LAPORAN FIELDTRIP SUPERVISOR JAMINAN MUTU PANGAN ANGKATAN 51
KUNJUNGAN PADA PT NIPPON INDOSARI CORPINDO SEMARANG
DIANE FRISKA GRIMMINCK J3E214095
PROGRAM KEAHLIAN SUPERVISOR JAMINAN MUTU PANGAN DIREKTORAT PROGRAM DIPLOMA INSTITUT PERTANIAN BOGOR 2016
BAB I PENDAHULUAN 1.1 Laa! B"#a$a%&
Roti adalah !od"# $a#a%a% &a%' t(!)"at da!i t("%' t(!i'" &a%' di*(!$(%ta+i#a% d(%'a% !a'i !oti Sa,,ha!o$&,(+ ,(!(-i+ia(. ai! da% ata" ta%a (%a$)aha% $a#a%a% lai% &a%' diolah d(%'a% ,a!a dia%''a%' /ah&"di. 2003 U%t"# $(%i%'#at#a% $"t" +(!at )a'i t")"h.!oti 4"'a daat di*o!ti*i#a+i d(%'a% )(!)a'ai $a,a$ 5at 'i5i &a%' )a%&a# dita$)ah#a% #(dala$ !oti adalah -ita$i%.+((!ti.-ita$i% B +(!ta +(4"$lah $i%(!al da% #o$o%(%%&a3 B(!)a'ai (%&i$a%'a% &a%' t(!4adi.dila#"#a% (%a%'a%a% a'a! tida# t(!,a$"! d(%'a% !od"# &a%' la&a# "%t"# didi+t!i)"+i#a% d($i $(%4a'a #"alita+ !oti3 Va!ia+i !od"# !oti di(!l"#a% "%t"# $($(%"hi +(l(!a da% da&a )(li #o%+"$(%3 A'a! $(%daat#a% !oti &a%' )(!#"alita+ +alah +at" &a%' )(!(!a% dala$ hal #"alita di(!l"#a% 4"'a ($iliha% )aha% )a#" &a%' )ai#3 1.2 T'('a% T"4"a% #h"+"+ dala$ ($)"ata% lao!a% *i(ldt!i i%i adalah "%t"# $($(la4a!i da% $(%'(tah"i da!i +"at" !o+(+ !od"#+i hi%''a di+t!i)"+i3 S(lai% it" daat $(%'(tah"i a+(#a+(# da!i (%'a7a+a% $"t" &a%' dit(!a#a% di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)#. S($a!a%'.Ja7a t(%'ah3 1.3 Manfaat Manfaat yang penyusun peroleh dalam pelaksanaan Kegiatan Kunjungan Pabrik (Field Trip) bagi mahasisa !nstitut Pertanian "ogor pada Program Keahlian #uper$isor %aminan Mutu Pangan adalah &
13 Menambah aasan serta pengetahuan yang lebih luas tentang bidang produksi dan pendistribusian yang dijalankan oleh PT. 'ippon !ndosari orporindo Tbk. 23 *apat mengenal berma+am,ma+am alat pengolahan produksi di tempat perusahaan yang di kunjungi tersebut. 3 M(%'(tah"i (%(!aa% +i+t($ K di PT3 Nio% I%do+a!i 8o!o!i%do.T)#3 93 M(%'(tah"i +ta%da!t +i+t($ #(a$a%a% a%'a% di PT3 Nio% I%do+a!i 8o!o!i%do.T)#3
BAB II KEADAAN UMUM PERUSAHAAN
2.1 S"(a!a) *a% P"!$"+,a%&a% P"!'-a)aa%
M($a+"#i tah"% #(1: (%'a)dia%%&a +()a'ai (!"+ahaa% !oti t(!#($"#a di I%do%(+ia. PT Nio% I%do+a!i 8o!i%do. T)# &a%' t(!#(%al d(%'a% $(!(# Sa!i Roti. )(!ha+il $(%4"al l()ih da!i 120 4"ta a# !oti dala$ )(!)a'ai 4(%i+3 PT Nio% I%do+a!i 8o!i%do. T)# 4"'a t(lah $($)a%'"% +i+t($ di+t!i)"+i &a%' (*i+i(%3 Pa)!i# #(9 i%i di!(+$i#a% ol(h I)" (%d& ;a. P!(+id(%t < 8EO PT Nio% I%do+a!i 8o!i%do. T)# da% di+a#+i#a% ol(h M!3 Ka%(&o+hi Mo!ita. S(%io! Ma%a'i%' Di!(,to! Shi#i+i$a J(a%' +(!ta 4a4a!a% di!(#+i PT Nio% I%do+a!i =P(%di!ia% a)!i# di S($a!a%' i%i adalah "%t"# $($(%"hi #()"t"ha% da% (!$i%taa% a#a% Sa!i Roti &a%' t(!"+ )(!ta$)ah di da(!ah Ja7a T(%'ah da% DI;3 Hal i%i 4"'a +()a'ai #o$it$(% #a$i "%t"# $(%'ha+il#a% !od"# &a%' a$a%. +(hat. halal da% )(!'i5i &a%' daat di%i#$ati ol(h +(l"!"h $a+&a!a#at I%do%(+ia.> 4(la+ ;"+"* Had&. Di!