SEKOLAH BERKESAN : DARI PERSPEKTIF PENSYARAH IPPM
Aimee Shahrin Bin Jais
Abstrak Kajian ini bertujuan untuk melihat kefahaman tentang konsep sekolah berkesan yang dimiliki oleh pensyarah IPPM mengikut model Hargreaves (2001). Seterusnya kajian ini dijalankan melalui kaedah tinjauan melalui soal-selidik kepada pensyarah IPPM yang diplih secara rawak. Kajian ini mendapati mendapati bahawa bahawa perspektif pensyarah pensyarah IPPM sejajar dengan perspektif perspektif guru-guru sekolah melalui kajian-kajian yang terdahulu. PENGENALAN Konsep sekolah berkesan dan konsep keberkesanan sekolah menyaksikan trenda yang berubah-ubah berubah-ub ah antara tahun 1960 hingga 1970. Benjamin Bloom (1964) dan sekutunya melihat faktor latarbelakang latarbelakang ekonomi pelajar lebih berpengaruh daripada faktor sekolah. Kajian Brookover (1979) (1979) dan Edmonds Edmonds (1979) (1979) di Amerika Amerika Syarikat pula menunjukkan faktor persekitaran persekit aran dan budaya sekolah lebih dominan berbanding latarbelakang ekonomi. Kajian Micheal Rutter dan rakan-rakan (1979) pula menunjukkan ’sekolah berkesan’ mempunyai ciri-ciri yang pelbagai seperti tahap penekanan kepada akademik, tingkahlaku guru di bilik darjah, kewujudan insentif dan ganjaran, persekitaran yang kondusif untuk pelajar-pelajar, dan sejauh mana pelajar-pelajar diberi tanggung jawab. Mereka seterusnya mendakwa bahawa kesan kumulatif pelbagai faktor sosial ini adalah lebih daripada kesan mana-mana satu faktor secara berasingan. berasingan. Apakah pula konsep sekolah berkesan dari perspektif perspektif ahli akademik di Malaysia. Malaysia. Untuk tujuan itu kajian ini akan cuba memaparkan perspektif pensyarah IPPM sebagai sampel kepada ahli akademik di Malaysia. Latar Belakang Sekolah Berkesan Levine dan Lezotte (1990) melihat keberkesanan sekolah dari aspek hasilan (outcome ( outcome ) yang dikehendaki. Mortimore (1991) memberi rumusan bahawa sekolah yang berkesan ialah sekolah yang pelajarnya meningkat lebih daripada apa yang diharapkan selepas latar belakang mereka diambil kira. Scheerens (1992) menjelaskan konsep keberkesanan dari perpsektif ekonomi dan perspektif pendekatan hubungan kemanusiaan dalam organisasi sekolah. Dari perspektif perspektif ekonomi, ekonomi, jika ’outcome ’ atau hasilan yang diingini dapat dicapai dengan kos yang rendah maka sekolah itu dianggap sebagai berkesan sementara dari perspektif pendekatan hubungan kemanusiaan dalam organisasi, organisasi sekolah yang berkesan dilihat dari segi pewujudan perasaan kepuasan di kalangan kakitangan dalam proses organisasi. Stoll dan Fink (1996) berpendapat keberkesanan sekolah perlu dilihat daripada pelbagai perspektif dan nilai yang berbeza-beza. Mereka memberi penjelasan bahawa ini perlu dilakukan kerana pelbagai pihak mempunyai persepsi dan pendapat yang berbeza terhadap keberkesanan sekolah. Rahimah Ahmad (1998) menyatakan konsep sekolah berkesan boleh dilihat dari segi sejauh mana sekolah itu telah menjangkau Falsafah Pendidikan Negara (sekarang Falsafah
Pendidikan Kebangsaan) melalui penggunaan teknologi semasa. Walau bagaimanapun mengikut Rahimah (1998), terdapat juga pelbagai pandangan dan anggapan tentang ciri atau kriteria bagi sekolah yang dikatakan berkesan atau sebaliknya. Beliau menyatakan antara lain, terdapat takrifan yang menjurus kepada gagasan yang berikut: (a) Sekolah Berkesan (Effective (Effective School ), ), (b) Sekolah Bestari (Smart (Smart School ), ), (c) Sekolah Pintar (Intelligent School ), ), (c) Sekolah Harapan Negara (Exemplary ( Exemplary School ), ), dan (e) Sekolah Wawasan (Visionary (Visionary School ). ). Rahimah (1998) merumuskan bahawa sekolah yang mempunyai ciri-ciri sekolah yang baik dan membawa hasil pembelajaran, sekolah yang membina watak, dan membuktikan ianya boleh membawa perubahan kepada pelajar ( that the school makes a difference ), ), boleh dianggap sebagai sekolah berkesan. Bagi sekolah yang inputnya kurang, beliau menambah bahawa ini boleh menyebabkan prestasi dari segi pencapaian akademik (iaitu peratusan kelulusannya kurang berbanding dengan sekolah lain) lebih rendah, tetapi pelajarnya berkembang lebih daripada apa yang diharapkan. Hasil tinjauan Sharifah (2000) terhadap sekolah-sekolah di Malaysia menyokong pendapat Abdul Shukor Abdullah (1988) yang mengaitkan sekolah yang berkesan dengan kecemerlangan akademik. Ini nampaknya bertentangan dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang menekankan perkembangan menyeluruh pelajar. Keseimbangan jasmani, emosi, dan rohani kurang terserlah kerana faktor lulus peperiksaan dengan cemerlang menjadi keutamaan dan penekanan kebanyakan sekolah, guru, pelajar dan ibu bapa. Beliau menyatakan guru-guru perlu memastikan perkembangan pelajar yang seimbang dan pentadbir sekolah berperanan membantu guru untuk menjalankan tugas dengan baik. Dari aspek membantu pelajar, Sharifah (2000) berpendapat bahawa sekolah berkesan ialah sekolah yang mempunyai guru-guru yang mengajar dengan efektif untuk melahirkan pelajar yang bijak dan mempunyai sahsiah dan disiplin yang baik. Tujuan dan Objektif Kajian Konsep sekolah berkesan serta penambahbaikan sekolah telah banyak dikaji diperingkat sekolah-sekolah diseluruh dunia termasuklah sekolah-sekolah yang berada di negara kita. Malangnya tiada kajian yang terperinci dijalankan di peringkat institusi pendidikan guru (IPG) untuk melihat sejauhmana penghayatan pensyarah-pensyarahnya sebagai ahli akademik terhadap konsep-konsep tersebut. Oleh itu pengkaji mengambil kesempatan untuk melaksanakan kajian awal terhadap pensyarah untuk melihat sejauh mana konsep tersebut difahami dan dihayati oleh oleh pensyarah IPG terutamanya di IPPM Persoalan Kajian Bersandarkan Bersandark an kepada huraian latarbelakang permasalahan permasalaha n yang dinyatakan sebelum ini, pengkaji ingin mengkaji. 1. Apakah ciri-ciri penting kemenjadian kemenjadian pelajar pelajar dalam dalam pembentukan keberkesanan IPG sepertimana yang difahami oleh pensyarah IPPM. 2. Apakah maklumat berkaitan dengan gaya gaya kepimpinan, kepakaran, dan kaedah pedagogi yang diperlukan pembentukan keberkesanan IPG yang difahami oleh pensyarah IPPM. 3. Apakah respon pensyarah IPPM berkaitan berkaitan bentuk-bentuk hubungan sosial yang diperlukan dalam pembentukan keberkesanan IPG . TINJAUAN LITERATUR Latar Belakang Perkembangan Sekolah Berkesan
