Revista Intercontinental de Psicología y Educación Vol. 18, núm. 1-2

XIQ

BP

TM

BL

TIX

@E

LTB

LIL

TMK

D I

ZPB@EKENÏM y IDY@M@BÐL

Qek. =6, l÷o. =-8 | ILIXE-DB@BIOHXI 8:=1 | Tirìrm âpe`m

XI@TEX BLN. HIXLMXDE MXDMQÏL OBNELB

XIQBPTM BLTIX@ELTBLILTMK DI

QB@IXXI@TEXM@MDÂOB@E OTXE. FYNE MQILDMÝE @ELTXIXMP

Qek. =6, l÷os. = y 8, ilire-db`biohri8:=1 | tirìrm âpe`m

DBXI@@BÐLNILIXMK DIMDOBLBPTXM@BÐL ARBLMLWMP BLN. XM×K LMQMXXE NMX@ÏM DBXI@@BÐLNILIXMK DIAEXOM@BÐLBLTINXMK Z. GYML AXML@BP@E TEXXIP BHMXXM DBXI@@BÐLDBQBPBELMK DIZEPNXMDEP, BLQIPTBNM@BÐL , IDY@M@BÐL@ELTBLYM R MDBPTML@BM OTXE. GMBOI WÍXMTI DEOÏLNYIW DBXI@@BÐLDBQBPBELMK DI@BIL@BMP DI KMPMKYD DXM. NMHXBIKM OMXTÏLIW BTYXXBHMXXÏM DBXI@@BÐLDBQBPBELMK DI@BIL@BMP MDOBLBPTXMTBQMP PRE@BMKIP OTXE. PIXNBE PÍL@FIW BTYXHBDI DBXI@@BÐLDBQBPBELMK DI@BIL@BMPPE@BMKIP RFYOMLBDMDIP @MXKEP M. FIXLÍLDIW WMOYDBE

Kes mrtïùkes prisiltmdes il istm puhkb`m`bðl auirel seoitbdes m dehki mrhbtrmgi `bine y sel rispelsmhbkbdmd ix`kusbvm di sus muteris. Bldixmdm il Xidmky` (fttp7//ridmky`.umioix.ox), Zsbède`, Kmtbldix (Pbstiom Xinbelmk di Blaerom`bðl il Kïlim pmrm Xivbstms @biltïab`ms di Moârb`m Kmtblm, Ik @mrbhi, Ispmým y Zertunmk), @KMPI (@btms Kmtblemoirb`mlms il @bil`bms Pe`bmkis y Fuomlbdmdis), IHP@E (Iktel H. Ptipfils @eopmly), BXIPBI (Hmlè di Dmtes sehri Idu`m`bðl Bhiremoirb`mlm), Zsy`BLAE (Moirb`ml Zsb`fekenb`mk Msse`bmtbel) y Geurlmk Hmsi. Zri`be per igiopkmr7 $=4:.:: o.l. | Pus`rbp`bðl mlumk (des l÷oires)7 $86:.:: o.l. (risbdiltis il Oâxbè) | $49.:: dðkmris (ixtrmlgire) @errispeldil`bm y sus`rbp`belis Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk | Dbri``bðl Dbvbsbelmk di Zesnrmdes, Blvistbnm`bðl, Idu`m`bðl @eltblum y m Dbstml`bm | Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl Blsurniltis Pur l÷o. 4=09 y 40:0, Pmltm ×rsukm Vbtkm, @.Z. =448:, Tkmkpml, Oâxbè, @DOV Tiks.7 946> =0:: y 946> =4:: ixt. 4441 Amx7 946> =091 I-ombk7 rbpsbiduJub`.idu.ox BPPL7 =119->91V

Pi pirobti km ripredu``bðl di istes omtirbmkis, `btmlde km auilti y ilvbmlde m luistrm dbri``bðl des igiopkmris di km ehrm deldi siml puhkb`mdes. Zertmdm y aerom`bðl7 Mkigmldre Nutbârriz Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl is ulm puhkb`m`bðl sioistrmk di km YB@ Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk M. @. | Idbter rispelsmhki7 @mobke di km Qinm Oiohrbkke | L÷oire di ìrtbab`mde di km risirvm eternmde per ik Blstbtute Lm`belmk di Diri`fes di Muter7 :4-8:=:-:4:2===::=::-=:8 | L÷oire di @irtbab`mde di Kb`btud di Tïtuke7 =8>>9 | L÷oire di @irtbab`mde di Kb`btud di @eltilbde7 =:04> | Msbnlm`bðl di BPPL7 =119->91V | Deob`bkbe7 Blsurniltis Pur l÷o. 4=09 y 40:0, èk. Pmltm ×rsukm Vbtkm, @.Z. =448:, Tkmkpml, Oâxbè, @DOV | Bopriltm7 =8::+, Mlderrm 82, èk. Dik @mroil Wm`mfubtzè , @.Z. :094:, Oâxbè, @DOV | Dbstrbhubder7 YB@ Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk M. @. Blsurniltis Pur 4=09 y 40:0, Pmltm ×rsukm Vbtkm, @.Z. =448:, Tkmkpml, Oâxbè, @DOV | Km idb`bðl di isti l÷oire èlstm di ul tbrmgi di 0:: igiopkmris qui si tiroblmrel di boprbobr il ilire di 8:=>

ZPB@EKENÏM y IDY@M@BÐL DBXI@TEXM M@MDÂOB@M| Omrbtzm Nmr`ïm Oeltmýiz PYHDBXI@TEX M@MDÂOB@E| Fâ`ter Qikízquiz Gurmde DBXI@TEX IDBTEXBMK | @mobke di km Qinm @ELPIGE DI MPIPEXIP Drm. Numdmkupi M`ki Teomsblb (Ylbvirsbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè, AIP Wmrmnezm), Drm. Kmurm Mùým Oermkis (Xivbstm Oixb`mlm di Zsbèkenïm, Oâxbè), Dr. Gesâ Om. Mrmlm (Ylbvirsbdmd di Pmkmoml`m, Ispmým), Drm. Om. Mdikblm Mrridelde Kðpiz (Ylbvirsbdmd Mutðleom dik Istmde di Oerikes), Dr. Ikimzmr @errim Nelzíkiz (Blstbtute Oixb`mle di Mkiomlbm), Drm. Qmrsevbm Firlíldiz Iskmvm (Ylbvirsbdmd di Akerbdm, IIYY), Otrm. Wmrdik Gmèhe (Ylbvirsbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè, AIP Bztm`mkm), Dr. Nmhrbik Gerni OildezmMurerm Huilrestre Zidmnðnb`m Lm`belmk, Numlmgumte), Drm. Nrm`bikm Oetm (Ylbvirsbdmd Hikke (Ylbvirsbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè), Drm. Nkerbm Erlikms Tmvmriz (Ylbvirsbdmd Zidmnðnb`m Lm`belmk, Oâxbè), Dr. Gesâ Omrïm Xesmkis (Ylbvirsbdmd di Oíkmnm, Ispmým) @EOBTÂ IDBTEXBMK Omrïm Mlnâkb`m Mkuìom (Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk), Gis÷s Mymqub`m Omrtïliz (Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk), Zmekm Firlíldiz Pmkmzmr (Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk), Nmhrbikm Omrtïliz Bturrbhmrrïm (Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk), Mlmhikk Zmnmzm Mrreye (Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk), Omrïm dik Xe`ïe ^bkkèx Feyes (Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk). XIDM@@BÐL| Cmrioo Zmekm Dmlik Qbkkinms y Ivm Nelzíkiz Zâriz MPBPTILTI IDBTEXBMK | Omrbmlm Ku`be Omrtïliz

Ïldbì 9

Zrisiltm`bðl

Fâ`ter X. Qikízquiz Gurmde Blvistbnm`bðl ==

Disùilte dik mpeye se`bmk il sbtum`belisdi istrâs Gerni M. Xubz y Cmrblm Hiro÷diz

80

Dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms iltri blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes7 ul istudbe bltirsugites èl ^BP@-BQ Idumrde Gesuâ Terris Istrmdm y Guml Mkaelse Oâldiz Wmvmkm

02

Dbairil`bms y sbobkbtudis iltri kes pir﬍kis di mlsbidmd omtioítb`m di istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl y di Blnilbirïm @rbstblm I``bux îkkomll y Mltelbe Kmrm Hmrrmníl N.

1=

Iai`tes dik prenrmom XIHMZ il sugites èl istrâs y deker il Oâxbè

Ptiamlbi Qirðlb`m Mldrim. M. Peifkiomll-Xiboirs y Omrbtzm Nmr`ïm-Oeltmýiz 69

Ik omlige di km leromtbvbdmd il mduktes oixb`mles7 km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis Fmls Eudfea vml Hmrlivikd, Irbcm Xehkis Istrmdm, Hrildm Xedrïnuiz Mnubkmr y Mïdm Oir`mde Omym

Ïldbì

=:0

Ik trmhmge èl km vez dik etre. Yl mìr`mobilte mk mlíkbsbs lmrrmtbve il km blvistbnm`bðl psbèse`bmk Zmekm Firlíldiz Pmkmzmr

=84

Aertmkizm yeb`m y deoblml`bm qui trmhmgml y istudbmltis di iltri tbiopeulbvirsbtmrbes èopkite Idbtf dik Pek @uâkkmr Ispigik

=0>

Qbekil`bm di pmrigm oís mkkí di km areltirm7 km pismdbkkm èltbl÷m mferm il Istmdes Ylbdes Ilrbqui Erezè

=9>

=>2

8:>

882

Bopm`te di km blvil`bðl di prehkioms omtioítbès il km oitmènlb`bðl Gesâ Mltelbe Airlíldiz Hrmve y Guml Gis÷s Hmrhmríl Píl`fiz Omtioítb`ms il ZBPM 8:=87 vmkbdiz di èlstru`te y istudbe di etrms prepbidmdis psbèoâtrb`ms il istudbmltis ispmýekis Ispirmlzm Hmusikm Firrirms Zirìp`bðl di deìltis ulbvirsbtmrbes sehri km bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms nilârb`ms Gesâ Ílnik Qirm Lerbinm y Iksm

Lmtmkb Nelzíkiz Nelzíkiz Mprexbom`belis sehri km ivmkum`bðl di kms tuterïms il Idu`m`bðl Pupirber7 ixpirbil`bms yri﬈ixbelis Pmkvmder Zelì @ihmkkes, Hilbkdi Nmr`ïm @mhrire, Rissb`m Omrtïliz Pete, Dillbsi Bskms @irvmltis, Rmrmkbl Mìvis Qbkkmluivm, @i`bkbm Oermkis Nmrduýe

ZXIPILTM@BÐL

iml kes preaisbelmkis di km psbèkenïm y pidmnenïm blvistbnmderis e usumrbes di blvistbnm`bðl, su kmher èlstmlti sirí km di dbku`bdmr kes am`teris blfiriltis mk èopertmobilte fuomle èl ik ﬍l di dmr rispuistm m kes prehkioms se`bmkoilti rikivmltis. Zmrm ikke, di omlirm èltblum hus`mríl ivbdil`bms sehri kms ùmkis hmsmr sus m﬍rom`belis, ou`fms di kms ùmkis si dirbvmríl di èopmrm`belis iltri nrupes e iltri bldbvbdues, il aul`bðl di sus èltixtes e di sus `mrm`tirïstb`ms mtrbhutbvms3 sim ùmk sim km oitedekenïm utbkbzmdm, ùmkbtmtbvm e ùmltbtmtbvm, kes ixpirtes il èopertmobilte tildrioes sbiopri ik èopreobse y ehkbnm`bðl èl km se`bidmd di qui luistres mrnuoiltes y di`kmrm`belis istâl hmsmdes il km blvistbnm`bðl7 âsti per sï obsoe fm sbde disdi sbiopri ik dihir di km Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, qui il istm e`msbðl prisiltm mk ki`ter ul l÷oire dehki, il ik qui ilèltrmrí deì istudbes èl km oís mktm `mkbdmd oitedekðnb`m y seoitbdes m km oís istrb`tm di kms rivbsbelis. @mdm ule per su pmrti y disdi su prepbm pirspi`tbvm, kes tixtes hus`ml fmìr su mpertm`bðl m km kmher di èoprisbðl dik èopertmobilte, sbl èopreoitir km âtb`m lb mltipelbilde hili﬍`bes pirselmkis e blstbtu`belmkis. Kes tioms mherdmdes sel vmrbes, y diletml km vmstm omlirm di mprexbomrsi m km omtirbm prbom di km psbèkenïm y km idu`m`bðl, per ke qui ik ki`ter ilèltrmrí ul l÷oire obsìkílie ùyes tioms mvmlzml disdi km psb-

P

èkenïm se`bmk, idu`mtbvm, y ixpirboiltmk, se`bmkoilti le sðke il Oâxbè, sble èl`kïlb`m mk`mlì m etres pmïsis dik èltbliltirikivmltis iurepie. Pmhioes, per igiopke, qui ik mpeye se`bmk is ditiroblmlti il ik aul`belmobilte dik bldbvbdue3 sbl iohmrne, iste le fm sbde ulm ixìp`bðl

FÂ@TEX X. QIKÍW]YIW GYXMDE. Dbri``bðl Dbvbselmk di km Pmkud, Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk, Oâxbè SvikmzquizgurmdeJnombk.èo_. Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. 9-6.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | 9

Zrisiltm`bðl

pmrm Xubz y Hiro÷diz, qubilis kenrmrel ditiroblmr km omlirm il qui kes bldbvbdues disùiltml ik iai`te dik mpeye se`bmk di mùirde èl km dbstml`bm —se`bmk— iltri âstes y qubilis hrbldml ik mpeye, il ispi`bmk il èltixtes istrismltis. Di bnumk aerom, ik ki`ter pedrí èoprildir kms dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms ilèltrmdms per Terris y Oâldiz iltri blamltis di ulm `msm-fenmr y il vbvbildm èl mohes pmdris, distm`mlde km bopertml`bm dik èltixte se`bmk y amobkbmr, ik ùmk risuktm sir ul hmstbðl il ik dismrrekke blamltbk. R, µquâ les puidil di`br I``bux îkkomll y Kmrm sehri km mlsbidmd omtioítb`m5 Di mùirde èl su trmhmge, pmrm kes istudbmltis di km `mrrirm di mdoblbstrm`bðl i blnilbirïm, db`fe èlstru`te si pir`bhi dbstblte, puis ilèltrmrel dbairil`bms rikivmltis il ùmlte m kms m`tbtudis fm`bm kms omtioítb`ms y m ul am`ter ioe`belmk mse`bmde m âstms. Zer su pmrti, Peifkiomll-Xiboirs y Nmr`ïm-Oeltmýiz fmìl ulm levidesm èltrbhu`bðl mk istudbe di km dbsoblu`bðl dik istrâs y dik deker, oidbmlti ik prenrmom Xidu``bðl dik Istrâs Hmsmde il km Mtil`bðl Zkilm, y èl`kuyil qui istm firrmobiltm tirmpâutb`m is iai`tbvm. Il ik omrè di km psbèkenïm se`bmk, ik ki`ter pedrí ilrbquiìrsi di des prepuistms omnbstrmkoilti auldmoiltmdms3 per ul kmde. Eudfea vml Hmrlivikd, Xehkis Istrmdm, Xedrïnuiz Mnubkmr y Oir`mde Omymis`rbhil sehri km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis, oestrmlde ivbdil`bm di qui kms rim``belis oís èle`bdms mk rispi`te sel kms di mgustmrsi m db`fes kïobtis msï èoe trmlsnridbrkes3 y Firlíldiz Pmkmzmr ixpeli ul tixte sehri kms pmrtbùkmrbdmdis dik mlíkbsbs lmrrmtbve il km blvistbnm`bðl psbèse`bmk sbl dmr Pbnubilde kunmr m dudms bopertml`bm ilaertmkizms km blvistbnm`bðl ùmkbtmtbvm.km èl di ulmsudi kms nrmldis di km psbèkenïm, ivmkum`bðl, ilèltrmríl ik istudbe di @uâkkmr Ispigik sehri kms dbairil`bms iltri km auirzm yeb`m y km deoblml`bm il istudbmltis qui mdioís trmhmgml y istudbmltis qui sðke didb`ml su tbiope mk istudbe, ke ùmk les pirobtbrí èoprildir ik vmker di kes fmkkmznes il blvistbnm`bðl, sim ùmk sim su dbri``bðl, msï èoe km bopertml`bm di kms fbpðtisbs lukms y mktirlmtbvms.

|1 Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl

ilire-db`biohri 8:=1

Fâ`ter X. Qikízquiz Gurmde

Xiteomlde ik istudbe di kms omtioítb`ms, pedioes ilèltrmr il ik prisilti l÷oire des mprexbom`belis èopkioiltmrbms3 per ul kmde, Airlíldiz Hrmve y Hmrhmríl Píl`fiz bopm`tml sehri km oitmènlb`bðl m pmrtbr di ul preìse di blvil`bðl di sbtum`belis prehkioítb`ms di èrti omtioítbè y, per etre kmde, Hmusikm Firrirms èltrbhuyi mk `mope di km psbèoitrïm mk mlmkbzmr ik èlstru`te qui suhymì m kms pultum`belis dirbvmdms di km èopitil`bm omtioítb`m il ikZrenrmooi aer Bltirlmtbelmk Ptudilt Mssissoilt. Kbnmde m ke mltirber, si ilùiltrm km ilsiýmlzm di èopitil`bms. Km dudm surni7 µquâ tmlte ulm blstbtu`bðl kenrm dismrrekkmr èopitil`bms rikm`belmdms èl ik mprildbzmgi, vmkeris se`bmkis, èltixte ti`lekðnbè i bltirlm`belmk y fmhbkbdmdis bltirpirselmkis il sus deìltis5 Zrisiltmoes m kes ki`teris ik mlíkbsbs rimkbzmde per Qirm Lerbinm y Nelzíkiz Nelzíkiz disdi km vbsbðl obsom dik deìlti. Etre tiom per dioís bopertmlti, dmde su mkmromlti bl`rioilte, is ik di km vbekil`bm qui vbvboes il nilirmk y km qui si ripertm il pmrigm il pmrtbùkmr3 Erezè les hrbldm ulm rivbsbðl hbhkbenrí﬍`m omnbstrmk pmrm fmhkmrles di km vbekil`bm qui vbvil kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle, ym qui, tmk èoe oil`belm ik muter, ‛km pismdbkkm èltbl÷m mferm il Istmdes Ylbdes‟. Pbl dudm, istm vbsbðl les pirobti ri﬈ixbelmr y nilirmr pmutms di m``bðl il pre di luistres obnrmltis. R ﬍lmkoilti, ilèltrmrioes m Zelì, Nmr`ïm, Omrtïliz, Bskms, Mìvis y Oermkis, qubilis ixpelil mprexbom`belis tiðrb`ms sehri km ivmkum`bðl di kms tuterïms y sehri km aul`bðl dik deìlti èoe tuter. Kms èltrbhu`belis mk `mope idu`mtbve qui pkmliml kes muteris aertmkiìríl km kmher deìlti y km@eoe aul`bðl preìse di tuterïms. si obsom fm vbstedikfmstm mferm, isti l÷oire dehki eariì ulm mopkbm nmom di prepuistms di blvistbnm`bðl pmrm ilrbquiìr kes `mopes di km psbèkenïm y di km idu`m`bðl, y èltistmr m mknulms di kms kmnulms il ik èle`bobilte qui il km m`tumkbdmd ilariltmoes, disdi ulm pirspi`tbvm sbstiomtbzmdm, oidbhki y èoprehmhki. Ispirmoes qui sim ik ki`ter `rïtbè di kes trmhmges prisiltmdes y qui âstes m su viz èltrbhuyml m sus prepbms kïlims di blvistbnm`bðl, pmrm qui


Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl |

>

Zrisiltm`bðl

pestirberoilti siml ikkes qubilis les hrbldil ik pkmìr di ilrbquiìr km `bil`bm psbèkðnb`m il nilirmk y ik `ri`bobilte di km Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl il pmrtbùkmr.

Fâ`ter X. Qikízquiz Gurmde

|6 Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl


Blvistbnm`bðl

Disùilte dik mpeye se`bmk il sbtum`belis di istrâs Gerni M. Xubz Cmrblm Hiro÷diz

Xisuoil

Mhstrm`t

Pi ditiroblð di quâ omlirm kes bldbvbdues disùiltml ik iai`te dik mpeye se`bmk il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk iltri ikkes y kes pristmderis di db`fe mpeye. Zmrm ikke, si sekb`btð m ul nrupe di istudbmltis qui istbomrm km omnlbtud dik omkistmr pir`bhbde il ulm sbtum`bðl fbpetâtb`m il km qui dihïm ilariltmr iviltes vbtmkis istrismltis obiltrms ri`bhïm ik mpeye di etrm pirselm, km ùmk pedïm eùpmr `birtm pesb`bðl il ulm kbstm fbpetâtb`m di etrms pirselms èl qubilis si numrdm mkn÷l nrmde di dbstml`bm se`bmk. Km omnlbtud dik omkistmr pir`bhbde dbsobluyð èoe ulm aul`bðl fbpirhðkb`m di km dbstml`bm se`bmk iltri kes riìpteris y kes pristmderis fbpetâtbès di mpeye se`bmk. Istm aul`bðl, oís prelul`bmdm pmrm ik isìlmrbe oís istrismlti,

Firi bt wms ditiroblid few piepki dbsèultid tfi iaai`t ea se`bmk suppert ms m aul`tbel ea tfi se`bmk dbstmlì hitwiil tfio mld tfi suppertir. M nreup ea studilts wms mscid te istbomti tfibr omnlbtudi ea dbsèoaert bl m sbtumtbel bl wfb`f tfiy fmd te èpi wbtf fypetfitb`mk strissauk kbai-ivilts wfbki tfiy riìbvid se`bmk suppert areo mletfir pirsel wfb`f èukd e`ùpy m ìrtmbl pesbtbel bl m fypetfitb`mk kbst ea piepki wbtf wfeo eli smvis seoi dinrii ea se`bmk dbstmlì. Tfi omnlbtudi ea tfi strissobtbnmtbln iaai`t ea se`bmk suppert di`rimsid ms m fypirhekb` aul`tbel ea se`bmk dbstmlì hitwiil riìbvirs mld tfi fypetfitb`mk suppertirs. Tfbs aul`tbel wms stiipir aer tfi oest strissauk sìlmrbe, ditiltbel bl gmbk, tfml aer etfir kbai-ivilts. Bt

GEXNI M. XYBW. Amùktmd di @bil`bms Mdoblbstrmtbvms y Pe`bmkis, Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmgm @mkbaerlbm, Oâxbè. CMXBLM HIXO×DIW. Amùktmd di Zsbèkenïm, Ylbvirsbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè, Oâxbè. SrubzvgmJkbvi.èo_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. ==-8=. Ai`fm di riìp`bðl7 =2 di gukbe di 8:=1 | Ai`fm di mìptm`bðl7 0 di ilire di 8:=>.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | ==

Disùilte dik mpeye se`bmk il sbtum`belis di istrâs

ik il`mrìkmobilte, qui pmrm etres iviltes vbtmkis. Zer su pmrti, ik disùilte dik iai`te dik mpeye se`bmk is sbobkmr mk qui si ehsirvm il sbtum`belis di msbnlm`bðl di riùrses

bs èl`kudid tfmt tfiri bs m se`bmk dbsèultbln ea striss-obtbnmtbln iaai`t ea se`bmk suppert, sbobkmr te tfmt sfewl wbtf tfi mkke`mtbel ea riseurìs hitwiil piepki.

ièlðobès iltri pirselms. ZMKMHXMP @KMQI Disùilte se`bmk, istrâs, mpeye se`bmk, fuomles.

Pe`bmk dbsèultbln, striss, se`bmk suppert, fuomls.

C IR ÊXDP

I

l km kbtirmturm dik èldb`belmobilte epirmlti si fm deùoiltmde mopkbmoilti ik ailðoile kkmomdedisùilte, qui si ri﬍iri m km dbsoblu`bðl dik vmker riaerzmlti di ul istïouke il aul`bðl dik tbiope qui trmlsùrri disdi km eùrril`bm di km èldu`tm qui preduì db`fe istïouke y km prisiltm`bðl di âsti —disùilte tiopermk—3 e hbil, m km dbsoblu`bðl dik vmker di ul riaerzmderil aul`bðl di km prehmhbkbdmd di ehtilir db`fe riaerzmder —disùilte prehmhbkïstbè— (Nriil y Oyirsel, 8::43 Omzur, =26>3 Xm`fkbl, Xmblirb y @ress, =22=). Ylm vmrbmlti il ik istudbe dik disùilte is ik disùilte se`bmk, qui mkudi m sbtum`belis il kms qui ul bldbvbdue dihi msbnlmr ul vmker ièlðobè m etrms pirselms3 isti bldbvbdue disùiltm ik vmker msbnlmde m isms pirselms di omlirm preper`belmk m km dbstml`bm se`bmk qui ixbsti iltri ikkes (Gelis y Xm`fkbl, 8::1, 8::23 Xm`fkbl y Gelis, 8::6m, 8::6h, 8:=:). Il ul istudbe, Gelis y Xm`fkbl (8::1) ilèltrmrel qui km `mltbdmd di dblire fbpetâtbè qui ul nrupe di istudbmltis istmhm dbspuiste m èlìdir m etrm pirselm dbsobluyð èoe ulm aul`bðl fbpirhðkb`m di km dbstml`bm se`bmk pir`bhbdm iltri ikkes y db`fm pirselm. Mulqui il km omyerïm di kes istudbes sehri disùilte se`bmk si suiki guznmr ik vmker di kms pirselms il târobles ièlðobès, tmohbâl si fm ilèltrmde qui, m omyer dbstml`bm se`bmk, omyer dbsoblu`bðl dik vmker di iviltes le ièlðobès, èoe kmepertulbdmd di tilir ulm bltirm``bðl se`bmk. Zer igiopke, @fmrktel, Nessitt y @fmrktel (8:=8) pbdbirel m ul nrupe di

| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl =8


Gerni M. Xubz | Cmrblm Hiro÷diz

istudbmltis qui ikmhermrml ulm kbstm di sus =: oigeris mobnes, `kmsb﬍`mdes per nrmde di ìr`mlïm dik = mk =:. Zestirberoilti, kes istudbmltis ikbnbirel iltri des ep`belis7 fmhkmr bloidbmtmoilti di : m 89 oblutes èl ule di ikkes e fmhkmr 89 oblutes èl ism pirselm dispuâs di ul dïm, des dïms, ulm siomlm, mulkmois, des oisis, oisis e ul mýe. Oidbmlti hkequis di ilsmyes, pirselm qui si sibs ki èlsbdirð pmrm fmhkmr, eùpmhm kms ep`belis #=, #4, #> e #=: di ism kbstm. Kes muteris ilèltrmrel qui kes pmrtb`bpmltis disèltmrel km epertulbdmd di km bltirm``bðl se`bmk èoe ulm aul`bðl fbpirhekebdi di mkmrnmr km dioerm di km bltirm``bðl se`bmk y tmohbâl il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk èl km pirselm #L di km kbstm. Msbobsoe, èl`kuyirel qui ixbsti sbobkbtud iltri km aerom di km aul`bðl di disùilte di kms bltirm``belis se`bmkis y ik disùilte di iviltes èl vmker ièlðobè èl rikm`bðl m km dbstml`bm se`bmk. Ik írim di blvistbnm`bðl il km qui pedrïm rismktmr ik ailðoile dik disùilte di kms bltirm``belis se`bmkis is km dik mpeye se`bmk (@ehh, =2>13 Tfebts, =229). Ik mpeye se`bmk si ri﬍iri m km pirìp`bðl di ulm pirselm èoe pirtili`bilti m ul nrupe se`bmk ùyes obiohres dihirïml istmr dbspuistes m pristmr msbstil`bm il `mse di liìsbdmd (per igiopke, Pmrmsel3 Kivbli3 Hmsfmo, y Pmrmsel, =260). Pi smhi qui kms pirselms qui ùiltml e pir`bhil èltmr èl mpeye se`bmk suaril il oiler nrmde kes iai`tes le`bves di kes iviltes istrismltis di km vbdm qui kms pirselms sbl mpeye (per igiopke, Obymzmcb3 Bsfbcmwm3 Bboerb3 Obcb3 îllir3 Auculbsfb, y Cmwmourm, 8::0). Il nilirmk, kms ougiris, kes mduktes omyeris, kms pirselms `msmdms, kms pirselms èl tïtukes ulbvirsbtmrbes y nilti mdblirmdm dbsarutml il omyer oidbdm di kes hili﬍`bes dik mpeye se`bmk qui etrms pirselms (èoe Dmkmnmrd3 Dewrb`f3 Kiftblil3 Qízquiz-Hmrquire3 @msiy3 ^bkcblsel3 Myuse-Omties3 Zmni, y Dull, 8::13 Zrizzm y Zm`bkkb, 8::83 Pieln, 8::0). Bnumkoilti, ik iai`te mtilumlti dik mpeye se`bmk sehri ik omkistmr pir`bhbde il sbtum`belis istrismltis is preper`belmk mk l÷oire di previideris di mpeye se`bmk (Nelzíkiz-Nmr`ïm y Mùým, 8:=:). Il ik èltixte di kes istudbes dis`rbtes, ik ehgitbve di isti trmhmge aui ditiroblmr sb km omnlbtud dik omkistmr pir`bhbde ùmlde ulm pirselm ilariltm ul ivilte vbtmk istrismlti vmrïm il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk



=0


iltri ikkm y kes pesbhkis pristmderis di mpeye se`bmk, y sb db`fm rikm`bðl is èlsbstilti èl km aul`bðl dik disùilte se`bmk.

Oâtede ZMXTB@BZMLTIP

Il ik istudbe èkmhermrel =91 istudbmltis ulbvirsbtmrbes, =8: ougiris y 01 vmrelis, èl ulm idmd preoidbe di 8=.4> mýes (P ? 4.80). Pu pmrtb`bpm`bðl aui vekultmrbm y il lbln÷l `mse si prisiltð mkn÷l tbpe di ritrbhu`bðl qui pudbirm bl﬈ubr sehri km igiù`bðl di kes pmrtb`bpmltis. BLPTXYOILTEP

Zmrm ﬍lis di istm blvistbnm`bðl, si dbsiýð y utbkbzð ul blstruoilte qui bl`kuyð ulm sirbi di sbtum`belis qui si prisiltð per is`rbte il guines ilnrmpmdes di `blè fegms3 km prboirm èltilïm prinultms sehri ik sixe y idmd di kes pmrtb`bpmltis, msï èoe kms blstru``belis pmrm rispeldir, il kms qui si bldb`ð m kes istudbmltis qui pilsmrml il ulm kbstm di kms =:: pirselms qui èlsbdirmrml kms oís ìr`mlms il ik oulde, il erdil dik oís mk oiles ìr`mle, bldipildbiltioilti di sb istmhml dbspuistms m pristmr mpeye se`bmk il sbtum`belis vbtmkis, dihbde m qui km vmrbmhki dipildbilti dik istudbe is km pirìp`bðl di mpeye se`bmk, le ik mpeye se`bmk rimk ri`bhbde. Kms blstru``belis si pkmltimrel di omlirm sioigmlti mk preìdbobilte di istudbes privbes sehri ik disùilte se`bmk di hbilis ièlðobès (per igiopke, Xm`fkbl y Gelis, 8:=:). Pi sekb`btð m kes pmrtb`bpmltis qui msbnlmrml ul l÷oire iltri : y =:: pmrm istbomr km omnlbtud dik omkistmr pir`bhbde sb tuvbirml qui ilariltmr iviltes vbtmkis istrismltis, deldi : irm ‛sbl omkistmr‟ y =::, ‛oíxboe nrmde di omkistmr‟. Il `mdm fegm si prisiltð7 ule di ùmtre iviltes vbtmkis3 ik `mohbe il kes fíhbtes di suiýe3 ik `mohbe di risbdil`bm3 ik `mohbe di rispelsmhbkbdmdis il km isùikm, y ik il`mrìkmobilte. Pi kis pbdbð m kes pmrtb`bpmltis qui




`mkb﬍`mrml su omkistmr mk ilariltmr `mdm ivilte, msï istuvbirml sekes e èltmrml èl ik mpeye se`bmk per pmrti di km pirselm #8, #=:, #8:, #9: y #=:: di su kbstm. Pi ikbnbirel ises l÷oires di sugites perqui istudbes privbes mrregmrel risuktmdes `kmres rispi`te dik iai`te di km dbstml`bm se`bmksi(per igiopke, 8:=:)3 sin÷l obiltrms kes iviltes vbtmkis ikbnbirel di Xm`fkbl ulm kbstmydiGelis, 40 iviltes, kes qui ùmkis, si fm ripertmde qui `musml mkn÷l nrmde di omkistmr psbèkðnbè èl ulm omnlbtud hmgm (`mohbe il kes fíhbtes di suiýe), des di omnlbtud bltiroidbm (`mohbe di risbdil`bm y `mohbe di rispelsmhbkbdmdis il km isùikm) y ule di omnlbtud mktm (il`mrìkmobilte) (Nelzíkiz-Nmr`ïm y Mùým, 8:=:3 Fekois y Xmfi, =21>). ZXE@IDBOBILTE

Pi sekb`btð km pmrtb`bpm`bðl vekultmrbm di kes istudbmltis durmlti kes ÷ktboes 8: oblutes di `kmsi y si mpkb`ð ik blstruoilte di omlirm nrupmk m qubilis di`bdbirel pmrtb`bpmr kuine di isù`fmr ulm hrivi dis`rbp`bðl di km tmrim qui rimkbzmrïml. Le si istmhki`bð lbln÷l tbpe di hili﬍`be lb pirgub`be èoe èlsiùil`bm di su pmrtb`bpm`bðl e le pmrtb`bpm`bðl. Km prisiltm`bðl di kes iviltes vbtmkis èltilbdes il ik blstruoilte si ernmlbzð di omlirm mkimterbm pmrm `mdm pmrtb`bpmlti.

XIPYKTMDEP

M ﬍l di ivmkumr per oidbe di tedes kes pmrtb`bpmltis sb km omnlbtud dik omkistmr pir`bhbde mk ilariltmr ul ivilte vbtmk istrismlti vmrbmhm il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk iltri ikkes y kes pesbhkis pristmderis di mpeye se`bmk, si rimkbzð ulm leromkbzm`bðl di kes vmkeris msbnlmdes per kes pmrtb`bpmltis m `mdm sbtum`bðl, il km qui ri`bhïml ik mpeye di km pirselm #L di su kbstm, dbvbdbilde `mdm vmker iltri km `mltbdmd msbnlmdm m km sbtum`bðl ùmlde le ri`bhïml mpeye se`bmk. Il km ﬍nurm =, si ouistrm kmή (y su èrrispeldbilti irrer istíldmr) di km omnlbtud dik omkistmr pir`bhbde il



=9


aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk iltri kes pmrtb`bpmltis y sus pristmderis di mpeye. Km kïlim èltblum il `mdm pmlik si ri﬍iri m km ùrvm di oiger mgusti èlaeroi mk oedike fbpirhðkbè di disùilte se`bmk prepuiste per Xm`fkbl (8::1, Iùm`bðl 6)7

= Q ? ———— = + cLs

L is km Deldi Q is ik vmker suhgitbve di km èlsiùil`bm di km èldu`tm, dbstml`bm se`bmk,c y s sel pmríoitres il km aul`bðl qui riprisiltml km tmsm di disùilte y km silsbhbkbdmd di kes pmrtb`bpmltis m km dbstml`bm se`bmk. ) l bð r` e p e r (p e d b h b r` i p rts m i k m o k i d l ð b ` ` u d i X ) l bð ` r e p e r p ( e bd bh r` i p r tsm ki m o k i d l ð b ` ` u d i X

=.: :.6 :.1

@mohbe il kes fíhbtes di suiýe c ? :.040 s ? :.0:9 X8 ? :.26 MY@ ? :.426

@mohbe di risbdil`bm c ? :.=2> s ? :.821 X8 ? :.24 MY@ ? :.102

@mohbe di rispelsmhbkbdmdis il km isùikm c ? :.02: s ? :.848 X8 ? :.2= MY@ ? :.98:

Il`mrìkmobilte c ? :.1:8 s ? :.0:1 X8 ? :.24 MY@ ? :.019

:.4 :.8 :.: =.: :.6 :.1 :.4 :.8 :.:

:

8: 4: 1: 6: =:: Dbstml`bm se`bmk rispi`te m km pirselm #L

:

8: 4: 1: 6: =:: Dbstml`bm se`bmk rispi`te m km pirselm #L

Abnurm =. Disùilte dik iai`te dik mpeye se`bmk riprisiltmde èoe ik lbvik preoidbe di km ridu``bðl il ik nrmde di omkistmr pir`bhbde mk ilariltmr iviltes vbtmkis istrismltis, il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk iltri km pirselm qui ilariltm ik ivilte y kes pristmderis di mpeye se`bmk. Kms hmrrms virtb`mkis riprisiltml ik irrer istíldmr di km oidbm. Kïlim èltblum di `mdm pmlik riprisiltm km ùrvm di oiger mgusti di mùirde èl km Iùm`bðl =.




Kms tmsms di disùilte ( c) y km silsbhbkbdmd (s) si istbomrel m pmrtbr dik oâtede di kes oïlboes ùmdrmdes, utbkbzmlde ik èopkioilte Pekvir, di Ixìk®. Kes vmkeris ehtilbdes pmrm km heldmd di mgusti ( X8) il `mdm ivilte vbtmk ouistrml qui ik oedike fbpirhðkbè ixpkb`ð ulm preper`bðl sustml`bmk di km vmrbmlzm di kes dmtes. Le fuhe dbairil`bms istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms iltri ougiris y feohris il ik prisilti istudbe, per ke qui kes risuktmdes si dis`rbhil di omlirm nkehmk pmrm tedm km ouistrm di pmrtb`bpmltis. Kes vmkeris dik pmríoitre c, m trmvâs di kes dbairiltis iviltes vbtmkis, sunbiril qui ik disùilte dik iai`te dik mpeye se`bmk aui oís prelul`bmde pmrm ik `mse dik il`mrìkmobilte qui pmrm kes etres iviltes vbtmkis, obiltrms qui km tmsm di disùilte pmrm ik `mohbe di risbdil`bm aui km oiler. Km tmsm di disùilte pmrm ik `mohbe il kes fíhbtes di suiýe y `mohbe il kms rispelsmhbkbdmdis di km isùikm aui sbobkmr iltri ikkes. Km silsbhbkbdmd m km dbstml`bm se`bmk risuktð ouy sbobkmr m trmvâs di kes iviltes vbtmkis. Zmrm rimkbzmr ulm ivmkum`bðl ùmltbtmtbvm di kms dbairil`bms iltri kms tmsms di disùilte dik mpeye se`bmk mk ilariltmr kes dbairiltis iviltes vbtmkis, si `mkùkð ik Írim hmge km @urvm ( MY@, àr. Oyirsel, Nriil y ^mrusmwbtfmrmlm, 8::=) pmrm `mdm ulm di kms sbtum`belis. Yl mlíkbsbs di vmrbmlzm di oidbdms ripitbdms èl﬍roð qui, pmrm ik il`mrìkmobilte, kes pmrtb`bpmltis disèltmrel il omyer omnlbtud ik iai`te hilâ﬍è dik mpeye se`bmk pmrm kes iviltes vbtmkis7 `mohbe il kes fíhbtes di suiýe (A (=, =99) ? 40.: 20, p ; :.:9), `mohbe di rispelsmhbkbdmdis il km isùikm (A (=, =99) ? 18.==2, p ; :.:9) y `mohbe di risbdil`bm (A (=, =99) ? =4>.=:2, p ; :.:9). Iltri ik `mohbe il kes fíhbtes di suiýe y ik `mohbe di rispelsmhbkbdmdis il km isùikm le fuhe dbairil`bm istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvm (A (=, =99) ? =.=0=, p < :.:9). Ik `mohbe di risbdil`bm aui ik ivilte vbtmk il ik qui kes pmrtb`bpmltis disèltmrel il oiler omnlbtud ik iai`te dik mpeye se`bmk, il èopmrm`bðl èl ik `mohbe il kes fíhbtes di suiýe (A (=, =99) ? 0>.91>, p ; :.:9) y èl ik `mohbe di rispelsmhbkbdmdis il km isùikm (A (=, =99) ? 42.:68, p ; :.:9).



=>


Dbsùsbðl Il ik istudbe si ilèltrð qui km omnlbtud di omkistmr pir`bhbde mk fmìr arilti m iviltes vbtmkis dbsobluyi il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk ik bldbvbdue y km fbpetâtb`m pirselm pristmderm mpeye se`bmk qui eùpm iltri ik kunmr #L di km kbstm di kms =::dipirselms oís ìr`mlms. Mdioís, si èoprehð qui ik oedike fbpirhðkbè di disùilte se`bmk dis`rbhbð di omlirm bopertmlti km rikm`bðl iltri km dbsoblu`bðl dik iai`te dik mpeye se`bmk y km dbstml`bm iltri kes pmrtb`bpmltis y sus auiltis di mpeye. Fmstm mferm, sðke ixbsti ul istudbe il ik qui si ixpkerm ik iai`te di km dbstml`bm se`bmk sehri ik disùilte di kms bltirm``belis se`bmkis (@fmrktel it mk., 8:=8). Le ehstmlti, il âk si ivmkuð ik disùilte di kms bltirm``belis se`bmkis omlbpukmlde km prexbobdmd tiopermk di kms bltirm``belis se`bmkis èl km pirselm #L oís ìr`mlm m kes pmrtb`bpmltis (#8, #4, #> e #=:), obiltrms qui km dbstml`bm se`bmk aui epirm`belmkbzmdm èoe ul pmríoitre pmrm ehtilir ulm amobkbm di aul`belis. Pb hbil istes dmtes sel vmkbeses y èlsbstiltis èl kes ehtilbdes il etres istudbes sehri ik disùilte tiopermk di kms bltirm``belis se`bmkis `( ar. Kmwyir3 ^bkkbmos3 Zrbfedevm3 Xekkbls, y Kistir, 8:=:), km prisilti blvistbnm`bðl mopkbð ik èle`bobilte mìr`m dik disùilte di vmrbmhkis se`bmkis, ivbdil`bmlde qui kms bltirm``belis se`bmkis il ik èltixte di mareltmobilte di iviltes vbtmkis istrismltis sel disèltmdms il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk, iltri km pirselm qui istí mareltmlde ik ivilte vbtmk y kms pirselms ìr`mlms m âk, di km obsom omlirm il km qui si disùiltm ik vmker di am`teris ièlðobès. Is di`br qui, pmrm kes iviltes vbtmkis istrismltis, ik iai`te hilâ﬍è dik mpeye se`bmk pir`bhbde dbsobluyi di aerom le kblimk èlaeroi muoiltm ik l÷oire di pirselms qui si pir`bhi hrbldmrïml mpeye se`bmk il `mse di ixpirboiltmr iviltes vbtmkis istrismltis3 per igiopke, ùmlde si ixpirboiltm ul ivilte vbtmk, is ouy sbnlb﬍`mtbve èltmr èl ik mpeye di ulm pirselm. Pb si mnrinm etrm pirselm m km rid di mpeye, ik iai`te muoiltm mk dehki3 pire sb il ulm rid se`bmk di =:: pirselms si mnrinm ulm, ik iai`te di ism pirselm is oïlboe.




Il ik èltixte di km kbtirmturm di mpeye se`bmk, kes risuktmdes qui si prisiltml numrdml èfiril`bm èl etres blaerois qui bldb`ml qui kes iai`tes le`bves dik istrâs mk ilariltmr iviltes vbtmkis si mtil÷ml sb km pirselm qui istí ilariltmlde ises mèlti`bobiltes ri`bhi mpeye se`bmk (per igiopke, Obymzmcb itdimkqui ., 8::0). Yl hili﬍`bese mperti dik istudbe qui si prisiltm is km èl﬍rom`bðl ik iai`te dik mpeye se`bmk le is di tede e lmdm3 sble ul ailðoile il aul`bðl di km dbstml`bm se`bmk iltri km pirselm qui ilariltm km sbtum`bðl istrismlti y kes pristmder is di mpeye se`bmk. Is bopertmlti distm`mr qui km tmsm di disùilte dik iai`te di mpeye se`bmk vmrbð di omlirm èrrispeldbilti èl km omnlbtud di km nrmvidmd èl km qui suikil bdiltb﬍`mrsi kes iviltes vbtmkis prisiltmdes. Ispi`ï﬍`moilti, kms tmsms di disùilte dik mpeye se`bmk auirel oís m ktms pmr m kes iviltes vbtmkis di omyer nrmvidmd. Isti fmkkmzne is èlsbstilti èl ik iai`te ripertmde per @fmrktel it mk . (8:=8), mìr`m di qui kes predu`tes èl ikivmde vmker se`bmk si disùiltml oís rípbdmoilti qui kes di oiler vmker. @el hmsi il isti iai`te di omnlbtud is pesbhki sunirbr qui, mk trmtmrsi di iviltes vbtmkis qui pedrïml sir mktmoilti istrismltis, ulm viz qui km pirselm ùiltm èl ik mpeye se`bmk di km pirselm oís ìr`mlm m âk ( km #= di su kbstm fbpetâtb`m), km bopertml`bm dik mpeye se`bmk di kms dioís pirselm s is oïlbom. Il ik `mse di kes ivil tes vbtmkis qui èltrekml ul om kistmr pir`bhbde di hmgm omnlbtud, ik iai`te dik mpeye se`bmk si disùiltm di omlirm oiles mìkirmdm, qubzí perqui, dmdm ulm oiler rikivml`bm di db`fes iviltes il km vbdm di kms pirselms, ik iai`te dik mpeye di kms etrms pirselms is su﬍`bil ti pmrm o btbnmr ik om kistmr pir`bh bde m pismr dik muoilte di km dbstml`bm se`bmk iltri ikkms.

Xiairil`bms @fmrktel, P. X.3 Nessitt, H. D., y @fmrktel, Q. M. (8:=8). Iaai`t ea dikmy mld se`bmk dbstmlì el tfi pirìbvid vmkui ea se`bmk bltirm`tbel.Hifmvbermk Zreìssis, 62, 80-81. @ehh, P. (=2>1). Pe`bmk suppert ms m oedirmter ea kbai striss. Zsy`feseomtb` Oidb`bli, 0:, 0::-0=4.



=2


Dmkmnmrd, E. P.3 Dewrb`f, @.3 Kiftblil, Q.3 Qízquiz-Hmrquire, G. K.3 @msiy, Z.3 ^bkcblsel, N.3 Myuse-Omties, G. K.3 Zmni, F. y Dull, N. (8::1). Linmtbvi kbai ivilts, se`bmk suppert mld nildir dbaairilìs bl diprissbel7 M ouktblmtbelmk èooulbty surviy wbtf dmtm areo tfi EDBL study. Pe`bmk Zsy`fbmtry mld Zsy`fbmtrb` Ipbdiobekeny, 4=, 444-49=. Nelzíkiz-Nmr`ïm, D. M. y Mùým, K. (8:=:). Tfi dbsèoaert preduìd hy strissauk kbai-ivilts bs m pewir aul`tbel ea tfi luohir ea pirìbvid fikpirs. Bltirmoirb`ml Geurlmk ea Zsy`fekeny, 44, >4-69. Nriil, K. y Oyirsel, G. (8::4). M dbsèultbln armoiwerc aer `febì wbtf dikmyid mld prehmhbkbstb` riwmrds. Zsy`fekenb`mk Hukkitbl, =0:, >12->28. Fekois, T. F. y Xmfi, X. (=21>). Tfi se`bmk rimdgustoilt rmtbln s`mki. Geurlmk ea Zsy`feseomtb` Xisimr`f, ==, 8=0-8=6. Gelis, H. y Xm`fkbl, F. (8::1). Pe`bmk dbsèultbln. Zsy`fekenb`mk P`bilì, =>, 860-861. ——— (8::2). Dikmy, prehmhbkbty mld se`bmk dbsèultbln bl m puhkb` needs nmoi. Geurlmk ea tfi Ixpirboiltmk Mlmkysbs ea Hifmvber, 2=, 1=->0. Kmwyir, P. X.3 ^bkkbmos, P. M.3 Zrbfedevm, T.3 Xekkbls, G. D. y Kistir, M. @. (8:=:). Zrehmhbkbty mld dikmy dbsèultbln ea fypetfitb`mk sixumk eutèois. Hifmvbermk Zreìssis, 64, 16>-128. Omzur, G. (=26>). Ml mdgustbln preìduri aer studybln dikmyid riblaerìoilt. Il7 O. @eooels, G. Omzur, G. M. Livbl, y F. Xm`fkbl (ids.). ]umltbtmtbvi

Mlmkysbs ea Hifmvber7 Tfi Iaai`t ea Dikmy mld ea Bltirvilbln Ivilts el Xiblaerìoilt Qmkui, 9 (pp. 99->0). Fbkksdmki, LG7 Kmwrilì Irkhmuo Msse`bmtis. Obymzmcb, T.3 Bsfbcmwm, T.3 Bboerb, F.3 Obcb, M.3 îllir, O.3 Auculbsfb, B., y Cmwmourm, L. (8::0). Xikmtbelsfbp hitwiil pirìbvid se`bmk suppert mld boouli aul`tbel. Ptriss mld Fimktf, =2, 0->. Oyirsel, G.3 Nriil, K., y ^mrusmwbtfmrmlm, O. (8::=). Mrim uldir tfi ùrvi ms m oimsuri ea dbsèultbln. Geurlmk ea tfi Ixpirboiltmk Mlmkysbs ea

Hifmvber >1, 809‐840. Zrizzm, O. y ,Zm`bkkb, O. N. (8::8). Zirìbvid se`bmk suppert areo sbnlb﬍`mlt etfirs, amobky mld arbilds mld sivirmk se`be-dioenrmpfb` `fmrm`tirbstb`s. Geurlmk ea @eooulbty y Mppkbid Pe`bmk Zsy`fekeny, =8, 488-482. Xm`fkbl, F. (8::1). Letis el dbsèultbln. Geurlmk ea tfi Ixpirboiltmk Mlmkysbs ea Hifmvber, 69, 489-409. Xm`fkbl, F. y Gelis, H. M. (8::6m). Mktrubso moeln rikmtbvis mld lel-rikmtbvis. Hifmvbermk Zreìssis, >2, =8:-=80.

| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl 8:



——— (8::6h). Pe`bmk dbsèultbln mld dikmy dbsèultbln. Geurlmk ea Hifmvbermk Di`bsbel Omcbln, 8=, 82‐40. ——— (8:=:). Tfi ixtildid sika. Il7 N. G. Omddil y ^. C. Hb`cik (ids.),

Bopuksbvbty7 Tfi Hifmvbermk mld Liurekenb`mk P`bilì ea Dbsèultbln (pp. 4==-40=). ^msfblntel, D@7 Moirb`ml Zsy`fekenb`mk Msse`bmtbel. Xm`fkbl, F.3 Xmblirb, M., y @ress, D. (=22=). Puhgi`tbvi prehmhbkbty mld dikmy. Geurlmk ea tfi Ixpirboiltmk Mlmkysbs ea Hifmvber, 99, 800-844. Pmrmsel, B. N.3 Kivbli, F. O.3 Hmsfmo, X. H., y Pmrmsel, H. X. (=260). Mssissbln se`bmk suppert7 Tfi se`bmk suppert quistbellmbri. Geurlmk ea Zirselmkbty mld Pe`bmk Zsy`fekeny, 44, =8>-=02. Pieln, L. P. (8::0). Tfi rikmtbelsfbp ea pmrtb`bpmtbel bl kibsuri m`tbvbty te se`bmk suppert, sika-istiio, mld striss moeln tfi ikdirky silber ìltir bl Pieuk, Peutf Cerim. Dbssirtmtbel Mhstrm`ts Bltirlmtbelmk7 Pi`tbel M7 Fuomlbtbis mld Pe`bmk P`bilìs, 10 (==-M). Tfebts, Z. M. (=229). Ptriss, èpbln mld se`bmk suppert preìssis7 ^firi mri wi5 ^fmt lixt5 Geurlmk ea Fimktf mld Pe`bmk Hifmvber, 09 , 90->2.



8=

Dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms iltri blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes7 ul istudbe bltirsugites èl ^BP@-BQ Idumrde Gesuâ Terris Istrmdm Guml Mkaelse Oâldiz Wmvmkm

Xisuoil

Mhstrm`t

Ik ehgitbve aui bdiltb﬍`mr kms dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms iltri blamltis blstbtu`belmkbzmdes (`msm-fenmr) y le blstbtu`belmkbzmdes (il vbvbildm èl mohes pmdris) oidbmlti km mpkb`m`bðl di ùmtre suhpruihms di km is`mkm^BP@BQ, si èlsbdirm qui ixbstil dbairil`bms iltri kes preìsesènlbtbves di kes blamltis il aul`bðl di su nrupe di pirtilil`bm. Pi iopkið ulm pruihm t di Ptudilt pmrm ouistrms bldipildbiltis. Kes risuktmdes di km pruihm di fbpðtisbs mrregmrel qui ixbstil dbairil`bms sbn-

Tfi mbo ea study wms bdiltbay ènlbtbvi dbaairilìs mld sbobkmrbtbis hitwiil blstbtutbelmkbzid blamlts (erpfmlmni) mld lelblstbtutbelmkbzid (kbvbln wbtf pmrilts) hy mppkybln ea aeur suhtists ea aukk-s`mki ^BP@BQ (stmldmrdbzid aer Oixbè), bs èlsbdirid tfmt tfiri mri dbaairilìs hitwiil blamlts ènlbtbvi preìss dipildbln el nreup oiohirsfbp. Tfi stmtbstb`mk t tist aer bldipildilt smopkis wms usid. Tfi risukts ea fypetfisbs tistbln sfewid tfmt tfiri mri sbnlb﬍`mlt dbaairilìs bl Qe`mhukmry mld Kittir-luohir siquil`bln suhtists, wfiri lelblstbtutbelmkbzid blamlts sfewid

lb﬍`mtbvms il Qe`mhukmrbe y Puìsbðl di l÷oires y kitrms, deldi kes blamltis le blstbtu`belmkbzmdes ouistrml

IDYMXDE GEPÂ TEXXIP IPTXMDM. GYML MKAELPE OÂLDIW WMQMKM. Amùktmd di Zsbèkenïm, Ylbvirsbdmd Kmtblm di Oâxbè, @ikmym Numlmgumte, Oâxbè Spsbènlb`belJnombk.èo_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. 80-06. Ai`fm di riìp`bðl7 :1 di mhrbk di 8:=9 | Ai`fm di mìptm`bðl7 89 di gukbe di 8:=9.


Dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms iltri blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes

pultum`belis omyeris3 obiltrms qui il Omtrbìs y @kmvis le si ouistrml dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri kes nrupes. Kms dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms iltri mohes nrupes pui-

fbnfir sèris3 wfbki Omtrbx rimselbln mld @edbln suhtists let sfewid sbnlb﬍`mlt dbaairilìs hitwiil nreups. @enlbtbvi dbaairilìs mld sbobkmrbtbis hitwiil nreups èukd

dil dipildir èltixte se`bmk amobkbmr di kesdik sugites, sbilde âstiy ul am`ter ditiroblmlti pmrm ik dismrrekke ènlbtbve blamltbk.

dipild amobkbmram`ter èltixt,el tfbsse`bmk hiblnmld m di`bsbvi `fbkdril‒s ènlbtbvi divikepoilt.

ZMKMHXMP @KMQI Xmzelmobilte, ùkturm, dismrrekke blamltbk, bltikbnil`bm

Ximselbln, ùkturi, `fbkdril‒s divikepoilt, bltikkbnilì

C IR ÊXDP

K

m psbèkenïm èoe dbs`bpkblm ìltrmk il ik istudbe di km ènlb`bðl le si kbobtm m kms ixpkb`m`belis hmsmdms il kms ehsirvm`belis dik èopertmobilte3 tmohbâl èlsbdirm km riprisiltm`bðl y trmlsaerom`bðl di km blaerom`bðl il ik bltirber di km oilti, ik mkomìlmobilte il km oioerbm y, il nilirmk, tede ik preìsmobilte vblùkmde mk omlige di blaerom`bðl y istïoukes (Nmrdlir, =26>). Il kes istudbes di psbèkenïm ènlbtbvm y di dismrrekke blamltbk si iltbildi mk dismr rekke ènlbtbv e èoe ul èlgulte di fm hbkbdmdis vblùkmdms m k preìse di mdqubsb`bðl, ernmlbzm`bðl, ritil`bðl y use dik èle`bobilte3 isti oís qui kes preìses supirberis, puis is èlìpte ul târoblebopkb`m qui mhmr`m km lmturmkizm dik oiltmkis èle`bobilte y kes `mohbes ivekutbves dipildbiltis di km ernmlbzm`bðl hbekðnb`m, èltixtumk y di kes am`teris ouktbdboilsbelmkis qui bl﬈uyil il kms oedb﬍`m`belis pmukmtblms dik `mohbe di ul istmde di èle`bobilte m etre3 di istm om lirm, km psbèke nïm ènlbtbvm dik dismrrekke blamltbk hus`m km dis`rbp`bðl di db`fes preìses, sus `mohbes y trmlsaerom`belis, msï èoe su ixpkb`m`bðl (Nutbârriz, 8::9).

| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl 84


Idumrde Gesuâ Terris Istrmdm | Guml Mkaelse Oâldiz Wmvmkm

Km prepuistm pbmnitbmlm sehri kes istmdbes dik dismrrekke pirobtil dikbobtmr mknulms `mrm`tirïstb`ms di kes preìses ènlbtbves il aul`bðl di ùmtre am`teris dik dismrrekke7 km firil`bm, ik oidbe aïsbè, ik oidbe se`bmk y ik iqubkbhrbe3 isti ÷ktboe tbili ulm aul`bðl rinukmderm di kes preìses ènlbtbves (Nmr`ïm, 8:::3 8:=03ilZbmnit, =260). Disdi istimýes ilaequi, kms `mpm`bdmdis dikOâldiz, pilsmobilte blamltis di sibs y sbiti —idmdis ehgitbve pmrm ik prisilti istudbe— si `mrm`tirbzml per sir ul pirbede trmlsbterbe iltri ik istmdbe priepirm`belmk y di epirm`belis èl`ritms sin÷l kes pestukmdes dis`rbtes il km tierïm di Giml Zbmnit sehri kms itmpms dik dismrrekke (Dikvmk, =2223 Zbmnit, =2>>m, =2>>h). Ik pilsmobilte bltubtbve is prikðnbè, ine`âltrbè, ìltrmde il kes istmdes oís qui il kms trmlsaerom`belis y èl kbobtm`belis il ik deoblbe di km èlsirvm`bðl y rivirsbhbkbdmd3 pmrm ik ﬍lmk di isti pirbede si deoblml kms le`belis di èlsirvm`bðl, `kmsb﬍`m`bðl, kðnb`m y etrms epirm`belis qui istru`turml ik pilsmobilte m pmrtbr di km trmdu``bðl oiltmk di km m`tbvbdmd il m``belis bltirberbzmdms7 mhstrm``belis3 sbl iohmrne, ik pilsmobilte èl`rite si `mrm`tirbzm per km nilirmkbzm`bðl pmukmtblm di kes deoblbes ènlbtbves, ik disamsi e dâ`mkmni, is di`br, km le sbl`relbzm`bðl di km mdqubsb`bðl di `birtms le`belis qui ripesml il kms obsoms istru`turms epirmterbms (Dikvmk, =2223 Blfikdir, Pbl`kmbr y Hevit, =2>93 Blfikdir y Zbmnit, =2213 Zbmnit, =2>>m3 =2>>h). Ik ilaequi se`befbstðrbè ùkturmk èlsbdirm qui ik sugite is blsipmrmhki di su èltixte se`beùkturmk. Tedm aul`bðl psbèkðnb`m si ixprism m lbvik se`bmk y pestirberoilti m lbvik bldbvbdumk, ik mprildbzmgi y ik dismrrekke istíl ïltbomoilti rikm`belmdes durmlti isti preìse (Dikvmk, =2223 Kurbm, 8:=:3 Xivbæri, =2643 Qynetscb, =264). Kes preìses ènlbtbves supirberis si èlstruyil il èkmherm`bðl èl km dboilsbðl se`bmk y ùkturmk, deldi km zelm di dismrrekke prðxboebldb`m ik lbvik di dismrrekke ènlbtbve mk ùmk puidi mspbrmr ul bldbvbdue èl myudm di su oidbe se`bmk. Is bopertmlti siýmkmr qui il km ernmlbzm`bðl se`bmk ixbstil blamltis qui kenrml mdeptmr ul rek di nuïms il m`tbvbdmdis se`bmkis, `mohbes di èltrek y di rispelsmhbkbdmd qui dis`rbhil isti dispkmzmobilte di kes rekis y qui pirobtil ik dismrrekke dik blamlti disdi ul istmde m`tumk mk lbvik oís mkte mk`mlzmhki per su



89


dismrrekke petil`bmk hmge km nuïm di ul mdukte e di etres èkmhermderis y mohbiltis se`bmkis (@eki, =2643 Dikvmk, =2223 Qynetscb, 8::0). Il Dismrrekke fbstðrbè di kes preìses ènlbtbves, M. X. Kurbm (8:=:) blvistbnm preìses èoe kmpirìp`bðl, mhstrm``bðl y nilirmkbzm`bðl, didu``bðl rmzelmobilte y seku`bðlqui di km‛kms tmrim, bomnblm`bðl, mutemlíkbsbsy èl`kusbðl, y muteèl`bil`bm, preyi`tmlde pirselms il kms qui ik ri﬈ige prí`tbè di km rimkbdmd guinm ik pmpik prbl`bpmk dihil dbairil`bmrsi di mquikkms il kms qui privmkiìl kms aeroms mhstrm`tms di ri﬈ige kðnbè-virhmk. Istm dbairil`bm dihi rmdb`mr il etre sbstiom di preìses psïqubès‟ (Kurbm, 8:=:7 0=). Km fbpðtisbs di Kurbm siýmkm qui kes preìses ènlbtbves istrbhml il `mrm`tirïstb`ms èltixtumkis y se`bmkis prepbms dik bldbvbdue. Km ùkturm is ul sbstiom èopkige qui mnkutblm kes pmtrelis di èopertmobilte, `riil`bms y predu`tes di km pehkm`bðl trmsobtbdes se`bmkoilti3 ilsiým mk bldbvbdue ul pulte di vbstm sehri km rimkbdmd y pirobti èoprildir ik sbnlb﬍`mde di kes m`tes fuomles il ul èltixte dikbobtmde3 msï, km ivmkum`bðl ènlbtbvm dihi distm`mr ik èltixte se`bmk y ùkturmk (@efil y Pwirdkbc, 8::13 Kurbm, 8:=:). Km ùkturm èoe ixprisbðl dik dismrrekke se`befbstðrbè bl﬈uyi il km ènlb`bðl, di omlirm tmk qui kms èldb`belis se`bmkis di kes blamltis ditiroblml ik tbpe di sbstioms ènlbtbves qui fml èlstrubde m pmrtbr di km ixpirbil`bm y di km bltirm``bðl se`bmk. Fbkdm Zâriz Aerist8:::) ( oil`belm mknulms èlsiùil`bms oiltmkis qui eùrril il lbýes èl disviltmgms se`bmkis, y ilamtbzm ik pmpik qui guinm ik èltixte se`bmk, km bl﬈uil`bm amobkbmr, ik mai`te, km idu`m`bðl y km istboukm`bðl disdi idmdis tioprmlms. Km rikm`bðl iltri ik èltixte se`bmk y ik dismrrekke is `mtinðrbè pmrm km smkud oiltmk y ik `ri`bobilte ðptboe di kes blamltis. Km smlm rikm`bðl dik lbýe èl sus pmdris is èlsbdirmhki pmrm ul smtbsam`terbe dismrrekke oiltmk3 di le ixbstbr ulm rikm`bðl smkudmhki iltri ik èltixte se`bmkamobkbmr y ik dismrrekke blamltbk, pedrïml ixbstbr `mril`bms il dbvirsms fmhbkbdmdis ènlbtbvms, di bltirm``bðl se`bmk, èltrek ioe`belmk, iltri etrms (Hilnei`fim, =2213 Zâriz, 8:::). Zer etre kmde, ik oedike di kes tris istrmtes di bltikbnil`bm e @mttikkFerl-@mrrekk (@F@) surni di ulm dirbvm`bðl iopïrb`m m pmrtbr dik mlíkbsbs




am`terbmk ixpkermterbe di dmtes di blvistbnm`belis rikm`belmdms èl km bltikbnil`bm (Zâriz y Oidrmle, 8:=0). Omrïm I. Hrilkkm (8:=0) oil`belm qui ik oedike @F@ dis`rbhi ik èltilbde y km istru`turm di km bltikbnil`bm y sestbili qui kms fmhbkbdmdis bltiki`tumkis qui ke èlaeroml si ernmlbzml il prðxboe, mopkbe èl y ulhmsi istrmte nilirmk. @F@ Il tris istiistrmtes7 siltbde,ul km istrmte Is`mkm ^BP@ -BQ isul ulistrmte blstruoilte tiðrb`m (Qbkkmsiýer-Kezmle, @mkdirðl, Oermkis, Píl`fiz-Mroíss y Dïmz-Hmrrbnm, 8:=43 Hrilkkm, 8:=0). Pin÷l O. I. Hrilkkm (8:=0), pmrm ik dbsiýe di sus tist, î`fskir siki``belð oidbdms di èoprilsbðl virhmk, rmzelmobilte mhstrm`te, ernmlbzm`bðl pirìptumk, rmzelmobilte ùmltbtmtbve, oioerbm y vike`bdmd di preìsmobilte èoe kms oís rikivmltis pmrm oidbr kes mspi`tes ènlbtbves di km bltikbnil`bm. Iste dbe kunmr m qui il km rivbsbðl oís ri`bilti di km is`mkm si suoblbstrmrm km oidb`bðl di deoblbes di aul`belmobilte ènlbtbve ispi`ï﬍ès7 vike`bdmd di preìsmobilte, oioerbm epirmtbvm, èoprilsbðl virhmk y rmzelmobilte pirìptbve y qui km ivmkum`bðl di km bltikbnil`bm nkehmk si dbirm per oidbe di ul è`bilti bltiki`tumk tetmk, eternmde per km ulbðl di kms pultum`belis di kes deoblbes (Hrilkkm, 8:=0). Xispi`te dik am`terèoprilsbðl virhmk, km èoprilsbðl is ik èlgulte di amsis qui bltirvbilil il kes preìses bopkb`mdes il km aerom`bðl, ikmherm`bðl, letb﬍`m`bðl i bltinrm`bðl di istru`turms di èle`bobilte (Zâriz, 8::9). Mltelbe Qmkkâs (8::9) siýmkm qui kes preìses ènlbtbves y sus epirm`belis blveku`rmdms il km èoprilsbðl ki`term bl`kuyil ik rièle`bobilte di kms pmkmhrms ysu mse`bm`bðl èl èlìptes mkomìlmdes il km oioerbm, ik dismrrekke di kms bdims sbnlb﬍`mtbvms, km ixtrm``bðl di èl`kusbelis y km rikm`bðl iltri ke qui si kii y ke qui ym si smhi. Km tierïm @F@ di﬍li fmhbkbdmdis y preìses pmrm ixpkb`mr km bltikbnil`bm (Zâriz y Oidrmle, 8:=0)3 iltri ikkms, km bltikbnil`bm `rbstmkbzmdm èoe km mopkbtud y preauldbdmd dik èle`bobilte mdqubrbde per ulm pirselm mìr`m di ulm ùkturm y km mpkb`m`bðl di âsti3 tmohbâl èltbili ik èle`bobilte di`kmrmtbve, ik ùmk èlstm di blaerom`bðl aí`tb`m, èoprilsbðl, èlìptes, rinkms y rikm`belis, ispi`bmkoilti ùmlde km blaerom`bðl is di lmturmkizm virhmk (Akmlmnml y Cmuaoml, 8:=8).



8>


Il ik am`ter di rmzelmobilte pirìptumk, sin÷l I. Hruì Nekdstibl (8:=:), ik ilaequi di km Nistmkt mrnuoiltm qui km ernmlbzm`bðl pirìptumk bopkb`m ik mnrupmobilte di kes ikioiltes il ulm bomnil pmrm `rimr ehgites oís nrmldis. Kuz O. Qmrnms (=224) oil`belm qui km pirìp`bðl dipildi km `kmsb﬍`m`bðl y km ikmherm`bðl di sbstioms di `mtinerïmsdik pmrmerdil, bdiltb﬍`mr luivms ixpirbil`bms silserbmkis il iviltes rièle`bhkis y èoprilsbhkis. Km pirìp`bðl is ik risuktmde ﬍lmk di ulm siùil`bm di preìses qui trmhmgml gultes pmrm ditiroblmr ik oede il qui ixpirboiltmoes kes istïoukes mohbiltmkis y rim``belmoes mlti ikkes (Nekdstibl, 8:=:). Il isti siltbde, ik rmzelmobilte pirìptumk si mgustm m km le`bðl di bltikbnil`bm ﬈ubdm. Km tierïm @F@ di﬍li km bltikbnil`bm ﬈ubdm èoe km sirbi di epirm`belis qui utbkbzm ul bldbvbdue ùmlde si ilariltm m ulm tmrim rikmtbvmoilti luivm qui le puidi rimkbzmrsi di omlirm muteoítb`m (Akmlmnml y Cmuaoml, 8:=8). Di km bltikbnil`bm ﬈ubdm si dirbvm ik rmzelmobilte siùil`bmk nilirmk, ik ùmk is km fmhbkbdmd di èoilzmr rinkms, priobsms e èldb`belis istmhki`bdms y sinubr ule e oís pmses pmrm ilèltrmr ulm seku`bðl m ul luive prehkiom. Il ik am`teroioerbm di trmhmge, km oioerbm is ul mtrbhute hmsmde il kms `mpm`bdmdis di mkomìlmobilte di blaerom`bðl pmrm sir utbkbzmrkm pestirberoilti (@ekeo y Akeris, 8::=). Msbobsoe, numrdm ypreìsm durmlti ul hrivi tbiope km blaerom`bðl qui vbili di kes rinbstressilserbmkis y `mpm`btm pmrm rièrdmr blaerom`bðl3 sbl iohmrne, is kbobtmdm y susìptbhki di bltirairil`bms (It`fipmriherdm y Mhmd-Oms, 8::9). Zer su pmrti, X. @ekeo y @. Akeris (8::=) km di﬍lil èoe ul sbstiom di oioerbm il ik qui kes sugites mkomìlml trmlsbterbmoilti km blaerom`bðl y km seoitil m preìsmobilte. Zer ÷ktboe, pmrm ik am`ter vike`bdmd di preìsmobilte, B. @mhrirm (8::0) siýmkm qui km vike`bdmd dik rmzelmobilte fuomle siùil`bmk is suomoilti hmgm il èopmrm`bðl èl km di kms èoputmderms (Oitíaerm dik erdilmder), pire ik rmzelmobilte fuomle ùiltm èl km pesbhbkbdmd di fmìr gub`bes sbl blaerom`bðl privbm, mdioís di ulm pirìp`bðl silserbmk mse`bmdm m preìses ènlbtbves. Ik târoblevike`bdmd di preìsmobilte ri﬍iri m km rmpbdiz èl km qui rimkbzmoes kms m`tbvbdmdis oiltmkis y rispuistms oeterms (Qikmyes, 8:=0). Akmlmnml y Cmuaoml (8:=8) èoiltml




qui km vike`bdmd di preìsmobilte is ulm fmhbkbdmd pmrm rimkbzmr tmrims ènlbtbvms di omlirm ﬈ubdm y muteoítb`m, il ispi`bmk hmge prisbðl, èl ik prepðsbte di omltilir km mtil`bðl y km èlìltrm`bðl ilae`mdm. Dmdes kes mltiìdiltis tiðrbès sehri ik dismrrekke ènlbtbve blamltbk y @F@ di km bltikbnil`bm il km^BP@-BQ, ik ehgitbve di km blvistbnm`bðl oedikes aui bdiltb﬍`mr kms dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms iltri blamltis blstbtu`belmkbzmdes (`msm-fenmr) y le blstbtu`belmkbzmdes (il vbvbildm èl mohes pmdris), oidbmlti km mpkb`m`bðl y ivmkum`bðl di ùmtre suhpruihms di km is`mkm ^BP@-BQ7 Qe`mhukmrbe (am`terèoprilsbðl virhmk), Puìsbðl di L÷oires y Kitrms (am`ter oioerbm di trmhmge), Omtrbìs (am`ter rmzelmobilte pirìptumk) y @kmvis (am`tervike`bdmd di preìsmobilte)3 èl ik prepðsbte di èleìr km dbvirnil`bm y èlvirnil`bm il fmhbkbdmdis ènlbtbvms iltri mohes nrupes di blamltis. M omlirm di fbpðtisbs, èlsbdirmoes qui ixbstil dbairil`bms istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms iltri kes preìses ènlbtbves di kes blamltis il aul`bðl dik nrupe di pirtilil`bm (blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes), èlsbdirmlde qui, m pmrtbr di kes supuistes tiðrbès dik omrè di km psbèkenïm ènlbtbvm y dik dismrrekke blamltbk, puidi supelirsi qui kes blamltis le blstbtu`belmkbzmdes ehtildríl ^BP@-BQ. pultum`belis omyeris il kms ùmtre suhis`mkms di km

Oâtede OYIPTXM

Ik ouistrie aui le prehmhbkïstbè, dihbde m qui si iopkið ul preìdbobilte di siki``bðl dbrbnbde per kms `mrm`tirïstb`ms di kes blamltis diltre di sus nrupes èltixtumkis. Ik preìse di siki``bðl il kes nrupes aui mkimterbe sbopki (Firlíldiz, Airlíldiz y Hmptbstm, 8:=4)3 il mdb`bðl, si bopkioiltð ul ouistrie bltil`belmk di oíxbom vmrbm`bðl, ik ùmk distm`m kms vmrbm`belis di des dbairiltis èldb`belis (blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes), èl ik ehgitbve di bdiltb﬍`mr pmtrelis tïpbès qui omlb﬍istml mohes nrupes di èltrmsti (Omrtïliz, 8:=:).



82


ZMXTB@BZMLTIP

Pi dikbobtð ik ouistrie m =8 blamltis, puis si kenrð ehtilir ul èlsiltbobilte blaeromde pmrm km pmrtb`bpm`bðl di 1 blamltis di `msm-fenmr èl kms `mrm`tirïstb`ms di pmrtb`bpmltis bl`kusbðl pmrmèl ik ulm istudbe3 dihbde iste, si èl eptð per dupkb`mr ik l÷oire di vmrbm`bðl il mèltixte, ke ùmk si èlsbnubð km pmrtb`bpm`bðl di 1 blamltis blstbtu`belmkbzmdes y 1 le blstbtu`belmkbzmdes7 2 dik sixe aioilble y 0 dik omsùkble3 kms idmdis es`bkmrel iltri kes 1 y > mýes di idmd. Ik dbsiýe is di nrupes èltrmstmdes per tbpe di èltixte di preìdil`bm. @eoe `rbtirbes di bl`kusbðl, 1 blamltis ùrsmltis dik prboir nrmde di ulm isùikm rinukmr di prbomrbm (idu`m`bðl p÷hkb`m) pirtili`biltis m ulm `msm-fenmr y qui piromli`birml il istm blstbtu`bðl per tbiope bldi﬍lbde (blstbtu`belmkbzmdes) y 1 blamltis le blstbtu`belmkbzmdes qui vbvbirml il ul èltixte amobkbmr disdi su lm`bobilte (èl mohes pmdris) qui ùrsmrml ik prboir nrmde di prbomrbm di ulm blstbtu`bðl di idu`m`bðl hísb`m p÷hkb`m3 mohes nrupes di blamltis di km zelm urhmlm di km `budmd di @ikmym, Numlmgumte3 per ÷ktboe, si hus`ð feoenilibdmd il ik rildbobilte m`mdâobè di mohes nrupes, per ke ùmk si sekb`btð m kes il`mrnmdes di nrupe bdiltb﬍`mr blamltis qui sðke prisiltmrml rildbobilte oidbe-mkte y mkte rispi`te dik nrupe. BLPTXYOILTE

Pi utbkbzð km is`mkm î`fskir di Bltikbnil`bm pmrm Lbýes ùmrtm idb`bðl e ^BP@-BQ. Istm pruihm ivmk÷m kms `mpm`bdmdis bltiki`tumkis il sugites di 1 m =1 mýes di idmd (@efil y Pwirdkbc, 8::1). Pi iopkimrel ùmtre suhis`mkms di km pruihm7 Qe`mhukmrbe, Omtrbìs, Puìsbðl di L÷oires y Kitrms y @kmvis, kms ùmkis si isènbirel il aul`bðl di kes pises am`terbmkis pmrm `mdm ule di kes ùmtre ïldbìs dik am`terbmk ixpkermterbe di kms suhpruihms isil`bmkis7 @eoprilsbðl virhmk, Xmzelmobilte pirìptumk, Oioerbm di Trmhmge y Qike`bdmd di preìsmobilte (î`fskir, 8::>). Km ditiroblm`bðl di kms ùmtre suhpruihms si gustb﬍`m il ik oedike di mlíkbsbs am`terbmk7 Vp ? k p=Ƙ= + k p8Ƙ8 + k p0Ƙ0 + kp4Ƙ4 + up | Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl 0:



+ kp4Ƙ4 + up deldi `mdm ulm di kms suhpruihms (VpVp) is bnumk m km suom di kes pises am`terbmkis (kplƘl kplƘl) oís km vmrbmlzm irrer (up up)3 eobtbilde km vmrbmlzm irrer si ehtbili km èoulmkbdmd e vmrbmlzm ixpkb`mdm per `mdm suhpruihm3 kes pises kmohdm ( kk) oís mktes

Vp ? k p=Ƙ= + k p8Ƙ8 +

k p0Ƙ0

pmrm `mdm am`ter auirel tetmk kes isènbdes suhpruihms bldb`mderis `mdm am`ter di km pruihm (Airrmlde èoe y Mlnubmle-@mrrmsè, 8:=:3 Wm-di oerm, Oelrey y @fíviz, 8:=:). ZXE@IDBOBILTE

Ik ilaequi dik istudbe aui ùmltbtmtbve dik tbpe dis`rbptbve èl mk`mlìs èrrikm`belmkis3 ik dbsiýe is bltirsugites, leixpirboiltmk trmlsvirsmk èl nrupes iqubvmkiltis, dihbde m qui kes nrupes di èltixte blstbtu`belmkbzmde y le blstbtu`belmkbzmde prisiltmrel `mrm`tirïstb`ms sbobkmris y preper`belmkis il kes bldb`mderis sixe, idmd y rildbobilte m`mdâobè (Xessb, @reohi, Kiùyir, Zi`fiux y Teurritti, =224). Km mpkb`m`bðl di kms ùmtre suhpruihms si rimkbzð il sibs sisbelis3 km ivmkum`bðl aui bldbvbdumk èl ul tbiope preoidbe di mpkb`m`bðl per suhpruihm di 0: oblutes. Zmrm km `msm-fenmr, si rimkbzð il ul istudbe diltre di km blstbtu`bðl, obiltrms qui kms mpkb`m`belis pmrm kes blamltis le blstbtu`belmkbzmdes aui ul smkðl di `kmsis di km isùikm. Mohes kunmris èltmhml èl ik mohbilti aïsbè riquirbde pmrm km mpkb`m`bðl sin÷l ik omlumk di mpkb`m`bðl^BP@-BQ3 iltelìs,si ehtuvbirel kms pultum`belis is`mkmris istmldmrbzmdms pmrm Oâxbè y si iopkimrel pmrm ik èltrmsti di kms fbpðtisbs istmdïstb`ms. Il ik mlíkbsbs di kes dmtes si utbkbzð ik seatwmri PZPP Ptmtbstb`s virsbðl 8:3 si rimkbzmrel kms pruihms di heldmd di mgusti m km dbstrbhu`bðl leromk di kms ùmtre suhpruihms di ^BP@ km -BQ3 pestirberoilti, si iai`tumrel kes èltrmstis istmdïstbès pmrm virb﬍`mr km iqubvmkil`bm iltri kes des nrupes il aul`bðl dik sixe, idmd y rildbobilte m`mdâobè3 dispuâs di km virb﬍`m`bðl èl istes bldb`mderis si iopkið ul èltrmsti di fbpðtisbs èl km pruihm t di Ptudilt pmrm ouistrms bldipildbiltis, èl ik ﬍l di èltrmstmr kms pultum`belis iltri mohes nrupes (blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes).



0=


XIPYKTMDEP

Ik prboir mlíkbsbs èlsbstbð il ditiroblmr km heldmd di mgusti di kms ùmtre suhpruihms di km is`mkm^BP@-BQ m km dbstrbhu`bðl tiðrb`m leromk. Zmrm isti prepðsbte, si iopkið di leromkbdmd di Cekoenerev-Pobrlev. Zmrm kes ùmtre `mses,kmsipruihm msuobirel dbstrbhu`belis leromkis p( < :.:9)3 per ke tmlte, si iopkið ulm pruihm di èltrmsti di fbpðtisbst di Ptudilt pmrm des ouistrms bldipildbiltis. Km h÷squidm di km iqubvmkil`bm iltri kes nrupes rispi`te dik sixe, idmd y rildbobilte m`mdâobè virb﬍`ð qui le ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms il kms suhpruihms il ùmlte m kms tris vmrbmhkis siýmkmdms3 per ildi, si ilèltrð iqubvmkil`bm il pultum`belis di km ^BP@-BQ il aul`bðl dik sixe, km idmd y ik rildbobilte m`mdâobè (tmhkm =). Iste pirobtbð omyer èltrek il kes risuktmdes y il kms pesbhkis vmrbm`belis iltri kms ouistrms di pmrtb`bpmltis, dihbde m qui puidi èlsbdirmrsi qui kms pultum`belis mk`mlzmdms per kes blamltis dik nrupe di lbýes blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes sel bldipildbiltis di kms vmrbmhkis oil`belmdms. Tmhkm =. @eltrmsti di fbpðtisbs pmrm km virb﬍`m`bðl di km iqubvmkil`bm iltri nrupes Aioilble 29 % B@ Qe`mhukmrbe =:.:: (=.9:) S6.69, ==.=9_ Puìsbðlm ==.== (=.2:) S2.19, =8.9>_ Omtrbìs =:.:: (=.9:) S6.69, ==.=9_ @kmvis =8.00 (=.6:) S=:.29, =0.>8_ Idmd mýes 1 Qe`mhukmrbe 2.89 (=.=1) S6.86, =:.88_ Puìsbðl =:.>9 (=.60) S2.88, =8.86_

Omsùkble ή(∝) 29 % B@ t (=:) p 6.1> (:.9>) S>.80, =:.=:_ 8.8= :.=> =:.00 (8.:6) S9.=1, =9.9:_ :.9> :.91 ==.1> (0.>6) S8.81, 8=.:>_ =.=9 :.8> =8.1> (0.>6) S0.81, 88.:>_ :.8= :.60 mýes > =:.9: (=.>0) S>.80, =:.=:_ =.9: :.=1 ==.89 (8.8=) S9.=1, =9.9:_ :.4= :.16

Omtrbìs @kmvis

=8.::(0.8:) (8.24) =8.89

Pixe

ή(∝)

2.10 (=.0:) S6.94, =:.>=_ =8.9: (=.69) S=:.29, =4.:9_ Oidbe-mkte Qe`mhukmrbe 2.60 (=.>8) S6.:0, ==.14_ Puìsbðl =:.00 (8.:1) S6.=>, =8.9:_ Omtrbìs =:.1> (=.8=) S2.4:, ==.24_ @kmvis ==.9: (=.>1) S2.19, =0.09_

Xil dbobilte

S8.81,88.:>_ 8=.:>_ S0.81, Mkte 2.9: (=.88) S6.8=, =:.>2_ ==.9: (=.14) S2.>6, =0.88_ =:.=> (8.22) S>.:8, =0.0=_ =0.00 (8.48) S=:.>2, =9.66_

=.22 :.61 :.:> :.=> :.06 :.=1 =.:6 :.16 :.0> :.:> =.9: :.61

Letms7 Pi iopkið ulm pr uihm t di Ptudilt pmrm ouistrms bldipildbiltis. Puìsbðl m fmì riairil`bm m km suhpruihm di Puìsbðl di l÷oires y kitrms di km is`mkm ^BP@ -BQ. Tedes kes èltrmstis di fbpðtisbs èl ik istmdïstbè t, oestrmrel ri suktmdes le sbnlb﬍`mtbves ( p < :.:9).




Zer etrm pmrti, km istmdïstb`m dis`rbptbvm ouistrm kms pultum`belis istmldmrbzmdms ehtilbdms per kes =8 sugites pmrm `mdm ulm di kms suhpruihms, sin÷l kes nrupes di èltrmsti3 ixbstil pultum`belis èl oidbms oís ikivmdms pmrm ik nr upe di blamltis le blstbtu`belmkbzmdes qui pmrm rivikm ik di blamltis blstbtu`belmkbzmdes (tmhkm 8). Km pruihm di fbpðtisbs dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms bltirnrupmkis pmrm kms suhpruihms di Qe`mhukmrbe y Puìsbðl di l÷oires y kitrms, obiltrms qui pmrm Omtrbìs y @kmvis le si ouistrml istms dbairil`bms y si msuoi bnumkdmd iltri kms oidbms (tmhkm 8). Pi prisiltml dbairil `bms istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms, msï èoe bnumkdmdis (sioigmlzms ènlbtbvms) il kms ùmtre suhpruihms di km ^BP@ -BQ il aul`bðl dik nrupe di blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes. @el istes fmkkmznes, si bdiltb﬍`mrel fmhbkbdmdis ènlbtbvms èoulis y dbairil`bmdms iltri mohes n rupes di blamltis istudbmdes. Tmhkm 8. Istm dïstbès dis`rbptbves y èltrmsti di fbpðtisbs pm rm kes nrupes èltrmstmdes Puhpruihm ^BP@- BQ Qe`mhukmrbe Puìsbðl di l÷oires y kitrms Omtrbìs @kmvis

Blstbtu`belmkbzmdes Le blstbtu`belmkbzmdes ή(∝) 29 % B@ ή(∝) T(=:) p 29 % B@ 6.6(:.4) 2.9 (=.0) 2.9(=.9) =8(8.0)

S6.4,2.8_ S6.:, =:.2_ S>.2,==.:_ S2.9,=4.4_

=:.9(=.1) =8. 0 (=.:) ==.0(8.9) =8.6(8.8)

S6.>,=8.8_ S==.8, =0.4_ S6.>,=0.2_ S=:.4,=9.=_

8.4 4.: =.9 :.1

:.:0* :.::** :.=9 :.94

Letms7 ή ? Oidbms3 (∝) ? Disvbm`bðl istíldmr3 B@ ? Bltirvmkes di èl﬍mlzm di km oidbm3 t ? pruihm t di Ptudilt pmrm des ouistrms bldipildbiltis. *p ; :.:93 ** p ; :.:=.

