MUHASEBE 1 ERKAN TOKATLI.pdf

MUHASEBE 1 ERKAN TOKATLI EYLÜL-2015

TEMEL KAVRAMLAR Bu bölümde ekonomik sistemin genel yapısı özetlenecekr.

İŞLETME Mal ve hizmet üreminin gerçekleşrildiği gerçekle şrildiği iksadi birimdir MALİYE Devlen mali faaliyet faaliyetlerini lerini inceleyen ve bu faaliyetler in neden ve sonuçlarını araşran birimdir MUHASEBE Mali/Ticari olay sonuçlarının kayde kaydedilmesi, dilmesi, sınıandırımlası, özetlenmesi ve raporlanmasıı süreçlerini raporlanmas içeren bir sistemdir. BÜTÇE Devlen, bir kuruluşun, bir aile veya bir kimsenin gelecekteki belirli bir süre için tasarladığı gelir ve giderlerinin tümüdür. E-TİCARET Mal ve hizmetlerin ürem, tanım, saş, sigorta, dağım ve ödeme işlemlerinin bilgisayar ağları üzerinden yapılmasıdır.

Devletçe basrılan, üzerinde saymaca değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı PARA

R A ET E C C İ T

Malların/ürünlerin ürem sürecinden tükemine kadar geçen zamanda, ekonomik değer taşıyan başka nesneler ile değişrilmesi, alışı ve saşı anlamında kullanılmaktadır. İhyaç fazlası varlıklar ile ihyaç duyulan varlıkların değişimidir. Ticaret temelde bir takas işlemidir. Arapça Kökeni: tcr→cāra,t İngilizce Karşılığı: trade

KÂR/ZARAR Belirli bir dönemde (saat, gün, ay, yıl, vb) gerçekleşrilen cari faaliyetlerin başlangıcındaki varlıklar ile sonundaki varlıklar arasındaki farkr. Fark pozif ise: Kâr, negaf ise: Zarardır.

EKONOMİ/İKTİSAT/FİNANS İnsanın ihyaçlarını karşılamada yapılan her türlü faaliyer TACİR/TÜCCAR Bir cari işletmeyi, kısmen dahi olsa, kendi adına işleten kişidir PAZAR/PİYASA/BORSA Her türlü mal ve hizmen alınıp saldığı veya takas yoluyla el değişrdiği yerdir PAZARLAMA

Firmaların, hangi malların veya hizmetlerin müşterilerinin müşterile rinin ilgisini çekeceğini tayin etmeleri ve saşlar, ileşim ve işletme idaresi gelişrmeleri için stratejileri belirlemeleri sürecidir.

DIŞ/ULUSLARARASI TİCARET Uluslararası Uluslarar ası sınırlar ya da bölgede yer alan sermaye, mal ve hizmet alışverişidir. Farklı ülkelerde yerleşmiş şirketlerin veya çok uluslu şirketlerin yaptıkları ithalat ve ihracata ilişkin ekonomik temeller, işlemler ve uygulamalar, dış ticarette kullanılan belgeler, dış ticaretin finansmanı gibi arklı ancak birbirlerini tamamlayan alanlardan meydana gelmektedir.

Ticaret,ihyaçlarınsonucundaortayaçıkanbirtakasfaaliyedir Ticaret,ihyaçlarınsonucundaortayaçıkanbirtakasf aaliyedir.İnsanlarsahipolduklarıbilgiveyeteneler .İnsanlarsahipolduklarıbilgiveyetenelerii kullanarakdiğerinsanlarınihyaçlarınıkarşılamakamacıilemaltak kullanarakdiğerinsanlarınihyaçlarınıkarşılamak amacıilemaltakasınıgerçekleşrmişlerdir asınıgerçekleşrmişlerdir.. Bugünise;insanlarınhayanıkolaylaşracakürünlerortayaçık Bugünise;insanlarınhayanıkolaylaş racakürünlerortayaçıkararak,insanlardaihyaçoluşturmaya ararak,insanlardaihyaçoluşturmaya yönelmişbirfaaliyethalinegelmişr. TEMELKAVRAMLAR/S:2

TİCARETİN TARİHÇESİ

A-İLKEL TİCARET Değerli iki ziksel varlığın takas edilmesidir. Doğada az bulunan ve ihyaç duyulan bir varlık karşılığında aynı özelliklere sahip başka bir varlığın verilmesi ile insanlar arasındaki cari ilişkiler başlamışr. Bu cari ilişki iki ziksel varlığın takası şeklinde başlamış ancak kısa sürede emek de takasın konusu olmuştur.