(,to! o* O(!atio%+ ?PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)#3M(%"!"t ;"+"* Had&. "%t"# $($)a%'"% a)!i# i%i di)"t"h#a% 7a#t" +(la$a (%a$ )"la%3 S(4a# $"lai dio(!a+i#a%. a)!i# +(l"a+ 6.620 $2 &a%' )(!di!i diata+ laha% +(l"a+ 1.690 $2 da% )(!lo#a+i di Ka7a+a% I%d"+t!i i4a&a K"+"$a i%i. $($!od"#+i +()a%&a# :93100 !oti ta7a! da% 19:3602 i(,(+ !oti $a%i+ (! ha!i &a%' di)"at d(%'a% $(%''"%a#a% $(+i%$(+i% )(!t(#%olo'i ti%''i d(%'a% (%'a7a+a% da!i Shi#i+i$a J(a%'3 2.2 V- *a% M-
Vi+i da!i PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do% &ait" . =S(%a%tia+a t"$)"h da% $($(!taha%#a% o+i+i +()a'ai (!"+ahaa% !oti t(!)(+a! di I%do%(+ia $(lal"i (%(t!a+i a+a! &a%' l()ih l"a+ da% dala$ d(%'a% $(%''"%a#a% 4a!i%'a% di+t!i)"+i &a%' l"a+ "%t"# $(%4a%'#a" Ko%+"$(% di +(l"!"h I%do%(+ia>3S(da%'#a% $i+i%&a &ait" =M($!od"#+i da% $(%di+t!i)"+i#a% )(!a'a$ !od"# &a%' halal. )(!#"alita+ ti%''i. hi'i(%i+ da% t(!4a%'#a" )a'i +(l"!"h Ko%+"$(% I%do%(+ia>3
2.3 S!'$''! O!&a%-a- P"!'-a)aa%
2./ J"%- P!*'$ D(%'a% )(!4ala%%&a 7a#t" .)()(!aa da!i !od"# a%dala% di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do &a%' ada dia+a!a% +aat i%i &ait" Roti ta7a!/!oti t7a! ,ho,o ,hi+.!oti ta7a! o!i'i%al.!oti ta7a! #(4".da% Roti ta7a! 'a%d"$.da% !oti +a%d7i,h &a%' )(!i+i #(4".,o#(lat.)l"()(!!&.+!i#a&a..da% ada"% !oti +o)(# da% !oti i+i3$a+i%'$+i%' !od"# !oti $($ili#i !o+(+ &a%' )(!)(da da% $($ili#i #o$o+i+i &a%' )(!)(da 4"'a3
BAB III PROSES PRODUKSI
Dala$ ($)"ata% Roti ta7a! d(%'a% !oti $a%i+ di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)# t(!di!i da!i )aha% )a#" "ta$a da% )aha% )a#" ta$)aha%3 3.1 Ba)a% Ba$' Ua+a
Baha% )a#" "ta$a adaah )aha% )a#" &a%' di$a%a +a%'at di)"t"h#a% dala$ "at" !o+(+ (%'olaha%3 T(!daat )aha% )a#" "ta$a &a%' di'"%#a% dala$ ($)"ata% !oti ta7a! da% !oti $a%i+ di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)#.&ait" t("%' t(!i'".!a'i.ai!.'a!a$.'"la 3 )aha% )a#" t(!+()"t daat di(!ol(h da!i +"li(! &a%' t(!ilih d(%'a% $($a+o# $(l(7ati #(t(%t"a% @#(t(%t"a% #h"+"+3 T("%' t(!i'" adalah #o$o%(% "ta$a dala$ ($)"ata% !oti3!o+(+ da!i t("%' t(!i'" it" +(%di!i )(!a+al da!i 'ili%'a% )i4i 'a%d"$3 Dala$ t("%' t(!i'" $($ili#i #a%d"%'a%!ot(% &a%' *"%'+i%&a t(!+()"t "%t"# $(%'i#at ata" $(%'a)+o!)+i ai! +(hi%''a a#a% $($)(%t"# 'l"t(%3 Gl"t(% it" +(%di!i )(!*"%'+i "%t"# $(%aha% 'a+ 8O2 &a%' )(!a+al da!i ha+il *(!$(%ta+i.+(hi%''a a#a% $($)"at !oti t(!+()"t $(%4di (la+ti+ da% $($ili#i t(#+t"! &a%' l($)"t3 Ai! )(!(!a% (%ti%' ada !o+(+ ($)"ata% !oti.#a!(%a d(%'a% $(%''"%#a% ai!.ado%a% a#a% $(%4adi 'l"t(%3 Ai! $(%(%t"#a% #o%+i+t(% da% #a!a#t(! ada ado%a%3 Ai! "% )(!*"%'+i "la +()a'ai (la!"t )aha%)aha% lai% +((!ti 'a!a$.+"+" . $i%(!al da% lai%lai%3 Ai! &a%' di'"%a#a% PT3Nioo% I%do+a!i 8o!i%do T)# adalah ai! &a%' t(lah $($(%"hi (!+&a!ata% da% $($ili#i $"t" &a%' )ai#3 ;ait".tida# )(!a+a.tida# )(!7a!