Kumpulan 9, Seksyen
Pengalaman Harian Menjalin Kesepaduan dan Melahirkan Keharmonian Bincangkan bagaimana aspek kepelbagaian makanan mampu menjadi alat dalam mewujudkan integrasi kaum di d i Malaysia.
Dr. Siti Sarawati Binti Johar
Nama
:
Muhamad Amirul Nur Haffiz Bin Zaini
1.0 "atar B#la$an% &a'ian
DF14003
!ahun
Kumpulan 9, Seksyen
Dalam menjalankan kajian ini, lokasi kajian ialah Uniersiti !un Hussien "nn.!erdapat #$ orang responden yang telah diplih secara rawak yang terdiri daripada pelajar dari pelbagai % akulti.
.0 Ma(alah &a'ian
Kajian terkini oleh &nstitut Penyelidikan Pembangunan Belia Malaysia mendapati masyarakat pada hari ini tidak lagi menampilkan ciri'ciri perkauman yang kental dalam beberapa aspek kehidupan mereka. &ni tentulah sesuatu petanda yang positi( bagi masa depan sebuah negara berbilang kaum di Malaysia. )ikap masyarakat pada hari ini seperti yang diperolehi daripada kajian yang dilakukan oleh &nstitut Penyelidikan Pembangunan Belia Malaysia itu mencerminkan penerimaan mereka yang baik tanpa prejudis terhadap semua kaum di Malaysia. Masa depan ekonomi negara juga diyakini akan bertambah baik dan ini tentulah akan dapat mengekalkan keharmonian di antara kaum. Hasil kajian ini membuktikan bahawa majoriti menyatakan keadaan ekonomi semakin baik jika perpaduan terjalin antara masyarakat di Malaysia. Berdasarkan sejarah dan pengalaman negara ini, masalah ekonomi dapat memberi kesan terutama kewujudan jurang antara kaum dan ini jika tidak dibendung akan dapat mencetus rasa cemburu sehingga membawa kepada permusuhan antara kaum. Makanan merupakan aspek penting dalam kehidupan manusia untuk memenuhi keperluan biologi dan sosiologi. Makanan berperanan menyatupadukan pelbagai etnik dalam sesebuah masyarakat. Makanan juga dapat membahagikan indiidu kepada kumpulan sosial tertentu dalam masyarakat. Penyatupaduan dan pembahagian tersebut bergantung kepada bentuk ruang sosial sesuatu makanan mengikut (ungsinya dalam masyarakat khususnya masyarakat pelbagai etnik. *uang sosial makanan terbahagi kepada dua iaitu ruang awam dan ruang bukan awam. *uang awam tidak berkaitan dengan acara keagamaan atau kepercayaan tetapi ada kalanya boleh berkaitan dengan keraian keagamaan. Misalnya majlis perkahwinan etnik melayu dan jamuan hari raya turut dihadiri oleh masyarakat pelbagai etnik. Manakala ruang bukan awam pula berkaitan dengan acara keagamaan atau kepercayaan. Misalnya makanan larangan berkaitan dengan acara tertentu dalam meraikan keagamaan.