B-KLASİK TİCARET Takas sırasında paranın kullanılması ile cari sistemde önemli değişime sebep olmuştur. Para bir takas ve borç aracı olarak ekonomik sistemin temel enstrümanı haline gelmişr.

HAMMADDE ÜRETİCİSİ

TÜKETİCİ

MAMÜL ÜRETİCİSİ

B-MODERN TİCARET Sanayi devrimi ile birlikte kitlesel ürem ve pazarlama faaliyetleri cari sistemi değişrmişr. Ticari faali yetler yerel sınırları aşarak küresel boyutlara ulaşmışr.

FİKİR SAHİBİ

SATICI HAMMADDE ÜRETİCİSİ

TÜKETİCİ

MAMÜL ÜRETİCİSİ

TEMELKAVRAMLAR/S:3

EKONOMİ VE PARA * c

MERKEZ BANKASI Ödünç olarak verilen para Vergi ödemesi ve faizi ile birlikte borç geri ödemesi

FİNANSAL SİSTEM Kullandırılan Krediler Anapara ve faiz geri ödemesi

Tasarruar ve ödünçler

FİRMA Para,malvehizmetlerindeğiş-tokuşuiçin Ücret ve diğer kullanılanaraçlardanenyaygınolanı. Parasözcüğüilegenelliklemadenîparave ödemeler banknotlarkastedilmeklebirlikte;ekonomide, vadesizmevduatlarvekredikartlarıdaparayı Tükem meydanagerenunsurlardansayılır.V meydanagerenunsurlardansayılır .Vadeli adeli Harcamaları mevduat,devlettahviligibideğişimaraçları iseparabenzeriolarakdeğerlendirilir. Paradeğerdenkliğininbirgöstergesiolarak değerölçütü,değişimvesaklamaaracı HANE HALKI olarakkullanılır.Bugöstergemaddiyada nominaldeğerdekarşılıklarbulabilir.Maddînitelikteparayaörne nominaldeğerdekarşılıklarbulabilir .Maddînitelikteparayaörnekolarakmadenipara,bankat kolarakmadenipara,bankateminatbeleminatbelgeleriyadabanknot,çekyadasenetlerörnekverilebilir geleriyadabanknot,çekyadasenetler örnekverilebilir.Nominalnitelikteparaya .Nominalnitelikteparayaisebankahesabındakipara isebankahesabındakipara yadakredionayıörnekverilebilir.Paragündelikyaşamdatak yadakredionayıörnekverilebilir .Paragündelikyaşamdatakasaracıolarakkullanılır asaracıolarakkullanılır.Doğrudandoğruya .Doğrudandoğruya takasyapankişilerinihyaçlarınıkarşılamasınınyanındadiğert takasyapankişilerinih yaçlarınıkarşılamasınınyanındadiğertakaslariçingeçerli akaslariçingeçerliolması,parayıdiğertak olması,parayıdiğertakas as araçlarındanayıranönemlibirözellikr. GünümüzdekullanılanborcadayalıparasistemiileişleyenekonomilerdesanıldığınınaksineparayıdevGünümüzdekullanılanborcadayalıparasistemiileişleyenek onomilerdesanıldığınınaksineparayıdevletlerüretmez.Busistemdepara,borçdemek letlerüretmez.Bu sistemdepara,borçdemekr r.Parabank .Parabankalartarandanmüşterile alartarandanmüşterilerinborçlanmasıylaürerinborçlanmasıylaürelir.Mevcutparalarıntamamınay lir .Mevcutparalarıntamamınayakınıibariparaolduğuiçinnakitparanınalnyadadövizre akınıibariparaolduğuiçinnakitparanınalnyadadövizrezervleriyle zervleriyle değişimiolanaksızdır.Günümüzdekullanılannakitparamikt değişimiolanaksızdır .Günümüzdekullanılannakitparamiktarı,herdevlee arı,herdevleeparabasmayayetkiliöz parabasmayayetkiliözelbir elbir bankaolanmerkezbankasıt bankaolanmerk ezbankasıtarandankontroledilm arandankontroledilmektevecaribank ektevecaribankalararacılığıilepiyasayasürülmektedir alararacılığıilepiyasayasürülmektedir.. TicaribankalarMerkezbankalarındanalınanparaların TicaribankalarMerk ezbankalarındanalınanparalarınkarşılığındanfazlaelek karşılığındanfazlaelektronikortamdaparayaratar tronikortamdaparayaratarak ak müşterilerineverebilirler TEMELKAVRAMLAR/S:4