%a.da% tida# )(!)a"3 Ai! &a%' di'"%a#a% ada !o+(+ !od"#+i &ait" ai! &a%' $(%''"%a#a% +"h" ai! +(#ita! : o808 da% $($ili#i Ph 63:3 Ai! d(%'a% #a%d"%'a% $i%(!al :0 $ 100$3 A#a% $(%daat#a% ha+il &a%' )ai# dala$ !o+(+ ($)"ata% !oti #a!(%a 'a(a$'a!a$ $i%(!al%&a &a%' daat )(!*"%'+i $($(!#"at 'l"t(% da% daat +()a'ai %"t!i+i3.t(tai 4i#a #a%d"%'a% 'a!a$ $i%(!al%&a )(!l()ih $a#a a#a% $(%'ha$)at a#ti-ita+ !a'i3 Ra'i / &(a+t adalah $i#!oo!'a%i+$( )(!+(l t"%''al da!i #o$"%ita+ *"%'i.&a%' )(!(!a% +()'ai *(!$(%ta+i ado%a%.+(hi%''a $(%'ah+il#a% 'a+ 8O 2 &a%' daat $(%'($)a%'#a% ado%a%3 I%do%(+ia +(%di!i $($ili#i ti'a 4(%i+ !a'i d(%'a% +i*at &a%' )(!)(da)(da.&ait" !a'i )a+ah..!a'i #(!i%' a#ti*. da% !a'i i%+ta%3 Ra'i &a%' di'"%a#a% ada !od"# !oti di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)#.adalah !a'i )a+ah3 J(%i+ !a'i i%i $($ili# #(l()iha% ada (%''"%aa%%&a #a!(%a #ha$i! &a%' ada didala$ !a'i tida# (!l" dia#ti*#a% t(!l()ih dah"l"3
S()ai#%&a !a'i di+i$a% didala$ !(*!i'(!ato!.di'"%a#a% dala$ 7a#t" &a%' tida# la$a3 Ga!a$ adalah +at" $i%(!al &a%' la!"t dala$ ai! . $($"%&ai !a+a &a%' #"at da% )(!+i*at hi'!o+#oi+ da% $($ili#i +(di#it ata" tida# +a$a +(#ali a!o$a3 Dala$ !o+(+ ($)"ata !oti .da% )(!*"%'+i "%t"# $(%'o%t!ol *(!$(%ta+i.+()a'ai ($)(!i !a+a '"!ih .+(!ta +()a'ai )aha% (%'a7(t3 Ga!a$ &a%' di'"%a#a% dala$ ($)"ata% !oti $a%i+ di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do adalah 'a!a$ hal"+ )(!iodi"$ d(%'a% #ada! +(#ita! 00 $3 Ga!a$ &a%' )(!ada di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)#3)(!)(%t"# )ata%a'%a &a%' #($"dia% diha%,"!#a% +aat (%i$)a%'a%.#"alita+ 'a!a$ "% ha!"+ di(!hati#a% &a%' di$a%a 'a!a$ ah!"+ )(!+ih da% )()a+ da!i )aha%)aha% &a%' tida# la!"t.+(!ta tida# $(%''"$al#a% da% ,(at la!"t.da% +(t(lah it" di(!i#+a ol(h C8 #($"dia% di+i$a% ada '"da%' !o7 $at(!ial ada +"h" !"a%'3 Baha% )a#" ta$a)aha% $(!"a#a% )aha% )a#" &a%' di,a$"! ada +aat dough mixing. )aha% )a#" a#hi! ata" ta$)aha% t(!di!i da!i G"la dala$ !o+(+ ($)"ata% !oti )(!(!a% +()a'ai #a!)ohid!at da% 4"'a +()a'ai (!t"$)"ha% !a'i !oti3 8i!i,i!i '"la &a%' )ai# adalah 7a!%a%&a &a%' "tih.da% $($ili#i )"ti!a% K!i+tal &a%' hal"+3 Ada"% *"%'+i '"la dala$ ($)"ata% !oti &ait" "%t"# $(l($)"t#a% 'l"t(% +(hi%''a !oti $(%4adi ($"#. lal" +()a'ai ($()(!i !a+a $a%i+ da% +()a'ai )aha% (%'a7(t ala$i3 Ma,a$ @ $a,a$ '"la t(!di!i da!i Sukrosa,Glukosa,Laktosa,Maltosa3 P(%a$)aha% +"+" +#i$ di$a#+"d#a% "%t"# $($(!)ai#i t(#+t"! da% $(%i%'#at#a% #ada! !ot(i% !oti3 P(%''"%aa% +"+" )(!t"4"a% dala$ !o+(+ (%'olaha% !oti &ait" "%t"# $(%a$)ah %ilai 'i5i da!i !oti /+"+" $(%'a%d"%' $i%(!al.l($a#.-ita$i%.!ot(i% )(!"a #a+(i%.'"la la#to+a. da% #al+i"$.da% $($(!#"at 'l"t(% +()a) $($ili#i #a%d"%'a% #al+i"$3 K("%t"%'a% da!i +"+" +#i$ &ait" #a%d"%'a% ai! da% #a%d"%'a% l($a#%&a ,"#" !(%dah +(hi%''a daat di+i$a% l()ih la$a da% tida# ,(at t(%'i#3 S"+" "ll ,!(a$ $(%'a%d"%' l($a# &a%' ti%''i.