Kumpulan 9, Seksyen
Pada hari ini, kita melihat orang +ina menjual asam laksa dan nasi lemak, manakala orang Melayu memakan mi, kueh tiaw, yong tau (oo, roti nan, capati dan tosai. Demikian pula orang &ndia makan apa saja yang dimakan oleh rakan mereka dalam kalangan Melayu dan +ina. asi lemak adalah contoh makanan orang Melayu yg dapat memupuk perpaduan kaum di Malaysia dan ia patut dijadikan makanan kebangsaan Malaysia. &a bukan sahaja menjadi kegemaran orang Melayu tetapi turut dipelopori oleh kaum +ina dan &ndia. asi lemak dahulunya dihidang untuk sarapan pagi tetapi pada masa kini dijadikan hidangan tengah hari dan malam. &a juga turut dihidang pada rumah terbuka dan dijadikan salah satu menu -ala carte di hotel'hotel. asi lemak turut diiringi dengan beberapa lauk sampingan seperti kari ayam, rendang -ayam dan daging, sambal -sotong kering atau ikan bilis, ayam goreng dan paru goreng. Putu mayam ialah sejenis makanan manis yang selalunya dimakan ketika sarapan pagi ataupun sebagai snek. Putu mayam diperbuat daripada adunan tepung beras yang dicampur dengan air dan santan kelapa yang kemudiannya ditekan ke penyaring untuk menjadikannya seperti mi halus. )elepas itu, ia akan dikukus dengan perahan air daun untuk dijadikan sebagai perasa. )etelah siap, mi itu akan dihidangkan bersama'sama parutan kelapa dan gula Melaka. Putu mayam adalah contoh makanan masyarakat &ndia yang juga digemari oleh semua kaum di Malaysia. Bagi kaum +ina pula bahan utama dalam masakan mereka ialah bahan soya -tahu, taucu, kicap soya cendawan, bunga lily, biji'bijian dan lain'lain. Bahan ini kemudiannya akan diolah bersama rempah yang digunakan oleh orang Melayu seperti biji ketumbar, kayu manis dan sebagainya. Kebanyakan masakan +ina di negara kita ini, kebanyakan resipinya berasal dari egera +hina seperti yong tau (oo, char koay teow, dim sum dan lain'lain. Masakan ini telah diminati semenjak abad ke'/0. 1ok lok adalah satu'satu makanan +ina yang masih dijaja dan menjadi kegemaran kaum +ina. 1ok lok atau dikenali dengan sate celup merupakan makanan ringan dari sayuran, daging dan makanan laut. asi ayam bukan sahaja dipelopori oleh kaum +ina tetapi diminati oleh semua rakyat Malaysia. asi ayam dihidangkan bersama ayam goreng, ayam panggang atau ayam kukus. Bagi orang Melayu mereka lebih meminati ayam yang bergoreng atau dipanggang dan kaum +ina memilih yang dikukus. Minuman iringan bagi kaum
Kumpulan 9, Seksyen
+ina ialah teh +ina dan manisan kegemaran mereka ialah buah'buahan segar dan manisan berasaskan kekacang. )esungguhnya Malaysia merupakan sebuah negara yang kaya dengan keindahan alam semula jadi ditambah dengan keunikan latar belakang masyarakatnya. 2abungan daripada kedua'dua elemen tersebut menawarkan kepelbagaian hidangan warisan pelbagai etnik dan berperanan pula mewujudkan kesepaduan sosial melalui amalan pemakanan harian masyarakat tanpa memikirkan perbe3aan latar belakang budaya antara mereka.
3.0 )*'#$tif &a'ian
"bjekti( kajian ini adalah untuk4 /. Mengenalpasti makanan yang terkenal di antara tiga bangsa terbesar di Malaysia iaitu Melayu, +ina dan &ndia. 5. Membuat analisis tentang makanan etnik. #. Mengetahui keunikan dan daya tarikan yang ada pada setiap jenis makanan tersebut. 6. Membincangkan bagaimana keunikan makanan tradisi diantara tiga bangsa terbesar di Malaysia mampu membentuk perpaduan antara kaum.
4.0 &#+#ntin%an &a'ian
Kajian ini dijalankan atas dasar dapat mengenalpasti makanan tradisi tiga kaum terbesar di Malaysia. Kajian ini juga dapat menunjukkan betapa makanan tradisi dapat membentuk perpaduan kaum di Malaysia.