Kajian berkaitan dengan sekolah berkesan telah bermula seawal tahun 60’an lagi berdasarkan berdasark an kepada Model Pembelajaran Carroll. Beberapa kajian awal sekolah berkesan bertumpu kepada pemerhatian terhadap kombinasi input sekolah memaksimakan pencapaian murid dengan bersandarkan bersandarkan teori teori input-output.. Pandangan yang popular ketika itu menyatakan bahawa faktor sekolah tidak memberikan sebarang perbezaan. Laporan Coleman (1966) mendapati hanya 10% dari varian pencapaian pelajar dipengaruhi oleh faktor sekolah. Bakinya merupakan faktor yang disumbangkan oleh aspek yang berkaitan dengan faktor latar belakang pelajar dan keluarga. Seterusnya kajian lanjutan oleh Rutter et al (1979), cuba mencari bandingan kemajuan pelajar dengan pembolehubah latarbelakang pelajar dan keluarga juga mendapati bahawa sesebuah sekolah di mana seseorang pelajar itu belajar sebenarnya juga memberi kesan yang signifikan terhadap pembentukan dan pencapaiannya. Sebenarnya terdapat banyak lagi kajian-kajian yang dijalankan seluruh dunia seperti di Amerika Syarikat (Edmonds, 1979; Goodlad, 1984), Eropah (Creemers, 1992), Britain (Rutter, Maughan, Mortimore & Ouston, 1979; Mortimore, Sammons, Stoll, Lewis & Ecob, 1998) dan di Kanada Kanada (Renihan, (Renihan, Renihan & Waldron, 1986) 1986) yang mencari ciri-ciri ciri-ciri sekolah berkesan dan keberkesanan sekolah. Konsep Sekolah Berkesan James Coleman (1966), pihak pengurusan sekolah hendaklah sentiasa memastikan kelayakan guru-guru akademik yang mengajar adalah mengikut opsyen, terlatih, dan mempunyai ilmu pengetahuan yang lengkap. Wang yang dibelanjakan untuk setiap orang murid mestilah seimbang dan diagihkan secukupnya mengikut keperluan subjek bagi mendapatkan bahan pengajaran yang maksimum. Alat bantuan mengajar dan bahan yang terdiri daripada peralatan, buku teks dan keperluan murid mesti disediakan dengan sempurna. Pengetua dan guru-guru hendaklah memahami dan mengetahui latarbelakang sosioekonomi murid bagi memudahkan bantuan dan keperluan yang boleh diberikan. Sekolah mestilah berupaya untuk mewujudkan intergrasi dan perpaduan kaum di kalangan murid bagi memastikan semua aktiviti murid dapat berjalan lancar tanpa masalah perkauman dan diskriminasi. Saiz sekolah dan struktur bangunan juga memainkan peranan yang sangat penting dalam mencapai keberkesanan sekolah kerana bilangan murid yang sedikit di dalam kelas akan membolehkan guru mengajar lebih efektif berbanding murid yang ramai. Masalah pengawalan disiplin pelajar yang ramai akan menimbulkan sedikit masalah berbanding bilangan pelajar yang sedikit. Menurut Gilbert Austin (1978) kepemimpinan pengetua merupakan asas utama terhadap mewujudkan sekolah yang berjaya dan cemerlang dengan dibantu oleh faktor kepimpinan yang berkesan, terdapat penyertaan secara langsung dari seluruh ahli organisasi di dalam sekolah berkenaan, mempunyai jangkaan yang tinggi terhadap kejayaan dan kecemerlangan sekolah dari segi akademik dan prestasi murid serta memastikan pencapaian akademik sentiasa berada di tahap yang tinggi. Blimberg dan Greenfield’s (1980) pula menekankan pentingnya pengetua bersikap proaktif dan mahu mengubah persekitaran sekolah serta berkeupayaan untuk merealisasikan visi dan misi sekolah. Perubahan yang dinamik dan bermatlamat dengan dibantu oleh guru, murid, staf , ibubapa akan menghasilkan sekolah yang berjaya dan berkesan Duttweiler’s (1990) menyenaraikan beberapa faktor yang boleh membantu pihak pengurusan sekolah menuju ke arah sekolah berkesan antaranya: pembelajaran yang
berpusatkan murid, menawarkan kepelbagaian program akademik yang meliputi kesesuaian subjek, keperluan semasa subjek, prospek masa depan subjek di samping aktiviti kokurikulum yang aktif. Guru semestinya membekalkan ilmu pengajaran yang terbaik dan efektif sepanjang masa serta dapat menwujudkan suasana iklim pembelajaran yang positif dan kondusif terhadap perkembangan intelektual murid. Guru seharusnya sentiasa membimbing rakan sejawat dalam membina pasukan kerja yang mantap. Program yang dirancang mestilah dilaksanakan secara kolektif dan bersungguh-sungguh dan bersepadu. Penyeliaan yang berterusan terhadap semua kegiatan di sekolah akan memastikan semua ahli organisasi bergerak di atas landasan yang betul dan tepat. Penglibatan ibubapa dan komuniti memainkan peranan yang sangat penting dalam memastikan program akademik dan kokurikulum berfokus dan berjalan lancar. Austin and Reynolds (1990) melalui pemerhatian terhadap sekolah yang berjaya di beberapa negara menyatakan bahawa kecemerlangan sekolah disokong kuat oleh : kepimpinan pengetua, kemantapan guru mengajar, kurikulum yang terancang, program pembangunan staf yang baik, waktu mengajar yang maksima mengikut subjek, penglibatan ibubapa terhadap program sekolah, perhubungan akrab antara guru dalam membincangkan hal berkaitan akademik, misi visi dan matlamat yang jelas dan disiplin murid yang baik dan terkawal. Pierce (1991) menyatakan sekolah yang melibatkan pelbagai kaum akan berkesan sekiranya murid menghormati kepada kaum, bangsa dan agama murid yang lain, guru cuba untuk belajar memahami budaya dan adat pelbagai kaum, kurikulum yang menyatupadukan kaum berdasarkan kepada masyarakat setempat dan menggalakan aktiviti yang melibatkan ibubapa dan sekolah. Cheng (1996a, 1996b) dalam Zulkifli Abdul Manaf (1999),menyatakan terdapat lapan model sekolah berkesan yang sering digunakan. Model-model yang disenaraikan tersebut adalah :. •
•
•
