ALGORİTMA DERS NOTLARI Programlamaya Giriş Program : Belirli bir problemi çözmek için bir bilgisayar dili kullanılarak yazılmış deyimler dizisi. Önceki bölümde bir problemin çözümü ile ilgili teknikler sunmuştuk. Bir problemi bilgisayar ile çözmek için geliştireceğimiz programın yazımında izleyeceğimiz adımlar: i) Problemin ne olduğunu kavra. Çözüm için gereksinimleri belirle. ii) Problemin girdilerini, çıktılarını ve diğer kısıtlama ve gereksinimleri belirle ( bilgilerin giriş ve çıkış biçimlerinin nasıl olacağına kadar). iii) Problemin çözümünü veren algoritmayı yaz. iv) Algoritmayı bir programla dili ile yaz. v) Programın doğru çalışıp çalışmadığını test et. Bu testi değişik veriler (girdiler) için tekrarla. Problem Çözme ve Algoritmalar 1.1 Problem Çözme Problem çözmede, soruna hemen girişmek yerine, dikkatli ve sistematik yaklaşım ilke olmalıdır. Problem iyice anlaşılmalı ve mümkün olduğu kadar küçük parçalara ayırılmaladır. Descartes tarafından "Discourse on Method" isimli kitabında anlatılan problem çözme teknikleri;[2] 1. Doğruluğu kesin olarak kanıtlanmadıkça, hiçbir şeyi doğru olarak kabul etmeyin; tahmin ve önyargılardan kaçının. 2. Karşılaştığınız her güçlüğü mümkün olduğu kadar çok parçaya bölün. 3. Düzenli bir biçimde düşünün; anlaşılması en kolay olan şeylerle başlayıp yavaş yavaş daha zor ve karmaşık olanlara doğru ilerleyiniz. 4. Olaya bakışınız çok genel, hazırladığınız ayrıntılı liste ise hiçbir şeyi dışarıda bırakmayacak kadar kusursuz ve eksiksiz olsun. 1.2 Algoritmalar Belirli bir görevi yerine getiren sonlu sayıdaki işlemler dizisidir. İ.S. 9.yy da İranlı Musaoğlu Horzumlu Mehmet (Alharezmi adını araplar takmıştır) problemlerin çözümü için genel kurallar oluşturdu. Algoritma Alharezmi'nin Latince okunuşu. Her algoritma aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır. 1. Girdi: Sıfır veya daha fazla değer dışarıdan verilmeli. 2. Çıktı: En azından bir değer üretilmeli. 3. Açıklık: Her işlem (komut) açık olmalı ve farklı anlamlar içermemeli. 4. Sonluluk: Her türlü olasılık için algoritma sonlu adımda bitmeli. 5. Etkinlik: Her komut kişinin kalem ve kağıt ile yürütebileceği kadar basit olmalıdır. Not: Bir program için 4. özellik geçerli değil. işletim sistemleri gibi program sonsuza dek çalışırlar .
