hâlleri verilmiştir.

Buna göre ısının madde içindeki iletim yolu ile yayılma hızının büyüklüğü yukarıda verilen maddenin

üç özdeş bardak yerleştirilip araları X,

hâllerinde büyükten küçüğe nasıl

Y ve Z malzemeleri ile dolduruluyor.

sıralanır?

Bardakların içine 70°C’de eşit miktar

A) I > II > III

B) III > II > I

su koyuluyor. Belli bir süre geçtikten

C) I > III > II

D) II > I > III

sonra aynı anda suların sıcaklıkları termometre ile ölçülüyor ve ölçüm sonuçları aşağıdaki çizelgeye kaydediliyor.

1. Bardaktaki su → 55°C 2. Bardaktaki su → 45°C 3. Bardaktaki su → ?

Yalıtkanlığı en yüksek malzeme X malzemesi olduğuna göre 3. bardakta bulunan suyun sıcaklığı aşağıdakilerden hangisi olamaz?

2.

A) 30°C

B) 40°C

C) 50°C

D) 60°C

1

2

3

4

Vakum

yalıtkan

yalıtım

iletken

– Hava ........... bir maddedir.

Kızılötesi ısıtıcı

I

II

Kesit alanları ve boyları verilmiş

Haberleşme uyduları

Kıyafetlerin ütülenmesi

farklı maddeden yapılmış X, Y ve Z

III

IV

X

S

Y

S

Z

S

maddelerinin ısı aktarım hızlarının

Bulutlarda yazan kelimeler ile yuka-

büyüklükleri arasındaki ilişki aşağı-

rıdaki cümlelerde bulunan boşluk-

dakilerden hangisi gibi olamaz?

lar doğru şekilde tamamlandığında

A) X > Y > Z

B) Y > X > Z

C) X = Y = Z

D) X > Z > Y

kaç numaralı bulut boşta kalır? A) 1

8

Mikrodalga fırın

– Çift cam ve termoslarda ısı yalıtımı için .......... kullanılır. – Isı akışını yavaşlatmak için ............ malzemeleri kullanılır.

6.

4.

B) 2

C) 3

D) 4


Yukarıda verilenlerden hangileri ısıyı ışıma yoluyla iletir? A) I ve II

B) II ve IV

C) I, II ve III

D) I, III ve IV

6 da 6

Test 27

MADDE VE ISI / Yakıtlar

5. Yenilenebilir eneri kaynaklarından

3.

27

biri olan hidroelektrik enerjisinin ham maddesi aşağıdakilerden hangisidir?

1. Aşağıdaki yakıtlardan hangisi fosil yakıt değildir?

2.

B) Petrol

minde en çok kullanılan yakıt türü

C) Doğal gaz

D) Odun

hangisidir?

C) Doğal gaz

D) Su



Petrol

D) Gaz yağı

Yukarıdaki enerji üretim merkezle-

grubundadır?

riski büyüktür? D) d

C) Mazot

Jeotermal Enerji

rinden hangisinin enerji üretimi ve

C) c

B) Kömür



Nükleer Santral

A) Benzin Termik Santral

hangisi yenilenebilir enerji kaynağı

B) b

D) Petrol

6. Aşağıdakilerden hangisi sıvı yakıt-



Hidro Elektrik Santrali

d.

Yukarıdaki enerji kaynaklarından

A) a

C) Su

lar arasında yer almaz?

Nükleer Enerji

B) Petrol

Hidroelektrik Santralı

Kömür c.

A) Benzin

4. 

b.

B) Rüzgâr

Termik santrallerde elektrik üreti-

A) Kömür

a.

A) Kömür

A)  B)  C)  D) 


9

6 da 6

Test 27


3.

27

I

5.

II

• Boya

• Mazot

• Naftalin

• Teflon

• Plastik

• Kağıt

II. Asit yağmurlarının oluşması

III. Atmosferdeki karbondioksit miktarını azaltması

Yukarıda

verilenlerden

hangileri

fosil yakıtların ısınma amaçlı kulla-

IV

III

nıldığında çevreye verdiği zararlar arasında yer alır?

Güneş Paneli

Petrol

Yukarıda bazı maddeler verilmiştir.

Bu maddelerden kaç tanesi petrol-

hangisi dışarı salınan karbondiok-

den elde edilir?

sit gazı miktarı bakımından çevre-

B) 4

C) 5

A) Yalnız l

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l ve lll

Yukarıdaki enerji kaynaklarından

ye en çok zarar verir?

D) 6

A) I

B) II

C) III

D) IV

2. Günümüzde fosil yakıtlar hızlı bir şe-

4. Küresel ısınma olayı aşağıdakiler-

kilde tükenmektedir. Fosil yakıt re-

den hangilerinin oluşumuna neden

zervleri azalmaktadır.

olmaz?

miktarını

Yel Değirmeni

A) 3

oksijen

azaltması

Nükleer Enerji Santrali

1.

I. Atmosferdeki

Buna göre, rezerv olarak günümüz-

I. Ormanlık alanların artması

de elimizde en az kalan fosil yakıt

II. Ozon tabakasının incelmesi

aşağıdakilerden hangisi olabilir?

III. Bazı canlı türlerinin yok olması

A) Doğal gaz

B) Petrol

A) Yalnız I

B) I ve II

C) Kömür

D) Odun

C) I ve III

D) II ve III

6.

I

II

Petrol

Kömür IV

III

Doğal gaz

Kağıt

Yukarıda verilen yakıt türlerinden hangisi fosil yakıtlar grubuna girmez? A) I

10


B) II

C) III

D) IV

6 da 6

Test 27


3. Hazal Öğretmen Fen Bilimleri dersin-

27

1. Jeotermal enerji ile ilgili;

I. Yer kürenin iç ısısından elde edilir.

II. Eski çağlardan beri kullanılabilen

de öğrencilerden biyokütle enerjisi ile


ilgili bilgi vermelerini istemiştir.

A) Güneş sonsuz bir enerji kaynağıdır.

Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği bilgi yanlıştır?

B) Fotovoltaik pillerle güneş enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülür.

A)

C) Güneş enerjisi ısınma amaçlı kullanılabilir.

Geri dönüşüme katkı sağlayan bir enerji kaynağıdır.

B)

III. Yer üstü sularından elde edilen enerjiden daha fazla enerji elde edilir.

Ali

yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II

B) II ve III

C) I ve III

D) I, II ve III

D) Güneş enerjisi Dünya’mıza konveksiyon yoluyla ulaşır.

Deniz

bir enerji kaynağıdır.

5. Güneş enerjisi ile ilgili aşağıdakiler-

C)

Bilge

D)

Birçok bitki, hayvan ve insan atıklarından modern yöntemlerle yakıt elde edilmesidir. Güneş enerjisini fotosentez yardımıyla depolayan bitkisel organizmalardır.

Petrol ve doğal gaza kıyasla daha yüksek enerji elde edilir. Hasan

2. Nükleer santrallerle ilgili;

I. Atom çekirdeğinin parçalanmasıyla elde edilir.

II. Çevreye zararı rüzgâr enerjisine göre daha azdır.

III. Diğer enerji kaynaklarına göre daha yüksek enerji elde edilir.


B) Yalnız II

C) I ve III

D) I ve II

4.

I. Fosil kömürü

6. Gaz yakıtlarıyla ilgili;

II. Kok kömürü

III. Odun kömürü

Yukarıda verilen katı yakıtlardan

I. Tutuşturulmaları ve kullanımı kolaydır.

hangileri suni katı yakıtlar arasında yer alır? A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) II ve III

II. Bütan gazı petrolden elde edilir.

III. Genellikle motorlu araçlarda kullanılır.

IV. Yakıldıklarında geriye çok miktarda kül ve su buharı bırakır.

verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) I ve III

B) I ve II

C) II ve IV

D) I, II ve IV


11

6 da 6

Test 28


28

3. Bitki ve hayvan atıklarından yarar-

5. Aşağıdakilerden hangisi ulaşım

lanılarak elde edilen enerji aşağı-

araçlarında kullanılan yakıtlar ara-

dakilerden hangisidir?

sında yer almaz?

A) Biyokütle

B) Jeotermal

A) Benzin

B) Doğal gaz

C) Hidroelektrik

D) Nükleer

C) Mazot

D) LPG

1. Her geçen gün kendi kendisini yenileyebilen ve tükenme ihtimali en az olan yakıt türlerine yenilenebilir enerji kaynakları denir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yenilenebilir enerji kaynakları grubunda yer alır? A)

B)

Petrol

C)

Odun

D)

Kömür

Rüzgâr Enerjisi

I. Kömür

lunan sıcak su ya da su buharla-

II. Petrol

rından yararlanılarak elde edilen

III. Doğal gaz

enerji türü aşağıdakilerden hangisi

Yukarıda verilen yakıt türlerinden

olabilir?

12

6.

4.

2. Yeryüzünün iç tabakalarında bu-

Canlı kalıntılarından oluşan yakıta ne ad verilir?

Yukarıda Ahmet Öğretmen’in Fen Bi-

hangileri fosil yakıtlar arasında yer

limleri dersinde öğrencilere yönelttiği soru verilmiştir.

A) Rüzgar

B) Güneş

alır?

