PENELITIAN TINDAKAN KELAS
PENGGUNAAN MEDIA PETA UNTUK MENINGKATKAN MENINGKATKAN PEMBELAJARAN ILMU PENGETAH PENGETAHUAN UAN SOSIAL TENTANG PERJUANGAN MELAWAN PENJAJAH DAN PERGERAKAN NASIONAL
Penyusun:
Nama NIP Pa! Pa!"a "a#$ #$ G%&' %&' R(a! (a! U+# K)./a
: : : :
TITIN KUSMIAT KUSMIATI 130 957 084 P)m P)m*+a *+a$$ I,-A I,-A SDN Ta/(!a.+ II K)' Ka.a!am2)& Ka*' I.ama(
KATA PENGANTAR P(/+ ("(. )a#+aa "+#a 2a/a#"a ")a+.a# A&&a SWT' B)."a# Rama#$ ).#a H+aa Na$ )+!!a 2)(&+ a2a# m))&)a+"a 2)((a &a2%.a ++' Sa&a6a# ).#a a&am 2)(&+ 2a/a#"a ")2aa Na*+ B)a. M(amma SAW$ *)).#a ")&( ")&(a. a.!a !a Na$ Na$ aa aa*a *a## Na Na a a #a" #a" ")#+ ")#+!! !!a& a&a a ")2a ")2aa a "+#a "+#a )m( )m(aa a! a! #)&a #)&a m)!+"(#+ /)/a" &a!"a Na*+ M(amma SAW$ a.+ a&am a! !)&a2 +!!a m)(/( ") a&am a! ).a a *).*aa!+a ++' La2 La2%.a %.a ++ ++ *).+ *).++ + &a &a!"a !"a& &a a!!"a "a a! a! 2)( )(&+ &+ #)m #)m2( a&am a&am m)&a" m)&a"aa aa"a "a 2).*a+ 2).*a+"a "a 2)m*)& 2)m*)&a/a. a/a.a a (#(" (#(" m)+! m)+!"a# "a#"a "a 2)!(a 2)!(aaa aa +6a +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a' P)(&+ (a *).(2aa )ma"+ma& m(!"+ a&am 2)((a &a2%.a ++ )(a+ )!a #(#(#a a! aa$ #)#a2+ #+a" m)(#(2 ma+ #).a2a# ")"(.a!a$ *a+" *)."a+#a )!a ++ ma(2( #)"+" 2)am2a+aa' O&) "a.)a +#( 2)(&+ m)!a.a2"a ".+#+" a a.a a! *).+a# m)m*a!( a.+ 2a.a 2)m*aa a!a# 2)(&+ a.a2"a ".+#+" a a.a a! *).+a# m)m*a!( a.+ 2a.a 2)m*aa a!a# 2)(&+ a.a2"a !(a m)am*a m)am*a "))m2(.aa 2)((a 2)((a &a2%.a ++' B)."a# %.%!a a *+m*+!a a.+ )m(a 2+a" a"+.a 2)(&+ a2a# m))&)a+"a &a2%.a ++' A"+. "a#a 2aa "))m2a#a ++ 2)(&+ am2a+"a (a2a #).+ma "a+ a! )*)a.*)a.a ")2aa a! #).%.ma# : 1' Ba2a a2a" SARKIM$ S'A! K)2a&a a*a a*a! D+a P)++"a K)a )ama#a Ka.a!am2)&$ Ka*(2a#) I.ama( a! #)&a *aa" m)m*).+"a ma("a a a.a' ' Ba2a" Ba2a" D.' D.' BASIRI BASIRIN N P)!a6 P)!a6a a TK-SD TK-SD a! a! #)&a #)&a m)m*+ m)m*+aa a m)m*).+ m)m*).+"a "a *+m*+!a ")2aa "am+'
KATA PENGANTAR P(/+ ("(. )a#+aa "+#a 2a/a#"a ")a+.a# A&&a SWT' B)."a# Rama#$ ).#a H+aa Na$ )+!!a 2)(&+ a2a# m))&)a+"a 2)((a &a2%.a ++' Sa&a6a# ).#a a&am 2)(&+ 2a/a#"a ")2aa Na*+ B)a. M(amma SAW$ *)).#a ")&( ")&(a. a.!a !a Na$ Na$ aa aa*a *a## Na Na a a #a" #a" ")#+ ")#+!! !!a& a&a a ")2a ")2aa a "+#a "+#a )m( )m(aa a! a! #)&a #)&a m)!+"(#+ /)/a" &a!"a Na*+ M(amma SAW$ a.+ a&am a! !)&a2 +!!a m)(/( ") a&am a! ).a a *).*aa!+a ++' La2 La2%.a %.a ++ ++ *).+ *).++ + &a &a!"a !"a& &a a!!"a "a a! a! 2)( )(&+ &+ #)m #)m2( a&am a&am m)&a" m)&a"aa aa"a "a 2).*a+ 2).*a+"a "a 2)m*)& 2)m*)&a/a. a/a.a a (#(" (#(" m)+! m)+!"a# "a#"a "a 2)!(a 2)!(aaa aa +6a +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a' P)(&+ (a *).(2aa )ma"+ma& m(!"+ a&am 2)((a &a2%.a ++ )(a+ )!a #(#(#a a! aa$ #)#a2+ #+a" m)(#(2 ma+ #).a2a# ")"(.a!a$ *a+" *)."a+#a )!a ++ ma(2( #)"+" 2)am2a+aa' O&) "a.)a +#( 2)(&+ m)!a.a2"a ".+#+" a a.a a! *).+a# m)m*a!( a.+ 2a.a 2)m*aa a!a# 2)(&+ a.a2"a ".+#+" a a.a a! *).+a# m)m*a!( a.+ 2a.a 2)m*aa a!a# 2)(&+ a.a2"a !(a m)am*a m)am*a "))m2(.aa 2)((a 2)((a &a2%.a ++' B)."a# %.%!a a *+m*+!a a.+ )m(a 2+a" a"+.a 2)(&+ a2a# m))&)a+"a &a2%.a ++' A"+. "a#a 2aa "))m2a#a ++ 2)(&+ am2a+"a (a2a #).+ma "a+ a! )*)a.*)a.a ")2aa a! #).%.ma# : 1' Ba2a a2a" SARKIM$ S'A! K)2a&a a*a a*a! D+a P)++"a K)a )ama#a Ka.a!am2)&$ Ka*(2a#) I.ama( a! #)&a *aa" m)m*).+"a ma("a a a.a' ' Ba2a" Ba2a" D.' D.' BASIRI BASIRIN N P)!a6 P)!a6a a TK-SD TK-SD a! a! #)&a #)&a m)m*+ m)m*+aa a m)m*).+ m)m*).+"a "a *+m*+!a ")2aa "am+'
3' Ba2a" PA PAINO$ A'Ma' A'Ma' P K)2a&a K)2a&a S)"%&a S)"%&a SD N)!).+ Ta Ta/(! /(!a.+ a.+ II$ K)ama#a K)ama#a Ka.a!am2)&$ Ka*(2a#) I.ama(' 4' Ba2a"*a2a Ba2a"*a2a"" a I*(+* I*(+*(( G(.( SD N)!).+ N)!).+ Ta Ta/(! /(!a.+ a.+ II 5' I*( H).+a H).+a A'Ma'P A'Ma'P$$ )*a!a )*a!a++ #)ma #)ma )/a6a# )/a6a# a! a! #)&a m)m*).+" m)m*).+"a a a.aa a 2)m+"+.a a&am 2)((a 2)((a &a2%.a ++' M(am(aa A&&a SWT$ m)m*).+"a *a&aa a! )#+m2a& )!a ama& 2).*(a#a m).)"a' Am+ a R%**a& A&am++'
Ka.a!am2)&$
Ma.)# 008
P)(&+
DA;TAR ISI Ha&ama KAT KATA PENGAN PENGANT TAR '''''' ''''''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''''
+
DA;T DA;TAR ISI '''''' ''''''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''
+++
DA;T DA;TAR TABEL TABEL ''''' '''''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''''
<
DA;T DA;TAR LAMPIR LAMPIRAN AN '''''' ''''''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''''
<+
IDENTI IDENTIT TAS DAN PENGESA PENGESAHAN HAN ''''' '''''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''' '''''
<++
A'
PENDAHULUAN
1'
La#a La#a.. B)&a" B)&a"a a!! ''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
1
'