+(hi%''a $($)(!i#a% #(l($)"ta% da% a!o$a &a%' $(%&(%a%'#a% +(hi%''a daat $($(!taha%#a% #(($"#a% !oti ada +aat (%&i$a%a%3 J(%i+ +"+" &a%' di'"%a#a% adalah +"+" )")"#3 Hal i%i dit"4"#a% a'a! +"+" )")"# tida# $(%''"$al didala$ ado%a% !oti /a#i)at da!i +i*at +"+" )")"# &a%' +a%'at hi'!o+#oi+3 S"+" i%i di+i$a% ada +"h" #a$a! da% t($at (%&i$a%a% +"+" +(%a%tia+a di4a'a a'a! t(ta #(!i%' #a!(%a +"+" !(%ta% $(%'ala$i #(!"+a#a% t(!"ta$a ol(h ai! da #(l($)a)a%3 Kal+i"$ !oio%at t(!$a+"# dala$ 'olo%'a% a+a$ !oio%at &a%' +(!i%' di'"%a#a% "%t"# $(%,('ah t"$)"h%&a 4a$"! ata" #aa%'3 Baha% (%'a7(t i%i )ia+a%&a di'"%a#a% "%t"# !od"# !oti da% t("%'3 Baha% t("%' t(!i'". do+i+ $a#+i$"$ &a%' di+a!a%#a% adalah 0.2F ata" .2 '!a$#' )aha%3 S(da%'#a% "%t"# $a#a%a% )(!)aha%
#(4". do+i+ $a#+i$"$%&a adalah 0.F ata" '!a$#' )aha%3 M(%"!"t Sata!i%i / 200 (%''"%aa% $(l()ihi a%'#a $a#+i$"$ &a%' daat $(%&()a)#a% $i'!ai%(.#(l(laha%3 So*t(! +o%'( &a%' di'"%a#a% di PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)# dala$ ($)"ata% ado%a% !oti $(!"a#a% )!(ad i$!oo*(! &a%' )(!)(%t"# )")"# d(%'a% 7a!%a "tih &a%' )(!*"%'+i $($)a%t" #(+ta)ila% !o+(+. $(l($)"t#a% da% $(%i%'#at#a% $"t" !od"# a#hi! +(hi%''a diha+il#a% -ol"$( a#hi! !oti &a%' )ai# +(+"ai d(%'a% &a%' dii%'i%#a%3 S(lai% daat $(l($)"t#a% 4"'a. daat $($)a%t" $(%"!"%#a% H ado%a% +(hi%''a $($)a%t" $(%,ita#a% H &a%' +(+"ai "%t"# #(!4a !a'i dala$ $(%'($)a%'#a% ado%a%3 S(lai adalah 4(%i+ $a#a%a% a7(ta% )(!"a +a!i )"ah ata" )"ah)"aha% &a%' +"dah diha%,"!#a% dita$)ah '"la da% di$a+a# hi%''a #(%tal t(tai +(lai &a%' dia#ai ol(h PT Nio% I%do+a!i 8o!i%do tida# di!od"#+i di (!"+ahaa% t(!+()"t. $(lai%#a% #(!4a +a$a d(%'a% iha# #(ti'a3 Dia%ta!a%&a +(lai #a,a%'. ,o#(lat. #(4" da% )l"()(!!&3 3.2 Ta)a P"+,'aa%
Baha% &a%' +('(!a dia#ai ada +aat !o+(+ !od"#+i dila#"#a% t(!l()ih dah"l" !o+(+ +,alli%'3 S,alli%' $a!"a#a% !o+(+ (%i$)a%'a% t(!hada +(tia )aha% )a#" +()(l"$ dila#"#a% !o+(+ !od"#+i3 M(tod( (%i$)a%'a% &a%' di'"%a#a% +(,a!a oto$ati+ da% $a%"al +(!ta dila#"#a% di !"a%' Mat(!ial S,alli%'3 Baha% )a#" &a%' di)"t"h#a% a#a% di+ia#a% da% diti$)a%' +(+"ai +ta%da! *o!$"la+i &a%' ada ol(h a!a (#(!4a )a'ia% RM. (%i$)a%'a% i%i dila#"#a% +(tia ha!i%&a "%t"# dia+o# %a%ti%&a #( !"a%' !od"#+i3 Baha% )a#" &a%' a#a% di'"%a#a% dala$ !od"#+i "$"$%&a a#a% dita#a! (! )at,h +(+"ai d(%'a% 4ad7al !od"#+i 4"$lah )at,h (! ha!i%&a3 )aha% )a#" a#a% di$a+"#a% #( dala$ la+ti# &a%' #($"dia% dil(ta##a% di l($a!i #h"+"+ )aha% )a#" +()(l"$ di'"%a#a% ol(h )a'ia% $ii%'3 P(%i$)a%'a% t("%' t(!i'" dila#"#a% d(%'a% ,a!a $($o$a t("%' $(lal"i iaia &a%' t(!+a$)"%' da!i !"a%' +ilo $(%"4" $i(!3 P(%'at"!a% )a%&a#%&a t("%' t(!i'" &a%' a#a% di'"%a#a% di +(tti%' ada !"a%' !od"#+i )a'ia% $ii%' d(%'a% alat *lo"! $i(!3 P(%'(!tia% da!i $ii%' +o%'( t(!+()"t adalah tahaa% a7al dal$ !o+(+ ($)"taa !oti ta7a! &a%' a#hi!%&a a#a% di)"at $(%4adi !oti $a%i+3 Baha% )a#" "ta$a )(!"a t(!i'". ai!. !a'i di,a$"! $(%4adi +at" hi%''a !ata. hi%''a +ia di#($)a%'#a% dala$ !o+(+ *(!