MUHASEBE Mali olaylarla ilgili verilerin, parayla iade edilebilir şekilde kaydedildiği, sınıflandırıldığı, özetlendiği ve raporlanarak mali bilgiye dönüştürüldüğü bilgi sistemidir. Ekonomik aaliyetlerde bulunan işletmelerin, finansal (parasal) karakterdeki bütün işlem ve değerler değerlerini ini kaydetme ve sınıflama ilmidir. Bu çeşit işlem ve değerlerin anlamlı özetlerini hazırlama, analiz etme, yorumlama ve yetkili kişilere sonuçları açıklama sanatıdır.

Mali Olay Ticari aaliye iki veya daha azla tara arasında gerçekleştiğinde bu olaya ait belgeler orta çıkar ve bu belgeler muhasebe sisteminin temelini oluşturur.

Kaydetme

Sınıflandırma

Mali olay sırasında Yevmiye deferine d eferine ortaya çıkan belgeler kaydedilmiş bilgiler

Özetleme

Raporlama

Büyük deferlere kaydedilmiş olan yevmiye deferine büyük defere bilgiler kaydedilir. Bu kayıt kaydedilerek birbiri mizan tablosunda küresel olarak ile bağlantılı olan özetlenerek standartlaşmış tutarlar arasında bilgilerin muhasebe kuralları bağlantı kurulmuş doğruluğu test çerçevesinde olur. Bu sayede edilir. matematiksel bir arklı zamanlar zamanlardaki daki yönteme göre yapılır. benzer türdeki Buna “Çit Taraflı işlemlerin arasında Kayıt Yöntemi” bağlantı kurulmuş denir. olur.

Mizanlardaki bilgilerden

bilanço ve gelir tablosu oluşturularak mali bilgiler yorumlanabilir hale getirilir.


MUHASEBE MESLEK MENSUPLARI Ticari Mal

Çek-Nakit-Krd.K.Slibi

Çek-Nakit

Depo

Alıcı ve Sacı

Çek-Nakit-Krd.K.Slibi

Banka DEKONT

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirin faaliyet konuları; gerçek ve tüzel kişlere ait muhasebe deerlerini tutmak, mali tabloları ve vergi beyannameleri düzenlemek. Ayrıca; işletmelerin muhasebe sistemlerini kurmak ve gelişrmek, nans ve mali mevzuat konularında danışmanlık yapmakr. Mali tabloları, raporları ve beyannamele beyannameleri ri düzenlemesinin düzenleme sinin yanında, bilirkişilik de yapabilir. SMMM olabilmek için; hukuk, iksat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık,, kamu yönemi ve siyasal bilimler bankacılık dallarından birinde 4 yıllık lisans eğimini tamamlayan kişiler, 3 yıllık muhasebe stajının yanı sıra meslek sınavını da başarmış olmak zorundadır. (Yüksek (Yü ksek Lisans diplomasına sahip olanlar 2 yıl staj yaparlar) Yeminli Mali Müşavir’ler serbest muhasebeci mali müşavirlerin yapğı danışmanlık ve denem faaliyetleri faaliye tleri yanında, tasdik işlemlerini de yapma yetkisine sahipr. Tasdik faaliye özellikle vergi beyannameleri beyanname leri ile ekleri ve mali tablolarla ilgili olarak yapılır. YMM olabilmek için en az 10 yıl SMMM olarak çalışmış olmak ve mesleki sınavını kazanmış olmak şar şar aranır. YMM’ler muhasebe işlemi yapamazlar.


Kasa TAHSİL-TEDİYE FİŞİ

Ön Muhasebe: Mali olaylar cari belgeler doğrultusunda muhasebe programın programınaa kaydedilir ve cari belgeler arşivlenir.