C) Biyokütle

D) Jeotermal

A) Yalnız I

B) I ve II

C) II ve III

D) I, II ve III


Buna göre öğrencilerin verdiği doğru cevap aşağıdakilerden hangisidir? A) Akaryakıt

B) Kimyasal yakıt

C) Fosil yakıt

D) Sıvı yakıt

6 da 6

Test 28


3. Aşağıda verilen yenilenebilir enerji

28

5.

ve kaynaklarından hangisi yanlıştır?

Linyit

I

II

Yenilenebilir Enerji

Kaynak

Antrasit

Taş kömürü

A)

Jeotermal enerji

Yer altı suları

III

IV

gisi yakıt olarak kullanılmaz?

B)

Biyokütle enerji

Biyolojik atıklar

A) Doğal gaz

B) Gaz yağı

C)

Nehirler

C) Ham petrol

D) Benzin

Hidroelektrik enerji

D)

Hidrojen enerjisi

Rüzgarlar

1. Aşağıda verilen maddelerden han-

2.

4.

I. Hava durumu düzenli olarak takip

Odun

Kömür

I

II

Fuel-oil

Benzin

III. Kaliteli odun ve kömür seçilmeli

IV

Yukarıda

III

Turba

Yukarıda verilen fosil yakıtlardan hangileri

yakıldığında

kimyasal

edilmeli II. Soba kurulmadan önce baca temizliği yapılmalı

verilenlerden

hangileri

soba ve kombi zehirlenmelerine karşı alınabilecek önlemler arasın-

enerji ısı ve ışık enerjisine dönü-

da yer alır?

şür?

A) I ve II

B) II ve III

C) I ve III

D) I, II ve III

A) I ve II

B) II ve III

C) I ve IV

D) I, II, III ve IV

Yukarıda verilen kömür çeşitlerinin enerji verme sırası en azdan en çoğa doğru aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I < II < III < IV

B) III > IV > II > I

C) II > III > I > IV

D) I > III > IV > II

6. Hava gazı ile ilgili;

I. Gaz yakıtlar arasında yer alır.

II. Taş kömüründen elde edilir.

III. Yenilenebilen

enerji

kaynakları

arasında yer alır.

yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III


13

6 da 6

Test 28


3.

28

Jeotermal enerji

Biyokütle

Alternatif enerji kaynakları

Güneş enerjisi

Antrasit

1. Kömür ile ilgili;

Nükleer enerji

Linyit

Petrol Rüzgâr enerjisi

I. Kırılgandır.

II. Yanması sonucu CO2 gazı oluşur.

da alternatif enerji kaynaklarından

III. Yapısındaki kükürtün yanmasıyla

kaç tanesi hatalıdır?

SO2 gazı oluşur.

2.

Yukarıda verilen kavram haritasın-

A) 2

yukarıda verilen özelliklerden han-

C) 5

I. Lipit

II. LPG

III. Asfalt

IV. Jet yakıtı

V. Turba

VI. Benzin

Yukarıda

verilenlerden

edilen ürünler arasında yer alır? A) I, II, III ve V

D) 7

B) II, III, IV ve VI C) I, II, III, IV ve VI

arasında yer alır?

D) I, III, IV, V ve VI

A) Yalnız I

B) I ve II

C) II ve III

D) I ve III

CO gazı kandaki hemeglobin taşınmasını aksatır.

Asit yağmurlarına sebep olur.

Oluşan duman akciğerden alveollere zarar verir.

Nüfus artışı gözlenir.

Deniz seviyesi yükselir.

Küresel ısınmaya neden olur.

4. Biyoenerji ile ilgili;

6. Kömürlerin yapısında,

I. Karbon

II. Hidrojen

III. Sodyum

IV. Azot

elementlerinden hangileri bulunur?

I. Ayçiceği, keten, kenevir gibi bitkilerden elde edilebilir.

II. Temelde bitkisel şekerlerin fermantasyonundan elde edilir.

III. Biyoenerji verimi kaynakta bulunan metan gazı oranına bağlıdır.


Yukarıda kutular içerisinde verilen-

A) Yalnız I

B) I ve II

lerden kaç tanesi fosil yakıtların kul-

C) II ve III

D) I, II ve III

etkilerindendir? A) 2

B) 4

C) 5

D) 6

hangileri

ham petrol işlendikten sonra elde

gileri kömürün kimyasal özellikleri

lanılmasıyla oluşan hava kirliliğinin

14

B) 4

5.


A) I, II ve III

B) II, III ve IV

C) I, III ve IV

D) I, II ve IV

k i l n i k t E 1. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D” yanlış olanların başına “Y” harflerini yazınız. 1.



Isı akışı sıcak maddeden soğuk maddeye doğru yayılır.

2.



Sıvı maddeler ısıyı konveksiyon yoluyla iletir.

3.



Isıyı iyi ileten maddeler yalıtkandır.

4.



Kömür, petrol, doğal gaz yenilenemeyen enerji kaynakları arasında yer alır.

5.



Çevreyi kirletmeyen yakıtlar yenilenebilir enerji kaynağıdır.

6.



Binalardaki ısı kaybını yavaşlatma işlemine ısı yalıtımı denir.

7.



Yalıtım için uygun madde seçilirken malzemenin ısı iletkenliği göz önünde bulundurulur.

8.



Katılarda ısı iletim yolu ile yayılır.

9.



Isı bir enerji türüdür.

10.  Gaz maddelerde ısı konveksiyon yoluyla yayılır. 11.  Madde ısı aldıkça maddeyi oluşturan taneciklerin hareketi yavaşlar. 12.  Katı maddeler ısıyı sıvı maddelerden daha iyi iletir. 13.  Parlak ve yansıtıcı yüzeyler ısı yalıtımı amaçlı kullanılamaz. 14.  Hava iyi bir ısı iletkenidir. 15.  Fosil yakıtlar yenilenemeyen enerji kaynakları arasında yer alır.


15

k i l n i k t E 2. Aşağıda verilen ifadelerde yer alan boşlukları verilen uygun kelime grupları ile dolduralım.

hareket

konveksiyon

ısı

soğurulma

ışıma

iletim

termometre

yenilenebilir

1. Demlikte ısınan su ......................... yoluyla ısının yayılmasına örnektir. 2. Sıcaklığı farklı olan maddeler arasında ......................... alışverişi gözlenir. 3. Rüzgar, jeotermal, güneş gibi enerji türleri ......................... enerji kaynakları arasında yer alır. 4. Isı alan taneciklerin ......................... enerjisi artar. 5. Maddelerin ışınları tutması olayına ......................... denir. 6. Boşlukta ısı enerjisi sadece ......................... yolu ile yayılır. 7. Isı katılarda ......................... yolu ile yayılır. 8. Açık renkli kıyafetler ışığı koyu renkli kıyafetlere göre daha fazla ......................... 9. Sıcaklık ......................... ile ölçülür. 10. Gözenekli katılar ısıyı iyi ................. .

16


iletmez

yansıtır

.

6 da 6

Test 29

ELEKTRİĞİN İLETİMİ / İletken ve Yalıtkan Maddeler

3.

29

5.

ll l

1.

Demir ve bakır gibi elektriğin geçişine izin veren maddelere ...1... maddeler denir.

Yukarıdaki şekilde numaralandırılan maddelerin iletken ya da yalıtkan olaBuna göre, aşağıdaki sınıflandır-

Elektrik tellerinin elektrik direğine temas ettiği yerlerde hangi madde kullanılabilir?

malardan hangisi doğrudur?

A) Bakır

rak sınıflandırılması isteniyor.

Plastik, porselen gibi elektriğin geçişine izin vermeyen maddelere ...2... maddeler denir.

lll

Yukarıdaki cümlelerdeki 1 ve 2 numaralı boşluklar hangi seçenekteki sözcüklerle tamamlanmalıdır?

Yalıtkan

İletken

A)

l

ll, lll

B)

l, ll

lll

C)

l, lll

ll

D)

ll

l, lll

B) Alüminyum C) Demir D) Porselen

1

2

A)

iletken

yalıtkan

B)

yalıtkan

iletken

C)

iletim

yalıtkan

a

D)

iletim

yalıtım

b

6.

2.

Elektrik enerjisini iletmeyen

Sude şekildeki elektrik devresinde, gümüş yüzük ve altın kolyesini a ve b

4.

uçlarına koyarak devreyi tamamladı-

maddelere

ğında, lambanın ışık verdiğini farkeder. Bunun üzerine aşağıdaki soruyu

denir.

öğretmenine soruyor.

l

Neden elektrik enerjisi taşıyan kablolarda altın veya gümüş kullanılmaz?

örnektir.

ll

pil

Yukarıdaki kavram haritasında l ve

Hilâl, düzenekteki beherglasın içine

ll ile gösterilen kutucuklara aşağıdakilerden hangileri yazılmalıdır? l

ll

A)

İletken

Demir

B)

Yalıtkan

Kumaş

C)

İletken

Porselen

D)

Yalıtkan

Bakır

Şekildeki deney düzeneğini kuran

çeşitli sıvılar koyup ampulün ışık verip

vermediğini gözlemlemiştir.

Buna göre, Hilâl beherglasın içine aşağıdaki sıvılardan hangisini koyduğunda, ampulün ışık vermediğini gözlemler?

Çünkü .....................

Buna göre, öğretmenin verdiği cevapta boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? A) Elektrik enerjisini iyi iletmezler. B) Pahalıdırlar.

A) Saf su

B) Limonlu su

C) Yalıtkandırlar.