T(/( T( /(a a '''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
3
3'
P.% P.%) ) P)( P)(&+ &+a a La2% La2%.a .a '''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
3
4'
S+"& S+"&( ( P).* P).*a+ a+"a "a P)m* P)m*)& )&a/a a/a.a .a '''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
3
5'
Gam* Gam*a. a.a a Um(m Um(m - S+ S+#+ #+ma ma#+ #+"a "a La2% La2%.a .a ''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
4
B'
PERE PE REN NAN ANAA AAN N PER PERBA BAIK IKAN AN PE PEMB MBEL ELAJ AJAR ARAN AN
1'
I) I)#+ #++ +"a "a+ + Ma Maa& a&a a ''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
4
'
Aa&+ Aa&++ + P).( P).(m( m(a a Maa Maa&a &a '''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
5
3'
R) R)a aaa P).* P).*a+ a+"a "a P)m P)m*)&a *)&a/a /a.a .a '''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
7
'
TEMP TE MPA AT DAN WAKTU PEL PELAKS AKSANA ANAAN AN PERB PERBAIK AIKAN AN
1'
T)m2a# m2a# a a 6a"# 6a"#(( P)&a" P)&a"a aa aa a '''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
11
'
P.% P.%) )(. (. P)& P)&a" a"a aa aa a ''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
13
3'
Ha& Ha&a a&& U+" U+" '''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
18
D'
TEMUAN DAN HASIL =ANG DIPEROLEH
1'
Ha+& P)!%&aa Da#a ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'
D)".+2+ T)m(a a R)&)"+ ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
3'
P)ma*aaa S+!"a# M)!)a+ T)m(a ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
E
KESIMPULAN DAN TINDAK LANJUT
1'
K)+m2(&a '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'
Sa.a a T+a" La/(# '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
DA;TAR PUSTAKA '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
LAMPIRANLAMPIRAN
DAFT ARTABEL
Ha&ama Ta*)& 1 : Ha+& E
DAFT AR LAMPI RAN
Lam2+.a 1
La2%.a P).*a+"a P)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& S+"&( I
Lam2+.a
R)aa P).*a+"a P)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& S+"&( I
Lam2+.a 3
S(.a# P).a#aa S+"&( I
Lam2+.a 4
L)m*a. O*).
Lam2+.a 5
La2%.a P).*a+"a P)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& S+"&( II
Lam2+.a >
R)aa P).*a+"a P)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& S+"&( II
Lam2+.a 7
S(.a# P).a#aa S+"&( II
Lam2+.a 8
L)m*a. O*).
Lam2+.a 9
Da#a. N+&a+ E
IDENTITAS DAN PENGESAHAN LAPORAN HASIL PERBAIKAN PEMBELAJARAN Nama Maa+6a
: TITIN KUSMIATI
N I P
: 130 957 084
Pa!"a#$ G%&' R(a!
: P)m*+a$ I,-A
T)m2a# M)!a/a.
: SD N)!).+ Ta/(!a.+ II
J(m&a P)m*)&a/a.a
: ? (a @ I&m( P)!)#a(a S%+a& ? +"&( @
K)&a
: , ? &+ma @
T)m2a# a #a!!a& P)&a"aaa
: SD N)!).+ Ta/(!a.+ II I&m( P)!)#a(a S%+a& Ta!!a&: 15 a P)*.(a.+ 008
Maa&a a! m).(2a"a %"( 2).*a+"a : Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& Ba!a+maa (2aa !(.( 2)!!(aa a&a# 2).a!a a! #)2a# (#(" m)+!"a#"a m%#+
Ka.a!am2)&$ Ma.)# 008 G(.( K)&a ,
P A I NO$ A'Ma'P TITIN KUSMIATI M))#(/(+ : NIP' 130 5>0 99> NIP' 130 957 084 K)2a&a a*a! D+a P)++"a K)ama#a Ka.a!am2)&
D.' H' DIDIN TAJUDIN NIP' 130 >1> 740
A. PENDAHULUAN 1. Latar Belakang
P)++"a m).(2a"a (a#( 2.%) a! "%m2&)" a *).+m)+ &(a$ a! m).(2a"a (a#( 2.%) ")*).a+&a 2)++"a a! #+a" a2a# +2+a"a a.+ ")!+a#a *)&a/a. m)!a/a. + ")&a' K)*).a+&a a&am 2)a2a+a #(/(a m).(2a"a ")!+a#a *)&a/a. m)!a/a. a! m).(2a"a a"#%. 2))#( ")*).a+&a 2)++"a' P.)#a+ a! #)&a +a2a+ a&am *+a! 2)++"a aa&a m)&%/a"a 2)).#a ++" 2aa #+!"a# )"%&a aa. a! m).(2a"a 2)(/a! 2).#ama 2)++"a aa. )m*+&a #a(' S(a#( 2.%) 2)m*)&a/a.a a2a# +"a#a"a *).a+&$ /+"a #+!"a# 2)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+ 2)m*)&a/a.a m++ma& 75' B)am+' S B&%%m ? 19>3$ D.' H' M(' A&+ 1983 G(.( a&am PBM @ a&am #)%.+a #)#a! m+#). L)a.+! a#a( *)&a/a. #(#a' P))"a#a ++ a!a# m)("(! #).aa2 ")*).a+&a 2.%) *)&a/a. m)!a/a. "a.)a #+!"a# 2)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a (m(ma +a#a"a )!a +&a+' Ha+& )
a P).!).a"a Na+%a& a+& 2)m*)&a/a.a a.+ > +6a aa 11 %.a! a! m)a2a+ +&a+ 75 ") a#a a#a( 50$57 a! m)a2a# +&a+ 7$5 ") a#a$ a& ++ m)(/(""a ma+ .)aa #+!"a# 2)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a #).)*(#' U#(" &)*+ /)&a +&a+ )
Tabel I
Ha+& E
Baa" S+6a
N+&a+
N+&a+ K(m(&a#+
1
11
8
88
50$57
13
>
78
44$83
3
4
8
4$>0
Jm&
0
174
100
N+&a+ .a#a.a#a ")&a 174 : > F >$>9 M)&+a# a+& )
B)."a+#a )!a 2).maa&aa + a#a 2)(&+ m).aa 2).&( (#(" m)&a"a"a 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a )!a #(/(a : 1'
M)+!"a#"a 2)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a'
'
M)+!"a#"a ")#.am2+&a !(.( a&am m)(( .)aa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a'
. Pr!ses Penul"san La#!ran
La2%.a ++ +(( *).aa."a a#a#aa#a#a a! +*(a# )&ama m).aa!