,.0 D#fini(i -ma$anan (#*a%ai alat +#r+aduan $aum
Kumpulan 9, Seksyen
Makanan merupakan satu keperluan asas manusia. Makanan ialah suatu bahan yang boleh dimakan dalam bentuk pepejal atau cecair. Makanan sangat penting untuk memenuhi keperluan (isiologi, psikologi dan sosial. Peranan %isiologi seperti pembinaan sel tubuh, tumbesaran dan pemulihan. Peranan Psikologi iaitu menghilangkan perasaan sunyi, bosan atau sedih. 7mosi juga boleh menyebabkan seseorang tidak berselera untuk makan. Peranan )osial dari segi pergaulan antara ahli keluarga dan men3iarahi kawan atau sudara'mara, makan sering menjadi tumpuan utama. Makanan juga penting bagi melambangkan status sosioekonomi keluarga. 8ariasi merupakan perkataan yang sesuai apabila kita mengambarkan tradisi makanan di Malaysia. Malaysia merupakan salah sebuah negara yang mempunyai pelbagai budaya yang agak unik. 2abungan makanan bagi kaum Melayu, +ina dan &ndia ini berjaya menyatukan pelbagai hidangan kepada hidangan Malaysia. Budaya makanan Melayu mempunyai keunikan yang tersendiri. Bagi budaya makanan masyarakat Melayu, pelbagai lauk'pauk tidak akan sempurna jika tidak diiringi dengan sajian nasi. asi merupakan makanan utama rakyat Malaysia dan masyarakat Melayu amnya. !idak dina(ikan juga budaya makanan masyarakat +ina turut mempunyai keistimewaan yang tersendiri. Bahan utama dalam menu masyrakat +ina ialah bahan soya yang terdiri daripada tahu, taucu, dan kicap soya serta lain'lain. Bahan ini kemudian akan diolah bersama rempah yang digunakan oleh kaum Melayu seperti kayu manis, daun ketumbar dan sebagainya. Bagi masyarakat &ndia pula, elemen yang menggambarkan keunikan makanan kaum tersebut ialah penggunaan daun pisang sebagai alas makanan bagi menggantikan pinggan mangkuk. Daun hijau yang beraroma itu bukan sahaja memudahkan proses menghidang makanan bahkan membangkitkan selera. Manakala alat adalah benda yang digunakan untuk mengerjakan sesuatu. Perpaduan kaum pula dide(inisikan sebagai satu proses yang menyatupadukan anggota masyarakat dan negara seluruhnya melalui ideologi negara supaya tiap'tiap anggota masyarakat dapat membentuk satu identiti dan nilai bersama serta satu perasaan kebangsaan bersama di kalangan mereka. 9ika disatukan ayat ini membawa maksud makanan digunakan untuk menyatukan kaum di Malaysia.
Kumpulan 9, Seksyen
Pada hari ini, kita melihat orang +ina menjual asam laksa dan nasi lemak, manakala orang Melayu memakan mi, kueh tiaw, yong tau (oo, roti nan, capati dan tosai. Demikian pula orang &ndia makan apa saja yang dimakan oleh rakan mereka dalam kalangan Melayu dan +ina. asi lemak adalah contoh makanan orang Melayu yg dapat memupuk perpaduan kaum di Malaysia dan ia patut dijadikan makanan kebangsaan Malaysia. &a bukan sahaja menjadi kegemaran orang Melayu tetapi turut dipelopori oleh kaum +ina dan &ndia. asi lemak dahulunya dihidang untuk sarapan pagi tetapi pada masa kini dijadikan hidangan tengah hari dan malam. &a juga turut dihidang pada rumah terbuka dan dijadikan salah satu menu -ala carte di hotel'hotel. asi lemak turut diiringi dengan beberapa lauk sampingan seperti kari ayam, rendang -ayam dan daging, sambal -sotong kering atau ikan bilis, ayam goreng dan paru goreng. Putu mayam ialah sejenis makanan manis yang selalunya dimakan ketika sarapan pagi ataupun sebagai snek. Putu mayam diperbuat daripada adunan tepung beras