$(%ta+i3 S(t(lah $(lal"i !o+(+ *(!$(%ta+i (!l" dila#"#a% ($)(%t"#a% ado%a% #($)ali3 Ha+il da!i ado%a% ada !o+(+ (%'ad"#a$ di$a+"#a% #(dala$ )o "%t"# dila#"#a% *(!$(%ta+i a7al3 P!o+(+ i%i $($(!l"#a% 7a#t" +(#ita! +a$ai 9 4a$ di !"a%'a% d(%'a% +"h" da% #(l($)aa% &a%' +"dah diat"! a'a! !o+(+ *(!$(%ta+i daat $(%'ha+il#a% ado%a% &a%' )(!#"alita+3 Ra'i &a%' diha+il#a% $(lal"i !o+(+ *(!$(%ta+i a#a% $(%'ha+il#a% 'a+ 8O2 da% (ta%ol3 Ga+ 8O2 &a%' t(!)(%t"# $(%&()a)#a% ado%a% !oti $(%'($)a%' da% al#ohol )(!#o%t!i)"+i dala$ $($)(%t"# a!o$a !oti3 (!$(%ta+i ado%a% !oti di PT Nio% I%do+a!i 8o!i%do dila#"#a% d(%'a% ,a!a $($a+"##a% ado%a% #( dala$ !"a%' *(!$(%ta+i +(la$a #"!a%' l()ih 29 4a$ at"a +a$ai (%'($)a%'a% ado%a% $(%,aai ($at #ali da!i -ol"$( a7al3
P!o+(+ da!i do"'h $ii%' dila#"#a% +(,a!a 2 taha d(%'% 7a#t" total 1:1 $(%it da% +"h" (%'ad"#a% )(!#i+a! a%ta!a 2:26 0 83 Alat &a%' di'"%a#a% &ait" $i(! do"'h &a%' di'"%a#a% "%t"# !o+(+ (%,a$"!a% +aat !o+(+ !od"#+i !oti3 Pada taha (!ta$a. )aha% )a#" I di$a+"##a% #( dala$ )o7l $i(! do"'h3 Ado%a% +o%'( &a%' +"dah di*(!$(%ta+i di$a+"##a% #( dala$ )o7l. lal" )o7l $i(! dit"t" a'a! daat di$a+"##a% t(!i'" +(!ta ai! #(dala$%&a "%t"# #($"dia% dila#"#a% $i(! (!ta$a d(%'a% 7a#t" da% #(,(ata% t(!t(%t"3 P(!+(%ta+( t(!i'" &a%' di'"%a#a% adalah 0F3 La%'#ah &a%' dila#"#a% +(t(lah $i(! (!ta$a adalah $($a+"##a% )aha% )a#" #( dala$ )o7l. lal" di $ii%' d(%'a% 7a#t" t(!t(%t"3 Taha a#hi! &a%' dila#"#a% +(t(lah $ii%' +(l(+ai adalah (%'(,(#a% (la+ti+ita+ ado%a%3 P(%a$)aha% ai! ada tahaa% i%i +a%'at )(!(%'a!"h ada ado%a% &a%' a#a% diha+il#a%3 P(%a$)aha% ai! &a%' )(!l()iha% a#a% $($)"at ado%a% $(%4adi l()ih l(%'#(t. &a%' #($"dia% )(!(%%'a!"h ada ha+il *(!$(%ta+i a#hi! da% daat $(%'a#i)at#a% o-(! a% /ado%a% $(%'($)a%' $(l()ihi a% ada !o+( )a#i%'3 S($a#i% l(%'#(t ado%a% $a#a a#a% +($a#i% ,(at !o+(+ (%'($)a%'a% ado%a% ada !o+(+ *(!$(%ta+i a#hi!3 Di-idi%' $(!"a#a% ($oto%'a% a'a! ado%a% +(+"ai d(%'a% +ta%da!3 S(t(lah ado%a% do"'h t(!)(%t"# da% didia$#a% +(4(%a# dala$ $a+a *loo! ti$( li$a $(%it. ado%a% t(!+(")t di%ai##a% #( dala$ di-id(! &a%' +(,a!a )(!taha $($)a'i)a'i ado%a% +(+"ai d(%'a% )(!at &a%' dii%'i%#a%3 Ado%a% t(!+()"t +(la%4"t%&a $($lal"i !o+(+ !o"%d(! &a%' )(!*"%'+i "%t"# $($)"at ado%a% $(%4adi )"lat3 Lai+a% tii+ ada ado%a% )(!*"%'+i "%t"# $(%aha% #(l"a!%&a 'a+ 8O2 da% $($)(%t"# ado%a% &a%' tida# l(%'(#t +(hi%''a $"dah di)(%t"#3 Pada "4"%' $(+i% !o"%d(! i%i t(!daat #ota# d"+ti%' )(!i+i t("%' t(!i'" &a%' a#a% $(lai+i ado%a% )"lata% a'a! tida# l(%'#(t3 Ado%a% &a%' t(lah di)"lat#a% $(lal"i ,o%-(&o! $(%"4" $(+i% OHP /O-(! H(ad P!oo*i%'3 P!o+(+ i%i dila#"#a% "%t"# $(%+ta)il#a% ado%a% a'a! daat di)(%t"# d(%'a% $"dah da% $(%'hila%'#a% '(l($)"%' &a%' di+()a)#a% !o+(+ ($)"lata% +()(l"$%&a3 Taha i%i +(!i%' di+()"t 4"'a +()a'ai taha (%'i+ti!ahata% ado%a% +(hi%''a !a'i daat )(#(!4a d(%'a% )ai#3 P!o+(+ i%i )(!la%'+"%' +(#ita! 1:1 $(%it3 Jia# adoa%a% t(!lal" la$a didala$ OHP a#a% $($)"at ado%a% t(!