1
Örnek: İki sayının toplamını yazan algoritmayı yazınız. Çözüm: Adım 1 --> İlk sayıyı oku, Sembolik olarak A1 S1=? Adım 2 --> İkinci sayıyı oku A2 S2=? Adım 3 --> Sayıları topla A3 T S1+S2 Adım 4 --> Sonucu görüntüle. A4 T'yi göster. 1.Soru : Kullanıcının girdiği iki sayının karelerinin toplamını görüntüleyen algoritmayı yazınız. Çözüm A0 --> Başla A1 --> Sayaç=0 (Sayaç'ın ilk sayısı 0 olarak başlar.) A2 --> Sayı=? : TßT+Sayı (Sayıyı giriniz. T'ye sayıyı ekle veT'yi göster.) A3 --> Sayaç=Sayaç+1 (Sayaç'a bir ekle ve sayacı göster.) A4 --> Sayaç<4 ise A2'ye git. (Eğer sayaç 4'ten küçükse Adım 2'ye git.) A5 --> O=T/4 (Ortalama için T değerini 4'e böl) A6 --> O'yu göster. (Ortalamayı göster.) A7 --> Dur 2.Soru : 20'den 50'ye kadar olan sayıların toplamını bulan algoritma yazınız. Çözüm A0 --> Başla A1 --> S=20 : T=0 (Sayı 20 T değeri 0 ile başla) A2 --> TßT+S (T'ye sayıyı ekle T'yi göster.) A3 --> S=S+1 (Sayıyı bir artır.) A4 --> S<50 ise A2'ye git. (Eğer sayı 50'den küçük ise Adım 2'ye git) A5 --> T'yi göster. (T'nin değerini göster.) A6 --> Dur 3.Soru : 30 ile 90 arasındaki çift sayıların toplamını bulan algoritma yazınız. Çözüm: A0 --> Başla A1 --> S=0 : T=0 (Sayı 0, Toplam değeri 0 olsun) A2 --> S=S+1 (Sayıyı bir artır, sayıyı göster.) A3 --> T=T+2S+28 (28 sayısına çift sayı olması için sayıyı 2 ile çarp ve toplama ekle, toplamı göster) A4 --> 2S+28<90 ise git A2 (Eğer Çift sayı 90 değerinden küçük ise Adım 2'ye git) A5 --> O=T/S (Toplam değeri sayıya böl ve ortalamayı bul) A6 --> O'yu yaz. (Ortalamayı göster) A7 --> Dur 4.Soru : Klavyeden girilen 10 adet sayıdan çift sayıların toplamının tek sayıların toplamına oranını bulan algoritma yazınız. Çözüm: A0 --> Başla A1 --> S=0 : T=0 : Ç=0 (Sayı, tek ve çift sayılar 0 değerini alsın) A2 --> Sayı? (Sayıyı giriniz) A3 --> (-1)sayı=1 ise Ç=Ç+Sayı (Eğer -1'in sayı üssü 1 sayısına eşitse sayıyı çift sayıya ekle ve çift sayıyı bul.) A4 --> (-1)sayı=+1 ise T=T+Sayı (Eğer -1'in sayı üssü +1 sayısına eşitse sayıyı tek sayıya ekle ve tek sayıyı bul.) A5 --> S=S+1 (Sayaça 1 ekle ve sayacı göster) A6 --> S<10 ise A2'ye git. (Eğer Sayaç 10'dan küçük ise Adım 2'ye git.) A7 --> V ß Ç/T (Çift sayıların toplamını tek sayıların toplamına böl.) A8 --> V'yi göster. (Bölme sonucunu göster.) A9 --> Dur
2
5.Soru : Klavyeden girilen iki sayıdan en büyüğünü bulup gösteren algoritmayı yazınız. Çözüm : A0 --> Başla A1 --> S1=? : S2=? (İlk sayıyı gir ; ;İkinci sayıyı gir.) A2 --> S1>S2 ise git A4 (Sayı 1 sayı 2'den küçükse Adım 4'e git.) A3 --> S2>S1 ise git A5 (Sayı 2 sayı 1'den küçükse Adım 5'e git.) A4 --> S1'i göster git A6 (sayı 1 değerini göster ve işlemi durdur) A5 --> S2'yi göster. (Sayı 2 değerini göster) A6 --> Dur 6.Soru : Klavyeden girilen üç sayıdan en büyüğünü bulup gösteren algoritmayı yazınız. Çözüm : A0 --> Başla : EB=-¥ : S=0 (Başla olabilecek EB:en küçük sayı olsun, Sayı 0 olsun) A1 --> Sayı? (Sayıyı giriniz.) A2 --> Sayı>EB ise EB=Sayı (Eğer Sayı EB'den küçükse EB sayıyla aynı değeri alsın.) A3 --> S=S+1 (Sayaca 1 ekle ve sayacı göster) A4 --> S<3 ise git A1 (Eğer sayac 3'ten küçükse adım 1'e git.) A5 --> EB'yi göster (En büyük sayıyı göster.) A6 --> Dur 