yang dicampur dengan air dan santan kelapa yang kemudiannya ditekan ke penyaring untuk menjadikannya seperti mi halus. )elepas itu, ia akan dikukus dengan perahan air daun untuk dijadikan sebagai perasa. )etelah siap, mi itu akan dihidangkan bersama'sama parutan kelapa dan gula Melaka. Putu mayam adalah contoh makanan masyarakat &ndia yang juga digemari oleh semua kaum di Malaysia. Bagi kaum +ina pula bahan utama dalam masakan mereka ialah bahan soya -tahu, taucu, kicap soya cendawan, bunga lily, biji'bijan dan lain'lain. Bahan ini kemudiannya akan diolah bersama rempah yang digunakan oleh orang Melayu seperti biji ketumbar, kayu manis dan sebagainya. Kebanyakan masakan +ina di negara kita ini, kebanyakan resipinya berasal dari egera +hina seperti yong tau (oo, char koay teow, dim sum dan lain'lain. asi ayam bukan sahaja dipelopori oleh kaum +ina tetapi diminati oleh semua rakyat Malaysia. asi ayam dihidangkan bersama ayam goreng, ayam panggang atau ayam kukus. Bagi orang Melayu mereka lebih meminati ayam yang bergoreng atau dipanggang dan kaum +ina memilih yang dikukus. Minuman iringan bagi kaum +ina ialah teh +ina dan manisan kegemaran mereka ialah buah'buahan segar dan manisan berasaskan kekacang. Perayaan besar disambut bersama dengan menghidangkan makanan pelbagai kaum. Hakikatnya jelas, dengan hanya makan, kita boleh menggerakkan sesuatu kaum atau bangsa
Kumpulan 9, Seksyen
semakin dekat dalam perhubungan walaupun hanya sekadar beberapa inci. )emua ini terhasil daripada jalan awal yang inginkan keharmonian dan perpaduan di negara ini. )emua ini akan terus menjadi ikon yang menjadi identiti sebuah masyarakat Malaysia yang berbilang kaum. &kon yang menjadi identiti sebuah bangsa Malaysia yang aman dan harmoni.
/.0 M#thodolo%i
/
*eka Bentuk Kajian :spek'aspek yang diguna pakai dalam kajian ini antaranya ialah pendekatan kajian,
kaedah persampelan, cara pengumpulan data, teknik memproses dan menganalisis data dan penulisan laporan. *eka bentuk kajian kuantitati( yang digunakan dalam kajian ini ialah tinjauan -surey. Dalam kajian ini, tinjauan dibuat di sekitar kawasan Parit *aja dan Kampus &nduk U!HM untuk mendapatkan pandangan penduduk tentang hal'hal berkaitan dengan perpaduan kaum melalui makanan tradisi. Manakala reka bentuk kajian kualitati( yang digunakan ialah kajian etnogra(i dan kajian sejarah. Dalam kajian kes, kajian etnogra(i digunakan bagi mengkaji ciri'ciri makanan tradisi dalam kalangan penduduk di Parit *aja dan Kampus &nduk U!HM. Kajian sejarah pula digunakan bagi mengkaji rekod dan penulisan lampau antaranya dapatan daripada jurnal untuk dikaitkan dalam kajian perpaduan melalui makanan tradisi.
5
)ampel Kajian Ketika melakukan surey -tinjauan borang kaji selidik telah diedarkan. )ampel terdiri
daripada responden di sekitar Parit *aja dan Kampus &nduk U!HM. )eramai #$ orang pelbagai bangsa telah dipilih secara rawak bagi menjalankan tinjauan ini. )etiap kaum dari Melayu, +ina dan &ndia dipilih seramai sembilan orang manakala tiga orang dari lain'lain kaum. #
&nstrumen Kajian
Kumpulan 9, Seksyen
&nstrumen utama kajian ini ialah soal selidik di mana kami telah mengedarkan borang kaji selidik kepada penduduk sekitar Parit *aja dan Kampus &nduk U!HM. &nstrumen kajian kualitati( pula ialah soalan temu bual tidak berstruktur. Data'data yang diperolehi telah dianalisis menggunakan )P)).