C) Tuzlu su

D) Sirkeli su

D) Tel haline getirilemezler.


3

6 da 6

Test 29


3.

29

Sıvı maddelerin hepsi yalıtkandır.

Metal tel

5.

Plastik kablo

Özge +

Hayır, iletken olan sıvı maddeler de vardır.

Madde

1.

olabilir

İletken

Yalıtkan olabilir

olabilir

Katı yalıtkan

Sıvı yalıtkan



Tülin yukarıda verdiği bilgiyi bir düze-



A)

Gümüş

Şekerli su

B)

Bakır

Limonlu su

C)

Seramik

Saf su

D)

Plastik

Tuzlu su

ediyor.

A) Elektrik devresinde ampul pile yakın bağlandığında daha güçlü ışık verir.

Buna göre, Tülin’in kurduğu düzenek aşağıdakilerden hangisi olaA)

B) l. düzenekte yalıtkan olan metal tel kullanıldığı için ampul ışık vermez.

B)

C) Tek pil kullanılarak kurulan elektrik devrelerinde ampul ışık vermez. D) ll. düzenekte yalıtkan olan plastik kablo kullanıldığı için ampul ışık vermez.

Şekerli su

Sirkeli su

C)

6. Normalde yalıtkan olan gazlar iletkenlik özelliği kazanabilir. Bu duruma örnek verebilir misiniz?

D)

Limonlu su

–

Şekildeki devreyi K, L ve M cisimleri ile tamamlayan Aysun, hangi durumlarda ampulün ışık verdiğini aşağıdaki çizelgeye not ediyor. Cisimler

Ampul

K

Işık veriyor.

L

Işık vermiyor.

M

Işık veriyor.

K

Yıldırım ve şimşek olayları

L

M

Reklam tabelalarında kullanılan neon lambalar

Ela

Yücel

4. Demir

X

Buna göre, K, L, M cisimleri hangi maddeden yapılmış olabilir?

Öğretmenin sorduğu soruya cevap veren öğrenciler aşağıda verilmiştir.

Tuzlu su

pil

4

kurarak

sonuçlardan hangisine ulaşır?

+

düzenekleri

Ampul

2.

ll. düzenek

nek kurarak arkadaşı Özge’ye ispat

Yukarıdaki kavram haritasında  ve  sembolleri ile gösterilen boşluklara aşağıdakilerden hangileri yazılabilir? 

Yukarıdaki

–

gözlemleyen öğrenciler aşağıdaki

maz? 

+

l. düzenek

Tülin

olabilir

–

Y

Ali bakır tel kullanarak kurduğu şekildeki elektrik devresinde, X – Y arasındaki boşluğa aşağıdaki malzemelerden hangisini bağlarsa am-

A)

Bakır

Altın

Gümüş

B)

Cam

Tahta

Bakır

C)

Altın

Cam

Gümüş

A) Batarya

B) İletken tel

D)

Gümüş

Bakır

Naylon

C) Pil

D) Akü

pul ışık vermez?


Floresan lambalar

Buna göre, hangi öğrencilerin verdiği cevaplar doğrudur? A) Yalnız Ela B) Ela ve Yücel C) Yücel ve Demir D) Ela, Yücel ve Demir

6 da 6

Test 29


3.

29

D 1

2

1.

I. Islak tahta

II. Yıldırımın olduğu hava ortamı

III. Üzeri plastikle kaplanmış bakır tel

Yukarıda verilenlerden hangileri sonradan iletkenlik kazanmış maddelerdir?

3

A) Yalnız I

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

Y

5. Aşağıda bazı maddelerin elektrik iletkenlikleri ile ilgili çizelge verilmiştir.

Elektrik enerjisi üretmek üzere kurulan tesislere elektrik santrali adı verilir. Yalıtkan gazlar yüksek elektrik enerjisinin etkisiyle iletkenlik kazanabilir. İnsan vücudu elektrik akımını iletmez.

Madde

Elektrik İletkenliği

Plastik tarak

l

Kurşun kalem ucu

ll

Alüminyum folyo

lll

Buna göre, çizelgede l, ll ve lll nu-

Eylül’den tabloda yazılı bilgilerin doğ-

maraları ile gösterilen yerlere aşa-

ru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar

ğıdakilerden hangileri yazılmalı-

verip “” ile işaretlemesi istenmiştir.

dır?

Eylül’ün

A) l → iletir

işaretlemeleri

şekildeki

B) l → iletmez

tabloda verildiğine göre kaç numa-

ll → iletmez

ll → iletir

ralı satırlarda yaptığı işaretlemeler

lll → iletmez

lll → iletmez

hatalıdır?

C) l → iletir

A) Yalnız 1

B) 1 ve 2

C) 1 ve 3

D) 2 ve 3

D) l → iletmez

ll → iletmez

ll → iletir

lll → iletir lll → iletir

4.

6.

2.

1

2

Fen Bilimleri dersinde yukarıdaki görseli kullanan öğretmenin öğrencilere vermek istediği asıl bilgi

Şekildeki devrenin uçlarına aşağıdaki maddelerden hangisi bağlanırsa ampul ışık verir? A)

B) Plastik

C)

3

A) Santrallerde üretilen elektrik ener-

4

jisi elektrik direklerindeki kablolarla evlerimize ulaşır. B) Elektrik direkleri iletken duruma geçebilir. Bu nedenle uzak durulmalıdır.

Bakır tel

Plastik çubuk

C) Kumaşlar yalıtkan maddelere ör-

D) Çelik tel

Porselen

Islak tahta

Şekerli su


Sabunlu su

nek verebilir.

D) Buharlaşma her sıcaklıkta olur bu sebeple çamaşırlar dışarıda da kuruyabilir.

Özdeş pil ve özdeş ampullerle kurulmuş şekildeki elektrik devrelerinde hangi ampul en parlak ışık verir? A) 1

B) 2

C) 3


D) 4

5

6 da 6

Test 30


3. Kumaş elektriği iletmezken ıslak ku-

30

5.

1

2

maş elektriği iletir.

Yukarıdaki durumu en iyi açıklayan öğrenci aşağıdakilerden hangisidir? A) Bazı maddeler elektriği iletmez.

1.

Nikel 3

B)

Cıva 4

Bazı maddeler iletkendir.

C)

Test uçları

Yukarıdaki devrenin test uçlarına hangi seçenekteki madde bağlanır-

Yalıtkan maddeler belirli şartlar altında iletken duruma geçebilirler.

D)

sa lamba ışık verir? A) Saf su

B) Kağıt

C) Silgi

D) Metal para

2. Aşağıdakilerden hangisi yalıtkan

Katılar iletkendir.

Çelik

Yukarıdaki ampullerden kaç tanesi ışık verir? A) 1

4.

• Floresan lambanın içindeki gaz

maddedir?

Floresan lamba

B) 2

C) 3

D) 4

6.

iletkendir.

A) Gümüş

B) Cam

• Hava yalıtkandır.

C) İnsan vücudu

D) Limonlu su

• Şimşek ve yıldırım olaylarında hava iletkenlik özelliği kazanır.

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi yukarıdaki ifadelerle ilgili değildir?

Yukarıdaki devrenin test uçlarına sırasıyla altın, gümüş ve bakır teller bağlanıyor.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Bazı gazlar iletkendir. B) Hava yalıtkandır. C) Yalıtkanlar bazen iletken duruma geçebilirler. D) Gazların tamamı iletkendir.

A) Lamba parlaklığı bağımlı değişkendir. B) Pil sayısı kontrol edilen değişkendir. C) Test uçlarına bağlanan tellerin cinsi bağımsız değişkendir. D) Lamba sayısı bağımlı değişkendir.

6


6 da 6

Test 30


5. Bir süs havuzunun içinde aydınlatma

3.

30

amaçlı lambalar bulunmaktadır. Havuzun kenarında “Dikkat havuza girmek tehlikeli olabilir.” uyarı tabelası bulunmaktadır. +

1.

Elektriğin Yol Açtığı Kazalardan Korunmak İçin Ne yapmalı?

Ne yapmamalı?

Yusuf performans ödevi için hazırladığı yukarıdaki kartonda, elektriğin yol açtığı kazalardan korunmak için yapılması gerekenleri mavi bölüme, yapılmaması gerekenleri kırmızı bölüme yazacaktır. Buna göre, Yusuf aşağıdaki bilgilerden hangisini kartonun mavi bölümüne yazmalıdır? A) Fırtınalı ve yağmurlu havalarda ağaç altında bulunmak

pil

I. Elektrik kaçağı olabileceğinden

daki dolaptan aldığı X maddesi ile ta-

II. Su kirlenip iletken hale geçmiş ola-

mamladığında ampul ışık veriyor.

4. tahta cetvel

2. cam

3. silgi

5. demir 6. metal anahtar makas

Buna göre uyarı tabelasında “olabilir” kelimesinin kullanılma nedeni;

Bir öğrenci şekildeki devreyi aşağı-

1. çivi

–

bileceğinden

III. Havuzdaki su, saf su olabileceğinden

verilenlerden hangileri olabilir? A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

Buna göre, X maddesi dolaptaki numaralanmış maddelerden hangileri olabilir? A) 1 – 3 – 5

B) 2 – 3 – 5

C) 1 – 5 – 6

D) 2 – 4 – 6

B) Yıpranmış kabloları yenileri ile değiştirmek C) Nemli ortamlarda elektrikli cihazlar kullanmak D) Prize çivi sokmak

2. Elektriğin yol açabileceği tehlikeleri

engellemek amacıyla bazı önlemler alınır.