Muhasebe: Ön muhasebe verileri doğrultusunda mali raporlar hazırlanır.

Mali Müşavir: Hazırlanmış olan mali raporlar incenir ve onaylandıktan sonra ilgili kişilere ve kurumlara raporlanır.

Yeminli Mali Müşavir: Mali raporlar belirli aralıklarla denetlenir ve onaylanır.

TİCARİ DEFTER VE BELGELER Bu bölümde mali işlemlerin takibinde kullanılan araçlar incelenecekr

Türk Ticaret Kanunu’na göre bir cari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kişi:

TACİR Tüzel Kişi Tacir Gerçekte kişilik sahibi olmayan ancak varsayımsal olarak kişilik sahibi olduğu kabul edilen kişi veya mal topluluklarıdır.

Gerçek Kişi Tacir Gerçek kişi, sağ ve tam doğmak şar ile kişinin anne karnına düşmesinden ölümüne kadar geçen süreçte hukuken kişiler için kullanılan terimdir.

Bir caret unvanı seçmek ve kullanmak zorundadır

Borçlarından dolayı iasa tabidir İşletmelerini caret siciline kaydermek zorundadır

Ticari deer tutmak zorundadır

Fatura ve teyit mektubu kullanmak zorundadır

Ücret ve faiz isteme hakkı vardır

TACİR

Haksız rekabet yapamaz

OLMANIN Ücren ve cezai şarn azallmasını isteyebilir

SONUÇLARI

Arması,rakibiBrmasınınkulland Arması,rakibiBrmasın ınkullandığışirk ığışirket et unvanınınmarkasicilindetescilliolmadığınıfark edince,Brmasınınad edince,B rmasınınadınımark ınımarkaolaraktesci aolaraktescill ermişrvetescilbelgesini ermişrvet escilbelgesinialıralmazd alıralmazdarakibine arakibine ihtarnamegöndermişr.Bukısacabahseğimiz olaymaalesefgünlü olaym aalesefgünlükhayaa khayaakarşıl karşılaşılan aşılan durumlardandır.Budurumdabaşkasebeplerle birlikteBrmasıtesciledilenbuunvanıniptaliiçin hükümsüzlükdavaaçabilir.Busebeplerdenbiriside kötüniyetolabilir.Çünküaynışehirde,aynısektörde yıllarcafaaliyetgösterenikirmanınbirbirinden haberdarolmadığınık haberda rolmadığınıkabuletmekb abuletmekbasiretlibir asiretlibir careterbabıgibidavranıl careterbabıg ibidavranılmadığıson madığısonucunuorta ucunuortaya ya   çıkart çıkartacakr acakr..

Basiretli bir iş adamı gibi hareket etmek zorundadır Ticari örf ve âden tacirlere uygulanacağını bilmek zorundadır

“Bilindiğiüzere,TürkTicaretKanununda‘”açıkfatura” ve“kapalıfatura”konularıhakkındaherhangibir hükümbulunmamaktadır.Bukavramlar“cariörf veadet”hukukunungelişimiyledoğmuştur.Buna göre,peşinolansaşlarlaveresiyesaşlarıbirbirinden ayırtetmeküzerebaşlalan“açıkfatura”ve“kapalı fatura”uygulamalarızamaniçerisindebirörfveadet kuralıhalinialmışr.Açıkfaturadan;faturabedelinin ödenmediği,kapalıfaturadanise;faturabedelinin ödendiğianlaşılmasıgerekğihususundakiörfveadet talepleriSanayiveTicaretBakanlığıncauygun görülmüştür.Nitekim,Y görülmüştür .Nitekim,Yargıtay’ınbirçokk argıtay’ınbirçokkararında ararında açıkfatura-kapalıfaturakavramıkabuledilmiş,açık faturanınbedelininödenmediğine,kapalıfaturanın dabedelininödendiğinekarineteşkiledeceğigörüşü benimsenmişr.“

TİCARİDEFTERVEBELGELER/S:7

TİCARİ DEFTER TUTMANIN AMAÇLARI • İşletmesinin kâr-zarar durumunu öğrenir, • Satacağı malların maliyet yanı, dolayısıyla saş yanı bilir, • Diğer kişilerle arasındaki borç alacak tutarlarını öğrenir, • Devlene ödeyeceği vergi tutarını bilir, • İstasksel bilgi elde eder, • Dönemler arası nansal karşılaşrma imkanı elde eder, • Anlaşmazlık durumunda bu deer ve belgelerini ispat aracı olarak gerekli kurumlara sunar.