Model Bermatlamat Bermatlamat Model ini sering digunakan untuk menilai pencapaian sekolah atau mengkaji sekolah berkesan. Model ini mengandaikan matlamat yang hendak dicapai perlu jelas dan dipersetujui oleh warga sekolah. Sekolah dikatakan sebagai berkesan apabila matlamat sekolah tercapai. Indikator dalam mengukur sekolah berkesan selalunya terdapat dalam objektif program atau perancangan sekolah. Walaupun terdapat pelbagai matlamat yang hendak dicapai tetapi menurut Cheng (1996), pencapaian pelajar dalam peperiksaan awam sering digunakan sebagai kayu pengukur kepada sekolah berkesan. Model ‘Input’ Resos Teori dalam model ini pula menekankan kepada kecukupan resos dalam menghasilkan sekolah berkesan. Indikator yang digunakan untuk mengukur sekolah berkesan adalah seperti kemasukan pelajar yang berkualiti, kemudahan yang disediakan, resos yang mencukupi, peruntukkan kewangan daripada kerajaan pusat, pembentukan alumni, penglibatan ibu bapa bapa dan badan-badan penaja. Walau bagaimanapun, kelemahan yang didapati ialah sekolah mungkin terlalu asyik dengan ‘input’ sehingga mengabaikan ‘throughput’ dan ‘throughput’ dan ‘output’ sekolah. Pembaziran ‘input’ juga boleh berlaku jika tidak diurus dan digunakan secara bijak oleh sekolah. Model Proses Melalui model ini, ‘input’ sekolah diubah kepada ‘output’ atau pencapaian sekolah selepas melalui proses transformasi. Dalam bidang pendidikan, kualiti sesuatu proses banyak mempengaruhi dan menentukan kualiti ‘output’ yang dihasilkan. Model proses mencadangkan bahawa jika fungsi dalaman sekolah adalah lancar dan
kondusif maka sekolah dikatakan berkesan. Oleh sebab itu aktiviti dan amalan (proses) yang dilakukan di sekolah merupakan ciri penting dalam menentukan menentuka n sekolah berkesan. Indikator kepada sekolah berkesan bagi model proses ini pada umumnya adalah seperti proses pengurusan, proses pengajaran dan proses pembelajaran dan khususnya seperti kepemimpinan, komunikasi, penglibatan, koordinasi, penyesuaian, perancangan, membuat keputusan, interaksi sosial, iklim sekolah, kaedah mengajar, pengurusan kelas dan strategi pembelajaran. Walau bagaimanapun menurut Cameron (1978), model proses ini mempunyai kelemahan daripada segi pemantauan dan mengumpul data yang berkaitan serta pemfokusan kepada penghayatan maksud proses yang sebenar. •
•
•
•
Model Kepuasan Konsep sekolah berkesan adalah berbeza-beza mengikut perspektif pihak-pihak tertentu. Jika matlamat sekolah tinggi dan pelbagai, sekolah akan menghadapi kesukaran untuk mencapainy mencapainya. a. Sebaliknya Sebaliknya jika matlamat sekolah rendah dan munasabah, sekolah mungkin dapat mencapainya dan sekaligus memuaskan pihakpihak berkepentingan berkepentingan.. Menurut Menurut Cheng (1996), model kepuasan kepuasan mendefinisikan mendefinisikan sekolah hanya didapati berkesan jika pihak-pihak yang terlibat berpuas hati dengan pencapaian yang telah dicapai oleh sekolah. Indikator kepada keberkesanan diukur melalui tahap kepuasan pelajar, guru-guru, ibu bapa, pentadbir, pihak berkuasa pendidikan, ahli pengurusan sekolah, alumni dan sebagainya. Model Kesahan Menurut Cheng (1996), sekolah-sekolah di barat perlu bersaing untuk mendapatkan resos dan mengatasi halangan dalaman di samping menghadapi cabaran luaran, menuntut akauntabiliti dan ‘value for money’. Untuk sesebuah sekolah beroperasi ia perlulah membuktikan akauntabiliti, memuaskan kehendak komuniti dan mendapatkan sokongan daripada pihak-pihak berkepentingan. Menurut model kesahan ini, sesebuah sekolah adalah berkesan jika sekolah itu boleh terus beroperasi hasil daripada kesahan atau aktiviti pemasaran yang baik. Indikator yang digunakan untuk mengukur keberkesanan adalah aktiviti dan pencapaian dalam perhubungan awam dan pemasaran, akauntabiliti, imej sekolah, reputasi dan status dalam komuniti. Model Organisasi Pembelajaran Pembelajaran Kesan kepada perubahan yang berlaku dan halangan-halangan dalaman kadangkala tidak dapat dielakkan, maka dengan itu sesebuah sekolah adalah dianggap berkesan jika ia dapat menambahbaik dan mengadaptasi kepada persekitaran yang berubah. Model ini sangat berguna bagi sekolah-sekolah yang sedang mengalami pembangunan atau terlibat dalam reformasi pendidikan. Indikator kepada sekolah berkesan adalah kesedaran kepada keperluan dan perubahan komuniti, proses pemantauan dalaman, program penilaian, analisis persekitaran, dan perancangan pembangunan. Model organanisasi pembelajaran dapat memberi cadangan kepada cara memaksimakan keberkesanan bagi matlamat sekolah yang pelbagai. Model Ketidakberkesanan Ketidakberkesanan Menurut Cameron (1984) dalam Cheng (1996), perubahan dan perkembangan organisasi adalah dirangsang oleh permasalahan dan bukannya pencapaian. Maka dengan itu Cameron mencadangkan pendekatan kepada mentaksir ketidakberkesanan organisasi dapat memperkembangkan kefahaman konstruk organisasi berkesan. Model ketidakberkesanan mendefinisikan sekolah berkesan dari sudut pandangan negatif dan sekolah pada asasnya hanya berkesan jika tiada terdapat ketidakberkesanan dalam sesebuah sekolah. Antara indikator
ketidakberkesanan ketidakberkesanan adalah seperti wujudnya wujudnya konflik, k onflik, masalah, kesukaran, kecacatan, kelemahan dan pencapaian lemah. •
Model Pengurusan Kualiti Keseluruhan Menurut Bradley (1993), Cuttance (1994), Greenwood dan Gaunt (1994), Murgatroyd dan Colin (1993) dalam Cheng (1996), konsep dan amalan pengurusan kualiti keseluruhan di sekolah merupakan ‘senjata’ utama untuk memperbaiki kualiti pendidikan dan meningkatkan sekolah berkesan. Elemen-elemen penting yang diperlukan dalam model ini adalah seperti pihak-pihak pihak-pihak berkepentingan, fokus, proses penambahbaikan yang berterusan, dan penglibatan menyeluruh dan ‘empowerment’ ahli sekolah. Menurut model ini, sekolah adalah berkesan jika ianya boleh terlibat dalam ‘empower’ semua ahli untuk menjalankan fungsi sekolah, menyelaraskan penambahbaikan berterusan dalam beberapa aspek proses sekolah, dan memuaskan kehendak, keperluan dan jangkaan dalaman dan luaran pihak-pihak berkepentingan walaupun dalam persekitaran yang berubah. Model ini juga merupakan integrasi daripada model organisasi pembelajaran, model kepuasan dan model proses. Indikator kepada penilaian keberkesanan keberkesan an adalah kepemimpinan, kepemimpina n, pengurusan sumber manusia, pengurusan proses, maklumat dan analisis, perancangan strategik kualiti, kepuasan pihak-pihak yang berkepentingan, pencapaian operasi, pencapaian akademik pelajar, dan kesan kepada masyarakat. masyarakat . Setiap satu daripada lapan model yang disenaraikan di atas mempunyai kekuatan dan kelemahan masing-masing. Model-model yang dipilih untuk digunakan dalam menguji sekolah berkesan, perlu mengambil kira keadaan, situasi dan masa kajian dijalankan.