4. Aşağıdakilerden hangisinde iletken madde kullanılır?

6. Elektrik telleriyle evlerimize gelen

A) Televizyonun dış yüzeyinde

elektriğin kaynağı aşağıdakilerden hangisi değildir?

ı.

Elektrikle uğraşan işçilerin kauçuk eldiven takması

B) Bilgisayarın tuşlarında

A) Piller

C) Ampullerin dış yüzeylerinde

B) Elektrik santralleri

ll.

Elektrik enerji hatları tamirinde çalışan kişilerin lastik bot giymesi

D) Elektrik anahtarının içinde

C) Rüzgâr santralleri

D) Barajlar

lll. Elektrik kablolarının plastik ile kaplanması

Yukarıda verilen durumlardan hangileri bu önlemler arasında sayılabilir? A) Yalnız l

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll


7

6 da 6

3. Bir elektrik devresinin test uçlarına sı-

30

1

I.

5.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Floresan lamba

2

Ampul

III.

A) Lamba parlaklığı bağımsız değişkendir. B) Silgi, tahta cetvel ve kağıt bağımlı değişkendir. C) Test uçlarına bağlanan yalıtkan maddeler bağımsız değişkendir.

Neon lamba

Yukarıdaki aydınlatma araçlarından hangilerinde iletken gazlar bulunur?

D) Lamba sayısı bağımlı değişkendir. 3

II.

rasıyla silgi, tahta cetvel ve kağıt bağlanıyor.

1.

Test 30


A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve III

D) I, II ve III

Maddelerin elektrik iletme durumları yukarıdaki devrelerden hangileri ile test edilebilir? A) Yalnız 2

B) 1 ve 2

C) 2 ve 3

D) 1, 2 ve 3

2.

1

4.

2

1

6. I.

II.

4 2 Bakır tel

Islak tahta

Saf su 3

3

Altın tel

Demir tel

Özdeş pil ve ampullerle kurulmuş yukarıdaki devrelerde hangi ampul en az ışık verir? A) 1

IV.

4

III.

B) 2

C) 3

D) 4

Yukarıdaki ampulün numaralandırılmış kısımları ile ilgili hangi seçenekteki ifade yanlıştır?

Tahta cetvel

Gümüş kolye

A) 1 numaralı kısım yalıtkandır. B) 3 numaralı kısım iletkendir.

Ayşe maddelerin elektriği iletme durumlarını dikkate alıp yukarıdaki posteri hazırlıyor. Posterin doğru olabilmesi için bir tane görselin posterden çıkarılması gerekiyor.

Buna göre kaç numaralı görsel posterden çıkarılmalıdır?

C) 2 numaralı kısım iletkendir. D) 4 numaralı kısımda iletken gazlar bulunur.

A) I

8

Silgi


B) II

C) III

D) IV

6 da 6

Test 31

ELEKTRİĞİN İLETİMİ / Elektriksel Direnç ve Bağlı Olduğu Faktörler

3.

31

,

,

5.

Direnç, elektrik enerjisinin akışına karşı gösterilen zorluktur. Yalıtkanların direnci ...... iletkenlerin direnci ise; ...... .

Yukarıda  ve  sembolleri ile

2S

S

L

K 2, S M

den hangileri yazılmalıdır?

verilen aynı cins K, L ve M tellerinin

ne karşı gösterdiği zorluğa ........... de-

dirençlerinin

nir.

gösterilen boşluklara aşağıdakiler-

Yukarıda uzunlukları ve kalınlıkları

1. Maddelerin elektrik enerjisinin iletimi-

büyükten

küçüğe





doğru sıralanmış hâli aşağıdakiler-

A)

çok büyüktür

küçüktür

Yukarıdaki cümledeki boşluk hangi

den hangisidir?

B)

küçüktür

büyüktür

seçenekteki ifade ile tamamlanmalı-

A) K, L, M

B) M, K, L

C)

yoktur

çok büyüktür

dır?

C) L, M, K

D) L, K, M

D)

çok büyüktür

yoktur

A) iletken

B) yalıtkan

C) direnç

D) kesit alanı

2. Aşağıda verilen aynı kalınlıktaki

4.

bakır tellerden hangisinin direnci en küçüktür?

A)



birimidir

ile

Direnç ölçülür

Direnç ölçer

6.

belirler

B) 

Cins

9 cm

D

Dik kesit alanı

15 cm

8 cm

C)

2 cm 9 cm

2 cm

luklara 6 cm

5 cm 5 cm

Devre elemanları birbirlerinden farklı dirençlere sahip olabilir.

Yukarıdaki kavram haritasında  ve  sembolleri ile gösterilen boş-

D)

Direncin birimi ohm’dur ve (Ω) ile gösterilir.

aşağıdaki

kavramlardan

Y

Bütün maddeler elektrik enerjisini iletir.

hangileri yazılmalıdır? D





A)

Ohm

Uzunluk

B)

Newton

Kalınlık

C)

Ohm

Yön

D)

Newton

Ağırlık

4

Y

D

3

Y

2

1

Yukarıda verilen ifadelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verilerek oklar yönünde ilerlendiğinde kaç numaralı çıkışa ulaşılır? A) 1

B) 2

C) 3


D) 4

9

6 da 6

3. Saç kurutma ma-

31

Telin cinsi

Telin uzunluğu

Telin kalınlığı

K

Bakır



3S

L

Bakır



2S

M

Bakır

2

2S

N

Bakır

3

S

renci daha büyüktür?” Bakır S

2

Nikel – krom

Bakır

2

S

S

2S

2

Tan, şekildeki telleri kullanarak yukarıdaki soruya cevap vermek istiyor.

Buna göre, Tan kaç numaralı telleri

2.

B) 2 ve 4

C) 1 ve 3

D) 1 ve 4

1

2

1

2

A)

K

M

B)

L

K

C)

M

N

D)

N

K

I.

4.

30 cm

Bakır tel

Aynı maddeden yapılmış iletken tellerin boyları ve kesit alanları farklı olduğuna göre, hangi devrede bulunan ampul en parlak yanar?

A)

+

2S

–

C) 3S

+

B)

2

S

Tabloda K, L, M ve N tellerinin özellikleri verildiğine göre saç kurutma makinesinin 1 ve 2 numaralı bölümleri için aşağıdaki tellerden hangisi seçilmelidir?

kullanmalıdır? A) 1 ve 2

lambalar özdeştir.

teli tablodan seçecektir.

ğeri nikel – krom telden hangisinin di-

Nikel – krom

5. Aşağıdaki devrelerde bulunan pil ve

2 kinesi üretecek 1 olan bir firma, saç kurutma makinesinin 1 numaralı bölümü için en büyük dirençli, 2 numaralı bölümü için ise en küçük dirençli

1. “Aynı boyda ve kalınlıkta biri bakır di-



Test 31


+

II.

–

+

50

10

–

0

Ω

60 cm

Ohmmetre

Bakır tel X Lamba

3

3

S

X Lamba

+ –

–

D)



6.



Şekildeki elektrik devreleri özdeş pil ve özdeş ampullerle oluşturulmuştur. Devrede kullanılan bakır iletkenlerin kalınlıkları aynı olduğuna göre lambaların en çok ışık verenden en az ışık verene doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? A) 1-2-3

B) 3-2-1

C) 3-1-2

D) 1-3-2

+ – Ezgi özdeş ampuller ve özdeş piller kullanarak yukarıdaki elektrik devrelerini hazırlamıştır. Uzunlukları şekilde verilen aynı kalınlıktaki bakır tel kullanılan devreleri inceleyen Ezgi’nin yaptığı aşağıdaki yorumlardan hangileri doğrudur?

K

L

M

N

O

Şekildeki tel üzerinde eşit aralıklarla bölmelenmiş K, L, M, N, O noktaları bulunmaktadır.

Test ucunun biri iletken telin K nok-

I. Tel uzunluğu arttıkça lambanın parlaklığı azalır.

tasına dokundurulduğunda diğer

II. Tel uzunluğu arttıkça telin direnci artar.

ölçüm değeri en yüksek olur?

III. Lambanın parlaklığı iletken telin direncine bağlıdır. A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

A) L


uç hangi noktaya dokundurulursa

B) M

C) N

D) O

6 da 6

3.

31

I.

II. 1m

0,5 cm

Bakır tel III.

0,5 cm

Bakır tel 1 cm

2 cm

L

K

4 cm

5. 1m

1 cm

Gümüş tel

1m Alüminyum tel

A) I ve III

B) II ve IV

C) I ve IV

D) II ve III

Özdeş pil, ampul ve reostalarla kurulan şekildeki devrelerde lamba parlaklıklarının küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) M, K, L

B) L, K, M

C) K, L, M

D) M, L, K

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) İletkenin dik kesit alanının ampul parlaklığına etkisini gözlemleyebilir. B) Bu deneyde bağımlı değişken ampul parlaklığıdır.

D) Dik kesit alanı 0,2 cm2 olan iletkenin kullanıldığı devredeki ampul daha parlak yanar.

4.

I.

II.

Dik kesit alanı= 2S Uzunluğu= L Cinsi= Bakır

Dik kesit alanı= 2S Uzunluğu= 2L Cinsi= Bakır

III.