Dbsùsbðl Pi pkmltið qui ixbstbrïml dbairil`bms iltri mohes nrupes, preyi`tmlde qui ik nrupe di blamltis le blstbtu`belmkbzmdes tildrïml pultum`belis istmldmrbzmdms oís ikivmdms il kms ùmtre suhpruihms di km^BP@-BQ3 sbl iohmrne, km ivbdil`bm iopïrb`m ivbdil`bð qui il kms suhpruihms di Omtrbìs y @kmvis le ixbstil dbairil`bms iltri kes nrupes, ke qui bldb`m sioigmlzms



00


il kms pultum`belis di kms fmhbkbdmdis ènlbtbvms rikm`belmdms èl ik Xmzelmobilte pirìptumk y km Qike`bdmd di preìsmobilte, rispi`tbvmoilti. Zer etrm pmrti, kes nrupes prisiltml dbairil`bms il kms pultum`belis di kms suhpruihms di Qe`mhukmrbe y Puìsbðl di l÷oires y kitrms, ke ùmk ilamtbzm ènlbtbvms il kes am`teris @eoprilsbðl virhmk y Oioerbmkms di dbairil`bms trmhmge (﬍nurm =). Nrupes èltrmstmdes Qe`mhukmrbe

8:

Puìsbðl di l÷oires y kitrms Omtrbìs @kmvis

=9 s e d m zb rd m l=: tm s i s gi tm l u Z

9

:

Blstbtu`belmkbzmdes

Le Blstbtu`belmkbzmdes

@eltixte

Abnurm =. @eltrmsti iltri nrupes di blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes pmrm kms ùmtre suhis`mkms mpkb`mdms. pmrmbltirsugites. Qe`mhukmrbe y Puìsbðl di l÷oires y kitrms si mpri`bml kms db Tmlte airil`bms

Il rikm`bðl èl ik ilaequi psbènilâtbè, kms dbairil`bms iltri kes deoblbes di @eoprilsbðl Qirhmk y Oioerbm di Trmhmge pedrïml oestrmr km prisil`bm di dæ`mkmnis ènlbtbves il aul`bðl di km blstbtu`belmkbzm`bðl di kes blamltis, ke ùmk puidi rispeldir m kes am`teris dik dismrrekke psbèkðnbè, il pmrtbùkmr, kes mohbiltmkis, se`bmkis y di iqubkbhre ènlbtbve




(Blfikdir, Pbl`kmbr y Hevit, =2>93 Zbmnit, =2>>h). Kes am`teris mohbiltmkis y se`bmkis pedrïml sir auldmoiltmkis pmrm qui kes blamltis blstbtu`belmkbzmdes prisiltmrml pultum`belis hmgms il @eoprilsbðl Qirhmk y Oioerbm di Trmhmge, puiste qui km bl﬈uil`bm amobkbmr —èoe am`ter se`bmk— is hísb`m km aerom`bðl di fmhbkbdmdis ènlbtbvms (Zâriz, 8:::). Zer pmrm etrm pmrti, kes pkmltimobiltes dik ilaequi se`befbstðrbè-ùkturmk ixpkb`ml kms dbairil`bms y sioigmlzms il aul`bðl dik èltixte se`bmk y ùkturmk. Kes blamltis blstbtu`belmkbzmdes prisiltml pultum`belis istmdïstb`moilti oís hmgms qui ik nrupe di lbýes le blstbtu`belmkbzmdes il kms suhpruihms di Qe`mhukmrbe y Puìsbðl di L÷oires y Kitrms3 m isti rispi`te, Akmlmnml y Cmuaoml (8:=8) siýmkml qui tmk suhpruihm tbili ulm mktm `mrnm ùkturmk y omyer ixbnil`bm kblnûïstb`m, per ke qui km dbairil`bm iltri kes nrupes di oíxbom vmrbm`bðl si mpri`bm il aul`bðl dik am`ter se`bmk. Kms sioigmlzms iltri kes nrupes il Xmzelmobilte Zirìptumk y Qike`bdmd di Zreìsmobilte le si ixpkb`ml di bnumk oidbdm il kes supuistes dik dismrrekke fbstðrbè di kes preìses ènlbtbves, kms ditiroblm`belis pirìptumkis y ik preìsmobilte di blaerom`bðl, mulqui dipildil di km prí`tb`m se`bmk3 le di bnumk omlirm qui km @eoprilsbðl Qirhmk y km Oioerbm di Trmhmge. Mkixmldir X. Kurbm (8:=:) supuse qui kms tmrims di pirìp`bðl sel ul preìse èopkige qui distm`m rmsnes hísbès, siki``belm mktirlmtbvms y teom di`bsbelis, dipildbilde di km prí`tb`m y ixpirbil`bm dik sugite3 msbobsoe, km ixbstil`bm di sioigmlzms iltri kms pultum`belis di mohes nrupes pedrïm sunirbr qui, m lbvik pirìptumk, ixbstil rmsnes èoulis iltri ik mohbilti se`bmk y ùkturmk di kes blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes, ym qui kes risuktmdes mpultml m ulm teom di di`bsbelis iqubvmkilti iltri mohes nrupes, aertmki`bilde kes supuistes di hmgm `mrnm ùkturmk y ixbnil`bm kblnûïstb`m di km^BP@-BQ pmrm km suhpruihm di Omtrbìs y @kmvis (Akmlmnml y Cmuaoml, 8:=8), èrrispeldbiltis m kes am`teris di Xmzelmobilte Zirìptumk y Qike`bdmd di Zreìsmobilte. Kes risuktmdes dik istudbe sehri kms dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms il kes blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes sunbiril qui deoblbes èoe km @eoprilsbðl Qirhmk y km Oioerbm di Trmhmge di km ^BP@-BQ puidil istmr bl﬈ubdes per ik èltixte dik dismrrekke



09


blamltbk3 kms èldb`belis di vbdm, km istboukm`bðl ènlbtbvm, ik mohbilti se`bmk y ik èltixte amobkbmr, msï èoe km `mrnm se`beùkturmk nilirmk pedrïml èltrbhubr il kms dbairil`bms ènlbtbvms il kes deoblbes virhmkis y di oioerbm. Le ehstmlti, kms sioigmlzms il rmzelmobilte pirìptumk y vike`bdmd di preìsmobilte siýmkmr bldipildil`bm di mknules preìses ènlbtbves rispi`te pedrïml dik èltixte dikkmdismrrekke blamltbk.

Xiairil`bms Hmkkistires, P. (=222). Oioerbm fuomlm7 Blvistbnm`bðl y tierïm. Zsbètfiom, == (4), >:9->80. Hilnei`fim, Z. (=221). Yl mlíkbsbs èopmrmtbve di rispuistms m km prbvm`bðl pmriltmk il lbýes di pmdris sipmrmdes y lbýes fuâramles il rânboil di bltirlmde. Zsbètfiom, 6 (0), 92>- 1:6. Hrilkkm, O. I. (8:=0). Bltirpritm`bðl dik ^BP@ -BQ. Zultum`belis èopuistms y oedikes @F@. @bil`bms Zsbèkðnb`ms . > (8), =60-=2>. @mhrirm, B. M. (8::0). Ik preìsmobilte fuomle di km blaerom`bðl7 il hus`m di ulm ixpkb`m`bðl. M@BOID, == (1). @efil, X. K. y Pwirdkbc, O. (8::1). Zruihms y ivmkum`bðl psbèkðnb`ms. Bltredu``bðl m kms pruihms y m km o idb`bðl . Oâxbè7 O`Nrmw-Fbkk. @eki, O. (=264). Km zelm di dismrrekke prðxboe7 deldi km ùkturm y èle`bobilte si nilirml outumoilti. Blaml`bm y Mprildbzmgi. 89, 0-=>. @ekeo, X. y Akeris-Oildezm, @. (8::=). Bltikbnil`bm i bltikbnil`bm di trmhmge7 km rikm`bðl iltri am`ter N, èopkigbdmd ènlbtbvm y `mpm`bdmd di preìsmobilte. Zsbèkenïm7 Tierbm i pisqubsm, => (=), 0>-4>. Dikvmk, G. (=222). Ik dismrrekke fuomle . Omdrbd7 Pbnke Qibltbule. It`fipmriherdm, O. @. y Mhmd-Oms, K. (ilire, 8::9). Oioerbm di trmhmge il kes preìses hísbès dik mprildbzmgi. Xivbstm di Liurekenïm, 4: (=), >2-60. Xiùpirmde fttp7//www.liurekenbm.èo/pda/îh/4:P=/sP=P:>2.pda Airrmlde, Z. G. y di Mlnubmle-@mrrmsè @. (8:=:). Ik mlíkbsbs am`terbmk èoe tâ`lb`m di blvistbnm`bðl il psbèkenïm.Zmpikis dik Zsb`ðkene, 0= (=), =6-00. Akmlmnml, D. Z. y Cmuaoml, M. P. (8:=8). @kmvis pmrm km Ivmkum`bðl èl ^BP@-BQ. Oâxbè7 Ik Omlumk Oedirle. Nmr`ïm, X. (8:::). Ik èle`bobilte il èlstru``bðl 7 di kms aeroukm`belis di Giml Zbmnit m km tierïm d i sbstioms èopkiges . Hmrìkelm7 Nidbsm.




Nmrdlir, F. (=26>). Km luivm `bil`bm di km oilti7 fbsterbm di km riveku`bðl ènlbtbvm . Hmrìkelm7 Zmbdðs. Nekdstibl, I. (8:=:). Pilsm`bðl y pirìp`bðl. Oâxbè7 @ilnmni Kimrlbln Nutbârriz, A. (8::9). Tierïms dik dismrrekke ènlbtbve. Omdr bd7 O`Nrmw-Fbkk. Firlíldiz, X.3 Airlíldiz, @. y Hmptbstm, Z. (8:=:). Oitedekenïm di km

blvistbnm`bðl . Oâxbè7 O`Nrmw-Fbkk. Blfikdir, H. y Zbmnit, G. (=221). Di km kðnb`m dik lbýe m km kðnb`m dik mdekisìlti . Hmrìkelm7 Zmbdðs Bhârb`m. Blfikdir, H.3 Pbl`kmbr, F. y Hevit, O. (=2>9).Mprildbzmgi y istru`turms dik èle`bobilte . Omdrbd7 Oermtm. Kurbm, M. K. (8:=:). Dismrrekke fbstðrbè di kes preìses ènlbtbves . Omdrbd7 Mcmk. Omrtïliz, O., (8:=:). @bil`bm y mrti il km o itedekenïm ùmkbtmtbvm. Oâxbè7 Trbkkms. O`Nriw, P. C. (8::2). @F@ tfiery mld tfi fuoml ènlbtbvi mhbkbtbis pregi`t7 Ptmldbln el tfi sfeukdirs ea tfi nbmlts ea psy`feoitrb` bltikkbnilì risimr`f. Bltikkbnilì, 0>, =-=:. DEB7 =:.=:=1/g.bltikk.8::6.:6.::4 Oâldiz, G. M. (8:=0). Zsbènilâtb`m pbmnitbmlm y erbnmob trmdb`belmk7 ivbdil`bm di km mdmptm`bðl ènlbtbvm il ulm tmrim di pkinmde di pmpik (pmpbre﬈ixbm). Trmhmge prisiltmde il ik VBB @elnrise Lm`belmk di Blvistbnm`bðl Idu`mtbvm , Numlmgumte, Oâxbè. Zâriz, I. y Oidrmle, K. M. (8:=0). Tierïms èltioperílims di km bltikbnil`bm. Ylm rivbsbðl `rïtb`m di km kbtirmturm.Zsbil`bm. Xivbstm Kmtblemoirb`mlm di @bil`bm Zsbèkðnb`m. 9 (8), =:9-==6. Zâriz, F. (gulbe, 8:::). Mtil`bðl psbèse`bmk y idu`mtbvm m kes lbýes il sbtum`bðl di disviltmgm se`bmk. Trmhmge prisiltmde il ikBB Ilùiltre Bl-

tirlm`belmk di Idu`m`bðl Blb`bmk y Zriisèkmr. Blaml`bm y Dismrrekke, ernmlbzmde per ik @iltre di Xiairil`bm Kmtblemoirb`mle pmrm km Idu`m`bðl Zriisèkmr (@ikip), Km Fmhmlm, @uhm. Xiùpirmde di fttp7//www.eib.ern.è/ìkip/ìkip>.fto Zâriz, O. G. (8::9). Ivmkum`bðl di km èoprilsbðl ki`term7 db﬍ùktmdis y kbobtm`belis. Xivbstm di Idu`m`bðl , L÷oire ixtrmerdblmrbe, =8=-=06. Zbmnit, G. (=2>>m). Ipbstioekenïm nilâtb`m . Huiles Mbris, Mrniltblm7 Pekpbl. ——— (=2>>h). Pibs istudbes di psbèkenïm . D.A., Oâxbè7 Pibx Hmrrmk. ——— (=260). Km psbèkenïm di km bltikbnil`bm . Hmrìkelm7 @rïtb`m Nrbgmkhe. Xbvbæri, M. (=264). Km psbèkenïm di Qynetscb7 sehri km kmrnm preyi``bðl di ulm èrtm hbenrmaïm. Blaml`bm y Mprildbzmgi, 8>, >-61.



0>


Xessb, G.3 @reohi, Z.3 Kiùyir, X.3 Zi`fiux, O-N y Teuritti, @. (=224).Ik oâtede ixpirboiltmk il Zsbèkenïm. Oâxbè7 Aelde di @ukturm Ièlðob`m. Qmkkâs, M. (8::9). @eoprilsbðl ki`term y preìses psbèkðnbès.Kbhirmhbt. Xivbstm di Zsbèkenïm , ==, 42-1=. Qmrnms, K. O. (=224). Pehri ik èlìpte di pirìp`bðl. Mktirbdmdis, 4 (6), 4>-90. Qikmyes, B. (8:=0). @eoprilsbðl virhmk, rmzelmobilte pirìptbve, vike`b-

dmd di preìsmobilte y oioerbm di trmhmge. Bopkb`m`bðl idu`mtbvm il TDMF (Tisbs di omistrïm, Ylbvirsbdmd Bltirlm`belmk di Km Xbegm).Xiùpirmdm

di fttp7//riulbr.ulbr.lit/hbtstrimo/fmldki/=80491>62/=9>1/8:=0U:=U0=U TAOU IPTYDBEUDIKUTXMHMGE. pda5siquilì?= Qbkkmsiýer-Kezmle, @. N.3 @mkdirðl, G., Oermkis, X.3 Píl`fiz-Mroíss, E. y Dïmz-Hmrrbnm, A. (8:=4). Qmkbdiz èlùrrilti dik aeromte HBM di km hmtirïm BBB per èrrikm`bðl èl ik aeromte èrte di @rmwaerd @BT dik ^BP@ -BQ. Xivbstm Oixb`mlm di Liure`bil`bms , =9 (0), =00-=0>. Qynetscb, K. P. (=264). Mprildbzmgi y dismrrekke bltiki`tumk il km idmd isèkmr. Blaml`bm y Mprildbzmgi, 86, =:9-==1. ——— (8::0). Ik dismrrekke di kes preìses psbèkðnbès supirberis. Hmrìkelm7 @rïtb`m. î`fskir, D. (8::>). (id. y trmd.) ^BP@-BQ Is`mkm îs`fkir di Bltikbnil`bm pmrm Lbýes-BQ7 Omlumk tâ`lbè virsbðl istmldmrbzmdm. Oâxbè7 Ik Omlumk Oedirle. Wmoerm, P.3 Oelrey, K., y @fíviz @. (8:=:). Mlíkbsbs am`terbmk7 ulm tâ`-

lb`m pmrm ivmkumr km dboilsbelmkbdmd di kms pruihms. @umdirle tâ`lbè 1 . Oâxbè7 @iltre Lm`belmk di Ivmkum`bðl pmrm km Idu`m`bðl Pupirber, M. @. (@ilivmk).



Dbairil`bms y sbobkbtudis iltri kes pir﬍kis di mlsbidmd omtioítb`m di istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl y di Blnilbirïm @rbstblm I``bux îkkomll Mltelbe Kmrm Hmrrmníl N.

Xisuoil

Mhstrm`t

Pi ditiroblmrel mknulms `mrm`tirïstb`ms di M lsbidmd Omtioítb`m (MlOm) il istudbmltis di luive blnrise di u lm ulbvirsbdmd il Numdmkmgmrm, Oâxbè. Zmrm ikke, si dismrrekkð ul tist hmsmde il kes ùistbelmrbes di Zbirì y èkmhermderis y di Nmkhrmbtf y Fmblis, mpkb`mde m 862 istudbmltis di Mdoblbstrm`bð l y =86 istudbmltis di Blnilbirïm. Km mlsbidmd omtioítb`m si `mrm`tirbzð èl hmsi il tris dis`rbpteris7 m`tbtu dis, `riil`bms y ioe`belis, kes ùmkis si èl﬍ro mrel èl kes risuktmdes di ul ml íkbsbs am`terbmk.

Peoi `fmrm`tirbstb`s ea Omtf Mlxbity ea arisfoil bl m Ylbvirsbty mt Numdmkmgmrm, Oixbè mri ditiroblid. Bl erdir te d e tfbs m tist wms divikepid eut ea quistbellmbris hy Zbirì it mk. mld N mkhrmbtf & Fmblis. Tfi tist wms mppkbid te 862 omgerbln bl Husbliss mld =86 studilts omgerbln bl ilnbliirbln. Omtf Mlxbity bs dis`rbhid hy oimls ea tfrii dis`rbpters7 mttbtudis, hikbias mld ioetbels. Pbnlb﬍`mlt dbaairilìs bl oimls ea am`ters mld ea quistbels mri mlmkyzid. Bt bs aeuld tfmt tfi oest sbnlb﬍`mti dbaairilìs

Mk mlmkbzmr dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms di kms kms oidbms per am`ter y per

hitwiil studilts mld ilnbliirblnhusbliss studilts mrbsi areo mttb-

@XBPTBLM I@@BYP-ÎKKOMLL.

Isùikm di @bil`bms Ièlðob`ms y Ioprismrbmkis, Ylbvirsbdmd Zmlmoirb`mlm, @mopus Numdmkmgmrm, Oâxbè. MLTELBE KMXM-HMXXMNÍL NÐOIW. Amùktmd di Blnilbirïm, Ylbvirsbdmd Zmlmoirb`mlm, @mopus Numdmkmgmrm, Oâxbè. Sì``buxJup.idu.ox_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. 02-92. Ai`fm di riìp`bðl7 :0 di mneste di 8:=9 | Ai`fm di mìptm`bðl7 :> di gulbe di 8:=1.


Dbairil`bms y sbobkbtudis iltri kes pir﬍kis di mlsbidmd omtioítb`m di istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl y di Blnilbirïm

prinultm dik blstruoilte, si ilèltrð qui kms dbairil`bms oís sbnlb﬍`mtbvms iltri mohes nrupes si ri﬍iril m m`tbtudis fm`bm kms omtioítb`ms y m ul am`ter ioe`belmk.

tudis tewmrds omtfiomtb`s mld ml ioetbelmk am`ter.

ZMKMHXMP @KMQI Ioe`belis, m`tbtudis, `riil`bms, idu`m`bðl supirber

idu`mtbel

C IRÊXDP

Ioetbels, mttbtudis, hikbias, fbnfir

P

i fm rièle`bde qui il lbvikis idu`mtbves ikioiltmkis —prbomrbm, siùldmrbm—, km Mlsbidmd Omtioítb`m (MlOm) is ule di kes prbl`bpmkis ehstíùkes pmrm ik mprildbzmgi (Fmdkiy y Derwmrd, 8:==3 Mldriws y Hrewl, 8:=9), y ik lbvik supirber le is ulm ixìp`bðl, perqui km MlOm tmohbâl riprisiltm ul prehkiom di mprildbzmgi (Tehbms, =2203 Hibke`c y ^bkkblnfmo, 8:=4). Zer igiopke, si fm deùoiltmde qui km MlOm guinm ul pmpik di rikmtbvm bopertml`bm ùmlde ik istudbmlti dihi ikinbr ulm `mrrirm ulbvirsbtmrbm y su di`bsbðl dipildi di quâ tmltes ùrses di omtioítb`ms tbili ulm `mrrirm il pmrtbùkmr (Fmdkiy y Derwmrd, 8:==3 Zkitzir, êed, P`firldk, Cirs`hmuo y Luirc, 8:=1)3 di mfï km bopertml`bm di ditiroblmr kes pir﬍kis di MlOm di kes istudbmltis ulbvirsbtmrbes di `mrrirms blnilbirbkis y mdoblbstrmtbvms, m ﬍l di dmr kunmr tmlte mk dbsiýe di istrmtinbms di ilsiýmlzm-mprildbzmgi èoe m prenrmoms di mpeye m`mdâobè, èl ik ehgitbve di oblbobzmr e supirmr kes prehkioms quiDi m`mrrim km MlOm. mùirde èl ke mltirber, si prepuse rispeldir m kms sbnubiltis prinultms7 µIs pesbhki istmhkiìr ul pir﬍k di mlsbidmd omtioítb`m qui ouistri dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri istudbmltis di `mrrirms mdoblbstrmtbvms y istudbmltis di `mrrirms blnilbirbkis5 Pb is msï, µixbstil dbairil`bms rimkis iltri kes pir﬍kis di mlsbidmd omtioítb`m di istudbmltis di mdoblbstrm`bðl y kes di blnilbirïms5



@rbstblm I``bux îkkomll | Mltelbe Kmrm Hmrrmníl N.

Omrè tiðrbè @MXM@TIXBWM@BÐL DI KEP DIP@XBZTEXIP DI MLPBIDMD OMTIOÍTB@M

Km kbtirmturm dbspelbhki ouistrm km tiroblekenïm `kmsb﬍`m`belis di èlìptes rikm`belmdes èl km qui mlsbidmd omtioítb`my kms si utbkbzml di omlirm md fe` (Nees, Hrewl y Omcmr, 8::63 Tmtmr, 8:=8), ke qui sbnlb﬍`m qui tmkis èlìptes y `kmsb﬍`m`belis si di﬍lil pmrm `mdm `mse di oede qui si mgustil m kms bltil`belis dik muter3 per èlsbnubilti, lesetres fmìoes ke obsoe il isti trmhmge7 mgustmrioes di﬍lb`belis y `kmsb﬍`m`belis ixbstiltis pmrm bltirpritmr luistres risuktmdes y auldmoiltmr luistrms dbsùsbelis smtbsam`terbmoilti. Il prboir kunmr, èlèrdmoes èl Fiohrii (=22:), il ùmlte m qui km MlOm si fm ilrmbzmde preauldmoilti il ik tioer di ilariltmrsi m kms omtioítb`ms, ym sim per oidbe di `kmsis, tmrims e ivmkum`belis. Iste si auldmoiltm il istudbes ﬍sbekðnbès rimkbzmdes per Om`ïms-Omrtïliz y Firlíldiz-Zeze (8::6) y tmohbâl ripertmdes per Fmozm, Fikmk y Fmnstreo (8:==) y per Kbo y @fmpoml (8:=0), qubilis ilèltrmrel rikm`belis bopertmltis iltri mknulms rispuistms ernílb`ms ehsirvmdms, mse`bmdms èl ik obide y km pirspi`tbvm di tilir `kmsi di omtioítb`ms e prisiltmr ul ixmoil. Mk rispi`te, mknules istudbmltis fml èoiltmde qui prisiltml sïlteoms di MlOm, per igiopke, fbpirviltbkm`bðl e èltil`bðl di km rispbrm`bðl y tmqub`mrdbm il kes oeoiltes privbes m km pmrtb`bpm`bðl il `kmsi e prisiltm`bðl di ul ixmoil di omtioítb`ms. Km MlOm, èoe obidee mlnustbm, puidi dis`rbhbrsi il târobles id `mtinerïms y suh`mtinerïms, èl kms ùmkis is pesbhki dbsoblubr su lmturmkizm suhgitbvm. Di mùirde èl Nbk, Hkmlè y Nuirrire (8: :9), prepelioes tris `mtinerïms nilirmkis pmrm dis`rbhbr km MlOm7 `riil`bms, m`tbtudis y ioe`belis. Xispi`te di kms `riil`bms, le `riioes pkmusbhki di`ritmr ulm di﬍lb`bðl ÷lb`m3 sbl iohmrne, puidi blairbrsi di km kbtirmturm dbspelbhki qui kms `riil`bms istíl èlstbtubdms per ul èle`bobilte suhgitbve mdqubrbde di km ixpirbil`bm prepbm di `mdm pirselm. Il ik `mse qui les eùpm, si trmtm di



4=


èle`bobilte mdqubrbde m pmrtbr di ixpirbil`bms privbms il ùrses mltirberis di omtioítb`ms, bltirm``belis se`bmkis y amobkbmris. Db`fms bl﬈uil`bms puidil mai`tmr di aerom dbairilti m `mdm istudbmlti, per ke qui, pmrm ivbtmr nilirmkbzm`belis blvíkbdms, prepelioes `blè suh`mtinerïms di `riil`bms7 km lmturmkizm omtioítb`ms ik mprildbzmgi m) y kmsehri ilsiýmlzm3 `) sehridiikkms istudbmlti il sïobsoms3 obsoe,h) d)sehri dihbdms mk èltixte se`bmk, y i) sehri km lmturmkizm dik mprildbzmgi y kms aeroms di mprildir. Zer etre kmde, kms m`tbtudis èlaeroml ulm `mtinerïm oís èopkigm qui kms `riil`bms y puidil èlsbdirmrsi èoe pridbspesb`belis amvermhkis e disamvermhkis —pesbtbvms e linmtbvms— arilti m ulm iltbdmd pmrtbùkmr (Omte y di km Terri, 8::23 Kbo y @fmpoml, 8:=0). Nbk, Hkmlè y Nuirrire (8::9) èlsbdirml qui ulm m`tbtud is ulm pridbspesb`bðl qui ivmk÷m (ym sim pesbtbvm e linmtbvmoilti) ul msulte pmrm nubmr kms bltil`belis pirselmkis i bl﬈ubr il ik èopertmobilte. Tmk èlìp`bðl èlùirdm èl km di Oefmoid y ^mfiid (8:==) y èl km di Fmllukm (8::8), qui tmohbâl m﬍roml qui kms m`tbtudis si dismrrekkml èoe risuktmde di tedm `kmsi di ixpirbil`bms y `mohbml èl ik tbiope. Istms èlìp`belis sel kms qui si mgustml m luistres prepðsbtes. Il ùmkqubir `mse, kms m`tbtudis puidil rikm`belmrsi èl èldu`tms ehsirvmhkis rikm`belmdms èl mìptm`bðl e ri`fmze, rispite, ùrbesbdmd i bltirâs, di ke ùmk si bl﬍iri qui kms m`tbtudis puidil sir pesbtbvms e linmtbvms. Kes iai`tes di istm dbèteoïm di m`tbtudis sehri ik rildbobilte m`mdâobè fml sbde istudbmdes per L÷ýiz, Puíriz y Hele (8:=0), qubilis ilèltrmrel qui kms m`tbtudis linmtbvms istíl rikm`belmdmsèl rildbobiltes m`mdâobès hmges. Il isti siltbde, km ixpirbil`bm di `mdm pirselm bldb`m qui kms ioe`belis sel rispuistms m istïoukes ixtirles e bltirles. Dmomsbe (8::0) sunbiri qui, rispi`te di istïoukes ixtirles, ulm ioe`bðl is ul `mohbe ernílbè trmlsbterbe3 is di`br, km rispuistm m ul istïouke ixtirle is ulm èohblm`bðl di ul `mohbe ﬍sbekðnbè y ul `mohbe ènles`btbve, ke qui sbnlb﬍`m qui kms ioe`belis si ixpirboiltml aïsb`m y oiltmkoilti. Zer etre kmde, kes istïoukes bltirles si rikm`belml èl oitms pirselmkis (Fmllukm, 8::8) y guinml ul rek bopertmlti il km mdmptm`bðl dik bldbvbdue m su oidbe mohbilti y il km `mpm`bdmd di ilariltmr prehkioms pirselmkis (Omkeliy y Hibke`c, 8:=8).




Il nilirmk, kms ioe`belis le sel ehsirvmhkis (Fmllukm, 8::8), m oiles di qui siml ouy bltilsms y èlgultil tris am`teris7 kms rispuistms ﬍sbekðnb`ms oil`belmdms (ulm dis`mrnm di mdrilmkblm, per igiopke), ixprisbelis am`bmkis (èoe selriïr) y siltbobiltes suhgitbves (mkinrïm, per oil`belmr mknule). Mdioís, rièleìl sibs ioe`belis hísb`ms, oede qui tedms kms dioís sel si èohblm`belis di ikkms7 mkinrïm, trbstizm,di tioer, ilege, ri`fmze i bltirâs. Zilsmoes qui luistres istudbmltis istíl èls`biltis di sus prepbms ioe`belis, per ke qui pedrïml ri﬈ixbelmr sehri ikkms y èltrekmrkms. Kms ioe`belis si èli`tml èl oitms ènles`btbvms qui, m su viz, puidil sir ixpkï`btms, èoe rièrdmr ul preìdbobilte mknihrmbè e ulm di﬍lb`bðl e trmtmr di ‛èoprildir‟ ul tiom pmrtbùkmr. Mk`mlzmr e le db`fms oitms puidi èldu`br m ioe`belis èoe ik ernukke e km arustrm`bðl. Km dis`rbp`bðl di `riil`bms, m`tbtudis y ioe`belis ouistrm qui si ilùiltrml bltirrikm`belmdms di omlirm qui le is pesbhki èlsbdirmrkms mbskmdmoilti. Blairboes qui ixbstil des aeroms di rikm`belmrkms, mulqui kms `riil`bms sel kms qui erbnblml kms bltirrikm`belis, dihbde m qui sel sbstioms di èle`bobilte mdqubrbde. Km prboirm rikm`bðl is tmk, qui kms `riil`bms nilirml ioe`belis, per ke tmlte, m`tbtudis. Km sinuldm istmhkiì qui kms `riil`bms nilirml m`tbtudis qui, m su viz, nilirml ioe`belis. Ixbsti ulm tirìrm ep`bðl, bldipildbilti di kms des mltirberis7 kms tris aeroml ul `ïrùke, per ke qui ùmkqubirm di ikkms puidi disil`mdilmr kms etrms des (﬍nurm =).

Abnurm =. Bltirrikm`belis iltri `riil`bms, m`tbtudis y ioe`be lis



40


µZYIDI FM@IXPI MKNE ZMXM PYZIXMX KM MLPBIDMD OMTIOÍTB@M5

@eoe puidi blairbrsi, km MlOm is `musm di ul nrml l÷oire di prehkioms pmrm kes istudbmltis. Zmrm supirmrkm, puidi sir ÷tbk km ditiroblm`bðl di pir﬍kis pmrm di MlOm, perqui ouistrml kes sïlteoms qui preduìl kes ehstíùkes ik mprildbzmgi. Disdi km sinuldm obtmd dik sbnke VV, si fml rimkbzmde mknules preyi`tes il isti `mope (Tehbms, =220), y kms rièoildm`belis iobtbdms si mgustml m ul èltixte pmrtbùkmr, per ke qui vmki km pilm prisiltmr mknules mspi`tes rikm`belmdes èl km supirm`bðl di km MlOm. Tmohbâl les ilae`moes il kes preaiseris, dihbde m qui kes istudbmltis ym km fml mdqubrbde mk kkinmr m km ulbvirsbdmd y si smhi qui mknulms èldu`tms di preaiseris di omtioítb`ms km puidil `musmr (Aurlir y Duaay, 8::87 16). Di iltri tmkis èldu`tms distm`ml7 festbkbdmd, oestrmr pmr`bmkbdmd di nâlire, oestrmr m`tbtud di bldbairil`bm, ixprismr ilege, tilir ixpi`tmtbvms brrimkis y mvirnelzmr m kes istudbmltis arilti m sus èopmýires. Msbobsoe, ixbstil etres am`teris qui disil`mdilml km MlOm, kes ùmkis bl`kuyil km èoulb`m`bðl y ik kilnumgi utbkbzmde y kes oâtedes di ivmkum`bðl y km db﬍ùktmd dik omtirbmk. M èltblum`bðl, dbsùtbrioes mknulms di istms ùistbelis. Il ùmlte m km èoulb`m`bðl y m kms hmrrirms di kilnumgi, fioes letmde qui luistres istudbmltis pesiil ul kâxbè kbobtmde y, il èlsiùil`bm, kis is dbaï`bk iltildir ilul`bmdes di prehkioms e, pier, km omlirm il qui fmhkml kes preaiseris is, il e`msbelis, auilti di prehkioms (Kmrm-Hmrrmníl, @irpm y L÷ýiz, 8::>). Zer ikke, si rièobildm mlbomr m kes istudbmltis m rimkbzmr prinultms sbl tioer, ixpkb`mr sbnlb﬍`mdes di pmkmhrms qui pedrïml sir disèle`bdms y le fmìr èoiltmrbes ‛nrm`beses‟ e smr`ístbès3 mk ixpelir mkn÷l tiom, prinultmrkis sb èleìl kes târobles iopkimdes e ik sbnlb﬍`mde di pmkmhrms qui prehmhkioilti siml disèle`bdms. Km sbnubilti ùistbðl is tilir ixpi`tmtbvms brrimkis. Il luistre oidbe, kes istudbmltis di prboir blnrise m km ulbvirsbdmd sel tedmvïm mdekisìltis, per ke qui su èopertmobilte y aerom di pilsmr sel prepbes di tmk itmpm di dismrrekke bltiki`tumk. Pu ìrihre le si ilùiltrm tetmkoilti dismrrekkmde, il ik siltbde qui ke sunbiri Zbmnit (=266). Km èldb`bðl oís




prehmhki is qui kes istudbmltis di luive blnrise m km ulbvirsbdmd si ilùiltrml tedmvïm il ul istmdbe di pilsmobilte èl`rite y, il èlsiùil`bm, ik pilsmobilte mhstrm`te riquirbde pmrm íknihrm le is ul preìse qui puidml rimkbzmr aí`bkoilti. Luistre istudbe sunbiri qui tmk sbtum`bðl is peè kkinml èle`bdm per preaiseris omtioítb`ms, di omlirm qui, il e`m-e sbelis, m ixprismr ilege edidisispirm`bðl, oestríldesi festbkis bldbairiltis, riaerzmlde km MlOm di sus istudbmltis. Zer etre kmde, Li`cm, Pecekewscb y Kyels (8:=9) sunbiril ik dismrrekke di ul siltbde di ke qui dileoblmlmutetrmskmpi omtioítbè (sikaomtf evirkmp) èoe ul preìse iai`tbve pmrm supirmr km MlOm. Db`fe èlìpte, di mùirde èl Li`cm, Pecekewscb y Kyels, tbili qui vir, prboire, èl ik nrmde fmstm ik ùmk ul bldbvbdue pir`bhi m kms omtioítb`ms èoe muterrikivmltis i bopertmltis pmrm su vbdm y, il sinulde kunmr, èl ulm vbsbðl di `ðoe ik bltirâs per kms omtioítb`ms y ik nrmde di âxbte qui tbilil èl y per ikkms aeroml pmrti di su isil`bm. Istes blvistbnmderis diouistrml qui, m omyer mutetrmskmpi omtioítbè, si ehtbilil oigeris `mkb﬍`m`belis, èl ke qui si kenrml oileris ïldbìs di MlOm.

Oâtede Zmrm istudbmr kms dbairil`bms iltri mohes nrupes, istudbmltis di kms `mrrirms mdoblbstrmtbvms y kms `mrrirms blnilbirbkis, si mpkb`ð ul tist ikmhermde per I``bus-îkkomll y Kmrm-Hmrrmníl (8:=9), ik ùmk is ulm èohblm`bðl di des tists, ik di Nmkhrmbtf y Fmblis (8:::) y ik di Zbirì, Ptmìy y Hmrcmtsms (8::>), èl ulm is`mkm di Kbcirt di 9 pultes7 =) `msb lul`m3 8) m viìs3 0) oís e oiles km obtmd di kms viìs34) ariùiltioilti, y9) `msb sbiopri. Ik tist erbnblmk (mk qui si riduge di 0: m 8: prinultms) si seoitbð m kms pruihms istmdïstb`ms, èl kms qui si ehtuvbirel kes tris am`teris qui, il km tierïm, riprisiltml kes dis`rbpteris7 `riil`bms, m`tbtudis y ioe`belis. Km ulbvirsbdmd deldi si rimkbzð ik istudbe istí dbvbdbdm il amùktmdis y isùikms y tbili tris írims7 Blnilbirïms (Oi`mtrðlb`m, Blnilbirïm Bldustrbmk i Bllevm`bðl di Line`bes3 il Bllevm`bðl y Dbsiýe3 @bvbk y



49


Mdoblbstrm`bðl, y il Mlbom`bðl Dbnbtmk), Mdoblbstrm`bðl (Mdoblbstrm`bðl y Ablmlzms3 Mdoblbstrm`bðl y Oir`mdeti`lbm3 Mdoblbstrm`bðl y Dbri``bðl3 Mdoblbstrm`bðl y Line`bes Bltirlm`belmkis3 Mdoblbstrm`bðl y Xiùrses Fuomles, y @eltmdurïm) y Fuomlbdmdis (Diri`fe, Zidmnenïm y @eoulb`m`bðl). GYPTBAB@M@BÐL DI KM PIKI@@BÐL

Kms `mrrirms dik írim di Fuomlbdmdis le kkivml Omtioítb`ms, pire kms di Mdoblbstrm`bðl i Blnilbirïm sï, `mdm írim il ul lbvik mèrdi m kms ixbnil`bms dik pir﬍k di inrise. Mulqui ik lbvik di preauldbdmd is oiler il ik írim di Mdoblbstrm`bðl, kes ùrses il mohms írims sel bnumkoilti aeromkis y rbnureses il ixbnil`bm. Km MlOm si nilirm m ke kmrne di kes mýes isèkmris y tmk viz bl﬈uyi il km iki``bðl di `mrrirm, per ke qui puidi risuktmr bltirismlti mlmkbzmr kes lbvikis di MlOm il istudbmltis di kes prboires sioistris, di kms des írims3 Blnilbirïm y Mdoblbstrm`bðl. Ispirmoes ilèltrmr sb, il iai`te, ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri mohes nrupes. Kes risuktmdes pedrïml mrregmr ulm vbsbðl oís `kmrm di luistrm rimkbdmd, m ﬍l di teomr m``belis oís iai`tbvms. ZMXTB@BZMLTIP

Il ik istudbe pmrtb`bpmrel lb ? ==2 mkuoles di Blnilbirïm y lg ? 8>> mkuoles di Mdoblbstrm`bðl. Ik tist (virsbðl ym ridu`bdm, èl is`mkm di Kbcirt di 9 pultes) si mpkb`ð durmlti km `kmsi di Omtioítb`ms, oís e oiles m obtmd di sinulde sioistri, iltri ik sinulde y tirìr ixmoil pmr`bmk blstbtu`belmk. M kes preaiseris pmrtb`bpmltis si kis sekb`btð kiir m kes istudbmltis ik il`mhizmde dik ùistbelmrbe7 ‛Ik ùistbelmrbe qui si ti pbdi èltistmr tbili prepðsbtes istmdïstbès, èl ik ﬍l di ehtilir blaerom`bðl pmrm oigermr kms prí`tb`ms idu`mtbvms il luistrm ulbvirsbdmd. Ti pidboes qui ke èltistis èl km omyer felistbdmd pmrm kenrmr mk`mlzmr gultes ism oitm. Nrm`bms per tu èkmherm`bðl.‟




ZXE@IDBOBILTE

Zrivbe m km rimkbzm`bðl dik mlíkbsbs, si virb﬍`ð km èlsbstil`bm bltirlm dik ùistbelmrbe èl ik ν di @relhm`f. Kes ïtios x=, x0, x4, x1, x==, x=8, x=0, x=9, x=1, x=>, il x=6, y x8:disimprildbzmgi3 èlsbdirmrelobiltrms pesbtbves, hubr pesbtbvmoilti ik x=2 preìse quiper kesèltrbïtios x8, x9, x>, x6, x2, x=: y x=4 si èlsbdirmrel linmtbves, per le èltrbhubr mk preìse di mprildbzmgi (Oermkis, 8:=03 Firlíldiz-Pmopbirb, Airlíldiz y Hmptbstm, 8:=:). Km obsom trmlsaerom`bðl si utbkbzð pmrm `mkùkmr kes preoidbes il kes dbstbltes am`teris3 pmrm su dbstbl`bðl, si `mohbmrel kes ïtios di is`mkm blvirsm m7 x8m, x9m, x>m, x6m, x2m, x=:m y x=4m. Ik vmker dik ν di @relhm`f aui :.2:2, ke qui bldb`m, sin÷l Firlíldiz, Airlíldiz y Hmptbstm (8:=:), ulm èlsbstil`bm bltirlm ikivmdm. Zer etre kmde, si rimkbzð ul mlíkbsbs am`terbmk. Zrboire, pmrm virb﬍`mr su pirtblil`bm, si `mkùkmrel kes vmkeris di km Cmbsir-Oiyir-Ekcbl COE ( , oidbdm di mdiùm`bðl di km ouistrm) y km pruihm di isairb`bdmd di Hmrtkitt (Oermkis, 8:=0). Kes vmkeris pmrmCOE y isairb`bdmd di Hmrtkitt auirel :.244 y :.:::, rispi`tbvmoilti3 iste sbnlb﬍`m qui km ouistrm tbili vmrbmhkis èl su﬍`bilti èrrikm`bðl pmrm rimkbzmr ul mlíkbsbs am`terbmk. Kes am`teris risuktmltis sel mquikkes qui, il isti istudbe, si èopmrmríl iltri kes des nrupes di istudbmltis, kes di Blnilbirïm y kes di Mdoblbstrm`bðl. Ik mlíkbsbs am`terbmk dispkinð kes sbnubiltis tris am`teris, qui èoprildil kes dis`rbpteris di km MlOm, `riil`bms, m`tbtudis y ioe`belis. Dik tetmk di km vmrbmlzm qui si ixpkb`ð (1:.12 %), ik am`ter = èltrbhuyi èl 02%, ik am`ter 8 èl 08% y ik am`ter 0 èl 82%. Tmhkm =. Ïtios ms bnlmdes m `mdm am`ter

Am`ter

Am`ter = (@riil`bms) Am`ter 8 (M`tbtudis) Am`ter 0 (Ioe`belis)

Ïtios èrrispel- x0, x1, x==, x=8, dbiltis mk x=9 am`ter

x=, x4, x=0, x=1, x=>, x=6, x=2, x8:

x8m, x9m, x>m, x6m, x2m, x=:m, x=4m

Auilti7 Ikmherm`bðl prepbm



4>


Ik istudbe is dis`rbptbve, ym qui le si omlbpukml kms vmrbmhkis. @el km blaerom`bðl ri`mhmdm il kes mlíkbsbs mltirberis, si puidi preìdir mk mlíkbsbs prepuiste7 km èopmrm`bðl di kes preoidbes per am`ter di km MlOm il istudbmltis di Blnilbirïm y di Mdoblbstrm`bðl. ZXYIHM DI FBZÐTIPBP =

Di `mdm mkuole si suomrel kms rispuistms rinbstrmdms il kes ïtios x0, x1, x==, x=8 y x=9 (èrrispeldbiltis mk Am`ter =, kms `riil`bms), dileoblmdms il ke suìsbve èoe B@b y M@g3 deldi km prboirm kitrm èrrispeldi m Blnilbirïms (B) y Mdoblbstrm`bðl (M) y km sinuldm m kms `riil`bms (@), obiltrms qui kes suhïldbìs b y g èrrispeldil m `mdm ule di kes mkuoles di Blnilbirïm (b) y Mdoblbstrm`bðl (g), rispi`tbvmoilti. Zmrm ik Am`ter 8, kms m`tbtudis, si preìdbð bnumk, suomlde kms rispuistms m kes ïtios7 x=, x4, x=0, x=1, x=>, x=6, x=2 y x8:, qui il ke suìsbve si dileoblmríl7 BMb y MMb, deldi km sinuldm kitrm si ri﬍iri m m`tbtudis (M). Zmrm ik am`ter 0, kms ioe`belis, si suomrel kms rispuistms di kes ïtios7 x8m, x9m, x>m, x6m, x2m, x=:m y x=4m, qui si dileoblmríl7 BIb y MIg, pmrm mkuoles di Blnilbirïm y Mdoblbstrm`bðl, rispi`tbvmoilti, deldi km I si ri﬍iri m ioe`belis. Pi èopmrmríl kes preoidbes VB@ virsusVM@ , qui èrrispeldil m7

Kms èopmrm`belis èrrispeldbiltis m m`tbtudis y ioe`belis si ivmk÷mlPièl aðroukms tris mlíkenms. istmhkiìl fbpðtisbs lukms, il kms qui si pkmltim qui ik preoidbe, per am`ter, di kes mkuoles di Blnilbirïm is bnumk mk preoidbe di kes mkuoles di Mdoblbstrm`bðl. Mk ri`fmzmr km fbpðtisbs lukm, si mìptm km fbpðtisbs mktirlm di qui kes preoidbes di kes mkuoles di Blnilbirïm le sel bnumkis m kes di kes di Mdoblbstrm`bðl. Km oitedekenïm qui si utbkbzð aui ulm t-Ptudilt di èopmrm`bðl di oidbms di ouistrms bldipildbiltis. Mltis di rimkbzmr isti mlíkbsbs. si virb﬍`ð sb kms vmrbmlzms di kms des ouistrms m




èopmrmr irml bnumkis e istmdïstb`moilti dbstbltms. Pb irml dbstbltms3 si utbkbzmrïm ulm t-Ptudilt di èopmrm`bðl di oidbms èl vmrbmlzms disbnumkis3 sb risuktmhml bnumkis, di vmrbmlzms bnumkis. Ik mlíkbsbs aui ul istudbe m des èkms y ik lbvik di sbnlb﬍`ml`bm qui si prehð is di :.:9. Is pesbhki bdiltb﬍`mr il kes preoidbes ùík di ikkes risuktð omyer. Msbobsoe, si bl`kuyil kes dmtes di km disvbm`bðl istíldmr di `mdm ule di kes preoidbes `mkùkmdes. Km tmhkm 8 ouistrm kms fbpðtisbs lukms y mktirlms prepuistms per am`ter. Tmhkm 8. Fbpðtisb s lukms y m ktirlms pmrm k m èopmrm`bðl di preoidbes il kes tris am`teris, `riil`bms, m`tbtudis y ioe`belis Am`ter

Am`ter = (@riil`bms)

Am`ter 8 (M`tbtudis)

Am`ter 0 (Ioe`belis)

F:7

VB@ ? VM@

VBM ? VMM

VBI ? VMI

Fm 7

VB@ ≪ VM@

VBM ≪ VMM

VBI ≪ VMI


Il `mse di ilèltrmr dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms per am`ter, si rimkbzm ul mlíkbsbs di èopmrm`bðl di oidbms per ïtio, èl ke ùmk si istmhkiìl dbairil`bms e sbobkbtudis pultumkis. Kes ïtios, `kmsb﬍`mdes per am`ter, èl omyer dbairil`bm sbnlb﬍`mtbvm iltri istudbmltis di Blnilbirïm y di Mdoblbstrm`bðl, sel mquikkes qui mpertmríl oís m km dbairil`bm per am`ter. ZXYIHM DI FBZÐTIPBP 8

Pi rimkbzmrí km pruihm di bnumkdmd di oidbms di kes des nrupes per ïtio. Zmrm su dbstbl`bðl, si leohrmrí m kes ïtios èl ik suhïldbì c y èoe si rimkbzð mltirberoilti m km oidbm di kes vmkeris di kms rispuistms di istudbmltis di Blnilbirïm y di Mdoblbstrm`bðl, B y M. Zer èlsbnubilti, km fbpðtisbs lukm is qui ik preoidbe di kms rispuistms per ïtio di mkuoles di Blnilbirïm is bnumk qui ik preoidbe di kms rispuistms per ïtio di kes mkuoles di Mdoblbstrm`bðl. @eoe fbpðtisbs mktirlm si istmhkiì qui ik preoidbe per ïtio di kes mkuoles di Blnilbirïm le is bnumk mk preoidbe per ïtio di kes mkuoles di Mdoblbstrm`bðl.



42


Il isti `mse, tmohbâl si `mkùkð km t-Ptudilt di èopmrm`bðl di oidbms pmrm ouistrms bldipildbiltis y si èoprehð sb kms vmrbmlzms irml bnumkis e disbnumkis, ke qui si èlsbdirð il ik `íkùke di km t-Ptudilt pmrm èopmrm`bðl di oidbms. Ik lbvik di sbnlb﬍`ml`bm prehmde is di 9%. Km pruihm is m des èkms, pire si puidi istmhkiìr, per kes preoidbes, ùík di kms des oidbms is omyer y sb âstm aui sbnlb﬍`mtbvmoilti omyer. F:7 VBc ? VMc y Fm7 VBc ≪ VMc Pi ripertmríl sðke kes ïtios per am`ter qui oestrmrel kes p-vmkeris oileris, is di`br, ùym dbairil`bm istmdïstb`m aui omyer.

XIPYKTMDEP

Pi ehtuvbirel kes sbnubiltis risuktmdes7 Tmhkm 0. Xisudiktmdes y di`bsbelis istmdïystb`ms di èopmrm`bðl di oidbms mkuoles di Blnilbirïm di Mdoblbstrm`bðl

Am`ter

@riil`bms

M`tbtudis

Ioe`belis

Zreoidbes

VB@ ? =6.48 VM@? =9.68

VBM ? 0:.69 VMM ? 8>.=8

VBI ? 86.:0 VMI ? 84.18

Disvbm`bðl istíldmr

PB@ ? 4.94 PM@ ? 9.:8

PBM ? 9.=> PMM ? 1.80

PBI ? 9.02 PMI ? 1.0=

Qmrbml`bms

Istmdïstb`moilti bnumkis

Istmdïstb`moilti disbnumkis

Istmdïstb`moilti disbnumkis

6.=2x=: - > Pi ri`fmzm km F: y si mìptm Fm

=.=6 x =: - 2 Pi ri`fmzm km F : y si mìptm Fm

9.:: x =: - 6 Pi ri`fmzm km F : y si mìptm Fm

VB@ ≪ VM@ VB@ < VM@

VBM ≪ VMM VBM < VMM

VBI ≪ VMI VBI < VMI

p-vmkeris Di`bsbðl

@el`kusbðl





Xispi`te di kms `riil`bms, m`tbtudis y ioe`belis, si ri`fmzm km fbpðtisbs lukm y si mìptm km fbpðtisbs mktirlm, km ùmk bldb`m ik preoidbe VB@ ≪ VM@ , VBM ≪ VMM y VBI ≪ VMI . Iste sunbiri qui kes mkuoles di Blnilbirïm y di Mdoblbstrm`bðl, il `mdm ule di kes am`teris, qui sel kes dis`rbpteris di vmkeris km MlOm, dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms il susèoe7 preoidbes. Kes di ouistrml kes preoidbes istmhkiìl kms dbairil`bms VB@ < VM@ , VBM < VMM y VBI < VMI . M omyer vmker il ik preoidbe di kms `riil`bms, kes mkuoles èlaïml oís il sï obsoes3 m omyer vmker il kms m`tbtudis, kes mkuoles tbilil oigeris m`tbtudis fm`bm kms omtioítb`ms y, dmdm km blvirsbðl il km is`mkm di Kbcirt dik am`ter 0, ik di kms ioe`belis, si bltirpritmrí qui, m omyer vmker il kms ioe`belis, kes mkuoles ouistrml oiles lirvbesbsoe mlti ik fi`fe di mìr`mrsi m kms omtioítb`ms. Kms tmhkms 0 m 4, ouistrml kes ïtios èl omyer sbnlb﬍`ml`bm istmdïstb`m per am`ter. Il km èkuolm di bltirpritm`bðl si oil`belm km fbpðtisbs mìptmdm y km èl`kusbðl sehri quâ vmker iltriVBc y VMc aui omyer. Zmrm ikke, km c aui sustbtubdm per ik l÷oire dik ïtio mlmkbzmde. Tmhkm 4. @eopmrm`bðl di kes ïtios èl omye r sbnl b﬍`ml`bm ist mdïstb`m il ik am`ter = (@riil`bms) Am`ter = (@riil`bms) Mdoblbstrm`bðl Blnilbirïms Bltirpritm`bðl / Ïtio y èl`kusbðl x1 Di omlirm lmturmk sey huile pmrm kms omtioítb`ms.

VMx1 ? 0.:4

VBx1 ? 0.9>

VBx1 ≪ VMx1

PMx1 ? =.8:

PBx1 ? =.:8

VBx1 < VMx1

x=9 Kms omtioítb`ms sel ob pulte auirti.

VMx=9 ? 8.10

VBx=9 ? 0.81

VBx=9 ≪ VMx=9

PMx=9 ? =.09

PBx=9 ? =.80

VBx1 < VMx1


@eoe siýmkmoes èl mltirberbdmd, kms `riil`bms si èlsbdirml èle`bobilte suhgitbve, sel virdmdis pirselmkis qui nuïml ulm pridbspesb`bðl pmrm m`tumr di ulm omlirm pmrtbùkmr. Kes istudbmltis di Blnilbirïm tbilil oís èl﬍mlzm il sus fmhbkbdmdis omtioítb`ms3 `riil qui sel lmturmkoilti huiles pmrm kms omtioítb`ms y qui âstms sel su pulte auirti.



9=


Tmkis `riil`bms kes pridbspelil m m`tumr di aerom oís pesbtbvm fm`bm kms omtioítb`ms qui m kes istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl. Tmhkm 9. @eopmrm`bðl di kes ïtios èl omy er sbnl b﬍`ml`bm istm dïstb`m il ik am`ter M`tbtudis Am`ter 8 (M`tbtudis) Ïtio

Mdoblbstrm`bðl

Blnilbirïms

Bltirpritm`bðl y èl`kusbðl

x= Qmkere ke qui oi digm ik isauirze per iltildir kms omtioítb`ms.

VMx= ? 0.>4 PMx= ? =.=>

VBx= ? 4.=> PBx= ? :.69

VBx8 ≪ VMx8 VBx8 < VMx8

x4 @umlde istudbe omtioítb`ms, trmte di ulbr kms luivms bdims èl kes èle`bobiltes qui ym tilne.

VMx4 ? 0.>0 PMx4 ? =.:>

VBx4 ? 0.29 PBx4 ? =.:8

VBx4 ≪ VMx4 VBx4 < VMx4

x=0 Oi mtrmi oigermr obs fmhbkbdmdis ènles`btbvms pmrm

VMx=0 ? 0.1=

VBx=0 ? 0.29

VBx=0 ≪ VMx=0

PMx=0 ? =.::

PBx=0 ? =.:>

VBx=0 < VMx=0

x=1 Zuide istmr èopkitmoilti èlìltrmde mk risekvir prehkioms di omtioítb`ms.

VMx=1 ? 0.04 PMx=1 ? =.:1

VBx=1 ? 0.69 PBx=1 ? =.:9

VBx=1 ≪ VMx=1 VBx=1 < VMx=1

x=6 Oi nustm blsbstbr fmstm seku`belmr ul prehkiom omtioítbè.

VMx=6 ? 0.0: PMx=6 ? =.=9

VBx=6 ? 0.>6 PBx=6 ? =.:4

B=6 ≪ M=6 B=6
x=2 Omtioítb`ms is ulm omtirbm il km qui oi nustm blvirtbr tbiope pmrm risekvir prehkioms.

VMx=2 ? 8.>1 PMx=2 ? =.=>

VBx=2 ? 0.90 PBx=2 ? =.:=

VBx=2 ≪ VMx=2 VBx=2 < VMx=2

x8: Tilne km pm`bil`bm pmrm risekvir prehkioms omtioítbès.

VMx8: ? 0.8: PMx8: ? =.=6

VBx8: ? 0.61 PBx8: ? =.:9

VBx8: ≪ VMx8: VBx8: < VMx8:

èoprildir omtioítb`ms.kms


Il ik am`ter 8, di kms m`tbtudis, si bl﬍iri qui kes mkuoles di Blnilbirïm tbilil oís pm`bil`bm, kis nustm blvirtbr oís tbiope i blsbstil fmstm risekvir




ul prehkiom omtioítbè. Mdioís, vmkerml oís ke qui kis digm ik isauirze per iltildir kms omtioítb`ms. Istes risuktmdes èlùirdml èl ke qui m﬍rom Omrtïliz Zmdrðl (8::6), il ik siltbde di qui kes istudbmltis puidil prisiltmr m`tbtudis pesbtbvms, liutrmkis e linmtbvms fm`bm km omtirbm. Kms m`tbtudis m kesulm istudbmltis m dbsarutmr, su omlirm, su bltirm``bðlpesbtbvms èl kms èlduìl omtioítb`ms3 m`tbtud liutrmk puidi mkkivmr m km bldbairil`bm, obiltrms qui kms m`tbtudis linmtbvms, m ri`fmzmr e siltbr mvirsbðl per km omtirbm. Zmrm ik ïtio x=0, ehsirvmoes qui kes mkuoles di Blnilbirïm ouistrml ul preoidbe sbnlb﬍`mtbvmoilti omyer. Zilsmoes qui isti ïtio riprisiltm ul mspi`te ouy bopertmlti diltre dik mprildbzmgi, le lmdm oís di kms omtioítb`ms, sble il nilirmk. Tmhkm 1. @eopmrm`bðl di kes ïtios èl omy er sbnl b﬍`ml`bm istm dïstb`m il ik am`ter Ioe`belis Am`ter 0 (Ioe`belis) Ïtio x8m Km bdim di tilir qui mprildir omtioítb`ms oi peli lirvbesm / lirvbese.

Mdoblbstrm`bðl

Blnilbirïms

Bltirpritm`bðl

VMx8m ? 0.16 PMx8m ? :.26

VBx8m ? 4.=6 PBx8m ? =.80

VBx8m ≪ VMx8m VBx8m < VMx8m

x9m Oi arustrm blvirtbr ou`fe tbiope il trmhmgmr ul prehkiom di omtioítb`ms.

VMx9m ? 8.20 PMx9m ? =.84

VBx9m ? 0.9> PBx9m ? =.:6


x2m Le bopertm ùílte istudbi, kms omtioítb`ms sel sbiopri dbaï`bkis pmrm oï.

VMx2m ? 0.>2 PMx2m ? =.=>

VBx2m ? 4.80 PBx2m ? =.::


x=4m Mèstuohre mhmldelmr ul prehkiom di omtioítb`ms qui oi pmriì diomsbmde dbaï`bk e diomsbmde kmrne.

VMx=4m ? 0.9= PMx=4m ? =.:2

VBx=4m ? 0.29 PBx=4m ? :.24

VBx=4m ≪ VMx=4m VBx=4m < VMx=4m




90


Xispi`te dik am`ter 0 y dihbde m qui si blvbrtbð km is`mkm Kbcirt il istes ïtios, m omyer vmker il ik preoidbe, kms ioe`belis sel oiles auirtis3 is di`br, kes mkuoles di Mdoblbstrm`bðl mèstuohrml mhmldelmr oís aí`bkoilti ul prehkiom, si pelil oís lirvbeses, èlsbdirml m kms omtioítb`ms oísdidbaï`bkis y siomtioítbès. arustrml oís mk qui blvirtbr tbiope il km riseku`bðl prehkioms Kmstilir ioe`belis pesbtbvms y linmtbvms fm`bm kms omtioítb`ms puidil bl﬈ubr tmlte il m`tbtudis èoe il `riil`bms. Ik fi`fe di qui kes istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl si pelnml oís lirvbeses ùmlde tbilil qui istudbmr omtioítb`ms puidi hkequimr sus fmhbkbdmdis bltiki`tumkis y su `mpm`bdmd di mprildbzmgi (Omrtïliz Zmdrðl, 8::6). Mdioís, èoe oil`belmoes il ik omrè tiðrbè il ùmlte mk `ïrùke di km ﬍nurm =, ik ïtio x2m, qui prisiltm dbairil`bms istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms, ixprism qui kes istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl pbilsml, oís prehmhkioilti, qui le bopertm ùílte istudbil, kms omtioítb`ms sbiopri kis siríl dbaï`bkis.

@el`kusbelis y suniril`bms Ik prboir ehgitbve di luistre trmhmge si mk`mlzð, perqui aui pesbhki istmhkiìr kes pir﬍kis di MlOm di istudbmltis di Blnilbirïm y Mdoblbstrm`bðl, qui si risuoil il km tmhkm 0, deldi si ilùiltrml kms dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms per am`ter3 mk obsoe tbiope, iste les pirobtbð istmhkiìr kms dbairil`bms iltri mohes pir﬍kis. Kms fbpðtisbs di disbnumkdmd di preoidbes il `birtes rim`tbves per am`ter si èoprehmrel il kms tmhkms 4, 9 y 1. Yl risuktmde blispirmde aui qui pmrm ik rim`tbve x0 (Zuide ehtilir huiles risuktmdes il omtioítb`ms) le fuhe dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms, ke ùmk bltirpritmoes èoe qui `mdm nrupe di istudbmltis pbilsm qui puidi ehtilir huilms `mkb ﬍`m`belis il su prepbe `mope3 iste is, kes istudbmltis diMdoblbstrm`bðl pbilsml qui puidil ehtilir huilms `mkb﬍`m`belis y kes istudbmltis di Blnilbirïm pbilsml ke obsoe, mulqui il `mdm írim kes lbvikis di preauldbdmd y èopki gbdmd di sus ùrses di omtioítb`ms siml dbairiltis (Hibke`c, 8:=4 y Li`cm it mk., 8:=9).




Zer etrm pmrti, il km tmhkm 1 ehsirvmoes etre risuktmde bopertmlti il ik ïtio x=2, "Omtioítb`ms is ulm omtirbm il km qui oi nustm blvirtbr tbiope pmrm risekvir prehkioms", deldi si ehtuve km omyer dbairil`bm iltri istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl y istudbmltis di Blnilbirïm3 kes prboires èl ul oiler nuste blvirtbr tbiope km seku`bðl di prehkioms. Ik risuktmde sunbiri quiper èlvildrïm qui kesilpreaiseris hus`mrml prehkioms oís mtrm`tbves i bltirismltis pmrm kes istudbmltis y qui kis prisiltmrml mkn÷l rite le moilmzmder, sble fmstm `birte pulte k÷dbè, sbl pirdir ik rbner mdiùmde mk lbvik idu`mtbve. Kms suniril`bms pmrm supirmr km MlOm il istudbmltis di lbvik supirber sbnuil km kïlim di Hibke`c y ^bkkblnfmo (8:=4), qubilis fml deùoiltmde ke qui si fm sunirbde il isti trmhmge7 km MlOm èobilzm disdi ik blb`be di km vbdm istudbmltbk il kes lbvikis idu`mtbves hísbès, di tmk suirti qui kes blvistbnmderis oil`belmdes rièobildml `blè m``belis èl`ritms pmrm ridu`br su iai`te il lbýes7=) msinurmr kms fmhbkbdmdis auldmoiltmkis, per oidbe dik riaerzmobilte di fmhbkbdmdis luoârb`ms y ispm`bmkis3 8) dmr mtil`bðl ispi`bmk m km aerom`bðl di preaiseris, il ik siltbd e di ilae`mrsi oís il 0) `mo`ðoe ilsiýmr èlìptes omtioítbès qui il kes èlìptes obsoes3 hbmr kes oâtedes trmdb`belmkis di ivmkum`bðl per oâtedes oiles istrismltis y moilmzmderis34) Xidu`br km mlsbidmd per oidbe di ul igir`b`be di ridm``bðl. Iste sbnlb﬍`m eariìr m kes istudbmltis km epertulbdmd di is`rbhbr il ules peès rilnkelis mìr`m di sus siltbobiltes rispi`te di ulm sbtum`bðl pmrtbùkmr, per igiopke, ul ixmoil bloblilti39) pilsmr ùbdmdesmoilti quâ di`br ùmlde ul istudbmlti tbili prehkioms pmrm risekvir ul igir`b`be pmrtbùkmr, èl ke qui si trmtm di ilèltrmr pmkmhrms di mkbilte e èlsuike, mltis di rinmýes e èoiltmrbes smr`ístbès. Pbl iohmrne, ik prehkiom pkmltimde si ri﬍iri m kes istudbmltis di lbvik supirber, qubilis ym kkinml m kms mukms di luistrm ulbvirsbdmd èl dbvirses lbvikis di mlsbidmd, tmk èoe si ripertm il km si``bðl 0. Msï qui km prinultm prepuistm èoe tïtuke pmrm km si``bðl, ‛µZuidi fmìrsi mkne pmrm supirmr km mlsbidmd omtioítb`m5‟, si fm rispeldbde, il pmrti, il km obsom si``bðl. Iltelìs, sunirboes mknulms m``belis pmrm èopkitmr km rispuistm3 di mùirde èl Hibke`c y ^bkkblnfmo (8:=4), ule di kes mspi`-



99


tes ìltrmkis is km aerom`bðl y m`tumkbzm`bðl èltblums di preaiseris, pmrtbùkmroilti il oâtedes di ilsiýmlzm mprildbzmgi, mdioís di km èlìptum`bðl omtioítb`m y tâ`lb`ms di seku`bðl di prehkioms. Il isti pulte, is èlvilbilti èlsbdirmr kms bdims dik dismrrekke bltiki`tumk prepuistms per Zbmnit (=266). Kms omtioítb`ms il su ik lbvik supirber riqubiril ul mkte nrmde di pilsmobilte mhstrm`te y, il omyerïm, kes istudbmltis kkinml tedmvïm il ulm itmpm di pilsmobilte èl`rite (Nfmzb y Ykkmf, 8:=9), per ke qui kis is dbaï`bk risekvir prehkioms y igir`b`bes purmoilti mknihrmbès (sbl l÷oires èl`rites). Tedes kes deìltis dihil èleìr db`fm sbtum`bðl m aelde, èl ik ﬍l di qui puidml dbsiýmr istrmtinbms èlduìltis qui myudil m kes istudbmltis m dmr ik sbnubilti pmse pmrm smkbr dik istmdbe di pilsmobilte èl`rite y mk`mlìl ik pilsmobilte mhstrm`te. Etrm suniril`bm is qui km prí`tb`m deìlti si ilaequi fm`bm ik `mohbe di mknulms m`tbtudis èlìrlbiltis m fmhbkbdmdis ènlbtbvms, èoe bl﬈ubr il kes istudbmltis pmrm virb﬍`mr su trmhmge y nubmrkes fm`bm km ulbðl di luivms bdims èl ik èle`bobilte qui ym tbilil. Istes des mspi`tes ènlbtbves puidil èlsbdirmrsi èoe priùrseris di etrms dbairil`bms il fmhbkbdmdis ènlbtbvms, m`tbtudis, `riil`bms y ioe`belis3 mdb`belmkoilti, les kkivm m prinultmrles sb kes mkuoles di kms dbairiltis `mrrirms, il ispi`bmk kes di Mdoblbstrm`bðl, istudbml di omlirm mprepbmdm y iai`tbv m3 il `mse èltrmrbe, sirí bopertmlti nubmrkes pmrm qui ke fmnml (Nmkke, Kmrm-Hmrrmníl y E`fem, 8:=4), ridu`bilde msï ik lbvik di Mlsbidmd Omtioítb`m.

Xiairil`bms Mldriws, M. y Hrewl, G. (8:=9). Tfi iaai`ts ea omtf mlxbity. Idu`mtbel , =09 (0), 018-0>:. Hibke`c, P. K. y ^bkkblnfmo, D. T. (8:=4). Omtf mlxbity7 @ml tim`firs fikp studilts riduì bt5 Moirb`ml Idu`mter, 86-08. Dmomsbe, M. (8::0). Tfi aiikbln ea wfmt fmppils. Il X. @. Pekeoel (id.), ^fmt bs ml Ioetbel5 Luivm Rerc7 Exaerd Ylbvirsbty Zriss. I``bus-îkkomll, @. y Kmrm-Hmrrmníl, M. (8:=1). Fm`bm ul pir﬍k di Mlsbidmd Omtioítb`m il istudbmltis di lbvik supirber.Xivbstm Bhiremoirb`mlm di Idu`m`bðl Pupirber , QBB (=6), =:2-=82.




Aurlir, G. O. y Duaay, O. K. (8::8). Iqubty aer mkk studilts bl tfi liw obkkillbuo7 dbsmhkbln Omtf mlxbity. Bltirviltbel bl P`feek mld @kblb`, 06 (8), 1>->4. Nmkhrmbtf, Z. y Fmblis, @f. (8:::). Omtfiomtb`s-@eoputbln Mttbtudi P`mkis. Oelenrmpfs bl @eltblubln Idu`mtbel. Keldris7 @bty Ylbvirsbty. Nmkke Xmoes, M.3 Kmrm-Hmrrmníl Nðoiz, M. y E`fem Nmr`ïm, G. (8:=4). Liure

TB@‒s. Kes si`rites dik istudbe. Numdm kmgmrm7 Ylbvirsbdmd Zmlmoirb`mlm. Nfmzb, P. X. y Ykkmf, C. (8:=9). @el`riti epirmtbelmk stmni ea Zbmnit‒s ènlbtbvi divikepoilt tfiery7 ml bopkb`mtbel bl kimrlbln nilirmk s`bilì.Neomk Ylbvirsbty Geurlmk ea Xisimr`f, 0= (=), >6-62. Nbk, L.3 Hkmlè, K. G. y Nuirrire, I. (8::9). Ik deoblbe mai`tbve il ik mprildbzmgi di kms omtioítb`ms. Ylm rivbsbðl di sus dis`rbpteris hísbès.Xivbstm Bhiremoirb`mlm di Idu`m`bðl Omtioítb`m , 8, =9-08. Nees, O.3 Hrewl, X. y Omcmr, C. (ids.). (8::6). Mdvml`bln Xisimr`f blte Maai`tbvi Am`ters bl Omtfiomtb`s Kimrlbln7 @kmrbaybln Ciy Am`ters, Tiroblekeny mld Oimsurioilt. Zreìidblns ea tfi 0=st Mllumk @elairilì ea tfi Omtfiomtb`s Idu`mtbel Xisimr`f Nreup ea Mustrmkmsbm, © OIXNM Bl`. Fmdkiy, C. O. y Derwmrd, G. (8:==). Tfi rikmtbelsfbp moeln ikioiltmry tim`firs‒ omtfiomtb`s mlxbity, omtfiomtb`s blstru`tbelmk prm`tbìs, mld studilt omtfiomtb`s m`fbivioilt.Geurlmk ea @urrbùkuo mld Blstru`tbel, 9 (8), 8>-44. Fmozm, I. M.3 Fikmk, M. y Fmnstreo, A. (8:=8). Omtf mlxbity bl èkkini studilts m`ress omgers. Bltirlmtbelmk Geurlmk ea Mrts & P`bilìs , 4 (==), 8==‐88=. Fmllukm, O. (8::8). Mttbtudi tewmrds Omtfiomtb`s7 Ioetbels, ixpi`tmtbels mld vmkuis. Idu`mtbelmk Ptudbis bl Omtfiomtb`s , 42, 89-41. Fiohrii, X. (=22:). Tfi lmturi, iaai`ts, mld rikbia ea Omtfiomtb`s mlxbity. Geurlmk aer Xisimr`f bl Omtfiomtb`s Idu`mtbel , 8= (=), 00-41. Firlíldiz-Pmopbirb, X.3 Airlíldiz @ekkmde, @. y Hmptbstm Ku`be Z. (8:=:). OiOâxbè7 Fbkk. F. (8::>). @mrm`tedekenïm di k m blvistbnm`bðl. Kmrm-Hmrrmníl Nðoiz, M.3 @irpm @ertâs, N., yO`Nrmw L÷ýiz Trige,

tirbzm`bðl di kes istbkes deìltis il `bil`bms i bl nilbirïms. Ik `mse dik @iltre Ylbvirsbtmrbe di @bil`bms Ixm`tms i Blnilbirïms di km Ylbvirsbdmd di Numdmkmgmrm. Xiperti Bltirle, Dipmrtmoilte di Aïsb`m. Kbo, P. R. y @fmpoml, I. (8:=0). Divikepoilt ea m sfert aero ea tfi mttbtudis tewmrd omtfiomtb`s blviltery.Idu`mtbelmk Ptudbis bl Omtfiomtb`s , 68, =49-=14. DEB =:.=::>/s=:142-:=8-24=4-x



9>


Om`ïms-Omrtïliz, D. y Firlíldiz-Zeze, O. X. (8::6). Bldb`mderis èldu`tumkis di mlsbidmd isèkmr il hm`fbkkiris il aul`bðl di sus `mkb﬍`m`belis il ul ixmoil di omtioítb`ms. Ylbvirsbtms Zsy`fekenb`m, > (0), >1>->69. Omkeliy, I. M. y Hibke`c, P. K. (8:=8). Omtf mlxbity7 wfe fms bt, wfy bt divikeps, mld few te numrd mnmblst bt.Trilds bl @enlbtbvi P`bilìs, =1 (6), 4:4-4:1. Omrtïliz Zmdrðl, E. (8::6). M`tbtudis fm`bm km Omtioítb`m. Pmpbils. Xivbstm Ylbvirsbtmrbm di Blvistbnm`bðl, 2 (=), 80>-891. Omte, O. D. y di km Terri, I. (8::2). M`tms dik Zrboir Pbopesbe di km PIBIO. Blvistbnm`bðl il Idu`m`bðl Omtioítb`m. Pmltmldir7 Ylbvirsbdmd di @mltmhrbm, 869 -0::. Oefmoid, K. y ^mfiid, F. (8:==). Pièldmry studilts mttbtudi tewmrds Omtfiomtb`s bl m siki`tid s`feek ea Omkdbvis,Bltirlmtbelmk Geurlmk ea Fuomlbtbis mld Pe`bmk P`bilì , = (=9), 8>>-86=. Oermkis Qmkkige, Z. (8:=0).Ik Mlíkbsbs Am`terbmk il km èlstru``bðl i bltirpritm`bðl di tists y ùistbelmrbes. Xiùpirmde di fttp7//www.upèobkkms. is/pirselmk/pitir/blvistbnm`bel/MlmkbsbsAm`terbmk.pda Li`cm, I. M.3 Pecekewscb, F. O. y Kyels, B. O. (8:=9). Tfi reki ea sika-omtf evirkmp bl uldirstmldbln omtf mlxbity mld tfi rikmtbel hitwiil omtf mlxbity mld piraeromlì. Areltbirs bl Zsy`fekeny, 1,=940. DEB7 =:.0062/apsbq.8:=9.:=940 L÷ýiz-Ziým, O. B.3 Puíriz-Zikkb`belb, O. y Hele, X. (8:=0). Iaai`ts ea Omtf mlxbity el studilt su`ìss bl fbnfir idu`mtbel. Bltirlmtbelmk Geurlmk ea Idu`mtbelmk Xisimr`f, 96, 01‐40. Zbmnit, G. (=266). Pibs istudbes di Zsbèkenïm . Oâxbè7 Ams`ïùkes Zkmlitm. Zbirì, X.3 Ptmìy, C. y Hmrcmtsms, M. (8::>). M s`mki aer oelbterbln studilts mttbtudis te kimrlbln omtfiomtb`s wbtf ti`flekeny.@eoputirs & Idu`mtbel, 46 (8), 869-0 ::. Zkitzir, H.3 êed, N.3 P`firldk, T.3 Cirs`hmuo, F. F., y Luirc, F. @. (8:=1). @eopelilts ea omtfiomtb`s mlxbity7 Am`ter oedikbln ea tfi OMXP0:-Hrbia. , > (2=), =-=4. Omtfiomtb`s mlxbity mld kimrlbln Areltbirs bl Zsy`fekeny Tmtmr, I. (8:=8). Tfi rikmtbelsfbp hitwiil stykis ea fbnf s`feek studilts.Liw Idu`mtbelmk Xivbiw , 86 (8), 24-=:=. Tehbms, P. (=220). Evirèobln Omtf Mlxbity. Luivm Rerc7 Lertel & @eopmly.




MLIVE =. ÏTIOP DIK @YIPTBELMXBE x=

Qmkere ke qui oi digm ik isauirze per iltildir kms omtioítb`ms.

x8

Km bdim di tilir qui mprildir omtioítb`ms oi peli lirvbesm / lirvbese.

x0

Zuide ehtilir huiles risuktmdes il omtioítb`ms.

x4

@umlde istudbe omtioítb`ms trmte di ulbr kms luivms bdims èl kes èle`bobiltes qui ym tilne.

x9

Oi arustrm blvirtbr ou`fe tbiope il trmhmgmr ul prehkiom di omtioítb`ms.

x1

Di omlirm lmturmk sey huile pmrm kms omtioítb`ms.

x>

Kms omtioítb`ms oi pelil oís lirvbesm / lirvbese qui etrms omtirbms.

x6

Oi prieùpm mprildir tioms luives il omtioítb`ms.

x2

Le bopertm ùílte istudbi, kms omtioítb`ms sel sbiopri dbaï`bkis pmrm oï.

x=: Mk risekvir prehkioms omtioítbès, ùmkqubir ehstíùke oi fmì disbstbr. x== Tilne èl﬍mlzm il obs fmhbkbdmdis omtioítb`ms. x=8 Omtioítb`ms is ulm omtirbm qui oi nustm istudbmr. x=0 Oi mtrmi oigermr obs fmhbkbdmdis ènles`btbvms pmrm èoprildir kms omtioítb`ms. mhmldelmr ul prehkiom di omtioítb`ms qui oi pmriì diomsbmde x=4 Mèstuohre dbaï`bk e diomsbmde kmrne.

x=9 Kms omtioítb`ms sel ob pulte auirti. x=1 Zuide istmr èopkitmoilti èlìltrmde mk risekvir prehkioms di omtioítb`ms. x=> Ilùiltre ÷tbk ivmkumr ob èoprilsbðl mk bltiltmr risekvir igir`b`bes y prehkioms. x=6 Oi nustm blsbstbr fmstm seku`belmr ul prehkiom omtioítbè. x=2 Omtioítb`ms is ulm omtir bm il km qui oi nustm blvirtbr tbiope pmrm risekvir prehkioms. x8: Tilne km pm`bil`bm pmrm risekvir prehkioms omtioítbès.



92

Iai`tes dik prenrmom XIHMZ il sugites èl istrâs y deker il Oâxbè Ptiamlbi Mldrim. M. Peifkiomll-Xiboirs, Omrbtzm Qirðlb`m Nmr`ïm-Oeltmýiz

Xisuoil

Mhstrm`t

Pi mpkb`ð ik prenrmom di Xidu``bðl dik Istrâs Hmsmde il km Mtil`bðl Zkilm (XIHMZ) m 8: pirselms èl preoidbe di idmd di 40.6 mýes qui

Obldaukliss Hmsid Ptriss Xidu`tbel (OHPX) prenrmo wms mppkbid te 8: bldbvbdumks wbtf ml mvirmni mni ea 40.6 yimrs tfmt ripertid

ripertmrml istrâs e deker `rðlbè (mrtrbtbs, obnrmým, ﬍hreobmknbm, fbpirtilsbðl y etres).Km fbpðtisbs ri﬍iri qui istms mai``belis si dbsobluyil per km bl﬈uil`bm dik prenrmom XIHMZ. Kms ivmkum`belis auirel teomdms mltis y dispuâs di ul prenrmom di luivi siomlms. Pi mpkb`mrel kms pruihms Zir﬍k di Istrâs di Lewm`c, Hbedets , km Is`mkm Qbsumk Mlíkenm (IQM) di Fuscbssel y ik @uistbelmrbe di Mareltmobilte mk Deker (@MD -X). Kes risuktmdes ouistrml ulm ridu`-

striss er `frelb` pmbl (mrtfrbtbs, obnrmbli, arbhreoymknbm, fypirtilsbel, mld oeri). Tfi fypetfisbs stmtis tfmt tfisi maai`tbels weukd hi dboblbsfid hy tfi bl﬈uilì ea tfi OPHX prenrmo. Ivmkumtbels wiri tmcil prber mld matir m lbli-wiic prenrmo. Lewm`c Ptriss Zre﬍ki, Hbedets, Qbsumk Mlmkenui P`mki (QMP) ea Fuscbssel, mld Zmbl @epbln ]uistbellmbri (@MD-X) tists wiri mppkbid. Xisukts sfew m stmtbstb`mkky sbnlb﬍`mlt

`bðlkesistmdïstb`moilti il lbvikis di istrâssbnlb﬍`mtbvm (Lewm`c (p ; :.:::=), Hbedets (p ; :.::=), y

ridu`tbel el;tfi kiviks Hbedets ea striss(p ; (Lewm`c (p :.:::=), :.::=) mld el tfi kiviks ea `frelb`

PTIAMLBI MLDXIM. M. PEIFKIOMLL-XIBOIXP y OMXBTWM QIXÐLB@M NMX@ÏM-OELTMÝIW. Dbri``bðl Dbvbsbelmk di @bil`bms di km Pmkud, Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk, Oâxbè. Sonmr`bmoJub`.idu.ox_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. 1=-64. Ai`fm di riìp`bðl7 6 di gukbe di 8:=4 | Ai`fm di mìptm`bðl7 > di levbiohri di 8:=4.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | 1=


il kes lbvikis di deker `rðlbè I( QM ( p ? :.::8)). Kes dmtes qui mpertð ik @MD-X le oestrð dbairil`bm istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvm (p < :.:9). Il èl`kusbðl, ik prenrmom XIHMZ is ulm

pmbl (QMP (p ? :.::8)).@MD-X tist sfewid le stmtbstb`mkky sbnlb﬍`mlt dbaairilì (p < :.:9). Bl èl`kusbel, OPHX prenrmo bs m subtmhki ti`flbqui te riduì tfi kiviks ea

tâ`lb`m mdiùmdm ridu`br kes lbvikis di istrâs ypmrm ik deker.

striss mld pmbl. C IR ÊXDP

ZMKMHXMP @KMQI Xidu``bðl dik Istrâs Hmsmde il Mtil`bðl Zkilm (XIHMZ), prisil`bm oiltmk, omlige dik istrâs, omlige dik deker

Obldaukliss Hmsid Ptriss Xidu`tbel (OHPX), obldaukliss, striss omlmnioilt, pmbl omlmnioilt

K

m Xidu``bðl dik Istrâs Hmsmdm il km Mtil`bðl Zkilm XIHMZ ( ) is ulm bltirvil`bðl di nrupe dbsiýmdm pmrm dmr iltrilmobilte il prisil`bm oiltmk (obldaukliss, il blnkâs) èl mpkb`m`belis mk istrâs, deker y ilairoidmd (Cmhmt-Wbll, 8::0). @eo÷loilti, si di﬍li Mtil`bðl Zkilm M( Z) èoe ‛ul istmde di mtil`bðl m, y èl`bil`bm di ke qui istí suìdbilde il ik prisilti‟ (Hrewl y Xyml, 8::0). KmMZ istí mse`bmdm èl vmrbms èlsiùil`bms di hbilistmr èoe ulm ridu``bðl dik deker (Cmhmt-Wbll, Kbpwertf mld Hurliy, =2693 Cmhmt-Wbll, Kbpwertf, it Hurliy y Pikkirs, =26>), di km mlsbidmd, di km diprisbðl Cmhmt-Wbll ( mk., =228), dik èoir èopuksbvmoilti (Crbstikkir y Fmkkit, =222), y dik istrâs (Ppi`m, @mrksel, Neddiy y Mlnil, 8:::). Is bltirismlti letmr qui kes mrtïùkes sehriobldaukliss il =26: irml ìre3 il =22:, auirel 93 il 8:::, 8=3 090 il 8:=:3 il 8:=0, suomrel 942 puhkb`m`belis (Hkm`c, 8:=4), ke ùmk rivikm km bopertml`bm qui kes `biltï﬍ès di tede ik oulde vil y èopruihml di isti oâtede pmrm oigermr km smkud, dbsoblubr ik istrâs, amveriìr km le vbekil`bm, iltri etres iai`tes.