Ubah Ansur Konsep Sekolah Berkesan kepada Konsep Penambahbaikan Sekolah Gerakan sekolah berkesan ini berkembang dengan menjadi proses penambahbaikan sekolah bermula dengan pandangan Van Velzen, et al. (1985) yang menyatakan bahawa sekolah itu dikira berkesan seandainya terdapat dokongan usaha yang sistematik dan berterusan berterus an menuju perubahan keadaan pembelajar pembelajaran an serta lain-lain perkaitan dalaman keadaan dengan sasaran untuk menyempurnakan menyempurnakan matlamat matlamat pendidikan pendidikan yang lebih berkesan . Pandangan beliau ini telah diterima secara meluas sebagai definisi awal penambahbaikan sekolah Hopkin et. Al (1996) pula secara ringkas dan padat menakrifkan menakrifk an penambahbaikan sekolah i) sebagai ikhtiar umum menyediakan tempat belajar untuk pelajar ii) sebagai strategi perubahan pendidikan dalam usaha ke arah hasilan pelajar pelajar sejajar sejajar dengan tindakan mengukuhkan kapasiti sekolah dalam mengurus perubahan. Seterusnya Stoll dan Fink (1996) membangunkan definisi tersebut dengan lebih terperinci. Takrifan sekolah berkesan telah dihalusi sebagai meningkatkan hasilan pelajar melalui jujukan proses proses perkaitan perkaitan dalaman. dalaman. Menurut Stoll dan dan Fink, corak corak penambahbaikan penambahbaikan sekolah mestilah mempunyai ciri-ciri • •
• •
•
berfokus kepada pengajaran dan pembelajaran, membina kapasiti yang boleh mencetuskan mencetusk an perubahan tanpa menghiraukan menghirauka n sumbernya, menentukan sendiri halatuju, menaksir budaya dan kerja semasa untuk mengembangkan norma dan adab positif, mempunyai strategi untuk mencapai matlamat
•
• •
menyenaraikan butiran keadaan dalaman yang boleh meningkatkan perubahan mempertahankan mempertahankan momentum semasa waktu berlakunya pergolakan memantau dan menilai proses, progress pencapaian dan perkembangannya.
Hussein Mahmod (1997) menyatakan menyataka n terdapat beberapa model penambahbaikan sekolah yang digunakan untuk kecemerlangan. Model-model tersebut ialah •
Model Hubungan (Linkage Model) Perubahan Terancang Pendekatan utama model ini adalah ’mengubah amalan yang wujud’ di sekolah, yang didapati tidak produktif atau tidak berkesan bagi mencapai visi atau matlamat sekolah. Usaha yang dijalankan mengikut model ini bertujuan untuk memulihkan the dyfunctions of the school organization termasuklah gaya kepimpinan pengetua, perhubungan manusia dalam sekolah dan pengajaran guru. Perubahan terancang ini menekankan kepada sebarang usaha pengupayaan melalui Peringkat Matlamat, Peringkat Penilaian, Penilaian , Peringkat Perancangan, Perancangan, Peringkat Latihan Staf, Staf, Peringkat Percubaan, Percubaan, Peringkat Transformasi dan Peringkat Budaya Baru
•
Model Pembangunan Iklim Sekolah ke arah Peningkatan Disiplin Model ini merupakan pengubahsuaian Model Hubungan Perubahan Terancang, digunakan oleh Unit Disiplin, Bahagian Sekolah, Kementerian Pendidikan dalam tahun awal 1980-an. Model ini menekankan perlaksanaan yang berfokuskan kepada Tujuan Program, Konsep Program, Asas Kepercayaan Program, Strategi Program dan Objektif Program
Sorotan Kajian-Kajian Berkaitan •
Characteristics of effective rural secondary schools in Malaysia Abdul Karim Mohd Nor (1989) menyatakan terdapat dua belas faktor yang membezakan ciri-ciri sekolah berkesan bandar dengan sekolah kurang berkesan di luar bandar meliputi : • • • • • • • • • • •
•
kemahiran kepemimpinan pengetua persepsi peranan pengetua pengalaman sebagai pengetua strategi pembangunan sekolah pengelibatan ibu bapa jangkaan guru terhadap pelajar sikap guru terhadap pelajar disiplin pelajar penggunaan sumber sekolah kepuasan guru dengan pelajar persepsi guru terhadap mandat dan arahan kerajaan
Pengajaran guru yang berkesan (Instructional Effectiveness) Model Slavin : Satu Kajian Di sekolah Berkesan di Malaysia Shahril @ Charil Marzuki Marzuki dalam kajian yang bertajuk Pengajaran guru yang berkesan (Instructional Effectiveness) Model Slavin : Satu Kajian Kajian Di Di sekolah sekolah Berkesan di Malaysia yang telah dijalankan ke atas 238 orang guru daripada 4 jenis
sekolah rendah iaitu SK, SRK, SJKC, SJKT mendapati empat unsur yang utama dalam memastikan keberkesanan pengajaran guru ialah : 1. Kualiti pengajaran – guru yang berkesan akan membuat perancangan bagi setiap subjek yang hendak diajar dengan menyediakan buku rekod,ABM dan latihan yang hendak diberikan. Isi pengajaran mestilah dikaitkan dengan kehidupan seharian murid, isi penyampaian yang ringkas dan mudah difahami, menggunakan kaedah pengajaran yang pelbagai dan sentiasa membuat penilaian penilaian sumatif dan formatif. 2. Kesesuaian aras pengajaran pengajaran – guru mesti tahu tahap kecerdasan kecerdasan murid dan boleh menyesuaikan diri dengan semua tahap murid. Murid akan diajar secara berkumpulan mengikut kesesuaian topik. 3. Insentif – guru yang berkesan akan sentiasa memberikan motivasi dan insentif kepada murid yang rajin dan baik. Ini akan menambahkan minat murid untuk belajar. Disamping ganjaran kepada murid guru juga boleh mengenakan dendaan kepada murid yang tidak cemerlang agar mereka lebih rajin dan teliti dan membuat tugasan. 4. Masa – penggunaan masa yang maksima didalam kelas untuk mengajar, membuat latihan dan membuat penbetulan hasil kerja murid. Kajian yang dijalankan juga mendapati tiada perbezaan gaya pengajaran guru lelaki dan perempuan dan guru yang berpengalaman 10 tahun mengajar dan kurang 10 tahun.
METODOLOGI KAJIAN Rekabentuk Kajian Rekabentuk kajian ini menggunakan gabungan Model Keberkesanan dan Penambahbaikan dengan menggunakan empat dimensi konsep utama teoritikal keberkesanan sekolah serta penambahbaikannya penambahbaik annya yang dikemukakan oleh David H. Hargreaves (2001). Empat elemen tersebut yang membentuk dimensi penyelidikan ialah : elemen Hasilan, elemen Daya Tingkat, elemen Modal Intelektual dan elemen Modal Sosial. Elemen Hasilan akan mengkaji mengkaji apakah apakah maklumat-maklumat maklumat-maklumat penting penting tentang ciri-ciri ciri-ciri kemenjadian pelajar yang juga disebut sebagai modal insan pelajar. Manakala elemen Daya Tingkat pula pengkaji dapat mereroka tentang maklumat penting berkaitan dengan proses penambahbaikan yang diperlukan di sekolah. Seterusnya Elemen Modal Intelektual membolehkan maklumat berkaitan dengan gaya kepimpinan, kepakaran, dan kaedah pedagogi yang diperlukan oleh bahagian sumber manusia sekolah tersebut dikenalpasti. Menerusi Modal Sosial pula, pengkaji berupaya mendapatkan maklumat maklumat berkaitan bentuk hubungan yang yang diperlukan oleh sekolah yang yang membolehkan sekolah tersebut mempunyai ciri-ciri keberkesanan serta sifat penambahbaikan Kajian ini menggunakan penyelidikan diskriptif dengan pendekatan kuantitatif. Data kajian ini diperolehi melalui set soal selidik berstruktur. Menurut Ary (1990), kajian k ajian yang menggunakan kaedah ini berupaya memperihalkan keadaan yang sedang wujud dan juga melihat sebarang perkaitan antara permasalahan dengan pembolehubah yang ada bersamanya dalam situasi yang sedang berlangsung.