Hüseyin özdeş pil ve ampul kullanarak basit elektrik devreleri oluşturacaktır.

Buna göre,

X

Y

İletkenin; Uzunluğu = 2 m Dik kesit alanı = 0,2 cm2 Cinsi = Bakır

İletkenin; Uzunluğu = 1 m Dik kesit alanı = 0,2 cm2 Cinsi = Bakır

I. İletkenin uzunluğunun ampul par-

Z

laklığına etkisini araştırmak için I. ve II. iletkenleri kullanmalıdır.

K

İletkenin; Uzunluğu = 2 m Dik kesit alanı = 0,1cm Cinsi = Bakır

II. ve III. iletkenleri kullanmalıdır.

−

+

N

III. Devrelerde I. ve III. iletkenleri kullanırsa iletkenin uzunluğunun ya

Şekildeki devrede lambanın en parlak yanması için pilin + kutbu iletken telle hangi noktaya bağlanmalıdır? A) K

II. İletkenin dik kesit alanının ampul parlaklığına etkisini araştırmak için

L

6.

M

B) L

0,4 cm2

Bakır tel

C) İletkenin dik kesit alanı bağımsız değişkendir.

Dik kesit alanı= S Uzunluğu= 2L Cinsi= Bakır

2.

1m

Erkan bir elektrik devresinde lamba parlaklığına etki eden faktörleri araştırmaktadır. Erkan özdeş pil ve ampul kullanarak kuracağı devrede yukarıdaki iletkenleri kullanacaktır.

M

0,2 cm2

0,5 cm

Bir devrede lamba parlaklığının iletkenin uzunluğu ile azaldığını ispatlamak isteyen Süleyman kuracağı devrede hangi iletkenleri kullanmalıdır?

1m Bakır tel

IV. 2m

1.

Test 31


C) M

D) N

da dik kesit alanının ampul parlaklığına etkisini gözlemler.

Özdeş pil ve ampullerle kurulmuş yukarıdaki devrelerde ampul parlaklıklarının çoktan aza doğru sıralanı-

verilenlerden hangileri doğrudur?

şı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalnız I

B) I ve II

A) Z > X > Y

B) Y > X > Z

C) II ve III

D) I, II ve III

C) Y > Z > X

D) Z > Y > X


11

6 da 6

Test 32


3.

32

5. Batarya Ü

l

S

K

2S

L

ll

1.

+

– +

Değişken S direnç

–

Ampul

lll

a b

bolleri doğru eşleştirildiğinde kutular-

aşağıda verilen aynı kalınlıktaki

bakır tellerden hangisini bağladığımızda devredeki ampul daha par-

A)

lak yanar?

C)

l

Ü

ll

B)

Şekildeki devrede boşta kalan test kundurulup, devredeki ampulün par-

Buna göre, şifre aşağıdakilerden hangisidir?

–

ucu sırasıyla K, L ve M uçlarına do-

daki harflerle şifre oluşturmaktadır.

Yukarıdaki devrede a – b uçlarına,

2l

+

–

l

T

Yukarıdaki devre elemanları ile sem+

S

M

l

laklığı gözlemleniyor.

Buna göre, test ucunun K, L ve M

l

S

uçlarına dokundurulduğu anlarda-

S

ll

Ü

ki ampul parlaklıkları arasındaki

lll

T

lll

T

ilişki aşağıdakilerden hangisi olur?

l

T

l

Ü

ll

Ü

ll

T

lll

S

lll

S

D)

A) L > K > M

B) K > L > M

C) K > M > L

D) M > L > K

6.

2. Bir öğrenci 25 cm uzunluğunda farklı dik kesit alanlarına sahip demir tellerin

4.

Filaman: Ampulde ışık oluşturmak

için kullanılan yapıdır. Çoğunlukla direnci yüksek olan tungsten meta-

direncini dirençölçer yardımıyla ölçmüş ve bulduğu değerleri aşağıdaki

Direnç (ohm)

l

Buna göre yukarıda açıklanan filamara ile gösterilmiştir?

lll

3

terilen değerler arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? B) lll > ll > l

C) ll > l > lll

D) l > lll > ll

12


Buna göre, l. İletken telin kesit alanını artırmak

ll. İletken telin boyunu artırmak

lll. Bakır tel yerine aynı boyda ve ka-

uygulamalarından hangilerini yapmalıdır?

C) 3

Bir öğrenci yukarıdaki devrede ampu-

lınlıkta plastik çubuk kullanmak

1

B) 2

–

2

A) 1

+

lün parlaklığını artırmak istiyor.

4

Buna göre, tabloda l, ll ve lll ile gös-

A) l > ll > lll

man, şekildeki ampulde hangi nu-

En büyük

ll

Bakır

linden yapılır.

çizelgeye kaydetmiştir. Dik kesit alanı Küçük Büyük

l S

D) 4

A) Yalnız l

B) l ve ll

C) ll ve lll

D) l, ll ve lll

Test 32


32

2

4

3

5

6

7

Pil

5.

–

1

3.

a

+

6 da 6

b c

Şekildeki bulmacaya aşağıda tanım-

2

ları verilen kavramların isimleri yazıla-

1.

2l S

caktır.

Bakır

a.

İletkenlerin elektrik enerjisine

b.

–

“İletkenin kalınlığı artarsa devredeki ampul daha parlak yanar.” Eylem yukarıdaki hipotezi kanıtlamak için şekildeki devreyle birlikte aşağıda verilen devrelerden hangisini kullanmalıdır? (Ampuller ve piller özdeşlerdir.) A) 2l Nikel-krom

Bakır

+

–

+

C)

–

2l

l

Bakır

2S Nikel-krom

4. –

mir

devredeki direnç azalır.

D)

Ç

Ç

E

R

T

A

S

O

P

A

S

İ

l

tel

lll. İletken telin direnci azaldığında,

devredeki ampul daha parlak yanar. sonuçlarından hangilerine ulaşır?

– Plastik kablo

Yukarıdaki devreyi kuran öğrenciler ampulün ışık vermediğini gözlemliyor. Buna göre, öğrenciler ampulün ışık vermesi için aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır? A) Gümüş telin kalınlığını artırmak B) Gümüş teli çıkarıp yerine bakır tel bağlamak C) Plastik kabloyu çıkarıp yerine demir tel bağlamak D) Demir telin uzunluğunu artırmak

1

2

6.

ll

lll

Aynı cins ve eşit kalınlıktaki uzun telin direnci kısa telin direncinden ...............

Aynı cins ve eşit boydaki kalın telin direnci ince telin direncinden .........

küçüktür büyüktür

3

büyüktür küçüktür

4

ll. İletken telin uzunluğu artırıldığında devredeki direnç artar.

ür

C)

l. İletken telin kalınlığı artırıldığında

A) Yalnız l

B) Yalnız ll

C) l ve ll

D) l ve lll

S

2S

K

l

L

l

ükt

küç

+ Pil

B)

Aynı kalınlık ve boydaki nikel-krom telin direnci bakır telin direncinden ................

Gümüş tel

De

–

ktü r

2.

+

bü yü

+

nucunda;

D) 2S

gözlemleyen öğrenciler etkinlik so-

sütunda hangi harfler bulunur? A)

Ataş 3 numaralı konuma getirildiğinde ampulün en parlak yandığını

lar bulmacaya yerleştirildiğinde 6.

l

S

Ampulde ışık oluşturmak için

Buna göre, tanımları verilen kavram-

B) S

zeneği kuruyorlar.

kullanılan tel.

Öğrenciler “Ampullerin parlaklığı nasıl boyda teller kullanarak yukarıdaki dü-

Devredeki direnci değiştirmeye yarayan devre elemanı.

c.

3

değişir?” etkinliği için aynı cins ve eşit

karşı gösterdikleri zorluk. +

Ampul

1

5

3S

M

l

6

Yukarıdaki kutucuklarda direnç ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Bilgileri doğru tamamlayan kelimeler yönünde ilerleyerek ulaşılacak rakamlardan oluşan üç basamaklı sayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 136

B) 145

C) 235

D) 246

Şekilde verilen devrelerde bulunan aynı cins ve boydaki K, L ve M tellerinin dirençleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? A) K > L > M

B) L > K > M

C) M > L > K

D) K > M > L


13

6 da 6

3.

32

1. 2. 3.

1.

Test 32


K

L

− + Bağlantı kablosunun uzunluğu= 2m

− + Bağlantı kablosunun uzunluğu= 1m

M

0,5 m 0,5 m 1m

0,1 cm2

a. 3Ω (ohm)

0,3 cm2

b. 2Ω (ohm)

0,3 cm2

c. 1Ω (ohm)

Yukarıdaki aynı maddeden yapılmış iletkenlerle direnç diğerlerinin doğru eşleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) 1 - a 2 - b 3 - c

B) 1 - a 2-c 3-b

C) 1 - b 2 - c 3 - a

D) 1 - b 2-a 3-c

5.

2

1

−

+

Yukarıdaki elektrik devresinde ampulün parlaklığını artırmak için;

I. Reosta 1 yönünde hareket ettirilmeli

II. Devreye bir pil daha eklenmeli

III. Devreye bir ampul daha eklenmeli

verilenlerden hangileri tek başına yapılabilir? A) I ya da II

B) Yalnız II

C) II ya da III

D) I ya da III

− − + + Bağlantı kablosunun uzunluğu= 1m

4.