Ptiamlbi Mldrim. M. Peifkiomll-Xiboirs | Omrbtzm Qirðlb`m Nmr`ïm-Oeltmýiz

Mferm hbil, di mùirde èl Pikyi (=2>0), ik istrâs is km rispuistm blispi`ï﬍`m dik ùirpe m ùmkqubir diomldm fi`fm mk ernmlbsoe. Pel o÷ktbpkis kes oetbvmderis di km rispuistm di istrâs, iltri mknules7 ilairoidmd di mkn÷l fbge e sir quirbde, sbtum`bðl ièlðob`m, disiopkie, rikm`belis bltirpirselmkis blsmtbsam`terbms, mkn÷l siriksbnlb﬍`mtbve, airoidmd `rðlb`m e tiroblmk, ik ouirti deker, kmdimlsbidmd, blseolbe…ulm Di ilmfï km liìsbdmd di hus`mr ulm firrmobiltm qui myudi m dbsoblubrke, m smhir `ðoe omligmrke. Msï, ik prenrmom XIHMZ fmkkm su sustilte il km Zsbèkenïm Erbiltmk, ispi`ï﬍`moilti il km prí`tb`m di km Mtil`bðl Zkilm e @el`bil`bm Zkilmvb( pmssmlm), ùmlde Cmhmt-Wbll il kes sitiltm, istudbð èl ik omistre Wil Peil Pm Lbo, y disùhrbð sus heldmdis. Isti tbpe ispi`bmk di èl`bil`bm, èle`bdm èoe mtil`bðl pkilm (Obldaukliss), les kkivm m ristmhkiìr ik èltm`te per oidbe di kes siltbdes m tedes3 puis, mk ﬍l di ùiltms, km mtil`bðl y km `mpm`bdmd di sir èls`biltis y di èleìrles m lesetres obsoes is ik rmsne qui les dbstblnui èoe siris fuomles, sbilde qui istm `mpm`bdmd si ùktbvm pristmlde mtil`bðl y si igir`btm oidbmlti ul tbpe di prí`tb`m èle`bdm èoe mtil`bðl pkilm (Cmhmt-Wbll, 8::9). Ik târoble Mtil`bðl Zkilm vbili di km pmkmhrm il pmkbvbpmssmlm, qui sbnlb﬍`m ;;vbilde èoe bopiromlilti<<, ;;vbilde èoe blsmtbsam`terbe<< y ;;vbilde èoe blsuhstml`bmk<<. Km bopiromlil`bm, km blsmtbsam``bðl y km blsuhstml`bmkbdmd sel kms `mrm`tirïstb`ms di tedes kes ailðoiles èldb`belmdes, èoe ik deker. Qbpmssmlm les myudm m vir isms tris `mrm`tirïstb`ms (Qilirmhki Y-Pbkmlmldm, =222). Zer ke quivbpmssmlm, obldaukliss , Mtil`bðl Zkilm, èl`bil`bm pkilm, prisil`bm oiltmk y oidbtm`bðl —âstm, mgilm m tedm trmdb`bðl rikbnbesm— sel târobles sblðlboes, dipildbilde dik bdbeom y km ùkturm. M istm èrrbilti tirmpâutb`m, tmohbâl si ki èleì èoe tirmpbm di tirìrm nilirm`bðl. Il ùmlte mk iai`te y hili﬍`be dik prenrmomXIHMZ, il 8::0, Dmvbdsel ripertð ul muoilte sbnlb﬍`mtbve il km m`tbvm`bðl dik fiobsairbe bzqubirde mse`bmde èl ik mai`te pesbtbve il prm`tb`mltis diobldaukliss e MZ, msï èoe ul muoilte sbnlb﬍`mtbve il kes tïtukes di mltbùirpes m km vmùlm èltrm km bl﬈uilzm, il èopmrm`bðl èl kes èltrekis. Il istudbes ri`bil-



10


tis, si ilèltrð qui kms írims ìrihrmkis mse`bmdms m km mtil`bðl, oioerbm y preìsmobiltes silserbmkis sel mprexbomdmoilti 9%oís dilsms il pirselms qui prm`tb`ml km MZ, qui il pirselms qui le ke fmìl (Mldriws, 8::9). Il ùmlte mk omlige dik istrâs (Nmkmltble, 8::9), di km mlsbidmd (Mldriws, 8::9)ily di pmrmdi èl`bkbmr ik suiýe (@mrksel,sir8::9), ixbstil istudbes kes prehkioms qui km prí`tb`m kmMZ tmohbâl fm prehmde ulm istrmtinbm ixbtesm. Fmy pruihms di qui hili﬍`bm m pirselms èl sïlteoms di deker ousùkmr e di mrtbùkm`belis3 mdioís, dbsobluyi ik use di oidb`moiltes y trmlqubkbzmltis (Oelc-Turlir, 8::0). Km Mtil`bðl Zkilm is ulm tâ`lb`m qui ilsiým m ìltrmr km mtil`bðl il ik prisilti, oeoilte m oeoilte y, per ke tmlte, m mprildir m vir kms èsms tmk ùmk sel (Filipekm Nulmrmtmlm Omfmtirm, 8::0). Mdioís, sbrvi pmrm ridu`br istrâs y deker, iltri etrms, y kenrmr ulm oiger `mkbdmd di vbdm (Cmhmt-Wbll it mk., =26>). Km bltil`bðl di Gel Cmhmt-Wbll di dismrrekkmr ik prenrmom XIHMZ y eariìrke per oidbe di ulm `kïlb`m di ridu``bðl di istrâs pmrm pm`biltis ixtirles il ik @iltre Oâdbè di km Ylbvirsbdmd di Omssm`fussits aui gustmoilti èopkioiltmr kes trmtmobiltes oâdbès trmdb`belmkis (CmhmtWbll, 8::0)3 db`fm `kïlb`m tbili ulm oedmkbdmd di ùrse di luivi siomlms pmrm pm`biltis ixtirles y dihïm sirvbr èoe ul vifïùke idu`m`belmk per oidbe dik ùmk km nilti pudbirm msuobr `birte nrmde di rispelsmhbkbdmd di su prepbe hbilistmr y istmde di smkud. Pb km ixpirbil`bm di istm prboirm bltil`bðl oestrmhm sir ixbtesm tmlte pmrm kes pmrtb`bpmltis èoe pmrm kes oâdbès qui kes ri﬍rbirel —èoe aui ik `mse—, km sinuldm bltil`bðl di XIHMZ sirïm qui aul`belmrm èoe oedike pmrm etres fespbtmkis y ìltres oâdbès, y si mdmptmrm m etres èltixtes il kes ùmkis myudmrm mk omlige dik istrâs, dik deker ioe`belmk e aïsbè y di km ilairoidmd. R msï fm suìdbde (Cmhmt-Wbll, 8::9). E‒Fmvir Dmy y Fertel-Diuts`f (8::4) dis`rbhil mknules dmtes iopïrbès qui mpeyml ik use di bltirvil`belis hmsmdms il kmprisil`bm oiltmk e MZ il dbstbltes isìlmrbes. Il prboir kunmr, si fm dioestrmde qui mprexbom`belis hmsmdms il kmMZ oigerml km m﬈b``bðl y ik siltbde di èltrek il bldbvbdues èl ilairoidmdis `rðlb`ms di tbpe oâdbè e psbqubítrb-




è (Obkkir, Akit`fir, y Cmhmt-Wbll, =2293 Herysilce, 8::83 Cmhmt-Wbll, Kbpwertf y Hurliy, =269). KmMZ eariì m kes bldbvbdues fmhbkbdmdis èoe MZ èl km rispbrm`bðl y prí`tb`ms di rikmgm`bðl, èl kms ùmkis si puidi rispeldir di aerom `mkomdm m km ixpirbil`bm di km m﬈b``bðl y di km mlsbidmd (Cmhmt-Wbll , =228). it mk.dik XIHMZ sel kes sbnubiltis7 is i﬍`mz pmrm dbsoblubr Etres iai`tes km durm`bðl di km aetetirmpbm di rmyes uktrmvbekitm YQ ( ) il pm`biltis èl pserbmsbs `rðlb`m (Cmhmt-Wbll, ^fiikir, Kbnft, Pcbkkblns, P`fmra, @repkiy, Fesoir y Hirlfmrd, =226), dbsobluyi kes sïlteoms seoítbès, km diprisbðl y km mlsbidmd il ulm pehkm`bðl fitirenâlim di pm`biltis èl `ílìr (Ppi`m, @mrksel, Neddiy y Mlnil, 8:::)3 oigerm km rispuistm blouli m km vmùlm di bl﬈uilzm il oidbtmderis di e`fe siomlms, èltrm ik nrupe èltrek di le oidbtmderis, ke ùmk sbnlb﬍`m qui ul èrte prenrmom di MZ preduì iai`tes dioestrmhkis sehri ik ìrihre y km aul`bðl blouli (Dmvbdsel, Cmhmt-Wbll, P`fuom`fir, Xesilcrmlz, Oukkir, Pmlterikkb, Yrhmlewscb, Fmrrblntel, Helus y Pfirbdml, 8::0). Zer etre kmde, il ul istudbe pbkete èl bldbvbdues bls`rbtes il ul prenrmom di trmtmobilte di mdb``belis, Omrùs, Abli y Ceusicmlbl (8::=) ilèltrmrel qui kes prenrmoms di XIHMZ oigerml ik èltrek dik ilege, ik muteèltrek y kms fmhbkbdmdis se`bmkis il ik nrupe èltrek. Il ùmlte m istudbes di tbpe priixpirboiltmk, dik tbpe pri-pest pruihm, is di`br, sbl nrupe èltrek, kes prenrmoms di XIHMZ fml oigermde km m﬈b``bðl psbèkðnb`m y km muteistbom il pm`biltis di ul ìltre di smkud èoulbtmrbe (Xetf y @rimsir, =22>) y oigermde kms oidb`belis di km `mkbdmd di vbdm y ridu`bde km m﬈b``bðl psbèkðnb`m il ulm ouistrm di pm`biltis mkiomlis èl ilairoidmdis `rðlb`ms, tmlte aïsb`ms èoe psbèseoítb`ms (Omguodmr, Nressoml, Dbitz-^ms`fcewscy, Cirsbn y ^mkm`f, 8::8). Yl istudbe pbkete èl 04 bldbvbdues èl ilairoidmdisrikm`belmdms èl ik Pïldreoi di Blouledi﬍`bil`bm Mdqubrbdm P(BDM) qui pmrtb`bpmrel il ul prenrmom di XIHMZ, oestrð oigerms nilirmkis il ik istmde di smkud, bl`kuyilde ul bl`rioilte di kms `âkukms msisblms L ( mturmk Cbkkir ìkks SLC_) y ul di`rioilte di km amtbnm (Xehblsel, Omtfiws y ^btic-Gmlusic, 8::0). Pi fm dioestrmde qui ikXIHMZ is iai`tbve il km ridu``bðl di km bltilsbdmd



19


dik deker di pm`biltis èl deker `rðlbè (Cmhmt-Wbll, Kbpwertf y Hurliy, =2693 Cmhmt-Wbll, Kbpwertf, Hurliy y Pikkirs, =26>). Xibhik, Nriisel, Hrmblmrd y Xesilzwibn (8::=) bnumkoilti ilèltrmrel qui ik riperti di deker èrpermk aui oiler trms ul prenrmom di XIHMZ. Tmohbâl si fm oestrmde quiilriduì ik istrâsdi`rðlbè dmýble e dbstrâs. istudbes èlitnrupe mk. èltrek, ulm ouistrm pm`biltis ixtirles èlIl `ílìr, Ppi`m (8:::) ilèltrmrel oiles sïlteoms di istrâs il nilirmk, il kes pmrtb`bpmltis dik XIHMZ èopmrmdes èl kes di km kbstm di ispirm (nrupe èltrek). Blvistbnm`belis ixtilsms tmohbâl bldb`ml qui isti prenrmom puidi ridu`br ik nrmde di ribl`bdil`bm di diprisbðl ùmlde si èohblm èl tirmpbm ènlbtbvm (Timsdmki, Pinmk, ^bkkbmos, Xbdniwmy, Peukshy y Kmu, 8:::). Ik ehgitbve di istm blvistbnm`bðl aui ditiroblmr ik bopm`te qui km prí`tb`m di km MZ igirzm sehri km pirìp`bðl dik deker y, km dbsoblu`bðl dik istrâs il pirselms èl deker y istrâs `rðlbè. Xispi`te dik deker, âsti is di﬍lbde per km Mse`bm`bðl Bltirlm`belmk pmrm ik istudbe dik deker (BMPZ) èoe ‛ulm ixpirbil`bm silserbmk y ioe`belmk dismnrmdmhki, mse`bmdm èl ulm kisbðl prisilti e petil`bmk e dis`rbtm il târobles di km obsom‟ (Oirsciy, =2617 8=:). Ik dekeris ulm ixpirbil`bm suhgitbvm, ouktbdboilsbelmk i bl﬈ubdm per am`teris hbekðnbès. Erbiltm èldu`tms mdmptmtbvms preper`belmlde bldb`m`belis sehri istïoukes dmýbles. Is ul istmde èopkige bl﬈uil`bmde per ik mprildbzmgi, km ixpirbil`bm, km ioe`bðl y km ùkturm(@fmpoml, =261). @el hmsi il km di﬍lb`bðl di istrâs (Pikyi, =2>0), ik deker nilirm istrâs3 sehri ik pmrtbùkmr, ixbstildbairiltis aeroms di trmtmobilte7 ik amromèkðnbè, km sidm`bðl, km istboukm`bðl ikâ`trb`m, kmstboukm`bðl i oi`ílb`m, kes pkmìhes, km mùpulturm, km fbplesbs, km tirmpbm aïsb`m, km idu`m`bðl/èlsigirïm, iltri etres (Xesilzwibn y Kiboml, =228). R mulqui le fmy risuktmdes tetmkoilti èl`kuyiltis rispi`te dik iai`te dik prenrmom XIHMZ (@rmoir,Fmkkir, Kmu`fi y Dehes, 8:=8), si tbili qui âsti riduì ik deker7 il pm`biltis èl deker di `mhizm y obnrmýms (Eobdb y Wmrnmr, 8:=43 îkks, Hur`f, Zmuksil, ^myli, Feuki y Kedir, 8:=4), dekeris mnudes y `rðlbès (^bkkbmos, Pbooels y Tmlmhi, 8:=93 O`ùhhbl, Dbobdgbml, Ciopi, Nkmssiy, Xess y Hi`c, 8:=43 Yssfir, Ppmtz, @epkmld, Lbèkmeu, @mrnbkk, Moblb-Tmhrbzb y O`-




@rm`cil, 8:=4)3 ikXIHMZ tmohbâl amveriì ulm omyer mìptm`bðl mk deker (Km @eur y Zitirsil, 8:=4), iltri vmrbes oís. Il ùmlte m kms istrmtinbms di mareltmobilte, âstms fml sbde di﬍lbdms èoe km aerom il qui ik sugite bltiltm omligmr kms auiltis di istrâs3 il ispi`ï﬍è, ik pmkbmr mareltmobilte deker siml bopkb`m qui tmkqui vizikboblml kms istrmtinbms oís i﬍`mìs pmrm ik deker mk `rðlbè mquikkms km mtil`bðl y èlìltrm`bðl dik pm`bilti sehri ik deker3 puis kmèlìltrm`bðl il mknulm m`tbvbdmd èoe km rikmgm`bðl dbsobluyi km m`tbvbdmd dik sbstiom lirvbese @MD sbopítbè. Ik @uistbelmrbe di Mareltmobilte mlti ik Deker @rðlbè ( ) is ul blstruoilte di oidbdm di aí`bk mpkb`m`bðl, èl ulm istru`turm istmhki y mktes ïldbìs di èlsbstil`bm bltirlm, per ke qui is utbkbzmde il isti istudbe pmrm diti`tmr km aerom il qui kes sugites mareltml su deker, nilirmder tmohbâl di istrâs (Perbmle y Oelsmkvi, 8::87 =0, =9, 8=). @el hmsi il ke mltirber, ik prisilti trmhmge pritildbð oidbr ik iai`te dik prenrmom XIHMZ il sugites oixb`mles èl lukm blaerom`bðl sehri km firrmobiltm di MZ, èl istrâs `rðlbè y mknules èl deker per ﬍hreobmknbm e per pest`brunïm di èkuolm virtihrmk, y sb su mareltmobilte mk deker si vi oedb﬍`mde per db`fe prenrmom. FBZÐTIPBP

Pb ik prenrmom XIHMZ aeoiltm ik hbilistmr il sugites qui pmdiìl istrâs y mkn÷l tbpe di deker, msï èoe su mareltmobilte mk deker, iltelìs su mpkb`m`bðl il sugites èl lukm blaerom`bðl sehriMZ èl istrâs y deker amveriìríl su dbsoblu`bðl, y ulm aeromoís prepb`bm di mareltmr ik deker.

Oâtede Km ouistrm istuve èlaeromdm per 8:sugites ùye rmlne di idmd istmhm di kes 8= m kes >2 mýes di idmd, di dbairiltis lbvikis se`beièlðobès, y qui msbstbirel mk ùrse, ym sim per bltirâs e per ul muterriperti di `birte lbvik di istrâs e deker, ik ùmk quirïml dbsoblubr.



1>


Ik tbpe di ouistrm aui le prehmhbkïstb`m di sugites vekultmrbes. Kes `rbtirbes di bl`kusbðl auirel qui kms pirselms ripertmrml istrâs e deker `rðlbè, is di`br, mrtrbtbs, obnrmým, ﬍hreobmknbm, `ílìr, fbpirtilsbðl, iltri etres, y pirselms qui istuvbirml bltirismdms il mprildir km prí`tb`m di km Mtil`bðl Ik ÷lbè rinbstrmdm `rbtirbe dim ix`kusbðl mknubil prisiltmhm mknulmZkilm. psbèpmtekenïm pmrtbr di irm ulm sbiltrivbstm blb`bmk (rimkbzmdm per km blstru`term dik prenrmom) qui le pirobtbirm m`mtmr kms rinkms (èoe psbèpmtïm, se`bepmtïm). Ik dbsiýe aui priixpirboiltmk, di ul seke nrupe, di pripruihm-pestpruihm. Ik trmtmobilte aui ik prenrmom diXIHMZ, qui èlsbstbð il luivi sisbelis7 km prboirm y km ÷ktbom durmrel ùmtre ferms3 durmlti km prboirm, si mpkb`mrel ilùistms y kms tris sbnubiltis auirel di prí`tb`m. Tmohbâl il km ÷ktbom sisbðl, il km ÷ktbom ferm, si rimkbzmrel kms ilùistms3 km sâptbom sisbðl kkmomdm ‛Xitbre le Xisbdil`bmk‟ durð e`fe ferms3 kms dioís sisbelis durmrel tris ferms, ulm viz per siomlm y auirel di prí`tb`m. Ik kunmr deldi si rimkbzð ik prenrmom aui ul smkðl èl huilm viltbkm`bðl, bkuoblm`bðl y il sbkil`be, redimde di gmrdblis. Kes sugites si siltmrel il ègblis di fuki ispuom e di siobkkms smaes ( ). Km blstru`term is ulm psbèmlmkbstm, liure﬍sbðkenm, èl ixpirbil`bm il mpkb`mr ik prenrmom, pmrm isi iltelìs, di 6 mýes. BLPTXYOILTEP DI OIDB@BÐL

Is`mkm Qbsumk Mlíkenm (IQM) di Fuscbssel7 kïlim di =: ò di kelnbtud, il km ùmk il ul ixtrioe si siýmkm sbl deker y il ik epuiste deker ke oís bltilse pesbhki3 tbili nrml silsbhbkbdmd y `mpm`bdmd di ripredu``bðl pmrm `mkb﬍`mr km omnlbtud dik deker per ik pm`bilti (Xmoes, =222). @uistbelmrbe di Mareltmobilte mk Deker @( MD-X) (Perbmle y Oelsmkvi, 8::87 =6)7 is ul ùistbelmrbe mutemdoblbstrmde pmrm km diti``bðl di istrmtinbms di mareltmobilte dik deker `rðlbè. @elstm di 84 rim`tbves y kms rispuistms si prisiltml il ulm is`mkm di 9 pultes, qui vm disdi ‛lul`m‟ fmstm ‛sbiopri‟. Ixpkerm sibs istrmtinbms di mareltmobilte mk deker7 rikb-




nbðl, `mtmrsbs, dbstrm``bðl, muteèltrek oiltmk, mutem﬍rom`bðl y h÷squidm di blaerom`bðl. Hbedets7 tiroðoitres bldb`mderis di istrâs pmrm km pbik per oelbterimr ik ﬈uge di smlnri. Pel pultes mdfirbhkis m km pbik qui bldb`ml kes `mohbes di tiopirmturm ik `mohbe di èker. M omyer smlnriistrâs. il ik ùirpe, kes vmsesoidbmlti smlnuïlies istíl oís dbkmtmdes3 iste ﬈uge bldb`mdioiles M oiles ﬈uge smlnuïlie e tiopirmturm èrpermk arïm mse`bmdm èl èlstrb``bðl di kes vmses smlnuïlies, km rispuistm di istrâs is mktm e ouistrm ik lbvik di istrâs oís mkte qui ik bldbvbdue istí ixpirboiltmlde. Zer ke tmlte, ik `mohbe di èker dikHbedet dipildi di km tiopirmturm èrpermk. Ylm `kmvi di èker èdb﬍`mde mèopmým m kes pultes y ixpkb`m ik èker mse`bmde m `mdm lbvik di istrâs. Íohmr is km ki`turm vbsbhki oís aris`m (bldb`mder di istrâs), y vbekitm km ki`turm vbsbhki oís `mkbilti (le istrâs). Zir﬍k di Istrâs di Lewm`c (8::8)7ivmk÷m =9 írims rikm`belmdms èl ik istrâs y ik rbisne pmrm km smkud il pirselms di 8: m 16 mýes di idmd3 èlstm di =80 rim`tbves qui pirobtil mherdmr írims èoe fíhbtes di smkud, èldu`tm tbpe M, istbke di mareltmobilte, auirzm ènlbtbvm, hbilistmr psbèkðnbè, rid di mpeye se`bmk, iltri etres3 mdioís, ùiltm èl ulm oidbdm di sisne y ul ïldbì di blèlsbstil`bm il kms rispuistms. Zreper`belm blaerom`bðl sehri istbkes di vbdm y èldu`tms rikm`belmdms èl km smkud qui puidil istmr èltrbhuyilde m km prisil`bm di ilairoidmdis y trmsterles aïsbès e psbèkðnbès vblùkmdes èl ik istrâs. @uistbelmrbe se`bedioenrí﬍è rimkbzmde pmrm ik prenrmom di XIHMZ 3 rièki`tm dmtes èoe istmde `bvbk, isèkmrbdmd, l÷oire di fbges, y dmtes sioigmltis. Durmlti km prboirm y km ÷ktbom sisbðl, si mpkb`ð km tetmkbdmd di kms pruihms mltis oil`belmdms m tedes kes pmrtb`bpmltis qui `mkb﬍`ml y ùmltb﬍`ml tmlte ik lbvik di istrâs èoe dik deker3 ixìpte km oidb`bðl dik istrâs per kes tiroðoitres Hbedets, mpkb`mdes il `mdm sisbðl. Ik mlíkbsbs di km blaerom`bðl aui istmdïstbè, puis ik istudbe is di tbpe ùmltbtmtbve. Pi fbze use di km istmdïstb`m dis`rbptbvm y, mk trmtmrsi di ul istudbe deldi si rimkbzmrel des oidb`belis il ul seke nrupe y deldi km



12


vmrbmhki dipildbilti is di bltirvmke, ik mlíkbsbs si fbze èl km pruihm t di Ptudilt (pmrmoâtrb`m), utbkbzmdm pmrm ouistrms piquiýms y pmrm ouistrms rikm`belmdms, èl ik ehgitbve di èopmrmr kms oidbms di kes dmtes ehtilbdes mltis y dispuâs dik trmtmobilte. Kes nrmdes di kbhirtmd èl ik istmdïstbè pmrm ouistrms rikm`belmdms sel km l -pruihm 8. Il ik t di Ptudilt di kms oidb`belis rimkbzmdms èl kesHbedets , si utbkbzð di`mse kes rmlnes èl sbnle di ^bkèxel (le pmrmoâtrb`m). XIPYKTMDEP

Mk prbl`bpbe, km ouistrm èlsbstbð il 8: sugites di kes ùmkis per rmzelis disèle`bdms, des digmrel di msbstbr disdi km sinuldm sisbðl y des oís le vekvbirel m pmrtbr di km tirìrm sisbðl, per ke ùmk sus dmtes le auirel bl`kubdes il kes risuktmdes di isti istudbe. Il kes dmtes qui si ehtuvbirel dik ùistbelmrbe se`bedioenrí﬍è aui leterbe qui ik omyer l÷oire di sugites pirtili`ïm mk nâlire aioilble (6=.0%). Ik preoidbedi idmd aui di 40.66 (rmlne 8= - >2, Π ? s ? =>.82>). Ke mltirber si puidi mpri`bmr èl oís ditmkki il km tmhkm =, mdioís di kes ristmltis risuktmdes sehri istmde `bvbk, lbvik di istudbes, preoidbe di blnrises oilsumkis, ik l÷oire di fbges, ik preoidbe di idmd di kes fbges, sb km `msm deldi fmhbtm is prepbm, riltmdm, fbpeti`mdm e pristmdm, msï èoe ik preoidbe di mltbnûidmd il ik trmhmge m`tumk il mýes.

Tmhkm =. Dmtes se`bedioenrí﬍ès di kes pmrtb`bpmltis il ik tmkkir di (a ? ariùil`bm, ή? preoidbe, P ? Π) Dmtes dioenrí﬍ès

XIHMZ

a

%

Aioilble

=0

6=.0

Omsùkble

0

=6.6

Nâlire

Istmde @bvbk

| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl >:


3


@msmde

9

0=.0

Qbude

=

1.0

Dbver`bmde

=

1.0

Pektire

9

0=.0

Pipmrmde Ylbðl kbhri

=

1.0

0

=6.6

Zripmrmterbm

0

=6.6

@mrrirm tâ`lb`m

9

0=.0

@mrrirm trul`m

=

1.0

Kbìl`bmturm

>

40.6

$8 :::.:: - $9 :::.::

0

=6.6

$9 ::=.:: - $6 :::.::

0

=6.6

$6 ::=.:: - $== :::.:: $== ::=.:: - $=4 :::.::

0

=6.6

0

=6.6

$8: ::=.:: - $80 : :=.::

=

1.0

< $80 :::.::

0

=6.6

Zrepbm

6

9:

Fbpeti`mdm

=

1.0

Xiltmdm

0

=6.6

Zristmdm

4

89

Istrâs Istrâs y obnrmým

=8

>9

=

1.0

Istrâs y ﬍hreobmknbm

=

1.0

Istrâs, mrtrbtbs i fbpirtilsbðl

=

1.0

Istrâs, dekeris mrtbùkmris y ìrvb`mkis

=

1.0

ή

P

Isèkmrbdmd

Pmkmrbe

@msm

Dbmnlðstbè riairbde



>=


Idmd

40.66

=>

L÷oire di fbges

=.44

=

Idmd dik fbge omyer

00.00

=:.=

Idmd dik fbge oiler

84.=0

=8.18

Mltbnûidmd il mýes il ik trmhmge m`tumk

1.=6

=:.02=

Tmohbâl il km tmhkm = si ehsirvm `ðoe tedes kes sugites mùdbirel mk prenrmom per ul muterriperti di `birte lbvik di istrâs. Di kes sugites, 89% ripertð suarbr kes dekeris `rðlbès ilkbstmdes, mdioís di qui tedes m﬍romrel istmr bltirismdes il mprildir km tâ`lb`m pmrm kenrmr ulm oiger `mkbdmd di vbdm.

s â rt s i i d e b d i o e r Z

Mltis Dispuâs

Nrupe

Pugite omyer dbairil`bm

Iai`te dik XIHMZ

Nrí﬍`m =. Fbstenrm om dik preoidbe nrupmk y dik sugite qui oís dbairil`bm oestrð dik lbvik di istrâs p ir`bhbde per oidbe dik Zir﬍k di Lewm`c, mltis y dispuâs dik prenrmom XIHMZ. *p ? :.:::=

Kes dmtes di kms oidb`belis rimkbzmdms èl kesHbedets mk nrupe, si mlmkbzmrel èl km pruihm di kes rmlnes èl sbnle di ^bkèxel. Fuhe ulm dbsoblu`bðl istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvm m ulmp ; :.::= il ik nrmde di

| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl >8



istrâs ehtilbde dispuâs di kms sisbelis di prí`tb`m. Kes dmtes mltirberis puidil mpri`bmrsi èl oís ditmkki m èltblum`bðl il km nrí﬍`m 8, gulte èl ik risuktmde dik bldbvbdue il qubil si ehsirvð km omyer dbairil`bm iltri ik mltis y ik dispuâs dik prenrmom di kes risuktmdes ehtilbdes per kes pmrm oidbr ik lbvik di istrâs e tilsbðl3 si ilèltrð ulm dbairilHbedets `bm istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvm (p ; :.::=) èl km pruihm di ^bkèlsel.

Ouy tilse Tilse Zirturhmde Mktirmde

Mltis

Xikmgmde

Dispuâs

@mkomde Ouy rikmgmde Nrupmk


Iai`te dik XIHMZ

Nrí﬍`m 8. Hbedets. Fbstenrm om dik preoidbe nrupmk y dik sugite qui oestrð km omyer dbairil`bm dik nrmde di tilsbðl oid bde èl kes Hbedets , mltis y dispuâs dik prenrmom di XIHMZ *p ; :.::=

Il ik `mse di km IQM di Fuscbssel, tmlte kes dmtes ehtilbdes il ik nrupe èoe kes dik sugite qui prisiltð km omyer dbairil`bmsi mlmkbzmrel èl ulm pruihm t di Ptudilt pmrm ouistrms rikm`belmdms (nrí﬍`m 0). Il ik nrupe, km ή mltis dik prenrmom aui di 4.41, obiltrms qui dispuâs dik prenrmom aui di 8.=0. Di istm omlirm, puidi fmhkmrsi di ul di`rioilte sbnlb﬍`mtbve di 8.00 pultes il ik lbvik di deker p( ? :.::8). Kes dmtes ehtilbdes di ul sugite qubil ripertð km omyer dbairil`bm il km pirìp`bðl dik deker auirel di >.>1 mltis dikXIHMZ y di =.2= dispuâs dikXIHMZ, ke ùmk dm ulm dbairil`bm istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvm èl ulmp ; :.:::=.



>0


e bd bh ` r i p e kr e d i d k i v b L

Mltis Dispuâs

Nrupmk


Iai`te dik

XIHMZ

Nrí﬍`m 0. IQM di Fuscbl ssel. Fbstenrm om dik lbvik di deker pir`bhbde per ik nrupe y per ik sugite qui ehtuve omyer `mohbe, mltis y dispuâs di XIHMZ *p ; :.::8 y **p ; :.:::=

Ablmkoilti, kes dmtes ehtilbdes dik @uistbelmrbe di Mareltmobilte mk Deker @rðlbè (@MD-X) si mlmkbzmrel di luive èl ulm pruihmt di Ptudilt. Il km tmhkm 8, puidi ehsirvmrsi km ή di mltis y dispuâs dik prenrmom di kes dbairiltis am`teris qui si obdbirel. Tmhkm 8. Oidbm di m ltis y dispuâs di km mpkb`m`bðl dik prenrmom XIHMZ di kes am`teris oidbdes èl ik @uistbelmrbe di M areltmobilte m k Deker @rðlbè ( @MD -X) Mltis

Dispuâs XIHMZ

Dbstrm``bðl

==.12

=:.6=

H÷squidmdiblaerom`bðl Xikbnbðl

=8.10 >.66

=8.89 >.89

@mtmrsbs Muteèltrekoiltmk Mutem﬍rom`bðl

2.>9 ==.12 =4.6=

6.>9 =0.:1 =4.>9




Mulqui il mknules di kes am`teris puidil mpri`bmrsi dbairil`bms il kms oidbms, ik mlíkbsbs di dmtes bldb`m qui âstms le auirel istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms (tedes m ulmp < :.:9).

Dbsùsbðl Ik preìse di km MZ il ik ùmk si hmsm ik prenrmom XIHMZ iltrm il ke qui Gmèhs (8::=) dileoblm tâ`lb`ms di mutemyudm di kmoidb`blm oiltiùirpe (si hmsm il oís di des obk istudbes `biltï﬍ès puhkb`mdes il kes ÷ktboes 89 mýes)3 tbili il su amver qui kes pm`biltis puidil mprildirkms y prm`tb`mr di aerom bldipildbilti, sbl tilir qui vir èl ul mnilti ixtirle. Msï, Hilsel (=221) sunbrbð qui tedms kms tâ`lb`ms oilti-ùirpe, bl`kuyilde hbeaiidhm`c, oidbtm`bðl, rikmgm`bðl ousùkmr prenrisbvm, iltrilmobilte mutenâlbè, tmb `fb, `fbneln, yenm y etrms, nilirml ulm rispuistm ﬍sbekðnb`m èo÷l m km qui dileoblmrispuistm di rikmgm`bðl. Istms tâ`lb`ms sel pkmltimdms èoe bopertmltis istrmtinbms pmrm dbsoblubr ik istrâs (Kmzmrus y Aekcoml, =261). Mdioís di muoiltmr km silsm`bðl di hbilistmr, tmohbâl is pesbhki qui km rikmgm`bðl, km oidbtm`bðl y ik igir`b`be reopml ul `ïrùke vb`bese di èlsbdirm`belis, `mohbmlde ik ìltre di mtil`bðl dik bldbvbdue (Zillihmcir y Kbnftlir, =26:). Ik prisilti istudbe ixmoblð ik bopm`te di k prenrmomXIHMZ sehri ik lbvik di deker y istrâs il pirselms èl deker y istrâs `rðlbè qui, èopmrmdes mk blb`be dik prenrmom, mk târoble di km bltirvil`bðl, ripertmrel ul lbvik di istrâs sbnlb﬍`mtbvmoilti ridu`bde y ulm dbsoblu`bðl sbnlb﬍`mtbvm il ik lbvik dik deker. Istes risuktmdes auirel sbobkmris m kes fmkkmznes di istudbes mltirberis (Cmhmt-Wbll, Kbpwertf y Hurliy,=2693 Cmhmt-Wbllit mk., =2283 Ppi`m it mk., 8::: il7 @fmln, Zmkisf, @mkdwikk, Nkmsnew, Mhrmosel, Kuscbl, Nbkk, Hurci y Ceepoml, 8::4). Is auldmoiltmk siýmkmr qui tmk viz sim ik prboir istudbe èl pirselms di km @budmd di Oâxbè, qubilis ùkturmkoilti le istíl fmhbtumdms m oâtedes bltrespi`tbves y qubilis pedïml fmhir tilbde `mutikm èl km utbkbzm`bðl dik obldaukliss e mtil`bðl pkilm, per km irrðlim bdim di qui isti tbpe di tâ`lb`ms supeli rikbnbesbdmd.



>9


XIHMZ m`t÷m sbl Zer ke mltirber, kes risuktmdes mpeyml qui ik prenrmom di bopertmr km ixpi`tmtbvm sehri âk, sbl km pesbhki bomnil qui si tilnm di km tâ`lb`m utbkbzmdm,sbopkioilti per su iai`teliurepsbè﬍sbekðnbè. Is di`br, ik prenrmom XIHMZ bl﬈uyð il km bltilsbdmd di km rispuistm

tmlte rispi`te istrâs èoe dikildeker3 sbl iohmrne,mkistes risuktmdes le sbnlb﬍`ml qui dik fuhe ul `mohbe ik mareltmobilte deker, puis pmrm âsti le fuhe dbairil`bms istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms. Ik tbiope di prí`tb`m di km MZ pedrïm sir ul am`ter qui bl﬈uym, puiste qui omyer tbiope di prí`tb`m oedb﬍`mrïm ik mareltmobilte mk deker. Fmhrí qui rimkbzmr ul istudbe sehri ik pmrtbùkmr. Mulqui kes ixpirboiltes pri y pest dm l ulm bdim `kmrm dik iai`te di km vmrbm hki bldipildbilti, dihi èlsbdirmrsi qui le fmy ul n rupe èltrek, ke ùmk db﬍ùktm ditiroblmr sb kes fmkkmznes dik istudbe si dihil m km bltirvil`bðl e m etres am`teris. Il sinulde kunmr, km nilirmkbzm`bðl di istes fmkkmznes is kbobtmdm, puis km ouistrm aui ouy piquiým. Tmohbâl fmy qui èlsbdirmr km prehmhbkbdmd di qui vmrbes sugites le auirml èlstmltis il su prí`tb`m dbm rbm, ke ùmk luivmoilti pude fmhir mai`tmde kes risuktmdes. Ik prenrmom di XIHMZ preoevbde per Cmhmt-Wbll fm dmde èoe arutes ik mpkb`mr èoe hmsi km tâ`lb`m dikobldaukliss èl dbairiltis erbiltm`belis tiðrb`ms, èoe ikObldaukliss-Hmsid @enlbtbvi Tfirmpy (Tirmpbm @enlbtbve @eldu`tumk hmsmdm il km Mtil`bðl ZkilmOH@T S _)3 Obldauk Pika@eopmssbel (Iai`te di ul prenrmom di bltirvil`bðl hmsmde ilobldaukliss y èopmsbðl il pirselms ilduike), iltri etres. Iste riauirzm ik bltirâs per sinubr rimkbzmlde istudbes hmsmdes il isti prenrmom. Pbl pritildir qui km tâ`lb`m di km MZ, il km qui istí hmsmde ik prenrmom di XIHMZ, si èlvbirtm il ‛smlm-tede e ùrm`bðl oínb`m‟, is rikivmlti distm`mr, èoe si fm oil`belmde ym, qui istí sbilde utbkbzmdm le sðke pmrm dbsoblubr ik istrâs, sble èl ik ehgitbve di amveriìr e oigermr km smkud. Mknules di kes preìses il qui si usm sel kes sbnubiltis7 èoir smle (Mtcblsel y ^mdi, 8:=43 Agerhm`c, 8:=8), km privil`bðl di ri`mïdms m mdb``belis (Cfmllm y Nriisel, 8:=03 Pcmlmvb, Kmquibkki y Muhbl, 8:==), il km ùrm`bðl di km diprisbðl (Cuycil, Hyaerd, Hyln, Dmknkibsf,




Kiwbs, Tmyker, ^mtcbls, Fmyis, Kmlfmo, Cisskir, Oermlt y Ivmls, 8::63 Cuycil, Hyaerd, Tmyker, ^mtcbls, Fekdi, ^fbti, Hmrrit, Hyln, Ivmls, Oukkml y Timsdmki, 8:=4), oigermr km `mkbdmd di vbdm, km mlsbidmd y km amtbnm il pm`biltis èl is`kiresbs o÷ktbpki (Mfomdb, Lbchmcf, Mrmstee ydbsoblubr Fmhbhb, ik 8:=:3 Pildirs, Heurditti, Fmlis, ilRmdmv y Pfblte, 8:=4), omkistmr ioe`belmk y ik dbstrâs pm`biltis èl `ílìr (Nmrkmld , Tmomnmwm, Tedd, Ppi`m y @mrksel , 8:=03 P`fikkicils, vml dil Furc, Zrbls, Oekiom, Deldirs, êirtoml, vml dir Drbat y Ppi`cils, 8:=4), qui pirselms il preìse di duike ke risuikvml (@m``bmteri y Akblt, 8:=8), hili﬍`bes ioe`belmkis i bloulekðnbès il pirselms blai`tmdms per ik QBF (Nelzíkiz-Nmr`ïm, 8:=4), oigermr km smkud oiltmk (Agerhm`c, Mrildt, Erlhök, Ablc y ^mkm`f, 8:==3 Feu, êln, Rbp, Fuln, Ke, @fml, Ke, Cwec, Tmln, Omc, Oirìr y Oms, 8:=4), iltri etres. Mdioís, prm`tb`mr km MZ is ulm aerom di vbdm. Is iltrmr il èltm`te èl luistrms silsm`belis, is di`br, siltbr. Zer ise, qubil prm`tb`m rispeldi il kunmr di rim``belmr. @btmlde m Fmrt (8::4), km oilti mk`mlzm ulm `mkom èopmrmhki m km di ul kmne mk mtmrdiìr, qui ri﬈igm m km pirai``bðl sus mkridideris y, mk obsoe tbiope, rivikm sus preauldbdmdis m mquikkes qui obril èl oís ditilbobilte. @umlde istm `kmrbdmd kkinm, `mdm oeoilte istí kkile di m﬍rom`bðl, hikkizm y pmz. Dbì @fecfmlb (=262) qui km utbkbdmd `kïlb`m di kmMZ, oís qui hus`mr ulm rispuistm pmrm mkn÷l prehkiom il pmrtbùkmr, virsm sehri previir ul pmtrðl psbèkðnbè nilirmk di istmdes oiltmkis pesbtbves. Msï, km prí`tb`m di km MZ puidi sir mpkb`mdm pmrm nilirmr hbilistmr tmlte aïsbè èoe psbèkðnbè. Zuidi ridu`br omkistmris aïsbès oileris èoe rblbtbs y ispmsoes ousùkmris. Zuidi myudmr m km oigerm di mleromkbdmdis psbèkðnb`ms oileris èoe brrbtmhbkbdmd i bopuksbvbdmd. Mdioís, sin÷l Myymr (=262), risuktm sir ÷tbk pmrm ik trmtmobilte di disðrdilis psbèseoítbès èoe dekeris di `mhizm, obnrmým, ÷kìrms pâptb`ms, èkbtbs, liurediromtbtbs, pserbmsbs, fbpirtilsbðl, dbmhitis, mrtrbtbs, iltri etres. Km pirselm qui prm`tb`m, m pismr di ilèltrmrsi èl ulm nrml vmrbidmd di diomldms mohbiltmkis, tbili km vbrtud di muterrinukm`bðl y istí



>>


dismrrekkmlde kms `mpm`bdmdis bltirlms prepbms per oidbe di km prisil`bm oiltmk e obldaukliss (@fecfmlb, =262).

@el`kusbelis @el hmsi il kes risuktmdes mltis dis`rbtes, km fbpðtisbs di quikes lbvikis di istrâs e deker dbsoblubrïml dispuâs dik tmkkir ‛Xidu``bðl dik istrâs hmsmde il km mtil`bðl pkilm‟ quidm èl﬍romdm.Km prí`tb`m di kmMtil`bðl pkilm riduge kes lbvikis di istrâs y deker `rðlbè il kes pmrtb`bpmltis di isti istudbe, qui is ulm piquiým ouistrm. Pbl iohmrne, le amveriì ik mareltmobilte mk deker il lblnulm di sus amìtms (rikbnbðl, `mtmrsbs, dbstrm``bðl, muteèltrek, mutem﬍rom`bðl y h÷squidm di blaerom`bðl), mulqui sbl sir sbnlb﬍`mtbve, oigerð ik muteèltrek. Istm blvistbnm`bðl mhri puirtms m luives preyi`tes, sehri tede il Oâxbè. Zer ke vbste, il km prí`tb`m istm tâ`lb`m di ridu``bðl di istrâs pedrïm sir bopkioiltmdm il dbvirses èltixtes tirmpâutbès, èl ke ùmk èltrbhubrïm mk bl`rioilte di pesbhbkbdmdis mktirlmtbvms di trmtmobilte pmrm ik istrâs, ik deker, km mlsbidmd, km diprisbðl, mdioís di sirvbr èoe firrmobiltm èopkioiltmrbm il psbètirmpbms di etre èrti, èoe ik psbèmlíkbsbs, per igiopke. Mulqui si ùopkbirel kes ehgitbves, ixbstil mknulms kbobtm`belis qui sel oilistir oil`belmr pmrm qui si teoil èoe suniril`bms il prðxboms epertulbdmdis di ixpirboiltm`bðl7 le fuhe nrupe èltrek (qui pedrïm utbkbzmr o÷sb`m rikmgmlti il kunmr diXIHMZ)3 ik omrnil di kms oidb`belis mltis-dispuâs tmohbâl is ul am`ter qui si pedrïm oedb﬍`mr prm`tb`mlde omyer tbiope3pmrm tmohbâl ke bdimk is prm`tbquil ilèltrmrkm dbmrbe. aerom di èopreoitir m kessi pmrtb`bpmltis qui rimkoilti Msï, kes risuktmdes pristmrïml m ulm oiler mohbnûidmd.

Xiairil`bms Mfomdb, M.3 Lbchmcf, O.3 Mrmstee, M., y Fmhbhb, M. (8:=:). Tfi iaai`ts ea m yenm bltirviltbel el hmkmlì, spiid mld ildurmlì ea wmkcbln, Amtbnui mld qum-




kbty ea kbai bl piepki wbtf ouktbpki s`kiresbs.Geurlmk ea Fuoml Cblitb`s, 80, >=->6. Mldriws, O. (8::9). ^fy yeu sfeukdl‒t aernit te oidbtmti. Y.P. Liws & êrkd Xipert, =02 (84), 16->:. Mtcblsel, O. G. y ^mdi, T. D. (8:=4). Deis obldaukliss fmvi petiltbmk bl imtbln dbserdirs priviltbel5 M prikboblmry èltrekkid trbmk wbtf yeuln mdukt weoil. Imrky Bltirv. Zsy`fbmtry, =:.====/ibp.=8=1:. Ipuh mfimd ea prblt. Myymr, C. P. (=262). Tfi vmkui ea Mlmpmlm bl psy`fekenb`mk mld psy`feseomtb` bkklissis. Xisimr`f Blstbtuti (=262). Mddb`tbels & Fimktf. M Pioblmr Diìohir =262, Dfmoom Nbrb, Bnmtpurb (81-0:). Bldbm7 Muter. Hilsel, F. (=221). Tboikiss Fimkbln7 Tfi Zewir mld Hbekeny ea Hikbia. Luivm Rerc7 P`rbhlir (888-804). Hkm`c, D. P. (8:=4). Obldaukliss Xisimr`f Nubdi ( OXN), Blaerobln Obldaukliss risimr`f mld prm`tbì . Obldaukliss Xisimr`f Zuhkb`mtbels hy Rimr, =26:-8:=0. Xiùpirmde di fttp7//www.obldaukixpirbilì.ern/ObldAe. (Dmtmhmsi). E il Obldaukliss Blaeromtbel Pfiit. Dbspelbhki il fttp7// www.yercohsr.è.uc/deùoilts/@eursiZmrtb`bpmltBlaeromtbelPfiit.pda Herysilce, G. (8::8).Obldbln tfi hedy, oildbln tfi obld. Luivm Rerc7 Hmltmo. Hrewl, C. ^. y Xyml, X. O. (8::0). Tfi hili﬍ts ea hibln prisilt7 obldaukliss mld bts reki bl psy`fekenb`mk wikkhibln.Geurlmk ea Zirselmkbty mld Pe`bmk Zsy`fekeny, 64 (4), 688-646 . @m``bmteri, G. y Akblt, O. (8:=8). MTTILD 7 tewmrd m obldaukliss-hmsid hirimvioilt `mri oedik. Dimft Ptud ., 01 (=), 1=-68. @mrksel, K. I. (8::9). Bopm`t ea Obldaukliss-Hmsid Ptriss Xidu`tbel ( OHPX) el Pkiip, Oeed, Ptriss mld Amtbnui Pyopteos bl @mlìr Eutpmtbils. Bltirlmtbelmk Geurlmk ea Hifmvbermk Oidb`bli, =8 (4), 8>6-869 . @fmln, Q. R.3 Zmkisf, X.3 @mkdwikk, X.3 Nkmsnew, L.3 Mhrmosel, O.3 Kuscbl, A.3 Nbkk, O.3 Hurci, M. y Ceepoml, @. (8::4). Tfi iaai`ts ea m Obldauklisshmsid striss ridu`tbel prenrmo el striss, Obldaukliss sika-ia﬍`m`y, mld [email protected] ea obld. =4=-=4>. di fttp7//pirse. Ptriss mlddiFimktf, 8:, Xiùpirmde @fmpoml, X. (=261). Zsbèkenïm km smkud. wmlmdee.isp/mlbertiUlb`/mpultUpsbèkenUsmkudU2.fto @fecfmlb, X. O. (=262). Oidbtmtbel - M @kblb`mk Oedik. Il7 Xisimr`f Blstbtuti. (=262). Mddb`tbels & Fimktf. M Pioblmr Diìohir =262, Dfmoom Nbrb, Bnmtpurb (81-0:). Bldbm7 Muter. @rmoir, F.3 Fmkkir, F.3 Kmu`fi, X., y Dehes, N. (8:=8). Obldaukliss-hmsid striss ridu`tbel aer kew hm`c pmbl. M systiomtb` rivbiw.HO@ @eopkioilt Mktirl Oid., =8, =18.



>2


Dmvbdsel, X. G.3 Cmhmt-Wbll, G.3 P`fuom`fir, G.3 Xesilcrmlz, O.3 Oukkir, D.3 Pmlterikkb, P. A.3 Yrhmlewscb, A.3 Fmrrblntel, M .3 Helus, C., y Pfirbdml, G. A. (8::0). Mktirmtbels bl hrmbl mld boouli aul`tbel preduìd hy obldaukliss oidbtmtbel. Zsy`feseo Oid., 19 (4), 914-9>:. Agerhm`c, K. E. (8:=8). Obldaukliss mld hedbky dbstriss. Dml Oid G., 92 (==)7 H494>. Agerhm`c, K. E.3 Mrildt, O.3 Erlhök, I.3 Ablc, Z., y ^mkm`f, F. (8:==). Obldaukliss-hmsid striss ridu`tbel mld obldaukliss-hmsid ènlbtbvi tfirmpy7 m systiomtb` rivbiw ea rmldeobzid èltrekkid trbmks. M`tm Zsy`fbmtr P`mld ., =84 (8), =:8-==2. Nmkmltble, O. K. (8::9). Msse`bmtbel ea psy`fekenb`mk mld pfysbekenb`mk oimsuris ea striss bl fimktf-`mri preaissbelmks durbln ml 6-wiic Obldaukliss oidbtmtbel prenrmo7 Obldaukliss bl prm`tbì. Ptriss &

Fimktf7 Geurlmk ea tfi Bltirlmtbelmk Pe`bity aer tfi Blvistbnmtbel ea Ptriss, 8= (4), 899-81=. Nmrkmld, P. L.3 Tmomnmwm, X.3 Tedd, P. @.3 Ppi`m, O., y @mrksel, K. I. (8:=0). Bl`rimsid obldaukliss bs rikmtid te boprevid striss mld oeed aekkewbln pmrtb`bpmtbel bl m obldaukliss-hmsid striss ridu`tbel prenrmo bl bldbvbdumks wbtf `mlìr. Bltinr @mlìr Tfir. 8:=0, Gml, =8 (=), 0=-4:. Nelzíkiz Nmr`ïm, Omrbml (8:=4). Obldaukliss y QBF7 Iai`te sehri `mkbdmd di vbdm, istrâs pir`bhbde, istmde ioe`belmk y sbtum`bðl bloulekðnb`m. Tisbs pmrm ri`bhbr ik nrmde di De`term3 Dbri`term Tisbs7 @mroblm Xedrïnuiz Auomz, Dipmrtmoilte di Zsbèkenïm Hísb`m, Ivekutbvm y di km Idu`m`bðl, per km Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmrìkelm, Ispmým. Dbspelbhki il fttps7//www. idu`m`bel.neh.is/tisie/oestrmrXia.de5ria?22:>92 Filipekm Nulmrmtmlm, Lmymcm Tfirm (8::0). Ik ùktbve di km mtil`bðl pkilm. Km prí`tb`m di km oidbtm`bðlQbpmssmlm . Oâxbè7 Zmx. Fmrt, F. (8:: 4). Tfi Mrt ea Kbvbln. Qbpmssmlm Oidbtmtbel. Bldbm7 Qbpmssmlm Xisimr`f Blstbtuti. Feu,Cwec, X. G.3T. êln, P. R.3^. Rbp, F.3 ^. Fuln, T.3 Ke,P.F.^., F.3y @fml, Ke, @.Tfi P.3 @.3 Tmln, C.3H. Omc, ^.3 M. Oirìr, Om, P.Z.F.F.3 (8:=4). iaai`ts ea obldaukliss-hmsid striss ridu`tbel prenrmo el tfi oiltmk fimktf ea amobky `mrinbvirs7 m rmldeobzid èltrekkid trbmk. Zsy`fetfir Zsy`feseo, 60 (=), 49-90. Gmèhs, N. D. (8::=). Tfi Zfysbekeny ea Obld-Hedy Bltirm`tbels7 Tfi Ptriss Xispelsi mld tfi Xikmxmtbel Xispelsi. Tfi Geurlmk ea Mktirlmtbvi mld @eopkioiltmry Oidb`bli , > (=)7 P-60-P-28.




Cmhmt-Wbll, G.3 Kbpwertf, K., y Hurliy, X. (=269). Tfi `kblb`mk usi ea obldaukliss oidbtmtbel aer tfi sika-rinukmtbel ea `frelb` pmbl. G Hifmv Oid. =269 Gul. 6 (8), =10-2:. Cmhmt-Wbll, G. (8::0). Obldaukliss-Hmsid Bltirviltbels bl èltixt7 pmst, prisilt, mld auturi. Moirb`ml Zsy`fekenb`mk Msse`bmtbel, =: (8)7 =44-=91. Cmhmt-Wbll, G. (8::9). Km prí`tb`m di km Mtil`bðl Zkilm . Hmrìkelm7 Cmbrðs, 89 y 42-9=. Cmhmt-Wbll, G.3 Kbpwertf, K., y Hurliy, X. (=269). Tfi `kblb`mk usi ea obldaukliss oidbtmtbel aer sika-rinukmtbel ea `frelb` pmbl. Geurlmk ea Hifmvbermk Oidb`bli, 6 (8), =10-=2:. Cmhmt-Wbll, G.3 Kbpwertf, K.3 Hurliy, X., y Pikkirs, ^. (=26>). Aeur-yimr aekkewup ea m oidbtmtbel-hmsid prenrmo aer tfi sika-rinukmtbel ea `frelb` pmbl7 trimtoilt eutèoi mld èopkbmlì. @kblb`mk Geurlmk ea Zmbl, 8, =92-=>0. Cmhmt-Wbll, G.3 Omssbel, M. E.3 Crbstikkir, G.3 Zitirsel, K. N.3 Akit`fir, C. I.3 Zhirt, K.3 Kildircbln, ^. X., y Pmlterikkb, P. A. (=228). Iaai`tbviliss ea m oidbtmtbel-hmsid striss ridu`tbel prenrmo bl tfi trimtoilt ea mlxbity dbserdirs. Moirb`ml Geurlmk ea Zsy`fbmtry, =42 (>)7 201-40. Cmhmt-Wbll, G.3 ^fiikir, I.3 Kbnft, T.3 Pcbkkblns, M.3 P`fmra, O. G.3 @repkiy, T. N.3 Fesoir, D., y Hirlfmrd, G. D. (=226). Bl﬈uilì ea m Obldaukliss oidbtmtbel-hmsid striss ridu`tbel bltirviltbel el rmtis ea scbl `kimrbln bl pmtbilts wbtf oedirmti te siviri pserbmsbs uldirnebln pfete tfirmpy YQH ( ) mld pfete`fioetfirmpy (ZYQM). Zsy`feseomtb` Oidb`bli, 1: (9)7 189-108. Cfmllm, P. y Nriisel, G. O. (8:=0). M lmrrmtbvi rivbiw ea yenm mld obldaukliss ms èopkioiltmry tfirmpbis aer mddb`tbel.@eopkioilt Tfir Oid , 8= (0), 844-898. Crbstikkir, G. K. y Fmkkit, @. H. (=222). Ml ixpkermtery study ea m Oidbtmtbel-hmsid bltirviltbel aer Hblni Imtbln Dbserdir.G. Fimktf Zsy`fek., 4 (0), 09>-010. Cuycil, ^.3 Hyaerd, P.3 Hyln, X.3 Dmknkibsf, T.3 Kiwbs, N.3 Tmyker, X.3 ^mtcbls, I. X.3 Fmyis, X.3 Kmlfmo, Z.3 Cisskir, D.3 Oermlt, L. y Ivmls, M. (8:=4). Ypdmti te tfi studyènlbtbvi preteèk aer m rmldeobzid èltrekkid trbmk èopmrbln obldaukliss-hmsid tfirmpy wbtf ombltilmlì mltb-diprissmlt trimtoilt diprissbvi rikmpsi/riùrrilì7 tfi ZXIQILT trbmk. Trbmks, =9 (=), 8=>. Cuycil, ^.3 Hyaerd, P.3 Tmyker, X. P.3 ^mtcbls, I.3 Fekdil, I.3 ^fbti, C.3 Hmrritt, H.3 Hyln, X.3 Ivmls, M.3 Oukkml, I. y Timsdmki, G. D. (8::6). Obldauklisshmsid ènlbtbvi tfirmpy te privilt rikmpsi bl riùrrilt diprissbel.G @elsukt @kbl Zsy`fek., >1 (1)7 211-2>6.



6=


Km @eur, Z. y Zitirsil, O. (8:=4). Iaai`ts ea obldaukliss oidbtmtbel el `frelb` pmbl7 M rmldeobzid èltrekkid trbmk. Zmbl Oid. deb7 =:.====/poi.=81:9 Kmzmrus, X. P. y Aekcoml, P. (=261). Istrâs y preìses ènlbtbves. Hmrìkelm7 Omrtïliz Xe`m, 09-44, 090-020. Omrùs, O. T.3 Abli, O., y Ceuzicmlmlb, C. (8::=). Obldaukliss-hmsid oidbtmtbel bl m tfirmpiutb` èooulbty.Geurlmk ea Puhstmlì Ysi, 97 0:9-0==. Omguodmr, O.3 Nressoml, Z.3 Dbitz-^ms`fcewscy, H.3 Cirsbn, P., y ^mkm`f, F. (8::8). Deis obldaukliss oidbtmtbel èltrbhuti te fimktf5 Eutèoi ivmkumtbel ea m Niroml smopki. G. ea Mktirlmtbvi mld @eopkioiltmry Oidb`bli , 6 (1), >=2->0:. O`ùhhbl, T.3 Dbobdgbml, P.3 Ciopi, C.3 Nkmssiy, O. P.3 Xess, @., y Hi`c, M. (8:=4). Obldaukliss-hmsid striss ridu`tbel bl ml bltinrmtid `mri dikbviry systio7 Eli-yimr bopm`ts el pmtbilt-ìltirid eutèois mld fimktf `mri utbkbzmtbel. Ziro G., =6 (4), 4-2. Oirsciy, F. (=261). @kmssb﬍`mtbel ea `frelb` pmbl. Dis`rbptbels ea `frelb` pmbl syldreois mld di﬍lbtbels. Zmbl, P-0, 049-091, 8=:. Obkkir, G. G.3 Akit`fir, C., y Cmhmt-Wbll, G. (=229). Tfrii-yimr aekkew up mld `kblb`mk bopkb`mtbels ea m Obldaukliss oidbtmtbel-hmsid striss ridu`tbel bltirviltbel bl tfi trimtoilt ea mlxbity. Nilirmk Fespbtmk Zsy`fbmtry, => (0)7 =28-8::. Oelc-Turlir, I. (8::0). Tfi hili﬍ts ea oidbtmtbel7 ixpirboiltmk ﬍ldblns. Pe`bmk P`bilì Geurlmk, 4: (0), 419-4>=. Lewm`c, C. O. (8::8). Zir﬍k di Istrâs. Oâxbè7 Omlumk Oedirle. E‒Fmvir Dmy, Z. y Fertel-Diuts`f, P. (8::4). Ysbln obldaukliss-hmsid tfirmpiutb` bltirviltbels bl psy`fbmtrb` lursbln prm`tbì-pmrt B7 Dis`rbptbel mld iopbrb`mk suppert aer obldaukliss-hmsid bltirviltbels. Mr`fbvis ea Zsy`fbmtrb` Lursbln, =6 (9), =14-=12. Eobdb, M. y Wmrnmr, A. (8:=4). Iaai`t ea obldaukliss-hmsid striss ridu`tbel el pmbl sivirbty mld obldauk mwmriliss bl pmtbilts wbtf tilsbel fimdm`fi7 m rmldeobzid èltrekkid `kblb`mk , 0 (0). Lurs Obdwbairyea Ptud Zillihmcir, G. ^. y Kbnftlir, G. O.trbmk. (=26:). @eopitbtbel bltirlmk mld ixtirlmk blaeromtbel bl ml ixir`bsi sittbln. Geurlmk ea Zirselmkbty mld Pe`bmk Zsy`fekeny, 02, =19-=>4. Xmoes, L. A. (=222). Ilairoidmdis riuoítb`ms7 `rbtirbes y dbmnlðstbè . Oâxbè7 O`Nrmw Fbkk Bltirmoirb`mlm. Xibhik, D. C.3 Nriisel, G. O.3 Hrmblmrd, N. @., y Xesilzwibn, P. (8::=). Obldaukliss-hmsid str iss ridu`tbel mld fimktf-rikm tid qumkbty ea kbai bl m fitirenileus pmtbilt pepukmtbel. Nilirmk Fespbtmk Zsy`fbmtry, 807 =60-=28.




Xehblsel, A. Z.3 Omtfiws, F. K., y ^btic-Gmlusic, K. (8::0). Zsy`fe-ilde`rbli-boouli rispelsi te obldaukliss-hmsid striss ridu`tbel bl bldbvbdumks blai`tid wbtf tfi fuoml boouledi﬍`bil`y vbrus7 m qumsbixpirboiltmk study. G. Mtirl @eopkioilt Oid, 2 (9), 160-124. Xesilzwibn, O. X. y Kiboml, M. B. (=228). Zsbèkenïm ﬍sbekðnb`m . Oâxbè7 O`Nrmw Fbkk, 0=8-0=9. P`fikkicils, O. Z.3 vml dil Furc, D. N.3 Zrbls, G. H.3 Oekiom, G.3 Deldirs, M. X.3 êirtoml, ^. F.3 vml dir Drbat, O. M., y Ppi`cils, M. I. (8:=4). Ptudy preteèk ea m rmldeobzid èltrekkid trbmk èopmrbln Obldaukliss-Hmsid Ptriss Xidu`tbel wbtf trimtoilt ms usumk bl ridu`bln psy`fekenb`mk dbstriss bl pmtbilts wbtf kuln `mlìr mld tfibr pmrtlirs7 tfi OBKEL study. HO@ @mlìr., 0 (=4), 0. Pikyi, F. (=2>0). Tfi ivekutbel eatfi striss èlìpt7 Tfi erbnblmter ea tfi èlìpt trmìs bts divikepoilt areo tfi dbsèviry bl =201 ea tfi mkmro rim`tbel te oedirl tfirmpiutb` mppkb`mtbels ea syltexb` mld `mtmtexb` feroelis. Moirb`ml P`biltbst, 1= (1), 128-122. Pildirs, M.3 Heurditti, D.3 Fmlis, D.3 Rmdmv, Q., y Pfblte, K. (8:=4). Zirìbvid striss bl ouktbpki s`kiresbs7 tfi petiltbmk reki ea obldaukliss bl fimktf mld wikk-hibln. G Ivbd Hmsid @eopkioiltmry Mktirl Oid., =2 (8), =:4-===. Pcmlmvb, P.3 Kmquibkki, V. y Muhbl, F. G. (8:==). Obldaukliss hmsid bltirviltbels aer mddb`tbvi dbserdirs7 m rivbiw.Ilìpfmki , 0> (9), 0>2-06>. Perbmle, G. y Oelsmkvi Q. (8::8). @MD7 @uistbelmrbe di Mareltmobilte mlti ik Deker @rðlbè. Xiv Pe` Isp Deker, 2, =0-88. Ppi`m, O.3 @mrksel, K.3 Neddiy, I., y Mlnil, O. (8:::). M rmldeobzid wmbtkbst èltrekkid trbmk7 tfi iaai`ts ea m Obldaukliss oidbtmtbel-hmsid striss ridu`tbel prenrmo el oeed mld syopteos ea striss bl `mlìr eutpmtbilts. Zsy`feseomtb` Oidb`bli, 18, 1=0-188. Timsdmki, G. D.3 Pinmk, W. Q.3 ^bkkbmos, G. O.3 Xbdniwmy, Q. M.3 Peukshy, G. O., y Kmu, O. M. (8:::). Zriviltbel ea rikmpsi/riùrrilì bl omger diprissbel hy obldaukliss-hmsid ènlbtbvi tfirmpy. G @elsukt @kbl Zsy`fek., 16 (4), 1=9-180. Yssfir, O.3 Ppmtz, M.3 @epkmld, @ .3 Lbèkmeu, M.3 @mrnbkk, M.3 Moblb-Tmhrbzb, L., y O`@rm`cil, K. O . (8:=4). Booidbmti iaai`ts ea m hrbia obldauklisshmsid hedy s`ml el pmtbilts wbtf `frelb` pmbl. G Hifmv Oid ., 0> (=), =8>-=04. Qilirmhki Y-Pblmkmldm (=222). Qbpmssmlm y sus ehgites. Trmdu``bðl mk ispmýek per Hfbccfu Lmldbsilm. Xiùpirmde di fttp7//www.htomr.ern/﬍kis/add/ add:08.fto



60


îkks, X. I.3 Hur`f, X.3 Zmuksil, X. F.3 ^myli, Z. O.3 Feuki, T. T., y Kedir, I. (8:=4). Oidbtmtbel aer obnrmblis7 M pbket rmldeobzid èltrekkid trbmk. Fimdm`fi , 94 (2)7 =464-=429. ^bkkbmos, F.3 Pbooels, K. M., y Tmlmhi, Z. (8:=9). Obldaukliss-Hmsid Ptriss Xidu`tbel bl Mdvmlìd Lursbln Zrm`tbì7 M Lelpfmromèkenb` Mpprem`f te Fimktf Zreoetbel, @frelb` Dbsimsi Omlmnioilt, mld Pyopteo @eltrek. G Fekbst Lurs. Aih ==. pbb7 :626:=:==9912042.



Ik omlige di km leromtbvbdmd il mduktes oixb`mles7 km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis FmlsHrildm EudfeaXedrïnuiz vml Hmrlivikd, Istrmdm, Mnubkmr,Irbcm MïdmXehkis Oir`mde Omym

Xisuoil

Mhstrm`t

Pi blvistbnð km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis il mduktes di 89 m 9: mýes dik Qmkki di Teku`m, Oâxbè. Pi trmhmgð èl ulm ouistrm le prehmhbkïstb`m di =2> feohris y ougiris èl ik use di km is`mkm pmrm oidbr km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis pmrm mduktes. Kes risuktmdes ouistrml q ui kms rim``belis di mg ustmrsi m kes kïobtis y trmlsnridbr sel kms qui si èleìl oí s mopkbmoilti,

Tfi mbo ea tfi study wms te bdiltbay tfi mttbtudi tewmrds se`bmk kbobts bl mdukts mnid 89 te 9: yimrs a reo tfi Teku`m Qmkkiy, Oixbè. M lelprehmhbkbstb` smopki wms usid, èlsbstbln ea =2> omkis mld aiomkis, mdoblbstirbln tfi s`mki bl erdir te oimsuri tfi Mttbtudi tewmrds Pe`bmk kbobts aer mdukts. Tfi risukts sfe w tfmt mdgustbln mld trmlsnrissbln te se`bmk kbobts mri tfi hist clewl

obiltrms qui line`bmr y ritreìdir sel mktirlmtbvms oiles rièle`bdms. Il km dboilsbðl èlmtbvm di km m`tb-

rim`tbels, wfirims linetbmtbln mld wbtfdrmwbln mri kiss m`clewkidnid mktirlmtbvis. Bl tfi èlmtbvi dboil-

F

E H , I X I , H X M , M O O . Amùktmd di @bil`bms di km @eldu`tm, Ylbvirsbdmd Mutðleom dik Istmde di Oâxbè, Oâxbè. SfmlsevhJfetombk.èo_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. 69-=:=. Ai`fm di riìp`bðl7 80 di gulbe di 8::2 | Ai`fm di mìptm`bðl7 = di mneste di 8:=1.


Ik omlige di km leromtbvbdmd il mduktes oixb`mles7 km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis

tud, si ilèltrð ul m `kmrm tildil`bm m mgustmrsi y pe`m priairil`bm per trmlsnrid br, per ke qui si èl`kuyi qui privmkiì km prepilsbðl m rispitmr kms leroms y kes kïobtis il ik

sbel ea tfi mttbtudi, m `kimr tildil`y tewmrds mdgustbln, mkeln wbtf m riduìd priairilì aer trmlsnrissbln wms aeuld3 tfus, bt bs èl`kudid tfmt m pridbspesbtbel te rispi`t leros mld

íohbte di kms m`tbtudis di km pehkm`bðl istudbmdm.

kbobts bl tfi ﬍ikd ea tfi mttbtudisprivmbks bl tfi studbid pepukmtbel.

ZMKMHXMP @KMQI M`tbtud, leroms, rim``belis, mgustmrsi

C IR ÊXDP

Mttbtudi, leros, rim`tbels, mdgustbln

m leromtbvbdmd guinm ul pmpik bopertmlti il km rinukm`bðl di km èlvbvil`bm se`bmk. Km ixbstil`bm di rinkms y pmutms di èopertmobilte il kes dbstbltes íohbtes di km vbdm ètbdbmlm le sðke is liìsmrbm pmrm pesbhbkbtmr km supirvbvil`bm y ripredu``bðl di km se`bidmd il ik lbvik èki`tbve, ivbtmlde sbtum`belis di `mes y mleobm, tmohbâl myudm mk bldbvbdue m tilir `kmrbdmd y sinurbdmd sehri ke qui is ulm èldu`tm se`bmkoilti (bl)disimhki. Tedm se`bidmd riqubiri dbspesb`belis leromtbvms pmrm rinukmr kms rikm`belis se`bmkis y ditiroblmr ùíkis sel m``belis mìptmhkis y riprehmhkis, ke qui pirobti m kms pirselms erbiltmr su èopertmobilte (Hrbìýe, 8:=8). Kms leroms ixprisml kms ixpi`tmtbvms nilirmkbzmdms y èopmrtbdms sehri ik èopertmobilte riquirbde per ik sbstiom se`bmk, kms ùmkis bopkb`ml sml`belis pmrm su ùopkbobilte y èlstbtuyil ulm nuïm pmrm qui kms pirselms puidml mgustmr su èldu`tm m ke qui su ilterle ispirm di ikkms (Kblmris, 8:=8). Di mùirde èl Airlíldiz, @mrrirm, Eìgm y Hirilnuir (=226), kms leroms y rinkms pesiil ulm auirzm pediresm il km erdilm`bðl di km bltirm``bðl iltri kms pirselms y sel ÷tbkis il su `mkbdmd di mùirdes èopmrtbdes, per kes obiohres di kes nrupes y di km se`bidmd il su èlgulte, y dmlde aerom mk istmhki`bobilte di kms èstuohris se`bmkoilti mìptmdms di fmìr kms èsms y di kes kïobtis dik èopertmobilte mdiùmde. Di tmk omlirm, tbilil aul`belis pesbtbvms èoe omrè di riairil`bm pmrm km bl-

K



Fmls Eudfea vml Hmrlivikd | Irbcm Xehkis Istrmdm | Hrildm Xedrïnuiz Mnubkmr | Mïdm Oir`mde Omym

tirpritm`bðl di km rimkbdmd y sel bopris`bldbhkis pmrm ik aul`belmobilte i﬍`mz di kes nrupes3 sbl iohmrne, km le`bðl di lerom tmohbâl istí mse`bmdm ariùiltioilti èl mspi`tes linmtbves, èoe ik èlaerobsoe, km dipildil`bm, kms ristrb``belis, ik èltrek se`bmk y km pârdbdm di km bldbvbdumkbdmd (Qildrikk y Myir, =222). Ixbstil o÷ktbpkis am`teris qui bl`bdil il ik èopertmobilte rikm`belmde èl kms leroms se`bmkis. Pehrmk, Xeoire, Kuilne y Omrzem (8:::) dbstblnuil iltri des tbpes di am`teris qui bltirm`t÷ml iltri sï7 kes èltixtumkis, qui bl`kuyil m km amobkbm, km se`bmkbzm`bðl isèkmr, ik nrupe di bnumkis, km `kmsi se`bmk y mspi`tes se`beièlðobès, y kes bldbvbdumkis, qui si ri﬍iril m km pirselmkbdmd y m ikioiltes di `mrí`tir se`beènlbtbve, tmkis èoe ik keùs di èltrek, km muteistbom y kes vmkeris. Zer su pmrti, @kioilti, Qbkkmluivm y @uirve (8:=0) distm`ml km bopertml`bm di mlmkbzmr kes preìses psbèkðnbès pmrm èoprildir ik omlige di kms leroms èlvil`belmkis y oermkis. Il ik prisilti istudbe, si mherdml kms rim``belis mlti kms leroms y rinkms per oidbe di kms dboilsbelis ènlbtbvm, mai`tbvm y èlmtbvm, qui aeroml pmrti di kms m`tbtudis qui mdeptml kms pirselms mk rispi`te.

Kïobtis se`bmkis Diltre dik íohbte di km leromtbvbdmd, si uhb`ml kes kïobtis se`bmkis, di﬍lbdes èoe kms rinkms, kiyis, leroms, vmkeris e ixpi`tmtbvms qui ixbstil, di omlirm bopkï`btm e ixpkï`btm, il ik oidbe mohbilti di kms pirselms y qui rinukml e dikbobtml su èopertmobilte. Âstes si prisiltml m viìs

ke qui dihi fmìrsi ke èoeleulm erdil ( )3 puidil sir ixpkï`btes ), m viìs èoe`ðdbnes ulm prefbhb`bðl ( qui dihi fmìrsi (kiyis, di èldu`tm), pire tmohbâl puidil tilir ul `mrí`tir bopkï`bte (Xblc, Qes, vml Kecvil y Pkmnviir, =262). Km ikmherm`bðl y aeroukm`bðl di kes kïobtis se`bmkis pirtiliìl mk oulde di kes mduktes, qubilis si il`mrnml di istmhkiìr kms pmutms di èopertmobilte il dbstbltes íohbtes di km vbdm se`bmk. Nrbitils (=222) m﬍rom qui kes kïobtis se`bmkis aeroml, blivbtmhkioilti, pmrti di km èlvbvil`bm èoulbtmrbm y di km vbdm ètbdbmlm7 ‛^firivir piepki



6>


mri kbvbln tenitfir, se`bmk kbobts wbkk mppimr‟ (Nrbitils, =2227 0). Ik muter siýmkm qui su blùopkbobilte puidi tilir èoe èlsiùil`bm qui mk trmsnriser di kes kïobtis si ki ri`fmì,si ki `mstbnui e ix`kuym di km èoulbdmd. Etrm `mrm`tirïstb`m is qui le sel istítbès e blmoevbhkis, perqui rièleìr kïobtis se`bmkis istí sugite (pmr`bmkoilti) m km line`bm`bðl y m pesbhkiskes`mohbes. Pin÷l Nrbitils y Fikkbl`cx (=22>), kms ùkturms vmrïml il su di﬍lb`bðl di kes kïobtis se`bmkis y il km pirspi`tbvm sehri su pesbhki trmsnrisbðl m èlsiùil`bm di km bl﬈uil`bm di vmrbmhkis se`beùkturmkis, èoe km ehidbil`bm m km muterbdmd, km ioml`bpm`bðl y km erbiltm`bðl di kes vmkeris. Di istm omlirm, kes kïobtis puidil sir ispi`ï﬍ès pmrm ulm ùkturm il pmrtbùkmr y le tilir sbnlb﬍`mde pmrm etrm (per igiopke, km pultumkbdmd y kms aeroms di ixprismr km èrtisïm)3 mulqui sï ixbstil mknules kïobtis ulbvirsmkis. Di bnumk omlirm, km aerom di omligmr kes kïobtis se`bmkis puidi dbairbr di mùirde èl ik ilterle se`beùkturmk. Il ik `mse dik èltixte oixb`mle, m pmrtbr di ulm rivbsbðl di istudbes iopïrbès sehri km bomnil lm`belmk, Nelzíkiz (=262) kkinð m km èl`kusbðl di qui si tbildi m `riir il km ﬈ixbhbkbdmd di kms leroms, m﬍romlde qui sï si prisiltm km `riil`bm pepukmr il ke huile di `birtes vmkeris, per igiopke, km felrmdiz, km dbnlbdmd y ik trmhmge, y ke omke dik rehe, èoe km ìrrmzðl y km pirizm, pire mvbili èl km bdim di qui ke huile is ke qui sbrvi pmrm ik `mse3 il isti siltbde, ik oixb`mle mdeptm ulm âtb`m prudilti e `brùlstml`bmk. Omlgmrriz, Isèhide y Mrikkmle (=226) dis`rbhil isti ailðoile m pmrtbr di km le`bðl di leroms suhgitbvms7 km pirìp`bðl di ke qui is km èldu`tm mprepbmdm e mìptmhki puidi `mohbmr sin÷l kes bltirisis di kms pirselms blveku`rmdms, sb le fmy èlsiùil`bms pmrm m`tes di trmlsnrisbðl e sb si riernmlbzm ik omrè èltixtumk. @umlde iste eùrri, ulm èldu`tm blmprepbmdm puidi èlsbdirmrsi mdiùmdm pmrm ulm sbtum`bðl ispi`ï﬍`m (istm`belmr il ul kunmr prefbhbde, ik seherle m ul pekb`ïm pmrm pmnmr ulm ouktm, vildir y èoprmr èsms rehmdms e èpbms bkinmkis di dbsès e pikïùkms, per oil`belmr mkne). Disdi ulm pirspi`tbvm trmlsùkturmk, Dïmz-Nuirrire (=222) m﬍rom qui kes oixb`mles nilirmkoilti sel oís ﬈ixbhkis y oiles sivires il km aerom di omligmr kms leroms se`bmkis qui kes istmdeulbdilsis.




Msbobsoe, puidil dmrsi vmrbm`belis il ik omlige di kes kïobtis se`bmkis per nâlire. Disdi kms itmpms di km blaml`bm y km mdekisìl`bm, il kes pmtrelis di se`bmkbzm`bðl pmriltmk, ariùiltioilti eùrri ulm dbairil`bm`bðl il ik omlige di kms rinkms y ulm bltirpritm`bðl oís ﬈ixbhki pmrm ym qui si kis tildil`bms eternm omyerdikbhirtmd y pirobsbvbdmd qui m kmssi fbgms.kes Ilfbges, ke riairilti m kms èopertmobilte, il nilirmk, ehsirvml ïldbìs oís ikivmdes di èldu`tms mltbse`bmkis, di mnrisbvbdmd y dikblùil`bm il vmrelis qui il ougiris (Omrterikk, Nelzíkiz, Erdðýiz y Nðoiz, 8:==). Msbobsoe, dmtes dik Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m y Nienrmaïm (8:=0) bldb`ml qui ik 2= per `bilte (%) di kes siltil`bmdes dik auire èo÷l y aidirmk durmlti ik pirbede 8:::-8:== il Oâxbè èrrispeldïm m feohris y sðke 2% m ougiris. Km èyulturm pekïtb`m y se`bmk qui si vbvi il Oâxbè fey il dïm, èl mktes ïldbìs di `rboblmkbdmd, vbekil`bm i blsinurbdmd, fm nilirmde ulm `ri`bilti prieùpm`bðl mìr`m di km leromtbvbdmd se`bmk. Xubz (8:=8) m﬍rom qui, sb hbil is `birte qui km `mril`bm di ulm ùkturm di rispite m km kinmkbdmd le is mkne luive, km `budmd si ilùiltrm iltri kes pmïsis ùyms kiyis si ùopkil il oiler nrmde, ke qui èlkkivm rbisnes di blnehirlmhbkbdmd y disbltinrm`bðl se`bmk. Iste si ri﬈igm `kmrmoilti il kms ixpi`tmtbvms y km pirìp`bðl di km pehkm`bðl rispi`te dik omlige di km leromtbvbdmd7 sin÷l dmtes di km @erperm`bðl Kmtblehmrðoitre (8:==), ixbstil hmges lbvikis di èl﬍mlzm bltirpirselmk y il kms blstbtu`belis iltri kes oixb`mles y sðke =2% pbilsm qui kes `budmdmles ùopkil èl km kiy. Pbl iohmrne, le si èlsbdirml gustb﬍`mhkis m``belis di trmlsnrisbðl, èoe ivmdbr bopuistes, èoprmr mkne rehmde e ﬍lnbr istmr ilairoe pmrm le br m trmhmgmr. Ik prisilti istudbe si ilae`m il km oidb`bðl di km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis, pmrtbilde dik èlìpte trbdboilsbelmk di m`tbtud, sin÷l ik ùmk, istí èopuistm per tris dboilsbelis7 ènlbtbvm, mai`tbvm y èlmtbvm. Km prboirm èlstm di kms pirìp`belis di km pirselm sehri ik ehgite di km m`tbtud y di km blaerom`bðl y ik èle`bobilte qui pesii sehri âk3 km sinuldm istí èopuistm per kes siltbobiltes qui db`fe ehgite dispbirtm, km tirìrm bl`kuyi kms tildil`bms, dbspesb`belis i bltil`belis fm`bm ik ehgite, msï èoe kms m``belis dbrbnbdms fm`bm âk (Oermkis, Xihekkese y Oeym, =224).



62


Zmrm ditiroblmr km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis, db`fe èlìpte si fm puiste il epirm`bðl oidbmlti km le`bðl dipmtrelis di rim``bðl, qui riprisiltml km aerom il km qui kms pirselms si ilariltml m sbtum`belis qui pedrïml surnbr il su vbdm ètbdbmlm y qui sbnlb﬍`ml ik omlige di kes kïobtisdismrrekkmdm se`bmkis. Piper fm istmhki`bde tbpekenïm di istes pmtrelis rim``bðl, Xblc it mk. ulm (=262), qui dbstblnuil kms rim`-di `belis èle`bdms y kms rim``belis priairbdms3 kms prboirms si ri﬍iril m km blaerom`bðl qui tbili ulm pirselm sehri ke qui si pedrïm fmìr y m kms pesbhkis mktirlmtbvms di m``bðl il ulm sbtum`bðl ditiroblmdm, èlstbtuyilde km dboilsbðl ènlbtbvm di km m`tbtud. Km rim``bðl priairbdm is km qui ikbni km pirselm il km obsom sbtum`bðl3 tbili qui ikinbr `ðoe m`tumr il ik `mse ispi`ï﬍è di qui si prisilti ul kïobti se`bmk, riprisiltmlde ik ikioilte èlmtbve y ioe`belmk. Kms rim``belis qui puidil mpmriìr sel ùmtre7 =. Mgustmrsi m kes kïobtis. 8. Trmlsnridbr kes kïobtis. 0. @mohbmr kes kïobtis per oidbe di km line`bm`bðl. 4. Xitreìdir di km sbtum`bðl il km qui si dm ik kïobti. M km ai`fm, si fml rimkbzmde istudbes sehri km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis il gðvilis di =8 m 8: mýes, utbkbzmlde km Is`mkm pmrm oidbr km M`tbtud fm`bm kes Kïobtis Pe`bmkis M( PK), dismrrekkmdm per Xblc, Heirsom, Kutgi Ppikhirn y Qes (8:::), ik ùmk èltbili 86 sbtum`belis qui bopkb`ml ik omlige di luivi kïobtis se`bmkis qui sel èlsbdirmdes ulbvirsmkis7 le usmr vbekil`bm aïsb`m èltrm pirselms3 le usmr vbekil`bm psbèkðnb`m èltrm pirselms3 le usmr vbekil`bm èltrm ehgites3 le èoitir ul dikbte ﬍lml`bire e ièlðobè3 le fmìr armudi èl deùoiltes3 rispitmr kes mùirdes y kms rinkms di sinurbdmd y di trílsbte3 ùbdmr ik oidbe mohbilti y km lmturmkizm3 hrbldmr myudm m kms pirselms il sbtum`bðl di ioirnil`bm, y rispitmr kms leroms di èlvbvil`bm. Kes risuktmdes ehtilbdes il Fekmldm (Heirsom, 8::4, 8::>3 Dbgls, 8::43 Qml dir Oeeril, 8::4), Iskevmqubm (Zete`íreví, 8::4), Hâknb`m (Qml Feea y Nrbitils, 8::1) y Oâxbè (Eudfea y Xehkis, 8:==3 Qikmsè, Firlíldiz y Eudfea, 8::2) ouistrml letmhkis sbobkbtudis il kms m`tbtudis di kes gðvilis di dbstbltes èltixtes se`be-




ùkturmkis, y fml ilèltrmde qui il km dboilsbðl ènlbtbvm prideoblm ik èle`bobilte di kms rim``belis di mgustmrsi y trmlsnridbr èoe pesbhkis m``belis pmrm omligmr mquikkms sbtum`belis il kms qui si prisiltml kes kïobtis se`bmkis, pire ik èle`bobilte di kms mktirlmtbvms di ritreìdir yèldu`tumk line`bmr is oís kbobtmde. ùmlte m priairbdms, km prbl`bpmkkestildil`bm quiou`fe si omlb﬍istm per kmsIlrim``belis gðvilis di`bdil mgustmrsi m kes kïobtis il km nrml omyerïm di kms sbtum`belis, èl mpine m km leromtbvbdmd istmhki`bdm, y eptml pe`ms viìs per trmlsnridbr. M pismr di ikke, le si fm ixpkermde km `mrm`tirbzm`bðl di kms rim``belis m`tbtudblmkis di kes mduktes il ik omlige di kes kïobtis se`bmkis, per ke qui le si tbili èle`bobilte di kes pmtrelis di rim``bðl di isti si`ter. Is bopertmlti èlsbdirmr m isti nrupe pmrm mlmkbzmr km privmkil`bm di kes dbvirses tbpes di rim``belis il dbstbltms itmpms di km vbdm m ﬍l di istmhkiìr èopmrm`belis bltirnilirm`belmkis. Di bnumk omlirm, ik istudbe di kms m`tbtudis il mduktes pirobtbrí diti`tmr pesbhkis mse`bm`be lis èl kms pmutms di `rbmlzm qui utbkbzml il ik íohbte amobkbmr, iltri ùyms aul`belis ìltrmkis si ilùiltrm, pri`bsmoilti, km trmlsobsbðl di vmkeris, `riil`bms, m`tbtudis, leroms y pmutms di èldu`tm (Ousbtu y @mvm, 8::=), qui tbili ul iai`te sehri ik dismrrekke psbèkðnbè y ik mgusti se`bmk di kes fbges (Tur, Oistri, Pmopir y Omkeldm, 8:=8). Iltelìs, ik ehgitbve prbl`bpmk dik prisilti istudbe aui bdiltb﬍`mr kms m`tbtudis fm`bm kes kïobtis se`bmkis il mduktes di ul rmlne di idmd di 89 m 9: mýes, mlmkbzíldesi kms dbairil`bms il kms rim``belis per sixe, bdiltb﬍`íldesi kes kïobtis se`bmkis y kms sbtum`belis trmlsnridbdms èl omyer ariùil`bm.

Oâtede ZMXTB@BZMLTIP

Pi trmhmgð èl ulm ouistrm di tbpe le prehmhbkïstbè per ùetms di =2> mduktes il ik rmlne di idmd di 89 m 9: mýes, 9:% ougiris y 9:% feohris3 risbdiltis di km zelm e``bdiltmk dik Istmde di Oâxbè, il pmrtbùkmr, dik Qmkki di Teku`m y mkridideris. Ik lbvik idu`mtbve di kes pmrtb`bpmltis



2=


si dbstrbhuyi di km sbnubilti omlirm7 prbomrbm, 80%3 siùldmrbm, 82%3 pripmrmterbm, 81%3 ulbvirsbdmd, =1%, y etre, 1%. Il ùmlte mk istmde `bvbk, 49% sel `msmdes3 08%, sektires3 =6% vbvil il ulbðl kbhri, y 9%, dbver`bmdes. Km ή di km idmd is di 00.6 mýes ( Π ? >.1).

Blstruoilte Km Is`mkm pmrm oidbr km M`tbtud fm`bm kes Kïobtis Pe`bmkis il Mduktes (MPK-mduktes) si èlstruyð èl hmsi il km Is`mkmMPK dbrbnbdm m gðvilis di =8 m 8: mýes di Xblc it mk. (8:::), vmkbdmde trmlsùkturmkoilti pmrm ouistrms oixb`mlms (Eudfea y Xehkis, 8:==). Is ul blstruoilte qui obdi km m`tbtud di aerom sbtum`belmk, èl prinultms mhbirtms qui kes pmrtb`bpmltis puidil èltistmr èl sus prepbms pmkmhrms y ùyms rispuistms si `kmsb﬍`ml. Il `mdm sbtum`bðl, si kis prinultm7 =. µ]uâ pedrïm fmìr ulm pirselm il istm sbtum`bðl5 @el db`fm prinultm si obdi ik ripirterbe ènlbtbve ixbstilti sehri ik omlige di kes kïobtis se`bmkis. Zer ke tmlte, si kis pbdi m kes pmrtb`bpmltis dmr ik omyer l÷oire pesbhki di ep`belis, tede ke qui si èlsbdirm qui pedrïm fmìrsi, èl ik prepðsbte di bdiltb﬍`mr su èle`bobilte mìr`m di kms dbstbltms mktirlmtbvms di m``bðl il ik isìlmrbe. 8. µ]uâ fmrïm ustid il istm sbtum`bðl5 Is ulm bltirrenmlti erbiltmdm m istmhkiìr km priairil`bm fm`bm ulm rim``bðl ditiroblmdm, pmrm bdiltb﬍`mr km bl`kblm`bðl èldu`tumk di kes pmrtb`bpmltis il su aerom di preìdir, ilariltíldesi m kes kïobtis se`bmkis. Zer ke tmlte, pmrm istm prinultm puidi dmrsi ÷lb`moilti ulm rispuistm. Kes pultes di pmrtbdm pmrm ik dismrrekke di km virsbðl dbrbnbdm m kes mduktes auirel kes sbnubiltis7 =. Dihïml bl`kubrsi kes obsoes kïobtis se`bmkis qui il ik blstruoilte pmrm gðvilis, m ﬍l di rimkbzmr èopmrm`belis bltirnilirm`belmkis3 8. kms sbtum`belis di mohms is`mkms dihïml sir sbobkmris, il km oidbdm di ke pesbhki3




0. km tbpekenïm di rim``belis si `kmsb﬍`m di mùirde èl kms ep`belis di mgustmrsi (M), trmlsnridbr (H), line`bmr (@) y ritreìdir (D)3 4. ik rmlne di idmd si istmhki`bð di 89 m 9: mýes, y 9. kms sbtum`belis dihïml sir bomnblmhkis, rièle`bhkis y rimkbstms pmrm kes mduktes di istm idmd. @el ik ﬍l di rimkbzmr km mdiùm`bðl pmrm pehkm`bðl mduktm, si aeroð ul èobtâ ae`mk il ik qui pmrtb`bpmrel blvistbnmderis fekmldisis y oixb`mles, qubilis aulnbirel èoe guiìs pmrm ivmkumr tmlte ik èltilbde di kms sbtum`belis (il ùmlte m su mèoedmobilte pmrm ik omrè di riairil`bm y kms ixpirbil`bms ètbdbmlms di ulm pirselm mduktm) èoe km ridm``bðl y km tiroblekenïm. Iste kkivð m riaeroukmr km omyerïm di kms sbtum`belis di km virsbðl pmrm gðvilis7 si ix`kuyð m km isùikm èoe isìlmrbe, si dbsobluyð ik l÷oire di mohbiltis qui blveku`rml mobnes y ﬍istms y si ikboblmrel mspi`tes èlsbdirmdes blamltbkis per kes guiìs. Il `mohbe, si bl`kuyirel sbtum`belis rikm`belmdms èl ik trmhmge qui tbilil omyer rikivml`bm pmrm kms ixpirbil`bms di vbdm di kms pirselms il istm itmpm di km vbdm. Tmohbâl auirel ikboblmdms mknulms sbtum`belis di km MPK pmrm gðvilis, per le ixbstbr ul iqubvmkilti il kms ixpirbil`bms mduktms. Dispuâs di km ikmherm`bðl di des virsbelis prikboblmris y km rimkbzm`bðl di kes mgustis liìsmrbes, si mèrdð km virsbðl di﬍lbtbvm dik blstruoilte, qui aui prehmde oidbmlti ulistudbe pbkete il ulm ouistrm di =:: mduktes (9: feohris y 9: ougiris), pmrm èl﬍romr km prepbidmd di kms sbtum`belis di km is`mkm pmrm km pehkm`bðl di istudbe. Ik blstruoilte ﬍lmk quidð èlstbtubde per =1 sbtum`belis y mherdm kes luivi kïobtis se`bmkis oil`belmdes mltirberoilti. Mk bnumk qui ik blstruoilte pmrm gðvilis, km Is`mkm MPK-Mduktes ùiltm èl ulm virsbðl pmrm feohris y ulm pmrm ougiris. Il mohms virsbelis si omligml kes obsoes kïobtis se`bmkis y kms sbtum`belis sel prí`tb`moilti bdâltb`ms3 km ÷lb`m vmrbm`bðl sel kms riairil`bms ispi`ï﬍`ms di nâlire di kms pirselms blveku`rmdms il km sbtum`bðl. Km èl﬍mhbkbdmd dik blstruoilte aui ditiroblmdm per oidbe dik èi﬍`bilti Cudir-Xb`fmrdsel 8: pmrm dmtes dbètðobès, di deldi si ehtuve ul vmker di :.>8, ke qui si èlsbdirm mìptmhki.