+()"t $(%'($)a%' da% $($)(!i#a% (*(# !oti a#a% (%4adi tida# #"at ata" tida# #o#oh +(hi%''a ado%a% a#a% $(%4adi #($i+3 P!(++i%' adalah taha !o+(+ ($iiha% ado%a% d(%'a% ,a!a di !(++ da% ado%a% $(l(7ati !oll &a%' )(!"ta!3 M(+i% !(++i%' i%i t(!daat !o+(+o! &a%' t(!di!i da!i 2 !oll3 3 PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do T)#3$(la#"#a% taha !(++i%' d(%'a% $(%''"%a#a% $(+i%3 Mo"ldi%' adalah !o+(+ (%''"l"%'a% ado%a% d(%'a% ,!aa $(l(7at#a% ado%a% dia%ta!a ,o%-(&o! )(!4ala% da% !oll )(!"ta!3 P!o+(+ $o"ldi%' dila#"#a% +(t(lah ado%a% diiih#a%3 P!o+(+ i%i )(!t"4"a% "%t"# $(%4a'a !od"# a'a! tida# l(%'#(t3!o+(+ d"+ti%' *lo"! i%i daat diat"! .#a!(%a !o+(+ d"+ti' &a%' )(!l()iha% a#a% $(%(&()a)#a% t(!)(%t"#%&a lai+a% ta%d"# ada ado%a%.ado%a% &a%' t(lah $(l(7ati !o+(+ $o"ld(! i%i a#a% )(!)(%t"# )"lat a%4a%'3 Pa%%i%' $(!"a#a% ($)(%t"#a% da% (%($ata% ado%a% #( dala$ lo&a%'3 Pada taha i%i. ado%a% !oti ta7a! &a%' t(lah t(!)(%t"# )"lat a%4a%' a#a% di)(%t"# $($)(%t"# h"!"* N &a%' +ali%' $(%&a$)"%' )a'ia% da+a!%&a. &a%' #($"dia% a#a% di+"+"% ada a%t!a&lo&a%'3
P!o+(+ i%i dila#"a#%+(,a!a $a%"al ol(h o(!ato! a%%i%'3!o+(+ (%'ol(+a% i%i dila#"#a% d(%'a% $(l(7at#a% t!a& #( $+i% '!a(+(! +(a,a!a oto$ati+.4al"! t!a& &a%' #o+o%' t(!+()"t )(!a+al da!i d(a%%i%'3 Ra,#i%' adalah !o+(+ (l(ta#a% t!a& #( dala$ !a#!a# &a%' dila#"#a% +(,a!a $a%"al3 Ma+i%'$a+i%' t!a& &a%' t(lah )(!i+i ado%a% a#a% di+"+"% da% dil(ta##a% ada !a#!a# *(!$(%ta+i3 S(tia !a# $($ili#i #aa+ita+ +(4"$lah 21 t!a& . (!$(%ta+i a#hi! dit"4"#a% "%t"# $(%'($)a%a'#a% ado%a% +(#ita! 0 . Da!i -ol"$( a7al ti%''i lo&a%'3 P!o+(+ i%i )(!la%'+"%' +(la$a 1 4a$ ada !"a%'a% #h"+"+ &a%' $($ili#i +"h" da% ti%'#at #(l($)aa% &a%' t(!#o%t!ol +(hi%''a ado%a% $(%'($)a%' +(,a!a +($"!%a d(%'a% t(#+t"! t(!)ai# da% a!o$a ha!"$ &a%' #ha+ hi%'a $(%'ha+il#a% ado%a% !oti &a%' +ia dia%''a%'3 P!o+(+ )a#i%' !oti dila#"#a% d(%'a% $(%''"%a#a t"%%(l o-(% &a%' $($ili#i ti'a 5o%a ($a%''a%'a% d(%'a% +"h" &a%' t(lah di +ta%da!#a%3 Lo&a%' ha!"+ dit"t" t(!l()ih dah"l" +()(l"$ di$a+"#a% #( dala$ o-(%3 La$a 7a#t" !o+(+ )a#i%' #(+(l"!"ha%%&a &ait" 09: $(%it3 S"h" &a%' didala$ o-(% tida# )ol(h ti%''i +a% tida# )l(h !(%dah +(#ita! 120 08 P!o+(+ d(a%%i%' dalah !o+(+ (%'(l"a!a% !oti da!i lo&a%' &a%' dila#"#a% ada +alat &a%' )(!%a$a d(a%%(!.&a%' )(!*"%'+i "%t"# $($)ali##a%da% $(%'(l"a!#a% !oti da!i lo&a%'3 P!i%+i alat i%i d(%'a% (%&($!ota% "da!a )(!(t(#a%a% ti%''i ada +"+"t lo&a%' &a%' )(!i+i !oti +(hi%''a !oti $"dah t(!a%'#at3 P!o+(+ (%di%'i%a% !oti di ata+ ,o%-(&o! )(!4ala% &a%' $($a#a% 7a#t" 120 $(%it3P!o+(+ (%di%'i%a% i%i dila#"a#a% "%t"# $($(!$"dah !o+(+ ($oto%'a% !oti3 Sli,i%' $(!"a#a% !o+(+ ($oto%'a% !oti ta7a! $(%4adi oto%'a% "#"!a% +a%d7i,h +(t(lah (%di%'i%a% )(!la%'+"%' ada +"h" 083 Roti &a%' )a!" #(l"a! da!i o-(% 4"'a "$"$%&a #o%di+i%&a $a+ih l($)(#3 Kh"+"+ "%t"# !oti ta7a!. 4i#a !oti t(!