• Gelir vergisinden muaf olan esnaf • Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiçiler TUTMAK ZORUNDA • Kazançları basit usulde tespit edilenler OLMAYANLAR • Kurumlar vergisinden muaf olan kamuya, derneklere ve vakıara ait işletmeler

TİCARİ DEFTER

TİCARİ DEFTER

• 1.Sınıf Tacirler (İş Hacmi Büyük Tacir): Bilanço esasına göre; a.YevmiyeDeeri: evmiyeDeeri:Maliolaylarınkaydedildiğide Maliolaylarınkaydedildiğideerdir erdir a.Y TUTMAK ZORUNDA b.BüyükDeer:Maliolaylarnsınıandırıldığıdeerdir OLANLAR c.EnvanterDeeri:Maliolaylarınö c.Envant erDeeri:Maliolaylarınözetlendiğideerdir zetlendiğideerdir.. • 2.Sınıf Tacirler (İş Hacmi Küçük Tacir): İşletme Deeri; a. İş hacmi küçük olan esnaar b. Yeni işe başl şla ayan büyük tüccarlar iş şh hacimleri, ,yyani alım sam ölçüleribellioluncayakadarişletmehesabıdeeritutabilirler. • Serbest Meslek Erbabı (Doktor, Avukat, vb.): Serbest Meslek Kazanç Deeri • Çiçiler: İşletmebüyüklüğünüaşan,birbiçerdövereveyabumahiyeekibir mot  motorluaracasahipolan,onyaşınak orluaracasahipolan,onyaşınakadarikidenfazlatraktöre adarikidenfazlatraktöre sahip olan çiçiler

T İCARİ BELGE EDİNME T i ic c a r i ik  k ay ıt l la r a esas ol an  c ca r i b i bel gel er M al i iy e y Bak anl ığının anl aşma y a p p ğı mat baal ar d da nt emi n ed i il l e bi l ld i i ğ d i i g gi bi i n not er t asd i ik i s k i sur e  i i l le d e t emi n ed i il l e bil i ir r .


ER TE CAR İ DEF T İC T İ NME İN ED İ

V UK’ta belirlen ve lan tutulması zorunlu o erler , , elektronik fe cari de f ise ortamda tutulacak er şeklinde , fe yapraklı de f ormal elle tutulacak ise n er şeklinde fe cari de f dilebilir. piyasadan temin e in ise Kullanılabilmeleri iç yapılır. noter tasdik işlemi

TUTULMASI ZORUNLU OLAN DEFTERLER

TTK’ya Göre

Karar Deeri Büyük Deer

VUK’a Göre

İşletme Deeri Serbest Meslek Deeri Yevmiye Deeri D eeri Çiçi Deeri Envanter Deeri İmalat Deeri Yabancı Nakliyat Kurumları Def.

TİCARİ DEFTERLERİN TASDİK YERİ Ticari deerler, iş yerinin, iş yeri olmayanlar için ikametgâhın bulunduğu yerdeki noter veya noterlik görevini yapanlar tarandan tasdik edilir. Deerler anonim ve limitet şirketlerin kuruluş aşamasında, şirket merkezinin bulunduğu yer caret sicili memuru veya noter tarandan tasdik edilir.

TİCARİ DEFTERLERİN TASDİK TASDİK ZAMANLARI TTK’ya Göre: Kullanılma Kullanılmaya ya başlamadan önce tasdik edilir VUK’a Göre: • Öteden beri işe devam edenler: Aralık ayında • Yeniden işe başlayanlar: İşe başlamadan • Deerin bitenler: Yeni deeri kullanmaya başlamadan • Deeri bitmeyenler: Ocak ayı içinde tasdik edilir


5 YIL

TTK’ya Göre

TİCARİ EVRAK SAKLAMA SÜRESİ

VUK’a Göre

10 YIL

TİCARİ DEFTER VE BELGELERİN İBRAZI TİCARİ DEFTER VE BELGELERİN KAYBOLMASI KAYBOLMASI Deer tutmak zorunda olan kişiler saklamak zorunda oldukları deer ve belgelerini, kayıtlarını kayıtlarını başka bir ortamda tutuyorlarsa o ortamla ilgili araçlarını ve kayıtlara ulaşmak için gerekli şifreleri saklama süresi içinde yetkili makam ve memurların isteği üzerine inceleme için vermek zorundadırlar. Deer ve belgelerin yetkili kişilere 15 gün içinde teslim edilmesi gerekmektedir.