20


ZXE@IDBOBILTE

Km mpkb`m`bðl dik blstruoilte si kkivð `mhe di omlirm dbri`tm y pirselmk, hmge kes prbl`bpbes di èkmherm`bðl mlðlbom y vekultmrbm, èl privbe èlsiltbobilte di kes pmrtb`bpmltis y nmrmltbzmlde di km blaerom`bðl preper`belmdm. Zmrm km èdb﬍`m`bðl km di èl﬍dil`bmkbdmd kms rispuistms y su `kmsb﬍`m`bðl il kms `mtinerïms di rim``belis, si ikmherð ul omlumk di èdb﬍`m`bðl hmsmde il kes kblimobiltes y `rbtirbes dismrrekkmdes pmrm km MPK pmrm gðvilis per Xblc it mk. (8:::). Pi istru`turð ulm hmsi di dmtes il ik prenrmom PZPP pmrm ^bldews3 il ùmlte mk preìsmobilte di km blaerom`bðl, si iopkimrel istmdïstb`ms dis`rbptbvms (perìltmgis, oidbms y disvbm`bðl istíldmr), msï èoe km pruihm t di Ptudilt pmrm km èopmrm`bðl iltri feohris y ougiris.

XIPYKTMDEP

Kms oidbms y kes perìltmgis di kms ariùil`bms èl kms qui si ixprismrel kms rim``belis èle`bdms puidil ehsirvmrsi il km tmhkm =3 `mhi siýmkmr qui si `mkùkmrel èl hmsi il km suom di kms rim``belis oil`belmdms il `mdm `mtinerïm di kes =1 rim`tbves qui èltbili km is`mkm. Zer ke tmlte, ik vmker di km oidbm puidi es`bkmr iltri : (sb km rim``bðl le fuhbirm sbde oil`belmdm per lbln÷l pmrtb`bpmlti il lblnulm sbtum`bðl) y =1 (sb tedes km fuhbirml oil`belmde il tedms kms sbtum`belis). @eoe ym si bldb`ð, il ik `mse di kms rim``belis èle`bdms, si hus`m bdiltb﬍`mr ik èle`bobilte qui si tbili di kms pesbhkis aeroms di m`tumr mlti kes kïobtis se`bmkis, per ke qui si puidi dmr oís di ulm rispuistm m km prinultm sehri quâ pedrïm fmìr ulm pirselm il tmk sbtum`bðl3 per ildi, ik tetmk di kes perìltmgis rihmsm ik =::%. Mgustmrsi risuktð sir km ep`bðl qui oís si oil`belð èoe pesbhki omlirm di omligmr kes kïobtis se`bmkis,il 6:% di kms sbtum`belis, sinubdm di trmlsnridbr, èl 11%. Kms mktirlmtbvms di ritreìdir (40%) y line`bmr (4=%) auirel siýmkmdms èl oiler ariùil`bm. Ik pmtrðl risuktmlti si `mrm`tirbzm di km sbnubilti omlirm7 M < H < D < @.




Tmhkm =. Xim``belis èle`bdms Xim``bðl èle`bdm

ή

Π

%

Mgustmrsi (M) Trmlsnridbr (H) Line`bmr (@) Xitreìdir (D)

=8.6 =:.1 1.1 1.2

=.2 0.1 8.> 8.2

6: 11 4= 40

Km rim``bðl priairbdm riprisiltm ke qui km pirselm fmrïm il kms `brùlstml`bms il kms qui si prisiltm ul kïobti se`bmk3 mquï si pirobti ixprismr ulm sekm priairil`bm, di tmk omlirm qui sðke puidi dmrsi ulm rispuistm m istm prinultm. Zrideoblð km ep`bðl dimgustmrsi, qui aui ikinbdm il oís di km obtmd di kms sbtum`belis (98%). Il sinulde y tirìr kunmr si eptð per line`bmr y ritreìdir, il preper`belis di 8:% y =>%, rispi`tbvmoilti, obiltrms qui trmlsnridbr mpmri`bð il ÷ktboe kunmr èl ulm priairil`bm di ÷lb`moilti ==% (tmhkm 8). Zer ke tmlte, ik pmtrðl di kms rim``belis priairbdms is M < @ < D < H. Tmhkm 8. Xim``belis priairbdms Xim``bðl èle`bdm

ή

Π

%

Mgustmrsi (M) Trmlsnridbr (H) Line`bmr (@) Xitreìdir (D)

6.0 =.> 0.8 8.6

8.= =.> =.> =.2

98 == 8: =>

Il km èopmrm`bðl di kms rim``belis per sixe, si ilèltrð ulm sekm dbairil`bm il km rim``bðl priairbdm dimgustmrsi7 km Π di kes feohris is kbnirmoilti omyer qui km di kms ougiris (6.6vs. 6.=3 p ; :.:4:). @el ik ﬍l di diti`tmr il quâ isìlmrbes kes mduktes tbildil m trmlsnridbr oís km leromtbvbdmd se`bmk, si rimkbzð ul mlíkbsbs di kms ariùil`bms di kms rim``belis priairbdms di tbpe H il tedms kms sbtum`belis. Pi ilèltrð



29


qui kes pmrtb`bpmltis istíl oís bl`kblmdes m reopir kms rinkms ùmlde si trmtm di rispitmr kms leroms di èlvbvil`bm, ùbdmr ik oidbe mohbilti y hrbldmr myudm m pirselms il sbtum`bðl di ioirnil`bm, èl ïldbìs supirberis m 8:% (tmhkm 0). Il `mohbe, etres kïobtis, il pmrtbùkmr, ik igirìr vbekil`bm y psbèkðnb`m èltrm etrms pirselms, sel trmlsnridbdes il ouy rmrmsaïsb`m e`msbelis. Tmhkm 0. Kïobtis se`bmkis oís trmlsnridbdes Kïobti se`bmk

Tbpe di sbtum`bðl

%

Xispitmr kms leroms di èlvbvil`bm @ubdmr ik oidbe mohbilti Hrbldmr myudm m pirselms il sbtum`bðl di ioirnil`bm

Ysmr repm mdiùmdm il ul ivilte aeromk Le tbrmr mnum su`bm mk suike Br di èoprms pmrm myudmr m ulm pirselm omyer

82 88 8=

Dbsùsbðl Kes risuktmdes ehtilbdes pirobtil `mrm`tirbzmr km m`tbtud di kes mduktes id 89 m 9: mýes di km sbnubilti omlirm7 il km dboilsbðl ènlbtbvm privmkiì ik èle`bobilte dik mgusti y km trmlsnrisbðl èoe prbl`bpmkis aeroms di omligmr kms sbtum`belis il kms qui si prisiltm mkn÷l kïobti se`bmk, obiltrms qui ik rièle`bobilte di kmline`bm`bðl y ik ritreìdir is ou`fe oiler. Il ke qui si ri﬍iri m kms rim``belis priairbdms, qui riprisiltml kes mspi`tes mai`tbve y èlmtbve di km m`tbtud, puiste qui ivbdil`bml km mtrm``bðl per ulm rim``bðl pmrtbùkmr y km tildil`bm èldu`tumk m m`tumr di `birtm aerom, si ehsirvð ulm tildil`bm `kmrm m mgustmrsi m kes kïobtis3 kms etrms mktirlmtbvms sel ou`fe oiles mtrm`tbvms pmrm kes pmrtb`bpmltis. Kkmom km mtil`bðl qui trmlsnridbr mpmri`bð il ik ÷ktboe kunmr di kms priairil`bms, m pismr di sir ulm rim``bðl mopkbmoilti èle`bdm, ke qui pmriì sir èltrmdb`terbe èl km epblbðl nilirmkbzmdm di kes oixb`mles di qui sðke ulm oblerïm di kes `budmdmles ùopki km kiy (@erperm`bðl




Kmtblehmrðoitre, 8:==) y èl km ixbstil`bm di ulm ùkturm nilirmkbzmdm di bkinmkbdmd (Xubz, 8:=8). Iste kkivm m pkmltimr, m omlirm di fbpðtisbs, qui tmk viz kes prehkioms di dikblùil`bm y `rboblmkbdmd dik pmïs le si rikm`belil il nrml oidbdm èl kms m`tbtudis fm`bm kes kïobtis se`bmkis, sble, prbl`bpmkoilti, èlkmam`teris di lbvik tmkisfmkkmznes èoe kmstmohbâl èldb`belis ièlðob`ms, bopulbdmd y km om`rese`bmk, èrrup`bðl. Kes pedrïml mse`bmrsi èl kms `mrm`tirïstb`ms pmrtbùkmris di kes pmrtb`bpmltis il ik istudbe, per ke qui si èlsbdirm èlvilbilti rimkbzmr istudbes sehri istm tioítb`m il etrms ouistrms y il dbstbltms zelms nienrí﬍`ms. Km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis qui si ehtuve pmrm km pehkm`bðl mduktm il ik prisilti istudbe tbili vmrbms sbobkbtudis èl kes dmtes di istudbes il mdekisìltis oixb`mles (Eudfea y Xehkis, 8:==3 Qikmsèit mk., 8::2)3 sehri tede il ùmlte mk èle`bobilte di kms rim``belis di mgustmrsi y trmlsnridbr y il km bl`kblm`bðl per mdmptmrsi m km leromtbvbdmd vbnilti. Ylm dbairil`bm letmhki si prisiltm il km ep`bðl di line`bmr, oís rièle`bdm y priairbdm per kes mduktes, y èl omyer prepilsbðl m trmtmr di `mohbmr m`tbvmoilti kms sbtum`belis e kes kïobtis oidbmlti km bltirm``bðl y èoulb`m`bðl èl etrms pirselms. Il ik `mse di kes mdekisìltis, km line`bm`bðl le si mse`bm èl ik omlige di kes kïobtis se`bmkis, èoe siýmkm Eudfea (8::4), perqui kes ixpirboiltml èoe bopuistes per es k mduktes y le si pir`bhil il km bnumkdmd di `brùlstml`bms, qui is km hmsi liìsmrbm pmrm ùmkqubir preìse di line`bm`bðl iai`tbvm. Km èopmrm`bðl per sixe le mrregð dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms, smkve ulm kbnirm tildil`bm il kes feohris m mgustmrsi oís m kes kïobtis qui kms ougiris. Iste vm il èltrm di km `riil`bm nilirmkbzmdm7 qui kes feohris tbildil m sir oís rihikdis qui kms ougiris ùmlde si trmtm di kms leroms y qui mdioís ùiltml èl omyer pirobsbvbdmd ùkturmk pmrm reopir kms rinkms. Kms sioigmlzms il kms rim``belis èle`bdms y priairbdms bldb`ml, oís hbil, qui ixbstil tildil`bms m`tbtudblmkis sbobkmris il mohes sixes, ke qui pedrïm mse`bmrsi èl kes `mohbes il kes rekis y il kms pmutms di èopertmobilte per nâlire qui si fml prisiltmde il mýes ri`biltis (Xe`fm y Dïmz Kevbln, 8:==).



2>


Ik mlíkbsbs di kms sbtum`belis qui preve`ml ulm omyer tildil`bm m trmlsnridbr il km pehkm`bðl mduktm oestrð qui le fmy ulbaerobdmd il ùmlte m km auirzm y km bopertml`bm di kes kïobtis. Pi ilèltrð qui pmrm kes pmrtb`bpmltis is oís mìptmhki e bl`kuse gustb﬍`mhki fmìr `mse eobse m kms rikm`belmdms èly ik kms leroms èlvbvil`bm, ik ùbdmderinkms dik oidbe mohbilti km rispite myudm mmpirselms il di sbtum`bðl di ioirnil`bm3 obiltrms qui kes ïldbìs di trmlsnrisbðl risuktmrel oïlboes ùmlde si trmtm di etres kïobtis, pmrtbùkmroilti ik igir`b`be di km vbekil`bm (aïsb`m y psbèkðnb`m) il èltrm di etrms pirselms. Zesbhkioilti, iste si mse`bm èl kms ixpi`tmtbvms sehri kes `mstbnes e sml`belis, qui sel oís sivires pmrm ik use di km vbekil`bm qui pmrm le rispitmr kms leroms di èlvbvil`bm e le hrbldmr myudm m pirselms èl mknulm liìsbdmd. Iste bldb`m tmohbâl qui fmy ulm vmrbm`bðl il km dbspesb`bðl m reopir kms rinkms di mùirde èl kms èldb`belis pmrtbùkmris il kms qui si prisiltm ul kïobti se`bmk y èl ik isìlmrbe il ik qui si dm km sbtum`bðl. Ke mltirber puidi bltirpritmrsi èoe ulm ivbdil`bm di qui km disvbm`bðl se`bmk le èlstbtuyi ul èopertmobilte istítbè y ulbvirsmk, sble qui puidi `mohbmr il ik tbiope y il ik ispm`be, èoe m﬍rom Oeltire (8::1), per ke qui dihi sir istudbmdm il ik èltixte il ik qui si preduì. Km ouistrm istuve èopuistm per feohris y ougiris èl dbstbltms `mrm`tirïstb`ms il ùmlte m lbvik idu`mtbve, idmd y istmde `bvbk, per ke qui si èlsbnubð ulm dbvirsbdmd mdiùmdm il kes rmsnes se`bedioenrí﬍ès di kes pmrtb`bpmltis3 sbl iohmrne, sel fmhbtmltis di ulm rinbðl nienrí﬍`m ispi`ï﬍`m qui le puidil èlsbdirmrsi riprisiltmtbves di km pehkm`bðl oixb`mlm m lbvik lm`belmk, ke qui sbnlb﬍`m ulm kbobtmlti dik istudbe il târobles di pesbhbkbdmdis di nilirmkbzm`bðl. Pi èl`kuyi qui ik blstruoilte utbkbzmde pirobti kkinmr m ulm `mrm`tirbzm`bðl di km m`tbtud fm`bm kes kïobtis di kes mduktes il idmd di 89 m 9: mýes, y si èlsbdirm qui km tioítb`m qui si mherdð is di ou`fm bopertml`bm il ik èltixte di km m`tumk èyulturm di blsinurbdmd y `rboblmkbdmd qui si vbvi il Oâxbè y qui is disimhki rimkbzmr oís blvistbnm`belis qui pirobtml kkinmr m ulm omyer èoprilsbðl di kms vmrbmhkis psbèkðnb`ms y psbèse`bmkis blveku`rmdms il istm prehkioítb`m.




Xiairil`bms Heirsom, @. G. (8::4). Mttbtudis`fmmk se`bmki kbobitil‐ MPK. Eltwbccikbln il blstruoiltiki utbkbtibt. Mpikdeerl7 Nmrmlt. —— — (8::>). Mttbtudi il dikblquilt nidrmn. Ibldvirskmn vml iil kelnb-

tudblmmk eldirzeic oit di Mttbtudis`fmmk veer Pe`bmk Kbobitil ( MPK).

Ommstrb`ft7 Pfmcir. Hrbìýe, X. (8:=8). Km èoprilsbðl di kes feob`bdbes il Moârb`m Kmtblm. µZehrizm e blstbtu`belmkbdmd5@bçl`bm & Pm÷di @ekitbvm, => (8), 0=92-0=>:. @kioilti, X. M.3 Qbkkmluivm, K., y @uirve, C. (8:=0). Iveku`bðl y rièle`bobilte di kms trmlsnrisbelis oermkis y se`beèlvil`belmkis il oileris. @elvirnil`bm, 8: (1=), =9-04. @erperm`bðl Kmtblehmrðoitre (8:==).Blaeroi 8:== Sil kïlim_. Xiùpirmde di www.kmtblehmreoitre.ern Dïmz-Nuirrire, X. (=222). Zsbèkenïm dik Oixb`mle. Disùhrbobilte di km itlepsbèkenïm . Oâxbè7 Trbkkms. Dbgls, D. (8::4). Ximrbln predu`t er ewl oirbt5 Tfi mttbtudis tewmrds se`bmk kbobts mld tfi bl﬈uilì ea rimrbln mt feoi. Il G. I. Xblc3 O. Zete`íreví3 O. Zete`mr, y G. Ptrbgcir (ids.).Reulnstirs hitwiil Ariideo mld Pe`bmk Kbobts, vek. Q. Mm`fil7 Pfmcir, 92->8. Airlíldiz, G. O.3 @mrrirm, Z.3 Eìgm, K.Q., y Hirilnuir, G. (=226).Trmtmde di psbèkenïm se`bmk, vek. BB7 Bltirm``bðl se`bmk. Omdrbd7 Pïltisbs. Nelzíkiz, K. (=262). Km ïldeki di kes oixb`mles vbstm per ikkes obsoes. Lixes, =44 , 0=-44. Nrbitils, F. (=222). Mttbtudis tewmrds Pe`bmk Kbobts, Yldirse`bmkbzid Hi-

fmvber, mld Pika-prisiltmtbel bl Reuln Ziepki. M @eltrbhutbel te tfi Tfieritb`mk Armoiwerc mld tfi Iopbrb`mk Qmkbdmtbel ea tfi Xim`tbel Zmttirl Xisimr`f bl Akmldirs. Nrelblnil7 Zf. D. tfisbs. Kiuvil7 Ylbvirsbty Zriss. ——— Fikkbl`cx, ^.kbobts. (=22>).Ixpkerbln @ress-lmtbelmk studbis yeuln piepki‒s tbelsytewmrds se`bmk tfi vmkbdbty mldelrikbmhbkbty ea tfi rim`Ptmldmrd Xim`tbel Blstruoilt. Il C. Xblc y ^. Ett (ids.), Reulnstirs hitwiil ariideo mld se`bmk kbobts. Kiuvil/Mpikdeerl7 Nmrmlt, 42-11. Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m y Nienrmaïm (8:=0). Zreùrm`bðl i bopmrtb`bðl di gustb`bm Sil kïlim_. Xiùpirmde di www.blinb.ern.ox Kblmris, A. (8:=8). Ylm sboukm`bðl ouktbmnilti di oi`mlbsoes di nilirmkbzm`bðl di ulm lerom se`bmk. Xivbstm Ispmýekm di Blvistbnm`belis Pe`bekðnb`ms, =06, =2-02.



22


Omlgmrriz, G. E.3 Isèhide, B., y Mrikkmle, M. (=226). µFmy ulm riprisiltm`bðl se`bmk di km èrrup`bðl iltri vi`bles di Km Zurïsbom5 Il Mse`bm`bðl Oixb`mlm di Zsbèkenïm Pe`bmk (id.),Km psbèkenïm se`bmk il Oâxbè, vek. QBB. Oâxbè7 MOIZPE , 49-9:. Omrterikk, @.3 Nelzíkiz, X.3 Erdðýiz, M. y Nðoiz, E. (8:==). Istudbe èl﬍romterbe dik @uistbelmrbe di @eldu`tm Mltbse`bmk @@M ( ) y su rikm`bðl èl vmrbmhkis di pirselmkbdmd y èldu`tm mltbse`bmk. Xivbstm Bhiremoirb`mlm d i Dbmnlðstbè y Ivmkum`bðl Zsbèkðnb`m, 0= (=), 2>-==4. Oeltire, O. (8::1). Km disvbm`bðl se`bmk. Il G. O. Pmkmzmr3 O. Oeltire3 @. Ouýez3 I. Píl`fiz3 I. Pmltere, y G. A. Qbkkinms, Zsbèkenïm se`bmk . Oâxbè7 Trbkkms, 00:-0>2. Oermkis, G. A.3 Xihekkese, I., y Oeym, O. (=224). M`tbtudis. Il G. A. Oermkis3 O. Oeym3 I. Xihekkese, y G. O. Airlíldiz Deks,Zsbèkenïm Pe`bmk. Omdrbd7 O`Nrmw-Fbkk, 429-984. Ousbtu, N. y @mvm, O. K. (8::=). Km amobkbm y km idu`m`bðl. Hmrìkelm7 E`tmidre. Eudfea, F. (8::4). Linetbmtbln se`bmk kbobts mld rimrbln bl tfi amobky7 M dba﬍ùkt èohblmtbel. Il G. I. Xblc3 O. Zete`íreví3 O. Zete`mr, y G. Ptrbgcir (ids.).

Reulnstirs hitwiil Ariideo mld Pe`bmk Kbobts, vek. Q. Mm`fil7 Pfmcir,

>0-60. ——— y Xehkis, I. (8:==). Gðvilis y kïobtis se`bmkis7 Ik obte di km rihikdïm. Ilsiýmlzm i Blvistbnm`bðl il Zsbèkenïm, =1 (=), =40-=94. Zete`íreví, O. (8::4). Amobky, Reulnstirs mld tfibr Mttbtudis tewmrds Pe`bmk Kbobts . M Pkevmc @eltrbhutbel te tfi Xim`tbel Zmttirl Xisimr`f (XZX). Ommstrb`ft7 Pfmcir Zuhkbsfbln. Xblc, G. I.3 Heirsom, @. G.3 Kutgi Ppikhirn, F. @., y Qes, X. @. (8:::). Mttbtudis`fmmk se`bmki kbobitil. Kibdil, Fekmldm7 ZBTP . Xblc, C.3 Qes, X. @.3 vml Kecvil.3 F. O., y Pkmnviir, @. O. (=262). Nrilsnivmk-

kil. Di feudbln vml gelniril til epzb`fti vml se`bmki nrilzil. Diik =, Lidirkmldsi gelniril mknioiil. Kiuvil7 M`è. Xe`fm, T. I.yyobtes. Dïmz Kevbln, (8:==).Bdiltbdmdis di nâlire. Oís mkkí di Oâxbè7X.Trbkkms. ùirpes Xubz, Z. (8:=8). Kes nrmldis prehkioms se`bmkis di Oâxbè.Xivbstm Isti Zmïs, 890. Pehrmk, G.3 Xeoire, I.3 Kuilne, M., y Omrzem, P. (8:::). Zirselmkbdmd y èldu`tm mltbse`bmk7 mopkb﬍`mderis bldbvbdumkis di kes iai`tes èltixtumkis. Zsbètfiom, =8 (4), 11=-1>:. Tur, M.3 Oistri, Q.3 Pmopir, Z. y Omkeldm, I. (8:=8). @rbmlzm y mnrisbvbdmd di kes oileris7 µIs dbairilti km bl﬈uil`bm dik pmdri y di km omdri5Zsbètfiom, 84 (8), 864-866.

=::| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



Qml dir Oeeril, A. (8::4). Ximrbln bl rinukmr fbnf s`feek mld yeulnstirs‒ mttbtudis tewmrds se`bmk kbobts. Il G. I. Xblc3 O. Zete`íreví3 O. Zete`mr, y G. Ptrbgcir (ids.). Reulnstirs Hitwiil Ariideo mld Pe`bmk Kbobts, vek. 9. Mm`fil7 Pfmcir, =:9-=80. Qml Feea, I. y Nrbitils, F. (8::1). Reulnstirs mld Pe`bmk Kbobts7 M ripert areo Akmldirs. Il F. Eudfea y G. I. Xblc (ids.), Reulnstirs Hitwiil Ariideo mld Pe`bmk Kbobts, vek. 1. Mm`fil, Mkiomlbm7 Pfmcir, =8>-=02. Qikmsè, L.3 Firlíldiz, K., y Eudfea, F. (8::2). Km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis di gðvilis di =8 m 8: mýes di tris rikbnbelis. @bil`bm Irne Puo, =1 (8), =99-=18. Qildrikk, I. y Myir, G. @. (=222). Istru`turms di nrupe. Il Z. Nelzíkiz, Zsbèkenïm di kes nrupes. Tierïm y mpkb`m`bðl. Omdrbd7 Pïltisbs, =:0-=4:.



=:=

Ik trmhmge èl km vez dik etre. Yl mìr`mobilte mk mlíkbsbs lmrrmtbve il km blvistbnm`bðl psbèse`bmk Zmekm Firlíldiz Pmkmzmr

Xisuoil

Mhstrm`t

Ik prbl`bpmk ehgitbve dik tixte is ixpelir kms pmrtbùkmrbdmdis dik mlíkbsbs lmrrmtbve, èoe pesbhki oâtede di mlíkbsbs ùmkbtmtbve il ik `mope di km blvistbnm`bðl psbèse`bmk y írims m﬍lis. Zmrm ikke, ik is`rbte si fm dbvbdbde il ùmtre mpmrtmdes7 il prboir târoble, si ixpelil mknulms ùistbelis vblùkmdms èl km predu``bðl di èle`bobilte disdi km pirspi`tbvm se`beèlstru``belbstm y, èl`ritmoilti, disdi ik ilaequi lmrrmtbve. M èltblum`bðl, si pkmltiml mknulms mprexbom`belis èlìptumkis m km

Tfi ombl ehgi`tbvi ea tfbs pmpir bs te prisilt tfi aimturis ea lmrrmtbvi mlmkysbs ms m pessbhki oitfed ea qumkbtmtbvi mlmkysbs bl tfi ﬍ikd ea psy`fese`bmk risimr`f mld rikmtid mrims. Te de tfbs, tfi deùoilt fms hiil dbvbdid blte aeur si`tbels7 ﬍rstky seoi bssuis rikmtid te tfi predu`tbel ea clewkidni areo tfi pirspi`tbvi ea se`bmk èlstru`tbelbso, mld spi`b﬍`mkky areo tfi lmrrmtbvi mpprem`f, mri dbsùssid. Pièld, seoi èlìptumk mpprem`fis te tfi letbel ea lmrrmtbvi, kmtir te rmbsi tfi ìltrmk priobsis mld

le`bðl lmrrmtbvm, dispuâs pkmltimrdikms priobsmspmrm ìltrmkis y `mrm`tirïstb`ms dik mlíkbsbs lmrrmtbve

`fmrm`tirbstb`s lmrrmtbvi mlmkysbs risimr`f. Bl tfieaaeurtf si`tbel seoi ixmopkis ea lmrrmtbvi mlmkysbs mri

ZMEKM FIXLÍLDIW PMKMWMX. Ylbvirsbdmd Km Pmkki, `mopus @DOV y `mopus @uirlmvm`m Spme.fdz.smkmzmrJnombk.èo_

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. =:0-=80. Ai`fm di riìp`bðl7 80 di mhrbk di 8:=9 | Ai`fm di mìptm`bðl7 =9 di aihrire di 8:=1.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | =:0

Ik trmhmge èl km vez dik etre. Yl mìr`mobilte mk mlíkbsbs lmrrmtbve il km blvistbnm`bðl psbèse`bmk

il blvistbnm`bðl. Il ik ùmrte mpmrtmde, si prisiltml mknules igiopkes di mlíkbsbs lmrrmtbve, utbkbzmlde kms lmrrmtbvms predu`bdms il ik èltixte di ul istudbe sehri vïlùke se`bmk,

prisiltid, usbln lmrrmtbvis preduìd ms pmrt ea m psy`fese`bmk study èldu`tid bl tfi stmti ea Oerikes.

rimkbzmde il ik istmde di Oerikes. ZMKMHXMP @KMQI Blvistbnm`bðl ùmkbtmtbvm, mlíkbsbs lmrrmtbve, blvistbnm`bðl psbèse`bmk, èlstru``belbsoe se`bmk

]umkbtmtbvi risimr`f, lmrrmtbvi sbs, psy`fese`bmk risimr`f, se`bmkmlmkyèlstru`tbelbso.

C IR ÊXDP

Pi puidi di`br qui ùmkqubir pmkmhrm ixbsti pmrm ik fmhkmlti il sus tris mspi`tes7 èoe pmkmhrm liutrm di km kilnum, qui le pirtiliì m lmdbi3 èoe pmkmhrm mgilm, kkilm di iès, qui pirtiliìl m etrms pirselms3 y, ﬍lmkoilti, èoe ob pmkmhrm, perqui, puiste qui ye km use il ulm sbtum`bðl ditiroblmdm y èl ulm bltil`bðl dbsùrsbvm ditiroblmdm, km pmkmhrm istí èopilitrmdm di ob ixprisbvbdmd.

O. Hmgtïl

el bldipildil`bm dik ilaequi di qui si trmti, qubilis fmìoes blvistbnm`bðl ùmkbtmtbvm il ik `mope di km psbèkenïm y kms `bil`bms se`bmkis bm prbom di luistre trmhmge is ik dbsùrse, km vezrièleìoes dik etre3 vezqui qui,kmmomtir su viz, si fmkkm mtrmvismdm per ou`fms etrms veìs —èltrmdb`terbms il e`msbelis—, ke ùmk vuikvi m kms lmrrm`belis èopkiges ehgites di mlíkbsbs i bltirpritm`bðl qui les dbìl mkne sehri `ðoe kms pirselms si èl`bhil m sï obsoms y `ðoe èl`bhil sus rikm`belis y su oulde. Les fmhkml, per tmlte, di leroms, omldmtes y ixpi`tmtbvms ùkturmkis y se`bmkis, msï èoe dik sblnukmr oede il qui `mdm pirselm kms bltirpritm y utbkbzm. Zmrtbilde di tmkis bdims, ik prepð-

@

=:4| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl


Zmekm Firlíldiz Pmkmzmr

sbte ìltrmk di isti mrtïùke is prisiltmr mknulms di kms pesbhbkbdmdis dik mlíkbsbs lmrrmtbve —peè trmhmgmde il km blvistbnm`bðl psbèse`bmk—, sus prbl`bpmkis `mrm`tirïstb`ms y mknulms istrmtinbms mlmkïtb`ms il èl`rite.

Km predu``bðl di èle`bobilte disdi ik ilaequi lmrrmtbve Disdi qui èobilzm ik trmhmge di `mope di ulm blvistbnm`bðl y iltrmoes il èltm`te èl sus pmrtb`bpmltis, si fmì prisilti ulm `birtm bltirpritm`bðl di mquikke qui si isù`fm y ehsirvm. Disdi kms obrmdms se`beèlstru``belbstm y pesoedirlm di km psbèkenïm, kms ùmkis mèopmýml m km oitíaerm lmrrmtbvm, km rimkbdmd bldipildbilti dik sugite qui km èleì le ixbsti, mk sir âk obsoe qubil km èlstruyi per oidbe dik kilnumgi3 per tmlte, isti ÷ktboe le is sðke ul ri﬈ige di km rimkbdmd, sble ik oidbe per ik ùmk km `rimoes y ki dmoes aerom, m trmvâs di kes rikmtes. Il èlnruil`bm èl ke mltirber, is pesbhki m﬍romr qui kes tixtes qui èoe blvistbnmderis èlstruboes sel ulm predu``bðl sehri km bltirpritm`bðl qui etre fmì di sï obsoe y su oulde. Tmopeè pedioes ekvbdmr qui ik tixte qui nilirmoes is ulm èlstru``bðl pmrtbùkmr, il ik siltbde di qui si rimkbzm hmge ditiroblmdms èldb`belis, disdi ul kunmr di predu``bðl = ispi`ï﬍è. Kms lmrrmtbvms èlstrubdms per ik blvistbnmder, per tmlte, tbilil ul `mrí`tir petil`bmkoilti pekïtbè y puidil risuktmr aru`tïairms sðke sb rièleìoes su pmr`bmkbdmd, dmdm per ik pesb`belmobilte sbtumde di qubilis bltirpritml y kms preduìl, y su tiopermkbdmd, mhbirtm m sir oedb﬍`mdm èl ik pmsmr dik tbiope (Hbnkbm y Helit-Omrtï, 8::2). Km ùistbðl is ditiroblmr `ðoe iai`tumoes km mhser`bðl y riikmherm`bðl dik dbsùrse dik etre, ik ùmk, m su viz, istí oblmde per kms veìs di etres. Kms areltirms qui bltiltml trmzmrsi iltri ik dbsùrse mgile y ik prepbe utbkbzmlde èobkkms qui omr`ml ik `mohbe di sugites dbsùrsbves sel, il rimkbdmd, areltirms ‛dâhbkis y ispi`ï﬍`ms‟, siýmkm Hmgtïl (8::0), il ik siltbde di qui kes dbsùrses di kes etres istíl prisiltis tede ik tbiope il =

Ixprisbðl mùýmdm per Di @irtimu (=220).



=:9


luistre ‛prepbe‟ dbsùrse. R is qui ik ilul`bmde, per sï seke, is ul ailðoile ouy èopkige qui omlb﬍istm ulm ouktbpkb`bdmd di pkmles. Zer etre kmde, kms veìs mgilms tmohbâl si guinml il ik igir`b`be di km is`rbturm, il târobles di qui sbiopri ixbsti ul distblmtmrbe di ke qui is`rbhboes. Mul ik tixte predu`bdeism ulm pmrtbrrispuistm di ulm blvistbnm`bðl, pudbirm èlsbdirmrsi oelekðnbè, m mquikke quiikymùmk si dbge dik obsoe ehgite e mìr`m dik obsoe prehkiom. Istes ‛omtbìs dbmkðnbès‟, siýmkm ik obsoe Hmgtïl, ditiroblml ik istbke dik tixte, kes ditmkkis oís ﬍les di km èopesb`bðl, ‛perqui luistre obsoe pilsmobilte (﬍kesð﬍è, `biltï﬍è, mrtïstbè) si erbnblm y si aerom il ik preìse di bltirm``bðl y ku`fm èl pilsmobiltes mgiles, ke ùmk le puidi digmr di ri﬈igmrsi il km aerom virhmk di km ixprisbðl dik luistre‟ (Hmgtïl, 8::07 868). Il tmk siltbde, risuktm bltirismlti pilsmr qui km nilti qui pmrtb`bpm il ulm blvistbnm`bðl fmhkm èl lesetres y pmrm lesetres3 sbl iohmrne, ule le is`rbhi èl ikkes lb pmrm ikkes. Fmhrïm, iltelìs, qui prinultmrsi pmrm qubâl is`rbhboes y `ðoe ditiroblm iste km omlirm il qui ke fmìoes.

Pehri km lmrrmtbvm @umlde blvbtmoes m kes pmrtb`bpmltis di ulm blvistbnm`bðl m èltmr su prepbm fbsterbm di vbdm —vïm iltrivbstm—, km fbsterbm di su èoulbdmd e su ixpirbil`bm sehri mkn÷l tiom il ispi`ï﬍è, istmoes hus`mlde disil`mdilmr ul pmtrðl dbsùrsbve èl`rite mprildbde disdi km blaml`bm7 km lmrrm`bðl. @eoe sunbiri Xbissoml (8::6), kes mèlti`bobiltes di km vbdm ètbdbmlm istíl bloirses il km obsom3 ik lmrrmder rikmtm mknules di ikkes, trms siki``belmrkes, ernmlbzmrkes, èli`tmrkes y ivmkumrkes èoe sbnlb﬍`mtbves pmrm ulm ditiroblmdm mudbil`bm. Il etrms pmkmhrms, km vbdm y ke qui `mdm ule mtiserm il km bltbobdmd le ixbsti oís qui èoe ul `÷ouke di silsm`belis, pirìp`belis, ixpirbil`bms, riùirdes y puksbelis, ùym kðnb`m y tiopermkbdmd sðke mpmriìl il km lmrrm`bðl (Mrau`f, 8::9). Zer ikke, sestbili Hrulir (8::1), km lmrrm`bðl risuktm ul vifïùke lmturmk pmrm km psbèkenïm pepukmr, il tmlte qui trmtm dik tigbde di km m``bðl y km bltil`belmkbdmd fuomlms, oidbmlde iltri ik oulde `mlðlbè di km




ùkturm y ik oulde oís bdbesbl`rítbè di kms `riil`bms, kes disies y kms ispirmlzms. Fmì qui ke ixìp`belmk sim èoprilsbhki y omltbili m rmym ke sblbistre, smkve ùmlde si liìsbtm èoe trepe3 bl`kuse, puidi ilsiýmr, èlsirvmr riùirdes e mktirmr ik pmsmde. R ism`tumkis qui kes di iviltes dik pmsmde selrikm`bðl tigbdes èl riairil`bmblèrpermdes m kms èldb`belis km ixbstil`bm y èl m isquioms il etres oeoiltes. Msbobsoe, ixprismr virhmkoilti km ixpirbil`bm puidi sirvbr pmrm bomnblmr, pkmlimr e preyi`tmr ulm m``bðl auturm. Kms lmrrmtbvms preper`belml `birtms aeroms di bltikbnbhbkbdmd di kms ioe`belis, bdiltbdmdis y m``belis il ik tbiope3 èltbilil, di mkn÷l oede, ul siltbde di èltblubdmd-dbsèltblubdmd qui m`t÷m bltinrmlde kms m``belis il pmsmde, prisilti y auture, detíldekms di `birtm èlsbstil`bm y siùil`bm (@mhrugm, Býbnuiz y Qízquiz, 8:::). @eoe mpultm Xbèiur (= 229), iltri km m`tbvbdmd di lmrrm r ulm fbsterbm y ik `mrí`tir tiopermk di km ixbstil`bm fuomlm ixbsti ulm èrrikm`bðl blikudbhki7 ik tbiope si fmì tbiope fuomle il km oidbdm il qui si mrtbùkm il ul oede lmrrmtbve3 obiltrms qui km lmrrm`bðl mk`mlzm su pkilm sbnlb﬍`m`bðl ùmlde si èlvbirti il ulm èldb`bðl di km ixbstil`bm tiopermk. Etre mspi`te rikivmlti di km èl﬍nurm`bðl lmrrmtbvm is qui èlsbsti il ulm ‛èlèrdml`bm dbsèrdmlti‟3 is di`br, ulm sïltisbs di ke fitirenâl ie. Km trmom rimkbzm ulm sirbi di ‛oidbm`belis‟ iltri ikioiltes èltrmdb`terbes di km lmrrm`bðl7 iltri km dbvirsbdmd di mèlt i`bobiltes y km ulbdmd tiopermk di km fbsterbm lmrrmdm3 iltri kes èopeliltis blèlixes di km m``bðl, bltil`belis y `musms y ik il`mdilmobilte di km fbsterbm3 iltri km purm suìsbðl y km ulbdmd di km aerom tiopermk. Disdi kuine, istms oidbm`belis puidil trmste`mr km `relekenïm dik rikmte fmstm ik pulte di mhekbrkm (Xbèiur, 8::1). Km bdiltbdmd lmrrmtbvm lmì di km ixpirbil`bm y sbouktílimoilti ki dm aerom3 iltelìs, km lmrrmtbvm y ik sï obsoe sel blsipmrmhkis. Isti ÷ktboe, per tmlte, si iltbildi èoe ik dismrrekke di ulm èl`bil` bm ri﬈ixbvm di sir-ilik-oulde, bl`kuyilde ul siltbde di su pmsmde y su auture. Il etrms pmkmhrms, kkinmoes m èleìrles èlaeroi usmoes km lmrrmtbvm pmrm mprifildir kms ixpirbil`bms y lmvinmr per kms rikm`belis èl kes etres (E`fs y @mpps, =221).



=:>


Nirnil (=2217 846) sunbiri qui ‛ule le istí kbhri pmrm tilir sbopkioilti ulm aerom ùmkqubirm di fbsterbm pirselmk. Kms èlvil`belis lmrrmtbvms le rbnil, per èlsbnubilti, km bdiltbdmd, sble qui blduìl ditiroblmdms m``belis y dismkbiltml etrms‟. Ik muter kkmommutelmrrmtbvm m`bobiltes km ixpkb`m`bðl qui prisiltmm ul bldbvbdue di km rikm`bðl mèlti‛muterrikivmltis‟ ke kmrne dik tbiope. Il kunmriltri di sðke vir luistrm vbdm èoe ul suìse trms etre, aeroukmoes ul rikmte il ik qui kes mèlti`bobiltes sel riairbdes sbstioítb`moilti, y fi`fes bltikbnbhkis per ik kunmr qui eùpml il ulm siùil`bm e preìse7 @eoe dbspesbtbves kblnûïstbès, kms lmrrm`belis puidil usmrsi pmrm bldb`mr m``belis vilbdirms, pire le sel il sï obsoms km `musm e km hmsi ditiroblmlti pmrm tmk tbpe di m``belis3 il isti siltbde, kms mutelmrrm`belis aul`belml oís èoe fbsterbms ermkis e ùiltes oermkis il ik sile di ulm se`bidmd. Pel riùrses ùkturmkis qui ùopkil èl isti tbpe di prepðsbtes se`bmkis, èoe sel km mutebdiltb﬍`m`bðl, km mute`rïtb`m y km sekbdb﬍`m`bðl se`bmk (Nirnil, =2217 804).

Oi pmriì bopertmlti suhrmymr qui, èoe ik obsoe muter ke m`kmrm, ke mltirber le supeli ul ditiroblbsoe ùkturmk, puis mdqubrboes fmhbkbdmdis lmrrmtbvms oidbmlti km bltirm``bðl èl etres, le per sir oirmoilti m`tumdes. Mdioís, tmohbâl istí di mùirde èl mquikkes qui si prieùpml per ik èopreobse pirselmk il km lmrrm`bðl, pire sustbtuyi ik mìlte puiste il ik ye muteditiroblmlti, per ik bltir`mohbe se`bmk. Zmrm Nirnil, ik ye puidi èlìhbrsi èoe ulm lmrrm`bðl qui si fmì bltikbnbhki il ik sile di kms rikm`belis vbniltis. Di istm aerom, utbkbzmoes km aerom dik rikmte pmrm bdiltb﬍`mrles èl etres y m lesetres obsoes3 bl`kuse, luistrms rikm`belis èl kes etres si vbvil di ulm aerom lmrrmtbvm, puis kms ixpesb`belis lmrrmtbvms istíl bl`rustmdms il km m``bðl se`bmk, fmìl qui kes mèlti`bobiltes siml se`bmkoilti vbsbhkis y istmhkiìl ixpi`tmtbvms pmrm mèlti`bobiltes autures. ‛Pir ul ye èl ul pmsmde y ul auture petil`bmk le is sir ul mnilti bldipildbilti, ÷lbè y mutðleoe, sble istmr bloirse il km bltirdipildil`bm‟ (Nirnil, =2217 808).




Dihbde m qui, tmlte il km `bil`bm èoe il km vbdm ètbdbmlm, kms lmrrm`belis sel riùrses èoulbtmrbes qui km nilti utbkbzm il sus dbvirsms rikm`belis, mquâkkms, oís qui ri﬈igmr, `riml ik siltbde di ‛ke qui is virdmd‟. Iste tbili qui vir èl qui le sel ulbvirsmkis3 per ik èltrmrbe, sel èltblniltis fbstðrb`mily ùkturmkoilti. supeli qui kms lmrrm`belis si èlstruyml ik vm`ïe, puis sbZire âstmsiste le le kenrml mprexbomrsi m kms aeroms èlvil`belmkis di ul tbiope-ispm`be ditiroblmde, ik rikmte obsoe si èlvbirti il mhsurde. Il pmkmhrms di Xbèiur (=2297 =46), km lmrrm`bðl le puidi `mriìr di ul èrrikmte èl su oulde7 ‛ke qui si èoulb`m, il ÷ktbom blstml`bm, is, oís mkkí dik siltbde di km ehrm, ik oulde qui preyi`tm y qui èlstbtuyi su ferbzelti. SIk eyilti e ik ki`ter ke ri`bhil sin÷l su prepbm `mpm`bdmd di mènbdm, qui si di﬍li tmohbâl per ulm sbtum`bðl m km viz kbobtmdm y mhbirtm sehri ik ferbzelti dik oulde_‟. Mferm hbil, kms lmrrmtbvms suikil tilir dbairiltis prepðsbtes pmrm kes sugites y kes nrupes3 sbl iohmrne, m viìs si trmskmpml. Kes prboires iopkiml kms aeroms lmrrmtbvms pmrm rièrdmr, mrnuoiltmr, gustb﬍`mr, pirsumdbr, èopreoitir, iltritilir i bl`kuse ilnmýmr m ulm mudbil`bm3 Kes nrupes, il `mohbe, tbildil m utbkbzmr fbsterbms pmrm oevbkbzmr m etres, bopuksmr km m``bðl èki`tbvm y aeoiltmr ik siltbde di pirtilil`bm. Iltelìs, kms lmrrmtbvms rimkbzml ul trmhmge pekïtbè3 su rek se`bmk, km omlirm il qui istíl èli`tmdms m km `brùkm`bðl dik pedir, is ul mspi`te bopertmlti di km tierïm lmrrmtbvm (Xbissoml, 8::6). Il dbvirsms e`msbelis, èl ik use di kes rikmtes si fm pritildbde qui lmrrm`belis sblnukmris kkilil di èltilbde m `birtes rikmtes ulbvirsmkis qui fml risuktmde, il km omyerïm, oís deoblmderis qui ixpkb`mtbves e ioml`bpmderis. Il rispuistm m iste, kes rikmtes pmrtbùkmris —di `kmsi, nâlire, kblmgi— bltiltml mhrbrsi pmse iltri kes dbsùrses ulbvirsmkbstms, y si èlsbdirm qui mquikke puidi virsi èoe ul dmte sblnukmr i blaertulmde di km prepbm hbenrmaïm3 per igiopke, ou`fms viìs is ul rmsne èo÷l m ulm pesb`bðl fbstðrb`m di disvmkerbzm`bðl y suhmktirlbdmd (Pmltmomrblm y Omrblms, =2223 Mrau`f, 8::9).



=:2


Mlík bsbs lmrrmtbve Teomlde il èlsbdirm`bðl kes mspi`tes mltis ixpuistes sehri kmlmrrmtbvm, pedioes pkmltimr iltelìs mknulms di kms pmrtbùkmrbdmdis dik mlíkbsbs lmrrmtbve èltixte mdidikmXbissoml blvistbnm`bðl psbèse`bmk. Disdiil km ik pirspi`tbv (8: :6), ik mlí kbsbs lmrrmtbve — il ùmkqubi rm di sus aeroms— si dbstblnui di etres oâtedes di mlíkbsbs per ik fi`fe di qui km mtil`bðl si ìltrm il siùil`bms di m``bðl, qui sel, gustmoilti, ke qui di﬍li km istru`turm di ul rikmte. Ik blvistbnmder si ae`mkbzm il m`teris, kunmris y tbiopes pmr tbùkmris3 le ki bltirism predu`br ilul`bmdes nilirmkis. @mdm lmrrmtbvm tbili vmker per sï obsom, le is sðke ik igiopke di ul ailðoile oís mopkbe, le is ulm sblnukmrbdmd — iltri etrms tmltms — qui riprisiltm m ulm nilirmkbdmd3 oís hbil, ikkm obsom si ilùiltrm èlstbtubdm per ikioiltes suhgitbves y se`bmkis qui si mludml di ulm om lirm pmrtbùkmr, il ul èltixte ispm`be-tiopermk ditiroblmde. Zmrtbilde di istms `mrm`tirïstb`ms nilirmkis, Xbissoml prisiltm ulm `kmsb﬍`m`bðl qui èlstm di ùmtre nrmldis tbpes di mlíkbsbs lmrrmtbve, diltre di kes ùmkis ixbsti ulm ileroi vmrbidmd di pesbhbkbdmdis7=) ik tioítbè (ik âlamsbs istí il ke qui si dbì)38) ik istru`turmk (ik âlamsbs istí il ik `ðoe, ik per quâ y pmrm qubâl si dbì mkne)30) ik dbmkðnbè / piraeromtbve (pmrti di kes des mltirberis y mýmdi km dboilsbðl drmoítb`m), y 4) ik vbsumk (trmhmgm èl boínilis). ]ubzí ik mlíkbsbs lmrrmtbve oís utbkbzmde il ik `mope di km psbèkenïm, dmdm su ìr`mlïm èl etres tbpes di mlíkbsbs ùmkbtmtbve, èoe ik `mtinerbmk (prepuiste erbnblmkoilti per km Tierïm Auldmoiltmdm), is ik tioítbè. Pbl iohmrne, vmki km pilm oil`belmr qui il kes mlíkbsbs kkmomdesdi èltilbde y per `mtinerïms, m dbairil`bm dik mlíkbsbs lmrrmtbve tioítbè, si trmhmgm èl ixtrm`tes di rikmtes, qui sel idbtmdes y disèltixtumkbzmdes, puis suikil ikboblmrsi kes ikioiltes siùil`bmkis y istru`turmkis di km lmrrmtbvm, msï èoe km vez dik iltrivbstmder. Tede, èl ik prepðsbte di predu`br ilul`bmdes nilirmkis m pmrtbr di kes dbairiltis `mses, digmlde di kmde km bltil`bðl y mnil`bm bldbvbdumk.

==:| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



Le ehstmlti qui km tbpekenïm di Xbissoml (8::6) puidi sir di ou`fm myudm, il km prí`tb`m puidil riteomrsi ikioiltes ùmlde oiles di kes tris prboires tbpes. Iste is, pedioes èlsbdirmr ikioiltes dik mlíkbsbs lmrrmtbve tioítbè i bltirpritmr ke db`fe per kms pirselms3 is di`br, kes iviltes y kms ènlb`belis m kessiqui kilnumgi sipkmltim ri﬍iri,qui pire pelir mtil`bðl ik oede il qui dbì.ik Xbissoml iltmohbâl ik mlíkbsbs lmr rmtbve tioí-il tbè, di mltiomle si msuoi qui kes rikmtes di km nilti di ul obsoe nrupe sehri ul `birte tiom si pmriìl iltri sï3 sbl iohmrne, èlsbdire qui istm feoenilibzm`bðl lmrrmtbvm puidi ivbtmrsi sb di omlirm èls`bilti si riùpirml y teoml èoe ehgite di mlíkbsbs kms dbs`ripml`bms ixbstiltis —sbiopri kms fmhrí— iltri rikmtes. R is qui mul ùmlde kms pirselms èopmrtil `birtms `mrm`tirïstb`ms e aeroml pmrti di ul obsoe nrupe, sus lmrrm`belis ou`fms viìs pelil ik mìlte il mspi`tes dbstbltes di km fbsterbm, ke ùmk le lbinm km pesbhbkbdmd di qui per su sbnlb﬍`mde e su pise sbohðkbè iltri km èki`tbvbdmd fmyml ikioiltes qui si ripbtml il kms dbstbltms lmrrm`belis. Zer etrm pmrti, km dbvirsbdmd il kes rikmtes istí dmdm per kms dbairiltis pesb`belis qui kms pirselms eùpml diltre di kes nrupes se`bmkis il kes ùmkis si disilvuikvil km amobkbm, ik hmrrbe, km èoulbdmd, km isùikm, ik trmhmge, iltri etres. @eoe sestbilil Hbnkbm y Helit-Omrtï (8::2), ik isauirze dik blvistbnmder dihi ìltrmrsi il rièleìr km èopkigbdmd, nrm`bms m km mpirturm fm`bm mniltis y tirrbterbes lmrrmtbves le feoenilibzmltis y il ehtilir ulm vbsbðl pekboðr﬍`m di kes ailðoiles istudbmdes. Mferm hbil, sb si sestbili qui tmohbâl risuktm pirtblilti y ilrbquiìder riteomr m kes rikmtes il sï obsoes èoe ehgite di istudbe, ke qui sbnlb﬍`m èltiopkmr `ðoe si istru`turmrel y lmrrmrel, risuktm liìsmrbe i`fmr omle di etres ikioiltes qui le suikil èlsbdirmrsi ùmlde si kkivml m `mhe mlíkbsbs di èltilbde y `mtinerbmkis, per igiopke7 km trmom, kms riairil`bms, km iltelm`bðl, kes pirselmgis y kes isìlmrbes, iltri etres. Km trmom si iltbildi èoe ik iltritigbde di èldu`tms, `riil`bms, bltil`belis y ioe`belis quièlvbirti ulm siùil`bm di iviltes il ulm fbsterbm. Is ulm èl﬍nurm`bðl qui le sðke les riobti m ulm tiopermkbdmd ispi`ï﬍`m, sble tmohbâl m ulpulte di vbstm, perqui pmrti di km ixpirbil`bm i bltirpritm`bðl pmrtbùkmr dik muter-lmrrmder (E`fs y @mpps, =221).



===


Il ùmlte m kms riairil`bms, Dmbuti y Kbnftaeet (8::4) fmhkml di `ðoe il km tierïm lmrrmtbvm si bdiltb﬍`ml auldmoiltmkoilti des aeroms di ‛riairil`bmr‟ il ul rikmte7 per ul kmde, si trmtm di riairil`bms qui mpultml m iviltes, m``belis y etres ikioiltes dik oulde ‛rimk‟ y, per ik etre, di bltirpritml sbnlb﬍`mdes,ises puisiviltes kms fbsterbms tbililrimkbzmdms qui vir èl pirselmgis y m``belis per `ðoe ikkes kes obsoes y kes dioís. Istm ‛dehki lmrrmtbvbdmd‟ tbili su erbnil il ke qui Hrulir (8::1) kkmom ik pmbsmgi dumk, bltinrmde per ul ‛pmlermom di m``bðl‟ y ul ‛pmlermom di èl`bil`bm‟. Yl mspi`te di suoe bltirâs vblùkmde èl ik tiom di km riairil`bm`bðl is qui kes etres le sðke istíl prisiltis il km lmrrm`bðl il tmlte qui si mkudi di omlirm ixpkï`btm m ikkes, sble qui sus veìs istíl blèrpermdms di omlirm piromlilti y oís e oiles èls`bilti y dbstersbelmdm il luistre dbsùrse7 tedes luistres ilul`bmdes "istíl kkiles di pmkmhrms mgilms di dbairilti nrmde di 'mktirbdmd' e di msbobkm`bðl, di dbairilti nrmde di èl`biltbzm`bðl y di omlbaistm`bðl. Kms pmkmhrms mgilms mpertml su prepbm ixprisbvbdmd, su tele mpri`bmtbve qui si msbobkm, si ikmherm, si rimìlt÷m per lesetres" (Hmgtïl, 8::07 8>2). Di istm omlirm, il ke qui km nilti ùiltm sehri su vbdm, ke qui fm fi`fe, siltbde y sehri kms èlsiùil`bms di sus m``belis, sbiopri, di mknulm omlirm, mpmriìl kes etres3 le si fmhkm disdi ul ye sekbtmrbe e bopmr`bmk. Km lmrrmtbvm ixprism km dboilsbðl ioetbvm di km ixpirbil`bm, km èopkigbdmd y sblnukmrbdmd di `mdm m``bðl, m km viz qui kes vïlùkes èl kes etres. Il ke qui te`m m kmiltelm`bðl, ik obsoe Hmgtïl siýmkm qui is ul ikioilte auldmoiltmk il ik oeoilte ixprisbve, ym qui ‛sbiopri si uhb`m sehri km areltirm iltri ke virhmk y ke le virhmk, di ke db`fe y ke le db`fe. Il km iltelm`bðl, km pmkmhrm si èli`tm èl km vbdm. R mlti tede, il km iltelm`bðl ik fmhkmlti èltm`tm èl kes eyiltis7 km iltelm`bðl is se`bmk pmr ixìkkilì (Qekðsfblev, =281, `btmde il Hmgtïl, 8::07 820). Msbobsoe, oi pmriì auldmoiltmk le pirdir di vbstm qui ik siltbde di ulm erm`bðl `mohbm dipildbilde dik tele il qui sim prelul`bmdm. Is ule di kes igiopkes oís èltuldiltis mìr`m di `ðoe km aerom dik dbsùrse puidi di`brles oís —disdi ik pulte di vbstm bltirpritmtbve— qui su èltilbde.

==8| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



Zer etre kmde, mk oeoilte di mlmkbzmr kms lmrrmtbvms tmohbâl puidil èlsbdirmrsi mknules ikioiltes rikivmltis disdi km pirspi`tbvm timtrmk e drmoítb`m7 ik pmpik dik lmrrmder y kes pirselmgis di km fbsterbm, mdioís di kms isìlms (sinoiltes di km fbsterbm, sbtumdes tiopermk y ispm`bmkoilti) yqubil, isìlmrbes bopkb`mdes. Iopiìoes per mkudbr mk pmpikm dik lmrrmder, il ik èltixte di ulm blvistbnm`bðl, is km pirselm km qui fioes di`bdbde iltrivbstmr3 is âk qubil èlstruyi ul fbke èldu`ter iltri ixpirbil`bms qui fm vbvbde —siml kigmlms e prðxboms il ik tbiope— y qui èlsbdirm sbnlb﬍`mtbvms. Il vbrtud di qui ke qui si lmrrm istí ml`kmde il km ixpirbil`bm, bopkb`m ulm omlirm sblnukmr di bltirpritmr kes mèlti`bobiltes di km prepbm vbdm y rispeldi m km viz m ul ditiroblmde èltixte se`beùkturmk3 bl`kuse, sb ik lmrrmder blsirtm di aerom dikbhirmdm il su rikmte ul suìse qui le eùrrbð, sinurmoilti âsti is pesbhki il ik èltixte se`beùkturmk il ik qui si sbt÷m (Kbldðl, =222). Zer tmlte, ik lmrrmder le puidi sir èlìhbde èoe ul tistbne e sugite di blvistbnm`bðl pmsbve e èoe oire dipesbtmrbe di ul smhir qui sbopkioilti les iltrinm3 per ik èltrmrbe, is ul m`ter `mpmz di èlstrubr ul dbsùrse sehri su se`bidmd y su vbdm diltre di ism se`bidmd. Le pedioes tmopeè èlsbdirmrke ‛ul hmlè‟ di dmtes qui si mhri y iobti km blaerom`bðl qui istmoes hus`mlde. Ik lmrrmder fmì ul mutâltbè ‛oeltmgi‟ ùmlde lmrrm y si èlstruyi m sï obsoe èoe ik pirselmgi ìltrmk. Isi oeltmgi le dihirïm sir iltildbde disdi ulm bltil`bðl di ‛ilnmýe‟, di omlbpukm`bðl, sble qui puidi sir èoprildbde il km pirspi`tbvm di qui, mk lmrrmr su vbdm, ik bldbvbdue vuikvi m pilsmrkm, si ripbilsm m sï obsoe y kms oetbvm`belis qui tuvbirel sus prepbms m``belis. Iste les riobti, iltelìs, m km sblnukmrbdmd di `mdm lmrrm`bðl, m km piùkbmr bkm`bðl di kes mèlti`bobiltes qui rimkbzm ul ditiroblmde sugite (Kbldðl, =222). Tedes istes mspi`tes èhrml bopertml`bm il ik tirìr tbpe di lmrrmtbvm sunirbde per Xbissoml (8::6) —ik dbmkðnbè/piraeromtbve—, puis èlsbdirmr km timtrmkbdmd di km m``bðl bopkb`m liìsmrbmoilti qui ik lmrrmder di km fbsterbm teom il ùiltm m su bltirkeùter y km sbtum`bðl il km ùmk dihi dismrrekkmr su m`tum`bðl3 pmrm ikke si vmki di ul `birte use di kes pirselmgis y di km bdiltbdmd qui m âstes si msbnlm, di kms m``belis qui



==0


kis mdgudb`m, di km tiopermkbdmd di km fbsterbm y km omlirm il qui fbkm kes mèlti`bobiltes, di kms `mrm`tirïstb`ms dik blb`be, ik dismrrekke y ik disilkmì, iltri etres. Istm èlìp`bðl di km lmrrmtbvm les riobti mk ilaequi drmomt÷rnbè di Neaaoml sin÷l ik ùmkilkmkmbltirm``bðl km hus`moes èlstru``bðl km bdiltbdmd sel(=224), preìses ìltrmdes boprisbðl yqui dmr di m kes dioís3 èoe km obsom Xbissoml (8::6) siýmkm, ilamtbzmr km piraeromtbvm le sbnlb﬍`m qui kms bdiltbdmdis siml blmutâltb`ms, sble sbopkioilti qui si ilùiltrml sbtumdms, rispeldil m km prisil`bm di ulm ditiroblmdm mudbil`bm, dipildil di qubâl is ik etre. Disdi kuine, il ik èltixte di ulm iltrivbstm di blvistbnm`bðl, isi etre is ik blvistbnmder y tede ke qui âk e ikkm riprisiltml3 il mtil`bðl m iste, si sunbiri qui il ul riperti di blvistbnm`bðl il ik ùmk si bl`kuyil lmrrmtbvms predu`bdms per kes pmrtb`bpmltis e ixtrm`tes di âstms, tmohbâl si blèrperil kms prinultms e èoiltmrbes dik iltrivbstmder qui kms sus`btmrel. R is qui, èoe oil`belm Xbissoml (8::6), sb le bl`kuboes kms bltirvil`belis dik blvistbnmder, quidm km silsm`bðl di qui kms pmkmhrms dik iltrivbstmde ‛fml `mïde dik `bike‟, sbl èltixte mknule.

Km èlstru``bðl di lmrrmtbvms èoe pmrti dik preìse di blvistbnm`bðl Km epirm`belmkbzm`bðl Ssb`_ di km le`bðl di lmrrmtbvm puidi rimkbzmrsi di o÷ktbpkis aeroms. Di mùirde èl Xbissoml (8::6), il ul ixtrioe dik èltblue tilioes km prepuistm —hmstmlti ristrb`tbvm— di km se`bekblnûïstb`m, pmrm km ùmk km lmrrmtbvm is ulm ulbdmd dbs`ritm di dbsùrse7 km rispuistm di ul pmrtb`bpmlti m ulm sekm prinultm, ìltrmdm il ul tðpbè y ernmlbzmdm tiopermkoilti. Il ik etre peke, si ilùiltrml mknulms mpkb`m`belis di km mltrepekenïm se`bmk y km fbsterbm, il kms ùmkis km lmrrmtbvm puidi riairbrsi m ulm fbsterbm di vbdm èopkitm, ikmhermdm m pmrtbr di iltrivbstms, ehsirvm`belis y deùoiltes. Zer ÷ktboe —y il ke ùmk si auldmoiltm ke qui mquï si prisiltm—, kms di﬍lb`belis dmdms per mknulms mprexbom`belis psbèkðnb`ms y se`bekðnb`ms èlstbtuyil ulm ep`bðl bltiroidbm. Il âstms, km lmrrmtbvm pirselmk suiki mhmr`mr kmrnes trmoes di km




`fmrkm3 trezes di vbdm il èltixte qui si dismrrekkml m pmrtbr di ulm e vmrbms iltrivbstms di blvistbnm`bðl. Kms lmrrmtbvms qui si prisiltml pmrm bkustrmr km prepuistm di mlíkbsbs lmrrmtbve dirbvml di ulm blvistbnm`bðl8 rimkbzmdm èl fmhbtmltis di ul hmrrbe Dihbde m quisioburhmle ik aeè di di istiPmltm tixteOmrïm le isMfum`mtbtkíl, ik preìse di@uirlmvm`m, blvistbnm`bðlOer. il su èlgulte, sble ik oede il qui si rimkbzð ik mlíkbsbs lmrrmtbve, oi kbobtmrâ m ispi`b﬍`mr mknulms ùistbelis hísb`ms qui èltixtumkbìl, ùmlde oiles pmr`bmkoilti, kes rikmtes predu`bdes. Ik ehgitbve ìltrmk di db`fm blvistbnm`bðl aui mlmkbzmr kms omlirms il qui si mrtbùkm y dismrtbùkm ik vïlùke se`bmk iltri kes fmhbtmltis di Pmltm Omrïm, mk trmtmrsi di ul kunmr —èoe ou`fes etres m ke kmrne y ml`fe di Oâxbè— omr`mde per kes èltrmstis di `kmsi, rmzm, preìdil`bm, lbvik idu`mtbve y ùkturmk, msï èoe per ul `ruì di trmyi`terbms iltri qubilis fml kkinmde èl qubilis ym istmhml, msï èoe di kes qui si fml bde èl kes qui fml piromli`bde. Km mprexbom`bðl mk èlìpte di vïlùke se`bmk si rimkbzð prideoblmltioilti disdi ulm pirspi`tbvm psbèse`bmk, mulqui aui liìsmrbe riùrrbr m kes mpertis di etrms `bil`bms se`bmkis. @el ik ﬍l di kenrmr ik ehgitbve mltis siýmkmde, si rimkbzmrel ehsirvm`belis y iltrivbstms bldbvbdumkis qui hus`mhml nilirmr fbsterbms pirselmkis, rikm`belmkis y sehri km èoulbdmd. Kms iltrivbstms si rimkbzmrel m feohris y ougiris di Pmltm Omrïm, di dbstbltms idmdis (disdi mdekisìltis fmstm ml`bmles)3 mknules irml lmtbves dik kunmr, etres blobnrmltis y mknules oís obnrmltis di riterle. @elsbdirmlde km tbpekenïm di Xbissoml (8::6), ik mlíkbsbs lmrrmtbve rimkbzmde aui prideoblmltioilti tioítbè, pire, èoe si sestuve il ik mltirber, si teomrel il ùiltmm ikioil es dik istru`turmk ympmrtmde piraeromtbve. Km tmohbâl tmrim mlmkïtb`m si istru`turð pmrtbr tdi ùmtre `mtinerïms/isìlmrbes qui mnrupml huilm pmrti di kms tioítb`ms sehri kms qui virsmrel kes rikmtes di kes iltrivbstmdes7 km tbirrm, ik ispm`be èoulbtmrbe, kes rbtumkis aistbves y km amobkbm. Ik `rbtirbe ìltrmk pmrm ikinbr kes ixtrm`tes Istm blvistbnm`bðl dbe kunmr m km tisbs ‛Guines vblùkmris, guines lmrrmtbves7 oblu`bms di km vbdm se`bmk y predu``bðl di siltbde il Pmltm Omrïm Mfum`mtbtkíl‟, rimkbzmdm pmrm ehtilir ik nrmde di de`term il @bil`bms Pe`bmkis il 8:==. 8



==9


di dbsùrse mlmkbzmdes aui qui dbgirml mkne —tmlte kbtirmk èoe oitmaðrb`moilti— sehri kes guines vblùkmris, il ik èltixte di kms ùmtre `mtinerïms/isìlmrbes oil`belmdes. Zmrm iai`tes di isti is`rbte, igiopkb﬍`mrâ èl mknulms lmrrmtbvms hrivis, rikm`belmdms, il èl`rite, èl km ùmrtm `mtinerïm, km di km amobkbm. Km omlirm èoe si prisiltml kes rikmtes mlmkbzmdes tbili qui vir èl ke qui Hbnkbm y Helit-Omrtï (8::2) kkmoml km tâ`lb`m di kmslmrrmtbvms dbsèltblums, mk previlbr di dbairiltis veìs qui si bdiltb﬍`ml èl `kmrbdmd y omltbilil su muteleoïm. Pbnubilde db`fm kðnb`m, ik leohri (siudðlboe) di `mdm muter-pmrtb`bpmlti di km blvistbnm`bðl si bltreduì mk ﬍lmk di `mdm lmrrmtbvm, èl ik prepðsbte di le ulbaeromr kms dbstbltms rispuistms y le feoenilibzmrkms il ul èlgulte ﬍`tb`be, m ﬍l di qui quidi il ivbdil`bm km mnil`bm di kes pmrtb`bpmltis. M èltblum`bðl si prisiltml mknules igiopkes di lmrrmtbvms qui mkudil m ixpirbil`bms, sbnlb﬍`mdes, `riil`bms, ixpi`tmtbvms y disies di kes iltrivbstmdes rispi`te di km amobkbm, pire ùyms trmoms si èlstruyirel disdi pultes di vbstm i bltil`belis dbstbltms, oestrmlde le sðke km pkurmkbdmd di pirspi`tbvms qui ixbsti, sble tmohbâl km dbvirsbdmd di aeroms di èltmr fbsterbms. Il prboir târoble, prisilte ixtrm`tes di des rikmtes di nilti omyer, ùym trmom digm vir ulm auirti mse`bm`bðl iltri tbiope y `mkbdmd di kes vïlùkes amobkbmris, perqui si trmtm di lmrrmtbvms qui es`bkml iltri ik pmsmde dbstmlti y ik prisilti, iltri kes vïlùkes di mltis —di kes ùmkis si fmhkm èl mýermlzm‐ y kes di mferm —m kes qui fmì riairil`bm il tele di disèltilte y quigm. —Ebnm, del Omtïms, µustid `ðoe dbrïm qui is km nilti di mquï, di Pmltm Omrïm5 —Zuis mferm ym le fmy ðrdilis, ym le fmy rispite, ym le fmy lmdm3 si pikiml iltri omoís i fbges. Fm fmhbde fbges qui omtml m km omoí e mk pmpí per ùistbðl di ul tirrile qui ki dml di firil`bm y le ki nustm, âk qubiri ule oís nrmldi. ‛Zuis le‟, ki dbìl, ‛qui ti te`m tmlte m tb y m tb teomr tmlte‟, y msï si ripmrti. Leoís per ise fmy dbsputms il




kms qui fm fmhbde ouirtes S…_ Mltis ki di`ïml m km omoí di ustid, m km tïm ki fmhkmhml di ustid, mk tïe ki fmhkmhml di ustid7 mferm ki dbìl7 ‛Tïe, µquâ fmìs5‟, ‛tïm, µquâ fmìs5‒ Rm fmy ul dishmrmgusti il iste, perqui le fmy rispite, le fmy lmdm3 ym si m`mhð tede ise. R mltis le3 mltis ke qui di`ïm ik pmpí is ke qui si fm`ïm3 ke qui di`ïm km omoí si fm`ïm. ]ui le ke qui dbnml kes fbges, le, mltis si puidi di`br irml èoe ul peè oís ìrrmdes. (Omtïms, 69 mýes) —Mltis kms ougiris omldmhml, le èoe mferm qui ym omldml kes fbges. (Omrtblm, 94 mýes)

Ik èltrmsti iltri kms leroms y kms aeroms di rikm`belmrsi di ‛mltis‟ y di ‛mferm‟ si ixprism èl lbtbdiz sin÷l èoe si istmhkiìl kes kmzes bltirnilirm`belmkis il ik íohbte amobkbmr. Disdi km pirspi`tbvm di kes iltrivbstmdes, kms pesb`belis di pmdris i fbges si fml blvirtbde, ke ùmk oedb﬍`m il kes kms oedes il qui igirì pedir dml diltre di km amobkbm. mIstes `mohbes leroms quisirbnil ik ik vïlùke kunmr, iltelìs, ulm ispi`bi di disernmlbzm`bðl —‛dishmrmgusti‟, dbì del Omtïms— amobkbmr y se`bmk, qui diomldm ik ripkmltimobilte di kms ﬍nurms pmtirlm y ﬍kbmk, mk bnumk qui di km rikm`bðl iltri mohms. Kes fbges, y kes gðvilis il nilirmk, pmri`birml fmhirsi èlvirtbde il ulm moilmzm pmrm kes pmdris/mduktes. Il sinulde kunmr, prisilte ul igiopke di lmrrmtbvm ùym trmom si tigi il terle di ke qui pudbirm pilsmrsi èoe ulm trmnidbm amobkbmr y m km oermkigm qui kkivm bopkï`btm7 —µYstid aui m km isùikm, deým Omrtblm5 —Mltis istmhml ouy… pehris. Istmhm ule ouy pehri, le tilïm lmdm. µ@uílte nmlmhm ule il isi tbiope5, ul pise, dispuâs suhbð m =.8:, m =.89, puis lb ku`ïm µle5 Zire, bomnïlisi, ke qui si nmlmhm le mk`mlzmhm lb pmrm qui auârmoes m km isùikm, km virdmd le. R kuine km suirti qui ki te`ð m ob omoí, ul omrbde hbil herrm`fe. Le ki dmhm dblire y ob omoí kmvmhm y pkml`fmhm tede ik tbiope pmrm omltilirles y sm`mrles mdikmlti, fmstm qui âk si sub`bdð S…_ @umlde ke ilèltrð èknmde ki dbge7 ‛Fbkmrbe, Fbkmrbe µquâ istís fm`bilde5, µistís



==>


vbve e istís ouirte5‒ Km rimtm èl qui si èknð leoís ri`fblð kms tris viìs qui ob omoí ki fmhkð... Ke ÷lbè qui âk dbge aui7 ‛Erm is km oïm, pmrm qui si oi qubti istm herrm`firm pmrm sbiopri‟. (Omrtblm)

Istm lmrrm`bðl di Omrtblm sehri ik sub`bdbe di su pmdri (di km ùmk sðke prisilte ul ixtrm`te) aui ulm di kms oís ikmhermdms iltri tedms kms qui isù`fâ il obs vbsbtms m Pmltm Omrïm. Oi rikmtð db`fe mèlti`bobilte èoe sb si trmtmrm di ul ùilte e ulm fbsterbm mgilm m su vbdm, is`bldbilde km mai`tbvbdmd y kms pmkmhrms, i fbkvmlmlde kes suìses di omlirm pirai`tm, sbl dudmr lb ul sinulde il ke qui sinuïm, èoe sb fuhbirm èltmde ism obsom fbsterbm `biltes di viìs. Zer etre kmde, sb m istm dbstml`bm mai`tbvm ki suomoes ik èltixte il qui eùrrbð ik ivilte, kms `mrm`tirïstb`ms di kes pirselmgis (ik pmdri herrm`fe y disehkbnmde y km omdri trmhmgmderm y rispelsmhki) y ik oede il qui km lmrrmderm èl`kuyi km fbsterbm (ik pirselmgi si qubtm km vbdm pmrm pelirki ﬍l mul prehkiom), si trmtm oís qui di ul rikmte di deker e ulm trmnidbm —èoe sekioes pilsmr kes rikmtes sehri sub`bdbe— di ulm fbsterbm mki``belmderm, èl ulmoermkigm `kmrm7 ik mhuse dik mkèfek (km ‛herrm`firm‟) omtm. Iste èhrm omyer siltbde sb ke èltixtumkbzmoes7 ik mkèfekbsoe is ulm prehkioítb`m ouy ariùilti iltri kes vmrelis di Pmltm Omrïm qui, iltri etrms èsms, nilirm qui km ﬍nurm dik pmdri y dik ispese e pmrigm si ilùiltri musilti aïsb`m, ioe`belmk y sbohðkb`moilti. Il tirìr kunmr, èopmrte fbsterbms rikmtmdms per ougiris di Pmltm Omrïm, ùym trmom virsm sehri ik omktrmte vbvbde il sus amobkbms. Re, m ob pmpí —m ke oiger istey il ul irrer—, èoe qui le ke puide vir. Il su tbiope, ùmlde ye irm `fbqubkkm, di ules =: e =8 mýes, âk bltiltð vmrbms viìs mhusmr di oï… le ke puide vir. Iltelìs, si oi quidð nrmhmde y, oís hbil db`fe, èoe qui ye pirdï ob èl﬍mlzm fm`bm kes feohris, perqui sey ouy… Le èoe qubirm ki teoe èl﬍mlzm m ulm pirselm qui si mìrqui m ob fbgm, e sim, ye trmte di qui ‛µsmhis quâ5, fmzti pmrm m`í‟. Âk kmstboð ou`fe ob pirselm, iltelìs is per ise qui ye le puide vir m ob pmpí. (Lbèkmsm, 09 mýes) —Re oi `msâ di =4 mýes, µdi ise puide pkmtb`mr tmohbâl5




—Di ke qui qubirm... —Oi `msâ di =4 mýes. Re tuvi m ob omoí y m ob pmpí… ob omoí oi vildbð èl ules mkhmýbkis qui oi dbirel dblire pmrm dmrki di èoir m ob amobkbm y iltelìs ùmlde ye arm`msâ di isi lbýe, puis ye lb smhïm `ðoe ki bhm fmìr S…_ @umlde ob omoí ourbð ye le ki kkerâ, èoe qui ki numrdm ule edbe, ul rilèr qui le qubsbirm ule smhir di km omoí… (Xesm, 41 mýes)

@eoe siýmkml Mrbzm y di Ekbvibrm (8::=), km vbekil`bm amobkbmr (aïsb`m, psbèkðnb`m y sixumk) is km ixprisbðl oís èltuldilti di kms msboitrïms qui il`birrm ik oulde amobkbmr3 kes rikmtes di Lbèkmsm y Xesm, omr`mdes per ik deker y km bopetil`bm, digml vir qui ik mhuse di sus pmdris fm tilbde iai`tes bopertmltis il su vbdm m`tumk, il km omlirm il qui si obrml m sï obsoms y il qui istmhkiìl rikm`belis. Mulqui mohms fmhkml dik rilèr qui sbiltil fm`bm su pmdri y su omdri, risuktm bltirismlti `ðoe mk blb`be di su(ùmlde rikmte Lbèkmsm mìr`m e vmkbdiz di omlbaistmrke dbì ‛m kedudm oiger isteydiilkmulpirtblil`bm irrer‟), puis le momr y le felrmr m kes pmdris èltrmvbili ul omldmte se`bmk hísbè sehri km amobkbm. Ablmkoilti, mohms si pirobtil ixprismr su risiltbobilte, ke ùmk is bopertmlti il tmlte qui kms uhb`m il ul kunmr dbstblte, di risbstil`bm y le di suobsbðl, qui m su viz puidi pesbhbkbtmr ik surnbobilte di fbsterbms il kms qui si risbnlb﬍qui m km amobkbm y kms rikm`belis il su bltirber, èoe puidi virsi il kes sbnubiltis igiopkes. Zer ÷ktboe, oi nustmrïm prisiltmr des lmrrmtbvms qui pudbirml èlsbdirmrsi èoe di rupturm y `mohbe, il kms qui sus muterms —ulm di ikkms is gustmoilti Lbèkmsm— rikmtml `ðoe is qui fml kenrmde èlstrubr fbsterbms mktirlmtbvms m kms di sus amobkbms di erbnil, ìltrmdms il km ixbstil`bm di rikm`belis bltirnilârb`ms i bltirnilirm`belmkis oís iqubtmtbvms y gustms. —µIl tu vbdm di `msmdm `ðoe ti vm5 —Hbil, nrm`bms m Dbes, oi vm hbil. Zerqui ob omrbde is huilm nilti, is trmhmgmder3 le is msï qui dbnmoes herrm`fe, qui si vmym di km `msm.



==2


Re, èoe ik ﬍l di siomlm le istey il km `msm, oi vey m trmhmgmr, pire âk oi vm m trmir e kuine si oi fmì tmrdi y oi kkivm S…_ Fmstm ise vmoes hbil perqui, puis, pkmtbè èl ob omrbde, fmìoes pkmlis S..._ —µTi istís ùbdmlde pmrm le iohmrmzmrti5 —Pï oi istey ùbdmlde3 oi pusi ik dbspesbtbve pri`bsmoilti perqui vb m ob omoí `ðoe hmtmkkm y suari èl kes lbýes, y puis disnrm`bmdmoilti kes feohris qui ki fml te`mde le ki fml dmde huilm vbdm y le qubire ye ise S…_ Re di`ïm7 ‛My, sb ye le mnumlte, ye oi vey, perqui ye le vey m istmr sepertmlde ul feohri qui oi omktrmti e qui le oi dâ huilm vbdm‒. (@ikbm, 80 mýes) @umlde lesetres les gultmoes m èoir msï, èoe amobkbm, qui istmoes tedes —pmpí, fbges y ye—, istmoes èobilde y pkmtb`mlde, dbmkenmlde, msï di ulm èsm. @umlde tiroblmoes di èoir, tedes tilioes diri`fe di epblmr, fmstm ik oís lbýe, y m oï oi nustm, perqui ye riùirde qui, ùmlde irm lbým, le tilïm diri`fe di epblmr. M oï oi di`ïml7 ‛T÷, `íkkmti, t÷ le smhis, t÷ iste‟, èoe qui oi bnlermhml, y le tml sðke m oï, èoe qui m obs firomles bnumk, ym fey le.

(Lbèkmsm, 09 mýes)

Istms lmrrmtbvms si ilùiltrml èlstrubdms èl ulm kðnb`m èltrmrbm m km di km nilti omyer, dbstmlti di km vez di km trmdb`bðl, dihbde m qui si ehsirvml bltiltes per èlstrubr ulm amobkbm oís dioe`rítb`m, il km qui sus obiohres ùiltil èl km pesbhbkbdmd di epblmr y pmrtb`bpmr il kms di`bsbelis amobkbmris, ke ùmksbnlb﬍`m qui, èoe il tede nrupe se`bmk, il Pmltm Omrïm èixbstil lmrrmtbvms èltrmdb`terbms, il ik siltbde di qui mknulms les fmhkml di `riil`bms y oedes di rikm`bðl suhyunmltis, obiltrms fmy etrms qui ivbdil`bml preìses di risbstil`bm y rimuterïm, qui pmrtil dik ùistbelmobilte di isms etrms lmrrmtbvms y di km èlstru``bðl —pmukmtblm— di fbsterbms di omyer iqubdmd amobkbmr y se`bmk.

=8:| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



Xi﬈ixbðl ﬍lmk Kms lmrrmtbvms qui si prisiltml digml vir èl omyer `kmrbdmd qui, il tmlte qui is ul oâtede di mlíkbsbs ùmkbtmtbve, ik mlíkbsbs lmrrmtbve le si bltirism kes fi`fes, per ke eùrrbð3 per ik èltrmrbe, les bltirism per ik pmrtbùkmr oede ilqui quirimkoilti `mdm m`ter, pirtili`bilti m ul ditiroblmde èltixte ke`mk, lmrrm y ki dm sbnlb﬍`mde m ditiroblmdes iviltes, m sus rikm`belis, m sus prepbms m``belis y kms di etres3 il isti `mse, il ik èltixte dik nrupe amobkbmr, bopbdbilde qui pedmoes fmhkmr di Km amobkbm il Pmltm Omrïm Mfum`mtbtkíl, puis gustmoilti ke qui bltiltm fmìr ik mlíkbsbs lmrrmtbve is ris`mtmr km pkurmkbdmd di fbsterbms, pirspi`tbvms y veìs —ou`fms viìs èltrmdb`terbms— qui fmhbtml m kms pirselms y m kes èki`tbves3 le hus`m di﬍lb`belis ÷lb`ms sehri kes ailðoiles il istudbe. Il tmk siltbde, kms bltirpritm`belis dik blvistbnmder mìr`m di kms fbsterbms sel sðke ulm vez qui si suom m km ym ixbstilti pekbaelïm. Il sïltisbs, ùmlde fmìoes ul mlíkbsbs lmrrmtbve, dihioes tilir `kmre qui ik kilnumgi, m dbairil`bm di ke qui pkmltiml kes ilaequis pesbtbvbstms, is ou`fe oís qui ul oire ri﬈ige di km rimkbdmd e di istmdes bltirles di qubilis pmrtb`bpml il km blvistbnm`bðl. Disdi ulm pirspi`tbvm pesoedirlm, se`beèlstru``belbstm y lmrrmtbvm, ik kilnumgi vmki per sï obsoe, perqui nrm`bms m âk kms pirselms èlstruyil su oulde y kms bdims qui tbilil sehri sï obsoes3 oidbmlti ik kilnumgi —y, oís ispi`ï﬍`moilti, per oidbe di fbsterbms— dml aerom m sus ixpirbil`bms, qui, m su viz, dml aerom m db`fms fbsterbms. Istm ÷ktbom bdim is `kmvi, mk riobtbrles mk pedir di kms lmrrm`belis il tmlte èlstru``belis se`bmkis èopkigms y èlstbtutbvms di km ixpirbil`bm y km bdiltbdmd, pire sbiopri mhbirtms m etrms pesbhbkbdmdis, m km riis`rbturm. Mul ùmlde `birtes dbsùrses deoblmltis qui hili﬍`bml m qubilis igirìl ik pedir hus`ml mpmhukkmr kms fbsterbms mktirlmtbvms di mquikkes qui di mkn÷l oede risbstil db`fe pedir, sbiopri ixbsti km pesbhbkbdmd di riis`rbhbr kms fbsterbms y, per tmlte, risbnlb﬍`mr kms ixpirbil`bms. Di mkkï km rbquizm di trmhmgmr èl rikmtes, mk istmr vbves y dmr ùiltm di kes preìses suhgitbves, se`bmkis y ùkturmkis qui si dml il èltixtes ispi`ï﬍ès.



=8=


Zmrm ﬍lmkbzmr, digmrâ sehri km oism ulm ùistbðl qui tbili qui vir èl ik pmpik dik blvistbnmder. Pb hbil ik mlíkbsbs lmrrmtbve hus`m ris`mtmr km ouktbpkb`bdmd di fbsterbms, veìs y pirspi`tbvms qui `ruzml ùmkqubir ehgite di istudbe, is auldmoiltmk msuobr, èoe blvistbnmderis, qui db`fe ris`mti sbiopri pmr`bmk,bltirisis mk bl`kubr y ix`kubr dim omlirm — pilsmlde sðke ilsirí luistres y `rbtirbes— `birtes ulbkmtirmk pmrtb`bpmltis y `birtms lmrrm`belis. Istms di`bsbelis qui nuïml km istrmtinbm di mlíkbsbs y km is`rbturm ou`fms viìs èltrbhuyil, dbri`tm e bldbri`tmoilti, m riaerzmr ik deoblbe di `birtes dbsùrses. @elsbdirmr ke mltirber èlstbtuyi, èoe siýmkm Xidweed (8::6), ulm epertulbdmd di rièrdmr kms èlsiùil`bms âtb`ms dik mlíkbsbs y teomr rispelsmhbkbdmd arilti m ikke, ke qui bopkb`m mhrbrsi mk auture y m etrms pesbhbkbdmdis il kunmr di ﬍gmr ulm bltirpritm`bðl ﬍lmk3 oís qui hus`mr mùirdes, èlaerobdmd y ulbaerobdmd, kes blvistbnmderis dihirïml blvbtmr m km `rïtb`m y msuobr qui, ùmlde les mrrbisnmoes m trmhmgmr èl km vez dik etre, predu`boes ulm obrmdm pmrtbùkmr sehri km rimkbdmd istudbmdm. Le oís, pire tmopeè oiles.

Xiairil`bms Mrau`f, K. (8::9). @reletepïms di km bltbobdmd. Il K. Mrau`f (èop.). Zilsmr isti tbiope. Ispm`bes, mai`tes, pirtilil`bms. Huiles Mbris7 Zmbdðs. Mrbzm, O. y di Ekbvibrm E. (8::=). Amobkbms il trmlsb`bðl y omrès èlìptumkis il ridi﬍lb`bðl. Zmpikis di Zehkm`bðl, 86, @BIMZ /YMIO, 2-02. Hmgtïl, O. O. (8::0). Istâtb`m di km `rim`bðl virhmk.Oâxbè7 Pbnke VVB Idbteris. Hbnkbm, H. y Helit-Omrtï, G. (8::2). Km èlstru``bðl di lmrrmtbvms èoe oâtede di blvistbnm`bðl psbèse`bmk. Zrí`tb`ms di is`rbturm èopmrtbdm S>0 pírrmaes_. Aeruo7 ]umkbtmtbvi Pe`bmk Xisimr`f, =: (=), Mrt. 6. Xiùpirmde di fttp7// lhlrisekvbln.di/url7lhl7di7:==4-aqs:2:=60. Hrulir, G. (8::1). M`tes di sbnlb﬍`mde. Oís mkkí di km riveku`bðl ènlbtbvm. Omdrbd7 Mkbmlzm Idbterbmk. @mhrugm, T.3 Býbnuiz, K., y Qízquiz, A. (8:::). @ðoe èlstruboes ik oulde7 rikmtbvbsoe, ispm`bes di rikm`bðl y lmrrmtbvbdmd. Mlêkbsb, 89, 1=-24. Dmbuti, @. y Kbnftaeet, @. (8::4). Tfiery mld `rmat bl lmrrmtbvi blqubry. Il @. Dmbuti y @. Kbnftaeet (ids.). Lmrrmtbvi Mlmkysbs. Ptudybln tfi Divikepoilt ea bldbvbdumks bl se`bity. @mkbaerlbm7 Pmni.