")!+a#a
2).*a+"a
2)m*)&a/a.a$
2)&a"aaa
2).*a+"a
2)m*)&a/a.a$ a+& %*).
$. S"klus Perba"kan Pe%belajaran
La2%.a ++ #).+.+ a.+ +"&( 2)m*)&a/a.a$ ma#a 2)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& ?N% E"a"@'
&. 'a%baran U%u% ( S"ste%at"ka La#!ran
P)(&+a &a2%.a ++ m)m(a# 2)a(&(a$ 2).)aaa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a$ 2)&a"aaa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a$ #)m(a a#a( a+& a! +2).%&) ).#a ")+m2(&a a.a a #+a" &a/(#'
B PE)EN*ANAAN PE)BAIKAN PE+BELA,A)AN 1. I-ent""kas" +asala/
S)#)&a +aa"a *)*).a2a "a&+ (&a!a 2aa 2)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& ma#).+ 2)m*)&a/a.a P)./(a!a m)&a6a 2)/a/a a P).!).a"a Na+%a& aa 11 %.a! +6a a.+ > %.a! +6a ")&a , a! m)a2a+ #+!"a# 2)!(aaa ma#).+ )*)a. 75 ") a#a$ a#a( aa 50$57 a! m)a2a# +&a+ 7$5 ") a#a' S)&ama 2)m*)&a/a.a *).&a!(! /a.a! +6a m)!a/("a 2).#aaa a#a( m)m*).+ #a!!a2a #).aa2 2)/)&aa !(.(' M)a!!a2+ a& #).)*(#$ ma"a 2)(&+ m)m+#a *a#(a a.+ #)ma )/a6a# a K)2a&a S)"%&a (#(" *).amaama m)!+)#++"a+ ")&)maa a ")"(.a!a a.+ 2)m*)&a/a.a a! +&a"aa"a' Da.+ a+& +"(+ )!a #)ma )/a6a# a K)2a&a S)"%&a #).(!"a2 *)*).a2a maa&a a! #)./a+ )&ama 2.%) 2)m*)&a/a.a$ a+#( : Dala% Pe%belajaran Il%u Pengeta/uan S!s"al -"keta/u".
a' S+6a "(.a! a"#+ a&am *)&a/a.' *' S+6a "(.a! *).a+ (#(" m)/a6a* 2).#aaa'
' R)aa 2)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a' ' M)#%) "(.a!
B).aa."a maa&a a! #).+)#++"a+$ m)&a&(+ +"(+ )!a #)ma )/a6a# )!a m)!aa&++ a#a. +&a+$ #(!a#(!a a! +*).+"a$ *a&+"a a! +*).+"a !(.( #).aa2 +6a$ ).#a m)&a"("a .)&)"+ #).aa2 2).+&a"( m)!a/a. a! #)&a +#).a2"a$ ma"a +")#a(+ a"#%. 2))*a* +6a "(.a! m)!(aa+ ma#).+ a! +a/a."a aa&a : Pa-a Pelajaran Il%u Pengeta/uan S!s"al :
a' K(.a!a 2).a#+a +6a ")#+"a 2)m*)&a/a.a *).&a!(!' *' G(.( "(.a! m)m*).+"a "))m2a#a 2aa +6a (#(" *).#aa /a6a*' ' P)/)&aa #).&a&( a*#.a"' ' G(.( #+a" m)!!(a"a m)#%) a!
Pa-a Pe%belajaran Il%u Pengeta/uan S!s"al
Ba!a+maa (2aa !(.( m)+!"a#"a ")a"#+a +6a a&am 2)m*)&a/a.a (#(" m)+!"a#"a 2)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a #)#a! P)./(a!a m)&a6a 2)/a/a a P).!).a"a Na+%a& D)!a (* 2).#aaa : P)!!(aa m)+a 2)#a a! *a!a+maa"a a! a2a# m)+!"a#"a ")a"#+a +6a #).aa2 ma#).+ 2)&a/a.a 2. )en0ana Perba"kan Pe%belajaran
R)aa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a *).aa."a maa&a a! #)&a #).+)#++"a+$ a+#( : Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& ? IPS @ 1@' S+"&( I R)aa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a a! +&a"("a a&am (2aa m)+!"a#"a 2)!(aaa a a"#++#a *)&a/a. +6a a&am m)).+#a"a 2)(("a J)2a! + I%)+a )!a &a!"a&a!"a 2).*a+"a )*a!a+ *).+"(# : a' M)!a/a" +6a m)!ama#+ !am*a.!am*a. Pa&a6a Na+%a& a P)#a I%)+a' *' M)!"%++"a +6a ")a&am (aaa *)&a/a. a! "%(+' ' M)/)&a"a m)!)a+ )*a*)*a* m)&)#(a P).a! D(+a II a ")a#a!a J)2a! I%)+a$ 2aa 2)#a a! +2aa! !(.( + )2a ")&a' ' S+6a +*).+ "))m2a#a (#(" *).#aa /a6a*' )' M)m*+m*+! +6a a&am ")./a ")&%m2%"' ' M)+m2(&"a a m)m*).+ *a&+"a ?2(/+a #).aa2 a+& ")./a +6a@' !' M)!aa"a )
@ S+"&( II S)m(a #+a"a 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a 2aa +"&( I +&a/(#"a )!a (2aa m)+!"a#"a 2)!(aaa a a"#+<+#a *)&a/a. +6a a&am m)).+#a"a )*a* a a"+*a# 2)!).aa #)a!a R%m(a %&) J)2a! #).aa2 2)((" I%)+a +&a/(#"a )!a &a!"a&a!"a 2).*a+"a )*a!a+ *).+"(# :
a' Taa /a6a* #)#a! 2)&a/a.a a! &a&( )*a!a+ a2).)2+' *' S+6a m)+ma" 2)/)&aa !(.( #)#a! ).+#a )*a* a a"+*a# 2)!).aa .%m(a %&) J)2a! #).aa2 2)((" I%)+a' ' S+6a +*).+ "))m2a#a (#(" *).#aa /a6a*' ' S+6a +*).+ m%#+
' M)m*+m*+! +6a m)!)./a"a LKS )a.a *).")&%m2%"' !' M)m*).+ 2))!aa a ")+m2(&a ).#a 2)!(a#a *).(2a 2(/+a' ' M)&a"aa"a 2)+&a+a a m)m*).+"a #(!a .(ma )*a!a+ #+a" &a/(#' U#(" &)*+ &)!"a2+ %#% .)aa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& +"&('
*. PELAKSANAAN PE)BAIKAN PE+BELA,A)AN
1' T)m2a# a 6a"#( 2)&a"aaa P)&a"aaa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a +&a"("a + ")&a , SD N)!).+ Ta/(!a.+ II K)ama#a Ka.a!am2)& a! +m(&a+ a.+ #a!!a& 15 a P)*.(a.+ 008' Aa2( 6a"#( 2)&a"aaa )#+a2 2)&a/a.a )*a!a+ *).+"(# : P).*a+"a 2)m*)&a/a.a % )"a" ?Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a&@' 1@ J(ma#$ #a!!a& 15 P)*.(a.+ 008 Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& +"&( 2).#ama' @ J(ma#$ #a!!a& P)*.(a.+ 008 Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& +"&( ")(a'
Tabel 2
Ja6a& a ;%"( P)&a"aaa P).*a+"a P)m*)&a/a.a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& N%
Wa"#( P)&a"aaa
S+"&(
;%"( P).*a+"a
1
15 P)*.(a.+ 008
P)*.(a.+ 008
I
P)!!(aa a&a# 2).a!a a! #)2a# (#(" m)+!"a#"a m%#+
II
P)!!(aa a&a# 2).a!a a! #)2a# (#(" m)+!"a#"a m%#+
' P.%)(. P)&a"aaa P.%)(. a! +#)m2( a&am 2)&a"aaa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& aa&a )*a!a+ *).+"(# : a' P.%)(. Um(m Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a&' 1' M))#("a ")a.+%-.)aa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a #+a2 +"&(' ' M)m2).+a2"a a.aa a 2.aa.aa a! a2a# m)(/a! &aa.a 2)&a"aaa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a #+a2 +"&(' 3' M)+a2"a &)m*a. ")./a +6a' 4' M)m2).+a2"a a&a# %*).' M))#("a /)+/)+ m)#%a m)!a/a. a!