Saklanılması zorunlu olan deer ve belgelerin yangın, deprem, su baskını ya da tacirin elinde olmayan diğer nedenlerden nedenlerde n dolayı kaybolmas kaybolmasıı durumunda, tacirin 15 gün içinde işletmesinin bulunduğu yerin yetkili mahkemesine başvurup zayi belgesi alması gerekir. Zayi belgesini alan ve inceleme elemanına sunan tacire deerleri ibraz etmeme ile ilgili vergi cezaları kesilemez.

2015yılındabirşirken2002yılındasahtebelgedüzenleyerekTTK’yıihlaleğinedairsavcılığa ihbardabulunulmuştur.Savcılıkşirken2002y ihbardabulunulmuştur .Savcılıkşirken2002yılınaaitdeervebelgeleri ılınaaitdeervebelgeleritalepeğindeşirk talepeğindeşirketbu etbu deervebelgeleriibrazetmekzorundamıdır?

DEFTER KAYIT KURALLARI

İşlemlerin cari deerlere 10 gün içinde kaydedilmesi gerekir. gerekir. İşletme muhasebe şleri ya da imzalı evraklar kullanıyorsa, kayıtların esas de erlere aktarılması 45 günü aşmamalıdır. Deerlerin Mürekkeple Yazılır

Türkçe Tutma ve Türk Parası Kullanma Zorunludur Sayfalar Yok Yok Edilemez. Boş Sar Bırakılmaz Yanlış Kayıtların Düzellmesi: Yevmiye deeri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre düzellebilir. Diğer deerlerdeki yanlış yazı ve rakamlar, üzeri okunacak şekilde çizilir. Doğrusu üst, yan tarana veya ilgili bulunduğu hesaba yazılır. Deerlere geçirilen bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek sureyle okunamaz bir hâle germek yasakr yasakr..


VERGİ DAİRESİ İŞLEMLERİ Devle oluşturan bireyler belirli aralıklarla tekrarlanan seçimler yolu ile temsilcilerin temsilcilerinden den oluşan bir meclis kurarlar

Meclis kararlarının uygulanması için meclis içinden bir Başbakan seçilir.

K L A H

T B M M

TÜRKİYE CUMHURİYETİ VERGİ SİSTEMİ

M A L Maliye Bakanlığının Y E vergi toplama faaliye İ vergi dairesince yürütülür. B A K A N I

Başbakan mali işlemler için N A bir Maliye Bakan atar. K A Meclis tarandan oluşturulan B Ş kanunlar çerçevesinde A B Maliye Bakanı devlen mali işlemlerini yürütür.

Vergi,ekonomikbirimlerdensiyasicebiralndavekarşılıksızdevletekaynak(para)olarakaktarılmasıdır. Vergi,ekonomikbirimlerdensiyasicebiralndavekarşılıksızdevletek aynak(para)olarakaktarılmasıdır. Kamuhizmeyapmakdurumundaolandevlet,bunuyaparkenmalvehizmetüremindebulunur.Gerekliüremfaktörlerinisağlarken kamufonlarınıkullanır.Bufonlariçerisindevergigelirlerininoranıyüksekr kamufonlarınıkullanır .Bufonlariçerisindevergigelirlerininoranıyüksekr.Sanayileşmiştoplumlarda%100’eulaşmaktadır .Sanayileşmiştoplumlarda%100’eulaşmaktadır.Devlet, .Devlet, belirlentemelamaçdışındakamufaaliyetlerineparaleldiğerbazıfonksiyonlarıdavergilereyükleyebilir.Buaradagelirdağılımının kontrolü,piyasadayatiskrarınınsağlanmasıgibifonksiyonlardakısmenvergiyeyüklenebilir.