=88| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



Di @irtimu, O. (=220). Km is`rbturm di km fbsterbm , Oâxbè7 Ylbvirsbdmd Bhiremoirb`mlm. Nirnil, C. (=221). Ximkbdmdis y rikm`belis. Mprexbom`belis m km èlstru``bðl se`bmk. Hmrìkelm7 Zmbdðs. Kbldðl, M. (=222). Lmrrmtbvms mutehbenrí﬍`ms, oioerbm y obtes7 ulm mprexbom`bðl m km m``bðl se`bmk. Ièleoïm, se`bidmd y tirrbterbe, 8 (1), 829-0=:. E`fs, I. y @mpps, K. (=221). Lmrrmtbln tfi sika. Mllumk Xivbiw ea Mltfrepekeny, 89, =2-40. Xbèiur, Z. (8::1). Pï obsoe èoe etre . Oâxbè7 Pbnke VVB. Xbèiur, Z. (=229). Tbiope y lmrrm`bðl B. @el﬍nurm`bðl dik tbiope il ik rikmte fbstðrbè. Oâxbè7 Pbnke VVB. Xbissoml, @. C. (8::6). Lmrrmtbvi Oitfeds aer tfi Fuoml P`bilìs. Liwhury Zmrc, @m.7 Pmni. Pmltmomrblm, @. y Omrblms, G. O. (=222). Fbsterbms di vbdm i fbsterbm ermk. Il G. O. Diknmde y G. Nutbârriz. Oâtedes y tâ`lb`ms di blvistbnm`bðl il `bil`bms se`bmkis. Omdrbd7 Pïltisbs Zsbèkenïm. Xidweed, P. (8::6). Xisimr`f kiss vbekilt5 Er tfi itfb`s ea piraeromtbvi se`bmk s`bilì. Aeruo ]umkbtmtbvi Pezbmkaers`fuln / Aeruo7 ]umkbtmtbvi Pe`bmk Xisimr`f, 2 (8), Mrt. 1:. Xiùpirmde di fttp7//lhl-risekvbln.di/ url7lhl7di7:==4-aqs:6:81:6



=80

Aertmkizm yeb`m y deoblml`bm iltri ulbvirsbtmrbes qui trmhmgml y istudbmltis di tbiope èopkite Idbtf dik Pek @uâkkmr Ispigik

Xisuoil

Mhstrm`t

Km prisilti blvistbnm`bðl tuve èoe ehgitbve preper`belmr blaerom`bðl mìr`m di km rikm`bðl iltri auirzm yeb`m y deoblml`bm (is`mkms èopkioiltmrbms dik Blviltmrbe Ouktbam`âtbè di km Ylbvirsbdmd di Obllisetm - 8) èl kes istudbmltis ulbvirsbtmrbes qui trmhmgml oidbe tbiope il èopmrm`bðl èl qubilis istudbml tbiope èopkite, pmrm preper`belmr blaerom`bðl m auturms blvistbnm`belis y m tedms mquikkms

Tfi prepesi ea tfi prisilt blvistbnmtbel bs te nbvi blaeromtbel mheut tfi rikmtbel hitwiil ine strilntf mld deoblmlì (èopkioiltmrbml s`mkis ea tfi Obllisetm Ouktbpfmsb` Zirselmkbty Blviltery-8) tfmt tfi aukk tboi èkkini studilts fmvi bl èopmrbsel wbtf tfi studilts tfmt mkse fmvi m pmrt-tboi werc3 wbtf tfi purpesi ea prevbdi blaeromtbel te auturi blvistbnmtbels mld ernmlbzmtbels tfmt mri bltiristid bl fbrbln èkkini studilts. Bt‒s m lel- ixpirboiltmk study, bt bs mkse m dis`rbptbvi- `ress- si`tbelmk.

ernmlbzm`belis bltirismdms il km èltrmtm`bðl di istudbmltis ulbvirsbtmrbes. Ik istudbe is le ixpirboiltmk,

IDBTF

DIK P EK @ YÂKKMX I PZIGIK, M Z T N X X N . Dipmrtmoilte di Sidbtfdiksek.ùikkmrJupmip.idu.ox_. Zsbèkenïm. Ylbvirsbdmd Zepukmr Mutðleom dik Istmde di Zuihkm, Oâxbè.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. =89-=01. Ai`fm di riìp`bðl7 88 di aihrire di 8:=9 | Ai`fm di mìptm`bðl7 :6 di gulbe di 8:=1.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | =89

Aertmkizm yeb`m y deoblml`bm iltri ulbvirsbtmrbes qui trmhmgml y istudbmltis di tbiope èopkite

dis`rbptbve-trmlsvirsmk. Zmrtb`bpmrel 18 istudbmltis di mohes sixes di dbairiltis ulbvirsbdmdis, di kes ùmkis, 0= trmhmgmhml oidbe tbiope y 0= sðke istudbmhml. ]ubilis ehtuvbirel

Tfi pmrtb`bpmlts wiri 18 studilts ea hetf six ea dbaairilt ulbvirsbtbis, 08 ea tfio wiri pmrt-tboi wercirs mld 0: wiri aukk tboi studilts. Tfi studilts tfmt fmd hittir pul`tumtbels wiri tfi

ulm oidbm oís mktm auirelmulqui kes quile istudbmhml y trmhmgmhml, fuhe dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri mohes nr upes.

elis tfmttfistudy mld fmvi m pmrttboi geh, hut dbaairilìs wiril‒t sbnlb﬍`mlt hitwiil hetf nreups.

ZMKMHXMP @KMQI Zsbèkenïm, blvistbnm`bðl, ùmltbtmtbvm, OOZB-8

Zsy`fekeny, blvistbnmtbel, qumltbtmtbvi, OOZB-8

CIRÊXDP

m Ilùistm Lm`belmk di Guviltud, rimkbzmdm il Oâxbè il 8:=:, ditiroblð qui 2.:1% di km pehkm`bðl di =2 m 82 mýes trmhmgm y istudbm di omlirm sbouktílim, deldi ul tetmk di = >>2 484 sel gðvilis. Il 8:=8, ik Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m y Nienrmaïm (BLINB) rivikð qui 80.=% di km pehkm`bðl ùiltm èl istudbes supirberis (kbìl`bmturm e iqubvmkilti)3 per su pmrti, Tubríl (8:=:) èoiltm qui di âstes, 06.6% si didb`m sðke m istudbmr, obiltrms qui =:.2% m trmhmgmr y istudbmr mk obsoe tbiope, ke qui fm dmde èoe risuktmde ik bl`rioilte di db`fe si`ter di km pehkm`bðl mk oeoilte di blèrpermrsi m kms auirzms kmhermkis. Il blvistbnm`belis privbms mìr`m dik tiom, si fm mlmkbzmde km èlvilbil`bm e le di qui kes istudbmltis trmhmgil3 il târobles di quâ tmlte km di`bsbðl di trmhmgmr mai`tm ik disiopiýe idu`mtbve e vbìvirsm, y il quâ oidbdm ik fi`fe di qui kes trmhmgmderis blnrisil m ulm blstbtu`bðl idu`mtbvm bl﬈uyi di omlirm pesbtbvm e linmtbvm il su rildbobilte, tmlte ioe`belmk èoe m`mdâobè (Hremdhrbdni y Pwmlsel, 8::93 Ptirl y Hrbnns, 8::=). Zer su pmrti, Amzbe (8::4), il su istudbe di Km bl`bdil`bm di kms

K

ferms trmhmgmdms il ik rildbobilte m`mdâobè di istudbmltis ulb-



Idbtf dik Pek @uâkkmr Ispigik

virsbtmrbes mrniltbles, èl`kuyi7 m) km bl`bdil`bm pesbtbvm dik trmhmge dik istudbmlti si omlb﬍istm sðke ùmlde ik trmhmge bopkb`m ulm kbobtmdm didb`m`bðl fermrbm y ul `birte nrmde di vblùkm`bðl èl kes tioms di km `mrrirm qui istudbm3 h) kes trmhmges sbl vblùkm`bðl èl kes tioms di istudbe mai`tml ik trmhmgmdms, rildbobiltey`)m`mdâobè dik mkuole, ùmkqubirm qui sim linmtbvmoilti ik lbvik di ferms ul istudbmlti qui trmhmgi il tioms vblùkmdes èl km `mrrirm puidi muoiltmr su rildbobilte trmhmgmlde ulm oedirmdm `mltbdmd di ferms siomlmkis (fmstm 9 ferms dbmrbms). Il Oâxbè, Dïmz (s. d.) blvistbnð mìr`m dik rildbobilte iltri istudbmltis di km Ylbvirsbdmd Mutðleom di @fbfumfum qui trmhmgml y di kes qui le trmhmgml. Ilèltrð ulm èrrikm`bðl linmtbvm di 26.61% iltri ik disiopiýe m`mdâobè y kms ferms di trmhmge3 is di`br, qui m omyer l÷oire di ferms di trmhmge, ixbsti ul oiler disiopiýe m`mdâobè di kes istudbmltis. Pbl iohmrne, `mhi rismktmr qui ik disiopiýe m`mdâobè is omyer il istudbmltis qui trmhmgml qui kes qui le trmhmgml, mulqui isti trmhmge dihi durmr iltri 4 y 1 ferms per dïm, puis prisiltml ulm hmgm il ik rildbobilte m`mdâobè sb si trmhmgm oís. Di bnumk aerom, @mrrbkke y Xïes (8:=0) ilèltrmrel qui 08% di kes istudbmltis qui trmhmgm le pir`bhi iai`te linmtbve mknule il sus `mkb﬍`m`belis e rildbobilte isèkmr y trmhmgm per oetbves di mprildbzmgi kmhermk, ixpirbil`bm preaisbelmk e pmrm kenrmr ulm `mrrirm preaisbelmk diltre di ulm ioprism. Msbobsoe, Nuzoíl (8::4) oil`belm qui ik èltixte istudbmltbk oixb`mle si terlm `mdm dïm oís èopkige. Pb hbil ik mohbilti ièlðobè y se`bmk di `rbsbs ixpkb`m il pmrti ik trmhmge qui rimkbzml kes gðvilis per liìsbdmd ièlðob`m e pmrm muoiltmr kes blnrises amobkbmris, si rièleì qui ik ailðoile le sðke rispeldi m ikke, sble tmohbâl m etre tbpe di h÷squidms, èoe ik mprildbzmgi, km ixpirbil`bm, km bldipildil`bm e ik nuste per trmhmgmr. Xispi`te di km auirzm yeb`m, âstm si di﬍li èoe km `mpm`bdmd qui tbili ul sugite pmrm omligmrsi il su vbdm èl mdmptmhbkbdmd y ﬈ixbhbkbdmd, m km fmhbkbdmd pmrm ilariltmr dbstbltms sbtum`belis y risekvirkms, msï èoe pmrm blstruoiltmr diailsms i﬍`biltis ùmlde tmkis sbtum`belis si vuikvil



=8>


festbkis e pikbnresms (Omnnbe, 8:==). @umltm omyer aertmkizm yeb`m, omyer obsobdmd y aertmkizm tildrí ik feohri (Pmrbml, 8:=4). Hikkmc (=2>0) èoiltm qui ixbstil dbairiltis aul`belis dik Re, kms ùmkis puidil ivmkumrsi il kes dbairiltis deoblbes, tmlte mdmptmtbves èoe `rimtbves y ikmhermtbves, y rièle`bð qui ehsirvmhkis3 kms `mtinerïmsmknulms di kms aul`belis istíl dikblimdms pmrm erdilmr ailðoiles di ikkms sel ik èltm`te y ik siltbde di km rimkbdmd èl ik oulde, gub`be `rïtbè, rinukmrbzm`bðl di puksbelis, rikm`belis ehgitmkis, preìses ènlbtbves, rikm`bðl mdmptmtbvm, aul`belmobilte sbltâtbè-bltinrmtbve, aul`belmobilte mutðleoe y èopitil`bm y deoblbe (`bt. il Nelzíkiz y Di kms @uivms, =228). Istms aul`belis dik Re sel ul ixmoil dik istmde oiltmk qui bldb`ml km `mpm`bdmd di bltrespi``bðl dik bldbvbdue, di tmk aerom qui ulm pirselm èl mdiùmdms aul`belis dik Re sirí ulm pirselm hbil mdmptmdm m su oidbe y tildrí km pesbhbkbdmd di mareltmr mdiùmdmoilti kes ehstíùkes3 il tmlte, mknubil èl db`fms aul`belis dbsoblubdms sirí dipildbilti y èl ul hmge nrmde di kbhirtmd pmrm mareltmr kes prehkioms (Pesm y Dumrti 8::2). Ik istudbe di km aertmkizm yeb`m eariì ul èltixte petil`bmkoilti ÷tbk pmrm èleìr kesmspi`tes y kms ùmkbdmdis pesbtbvms di kes gðvil is y mpuistm it mk. (8:=:). per ul oedike di bltirvil`bðl, târoble istudbmde per Firvís Guln (=29=) siýmkm qui ik Re is ul am`ter hmstmlti èopkige di km pirselm, ik ùmk èoprildi ulm pmrti èls`bilti y etrm blèls`bilti, msï èoe qui si il`mrnm di km vekultmd dik bldbvbdue y di su omlirm di rim``belmr mlti ùmkqubir sbtum`bðl, ke qui èlvbirti mk Re il ul am`ter `mohbmlti qui le puidi sir dis`rbte ixfmustbvmoilti, puis èoprildi nrml pmrti dik sir di km pirselm (Pmssilaikd, 8:=:). Oidikkïl, Nutbârriz, Qízquiz y Airlíldiz (8:==) blvistbnmrel mìr`m di kms aul`belis dik Re il ulbvirsbtmrbes di dbairiltis `mrrirms y ilèltrmrel qui 46.6% dik tetmk di kes istudbmltis tilïm ulm hmgm aertmkizm yeb`m7 4>.99% ehtuve pultum`belis oidbms y sðke 0.9% tilïm pultum`belis mktms. Il ùmlte mk èlìpte deoblml`bm , sin÷l ik Blviltmrbe Ouktbaísbè di km Zirselmkbdmd di Obllisetm - 8 (OOZB -8), âsti si dis`rbhi èoe ik èlgulte di blb`bmtbvm y kbdirmzne se`bmk3 il tmlte qui Mkkis (8::9) di﬍li km blb`bmtbvm èoe ulm m`tbtud di mdikmltmrsi m kes dioís il su




m``belmr, is prem`tbve y tbili m``belis èl`ritms3 obiltrms qui ik kbdirmzne is ulm fmhbkbdmd di erbiltmr km m``bðl di ul nrupe di pirselms èl oetbvm`bðl y èopreobse. Zer su pmrti, @mstmýidm (8:=:) di﬍li kbdirmzne èoe ul èlgulte di ùmkbdmdis fíhbtes oetbvml y pirobtil m ul bldbvbdue èldu`br m ul ynrupe di pesbtbves pirselms qui mk kenre di ﬍lis supirberis per prbl`bpbes y vmkeris di mkte èltilbde oermk. Kes huiles sinubderis tbilil qui sir pilsmderis bldipildbiltis y `rïtbès, teoml km blb`bmtbvm pmrm sus trmhmges e m`tbvbdmdis, risuikvil prehkioms e prepelil oigeris omlirms di fmìr kms èsms y istíl èopreoitbdes (Hmss, 8:==). Pi fm rikm`belmde mk kbdirmzne èl km aertmkizm pirselmk bltirber y ixtirber dik sir fuomle (Hustmomlti y Ilrïquiz, 8:=8). Ik kbdirmzne eùrri per oidbe di ilaequis èki`tbves, utbkbzmlde dbvirsms aertmkizms di omlirm èopkioiltmrbm. @el hmsi il blvistbnm`belis, si hus`m smhir sb ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms il aertmkizm yeb`m y deoblml`bm/kbdirmzne iltri istudbmltis ulbvirsbtmrbes qui trmhmgml y kes qui le trmhmgml, èl km ﬍lmkbdmd di dbrbnbr km prisilti blvistbnm`bðl m tedms mquikkms ernmlbzm`belis bltirismdms il km èltrmtm`bðl i blsir`bðl di istudbmltis m sus ﬍kms kmhermkis, msï èoe m autures psb`ðkenes qui si bltirisil per ik istudbe di istm pehkm`bðl, m pmrtbr di km prinultm di blvistbnm`bðl µixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms il ik lbvik di auirzm yeb`m y su nrmde di deoblml`bm il kes ulbvirsbtmrbes qui trmhmgml y kes qui istudbml tbiope èopkite5

Oâtede Pi trmhmgð èl ulm ouistrm èlaeromdm per 18 istudbmltis ulbvirsbtmrbes di iltri =6 y 8> mýes ( ή ? 8=.02) di mohes sixes. Di ikkes, 0= irml istudbmltis qui trmhmgml3 sðke 0= istudbml. Kes pmrtb`bpmltis prevbilil dik istmde di Zuihkm, di km Ylbvirsbdmd Zepukmr Mutðleom dik Istmde di Zuihkm3 Ylmrti3 ik @IM 3 km Hilioârbtm Ylbvirsbdmd Mutðleom di Zuihkm3 k m Ylbvirsbdmd di kms Moârb`ms Zuihkm3 km Isùikm Kbhri di



=82


Diri`fe di Zuihkm, y Hikkizm Zuihkm. Ik tbpe di ouistrie aui le prehmhbkïstbè per èlvilbil`bm y ik tbpe di istudbe qui si utbkbzð aui le ixpirboiltmk dis`rbptbve-trmlsvirsmk. ZXE@IDBOBILTE

Amsi =7 Pi sipmrmrel kms is`mkms èopkioiltmrbms auirzm yeb`m y deoblml`bm dik OOZB. Amsi 87 Pi hus`ð km ouistrm y si mpkb`mrel kms pruihms m istudbmltis di kms dbairiltis ulbvirsbdmdis. Amsi 07 Pi preìdbð m `mkb﬍`mr kms pruihms. Amsi 47 Zer ÷ktboe, si rimkbzð ik vm`bmde di km hmsi di dmtes mk prenrmom PZPP -8=, deldi si aeroukmrel y mlmkbzmrel kes istmdïstbès liìsmrbes pmrm km blvistbnm`bðl.

Dbsùsbðl M pmrtbr di kes risuktmdes, si puidi `riir qui qubzís ik lbvik di aertmkizm yeb`m y deoblml`bm is bllmte mk sir fuomle, y qui kes istudbmltis di`bdil trmhmgmr per km obsom auirzm yeb`m y deoblml`bm qui ym pesiil y le mk rivâs, èoe si `riïm il km fbpðtisbs mktirlm. Qmki km pilm ri`mk`mr qui mohms ή si ilùiltrml per dihmge di km ή dik OOZB -8 (9:), ke qui sunbiri qui, il preoidbe, kes pmrtb`bpmltis di istm ouistrm `mriìl di fmhbkbdmdis di kbdirmzne, pire ilariltml db﬍ùktmd pmrm mareltmr prehkioms, ouistrml amktm di muteèl﬍mlzm y si digml bl﬈ubr per ik oidbe. Zmrm blvistbnm`belis auturms, sirïm bltirismlti bldmnmr sb sðke si ilùiltrml preoidbes hmges il ulbvirsbtmrbes di Zuihkm e sb ilnkehm oís idmdis3 tmohbâl èlvildrïm blvistbnmr quâ írims puidil virsi omyeroilti mai`tmdms per ik fife di qui kes gðvilis ulbvirsbtmrbes pehkmles ùiltil èl lbvikis hmges di deoblml`bm y aertmkizm dik Re. Il kms tmhkms di ariùil`bm di auirzm yeb`m y di deoblml`bm (0 y 4), puidi ehsirvmrsi qui 9=.1% di kes ulbvirsbtmrbes tbili ulm deoblml`bm hmgm, obiltrms qui >=% tbilil hmgm auirzm yeb`m, ke qui diouistrm ulm




dbairil`bm omr`mdm il èopmrm`bðl èl kes risuktmdes qui ehtuvbirel Oidikkïl, Nutbârriz, Qízquiz y Airlíldiz (8:==), deldi sðke 46.6% di kes istudbmltis ehtuve pultum`belis hmgms il auirzm yeb`m. Iltelìs, si m﬍rom ke qui dbge Guln il =29=, mìr`m di qui ik ye le is ul am`ter sbopki, sble èopk ige y `mohbmlti qui, èoe tmk, le puidi sir dis`rbte di oede ixfmustbve (Pmssilaikd, 8:=:). Tmhkm 0. Ariùil`bms auirzm yeb`m

Qíkbdes

Hmgm Oidbm Tetmk

Ariùil`bm Zerìltmgi Zerìltmgi víkbde Zerìltmgi mùoukmde 44 >=.: >=.: >=.: =6 82.: 82.: =::.: >8 =::.: =::.:

Tmhkm 4. Ariùil`bms Deoblm l`bm Ariùil`bm Zerìltmgi Zerìltmgi víkbde Zerìltmgi mùoukmde Qíkbdes Hmgm 08 9=.1 9=.1 9=.1 Oidbm 0: 46.4 46.4 =::.: Tetmk 18 =::.: =::.:

XIPYKTMDEP

Il ik nrupe = pmrtb`bpmrel istudbmltis qui msbstil oidbe tbiope m km ulbvirsbdmd y oidbe tbiope m ul trmhmge (di 9 ferms e oiles)3 obiltrms qui ik nrupe 8 si ri﬍iri m ulbvirsbtmrbes qui sðke tbilil km ehkbnm`bðl di istudbmr. Di mùirde èl km tmhkm 8, qui is km pruihm t di Ptudilt pmrm ouistrms bldipildbiltis, si ehtuve ulm sbnlb﬍`ml`bm hbkmtirmk di :.496 il auirzm yeb`m y :.060 il deoblml`bm, ke ùmk diouistrm qui le fmy dbairil`bms istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms iltri km auirzm yeb`m y ik lbvik di deoblml`bm rispi`te di km sbtum`bðl di trmhmge di kes istudbmltis3 per ke tmlte, si mìptm km fbpðtisbs lukm.



=0=


Tmhkm 8. Zruihm t di Ptudilt pmrm ouistrm s bldipildbiltis Zruihm di Kivili pmrm km bnumkdmd di vmrbmlzms

Pi fml msuobde vmrbmlzms bnumkis.

A 0.214

Pbn. :.:9=

t :.>4> :.>4>

nk 1: 99.0>=

(hbkmtirmk) Pbn. :.496 :.496

:.:=>

:.62>

:.6>6 :.6>6

1: 92.249

:.060 :.060

Le si fml msuobde vmrbmlzms bnumkis. Pi fml msuobde vmrbmlzms bnumkis.

Zruihm T pmrm km bnumkdmd di oidbms

Le si fml msuobde vmrbmlzms bnumkis.

Mulqui di omlirm ùmkbtmtbvm si ehsirvm il km tmhkm di dbairil`bm di ή di kes istudbmltis qui trmhmgml y le trmhmgml, mohes risuktmdes si mìr`ml hmstmlti (tmhkm =), pire ixbsti ul omyer preoidbe il kes istudbmltis qui trmhmgml qui ik di kes qui le trmhmgml (nrí﬍`m =). Tmhkm =. Zruihm T di Ptudilt

Trmhmge Auirzmyeb`m

Deoblml`bm

L

ή

Disvbm`bðl

Irrer tbp. di km oidbm

Pïtrmhmgm

0=

44.96

==.210

8.=42

Letrmhmgm

0=

48.96

6.664

=.921

Pïtrmhmgm

0=

42.>4

2.461

=.16>

Letrmhmgm

0=

4>.16

6.210

=.10>




Auirzm yeb`m Deoblml`bm

9:

4:

0:

8:

=:

49

9:

40

Pï trmhmgm

46 Le trmhmgm

Trmhmge Nrí﬍`m =. Dbairil`bm iltri ή

BLPTXYOILTEP

Kes blstruoiltes qui si utbkbzmrel auirel kms is`mkms èopkioiltmrbms di deoblml`bm y aul`belis dik Re, kms ùmkis si ilùiltrml il kms is`mkms èopkioiltmrbms di km virsbðl trmdu`bdm dik OOZB-8 (Ku`be y Xiyis, =228). Ik tetmk di rim`tbves di mohms pruihms aui di >1 ïtios èl rispuistms di tbpe dbètðob`ms. Km auirzm dik Re (Aye) si ilùiltrm èoe ulm is`mkm mdb`belmk y si èopeli di 9= rim`tbves. Punbiri qui kes sugites èl pultum`belis oidbms (9:->: pul tes) pesiil n rml rispelsmhbkbdmd pirselmk pmrm seku`belmr prehkioms, puis sel oís iai`tbves mk risekvirkes y ouistrml ulm oiger mdmptm`bðl psbèkðnb`m, y pmrm ixprismr fmhbkbdmdis èl ik



=00


﬍l di mareltmr sbtum`belis istrismltis, tmohbâl tbildil m sir oís istmhkis, rispelsmhkis, pirsbstiltis, bltikbniltis i bldipildbiltis y suikil mdmptmrsi mk oidbe. Pbl iohmrne, ulm pultum`bðl m pmrtbr di kes >= pultes puidi sbnlb﬍`mr qui sel sugites rihikdis y omlbpukmderis (L÷ýiz y Qbvi res,qubilis 8: :4).ehtbilil pultmgis hmges (oileris m 42 pultes) Zer su pmrti, il istm is`mkm tbildil m sir blfbhbdes, m siltbrsi bl÷tbkis, m tilir omkistmris aïsbès, siltbobiltes di bl`mpm`bdmd pmrm omligmr km prisbðl dik mohbilti3 tmohbâl tbilil ul pehri muteèlìpte y db﬍ùktmdis pmrm mdmptmrsi m kms sbtum`belis m`mdâob`ms (Oidikkïl, Nutbârriz, Qízquiz y Airlíldiz3 8:==). Di bnumk omlirm, km deoblml`bm (De) si ilùiltrm èoe ulm is`mkm mdb`belmk, èopuistm per 89 ïtios, y istí rikm`belmdm èl ik kbdirmzne y pmrtb`bpm`bðl se`bmk. Kes pultmgis mktes (omyeris m >= pultes) yή (9:->: pultes) sel `mrm`tirïstbès di sugites qui omlb﬍istml ulm mktm muteèl﬍mlzm, huilm `mpm`bdmd di dbrbnil`bm, eptbobsoe y kbdirmzne3 obiltrms qui pultmgis hmges (oileris m 42) sbohekbzml ulm db﬍ùktmd pmrm ilariltmr prehkioms, hmgm `mpm`bdmd di dbrbnil`bm, amktm di muteèl﬍mlzm, susìptbhbkbdmd m digmrsi bl﬈uil`bmr èl ik oidbe y pisbobsoe (Oidikkïl, Nutbârriz, Qízquiz y Airlíldiz, 8:==).

Xiairil`bms Mkkis, O. (8::9). Db``belmrbe di prinultms nistbðl per èopitil`bms. Ik db``belmrbe. Huiles Mbris, Mrniltblm7 Nrmlb`m. Hmss, H. (8:==). Areo trmlsm`tbelmk te trmlsaeromtbelmk kimdirsfbp. Kimrlbln te

sfmri tfi vbsbel. =6 (0), =:-=0. Hustmomlti, D. y Ilrïquiz , G. (8:=8). Zrenrmom di oidb`bðl y `mpm`btm`bðl mk Kbdirmzne. Neh. @fbki. Dbvbsbðl di Ernmlbzm`belis Pe`bmkis. Hremdhrbdni, M. y Pwmlsel, Q. (8::9). Imrlbln mld kimrlbln7 few tiro-tboi iopkeyoilt bopm`ts el studilts‒ mdgustoilt te ulbvirsbty kbai.Geurlmk ea Idu`mtbel mld êrc, =6 (8), 809-842. @mrrbkke. X. P. y Xïes M, G. N. (8:=0). Trmhmge y rildbobilte isèkmr di kes istudbmltis ulbvirsbtmrbes. Ik `mse di km Ylbvirsbdmd di Numdmkmgmrm, Oâxbè.




Xivbstm di km idu`m`bðl supirber , 48 (=11), 2-04. @mstmýidm, K. (8:=:). Lm`bsti pmrm sir kïdir.Xivbstm YIM di istudbes Pupirberis. Oâxbè, 6 (9). @fbmvilmte, B. (8:==). Bltredu``bðl m km tierïm nilirmk di km mdoblbstrm`bðl. Oâxbè7 O`NrmwFbkk. Xiùpirmde di7 fttp7//www.stps.neh.ox/hp/mlixes/mr`fbvestiomrbes/ MLI VE%8:9%8:KBDIXMWNE.ZDA Dïmz, P. (s. d.). Disiopiýe isèkmr y su rikm`bðl èl ik trmhmge. Ylbvirsbdmd Mutðleom di @fbfumfum, 0-8>. Xiùpirmde di7 smomb.wiihky.èo/.../blvistbnm`belUsehriUrildboblte Um`mdiobè.de` Ilùistm Lm`belmk di Guviltud. (8:=:). Xisuktmdes nilirmkis. Xiùpirmde di7 fttp7//www.boguviltud.neh.ox/bons/upkemds/Zrisiltm`belUILGU8:=:UDrU TubrmlUQ4mo.pda Amzbe, O. Q. (8::4). Bl`bdil`bm di kms ferms trmhmgmdms il ik rildbobilte m`mdâobè di istudbmltis ulbvirsbtmrbes mrniltbles. Dipiè, (98) 8-86. Nelzíkiz, G., y Di kms @uivms, @. (=228). Km ivmkum`bðl psbèdblíob`m di kms aul`belis dik ye. Zsbqubs. =0 (6), 86>-024. Nuzoíl, @. (8::4). Kes istudbmltis arilti m su trmhmge. Yl mlíkbsbs il terle m km èlstru``bðl dik siltbde dik trmhmge.Xivbstm Oixb`mlm di Blvistbnm`bðl Idu`mtbvm , 2 (88), >4>->1>. BLINB (8:=8). @ele`bâldeles m tedes. Xiùpirmde di7 fttp7//www.blinb.ern.ox/ blinb/èltilbdes/ispmlek/prilsm/èltilbdes/Mrtbùkes/se`bedioenrm﬍`ms/ oixbè-gevilis.pda Ku`be, N. O. I. y Xiyis, B. (=224). Km luivm virsbðl dik Blviltmrbe Ouktbaísbè di km Zirselmkbdmd di Obllisetm OOZB-8 pmrm istudbmltis ulbvirsbtmrbes oixb`mles. Xivbstm Oixb`mlm di Zsbèkenïm, == (8), 49-94 . Omnnbe, I. (8:==). Km aertmkizm yeb`m. @iltre di aerom`bðl il tâ`lb`ms di ivmkum`bðl psbèkðnb`m. Xiùpirmde di7 fttps7//sbtis.neenki.èo/sbti/ti`lb`mspreyi`tbvmsern /aertmkizm Oidikkïl, G.3 Nutbârriz, N., y Airlíldiz, O. @. (8:==). OOZB-87 Is`mkm di km auirzm dik Re =1 il (=) istudbmltis kenïm, , 69-2:. ulbvirsbtmrbes.Ilsiýmlzm i blvistbnm`bðl il psbèL÷ýiz, G. y Qbvires, Q. (8::4). Blviltmrbe di pirselmkbdmd (OOZB). @ítidrm di psbèdbmnlðstbè. =-6:. Tubríl, X. (8:=:). Kes gðvilis y km idu`m`bðl7 Ilùistm Lm`belmk di km Guviltud 8:=:. Puhsi`ritmrïm di Idu`m`bðl Pupirber. =-44. Pmrbml, L. (8:=4). Km ouirti, ik sugite y km disehrm, e km istâtb`m di km dismpmrb`bðl di Omurbì Hkml`fet. Ylbvirsbdmd di Zmkiroe. 8-0:. Xi-



=09


ùpirmde di7 fttp7//dspmì. pmkiroe.idu/dspmì/hbtstrimo/=:881/==:9/=/ Pmrbml%8`%8:Lbèkms.pda Pmssilaikd, G. (8:=:). Pehri ik èlìpte dik Re y kms diailsms èoe aul`belis blèls`biltis dik ye. Xivbstm Kmtblemoirb`mlm di Zsbèkenïm Mlmkïtb`m . 82-9: (8). Ptirl, D. y Hrbnns, D. (8::=). Deis pmbd iopkeyoilt fikp er fbldir piraeromlì bl sièldmry s`feek5 Blsbnfts areo us fbnf s`feek studilts. Geurlmk ea Idu`mtbel mld êrc, =4 (0), 099-0>8. Pesm, O. y Dumrti, I. (8::2). @rimtbvbdmd y aul`belis dik Re èoe aertmkizms pmrm ik dismrrekke fuomle.Luivm Âpe`m. Idu`m`bðl y @bil`bm, =:=-=:0,=9 (6).



Qbekil`bm di pmrigm oís mkkí di km areltirm7 km pismdbkkm èltbl÷m mferm il Istmdes Ylbdes Ilrbqui Erezè

Xisuoil

Mhstrm`t

Ik nehbirle istmdeulbdilsi, gulte èl dbvirsms ernmlbzm`belis le nuhirlmoiltmkis, ùiltm èl su﬍`biltis riùrses ièlðobès pmrm privilbr y eariìr trmtmobilte oâdbè y psbèkðnbè m kms vï`tboms di vbekil`bm di pmrigm3 sbl iohmrne, nrml `mltbdmd di ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle èltbl÷m suarbilde kes iai`tes di isti tbpe di vbekil`bm mferm il Istmdes Ylbdes. Zedrïm pilsmrsi qui iobnrmr fm`bm isti pmïs, kms kbhrmrïm di km pismdbkkm3 le ehstmlti, km rimkbdmd is tetmkoilti dbstbltm. Isti mrtïùke dis`rbhi kes iai`tes di

Moirb`ml nevirloilt mld sivirmk LNE fmvi omly ièleob` riseurìs bl erdir te privilt mld eaair oidb`mk mld psy`fekenb`mk trimtoilt te vb`tbos ea bltbomti pmrtlir vbekilì3 lelitfikiss, omly Oixb`ml boobnrmlt weoil suaair tfi iaai`ts ea tfbs typi ea vbekilì lew bl tfi Ylbtid Ptmtis. Mktfeunf bt bs pessbhki te tfblc tfmt hi`musi tfisi weoil mri kbvbln bl tfbs èultry, tfiy wbkk hi arii ea tfbs lbnftomri, tfibr sbtumtbel bs tetmkky dbaairilt. Tfbs mrtb`ki dis`rbhis tfi iaai`ts ea nildir rekis, se`beièleob` stmtus, mkèfek mld druns mhusi, amo-

kes rekis di ik nâlire, ik istmtus se`be-y ièlðobè, èlsuoe di mkèfek

bky ea erbnbl vbekilì, mld ouktbpki am`ters rikmtid te tfi preìss ea m`ùk-

ILXB]YI EXEW@E. Dipmrtmoilte di Zsbèkenïm, Ylbvirsbdmd Mutðleom dik Istmde di Oâxbè, Oâxbè. Sdr.ilrbqui. erezèJfetombk.èo_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. =0>-=91. Ai`fm di riìp`bðl7 =4 di gukbe di 8:=9 | Ai`fm di mìptm`bðl7 81 di levbiohri di 8:=9.

ilire-gulbe 8:=:

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | =0>

Qbekil`bm di pmrigm oís mkkí di km areltirm7 km pismdbkkm èltbl÷m mferm il Istmdes Ylbdes

drenms, dbstbltes am`teris prisiltis il ik preìse di mùkturm`bðl y km vbekil`bm il km amobkbm di erbnil il km privmkil`bm di km vbekil`bm di pmrigm iltri kms ougiris blobnrmltis di erbnil

turmtbel el tfi privmkilì ea bltbomti pmrtlir vbekilì moeln Oixb`ml boobnrmlt weoil kbvbln lew bl tfi Ylbtid Ptmtis. Im`f am`ter ixpkmbls tfi armoiwerc ombltmblbln mld pir-

oixb`mle qui m`tumkoilti Istmdes Ylbdes. @mdm ule divbvil istesil am`teris ixpkb`m, il su èlgulte, ik iltrmomde qui omltbili y pirpit÷m km vbekil`bm di pmrigm il db`fm pehkm`bðl. Km rivbsbðl di km kbtirmturm pmrm isti trmhmge deùoiltmk bl`kuyi mrtïùkes puhkb`mdes il rivbstms `biltï﬍`ms bltirlm`belmkis iltri =26:y 8:=9.

pitumtbln bltbomti Kbtirmturi pmrtlir vbekilì bl tfbs pepukmtbel. rivbiw bl`kudid bl tfbs mrtb`ki èoprbsis s`biltb﬍` bltirlmtbelmk mrtb`kis hitwiil =26: mld 8:=9.

ZMKMHXMP @KMQI Qbekil`bm di pmrigm, blobnrmltis oixb`mlms, rekis di nâlire, vbekil`bm

C IR ÊXDP

Bltbomti pmrtlir vbekilì, Oixb`ml boobnrmlts, nildir rekis, amobky ea erbnbl mhusi, m`ùkturmtbel, Ylbtid Ptmtis

il km amobkbm di erbnil, mùkturm`bðl, Istmdes Ylbdes

K

m vbekil`bm qui suaril kms ougiris per pmrti di su pmrigm is ul ailðoile se`bmk prisilti mkridider dik oulde (Huvblb`, Oerrbsel y Pfbatir, =222). Il ul istudbe rimkbzmde per km Ernmlbzm`bðl Ouldbmk di km Pmkud, qui bl`kuyi km pmrtb`bpm`bðl di oís di 9: pmïsis, kes risuktmdes oestrmrel qui km privmkil`bm di km vbekil`bm di pmrigm il ik íohbte bltirlm`belmk iltri =9% y >=% (Crun,fmDmfkhirn, Oir`y, Wwb y Kezmle, 8::8). Iles`bkm Oâxbè, km vbekil`bm di pmrigm tilbde ul bl`rioilte pmukmtble durmlti km ÷ktbom dâ`mdm3 kes risuktmdes di km ‛Ilùistm lm`belmk sehri km dblíob`m di kms rikm`belis il kes fenmris‟ivbdil`bmrel qui 41.=% di kms ougiris omyeris di =9 mýes fm ixpirboiltmde mk oiles ul ipbsedbe di vbekil`bm pirpitrmde per su pmrigm siltboiltmk. Di mùirde èl ik Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m y Nienrmaïm (BLINB), 48.4% di kms ougiris oixb`mlms fm suarbde vbekil`bm psbèkðnb`m, =0.9% fm sbde



Ilrbqui Erezè

ehgite di vbekil`bm aïsb`m y >.0% fm ixpirboiltmde vbekil`bm sixumk. Il su ixprisbðl oís ixtriom, km vbekil`bm di pmrigm èhrm km vbdm di obkis di ougiris `mdm mýe il luistre pmïs. Di mùirde èl `barms e﬍`bmkis, il 8:==, ul tetmk di 8 120 ougiris auirel msisblmdms per su ispese e pmrigm siltboiltmk (BLINBouy , 8:=0). @eldb`belis sbobkmris vbvil mquikkms ougiris di erbnil oixb`mle qui di`bdil iobnrmr fm`bm Istmdes Ylbdes il hus`m di oigeris èldb`belis di vbdm, pmrm ikkms y sus amobkbmris (Xmg y Pbkviroml, 8::8). Dbstbltes istudbes fml rivikmde qui km pehkm`bðl fbspmlm —di km ùmk aeroml pmrti kms ougiris di erbnil oixb`mle— qui rmdb`m il Istmdes Ylbdes is ule di kes nrupes di blobnrmltis oís vuklirmhkis il isti pmïs (Fmzil y Perbmle, 8::>). Mk èopmrmrkes èl etres nrupes âtlbès, kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle sel, il târobles nilirmkis, oís gðvilis, oís dipildbiltis ièlðob`moilti di su pmrigm, tbilil oís fbges, si `msml m ulm idmd oís tioprmlm, tbilil ul lbvik idu`mtbve oís hmge y fml sbde mhusmdms per su pmrigm durmlti pirbedes oís prekelnmdes (Duttel, Erkeaa, y Fmss, 8:::3 îst, Cmlter, y Gmsblscb, =226). Istudbes qui fml deùoiltmde km privmkil`bm di vbekil`bm di pmrigm iltri kms ougiris di erbnil oixb`mle qui rmdb`ml il Istmdes Ylbdes fml ivbdil`bmde qui 8>.8% di ikkms fml ripertmde, mk oiles, ul bl`bdilti di vbekil`bm aïsb`m il sus vbdms. Il ule di ikkes, il ik ùmk pmrtb`bpmrel ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle, qubilis trmhmgmhml di omlirm tiopermk il kmheris dik `mope, kes risuktmdes oestrmrel qui =2% di ikkms ripertð fmhir suarbde mkn÷l ipbsedbe di vbekil`bm aïsb`m (Qml Fbnftewir, Nertel y DiOess, 8:::). Yle oís, èl km obsom pehkm`bðl, mrregð qui 84.9% di kms ougiris fmhïm vbvbde, mk oiles, ul ipbsedbe di vbekil`bm aïsb`m (Fmzil y Perbmle, 8::>). Xisuktmdes sioigmltis si ilèltrmrel il etre iai`tumde per Xedrïnuiz (=226), il ik qui 89% di kms ougiris blobnrmltis ripertð fmhir suarbde vbekil`bm aïsb`m per pmrti di sus pmrigms. Il etres si fml ilèltrmde lbvikis oís mktes il km privmkil`bm di vbekil`bm di pmrigm il kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle. Kes ïldbìs es`bkml iltri =>.:% y 42.0% pmrm km vbekil`bm aïsb`m3 iltri 4:.>% y 68.9%, pmrm km vbekil`bm psbèkðnb`m, y iltri ==.4% y 8:.2%, pmrm km vbekil`bm sixumk



=02


(@ulrmdb, @mitmle y P`fmair, 8::83 Fmss, Duttel, y Erkeaa, 8:::3 Fmzil y Perbmle, 8::>). Kes prbl`bpmkis iai`tes di istm vbekil`bm si dbvirsb﬍`ml il kisbelis aïsb`ms, mhuse sixumk, èltrek ièlðobè, moilmzms, èir`bðl y dbsaul`belis oiltmkis3 mltbse`bmk, bl`kuyilde mkigmobilte mlsbidmd, istrâs pestrmuoítbè, diprisbðl, èopertmobilte ioe`belmk i bdim`bðl sub`bdm (Mrreye, Kuldmfk, Huttirs, Qmldirkee y êed, 8:=9). Istudbes qui bl`kuyil km pmrtb`bpm`bðl di ougiris di erbnil oixb`mle qui fml suarbde vbekil`bm di pmrigm ixpirboiltml ariùiltioilti diprisbðl, bltiltes di sub`bdbe, sïlteoms rikm`belmdes èl ik istrâs pestrmuoítbè y hmgm muteistbom (Idiksel, Fecedm y Xmoes-Kbrm, 8::>). Msbobsoe, blvistbnm`belis rimkbzmdms il Kmtblemoârb`m fml deùoiltmde kes prbl`bpmkis sïlteoms mse`bmdes èl km vbekil`bm di pmrigm, iltri kes qui distm`ml ùkpm, virnûilzm, obide, dipildil`bm ioe`belmk fm`bm ik pirpitrmder i blsinurbdmd ièlðob`m. Kms vï`tboms di km vbekil`bm di pmrigm le sðke pmdiìl kes istrmnes di db`fes sïlteoms3 mdioís, dihil kbdbmr èl km prisbðl se`bmk y amobkbmr qui kis bopbdi mhmldelmr m su pmrigm, km bdim di qui ke qui pmsi diltre di km amobkbm is ul msulte prbvmde, km `mril`bm di hbilis omtirbmkis y ik disèle`bobilte di sus diri`fes èoe ougir (Pmnet y @mrìde, 8:::). M su viz, O`@ui (8::6) siýmkm qui km omyerïm di kms vï`tboms di km vbekil`bm di pmrigm tbili ulm bomnil ouy pehri di sï obsom, ulm lbýiz `mrm`tirbzmdm per ik mhuse y ik mhmldele, hmge lbvik idu`mtbve, pe`m ixpirbil`bm kmhermk y hmgm muteistbom. Di mùirde èl Iye (8::1), km hmgm muteistbom preduì km dbsoblu`bðl di sus prepbms `mpm`bdmdis, ke ùmk èlduì dbri`tmoilti m ul istmde di blèopitil`bm nilirmkbzmdm3 èoe èlsiùil`bm, kms vï`tboms di km vbekil`bm di pmrigm tbilil oiles riùrses pmrm reopir ik `b`ke di km vbekil`bm. Km kbtirmturm `biltï﬍`m fm deùoiltmde `ðoe kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle si ilariltml èl ul sblaïl di am`teris di rbisne mse`bmdes èl ik preìse di blobnrm`bðl, iltri kes qui distm`ml km `mril`bm di riùrses ièlðobès, ik istmtus obnrmterbe, km amktm di mpeye se`bmk y amobkbmr, ik disiopkie, km dbs`rboblm`bðl, km blsinurbdmd prisilti il kes vi`bldmrbes il kes qui vbvil y km amktm di deoblbe dik bdbeom blnkâs



Ilrbqui Erezè

(Mkinrïm, Oukvmliy-Dmy, Terris, Zeke, @me y @mlble, 8::>3 Mrhelm, Ekvirm, Xedrïnuiz, Fmnml, Kblmris y ^bislir, 8:=:3 Hm`mkkme y Poecewscb, 8::>3 Hirry, 8::=3 Nmr`ïm y Kbldnril, 8::23 Kmldmki, Tfeoms y Qml Feec, 8:==3 Lite, 8::83 Erezè, 8:=03 Zmrrmde y Akbppil, 8::93 Terris y Xekke`c, 8::4). Istudbes rimkbzmdes il Istmdes Ylbdes, èl km pmrtb`bpm`bðl di ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle, fml deùoiltmde ripitbdmoilti `ðoe kes rekis di nâlire (Idiksel, Fecedm y Xmoes-Kbrm, 8::>3 ^bdeo, =262), km idu`m`bðl (Geflsel, 8::63 P`fiwi, Xbnir, Fewmrd, Ptmnns y Omsel, 8::1), ik mhuse il km amobkbm di erbnil (Gukbml, O`Cilry y O`Cikviy, =2243 E‒Fimrl y Omrnekbl, 8:::3 Xesilhmuo y Kibsrbln, 8::0), ik istmtus se`beièlðobè (@ulrmdb, @mitmle y P`fmair, 8::8) y ik èlsuoe di mkèfek y drenms (Akmci y Aersti, 8::13 ^bkt y Eksel, =221) si èlsbdirml kes am`teris di rbisne oís bopertmltis rikm`belmdes èl km privmkil`bm di km vbekil`bm di pmrigm iltri kms blobnrmltis di erbnil oixb`mle qui risbdil il mquik pmïs. Ik ehgitbve di isti mrtïùke is dis`rbhbr kes am`teris qui prisiltml omyer bl`bdil`bm il ik èopertmobilte vbekilte dik mnriser y il kms m`tbtudis di kms ougiris di erbnil oixb`mle qui fml blobnrmde m Istmdes Ylbdes. Pu dis`rbp`bðl bl`kubrí kms èldb`belis se`beùkturmkis prisiltis il db`fe kunmr y su bl﬈uil`bm tmlte il ik mnriser èoe il km vï`tbom. Km rivbsbðl di km kbtirmturm bl`kuyi blaerom`bðl di mrtïùkes tiðrbès y istudbes iopïrbès rimkbzmdes m ﬍lmkis dik sbnkeVV, msï èoe di mrtïùkes puhkb`mdes ri`biltioilti, èl km ﬍lmkbdmd di deùoiltmr km prisil`bm di km vbekil`bm di pmrigm il km èoulbdmd di erbnil oixb`mle qui risbdi il Istmdes Ylbdes m ke kmrne di kms ÷ktboms ùmtre dâ`mdms.

Am`teris mse`bmdes èl km vbekil`bm di pmrigm Km vbekil`bm di pmrigm si rikm`belm bltrïlsi`moilti èl ik èltixte se`beùkturmk il qui surni y si dismrrekkm3 âsti bl`kuyi am`teris ùkturmkis ouy pmrtbùkmris7 kms leroms di nâlire, ik istmtus se`beièlðobè, km vbekil`bm il km amobkbm di erbnil, ik èlsuoe di mkèfek y drenms, kms blstbtu`belis



=4=


pmtrbmr`mkis, ik kinmde fbstðrbè di km supriom`ïm omsùkblm, kms trmdb`belis y kms `riil`bms ùkturmkis, kms ùmkis sel utbkbzmdms per ik pirpitrmder pmrm èldelmr, mpeymr y kinbtbomr ik use di km vbekil`bm il èltrm di kms ougiris (Erezè, Lbivmr y Obddkiobss, 8:=8).

Xekis di nâlire Blluoirmhkis istudbes ouistrml `ðoe kes rekis di nâlire si èlsbdirml ul am`ter ditiroblmlti il km vbekil`bm il èltrm di km ougir (Idiksel, Fecedm y Xmoes-Kbrm, 8::>3 Fmrrbs, Abristeli y Qinm, 8::93 ^bdeo, =2623 Rkke y Ptrmuss, 8::2). Dihbde m kms èldb`belis ouktbùkturmkis prideoblmltis il Istmdes Ylbdes, kes rekis di nâlire si fml rikm`belmde dbri`tmoilti èl km vbekil`bm di pmrigm il kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle (Qilnuir, Amwìtt, Qirlel y Zb`c, =226). Zmrm Cmlter, Gmsblscb y Mkdmrelde (=224), âstes si ilùiltrml il km amobkbm trmdb`belmk oixb`mlm, il km qui kms istru`turms bliqubtmtbvms di pedir qui deoblml ixpkb`ml, il nrml pmrti, ik use di km vbekil`bm per pmrti di kes feohris. Il km ùkturm fbspmlm, pmrtbùkmroilti, kes istirietbpes di nâlire omltbilil km bdim di qui ik ispese tbili ik diri`fe di èltrekmr ik èopertmobilte di su pmrigm, bl`kuse, oidbmlti ik use di km vbekil`bm (Obrmldm, Fmkpirbl, Kboðl y Tuýðl, =226). Di km obsom omlirm, kms leroms amobkbmris trmdb`belmkis puidil ditiroblmr km bl`bdil`bm y privmkil`bm di km vbekil`bm di pmrigm il km pehkm`bðl di blobnrmltis oixb`mles qui rmdb`m il Istmdes Ylbdes. Il ik `mse di kms amobkbms ùyms leroms sel prideoblmltioilti muterbtmrbms, kms ougiris sel oís prepilsms m èlvirtbrsi il vï`tboms di km vbekil`bm di pmrigm (Tirrmzms-@mrrbkke y O`^fbrtir, 8:=9). Il ul istudbe ouktbùkturmk rimkbzmde il 2: pmïsis, kes risuktmdes rivikmrel ulm rikm`bðl dbri`tm iltri km vbekil`bm di pmrigm y ik deoblbe pkile qui kes feohris tilïml il ik fenmr y km mìptm`bðl di kms ougiris mlti ik use di km vbekil`bm aïsb`m (Huvblb`, Oerrbsel y Pfbatir, =222). Di mùirde èl Lmhb y Ferlir (8::=), kms ougiris mhusmdms siltboiltmkoilti per sus pmrigms mdqubiril ulm nrml tekirml`bm fm`bm km vbekil`bm y mìptml pmukmtblmoilti ik èltrek qui su pmrigm igirì sehri ikkms.



Ilrbqui Erezè

Etres istudbes siýmkml qui, il ou`fes `mses, kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle le sðke mìptml km vbekil`bm èoe ulm prí`tb`m èo÷l, tmohbâl oblbobzml su bopm`te3 èoe risuktmde, is èo÷l qui le èlsbdiril km vbekil`bm di pmrigm èoe ul prehkiom qui riqubiri myudm bloidbmtm (Idiksel, Fecedm M iste qui mýmdbr kms `riil`bms ùkturmkis qui ysiXmoes-Kbrm, firidml di 8::>). nilirm`bðl ilfmy nilirm`bðl3 per igiopke, Nmkmltb (8::0) m﬍roð qui le sðke kms ougiris oixb`mlms pirtili`biltis m nilirm`belis pmsmdms, sble tmohbâl ou`fms gðvilis pbilsml qui dihil seoitirsi mk ispese, sir huilms ispesms y rispitmr kms di`bsbelis dik `ðlyuni, mul ùmlde le istâl di mùirde èl ikkms. Dbvirses muteris fml siýmkmde `ðoeil km ùkturm e``bdiltmk is ouy èo÷l qui sim km obsom amobkbm qubil mlbom y ilsiým m kes feohris m dismrrekkmr ul èopertmobilte mnrisbve durmlti ik preìse m trmvâs dik ùmk vml mdqubrbilde kes rekis di nâlire3 per ildi, ik use di km vbekil`bm si èlsbdirm, il mknulms èoulbdmdis, ul riùrse kinïtboe dik feohri, tmlte pmrm igirìr su muterbdmd, èoe pmrm risekvir kes èl﬈b`tes èl su pmrigm. Di omlirm pmrtbùkmr, kes blobnrmltis di erbnil oixb`mle qui rmdb`ml il Istmdes Ylbdes tbildil m oedb﬍`mr sus rekis di nâlire, ke qui trmi èlsbne dblíob`ms di pedir oís èopkigms (Hmhè`c, ^mktz, Gmèhsel y Nettoml, =220). M isti rispi`te, Terris (=22=) m﬍roð qui ik preìse di mùkturm`bðl nilirm `mohbes il kms m`tbtudis di kes feohris y kms ougiris fm`bm ik use di km vbekil`bm il ulm rikm`bðl reoíltb`m, ke ùmk bl`rioiltm km prehmhbkbdmd di ixpirboiltmr vbekil`bm di pmrigm.

Istmtus se`beièlðobè Mulmde mk bopm`te di kms trmlsaerom`belis il kes rekis di nâlire qui ixpirboiltml kms blobnrmltis di erbnil oixb`mle, ik istmtus se`beièlðobè is ul am`ter ìltrmk pmrm iltildir km bl`bdil`bm di km vbekil`bm di pmrigm il isti nrupe âtlbè. Il Moârb`m Kmtblm, vbvbr il sbtum`bðl di pehrizm bl`rioiltm km prehmhbkbdmd di qui kms ougiris y kes lbýes ixpirboiltil tede tbpe di vbekil`bm (Nelzíkis di Ekmrti y Nmvbkmle, =222). Di omlirm sbobkmr, istudbes il Istmdes Ylbdes fml rivikmde qui kms ougiris



=40


di ul istmtus se`beièlðobè hmge ripertmrel lbvikis di vbekil`bm oís mktes qui kms di ul istmtus oís preoblilti (Geflsel, 8::6). M su viz, Iye (8::1) m﬍roð qui km vbekil`bm di pmrigm is oís èo÷l il kms rikm`belis èl disbnumkdmdis il ik lbvik se`beièlðobè mk qui pirtiliì `mdm di kes obiohres di km pmrigm3 tildil`bm qui aui il èrrehermdm il ulule istudbe ouktbùkturmk rimkbzmde per ik Hmlè Ouldbmk, ik qui si èl﬍roð km rikm`bðl iltri km disbnumkdmd il kes lbvikis se`beièlðobès y ik èopertmobilte vbekilte (Huvblb`, Oerrbsel y Pfbatir, =222). Il ke pmrtbùkmr, km pehrizm puidi, per sï obsom, ixmìrhmr km vbekil`bm, perqui su privmkil`bm si mse`bm èl ik istrâs, km tilsbðl y km arustrm`bðl qui preve`m km is`msiz di riùrses omtirbmkis, pmrtbùkmroilti il feohris qui le puidil ùopkbr di omlirm mdiùmdm ik rek di previider di km amobkbm (Akmci y Aersti, 8::13 Qilnuir, Amwìtt, Qirlel y Zb`c, =226). Mulqui km vbekil`bm di pmrigm si ilùiltrm il tedes kes lbvikis se`beièlðobès, kms ougiris vï`tboms di ikkm tbildil m ilèltrmrsi il kms amobkbms di oileris blnrises (Hm`m Wbll y Ibtzil, 8::9). Etres istudbes il ougiris oixb`mlms fml oestrmde ulm rikm`bðl linmtbvm iltri ik istmtus se`beièlðobè y ik lbvik di vbekil`bm di pmrigm (Deuhevm, Zmomlis-Nelzmkiz, Hbkkblns y Terris-Mrriekm, 8::>). Zer igiopke, Nmr`ïm y Di Ekbvibrm (=224) ilèltrmrel qui kms ougiris èl ul istmtus se`beièlðob`m hmge y qui sel km prbl`bpmk auilti di blnrises ixpirboiltml kes lbvikis oís mktes di vbekil`bm di pmrigm. @mhi distm`mr qui kms ougiris èl istmtus se`beièlðobè hmge tbildil m èlsbdirmr km vbekil`bm qui ixpirboiltml èoe ul ikioilte ètbdbmle il sus vbdms, obiltrms qui kms ougiris èl ul istmtus se`beièlðobè mkte trmtml di eùktmr y linmr qui ikkms sel mhusmdms per su pmrigm (Xmoïriz-Xedrïnuiz, 8: :1). Di mùirde èl Hmr litt, Obkkir-Zirrbl y Zirrbl (8::9), kms ougiris èl blnrises mktes, `mrrirm preaisbelmk ixbtesm, pristbnbe se`bmk y rispmkde di sus mobnes, il ou`fes `mses, tmohbâl sel mhusmdms per sus pmrigms siltboiltmkis3 km dbairil`bm is qui tbildil m isèldir ik mhuse qui suaril, ke qui db﬍ùktm èleìr km privmkil`bm rimk di km vbekil`bm di pmrigm il tmk istrmte di km pehkm`bðl.



Ilrbqui Erezè

Qbekil`bm il km amobkbm di erbnil Mdioís di km pirtilil`bm m ul istmtus se`beièlðobè il pmrtbùkmr, km ixpirbil`bm di fmhir sbde mhusmdms il su amobkbm di erbnil pmrm ou`fms ougiris ulm di kmsiopïrb`m prbl`bpmkis `musms èl vbvbirel km vbekil`bm di pmrigm.isIvbdil`bm sunbiri qui rikm`belmdms kms ougiris qui ulm fbsterbm di vbekil`bm il su amobkbm di erbnil durmlti su mduktiz tbilil oís prehmhbkbdmdis di sir mhusmdms per su pmrigm (Zbè-Mkaelseit mk., 8::1). Dbvirses istudbes fml ivbdil`bmde qui istmr ixpuiste m ipbsedbes vbekiltes il km amobkbm di erbnil is èlsbdirmde ul am`ter di rbisne suomoilti bopertmlti il km privmkil`bm di km vbekil`bm di pmrigm (E‒Fimrl y Omrnekbl, 8:::3 Xesilhmuo y E‒Kimry, =26=3 ^bdeo, =262). Il ul istudbe kelnbtudblmk, Ifrilsmatit mk. (8::0) disùhrbirel qui le sðke fmhir prisil`bmde vbekil`bm iltri kes pmdris si rikm`belm èl vmrbes disðrdilis oiltmkis il km mdekisìl`bm, sble tmohbâl fmhir suarbde vbekil`bm aïsb`m durmlti km lbýiz aui bdiltb﬍`mde èoe bopertmlti `musm di vbekil`bm di pmrigm. Zer etrm pmrti, istmr ixpuiste m km vbekil`bm pirpitrmdm per ik pmdri il èltrm di km omdri puidi `rimr ul pmtrðl di dbstml`bmobilte, obide pmrmkbzmlti y km ripitb`bðl èlstmlti di ipbsedbes di vbekil`bm il rikm`belis reoíltb`ms prisiltis y auturms. @eoe risuktmde, kes lbýes qui fml vbste vbekil`bm di pmrigm iltri sus pmdris sel oís prepilses m ixpirboiltmr tbobdiz y disies di mbskmrsi il viz di se`bmkbzmr y gunmr èl etres lbýes (Huroml y Duaay-Aibls, 8::>). Etres istudbes fml rivikmde qui istmr ixpuiste dbri`tm e bldbri`tmoilti m km vbekil`bm bltirpmriltmk èltrbhuyi èl ulm nrml `mltbdmd di dbsaul`belis èldu`tumkis y ioe`belmkis il kes lbýes i bl`rioiltm ik rbisne di èlvirtbrsi il pirpitrmder —il pmrtbùkmr, iltri kes feohris—, il sus rikm`belis siltboiltmkis durmlti km mduktiz (Xesilhmuo y Kibsrbln, 8::0). M isti rispi`te, Fiyoml y Pkip (8::8) m﬍romrel qui kms ougiris qui prisil`bmrel vbekil`bm il su amobkbm di erbnil y auirel mk obsoe tbiope mhusmdms aïsb`moilti durmlti su lbýiz tbilil oís prehmhbkbdmdis di suarbr vbekil`bm il sus rikm`belis siltboiltmkis. Tmohbâl, ^fbt﬍ikd, Mldm, Duhi y Aikbttb (8::0) fmkkmrel ulm rikm`bðl pesbtbvm iltri sir tistb-



=49


ne di vbekil`bm di pmrigm il km amobkbm di erbnil y ik rbisne di èlvirtbrsi il ulm vï`tbom di isti tbpe di vbekil`bm3 per èlsbnubilti, kms ougiris qui prisil`bmrel vbekil`bm iltri sus pmdris tbilil nrmldis rbisnes di sir mhusmdms per su pmrigm siltboiltmk (P`fiwiit mk., 8::1). mùirdeomrbtmkis èl Obfmkb` y Ikkbett (=22>),sus ùmlde kes pmdris risuikvil sus Di èl﬈b`tes usmlde km vbekil`bm, fbges tbildil m ripredu`br ik obsoe èopertmobilte èl su auturm pmrigm. Di bnumk aerom, Ptrmus (=26:) m﬍roð qui kes feohris qui usml vbekil`bm aïsb`m il èltrm di su pmrigm mprildbirel isti èopertmobilte ùmlde vbirel m su pmpí nekpimr ariùiltioilti m su omoí. Il ùmlte m kms ougiris, qubilis ehsirvmrel ik mhuse il su omoí tbilil oiles prehmhbkbdmdis di pidbr myudm y mhmldelmr m su ispese. Istudbes il Oâxbè fml oestrmde qui qubilis ixpirboiltmrel vbekil`bm aïsb`m il su amobkbm di erbnil tuvbirel ul èopertmobilte mnrisbve il èltrm di sus pmrigms siltboiltmkis (Nmr`ïm y Di Ekbvibrm, =2243 Nkmltz, Fmkpirbl y Fult, 8:::). Di mùirde èl km ‛Ilùistm lm`belmk sehri km dblíob`m di kms rikm`belis il kes fenmris‟, mkridider di 2 obkkelis di ougiris oixb`mlms ixpirboiltmrel mkn÷l tbpe di vbekil`bm il su amobkbm di erbnil B(LINB, 8::0).

Yse di mkèfek y drenms Ik ùmrte am`ter mse`bmde èl km vbekil`bm di pmrigm qui ixpirboiltml kms vï`tboms di erbnil oixb`mle blobnrmltis m Istmdes Ylbdes si rikm`belm èl ik mhuse di sustml`bms tðxb`ms, ispi`bmkoilti, èl ik mkèfek. Istudbes il Oâxbè y Istmdes Ylbdes fml ilèltrmde, di omlirm èlsbstilti, ulm rikm`bðl pesbtbvm iltri ik èlsuoe di mkèfek y km vbekil`bm aïsb`m y sixumk, msï èoe ulm rikm`bðl pesbtbvm iltri ik use di drenms y km vbekil`bm di pmrigm qui suaril kms ougiris (Qilnuirit mk., =226). Il Istmdes Ylbdes, ul istudbe sehri km durm`bðl y sivirbdmd di km vbekil`bm di pmrigm oestrð qui 16% di kes pirpitrmderis tilïm sirbes prehkioms rikm`belmdes èl ik èlsuoe dik mkèfek (Xehirts, 8::1). Mknules istudbes tmohbâl fml rivikmde qui ik èlsuoe di mkèfek y drenms is èlsbdirmde ule di kes am`teris oís bopertmltis rikm`belmdes



Ilrbqui Erezè

èl km vbekil`bm di pmrigm (Mkvmrmde-Wmkdbvmr, Oeysil, Istrmdm-Omrtïliz y Tirrelis-Nelzíkiz, =226). @mstre y Xubz (8::4), per oil`belmr m mknules, ilèltrmrel qui kms ougiris iohmrmzmdms qui ripertmrel qui su pmrigm tilïm mktes lbvikis di èlsuoe di mkèfek prisiltmrel tris viìs oís rbisnes di suarbr vbekil`bm pmrigm. Xisuktmdes si fmkkmrel il etre istudbe, ik ùmk oestrðdiqui kms ougiris ùymsbobkmris pmrigm tilïm prehkioms èl ik èlsuoe di mkèfek e drenms istmhml il omyer rbisne di ixpirboiltmr vbekil`bm di pmrigm (Qmbz y Lmcmle, 8::4). Il ulm blvistbnm`bðl rimkbzmdm pmrm bldmnmr km rikm`bðl iltri vbekil`bm di pmrigm, èlsuoe di mkèfek y m`tbtudis qui aeoiltml ik use di km vbekil`bm, Huzmwm y Huzmwm (8::0) msivirmrel qui kms m`tbtudis per oidbe di kms ùmkis si mlbom m kes feohris m usmr km vbekil`bm tbilil ulm auirti bl﬈uil`bm il ik use di km vbekil`bm y il ik èlsuoe di mkèfek. Di mùirde èl istes muteris, ik mkèfek m`t÷m m oilude èoe ditelmlti y ul istïouke mdb`belmk il feohris prepilses mk use di km vbekil`bm3 le ehstmlti, kes bldbvbdues puidil kkinmr m èltrekmr su èopertmobilte vbekilte ùmlde istíl sehrbes.

Zreìse di mùkturm`bðl Mdioís di kes rekis di nâlire, ik istmtus se`beièlðobè, km vbekil`bm il km amobkbm di erbnil y ik èlsuoe di mkèfek y drenms, etre nrupe di am`teris si mse`bm dbri`tmoilti èl kes ehstíùkes qui kms ougiris blobnrmltis ilùiltrml m su kkinmdm y durmlti su risbdil`bm il Istmdes Ylbdes. M isti preìse, vmrbes muteris ke fml dileoblmde mùkturm`bðl , qui si ri﬍iri m kes `mohbes ùkturmkis qui si preduìl ym sim per obnrm`bðl, èkelbzm`bðl e rike`mkbzm`bðl aerzmdm iltri kes blobnrmltis y kes fmhbtmltis lmtbves di ulm se`bidmd (Hmkks Ernmlbstm, Omrïl y @ful 8:=:3 Hirry 8::03 Nmr`bm, Furwbtz y Crmus, 8::93 P`fwmrtz, Ylnir, Wmohemlnm y Pzmpe`zlbc, 8:=:). Iltri istes am`teris, distm`ml ik istmtus obnrmterbe, ik lbvik di mùkturm`bðl, km is`msiz di mpeyes ﬍lml`bires y ioe`belmkis, ik istrâs mùkturmtbve y km amktm di deoblbe dik bdbeom blnkâs. Dbvirses istudbes fml deùoiltmde km bl﬈uil`bm qui istes am`teris tbilil il km privmkil`bm di km



=4>


vbekil`bm di pmrigm iltri kms ougiris blobnrmltis (Hm`mkkme y Poecewscb, 8::>3 îst, Cmlter y Gmsblscb, =226). Il ke pmrtbùkmr, ik istmtus obnrmterbe is ul am`ter di rbisne ouy bopertmlti pmrm kms blobnrmltis, perqui is ulm prí`tb`m ouy èo÷l qui ik pirpitrmder usi ik di su pmrigm, qui ou`fms is diqui bldeùoiltmde, pmrm(Pecekeaa, moilmzmrkm y omltilirkm seoitbdm il kmviìs rikm`bðl fml istmhki`bde 8::6). @eoe risuktmde, kms ougiris èl peès riùrses ièlðobès y prehkioms il su istmtus obnrmterbe piromliìl oís tbiope suarbilde tede tbpe di vigm`belis il ulm rikm`bðl vbekiltm, il èltrm di su prepbm vekultmd. M ikke si mýmdi qui kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle le ri`bhil ik obsoe mpeye amobkbmr y se`bmk qui tuvbirel il sus pmïsis di erbnil3 per ildi, isti nrupe di blobnrmltis tbili oís prehmhbkbdmdis di sir ièlðob`moilti dipildbiltis y vbvbr èl ik obide di sir ul dïm dipertmdms (Hmuir, Xedrïnuiz, ]ubrenm y Akeris-Ertbz, 8:::). Mdioís, ou`fes `mriìl dik deoblbe dik bdbeom blnkâs, ke ùmk le sðke kis bopbdi èoulb`mr mprepbmdmoilti sus bdims, sble qui tmohbâl sel èlsbdirmdes, per km omyerïm di kms blobnrmltis, èoe ul nrml ehstíùke pmrm pmrtb`bpmr il kes o÷ktbpkis sirvb`bes qui si eariìl il Istmdes Ylbdes pmrm kms vï`tboms di km vbekil`bm di pmrigm (Cmsturbrmlnml y ^bkkbmos, 8::0). Zer etrm pmrti, Perilsel y Tikkis (=22=) ilèltrmrel qui kes feohris di erbnil oixb`mle qui ripertmrel lbvikis oís mktes di mùkturm`bðl tilïml oís prehmhbkbdmdis di oestrmr ul èopertmobilte vbekilte il èltrm di sus pmrigms perqui liìsbtmhml hmkmlìmr kms diomldms istmhki`bdms per km ùkturm riìpterm y su prepbm ùkturm. M su viz, @mstbkke, @mle, @fil, Hu`ckir, y Ekds (8::6) m﬍romrel qui ik istrâs mùkturmtbve is ul am`ter ditiroblmlti il ik muoilte di km vbekil`bm di pmrigm iltri kes blobnrmltis di erbnil oixb`mle. @mrrbkke y Omrruge (=26>) ilèltrmrel qui kes blobnrmltis ixpuistes m lbvikis oís mktes di istrâs mùkturmtbve tbilil oís èl﬈b`tes omrbtmkis mse`bmdes èl sus rispelsmhbkbdmdis amobkbmris y kms ixpi`tmtbvms di sus rekis èoe feohris, ke ùmk, m su viz, bl`rioiltm km privmkil`bm di vbekil`bm di pmrigm.



Ilrbqui Erezè

@el`kusbelis Km kbtirmturm rivbsmdm il isti trmhmge, qui mhmr`m mrtïùkes bltirlm`belmkis puhkb`mdes iltri =26: y 8:=9, pirobtbð èleìr, per ulm pmrti, km privmkil`bm km vbekil`bm di pmrigm iltriy,kmsperougiris di erbnil oixb`mle qui fml di blobnrmde m Istmdes Ylbdes etrm pmrti, km bl﬈uil`bm di bopertmltis am`teris se`beùkturmkis prisiltis il db`fe pmïs. @eoe fm quidmde deùoiltmde il isti trmhmge, ulm viz qui kms ougiris di erbnil oixb`mle blobnrml m Istmdes Ylbdes, dihil ilariltmr ehstíùkes di tede tbpe qui vml oiromlde su `mkbdmd di vbdm. Pb m iste si ki mýmdi qui sel vï`tboms di vbekil`bm aïsb`m y psbèkðnb`m, mhuse sixumk, dipildil`bm ièlðob`m, moilmzms, èltrek ioe`belmk e èir`bðl per pmrti di su ispese e pmrigm siltboiltmk, su istml`bm il Istmdes Ylbdes si terlm ulm pismdbkkm. Pi trmtm di ul pervilbr tml seohrïe qui èltrmstm rmdb`mkoilti èl km bloilsm `mltbdmd di riùrses qui preper`belml tmlte kms mnil`bms nuhirlmoiltmkis èoe blluoirmhkis ernmlbzm`belis le nuhirlmoiltmkis m kms vï`tboms di km vbekil`bm di pmrigm. Pbl iohmrne, mul ùmlde ùiltml èl km preti``bðl di km pekb`ïm, ulm nrml `mltbdmd di sirvb`bes tirmpâutbès y kinmkis, prenrmoms di aerom`bðl pmrm omdris, msbstil`bm oâdb`m, tmkkiris di blaerom`bðl pmrm kms vï`tboms di km vbekil`bm di pmrigm y km myudm ièlðob`m qui si kis preper`belm di omlirm nrmtubtm, is ul fi`fe bllinmhki qui tedes istes riùrses le fml sbde su﬍`biltis pmrm pretinirkms di kes iai`tes di km vbekil`bm pirpitrmdm per su pmrigm3 per ik èltrmrbe, èoe ke diouistrml kes istudbes qui si bl`kuyirel il isti mrtïùke, kes rekis di nâlire, ik èlsuoe di mkèfek y drenms, km vbekil`bm il km amobkbm di erbnil, ul istmtus se`beièlðobè hmge y kes luoireses ehstíùkes prisiltis il ik preìse di mùkturm`bðl sel èlsbdirmdes am`teris ditiroblmltis il km privmkil`bm di km vbekil`bm di pmrigm iltri kms ougiris blobnrmltis di erbnil oixb`mle qui vbvil il Istmdes Ylbdes. Ablmkoilti, si sunbiri m kes si`teris nuhirlmoiltmkis y prbvmdes di Oâxbè y Istmdes Ylbdes bopkioiltmr m``belis èl`ritms pmrm èltrmrristmr ik bopm`te distru`tbve di km vbekil`bm di pmrigm y eariìr mk obsoe tbiope luivms mktirlmtbvms. Zmrm kenrmr tmk ehgitbve, is liìsmrbe dismrre-



=42


kkmr prenrmoms idu`mtbves dbrbnbdes mk pirpitrmder, èl ik prepðsbte di oedb﬍`mr pmukmtblmoilti kes pmtrelis èldu`tumkis kbnmdes m kes rekis di nâlire, ik èlsuoe di drenms y mkèfek y kes iai`tes qui fm digmde il âk km vbekil`bm qui vbvbð il su amobkbm di erbnil. Ik istudbe di km vbekil`bm di pmrigm, sehri tede diLesusðke irrmdb`m`bðl, èlkkivmbopkioiltmr ul kmrne `moble per rièrrir y per èlstrubr. is bopris`bldbhki oís pekïtb`ms p÷hkb`ms, oigeris sbstioms di preti``bðl pmrm kms vï`tboms y luives prenrmoms di privil`bðl y mtil`bðl3 tmohbâl is blikudbhki mpestmr di`bdbdmoilti per km idu`m`bðl èoe ik oiger riùrse qui si tbili pmrm reopir ik `b`ke bltirnilirm`belmk di km vbekil`bm di pmrigm.

Xiairil`bms Mkinrïm, O.3 Oukvmliy-Dmy, L.3 Terris, O.3 Zeke, M.3 @me, W., y @mlble, N. (8::>). Zrivmkilì ea psy`fbmtrb` dbserdirs m`ress kmtble suhnreups bl tfi Ylbtid Ptmtis. Moirb`ml Fimktf, 2>, 16->9. Mkvmrmde-Wmkdbvmr, N.3Geurlmk Oeysil,eaG.Zuhkb` P.3 Istrmdm-Omrtïliz, P., y Tirrelis-Nelzíkiz, M. (=226). Zrivmkil`bm di vbekil`bm deoâstb`m il km `budmd di Durmlne. Pmkud Z÷hkb`m di Oâxbè, 4: , 46=-461. Mrhelm, @.3 Ekvirm, L.3 Xedrïnuiz, L.3 Fmnml, G.3 Kblmris, M., y ^bislir, O. (8:=:). M`ùkturmtbvi striss moeln deùoiltid mld uldeùoiltid kmtble boobnrmlts bl tfi Ylbtid Ptmtis. Fbspmlb` Geurlmk ea Hifmvbermk P`bilìs, 08 (0), 018-064 . Mrreye, C.3 Kuldmfk, H.3 Huttirs, X.3 Qmldirkee, O., y êed, D. P. (8:=9). PfertTiro bltirviltbels aer survbvers ea bltbomti pmrtlir vbekilì m systiomtb` rivbiw mld oitm-mlmkysbs. Trmuom, Qbekilì & Mhusi, 8, =9-84. Hmhè`c, G. @.3 ^mktz, G.3 Gmèhsel, L. P., y Nettoml, G. O. (=220). Zewir mld vbekilì7 Tfi rikmtbelsfbp hitwiil èooulb`mtbel pmttirls, pewir dbs`ripml`bis mld deoistb` vbekilì. Geurlmk ea @elsuktbln mld @kblb`mk Zsy`fekeny, 1= (=), 4:-9:. Hm`m Wbll, O. y Ibtzil, D. P. (8::9). Dbvirsbty bl amobkbis . Hestel7 Mkkyl mld Hmèl. Hm`mkkme, O. K., y Poecewscb, Z. X. (8::>). Tfi èsts ea nittbln mfimd7 Oixb`ml amobky systio `fmlnis matir boobnrmtbel. Amobky Xikmtbel, 91, 98-11. Hmkks Ernmlbstm, Z.3 Omrïl, N., y @ful, C. O. (8:=:). Tfi Zsy`fekeny ea Itflb` Nreups bl tfi Ylbtid Ptmtis. Tfeusmld Emcs, @M7 Pmni.



Ilrbqui Erezè

Hmrlitt, E. ^.3 Obkkir-Zirrbl, @. K., y Zirrbl, X. (8::9). Amobky vbekilì m`ress tfi kbaispml. Keldris7 Pmni. Hirry, G. ^. (8::=). M psy`fekeny ea boobnrmtbel.Geurlmk ea Pe`bmk Bssuis, 9>, 1=9-10=. Hirry, G. ^. (8::0). @elìptumk mpprem`fis te m`ùkturmtbel. Il7 C. O. @ful, Z. Hmkks Ernmlbstm, y N. Omrïl (ids.). M`ùkturmtbel7 Mdvmlìs bl Tfiery, Oimsurioilt mld Mppkbid Xisimr`f (=>‐0>). ^msfblntel, D@7 Moirb`ml Zsy`fekenb`mk Msse`bmtbel. Hmuir, F. O.3 Xedrïnuiz, O. M.3 ]ubrenm, P. P., y Akeris-Ertbz, R. N. (8:::). Hmrrbirs te fimktf `mri aer mhusid Kmtblm mld Msbml boobnrmlt weoil. Geurlmk ea Fimktf @mri aer tfi Zeer mld Yldirsirvid, ==, 00-44. Huroml, P. y Duaay-Aibls, Z. (8::>). @fbkdril wbtlissbln pmriltmk vbekilì. Il7 L. M. Gm`csel (id.), Il`y`kepidbm ea Deoistb` Qbekilì (90->9). Luivm Rerc7 Xeutkidni Tmyker & Arml`bs Nreup. Huvblb`, O.3 Oerrbsel, M. X., y Pfbatir, O. (=222). Km vbekil`bm il kms Moârb`ms7 omrè di m``bðl. Il7 M. X. Oerrbsel y O. K. Hbifk (èerds.). Tee `kesi te Feoi7 Deoistb` Qbekilì bl tfi Moirb`ms, 0-04. ^msfblntel, D@7 BltirMoirb`ml Divikepoilt Hmlc. Huzmwm, I. P. y Huzmwm, @. N. (8::0). Deoistb` Qbekilì7 Tfi @rboblmk Gustbì Xispelsi. Keldris7 Pmni. @mrrbkke, X. M. y Omrruge, H. (=26>). M`ùkturmtbel mld Deoistb` Qbekilì bl tfi Fbspmlb` @eooulbty. Zmpir prisiltid mt tfi Pièld Lmtbelmk @elairilì el Amobky Qbekilì. Ylbvirsbty ea Liw Fmopsfbri. @mstbkke, K. N.3 @mle, O. M.3 @fil, P. ^.3 Hku`cir, X. T., y Ekds, T. P. (8::6). Amobky èl﬈b`t mld bltrmnreup omrnblmkbzmtbel ms pridb`ters ea m`ùkturmtbvi striss bl kmtble èkkini studilts. Bltirlmtbelmk Geurlmk ea Ptriss Omlmnioilt, =9 (=), 40-98. @mstre, X., y Xubz, M. (8::4). Zrivmkilì mld sivirbty ea deoistb` vbekilì moeln prinlmlt weoil. Xivbstm di Pmkud Z÷hkb`m , 06 , 18->:. @ulrmdb, @. pmrtlir H.3 @mitmle, X., moeln y P`fmair, G. (8::8). Pe`beièleob` ea bltbomti vbekilì wfbti, hkm`c mld kmtble èupkispridb`ters bl tfi Ylbtid Ptmtis. Geurlmk ea Amobky Qbekilì, =>, 0>>-062. Deuhevm, P . Q.3 Zmomlis-Nelzmkiz, Q.3 Hbkkblns, D. K., y Terris-Mrriekm, K. (8::>). Zmrtlir vbekilì mnmblst prinlmlt weoil bl Oixbè-@bty. Xivbstm di Pmkud Z÷hkb`m, 4= (4), 968-92:. Duttel, O. M.3 Erkeaa, K. I., y Fmss, N. M. (8:::). @fmrm`tirbstb`s ea fikp-siicbln hifmvbers, riseurìs mld sirvbì liids ea hmttirid boobnrmlt kmtblms7



=9=


Kinmk mld pekb`y bopkb`mtbels. Niernitewl Geurlmk ea Zevirty Kmw & Zekb`y, > (8), 849-0: 9. Idiksel, O3 Fecedm, M. y Xmoes-Kbrm, K. (8::>). Dbaairilìs bl iaai`ts ea deoistb` vbekilì hitwiil kmtblm mld lel-kmtblm weoil.Geurlmk ea Amobky Qbekilì, 8 (=), =-=:. Ifrilsmat, O. C.3 @efil, Z.3 Hrewl, GX.3 Pombkis, I.3 @fil, F., y Geflsel, G. N. (8::0). Bltirnilirmtbelmk trmlsobssbel ea pmrtlir vbekilì7 M 8:-yimr prespi`tbvi study. Geurlmk ea @elsuktbln mld @kblb`mk Zsy`fekeny, >=, >4=>90. Iye, Y. I. (8::1). Qbekilì mnmblst weoil.Fimktf @mri aer êoil Bltirlmtbelmk, 8>, =22-8:0. Akmci, D. A. y Aersti, X. (8::1). Abnftbln amobkbis7 Amobky `fmrm`tirbstb`s msse`bmtid wbtf deoistb` vbekilì bl ﬍vi Kmtbl Moirb`ml èultrbis. Geurlmk ea Amobky Qbekilì, 8= (=), =2-82. Nmkmltb, N. M. (8::0). Tfi Fbspmlb` amobky mld omki-aiomki rikmtbelsfbps7 Ml evirvbiw. Geurlmk ea Trmlsùkturmk Lursbln, =4, =6:‐=69. Nmr`ïm, H. y di Ekbvibrm, E. (=224). Trmhmge aioilble y vbdm amobkbmr il . Oâxbè7 @ekoix. Oâxbè Nmr`ïm, @. y Kbldnril, P. (8::2). Kbai nrews hitwiil tfi re`cs7 Kmtble mdekisìlts‒ mld pmrilts‒ pirspi`tbvis el oiltmk fimktf strissers. Xisimr`f bl Lursbln & Fimktf, 08 , =46-=18. Nmr`bm, K.3 Furwbtz, I. K., y Crmus, G. A. (8::9). M`ùkturmtbel mld ripertid bltbomti pmrtlir vbekilì moeln Kmtblms bl Kes Mlnikis. Geurlmk ea Bltirpirselmk Qbekilì, 8:, 912‐92:. Nkmltz, L. O.3 Fmkpirbl, D. @., y Fult, K. O. (8:::). Istudbmlde km vbekil`bm deoâstb`m il @fbmpms, Oâxbè. Il T. Terris y A. G. Oir`mde (èerds.).Tierïm y oâtede dik mlíkbsbs ùmkbtmtbve il Pmkud (=4=-=1:). Numdmkmgmrm7 Ylbvirsbdmd di Numdmkmgmrm. Nelzíkis di Ekimrti, I. y Nmvbkmle, Z. (=222). µIs km pehrizm ulm `musm di vbekil`bm Il7 M. X.blOerrbsel y O. K.(09-46). Hbifk (èerds.). Tee `kesi te Feoi7deoâstb`m5 Deoistb` Qbekilì tfi Moirb`ms ^msfblntel, D@7 Bltir-Moirb`ml Divikepoilt Hmlc. Fmrrbs, X. G.3 Abristeli, G. O., y Qinm, ^. M. (8::9). Tfi bltirm`tbel ea èultry ea erbnbl, m`ùkturmtbel, mld nildir reki bdiekeny el wbai mhusi. Pe`bmk P`bilì ]umrtirky, 61 (8), 410-46=. Fmss, N. M.3 Duttel, O. M., y Erkeaa, K. I. (8:::). Kbaitboi privmkilì ea vbekilì mnmblst kmtblm boobnrmlts7 Kinmk mld pekb`y bopkb`mtbels. Bltirlmtbelmk Xivbiw ea Qb`tboekeny, >, 20‐==0.



Ilrbqui Erezè

Fmzil, M. K. y Perbmle, A. B. (8::>). Ixpirbilìs wbtf bltbomti pmrtlir vbekilì moeln Kmtblm weoil. Qbekilì mnmblst êoil, =0 (1), 918-968. Fiyoml, X. I. y Pkip, M. O. (8::8). De `fbkd mhusi mld bltirpmriltmk vbekilì kimd te mduktfeed amobky vbekilì5Geurlmk ea Omrrbmni mld Amobky, 14 , 614-6>:. Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m, Nienrmaïm i Blaeroítb`m (BLINB) (8::0).

Ilùistm lm`belmk sehri km dblíob`m di kms rikm`belis il kes f enmris.

Oâxbè7 Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m, Nienrmaïm i Blaeroítb`m. Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m, Nienrmaïm i Blaeroítb`m (BLINB) (8:==). Ilùistm lm`belmk sehri km dblíob`m d i kms rikm`belis il kes fenmris . Oâxbè7 Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m, Nienrmaïm i Blaeroítb`m. Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m, Nienrmaïm i Blaeroítb`m ( BLINB) (8:=0). Ougiris y feohris il Oâxbè 8:=8. Oâxbè7 Blstbtute Lm`belmk di Istmdïstb`m, Nienrmaïm i Blaeroítb`m. Geflsel, O. Z. (8::6). M Typekeny ea Deoistb` Qbekilì. Hestel7 Lertfimstirl Ylbvirsbty Zriss. Gukbml, T. ^.3 O`Cilry, Z. @., y O`Cikviy, O. ^. (=224). @ukturmk vmrbmtbels bl pmriltbln7 pirìptbels ea @mu`msbml, Marb`ml-Moirb`ml, Fbspmlb` mld Msbml-Moirb`ml pmrilts. Amobky Xikmtbels, 40, 0:-0>. Cmlter, N. C.3 Gmsblscb, G. K., y Mkdmrelde, I. (=224). Pe`beùkturmk stmtus mld bl`bdilì ea omrbtmkvbekilì bl Fbspmlb` amobkbis. Qbekilì Qb`tbos, 2(0), 8:>-888. Cmsturbrmlnml, M. y ^bkkbmos, I. L. (8::0). @eulsikbln kmtblm hmttirid weoil7 M qumkbtmtbvi study ea tfi kmtblm pirspi`tbvi. Geurlmk ea Ouktbùkturmk @eulsikbln mld Divikepoilt, 0=, =18-=>6. Crun, I. N.3 Dmfkhirn, K.3 Oir`y, G.3 Wwb, M., y Kezmle, X. (8::8). êrkd Xipert el Qbekilì mld Fimktf. Nilivm7 êrkd Fimktf Ernmlbzmtbel. Kmldmki, L. P.3 Tfeoms, C., y Qml Feec, G. (8:==). Tfi kbvbln mrrmlnioilts ea tfi `fbkdril ea boobnrmlts. Tfi Auturi ea @fbkdril, 8=, 40‐>:. O`@ui, O. K. (8::6). Deoistb` Qbekilì7 M Xiairilì Fmldheec. Pmltm @M7 MH@- @kbe, Bl`. Hmrhmrm, Obfmkb`, P. ^. y Ikkbett, D. (=22>). M se`bmk kimrlbln tfiery oedik ea omrbtmk vbekilì. Geurlmk ea Amobky Qbekilì, =8, 8=∘41. Obrmldm, K.3 Fmkpirbl, D.3 Kboðl, A., y Tuýðl, I. (=226). @mrm`tirïstb`ms di km vbekil`bm deoâstb`m y km rispuistm di kms ougiris il ulm èoulbdmd rurmk dik oulb`bpbe di kms Omrnmrbtms, @fbmpms. Pmkud Oiltmk, 8=, =2-81. Lmhb, X., y Ferlir, G. (8::=). Qb`tbo‒s wbtf vebìs7 Few mhusid weoil èlìptumkbzi tfi prehkio ea speusmk mhusi mld bopkb`mtbels aer bltirviltbel mld priviltbel. Geurlmk ea Amobky Qbekilì, =1 (0), 80>-890.