*' P.%)(. K(( Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& 1@' S+"&( I
M)!"%++"a +6a ")a&am (aaa *)&a/a. a! "%(+
P)/)&aa ma#).+ m)!)a+ )*a*)*a* m)&)#(a P).a! D(+a II a.+ ")a#a!a J)2a! ") I%)+a'
S+6a )a.a *).")&%m2%" m)!ama#+ A#&a I%)+a a! +a/+"a !(.( + )2a ")&a'
S+6a +*).+ "))m2a#a (#(" *).#aa /a6a*'
M)m*+m*+! +6a a&am m)!)./a"a +"(+ ")&%m2%"'
M)+m2(&"a a m)m*).+"a ?2(/+a$ 2).*a+"a #).aa2 a+& ")./a +6a@'
@' S+"&( II
S+6a m)+ma" 2)/)&aa !(.( #)#a! ).+#a )*a* a a"+*a# 2)!).aa #)a!a R%m(a %&) J)2a! #).aa2 2)((" I%)+a'
S+6a +*).+ "))m2a#a #aa /a6a* a +*).+ m%#+
S+6a m))&+#+-m)&+a# 2)#a I%)+a a !am*a.!am*a. Pa&a6a Na+%a& a! +2).+a2"a !(.('
M)m*+m*+! +6a a&am m)!)./a"a +"(+ ")&%m%"'
G(.( m)m*).+"a 2))!aa a ")+m2(&a ).#a 2)!(a#a *).(2a 2(/+a' S)(a+ )!a maa&a a! +aa2+ a+#( 2)!(aaa +6a a!
"(.a!$ ma"a ")!+a#a a! m)/a+ %"( a&am 2)m*)&a/a.a I&m(
P)!)#a(a S%+a& a+#( P)!!(aa a&a# 2).a!a a! #)2a# (#(" m)+!"a#"a m%#+
3' Ha&a& U+" Da&am Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a&' Ha&a& (+" a! m((& 2aa aa# 2)&a"aaa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a aa&a +6a (a *).a+ m)/a6a* a m)!a/("a 2).#aaa +*a+!"a )!a )*)&(ma a +6a m).aa )a! a "a!(m m)&+a# !am*a.!am*a. Pa&a6a Na+%a& a! +2a/a! !(.( )*a!a+ a&a# 2).a!a'
D. TE+UAN HASIL AN' DIPE)LEH
1' Ha+& P)!%&aa Da#a' S)#)&a +&a"("a 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a m(&a+ a.+ +"&( I am2a+ )!a S+"&( II (#(" Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a&$ +2).%&) +&a+ a+& (&a!a +6a ")&a , )*a!a+ *).+"(#: Tabel
N+&a+ I&m( P)!)#a(a S%+a& )&ama +"&( N%m%. U.# I(" 1' 1580 ' 1>1> 3' 1>17 4' 1>18 5' 1>19 >' 1>0 7' 1>1 8' 1> 9' 1>4 10' 1>5
Nama S+6a L("ma Ha"+m A*(& Ka"+m A*(& Waa* Aam Ramaa A) J(a.+ A+a A+a A' Sa+(+ A+a A+a
L-P L L L L L P P L P P
N+&a+ Ha+& E > 8 10 10 8 8 8 8 8 8 > > > 8 8 8 > > > > 8 10 > > 8 > 8 10
KET'
11' 1' 13' 14' 15' 1>' 17' 18' 19' 0' 1' ' 3' 4' 5' >'
1>> 1>8 1>9 1>31 1>3 1>33 1>34 1>3> 1>37 1>38 1>39 1>40 1>41 1>43 1>44 1>4>
A.+) N(.(&' P a".a M(&+a a.+#+ D+#a A+#a ;)+ S(!+a.#% ;+#.+ R%a+ G+.&+ E!aa.a H+aa# Ka#( Kama K(.+a6a#+ Ma"m(a Ma.a#+ M%' Sa+# Naa! Da+' M N((! N(./aa J(m&a Ra#a.a#a
L L P P L P L L P L P P P L L P
> > 8 > > > 8 > 8 8 > 8 > 8 4 8 174 >$>9
8 8 10 > 8 > 8 > 8 8 8 10 > 8 > 10 19> 7$54
10 8 10 8 8 > 8 > 10 10 8 10 8 8 > 10 14 8$3
Tabel $
P)!)&%m2%"a N+&a+ Ma#a P)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& N+&a+ S+6a 2aa #+a2 +"&( S+"&( I S+"&( II
N+&a+ S+6a 2aa #+a2 +"&( S+"&( I S+"&( II
N%
S"%. N+&a+
1
10
4
9
0$0
4$0>
8
13
11
5$5
41$1
3
>
9
>
7$8
1>$8
4
4
5
>
>
100
100
J(m&a :
S)#)&a +aa"a 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a )&ama +"&($ (a m)a2a+ #a.!)# a! +#)#("a )2).#+ #).&+a# 2aa #a*)& + a#a'
Paa +"&( I #+a" aa +6a a! m)a2a# +&a+ 10 #)./a+ 2)+!"a#a 2aa +"&( II aa 9 %.a! - 4$0>'
Paa +"&( I aa 13 0.a! +6a a! m)a2a# +&a+ 8$ a 2aa +"&( III #)./a+ 2)(.(a aa 11 %.a! - 41$1'
Paa +"&( I aa 9 %.a! - 7$8 +6a a! m)a2a# +&a+ >$ a 2aa +"&( II #)./a+ 2)(.(a &a!+ aa > %.a! - 1>$8'
' D+".+2+ a #)m(a .)&)"+ B).aa."a a+& #)m(a .)&)"+ a +"(+ )!a #)ma )/a6a# a (2).<+%. 2)m*)&a/a.a a! +&a"aa"a (a m)(/(""a ")6a/+*a' Ha& ++ +#(/(""a )!a m)+!"a#a a"#+<+#a *)&a/a. +6a a! *).2)!a.( 2%+#+ #).aa2 a+& *)&a/a. +6a ?2)!(aaa +6a #).aa2 ma#a 2)&a/a.a@' Ha+& 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& 2aa +"&( I$ 17 %.a! +6a a! m)a2a# +&a+ 7$5 ") a#a a#a( 7$7$ 2aa +"&( II$ 0 %.a! a.+ +6a > %.a! m)a2a# +&a+ 7$5 ") a#a a#a( 83$18' Ha+& 2).*a+"a 2aa 2)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& *aa" +6a #).&+a# a"#+ a&am 2)m*)&a/a.a a+#( *).a+ m)/a6a* a m)!a/("a 2).#aaa + a&am ")&a a +6a m).aa )a! a "a!(m ")2aa Pa&a6a Na+%a& 6a&a(2( +6a aa m))!a. ).+#aa a.+ !(.( a m)&+a# !am*a.!am*a.a a/a' Wa&a(2( ma+ aa )*a!+a ")+& +6a a! 2a+ #).aa2 2).#aaa'