Özdeş pil ve ampuller kullanılarak yukarıdaki devreler oluşturuluyor.

Bağlantı kabloları aynı kalınlıktaki bakır tellerden oluştuğuna göre lambaların çok ışık verenden az ışık verene doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? A) M, K, L

B) K, L, M

C) M, L, K

D) L, M, K

1.

Cinsi = tungsten Uzunluğu = 3 cm Dik kesit alanı = 0,1 cm2

6.

2.

Test ucu Cinsi = tungsten Uzunluğu = 3 cm Dik kesit alanı = 0,01 cm2

Test ucu

3.

2.

I. Ampul sayısının artırılması

II. Pil sayısının artırılması

III. Cinsi ve uzunluğu değiştirilmeden daha kalın tel kullanılması

14

Basit bir elektrik devresinde yukarıda verilenlerden hangileri birlikte yapılırsa ampul parlaklığı kesinlikle artar?

Cinsi = tungsten Uzunluğu = 2 cm Dik kesit alanı = 0,1 cm2

Yukarıdaki ampullerin içinde kullanılan iletkenlerin özellikleri verilmiştir.

Ampullerin içindeki tellerin dirençlerinin büyükten küçüğe doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) I ve II

B) I ve III

A) 1 > 3 > 2

B) 1 > 2 > 3

C) II ve III

D) I, II ve III

C) 2 > 3 > 1

D) 2 > 1 > 3


Yukarıdaki devrede ampulün en parlak ışık vermesi için test uçları arasına aşağıdakilerden hangisi yerleştirilmelidir? A) 1 m uzunluğunda 0,1 cm2 dik kesit alanı olan gümüş tel B) 1 m uzunluğunda 0,5 cm2 dik kesit alanı olan gümüş tel C) 1 m uzunluğunda 1 cm2 dik kesit alanı olan plastik çubuk D) 0,5 m uzunluğunda 2 cm2 dik kesit alanı olan tahta

k i l n i k t E Aşağıdaki soruların cevaplarını yanlarındaki kutucuklara yazınız.

1. Elektriği ileten maddelerin genel adı nedir?

2. Elektriği iletmeyen maddelerin genel adı nedir? 3. Havanın iletken duruma geçmesine neden olan olaylar nelerdir?

4. Bağlantı kablosunun hangi özellikleri devredeki ampulün parlaklığını etkiler?

5. Maddelerin elektrik enerjisinin iletimine karşı gösterdikleri zorluğa ne denir?

6. Bir iletkenin kesit alanı artarsa direnci nasıl değişir?

7. Bir iletkenin uzunluğu artırılırsa direnci nasıl değişir?

8. Direnç hangi aletle ölçülür? 9. Direncin birimi nedir ve hangi sembolle gösterilir?

10. İki tane iletken, iki tane yalıtkan katı madde örneği veriniz.

11. Saf su, şekerli su ve tuzlu sudan hangileri iletken, hangileri yalıtkandır?

12. Elektrik devrelerinde direnç hangi sembolle gösterilir?

13. Değeri değiştirilebilen direncin adı nedir?

14. İletken gazların kullanıldığı yerlere örnek veriniz.


15

k i l n i k t E 1. Uzunlukları ve dik kesit alanları verilen bakır tellerin dirençlerini büyükten küçüğe doğru sıralayınız. 1

2

L

3

2L

L

S

S

4S

...................................................

2. Aşağıdaki maddelerden iletken olanların altlarındaki kutucuğa “” işareti koyunuz. b.

a.

c.

Islak tahta

Çubuk demir

Cam

3. Aşağıdakilerden yapısında büyük dirençli iletken kullanılanların altlarındaki kutucuklara “” işareti koyunuz. b.

a.

c.

Fön makinesi

Ampul

Elektrikli ısıtıcı

4. Eşit bölmelendirilmiş iletkenin A ve İ noktaları arasındaki direnç 10 Ω dur. Buna göre aşağıda verilen noktalar arasındaki direnç değerlerini yazınız.

A

B C

Ç D

E F

G H

I

İ

a. A - C arası = b. B - F arası = c. E - H arası = d. B - C arası =

5. Aşağıda verilenlerden basit bir elektrik devresinde ampul parlaklığını etkileyen niceliklerin altlarında ki kutucuklara işareti koyunuz.

a.

16

İletkenin cinsi

b.

İletkenin uzunluğu


c.

Devredeki ampul sayısı

d.

Devredeki pil sayısı

e.

Devredeki anahtar sayısı

.

6 da 6

Test 33

Dünya, Güneş ve Ay’ın Şekil ve Büyüklüklerinin Karşılaştırılması - Dünya’nın Katman Modeli

3. Dünya, Güneş ve Ay’ın büyüklükle-

33

5.

rinin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) Güneş, Dünya, Ay B) Ay, Dünya, Güneş C) Ay, Güneş, Dünya

1. Dünya kutuplardan basık bir küre şek-

D) Dünya, Ay, Güneş

lindedir.

Buna göre Dünya’nın şekli aşağıda-

ağır küre katmanlarından oluşmuştur.

ki cisimlerden hangisine benzetile-

bilir? A)

C)

Dünya; atmosfer, su küre, taş küre ve

Bu katmanlardan en iç kısımda bulunan katman aşağıdakilerden han-

B)

gisidir?

A) Çekirdek

B) Magma

C) Taş küre

D) Su küre

D)

4.









6.

2. Dünya’nın şekli küreye benzese de küreden farklı olarak kutuplardan ba-



sıktır.



Buna göre Dünya’nın gerçek şekli aşağıdakilerden hangisi kabul edil-

Dünya, Güneş ve Ay büyüklük sıralamaları dikkate alınarak yandaki nes-

mektedir?

A) Küre

B) Silindir

C) Küp

D) Geoit

dan yeryüzündeki çatlakları kullana-

nelerle eşleştirilecektir.

rak çıkar.

Buna göre doğru eşleştirme aşağıdakilerden hangisidir? A)

B)

Lavlar, Dünya’nın en sıcak katmanın-

Buna göre, lavların oluştuğu Dünya’nın en sıcak katmanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yer kabuğu B) Hava küre

C)

D)

C) Ağır küre D) Ateş küre


3

6 da 6

3.

33

5.

1.

Test 33


I. Dünya’mızın en az yoğun tabakasıdır. II. İçerisinde bazı gazlar bulunur.

III. Güneş’ten gelen ışınları geçirmez.

Hava küre ile ilgili yukarıda verilen

A) I ve II

B) II ve III

C) I ve III

D) I, II ve III

Su Küre

Sular

Hava Küre

Karalar

Yukarıdaki katmanlar oluştukları

Dünya iç içe beş katmandan oluşmuş-

dakilerden hangisine ulaşılır?

tur.

A)

B)

C)

D)

Buna göre Dünya’nın en dış katmanı aşağıdakilerden hangisidir?

bilgilerden hangileri doğrudur?

Hava

maddelerle eşleştirildiğinde aşağı-

Yer kabuğu

A) Çekirdek B) Hava küre C) Manto

D) Yer kabuğu

2. Dünya’nın bazı katmanlarında canlılar

4.

yaşamazken bazılarının içinde ya da üstünde canlılar yaşamaktadır.

6. Dünya’mızın katmanları dıştan içe

Yer kabuğu

doğru sıralandığında dördüncü sırada hangi katman yer alır?

Su Küre

A)

Buna göre Dünya’nın, üzerinde can-

Hava Küre

lıların yaşadığı katmanı aşağıdaki-

B)

Katmanı vardır

lerden hangisidir? A) Su küre B) Taş küre C) Hava küre

Yukarıdaki

kavram

haritasında-

Hava küre D)

C)

ki boş kutucuğa aşağıdakilerden

D) Ağır küre

4

Yer kabuğu

Ağır Küre

hangisi gelmelidir?

A) Atmosfer

B) Çekirdek

C) Taş küre

D) Manto


Su küre

Magma

6 da 6

3. Dünya’nın su küre altında yer alan

33

katmanı aşağıdakilerden hangisi-

5.

I. Canlılara yaşam alanı sağlar.

II. Canlıların ihtiyacı olan besinleri

dir?

sağlar.

A) Ateş küre

B) Ağır küre

C) Manto

D) Taş küre

III. Canlılar için gerekli oksijeni bulundurur.

IV. Doğa olaylarının tamamı burada gerçekleşir.

1. Dünya’mız beş katmandan oluşmuştur.

Test 33


Yukarıda verilen olaylardan hangileri taş kürenin özelliklerindendir?

Bu katmanların dıştan içe doğru sıralaması aşağıdakilerden hangi-

A) I ve II

B) I ve III

sidir?

C) II ve IV

D) I, II, III ve IV

A) Hava küre → Su küre → Yer kabuğu → Ateş küre → Ağır küre B) Ağır küre → Ateş küre → Yer kabuğu → Su küre → Hava küre C) Ateş küre → Ağır küre → Yer kabuğu → Su küre → Hava küre D) Ateş küre → Ağır küre → Su küre → Yer kabuğu → Hava küre

2. Aşağıdakilerden hangisi hava kü-

4.

renin görevi değildir? A) Gök taşlarının Dünya’ya zarar

1.

Su buharının bulun- a. Su küre duğu katman

2.