Populasi dan Responden Kajian Populasi kajian terdiri daripada 150 orang pensyarah Institut Perguruan Perempuan Melayu, Melada yang dipilih secara rawak untuk menjadi responden kajian ini.
Instrumen Kajian Set soal selidik ini merupakan item-item yang diubahsuai dari kajian tesis Universiti Malaya yang bertajuk Keberkesanan Sekolah : Satu Kajian Perspektif Guru Sebuah Sekolah Dalam Negeri Melada oleh penyelidik sendiri . Set soalselidik ini telah diuji dalam penyelidikan tersebut nilai kesahan kebolehpercayaan kebolehperc ayaan ( alpha cronbach) 0.976. Set soal selidik terdiri daripada 60 item soalan. Setiap item dibekalkan dengan respon maklumbalas 5 skala iaitu iaitu : 1 Sangat tidak tidak setuju, 2 Tidak setuju, 3 Kurang setuju, 4 Setuju dan 5 Sangat Sangat setuju. Set soal-selidik soal-selidik ini ini juga terdiri terdiri daripada 5 bahagian. bahagian. Secara terperinci terperinci , bentuk- bentuk item soalan soalan mengikut dimensi dapat dapat diringkaskan menerusi menerusi jadual berikut : Jadual 1 Lima konstruk utama soal selidik kajian BAHAGIAN A B C D
KONSTRUK KAJIAN Elemen Hasilan Elemen Daya Tingkat Elemen Modal Intelektual Elemen Modal Sosial
Tatacara Pengumpulan Data Pengkaji juga akan memberitahu bahawa segala maklumbalas adalah sulit dan hanya digunakan untuk kajian ini sahaja. Sesi penerangan ini amat perlu kerana dapat mengelakkan sebarang kekeliruan yang mungkin timbul serta boleh memberi kesan respon yang menyimpang. Pengkaji akan meminta responden untuk memberikan maklumbalasnya dalam jangka waktu yang tertentu. tertent u. Setelah itu pengkaji akan memunggut sendiri set soalselidik tersebut daripada responden. Tatacara Penganalisaan Data Semua data dan maklumat yang yang diperolehi akan di analisa dengan menggunakan pendekatan disriptif. Analisis statistik diskriptif yang digunakan dalam kajian menghasilkan satu ringkasan ringkasan yang menggambarkan menggambarkan keseluruhan keseluruhan dapatan kajian. Walsh (1990) (1990) menyatakan kaedah analisis ini dapat memberikan maklumat secara langsung dan mudah.
DAPATAN KAJIAN Elemen Hubungan Sosial Kajian ini mendapati bahawa 98% responden amat mementingkan peranan-peranan yang terdapat dalam hubungan sosial sebagai teras dalam mencetuskan keberkesanan institusi melalui hubungan yang harmoni serta persekitaran yang kondusif. k ondusif.
KESEDARAN TERHADAP FAKTOR LUARAN DAN DALAMAN 100
H A R A Y S N E P S U T A R E P
80 60 40 20 0 setuju
peranan-peranan yang terdapat dalam hubungan sosial sebagai teras dalam mencetuskan mencetuskan k eberkesa eberkesanan nan i nstit usi melalui hubungan yang harmoni serta serta persekitaran yang kondusif mengutamakan faktor hubungan dalaman berbanding dengan faktor hubungan luaran dalam mengerakkan elemen sosial sesuatu institusi. faktor persekitaran dalaman perlu berjalan serentak dengan faktor persekitaran luaran
Antara faktor yang yang dapat membantu pengekalan pengekalan suasana kondusif kondusif sesuatu institusi institusi adalah Faktor persekitaran dalaman di kalangan warga institusi pendidikan itu sendiri. Persekitaran fizikal institusi Hubungan persekitaran luaran sama ada dengan masyarakat setempat , stake holder mahupun dengan lain-lain agensi kerajaan dan swasta. • • •
Kajian mendapati 92.7% responden mengutamakan faktor hubungan dalaman berbanding dengan faktor hubungan luaran dalam mengerakkan elemen sosial sesuatu institusi. Mereka amat bersetuju bahawa setelah faktor persekitaran dalaman kukuh dan sempurna , barulah hubungan persekitaran luaran dapat dibina dengan baik. Sementara itu 7.3 % responden pula berpendapat faktor persekitaran dalaman perlu berjalan serentak dengan faktor persekitaran luaran. Walau bagaimana pun, tiada perbezaan ekstrim di antara dua kelompok yang berbeza pendapat ini.
100 H A R A Y S N E P S U T A R E P
FAKTOR-FAKTOR PENTI PENTI NG HUBUNGAN HUBUNGAN DALAMAN DAN LUARAN
80 60
kemantapan elemen semangat kerjasama, kekitaan, kejelekitan ,kerja sepasukan keperihatinan, mestilah menjadi tunjang utama hubungan persekitaran dalaman yang kondusif tambahan elemen perkongsian perkongsian m aklumat, ketelusan aduan dan teguran juga sebagai elemen tunjang modal sosial
40
rangkaian kerjasama dengan pelbagai pihak perlu dipupuk demi untuk memastikan kewujudan institusi
20 0 setuju
persekitaran fi zikal memainkan memai nkan peranan mempengaruhi pembentukan persekitaran persekitaran sosial sosial yang kondusif
94.6 % responden menyatakan dengan jelas bahawa kemantapan elemen semangat kerjasama, kekitaan, kejelekitan ,kerja sepasukan keperihatinan, mestilah menjadi tunjang utama hubungan persekitaran dalaman yang kondusif. 5.4% responden pula menambah bahawa elemen perkongsian maklumat, ketelusan aduan dan teguran juga sebagai elemen tunjang yang diperlukan. Elemen tersebut perlulah dilaksanakan secara profesional bukannya mengikut sentimen. 93.2 % responden juga menyatakan dengan jelas rangkaian kerjasama dengan pelbagai pihak perlu dipupuk demi untuk memastikan kewujudan institusi IPPM berterusan dan releven.
98.3 % responden dengan jelas menerima menerima faktor persekitaran fizikal memainkan peranan mempengaruhi pembentukan persekitaran sosial yang kondusif. Kondisi dan bilangan bilik kuliah, bilik pensyarah, peralatan pengajaran-pembelajaran, rangkaian akses maklumat berupaya merencatkan aspek kepuasan kerja di kalangan warga IPPM. Mereka berpendapat kerencatan dalam elemen kepuasan kerja boleh mengakibatkan pembentukan hubungan sosial yang rapuh dan tidak berkesan. Elemen Modal Intelektual kepentingan elemen kelayakan profesionalisma keguruan sebagai sebagai suatu penanda-aras
KUALITI UALI TI PENSYARAH NSYARAH 100
kelayakan ikhtisas dan kelayakan akademik menjadi tunjang utama memperlihatkan keterampilan kualiti pensyarah. kursus-kursus yang berkaitan dengan pengajaran dan pembelajaran sahaja yang perlu diambil kira kursus-kursus yang berkaitan dengan pengurusan juga perlu diambil kira sebagai suatu elemen kelayakan kualiti asalkan ianya berkaitan dengan bidang tugas semasa.
h a r a y s n e P s u t a r e P
80 60 40 20 0 setuju
98.3% dari kalangan responden dengan jelas amat bersetuju dengan kepentingan elemen kelayakan profesionalisma profesionalis ma keguruan sebagai suatu penanda-aras dalam menilai kualiti pensyarah institusi melalui : • • • • •
Kelayakan Ikhtisas Kelayakan Akademik. Kursus-kursus dalam perkhidmatan yang diikuti. Keterampilan Keterampilan dalam bidang kepakaran Tempoh bertugas sebagai pakar dalam sesuatu tugasan.