Tacirlerde işe başlama belirleri: • Bir iş yeri açmak • İş yeri açılmamış olsa bile caret siciline veya mesleki bir teşekküle kaydolunmak • Kazançları basit usulde tespit edilen tüccarlar için işle bilil uğraşmaya başlanması Serbest meslek erbaplarında işe başlama belirleri: • Muayenehane, yazıhane, atölye açmak • Tabelalar ve levhalar asmak • Reklam yapmak • Mesleki bir birlik veya mesleki bir odaya kayıt yaprmak

Vergi dairesine yapılması zorunlu Vergi bildirimler: • İşe başlama bildirimi: 10 gün içinde • Adres, iş ve iş yeri sayısı değişikliklerinin değişikliklerini n bildirimi: 1 ay • İşi bırakma bildirimi: 1 ay (İşibırakmahalleri:a-Kendiisteği b-Tasyeveyaiasc-Tacirinölümü) Bildirimde bulunması gerekenler: • Vergiye tabi caret ve sanat erbabı • Serbest meslek erbabı • Kurumlar vergisi mükelleeri • Komandite ortaklar

Vergi Levhası: • İşe başlama tarihinden ibaren 1 ay içinde vergi dairesi yetkililerine tasdik erilir • Her yıl mayıs ayı sonuna kadar Mükellef: Vergi ödemekle yükümlü olan kişidir. tasdik edilmelidir Vergi Ver gi sorumlusu: s orumlusu: Vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir. düzenlenebilir ilir Verginin Ver ginin tarhı: Vergi dairesi tarandan verginin hesaplanması işlemidir. • Online düzenleneb • Asılması zorunlu değildir. Verginin tahakkuku: Verginin, ödenme aşamasına gelmesidir. KURUMSALİŞLEMLER/S:11

VERGİ SUÇ VE CEZALARI A-VERGİ ZİYAI (KAYBI) CEZASI Devlen vergi kaybına uğramasına neden olan ilerdir. Beyana dayanan vergilerde vergi kaybına neden olanlar ve bu ile ortak olan diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermeleri hâlinde, haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez. Aşağıdaki iller için vergi kaybı cezası kesilir: 1)Mükellenveyasorumlunun,vergilendirme ileilgiliolaraködevlerinizamanındayerine germemesiveyaeksikyerinegermesi yüzündenvergininzamanındatahakkuk erilmemesiveyaeksiktahakkuk erilmesi 2)Kişiningerçeğeaykırıbeyanıile verginineksikolaraktahakkuk erilmesineveyahaksızyere geriverilmesineneden olunmasıdurumlarındavergi kaybısözkonusudur.

B-USULSÜZLÜK CEZASI Usulsüzlük, vergi kanunlarında belirlen ve uyulması istenilen şekil ve usule ilişkin hükümlere uyulmamasıdır. Birinci derece usulsüzlükler •Vergiveharçbeyannamelerininzamanında verilmemesi, •Tutulmasızorunluolandee •T utulmasızorunluolandeerlerdenherrlerdenherhangibirinintutulmaması, •Deerkayıtlarınınvebunlarlailgilibelgelerin noksan,usulsüzveyakarışıkolması, •İşebaşlamanınzamanındabildirilmemesi, •Tasdikizorunluolandeerler •T asdikizorunluolandeerlerdensüresinde densüresinde tasdikerilmemesi. İkinci derece usulsüzlükler •Vergikanunlarındayazılıişe başlamadışındakalanbildirimlerinzamanındayapılmamış olması, •Tasdikizorunluolandeerlerdenherhangibirinintasdikişleminingeçyaprılmış olması, •Vergibeyannameleri,bildirimler,evrakvebelgelerin yasanınistediğişekilveiçeriğe uymaması, •Bazıevrakvebelgelerin bulunmamasıveyaibraz edilmemesi.