Kayaçlardan oluşan katman

vermesini engellemek 3. En ağır katman

B) Güneş’ten gelen zararlı ışınları süzmek C) Heyelan ve erozyonu engellemek D) Atmosferdeki oluşturmak

gaz

tabakasını

6. Tekin, denize doğru bakarken önce geminin direklerini, sonra bacasını,

b. Taş küre c. Hava küre d. Çekirdek

Yukarıdaki özelliklerin ait oldukları katmanlarla doğru eşleştirmesi hangi seçenekte yapılmıştır?

sonra da geminin kendisini görüyor.

Bu durum aşağıdakilerden hangisini ispatlar? A) Geminin yuvarlak olduğunu B) Geminin büyük olduğunu C) Geminin küçük olduğunu D) Dünya’nın yuvarlak olduğunu

A) 1 - a B) 1 - c C) 1 - c D) 1 - a 2-b

2-b

2-b

2-d

3-d

3-d

3-a

3-b


5

6 da 6

1. Dünya katmanlardan oluşmuştur.

Bu katmanlar kaç tanedir? A) 6

B) 5

C) 4

D) 3

2. Ay, Dünya’nın hareketlerine benzer Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Ay’ın yaptığı hareketlerdendir?

I. Dönme hareketi

II. Dolanma hareketi

III. Titreşim hareketi

yor. B) İlk dördün

C) Yeni ay

D) Son dördün

4. Ay, Dünya etrafında dolanma hareketi

A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) I, II ve III

Buna göre, Ay hangi evresindedir?

A) Dolunay

B) Yeni ay

C) İlk dördün

D) Son dördün

6. Aşağıda

verilenlerden

hangisi

yaptığı için Ay’ın evreleri oluşur.

Ay’ın evrelerinden biri değildir?

Buna göre Ay’ın kaç tane evresi

A) Yeni ay

B) Hilâl

vardır?

C) Son Dördün

D) Dolunay

A) 1

6

yıldızları görüyor ancak Ay’ı göremi-

evrededir? A) Dolunay

Ahmet gece gökyüzüne baktığında

Yukarıdaki görsele göre Ay hangi

hareketler yapmaktadır.

5.

3.

34

Test 34

Dünyamızın Uydusu Ay


B) 2

C) 3

D) 4

6 da 6

Test 34


3. Ay’ın değişik evrelerde gözlenme-

34

5. Yeni ay evresinden kaç gün sonra Ay D şeklinde gözlenebilir?

sinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

I. Ay’ın Dünya etrafında dolanması

II. Dünya’nın kendi ekseni etrafında

A) 7 gün

B) 21 gün

C) 14 gün

D) 30 gün

6.

I. Ay’ın evreleri mevsimlere göre de-

dönmesi

1. Ay’ın kendi çevresinde dönme ve Dün-

ya çevresinde dolanma süreleri eşittir.

A) Yalnız I

B) I ve II

Buna göre dönme ve dolanma ha-

C) I ve III

D) I, II ve III

III. Ay’ın kendi etrafında dönmesi

reketlerinin sürelerinin eşit olması hangi sonucu meydana getirir? A) Mevsimler oluşur. B) Gel-git olayı oluşur. C) Dünya’dan bakıldığında Ay’ın hep aynı yüzü görülür. D) Gece ve gündüz oluşur.

2. Ay’ın yeni ay evresinden çıkarken

4.

ğişir.

ince bir şerit gibi görüldüğü duru

mun adı nedir?

A) Hilâl

B) Yarım ay

C) Dolunay

D) Yeni ay

II. Güneş ışınları Ay’ın bir kısmını aydınlatırsa ilk dördün evresi gözlemlenir.

III. Ay’ın evreleri havanın bulutlu olması sonucu oluşur.

Dünya’dan bakıldığında Ay’ın yukarıdaki gibi görüldüğü evre aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlk dördün

B) Yeni ay

C) Son dördün

D) Dolunay

Yukarıdaki

ifadelerden

hangileri

yanlıştır? A) Yalnız I

B) I ve II

C) II ve III

D) I, II ve III


7

6 da 6

Test 34


34

3. Ay’ın evrelerinin gerçekleşme sıra-

5. Yeni ay görüldükten sonra tekrar

sı aşağıdakilerden hangisi gibi ola-

görülebilmesi için geçen süre yaklaşık olarak nedir?

bilir? A)

1. Ay ile ilgili aşağıda verilen bilgiler-

A) 29,5 gün

B) 365 gün

C) 21 gün

D) 14 gün

6.

I. Ay kendi çevresindeki dönüşünü

B)

den hangisi yanlıştır? A) Yeni ay evresinden 2 hafta sonra

C)

dolunay görülür. B) Dünya ile aynı yörüngede dolanır.

D)

C) Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. D) Kendi ekseni etrafında dönmesi için geçen süre 29,5 gündür.

2. Ay’ın, Dünya’dan bakıldığında gö-

4. Ay’ın ilk dördün ve son dördün ev-

rülebilmesinin nedeni aşağıdaki-

relerinin görülmesi arasındaki süre

lerden hangisidir?

kaç gündür?

A) Işık kaynağı olması

A) 29,5

B) Güneş’ten aldığı ışığı yansıtması C) Dünya’nın çevresinde dönmesi D) Şeklinin küreye benzemesi

8


B) 21

29,5 günde tamamlar.

C) 14

D) 7

II. Ay, Dünya çevresindeki dolanımını 29,5 günde tamamlar.

III. Dünya’nın Güneş etrafındaki tam dolanımı 29 gün sürer.

Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) I, II ve III

6 da 6

Test 35

DÜNYAMIZ, AY VE YAŞAM KAYNAĞIMIZ GÜNEŞ

35

1. Ay’ın bütün evrelerini tamamlama-

3. Dünya’mızdan bakıldığında Ay’ın

5. Dünya’nın, yapısında volkanik mad-

sağ yarısının parlak, sol yarısının

delerin bulunduğu ve sıcaklığın

aydınlık görüldüğü evre hangisi-

çok fazla olduğu katmanı hangisi-

dir?

dir?

A) Yeni ay

B) Son dördün

A) Su küre

B) Hava küre

C) Dolunay

D) İlk dördün

C) Magma

D) Taş küre

sı kaç gün sürer? A) 29,5

B) 21,5

C) 14

D) 7

2. Ay’ın en parlak ve yuvarlak bir tep-

4.

si gibi görüldüğü evre hangisidir?

A) Yeni ay

B) İlk dördün

C) Son dördün

D) Dolunay

6. Yer kabuğunun hemen altında bu-

II

lunan katman aşağıdakilerden hangisidir? A)

B)

Hareketi Yapar

Güneş

Dünya

Ay

Su küre C)

Ateş küre D)

Şekline Benzer I

Taş küre

Çekirdek

Yukarıdaki kavram haritasına göre I ve II numaralı kutulara aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? I

II

A)

Küre

Sallanma

B)

Dönme

Küre

C)

Küre

Dönme

D)

Küre

Gece Gündüz


9

6 da 6

Test 35


5.

3.

35

Güneş

Dünya

Ay

Ay şekildeki konumda iken ay tutulması gözlenir.

1. Dünya’dan bakıldığında Güneş ileAy’ın aynı büyüklükte görünmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisi-


B) Güneş ile Ay’ın Dünya’ya eşit uzaklıkta olması

Gökyüzüne bakıldığında Ay şekildeki

A) Ay’ın kendi çevresinde dönmesi

gibi görünüyor.

dir? A) Güneş ile Ay’ın büyüklüklerinin eşit olması

Buna göre Ay tutulmasının nedeni

B) Ay’ın Dünya çevresinde dönmesi

Bu olaydan kaç gün sonra yeni ay

C) Dünya’nın Güneş çevresinde dön-

gözlenir? A) 7

mesi B) 14

C) 21

D) Dünya’nın kendi çevresinde dön-

D) 29

mesi

C) Güneş’in Ay’a göre Dünya’ya çok uzakta olması D) Güneş’in Ay’a göre Dünya’ya daha yakın olması

4. Aşağıdakilerden hangisi Ay’ın ha-

2. Güneş

6. Su küre ile ateş küre arasında yer alan katman aşağıdakilerden han-

reketlerinden biri değildir?

gisidir?

A) Dünya’nın çevresinde dolanır. Dünya

Ay

A

B) Kendi çevresinde döner.

A) Hava küre

B) Taş küre

C) Dünya ile birlikte Güneşin çevre-

C) Çekirdek

D) Magma

sinde dolanır.

Ay, şekildeki konumdayken Dün-

D) Güneş’le birlikte Dünya’nın çevre-

ya’daki A noktasından bakan biri Ay’ı hangi evrede görür?

10

A) İlk dördün

B) Son dördün

C) Dolunay

D) Yeni ay


sinde dolanır.

6 da 6

Test 35


3. Aşağıdaki katmanlardan hangileri

35

5.

taş kürenin üstünde bulunur?

II. Güneş

A) Yalnız hava küre B) Hava küre ve su küre

I.

III.

C) Yalnız su küre D) Ağır küre ve ateş küre

1.

IV. 1

2

3

4

rumda dolunay evresinde görür?

Yukarıdaki şekilde Ay’ın evreleri gösterilmiştir.