3' P)m*aa S+!"a# M)!)a+ T)m(a P)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& P)!!(aa m)#%) a! #)2a# T(.a Ha"+m ?199@ " Proses belajar memerlukan metode yang tepat untuk menghindari timbulnya masalah, metode yang tepat untuk menghindari timbulnya masalah, metode yang memunginkan seorang siswa menguasai ilmu lebih mudah dan lebih cepat dan
sesuai dengan kapasitas tenaga dan berfikir sesuai dengan yang dikeluarkannya. Dengan kata lain metode belajar yang tepat akan memungkinkan siswa belajar lebih aktif dan lebih efesien.
B).aa."a 2)a2a# #).)*(#$ ma"a m)#%) 2)!!(aa m)#%) m)!a/a. a.( +)(a+"a )!a #(/(a$ ma#).+ "%++ a "a.a"#).+#+" +6a' Ma"a a.+ +#( a&am P)m*)&a/a.a I&m( P)!)#a(a S%+a& m)m*(#("a 2)!)m*a!a 2)maama +&a++&a+ maa &a&( a! a2a# +#).a2"a (#(" maa "++ a maa a! a"a a#a!'
1' P)m*aaa S+"&( I M)(.(# "%#.("#+<+m) S)%.a! 2)!a/a. a#a( !(.( *).2).a )*a!a+ m)+a#%. a a+&+#a#%. a! m)m*a#( a!a. 2.%) *)&a/a. +6a *)./a&a )!a *a+"' Da.+ a+& #)m(a +"&( I #+!"a# 2)!(aaa +6a m)+!"a# 7'7 a+& ++ )/a&a )!a #.a#)!+ m)!a/a. a! +#).a2"a a+#( )!a m)!!("a m)#%) a&a# 2).a!a a! #)2a# ? A#&a I%)+a$ !am*a. !am*a. 2a&a6a Na+%a& @ a /(!a m)#%) #aa /a6a*$ +"(+ a m%#+
' P)m*aaa 2aa S+"&( II
T)m(a +"&( II #+!"a# 2)!(aaa +6a &)*+ m)+!"a# )!a m)m*).+ 2).a#+a ")#+"a 2)m*)&a/a.a *).&a!(! a m)!!a*(!"a m)#%)
E.
KESI+PULA+
DAN
SA)AN
TINDAK
LAN,UT 1. Kes"%#ulan
Da.+ a+& 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a a! #)&a +&a"aa"a a2a# +#a.+" ")+m2(&a )*a!a+ *).+"(# : Pe%belajaran Il%u Pengeta/uan S!s"al
a' K)mam2(a m)).+#a"a 2)(("a J)2a! + I%)+a +6a a2a# +#+!"a#"a &a!+ m)&a&(+ #.a#)!+ 2)m*)&a/a.a )!a m)!!(a"a a&a# 2).a!a a! #)2a# (#(" m)+!"a#"a m%#+
")&a )!a #).&)*+ a(&( m)&a#+ ")#).am2+&a +6a a&am *).#aa a m)/a6a* 2).#aaa' ' M%#+
2. Saran T"n-ak Lanjut
B).aa."a ")+m2(&a #).)*(#$ *)*).a2a a& a! a.( +&a"("a %&) !(.( a&am m)+!"a#"a "(a&+#a 2)m*)&a/a.a$ "((a a&am m)+!"a#"a #+!"a# 2)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+$ ")a"#+a +6a a&am 2)m*)&a/a.a +a#a.aa aa&a :
Pe%belajaran Il%u Pengeta/uan S!s"al
a' M)!!(a"a m)#%) m)!a/a. a!
I&m(
P)!)#a(a
S%+a&
a.(
m)!)m*a!"a
2)maama +&a++&a+ maa &a&( a! a2a# +#).a2"a (#(" maa "++ a maa a! a"a a#a!' ' K)mam2(a *).).+#a a2a# +#+!"a#"a )!a m)&a#+ ")#).am2+&a *).#aa a m)/a6a* 2).#aaa ).#a m)m*+aa"a +6a #am2+& *).*+a.a + )2a ")&a' ' Baa 2)m*)&a/a.a +a/+"a )a.a m)a.+"$ &%!+ a "%".+#' D+am2+! +#( *).aa."a 2)!a&ama m)&a"aa"a 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a m)&a&(+ PTK$ "+.aa 2).&( aaa ")&%m2%" ")./a +a#a.a
!(.( (#(" )&a&( *).#("a. 2+"+.a a 2)!a&ama *).")aa )!a maa&a a #(!a#(!a m)!a/a. )a.+a.+'
DA3TA) PUSTAKA
A)2 H).. H).a6a$ "" ?007@ Pengembangan Kurikulum dan Pembelajaran, Ba(!' M%(& U+<).+#a T).*("a ))2 R%+ma#$ "" ?004@ Ilmu Pengetahuan Sosial SD Kelas , Ba(!' PT Sa.aa Paa Ka.a N(a' K(.+"(&(m T+!"a# Sa#(a P)++"a ?KTSP@ ")&a 5 ?007@ SD Ta/(!a.+ II M(' S)#%$ Ga#%# "" ?007@ !ateri dan Pembelajaran IPS SD ' Ja"a.#a' M%(& U+<).+#a T).*("a M+"a.a$ H).a L)#a.+$ ""' ?007@' Pendidikan nak di SD. Ja"a.#a' M%(& U+<).+#a T).*("a
W+a#a P(#.a U+ S$ ""' ?007@ !ateri dan Pembelajaran IPS SD. Ja"a.#a' M%(& U+<).+#a T).*("a Wa.a+$ I'G'A'K "" ?007@' Pemantapan Kemampuan Profesional, #akarta. M%(& U+<).+#a T).*("a Wa.a+$ I'G'A'K "" ?00>@' Penelitian $indakan Kelas, Ja"a.#a' M%(& U+<).+#a T).*("a a+(&$ Ama6+$ "" ?007@' $es dan sesmen #akarta M%(& U+<).+#a T).*("a' .
