Ang Kasaysayan ng Wikang Filipino sa Bawat Panahon o Yugto • Ang Wika sa Iba’t-ibang Iba’t -ibang Panahon • Ang bansang Pilipinas ay binubuo ng mahigit sa 7000 pulo at may 87 wikang ginagamit ang mga mamamayan noon kaya mahirap silang magkaunawaan at madalas na may alitan. • Panahon ng Kastila • Noong panahon ng pre-kolonyal pre -kolonyal may labimpitong letra an gating alibata, tatlo ang patinig, labing-apat ang katinig. Ang mga misyonaryong ito ang lubusang nag-aral ng wika sa kanilang nasasakupan. Ayon kay Phelan (1955)nahati ang mga Augustinian at Heswita sa buong Kabisayaan; sa mga Dominiko, nagawi ang lalawigan ng Pangasinan, Cagayan kasama na ang pag-aaral ng wikang Instik. Ang mga F ranciskano ay tinalaga sa Katagalugan. Ang alibata ay tagapagbadya ng mga nasulat na kaisipan ng mga ninunong Pilipino. Ipinag-utos Ipinag-utos ng Haring Felipe II ng Espanya noong 1594 para sa ikdadali ng pag-aaral ta pagkaunawa sa wikang P ilipino mga lubusang naipino na hatiin ang kapuluan sa apat ayon sa mga orden na naririto sa Pilipinas. • Ang Kasaysayan Kasaysayan ng Wikang Filipino sa Bawat Panahon o Yugto • Panahon ng Ikatlong Republika • Ang Pangulong Manuel L. Quezon ay nagnais na magkaroon ng Wikang Pambansa kaya noong 1935, ang Saligang Batas ng Pilipinas ay nagtadhana ng tungkol sa Wikang Pambansa. Noong ika-30 ng Disyembre 1937, itinakda ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na Tagalog ang maging batayan ng Wikang Pambansa. may 87 wikang ginagamit ang mga mamamayan noon kaya mahirap silang magkaunawaan at madalas na may alitan. • Panahon ng Pananakop ng mga mga Espanyol at ang Pagpapalaganap ng Kristiyanismo sa Pilipinas • Nagsimula ang Himagsikang Pilipino noong Agosto 19, 1896. Marami ang naaresto at ikinulong na mga Katipunero matapos nadiskubrehan ng mga Espanyol ang Katipunan. Wala nang mapagpilian pang pinuno maliban kay Andres Bonifacio. Ang pagpunit ng cedula sa mga Katipunero ay sumisimbolo sa paglaya ng mga Pilipino sa mga Espanyol. • Ang pagpunit ng kanilang cedula sa Pugadlawin. Ito ang opisyal na pagsisimula ng mga Katipunerong Pilipino laban sa mga Espanyol. Pero ang Sigaw sa Pugadlawin para sa kalayaan ng Pilipinas bilang isa ay mula sa kolonyalismong Espanyol. Ito ang nagbigay-daan sa pagtatag ng Pilipinas na nakilala bilang pinaka-unang republika sa Asya. Matapos magsimula ang rebolusyon sa C avite, dalawang Pamahalaang Rebolusyonaryo ang sabay na umiral sa probinsya. Ito ay angPamahalaang Magdalo at ang Pamahalaang Magdiwang. Pinamumunuan ni Baldomero Aguinaldo ang Pamahalaang Magdalo at ang namumuno sa Magdiwang ay si Mariano Alvarez. Pero ang dalawang pamahalaan ay ayaw magtulungan sa pagtanggol ng kanilang teritoryo laban sa mga Espanyol. Bunga nito, unting-unti nang nabawi ng mga Espanyol ang Cavite. • Ang paghahati ng mga rebulosyonaryo sa Cavite ang nagtulak kay Andres Bonifacio bilang pinuno pinuno ng Katipunan. Layunin ni Bonifacio ang pagtungo sa Cavite ang muling pagbuuhin ang mga Katipunero. Nagpatawag siya ng pagpupulong sa mga kinatawan ng Magdalo at Magdiwang sa Tejeros. Ang pagpupulong na ito ay nakilala sa taw ag na“Kumbensiyong Tejeros”. • Ang paghahati ng mga rebulosyonaryo sa Cavite ang nagtulak kay Andres Bonifacio bilang pinuno ng Katipunan. Layunin ni Bonifacio ang pagtungo sa Cavite ang muling pagbuuhin ang mga Katipunero. Nagpatawag siya ng pagpupulong sa mga kinatawan ng Magdalo at Magdiwang sa Tejeros. Ang pagpupulong na ito ay nakilala sa tawag na“Kumbensiyong Tejeros”. • Ang paghahati ng mga rebulosyonaryo sa Cavite ang nagtulak kay Andres Bonifacio bilang pinuno ng Katipunan. Layunin ni Bonifacio ang pagtungo sa Cavite ang muling pagbuuhin ang mga Katipunero. Nagpatawag siya ng pagpupulong sa mga kinatawan ng Magdalo at Magdiwang sa Tejeros. Ang pagpupulong na ito ay nakilala sa taw ag na“Kumbensiyong Tejeros”. • Ngunit sa halip na maayos ang pagkahati ng mga re bulosyonaryo, ang Kumbensiyong Kumbensiyong Tejeros ay nagbunga ng malaking suliranin sa buong bansa.
Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa PANAHON NG MGA ESPANYOL 1. Barbariko, Di sibilisado at pagano ang mga katutubo Ang mga prayleng espanyol ang naging institusyon ng Pilipino. Ang pamayanan ay pinaghati hati sa apat na orden ng misyonerong espanyol na pagkaraan ay naging lima Agustino Pransiskano Dominiko Rekolekto Heswita 2. Nagkaroon ng malaking epekto sa pakikipagtalastasan sa mga katutubo ang paghahati ng pamayanan. Nang sakupin ng espanyol ang katutubo may sarili na itong wika na ginagamit upang makipagusap at makipagkalakalan ngunit pinigil nila. Sinikil ng mga espanyol ang kalayaan ng mga katutubo na makipagkalakalan sa ibang lugar upang hindi na rin nito magamit ang wikang katutubo. 3. Nagtatag ang Hari ng Espanya ng mga paaralang magtuturo ng wikang Kastila sa mga Pilipino ngunit ito ay tinutulan ng mga prayle. Ang mga misyonerong espanyol mismo ang nag-aral ng mga wikang katutubo. Mas madaling matutuhan ang wika ng isang rehiyon kaysa ituro sa lahat ang wikang e spanyol. Mas magiging kapani-paniwala ang pagpapalaganap kung ang mismong banyaga ang magsasalita ng wikang katutubo 4. Nagsulat ang mga prayle ng mga diksyonaryo at aklat-panggramatika, katekismo at kumpesyonal .Nasa kamay ng misyonerong nasa pamamahala ng simbahan ang edukasyon ng mamamayan noong panahon ng espanyol. Nagkaroon ng usapin ukol sa wikang gagamitin sa pagtuturo sa mga Pilipino 5. Iniutos ng Hari na gamitin ang wikang katutubo ngunit hindi ito nasunod Gobernador Tello- Nagmungkahi na turuan ang mga indio ng wikang espanyol Carlos I at Felipe II – naniwala na dapat maging bilingguwal ang mga Pilipino. Iminungkahi ni Carlos I na ituro ang Doctrina Christiana gamit ang wikang Espanyol. Napalapit ang katutubo sa m ga prayle dahil katutubong wika ang gamit nito 6. Iniutos ni Haring Felipe II ang utos tungkol sa pagtuturo ng wikang espanyol sa lahat ng katutubo noong ika-2 ng Marso 1634 Carlos II- naglagda ng isang dekrito na inuulit ang mga probisyon sa mga nabanggit na batas. At nagtakda din sya ng parusa sa mga hindi susunod dito. Noong Disyembre 29 1972 lumagda pa si Carlos IV ng isang dekrito na nag uutos na gumamit ng wikang espanyol sa lahat ng paaralang itatatag sa pamayanan ng indio. 7. Maraming pagbabago ang naganap at isa na rito ang sistema ng ating pagsulat. Ang dating baybayin ay napalitan ng Alpabetong Romano na binubuo naman ng 20 titik, limang (5) patinig at labinlimang (15) katinig. a, e, i, o, u b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, y. Kasaysayan ng Pambansang Wika sa Panaho ng PAGSASARILI 1. Kasaysayan ng Pambansang Wika saPanahon ngPagsasarili 2. • Noong Hulyo 4, 1946, ipinahayag na ang wikang opisyal sa Pilipinas ay Tagalog batay sa Bat as Komonwelt Bilang 570. • Sa panahong ito na balam na naman ang pagpapaunlad sa wikang pambansa dahil muling namayagpag ang wikang Ingles bilang midyum ng komunikasyon sa mga pahayagan at pamahalaan. 