.0 Ha(il &a'ian
Bahagian ini membincangkan keseluruhan hasil kajian yang dijalankan. )elain itu, rumusan akan dibuat mengenai pengaruh makanan tradisi sesuatu kaum dalam perpaduan rakyat Malaysia. Bilangan pengambilan /'5
#';
1ebih
makanan kaum lain. Bilangan *esponden # 5/ < 9adual /4 Kekerapan Pengambilan Makanan !radisi Kaum 1ain !aburan 9adual / di atas, menunjukan kekerapan pengambilan makanan tradisi lain dalam semingu. !aburan ini menunjukan bahawa jumlah responden tertinggi ialah tiga hingga lima kali seminggu dalam pengambilan makanan kaum lain. Untuk kekerapan sekali hingga dua pula menunjukan hanya tiga responden sahaja. *esponden yang mengakui amat kerap menjadikan makanan tradisi kaum lain sebagai menu pilahan mereka pula ialah enam responden.
Pilihan Makanan Tradisi Kaum Lain
2
2
3
13
4 6
Na si Le ma k !on" Tau #u
Cha r Kue y Te o Pu$u Mayam
Ka ri Kuih %ahulu
Kumpulan 9, Seksyen
*ajah / Berdasarkan *ajah / di atas, dapat dilihat nasi lemak menjadi pilihan tertinggi dalam kaji selidik ini. asi lemak menjadi pilihan /# orang daripada #$ orang responden. +har kuey teow pula mencatatkan enam pilihan berbanding kari hanya empat responden yang memilih makanan tradisi &ndia tersebut. Hanya tiga responden memilih yong tau (u diikuti putu mayam dan kuih bahulu yang menjadi pilihan dua responden setiap satu.
Pengkaji membuat perbincangan berdasarkan kepada borang kaji selidik yang telah diproses, iaitu bahagian : dan B. Bahagian : merupakan latar belakang responden seperti jantina, bangsa, tempat tinggal, umur dan pekerjaan. Bahagian B pula merupakan soalan yang berkaitan dengan kaji selidik. )oalan ini ditanya untuk mengukuhkan objekti( kajian dimana makanan tradisi kaum boleh membentuk perpaduan bangsa. )elain itu, tujuan lain kajian ini adalah untuk memperkenalkan makanan tradisi kaum lain kepada masyarakat lain.
Hasil kajian menunjukkan tidak kira latar belakang mereka siapa dan dari mana asal mereka, responden memberi respon yang baik untuk setiap makanan tradisi kaum lain. &ni menunjukkan bahawa masyarakat di Parit *aja dan Kampus &nduk U!HM ini mempunyai pengetahuan tentang makanan tradisi kaum lain. )elain itu, dalam kehidupan harian, kita dapat melihat makanan tradisi sesuatu kaum ini bukan hanya boleh dimasak oleh kaum sendiri sahaja tetapi oleh bangsa lain juga. )ebagai contoh, nasi lemak juga dimasak dan disediakan oleh orang &ndia dan roti canai juga dibuat oleh orang Melayu dalam perniagaan warung mereka.
Berdasarkan kaji selidik yang dijalankan, pola pengambilan responden terhadap makanan tradisi kaum lain amat kerap iaitu di antara tiga hingga lima kali seminggu. &ni memberi respon positi( bahawa masyarakat di Parit *aja dan Kampus &nduk U!HM ini boleh menerima makanan tradisi kaum lain. Di samping itu, ramai yang mengakui yang pengambilan makanan tradisi kaum juga mempengaruhi hidup mereka. &ni bermakna, apabila mereka menyukai sesuatu makanan tradisi kaum lain, mereka akan berusaha untuk mempejari atau mengetahui cara penyediaannya.
Kumpulan 9, Seksyen
Hasil daripada kaji selidik yang dijalankan juga, boleh dilihat yang pengambilan makanan tradisi kaum lain amat mempengaruhi perpaduan antara masyarakat di sini. Hampir semua responden -0$= bersetuju bahawa perpaduan boleh terbentuk melalui pengambilan makana tradisi kaum lain. Mereka memberi pandangan bahawa makanan tradisi kaum amatlah penting didalam kehidupan sesuatu kaum. )elain itu, amalan penyediaan dan memasarkan makanan tradisi ini perlu dikekalak agar ia tidak dilupakan oleh generasi sekarang dan yang akan datang. :ntara pandangan lain pula, makanan tradisi sememangnya dapat diterima oleh semua golongan masyarakat. Hal ini disebabkan penyediaan makanan tradisi kaum agak mudah dan ringkas sahaja.