Lam2+.a 1
LAPORAN PERBAIKAN PEMBELAJARAN I
A'
Ma#a P)&a/a.a
: I&m( P)!)#a(a S%+a&
K)&a
: , ? &+ma @
Ha.+$ Ta!!a&
: J(ma#$ 15 P)*.(a.+ 008
Wa"#(
: 1 35 m)+#
Maa&a a! a"a +a#a+ : S+6a "(.a! *).a+ m)/a6a* 2).#aaa "a.)a .)aa 2)!(aaa #).aa2 ma#).+ 2)m*)&a/a.a'
B'
a.a m)!a#a+ 1' M)+!"a#"a 2).a#+a +6a ")#+"a 2)m*)&a/a.a *).&a!(!$ )!a m)!!(a"a 2)#a I%)+a' ' M)m*).+ "))m2a#a 2aa +6a (#(" *).#aa /a6a*' 3' Baa" m)m*).+"a %#% a &a#+a m)!)./a"a %a&' 4' M)m%#+
'
Ha+& P)!(aaa +6a #).aa2 ma#).+ 2)m*)&a/a.a (a ("(2 m)+!"a#'
D'
Ha& U+" S+6a (a *).a+ m)/a6a* a m)!a/("a 2).#aaa +*a+!"a )!a )*)&(ma'
Lam2+.a RENANA PERBAIKAN PEMBELAJARAN SIKLUS I
A'
Ma#a P)&a/a.a
: I&m( P)!)#a(a S%+a&
K)&a - S)m)#).
: , - II
Ha.+$ Ta!!a&
: J(ma#$ 15 P)*.(a.+ 008
Wa"#(
: 1 35 m)+#
K%m2)#)+ Daa. S+6a mam2( m)+".+2+"a 2)./(a!a 2a.a #%"% 2)/(a! 2aa maa 2)/a/aa B)&aa a J)2a!'
B'
Ha+& B)&a/a. M))".+2+"a 2)(("a J)2a! + I%)+a'
'
I+"a#%. S+6a mam2( m)).+#a"a 2)(("a J)2a! + I%)+a'
D'
T(/(a P).*a+"a 1' M)+!"a#"a 2)!(aaa +6a a&am m)).+#a"a 2)(("a J)2a! + I%)+a' ' M)+!"a#"a a"#++#a *)&a/a. +6a'
E'
La!"a&a!"a 1' K)!+a#a a6a& ? 5 m)+# @ a' M)!a/a" +6a m)!ama#+ !am*a.!am*a. 2a&a6a Na+%a& a 2)#a I%)+a a! +a/+"a !(.( + )2a ")&a ?)a.a *).")&%m2%"@' *' M)am2a+"a #(/(a a ")!+a#a 2)m*)&a/a.a'
'
K)!+a#a +#+ ? 5 m)+# @ a' m)!"%++"a +6a ") a&am (aaa *)&a/a. a! "%(+' *' m)/)&a"a m)!)a+ )*a*)*a* m)&)#(a P).a! D(+a II a ")a#a!a J)2a! ") I%)+a$ 2aa 2)#a a! +2aa! !(.( + )2a ")&a' ' S+6a +*).+ "))m2a#a (#(" *).#aa /a6a* ' S+6a m)!)./a"a &)m*a. ")./a +6a a&am +"(+ ")&%m2%"' )' M)m*+m*+! +6a a&am ")./a ")&%m2%" ' M)+m2(&"a a m)m*).+ *a&+"a 2(/+a$ 2).*a+"a #).aa2 a+& ")./a +6a' 3' K)!+a#a A"+. ? 5 m)+# @
a' M)!aa"a E
Sa.aa a S(m*). B)&a/a. 1' P)#a I%)+a ' Gam*a.!am*a. Pa&a6a Na+%a& 3' B("( I&m( P)!)#a(a S%+a& ")&a 5 ? PT' Sa.aa Paa Ka.a N(a @
G'
E
: T) #).#(&+'
P)#(/(" : I+&a #+#+"#+#+" + *a6a ++ 1' P)m).+#a H++a B)&aa m)).a #a2a a.a# ")2aa J)2a! 2aa #a!!a& ' ' ' ' ' J)2a! m)/a/a I%)+a )&ama ' ' ' #a(' 3' Paa #a!!a& 9 Ma.)# 1943 J)2a! m)+.+"a %.!a+a+ *a.( )!a ama ' 4' PUTERA ? P(a# T)a!a Ra"a# @ a! +2+m2+ %&) I.' S%)"a.%$ D.'M%' Ha##a$ K+ Ha/a. D)6a#a.a a KH' Ma Ma(.' M).)"a +)*(# '''' 5' Ba.+a 2).+m2(a 6a+#a +)*(# ' ' ' '
K(+ Ja6a*a' 1' 8 Ma.)# 194
' 3 #a( 3' PUTERA ? P(a# T)a!a Ra"a# @ 4' Em2a# S).a!"a+ 5' Ba.+a ;(/+"a+
S"%. 2)+&a+a : J(m&a %a& 5$ *%*%# +&a+ ' S"%. *)a. F 10
M)!)#a(+$
Ta/(!a.+$ 15 P)*.(a.+ 008
K)2a&a SD N)!).+ Ta/(!a.+ II
G(.( K)&a ,
PAINO NIP' 1305>099>
TITIN KUSMIATI NIP' 130 957 084
Nama S+6a : '
LEMBAR E,ALUASI ILMU PENGETAHUAN SOSIAL SIKLUS I P)#(/(" : I+&a #+#+"#+#+" + *a6a ++ 1' P)m).+#a H++a B)&aa m)).a #a2a a.a# ")2aa J)2a! 2aa #a!!a& ' ' ' ' ' J)2a! m)/a/a I%)+a )&ama ' ' ' #a(' 3' Paa #a!!a& 9 Ma.)# 1943 J)2a! m)+.+"a %.!a+a+ *a.( )!a ama ''''
4' PUTERA ? P(a# T)a!a Ra"a# @ a! +2+m2+ %&) I.' S%)"a.%$ D.'M%' Ha##a$ K+ Ha/a. D)6a#a.a a KH' Ma Ma(.' M).)"a +)*(# '''' 5' Ba.+a 2).+m2(a 6a+#a a+#( ' ' ' '
LEMBAR KERJA SISWA SIKLUS I
A'
Ma#a P)&a/a.a
:
I&m( P)!)#a(a S%+a&
Ma#).+ P%"%"
:
P)(("a J)2a! + I%)+a'
K)&a - S)m)#).