7. Soru: Bilgisayara girilen 50 öğrencinin adını, soyadını ve sınav notunu kullanarak en yüksek not alan öğrencinin adını, soyadını, en düşük not alan öğrencinin adını, soyadını yazan programın algoritmasını kodlayınız. (YN=Yüksek not, DN= Düşük not) 1. Başla 2. I = 0 3. YN = 0 4. DN = 100 5. I = I + 1 6. Oku AD, SOY, NOTU 7. Eğer notu > YN ise YN = Notu, YAD = AD, YSOY=SOY 8. Eğer notu < DN ise DN= Notu, DAD= AD, DSOY=SOY 9. Eğer I<50 ise git adım 5 10. Yaz YAD, YSOY, DAD, DSOY 11. DUR 8. Soru: Bilgisayara girilen bir sayının faktöriyelini hesaplayan programın algoritmasını yazın. 1. Başla 2. I = 0 3. Ç= 1 4. Oku S 5. I = I + 1 6. Ç = Ç * I 7. Eğer I < S ise git adım 5 8. Yaz Ç 9. Dur 9. Soru: Bilgisayara girilen bir sayıya kadar olan çift sayıların ortalamasını veren programın algoritmasını döngü kullanarak yazın. 1. Başla 2. ÇS = 0 3. ÇT = 0 4. Oku S 5. D = 2, S, 2 6. ÇT = ÇT +D, ÇS = ÇS + 1
3
7. DS 8. ÇORT = ÇT/ÇS 9. Yaz ÇORT 10. Dur
10. Soru: Bilgisayara 1000 sayı girilmekte. Bu 1000 sayı içerisinde 250 – 750 arasında bulunan sayıların adedini bulan programın algoritmasını döngü kullanarak yazın. 1. Başla 2. I = 0 3. D = 1, 1000 4. Oku S 5. Eğer S < 250 ise git 8 6. Eğer S >750 ise git 8 7. I = I + 1 8. DS 9. Yaz I 10. Dur 11. Soru: 1’den 10’a kadar algoritmasını döngüyle yazın. 1. Başla 2. D1 = 1, 10 3. D2 = 1, 10 4. Ç = D1 X D2 5. Yaz Ç 6. D2S 7. D1S 8. DUR
olan
sayıların
çarpım
tablosunu
yazan programın
Boyutlu Değişkenler Boyutlu değişken bilgisayarda indisi olan değişkendir. Boyutlu değişken indisi kullanarak numaralandırır ve değişkenin bütün değerlerini bellekte tutar. Örnek: S (I) S (1) = 7 S (2) = 8 S (3) = 9 12. Soru: bilgisayara 10 elemanlı bir dizi girilmektedir. Elemanların ortalamasını bulan programın algoritmasını yazın. 1. Başla 2. Aç boyut D (10) 3. Dön = 1, 10 4. Oku D (Dön) 5. Dön S 6. Top = 0 7. Dön = 1, 10 8. Top = Top + D (Dön) 9. Dön S 10. Ort = Top / 10 11. Yaz ORT 12. Dur
4
13. Soru: Bilgisayara girilen 100 sayılı dizi içerisinde en büyük, en küçük sayıları bulan ve dizideki satır numaralarını veren programın algoritmasını yazın. 1. Başla 2. Aç boyut D (100) 3. Dön = 1, 100 4. Oku D (Dön) 5. Dön S 6. EB = 0, EK = 9999 7. Dön = 1, 100 8. Eğer D(Dön) < EK ise, EK = D (Dön), EKS = Dön 9. Eğer D(Dön) > EB ise, EB = D (Dön), EBS = Dön 10. Dön S 11. Yaz EK, EB, EKS, EBS 12. Dur
Sıralama (Sorting) Sıralama yapabilmek için değişkenin boyutlu olması gerekir. Ancak değişken tek boyutlu olmalıdır. 14. Soru: Bilgisayara girilen 10 sayıyı küçükten büyüğe sıralayan programın algoritmasını yazın. 1. Başla 2. Aç boyut D (10) 3. I = 1, 10 4. Oku D (I) 5. IS 6. I = 1, 9 7. J = I + 1, 10 8. Eğer D(I) > d(J) ise, BOŞ = D (I) D (I) = D (J) D(J) = BOŞ 9. JS 10. IS 11. I = 1, 10 12. Yaz D (I) 13. IS 14. DUR 15. Soru: Bilgisayara girilen bir sayı hem dizinin boyutunu belirler, hem de dizinin ilk elemanını oluşturur. Bu diziyi oluşturan ve yazan programın algoritmasını yazın. 1. Başla 2. Oku S 3. Aç boyut D (S) 4. D (1) = S 5. I = 2, S 6. Oku D (I) 7. IS 8. I = 1, S 9. Yaz D (I) 10. Dur
5
AKIŞ ŞEMALARI (DİYAGRAMLARI)
Algoritmanın başladığını ya da sona erdiğini belirtmek için kullanılır.