=90


Lite, A. (8::8). Pe`bmk mdmptmtbel dba﬍ùktbis ea mdekisìlts wbtf boobnrmlt hm`cnreulds. Pe`bmk Hifmvber mld Zirselmkbty, 0: (4), 009-0 41. E‒Fimrl, F. N. y Omrnekbl, N. (8:::). Oil‒s mttbtudis èldelbln omrbtmk mnnrissbel7 M oedirmter hitwiil amobky ea erbnbl mhusi mld mnnrissbel mnmblst aiomki pmrtlirs. @enlbtbvi Tfirmpy mld Xisimr`f, 84 (8), =92-=>4. Erezè, M. I. (8:=0). Obnrm`bðl y istrâs mùkturmtbve7 Ylm pirspi`tbvm tiðrb`m sehri mspi`tes psbèkðnbès y se`bmkis prisilti il kes obnrmltis kmtbles il Istmdes Ylbdes. Xivbstm Lertimoârb`m, 6 (=), >-44. ———3 Lbivmr, O. M., y Obddkiobss, ^. (8:=8). Deoistb` vbekilì bl Oixbè7 Zirspi`tbvis ea Oixb`ml èulsikers.Geurlmk ea @eopmrmtbvi Amobky Ptudbis, 40, >9=->>=. Zmrrmde, I. M. y Akbppil, @. M. (8::9). Obnrmtbel mld nildir moeln Oixb`ml weoil. Moirb`ml Pe`bekenb`mk Xivbiw, >:, 1:1-108. Zbè-Mkaelse, O. M.3 Nmr`ïm-Kblmris, O. B.3 @ikdm-Lmvmrre, L.3 Hkmsè-Xes, @.3 I`fihurum, I., y Omrtïliz, O. (8::1). Tfi bopm`t ea pfysb`mk, psy`fekenb`mk, mld sixumk bltbomti omki pmrtlir vbekilì el weoil‒s oiltmk fimktf7 Diprissbvi syopteos, pesttrmuomtb` striss dbserdir, stmti mlxbity, mld sub`bdi. 922-1==. ea êoil‒s Fimktf (Kmr`fot), Xmg,Geurlmk M. y Pbkviroml, G. (8::8). Qbekilì mnmblst=9, boobnrmlt weoil7 Tfi rekis ea ùkturi, èltixt, mld kinmk boobnrmlt stmtus el BZQ. Qbekilì Mnmblst êoil, 6, 01>-026. Xmoïriz-Xedrïnuiz, G. @. (8::1). Km vbekil`bm di vmrelis èltrm sus pmrigms fitiresixumkis7 rimkbdmdis y dismaïes. Yl riùilte di km predu``bðl oixb`mlm. Pmkud Z÷hkb`m di Oâxbè , 46 (8), 0=9-08>. Xehirts, M. X. (8::1). @kmssb﬍`mtbel typekeny mld mssissoilt ea ﬍vi kiviks ea weoml hmttirbln. Geurlmk ea Amobky Qbekilì, 8=, 98=-98>. Xedrïnuiz, X. (=226). @kblb`mk bltirviltbels wbtf hmttirid obnrmlt amrowercir weoil. Il G. @mophikk (id.),Iopewirbln Purvbvers ea Mhusi, 8>=-8>2. Liwhury Zmrc, @M7 Pmni Zuhkb`mtbels. Xesilhmuo, M., y Kibsrbln, M. (8::0). pewir èltrek7 tewmrds ml uldirstmldbln ea pmrtlirZ.mhusbvi oil.Hiyeld Geurlmk ea mld @eopmrmtbvi Amobky Ptudbis, 04, >-80. Xesilhmuo, M. y E‒Kimry, C. D. (=26=). Omrbtmk vbekilì7 @fmrm`tirbstb`s ea mhusbvi èupkis. Geurlmk ea @elsuktbln mld @kblb`mk Zsy`fekeny, 42 (=), 10->=. Pmnet, O. y @mrìde, M. (8:::). Xutm `rïtb`m di kms ougiris mai`tmdms per km vbekil`bm bltrmamobkbmr il Moârb`m Kmtblm. @estm Xb`m7 E rnmlbzm`bðl Zmlmoirb`mlm di km Pmkud.



Ilrbqui Erezè

P`fiwi, Z.3 Xbnir, P.3 Fewmrd, M.3 Ptmnns, P. K., y Omsel, N. I. (8::1). Am`ter msse`bmtid wbtf deoistb` vbekilì mld sixumk mssmukt vb`tbobzmtbel. Geurlmk ea Amobky Qbekilì, 8=, 412-4>9. P`fwmrtz, P. G.3 Ylnir, G. H.3 Wmohemlnm, H. K., y Pzmpe`zlbc, G. (8:=:). Xitfblcbln tfi èlìpt ea m`ùkturmtbel7 Bopkb`mtbels aer tfiery mld risimr`f. Moi-

rb`ml Zsy`fekenbst, 19, 80>‐89=. Pecekeaa, L. G. (8::6). Ixpmldbln tfi bltirsi`tbelmk pmrmdbno te hittir uldirstmld deoistb` vbekilì bl boobnrmlt èooulbtbis. @rbtb`mk @rboblekeny, =1, 882-899. Perilsel, P. H. y Tikkis, @. M. (=22=). Pika-riperts ea speusmk vbekilì bl m oixb`ml-moirb`ml mld lel-fbspmlb` wfbti pepukmtbel. Qbekilì mld Qb`tbos, 1, 0-=9. Ptrmus, O. M. (=26:). Qb`tbos mld mnnrissers bl omrbtmk vbekilì. Moirb`ml Hifmvbermk P`biltbst, 80 (9), 16=->:4. Tirrmzms-@mrrbkke, I. @. y O`^fbrtir, Z. T. (8:=9). Iopkeyoilt stmtus mld bltbomti pmrtlir vbekilì moeln Oixb`ml weoil. Geurlmk ea Bltirpirselmk Qbekilì, 0: (>), ==86-==98. Terris, P. (=22=). M èopmrbsel ea wbai mhusi hitwiil twe ùkturis7 Zirìptbels, mttbtudis, lmturi, mld ixtilt. Bssuis bl Oiltmk Fimktf Lursbln, =8, ==0‐=0=. Terris, K. y Xekke`c, D. (8::4). M`ùkturmtbvi dbstriss moeln Fbspmlb`s7 Tfi reki ea m`ùkturmtbel, èpbln, mld bltirùkturmk èopitilì. Geurlmk ea Ouktbùkturmk @eulsikbln mld Divikepoilt, 08, =99-=1>. Qmbz, X. N. y Lmcmle, M. O. P. (8::4). Km vbekil`bm bltrmamobkbmr, ik use di drenms il km pmrigm, disdi km pirspi`tbvm di km ougir omktrmtmdm. Xivbstm Kmtble-Mo irb`mlm di Ilairomnio . =8 (isp.), 400- 406. Qml Fbnftewir, L.3 Nertel, G., y DiOess, @. K. (8:::). Zridb`tbvi oediks ea deoistb` vbekilì mld aimr ea bltbomti pmrtlirs moeln obnrmlt mld simselmk amro wercir weoil. Geurlmk ea Amobky Qbekilì, =9 (8), =0>-=94. Qilnuir, Amwìtt, N.3 Qirlel, y Zb`c, P. (=226). deoâstb`m7 ulT.3 omrè èlìptumk pmrmX., km `mpm`btm`bðl dik Qbekil`bm pirselmk di smkud. Luivm Rerc7 Zepukmtbel @eul`bk. îst, @. O.3 Cmlter, N. C., y Gmsblscb, G. K. (=226). Pe`bedioenrmpfb` pridb`ters mld ùkturmk hmrrbirs te fikp-siicbln hifmvber hy kmtblm mld mlnke moirb`ml hmttirid weoil. Qbekilì mld Qb`tbos, =0 , 01=-0>9. ^bdeo, @. P. (=262). Deis vbekilì hinit vbekilì5 M `rbtb`mk ixmoblmtbel ea tfi kbtirmturi. Zsy`fekenb`mk Hukkitbl, =:1 (=), 0-86. ^bkt, P. y Eksel, P. (=221). Zrivmkilì ea deoistb` vbekilì bl tfi Ylbtid Ptmtis.



=99


Geurlmk ea tfi Moirb`ml Oidb`mk êoil‒s Msse`bmtbel, 9= (0), >>-68. ^fbt﬍ikd, @. K.3 Mldm, X. A.3 Duhi, P. X., y Aikbttb, Q. G. (8::0). Qbekilt `fbkdfeed ixpirbilìs mld tfi rbsc ea bltbomti pmrtlir vbekilì bl mdukts. Geurlmk ea Bltirpirselmk Qbekilì, =6, =11‐=69. Rkke, C. y Ptrmus, O. M. (8::2). Zmtrbmr`fy mld vbekilì mnmblst wbvis7 Tfi bopm`t ea stru`turmk mld leromtbvi am`ters. Il7 O. M. Ptrmus y X. G. Nikkis (ids.), Zfysb`mk Qbekilì bl Moirb`ml Amobkbis (060-022). Luivm Girsiy7 Trmlsm`tbel Zuhkbsfirs.



Bopm`te di km blvil`bðl di prehkioms omtioítbès il km oitmènlb`bðl Gesâ Airlíldiz Hrmve GumlMltelbe Gis÷s Hmrhmríl Píl`fiz

Xisuoil

Mhstrm`t

Pi prisiltml kes risuktmdes di ulm blvistbnm`bðl rimkbzmdm èl istudbmltis di 4.· di prbomrbm il km qui si mlmkbzm l kes iai`tes dik use di ulm oitedekenïm hmsmdm il km blvil`bðl y rièlstru``bðl di sbtum`belis prehkioítb`ms il ik mukm di omtioítb`ms sehri ik dismrrekke di km oitmènlb`bðl. Kes risuktmdes rivikml qui km mpkb`m`bðl di km oitedekenïm oigerm il kes istudbmltis ik èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve, ik preìdboiltmk, ik èldb`belmk y

Tfbs pmpir prisilts tfi risukts ea m risimr`f `mrrbid eut wbtf studilts ea 4tf yimr ea Zrbomry Idu`mtbel bl wfb`f wi mlmkyzi tfi iaai`ts ea tfi usi ea m oitfedekeny hmsid el tfi blviltbel mld rièlstru`tbel ea prehkiomtb` sbtumtbels bl Omtfiomtb`s `kmss, el tfi divikepoilt ea oitmènlbtbel. Xisukts bldb`mti tfmt tfi bopkioiltmtbel ea tfi prenrmo boprevis tfi aekkewbln mrims bl tfi studilts7 Oitmènlbtbvi Di`kmrmtbvi Clewkidni, Zreìdurmk Oitmènlbtbvi Clewkidni, @eldb-

km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðl. Km blvil`bðl di sbtum`belis

tbelmk Oitmènlbtbvi mld Oitmènlbtbvi Mhbkbty Clewkidni ea Zridb`tbel.

GEPÂ MLTELBE AIXLÍLDIW HXMQE y GYML GIP×P HMXHMXÍL PÍL@FIW. Dipmrtmoilte di Íknihrm, Amùktmd di Idu`m-

`bðl, Ièleoïm y Ti`lekenïm di @iutm, Ylbvirsbdmd di Nrmlmdm, Ispmým.ShmrhmrmlJunr.is_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. =9>-=>>. Ai`fm di riìp`bðl7 8= di mneste di 8:=1 | Ai`fm di mìptm`bðl7 8> di siptbiohri di 8:=1.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | =9>

Bopm`te di km blvil`bðl di prehkioms omtioítbès il km oitmènlb`bðl

prehkioítb`ms piro bti mk istudbmlti disùhrbr ik irrer y rièleìrke pmrm ivbtmrke il km èlstru``bðl di luives èle`bobiltes3 istms sbtum`belis myudml m sir èls`biltis di kes pre-

Tfi blviltbel ea prehkiomtb` sbtumtbels mkkews studilts te dbsèvir tfi irrer mld te riènlbzi bt bl erdir te mvebd bt bl tfi èlstru`tbel ea liw clewkidni. Tfisi sbtumtbels preoeti tfi mwmri-

ìses oiltmkis ik dismrrekke diqui km tmrbltirvbilil im y km teomil di di`bsbelis pmrm km mpkb`m`bðl di istrmtinbms di riseku`bðl.

liss ea tfi oiltmkeapreìssis blvekvid tfi divikepoilt tfi tmsc mld bl tfibl di`bsbel omcbln aer tfi bopkioiltmtbel ea sekvbln strmtinbis.

ZMKMHXMP @KMQI Oitmènlb`bðl, blvil`bðl di prehkioms, ilsiýmlzm-mprildbzmgi, idu`m`bðl, omtioítb`m

Oitmènlbtbel, prehkio pesbln, tim`fbln mld kimrlbln preìss, idu`mtbel, omtfiomtb`s

CIRÊXDP

kmvikk (=2>17 808) di﬍li km oitmènlb`bðl èoe ‛ik èle`bobilte qui tbili ule obsoe mìr`m di sus prepbes preìses y predu`tes ènlbtbves e ùmkqubir mspi`te rikm`belmde èl ikkes‟. Il tmlte, Pboels (=221) dbsiýð ul oedike sehri km oitmènlb`bðl aeromde per tris èopeliltis7 èle`bobilte oitmènlbtbve (di`kmrmtbve, preìdboiltmk y èldb`belmk), fmhbkbdmdis oitmènlbtbvms= (pridb``bðl, pkmlb﬍`m`bðl, oelbterbzm`bðl y ivmkum`bðl) y `riil`bms oitmènlbtbvms (muteèlìpte, mutei﬍`m`bm, oetbvm`bðl, mtrbhu`belis, èlìp`bðl di bltikbnil`bm y mprildbzmgi). Ik èle`bobilte oitmènlbtbve is di lmturmkizm ouktbdboilsbelmk y si ri﬍iri mk smhir y mk iltildbobilte preaulde di kes preìses y predu`tes ènlbtbves (Akmvikk, =2>1)3 bl`kuyi kms prepbms fmhbkbdmdis y istrmtinbms ènlbtbvms y ik smhir quâ fmìr il `mdm `brùlstml`bm (Akmvikk, =2>2)3 il ik íohbte omtioítbè, mhmr`m ik èle`bobilte sehri kes preìses y kms tâ`lb`ms prepbms di km dbs`bpkblm y su bdim sehri km lmturmkizm di kms omtioítb`ms. Ik èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve is ‛ke qui si èleì di aerom prepesb`belmk‟ (Gmèhs y Zmrbs, =26>7 892) e kms m﬍rom`belis sehri

A

Istms fmhbkbdmdis tmohbâl sel dis`rbtms per Hrewl (=26:), Ku`mlnikb y @erlekdb (=22>), Diseiti, Xeiyirs y Huyssi (8::=) y Disieti y Xeiyirs (8::8). =



Gesâ Mltelbe Airlíldiz Hrmve | Guml Gis÷s Hmrhmríl Píl`fiz

ik oulde y ik èle`bobilte di kes am`teris qui bl﬈uyil (oioerbm, mtil`bðl, iltri etres) il ik pilsmobilte fuomle. Ik èle`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk puidi dis`rbhbrsi èoe ‛ik èle`bobilte di kes preìses di pilsmobilte‟ (Gmèhs y Zmrbs, =26>7 892) e ik èle`bobilte di kes oâtedes pmrm mk`mlzmr y ik èle`bobilte di `ðoe aul`belml kms fmhbkbdmdis y `ðoekes si ehgitbves vml m mpkb`mr. Ik èle`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk e istrmtânbè si èlsbdirm ‛km èl`bil`bm di kms èldb`belis qui bl﬈uyil il ik mprildbzmgi, tmkis èoe quâ istrmtinbms sel iai`tbvms, ùílde dihirïml sir mpkb`mdms, y ùílde sel mprepbmdms‟ (Gmèhs y Zmrbs, =26>7 892). Istes tris èle`bobiltes oitmènlbtbves puidil myudmr m ul lbýe m smhir `ðoe istudbmr ul luive èltilbde (èle`bobilte preìdboiltmk), m fmìr use di km èl`bil`bm sehri dmtes luoârbès mltis usmdes (èle`bobilte di`kmrmtbve) y m siki``belmr ik èopertmobilte di istudbe mprepbmde (èle`bobilte èldb`belmk) (Diseiti, Xeiyirs y Huyssi, 8::=). Pbl iohmrne, le is su﬍`bilti èltmr èl ul huil èle`bobilte oitmènlbtbve3 tmohbâl si liìsbtm smhir usmrke di aerom iai`tbvm (O`Keunfkbl y Fekkblnwertf, 8::=). Ytbkbzmr db`fe èle`bobilte di aerom istrmtânb`m pmrm mk`mlzmr ul ehgitbve pri﬍gmde istí ditiroblmde per kms fmhbkbdmdis oitmènlbtbvms (P`frmw y Oesfoml, =2293 Diseiti, 8::6) `btmdms. Km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðl pirobti mk sugite pridi`br km db﬍ùktmd di ulm tmrim3 per igiopke, oidbmlti km dbstbl`bðl di ul igir`b`be dbaï`bk (èoe km dbvbsbðl 801/>) di ule aí`bk (èoe km ristm 801 - >). Km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pkmlb﬍`m`bðl blveku`rm ik mlíkbsbs di kes igir`b`bes (tmk is ik `mse di ‛ul igir`b`be di ulm dbvbsbðl il ul aeromte di prehkiom luoârbè‟), riùpirmr èle`bobiltes y distrizms di deoblbes rikivmltis ispi`ï﬍ès (per igiopke, `ðoe fmìr ulm dbvbsbðl) y siùil`bmr istrmtinbms di riseku`bðl di prehkioms (dbvbsbðl il ìltilms, diìlms y ulbdmdis il `íkùkes oiltmkis, per oil`belmr mknule). Zer su pmrti, km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di oelbterbzm`bðl si ri﬍iri m km èl`bil`bm dik sugite sehri km igiù`bðl di ulm tmrim (oidbmlti prinultms dik tbpe7 ‛µIstey sbnubilde ob pkml5‟ ‛µIstí aul`belmlde isti pkml5‟ ‛µDihirïm usmr pmpik y kípbz pmrm risekvir istm dbvbsbðl5‟). Ylm huilm aerom di bkustrmr iste is èl km fmhbkbdmd di rimkbzmr muteivmkum`belis durmlti ik preìse di mprildbzm-



=92


gi (^blli, =22>)3 il tmk siltbde, km pkmlb﬍`m`bðl is ulm m`tbvbdmd qui istmhkiì suhoitms pmrm km oelbterbzm`bðl di ulm tmrim (^blli, =22>). Km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di ivmkum`bðl supeli ulm muteivmkum`bðl di km rispuistm y dik preìse di ehtil`bðl di âstm. Km ivmkum`bðl pirobti m kes istudbmltis ivmkumr su disiopiýe il km tmrim, ym qui puidil èopmrmr sus risuktmdes èl kes di kes dioís y is pesbhki utbkbzmr ik risuktmde di km èopmrm`bðl pmrm ke`mkbzmr ik irrer il ik preìse di riseku`bðl (Ku`mlnikb, @erlekdb y Tikkmrblb, =226). P`feilaikd (=269) m﬍rom qui ùmlde ul sugite si trepbizm èl amkkes il kms tâ`lb`ms di riseku`bðl di prehkioms, istms fmhbkbdmdis oitmènlbtbvms ki siríl ouy ÷tbkis pmrm mpkb`mr istrmtinbms mdiùmdms. Blviltmr prehkioms is ulm tildil`bm lmturmk dik sir fuomle. Pi ri﬍iri m km nilirm`bðl di luives prehkioms e m km riaeroukm`bðl di etres ym dmdes (Dul`cir, =249). @fum y Rimp (8::2), Cekh y Cekh (8::2) y Helette (8:=:) mrnuoiltml qui kms fmhbkbdmdis oitmènlbtbvms puidil myudmr m dismrrekkmr kms `mpm`bdmdis di blvil`bðl di prehkioms di kes istudbmltis. Le ehstmlti, èoe siýmkm Pbkvir (=224), il ik mukm, km blvil`bðl di prehkioms omtioítbès si utbkbzm il pe`ms e`msbelis. Ylm ùistbðl qui èlsbdirmoes levidesm is istudbmr sb km blvil`bðl di prehkioms dismrrekkm km oitmènlb`bðl il istudbmltis di prbomrbm. Il istm blvistbnm`bðl, pmrm su mpkb`m`bðl il ik mukm, fioes siki``belmde sbtum`belis prehkioítb`ms ixtrmïdms di kes oitmoedikes8 nilirmtbves, di istru`turm`bðl, di ilkmìs, di trmlsaerom`bðl, di èopesb`bðl y di bltirèlixbðl èltilbdms il Airlíldiz-Hrmve (8:=:). Xispi`te di km blvil`bðl di prehkioms, si utbkbzð ik kkmomde omrè tiðrbè di mprildbzmgi m`tbve, prepuiste per Ikkirtel (8:=0). Km bopertml`bm di istudbmr istrmtinbms bllevmderms is ik dismrrekke di km oitmènlb`bðl il kes preìses di ilsiýmlzm-mprildbzmgi di luistres istudbmltis3 per ikke, istm blvistbnm`bðl mýmdi ul luive ilaequi m blvistbnm`belis privbms sehri km oitmènlb`bðl (Diseiti, Xeiyirs y HuysAirlíldiz-Hrmve (8:=:) di﬍li oitmoedike èoe ik èlgulte di `kmsis di oedikes di sbtum`belis prehkioítb`ms dbstbltms, prisiltmdms m km m`tbvbdmd dik istudbmlti y `mpmìs di nilirmr bdims víkbdms pmrm km riseku`bðl di prehkioms omtioítbès. 8




si, 8::=3 Ñzsey y Mtmoml, 8::23 Cmur y Mriipmttmomllbk, 8:=8), èl istudbmltis di prbomrbm, il luistre `mse, deldi km oitmènlb`bðl si iltbildi èoe ik èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve, preìdboiltmk y èldb`belmk y èoe kms sbnubiltis fmhbkbdmdis oitmènlbtbvms7 pridb``bðl, pkmlb﬍`m`bðl, y ivmkum`bðl. Ik ehgitbveoelbterbzm`bðl di istm blvistbnm`bðl èlsbsti il istudbmr sb ik use il ik mukm di m`tbvbdmdis hmsmdms il km blvil`bðl y rièlstru``bðl di sbtum`belis prehkioítb`ms èl istudbmltis di 4.· di idu`m`bðl prbomrbm dismrrekkm su oitmènlb`bðl. @elsbdirmoes qui kes risuktmdes pirobtbríl mpertmr suniril`bms èl ik ﬍l di oigermr kms tâ`lb`ms pidmnðnb`ms ixbstiltis pmrm dismrrekkmr km oitmènlb`bðl il istudbmltis di prbomrbm.

Oitedekenïm Ik dbsiýe qui si iopkið il isti istudbe aui ùmsbixpirboiltmk èopmrmtbve di des nrupes7 nrupe ixpirboiltmk y nrupe di èltrek, sehri ul tetmk di ùmtre `kmsis di istudbmltis di 4.· di prbomrbm. Pi ikbnbirel mk mzmr des `kmsis èoe nrupe ixpirboiltmk y kms etrms des èoe nrupe èltrek. Km iki``bðl di kes istudbmltis di kes nrupes ixpirboiltmk y èltrek aui, tmohbâl, mkimterbm. @eoe dis`rbhbrioes oís mdikmlti, si ivmkuð m kes istudbmltis bloidbmtmoilti dispuâs di km utbkbzm`bðl il ik mukm di kms sbtum`belis prehkioítb`ms `btmdms y ul ois dispuâs, ke qui suhrmym il ik dbsiýe km `mrm`tirïstb`m7 pritist-pestist-ritist. ZMXTB@BZMLTIP

Zmrtb`bpð ul tetmk di =:4 istudbmltis di 4.· di idu`m`bðl prbomrbm, 99 lbýms y 42 lbýes, tedes di 2 mýes. Kes nrupes ixpirboiltmkis istmhml aeromdes per ul tetmk di 90 istudbmltis y kes nrupes èltrek per 9=. Kes istudbmltis pirtili`ïml m ul èkinbe prbvmde di km @eoulbdmd di Omdrbd.



=1=


ZXE@IDBOBILTE

Zedioes dbvbdbr ik istudbe il ùmtre amsis7 m) Amsi Zritist. Istm itmpm, qui si rimkbzð il siptbiohri di 8:=0, si kis mdoblbstrð tedes kesZsbèpidmnðnb`m istudbmltis, di omlirm sbouktílim il su fmhbtumk, kmmHmtirïm IQMKYM4 rispi`tey di km mukm èoprilsbðl ki`term. Zmrm su rimkbzm`bðl, kes istudbmltis èltmrel èl ul tbiope oíxboe di 8: oblutes. Mk dïm sbnubilti y èltblumlde èl ik obsoe preteèke di mpkb`m`bðl, kes istudbmltis rimkbzmrel ik tistOPM sbl tbiope kïobti. h) Amsi di bltirvil`bðl. Pi iai`tuð oidbmlti ik use il ik mukm di kms sbtum`belis prehkioítb`ms èl kms des `kmsis dik nrupe ixpirboiltmk3 si ùhrbð il des sisbelis siomlmkis di 9: oblutes `mdm ulm, diltre dik fermrbe ki`tbve y il ik mukm èrrispeldbilti, iltri e`tuhri y mhrbk di 8:=4. Il tetmk auirel 84 sisbelis. Ik fermrbe istmhki`bde pmrm db`fms sisbelis èbl`bdbð il tedes kes ùrses. Km oitedekenïm qui si iopkið is ik Omrè Tiðrbè di Mprildbzmgi M`tbve (Ikkirtel, 8:=0) y si dis`rbhi il km ﬍nurm =3 il ikkm, ik preaiser teoð èoe igiopkes sbtum`belis prehkioítb`ms ixtrmïdms di Airlíldiz-Hrmve (8:=:)7 Luive èltilbde il omtioítb`ms

M``belis il ik mukm

Ik preaiser prisiltm igiopkes

Ik preaiser kkmom km mtil`bðl sehri kes igiopkes dik kbhre

Kes mkuoles ke`mkbzml kes igiopkes

di tixte e Bltirlit M``belis prideoblmltis il kes mkuoles

Isù`fmr Bobtmr Oioerbzmr

Ehsirvmr Iopizmr m pmrtb`bpmr

Bobtmr Blvistbnmr Xièleìr

oedike

Kes mkuoles blviltml prehkioms èl km obsom istru`turm qui ik igiopke oedike

Bobtmr Xièrdmr Liìsbtmr myudm

Xi﬈ixbelmr Ixpirboiltmr @eopmrtbr bdims

Kes mkuoles risuikvil prehkioms hmsmdes il ik igiopke

Km `kmsi dbsùti y risuikvi prehkioms blviltmdes per kes mkuoles

@rbtb`mr Zrinultmr @kmrb﬍`mr

Zmrtb`bpm`bðl pmsbvm dik mkuole

Zmrtb`bpm`bðl m`tbvm dik mkuole

Zmrtb`bpm`bðl m`tbvm dik preaiser

Msisermobilte dik preaiser

Abnurm =7 Omrè Tiðrbè di Mprildbzmgi M`tbve (Ikkirtel, 8:=0)




Km `mltbdmd di sisbelis didb`mdms m `mdm oitmoedike mpmriì il km tmhkm =. Tmhkm =. Dbstrb hu`bðl di kms si sbelis L÷o. di sisbelis

Oitmoedike Nilirmtbve Istru`turm`bðl Ilkmìs Trmlsaerom`bðl @eopesb`bðl Bltirèlixbðl

8 8 1 6 = 0

`) Amsi pestist. Istm itmpm si dismrrekkð durmlti km prboirm siomlm di omye di 8:=4. Pi mpkb`ð ik tistOPM m kes istudbmltis, ik obsoe dïm di km siomlm y m km obsom ferm qui il km amsi pritist. d) Amsi ritist. Istm itmpm si dismrrekkð durmlti km prboirm siomlm di gulbe di 8:=4. Pi ripbtbð ke dis`rbte il km amsi pestist. XIPYKTMDEP

Dihbde m qui kms pultum`belis si dbstrbhuïml leromkoilti, sin÷l km pruihm di Cekoenerev-Pobrlev, pmrm ik istudbe di kes dmtes si utbkbzmrel mlíkbsbs istmdïstbès di tbpe dis`rbptbve y mlíkbsbs bltirnrupes i bltrmnrupes oidbmlti km pruihm t di Ptudilt. Kms oidbms y disvbm`belis tïpb`ms di kes nrupes ixpirboiltmk y èltrek il kms amsis pritist, pestist y ritist, mpmriìl il km tmhkm 8.

Qmrbmhki @OD

@OZ

@O@

FOZ

FOI

Zritist Zestist Xitist Zritist Zestist Xitist Zritist Zestist Xitist Zritist Zestist Xitist Zritist Zestist Xitist


Tmhkm 87 @eopmrm`belis bltirn rupe Nrupe ixpirboiltmk Nrupe èltrek O DT O DT =>.82= 8=.41: 8=.8>0 =4.861 =2.:69 =6.>91 9.966 >.291 >.61> ==.182 =9.689 =9.=1> =:.8== ==.:4= =:.94=

8.919 =.>8= =.>94 0.:26 8.:09 =.262 8.>2= 8.4>2 8.0=: 0.>8= 8.4=4 8.948 0.1=1 0.869 8.2:6

=6.=41 =6.:11 =>.261 =4.01= =4.0=> =4.:=9 9.149 9.>8= 9.9>2 ==.>=0 ==.>29 ==.196 =:.909 =:.>40 =:.194

8.04: 8.206 8.091 8.6>: 8.01= 8.94= 0.648 0.128 8.6>2 8.=2: 8.90: 8.219 0.48: 8.262 8.6>:


=10


Il kms tmhkms 0 y 4 mpmriìl kes risuktmdes dik istmdïstbè t di Ptudilt. Oís èl`ritmoilti7 • Kms dbairil`bms di V iltri kes nrupes ixpirboiltmk y èltrek il km amsi pritist. Pi rimkbzð km pruihm t pmrm des ouistrms bldipildbiltis •

•

•

(èkuolm ‛t pribltir‟). Kms dbairil`bms di V iltri kes nrupes ixpirboiltmk y èltrek il km amsi pestist. Pi kkivð m `mhe oidbmlti km pruihm t pmrm des ouistrms bldipildbiltis (èkuolm ‛t pest bltir‟). Kms dbairil`bms di V iltri kes nrupes èltrek pritist y pestist. Zmrm ikke, si utbkbzð km pruihm t pmrm des ouistrms rikm`belmdms (èkuolm ‛t èltrek pripest bltrm‟). Kms dbairil`bms di V iltri kes nrupes ixpirboiltmkis pritist y pestist. Pi rimkbzð km pruihm t pmrm des ouistrms rikm`belmdms (èkuolm ‛t ixp pripest bltrm‟). Tmhkm 07 @eopmrm`bðl di oidbms il kms amsis priti st y pestist

Qmrbmhki t pri bltir òd @OZ @O@ FOZ FOI

•

•

•

:.094 =.>48 :.219 =.6:= =.262

Pbn.

TI

tpest bltir

Pbn.

TI

:.906 :.0>2 :.1=> :.4>8 :.8=:

:.046 :.:89 :.:=1 :.:8> :.:28

0.912 8.2>1 8.>12 8.6>9 =.194

:.::2 :.:8= :.:04 :.:81 :.0=4

=.4:2 8.=10 :.>=: =.182 :.:24

tèltrek pripest bltrm =.22= =.689 :.09: =.12= 8.:09

Pbn.

TI

:.8=> :.:0: :.428 :.:=1 :.908 :.:8: :.0=6 :.:04 :.8>0 :.:14

tixp pripest bltrm 0.628 0.:26 8.22= 8.22= =.148

Pbn.

TI

:.::8 :.:== :.:82 :.:=2 :.=26

=.2:6 =.60= :.62> =.00> :.84:

Kms dbairil`bms di V iltri kes nrupes ixpirboiltmk y èltrek il km amsi ritist. Pi kkivð m `mhe oidbmlti km pruihm t pmrm des ouistrms bldipildbiltis (èkuolm ‛t ri bltir‟). Kms dbairil`bms di V iltri kes nrupes èltrek pritist y ritist. Zmrm ikke, si utbkbzð km pruihm t pmrm des ouistrms rikm`belmdms (èkuolm ‛t èltrek priri bltrm‟). Kms dbairil`bms di V iltri kes nrupes ixpirboiltmkis pritist y ritist. Pi rimkbzð km pruihm t pmrm des ouistrms rikm`belmdms (èkuolm ‛t ixp priri bltrm‟).




Tmhkm 47 @eopmrm`bðl di oidbms il kms amsi s pritist y ritist Qmrbmhki

tribltir

Pbn.

TI

tèltrek priri bltrm

Pbn.

TI

ixp t priri bltrm

Pbn.

TI

@OD

0.019

:.:82

=.968

=.1>2

:.0=4

:.:16

0.::8

:.:=6

=.6=8

@OZ @O@

0.:22 0.:=4 8.619 =.0>9

:.:=8 :.:=: :.:06 :.426

8.:>> :.6>1 =.8>: :.:02

:.0>8 =.626 :.241 :.241

:.98= :.4:8 :.18> :.18>

:.=8> :.:=2 :.:8= :.:0>

8.>:= 0.1=0 8.269 :.09=

:.:48 :.::0 :.:80 :.91=

=.>=> :.662 =.==: :.=::

FOZ FOI

Tmohbâl si `mkùkð ik tmomýe TI ( ) dik iai`te usmlde km aðroukm di @efil. Hmsíldeles il @efil (=266), ul tmomýe dik iai`te oiler qui :.89 si èlsbdirm piquiýe3 iltri :.89 y :.9, oidbe, y omyeris qui :.9, ikivmdes. Kes dmtes di km tmhkm 0 les bldb`ml qui, pmrm km vmrbmhki èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve le fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pritist (p < :.:9). Pï ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pestist (p ; :.:9). Ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist ‐ pestist (p ; :.:9). Le fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek (p < :.:9). Pï fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek pri y ik ixpirboiltmk pest (p ; :.:9), sbl fmhirkms iltri ik nrupe di èltrek pest y ik ixpirboiltmk pri. Zer tmlte, pedioes m﬍romr qui km oitedekenïm fm bl﬈ubde amvermhkioilti il ik dismrrekke dik èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve, rivikmlde uliai`te ikivmde. Zmrm km vmrbmhki èle`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk le fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pritist (p < :.:9). Pï ixbstil iltri ik nrupe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pestist (p ; :.:9). Tmohbâl ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-pestist (p ; :.:9). Le fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek (p < :.:9). Pï kms fmy iltri ik nrupe di èltrek pri y ik nrupe ixpirboiltmk pest (p ; :.:9), sbl fmhirkms iltri ik nrupe di èltrek pest y ik nrupe ixpirboiltmk pri. @el kes risuktmdes di km tmhkm 0, pedioes m﬍romr qui km oitedekenïm fm bl﬈ubde amvermhkioilti il ik dismrrekke dik èle`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk èl ul iai`te mkte.



=19


Xispi`te di km vmrbmhki èle`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk, le si ehsirvml dbairil` bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nr upe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pritist (p < :.:9). Pï si ehsirvml dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pestist (p ;pritist-pestist :.:9). Ix bstil (p dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nr upe ixpirboiltmk ; :.:9). Le kms fmy iltri ik nrupe di èltrek (p < :.:9). Pï fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek pri y ik ixpirboiltmk pest (p ; :.:9), sbl fmhirkms iltri ik nrupe di èltrek pest y ik ixpirboiltmk pri. Mk ehsirvmr kes dmtes di km tmhkm 0, is pesbhki m﬍r omr qui km oitedekenïm fm bl﬈ubde amv ermhkioilti il ik dismrrekke dik èle`bobilte oitmènlbtbve èldb`belm, ym qui si prisiltm ul iai`te ikivmde. Kes risuktmdes ehtilbdes il fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðl (tmhkm 0) ouistrml qui le fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pritist (p < :.:9). Pï ixbstil iltri ik nrupe di èltrek y ik ixpirboiltmk il km amsi pestist (p ; :.:9). Ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-pestist (p ; :.:9). Le fmy iltri ik nrupe di èltrek (p < :.:9). Pï fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek pri y ik ixpirboiltmk pest (p ; :.:9), sbl fmhirkms iltri ik nrupe di èltrek pest y ik ixpirboiltmk pri. Zer tmlte, puidi m﬍romrsi qui km oitedekenïm fm bl﬈ubde amvermhkioilti il ik dismrrekke di km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðl. Zmrm km vmrbmhki fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di ivmkum`bðl le fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek pritist y ik ixpirboiltmk pritist3 tmopeè kms fmy iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritistpestist (p < :.:9). Le ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek pritist-pestist y iltri ik nrupe di èltrek pest y ik ixpirboiltmk pri (p < :.:9). M pmrtbr di kes dmtes di kms tmhkm 0, pedio es m﬍romr qui ik prenrmom le fm bl﬈ubde pmrm km oigerm di km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di ivmkum`bðl. Kes risuktmdes di km tm hkm 4 bldb`ml qui il km vmrbmhki èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve sï fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-ritist (p ; :.:9). Le fmy iltri ik nrupe di




èltrek pritist-ritist (p < :.:9). Ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek ritist y ik ixpirboiltmk ritist (p ; :.:9). Zmrm kms vmr bmhkis èle`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk, èle`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk y fmhbkbdmd oitmènkes dmtes bldb`ml qui sï fmy(pdbairil`bms sbnlblbtbvm pridb``bðl ﬍`mtbvmsdiiltri ik nrupe, ixpirboiltmk pritist-ritist ; :.:9). Le kms fmy iltri ik nrupe di èltrek pritist-ritist (p < :.:9). Ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek ritist y ik ixpirboiltmk ritist (p ; :.:9). Il fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di i vmkum`bðl , le ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms m 29% iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-ritist lb iltri ik nrupe di èltrek pritist‐ritist. Tmopeè ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe di èltrek ritist y ik ixpirboiltmk ritist. Istes risuktmdes èl﬍roml qui km oitedekenïm fm bl﬈ubde amvermhkioilti pmrm km oigerm dik èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve, ik èle`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk, ik èle`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk y km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðl3 il tedes kes `mses, si prisiltml iai`tes ikivmdes. Zmrm mlmkbzmr sb km èoprilsbðl ki`term (@K) bl﬈uyð il kes risuktmdes di istm blvistbnm`bðl, si kkivð m `mhe ul mlíkbsbs di èvmrbmlzm teomdm èoe èvmrbmhki. Tmhkm 97 Xis uktmdes dik

Zritist

ML@EQM

Zestist

Xitist

Qmrbmhki

A

Pbn.

A

Pbn.

A

Pbn.

@K

8.0>1

:.819

8.62=

:.0=:

0.:=1

:.416

@eoe si ehsirvm il km tmhkm 9, is pesbhki m﬍romr qui km èoprilsbðl ki`term le bltirvbili il kes risuktmdes ehtilbdes il lblnulm di kms amsis èlsbdi rmdms.



=1>


QMXBMHKIP I BLPTXYOILTEP Kms vmrbmhkis il isti istudbe sel kms qui si ilkbstml m èltblum`bðl7 m) Qmrbmhki bldipildbilti. Km oitedekenïm hmsmdm il ik use di sbtum`belis prehkioítb`ms dis`rbtms mltirberoilti. h) Qmrbmhkis dipildbiltis7 • @ele`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve @OD ( ). Ixbni ernmlbzm`bðl y mlíkbsbs di km blaerom`bðl, msï èoe mktes lbvikis di ﬈ixbhbkbdmd ènles`btbvm y di mhstrm``bðl. • @ele`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk @OZ ( ). Is oís aul`belmk y muteomtbzmhki. Myudm m èlsbdirmr km blaerom`bðl mìr`m di kms dbairiltis m``belis qui dihil igiùtmrsi il ulm tmrim. • @ele`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk @( O@). Bltirvbili il km teom di di`bsbelis sehri quâ istrmtinbm utbkbzmr y il smhir quâ fi`fes y èlìptes sel liìsmrbes pmrm km tmrim. • Fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðlFOZ ( ). Myudm m prelestb`mr, mltis di igiùtmr km tmrim, km prehmhbkbdmd di risekvirkm i﬍`mzoilti. • Fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di ivmkum`bðl ( FOI). Is ulm fmhbkbdmd qui si mpkb`m dispuâs di rimkbzmr km tmrim, puis èlsbsti il ulm ri﬈ixbðl ritrespi`tbvm pmrm vmkermr ke mprepbmde dik pkml, km i﬍`m`bm di kms istrmtinbms y kes preìdbobiltes utbkbzmdes, èoprehmlde kes risuktmdes. `) Qmrbmhki bltirvblbilti. Trms km èlsuktm èl ixpirtes y èlsbdirmlde qui mknules istudbes rivikml qui pedrïm mktirmr sbnlb﬍`mtbvmoilti kes risuktmdes (Mhidb y Firoml, 8:=:3 Mhidb y Kerd, 8::=3 Himk, Mdmos y •@efil, 8:=:, y ki`term Ki, 8:==), km sbnubilti7 @eoprilsbðl (@K).èlsbdirmoes Iltildbdm èoe ulm distrizm kblnûïstb`m qui si ri﬍iri m km bltirpritm`bðl dik dbsùrse is`rbte. Kes blstruoiltes utbkbzmdes pmrm oidbr kms vmrbmhkis auirel7 m) Oitmènlbtbvi Pcbkks mld Clewkidni Mssissoilt OPM ( ) (Diseiti, Xeiyirs y Huyssi, 8::=) pmrm oidbr kms vmrbmhkis7 èle`bobilte di`kmrmtbve, preìdboiltmk y èldb`belmk y fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pri-




db``bðl, pkmlb﬍`m`bðl, oelbterbzm`bðl y ivmkum`bðl. Isti tist tbili ulm ﬍mhbkbdmd m di @relhm`f di :.6>. • @ele`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve @OD ( ) oidbde oidbmlti =9 ïtios. Kes istudbmltis tbilil qui ikinbr ik igir`b`be oís aí`bk y ik oís dbaï`bk di iltri `blèe prepuistes km suom, ristm,e ouktbpkb`m`bðl, dbvbsbðl prehkiom diy siki``belmr pkmltimobilte oís aí`bk oís dbaï`bk. • @ele`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk (@OZ) oidbde oidbmlti =9 ïtios. Kes istudbmltis tbilil qui ixpkb`mr `ðoe fml risuikte kes igir`b`bes. • @ele`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk (@O@) oidbde oidbmlti =: ïtios. Kes istudbmltis tbilil qui ixpkb`mr per quâ ul igir`b`be is aí`bk e dbaï`bk y si kis pbdi qui trmlsaeroil ul igir`b`be il etre oís aí`bk e oís dbaï`bk `mohbmlde ke oiles pesbhki. Il kms tris vmrbmhkis mltirberis, kes istudbmltis ri`bhbirel 8 pultes per `mdm rispuistm èrri`tm y èopkitm3 = pulte per `mdm rispuistm èrri`tm, pire blèopkitm3 lbln÷l pulte per ùmkqubir etrm rispuistm. • Fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðl F( OZ) oidbdm oidbmlti 89 ïtios. Kes istudbmltis dihil kiir ules igir`b`bes sbl risekvirkes y pridi`br sb rimkbzmrïml èl âxbte km tmrim sehri ulm is`mkm di `mkb﬍`m`bðl di 4 pesbhbkbdmdis. Zuidi eùrrbr qui ul istudbmlti fmnm km pridb``bðl hbil y risuikvm ik igir`b`be blèrri`tmoilti e vbìvirsm. Kms pridb``belis qui si èrrispeldml èl ik rildbobilte m`tumk il omtioítb`ms (vmkermlde ‛Istey mhsekutmoilti sinure di qui sâ risekvir ik igir`b`be èrri`tmoilti‟ y km rispuistm èrri`tm, e vmkermlde ‛Istey mhsekutmoilti sinure di qui le sâ risekvir ik igir`b`be èrri`tmoilti‟ y km rispuistm blèrri`tm) ri`bhbirel 8 pultes. Km vmkerm`bðl ‛Istey sinure di qui sâ (le sâ) risekvir ik igir`b`be èrri`tmoilti‟ y ul rildbobilte il omtioítb`ms èrrispeldbilti ri`bhbirel = pulte. • Fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di ivmkum`bðl ( FOI) oidbdm per oidbe di km rimkbzm`bðl di igir`b`bes il km obsom is`mkm di vmkerm`bðl qui km pridb``bðl. Kms rispuistms si ivmk÷ml y èdb﬍`ml di



=12


mùirde èl kes preìdbobiltes utbkbzmdes il km ivmkum`bðl di km fmhbkbdmd di pridb``bðl. h) Hmtirïm Zsbèpidmnðnb`m IQMKYM4 (Nmr`ïm y Nelzíkiz, =222) èl ulm ﬍mhbkbdmd m di @relhm`f di :.21. @el isti blstruoilte, oidboes iltri :kmy èoprilsbðl 00 pultes. ki`term. Kes vmkeris qui puidi teomr es`bkml

Dbsùsbðl y èl`kusbelis Km mpkb`m`bðl di km oitedekenïm hmsmdm il km blvil`bðl y rièlstru``bðl di sbtum`belis prehkioítb`ms oigerm il kes istudbmltis di 4.· di idu`m`bðl prbomrbm qui fml utbkbzmde ik èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve. Ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-pestist (p ? :.::8) y iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-ritist (p ? :.:=6). Le kms fmy iltri ik nrupe èltrek pritist-pestist (p ? :.8=>).Ik èle`bobilte di tbpe di`kmrmtbve ixbni ernmlbzm`bðl y mlíkbsbs di km blaerom`bðl, msï èoe mktes lbvikis di ﬈ixbhbkbdmd ènles`btbvm y di mhstrm``bðl (Dïmz, 8::9), oigerm km èl`bil`bm sehri sus prepbms m``belis (Deoïlnuiz y Ispise, 8::8). Pbnubilde m Essis y Gmrmobkke (8::9), pedioes di`br qui myudm m kes istudbmltis m smhir quâ m``belis puidil ioprildirsi pmrm rimkbzmr ulm tmrim di mprildbzmgi. Ik èle`bobilte preìdboiltmk is oísaul`belmk y muteomtbzmhki3 yudm m m èlsbdirmr km blaerom`bðl mìr`m di kms dbairiltis m``belis qui dihil igiùtmrsi il ulm tmrim (Essis y Gmrmobkke, 8::63 Lmvmrre 8:::). Km mpkb`m`bðl di db`fm oitedekenïm oigerm il kes istudbmltis di 4.· di prbomrbm qui fml utbkbzmde ik èle`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk. Ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms p( ? :.:==) iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-pestist y iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-ritist (p ? :.:48). Le fmy dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms iltri ik nrupe èltrek pritist-pestist (p ? :.428). Pi ehsirvm qui, rispi`te di km vmrbmhki èle`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk, ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms (p ? :.:82) iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist-pestist, y iltri ik ixpirboiltmk pritist-

=>:| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



ritist (p ? :.::0). Le kms fmy iltri ik nr upe èltrek prit ist-pestist (p ? :.908). Km mpkb`m`bðl di km oitedekenïm oigerm il kes istudbmltis di 4.· di prbomrbm qui fml utbkbzmde ik èle`bobilte oitmènlbtbve èldb`belmk, myudmlde m teomr di`bsbelis sehri quâ istrmtinbm utbkbzmr y, èoesel ixprisml Qmrnms (8::8), smhir quâ fi`fes ey èlìptes liìsmrbes pmrmykmMrhikíiz tmrim3 quâ istrmtinbms, fiurïstb`ms preìdbo biltes sel mprepbmdes y `ðoe mpkb`mr km istrmtin bm ikinbdm, preìdbobilte e fiurïstb`m. Km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di pridb``bðl tmohbâl si oigerm èl kmmpkb`m`bðl di km oitedekenïm, ke qui myudm m prelestb`mr km prehmhbkbdmd di risekvir km tmrimi﬍`mzoilti mltis diigiùtmrkm. ‛Mk pridi`br, ik istudbmlti ri﬈ixbelm sehri ik tbpe ditmrim y m`tbvm èle`bobiltes privbes rikm`belmdes èl ik igir`b`be obdbilde ik nrmde di db﬍ùktmd, ke ùmk ki pirobti dbairil`bmr iltri db﬍ùktmdis rimkis e mpmriltis. Mdioís, il istm amsi di pridb``bðl, èopmrm sus mpri`bm`belis èl su `mpm`bdmd y fm hbkbdmd pmrm risekvir ik igir`b`be. Km pridb``bðl preve`m qui ik mkuole dbrbgm km mtil`bðl fm`bm ik ehgitbve‟ (Obrmldm, Mèstm, Tírrmnm, Airlíldiz y Xesik, 8::97 26). Ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms (p ? :.:=2) iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist‐ pestist, y iltri ik ixpirboiltmk pritist-ritist (p ? :.:80). Le kms fmy iltri ik nrupe èltrek pritist-pestist (p ? :.0=6). Le pedioes m﬍romr qui km mpkb`m`bðl di oitedekenïm oigeri il kes istudbmltis di 4· di prbomrbm qui fml iopkimde km fmhbkbdmd oitmènlbtbvm di ivmkum`bðl e dbs`rboblm`bðl di km rimkbdmd. Le ixbstil dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms (p ? :.=26) iltri ik nrupe ixpirboiltmk pritist‐pestist y iltri ik ixpirboiltmk pritist-ritist (p ? :.91=). Tmopeè kms fmy iltri ik nrupe èltrek pritist-pestist (p ? :.8>0). Kms `mrm`tirïstb`ms di kms sbtum`belis prehkioítb`ms (Airlíldiz-Hrmve, 8:=:3 Airlíldiz-Hrmve y Hmrhmríl, 8:=9) (mlixe), utbkbzmdms pmrm ik istudbe dik dismrrekke di km oitmènlb`bðl, si mpeyml, prbl`bpmkoilti, il ik pkmltimobilte di ùistbelis mhbirtms i blèopkitms. Km blvil`bðl di sbtum`belis prehkioítb`ms pirobti mk mkuole disùhrbr ik irrer y rièleìrke pmrm ivbtmrke il km èlstru``bðl di luives èle`bobiltes. Zmrm ik istudbmlti, km èl`bil`bm`bðl dik irrer is ri﬈ixbðl3



=>=


pmrm ik preaiser, dbsoblu`bðl di km bnlerml`bm qui pesii sehri ke qui sus istudbmltis disèleìl. Tmk èle`bobilte mdqubiri ul sbnlb﬍`mde qui dm utbkbdmd mk oidbe il ik qui si disilvuikvil kms rikm`belis di ilsiýmlzm-mprildbzmgi. blèopkitm sbtum`bðl prehkioítb`m, pmz@uílte di sir oís rièlstrubdm persiikprisilti mkuole, ulm omyer is km pesbhbkbdmd di `msir èls`bilti di kms rikm`belis qui bltirvbilil il su riseku`bðl, ke qui oigerm il ik qui mprildml su muteleoïm, ehsirvm`bðl y `rïtb`m. Istms sbtum`belis prehkioítb`ms myudml m sir èls`biltis di kes preìses oiltmkis qui bltirvbilil il ik dismr rekke di km tmrim , msï èoe km n rmdm`bðl di db﬍ùktmd y km teom di di`bsbelis pmrm km mpkb`m`bðl di istrmtinbms di riseku`bðl (èle`bobilte oitmènlbtbve di`kmrmtbve). Oigerml il ik mkuole ik èltrek sehri ik preìse dik mprildbzmgi, km pkmlb﬍`m`bðl di m``belis pmrm km igiù`bðl di km m`tbvbdmd y myudml m nistbelmr km èltrmstm`bðl di km vmkbdiz di kms bdims nilirmdms il aul`bðl dik ehgitbve (èle`bobilte oitmènlbtbve preìdboiltmk). Il autures trmhmges, dihirïm iopkimrsi ulm ouistrm oís mopkbm utbkbzmlde ìltres p÷hkbès sbtumdes il ul ilterle le urhmle.

Mlixe Zrisiltmoes mknules igiopkes di kesoedikes di sbtum`belis prehkioítb`ms utbkbzmdes il ik istudbe (Airlíldiz-Hrmve, 8:=:3 Airlíldiz-Hrmve y Hmrhmríl, 8:=9). OEDIKEP

NILIXMTBQEP

• Blaerom`belis di kms qui si puidi didu`br mkne. Pi prisiltml blaerom`belis, sbl prinultm mknulm7 Zuidi sir ulm armsi, ulm pertmdm di ul kbhre, ul `mrtik puhkb`btmrbe, ulm kbstm di pri`bes. Km rimkbzm`bðl di km m`tbvbdmd èlsbsti il didu`br bdims y `kmsb﬍`mrkms il kðnb`ms ‐mquikkms qui sel virdmdirms e amksms pmrm tedes‐ y le kðnb`ms3 msï èoe pesbhkis ‐ouy pesbhkis, peè pesbhkis‐ i bopesbhkis.

=>8| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



• Pbtum`belis ùmkbtmtbvms. Pi prisiltm ul ilul`bmde y ulm prinultm èl siltbde kðnbè, pire di aerom blèopkitm pmrm kinmr m km seku`bðl. Pi vm èopkitmlde tede ke liìsmrbe il km oidbdm qui ik istudbmlti ke pbdm. . Pisbtum`bðl dm ulm blaerom`bðl mk il istudbmlti. Pu kmher • Ilul`bmdes mhbirtes èlsbsti il blviltmr ulm prehkioítb`m km qui utbkbì ulm armsi, ulm aete, ul dbhuge, ul isquiom, ul tbtukmr di ul pirbðdbè, ul prespi`te, ulm prenrmom`bðl di tikivbsbðl.

Oedikes di istru`turm`bðl •

• • •

Blviltmr y risekvir ul prehkiom m pmrtbr di ulm seku`bðl dmdm. Ik istudbmlti `rimrí ik ilul`bmde, km prinultm y ik preìse qui si puidm èrrispeldir èl km seku`bðl di pmrtbdm. Blviltmr y risekvir ul prehkiom m pmrtbr di ulm ixprisbðl omtioítb`m. @rim`bðl di ul ilul`bmde y prinultm qui si èrrispeldm èl ik èltilbde di rikm`bðl mpkb`mtbvm di km ixprisbðl di pmrtbdm. Blviltmr y risekvir ul prehkiom ùopkbilde des èldb`belis. Kkinmr m km seku`bðl dmdm y mpkb`mr kms epirm`belis bldb`mdms.

Oedikes di ilkmìs •

•

•

Ixprismr prinultms y rispeldirkms m pmrtbr di ul ilul`bmde dmde. Km kmher dik istudbmlti èlsbsti il `rimr prinultms qui puidml èltistmrsi èlsbdirmlde sðke ik ilul`bmde di pmrtbdm. Ixprismr kms prinultms qui si èrrispeldil èl ik ilul`bmde y km ixprisbðl omtioítb`m. Pi tbili ul ilul`bmde y prinultms il hkmlè. @mdm ulm di isms prinultms siýmkm km ixprisbðl omtioítb`m qui dihi utbkbzmrsi il ik preìse di riseku`bðl. Blviltmr ul ilul`bmde qui si èrrispeldm èl ulm prinultm dmdm y ik preìse di riseku`bðl dmde.



=>0


Oedikes di trmlsaerom`bðl •

@mohbmr kes dmtes liìsmrbes dik prehkiom, qui ym fm sbde risuikte, pmrm ehtilir ulm seku`bðl dmdm y dbstbltm di kmqui ym si ehtuve mltirberoilti.

•

@mohbmr kes dmtes dik prehkiom, qui ym fm sbde risuikte, pmrm ehtilir km obsom seku`bðl qui si ehtuve mltirberoilti. Mýmdbr e ikboblmr blaerom`bðl di ul prehkiom, qui ym fm sbde risuikte, pmrm qui km seku`bðl le vmrïi. Linmr kms prepesb`belis dik ilul`bmde di ul prehkiom y `mohbmr km prinultm pmrm qui km seku`bðl le vmrïi.

• •

Oedikes di èopesb`bðl •

•

@mohbmr kms prinultms di ul prehkiom per ulm, y sðke ulm. Pi prisiltm ul prehkiom èl vmrbms prinultms. Km kmher dik istudbmlti èlsbsti il hus`mr ulm sekm, il ùye preìse di riseku`bðl si èltistil kms dioís. @eopkitmr kes dmtes dik ilul`bmde di ul prehkiom m pmrtbr dik preìse di riseku`bðl. Pi prisiltm ul prehkiom risuikte, di ùye ilul`bmde si fml herrmde kes dmtes y si fm digmde ik ispm`be èrrispeldbilti pmrm qui ik istudbmlti ke èopkiti sin÷l èrrispeldm.

Oedikes di bltirèlixbðl •

@eopkitmr kes dmtes dik ilul`bmde di ul prehkiom m pmrtbr di km se-

•

ku`bðl Blviltmrdiulâsti. prehkiom èl ul ve`mhukmrbe ispi`ï﬍è y km epirm`bðl/is qui dihi(l) utbkbzmrsi pmrm su riseku`bðl.




Xiairil`bms Mhidb, G. y Firoml, G. K. (8:=:). Mssissbln Ilnkbsf kmlnumni kimrlirs‒ eppertulbty te kimrl omtfiomtb`s7 Bssuis mld kbobtmtbels. Tim`firs @ekkini Xièrd, ==8, >80‐>41. Mhidb, G. y Kerd, @. (8::=). Tfi kmlnumni am`ter bl omtfiomtb`s tists. Mppkbid Oimsurioilt bl Idu`mtbel , =4, 8=2‐804. Himk, @. X.3 Mdmos, L. O., y @efil, Z. X. (8:=:). Ximdbln pre﬍`bil`y mld omtfiomtb`s prehkio sekvbln hy fbnf s`feek Ilnkbsf kmlnumni kimrlirs. Yrhml Idu`mtbel, 44 , 96‐>4. Helette, @. (8:=:). Ilnmnbln studilts bl omtfiomtb`mk oedikkbln mld prehkio pesbln m`tbvbtbis. Geurlmk ea Omtfiomtb`mk Oedikkbln mld Mppkb`mtbel , = (0), =6-08. Hrewl, M. K. (=26:). Oitmènlbtbvi divikepoilt mld rimdbln. Il X. G. Ppbre3 H. Hruì, y ^. Hriwir (ids.). Tfieritb`mk Bssuis bl Ximdbln @eoprifilsbel. Fbkksdmki, LG7 Kmwrilì Irkhmuo Msse`bmtis. @fum, Z. R. y Rimp, H. F. (8::2). Zrehkio Zesbln Ziraeromlì ea Nrmdi 2 Ptudilts bl Pblnmperi ml Epil-ildid Ptboukus . Pblnmpur, Lmtbelmk Blstbtuti ea Idu`mtbel, Lmlymln Ti`flekenb`mk Ylbvirsbty. @efil, G. (=266). Ptmtbstb`mk Zewir Mlmkysbs aer tfi Hifmvbermk P`bilìs. Fbkksdmki, LG7 Kmwrilì Irkhmuo Msse`bmtis. Diseiti, M.3 Xeiyirs, F., y Huyssi, M. (8::=). Oitmènlbtbel mld omtfiomtb`mk prehkio sekvbln bl nrmdi 0. Geurlmk ea Kimrlbln Dbsmhbkbtbis , 04 (9), 409442. Diseiti, M. (8::6). Ouktb-oitfed mssissoilt ea oitmènlbtbvi scbkks bl ikioiltmry s`feek `fbkdril7 Few yeu tist bs wfmt yeu nit. Oitmènlbtbel mld Kimrlbln , 0, =62-8:1. Dïmz, Z. E. (8::9). @el`bil`bm y oitmènlb`bðl.Mvmlìs il Zsbèkenïm Kmtblemoirb`mlm , 80 (=), 69. Deoïlnuiz, Z. y Ispise, I. (8::8). Ik èle`bobilte oitmènlbtbve y su bl﬈uil`bm il ik mprildbzmgi oeter. Xivbstm Bltirlm`belmk di Oidb`blm y @bil`bms di km M`tbvbdmd Aïsb`m y ik Diperti , 8 (4), 92-16 . Dul`cir, C. (=249). El prehkio sekvbln. Zsy`fekenb`mk Oelenrmpfs, 96 (9, wfeki luohir 8>:). Ikkirtel, L. A. (8:=0). Ilnmnbln pri-sirvbì obddki-s`feek tim`fir-idu`mtbel studilts bl omtfiomtb`mk prehkio pesbln7 divikepoilt ea ml m`tbvi kimrlbln armoiwerc. Idu`mtbelmk Ptudbis bl Omtfiomtb`s , 60, 6>-=:=. Airlíldiz-Hrmve, G. M. (8:=:). Km riseku`bðl di prehkioms omtioítbès.



=>9


@rimtbvbdmd y rmzelmobilte il km oilti di kes lbýes . Omdrbd7 Nrupe Omyâutb`m Idu`m`bðl. Airlíldiz-Hrmve, G. M. y Hmrhmríl, G. G. (8:=9). Blviltmr prehkioms pmrm dismrrekkmr km èopitil`bm omtioítb`m. Omdrbd7 Km Ourmkkm. Akmvikk, G. F. (=2>1). Oitmènlbtbvi mspi`ts ea prehkio sekvbln. Il K. H. Xislb`c (id.). Tfi Lmturi ea Bltikkbnilì (80=‐809). Fbkksdmki, LG7 Irkhmuo. ——— (=2>2). Oitmènlbtbel mld ènlbtbvi oelbterbln. M liw mrim ea ènlbtbvi-divikepoiltmk blqubry.Moirb`ml Zsy`fekenbst, 04, 2:1-2==. Nmr`ïm, G. y Nelzíkiz, D. (=222). Hmtirïm Zsbèpidmnðnb`m Ivmk÷m 4. Omdrbd7 IEP. Gmèhs, G. I. y Zmrbs, P. N. (=26>). @fbkdril‒s oitmènlbtbel mheut rimdbln7 Bssuis bl di﬍lbtbel, oimsurioilt, mld blstru`tbel. Idu`mtbelmk Zsy`fekenbst , 88, 899-8>6. Cmur, H. y Mriipmttmomlbk, P. (8:=8). Bl﬈uilìs ea oitmènlbtbvi mld sika-rinukmtid kimrlbln strmtinbis aer rimdbln el omtfiomtb`mk kbtirm`y ea mdekisìlts bl Mustrmkbm mld Pblnmperi. Il G. Dbldymk3 K. Z. @filn y P. A. Ln (ids.). Omtfitf omtb`s Idu`mtbel7 Ixpmldbln Ferbzels.09 Mllumk @elairilì ea tfi Omtfiomtb`s Idu`mtbel Xisimr`f Nreup ea Mustrmkmsbm. Pblnmpur7OIXNM. Cekh, M.R. y Cekh, D. M. (8::2). Tfi kimrlbln wmy7 Oitm-ènlbtbvi mspi`ts ea ixpirbiltbmk kimrlbln. Pboukmtbel mld Nmobln , 4: (0), 82>‐08>. Ki, K. T. (8:==). Dbaairiltbmk Ziraeromlì ea Zeer Ximdirs bl Bltirlmtbelmk Omtfiomtb`s Tists hy Btio Aeromts. Zmpir prisiltid mt tfi Iurepiml èlairilì el idu`mtbelmk risimr`f, Hirkïl, Mkiomlbm. Ku`mlnikb, D. y @erlekdb, @. (=22>). Omtfiomtb`s mld oitmènlbtbel7 ^fmt bs tfi lmturi ea rikmtbelsfbp5Omtfiomtb`mk @enlbtbel , 0, =8=-=02. Ku`mlnikb, D.3 @erlekdb, @., y Tikkmrblb, O. (=226). Oitmènlbtbel mld kimrlbln dbsmhbkbtbis bl omtfiomtb`s. Il T. I. P`runns y O. M. Omstrepbirb (ids.). Mdvmlìs bl Kimrlbln mld Hifmvbermk Dbsmhbkbtbis (8=2-869). Nriilwb`f7 GMB Zriss Bl`. O`Keunfkbl, y Fekkblnwertf, X. (8::=).Zrehkio-sekvbln Tfi îmcist Kblc7 wih-hmsid Kimrlbln@.@mpmhki ea Puppertbln mld Bs Oitmènlbtf tbel5 =6 Mllumk @elairilì ea tfi Mustrmkmsbml Pe`bity aer @eoputirs bl Kimrlbln bl Tirtbmry Idu`mtbel, 2-=8 Diìohir 8::=, Oikheurli, Mustrmkbm. Obrmldm, M.3 Mèstm, N.3 Tírrmnm, X.3 Airlíldiz, O. B., y Xesik, G. (8::9). Luivms tildil`bms il km ivmkum`bðl di kms db﬍ùktmdis di mprildbzmgi di kms omtioítb`ms. Ik pmpik di km oitmènlb`bðl. Xivbstm di Liurekenïm, 4: (P=), 26. Lmvmrre, I. H. (8:::). Mkamhitbzm`bðl ioirnilti y oitmènlb`bðl. Xivbstm Pbnles, 00 (4>), ===-=8=.




Essis, P. y Gmrmobkke, P. (8::6). Oitmènlb`bðl7 ul `moble pmrm mprildir m mprildir. Istudbes Zidmnðnbès (Qmkdbvbm), 04 (=), =6>-=2>. Ñzsey, N. y Mtmoml, M. (8::2). Tfi iaai`t ea oitmènlbtbvi strmtiny trmblbln el omtfiomtb`mk prehkio sekvbln m`fbivioilt.Bltirlmtbelmk Iki`trelb` Geurlmk ea Ikioiltmry Idu`mtbel, = (8), 1>-68. P`feilaikd, M. (=269). Omtfiomtb`mk Zrehkio Pekvbln . Pml Dbine, @M7 M`mdiob` Zriss. P`frmw, N. y Oesfoml, D. (=229). Oitmènlbtbvi tfierbis. Idu`mtbelmk Zsy`fekeny Xivbiw, > (4), 09=-0>=. Pbkvir, I. M. (=224). El omtfiomtb`mk prehkio pesbln. Aer tfi Kimrlbln ea Omtfiomtb`s , =4 (=), =2-86. Pboels, Z. X. (=221). Oitmènlbtbel. Il I. di @erti y A. I. îblirt (ids.). Bltir-

lmtbelmk Il`y`kepidbm ea Divikepoiltmk mld Blstru`tbelmk Zsy`fekeny (401 ‐44=). Exaerd7 Iksivbir P`bilì. Qmrnms, I. y Mrhikíiz, @. (8::8). @elsbdirm`belis tiðrb`ms mìr`m di km oitmènlb`bðl. Xivbstm di @bil`bms Fuomlms YTZ, 86, =1=-=>:. ^blli, Z. F. (=22>). Ixpirboiltbln te heetstrmp sika-rinukmtid kimrlbln. Geur-

lmk ea Idu`mtbelmk Zsy`fekeny, 62, =-=4.



=>>

Omtioítb`ms il ZBPM 8:=87 vmkbdiz di èlstru`te y istudbe di etrms prepbidmdis psbèoâtrb`ms il istudbmltis ispmýekis Ispirmlzm Hmusikm Firrirms

Xisuoil

Mhstrm`t

Il ik Blaeroi dik Zrenrmom Bltirlm`belmk pmrm km Ivmkum`bðl di Istudbmltis (ZBPM, per sus sbnkms il blnkâs) 8:=8, km di﬍lb`bðl di èopitil`bm omtioítb`m bl`kuyi dbairiltis èltilbdes, preìses y èltixtes. @elsbdirmlde istm dbairil`bm`bðl, les pkmltimoes èoe ehgitbve mlmkbzmr ik èlstru`te e kes èlstru`tes qui suhymìl m kms pultum`belis ehtilbdms il km èopitil`bm omtioítb`m diZBPM 8:=8, pridi`br ik hmge rildbobilte il

Bl Tfi Zrenrmo aer Bltirlmtbelmk Ptudilt Mssissoilt (ZBPM) 8:=8, tfi di﬍lbtbel ea omtfiomtb`mk kbtirm`y bl`kudis dbaairilt èltilts, preìssis mld èltixts. @elsbdirbln tfbs dbaairiltbmtbel, eur ehgi`tbvi bs te mlmkyzi tfi èlstru`t er èlstru`ts tfmt uldirkbi tfi ehtmblid sèris el ZBPM‒s omtfiomtb`mk kbtirm`y ea 8:=8, te pridb`t tfi peer piraeromlì dipildbln el tfi ehtmblid am`ters ea tfi omtfiomtb`mk kbtirm`y èlstru`t, mld te di﬍li tfi pirìltbkis tfmt mkkew èltixtumkbzbln tfi sèri ea m s`feek`fbkd bl m leromtbvi nreup. Tfi

aul`bðl di kes am`teris ehtilbdes dik èlstru`te èopitil`bm omtioítb`m y di﬍lbr kes pirìltbkis qui pirobtil

IPZIXMLWM HMYPIKM FIXXIXMP. Dipmrtmoilte di Zsbèkenïm y Zidmnenïm, Ylbvirsbdmd Z÷hkb`m di Lmvmrrm, Zmopkelm. Sispirmlzm.hmusikmJulmvmrrm.is_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. =>2-8:1. Ai`fm di riìp`bðl7 8: di gukbe di 8:=9 | Ai`fm di mìptm`bðl7 =4 di db`biohri di 8:=9.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | =>2

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

èltixtumkbzmr km pultum`bðl di ul isèkmr il ul nrupe leromtbve. Kes risuktmdes bldb`ml qui kes èltilbdes y kes preìses bopkb`mdes il km èopitil`bm omtioítb`m istíl blti-

risukts peblt eut tfmt tfi èltilts mld tfi preìssis blvekvid bl omtfiomtb`mk kbtirm`y mri bltirrikmtid mld tfiri mri libtfir dbaairilìs bl tfi uldirkybln am`terbmk stru`turi ler bltirlmk

rrikm`belmdes ixbstilsuhymìlti dbairil`bms il km istru`turmy le am`terbmk lb il km èlsbstil`bm bltirlm il km èopitil`bm omtioítb`m il aul`bðl dik nâlire.

èlsbstil`y hy nildir. bl omtfiomtb`mk kbtirm`y C IR ÊXD P

Omtfiomtb`mk kbtirm`y, preìssis, èltilts, am`ter mlmkysbs, nildir

ZMKMHXMP @KMQI @eopitil`bm omtioítb`m, preìses, èltilbdes, mlíkbsbs am`terbmk, nâlire

I

k Blaeroi ivmk÷m tris èopitil`bms O( I@ y E@DI, 8:=0m)7 =) Ki`turm. @mpm`bdmd pmrm èoprildir, utbkbzmr, ri﬈ixbelmr i bltirismrsi per tixtes is`rbtes pmrm mk`mlzmr kes prepbes ehgitbves, dismrrekkmr ik èle`bobilte y petil`bmk prepbes y pmrtb`bpmr il km se`bidmd.8) Omtioítb`ms. @mpm`bdmd pmrm aeroukmr, iopkimr i bltirpritmr kms omtioítb`ms il dbstbltes èltixtes. 0) @bil`bms. @mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr prinultms, mdqubrbr ul luive èle`bobilte, ixpkb`mr ailðoiles `biltï﬍ès y kkinmr m èl`kusbelis hmsmdms il pruihms `biltï﬍`ms sehri ùistbelis di isti tbpe. Disdi 8:=8, ik aeè di bltirâs ilZBPM si fm dbrbnbde mk írim di Omtioítb`ms, èopitil`bm m km qui si didb`ml des tirìrms pmrtis di km ivmkum`bðl, èoe eùrrbð il 8::2 y èoe si pkmlb﬍`ð pmrm 8:=9. Km èopitil`bm omtioítb`m is ‛km `mpm`bdmd di aeroukmr, iopkimr i bltirpritmr ùistbelis omtioítb`ms il dbairilti tbpe di èltixtes. Il ikkm si dis`rbhil kms `mpm`bdmdis di kms pirselms pmrm rmzelmr omtioítb`moilti y pmrm iopkimr èlìptes, preìdbobiltes y firrmobiltms pmrm dis`rbhbr, ixpkb`mr y pridi`br ailðoiles di dbstbltm ispi`bi‟ (OI@ y E@DI , 8:=0m).



Ispirmlzm Hmusikm Firrirms

Il km èopitil`bm omtioítb`m si fml ivmkumde írims rikmtbvms m l÷oires, íknihrm, nieoitrïm y istmdïstb`m bltirrikm`belmdms di dbvirsms omlirms prepuistms. Km di﬍lb`bðl di èopitil`bm omtioítb`m di ZBPM 8:=8 bl`kuyi tris mspi`tes bltirrikm`belmdes ( OI@ y E@DI , 8:=0m)7 omtioítbès ke qui fmìl kes bldbvbdues =) pmrmpreìses rikm`belmr ik èltixtequi dik dis`rbhil prehkiom èl kms omtioítb`ms y, di isi oede, risekvirke, y kms `mpm`bdmdis qui suhymìl m ises preìses3 8) èltilbde omtioítbè ispi`ï﬍è qui si utbkbzmrí il kms prinultms di km ivmkum`bðl, y 0) èltixtes il kes qui si blsirtml kms prinultms di km ivmkum`bðl. Lbss it mk. (Lbss, 8::0 y Lbss y Fögnmmrd, 8:==) bdiltb﬍`ml e`fe `mpm`bdmdis, `bobiltes di kms èopitil`bms dik omrè 8::0 E@DI ( , 8::0), y qui sel auldmoiltmkis il ik èopertmobilte omtioítbè. IlZBPM 8:=8 si iopkið ulm virsbðl oedb﬍`mdm y si riduge m sbiti, èlsbdirmlde kms mpertm`belis dik Nrupe di Ixpirtes il Omtioítb`ms OIN ( , per sus sbnkms il blnkâs). Kms sbiti `mpm`bdmdis omtioítb`ms auldmoiltmkis utbkbzmdms sel kms sbnubiltis7 =) èoulb`m`bðl3 8) omtiomtbzm`bðl3 0) riprisiltm`bðl3 4) rmzelmobilte y mrnuoiltm`bðl39) dbsiýe di istrmtinbms pmrm risekvir prehkioms3 1) utbkbzm`bðl di epirm`belis y ul kilnumgi sbohðkbè, aeromky tâ`lbè, y >) utbkbzm`bðl di firrmobiltms omtioítb`ms. Iltri kes èltilbdes omtioítbès si fml ivmkumde7=) `mltbdmd, 8) ispm`be, 0) `mohbe y rikm`belis i4) blìrtbduohri y dmtes3 ùmtre `mtinerïms hísb`ms pmrm istm dbs`bpkblm. Gulte èl db`fes èltilbdes si fml èlsbdirmde trispreìses7 =) Aeroukm`bðl omtioítb`m di kms sbtum`belis38) iopkie di èlìptes, dmtes, preìdbobiltes y rmzelmobiltes omtioítbès, i0) bltirpritm`bðl, mpkb`m`bðl y vmkerm`bðl di kes risuktmdes omtioítbès. Ik pise di âstes il km pruihm is vmrbmhki3 di ikkes7=) 9:% èrrispeldi m iopkie di èlìptes, dmtes, preìdbobiltes y rmzelmobiltes omtioítbès38) 89% m aeroukm`bðl omtioítb`m di kms sbtum`belis, y0) 89% m bltirpritm`bðl, mpkb`m`bðl y vmkerm`bðl di kes risuktmdes omtioítbès. Ik nrmde il qui tmkis `mpm`bdmdis si omlb﬍istml vmrïm il `mdm ule di kes tris preìses omtioítbès utbkbzmdes.



=6=

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

Ablmkoilti, si dihi distm`mr qui km èopitil`bm omtioítb`m si iopkim il km riseku`bðl di prehkioms pkmltimdes il ùmtre èltixtes 7 pirselmk, preaisbelmk, se`bmk y `biltï﬍è. Il km nrí﬍`m =, si prisiltml kes èltilbdes, preìses y èltixtes ivmkumdes il km èopitil`bm omtioítb`m ilZBPM 8:=8. Aeroukmr Zreìses (preìdbobiltes)

Iopkimr Bltirpritmr @mltbdmd Ispm`be y aerom

@eopitil`bm omtioítb`m

@eltilbdes (èlìptumkis)

@mohbe y rikm`belis Blìrtbduohri y dmtes Zirselmk Zreaisbelmk

@eltixtes Pe`bmk @biltï﬍è

Nrí﬍`m =. @eltilbdes y preìdbobiltes ivmkumdes il km èopitil`bm omtioítb`m. Auilti7 Ikmherm`bðl pre pbm m pmr tbr di ZBPM 8:=8




IK OI@ y km E@DI (8:=0h) istmhkiìl ulm rikm`bðl iltri kes preìses omtioítbès y kms `mpm`bdmdis omtioítb`ms auldmoiltmkis. Il km tmhkm = si igiopkb﬍`m istm bltirrikm`bðl. Tmhkm =. Xikm`bðl iltri kes preìses omtioítbès y kms `mpm`bdmdis omtioítb`ms auldmoiltmkis

@mpm`bdmd omtioítb`m @eoulb`m`bðl

Zreìse Aeroukm`bðl omtioítb`m di kms sbtum`belis.

Iopkie di èlìptes, dmtes, preìdbobiltes y rmzelmobiltes omtioítbès.

Kiir, dièdb﬍`mr i bltirpritmr ilul`bmdes, prinultms, tmrims, ehgites, boínilis e mlbom`belis `rimr oedikepmrm oiltmk di ul km sbtum`bðl.

Bltirpritm`bðl, mpkb`m`bðl y vmkerm`bðl di kes risuktmdes omtioítbès. Mrtbùkmr ulm seku`bðl, Ikmhermr y oestrmr ik trmhmge mse- prisiltmr `bmde m km ehtil`bðl di ixpkb`m`belis y km obsom e risuobr y mrnuoiltes il prisiltmr kes risuktmdes ik èltixte dik omtioítbès bltiroi- prehkiom. dbes.

Auilti7 teomde dik OI@ y km E@DI , 8:=0h

@el istms `mtinerïms, km èopitil`bm omtioítb`m puidi ernmlbzmrsi di aerom qui si nmrmltbì km vmrbmhbkbdmd y dbvirsbdmd di prinultms, ilamtbzmlde prehkioms omtioítbès vmrbmdes y dism﬍mltis, ùye riairilti is km vbdm rimk. Il tmk èltixte, pkmltimoes kes sbnubiltis ehgitbves7=) Mlmkbzmr ik èlstru`te e èlstru`tes (èltilbdes y preìdbobiltes) suhymìl m kms pultum`belis ehtilbdms il km èopitil`bm omtioítb`mqui diZBPM 8:=8 il km ouistrm ispmýekm. 8) Mlmkbzmr y èopmrmr km istru`turm am`terbmk suhymìlti il ik írim di omtioítb`ms il aul`bðl dik nâlire.0) Ditiroblmr km iùm`bðl qui pirobtm pridi`br ik rildbobilte il km èopitil`bm omtioítb`m, il aul`bðl di kes dbairiltis am`teris ehtilbdes il kmèopitil`bm omtioítb`m. 4) Istmhkiìr pirìltbkis qui pirobtml èopmrmr ik rildbobilte di ul isèkmr èl ik nrupe leromtbve.



=60

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

Oâtede Le ixpirboiltmk, ix pest am`te, di tbpe dis`rbptbve, hmsmde il km mpkb`m`bðl di ilùistms. OYIPTXM

Il ik `mse di Ispmým —ehgite dik prisilti istudbe—, km ouistrm istí èlstbtubdm per 84 208 gðvilis di =9 mýes y 2:8 ìltres idu`mtbves. Km tâ`lb`m di ouistrie utbkbzmdm is hbitípbè per èlnkeoirmdes. Zrboire si siki``belml kes ìltres idu`mtbves (=9: per pmïs, oïlboe), dispuâs, kes istudbmltis (09 mkuoles per ìltre idu`mtbve). Kes gðvilis pirtiliìl m dbairiltis èoulbdmdis mutðleoms. Pi bl`kuyi ulm `mtinerïm qui ilnkehm istudbmltis le mds`rbtes m lblnulm di kms èoulbdmdis mutðleoms qui ùopkil kes oïlboes ixbnbdes pmrm pmrtb`bpmr. oís mkte èrrispeldi gðvilis(9.9%). dik ZmïsIsQmsè y ik Ik oísperìltmgi hmge èrrispeldi m gðvilis dimMrmnðl ulm (=6.1%) ouistrm iqubkbhrmdm èl rikm`bðl mk nâlire, mulqui ixbsti ul perìltmgi supirber di ougiris (9:.0%) qui feohris (42.>%). Xispi`te di kes `rbtirbes di bl`kusbðl, ‛kes isèkmris dihil tilir =9 mýes ùopkbdes y mk oiles sibs mýes di isèkmrbzm`bðl. Kes `rbtirbes di ix`kusbðl oís ariùiltis sel mknulm dbs`mpm`bdmd bltiki`tumk e aïsb`m y ik deoblbe kbobtmde di km kilnum di ilsiýmlzm (il mkuoles qui kkivml oiles di ul mýe isèkmrbzmdes il km kilnum di km pruihm, qui is km kilnum di ilsiýmlzm)‟ (E@DI, 8:=0). QMXBMHKIP DI BLQIPTBNM@BÐL

Il km blvistbnm`bðl, dbairil`bmoes, il aul`bðl dik pmpik qui disiopiýml7 =. Qmrbmhki ixðnilm e bldipildbilti7 nâlire. Di km ouistrm, 42.>% sel feohris y 9:.0%, ougiris.

8. Qmrbmhkis ildðnilms e dipildbiltis7 kms pultum`belis ehtilbdms il kes èltilbdes y preìses qui èlstbtuyil km èopitil-




`bm omtioítb`m. Il km nrí﬍`m =, si prisiltml kms pultum`belis ehtilbdms per ik tetmk di km ouistrm il kes dbairiltis preìses y èltilbdes qui èlstbtuyil km èopitil`bm omtioítb`m nkehmk il ZBPM 8:=83 km nrí﬍`m 8, il aul`bðl dik nâlire. Blìrtbduohri y dmtes

s e d b l i t l e @

Ispm`be y aerom

@mltbdmd

@mohbe y rikm`belis

Bltirpritmr

s se i ` e r Z

Aeroukmr

Iopkimr

Feohri Ougir

Nkehmk

Nrí﬍`m 8. Zultum`belis oidbms ehtilbdms per km suhouistrms pmrtb`bpmltis il kes dbairiltis preìses y èltilb des qui èlstbtuyil km èopitil`bm omtioítb`m nkehmk y il a ul`bðl dik nâlire il ZBPM 8:=8. Auilti7 Ikmherm`bðl pre pbm m pmr tbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm)



=69

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

Tmhkm 8. Zultum`belis oidbms ehtilbdms per kms suhouistrms pmrtb`bpmltis il kes db airiltis preìses y èltilbdes qui èlstbtuyil km èopitil`bm omtioítb`m nkehmk y il a ul`bðl dik nâlire il ZBPM 8:=8 Dboilsbelis

Puhdboilsbelis

Zreìses

Iopkimr Aeroukmr Bltirpritmr @mohbeyrikm`belis @mltbdmd Ispm`beyaerom Blìrtbduohri y dmtes

@eltilbdes

Nkehmk

Ougir

420.10 42=.29 9:4.2> 421.:0 9:8.2> 42=.>= 426.68

46>.=9 468.2> 42>.08 46>.00 424.6: 460.06 42=.96

Feohri 9::.8: 9:=.:1 9=8.>0 9:=.84 9==.8> 9::.=9 9:1.=1

Auilti7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di p 8:=8 (ouistrm ispmýekm)

Kes mlíkbsbs blairil`bmkis ( t di Ptudilt pmrm ouistrms bldipildbiltis) bldb`ml dbairil`bms istmdïstb`moilti sbnlb﬍`mtbvms iltri feohris y ougiris il tedes kes preìses y èltilbdes qui èlstbtuyil km èopitil`bm omtioítb`m.

Mlík bsbs di dmte s QMKBDIW DI @ELPTXY@TE7 MLÍKBPBP AM@TEXBMK

Km vmkbdiz di èlstru`te is ik prbl`bpmk di kes dbairiltis tbpes di vmkbdiz. ‛Is ik èlìpte ulb﬍`mder quiomrè bltinrm kms èlsbdirm`belis di vmkbdiz di èltilbde y di `rbtirbe il ul èo÷l pmrm prehmr fbpðtisbs mìr`m di rikm`belis tiðrb`moilti rikivmltis‟ (Oissb`c, =26:3 =:=9). Iltri kms dbairiltis tâ`lb`ms istmdïstb`ms utbkbzmdms pmrm km èltrmstm`bðl di km vmkbdiz di èlstru`te, distm`m ikmlíkbsbs am`terbmk (Zâriz, @fm`ðl y Oerile, 8:::). M ﬍l di èleìr km istru`turm suhymìlti kmtilti il km èopitil` bm omtioítb`m, si eptð per dismrrekkmr ul mlíkbsbs am`terbmk il aul`bðl dik nâlire.




Msbobsoe, si isènbð ik Mlíkbsbs di @eopeliltis Zrbl`bpmkis M( @Z), qui si `mrm`tirbzm per mlmkbzmr km vmrbmlzm tetmk dik èlgulte di vmrbmhkis ehsirvmdms3 il sinubdm, si dismrrekkð ik preìse sbnubilde m @im D‒Mlèlm (8::8), mpkb`mde il Hmusikm (8::>) (nrí﬍`m 0). Amsi =. Zripmrm`bðl di kes dmtes pmrm ik mlíkbsbs Amsi 8. Ixtrm``bðl di am`teris èoulis e èopeliltis prbl`bpmkis Amsi 0. Ehtil`bðl di km omtrbz am`terbmk y su bltirpritm`bðl Amsi 4. Ivmkum`bðl dik oedike am`terbmk ehtilbde

Nrí﬍`m 0. Amsis dik mlíkbsbs am`terbmk. A YILTI 7 Ikmherm`bðl prepbm

Amsi =7 Zripmrm`bðl di kes dmtes pmrm ik mlíkbsbs Zrboire, si èoprehmrel kes supuistes hísbès y kms di`bsbelis `kmv i7 tmomýe ouistrmk ikivmde y ik trmtmobilte di `mses, sin÷l ‛sin ÷l kbstm‟ k(bstwbsi). Mdioís, si mlmkbzmrel7 m. Ik ditiroblmlti di km omtrbz di èrrikm`bðl. Zmrm mohms suhouistrms, is prðxboe m :, ke qui les pirobti èlsbdirmr km ixbstil`bm di bltirèrrikm`belis ouy ikivmdms iltri kms vmrbmhkis. h. Km pruihm di isairb`bdmd di Hmrkitt. Zirobti èoprehmr km èrrispeldil`bm di km omtrbz di èrrikm`bðl èl km omtrbz di bdiltbdmd (tmhkm 4). Il ik istudbe di mohms suhouistrms le si ilùiltrml dbairil`bms rikivmltislukm il km pruihm di Hmrkitt. Pi ri`fmzm km fbpðtisbs y si mìptmdikmisairb`bdmd fbpðtisbs mktirlmtbvm3 is di`br, km omtrbz di èrrikm`bðl le si èrrispeldi èl km omtrbz di bdiltbdmd. Ik mlíkbsbs am`terbmk is, per ikke, pirtblilti. `. Ïldbì COE. Is ul ïldbì qui pirobti ditiroblmr km prepbidmd di rimkbzmr ul mlíkbsbs am`terbmk. Il ik istudbe pkmltimde, si ehsirvmrel, pmrm mohms suhouistrms, vmkeris prðxboes m =, bldb`mlde km ixbstil`bm di bltirèrrikm`bðl iltri vmrbmhkis (tmhkm 0).



