UNIVERZITET SARAJEVO FAKULTET ZDRAVSTVENIH STUDIJA RADIOLOŠKI SMJER
SEMINARSKI RAD IZ TEHNIKA SNIMANJA TEMA:CT MUŠKE ZDJELICE
Student: Igor Malić
Decembar, 2011.g.
Kompjuterizirana tomografija Kompjuterizirana tomografija je specijalni tip aparata pomoću X zraka, pravi snimke aksijalnih slojeva pojedinih organa od interesa. Kompjuterizirana tomografija (CT) je neinvazivna digitalna tehnika. Kompjuterizirana tomografija (CT) je konstruisao engleski fizičar Godfrey Newbold Hounsfield 1971 g. On je za to otkriće dobio Nobelovu nagradu 1979 g. Do danas postoji 5 generacija CT aparata: Prve generacije su imali uzak snop X zraka, jedan detektor, kretanje rendgenske cijevi i detektora za 180º oko pacijenta. Vrijeme skeniranja i rekonstrukcije CT sloja trajalo je 4 do 5 minuta. CT aparati II - druge generacije su imali djelomično lepezast snop X zraka, 30 detektora, kretanje rendgenske cijevi i detektora za 180º oko pacijenta. Vrijeme skeniranja i rekonstrukcija CT sloja trajala je oko 20 sekundi. CT aparati III – treće generacije imaju lepezasti snop X zraka što obuhvaća cijelo tijelo pacijenta, ima 700 detektora. Rendgenska cijev i detektori se kreću za 360º oko pacijenta i prave veliki broj ekspozicija. Vrijeme skeniranja i vrijeme rekonstrukcije CT sloja je 1,4–7 sekundi. CT aparati IV - četvrte generacije imaju lepezast snop X zraka što obuhvata cijelo tijelo pacijenta, ima puni krug detektora. Rendgenska cijev se kreće za 360º oko pacijenta i pravi veliki broj ekspozicija. Vrijeme skeniranja i rekonstrukcija CT sloja je od 0,5-1 sekunde, naziva se ultra brzi, „ultra fast“. Sve to omogućuje izvođenje CT angiografije – CTA i CT kardio. CT aparati V – pete generacije nemaju pokretnih dijelova. Magnetskim otklonom široki mlaz brzih elektrona bombardira više masivnih paralelnih anoda koje su raspoređene u obliku semicirkularnih prstenova oko pacijenta, s kojih rendgenske zrake u lepezastom mlazu ozrače pacijenta. Prisutan je puni krug detektora. Postoji podjela još na :klasične, spiralne, Cine CT, MDCT I MSCT. Glavni dijelovi svakog CT aparata su:gentrij, stol za pacijenta,upravljačka konzola, visokonaponski transformator.
Glavni organi koji se nalaze u muškoj zdjelici su:mokraćna bešika i prostata. Mokraćna bešika (vesica urinaria) je neparan kesasti organ, odnosno prošireni deo mokraćnih puteva, koji služi kao privremeni rezervoar urina. Položaj, oblik i topografski odnosi organa zavise od stepena ispunjenosti njegovog volumena. Mokraćna bešika ima približan oblik kruške i na njoj se razlikuju tri dela: vrh (apex vesicae), koji je okrenut napred i naviše; telo (corpus vesicae), postavljeno u sredini; i baza ili dno (fundus vesicae), koje gleda naviše i unazad. Prostata je žlijezda koja se nalazi smještena ispod mokraćnog mjehura obavijajući svojim režnjevima mokraćnu cijev (urethru) koja odvodi mokraću iz mokraćnog mjehura na završni dio cijevi koji se nalazi na vršku penisa. Nalikuje kestenu i stoga je ima i naziv u narodu kestenjača i predstojnica.
CT MUŠKE ZDJELICE Uslov za rad pregleda je da imamo pacijenta sa uputnicom od ljekara. Pacijenta uvodimo u protokol. Indikacija za pregled CT su:tumori, kongentalne anomalije, upale, traume. Potom trebamo pripremiti pacijenta za pregled. Pacijent mora doći na pregled s punim mokraćnim mjehurom. Priprema se sastoji iz psihička i fizička priprema pacijenta. Psihička priprema podrazumijeva upoznavanje pacijentu o načinu i toku pretrage. Važno je upozoriti pacijenta da se tokom snimanja ne smije pomjerati, te da je potrebno zadržati disanje prilikom snimanja. Fizička priprema podrazumijeva skidanje svih nepotrebnih odjevnih predmeta, odjeće, nakita i drugih metalnih predmeta, sa područja snimanja. Kada smo objasnili pacijentu onda je potrebno pozicionirati pacijenta. Pozicioniranje: Pacijent leži u supinacionom položaju, glavom prvo ulazi u gentrij, ruke su podignute iznad glave i savijene u laktovima, a prilikom apliciranja kontrastnog sredstva, ruka u kojoj je braunila je ispružena. Nakon što smo postavili pacijenta trebamo centrirati centralnu zraku. CZ je u visini umbilikusa. Zatim prelazimo u sobu sa upravljačkim konzolama gdje uspisujemo u računar podatke o pacijentu (ime prezime, godište, broj protokola) i odabiremo vrstu pretrage koju radimo. Kod ove pretrage uzimamo program pelvis rutine.
Rezultat toga dobijamo topogram koji je nativni prikaz zdjelice i on je u AP-u. Onda pristupamo planiranju polja pregleda a on je od vrhova ilijačnih kostiju do ispod simfize. Smjer snimjanja je kraniokaudalno.
Topogram
Kolimacija ovisi o vrsti i broju detektora (8 mm, coll 2x2,5, 5 mm, coll 2x2,5mm),a increment: 2-5 mm. Dajemo naredbu CT da počne snimanje i kao rezultat dobijamo aksijalne prikaze slojeva.
CT sloj mokraćne bešike sa kontrasnim sredstvom
Prvo se radi nativna serija, a potom se pacijentu plasira kateter i isprazni mokraćna bešika, nakon čega se mokraćni mjehur napuni kontrastnim sredstvom razblaženim u omjeru 1:1 sa fiziološkim rastvorom. Kontrast se daje do granice izdržljivosti. Potom se opet skenira pacijent. Kontrastno sredstvo se može dati i i.v. putem i sačekati 45 min da se bešika ispuni te ponoviti prethodne nativne slojeve. Rezultat CT je dobijanje sirovih podataka koje postprocesingom mi mozemo uraditi rekonstrukcije.