Klavye aracılığı ile giriş ya da okuma yapılacağını gösterir.
Yazıcı(printer) aracılığı ile çıkış yapılacağını gösterir.
Kart okuyucu aracılığıyla giriş yapılacağını gösterir.
Araç belirtmeden giriş ya da çıkış yapılacağını gösterir.
Hesaplama ya da değerlerin değişkenlere aktarımını gösterir.
6
Aritmetik ve mantıksal ifadeler için karar verme ya da karşılaştırma durumunu gösterir.
Diskten okuma ya da diskete yazmayı gösterir.
Disketten okuma ya da diskete yazmayı gösterir.
Teyp kütüğünü gösterir.
Yapılacak işler birden fazla sayıda yinelenecek ise diğer bir deyişle iş akışında çevrim(döngü) var ise bu sembol kullanılır.
Akış diyagramında iki nokta arası ilişkiyi gösterir.Döngü sonunu göstermek için ya da diyagramın çizilemediği durumlarda kullanılır. Burada i herhangi bir sembol olabilir.
7
Oklar işin akış yönünü gösterir.
Akış şemaları içerik ve biçimlerine göre genel olarak üç grupta sınıflandırılabilirler. DOĞRUSAL AKIŞ ŞEMALARI İş akışları,giriş,hesaplama,çıkış biçiminde olan akış şemaları bu grup kapsamına girer.
ÖRNEK 2:İki sayının çarpımının bulunmasıyla ilgili algoritma şöyledir. Değişkenler
A:Birinci sayıyı,
B:İkinci sayıyı,
C:İki sayının çarpımını(A*B)göstersin. Algoritma
Adım 1-Başla Adım 2-A'yı oku Adım 3-B'yi oku Adım 4-C=A*B yi hesapla Adım 5-C'yi yaz Adım 6-Dur Akış Şeması
8
Algoritma adımlarında kullanılması gereken semboller yukarıdaki şekilde görülmektedir. Örneğin "DUR" ve "BAŞLA" işlemleri için aynı sembol kullanılmaktadır. Adım 2 ve 3 için kullanılan sembol,bilgisayara değerlerin dışarıdan girildiğini gösterir.Oklar ise işin akış yönünü gösterir. Adım 4'te kullanılan sembol C=A*B gibi aritmetik işlemler işlemler için kullanılır.
Örnek 3:İki sayının farkını ve bölümünü bulup yazıcı ile yazan algoritma ve akış şeması şöyledir. Değişkenler
A:Birinci sayı
B:İkinci sayı
D:İki sayının farkını (A-B)
E:İki sayının bölümünü(A-B) Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-A'yı oku
9
Adım 3-B'yi oku
Adım 4-D=A-B
Adım 5-E=A/B
Adım 6-D'yi yaz
Adım 7-E'yi yaz
Adım 8-Dur
Akış Şeması
ÖRNEK 4:İki sayının toplamlarının karesini ve küpününü hesaplayıp yazan akış şeması şöyledir.