=6>

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

Tmhkm 0. COE y pruihm di Hmrtkitt Feohri

Ougir

Nkehmk

Cmbsir-Oiyir-Ekcbl Oimsuri ea Pmopkbln :.2>1 :.2>9 Mdiqum`y Hmrtkitt‒s Tist ea Mpprex. @fb-Pqumri ==:969=.4= ==:969=.4= Ppfirb`bty a d 929 929 929 Pbn.

:.:::

:.:::

:.2>9 881:>=4.920

:.:::

Auilti7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm)

d. @errikm`bðl mltbbomnil. Il istm omtrbz si ehsirvml kms dbstbltms èrrikm`belis iltri kms vmrbmhkis (auirm di km dbmnelmk prbl`bpmk), kms ùmkis si mprexboml m : (il mohms suhouistrms)3 per ikke, didu`boes qui puidi mpkb`mrsi ul mlíkbsbs am`terbmk. i. @eoulmkbdmdis. Kms èoulmkbdmdis blb`bmkis si èrrispeldil èl kes èi﬍`biltis di èrrikm`bðl o÷ktbpki ùmdrmdes risuktmltis di rinrisbelmr Ssb`_ kms dioís vmrbmhkis rispi`te di km ùmk si `mkùkm su èoulmkbdmd blb`bmk. Il ik M@Z, km èoulmkbdmd blb`bmk is =, dihbde m qui le si dbairil`bm iltri ‛èo÷l‟ y ‛ispi`ï﬍`m‟. Tedms kms èoulmkbdmdis di tedms kms vmrbmhkis, tmlte pmrm feohris èoe pmrm ougiris, si sbt÷ml per il`bom di :.2::.

Amsi 87 Ixtrm``bðl di am`teris èoulis e èopeliltis prbl`bpmkis Ylm viz èoprehmde qui ik mlíkbsbs puidi kkivmrsi m `mhe èl kms vmrbmhkis di bltirâs y qui ùopkil kes supuistes liìsmrbes pmrm su èrri`tm rimkbzm`bðl, preìdirioes m km ixtrm``bðl di kes am`teris. Il isti istudbe fioes eptmde per ik preìdbobilte M@Z, qui is km èohblm`bðl kblimk di ulm sirbi di vmrbmhkis iopïrb`ms èrrikm`belmdms il ulm sirbi di vmrbmhkis kmtiltis, le èrrikm`belmdms, qui ri`bhil ik leohri di èopeliltis prbl`bpmkis. Pi fm trmtmde di ikinbr ul oedike mlmkïtbè qui ùopkm kes ehgitbves di sbopkb`bdmd y pmrsboelbm. Obiltrms tmlte, il ik preìse di iki``bðl dik l÷oire di am`teris, si fml èlsbdirmde kes sbnubiltis `rbtirbes7




m. Zerìltmgi di vmrbmlzm di kms vmrbmhkis iopïrb`ms qui kenrml ixpkb`mr. Il rikm`bðl èl isti mspi`te, le fmy pultes di èrti `kmres, mulqui il km kbtirmturm si rièobildm qui, èoe oïlboe, si ixpkbqui, èl am`teris suìsbves, 6:% di km vmrbmlzm tetmk. Il ik tmltes `mse dièoe kes vmrelis, si fml am`teris 09 pesbhkis am`teris, vmrbmhkis) qui ehtilbde ixpkb`ml sibs 20.:>1% di (di km vmrbmlzm. Il ik `mse di kms ougiris, sibs am`teris (di 09 pesbhkis am`teris, tmltes èoe vmrbmhkis) qui ixpkb`ml 28.:01% di km vmrbmlzm. h. Mutevmkeris (e vmrbmlzm tetmk ixpkb`mdm per `mdm am`ter). Pi fm ﬍gmde èoe pulte di èrti, bl`kubr èopeliltis ùye mutevmker sim omyer e bnumk m =, ym qui èl ul mutevmker blairber m = lb sbqubirm kenrml ixpkb`mr km vmrbmlzm tetmk di ulm vmrbmhki. `. Bltirpritmhbkbdmd, rikm`belmde èl km `mpm`bdmd di msbnlmr ul sbnlb﬍`mde m `mdm ule di kes èopeliltis. Il istm amsisi fm èlsbdirmde ke sbnubilti7 =) Kiy Ernílb`m 8/8::1, di 0 di omye, di idu`m`bðl, 8) ik Ximk Di`rite =10=/8::1, di 82 di db`biohri, per ik qui si istmhkiìl kms ilsiýmlzms oïlboms èrrispeldbiltis m km idu`m`bðl siùldmrbm ehkbnmterbm y0) ZBPM 8:=8 Omrè di omtioítb`ms.

Amsi 07 Ehtil`bðl di km omtrbz am`terbmk y su bltirpritm`bðl Ylm viz ikinbde ik preìdbobilte di ixtrm``bðl am`terbmk y ik l÷oire di am`teris qui èlstbtuyil ik oedike mlmkïtbè, si preìdi mk `íkùke di km omtrbz am`terbmk3 pmrm ikke, si pmrti di km omtrbz di èrrikm`bðl. Km omtrbz di èrrikm`bðl ripredu`bdm èltbili il km dbmnelmk prbl`bpmk kms istbom`belis di èoulmkbdmd m pmrtbr di km suom di kes ùmdrmdes di kes èi﬍`biltis am`terbmkis il kes am`teris ritilbdes pmrm `mdm ﬍km di km omtrbz am`terbmk. Tmohbâl si fml bl`kubde kes risbdues, qui si di﬍lil èoe km dbairil`bm iltri ik èi﬍`bilti di èrrikm`bðl ehtilbde y ik ripredu`bde e istbomde disdi ik oedike ehtilbde. m. Xetm`bðl di am`teris. Km omtrbz am`terbmk ouistrm km rikm`bðl iltri kms vmrbmhkis y kes am`teris e èopeliltis, pire su bltirpritm`bðl le suiki sir sil`bkkm, per ke qui si utbkbzð km omtrbz di èopeliltis retmdes. Km retm`bðl e`msbelm ulm ridbstrbhu`bðl di km vmrbmlzm



=62

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

tetmk iltri kes am`teris, sbl mktirmr km preper`bðl tetmk di vmrbmlzm ixpkb`mdm per ik oedike di sibs am`teris. Tmopeè si fml oedb﬍`mde kms èoulmkbdmdis3 is di`br, km preper`bðl di km vmrbmhbkbdmd di `mdm vmrbmhki iopïrb`m qui ixpkb`m ik oedike am`terbmk di sibs am`teris Pi fmèoulis. eptmde per km retm`bðl ertenelmk y diltre di ikkm per km vmrbomx. Pu ﬍lmkbdmd is sbopkb﬍`mr km istru`turm am`terbmk omxbobzmlde km vmrbmlzm di kes èi﬍`biltis am`terbmkis ùmdrmdes pmrm `mdm am`ter. Km vmrbmlzm si omxbobzm (di mfï su leohri7vmrb, di vmrbmhki3 omx, di omxbobzmr) pmrm myudmr m km bltirpritm`bðl di kes am`teris. Il km tmhkm 4, si prisiltm km omtrbz di èopeliltis retmdes pmrm km ouistrm nkehmk. Pi bl`kuyi km vmrbmlzm ixpkb`mdm per `mdm am`ter, km dileoblm`bðl di âstm3 kms vmrbmhkis qui bl`kuyi `mdm am`ter, y ik èi﬍`bilti di èrrikm`bðl qui prisiltm `mdm vmrbmhki èl `mdm am`ter (ulm obsom vmrbmhki puidi prisiltmr èrrikm`bðl mktm èl oís di ul am`ter). Pbnubilde km obsom istru`turm, il km tmhkm 9, si prisiltm km omtrbz di èopeliltis retmdes pmrm feohris y, il km tmhkm 1, km omtrbz di èopeliltis retmdes pmrm ougiris.




Tmhkm 4. Omtrbz di èopeliltis retmdes (ouistrm nkehmk) m d m ` kb p x i m z l rbm m Q

8.99%

=.68%

=.9:%

=.=:%

=.:0%8

si ikv b L

= 9 9 9 8 4 0 = 9 8 = 4 9 0 0 = 9 8 4 = 9 8 0 4 4 9 = 0 8 9 4 0 =

be ` m p s I

)e d b l ti l è ( m ro e A

e b h o m @

)e bd l it l è ( si l `be m ik X

)e si ` e r p ( r m ik p o I

)e bd l ti l e (` d m tbd l m @

)e si ` re (p r m ti r rp ti l B

ir h o u d trb i `B l

s te m d

)e s ì e r (p r km u o r e A

)e bd l ti l e (`

:.>40 :.>4= :.>02 :.>09 :.>04 :.11= :.192 :.19> :.191 :.194 :.42: :.466 :.46> :.469 :.46= :.194 :.194 :.190 :.19= :.14> :.101 :.109 :.104 :.182 :.182 :.106 :.184 :.184 :.1=: :.1:6

:.9=8 :.9== :.9:2 :.9:> :.9:>

28.:0% Tetmk

LETM7 =, 8, 0, 4 y 9 sel kes lbvikis di db﬍ùktmd il kes qui pmrtb`bpm Ispmým. Ispmým pmrtb`bpm il kes hkequis ‛istíldmr‟, le il kes ‛aí`bkis‟. AYILTI 7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm).



=2=

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

Tmhkm 9. O mtrbz di èopeliltis retmdes (suhouistrm feohris) m d m ` kb p x i m z l rbm m Q

69.12%

8.4:%

=.19%

=.08%

=.:4%

si ikv b L

= 4 0 9 8 9 4 8 0 = 9 9 4 8= 0 0 = 4 8 8 = 4 9 0 4 9 8 =

be ` m p s I

)e d b l it l e `( m ro e A

) e si ` e r p ( r m ki p o I

)e d b l ti l e `( d m tbd l m @

e b h o m @

)e d b l ti l e `( is l `be m ikr

)e si ` e r (p m ik

)e is` e r p ( r m ti r

p o I

rp ti l B

ri h o u d trb i `B l

s te m d

) e bd l ti l e (`

)e s ì re p ( r km u o r e A

:.>4: :.>4: :.>0> :.>01 :.>01 :.4>> :.190 :.198 :.149 :.149 :.14: :.146 :.144 :.102 :.106 :.100 :.4>6 :.4>1 :.4>9 :.4>4

09 4 :.29% = 8 0 20.:>1% Tetmk

:.10> :.109 :.104 :.108 :.10: :.1:2 :.1:9 :.1:9 :.1:0 :.1::

:.9:= :.9:= :.9:: :.421 :.424





Tmhkm 1. Omtrbz di èopeliltis retmdes (suhouistrm ougiris) m d m b`k p x i m z

s kii bv L

l brm m Q

64.:=%

8.99%

=.60%

=.9=%

=.=:%

=.:0%

y e b` m sp

m ro e A

I

0 = 9 4 8 8 4 0 = 9 8 = 4 09 0 = 9 8 4 = 9 8 0 4 4 9 = 0 8 8 9 4 0 =

) e bd l ti l e (`

be h o m @

) e bd l ti l e (` si l `be km i X

)e si ` re p ( r m ki p io

d m d tb l m @

)e d b l ti l e (`

r tm ri p ri t Bl

s) e i`s re (p

ir h o u d tbr i ` Bl

s te m d

)e d b l ti l e (`

r m k u ro e A

s) e s ì re p (

:.>40 :.>4= :.>02 :.>09 :.>04 :.11= :.192 :.19> :.191 :.194 :.42: :.466 :.46> :.469 :.46= :.194 :.194 :.190 :.19= :.14> :.101 :.109 :.104 :.182 :.182 :.106 :.184 :.184 :.1=: :.1:6 :.9=8 :.9== :.9:2 :.9:> :.9:>

28.:4% Tetmk




=20

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

Il km ouistrm nkehmk y il mohms suhouistrms si ehtuvbirel sibs am`teris qui mnkutblml kes èltilbdes y preìses qui pirobtil ivmkumr km èopitil`bm omtioítb`m, èl kbnirms vmrbm`belis il ik prboir, sinulde y tirìr am`ter, èoe oís mdikmlti siýmkmoes (tmhkm >). Tmhkm >. @eopmrm`bðl di kes am`teris y vmr bmlzm il aul`bðl dik nâlire Nkehmk

Feohris

Ougiris

Am`teris

Qmrbmlzm ixpkb`mdm

Am`teris

Qmrbmlzm ixpkb`mdm

Am`teris

Qmrbmlzm ixpkb`mdm

=.·

Ispm`be y aerom (èltilbde)

64.:=%

Ispm`be y aerom (èltilbde) Iopkimr (preìse)

69.12%

Ispm`be y aerom (èltilbde)

64.:=%

8.·

@mohbe y rikm`belis (èltilbde) Iopkimr (preìse)

8.99%

@mltbdmd (èltilbde)

8.4:%

@mohbeXikm`belis (èltilbde) / Iopkimr (preìse)

8.99%

0.·


=.68%

@mohbe y rikm`belis (èltilbde) Iopkimr (preìse)

=.11%


=.686%

4.·

Bltirpritmr (preìses)

=.9:%


=.08%


=.9:%

9.·

Blìrtbduo- =.=:% hri y dmtes (èltilbde)

Blìrtbduohri y =.:4% dmtes (èltilbde)

Blìrtbduohri y dmtes (èltilbde)

=.=:%

1.·

Aeroukmr (preìses)

Aeroukmr (preìses)

Aeroukmr (preìses)

=.:8%

Tetmk

=.:0% 28.:0%

:.29% 20.:>%

28.:0%

AYILTI 7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm).




•

•

•

•

•

•

•

Ik prboir èopelilti risuktm oiger di﬍lbde per km èohblm`bðl kblimk di `blè vmrbmhkis rikm`belmdms èlispm`be y aerom (èltilbde), qui bl`kuyi pmtrelis, prepbidmdis di kes ehgites, pesb`belis y dbri``belis, riprisiltm`belis di kes ehgites, dièdb﬍`m`bðl y èdb﬍`m`bðl blaerom`bðl lmvinm`bðl i bltirm``bðl dblíob`m èl aeroms di rimkis, msï èoevbsumk, èl riprisiltm`belis. Ik preìse iopkimr vmrïm il aul`bðl di kms suhouistrms (il km ouistrm nkehmk y il km suhouistrm ‛feohris‟ istí bl`kubde il ik prboir èopelilti3 il km suhouistrm ‛ougiris‟, il ik sinulde èopelilti), il ùmlte m qui fmì riairil`bm m km `mpm`bdmd pmrm mpkb`mr èlìptes, dmtes, preìdbobiltes y rmzelmobiltes omtioítbès il km riseku`bðl di prehkioms aeroukmdes omtioítb`moilti, èl ik ﬍l di kkinmr m èl`kusbelis omtioítb`ms. Ik èltilbde `mohbe y rikm`belis, qui ri﬍iri m rikm`belis tiopermkis y piromliltis iltri kes ehgites y kms `brùlstml`bms3 si ilùiltrm bl`kubde il ik tirìr èopelilti, il km suhouistrm di feohris, y il ik sinulde èopelilti, il km ouistrm nkehmk y il km suhouistrm di ougiris. Ik èopelilti `mltbdmd fmì riairil`bm m km ùmltb﬍`m`bðl di kes mtrbhutes di kes ehgites y is ik sinulde èopelilti il km suhouistrm di feohris y ik tirìr èopelilti il km ouistrm nkehmk y il km suhouistrm di ougiris. Ik ùmrte èopelilti mnkutblm `blè vmrbmhkis vblùkmdms èl ik preìse di bltirpritmr, qui si ìltrm il km `mpm`bdmd pmrm ri﬈ixbelmr sehri seku`belis, risuktmdes e èl`kusbelis omtioítb`ms i bltirpritmrkms il ik èltixte di kes prehkioms di km vbdm rimk. Ik qublte èopelilti istí èlstbtubde per `blè vmrbmhkis vblùkmdms èl ik èltilbde blìrtbduohri y dmtes , prepbes di sbtum`belis di kes prehkioms vblùkmdes èl km tierïm di km prehmhbkbdmd y km istmdïstb`m. Ablmkoilti, ik sixte èopelilti istí rikm`belmde èl ik preìse di aeroukmr, qui mkudi m km `mpm`bdmd pmrm rièleìr i bdiltb﬍`mr epertulbdmdis pmrm utbkbzmr kms omtioítb`ms.



=29

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

MLÍKBPBP DI ZXIDB@@BÐL

Amsi 47 Ivmkum`bðl y mpkb`m`bðl dik oedike am`terbmk ehtilbde Il km ivmkum`bðl le sðke bltirvbili km sbnlb﬍`mtbvbdmd istmdïstb`m, mlmkbzmdm il3 iste pínblms mltirberis, tmohbâlsimsibltirpritmhki vmkerm km sbnlb﬍`mtbvbdmd sustmltbvm sbnlb﬍`m qui ik oedike disdi ulm pirspi`tbvm tiðrb`m qui mlmkbzm kes preìses ènlbtbves suhymìltis il omtioítb`ms y qui si mpkbquil il dbairiltis èltilbdes. m. Zultum`belis èopeliltis. Pel oidbdms èopuistms di `mdm èopelilti prbl`bpmk. Blaeroml di km pesb`bðl di `mdm `mse èl`rite il tede èopelilti. Fmy tmltms pultum`belis èoe èopeliltis pmrm `mdm `mse. I@YM@BELIP DI ZXIDB@@BÐL

Zridb``bðl di rildbobilte il omtioítb`ms (nkehmk), pmrtbilde di kes sibs èopeliltis ehtilbdes il ik mlíkbsbs am`terbmk pmrm feohris, ougiris y km ouistrm nkehmk7

=) Feohris Ik oedike ehtilbde ixpkb`m 26.=% di km vmrbmhbkbdmd dik rildbobilte il km èopitil`bm omtioítb`m (tmhkm 6). Tmhkm 6. Xisuoil dik oedike (feohri s) Oedike

X

X X ùm- ùmdrm

Irrer istíldmr

Istmdïstb`ms di `mohbes

Nâlire ? Nâlire ~? drmde de di km istb- @mohbe Omsùkble Omsùkble mgustm- om`bðl di ùm(Piki``be- (Pbl siki`drmde de lmde) `belmr) di X =

:.26=

:.2>6

:.210

:.210

=>.:00

:.210

@mohbe il A

da=

9012=.002

1

da8

Pbn. @mohbe il A

=80>8 :.:::





Km tmhkm 2 bl`kuyi kes èi﬍`biltis istmldmrbzmdes y le istmldmrbzmdes qui èlaeroml ik oedike di rinrisbðl, gulte èl su sbnlb﬍`mtbvbdmd. Tmhkm 2. @ei﬍`biltis (feohri s) Oedike

@ei﬍`biltis le @ei﬍istmldmrbzmdes `biltis istmldmrbzmdes H

Irrer istíldmr

(@elstmlti) AmÙ= AmÙ8 AmÙ0 AmÙ4

9:4.:1= 4=.2>1 06.4=6 0>.662 04.:46

:.=90 :.=90 :.=90 :.=90 :.=90

AmÙ9 AmÙ1

00.1=6 84.898

:.=90 :.06: :.=90 :.8>4

t Pbn.

29,:% bltirvmke di èl﬍mlzm pmrm H

Hitm

:.4>4 :.404 :.486 :.069

Istmdïstb`ms di èkblimkbdmd

Kïobti blairber

KïTekiobti rml`bm supirber

9:0.> 4=.1> 06.== 0>.96 00.>4

9:4.0 48.8> 06.>= 06.=6 04.04

0828.46> 8>4.=>= 89:.208 84>.4>1 888.02=

:.::: :.::: :.::: :.::: :.:::

8=2.968 =96.4:6

:.::: 00.0= :.::: 80.29

=.::: =.::: =.::: =.:::

QBA

=.::: =.::: =.::: =.:::

00.2= =.::: =.::: 84.99 =.::: =.:::

Auilti7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm).

Zmrtbilde di kes dmtes mltirberis, èlai``belmoes km iùm`bðl di pridb``bðl, qui pirobti pridi`br ik vmker dik rildbobilte il omtioítb`ms pmrm kes feohris il aul`bðl di ules vmkeris èl`rites di kms vmrbmhkis bldipildbiltis (èltilbdes y preìses), kes ùmkis fml oestrmde rikivml`bm il km pridb``bðl dik rildbobilte il omtioítb`ms7 R? 9:4.:1= + 4=.2>1 V + 06.4=6 V +0>.662 V + 04.:46 V + = 8 0 4 00.1=6 V9 +84.898 V1 Pi bkustrm ik use di kms nrí﬍`ms di pultum`belis am`terbmkis il km bdiltb﬍`m`bðl di mtïpbès, siki``belmlde kms nrí﬍`ms pmrm kes am`teris ehtilbdes oidbmlti ik mlíkbsbs di èopeliltis prbl`bpmkis. Km nrí﬍`m prisiltm ulm luhi di pultes oís ikïptb`m (nrí﬍`m 4).



=2>

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

@mses le siki``belmdes @mses siki``belmdes Qmrbmhki dipildbilti7 OMTIOÍTB@MP

P M @ B T Í O I T M O

Xinrisbðl QMKEX ZXIDB@FE IPTMLDMXBWMDE

A YILTI

Nrí﬍`m 4. Zultum`belis am`terbmkis (feohris). 7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm).

8) Ougiris Ik oedike ehtilbde ixpkb`m 2>.6% di km vmrbmhbkbdmd dik rildbobilte il omtioítb`ms (tmhkm =:). Tmhkm =:. Xisuoil dik oedike (ougiris) Oedike

=

X Nâlire ? Aioilble (Piki``belmde)

X X Irrer ùm- ùm- istílNâlire drmde drmde dmr @momgus- di km hbe di ~? Aitmde istbomoilble ùm`bðl (Pbl drmde siki`di X `belmr)

:.2>6

:.26=

:.29> :.29> =1.619

Istmdïstb`ms di `mohbes @mohbe il A

da=

:.29> 4184=:.060

1

da8

Pbn. @mohbe il A

=8941 :.:::

Auilti7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm).




Km tmhkm == bl`kuyi kes èi﬍`biltis istmldmrbzmdes y le istmldmrbzmdes qui èlaeroml ik oedike di rinrisbðl, gulte èl su sbnlb﬍`mtbvbdmd. Tmhkm ==. @ei﬍`biltis (ougiris) Oedike

= (@elstmlti) AmÙ= AmÙ8 AmÙ0 AmÙ4 AmÙ9 AmÙ1

@ei﬍`biltis le istmldmrbzmdes

@ei﬍t Pbn. 29,:%bltirvmke Istmdïstb`ms di `bildi pmrm èl﬍mlzm èkblimkbdmd tis H istmldmrbzmdes H Irrer Hitm Kïobti Kïobti Teki- QBA istílblairber supirber rml`bm dmr 462.::> :.=9= 0846.94 :.::: 466.>=8 462.0:8 0>.>82 09.=49 09.>8: 0:.112 0:.0=0 88.8==

:.=9= :.=9= :.=9= :.=9= :.=9= :.=9=

:.419 :.404 :.44= :.0>6 :.0>4 :.8>4

89:.10= 800.418 80>.868 8:0.>0= 8:=.011 =4>.946

:.::: :.::: :.::: :.::: :.::: :.:::

0>.404 04.69: 09.489 0:.0>4 0:.:=6 8=.2=1

06.:84 09.44: 01.:=9 0:.214 0:.1:6 88.9:>

=.::: =.::: =.::: =.::: =.::: =.:::

=.::: =.::: =.::: =.::: =.::: =.:::


Zmrtbilde di kes dmtes mltirberis, si èlai``belð km iùm`bðl di pridb``bðl, qui pirobti pridi`br ik vmker dik rildbobilte il omtioítb`ms pmrm kms ougiris il aul`bðl di ules vmkeris èl`rites di kms vmrbmhkis bldipildbiltis (èltilbdes y preìses) qui fml oestrmde rikivml`bm il km pridb``bðl dik rildbobilte il omtioítb`ms7 R? 462.::> + 0>.>82 V= + 09.=49 V8 + 09.>8 V0+ 0:.112 V4 + 0:.0=0 V9+ 88.8== V1 Pi bkustrm ik use di kms nrí﬍`ms di pultum`belis am`terbmkis il km bdiltb﬍`m`bðl di mtïpbès, siki``belmlde kms nrí﬍`ms pmrm kes am`teris ehtilbdes oidbmlti ik mlíkbsbs di èopeliltis prbl`bpmkis. Km nrí﬍`m prisiltm ulm luhi di pultes oís ikïptb`m (nrí﬍`m 9).



=22

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

@mses le siki``belmdes @mses siki``belmdes Qmrbmhki dipildbilti7 OMTIOÍTB@MP



A YILTI

Nrí﬍`m 9. Zu ltum`belis am`terbmkis (ougiris). 7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm).

Nkehmk Ik oedike ehtilbde ixpkb`m 26% di km vmrbmhbkbdmd dik rildbobilte il omtioítb`ms (tmhkm =8). Tmhkm =8. Xisu oil dik oedike (nkehmk) Oedike

=

X

X ùmX drmde ùmdrmde mgustmde

:.26: :.21:

:.21:

Irrer Istmdïstb`ms di `mohbes istíldmr @mohbe di @mohbe da= da8 di km ùmdrmde il A istbomdi X `bðl =1.299

:.21:

=::>10.140

1

84289

Pbn. @mohbe il A :.:::


8::| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



Km tmhkm =0 bl`kuyi kes èi﬍`biltis istmldmrbzmdes y le istmldmrbzmdes qui èlaeroml ik oedike di rinrisbðl, gulte èl su sbnlb﬍`mtbvbdmd. Tmhkm =0. @ei﬍`biltis (nkehmk) Oedike

@ei﬍`biltis le istmldmrbzmdes

H

Irrer istíldmr

@ei﬍`biltis istmldmrbzmdes

t

Hitm

= (@els- 421.46= :.=:> tmlti)

Pbn.

29,:% bltirvmke èl﬍mlzm pmrm di H

Kïobti blairber 4180.>9

Istmdïstb`ms èkblimkbdmddi

Kïobti Tekisupirber rml`bm

QBA

:.::: 421.8>= 421.128

AmÙ= 4:.:69

:.=:> :.4>=

0>0.0:0 :.::: 02.6>4

4:.829

=.:::

=.:::

AmÙ8 0>.80=

:.=:> :.40>

041.>89 :.::: 0>.:8:

0>.44=

=.:::

=.:::

AmÙ0 01.>9=

:.=:> :.40=

048.896 :.::: 01.94=

01.218

=.:::

=.:::

AmÙ4 08.491

:.=:> :.06=

0:8.896 :.::: 08.841

08.111

=.:::

=.:::

AmÙ9 08.=9>

:.=:> :.0>>

822.4>4

:.::: 0=.24>

08.01>

=.:::

=.:::

AmÙ1 80.809

:.=:> :.8>0

8=1.066 :.::: 80.:89

80.441

=.:::

=.:::


Zmrtbilde di kes dmtes mltirberis, si èlai``belð km iùm`bðl di pridb``bðl qui pirobti pridi`br ik vmker dik rildbobilte il omtioítb`ms pmrm kms ougiris, il aul`bðl di ules vmkeris èl`rites di kms vmrbmhkis bldipildbiltis (èltilbdes y preìses) qui fml oestrmde rikivml`bm il km pridb``bðl dik rildbobilte il omtioítb`ms7 R? 421.46= + 4:.:69 V= + 0>.80= V8 + 01.>9= V0 + 08.491 V4 + 08.=9> V9 + 80.809 V1 Pi bkustrm ik use di kms nrí﬍`ms di pultum`belis am`terbmkis il km bdiltb﬍`m`bðl di mtïpbès, siki``belmlde kms nrí﬍`ms pmrm kes am`teris ehtilbdes oidbmlti ik mlíkbsbs di èopeliltis prbl`bpmkis. Km nrí﬍`m prisiltm ulm luhi di pultes oís ikïptb`m (nrí﬍`m 1).



8:=

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

Qmrbmhki dipildbilti7 OMTIOÍTB@MP



A YILTI

Nrí﬍`m 1. Zultum`belis am`terbmkis (nkehmk). 7 Ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di ZBPM 8:=8 (ouistrm ispmýekm).

@elsbstil`bm bltirlm7 ώ di @relhm`f Zmrm ehtilir km èlsbstil`bm bltirlm dik ùistbelmrbe, si `mkùkð ik èi﬍`bilti ` di @relhm`f, èlsbdirmlde kes 09 rim`tbves ﬍lmkis (èopeliltis y preìses qui èl﬍nurml km èopitil`bm omtioítb`m). Ik vmker ehtilbde pmrm km èopitil`bm omtioítb`m aui7=) pmrm km ouistrm nkehmk, ul :.229, 8) pmrm feohris, :.224 y 0) pmrm ougiris, :.229. Kes vmkeris ehtilbdes rivikmrel ulm mktm èlsbstil`bm il km tetmkbdmd di kes rim`tbves qui èopelil ik blstruoilte3 di bnumk omlirm, si mpri`bð ulm mktm èlsbstil`bm mk mnrupmr kes rim`tbves per `mdm ule di kes am`teris ixtrmïdes.

8:8| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



Dbstrbhu`bðl di km ouistrm7 pirìltbkis Kes pirìltbkis siýmkml pultes il km dbstrbhu`bðl di ariùil`bms, qui ixprisml ik perìltmgi di isèkmris ùye rildbobilte il db`fm èopitil`bm istí per dihmge di tmk pirìltbk. Zer igiopke, sb ik rildbobilte di ul isèkmr si uhb`m il 4:,qui sbnlb﬍`m qui fmy 4:% diKes isèkmris ùye rildbobilte is ik m÷lpirìltbk oís hmge ik isèkmr prepuiste. pirìltbkis ehtilbdes ouistrml qui ixbstil dbairil`bms iltri feohris y ougiris, per ke ùmk is liìsmrbe sir silsbhkis m tmkis dbairil`bms pmrm èopmrmr ik rildbobilte di ul isèkmr il aul`bðl dik nâlire di pirtilil`bm. Il tmlte, il ik pirìltbk 9:, km pultum`bðl di kes feohris (9:6.19) is supirber m km ehtilbdm per kms ougiris (42=.>9) y il rikm`bðl èl km ouistrm nkehmk (422.80) (tmhkm =4). Tmhkm =4. Zirìltbkis il èopitil`bm omtioítb`m7 feohri s, ougiris y ouistrm nkehmk Zirìltbkis =:

Nkehmk 060.62

Ougir 068,19

Feohri 069,96

8:

480.26

48:.91

48>.21

0:

498.4=

44>.9=

496.81

4:

4>>.81

4>:.90

464.09

9:

422.80

42=.>9

9:6.19

1:

98=.2>

9=8.>:

908.19

>:

944,29

904.44

991.89

6:

9>:.11

996.1:

96=.00

2:

1:4.>>

92=.48

1=9.1:


@el`kusbelis y dbsùsbðl Il èfiril`bm èl ik ehgitbve y kes mlíkbsbs di dmtes qui si iai`tumrel, si puidi èl`kubr ik prisilti istudbe m﬍romlde qui kes èltilbdes y kes preìses ivmkumdes sel am`teris bltirdipildbiltis, bltirrikm`belmdes il



8:0

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

kms dbairiltis virsbelis mlmkbzmdms (per nâlire y nkehmk). Ik oedike qui suhymì bldb`m qui km èopitil`bm omtioítb`m dihi ivmkumrsi y dismrrekkmrsi, per èlsbnubilti, di aerom bltirrikm`belmdm. Il km prí`tb`m le is pesbhki bdiltb﬍`mr di aerom bldipildbilti kes èltilbdes y kes preìses. Il istm ivmkum`bðl, is liìsmrbe èlsbdirmr ulm sirbi di èltilbdes y preìses kmtiltis qui vmrïml kbnirmoilti il feohris y ougiris, sbl qui siml sbnlb﬍`mtbves. Istm èopitil`bm omtioítb`m ivmkumdm ilZBPM 8:=8 si ilùiltrm il èlselml`bm èl ik Ximk Di`rite ==:9/8:=4, di 81 di db`biohri, per ik qui si istmhkiì qui ‛ulm di kms `mpm`bdmdis isil`bmkis qui si dismrrekkml èl km m`tbvbdmd omtioítb`m is km fmhbkbdmd di aeroukmr, pkmltimr, bltirpritmr y risekvir prehkioms, ym qui pirobti m kms pirselms iopkimr kes preìses ènlbtbves pmrm mherdmr y risekvir sbtum`belis bltirdbs`bpkblmris il èltixtes rimkis, ke qui risuktm di oíxboe bltirâs pmrm ik dismrrekke di km `rimtbvbdmd y ik pilsmobilte kðnbè‟. Kes dmtes pirobtil m﬍romr qui le ixbsti dbairil`bm il km istru`turm suhymìlti kmtilti il km èopitil`bm omtioítb`m il aul`bðl dik nâlire, ke qui rivikm qui, il e`msbelis, si trmtm sðke di istirietbpes (Fydi, Ailliom, Xyml, Arest y Fepp, =22:). Zer èlsbnubilti, is liìsmrbe riùrrbr m dbsiýes blstru``belmkis qui pirobtml ik dismrrekke di km èopitil`bm omtioítb`m per oidbe dik dismrrekke di dbairiltis preìses y èltilbdes omtioítbès di aerom bltirrikm`belmdes y il dbairiltis èltixtes, pmrm nmrmltbzmr km nilirmkbzm`bðl y km trmlsairil`bm di èle`bobiltes. @eoe prespi`tbvm, les pkmltimoes mlmkbzmr dbairiltis am`teris mse`bmdes mk rildbobilte bltirâsblaerom`bðl y mlsbidmd di omtioítb`m) di qui kes istudbmltis, èl ik (mutei﬍`m`bðl, prepðsbte di eariìr kes mspi`tes puidml èltrbhubr m su oigerm y mlmkbzmr ik pmpik qui kms aul`belis igiùtbvms tbilil il ik disiopiýe di km èopitil`bm omtioítb`m (Mldirsel, =2203 @rmnn y Nbkoeri, prilsm)




Xiairil`bms Mldirsel, G. X. (=260). Tfi Mr`fbti`turi ea @enlbtbel. @mohrbdni, Omssm`fussits7 Fmrvmrd Ylbvirsbty Zriss. Hmusikm, I. (8::>). Mlíkbsbs di km istru`turm am`terbmk di km hmtirïm Kurbm- DLM il istudbmltis ulbvirsbtmrbes. Xivbstm di Zsbèdbdí`tb`m, =8 (=), =40-=9=. @im D‒Mlèlm, O. M. (8::8). Mlíkbsbs ouktbvmrbmhki. Tierïm y prí`tb`m il km blvistbnm`bðl se`bmk . Omdrbd7 Pïltisbs. @rmnn, K y Nbkoeri, @. (8:=4). Pcbkks uldirkybln omtfiomtb`s7 Tfi reki ea ixiùtbvi aul`tbel bl tfi divikepoilt ea omtfiomtb`s pre﬍`bil`y.Trilds bl Liures`bilì mld Idu`mtbel, 0 (8), 10-16. deb7=:.=:=1/g.tbli.8:=0.=8.::= Fydi, G. P.3 Ailliom, I.3 Xyml, O.3 Arest, K. M. y Fepp, @. (=22:). Nildir èopmrbsels ea omtfiomtb`s mttbtudis mld maai`t. Zsy`fekeny ea êoil ]umrtirky, =4, 822-084. OI@ y E@DI (8:=0m) (ids.). ZBPM 8:=8, Zrenrmom pmrm km Ivmkum`bðl Bltir-

lm`belmk di kes Mkuoles. Blaeroi Ispmýek, Qekuoil B7 Xisuktmdes y èltixte. Omdrbd7 OI@-E@DI. OI@ y E@DI (8:=0h) (ids.). Omrès y pruihms di ivmkum`bðl di ZBPM 8:=87 Omtioítb`ms, ki`turm y `bil`bms . Omdrbd7 OI@-E@DI. Oissb`c, P. (=26:). Tist vmkbdbty mld itfb`s ea mssissoilt. Moirb`ml Zsy`fekenbst, 09, =:=8-=:8>. Lbss, O. (8::0). Omtfiomtb`mk èopitil`bis mld tfi kimrlbln ea omtfiomtb`s7 Tfi Dmlbsf CEO pregi`t. Il M. Nmnmtsbs3 P. Zmpmstmvrbdbs (ids.).Zreìi-

dblns ea tfi 0rd Oidbtirrmliml @elairilì el Omtfiomtb`mk Idu`mtbel, ==9-=84. Mtilms7 Fikkilb` Omtfiomtb`mk Pe`bity. ——— y T. F. Gilsil (8::8 ), Ceopitilìr en omtiomtbckárbln7 Bdiir en blspbrmtbel tbk udvbckbln ma omtiomtbculdirvbslbln b Dmlomrc, Yddmlliksisstyriksils tiomfáatisirbi , l÷o. =6, Oblbstirbe di Idu`m`bðl, @epilfmnui. Xiùpirmde di fttp7//puh.uvo.dc/8::8/ceo/ ——— y T. Fögnmmrd (8:==) (ids.).@eopitil`bis mld omtfiomtb`mk kimr-

lbln7 Bdims mld blspbrmtbel aer tfi divikepoilt ea omtfiomtb`s tim`fbln mld kimrlbln bl Dilomrc . Oblbstirbe di Idu`m`bðl, blaeroi l÷o.

469, Ylbvirsbdmd di Xescbkdi, Xescbkdi. Xiùpirmde difttps7//puri.mu.dc/ pertmk/﬍kis/4=112>6=/TF G==UOLUCEOUblUilnkbsf.pda E@DI (8::0). Tfi ZBPM 8::0 Mssissoilt Armoiwerc7 Omtfiomtb`s, Ximdbln, P`bilì mld Zrehkio Pekvbln Clewkidni mld Pcbkks, ZBPM, E@DI Zuhkbsfbln. Zâriz, G. M.3 @fm`ðl, P., y Oerile, X. (8:::). Qmkbdiz di èlstru`te7 ik use di



8:9

Omtioítb`ms il

ZBPM

8:=8

mlíkbsbs am`terbmk ixpkermterbe-èl﬍romterbe pmrm ehtilir ivbdil`bms di vmkbdiz. Zsbètfiom, =8 (8), 448-441. Ximk Di`rite ==:9/8:=4, di 81 di db`biohri, per ik qui si istmhkiì ik ùrrïùke hísbè di km Idu`m`bðl Piùldmrbm Ehkbnmterbm y dik Hm`fbkkirmte.



Zirìp`bðl di deìltis ulbvirsbtmrbes sehri km bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms nilârb`ms Gesâ Ílnik Qirm Lerbinm Iksm Lmtmkb Nelzíkiz Nelzíkiz

Xisuoil

Mhstrm`t

Pi mlmkbzm km pirìp`bðl di kes deìltis sehri ik nrmde il ik qui km blstbtu`bðl kenrm dismrrekkmr il ikkes èopitil`bms nilârb`ms rikm`belmdms èl ik mprildbzmgi, vmkeris se`bmkis, èltixtes ti`lekðnbè i bltirlm`belmk, msï èoe fmhbkbdmdis bltirpirselmkis il des ulbvirsbdmdis (ulm p÷hkb`m y ulm prbvmdm) dik istmde di Pelerm, ilOâxbè. Pi utbkbzð ik blstruoilte di èopitil`bms nilârb`ms dik Zreyi`te Tulbln Moârb`m Kmtblm, ik ùmk ivmk÷m ik nrmde di bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms. Kes deìltis di mohms ulbvirsbdmdis èbl`bdil il qui

^ms mlmkyzid tfi pirìptbel ea tim`firs el tfi ixtilt te wfb`f tfi blstbtutbel bs mhki te divikep bl tfio nilirmk scbkks rikmtid te ‛kimrlbln preìssis‟, ‛se`bmk vmkuis‟, ‛ti`flekenb`mk mld bltirlmtbelmk èltixt‟ mld ‛bltirpirselmk scbkks‟, bl twe ulbvirsbtbis (puhkb` mld prbvmti),bl tfi stmti ea Pelerm, Oixbè. Aer tfbs mrtb`ki wms usid tfi blstruoilt ea nilirb` èopitilìs ea Kmtbl Moirb`ml´s tulbln pregi`t, wfb`f ivmkumtis tfi dinrii ea bopertmlì mld bopkioiltmtbel ea èopitilìs. Xisukts sfewl tfmt tfi tim`firs areo hetf ulbvirsbtbis mri mnrii tfmt tfi fbnfist kivik ea bopertmlì mld bopkioiltmtbel ea èopitilìs mri tfesi tfmt dimk wbtf

kms èopitil`bms oís bopertmltis y kms qui oís si rimkbzml sel mquikkms qui tbilil qui vir èl ik preìse di

GEPÂ ÍLNIK QIXM LEXBINM y IKPM LMTMKB NELWÍKIW NELWÍKIW. @iltre di Blvistbnm`bðl il Mkboiltm`bðl y Dismrre-

kke, M.@., Pelerm, Oâxbè. SmvirmJ`bmd.ox_ y SkìlnnJnombk.èo_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. 8:>-886. Ai`fm di riìp`bðl7 =1 di aihrire di 8:=9 | Ai`fm di mìptm`bðl7 :0 di omye di 8:=1.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl | 8:>

Zirìp`bðl di deìltis ulbvirsbtmrbes sehri km bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms nilârb`ms

mprildbzmgi3 sbl iohmrne, db﬍iril rispi`te di kms èopitil`bms oiles bopertmltis y di kms qui oiles si rimkbzml, perqui km ulbvirsbdmd prbvmdm èlsbdirm qui sel kms èo-

‛kimrlbln preìss‟, dbaairbln bl tiros ea tfi kiss bopertmlì mld bopkioiltmtbel, wfiri prbvmti ulbvirsbty èlsbdirid tfi èopitilìs ea ‛bltirpirselmk scbkks‟ dboilsbel, wfbki tfi

pitil`bms mse`bmdms m ‛fmhbkbdmdis bltirpirselmkis‟, obiltrms qui km ulbvirsbdmd p÷hkb`m sestbili qui sel kms èopitil`bms rikm`belmdms m ‛vmkeris se`bmkis‟.

puhkb` èlsbdirid rikmtidulbvirsbty wbtf ‛se`bmk vmkuis‟. tfi scbkks Ciywerds Tulbln Zregi`t, fbnfir idu`mtbel, prbvmti-puhkb` ulbvirsbty

ZMKMHXMP @KMQI Zreyi`te Tulbln, idu`m`bðl supirber, ulbvirsbdmd p÷hkb`m-prbvmdm

k sbstiom di idu`m`bðl supirber il Oâxbè si dbstblnui per su nrml omnlbtud, èopkigbdmd, fitirenilibdmd, dbvirsbdmd il sus èopeliltis y, iltri etres mspi`tes, per ik tmomýe y kms pmrtbùkmrbdmdis di kms blstbtu`belis qui ke bltinrml, msï èoe per sus `mrm`tirïstb`ms y kes pir﬍kis dik preaisermde. M pismr di ikke, kms Blstbtu`belis di Idu`m`bðl Pupirber (BIP) dihil sir `mpmìs di mdmptmrsi m kes luives rites qui prisiltm km se`bidmd m`tumk il km qui si ilùiltrml, ke qui fey il dïm riprisiltm ul nrml dismaïe, mk ixbnbr km mdqubsb`bðl di luivms fmhbkbdmdis deìltis qui sustiltil ul preìse di `mohbe y oigerm il kms blstbtu`belis il kms qui kmherml, di omlirm tmk qui dismrrekkil kms èopi-

I

til`bms liìsmrbms kes deìltis `mkbdmd di km idu`m`bðl3 ilqui ikke fmhbkbtil si hmsm kmmbopertm l`bm dipmrm kms BIPeptbobzmr , dihbde mkmqui sel ule di kes pbkmris oís bopertmlti diltre dik dismrrekke se`bmk il Oâxbè. Iste si ri﬈igm il ik Zkml Lm`belmk di Dismrrekke 8:=0-8:=6 ZLD ( ), qui prberbzm km idu`m`bðl di `mkbdmd èoe ulm di kms `blè oitms lm`belmkis, ym qui kms pesbhbkbdmdis di dismrrekke dik pmïs dipildil di ikkm. ‛Ylm idu`m`bðl di `mkbdmd oigermrí km `mpm`bdmd di km pehkm`bðl pmrm èoulb`mrsi, trmhmgmr il nrupes, risekvir prehkioms, usmr iai`tbvmoilti kms



Gesâ Ílnik Qirm Lerbinm | Iksm Lmtmkb Nelzíkiz Nelzíkiz

ti`lekenïms di km blaerom`bðl, msï èoe pmrm ulm oiger èoprilsbðl dik ilterle il ik qui vbvboes y km bllevm`bðl‟ Z( LD 8:=0-8:=63 8:=0). Msï, ik sinulde ehgitbve di db`fe pkml fmhkm mìr`m dik aertmki`bobilte di km `mkbdmd y km pirtblil`bm di km idu`m`bðl oidbm supirber y supirber y di km aerom`bðl pmrm ik trmhmge èl ik ﬍l di èltrbhubr mk dismrrekke di Oâxbè. Zer etre kmde, ik Zreyi`te Tulbln, il Moârb`m Kmtblm, riobti bopkï`btmoilti m ul omrè ri﬈ixbve-`rïtbè, ùye prepðsbte si ìltrm il km idu`m`bðl supirber per oidbe di km èlstru``bðl di istrmtinbmsoitedekðnb`ms qui dismrrekkml y ivmk÷ml km aerom`bðl di èopitil`bms qui èltrbhuyil m km oigerm èltblum di km `mkbdmd idu`mtbvm. Iltelìs,èopitil`bm si di﬍li dik sbnubilti oede7 Kms `mpm`bdmdis qui tede sir fuomle liìsbtm pmrm risekvir, di omlirm i﬍`mz y mutðleom kms sbtum`belis di km vbdm S..._ si auldmoiltml il ul smhir preaulde, le sðke smhir quâ y smhir `ðoe, sble smhir sir pirselm il ul oulde èopkige, `mohbmlti y èopitbtbve… e èoe èopkigms `mpm`bdmdis bltinrmdms, il dbvirses nrmdes, qui km idu`m`bðl dihi aeromr il kes bldbvbdues pmrm qui puidml disiopiýmrsi èoe sugites rispelsmhkis il dbairiltis sbtum`belis y èltixtes di km vbdm se`bmk y pirselmk, smhbilde vir, fmìr, m`tumr y dbsarutmr èlvilbiltioilti, ivmkumlde mktirlmtbvms, ikbnbilde istrmtinbms mdiùmdms y fm`bâldesi `mrne di kms di`bsbelis teomdms (Zreyi`te Tulbln, 8::>7 09).

Mk ivmkumr ik èlìpte èopitil`bm, is pesbhki mpri`bmr ul ilkmì dbri`te iltri ik èle`bobilte m`mdâobè-`biltï﬍è y ik smhir ètbdbmle predu`te di kms ixpirbil`bms dbmrbms. Zire kms èopitil`bms le sel prepbmoilti di mdqubsb`bðl bllmtm3 oís hbil, dihil mtrbhubrsi m kms `mpm`bdmdis èlstrubdms y dismrrekkmdms m pmrtbr di kms blb`bmtbvms y oetbvm`belis prepbms. Il Kmtblemoârb`m, kms pekïtb`ms idu`mtbvms di lbvik supirber fmìl fbl`mpbâ il pkmltimr oi`mlbsoes pmrm erdilmr kes rispi`tbves sbstioms ulbvirsbtmrbes, `rimlde mnil`bms di ivmkum`bðl, m`ridbtm`bðl y oi`mlbsoes di preoe`bðl deìlti, di ﬍lml`bmobilte, iltri etres3 msbobsoe, dis-



8:2


tm`m km teom di oidbdms pirtbliltis qui myudil m preoevir km `mkbdmd. Di istm aerom, si mrnuoiltm km liìsbdmd di bltinrmr sbstioms idu`mtbves lm`belmkis-kmtblemoirb`mles oís i﬍`biltis èl etres sbstioms dik riste dik oulde (Dbdeu, 8::9, il Qbkkmluivm, 8:=:7 24). M pmrtbr db`fm liìsbdmd, il Kmtblemoârb`m, mknulms ulbvirsbdmdis di ïldekidi rikbnbesm si ulbirel pmrm aeromr ul preyi`te di `mkbdmd, èlsbstilti il km ivmkum`bðl y oigerm di sus ìltres idu`mtbves. Yle di sus íohbtes si dbrbni fm`bm km erbiltm`bðl y tuterïm pmrm oigermr km `mkbdmd il km idu`m`bðl disdi pirspi`tbvms di se`bmkbzm`bðl y èopreobse èl km èoulbdmd, rinbde per vmkeris `rbstbmles. Etrms blstbtu`belis, èoe km Ylbvirsbdmd @mtðkb`m dik Lerti di @fbki, `kmsb﬍`ml y prberbzm l kms èopitil`bms nilârb`ms il tris suhnrupes7 il prboir kunmr, si ilùiltrml kms èopitil`bms vmkðrb`ms (mquikkms m`tbtudis y èopertmobiltes qui sel ri﬈ige di km prisil`bm di kes vmkeris hísbès y auldmoiltmkis m kes qui si erbiltm km aerom`bðl bltinrmk m pmrtbr dik oedike idu`mtbve)3 il sinulde kunmr, si ilùiltrml kms èopitil`bms m`mdâob`ms (èrrispeldil m `mpm`bdmdis di tbpe ènlbtbve y m`tbtudblmk) y, il tirìr kunmr, kms èopitil`bms nkehmkis (qui am`bkbtil kes preìses di trmhmges ispi`ï﬍ès y pesbhbkbtil km bltirm``bðl èl etres il dbvirses èltixtes di bltirm``bðl se`bmk). Etre igiopk e si puidi vir il km Ylbvirsbdmd @mtðkb`m di Tiouè, qui si hmsm il ik Zreyi`te Oiìsup AXE:4:8, ‛Fm`bm ul ùrrïùke di aerom`bðl nilirmk hmsmde il èopitil`bms7 rispuistm èkmhermtbvm m kms diomldms di km se`bidmd‟, rimkbzmde il rid èl km Ylbvirsbdmd di Km Areltirm. Mohms blstbtu`belis `kmsb﬍`ml kms èopitil`bms il dbiz suhnrupes, iltri kms ùmkis kms prbl`bpmkis sel km m`tum`bðl âtb`m, km erbiltm`bðl m km `mkbdmd, km vmkerm`bðl y ik rispite fm`bm km dbvirsbdmd (Zehkiti y Qbkkm, 8::==7 8> y 86). Etrms ulbvirsbdmdis èl istru`turms le prepbmoilti rikbnbesms eptmrel per mse`bmrsi mk preyi`te Tulbln di Moârb`m Kmtblm pmrm km bllevm`bðl se`bmk y idu`mtbvm il ik tiom di èopitil`bms pmrm `mdm írim tioítb`m qui si sus`rbhi il kms ulbvirsbdmdis. Pin÷l ik riperti Tulbln 8::>, mknulms di kms èopitil`bms oís bopertmltis pmrm kes deìltis auirel kms sbnubiltis7 `mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi y `mpm`bdmd di mhstrm``bðl, mlíkbsbs y sïltisbs. Zer su pmrti, il ùmlte m kms èopitil`bms oís

8=:| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



rimkbzmdms, si ilùiltrml7 èle`bobiltes sehri ik írim di istudbe y km preaisbðl3 èopreobse âtbè, y `mpm`bdmd di trmhmge il iqubpe. Oís tmrdi, il Oâxbè, si rimkbzð km obsom ivmkum`bðl ilae`mdm m deìltis di tede ik pmïs pirtili`biltis m ulbvirsbdmdis ti`lekðnb`ms. Km pehkm`bðl pmrm ik mlíkbsbs aui disi>26 deìltis, 9=% di km pehkm`bðl tetmk, di kes ùmkis ilèltrð qui iqubvmkiltis iltri kms sibsm prbl`bpmkis èopitil`bms per nrmde di bopertml`bm istmhml7 km `mpm`bdmd di mhstrm``bðl, mlíkbsbs y sïltisbs3 km `mpm`bdmd di mpkb`mr èle`bobiltes il km prí`tb`m, y km `mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi (Zmkeoirm, Momde y Hrbte, 8:=:7 ==-88). Iste fmì vir qui ik tbpe di ulbvirsbdmd di﬍li ik tbpe di èopitil`bms qui ki siríl oís bopertmltis. Ik Zreyi`te Tulbln tbili sus hmsis il km istru`turm y ùrrïùke ulbvirsbtmrbe, sin÷l kms `mrrirms preaisbelmkis èl qui ùiltm. Fmhrïmoes di prinultmrles sb db`fms istru`turms oedb﬍`ml kes pmríoitres di èopitil`bms il ùmlte mk nrmde di bopertml`bm y rimkbzm`bðl qui si dm m `mdm ulm, ym qui kms bopkb`m`belis di isms dbairil`bms e sbobkbtudis, rispi`te di kms èopitil`bms preoevbdms per dbstbltes tbpes di ulbvirsbdmdis, tbilil `mhbdm il ik tbpe di trmlsaerom`bðl di kms m`tbvbdmdis ùrrbùkmris qui kes deìltis dihil bopkioiltmr diltre di sus preìses di ilsiýmlzm-mprildbzmgi-ivmkum`bðl, il aul`bðl di km disbnlm`bðl di kms èopitil`bms pmrm ulm `mrrirm e aerom`bðl pmrtbùkmr, dipildbilti di `mdm sbstiom ulbvirsbtmrbe. Iste vuikvi mk deìlti ul pulte termk hísbè il ik iltildbobilte y km trmlsobsbðl di db`fms èopitil`bms pmrm èl kes preìses oil`belmdes, qui puidil virsi ri﬈igmdes il kms èopitil`bms preaisbelmkis di sus inrismdes, pire pmriì qui kes deìltis m`t÷ml sehri kms èopitil`bms preaisbelmkis, perqui `mdm tbpe di ulbvirsbdmd èke`m èoe bopertmltis y rimkbzmdes kes qui ki sel ÷tbkis. M pmrtbr di iste, si pkmltim ul mlíkbsbs hmsmde il ik nrmde di bopertml`bm y rimkbzm`bðl di kms èopitil`bms dik Zreyi`te Tulbln, mlmkbzíldeke il des ulbvirsbdmdis èl dbstbltm istru`turm, pmrm èleìr disdi km mutepirìp`bðl deìlti sb ixbstil sbobkbtudis e dbairil`bms iltri db`fms blstbtu`belis, msï èoe kms pesbhkis bopkb`m`belis qui sim pesbhki msuobr èl kes pir﬍kis idu`mtbves qui `mdm ulbvirsbdmd eariì.



8==


@el hmsi il ke mltirber, istm blvistbnm`bðl si pkmltim des ehgitbves7=) mlmkbzmr kms èopitil`bms nilârb`ms deìltis il ulbvirsbdmdis dik istmde di Pelerm, pmrm èleìr ik nrmde di rimkbzm`bðl i bopertml`bm riairilti m kes istíldmris dik Zreyi`te Tulbln pmrm Moârb`m Kmtblm y 8) èopmrmr kms èopitil`bms preaisbelmkis di deìltis il ulbvirsbdmdis (ulm p÷hkb`m y nilârb`ms ulm prbvmdm di tbpe rikbnbesm-`mtðkb`m) dikdes istmde di Pelerm. Il ùmlte m kes pmrtb`bpmltis, si teoð ulm ouistrm di =8= deìltis (9> ougiris y 14 feohris), siki``belmdes oidbmlti ouistrie bltil`belmk, m ﬍l di hmkmlìmr ik tbpe di èltrmte y kes lbvikis is`mkmaelmrbes di kes preaiseris. Kes pmrtb`bpmltis pirtili`ïml em ulm ulbvirsbdmd p÷hkb`m (Ylbvirsbdmd di Pelerm) il kms írims di blnilbirïm `bvbk y oblms3 blnilbirïm bldustrbmk i blnilbirïm quïob`m, e m ulm ulbvirsbdmd prbvmdm-`mtðkb`m (Ylbvirsbdmd Cble), il sus írims di blnilbirïm y se`bmkis. Di kes iltrivbstmdes, >:% auirel preaiseris di tbiope èopkite3 di ikkes, 9:% èltmhml èl =: m =9 mýes di mltbnûidmd. Pi èlsbdirmrel tmlte m deìltis èl èltrmte di hmsi èoe èl ferms suiktms, tâ`lbès m`mdâobès e di oidbe tbiope. Ik rmlne di sus idmdis es`bkmhm iltri kes 8> y 91 mýes, di kes ùmkis, >:% irm oiler di 4:. Il ùmlte m sus prí`tb`ms m`mdâob`ms, > di `mdm =: omistres fmhïml teomde èoe oíxboe tris ùrses di aerom`bðl pidmnðnb`m y didb`mhml 1:% di su tbiope m km deìl`bm, =:% m km blvistbnm`bðl y 0:% m km nistbðl.

Oâtede Ik dbsiýe di blvistbnm`bðl aui èopmrmtbve rikm`belmk di tbpe trmlsvirsmk, le ixpirboiltmk. Pi utbkbzð ik ùistbelmrbe di is`mkm kbcirt di ùmtre pultes (lmdm, peè, hmstmlti y ou`fe) dik Zreyi`te Tulbln Moârb`m Kmtblm pmrm oidbr km pirìp`bðl deìlti diltre di `mdm ulm di kms 8> èopitil`bms nilârb`ms rikm`belmdms èl ik nrmde di bopertml`bm riairbde m km rikivml`bm msbnlmdm m km èopitil`bm y ik nrmde di rimkbzm`bðl, riairilti mk kenre, mk`mlì, dismrrekke e igiù`bðl di kms èopitil`bms, qui si ilùiltrml `mtinerbzmdms il ik obsoe ùistbelmrbe diltre di kes ruhres Zreìses

8=8| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



di mprildbzmgi, @eltixtes ti`lekðnbès i bltirlm`belmkis, Qmkeris se`bmkis y Fmhbkbdmdis bltirpirselmkis (tmhkm =). Tmhkm =. @mtinerïms il qui si mnrupml kms èopitil`bms

Am`teris

@eopitil`bms

=. Zreìse di mprildbzmgi

@mpm`bdmd di mhstrm``bðl, mlíkbsbs y sïltisbs @mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi @ele`bobilte sehri ik írim di istudbe y km preaisbðl @mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr, pkmltimr y risekvir prehkioms @mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m @mpm`bdmd di blvistbnm`bðl Fmhbkbdmdis pmrm hus`mr, preìsmr y mlmkbzmr blaerom`bðl @mpm`bdmd di èoulb`m`bðl ermk y is`rbtm @mpm`bdmd di mpkb`mr kes èle`bobiltes il km prí`tb`m @mpm`bdmd `rimtbvm @mpm`bdmd di trmhmgmr il aerom mutðleom

8. Qmkeris se`bmkis

@eopreobse èl su oidbe se`beùkturmk Qmkerm`bðl y rispite per km dbvirsbdmd y ouktbùkturmkbdmd Xispelsmhbkbdmd se`bmk y èopreobse `budmdmle @eopreobse èl km prisirvm`bðl dik oidbe mohbilti @eopreobse âtbè @eopreobse èl km `mkbdmd

0. @eltixte ti`lekð- @mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom nbè i bltirlm`belmk Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis Fmhbkbdmdis il ik use di kms ti`lekenïms di km blaerom`bðl

4. Fmhbkbdmdis bltirpirselmkis

@mpm`bdmd pmrm teomr di`bsbelis Fmhbkbdmdis bltirpirselmkis @mpm`bdmd di oetbvmr y èldu`br fm`bm oitms èoulis @mpm`bdmd di il iqubpe @mpm`bdmd pmrmtrmhmge ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr ik tbiope @mpm`bdmd pmrm m`tumr il luivms sbtum`belis @mpm`bdmd di aeroukmr y nistbelmr preyi`tes

AYILTI 7 Zreyi`te Tulbln, 8::>

Db`fms dboilsbelis si ehtuvbirel m pmrtbr di ul mlíkbsbs am`terbmk di kes rim`tbves qui ivmk÷ml km bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms nilârb-



8=0


`ms (tmhkm 8). IkCOE aui di :.624 il ik nrmde di bopertml`bm, obiltrms qui il ik nrmde di rimkbzm`bðl ikCOE aui di :.6:6, per ke qui kms dboilsbelis sel èbl`bdiltis èl km èl﬍nurm`bðl pmrm Moârb`m Kmtblm èl dbairil`bms il kes vmkeris di vmrbmlzm ixpkb`mdm mse`bmdes il ik istudbe rimkbzmde il Kmtblemoârb`m ik Zreyi`te Tulbln Istâvizsiyehtuve Myðl, 8:=:7 9:-98). Tmlte pmrm per bopertml`bm èoe pmrm(Qirm, rimkbzm`bðl, ik obsoe l÷oire di rim`tbves, msmhir, preìsesdi mprildbzmgi (=:), vmkeris se`bmkis (1), èltixte ti`lekðnbè i bltirlm`belmk (0) y fmhbkbdmdis bltirpirselmkis (6).

X IPYKTMDEP

M èltblum`bðl, si mlmkbzm kmV di kms ùmtre dboilsbelis mltis siýmkmdms (preìses di mprildbzmgi, vmkeris se`bmkis, èltixte ti`lekðnbè i bltirlm`belmk y fmhbkbdmdis bltirpirselmkis), èl ik ﬍l di èopmrmr kms èopitil`bms oís bopertmltis y oís rimkbzmdms iltri ulm ulbvirsbdmd p÷hkb`m y etrm prbvmdm, pmrm èleìr sb ixbstil bopkb`m`belis dbairil`bmkis e le iltri kes dbstbltes tbpes di oedmkbdmdis di mohms blstbtu`belis. Tmhkm 8. Oidbms di `mdm ulm di kms dboilsbelis pmrm bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms nilârb`ms dik blstru oilte di Tulbln

Dboilsbelis Bopertml`bm Zreìsesdimprildbzmgi Qmkeris se`bmkis @eltixteti`lekðnbèibltirlm`belmk Fmhbkbdmdisbltirpirselmkis XIMKBWM@BÐL Zreìsesdimprildbzmgi Qmkeris se`bmkis @eltixteti`lekðnbèibltirlm`belmk Fmhbkbdmdisbltirpirselmkis

Ylbvirsbdmd di Pelerm (Z÷hkb`m) V

Ylbvirsbdmd Cble (Zrbvmdm) V

Tetmk

p

V

0.98 0.41

0.19 0.16

0.91 0.90

0.9: 0.91

0.98 0.10

0.9: 0.96

0.:= 8.24 8.02 0.:9

0.0> 0.02 8.26 0.0=

0.== 0.:> 8.91 0.=4

*

** ** ** **

(l ? 6> YLBPEL , l ? 04 YLBCBLE ) (*p ? :.:93 **p ? :.:=3 ***p ? :.::=) Auilti7 Ikmherm`bðl prepbm




Il km tmhkm 8, si ehsirvm qui kms dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms istmdïstb`moilti si ilùiltrml il ik ‛nrmde di rimkbzm`bðl‟. Zer ulm pmrti, il ùmlte m kms V il ‛nrmde di bopertml`bm‟, sel omyeris pmrm km Ylbvirsbdmd Cble (ulbvirsbdmd prbvmdm) il èopmrm`bðl èl kmsV di ‛nrmde di bopertml`bm‟ qui prisiltm km Ylbvirsbdmd di Pelerm di (ulbvirsbdmd p÷hkb`m). Kmssbndbairil`bms sel ouy sutbkis pmrm km pirìp`bðl bopertml`bm, pire oís lb﬍`mtbvms il ùmlte m km pirìp`bðl di ‛nrmde di rimkbzm`bðl‟ si ri﬍iri. Tmkis dbairil`bms, il ik ‛nrmde di rimkbzm`bðl‟ di km ulbvirsbdmd p÷hkb`m, pedrïml kbnmrsi èl km aul`belmkbdmd blstbtu`belmk y km èl﬍nurm`bðl qui âstm tbili pmrm ik aeoilte y dismrrekke di kms èopitil`bms nilârb`ms diltre di ism blstbtu`bðl di idu`m`bðl supirber. Tmhkm 0. Kms sibs èopitil`bms oís y oiles bopertmltis, sin÷l kes omistres Oís bopertmltis

Oiles bopertmltis


Ylbvirsbdmd prbvmdm

Ylbvirsbdmd p÷hkb`m

=. @mpm`bdmd pmrm mprildir y m`tumkbzmrsi (=::%)

=. @mpm`bdmd pmrm mprildir y m`tumkbzmrsi (=::%)

8. @mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr, pkmltimr y risekvir prehkioms (=::%)

8. @mpm`bdmd di ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr tbiope (=::%)

0. @mpm`bdmd di ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr tbiope (=::%)

0. @ele`bobiltes sehri ik írim di istudbe y preaisbðl (=::%)

4. Fmhbkbdmdis pmrm hus`mr, preìsmr y mlm kbzmr blaerom`bðl (=::%)

4. @mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr, pkmltimr y risekvir prehkioms (=::%)

9. @mpm`bdmd di mhstrm``bðl, mlíkbsbs y sïltisbs (=::%)

9. @eopreobse èl km `mkbdmd (=::%)


1. @mpm`bdmd di trmhmge il iqubpe (=::%)

Ylbvirsbdmd prbvmdm


=. @mpm`bdmd di mpkb`mr kes èle`bobiltes il km prí`tb`m (=::%)

=. @mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m (26.2%)

8. Fm hbkbdmdis bltirpirselmkis (=::%)

8. @eopreobse se`bmk y èopreobse `budmdmle (24.0%)


8=9


0. @mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m (2>.=%)

0. @mpm`bdmd `rimtbvm (2:.6%)

4. Fmhbkbdmd pmrm trm hmgmr il aerom 4. Fmhbkbdmd pmrm trm hmgmr il èlmutðleom (2>.=%) tixtes bltirlm`belmkis (2:.6%) 9. @mpm`bdmd `rimtbvm (66.0%)

9. @mpm`bdmd di oetbvmr y èldu`br fm`bm oitms èoulis (62.>%)

1. Fmhbkbdmd pmrm trm hmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis (66.8%)

1. @eopreobse èl su oidbe se`beùkturmk (68.6%)

AYILTI 7 Ikmherm`bðl prepbm

Il km tmhkm 0, si prisiltm km èopmrm`bðl iltri kms sibs èopitil`bms oís y oiles bopertmltis pmrm km Ylbvirsbdmd di Pelerm (p÷hkb`m) y pmrm km Ylbvirsbdmd Cble (prbvmdm). Distm`ml ùmtre di ikkms, qui si ilèltrmrel il mohms ulbvirsbdmdis èl ik nrmde oís mkte il ùmlte m bopertml`bm7 ‛`mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi‟, ‛`mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr, pkmltimr y risekvir prehkioms‟, ‛`mpm`bdmd di ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr ik tbiope‟ y ‛èle`bobilte sehri ik írim di istudbe y preaisbðl‟, èoe èopitil`bms nilârb`ms oís bopertmltis. Zer etrm pmrti, si puidil mpri`bmr kms èopitil`bms nilârb`ms qui kes deìltis èlsbdirml oiles bopertmltis, il kms qui, pmrm mohms ulbvirsbdmdis, èbl`bdil (mulqui il dbairiltis perìltmgis) èl ‛fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis‟, ‛`mpm`bdmd `rimtbvm‟ y ‛`mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m‟. Tmhkm 4. Kms sibs èopitil`bms oís y oiles rimkbzmdms, sin÷l kes omistres Oís rimkbzmdms

Ylbvirsbdmd prbvmdm


=. @mpm`bdmd pmrm teomr di`bsbelis (=::%)

=. @mpm`bdmd di trmhmge il i qubpe (=::%)

8. @eopreobse âtbè (=::%)

8. @mpm`bdmd pmrm teomr di`bsbelis (21.1%)

0. @mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi (=::%)

0. @ele`bobiltes sehri ik írim di istudbe y preaisbðl (24.0%)





4. @eopreobse âtbè (28%)

9. @mpm`bdmd di mpkb`mr kes èle`b- 9. Mpkb`mr kes èle`bobiltes il km obiltes il km prí`tb`m (2>.=%) prí`tb`m (62.>)

Oiles rimkbzmdms

1. Fmhbkbdmdis pmrm hus`mr, preì-

1. @mpm`bdmd di mprildir y m`tumkb-

smr y m lmkbzmr blaerom`bðl (2=.8%) Ylbvirsbdmd prbvmdm

zmrsi (66.1%) Ylbvirsbdmd p÷hkb`m

=. @mpm`bdmd di aeroukmr y nistbelmr preyi`tes (2=.8%)

=. @eopreobse èl su oidbe se`beùkturmk (1>.68%)

8. @mpm`bdmd `rimtbvm (69.0%)

8. @mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m (1>.6%)

0. @mpm`bdmd di ernmlbzmr y pkmlb﬍- 0. @mpm`bdmd `rimtbvm (19.9%) `mr tbiope (69.0:%) 4. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il aerom 4. Qmkerm`bðl y rispite per km dbvirsbmutðleom (69.0:%) dmd ouktbùkturmkbdmd (9>.9%) 9. @mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom (1>.1%)

9. @mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom (01.6%)

1. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis (4>.=%)

1. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis (00.0%)

AYILTI 7 Ikmherm`bðl prepbm

Il km tmhkm 9, si ouistrm km èopmrm`bðl iltri kms sibs èopitil`bms oís y oiles rimkbzmdms pmrm km Ylbvirsbdmd di Pelerm (p÷hkb`m) y pmrm km Ylbvirsbdmd Cble (prbvmdm). Iltri kms oís rimkbzmdms distm`ml7 ‛nrmde di rimkbzm`bðl di km `mpm`bdmd pmrm teomr di`bsbelis‟, ‛nrmde di rimkbzm`bðl èl ik èopreobse âtbè‟, ‛nrmde di rimkbzm`bðl di km `mpm`bdmd pmrm y m`tumkbzmrsi‟, di rimkbzm`bðl di km `mpm`bdmd teomrmprildir di`bsbelis‟ y ‛nrmde di ‛nrmde rimkbzm`bðl di èle`bobiltes sehri ik pmrm írim di istudbe y preaisbðl‟, ym qui, il mohms, kes omistres di kmsBIP èbl`bdbirel èl km obsom epblbðl, pire sus perìltmgis db﬍iril il aul`bðl dik tbpe di ulbvirsbdmd. Di bnumk aerom, si puidil ehsirvmr kms èopitil`bms nilârb`ms oiles rimkbzmdms, di kms ùmkis, distm`ml ‛ik nrmde di rimkbzm`bðl di km fmhbkb-



8=>


dmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis‟, ‛ik nrmde di rimkbzm`bðl di km `mpm`bdmd `rimtbvm‟ y ‛ik nrmde di rimkbzm`bðl di km `mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom‟ èoe kms èopitil`bms nilârb`ms oiles rimkbzmdms per kes deìltis di mohms blstbtu`belis. Tmhkm 9. Kms èopitil`bms nilârb`ms oís y oiles bopertmltis / rimkbzmdms pmrm deìltis y mkuoles Ylbvirsbdmd prbvmdm

+ Bopertmlti

+ Ximkbzmdm

-Bopertmlti

-Ximkbzmdm

Mkuoles

Fmhbkbdmdis bltirpirselmkis

Zreìse di mprildbzmgi

@eltixte ti`lekðnbè


Deìltis





Mkuoles



BTPEL 7 @eltixte ti`lekðnbè BTF 7 Qmkeris se`bmkis


Deìltis



Qmkeris se`bmkis

Qmkeris se`bmkis


LETM7 Kes dmtes di mkuoles si ehtuvbirel di Myðl (8::2), obiltrms qui kes dmtes di deìltis si ehtuvbirel di istm blvistbnm`bðl. AYILTI 7 Ikmherm`bðl prepbm

Il km tmhkm 9, si ouistrml kms èopitil`bms oís bopertmltis y rimkbzmdms, msï èoe kms oiles bopertmltis y rimkbzmdms pmrm kes deìltis, il èopmrm`bðl èl kms èlsbdirmdms il kes mkuoles. Kes dmtes di mkuoles si ehtuvbirel di Myðl, 8::2, qubil rimkbzð ik istudbe èl km obsom pehkm`bðl di km ulbvirsbdmd prbvmdm, sðke qui èl mkuoles. Il ùmlte m kes dmtes di km ulbvirsbdmd p÷hkb`m, kes dmtes si ehtuvbirel di ulm blstbtu`bðl sbobkmr di km obsom ke`mkbdmd. @el hmsi il ke mltirber, puidi di`kmrmrsi qui km idu`m`bðl per èopitil`bms si `bobiltm il ik oigermobilte di




kms `mpm`bdmdis y mptbtudis preaisbelmkis di kes mkuoles3 disdi tmk pirspi`tbvm, km pirìp`bðl y ik trmhmge deìlti si auldmoiltml il km vmkerbzm`bðl oíxbom qui ri`mi il kes preìses di mprildbzmgi ZM ( ) mtrbhubhkis m kes omistres (tmhkm 9)3 sbl iohmrne, km pirìp`bðl istudbmltbk bldb`m qui ke oísoís bopertmlti pmrm su rimkbzm`bðl bltinrmk èoem preaisbelbstm si rikm`belm èl mquikkms èopitil`bms vblùkmdms kms fmhbkbdmdis bltirpirselmkis qui pudbirml pirobtbrki m`ìdir m oidbes se`beùkturmkis y kmhermkis oís aí`bkoilti, il èltrmsti èl mquikkms èopitil`bms qui si rikm`belml èl fmhbkbdmdis m`mdâob`ms y preaisbelmkis qui si dismrrekkml il ik mukm per oidbe di kes preìses di mprildbzmgi. Le ehstmlti, kes deìltis di km ulbvirsbdmd prbvmdm èke`ml istms èopitil`bms (fmhbkbdmdis bltirpirselmkis) èoe kms oiles bopertmltis y kms oiles rimkbzmdms, qubzís perqui èlsbdirml qui ik preìse di mprildbzmgi is bl`kusbve di kms dioís èopitil`bms e perqui supelil qui sus aul`belis si ìltrml, auldmoiltmkoilti, il utbkbzmr kms èopitil`bms qui tbilil `mhbdm il kms èltilbdms il ik mpmrtmde di kes ZM, perqui âstms puidil èlsbdirmrsi èoe kms qui preouivil ul èle`bobilte ÷tbk il ik siltbde prí`tbè di km pmkmhrm (@uooblns, Ildirs, Hirnir, Ablcikstibl, Hrillml, Mrboete, Fumzfeln y Nmkíz, 8::9). Mdioís, distm`m ik fi`fe di qui kes mkuoles di mohmsBIP (p÷hkb`m y prbvmdm) vmkerml èoe ke oiles bopertmlti y oiles rimkbzmde kms èopitil`bms rikm`belmdms èl ik èltixte ti`lekðnbè i bltirlm`belmk, risuktmdes qui puidil kbnmrsi mk fi`fe di qui kms èopitil`bms pmrm db`fe ruhre tbilil qui vir oís èl mpkb`m`belis èoputm`belmkis e di mpkb`m`bðl di èle`bobilte il ik ixtrmlgire, ke qui pesbhkioilti le istâ mèrdi m km vbsbðl di kes mkuoles pmrm èl su preaisbðl, m pismr di qui kms èopitil`bms si vuikvil `mdm viz oís rikivmltis pmrm ik oulde m`tumk. Xisuktm bltirismlti qui kes deìltis le èlsbdirml istms èopitil`bms èoe kms oiles bopertmltis, sble qui kms sbt÷ml il ul pulte oidbe, ke qui si puidi dihir m qui èlstmltioilti dihil mdmptmrsi y rispeldir m luivms diomldms idu`mtbvms (Dïmz-Hmrrbnm, 8::9), per ke qui vmkerml oiles mquikkms èopitil`bms qui tbilil qui vir èl `mpm`bdmdis pirselmkis (èopitil`bms bltirpirselmkis) e se`bmkis (vmkeris se`bmkis), kms ùm-



8=2


kis pedrïml èlsbdirmrsi èoe siùldmrbms mk oeoilte di igirìr `birtms preaisbelis, dihbde m su m﬍kbm`bðl dbs`bpkblmrbm. Istm dbairil`bm iltri ke qui bltirism m kes mkuoles y deìltis is km pekâob`m m`tumk iltri ik ùrrïùke ìltrmde il mspi`tes preaisbelmkis y m`mdâobès y km ilsiýmlzm di km èkmherm`bðl, km èoulb`m`bðl, km iopmtïm y ik rispite per ik etre. Tmhkm 1. Kms sibs èopitil`bms nilârb`ms oís y oiles bopertm ltis pmrm BIP ke`mkis y Moârb`m Kmtblm Oís bopertmltis

k e`mkis

BIP

=. @mpm`bdmd pmrm mprildir y m`tumkbzmrsi.

Moârb`mKmtblm =. @eopreobse âtbè.

8. @mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr, 8. @mpm`bdmd di mprildir y pkmltimr y risekvir prehkioms. m`tumkbzmrsi. 0. @mpm`bdmd di ernmlbzmr y

0. @mpm`bdmd di mhstrm``bðl,

pkmlb﬍`mr tbiope. mlíkbsbs y sïltisbs. 4. @ele`bobiltes sehri ik írim 4. @mpm`bdmd di mpkb`mr kes di istudbe y preaisbðl. èle`bobiltes il km prí`tb`m. 9. Fmhbkbdmdis pmrm hus`mr, preìsmr y mlmkbzmr blaerom`bðl.

9. @mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr y risekvir prehkioms.

1. @eopreobse èl km `mkbdmd. 1. @eopreobse èl km `mkbdmd.

Oiles bopertmltis

K e`mkis

BIP

Moârb`mKmtblm

=. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis.

=. @mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom.

8. @mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m.

8. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes Bltirlm`belmkis.

0. @mpm`bdmd `rimtbvm.

0. @eopreobse èl km prisirvm`bðl dik oidbe mohbilti.

4. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il aerom mutðleom.

4. Fmhbkbdmdis bltirpirselmkis.

88:| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



9. @mpm`bdmd di èoulb`m`bðl 9. @mpm`bdmd di oetbvmr y èlil ul sinulde bdbeom. du`br fm`bm oitms èoulis. 1. Qmkerm`bðl y rispite per km 1. @eopreobse èl ik oidbe dbvirsbdmd ouktbùkturmk. se`beùkturmk. LETM7 Kes dmtes di BIP ke`mkis sel prepbes (kms des blstbtu`belis mlmkbzmdms mltirberoilti) y kes di Moârb`m Kmtblm si ehtuvbirel dik blaeroi ﬍lmk dik Zreyi`te Tulbln pmrm Moârb`m Kmtblm, 8:: >. AYILTI 7 Ikmherm`bðl prepbm

Zer etrm pmrti, il km tmhkm >, kms èopitil`bms vbsumkbzmdms il km èkuolm di ‛BIP ke`mkis‟ si ixprisml hmge km peldirm`bðl di kes dmtes ehtilbdes per mohms ulbvirsbdmdis mlmkbzmdms mltirberoilti, obiltrms qui kes dmtes pmrm km èkuolm di ‛Moârb`m Kmtblm‟ si ehtuvbirel dik Zreyi`te Tulbln 8::>. Iltri kms èopitil`bms oís vmkermdms, tmlte ilBIP ke`mkis èoe il Moârb`m Kmtblm (tmhkm 1), si ilùiltrml ‛km `mpm`bdmd pmrm mprildir y m`tumkbzmrsi‟, ‛`mpm`bdmd pmrm bdiltb﬍`mr, pkmltimr y risekvir prehkioms‟ y ‛ik èopreobse èl km `mkbdmd‟. Il èltrmpmrti, kms èopitil`bms oiles bopertmltis pmrm mohes (BIP ke`mkis y Moârb`m Kmtblm) sel ‛fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis‟ y ‛km `mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom‟. Pbl iohmrne, fmy ùmtre èopitil`bms dbairiltis pmrm mohes preyi`tes diltre di kms sibs èopitil`bms oiles bopertmltis3 per su pmrti, pmrm BIP ke`mkis, si ilùiltrml ‛`mpm`bdmd `rimtbvm‟, ‛fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il aerom mutðleom‟, ‛`mpm`bdmd di ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr ik tbiope‟ y km ‛vmkerm`bðl y rispite per km dbvirsbdmd ouktbùkturmk‟3 obiltrms qui pmrm Moârb`m Kmtblm, si ilùiltrml ‛èopreobse èl km prisirvm`bðl dik oidbe mohbilti‟, ‛fmhbkbdmdis bltirpirselmkis‟, ‛`mpm`bdmd di oetbvmr y èldu`br fm`bm oitms èoulis‟ y ik ‛èopreobse èl ik oidbe se`beùkturmk‟.



88=


Tmhkm >. Kms sibs èopitil`bms nilârb`ms oís y oiles rim kbzmdm s il ke`mkis y Moârb`m Kmtblm Oís rimkbzmdms

Oiles Ximkbzmdms

k e`mkis

BIP

BIP

Moârb`mKmtblm

=. @mpm`bdmd pmrm teomr di`bsbelis. 8. @mpm`bdmd di mpkb`mr kes èle`bobiltes il km prí`tb`m.

=. @ele`bobiltes sehri ik írim di istudbe y km preaisbðl. 8. @eopreobse âtbè.

0. @eopreobse âtbè.

0. @mpm`bdmd di trmhmge il iqubpe.

4. Fmhbkbdmdis pmrm hus`mr, preìsmr y mlmkbzmr blaerom`bðl.

4. @eopreobse èl km `mkbdmd.

9. @mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi.

9. @mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi.

1. @ele`bobiltes sehri ik írim di istudbe y preaisbðl.

1. @mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom.

BIP Ke`mkis

Moârb`m Kmtblm



8. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il 8. Fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis. èltixtes bltirlm`belmkis. 0. Qmkerm`bðl y rispite per km 0. @eopreobse èl km prisirvmdbvirsbdmd ouktbùkturmkbdmd. `bðl dik oidbe mohbilti. 4. @mpm`bdmd di ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr tbiope.

4. Fmhbkbdmdis il ik use di kms ti`lekenïms di km blaerom`bðl.

9. @mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m.

9. @mpm`bdmd pmrm aeroukmr y nistbelmr preyi`tes.

1. @mpm`bdmd `rimtbvm. 1. @mpm`bdmd `rimtbvm. LETM7 Kes dmtes di BIP ke`mkis sel prepbes (kms des blstbtu`belis mlmkbzmdms mltirberoilti) y kes di Moârb`m Kmtblm si ehtuvbirel dik blaeroi ﬍lmk dik Zreyi`te Tulbln pmrm Moârb`m Kmtblm 8::>.

Mk mlmkbzmr kms sbobkbtudis y dbairil`bms iltri kes deìltis diBIP ke`mkis y kmtblemoirb`mles (tmhkm >), si ehsirvm qui tris di kms sibs èopitil`bms oís rimkbzmdms mpmriìl il mohes istudbes7 ‛èopreobse âtbè‟, ‛èle`bobilte sehri ik írim di istudbe y preaisbðl‟ y ‛`mpm`bdmd di mpril-

888| Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl



dir y m`tumkbzmrsi‟. Di bnumk omlirm, di isms sibs èopitil`bms, kms tris dbsïobkis oís rimkbzmdms per kes deìltis diBIP ke`mkis sel ‛`mpm`bdmd pmrm teomr di`bsbelis‟, ‛fmhbkbdmd pmrm hus`mr, preìsmr y mlmkbzmr blaerom`bðl‟ y ‛`mpm`bdmd pmrm mpkb`mr èle`bobiltes m km prí`tb`m‟3 obiltrms qui pmrmèl Moârb`m Kmtblmysel ‛`mpm`bdmd trmhmgmr iqubpe‟, ‛èopreobse km `mkbdmd‟ ‛`mpm`bdmd pmrmpmrm deoblmr ul il sinulde bdbeom‟. Il ùmlte m kms èopitil`bms nilârb`ms oiles rimkbzmdms, si ilèltrð qui tris di kms èopitil` bms sel èbl`b diltis pmrm mohes preyi`tes7 ‛fmhbkbdmd pmr m trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belm kis‟ y ‛`mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom‟, uhb`íldesi il kes des prboires kunmris èoe kms èopitil`bms oiles rimkbzmdms, tmlte pmrm kes deìltis kmtblemoirb`mles èoe oixb`mles, suomdm m ‛`mpm`bdmd `rimtbvm‟, qui si èke`ð il sixte kunmr il mohes mlíkbsbs. Il èltrmpmrti, di isms sibs èopitil`bms, tris sel sbl`rðlb`ms y etrms tris db﬍iril, kms ùmkis, pmrm BIP ke`mkis, sel ‛`mpm`bdmd pmrm ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr tbiope‟, ‛vmkerm`bðl y rispite per km dbvirsbdmd ouktbùkturmk‟ y ‛`mpm`bdmd `rïtb`m y mute`rïtb`m‟, obiltrms qui pmrm Moârb`m Kmtblm sel ‛èopreobse èl km prisirvm`bðl dik oidbe mohbilti‟, ‛fmhbkbdmdis il ik use di ti`lekenïms di km blaerom`bðl‟ y ‛`mpm`bdmd pmrm aeroukmr y nistbelmr preyi`tes‟. @eoe si puidi vir, pmrm km si``bðl di ‛BIP ke`mkis‟, kms èopitil`bms oiles bopertmltis ehsirvmdms il km tmhkm 9 y kms èopitil`bms oiles rimkbzmdms ehsirvmdms il km tmhkm > èbl`bdil, mktirlmdms il pesb`bðl sðke dihbde mk erdil il qui si prisiltmrel perìltumkoilti il ik mlíkbsbs3 mdioís, db﬍iri km èopitil`bm oiles bopertmlti di ‛fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il aerom mutðleom‟ èl km oiles rimkbzmdm di ‛`mpm`bdmd pmrm ernmlbzmr y pkmlb﬍`mr tbiope‟, qui èlstbtuyi km tirìrm èopitil`bm oís bopertmlti pmrm BIP ke`mkis. Zer etrm pmrti, iltri kms èopitil`bms oís rimkbzmdms y èlsbdirmdms èoe oís bopertmltis, sðke ‛èle`bobilte sehri ik írim di istudbe y preaisbðl‟ y ‛fmhbkbdmd pmrm hus`mr, preìsmr y mlmkbzmr blaerom`bðl‟ sel kms qui prisiltmrel èoulmkbdmd. Il èrrikm`bðl iltri mohes preyi`tes B(IP ke`mkis y Moârb`m Kmtblm) èl kms èopitil`bms nilârb`ms bopertmltis y rimkbzmdms, si puidi ehsir-



880


vmr qui Moârb`m Kmtblm èbl`bdi èl qui kms èopitil`bms di ‛èopreobse âtbè‟, ‛èopreobse èl km `mkbdmd‟ y ‛`mpm`bdmd di mprildir y m`tumkbzmrsi‟ sel kms oís bopertmltis y kms oís rimkbzmdms, ke ùmk èlùirdm èl BIP ke`mkis rispi`te di istm ÷ktbom èopitil`bm3 mulqui, il ùmlte BIP ke`mkis le ﬍nurm èoe oís bopertmlti, mk ‛èopreobse âtbè‟,ilpmrm pire sï oís rimkbzmdm3 tmlte, ‛èopreobse èl km `mkbdmd‟ ﬍nurm èoe oís bopertmlti, pire le iltri kms oís rimkbzmdms. Il ùmlte m kms èopitil`bms oiles rimkbzmdms y oiles bopertmltis, mohes preyi`tes mpultml fm`bm km obsom dbri``bðl7 ‛`mpm`bdmd di èoulb`m`bðl il ul sinulde bdbeom‟ y ‛fmhbkbdmd pmrm trmhmgmr il èltixtes bltirlm`belmkis‟.