+()"t la%'+"%' dioto%'. $a#a !oti a#a% l()ih $"dah !"+a# +(hi%''a )(%t"#%&a tida# +(+"ai d(%'a% +ta%da! &a%' t(lah dit(ta#a%3 illi%' $(!"a#a% !o+(+ (%'i+i+a% +(lai #(dala$ !oti3 M(+i% &a%' dia#ai &ait" *ill(!3 P!i%+i #(!4a%&a &ait" !oti &a%' "4"%'%&a di)(!i#a% t(!i+ah da% di)"#a .lal" +(lai dii+i#a%3 P!o+(+ +o!ta+i dila#"#a% "%t"# $($a+ti#a% )ha7a +($"a !od"# la&a# "%t"# di#($a+3 P!o+(+ i%i dila#"#a% $a%"al ol(h o(!ato! +(,a!a la%'+"%'3 P(%'($a+a% ada PT Nio% I%do+a!i 8o!i%do $(!"a#a% !o+(+ t(!a#hi! di)a'ia% !od"#+i3 Roti!oti &a%' t(lah dioto%' dil(7at#a% $(lal"i $(+i% a,#a'i%' &a%' )(!4ala% ada *((d(! +(,a!a oto$ati+3 U%t"# !oti ta7a! #($a+a%&a did(+ai% #h"+"+ d(%'a% "i,#lo,#. +(hi%''a $($"dah#a% #o%+"$(% "%t"# $($)"#a da% $(%"t" #($a+a%3 Pada taha i%i. o(!ato! a#a% $(l(ta##a% da% $(%&"+"% !oti &a%' t(lah di#($a+ dala$ #!at#!at3 S()(l"$%&a !oti!oti t(!+()"t +"dah $(l(7ati $(tal d(t(,to!3 K($"dia%. di+i$a% #( dala$ !"a%'a% (%&i$a%a% a#hi! +()(l"$ a#hi!%&a didi+t!i)"+i#a% #( a+a!3
3.3 M"-% *a% P"!a#aa% P!*'$- 3.3.1 M"! M(+i% i%i di'"%a#a% "%t"# $(%,a$"! )aha% &a%' a#a% di'"%a#a% "%t"# $($)"at ado%a% !oti "%t"# !oti $a%i+ da% !oti ta7a!3 M(+i% &a%' di'"%a#a% ada PT3Nio% I%do+a!i 8o!i%do adalah $(%''"%a#a% $i(! "#"!a% +(da%' &a%' $($ili#i #aa+ita+ +(#ita! 10010 #' 3 P!i%+i alat i%i adalah $(%''"%a#a% 'a&a oto%' da% 'a&a '(+(# &a%' di)(!i#a% +(,a!a t(!"+ $(%(!"+3 3.3.2 a"! #"! at(! ,ool(! $(!"a#a% alat &a%' di'"%a#a% "%t"# $(%di%'i%#a% ai! &a%' a#a% di'"%a#a% "%t"# )aha% (%,a$"! !oti3 P(%'at"! +"h" da% +(la%' di+a$)"%'#a% #( (%a$"%' ai! &a%' t(lah diat"! +"h"%&a +(#ita! :10 08 daat la%'+"%' di'"%a#a%3 3.3.3 D6*"!
Di-id(! ata" $(+i% ($)a'i ado%a% $(%4adi +at" )a'ia% (%ti%' dala$ !o+(+ !od"#+i !oti3 P!i%+i #(!4a $(+i% ada !o+(+ ($)a'ia% ado%a% !oti +(%di!i dida+a!#a% ada '!a$at"! ata" )(!at ado%a% dala$ "#"!a% )(!at '!a$ &a%' )(+a!%&a daat di+(+"ai#a% d(%'a% +ta%da! "#"!a% &a%' di)"t"h#a%3 M(+i% ($)a'i ado%a% !oti i%i )i+a di'"%a#a% "%t"# !od"#+i )(!)a'ai $a,a$ 4(%i+ !oti. $"lai da!i !oti ta7a!. !oti $a%i+. da% lai% +()a'ai%&a3 3.3.4 R'%*"!
Ro"%d(! di'"%a#a% "%t"# $($)(%t"# ado%a% $(%4adi )"lat d(%'a% (!$"#aa% hal"+ da% $(!ata 3 Halhal (%ti%' &a%' ha!"+ di(!hati#a% &ait" #()(!+iha% alat da% $(+i% . ,o%t!ol d"+ti%' *lo"! . ti$)a%'a% da% +i+a ado%a% !(4(,t to o-(%3 3.3.5 OHP 7O6"! H"a P!8"!
M(+i% OHP di'"%a#a% "%t"# $(%'i+ti!ahat#a% ado%a% )ia+a%&a +(#ita! 1: 20$(%it ada +"h" !"a%' d(%'a% $(l(ta##a% ado%a% dala$ )a+#(t)a+#(t #(,il3 P!o+(+ !oo*i%' dila#"#a% "%t"# $($)ia!#a% +(4(%a# ata" !o+(+ !(la#+a+i ado%a% +(hi%''a ado%a% l()ih $"dah di)(%t"# ada !o+(+ +(la%4"t%&a3 3.3./ P!"--%& !## *a% C+!"--%& ,a!*
Alat i%i )(!*"%'+i "%t"# $($iih#a% ado%a% &a%' )(!t"4"a% a'a! 'a+ &a%' t(!)(%t"# dala$ !o+(+ OHP t(!di+t!i)"+i +(,a!a $(!ata3 3.3.: M'#*"!