Resimdeki öğrenci Ay’ı hangi du-

A) IV

B) III

C) II

D) I

Bu evrelerin isimleri hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) 1. Dolunay

B) 1. Dolunay

2. İlk dördün

2. Son dördün

3. Yeni ay

3. Yeni ay

4. Son dördün C) 1. Yeni ay

4. İlk dördün D) 1. Yeni ay

2. İlk dördün

2. Son dördün

3. Dolunay

3. Dolunay

4. Son dördün

4. İlk dördün

6.

I

II

Güneş

Dünya III

2. Ay kendi etrafında daha hızlı dönseydi aşağıdakilerden hangisi gerçekleşirdi? A) Ay’ın evreleri daha kısa sürelerde gerçekleşirdi. B) Ay’ın görünmeyen yüzünü görebilirdik. C) Güneş tutulması gerçekleşmezdi.

4. Ay kendi etrafında bir tam dönüşünü ne kadar sürede tamamlar? Ay

A) 24 sat B) 24 saat 50 dakika

görebilmemiz için bu cisimlere bak-

C) 12 saat

mamız gereken uzaklıklar sırasıyla X1,

D) 29,5 gün

X 2, X3’tür.

Buna göre bu uzaklıklar arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?

D) Ay, Güneş’ten gelen ışınları yansıtamazdı.

Dünya, Güneş ve Ay’ı aynı boyutta

A) X 2 > X1 > X3

B) X3 > X1 > X 2

C) X1 > X 2 > X3

D) X3 > X 2 > X1


11

6 da 6

Test 36


3. Bir kayısıyı Dünya modeli olarak

36

5. Erimiş maddeler, sıkışmış gazlar ve

düşünürsek kayısının hangi kısmını ağır küre olarak kabul edebiliriz?

buharlardan oluşmuştur.

Yukarıda bahsedilen katman hangi

A) Kabuğunu

B) Sapını

seçenekte verilmiştir?

C) Çekirdeğini

D) İç kısmını

A) Ateş küre

B) Ağır küre

C) Taş küre

D) Su küre

1. Dünya’nın bazı katmanlarında canlılar yaşayamaz.

Buna göre, aşağıdaki katmanların hangisinde canlıların yaşama ihtimali yoktur? A) Taş küre

B) Hava küre

C) Su küre

D) Ağır küre

4. Ay, Dünya etrafında dönmeseydi

6. Dünyamızın katmanlarından yeryü-

aşağıdakilerden hangisi gerçekle-

zünün büyük kısmını kaplayan ve

den fazla ismi vardır.

şirdi?

tamamı sıvı olan katman aşağıdaki-

Buna göre aşağıda verilen eşleştir-

A) Dünya daha hızlı dönerdi.

melerden hangisi yanlıştır?

B) Gece ve gündüz oluşmazdı.

A) Çekirdek - Ağır küre

C) Mevsimler oluşmazdı.

B) Hava küre - Atmosfer

D) Bir gün daha uzun sürerdi.

2. Dünya’nın katmanlarının herbirinin bir

C) Su küre - Manto D) Ateş küre - Magma

12


lerden hangisidir? A) Hava küre

B) Su küre

C) Taş küre

D) Ateş küre

6 da 6

Test 36


36

3.

Güneş bir yörüngede dolanır.

5.

Deprem Heyelan

Orhan

Erozyon Ay bir yörüngede dolanır.

Yukarıda verilen olaylar Dünya’nın hangi katmanında meydana gelir?

Hüseyin

1. Dünya bir yörüngede dolanır.

A) Su küre

B) Ateş küre

C) Ağır küre

D) Taş küre

Ömer

Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin verdikleri bilgi doğrudur?

A) Orhan ve Hüseyin

Yukarıda resmi gösterilen olay aşa-

B) Orhan ve Ömer

ğıdakilerden hangisidir?

C) Hüseyin ve Ömer

A) Gel-git olayı

D) Orhan, Hüseyin ve Ömer

B) Yağmurun oluşumu C) Erozyon D) Heyelan

6. Uzaktaki geminin önce en üst kısmının görünmesi Ali Dünya’nın uzaydan çekilen fotoğrafları Tamer

2. Dünya’nın içte yer alan bazı katmanla-

4.

Toprak

rını gözleyemeyiz.

Mineral

Buna göre aşağıdakilerden hangisi

Emel

Maden

Dünya’nın gözlenemeyen katmanlarıdır?

Gün içinde Güneş’in farklı yerlerde görünmesi

Yukarıda

verilenler

Dünya’mızın

A) Ateş küre - Ağır küre

hangi katmanında bulunur?

B) Hava küre - Ağır küre

A) Ateş küre

B) Taş küre

C) Ağır küre

D) Su küre

C) Ateş küre - Hava küre D) Hava küre - Su küre

Öğrencilerden hangilerinin söyledikleri Dünya’nın şeklinin küreye benzediğini ispatlar? A) Yalnız Ali B) Ali ve Tamer C) Ali ve Emel D) Ali, Tamer ve Emel


13

6 da 6

3.

36

a) Yıldız

1. Dünya

b) Uydu

2. Güneş

c) Gezegen

3. Ay

5. 1.

Dünya

Ay

Güneş

2.

Dünya

Ay

Güneş

3.

Dünya

Yukarıda verilenler hangi seçenekte doğru eşleştirilmiştir?

Güneş

Ay

1.

a. Dünya’mızın uydusudur.

Test 36


A) a – 1

B) a – 2

b – 2

b–3

c – 3

c–1

C) a – 2

D) a – 3

b. Dünya’mızın ışık ve ısı kaynağıdır.

b – 1

b–2

c. Şekli küreye benzer.

c – 3

c–1

Güneş

Ay

Yukarıdaki mavi bölgeye sadece Ay’a ait özellikler, turuncu bölgeye sadece Güneş’e ait özellikler ve yeşil bölgeye Güneş ve Ay’ın ortak özellikleri yazılacaktır.

4.

Dünya

Güneş

Ay

Buna göre, yukarıda verilen özellikler hangi bölgelere yazılmalıdır? Mavi

Yeşil

Turuncu

A)

a

c

b

B)

a

b

c

Dünya, Güneş ve Ay’ın hareketleri ile ilgili yukarıdakilerden hangisi doğrudur?

C)

b

c

a

b

a

c

A) 1

D)

2. Dünya’dan Ay’a baktığımızda daima

fında döner?

Bu olayın sebebi aşağıdakilerden

A) Güneş ve Ay

hangisidir?

B) Dünya ve Ay

B) Ay’ın Güneş’ten gelen ışığı yansıtması

C) Dünya ve Güneş

6.

D) Dünya, Ay ve Güneş

C) Ay’ın dönme ve dolanma hareketlerini aynı sürede tamamlaması D) Ay’ın ve Dünya’nın dönme sürelerinin eşit olması

14

C) 3

D) 4

4. Aşağıdakilerden hangisi kendi etra-

Ay’ın aynı yüzünü görürüz.

A) Ay’ın şeklininin küreye benzemesi

B) 2


Ay A

Dünya

Güneş

Şekilde Güneş; Dünya ve Ay aynı doğrultudadır.

Buna göre, A noktasından Ay’a bakan Ayşe Ay’ın hangi evresini gözlemler? A) Yeni ay

B) Dolunay

C) İlk dördün

D) Son dördün

k i l n i k t E Verilen kavram haritasında boşlukları tamamlayalım.

1. Dünya, Güneş ve Ay’ı büyükten küçüğe doğru sıralayınız.

2. Dünya’nın şekli hangi geometrik cisme benzer? 3. Ay’ın görünmediği evresinin adı nedir? 4. Ay’ın yarısının aydınlık göründüğü evrelerin adı nedir?

5. Dünya’nın görebildiğimiz katmanlarının adlarını yazınız.

6. Dünya’nın göremediğimiz katmanlarının adlarını yazınız.

7. Üzerinde canlıların yaşadığı ve kayaçlardan oluşan Dünya’nın katmanının adı nedir?

8. Yer altı ve yer üstü sularından oluşan Dünya’nın katmanının adı nedir?

9. Çeşitli gazlardan oluşan Dünya’nın katmanının adı nedir?

10. Ateş küreyi oluşturan akışkan ve sıcak olan erimiş maddenin adı nedir?

11. Dünya’nın en kalın katmanının adı nedir?

12. Mağmanın yeryüzüne çıkmış halinin adı nedir? 13. Erimiş maddeler ve sıkışmış gazlardan oluşan Dünya’nın katmanının adı nedir?

14. Ayın sol yarısının aydınlık göründüğü evresinin adı nedir?


15

k i l n i k t E 1. Ay’ın evrelerinin isimlerini ait olduğu görselin altına yazınız. a.

b.

c.

d.

2. Dünya’nın katmanlarının isimlerini ilgili katmana yazınız. a

a. .................................................. b. ..................................................

b c

c. .................................................. d. ..................................................

e

d

e. ..................................................

3. Ay’ın kaç çeşit hareketi vardır? İsimlerini yazınız.

4. Güneş’in kaç çeşit hareketi vardır? İsimlerini yazınız.

5. Dünyanın katmanları ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

16

a.

En sıcak katman hangisidir? ........................................................

b.

En ağır katman hangisidir? ........................................................

c.

Deniz, göl ve okyanusların bulunduğu katman hangisidir? ........................................................

d.

Yağış olaylarının meydana geldiği katman hangisidir? ........................................................


6. Sınıf Fen Bilimleri Tam İsabet Soru Bankası.pdf

Recommend Documents