100% responden bersetuju bahawa kelayakan ikhtisas dan kelayakan akademik menjadi tunjang utama memperlihatkan keterampilan kualiti pensyarah. Mereka berpendapat bahawa kelayakan ikhtisas mencerminkan kewibawaan pensyarah dalam perlaksanaan kaedah pengajaran sementara kelayakan akademik mencerminkan tahap penguasaan kandungan sesuatu disiplin ilmu. Walaubagaimana pun terdapat sedikit perbezaan pendapat di kalangan responden dalam aspek kursus-kursus dalam perkhidmatan yang perlu diikuti. 83.7% menyatakan hanya kursus-kursus yang berkaitan dengan pengajaran dan pembelajaran sahaja yang perlu diambil kira. 17.7% pula menyatakan kursus-kursus yang berkaitan dengan pengurusan juga perlu diambil kira sebagai suatu elemen kelayakan kualiti asalkan ianya berkaitan dengan bidang tugas semasa.
aspek keterampilan dalam bidang kepakaran perlu diterima sebagai elemen kelayakan profesionalisma keguruan. bukti hasil penulisan kajian dan penulisan buku ilmiah akademik akademik m enjadi f aktor yang m enentukan enentukan keterampilan dalam bidang kepakaran sebarang pengiktirafan dalam sumbangan kerjaya juga boleh dijadikan sebagai salah satu faktor penentu
KETERAMPILA KETERAMPILAN N PENSYARAH PENSYARAH 100 H S A U R T A A Y R S E N P E P
empoh menyandang sesuatu tugas boleh dijadikan faktor penentuan kelayakan profesionalisma keguruan.
80 60 40 20 0 setuju
94.6% responden amat amat bersetuju bahawa aspek keterampilan keterampil an dalam bidang kepakaran perlu diterima sebagai elemen kelayakan profesionalisma keguruan. Terdapat sedikat perbezaan pandangan di kalangan responden berkaitan berkaita n faktor keterampilan ini. 35% responden menyetujui hanya bukti hasil penulisan kajian dan penulisan buku ilmiah akademik menjadi menjadi faktor yang menentukan keterampilan keterampilan dalam bidang bidang kepakaran. 65% responden menambah bahawa sebarang pengiktirafan dalam sumbangan kerjaya juga boleh dijadikan sebagai salah satu faktor penentu . Hanya dengan 44% responden pula menyatakan dengan jelas bahawa tempoh menyandang sesuatu tugas tidak perlu dijadikan sebagai faktor penentu. Mereka berpendapat berpendapat bahawa tempoh menyandang sesuatu tugas tidak membawa impak kepada kepakaran yang dimiliki. Berbanding 56% responden bersetuju dengan kenyataan bahawa tempoh menyandang sesuatu tugas boleh dijadikan faktor penentuan kelayakan profesionalisma profesionalisma keguruan. keguruan. Mereka berpendapat berpendapat tempoh menyandang menyandang sesuatu tugas tugas ini banyak membantu membina pengalaman dan kepakaran yang tidak mungkin diperolehi menerusi latihan formal Elemen Hasilan kemajuan mutakhir keberkesanan institusi mempunyai kaitan rapat dengan kemenjadian pelajar yang dihasilkan
ELEMEN HASILAN PELAJAR 100
pelajar perlu mengutamakan prinsip keseimbangan akademik dan kokurikulum sebagai asas persediaan mental dan fizikal pelajar mencapai kecemerlangan. kemantapan ciri sahsiah pelajar disumbangkan oleh elemen sentiasa berprinsip dan rasa bersyukur, mempunyai bakat bakat kepimpinan serta serta boleh menerima kepimpinan orang lain, boleh menerima menerima persaingan persaingan se seca cara ra positif serta berupaya membentuk membentuk j ati dir i t erse ersendir ndir ciri-ciri sa sahsiah hsiah tersebut tersebut perlu dikembangkan lagi agar pelajar juga m estilah estilah mempunyai keprihatinan yang tinggi, se semangat mangat dan daya juang yang tinggi dalam menempuh cabaran, cabaran, berupaya menda mendapat pat pengiktirafan dalam kegiatan kegiatan ko-kurikulum sehingga peringkat peringkat k elemen membuat justifikasi sikap timbang rasa, adil dan saksama sebagai elemen yang perlu ada dalam diri pelajar cemerlang.
H A R A Y S N E P
80 60 40
S U T A R E P
20 0 setuju
100% warga IPPM amat bersetuju bahawa kemajuan mutakhir keberkesanan institusi mempunyai kaitan rapat dengan kemenjadian pelajar yang dihasilkan oleh institusi tersebut. Kajian ini mendapati bahawa faktor kecemerlangan pelajar berkait rapat dengan elemenelemen seperti berikut :
• • • • • • • • • • • •
Menunjukkan kejayaan yang seimbang dalam aktiviti akademik dan kokurikulum Kesediaan untuk dinilai dalam pencapaian akademik dalam pelbagai cara. Berkebolehan membuat sebarang keputusan dengan cepat dan tepat. Sentiasa berprinsip dan rasa bersyukur. Berkeupayaan menerima sebarang persaingan di kalangan rakan secara positif Mempunyai bakat kepimpinan serta boleh menerima kepimpinan orang lain. Berkeupayaan Berkeupayaan membentuk jati diri tersendiri. Berkeupayaan menyesuaikan diri secara dinamik dalam pelbagai lapisan sosial. Prihatin terhadap persekitaran Semangat juang yang tinggi dalam menempuh cabaran Menunjukkan keterampilan keterampilan dalam kegiatan ko-kurikulum di peringkat tinggi. Bersikap assertif terhadap orang lain.
98 % responden bersetuju pelajar perlu mengutamakan prinsip keseimbangan akademik dan kokurikulum sebagai asas persediaan mental dan fizikal pelajar mencapai kecemerlangan. kecemerlang an. Responden juga bersetuju bahawa pelajar perlu bersedia dan tekal dalam penilaian yang dilakukan sepanjang masa dengan pelbagai cara serta berkebolehan berkebolehan membuat sebarang keputusan dengan cepat dan tepat Kajian ini mendapati responden sedar terdapat perkaitan rapat diantara ciri kejayaan akademik dan kokurikulum dengan sahsiah pelajar. Mereka menyatakan bahawa pencapaian akademik dan sahsiah boleh mencapai tahap cemerlang sekiranya ciri-ciri sahsiah pelajar digilap dengan sempurna. 97% responden jelas menyatakan bahawa kemantapan ciri sahsiah pelajar disumbangkan oleh elemen sentiasa berprinsip dan rasa bersyukur, mempunyai bakat kepimpinan serta boleh menerima kepimpinan orang lain, boleh menerima persaingan secara positif serta berupaya membentuk jati diri tersendiri. 83% responden pula menambah ciri-ciri sahsiah tersebut perlu dikembangkan lagi agar pelajar juga mestilah mempunyai keprihatinan yang tinggi, semangat dan daya juang yang tinggi dalam menempuh cabaran, berupaya mendapat pengiktirafan dalam kegiatan ko-kurikulum sehingga peringkat kebangsaan mahu pun antarabangsa. antarabangs a. 75% responden juga meletakkan elemen membuat justifikasi sikap timbang rasa, adil dan saksama sebagai elemen yang perlu ada dalam diri pelajar cemerlang. Elemen Daya Tingkat kepimpinan pentadbir dan kepimpinan pengajaran dan kurikulum (P&K) yang perkasa akan mencetuskan elemen penambahbaikan dan keberkesanan sesuatu institusi pendidikan. hala tuju yang terkandung dalam perancangan perancangan str strategik ategik tahunan mestilah bersifat jjelas, elas, rasional dan terkehadapa terkehadapann (futur (futuristik). istik). pentadbir perlu menentukan tindakan itu adalah berterusan, tidak bertindih antara satu sama lain dan tidak membazir melalui perancangan strategi perancangann strategik sewajarny perancanga sewajarnyaa dimulakan dengan analisis SWOT SWOT
KEPIMIPINAN PENTADBIRAN 100 H A R A Y S N E P
80 60 40
S U T A R E P
20
melalui daya kepimpinan yang jitu, kawalan semua sumber strategik juga akan menjadi mantap dan sistematik. pengurusan sumber manusia yang berkesan berkesan memberi impak i mpak yang ketara dalam pe pembangunan mbangunan sesebuah sesebuah organisasi.