10
Değişkenler
BIRSA:Birinci sayıyı,
IKISA:İkinci sayıyı,
TO:Toplamı,
TOKA:Toplamın karesini,
TO3:Toplamın küpünü gösterir.
Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-BIRSA.ve IKISA'yı oku
Adım 3-TO=BIRSA+IKISA
TOKA=TO^2
TO^3
Adım 4-TOKA,TO3'ü yaz
Adım 5-DUR Akış Şeması
11
ÖRNEK 5:Terminalden okunan bir sayının 10 fazla ve 10 eksiğini bulup yazan programın algoritma ve akış şeması şöyledir. Değişkenler
SAYI=Okunacak sayı
F10=Sayının 10 fazlası
E10=Sayının 10 eksiğini göstersin. Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-Terminalden SAYI oku
Adım 3-F10=SAYI+10
12
Adım 4-E10=SAYI-10
Adım 5-DUR Akış Şeması
MANTIKSAL AKIŞ ŞEMALARI Geniş ölçüde mantıksal kararları içeren akış şemalarıdır.Hesap düzenleri genellikle basittir.
ÖRNEK 6:A ve B gibi iki sayıdan büyüğünü printerle yazdıran algoritma ve akış şeması şöyledir. Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-A,B'yi oku
Adım 3-A=B ise Adım 7'ye git
Adım 4-A>B ise Adım 6'ya git
13
Adım 5-B'yi yaz Adım 8'e git
Adım 6-A'yı yaz Adım 8'e git
Adım 7-"A veB eşit"mesajını yaz
Adım 8-DUR Akış Şeması
ÖRNEK 7:100 kişilik bir sınıfta 18-22 arası her yaş grubunda bulunduğunu belirleyip yazan programın akış çizelgesi şöyledir. Değişkenler
OSA:Öğrenci sayısını,
I18:18 yaşında olan öğrencilerin sayısını
I19:19 yaşında olan öğrencilerin sayısını
I20:20 yaşında olan öğrencilerin sayısını
I21:21 yaşında olan öğrencilerin sayısını
I22:22 yaşında olan öğrencilerin sayısını
14
kaç öğrencinin
IYOS:İşlem yapılan öğrenci sayıaını göstersin.
Algoritma
Adım 1-Başla Adım 2-I18=0 I19=0 I20=0 I21=0 I22=0 IYOS=0 Adım 3-OSA oku Adım 4-OSA=18 ise I18'i arttır, Adım 9'a git Adım 5-OSA=19 ise I19'u arttır, Adım 9'a git Adım 6-OSA=20 ise I20'yi arttır,Adım 9'a git Adım 7-OSA=21 ise I21'i arttır,ADım 9'a git Adım 8-OSA=22 ise I22'Yİ arttır,Adım 9'a git Adım 9-IYOS<100 ise Adım 3'e git Adım 10-I18,I19,I20,I21,I22,yaz Adım 11-DUR Akış Şeması
15
YİNELİ (İTERATİF,ÇEVRİMLİ,DÖNGÜLÜ)AKIŞ ŞEMALARI Sorunun çözümü için,çözümde yer alan herhangi bir adım ya da aşamanın birden fazla kullanıldığı akış şemalarına denir.İş akışları genel olarak giriş ya da başlangıç değeri verme,hesaplama,kontrol biçiminde olmaktadır.