:
, - II
P)#(/(" Um(m 1' K)./a"a LKS ++ )!a #)ma ")&%m2%"m( ' La2%."a a+&a
B'
P)#(/(" "(( D+"(+"a 2).#aaa + *a6a ++ )!a ")&%m2%"m(
1' K)(#(!a a2a a! +2).%&) 2a.a 2)m(a )!a m)/a+ #)#a.a P)#a ' A2a*+&a 2aa 6a"#( +#( "am( #)&a aa a )6aa$ ")m(+a m)/a+ #)#a.a P)#a$ a2a a! a"a "am( &a"("a M)!a2a 3' A2a a! a"a "am( #+.( a.+ 2a.a 2)/(a! *a!a I%)+a a&am m)&a6a #)#a.a J)2a!
K)#(a K)&%m2%" : A!!%#a
'
: 1' ' ' ' 3' ' 4' '
Lam2+.a 3 SURAT PERN=ATAAN
=a! *).#aa #a!a + *a6a ++ : N a m a
: TITIN KUSMIATI
N I P
: 130 957 084
Pa!"a#$ G%&' R(a! : P)m*+a$ I,-A U+# K)./a
:
SDN Ta/(!a.+ II
N a m a
:
HERI=AH
T)m2a# M)!a/a.
:
SD N)!).+ Ta/(!a.+ II
G(.( K)&a
:
,I ? )am @
M)a#a"a *a6a :
Aa&a #)ma )/a6a# a! a"a m)m*a#( a&am m)&a"aa"a 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a$ a! m).(2a"a #(!a P))&+#+a T+a"a K)&a ?PTK@' D)m+"+a 2).a#aa ++ +*(a# (#(" +!(a"a )*a!a+maa m)#+a'
T)ma S)/a6a#
Ta/(!a.+ $ 15 P)*.(a.+ 008 G(.( K)&a ,
H E R I = AH NIP' 131504479
TITIN KUSMIATI NIP' 130 957 084
Lam2+.a 4 LEMBAR OBSER,ASI SIKLUS I Ma#a P)&a/a.a
:
I&m( P)!)#a(a S%+a&
K)&a - S)m)#).
:
, - II
Ha.+ - Ta!!a&
:
J(ma#$ 15 P)*.(a.+ 008
;%"( O*).
:
P)!!(aa
a&a#
2).a!a
a!
#)2a#
(#("
m)+!"a#"a m%#+
N%
A2)" a! +%*).
1
A2a"a m)#%) a! +!(a"a !(.( )(a+ )!a #(/(a 2)m*)&a/a.a
K)m((&a aa T+a" aa
K%m)#a.
A2a"a !(.( m)!!(a"a m)#%) a! a2a# m)+!"a#"a a"#+<+#a *)&a/a. +6a
3
A2a"a !(.( m)/)&a"a +*a#( )!a a&a# 2).a!a a! a2a# m)+!"a#"a ")a"#+a +6a
4
A2a"a !(.( m)!a/("a 2).#aaa 2).#aaa 2aa +6a
5
A2a"a !(.( m)m*).+"a &a#+a&a#+a 2aa +6a
N%
A2)" a! +%*).
>
A2a"a +6a a"#+ a&am m)!)./a"a %a&%a&
7
K)m((&a aa T+a" aa
A2a"a !(.( m)m*).+ 2)!(a#a <).*a& a#a( % <).*a&
8
A2a"a !(.( m)m*+m*+! +6a a&am 2)!)./aa LKS
P)!ama#
H E R I = AH NIP' 131504479
K%m)#a.
Lam2+.a 5 LAPORAN PERBAIKAN PEMBELAJARAN II
A'
Ma#a P)&a/a.a
: I&m( P)!)#a(a S%+a&
K)&a
: , ? &+ma @
Ha.+$ Ta!!a&
: J(ma#$ P)*.(a.+ 008
Wa"#(
: 1 35 m)+#
Maa&a a! a"a +a#a+ : S+6a "(.a! a"#+ a&am *)&a/a.'
B'
a.a m)!a#a+ 1' M)+!"a#"a 2).a#+a +6a ")#+"a 2)m*)&a/a.a *).&a!(!$ )!a m)!!(a"a 2)#a I%)+a' ' M)!!(a"a m)#%)
3' M)m*).+"a "))m2a#a 2aa +6a (#(" *).#aa /a6a*'
'
Ha+& I#).a"+ a#a.a !(.( a +6a +(2 )+!!a 2)m*)&a/a.a &)*+ ))"#+'
D'
Ha& U+" Paa aa# 2)&a"aaa 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a *).&a!(!$ +6a m).aa )a! a "a!(m m)&+a# !am*a.!am*a. Pa&a6a Na+%a& a! +2a/a! !(.( )*a!a+ a&a# 2).a!a'
Lam2+.a > RENANA PERBAIKAN PEMBELAJARAN SIKLUS I
A'
Ma#a P)&a/a.a
: I&m( P)!)#a(a S%+a& ? IPS @
K)&a - S)m)#).
: , - II
Ha.+$ Ta!!a&
: J(ma#$ P)*.(a.+ 008
Wa"#(
: 1 35 m)+#
K%m2)#)+ Daa. S+6a mam2( m)+".+2+"a 2)./(a!a 2a.a #%"% 2)/(a! 2aa maa 2)/a/aa B)&aa a J)2a!'
B'
Ha+& B)&a/a. M))".+2+"a 2)(("a J)2a! + I%)+a'
'
I+"a#%.
S+6a mam2( m)).+#a"a )*a* a a"+*a# 2)!).aa #)a!a R%m(a a%&) J)2a! #).aa2 2)((" I%)+a' D'
T(/(a P).*a+"a 1' M)+!"a#"a 2)!(aaa +6a a&am m)).+#a"a 2)./(a!a m)&a6a 2)/a/a a 2).!).a"a Na+%a& + I%)+a' ' M)+!"a#"a a"#++#a *)&a/a. +6a'
E'
La!"a 2)m*)&a/a.a 1' K)!+a#a a6a& ? 5 m)+# @ a' Taa /a6a* #)#a! 2)m*)&a/a.a a! &a&( )*a!a+ a2).)2+' *' M)am2a+"a #(/(a a ")!+a#a 2)m*)&a/a.a' ' K)!+a#a +#+ ? 5 m)+# @ a' S+6a m)+ma" 2)/)&aa !(.( #)#a! ).+#a )*a* a a"+*a# 2)!).aa #)a!a R%m(a %&) J)2a! #).aa2 2)((" I%)+a' *' S+6a +*).+ "))m2a#a (#(" *).#aa /a6a* ' S+6a +*).+ m%#+
*' M)m*).+"a #(!a .(ma ;'
Sa.aa a S(m*). B)&a/a. 1' P)#a I%)+a' ' Gam*a.!am*a. Pa&a6a Na+%a& 3' B("( I&m( P)!)#a(a S%+a& ")&a 5 ? PT' Sa.aa Paa Ka.a N(a @
G'
E
:
' P.%)
:
M)!ama#+ ")a"#+a +6a )&ama 2.%) 2)m*)&a/a.a'
3' A"+.