0 setuju
Kajian mendapati 98% responden menyatakan bahawa kepimpinan pentadbir dan kepimpinan pengajaran dan kurikulum (P&K) yang perkasa akan mencetuskan elemen penambahbaikan penambahbaikan dan keberkesanan sesuatu institusi pendidikan. Di bawah aspek kepimpinan pentadbir ,98% responden juga menyatakan dengan jelas bahawa hala tuju yang terkandung dalam perancangan strategik strateg ik tahunan mestilah bersifat jelas, rasional dan terkehadapa t erkehadapan n (futuristik). Mereka juga menyatakan keperluan pembinaan misi dan visi visi perlulah menepati menepati ciri-ciri yang S.M.A.R.T. S.M.A.R.T. Tanpa sifat-sifat sifat-sifat ini, kekuatan untuk untuk membina sebarang anjakan dan lonjakan tidak dapat dilaksanakan kerana ianya akan menimbulkan banyak kekeliruan dan kekaburan. Responden juga bersetuju bahawa keupayaan sesebuah institusi mencapai matlamat dalam tempoh masa yang ditetapkan juga mencerminkan sikap pentadbir dalam pengurusan masa . 95% responden amat bersetuju bahawa seseorang pentadbir dapat menentukan tindakan itu adalah berterusan, tidak bertindih antara satu sama lain dan tidak membazir melalui perancangan strategik . 78% responden menyatakan amat bersetuju bahawa perancangan perancang an strategik strateg ik sewajarnya dimulakan dengan analisis SWOT. Responden juga bersetuju dengan langkah-langkah langkah-langkah perlaksanan perlaksanan analisis SWOT dengan melihat melihat kepada ciri-ciri ciri-ciri : •
•
• • • •
Menentukan permasalahan yang dihadapi berdasarkah kategori “apa dia” dan”apa sepatutnya”. Membuat penganalisaan terperinci mengenai sesuatu isu serta mula mengumpulkan data. Mengkonsepsi dan merangka rancangan yang dibuat Memaklumkan golongan yang terlibat mengenai rancangan yang diatur Melaksanakan perancangan Mencari maklumbalas yang merupakan proses menilai dan mengubahsuai.
98% responden bersetuju bahawa daya kepimpinan yang jitu, kawalan semua sumber strategik juga akan menjadi menjadi mantap dan sistematik. Responden Responden menyatakan amat bersetuju bersetuju bahawa kepimpinan pentadbiran perlu mempunyai pengetahuan yang mendalam dan jelas dalam pengurusan hal-hal kewangan institusi dengan memastikan penggunaan wang secara optima. Pentadbir perlu mengagihkan peruntukan kewangan untuk memenuhi keperluan kurikulum, kurikulum, pembelian alat alat dan kelengkapan kelengkapan institut. Seterusnya responden juga bersetuju bahawa pentadbir juga perlu memastikan atas kesempurnaan akaun kewangan institut menerusi • •
•
• •
Penyediaan Anggaran Belanjawan Kawalan Belanjawan yang merangkumi :Kawalan Peruntukan, Pengurusan Perbelanjaan. Perakaunan yang meliputi Penyelenggaraan Buku Vot (AP.95), Perolehan ,Terimaan dan Bayaran. Kawalan Auditan Surcaj
Dalam menjalankan tugas yang dipertanggungjawabkan sebagai pengurus kewangan, pengetua terdedah kepada beberapa masalah yang boleh menjejaskan menjejask an imej sebagai pemimpin pertadbiran sesebuah institusi pendidikan. 98% responden amat bersetuju bahawa pengurusan sumber manusia yang berkesan memberi impak yang ketara dalam pembangunan sesebuah organisasi. Pentadbir perlu berkebolehan mentafsir :
•
•
Kecondongan Nilai Diri yang merangkumi aspek: tindakan, proses, latarbelakang manusia dan idea. Tret personaliti memahami kepentingan diri dan staf dalam organisasi.
peranan sebagai pemimpin pengajaran dan kurikulum (P&K) ini meliputi pelbagai tugas termasuk penyeliaan dan cerapan serta penilaian pengajaran pembelajaran di bilik darjah pemimpin P&K harus memahami setiap aspek kurikulum dengan dengan terperinci supaya supaya boleh membuat perancangan menyeluruh serta memastikan segala yang dirancang dapat dijalankan dengan licin. penyeliaan pengajaran boleh dilakukan secara individu atau berkumpulan/ penyeliaan klinikal wajar digunakan dalam proses penyeliaan.
KEPIMPINA KEPIMPINAN N P&K 120 H A R100 A Y S 80 N E P 60 S U 40 T A R E 20 P
0 setuju
Menerusi kepemimpinan pengajaran dan kurikulum, 98% responden amat bersetuju peranan sebagai pemimpin pengajaran dan kurikulum (P&K) ini meliputi pelbagai tugas termasuk penyeliaan dan cerapan serta penilaian pengajaran pembelajaran di bilik darjah. Responden juga menyedari bahawa pemimpin P&K perlu berupaya mengubah persekitaran pembelajaran, perlu bekerja dengan had sumber yang sedia ada dan memperbaiki kualiti pengajaran menerusi strategi pujukan dan perubahan. Pemimpin P&K juga perlu mengekalkan matlamat asas pembelajaran dan memperbaiki pembelajaran pelajar dan pada masa yang sama meneroka kaedah-kaedah pengajaran baru. Responden juga menyatakan bahawa pemimpin P&K perlu memberi perhatian berat kepada kebajikan pelajar. 98% responden menyatakan bahawa pemimpin P&K harus memahami setiap aspek kurikulum dengan terperinci supaya boleh membuat perancangan menyeluruh serta memastikan memastik an segala yang dirancang dapat dijalankan dengan licin. 98% responden bersetuju bahawa penyeliaan pengajaran boleh dilakukan secara individu atau berkumpulan. Responden juga bersetuju bahawa penyeliaan klinikal wajar digunakan dalam proses penyeliaan. Responden juga memahami bahawa penyeliaan klinikal yang berkesan mesti mempunyai lima peringkat yang berikut : • • • • •
Konferensi sebelum penyeliaan. Menyelia pengajaran guru dalam kelas. Membuat analisis data cerapan. Konferensi antara penyelia dengan guru selepas cerapan. Konferensi selepas penyeliaan, iaitu penyelia membuat analisis peranan mereka sebagai penyelia iaitu memberi komen mengenai keempat-empat keempat- empat peringkat.