ÖRNEK 7:100 kişilik bir sınıfta 18-22 arası her yaş grubunda bulunduğunu belirleyip yazan programın akış çizelgesi şöyledir. Değişkenler
ONOT:Öğrencinin notunu, INOT:Notların toplamını, NORT:Notların ortalamasını, ISAYI:Öğrenci sayısını göstersin. Algoritma
Adım 1-Başla
16
kaç öğrencinin
Adım 2-INOT=0
Adım 3-ISAYI=0
Adım 4-ONOT oku
Adım 5-INOT=INOT+ONOT
Adım 6-ISAYI=ISAIY+1
Adım 7-ISAYI<3ise Adım 4'e git
Adım 8-NORT=INOT/3
Adım 9-NORT YAZ
Adım 10-DUR
Görüldüğü gibi, Adım 2 ve 3'te INOT ve ISAYI ismi ile iki değişken için bellekte yer ayrılmış,ayrılan yerlerede ilk değer olarak sıfır atanmıştır. Adım 4'te herhangi bir öğrencinin sınavdan almış olduğu notun değeri okutulmaktadır. Adım 5'tenotların toplamının bulunması işlemi yer almaktadır.İşlemde ONOT,INOT ile toplanmakta ve bulunantoplamda INOT'a aktarılmaktadır. Adım 6'da öğrenci sayısını gösteren ISAYI değişkeninin değeri,"bir öğrenci için işlem yapıldı"anlamında 1 arttırılmaktadır. Adım 7'de ISAYI'nın değeri 3(toplam öğrenci sayısı) ile karşılaştırılmaktadır.Eğer sayı<3 ise Adım 4'e dönülmektedir.Eğer işlem 3 öğrenci içinde yapılmışsa yani ISAYI=3 ise ya da ISAYI>3 ise ortalamanın hesaplandığı Adım 8'e geçilmektedir.Adım 9 da,bulunan ortalamanın yazılması ile ilgilidir.
Akış Şeması
17
Akış şeması incelendiğinde not okuma, toplam hesaplama ve öğrenci sayısını 1 arttırma işlemlerinin 3 kez tekrarlandığı anlaşılmaktadır.Eğer program 500 öğrenci için yapılmış olsaydı,sözü edilen işlemler 500 kez tekrarlanacaktı. Üç öğrencinin notlarının, sırası ile 50,60 ve 70 olduğunu varsayalım.Bu durumda akış şemasının işlemesi şöyle olacaktır Akış Şeması
Başlangıçta INOT veISAYI "0" değerini alırlar.Bilgisayara ilk not olarak 50 okutulur.Başlangıçta INOT=0 olduğu için INOT ile 50 toplanır ve sonuç INOT'a aktarılır.Dolayısıyla INOT'un yeni değeri 50 olur.Daha sonra ISAYI'nın değeri INOT'ta olduğu gibi 1 arttırılır.ISAYI=1 olduğu için 3 ile karşılaştırma yapıldığında tekrar okuma işlemine geri dönülür ve ikinci not olarak60 okutulur.İşlemler bu şekilde devam eder.ISAYI=3 olunca ortalamanın hesaplamasına geçilir.Son olarak bulunan ortalama yazılır ve durulur. Aynı sorun yineleme sembolü kullanılarak şöyle yazılabilir.
18
Akış Şeması
ÖRNEK 9: N sayısını ekrandan okutarak faktöriyelini hesaplayan ve yazan akış şeması şöyledir. Değişkenler
NFAK=N faktöriyel (N!) değerini,
ISAYI=1'den N'e kadarsayıları göstersin,
NFAK=1*2*......*N Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-N'i ekrandan oku
Adım 3-NFAK=1
Adım 4-ISAYI=1
Adım 5-ISAYI=ISAYI+1
19
Adım 6-NFAK=NFAK*ISAYI
Adım 7-Eğer ISAYIAdım 8-NFAK yaz
Adım 9-Dur Akış Şem ası
Aynı soru yineleme sembolü kullanılarak aşağıdaki gibi de çizilebilir.