3. • Sa pamamagitan ng Proklamasyong Bilang 12 na nilagdaan ni Pangulong Ramon Magsaysay noong Marso 26, 1951, ipinagdiwang ang Linggo ng Wikang Pambansa. •Nagsimula ang pagdiriwang mula Marso 29 hanggang Abril 4 taun-taon. 4. •Nilagdaan ni Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 186 noong Setyembre 23, 1955 na nag-uutos sa paglilipat ng petsang Linggong Wika mula ika-13 hanggang 19 ng Agosto bilang pagbibigay ng kahalagahan sa kaarawan ni Pangulong Manuel L. Quezon (Agosto 19). 5. •Nagpalabas si Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13, 1959 na nagsasaad na kailanma’t tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang Pilipino ang gagamitin. 6. •Higit na binigyang halaga ang paggamit ng wikang Pilipino sa panahong ito. •Lahat ng tanggapan at g usali ay ipinangalan sa wikang Pilipino. •Ang mga dokument ong pang gobyerno tulad ng panunumpa sa trabaho, pasapporte at visa ay nakasaad sa Pilipino. 7. •Ginamit rin ang wikang Pilipino sa iba’t ibang lebel ng edukasyon sa panahong ito. •Ginamit rin ang wikang Pilipino sa mass media tulad ng telebisyon, radio, komiks, magasin at dyaryo. 8. •Noong Pebrero, 1956, nilagdaan ni Gregorio Her nandez, Direktor ng Paaralang Bayan ang Sirkular 21 na nag-uutos na ituro at awitin ang Pambansang Awit sa mga paaralan. •Nilagdaan ni Pangulong Ferdinand Marcos ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 96 na nag tatadhana ng pagsasa-Pilipino ng mga pangalan ng gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan noong Oktubre 24, 1967. 9. •Noong Marso 27, 1968, nilagdaan ni Rafael Salas, Kalihim Tagapagpaganap, ang Memorandum Sirkular Blg. 96 nanag-aatas ng paggamit ng wikang Pilipino sa mga opisyal na komunikasyon sa mga transaksyon ng pamahalaan. •Memorandum Sirkular Blg. 488 noong Hulyo 29, 1972 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ng Linggong Wika. 10. •Sakabila ng mga pagbabagong ito, hindi pa rin matanggap ng ibang sektorang Pilipino ang wikang Pambansa. •Maraming mga pagtatalong pangwika ang naganap sa 1972 Kombensyong Konstitusyunal 11. •Naging mainit na isyu ang probisyong pang wika hanggang sa ang naging resulta ng maraming pagtatalo at pagaaral ay ang probisyong Seksiyon 3 (2) ng Art ikulo XV sa kasalukuyang Konstitusyon ng Pilipinas. •Samantalang ang “Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pambansang wikang Pilipino at hangga’t hindi binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang mananatiling mga wikang opisyal ng Pilipinas.” Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa PANAHON NG MGA AMERIKANO 1. KasaysayanKasaysayan ngng WikangWikang PambansaPambansa 2. PanahonPanahon ngng mgamga AmerikanoAmerikano 3. • Pagkatapos ng kolonyalistang Espanyol, dumating ang mga Amerikano sa pamumuno ni Almirante Dewey. 4. • Ingles ang nagging wikang panturo noong panahong ito. 5. • Ginamit na instrumento ang pambansang sistema ng edukasyon sa pagnanais na maisakatuparan ang mga plano alinsunod sa mabuting pakikipag-ugnayan. 6. • Ang mga sundalo ang kinikilalang unang guro at tagapagturo ng Ingles na kilala sa tawag na Thomasites. 7. • Noong taong 1931, ang Bise Gobernador Heneral George Butte ay nagpahayag ng kanyang panayam ukol sa paggamit ng bernakular sa pagtuturo sa unang apat na t aong pag-aaral. 8. • Sumang-ayon kay Bise Gobernador Heneral George Butte sila Jorge Bocobo at Maximo Kalaw. 9. Ayon sa Kawanihan ng Pambayang Paaralan, nararapat na Ingles ang ituro sa pambayang paaralan. Ilan sa mga kadahilanan ay: 10. !Ang pagtuturo ng bernakular sa mga paaralan ay mag-reresulta sa suliraning administratibo. !Ang paggamit ng iba’tibang bernakular sa pagtuturo ay magdudulot lamang ng rehiyolanismo sa halip na nasyonalismo. 