KESIMPULAN Kajian ini telah membuktikan bahawa pensyarah-pensyarah pensyarah-pensyarah IPPM dapat memahami dengan jelas tentang konsep dan teori sekolah berkesan dalam konteks institut pendidikan guru sepertimana pendidik-pendidik di sekolah. Mereka juga berupaya memahami bahawa Institut Instit ut pendidikan guru yang berkesan boleh dikonsepsik dikonsepsikan an dalam bentuk yang pelbagai.
Kajian ini juga membuktikan bahawa pensyarah IPPM juga memahami bahawa keutamaannya perlulah perlulah berfokus kepada pencapaian pencapaian pelajar (student (student outcome) sebagai indikator institut pendidikan guru berkesan. Pensyarah IPPM juga memahami dengan jelas bahawa hasil keluaran ini di nilai bukan sahaja melalui pencapaian dalam bidang akademik bahkan aspek sahsiah seperti tingkah laku, sikap dan disiplin pelajar yang baik, kepuasan kerja guru, Mereka juga memahami bahawa keadaaan institut yang kondusif (seperti kebersihan dan keceriaan). Seterusnya mereka memahami keperluan IPG berkesan boleh diukur melalui proses pengurusan dan pentadbiran dan juga proses mewujudkan iklim, etos dan budaya institut yang positif dan kondusif untuk pengajaran dan pembelajaran. Selain itu sejauh mana institut itu berkesan juga boleh diukur melalui proses hubungan yang mesra antara pihak pengurusan dengan seluruh warga institut. Keberkesanan institut boleh juga diukur selain kecemerlangan dalam pengajian, tetapi dari aspek ekuiti (kesaksamaan) untuk mengakses pendidikan tanpa mengira kebolehan dari segi kognitif dan fizikal pelajar, latar belakang sosio-ekonomi status (SES) pelajar, latar agama, bangsa, keturunan dan fahaman pelajar. Begitu juga keberkesanan institut boleh diukur dari segi peningkatan atau progres pelajar dari aspek kadar pencapaian akademik dari tahun ke tahun yang ditunjukkan dengan adanya nilai dalam kebolehan pelajar. Mereka juga memahami keberkesanan sesebuah institut pendidikan guru juga adalah bergantung kepada apakah matlamat, visi dan misi yang hendak dicapai. Sekiranya matlamat dapat dicapai sepertimana sasaran yang diunjurkan maka sesebuah institut pendidikan guru boleh dikatakan berjaya. Adalah jelas kepada pensyarah IPPM bahawa untuk mencapai kecemerlangan dan keberkesanan , institut pendidikan guru mempunyai pentadbir yang berilmu, berani membuat perubahan, hubungan interpersonal yang baik antara warga institut, mempunyai program akademik yang terancang dan memenuhi kehendak masyarakat, mempunyai sumber kewangan yang mencukupi dan disiplin pelajar yang terkawal dan baik merka juga memahami bahawa penambahbaikan institut pendidikan guru juga merupakan sub elemen yang tidak boleh dinafikan dalam pembentukan institut pendidikan guru berkesan walaupun tidak dilihat dari perspektif hasilan pelajar dan institut. Kajian ini juga membuktikan bahawa perspektif pensyarah IPPM sejajar dengan perspektif guru-guru sekolah yang yang telah nyatakan dalam dalam kajian terdahulu. terdahulu. Oleh itu kajian lanjutan yang yang boleh dijalankan untuk melihat hubungan demografi para pensyarah dengan kefahaman terhadap konsep sekolah berkesan. RUJUKAN A.L. Ramaiah. (1995). Penyelidikan Penyelidikan keberkesanan sekolah: masalah konsepsi dan metodologi. Monograf Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya . Malaya . Kuala Lumpur. Abdul Karim Mohd Nor. (1989). Characteristics of effective eff ective rural secondary schools in Malaysia. University of Wisconsin, Madison. (Unpublished ( Unpublished Doctoral Dissertation ). Dissertation ). Brookover, W.B. et al. (1979). Changes in school characteristics coincidence with changes in school achievement achievement . East Lansing: Institute for Research on Teaching, Michigan University. Cameron, K.S. (1984). The effectiveness of ineffectiveness. ineffectiveness. Research in Organizational Behavior , 6, 235-285.
Cameron, K.S. and Whetten (1983). Organizational Organizational effectiveness: a comparison of multiple models . New York: Academic Press. Charil bin Marzuki. (1997). Kajian sekolah berkesan di Malaysia: Model Lima Faktor. Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi. (Tesis ( Tesis Kedoktoran Yang Tidak Diterbitkan ). ). Cheng, Yin Cheong (1996). School effectiveness and school-based Management: a mechanism for development. development. The Falmer Press. Edmonds, R. (1979). Effective schools for the urban poor. Educational Leadership , 37(1): 15-27. Hopkins, David. (2001). School improvement for real . RoutledgeFalmer, Taylor & Francis Group. Hoy, Wayne K., dan Miskel, Cecil,G. (1996). Educational Educational administration: theory research and th practice , 5 Edition, McGraw-Hill, Inc., USA. Hussein Mahmood. (1993). Kepimpinan dan keberkesanan sekolah . sekolah . Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Levin, D., dan Lezotte, L. (1990). Unusually effective schools . Madison, WI: The National Center for Effective Schools, Research and Development. Mortimore, P. (1991). School effectiveness research: which way at the cross-roads? School Effectiveness and School Improvement, 2 (3): 213-29. Mortimore, P. (1995). Key characteristics of effective schools . Kertas dibentangkan pada Seminar Sekolah Efektif, Genting Highlands: Institut Aminuddin Baki, 13 – 14 July. Mortimore, P., Sammons, P., Stoll, L., Lewis, S., dan Ecob, R. (1988). School matters: the juniour years . Somerset, Open Books. Purkey, S. C., and Smith, M.S. (1983) Effective schools: a review. Elementary School Journal , 83, 427-452. Rahimah Haji Ahmad. (1998). Profesiionalisme guru dan sekolah berkesan . berkesan . Ucap Tama Yang Disampaikan Dalam Seminar Jawatankuasa Penyelarasan Pendidikan Guru (JPPG): Pendidikan Guru Untuk Sekolah Berkesan. Universiti Malaya. Rutter, M., Maughan, B., Mortimore, P., Ouston, J. dan Smith, A. (1979). Fifteen thousand hours , London: Open Books. Sammons, P., Hillman, J. and Mortimore, P. (1995). Key characteristics of effective schools: A review of school effectiveness research . London: OFSTED. Scheerens, J. (1992). Effective shooling: research, theory and practice . London : Cassell. Sergiovanni, Sergiovanni, T. J. (2001). The principalship : a reflective practice perspective . Texas: Allyn and Bacon. Sharifah Md Noor. (2000). Keberkesanan sekolah. Satu perspektif sosiologi . Serdang: UPM.
Stedman, L.C. (1987). It’s time we change the effective school formula. Phi Delta Kappan , 69, 214-224. Stoll, L. dan Fink, D. (1996). Effecting school change: The Halton Approach. School Effectiveness and Improvement , 3 (1): 19-41. Teddlie, C. and Reynolds, D. (2000). The international handbook of school effectiveness research . London: Falmer Press.