ÖRNEK 9:Klavyeden girilen,bir öğrencinin numarasını,ismini ve bilgisayar programlama dersinin 3 vize sınavından aldığı notları okuyan,bu notların aritmetik ortalamasını bulan,eğer ortalaması 50'ye eşit veya 50'den büyükse yazıcıya numara,isim,notlar ve vize notlarının ortalamasını,küçükse numara,isim ve "tekrar" mesajı yazan programın algoritma ve akış şeması şu şekildedir. Değişkenler
INO:öğrencinin numarasını, AD:öğrencinin ismini, VIZE1:1.vize sınavını, VIZE2:2.vize sınavını, VIZE3:3.vize sınavını,
20
VIZORT:üç vize sınavının aritmetik ortalamasını, VIZTO:üç vizenin toplamını göstersin. Algoritma
Adım 1-Başla Adım 2-INO,AD,VIZE1,VIZE2,VIZE3,oku Adım 3-VIZTO=(VIZE1+VIZE2+VIZE3) ve VIZORT=VIZTO/3 bul. Adım 4-Eğer VIZORT>=50 ise Adım 6'ya git. Adım 5-INO,AD ve "TEKRAR" yaz ve Adım 7'ye git. Adım 6-INO,AD,VIZE1,VIZE2,VIZE3,VIZORT yaz Adım 7-DUR Akış Şem ası
ÖRNEK 10:Bir okulda bulunan 10 sınıftaki 30'ar öğrencinin herbirinin 12 şer dersten aldıkları notların ortalamasını bulan ve öğrenci ismi ile not ortalamasını yazan programın,algoritması ve akış şeması şöyledir:
21
Değişkenler
ISS:Sınıf sayacı,
IOS:Öğrenci sayacı,
DN:Ders notu,
DNS:Ders notu sayacı,
DNT:Ders notlarının toplamı,
DNO:Ders notlarının ortalaması,
OGAD:Öğrencinin adı Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-SS=0
Adım 3-IOS=0
Adım 4-DNS=DNT=0
Adım 5-OGAD oku
Adım 6-DN oku
Adım 7-DNS=DNS+1(ders notu sayacı 1 artır.
Adım 8-DNT=DNT+DN(notları topla)
Adım 9-Eğer DNS<12 ise adım 6'ya git
22
Adım 10-DNO=DNT/12(ortalamayı hesapla)
Adım 11-OGAD,DNO yaz
Adım 12-IOS=IOS+1(öğrenci sayacını bir artır)
Adım 13-Eğer IOS<30 ise adım 4'e git
Adım 14-ISS=ISS+1(sınıf sayacını bir artır)
Adım 15-Eğer ISS<10 ise adım 3'e git.
Adım 16-Dur Akış Şem ası
ÖRNEK 11:300 elemanlı bir veri grubunda bulunan pozitif,sıfır ve negatif değerlerin sayısını bulup yazan programın algoritması ve akış şeması şöyledir:
23
Değişkenler
SS:Okunan sayı adedi
PSS:pozitif sayı adedi
NSS:Negatif sayı adedi
SSS:Sıfır sayı adedi Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-SS=PSS=NSS=SSS=0
Adım 3-Sayı oku
Adım 4-SS=SS+1
Adım 5-Eğer SS>300 ise dur
Adım 6-Eğer sayı<0 ise adım 9'a git
Adım 7-Eğer sayı=0 ise adım 10'a git
Adım 8-PSS=PSS+1 hesapla,adım 3'e git
Adım 9-NSS=NSS+1 hesapla,adım 3'e git
Adım 10-SSS=SSS+1 hesapla,adım 3'e git
Akış Şem ası
24
ÖRNEK 12:Bir sınıfta bulunan belirsiz sayıdaki öğrencilerin numarasını,adını ve soyadını yazan programın algoritması ve akış şeması şöyledir. Değişkenler
JNO:Öğrencinin numarası
AD:Öğrencinin adı
SAD:Öğrencinin soyadı
25
Algoritma
Adım 1-Başla
Adım 2-Eğer okuma bittiyse Adım 6'ya git
Adım 3-JNO,AD,SAD oku
Adım 4-JNO,AD,SAD yaz
Adım 5-Adım 2'ye git
Adım 6-Dur Akış Şem ası
26