11. !Hindi magandang pakinggan ang magkahalong wikang Ingles at bernakular. !Malaki ang nagasta ng pamahalaan para sa edukasyong pambayan at paglinang ng Ingles upang maging wikang pambansa. 12. !Ingles ang nakikitang pag-asa upang magkaroon ng pambansang pagkakaisa. !Ingles ang wika ng pandaigdigang pangangalakal. 13. !Ang ingles ay mayaman sa katawagang pansining at pang-agham. !Dahil nandito na ang wikang Ingles ay kailangang hasain ang paggamit nito. 14. Ilan sa mga katwiran ng mga tagapagtaguyod ng bernakular ay ang mga sumusunod: 15. "Walumpong porsiyento ng mag-aaral ang nakaaabot ng hanggang ikalimang grado lamang. "Kung bernakular ang gagamiting panturo, magiging epektibo ang pagtuturo sa primary. "Nararapat lamang na Tagalog ang linangin sapagkat ito ang wikang komon sa Pilipinas. 16. "Hindi magiging maunlad ang pamamaraang panturo kung Ingles ang gagamitin. "Ang paglinanang ng wikang Ingles bilang wikang pambansa ay hindi nagpapakita ng nasyonalismo. "Nararapat lamang na magsagawa ng mga bagay para sa ikabubuti ng lahat katulad ng paggamit ng bernakular. 17. "Walang kakayahang makasulat ng klasiko sa wikang Ingles ang mga Pilipino. "Hindi na nangangailangan ng mga kagamitang panturo upang magamit ang bernakular, kailangan lamang na iyo ay pasiglahin. 18. # Paghahanap ng gurong Amerikano lamang LAYUNING MAITAGUYOD AND WIKANG INGLES AT MGA ALITUNTUNING DAPAT SUNDIN: # Pagsasanay samga Pilipinongmaaaring magturong Ingles at ibapang aralin 19. LAYUNING MAITAGUYOD AND WIKANG INGLES AT MGA ALITUNTUNING DAPAT SUNDIN: # Pagbibigay ng malaking tuon o diin sa asignaturang Ingles sa kurikulum sa lahat ng antas ng edukasyon # Pagbabawal ngpaggamit ngbernakular sa loobng paaralan
20. LAYUNING MAITAGUYOD AND WIKANG INGLES AT MGA ALITUNTUNING DAPAT SUNDIN: # Pagsasalinng teksbuksa wikang Ingles # Paglalathala ng mga pahayagang lokal para magamit sa paaralan 21. LAYUNING MAITAGUYOD AND WIKANG INGLES AT MGA ALITUNTUNING DAPAT SUNDIN: # Pag-alis at pagbabawal ng wikang Espanyol sa paaralan 22. Mga pag- aaral, ekspirimento at sarbey upang malaman kung epektibo ang pagtuturo gamit ang wikang Ingles 23. Iniulat na "gaya ng makikita, ang gobyerno ay gumastos ng milyon- milyon para maisulong ang paggamit ng Ingles upang mabisang mapalitan nito ang Espanyol at mga dayalek sa mga ordinaryong usapan, at ang Ingles ang sinasalita ay kay hirap makilala na Ingles na nga.” HenryHenry JonesJones FordFord 24. PropesorPropesor NelsonNelson atat DeanDean FanslerFansler (1923)(1923) •may katulad na obserbasyon kay Henry Jones Ford. •kumuha ng mataas na edukasyon ngunit nahihirapan sa paggamit ng wikang Ingles. 25. Ayon sa surbey na ginawa nina Najeeb Mitri Saleeby at ng Educational Survey Commision na pinamumunuan ni Dr. Paul Monroe, ang kakayahan makaintindi ng mga kabataang Pilipino ay mahirap tayahin kung ito ba ay hindi nila malilimutan paglabas ng paaralan. 26. Ayon kay Najeeb Mitri Saleeby kahit na napakahusay ang maaaring pagtuturo sa w ikang Ingles ay hindi pa rin ito magiging wikang panlahat dahil ang mga Pilipino ay may kani-kaniyang wikang bernakular. 27. Iginiit din ni Saleeby na makabubuti kung magkakaroon ng isang pambansang wikang hango sa katutubong wika nang sa gayun ay maging malaya at mas epektibo ang paraan ng edukasyon ng buong bansa. 28. Iminungkahi ni Lope K. Santos na isa sa mga wikang ginagamit ang nararapat na maging wikang pambansa. 29. Ipinalabas noong 1973 ni Pangulong Quezon ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nag-aatas na Tagalog ang magiging batayan ng wikang gagamitin sa pagbuo ng wikang Pambansa