Berdasarkan kajian, nasi lemak menjadi pilihan /# orang daripada #$ orang responden. +har kuey teow pula mencatatkan enam pilihan berbanding kari hanya empat responden yang memilih makanan tradisi &ndia tersebut. Hanya tiga responden memilih yong tau (u diikuti putu mayam dan kuih bahulu yang menjadi pilihan dua responden setiap satu. &ni menunjukkan bahawa responden tidak memilih makanan untuk dimakan dan mereka mengenali makanan yang dipilih dengan baik.
.0 &#(im+ulan
Dirumuskan bahawa makanan tradisi sesuatu kaum dapat membentuk perpaduan dalam kalangan masyarakat majmuk di Malaysia ini. Masyarakat dapat mengenali dengan lebih mendalam makanan yang terkenal antara tiga bangsa terbesar di Malaysia iaitu Melayu, +ina dan &ndia selain mengetahui keunikan yang ada pada setiap jenis makanan tersebut di mana makanan tradisi ini pula mempunyai keunikan yang tersendiri yang mampu menarik kaum lain untuk merasa. )elain itu, berdasarkan kajian mengenai makanan pelbagai bangsa ini turut menyumbang
Kumpulan 9, Seksyen
kepada tahap pemahaman dan perpaduan kaum di Malaysia melalui makanan. Mereka lebih memahami dan mengetahui pelbagai ariasi makanan kaum di Malaysia dengan melihat kajian kaji selidik. Kesimpulan yang didapati dalam kajian ini mencerminkan bahawa tahap perpaduan mengikut makanan setiap kaum masih di tahap yang memuaskan. "leh itu, makanan juga dapat memainkan peranan dan semangat perpaduan di kalangan kaum. Berdasarkan kajian, menunjukkan bahawa kajian terhadap perpaduan kaum terhadap makanan membawa kepada perkara positi(. Dimana dapat dibuktikan melalui analisis data dan borang kaji selidik. "leh itu, pendedahan mengenai makanan'makanan dari pelbagai jenis kaum di Malaysia perlu dikaji dan diperkemas supaya masyarakat di Malaysia mengetahui tentang makanan dan tidak melupakan makanan'makanana tradisi masyarakat yang ada di Malaysia. Kerajaan juga perlu memainkan peranan dengan membuat kempen dan pesta makanan malaysia yang dapat membantu masyarakat lebih mengenali makanan pelbagai kaum ini. Makanan masyarakat di Malaysia juga bukan sahaja boleh diperkenal di peringkattempatan malah perlu di luar negara supaya masyarakat membuka mata dan merasa bangga dengan kepelbagaian makanan yang dapat mengeratkan perpaduan antara kaum. &nilah Malaysia, satu adunan yang pelbagai. )atu campuran yang rasanya unik. )eperti air batu campur yang dicampur sirap, gula hitam, susu, dan campuran manisan dan kacang yang membawa citarasa Malaysia. &nilah Malaysia yang mempunyai kelainan yang amat jarang ditemui. :langkah sempurnanya jika usaha ini diteruskan dan sama ' sama membina Malaysia yang sebenar ' benarnya Malaysia tanpa mengaku negara ini kepunyaan satu bangsa sahaja. Biarlah diusahakan supaya sama 'sama menjadi warganegara tanpa mengaku >saya tuan dan kamu kuli? atau >saya peribumi dan kamu pendatang?. Diharapkan rakyat Malaysia dapat menjadi anak Malaysia yang ada keunikan, kerana keunikan inilah yang menjadikan Malaysia yang sebenar'benarnya Malaysia.
Kumpulan 9, Seksyen