@EL@KYPBELIP

Ik mrdue trmhmge per lbvikmr y erdilmr kes istíldmris y oi`mlbsoes kmtblemoirb`mles si vbskuohrmhm il km sbobkbtud iltri kms ulbvi rsbdmdis mlmkbzmdms mltirberoilti. Zisi m kms dbairil`bms qui pudbirml istmhkiìrsi per sus istru`turms, tmlte km di ïldeki p÷hkb`mdbrbnbdm ( per ik Istmde) èoe km prbvmdm (rinbdm per leroms di km èlstbtu`bðl mpestðkb`m) èlùirdml il qui kms èopitil`bms oís bopertmltis y oís rimkbzmdms sel kms qui tbilil qui vir èl km dboilsbðl di ‛preìses di mprildbzmgi‟ e, èoe ke pkmltim ik istudbe di @fbki `btmde, èl kms èopitil`bms m`mdâob`ms, oestrmlde istri`fm rikm`bðl èl ik istudbe di Zmkeoirm y Oerile mìr`m di kms èopitil`bms il Oâxbè di 8:=:, deldi istms obsoms èopitil`bms di km dboilsbðl di preìses di mprildbzmgi si rismktml èoe kms oís bopertmltis. Km èopmtbhbkbdmd, èopmrmhbkbdmd y èopitbtbvbdmd di km idu`m`bðl supirber m km ùmk ik Zreyi`te Tulbln pmrm Kmtblemoârb`m fmì riairil`bm, rimkbzm ul nrml trmhmge mk bltiltmr oblbobzmr kms hri`fms sus`btmdms per kms dbairil`bms y disbnumkdmdis ixbstiltis iltri ulm ulbvirsbdmd y etrm, ym sim qui si trmti di oedmkbdmdis, istru`turm, riùrses, ùrses y tmkkiris di aerom`bðl deìlti, ehgitbves i blqubitudis kmhermkis, iltri etres, y prepeli km bopkioiltm`bðl di èopitil`bms nilârb`ms qui puidml mds`rbhbrsi m kes dbairiltis èltixtes dik oulde. Il isti istudbe, si bdiltb﬍`m `birtm bl`kblm`bðl m qui km ulbvirsbdmd prbvmdm rismkti kms èopitil`bms nilârb-




`ms y qui km ulbvirsbdmd p÷hkb`m ke fmnm èl kms èopitil`bms ilae`mdms mk disiopiýe. Ik preyi`te prisiltm km pesbhbkbdmd di ehsirvmr mknulms dbairil`bms il kms èopitil`bms qui puidml pir`bhbrsi il aul`bðl di kms `mrrirms qui si eariìl,dmdms kms liìsbdmdis oir`mde ispi`ï﬍è. y km èltixtumkbzm`bðl di km ulbvirsbdmd, per ul kunmrdik y oeoilte Zisi m ikke, il isti istudbe le si fmkkmrel dbairil`bms sbnlb﬍`mtbvms il km mutepirìp`bðl deìlti sehri kms èopitil`bms oís bopertmltis y oís rimkbzmdms, pire sï si ilèltrð, mulqui oiles pirìptbhki y sutbk, ulm dbairil`bm`bðl iltri kms èopitil`bms oiles bopertmltis y oiles rimkbzmdms. Km ulbvirsbdmd prbvmdm èlùirdm il qui, tmlte pmrm oiles bopertmltis èoe pmrm oiles rimkbzmdms si ilùiltrml mquikkms èopitil`bms qui pirtiliìl m km dboilsbðl ‛fmhbkbdmdis bltirpirselmkis‟, obiltrms qui pmrm km ulbvirsbdmd p÷hkb`m tbilil qui vir èl km dboilsbðl ‛vmkeris se`bmkis‟. M pismr di db`fms dbairil`bms, si ri`mk`m qui km peldirm`bðl y èlsbdirm`bðl dbairil`bmdm di kms èopitil`bms le liìsmrbmoilti bopkb`m qui le tilnml bopertml`bm e le si rimkbìl3 sðke sbnlb﬍`m qui il kes preìses mutevmkermtbves di kes deìltis qui pmrtb`bpmrel il ik mlíkbsbs si prberbzml di ditiroblmdm omlirm. M dbairil`bm di etre tbpe di ulbvirsbdmdis, km tierïm siýmkm qui kms blstbtu`belis rikbnbesms tildirïml m prberbzmr kms èopitil`bms rikm`belmdms èl ‛vmkeris se`bmkis‟, ym qui su ehgitbve èlsbsti il nmrmltbzmr km prisil`bm `rbstbmlm il ik oulde ulbvirsbtmrbe arilti m kms prehkioítb`ms se`beùkturmkis (Ix èrdi, =22:7 0)3 pire istm fbpðtisbs risukte iquïve`m, ym qui db`fms èopitil`bms le pir﬍kmrel lb èoe kms oís bopertmltis-oís rimkbzmdms lb èoe kms oiles bopertmltis-oiles rimkbzmdms, ke ùmk kms sbt÷m il ul pulte bltiroidbe pmrm km ulbvirsbdmd prbvmdm. Di istm aerom, puidi di`kmrmrsi qui km istru`turm ulbvirsbtmrbm (il ùmlte m sir p÷hkb`m e prbvmdm) le bopkb`m ulm oedb﬍`m`bðl il kms èopitil`bms preaisbelmkis qui prberbzml kes deìltis di mohms blstbtu`belis. Zer su pmrti, kes muteris di db`fe preyi`te m﬍roml qui dihi virsi disdi ‛ulm pirspi`tbvm oitedekðnb`m, ﬈ixbhki‟ (Zreyi`te Tulbln, 8::>7 06), per ke qui kms dbairil`bms il ùmlte m km bopkioiltm`bðl di kms èopitil`bms pedrïml ilèltrmrsi il km



889


oitedekenïm èl qui si rimkbzml kms m`tbvbdmdis ùrrbùkmris di `mdmBIP. Kms dbairil`bms pedrïml istmr prisiltis il ik ùrrïùke di `mdm ulbvirsbdmd, oms le il ik ispïrbtu, vbsbðl e obsbðl di kmsBIP. Iltri kes pultes qui si ehsirvmrel il ik mlíkbsbs, distm`ð ik Zrenrmom Lm`belmk pmrm ik Dismr rekke 8:=0-8:=6, il ùmlte prberbzm`bðl qui msuoi ik vmker e èopitil`bm dik èopreobse èlm km km `mkbdmd, km ùmk si ilùiltrm ilomr`mdm èoe ulm di kms oitms lm`belmkis3 sbl iohmrne, ﬍nurm èoe ulm di kms èopitil`bms oiles rimkbzmdms il isti mlíkbsbs. Pi pkmltim qui, fey il dïm, km idu`m`bðl per èopitil`bms risuktm auldmoiltmk il kms BIP, mk petil`bmkbzmr kms fmhbkbdmdis y distrizms di kes autures preaisbelbstms di aerom bltinrmk, èl mpirturm m kms rimkbdmdis èltixtumkis, mèrdis m sus liìsbdmdis y m kes riquirbobiltes se`bmkis, ke ùmk le bopkb`m ul trmhmge bltirle pmrm km èlstru``bðl di luives oedikes y prí`tb`ms ùrrbùkmris qui si ilkmìl il preìses piromliltis qui, m su viz, sel ﬈ixbhkis m kes `mohbes se`beèltixtumkis y di mkte èopreobse pmrm èl km èoulbdmd m`mdâob`m, tmlte di kms obsoms blstbtu`belis, èoe dik pirselmk y mkuolmde qui si ilùiltrml il aerom`bðl èlstmlti. Iltelìs, si rièobildm qui km obrmdm dik deìlti y di km blstbtu`bðl il km qui kmherm tilnm ulm mpirturm m su vbsbðl y le si sinoilti il pirspi`tbvms tiðrbè-oitedekðnb`ms3 per ik èltrmrbe, fm di teomr il ùiltm km pirspi`tbvm istudbmltbk y kms rimkbdmdis èltixtumkis m kms qui si ilariltmríl kes autures preaisbelbstms, ym qui kmsBIP sel kms prbl`bpmkis il`mrnmdms di aeromr riùrses fuomles ïltinres, `rïtbès y èopitiltis qui mtbildml kms diomldms se`bmkis dik èltixte m`tumk (@mrlbìre, Pbkvm y Oiltmde, 8::2) Zer ikke, si riqubiri qui kmsBIP bopkioiltil, trmlsvirsmkoilti, sbstioms di èopitil`bms disdi su istru`turm il ik ùrrïùke y il km dblíob`m èl qui si kkivm m `mhe, deldi ik pmpik dik deìlti, oís qui ulm ﬍nurm trmdb`belmk, si èlvbirtm il ul mèopmýmlti di kes preìses di preaisbelmkbzm`bðl oidbmlti km blsir`bðl di èopitil`bms di aerom dblíob`m, bltinrmk y `rïtb`m. Istms èopitil`bms dihil petil`bmkbzmr kms fmhbkbdmdis y distrizms qui kes istudbmltis riqubiril pmrm su írim ispi`ï﬍`m di istudbe.




Bnumk di liìsmrbe is reopir ik pmrmdbnom mltbnue dik istudbmlti pmsbve, qui mferm si èlvbirti il ik ‛fmìder‟ di su prepbe smhir, qui bltirm`t÷m èl su oidbe y ùym dblíob`m si ilùiltrm il `mohbes èlstmltis,puiste qui si il`moblm mk oigermobilte pirselmk y preaisbelmk, mèrdi m km rimkbdmd èltixtumk qui ilariltmrí mk blsirtmrsi il ik oidbe se`bmk e kmhermk (Auilomyer, 8::2). Pi èl`kuyi qui si oestrmrel bl`kblm`belis èlsbstiltis tmlte il kms èopitil`bms dik nrmde di bopertml`bm èoe kms di rimkbzm`bðl y qui db﬍rbirel di omlirm supir﬈um iltri km ulbvirsbdmd p÷hkb`m y km prbvmdm. @mhi distm`mr qui kes risuktmdes pudbirel virsi bl﬈uil`bmdes per km `mltbdmd disbnumk di rim`tbves pmrm `mdm dboilsbðl3 mulqui tmkis risuktmdes sestbilil ulm istri`fm rikm`bðl èl kes qui si ilèltrmrel il ik íohbte lm`belmk y il ik isìlmrbe di Kmtblemoârb`m. Km suom y ik mlíkbsbs di tede ke mltirber pirobti mpri`bmr qui kes deìltis ulbvirsbtmrbes ilariltml ul nrml rite, ym qui sel pmrti di kms `bobiltis di kms BIP m kms qui istíl mds`rbtes y di kms qui èlvirnil nrml pmrti di kms istru`turms se`bmkis. Le sðke km ixbstil`bm deìlti, sble su èopitbtbvbdmd, dbspelbhbkbdmd y èoprilsbðl dik èltixte y liìsbdmdis boputmhkis mk mkuole dihil sir bnumkoilti rikivmltis m kes deìltis. Di istm aerom, si mpri`bm qui, m`tumkoilti, ik preaisbelbstm is èlsbdirmde disdi ulm vbsbðl bltinrmk, per ke ùmk dihi pripmrmrsi pmrm ilariltmr ul oulde èopitbtbve, il èlstmlti `mohbe y di suom èopkigbdmd. Msï, dihbde m km âpe`m nkehmkbzmdm, is liìsmrbe qui kes m`teris di kmsBIP mdqubirml kms èopitil`bms liìsmrbms y ik preìdir pmrm bltirvilbr il tedes mquikkes dismaïes y rispelsmhbkbdmdis qui dihil msuobrsi pmrm km oigerm èltblum, pmrtbilde di sus liìsbdmdis y èltixtes ispi`ï﬍ès il kes qui si mds`rbhml.

Xiairil`bms Myðl, @. (8::2). Dismrrekke di èopitil`bms y aul`belmkbdmd blstbtu`belmk, disdi km pirspi`tbvm di kes istudbmltis di tris blstbtu`belis di idu`m`bðl supirber dik istmde di Pelerm, èoe blsuoe pmrm ul oedike bllevmder di ivmkum`bðl (Tisbs di omistrïm). Oâxbè7 Ylbvirsbdmd di Pelerm.



88>


@mrlbìre, Z.3 Pbkvm, Z., y Oiltmde, T. (8::2). Km preaisbðl deìlti il ik luive èltixte idu`mtbve. Il Luives rites di km preaisbðl deìlti (1 y >). Ylbvirsbdmd di Hmrìkelm7 Nrupe di Blvistbnm`bðl AEDBZ. @uooblns, ^.3 Ildirs, G.3 Hirnir, G.3 Ablcikstibl, O.3 Hrillml, G.3 Mrboete, M.3 Fumzfeln, F., y Nmkíz, A. (8::9). Tfi @fmlnbln M`mdiob` Zreaissbel @MZ. Zregi`t. ^msfblntel, D@7 Nierni ^msfblntel Ylbvirsbty. Dïmz-Hmrrbnm, Í. (8::9). Ik preaiser di idu`m`bðl supirber arilti m kms diomldms di kes luives dihmtis idu`mtbves.Zir﬍kis Idu`mtbves, 8> (=:6), 2-0:. Dbdeu M., P. (8::9), Bltirlm`belmkbzm`bðl y previideris ixtirles di idu`m`bðl supirber il Moârb`m Kmtblm y ik @mrbhi. Oâxbè, MLYBIP /YLIP@E. Auilomyer, O. (8::2). ‛Km ulbvirsmkbzm`bðl di km idu`m`bðl. Yl `moble fm`bm km finioelïm pepukmr‟. VVQBB @elnrise di km Mse`bm`bðl Kmtblemoirb`mlm di Pe`bekenïm. Huiles Mbris7 Mse`bm`bðl Kmtblemoirb`mlm di Pe`bekenïm. Zmkeoirm, M.3 Momde, O., y Hrbte, X. (8:=:). @eopitil`bms nilârb`ms il km idu`m`bðl supirber ti`lekðnb`m oixb`mlm7 disdi kms pirìp`belis di deìltis y istudbmltis. Xivbstm iki`trðlb`mM`tumkbdmdis blvistbnmtbvms il idu`m`bðl, =: (0), =-86. Zkml Lm`belmk di Dismrrekke 8:=0-8:=6. Dbmrbe E﬍`bmk di km Aidirm`bðl. Xiùpirmde di fttp7//www.dea.neh.ox/letmUditmkki.pfp5%8:èdbne?9822419&ai` fm?8:/:9/8:=0 Zehkiti, O. y Qbkkm, M. (8:==).PIHP@E, ulm ixpirbil`bm mktirlmtbvm pmrm ivmkumr èopitil`bms, 02 (0), 8> y 86. Zreyi`te Tulbln Moârb`m Kmtblm (8::>),Xi﬈ixbelis y pirspi`tbvms di km Idu`m`bðl Pupirber il Moârb`m Kmtblm, il ik Blaeroi ﬍lmk Zreyi`te Tulbln-Moârb`m Kmtblm. 8::4-8::>. Zuhkb`m`belis Ylbvirsbdmd di Diuste. Qirm, G.3 Istâviz, I., y Myðl, K. (8:=:). Zirìp`bðl di istudbmltis ulbvirsbtmrbes sehri bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms nilârb`ms. Xivbstm di Idu`m`bðl y Dismrrekke, =9, 4>-94. Qbkkmluivm, I. (8:=:). Zirspi`tbvms di km idu`m`bðl supirber il Moârb`m Kmtblm7 èlstruyilde autures. Zir﬍kis Idu`mtbves, 08 (=82), 61-=:=.



Mprexbom`belis sehri km ivmkum`bðl di kms tuterïms il Idu`m`bðl Pupirber7 ixpirbil`bms y ri﬈ixbelis Pmkvmder Zelì @ihmkkes, Hilbkdi Nmr`ïm @mhrire, Rissb`m Omrtïliz Pete, Dillbsi Bskms @irvmltis, Rmrmkbl Mìvis Qbkkmluivm, @i`bkbm Oermkis Nmrduýe

Xisuoil

Mhstrm`t

Ik mrtïùke ixpeli mprexbom`belis tiðrb`ms sehri km ivmkum`bðl di kms tuterïms èoe sbstiom, il nilirmk, y dik deìlti il su aul`bðl di tuter èoe ule di kes m`teris prbl`bpmkis3 hrbldm mknules riairiltis di pir﬍kis pmrm km ivmkum`bðl dik tuter3 di bnumk aerom, mpertm ul mlíkbsbs di ixpirbil`bms riairbdms m istms prí`tb`ms il e`fe blstbtu`belis di idu`m`bðl supirber oixb`mlms y des ixtrmlgirms. Km

Tfi mrtb`ki prisilts tfieritb`mk mpprem`fis el tfi ivmkumtbel ea tuterbln ms m systio bl nilirmk mld tim`firs bl tfibr reki ms tutersfbp ms eli ea tfi omger pkmyirs , prevbdis seoi riairilìs ea pre﬍kis aer tfi ivmkumtbel ea tutersfbp , gust ms ml mlmkysbs ea ixpirbilì bt prevbdis riairrid te tfisi prm`tbìs bl ibnft Oixb`ml Blstbtutbels ea Fbnfir Idu`mtbel mld twe aeribnl . Tfi ombl bltiltbel bs te

bltil`bðl prbl`bpmk is prisiltmr ul pmlermom dik mherdmgi di sus oi`m-

prisilt ml evirvbiw ea tfi mpprem`f ea tfi ivmkumtbvi oi`fmlbsos tfmt mkkew

, YlbvirP Z` @h. Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmgm @mkbaerlbm. H N`ï @h sbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè. R` Oïz P, Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmgm @mkbaerlbm. , YlbD B @, Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmgm @mkbaerlbm. R M` Q virsbdmd Mutðleom di Hmgm @mkbaerlbm. @` O Ný , Ylbvirsbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè. Spelìumh`.idu.ox_.

Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, vek. =6, l÷o. =-8, ilire-db`biohri 8:=1, pp. 882-841. Ai`fm di riìp`bðl7 =6 di levbiohri di 8:=1 | Ai`fm di mìptm`bðl7 0= di ilire di 8:=>.


Mprexbom`belis sehri km ivmkum`bðl di kms tuterïms il Idu`m`bðl Pupirber7 ixpirbil`bms y ri﬈ixbelis

lbsoes ivmkumtbves qui pirobtm fmìr èopmrm`belis i bdiltb﬍`mr èbl`bdil`bm qui mhelml m ri﬈ixbelis di km tioítb`m ixpkermdm.

èopmrbsels mld bdiltbay èbl`bdilì tfmt suppert te ri﬈i`tbels ea tfi s`mllid suhgi`t. C IR ÊXDP

MKMHXMP @KMQI Z Tuterïms il idu`m`bðl supirber, ivmkum`bðl di tuterïms, ivmkum`bðl dik tuter deìlti.

Fbnfir Idu`mtbel tuterbln, tuterbln ivmkumtbel, tim`fir-tutersfbp ivmkumtbel.

@

umlde si pkmltim ivmkumr mknulm m`tbvbdmd diltre dik íohbte idu`mtbve, si èlsbdirm isil`bmk istmhkiìr kes pmríoitres qui si oidbríl. Il isti `mse, km tuterïm èoe blstml`bm m`mdâobè-mdoblbstrmtbvm si prisiltm èoe ul ispm`be bdðlie pmrm ilèltrmr kms hmsis qui km di﬍lbríl pmrm sinubr epirmlde diltre dik íohbte di km idu`m`bðl supirber il Oâxbè. Msï, m pmrtbr di ixpirbil`bms rivbsmdms y deùoiltmdms m lbvik lm`belmk i bltirlm`belmk, si iltbildi qui, il ik preìse blb`bmk di mèopmýmobilte, ik vïlùke iltri kes m`teris blveku`rmdes is auldmoiltmk y qui liìsbtm oigermr. Zmrm ikke, is liìsmrbe rimkbzmr ulm rmdbenrmaïm di kes dbstbltes oi`mlbsoes di ivmkum`bðl qui pirobtm bdiltb﬍`mr írims di epertulbdmd qui myudil m pirai``belmr istm prí`tb`m se`beidu`mtbvm. Yle di kes mspi`tes qui si èlsbdirmrel il istm rivbsbðl tbili qui vir èl km aul`bðl dik deìlti èoe tuter y ik pir﬍k qui âsti dihi ùopkbr pmrm omltilir y oigermr km `mkbdmd idu`mtbvm hus`mlde km aerom dibl`kubr mk hbil tutermde, pmrm msï petil`bmr mprildbzmgi y disiopiýe preaisbelmk. Pb km ivmkum`bðl bopkb`m ulsupreìse sbstioítbè, mk oeoilte di pkmlimrkm is bopertmlti èleìr quâ mspi`tes dik preìse dihiríl sir kes ivmkumdes èl ik ﬍l di istmhkiìr kes riairiltis qui sirvbríl di hmsi pmrm vmkermr kms dbairiltis aul`belis y risuktmdes di ul prenrmom. Ylm di kms aul`belis m sir ivmkumdms is km dik tuter qui, il târobles nilirmkis, is ulm di kms pirselms èl omyer rikivml`bm m`mdâob`m diltre di km vbdm dik istudbmlti, per ke qui riqubiri ùopkbr `birte pir﬍k qui per



Pmkvmder Zelì @ihmkkesit mk.

oidbe di oâtedes ehgitbves puidml istmhkiìrsi y pestirberoilti ivmkumrsi. Iltri ikkes, istíl sus èle`bobiltes, `mpm`bdmdis y fmhbkbdmdis qui, dismrrekkmdes il ik èltixte mdiùmde, pirobtbrïml fmhkmr di ul tuter bdimk, liìsmrbe. kes mpertis isti trmhmge dis`mlsmèbl`bdil`bms il km rivbsbðlmkdi ixpirbil`bmsYle quidi mrregml `birtesdidmtes qui prisiltml oeoilte di blstruoiltmkbzmr mdoblbstrmtbvm y m`mdâob`moilti ul prenrmom di tuterïms. Ylm di isms sbobkbtudis si istmhkiì il km m``bðl tuterbmk, ik pir﬍k dik tuter y ik bopm`te di km tuterïm3 isti ÷ktboe, mse`bmde mk disiopiýe dik istudbmlti qui tildrí qui virsi ri﬈igmde il bldb`mderis èoe km riprehm`bðl, km disir`bðl, ik rizmne y km i﬍`bil`bm tiroblmk. Il ik prisilti trmhmge, pedrioes èleìr y ri﬈ixbelmr mìr`m di km bopertml`bm di km tuterïm, su blstruoiltmkbzm`bðl y ivmkum`bðl. Il km prboirm pmrti, si iai`t÷m ulm rivbsbðl y èlìptumkbzm`bðl di km ivmkum`bðl di kms tuterïms3 kuine, si mlmkbzm ik kunmr i bopertml`bm dik tuter il ik preìse di mèopmýmobilte dik tutermde y si ﬍lmkbzm èl km prisiltm`bðl il ulm tmhkm èopmrmtbvm èl km `mrm`tirbzm`bðl di km ivmkum`bðl di tuterïms il mknulms Blstbtu`belis di Idu`m`bðl PupirberBIP ( ) il ik pmïs y il ik ixtrmlgire. Il istm si``bðl, pedioes ehsirvmr ùíkis sel kes oâtedes qui kms ulbvirsbdmdis istíl utbkbzmlde pmrm ivmkumr sus preìses. Istms ixpirbil`bms les kkivml m ri﬈ixbelmr mìr`m di luives dismaïes y isauirzes pmrm ulm èepirm`bðl bltirblstbtu`belmk pmrm vmkbdmr kes preìses y nilirmr predu`tes qui èltrbhuyml mk iltildbobilte y oigerm di kes prenrmoms di tuterïm.

Km ivmkum`bðl di kms tuterïms Ik Zrenrmom Pi`terbmk di Idu`m`bðl 8:=0-8:=6 di kmPIZ èltiopkm diltre di sus ehgitbves km pesbhbkbdmd di msinurmr ulm omyer èhirturm y iqubdmd idu`mtbvm iltri kes dbairiltis nrupes di km pehkm`bðl. Zmrm isti iai`te, il ik pkmltimobilte di kms istrmtinbms si ehsirvm km pesbhbkbdmd di bopuksmr luives igir`b`bes idu`mtbves erbiltmdes m km privil`bðl y dbsoblu`bðl dik mhmldele isèkmr tmlte il kes lbvikis di idu`m`bðl oidbm



80=


supirber y supirber, deldi disdi ulm kïlim di m``bðl ispi`ï﬍`m si siýmkm ik bopukse m prenrmoms di tuterïm m`mdâob`m y mèopmýmobilte èoe ispm`bes di bltirvil`bðl rioidbmk. Km Mse`bm`bðl Lm`belmk di Ylbvirsbdmdis i Blstbtu`belis di MLYBIP Idu`m`bðl Pupirber ( ) èlìptumkbzm tuterïm blèrperm èoe ul preìse di mèopmýmobilte piromlilti il ik ùmk ikkmdeìlti m su prí`tb`m km aul`bðl erbiltmderm per oidbe di km ùmk diti`tm, bltirvbili, dm sinubobilte y ivmk÷m tedes mquikkes mspi`tes (ym sim di `mrí`tir m`mdâobè, ve`m`belmk e preaisbelmk) qui èltrbhuyil m km aerom`bðl bltinrmk di sus istudbmltis-tutermdes, oigermlde msï kes preìses idu`mtbves (MLYBIP, 8::=). @el isti omrè, km MLYBIP siýmkm km liìsbdmd di ‛ivmkumr èl gub`be `rïtbè‟ kes risuktmdes di db`fm bltirvil`bðl di tmk omlirm qui puidm èlstmtmrsi ulm oigerm sbnlb﬍`mtbvm il km `mkbdmd di km idu`m`bðl m trmvâs di km mtil`bðl mk rizmne y km disir`bðl il km idu`m`bðl supirber. Kes preìses aeromkis di ivmkum`bðl diltre di kmsBIP supelil ik istmhki`bobilte di `rbtirbes i bldb`mderis ispi`ï﬍ès qui pirobtil dmr ùiltm dik lbvik di kenre mk`mlzmde, sin÷l ke omrqui ik pkml di dismrrekke il `mdm ulbvirsbdmd, deldi, per erdil kðnbè, kes isauirzes mpultil nilirmkoilti m km riseku`bðl y privil`bðl di mquikkms prehkioítb`ms qui pirturhil il omyer oidbdm km aerom`bðl bltinrmk y km piromlil`bm di kes istudbmltis (rizmne, disir`bðl, i﬍`bil`bm tiroblmk). Ik Blstbtute pmrm km Ivmkum`bðl Idu`mtbvm (BLII) èl`bhi km ivmkum`bðl èoe ‛km m``bðl di iobtbr gub`bes di vmker qui risuktml di èopmrmr kes risuktmdes di ulm oidb`bðl u ehsirvm`bðl di èopeliltis, preìses e risuktmdes‟ (BLII , 8:=07 ==). Msbobsoe, km pir`bhi èoe ulm istrmtinbm pmrm km oigerm di kes ikioiltes, preìses y risuktmdes idu`mtbves, y msinurm qui ùopkbrí sus ehgitbves, ùmlde amveriz`m ikivmr km `mkbdmd di km idu`m`bðl. Pin÷l @mrhmkke (=221), kes prenrmoms tuterbmkis èlstml di oitms y ehgitbves, m`tbvbdmdis y preìdbobiltes, msï èoe riùrses pirselmkis y omtirbmkis pmrm kkivmrke m `mhe. Il rikm`bðl èl km ivmkum`bðl, ri﬍iri qui is pesbhki mhmr`mr tedms kms itmpms dik dismrrekke di ul prenrmom —km teom di di`bsbelis sehri ik tbpe di prenrmom qui si bopkmltmrí, su dbsi-




ýe, igiù`bðl y risuktmdes di km ivmkum`bðl—, èl ke ùmk si èlstbtuyi il ik l÷`kie dik prenrmom3 mdioís, di istm aerom le si iai`t÷m il ul ÷lbè oeoilte, sble m ke kmrne di tede ik preìse, y mrregm blaerom`bðl pmrm kms di`bsbelis qui si teoml tmlte il su puistm il omr`fm y dismrrekke, èoe fmstm ﬍lmk. èl kmMLYBIP, km ivmkum`bðl di ul Zrenrmom di Tuterïm riDiikmùirde qubiri km ‛mpkb`m`bðl di oitedekenïms i blstruoiltes qui pirobtil ditiroblmr km i﬍`m`bm di ul prenrmom di tuterïm il hmsi m `rbtirbes i bldb`mderis qui di mùirde èl kes lbvikis di bltirvil`bðl, igiù`bðl y dismrrekke dik obsoe, èltrbhuyml m dbsoblubr km disir`bðl, oigermr km i﬍`bil`bm tiroblmk di kes mkuoles i bl`rioiltmr su `mkbdmd di vbdm ulbvirsbtmrbm‟ (8::=7 62). Km ivmkum`bðl di km tuterïm il kmsBIP oixb`mlms puidi dmrsi di aerom bltirlm, per oidbe di oi`mlbsoes blstbtu`belmkis istmhki`bdes, e hbil, di ernmlbsoes ixtirles. Ixbstil dbvirsms blstml`bms qui ivmk÷ml m kmsBIP il tedes sus èopeliltis, iltri ikkes km tuterïm3 tmk is ik `mse di kes @eobtâs Bltirblstbtu`belmkis di Ivmkum`bðl di km Idu`m`bðl Pupirber @BIIP ( ) y ik @elsige pmrm km M`ridbtm`bðl di km Idu`m`bðl Pupirber (@epmis). Isti ÷ktboe, per igiopke, ùiltm èl `rbtirbes ispi`ï﬍ès qui pirobtil ivmkumr km epirm`bðl dik Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïms, pmrm virb﬍`mr qui èltrbhuym m km aerom`bðl dik tutermde il tedms sus dboilsbelis (bldbvbdumk, se`bmk, mai`tbvm, ènlbtbvm y aïsb`m), y vmkermr sb kes preaiseris èkmherml mdiùmdmoilti il db`fm kmher, iltri etres (@epmis, 8:=8). Di omlirm bltirlm, km ivmkum`bðl di km tuterïm fm di vmkirsi di dbairiltis firrmobiltms3 per igiopke, km MLYBIP (8::=) ri﬍iri qui istm ivmkum`bðl puidi rimkbzmrsi oidbmlti ilùistms mpkb`mdms m kes tutermdes e per oidbe dik sinubobilte di km trmyi`terbm isèkmr di âstes. Di mùirde èl km Dbri``bðl Nilirmk di Idu`m`bðl Pupirber (8::1), km ivmkum`bðl bopkb`m ul preìse sbstioítbè. Zmrm kkivmrke m `mhe, is liìsmrbm km bopkioiltm`bðl di ulm sirbi di itmpms bltirrikm`belmdms y erdilmdms di ulm aerom kðnb`m, èl ik ﬍l di mk`mlzmr kes ehgitbves prepuistes. Zmrm èl﬍romr kes kenres mk`mlzmdes il ik preìse di km tuterïm, si riqubiri mpkb`mr blstruoiltes di ivmkum`bðl m kes tutermdes qui ri﬈igil



800


ik `mohbe di m`tbtud, km mpkb`m`bðl di kes èle`bobiltes kenrmdes il km msiserïm m`mdâob`m, km ehtil`bðl di kes hili﬍`bes blstbtu`belmkis, ik bl`rioilte il ik mprevi`fmobilte m`mdâobè, iltri etres. Pel riqubsbtes pmrm rimkbzmr ulm ivmkum`bðl, èltmr èl kes ehgitbves ilul`bmdes istmhkiìr bldb`mderis y privirulm km ivmkum`bðl disdiixpkï`btmoilti, ik blb`be dik prenrmom. Mk kes oeoilte di pkmlb﬍`mr ivmkum`bðl, is bopertmlti èleìr quâ mspi`tes dik prenrmom dihil sir ivmkumd es, istmhkiìr kes riairil tis qui les vml m sirvbr pm rm vmkermr kes dbairilt is èopelilt is dik prenrmom (@mrhmkke, =221).

Km ivmkum`bðl dik tuter Teomlde il ùiltm qui km prisil`bm di ul deìlti tuter privmkiì èoe ikioilte trmsìldilti il ik oedike idu`mtbve dik sbnkeVVB , si fmì liìsmrbm km pultumkbzm`bðl di su rek, sus aul`belis y èopitil`bms, msï èoe ik pkmltimobilte di ul sbstiom e oi`mlbsoe di ivmkum`bðl pirtblilti y mgustmde mk oedike èl ik ùmk si kkivi m `mhe isti preìse. Di mùirde èl Omnnbe (8:::), km èldb`bðl pmrm qui ul tuter sim huile is qui sim èlsbdirmde èoe ul huil deìlti, is di`br, qui tilnm il târobles èl`rites km ixpirbil`bm su﬍`bilti il ik rièle`bobilte di liìsbdmdis y epertulbdmdis di dismrrekke di kes istudbmltis, msï èoe ul mopkbe èle`bobilte di km leromtbvbdmd y ispm`bes aeromtbves di km blstbtu`bðl il qui si disilvuikvil âk y su tutermde. Il isti siltbde, km Xid di Tuterïm di km Xinbðl @iltre E``bdilti di km MLYBIP èltiopkm diltre di sus pestukmdes qui kms prbl`bpmkis prehkioítb`ms dik deìlti tuter si ìltrml il km amktm di m`tumkbzm`bðl il tioms di pidmnenïm, psbèkenïm y se`bekenïm il kes ùmkis si `brùls`rbhil kes ailðoiles idu`mtbves, ke qui èlkkivm m ulm amktm di `mpm`bdmd pmrm oidbmr èl kes prehkioms qui puidi prisiltmr ik tutermde, di deldi risuktm ul trmhmge peè èopreoitbde èl km aerom`bðl bltinrmk di âsti. M dbairil`bm di etrms blstbtu`belis, istm rid di ulbvirsbdmdis ìltrm su oedike ivmkumtbve il km vmkerm`bðl qui




kes prepbes tuteris fmìl di km m``bðl tuterbmk, ik pir﬍k dik tuter y ik bopm`te di km tuterïm ( MLYBIP , s/a). Il suom, puidi èl`ritmrsi qui km ivmkum`bðl dik tuter rmdb`m il ùmtre dboilsbelis auldmoiltmkis7 =. istudbmltis, Pu pir﬍k èoe nuïm e mèopmýmlti dikydi preìse aeromtbve bltinrmk dilkes èleìder di km ﬍keseaïm km leromtbvbdmd blstbtu`be mk. 8. Dismrrekke di `mpm`bdmdis blstruoiltmkis pmrm ik igir`b`be di km tuterïm (âtb`m, diti``bðl, bltirvil`bðl, trmhmge bldbvbdumk y nrupmk). 0. Dismrrekke di fmhbkbdmdis èoulb`mtbvms (èl ik tutermde, tuteris pmris, etres preaiseris y èl km èoulbdmd isèkmr, il nilirmk). 4. @eopreobse èlsbne obsoe (m`tumkbzm`bðl èltblum), èl ik tutermde, èl ik prenrmom di tuterïm y èl km blstbtu`bðl. Il isti omrè di ixpirbil`bms sehri km ivmkum`bðl di kms tuterïms, km Amùktmd di Oidb`blm di km YLMO prepeli, diltre di sus kblimobiltes di ivmkum`bðl pmrm km tuterïm, ulm `mtinerbzm`bðl dboilsbelmk èbl`bdilti èl ke ixprismde il ik mpmrtmde mltirber3 di istm aerom, pmrm ivmkumr ik disiopiýe dik tuter, si hus`m èleìr su nrmde di èle`bobilte sehri ik prenrmom blstbtu`belmk di tuterïms, msï èoe su lbvik di èopreobse fm`bm ik istudbmlti, km m`tbvbdmd y km blstbtu`bðl YLMO ( , 8::0). Di mùirde èl km MLYBIP , km ivmkum`bðl ispi`ï﬍`m dik tuter dihirí `brùldmr sehri ik sbnubilti nrupe di `mrm`tirïstb`ms7 =. Zesiir km fmhbkbdmd pmrm dikbobtmr su `mope di m``bðl y dbairil`bmr ik tbpe di rikm`bðl qui dihirí numrdmr èl su tutermde (omltilir il iqubkbhrbe ik mspi`te mai`tbve y ènlbtbve). 8. @eltmr èl km `mpm`bdmd, èle`bobilte preaulde y deoblbe dik preìse di tuterïm. 0. @eltmr èl mktm dbspesb`bðl pmrm km diti``bðl, dbmnlðstbè, bltirvil`bðl y privil`bðl di kms liìsbdmdis dirbvmdms dik preìse di tuterïm. 4. Istmr bltirismde y mpkb`mde il ulm m`tumkbzm`bðl èlstmlti, il tede ke rikm`belmde èl ik tiom di km tuterïm. 9. Kenrmr iopmtïm èl kes etres m`teris di km tuterïm7 tutermde, etres tuteris, preaiseris, èerdblmderis, dbri`tbves.



809


1. Tilir dbspesb`bðl pmrm km nilirm`bðl di èle`bobiltes per oidbe dik dismrrekke blvistbnmtbve. >. Tilir ixpirbil`bm deìlti. 6. @eltmr èl fmhbkbdmdis pmrm km èoulb`m`bðl y ik dbsiýe di istrmtinbms di bltirvil`bðl `rimtbvms. 2. @mpm`bdmd pmrm p kmlimr, dmr sinubob ilte y ivmkumr ik preìse di tuterïm. Di mùirde èl ke mltirber, is pesbhki ixpkb`mr qui ùmkqubir oedike di ivmkum`bðl (qui bl`kuym ik dbsiýe di blstruoiltes) dihirí teomr il ùiltm isti omrè nilirmk di èopitil`bms dik tuter deìlti, preùrmlde istmhkiìr `rbtirbes, `mtinerïms i bldb`mderis `kmres, msï èoe km ditiroblm`bðl di kms auiltis `kmvi7 ik tuter, ik tutermde y ik èerdblmder dik prenrmom blstbtu`belmk di tuterïms.

Mknulms ixpirbil`bms di km iv mkum`bðl di kms tuterïms Pin÷l km MLYBIP (8:::), il tmlte qui km tuterïm is ul preìse di mèopmýmobilte piromlilti y fm sbde blstruoiltmdm pmrm diti`tmr, bltirvilbr, hrbldmr sinubobilte y ivmkumr mspi`tes qui èmdyuvml m km aerom`bðl bltinrmk di sus istudbmltis-tutermdes, riqubiri vmkermr èl gub`be `rïtbè kms bltirvil`belis rimkbzmdms per ik deìlti il su aul`bðl di tuter. Ik ehgitbve is virb﬍`mr km oigerm il km `mkbdmd idu`mtbvm il Idu`m`bðl Pupirber, ke qui bopkb`m, per tmlte, ul mherdmgi èlìptumk, m`mdâobè, epirmtbve y mdoblbstrmtbve bltinrmde y èl km bltirvil`bðl ispi`ï﬍`m di kes mniltis `kmvis. Km ivmkum`bðl dihirí sir pirbðdb`m, èlsbdirmlde km ixpirbil`bm di kes pmrtb`bpmltis dik prenrmom y kes preìses di km m``bðl tuterbmk, km epirmtbvbdmd y km mdoblbstrm`bðl dik Zrenrmom Blstbtu`belmk di TuterïmsZBT(). Msbobsoe, diltre dik omrè di kblimobiltes blstbtu`belmkis pmrm kms BIP , kes oedikes di ivmkum`bðl si `mrm`tirbzmríl per kes sbnubiltis ikioiltes hísbès7 m) ivmkum`bðl dik preìse di tuterïm disdi km pirìp`bðl dik mkuole y tuter3 h) ivmkum`bðl dik tuter disdi km pirìp`bðl dik mkuole y




tuter3 y `) km ivmkum`bðl dik ZBT il târobles di bopm`te iltildbde èoe kenre di bldb`mderis. Il ik íohbte lm`belmk, kms BIP ùiltml èl ixpirbil`bms riairiltis m km ivmkum`bðl di kms tuterïms. Oetm y Fubzmr (8:=:) dis`rbhil ik preìse di ivmkum`bðldik m kmLerti, tuterïmperdisdi pirìp`bðl dik mkuole il ik @iltre Ylbvirsbtmrbe oidbekm di km mpkb`m`bðl di blstruoiltes istru`turmdes prepuistes per MLYBIP y il ik qui si èlsbdirml `blè igis di mlíkbsbs7 =) m`tbtud dik tuter, 8) `mpm`bdmd pmrm km tuterïm, 0) dbspesb`bðl di mtil`bðl, 4) am`bkbdmd pmrm km erbiltm`bðl il km teom di di`bsbelis, y9) smtbsam``bðl èl ik preìse nilirmk di tuterïm. Ik sbstiom tuterbmk di km Ylbvirsbdmd Mlífum` èl`bhi ulm tuterïm pirselmkbzmdm y dismrrekkmdm il tris oeoiltes, di mùirde èl ik oedike idu`mtbve di km ulbvirsbdmd7 ulm itmpm di pkmlim`bðl (dbmnlðstbè), etrm di dismrrekke y epirm`bðl dik prenrmom (ùrse piromlilti di tâ`lb`ms di istudbe y istrmtinbms di mprildbzmgi m mkuoles) y ulm ÷ktbom, rikm`belmdm èl km ivmkum`bðl dik pkml (ivmkum`bðl dik tuter). Istm ulbvirsbdmd m﬍rom qui kms m``belis tuterbmkis dihil aeoiltmr ik dismrrekke di èopitil`bms fuomlms, il kms qui ik sugite pbilsi, m`t÷i y teoi di`bsbelis il su igir`b`be preaisbelmk (Airlíldiz, 8::=). Km Ylbvirsbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè(YLMO), per oidbe di km Amùktmd di Oidb`blm Qitirblmrbm y Weeti`lbm, èlsbdirm km vmkerm`bðl dik prenrmom di tuterïm èlsbdirmlde kms aertmkizms y dihbkbdmdis pir`bhbdms m trmvâs di des m`teris prbl`bpmkis, tuter y tutermde, qubilis rimkbzml ul riperti pultumk èlsbdirmlde kes sbnubiltis igis hísbès7m) ik disiopiýe dik tuter (disdi km vbsbðl dik mkuole),h) ik disiopiýe dik tutermde (disdi km pirspi`tbvm dik tuter) y,`) ik aul`belmobilte dik prenrmom (vbsbðl èopmrtbdm di mohes pmrtb`bpmltis) (Pmkoirðl, Duèbln, Qízquiz y @ertiz, 8:=:). Db`fm amùktmd ùiltm èl ulm èobsbðl m`mdâob`m ispi`bmkbzmdm il km ernmlbzm`bðl dik ZBT, y si il`mrnm, iltri etrms m``belis, di sbstiomtbzmr kms auiltis di blaerom`bðl pmrm km ivmkum`bðl y sinubobilte di km m``bðl tuterbmk, y virb﬍`mr ik ùopkbobilte di kes ehgitbves, èltiopkmlde ik mlíkbsbs di kes sbnubiltis pultes7=) ik disiopiýe dik tuter èl ik istudbmlti, 8) ik disiopiýe dik istudbmlti èl ik tuter,0) km smtbsam``bðl



80>


dik istudbmlti y 4) km ivmkum`bðl nilirmk dik prenrmom. Ik preìse di ivmkum`bðl èlsbsti il km mpkb`m`bðl di blstruoiltes mk mkuole y mk tuter pmrm qui rimkbìl km ivmkum`bðl dik prenrmom nilirmk di tuterïm y ik tuter si muteivmk÷i (YLMO, 8::0). YLMO dis`rbhi qui, pmrm Msbobsoe, km Amùktmd di Oidb`blm ivmkumr ik disiopiýe dik tuter ik bltirâs,disikmae`mkbzmrí il bdiltb﬍`mr ik nrmde di èle`bobilte qui ik tuter tbili sehri ik prenrmom blstbtu`belmk di tuterïm, msï èoe ik lbvik di èopreobse qui tbili fm`bm ik istudbmlti, km m`tbvbdmd y km blstbtu`bðl. Mpkb`ml ul blstruoilte tbpe ùistbelmrbe, deldi si mherdm blaerom`bðl rispi`te dik tbiope qui ik tuter fm disiopiýmde istm aul`bðl, km `mltbdmd di mkuoles msbnlmdes y qui msbstbirel èl rinukmrbdmd m km tuterïm, l÷oire di sisbelis iai`tumdms, ferms blvirtbdms, bdiltb﬍`m`bðl di sbtum`belis dmdms il mtil`bðl, `mlmkbzm`bðl, aul`belis rimkbzmdms y ùrses di `mpm`btm`bðl e m`tumkbzm`bðl teomdesYLMO ( , 8::0). Iltri kes deùoiltes e﬍`bmkis qui ditiroblml ik igir`b`be di km tuterïm diltre di km Ylbvirsbdmd di Numdmkmgmrm, si prepelil mknules `rbtirbes nilirmkis qui aulnil èoe pulte di pmrtbdm pmrm km ivmkum`bðl dik preìse di tuterïm3 âstes sel kes sbnubiltis7 bdiltb﬍`m`bðl di kms `mrm`tirïstb`ms dik ilterle (tmk èoe si oil`belð il pírrmaes mltirberis), ikioiltes di dbsiýe y epirm`bðl dik prenrmom, msï èoe kes predu`tes (kenres e mk`mlì di bldb`mderis m èrte, oidbmle y kmrne pkmze) (YdiN, 8::4). Ik Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïm (ZBT) dik @iltre Ylbvirsbtmrbe di Kes Mktes (@uMktes) di km Ylbvirsbdmd di Numdmkmgmrm pritildi oigermr kes preìses di ivmkum`bðl (istrmtinbms, blstruoiltes i bldb`mderis) sustiltmdes il km le`bðl di km tuterïm qui fey il dïm piroiml ik èltixte idu`mtbve lm`belmk dik lbvik supirber y ik oedike prepbe di @uMktes. Km ivmkum`bðl is ul preìse piromlilti y di﬍li des dboilsbelis prbl`bpmkis7 =) ehgitbves, èltilbdes y m`tbvbdmdis dik pkml di m``bðl tuterbmk di `mdm nrupe y km mtil`bðl di kes `mses riobtbdes e `mlmkbzmdes38) ik oedike dik Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïm dik @iltre. Kes blstruoiltes qui pirobtil èleìr kes pultes di vbstm di kes m`teris blveku`rmdes sel kes sbnubiltis7 ivmkum`bðl di kms m`tbvbdmdis nrupmkis (ivmkum`bðl sehri ik tuter7 blaerom`bðl prisiltmdm, dismrrekke di tioms, pkmlim`bðl dik ùr-




se, y disiopiýe3 ivmkum`bðl dik mkuole7 dbspesb`bðl, m`tbtud y pmrtb`bpm`bðl3 ivmkum`bðl dik nrupe7 disiopiýe, pmrtb`bpm`bðl, m`tbtud dik nrupe) y ivmkum`bðl dik sirvb`be di `mlmkbzm`bðl (sirvb`be psbèkðnbè, lutrb`belmk, oâdbè, edeltekðnbè e rikm`belmde èl kms írims mdoblbstrmtbvms e pidmnðnb`ms. @elsbdirm muteivmkum`bðl dik km istudbmlti rispi`te di su m`tbtud y dbspesb`bðl il kmskm sisbelis, msï èoe pirìp`bðl di utbkbdmd qui dm mk sirvb`be y, per ildi, su nrmde di smtbsam``bðl) (@mrrmlzm, Hmktmzmr y @mkdirm, 8:=0). Ik Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïm M`mdâob`m Z(BTM), dik Blstbtute Ti`lekðnbè Pupirber di Brmpumte, vmkerm km tuterïm il târobles di aul`belmkbdmd (mk`mlì e kenre di kes bldb`mderis di `mkbdmd pmrm km blstbtu`bðl), msï èoe km iai`tbvbdmd y i﬍`bil`bm di kms m``belis tuterbmkis (tuter). Ik mlíkbsbs si dismrrekkm m pmrtbr di kes ripertis qui rimkbzml kes tuteris y èerdblmderis, msï èoe di km mpkb`m`bðl di kes blstruoiltes di ivmkum`bðl qui prepeli km MLYBIP (Pete, Zreìk y Omrtïliz, 8::6). Xispi`te di km ivmkum`bðl di km tuterïm il km Hilioârbtm Ylbvirsbdmd Mutðleom di Zuihkm, km ixpirbil`bm dik Pbstiom Blstbtu`belmk di Tuterïms (PBT) utbkbzð blstruoiltes qui ki pirobtbirel oidbr kms ixpi`tmtbvms, bltirisis y liìsbdmdis dik istudbmltmde y km aerom il qui si dismrrekkmhml kms tuterïms. Kes tuteris ixtirlml qui km tuterïm is ulm vïm rimk pmrm èleìr kes bltirisis y liìsbdmdis dik mkuolmde, èleìrke èoe pirselm y smhir sehri sus liìsbdmdis di mprildbzmgi (Mkmr`ðl y Airlíldiz, 8::6, il Bskms y Nelzíkiz, 8:=4). Ik ZBT di km Ylbvirsbdmd Mutðleom di Luive Kiðl, m trmvâs di km Dbri``bðl di Erbiltm`bðl Qe`m`belmk y Idu`mtbvm DEQI ( ), ispi`b﬍`m km obsbðl, vbsbðl, ik oedike di tuterïm, kms aul`belis di kes m`teris dik preìse, msï èoe kms tmrims di ivmkum`bðl. Istm ÷ktbom is ul sbstiom di sinubobilte y ivmkum`bðl bltirlm il kms dipildil`bms y di aerom bltinrmk. Kms tmrims di ivmkum`bðl di kms èerdblm`belis di tuterïm per dipildil`bm siríl rispelsmhkis di km bopkioiltm`bðl dik preìse di ivmkum`bðl, vmkermlde km `mkbdmd dik sirvb`be y km smtbsam``bðl di kes tutermdes èoe usumrbes, msï èoe di èlve`mr m riulbelis sioistrmkis èl tuteris, di mlmkbzmr prepuistms di oigerm èltblum y di ikmhermr ripertis di kes risuktmdes di



802


km ivmkum`bðl y di kms sisbelis y qui siríl iltrinmdes mk dbri`ter y m km @eerdblm`bðl Blstbtu`belmk di Tuterïm (@BT). Kms tmrims di ivmkum`bðl di km @BT èlsbstbríl il èlve`mr m sisbelis ritremkboiltmderms m tedes kes èerdblmderis, ikmhermr ripertis di risuktmdes di ivmkum`bðl pmrm kms muterbdmdis, sin÷l èrrispeldm, y nistbelmr kms oigerms am`tbhkis (Firlíldiz y Deunkms, 8::2). Il su `mse, ik ri`ter di km Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmgm @mkbaerlbm (YMH@) istmhki`bð ul mùirde sehri kes kblimobiltes nilirmkis pmrm km epirm`bðl di kms tuterïms, il ik ùmk kms ulbdmdis m`mdâob`ms dihiríl hmsmrsi pmrm bopkioiltmr preìses di sinubobilte y ivmkum`bðl di km tuterïm qui si rimkbzmríl mk târoble di `mdm `b`ke isèkmr (YMH@, 8:=8). Isti igir`b`be si rimkbzm disdi ul pertmk vbrtumk dileoblmdePbstiom Blstbtu`belmk di Tuterïms, qui omltbili il èlstmlti èoulb`m`bðl m tuteris y tutermdes. Zer ulm pmrti, qubilis si il`mrnml di ivmkumr ik disiopiýe dik tuter sel kes mkuoles3 per etrm, is ik prepbe tuter qubil mlmkbzm y èoiltm su rildbobilte m pmrtbr di ul blstruoilte di muteivmkum`bðl. Il `mdm ulbdmd m`mdâob`m si ùiltm èl ul rispelsmhki di tuterïms qubil ikmherm ul riperti per `mdm pirbede y ke turlm m km dbri``bðl pmrm km bltirvil`bðl epertulm, sin÷l èrrispeldm. Il ik íohbte bltirlm`belmk, Qikm (8::>) ri﬍iri qui km m``bðl tuterbmk le fm sbde utbkbzmdm pkilmoilti il km ulbvirsbdmd ispmýekm, èlsbdirmlde qui pedrïm dismrrekkmrsi oidbmlti tris oedikes hísbès7 km tuterïm di msbnlmturm-ùrse3 km tuterïm bltinrmk di nrupe3 y km tuterïm oilter e iltri bnumkis. Ablmkoilti, èlsbdirm qui km tuterïm dihirïm dismrrekkmrsi èl ulm ivmkum`bðl di kes mkuoles fm`bm ik preìse di tuterïm y ulm muteivmkum`bðl dik tuter. Ik oedike di ivmkum`bðl dik Zkml di M``bðl Tuterbmk di km Ylbvirsbdmd di Hmrìkelm si bltirism per èleìr km mutevmkerm`bðl il târobles di epblbelis y smtbsam``belis di kes mkuoles y deìltis. Zmrm isti iai`te, ik prenrmom èlsbdirm km mpkb`m`bðl di des blstruoiltes7 =. Ilùistm mk mkuolmde7 blstruoilte qui ivmk÷m disdi ik pulte di vbstm dik istudbmlti tutermde km utbkbdmd di km tuterïm, su lbvik di blveku`rmobilte y km pesbhbkbdmd di oigerm.




8. Ilùistm mk preaisermde (muteblaeroi), deldi si riùpirm km `mltbdmd di mkuoles tutermdes, kms m``belis rimkbzmdms y sus risuktmdes, msï èoe ik lbvik di smtbsam``bðl èl ik preìse. M pmrtbrsidiikmherm kes risuktmdes ehtilbdes, èl km per mpkb`m`bðl di mohesniliblstruoiltes ul blaeroi ﬍lmk rimkbzmde km èerdblm`bðl rmk rispelsmhki dik prenrmom di tuterïm, ixmktmlde kes mspi`tes pesbtbves y linmtbves bdiltb﬍`mdes il kes preìses di oigerm di km pkmlb﬍`m`bðl y nistbðl dik Zkml di M``bðl Tuterbmk (Nmr`ïm, Nmr`ïm y Qirm, 8::2). Ablmkoilti, km Ylbvirsbdmd Xiy Guml @mrkes di Omdrbd ùiltm èl ul oedike di tuterïm bltinrmk3 km ivmkum`bðl mk tuter si rimkbzm oidbmlti km mpkb`m`bðl di ulm ilùistm èlaeromdm per ÷lb`moilti sbiti prinultms qui vmkerml km pirìp`bðl qui ik deìlti tbili sehri km ernmlbzm`bðl dik prenrmom y ik mpeye mdoblbstrmtbve qui ri`bhi, kms epertulbdmdis di aerom`bðl èltblum il km tuterïm, km utbkbdmd dik prenrmom, km epblbðl di kes mkuoles sehri ik preìse y km nilirm`bðl di istrmtinbms pmrm km bltinrm`bðl di âstes m km blstbtu`bðl (Nmr`ïm, Nmr`ïm y Qirm, 8::2). @el km bltil`bðl di bdiltb﬍`mr sbobkbtudis ydbairil`bms, il km sbnubilti tmhkm si ispi`b﬍`ml kms `mrm`tirïstb`ms nilirmkis di km ivmkum`bðl di kms tuterïms di kms blstbtu`belis ixpkermdms. Tmhkm =. Tuterïms il m knu lms bl stbtu`belis di idu`m`bð l supirber Blstbtu`bðl

@mrm`tirïstb`ms di ivmkum`bðl di tuterïms

Amùktmd di Oidb`blm Qitirb-

Ivmkum`bðl m pmr tbr dik mlí kbsbs di kes sbnubiltis pultes7

lmrbm y Weeti`lbm ( YLMO)

Disiopiýe dik istudbmlti tuter èl ikèl istudbmlti. Disiopiýe dik ik tuter. Pmtbsam``bðl dik istudbmlti. Ivmkum`bðl nilirmk dik prenrmom . Mpkb`m`bðl di blstruoiltes mk mkuole y mk tuter (muteivmkum`bðl).

Amùktmd di Oidb`blm (YLMO)

Ivmkum`bðl m pmrtbr di km mpkb`m`bðl di ul blstruoilte tbpe ùistbelmrbe deldi si mherdm blaerom`bðl sehri ik igir`b`be disiopiýmde dik tuter.



84=


Ylbvirsbdmd di Numdmkmgmrm

@rbtirbes pmrm km ivmkum`bðl dik preìse di tuterïm7 Bdiltb﬍`m`bðl di kms `m rm`tirïstb`ms dik èltixte. Ikioiltes di dbsiýe. Epirm`bðl dik prenrmom y di kes predu`tes.

@iltre Ylbvirsbtmrbe di Kes Mk- Dboilsbelis prbl`bpmkis pmrm km ivmkum`bðl di km tuterïm7 tes (@uMktes) di km Ylbvirsbdmd Ehgitbves, èltilbdes y m`tbvbdmdis dik pkml di m``bðl tuterbmk di Numdmkmgmrm y km mtil`bðl di kes `mses riobtbdes e `mlmkbzmdes. Blstruoiltes pmrm èleìr kes pultes di v bstm di kes m`teris blveku`rmdes7 ivmkum`bðl di kms m `tbvbdmdis nrupmkis y ivmkum`bðl mk oedike blstbtu`belmk. Blstbtute Ti`lekðnbè Pupirber di Brmpumte

Km ivmkum`bðl si ìltrm il7 Aul`belmkbdmd. Iai`tbvbdmd y i﬍`bil`bm di kms m``belis tuterbmkis. Mlíkbsbs m pmrtbr di kes ripertis q ui rimkbzml kes tuteris y èerdblmderis Ivmkum`bðl m pmrtbr di kes blstruoiltes di mpkb`m`bðl qui prepeli km MLYBIP .

Hilioârbtm Ylbvirsbdmd Mutðleom di Zuihkm

Il km ivmkum`bðl si utbkbzml blstruoiltes pmrm oidbr7 Kms ixpi`tmtbvms. Kesaerom bltirisis liìsbdmdis Km èoey si dismrrekkmldik kmsistudbmltmde tuterïms. .

Ylbvirsbdmd Mutðleom di Luive Kiðl

Tmrims di ivmkum`bðl di kms èerdblm`belis di tuterïm per dipildil`bm7 Qmkermr km `mkbdmd dik sirvb`be y km smtbsam``bðl di kes tutermdes èoe usumrbes @elve`mr m riulbelis sioistrmkis per tuteris. Mlmkbzmr prepuistms di oigerm èltblum. Ikmhermr riper tis di kes risuktmdes di km ivmkum`bðl y di kms sisbelis pmrm kms muterbdmdis sin÷l èrrispeldm.

Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmgm Km ivmkum`bðl si bltinrm m pmr tbr di kms sbnubiltis m``belis7 @mkbaerlbm Ivmkumr mk tuter per pmr ti di kes tutermdes èl ul ùistbelmrbe iki`trðlbè. Muteivmkum`bðl dik tuter per oidbe di ul ùistbelmrbe iki`trðlbè. Dismrrekkmr u l riperti di risuktmdes per `mdm èerdblmder di tuterïms il kms ulbdmdis m`mdâob`ms. Ylbvirsbdmd di Hmrìkelm

Km ivmkum`bðl si ìltrm il kes sbnubiltis mspi`tes7 Ilùistm mk mkuolmde. Ilùistm dik preaisermde. Ikmhermr bl aeroi ﬍lmk ixm ktmlde kes mspi`tes pesbtb ves y linmtbves bdiltb﬍`mdes il kes preìses di oigerm di km pkmlb﬍`m`bðl y nistbðl dik Zkml di M``bðl Tuterbmk.




Ylbvirsbdmd Xiy Guml @mrkes di Omdrbd

Zreìse di ivmkum`bðl per oidbe di km mpkb`m`bðl di ulm ilùistm qui mherdm ke sbnubilti7 Km pirìp`bðl qui âsti tbili sehri km ernmlbzm`bðl dik prenrmom. Mpeye mdoblbstrmtbve qui ri`bhi ik tuter. Epertulbdmdis di aerom`bðl qui r i`bhi ik tuter. Ytbkbdmd dik prenrmom. Epblbðl dipmrm kes mkuoles sehri ik nilirm`bðl di istrmtinbms km bltinrm`bðl dipreìse âstes m ykmkmblstbtu`bðl.

AYILTI 7 ikmherm`bðl prepbm m pmrtbr di km blaerom`bðl di kms blstbtu`belis ixpkermdms.

Xi﬈ixbelis ﬍lmkis Di km rivbsbðl rispi`te di kms m`tbvbdmdis di ivmkum`bðl tuterbmk di kms dbvirsms BIP, si ehsirvm di omlirm nilirmk km bopertml`bm di di﬍lbr kes preìses i blstruoiltes pmrm ivmkumr kms èopitil`bms di kes tuteris, msï èoe iltildir sus prí`tb`ms (Nmr`ïm, Zelì, Nmr`ïm, @mse, Oermkis, Omrtïliz, Pirlm, Bskms, Omrtïliz y Mìvis, 8:=1). Di bnumk aerom, il istes preìses di ivmkum`bðl, km omyerïm di kesZBT il idu`m`bðl supirber ìltrml kes igis il tris bldb`mderis ispi`ï﬍ès7=) km m``bðll tuterbmk (pirìp`bðl dik mkuolmde)3 8) ik pir﬍k dik tuter (èle`bobiltes, fmhbkbdmdis, distrizms, m`tbtudis per pmrti dik tuter) y0) ik bopm`te di km tuterïm (il oigerm dik disiopiýe dik mkuole disdi kes mspi`tes di mtil`bðl y mèopmýmobilte m km ridu``bðl di ïldbìs di riprehm`bðl, disir`bðl, rizmne y i﬍`bil`bm tiroblmk). @mhi distm`mr qui ul oedike di ivmkum`bðl dihi tilir èoe ehgitbve auldmoiltmk ik èopmrtbr kms vbsbelis di ulpreìse iltri tedes kes m`teris `kmvi, di tmk omlirm qui si èltrbhuym mk ilrbqui`bobilte y dismrrekke dik prenrmom y di km prepbm blstbtu`bðl. Pbl iohmrne, mknulmsdi kms dbairil`bms qui si bdiltb﬍`ml is qui le tedms kms blstbtu`belis dis`rbhil il sus prenrmoms kms aeroms il qui ripertml kes risuktmdes di km ivmkum`bðl y kms m``belis m dismrrekkmr m pmrtbr di db`fes risuktmdes. Zer etrm pmrti, si puidi bdiltb﬍`mr qui km idu`m`bðl supirber fm blèrpermde di oede sbstioítbè prenrmoms blstbtu`belmkis di tuterïm y qui fmy



840


ulm prieùpm`bðl per ivmkumr ik disiopiýe diistm aul`bðl deìlti disdi km pirspi`tbvm di kes tutermdes y dik prepbe tuter. Le ehstmlti kes isauirzes pmrm rimkbzmr km ivmkum`bðl di km aul`bðl deìlti di km tuterïm, il nilirmk, âstes sel mbskmdes il km BIP, ym qui le si pir`bhi èoulb`m`bðl bltirblstbtu`belmk pmrm ik dbsiýe di kes rispi`tbves blstruoiltes y oi`mlbsoes di ivmkum`bðl. Kkivmr m `mhe ulm èkmherm`bðl bltirblstbtu`belmk qui tilnm èoe prepðsbte auldmoiltmk èopmrtbr kes preìses di èlstru``bðl di blstruoiltes e oi`mlbsoes di ivmkum`bðl, msï èoe ik bltilte di sbstiomtbzmr ik preìse di ivmkum`bðl il ik íohbte di km tuterïm, riduldmrïm il predu`tes y aeroms di ivmkum`bðl mktmoilti èl﬍mhkis y víkbdms. Is bopertmlti distm`mr qui isti mlíkbsbs le pritildi sir ulm `rïtb`m, sble qui bltiltm mpertmr m km ri﬈ixbðl di km ivmkum`bðl di kms tuterïms, sbl dudmr di km ixbstil`bm di etres oi`mlbsoes, kes ùmkis pudbirel fmhir sbde le riènbdes m pmrtbr dik lbvik di dbspelbhbkbdmd di km blaerom`bðl di `mdm ulm di kms blstbtu`belis.

Xiairil`bms (8::=). Zrenrmoms Blstbtu`belmkis di Tuterïm. Ylm prepuistm di km MLYBI P pmrm su ernmlbzm`bðl y aul`belmobilte il kms blstbtu`belis di idu`m`bðl supirber. Oâxbè7 MLYBIP . ——— (8:::). Zrenrmoms Blstbtu`belmkis di Tuterïm7 Ylm prepuistm di km MLYBIP pmrm su ernmlbzm`bðl y aul`belmobilte il kms blstbtu`belis di idu`m`bðl supirber. Oâxbè7 MLYBIP . ——— (s/a). Xid di Tuterïms. Xidis Xinbelmkis. Xiùpirmde di7 fttp7//www. mlubisrè.ern.ox/bldix.pfp/ridis-rinbelmkis/rid-di-tuterbms @mrhmkke, X. (=221). Ivmkum`bðl di prenrmoms di Bltirvil`bðl tuterbmk. Xivbstm èopkutilsi di Idu`m`bðl . > (=). @mrrmlzm, O3 Hmktmzmr, I. y @mkdirm, G. (8:=0). Zrepuistm di oedike di ivmkum`bðl dik Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïm dik @iltre Ylbvirsbtmrbe di Kes Mktes. Il7 Z. Xesms y O. Xmoïriz. Ik bopm`te di km tuterïm il kms blstbtu`belis di km rinbðl @iltre E``bdilti di km MLYBI P. Oâxbè7 MLYBIP . @epmis (8:=8). Omrè nilirmk pmrm kes preìses di m`ridbtm`bðl di prenrmoms m`mdâobès dik lbvik supirber. Xiùpirmde di7 fttp7//www.sinubobilteinrismdes.èo/deùoilts/omrèUnilirmkUpreìsesUm`ridbtm`belUoixbè.pda MLYBIP




Dbri``bðl Nilirmk di Idu`m`bðl Pupirber Ti`lekðnb`m (8::1).Zrenrmom Lm`belmk di Tuterïm. Xiùpirmde di7 fttp7//mpeke.btteku`m.idu.ox/~tuterbms/tuterbm/ ZXENXMOM%8:LM@BELMK%8:DI%8:TYTEXBMP%8:DNIPT.pda Airlíldiz, Z. (8::=). Km tuterïm m`mdâob`m pirselmkbzmdm y su bopertml`bm il km i﬍`bil`bm isèkmr.Xivbstm Oixb`mlm di Erbiltm`bðl Idu`mtbvm, = (8), 0=-01. Nmr`ïm, X. B3 @uivms, E3 Qmkis, G. G. y @ruz, B. X. (8:=8). Bopm`te dik Zrenrmom di Tuterïm il ik disiopiýe m`mdâobè di kes mkuoles dik Blstbtute Ti`lekðnbè di Pelerm. Xivbstm Iki`trðlb`m di Blvistbnm`bðl Idu`mtbvm, =4 (=), =:1-=8=. Xiùpirmde di7 fttp7//www.s`bike.ern.ox/s`bike.pfp5s`rbpt?s`bU mrttixt&pbd?P=1:>-4:4=8:=8:::=::::>&kln?is&tkln?is Nmr`ïm, P3 Nmr`ïm, O. y Qirm, G. (8::2). Oedikes di tuterïms bltinrmkis y preìdbobiltes di mènbdm i bltinrm`bðl dik istudbmlti il km Ylbvirsbdmd Xiy Guml @mrkes. Hmrìkelm7 Dycblsel. Nmr`ïm, H.3 Zelì, P.3 Nmr`ïm, O.3 @mse, G.3 Oermkis @.3 Omrtïliz, R.3 Pirlm, M.3 Bskms, D.3 Omrtïliz, P., y Mìvis, R. (8:=1). Kms èopitil`bms dik tuter ulbvirsbtmrbe7 ulm mprexbom`bðl m su di﬍lb`bðl disdi km pirspi`tbvm tiðrb`m y di km ixpirbil`bm di sus m`teris. Zir﬍kis idu`mtbves. 06 (=9=), =:4-=88. Xiùpirmde di7 fttp7//www.s`bike.ern.ox/s`bike.pfp5s`rbpt?s`bUmrttixt&pbd ?P:=69-81268:=1:::=::=:4 Firlíldiz, N. y Deunkms, O. (8::2). Zmlik ZBT. Yl oedike y ul prenrmom blstbtu`belmk di tuterïm m`tumkbzmde pmrm km YMLK. Il7 BQ Ilùiltre Xinbelmk di Tuterïms, Xinbðl Pur-PuristiMLYBIP . M``belis pmrm km aerom`bðl bltinrmk. Oâxbè7 MLYBIP . BLII (8:=0) Kiy dik Blstbtute Lm`belmk pmrm km ivmkum`bðl di km idu`m`bðl . Oâxbè7 BLII . Bskms, D. y Nelzíkiz, G. (8:=4).Tuterïm pmrm km `mkbdmd di vbdm y kms rikm`belis fuomlms. Oâxbè7 Yohrmk. Omnnbe, O. (8:::) Ik tuter il km idu`m`bðl m dbstml`bm. Il I. Kbtwbl (=22>) (èop.). Km idu`m`bðl m dbstml`bm. Tioms pmrm ik dihmti il ulm luivm . Zmbdðs7 Huiles Mbris. mnildm idu`mtbvm Oetm, P. y Fubzmr, D. (8:=:). Ivmkum`bðl di km tuterïm m pmrtbr di km pirìp`bðl dik mkuole. Il7 Z. Xesms y O. Xmoïriz. Ik bopm`te di km tuterïm il kms blstbtu`belis di km rinbðl @iltre E``bdilti di km MLYBIP . Oâxbè7 MLYBIP . Pete, G. @.3 Zreìk, M. y Omrtïliz, L. (8::6). Ivmkum`bðl dik Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïm M`mdâob`m (ZBTM) dik Blstbtute Ti`lekðnbè Pupirber di Brmpumte (BTIPB) 8::0‐8::>. Blstbtute Ti`lekðnbè Pupirber di Brmpumte. Xiùpirmde di7 fttp7//www.btisb.idu.ox/Istudbmltis/Deùoiltes/ Ivmkum`b%@0%H0lZBTMUBTIPB.pda



849


Pmkoirðl, A3 Duèbln, M3 Qízquiz, @. y @ertiz, M. (8:=:). Qmkbdm`bðl di kes Blstruoiltes di Ivmkum`bðl il ik Zrenrmom di Tuterïm dbsiýmde pmrm ik lbvik kbìl`bmturm di km Amùktmd di Oidb`blm Qitirblmrbm y Weeti`lbmYLMO. Ilùiltre Ylbvirsbtmrbe di Tuterïm. Ylbvirsbdmd Lm`belmk Mutðleom di Oâxbè. Ylbvirsbdmd Mutðleom di Hmgm @mkbaerlbm YMH@ ( ) (8:=8). Mùirde qui istmhkiì kes Kblimobiltes Nilirmkis pmrm km Epirm`bðl di kms Tuterïms M`mdâob`ms. Xiùpirmde di7 fttp7//www.umh`.ox/aerom`belhmsb`m/deùoiltes/MùirdeUTuterbms.pda Ylbvirsbdmd di Numdmkmgmrm (YdiN) (8::4). Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïm M`mdâob`m. Km tuterïm m`mdâob`m y km `mkbdmd di km idu`m`bðl. @eki``bðl Mpeye mk Tuter. Xiùpirmde di7 fttp7//=46.8:8.=:9.=8/tuterbm/pda`/@8.pda YLMO (8::0). Amùktmd di Oidb`blm. Zrenrmom Blstbtu`belmk di Tuterïms. Xiùpirmde di7 fttp7//www.amòid.ulmo.ox/sn/tuterbms/ YZL. (8::8). Zrenrmom Lm`belmk di Tuterïms pmrm ik Pbstiom di Ylbdmdis. Xiùpirmde di7 www.kbi.upl.ox/de`s/.../[email protected]` Qikm, M. (8::>). M``bðl tuterbmk sehri ul trmhmge di blvistbnm`bðl èki`tbve.Xi-

vbstm di Zsbèdbdí`tb`m , =8 (8), 88=-801.



@ELQE@MTEXBM XI

QB

PTM

BLT

IX

@E

LTB

LIL

TMK

D I

ZPB@EKENÏM y IDY@M@BÐL BPPL7 =119‐>91V

LEXOMP ZMXM ZYHKB@MX Km Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl, idbtmdm per km Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk, preouivi ik dbíkene iltri blvistbnmderis y m`mdâobès di km idu`m`bðl y di km psbèkenïm, qubilis fml fmkkmde ul p÷hkbè bltirismde il èleìr y dbsùtbr tðpbès di m`tumkbdmd per oidbe di mrtïùkes, ilsmyes, ripertis y risiýms hbhkbenrí﬍`ms. Zsbèkenïm y Idu`m`bðl is ulm rivbstm mrhbtrmdm y di pirbedb`bdmd sioistrmk. Pi idbtm il seperti di pmpik y tmohbâl puidi virsi km virsbðl pda ïltinrm il km pkmtmaerom s`rbhd. Isti isauirze idbterbmk si ilùiltrm il kes sbnubiltis ïldbìs7 Xidmky`, Zsbède`, Kmtbldix, @kmsi,IHP@E, BXIPBI , Zsy`BLAE y Geurlmkhmsi. Istm puhkb`m`bðl ri`bhi èkmherm`belis di tedms pmrtis dik oulde, sbiopri qui si mpinuil m kms leroms qui m èltblum`bðl si ditmkkml. LEXOMP NILIXMKIP

=. Km tioítb`m qui si ùhri sel kes dbvirses íohbtes di km psbèkenïm y km idu`m`bðl, èl bldipildil`bm di erbiltm`belis tiðrb`ms. 8. Pðke si mìptml tixtes blâdbtes y is`rbtes il ispmýek. Mquikkes qui bl`kuyml pmsmgis il ul bdbeom dbstblte dihil prisiltmr su trmdu``bðl mk ispmýek.

0. Kes mrtïùkes siríl seoitbdes m dehki db`tmoil `bine y, ulm viz mìptmdes, ik muter dihirí ﬍romr ulm `mrtm di ìsbðl di diri`fes (le ix`kusbves). 4. Durmlti ik preìse di db`tmoil, ik tixte le dihi pestukmrsi pmrm su puhkb`m`bðl il etrm rivbstm. 9. Il `mse di sir mìptmdes, tedes kes mrtïùkes siríl ehgite dik èrrispeldbilti preìse idbterbmk7 rivbsbðl di istbke, idb`bðl, oedb﬍`m`bðl di tïtukes, aerom`bðl. AEXOMTE

=. Ik mrtïùke dihirí tilir ulm ixtilsbðl oïlbom di =: y oíxbom di 89 ùmrtbkkms, sbl mlixes, is`rbtms il Tbois Liw Xeoml di =8 ptes., m =.9 di ispm`be. Km ùmrtbkkm si `mkùkm sehri km hmsi di 8 =:: nekpis èl ispm`bes bl`kubdes. 8. Tedes kes trmhmges dihil bl`kubr ul risuoil (=9: pmkmhrms oíxboe) y pmkmhrms `kmvi (oïlboe 4, oíxboe 1), msï èoe sus èrrispeldbiltis trmdu``belis m blnkâs. 0. Ik tïtuke di kes mrtïùkes le dihi rihmsmr kes =8: nekpis (mprexbomdmoilti =0 pmkmhrms), èl ispm`bes bl`kubdes3 di le ùopkbrsi isti riqubsbte, il ik preìse di èrri``bðl si mgustmríl m ke mquï siýmkmde. 4. Tede tixte dihirí prisiltmr il fegm mpmrti ik tïtuke di km èkmherm`bðl (ispmýek i blnkâs), leohri dik muter y km blstbtu`bðl m km qui pirtiliì, ispi`b﬍`mlde dipmrtm oilte e ìltre di trmhmge. 9. Kes nrí﬍ès i boínilis dihiríl bl`kubrsi mk ﬍lmk dik trmhmge, èrri`tmoilti luoirmd es i bdiltb﬍`mdes, obiltrms qui il ik ùirpe dik trmhmge dihirí siýmkmrsi èl pri`bsbðl ik kunmr deldi iltrm `mdm ule di ikkes. 1. Tedes kes nrí﬍ès i boínilis dihiríl kkivmr ul tïtuke qui ri﬈igi èl `kmrbdmd su èltilbde y qui le ixìdm kms 8 : pmkmhrms. >. Km puhkb`m`bðl dik mrtïùke le bl`kubrí mlixes, per ke qui ik muter, sb

ke èlsbdirm liìsmrbe, dihirí bldb`mr ik ispm`be (hken, èrrie iki`trðlbè, s`rbhd y sioigmltis) deldi puidml èlsuktmrsi. XIAIXIL@BMP

=. Tedm `btm tixtumk dihi bl`kubr su riairil`bm iltri pmrâltisbs7 ik mpikkbde dik muter (èom) ik mýe il qui si puhkb`ð km ehrm (des pultes) pínblms `btmdms. Igiopke7 ‛Il su mrtïùke, Hmrlis le aeroukm di oede ixpkï`bte km tisbs di km bldbvbdumkbzm`bðl3 sbl iohmrne, is `kmrmoilti ul prisupuiste di su mrnuoilte‟ (Pmkkis, 8::87 9). 8. Kms riairil`bms hbhkbenrí﬍`ms dihil rinbstrmrsi èopkitms, sbl mhrivbmturms il kes tïtukes y mk ﬍lmk dik deùoilte3 kms ehrms dihil erdilmrsi mkamhâtb`moilti per muter-mýe, èl su blaerom`bðl èrrispeldbilti mk pbi di bopriltm y dmtes èopkioiltmrbes di km ehrm. Tmkis dmtes si dbstrbhubríl il km aerom y èl km pultum`bðl qui siýmkm km 1tm idb`bðl di MZM (fttp7//www.mpm.ern/). ZXE@IPE DI PIKI@@BÐL

=. Xiìp`bðl di tixtes7 Ylm viz ri`bhbde ik tixte, ik idbter mùsmrí ri`bhe per èrrie iki`trðlbè, èl km pesbhbkbdmd di qui vuikvm m sekb`btmrsi mk muter mpkb`mr oedb﬍`m`belis m su trmhmge. 8. @eldb`bðl di mlðlboe7 Zmrm msinurmr km bopmr`bmkbdmd il km ivmkum`bðl di kes trmhmges, kes muteris dihiríl preùrmr qui ik deùoilte le prisilti pbstms sehri su bdiltbdmd. 0. Piki``bðl privbm7 Ik dbri`ter di km rivbstm iai`tumrí ulm prboirm vmkerm`bðl pmrm èoprehmr km mdiùm`bðl dik tixte mk íohbte tioítbè di km rivbstm y ix`kubr mquikkes ùye èltilbde sim mgile m km psbèkenïm e km idu`m`bðl, e le ùopkml èl km istru`turm y `mkbdmd di ul tixte m`mdâobè. 4. Xivbsbðl di írhbtres7 Kes tixtes qui supiril km siki``bðl privbm siríl ilvbmdes m des ispi`bmkbstms pmrm qui preìdml m km ivmkum`bðl, qubilis iobtbríl sus db`tíoilis il ul pkmze le omyer di des oisis. Il

`mse di qui ik risuktmde di mohes db`tíoilis risukti mhbirtmoilti dbs`ripmlti, pedrí sekb`btmrsi ulm tirìrm ivmkum`bðl. Il tede oeoilte, ik mrhbtrmgi sirí `bine y rimkbzmde per pmris m`mdâobès. 9. Piki``bðl di írhbtres7 Km disbnlm`bðl di kes ivmkumderis ixtirles èrrirí m `mrne dik idbter y ik dbri`ter di km rivbstm, qubilis èlsbdirmríl su ixpirbil`bm preaisbelmk y su `mope di ispi`bmkbdmd. 1. Db`tmoil7 Kes írhbtres pedríl iobtbr tris tbpes di di`bsbelis7 m) Mprehmr ik tixte pmrm su puhkb`m`bðl, tmk èoe istí e èl kivis oedb﬍`m`belis. h) Zrepelir mk muter ulm rivbsbðl oís preauldm dik tixte èoe èldb`bðl pmrm sir puhkb`mde. Pb ik muter mìptm km riikmherm`bðl, su tixte si seoitirí m km ki`turm di kes ivmkumderis qui fuhbirml iobtbde ik prboir db`tmoil. `) Xi`fmzmr su puhkb`m`bðl sbl blvbtm`bðl pmrm riikmhermr ik tixte. >. Letb﬍`m`bðl7 Ik idbter blaeromrí mk muter, oidbmlti èrrie iki`trðlbkm di`bsbðl dik Kes @elsige Idbterbmk. 6. è, Xivbsbðl di tixtes7 muteris qui dihml rivbsmrsu tixte pmrm puhkb`m`bðl dbspeldríl di des siomlms pmrm letb﬍`mr sb m`ìdil m rimkbzmr kms oedb﬍`m`belis prepuistms per kes ivmkumderis. Il `mse di mìptmr, ik pkmze pmrm iltrinmr km virsbðlrivbsmdm le dihirí rihmsmr kes des oisis. 2. @rbtirbes dik db`tmoil7 Kes ivmkumderis di kes tixtes iobtbríl su db`tmoil mtildbilde sbiopri m km `mkbdmd oitedekðnb`m, km erbnblmkbdmd, km rikivml`bm y prisiltm`bðl, msï èoe mk istbke. ILQÏE

=. Kes mr`fbves di kes tixtes dihiríl istmr il êrd. 8. Dihiríl ilvbmrsi mk sbnubilti èrrie iki`trðlbè7 rbpsbiduJub`.idu.ox 0. Zmrm omyer blaerom`bðl puidil dbrbnbrsi mk tik. := 99 946> =0:: ixt. 4441 y =094.

XIQBPTM BLTIX@ELTBLILTMK DI

ZPB@EKENÏM y IDY@M@BÐL Km Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl istí didb`mdm m km puhkb`m`bðl di mrtïùkes di `mrí`tir tiðrbè, dis`rbptbve e ixpirboiltmk il tedms kms írims y ilaequis di km psbèkenïm y di km idu`m`bðl, qui èltrbhuyml m su mvmlì `biltï﬍è. Tbili ulm pirbedb`bdmd sioistrmk3 il `mdm l÷oire si puhkb`m ul preoidbe di dbiz mrtïùkes. Pus tixtes sel puhkb`mdes il ispmýek. Ik tbre is di obk igiopkmris sioistrmkis y omltbili `mlgi èl 8:: rivbstms ispi`bmkbzmdms3 su rmdbe di dbausbðl mhmr`m kms prbl`bpmkis ulbvirsbdmdis i blstbtutes di ilsiýmlzm supirber di Bhiremoârb`m. Kes muteris qui disiil puhkb`mr sus trmhmges il km rivbstm dihiríl ridm`tmrkes èl kms leroms di istbke di MZM, ilvbmrkes m rbpsbiduJub`.idu.ox, mgustíldekes m kes `rbtirbes siýmkmdes mltirberoilti. Il `mse di ilvïe per èrrie pestmk, dihiríl ilvbmr des èpbms m km dbri``bðl mhmge bldb`mdm èl risuoil il ispmýek i blnkâs. Pus`rbp`bðl mlumk (des l÷oires)7 $=1:.:: o.l. | Ixtrmlgires7 49 dðkmris Leohri @mkki y l÷oire @ekelbm

@ðdbne pestmk

@budmd Istmde

Zmïs

Tikâaele

Amx

@errie iki`trðlbè Mýe mk qui sus`rbhi Erdil di pmne ( )

Nbre ( )

@fiqui pirselmk ( )

(lm`belmk y ixtrmlgire)

(lm`belmk y ixtrmlgire)

(ix`kusbve lm`belmk)

Ximkbzmr ul dipðsbte per ik boperti èrrispeldbilti m km ùiltm Hmlmoix l÷o. >699298=, su`. 16=, m leohri di YB@ Ylbvirsbdmd Bltirèltbliltmk M.@., y ilvbmr per amx e per èrrie ik èoprehmlti. Xivbstm Bltirèltbliltmk di Zsbèkenïm y Idu`m`bðl Írim di Zesnrmde, Blvistbnm`bðl y Idu`m`bðl @eltblum Blsurniltis Pur 4=09 y 40:0, Pmltm ×rsukm Vbtkm, Tkmkpml, @.Z. =448:, @budmd di Oâxbè. Tik.7 946> =0:: y 946> =4:: ixt. 4441 | Amx7 946> =091

@eltilbde Zrisiltm`bðl | Fâ`ter X. Qikízquiz Gurmde | 9 Blvistbnm`bðl Disùilte dik mpeye se`bmk il sbtum`belis di istrâs | Gerni M. Xubz y Cmrblm Hiro÷diz | == Dbairil`bms y sioigmlzms ènlbtbvms iltri blamltis blstbtu`belmkbzmdes y le blstbtu`belmkbzmdes7 ul istudbe bltirsugites èl ^BP@-BQ | Idumrde Gesuâ Terris Istrmdm y Guml Mkaelse

Oâldiz Wmvmkm | 80

Dbairil`bms y sbobkbtudis iltri kes pir﬍kis di mlsbidmd omtioítb`m di istudbmltis di Mdoblbstrm`bðl y di Blnilbirïm |@rbstblm I``bux îkkomll y Mltelbe Kmrm Hmrrmníl N.| 02 Iai`tes dik prenrmom XIHMZ il sugites èl istrâs y deker il Oâxbè | Ptiamlbi Mldrim. M.

Peifkiomll-Xiboirs y Omrbtzm Qirðlb`m Nmr`ïm-Oeltmýiz | 16 Ik omlige di km leromtbvbdmd il mduktes oixb`mles7 km m`tbtud fm`bm kes kïobtis se`bmkis | Fmls Eudfea vml Hmrlivikd, Irbcm Xehkis Istrmdm, Hrildm Xedrïnuiz Mnubkmr y Mïdm Oir`mde Omym | 69 Ik trmhmge èl km vez dik etre. Yl mìr`mobilte mk mlíkbsbs lmrrmtbve il km blvistbnm`bðl psbèse`bmk | Zmekm Firlíldiz Pmkmzmr | =:0 Aertmkizm yeb`m y deoblml`bm iltri ulbvirsbtmrbes qui trmhmgml y istudbmltis di tbiope èopkite | Idbtf dik Pek @uâkkmr Ispigik | =84 Qbekil`bm di pmrigm oís mkkí di km areltirm7 km pismdbkkm èltbl÷m mferm il Istmdes Ylbdes | Ilrbqui Erezè | =0> Bopm`te di km blvil`bðl di prehkioms omtioítbès il km oitmènlb`bðl. | Gesâ Mltelbe

Airlíldiz Hrmve y Guml Gis÷s Hmrhmríl Píl`fiz | =9> Omtioítb`ms il ZBPM 8:=87 vmkbdiz di èlstru`te y istudbe di etrms prepbidmdis psbèoâtrb`ms il istudbmltis ispmýekis | Ispirmlzm Hmusikm Firrirms | =>2 Zirìp`bðl di deìltis ulbvirsbtmrbes sehri km bopertml`bm y rimkbzm`bðl di èopitil`bms nilârb`ms | Gesâ Ílnik Qirm Lerbinm y Iksm Lmtmkb Nelzíkiz Nelzíkiz | 8:> Mprexbom`belis sehri km ivmkum`bðl di kms tuterïms il Idu`m`bðl Pupirber7 ixpirbil`bms y ri﬈ixbelis | Pmkvmder Zelì @ihmkkes, Hilbkdi Nmr`ïm @mhrire, Rissb`m Omrtïliz Pete, Dillbsi Bskms @irvmltis, Rmrmkbl Mìvis Qbkkmluivm, @i`bkbm Oermkis Nmrduýe| 882

Revista Intercontinental de Psicología y Educación Vol. 18, núm. 1-2

Recommend Documents