:
T) #).#(&+'
P)#(/(" : I+&a #+#+"#+#+" + *a6a ++ )!a #)2a# 1' Sa&a a#( 2))*a* a#a!a J)2a! ") I%)+a aa&a ' ' ' ' ' T)#a.a J2a! *).+"a2 )6)a!6)a!$ ).a"a a &)*+ ")/am a.+ 2aa '''' 3' K)./a 2a"a 2aa /ama J)2a! +)*(# ' ' ' ' 4' Ra"a# I%)+a *aa" a! ma#+ ")&a2a.a "a.)a ")"(.a!a ' ' ' ' 5' Ha+& 2a) .a"a# +)#%."a ")2aa 2)m).+#a J)2a! )*aa" ' ' ' '
K(+ /a6a*a' 1' I%)+a "aa a"a (m*). aa a&am' ' P)/a/a B)&aa 3' R%m(a 4' Ma"aa
5' 80
R(m( 2)+&a+a "%. : J(m&a %a& 5$ *%*%# ' S"%. *)a. F 10' M)!)#a(+$
Ta/(!a.+$ P)*.(a.+ 008
K)2a&a SD N)!).+ Ta/(!a.+ II
G(.( K)&a ,
PAINO NIP' 1305>099>
TITIN KUSMIATI NIP' 130 957 084
Nama S+6a : '
LEMBAR E,ALUASI ILMU PENGETAHUAN SOSIAL ?IPS@ SIKLUS II
P)#(/(" : I+&a #+#+"#+#+" + *a6a ++ )!a #)2a# 1' Sa&a a#( 2))*a* a#a!a J)2a! ") I%)+a aa&a ' ' ' ' ' T)#a.a J2a! *).+"a2 )6)a!6)a!$ ).a"a a &)*+ ")/am a.+ 2aa '''' 3' K)./a 2a"a 2aa /ama J)2a! +)*(# ' ' ' ' 4' Ra"a# I%)+a *aa" a! ma#+ ")&a2a.a "a.)a ")"(.a!a ' ' ' ' 5' Ha+& 2a) .a"a# +)#%."a ")2aa 2)m).+#a J)2a! )*aa" ' ' ' '
LEMBAR KERJA SISWA SIKLUS II
A'
Ma#a P)&a/a.a
:
I&m( P)!)#a(a S%+a&
Ma#).+ P%"%"
:
P)(("a J)2a! + I%)+a'
K)&a - S)m)#).
:
, - II
P)#(/(" Um(m 1' K)./a"a LKS ++ )!a #)ma ")&%m2%"m( ' La2%."a a+&a
B'
P)#(/(" "(( D+"(+"a 2).#aaa + *a6a ++ )!a ")&%m2%"m( 1' J)2a! m)&a"("a 2).am2aa m+&+" .a"a#' Ba!a+maa 2)a2a#m( #).aa2 #+a"a J)2a! #).)*(#
' K)mam2(a a2a a! a.( "am( m+&+"+$ a!a. a" m+&+" "+#a #+a" +.am2a %.a! &a+
K)#(a K)&%m2%" : A!!%#a
'
: 1' ' ' ' 3' ' 4' '
Lam2+.a 7 SURAT PERN=ATAAN
=a! *).#aa #a!a + *a6a ++ : N a m a
: TITIN KUSMIATI
N I P
: 130 957 084
Pa!"a#$ G%&' R(a! : P)m*+a$ I,-A U+# K)./a
: SDN Ta/(!a.+ II
M)a#a"a *a6a : N a m a
:
HERI=AH
T)m2a# M)!a/a.
:
SD N)!).+ Ta/(!a.+ II
G(.( K)&a
:
,I ? )am @
Aa&a #)ma )/a6a# a! a"a m)m*a#( a&am m)&a"aa"a 2).*a+"a 2)m*)&a/a.a$ a! m).(2a"a #(!a P))&+#+a T+a"a K)&a ?PTK@' D)m+"+a 2).a#aa ++ +*(a# (#(" +!(a"a )*a!a+maa m)#+a'
T)ma S)/a6a#
Ta/(!a.+$ P)*.(a.+ 008 G(.( K)&a ,
H E R I = AH NIP' 131504479
TITIN KUSMIATI NIP' 130 957 084
Lam2+.a 8 LEMBAR OBSER,ASI SIKLUS II Ma#a P)&a/a.a
:
I&m( P)!)#a(a S%+a&
K)&a - S)m)#).
:
, - II
Ha.+ - Ta!!a&
:
J(ma#$ P)*.(a.+ 008
;%"( O*).
:
P)+!"a#a ")a"#+a +6a a&am 2)m*)&a/a.a'
N%
A2)" a! +%*).
1
A2a"a m)#%) a! +!(a"a !(.( )(a+ )!a #(/(a 2)m*)&a/a.a
K)m((&a aa T+a" aa
A2a"a !(.( m)!!(a"a m)#%) a! a2a# m)+!"a#"a a"#+<+#a *)&a/a. +6a
K%m)#a.
3
A2a"a !(.( m)/)&a"a +*a#( )!a a&a# 2).a!a a! a2a# m)+!"a#"a ")a"#+a +6a
4
A2a"a !(.( m)!a/("a 2).#aaa 2).#aaa 2aa +6a
5
N%
A2)" a! +%*).
>
A2a"a +6a a"#+ a&am m)!)./a"a %a&%a&
K)m((&a aa T+a" aa
A2a"a !(.( m)m*).+ 2)!(a#a <).*a& a#a( % <).*a&
8
A2a"a !(.( m)m*).+"a &a#+a&a#+a 2aa +6a
7
A2a"a !(.( m)m*+m*+! +6a a&am 2)!)./aa LKS
P)!ama#
H E R I = AH NIP' 131504479
K%m)#a.
Lam2+.a 9 DA;TAR NILAI E,ALUASI PERBAIKAN MATA PELAJARAN IPS SIKLUS I DAN II N%m%. I(" U.# 1' ' 3' 4' 5' >' 7' 8' 9' 10' 11' 1' 13' 14' 15' 1>' 17' 18'
1580 1>1> 1>17 1>18 1>19 1>0 1>1 1> 1>4 1>5 1>> 1>8 1>9 1>31 1>3 1>33 1>34 1>3>
Nama S+6a L("ma Ha"+m A*(& Ka"+m A*(& Waa* Aam Ramaa A) J(a.+ A+a A+a A' Sa+(+ A+a A+a A.+) N(.(&' P a".a M(&+a a.+#+ D+#a A+#a ;)+ S(!+a.#% ;+#.+ R%a+ G+.&+ E!aa.a H+aa#
L-P L L L L L P P L P P L L P P L P L L
N+&a+ Ha+& E > 8 10 10 8 8 8 8 8 8 > > > 8 8 8 > > > > 8 10 > > 8 > 8 10 > 8 10 > 8 8 8 10 10 > > 8 > 8 8 > > > 8 8 8 > > >
KET'