Mo"ld(! di'"%a#a% "%t"# $(%'hila%'#a% 'a+'a+ &a%' $(%&()a)#a% '(l($)"%' dala$ ado%a% d(%'a% ,a!a di !(++3 T(!daat ($at )"ah !(++i%' ada $o"ld(!. &ait" !(++i%' !oll ata+ /$(%'(!(++ ado%a% d(%'a% #(t()ala% #"!a%' l()ih $$. )a7ah /$(%'(!(++ ado%a% d(%'a% #(t()ala% #"!a%' l()ih 2 $$. ,o$!(++i%' )oa!d )(la#a%'
/$($adat#a% ado%a% &a%' +"dah di'"l"%' +()(l"$%&a d(%'a% !oll(!. hi%''a )(!)(%t"# lo%4o%' d(%'a% #(t()ala% #"!a%' l()ih 0 $$ da% ,o$!(++i%' )oa!d d(a%3 3.3.; G!"a-"!
G!(a+(! di'"%a#a% "%t"# $(%&($!ot lo&a%' d(%'a% $(%''"%a#a% (l"$a+ a'a! !oti tida# l(%'#(t +aat di#(l"a!#a% da!i lo&a%'3 Lo&a%' &a%' dil(ta##a% diata+ ,o%-(&o! )(+i a#a% )(!4ala% da% +aat +(%+o! '!(a+(! $(%d(t(#+i ada%&a lo&a%' $a#a '!(a+(! a#a% $(%&($!ot#a% $i%&a# (l"$a+ #( dala$ lo&a%' +(,a!a oto$ati+3 3.3.9 O6"%
Pada )a'ia% o-(%. t(!daat d"a 4(%i+ o-(% &a%' $($ili#i +(+i*i#a+i )(!)(da3 Li%( 1 $(%''"%a#a% o-(% t!a&. +(da%'#a% li%( 2 $(%''"%a#a% o-(% t"%%(l3 O-(% t"%%(l &a%' di'"%a#a% ada li%( 2 $(!"a#a% $(+i% 4(%i+ )a!" &a%' (%'at"!a% +"h"%&a l()ih )ai# da!i ada o-(% t!a&3 3.3.10 L
3=4 D-!,'-
P!o+(+ (%di+t!i)"+ia% !od"# SARI ROTI )(!la%'+"%' +(la$a 29 4a$3 Da% "%t"# $(%4a$i% )ah7a !od"# &a%' +a$ai #(ada #o%+"$(% adalah !od"# &a%' fresh. SARI ROTI di)"at +(tia ha!i. +(hi%''a +(t(lah SARI ROTI +(l(+ai di!od"#+i. SARI ROTI a#a% +('(!a di#i!i$#a% #(ada #o%+"$(%. )ai# $(lal"i 4al"! traditional market $a""% modern market 3 D(%'a% a)!i# &a%' ada +aat i%i &a%' t(!+()a! di da(!ah B(#a+i /Ja7a Ba!at. Pa+"!"a% /Ja7a Ti$"!. S($a!a%' /Ja7a T(%'ah. M(da% /S"$at(!a Uta!a. Pal($)a%' /S"$at(!a S(lata%. Ma#a++a! /S"la7(+i S(lata% hi%''a +aat i%i SARI ROTI a#a% $"dah didaat#a%3
BAB IV PENUTUP
4.1 S+'#a% *ari kegiatan Kunjungan !ndustri yang sudah kami laksanakan pada PT. 'ippon !ndosari Tbk #emarang maka dapat dibuat kesimpulan yaitu mengetahui industri pengolahan roti yang Mahasisa diproduseni oleh PT. 'ippon !ndosari orporationTbk +abang #emarang. Mengetahui proses pengolahan dan peralatan pembuatan roti skala industri besar. -danya kerjasama antara mahasisa dengan pihak instansi maupun pihak industri. Mahasisa dapat mengaplikasikan pengetahuan yang telah didapatkan selama kunjungan dan mengenal kondisi lapangannya khususnya di PT. 'ippon !ndosari orporationTbk.
4.2 Sa!a% #aran yang dapat kami berikan dengan sudah dilaksanakannya Kegiatan Kunjungan !ndustri (Field Trip) yaitu #eharusnya pada lokasi perusahaan atau instansi yang dijadikan sebagai tempat Kunjungan !ndustri dapat memberikan kebijakannya untuk selalu memperbaiki pelayanan terhadap tamu kunjungan industri. ntuk tempat atau lokasi perusahaan memberikan pengetahuan se+ara efektif dan e/sien sehingga tamu kunjungan dapat memahami setiap tahapan prosesnya
DAFTAR PUSTAKA
A!th"!. S"ti#%o3 2003 Cara Pembuatan Roti Manis . Di"%d"h da!i http&00uns.a+.id 20 *()!"a!i 2016
Sa!i Roti3 201:3 PT3 Nio% I%do+a!i 8o!o!i%do3 Di"%d"h da!i http&00.sariroti.+om0+ontent0sejarah,10 13 Februari 2145