C-HÜRRİYETİ BAĞLAYICI BAĞLAYICI SUÇ VE CEZALAR Para cezasına çevrilebilen kaçakçılık suçu gerekren davranışlar şunlardır: •Deervekayıtlardahesapvemuhasebehileleriyapmak •Gerçekolmayanveyakaydak •Gerçekolmayanve yakaydakonuişlemlerleilgisibulunmayankişileradınahesapaçmak onuişlemlerleilgisibulunmayankişileradınahesapaçmak •Deerlerekaydıgerekenhesapv •Deerlerek aydıgerekenhesapveişlemlerivergimatrahınıaz eişlemlerivergimatrahınıazalcışekildetamamenvey alcışekildetamamenveyakısmenbaşka akısmenbaşka deerbelgeveyadiğerkayıtort deerbelgevey adiğerkayıtortamlarınakaydetm amlarınakaydetmek ek •Deer,kayıtvebelgele •Deer ,kayıtvebelgeleritahrifetmekve ritahrifetmekveyagizlemek yagizlemek •İçeriğiibarıylayanılcıbelgedüzenlemekveyabubelgelerikullanmak •İçeriğiibarıylayanılcıbelge,gerçekbirişlemedayanmaklabirliktebu •İçeriğiibarıylayanılcıbelge,gerçek birişlemedayanmaklabirliktebuişleminmahiyetveyam işleminmahiyetveyamiktar iktar ibarıylagerçeğiyansıtmayanbelgedir. Para cezasına çevrilemeyen kaçakçılık suçları •Kaçakçılıksuçusayılanveaşağıdabelirlendavranışlariçinonsekizaydanüçyılak •Kaçak çılıksuçusayılanveaşağıdabelirlendavranışlariçinonsekizaydanüçyılakadarağırhapiscezası adarağırhapiscezası uygulanır.Mahkemece uygulanır .Mahkemeceverilenhapiscezasıpara verilenhapiscezasıparacezasınaçevr cezasınaçevrilemez.Parace ilemez.Paracezasınaçevrilemey zasınaçevrilemeyenkaçak enkaçakçılık çılık suçugerekrendavranışlarşunlardır: •Deer,kayıtvebelgele •Deer ,kayıtvebelgeleriyokedenler riyokedenler,deersayfalarınıyokedenler ,deersayfalarınıyokedenlerveyayerineyeniy veyayerineyeniyapraklarkoyanlar apraklarkoyanlar •Belgelerinaslıveyasuretlerinisahteolarakdüz •Belgelerinaslıveya suretlerinisahteolarakdüzenleyenlerveyabubelgeler enleyenlerveyabubelgelerikullananlar(naylonfatura) ikullananlar(naylonfatura) •BelgeleriMaliyeBakanlığıileanlaşmasıolmadığıhaldebasanlarilesahte •BelgeleriMaliyeBak anlığıileanlaşmasıolmadığıhaldebasanlarilesahteolarakbasanlarveyabubelolarakbasanlarveyabubelgelerikullananlar KURUMSALİŞLEMLER/S:12

BELEDİYE İŞLEMLERİ İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsa Alma Tacir işyeri açmak için çalışma ruhsanı belediyel erden almak zorundadır. İş yeri belediye sınırları dışında kalırsa iş yeri valilik ve kaymakamlıklarca ruhsatlandırılır.

Emlak Vergisi Beyannamesi Emlak vergisi arazi, arsa ve bina için ödenmektedir. Emlak vergisi, birinci taksi mart, nisan, mayıs aylarında; ikinci taksi kasım ayında olmak üzere iki eşit taksie ödenir.

Çevre Temizlik Vergisi Vergisi Bildirimi İlan ve Reklam Vergisi Levhası Alma Konutlarda bu, su faturasına yansılmaktadır. Ancak İlan ve reklam vergisi Beyanı her yıl ocak ayı içersinde iş yerleri çevre temizlik vergisi ödemek için bildirge beyan verilerek beyan verme süresi içinde ödenir. vermek durumundadırlar. Boş binalarda çevre temiz 1. Taksit vergilerini ocak ayının sonuna kadar. lik vergisi mükelle binanın sahibidir. 2. Taksit vergilerini 1-31 Ekim arasında ödeyebilir. Çevre Temizlik Vergisi Beyannamesi, mükellef Yıl içinde açılan iş yerleri ilan ve reklam vergilerini olunduğunda bir defa verilir. Çevre Temizlik Vergisi açılışı takip eden ayın 20’si akşamına kadar öderler. birinci taksidi mayıs, ikinci taksidi kasım ayında olmak üzere iki eşit taksie ödenir.

TİCARET ODASI İŞLEMLERİ Nasıl ki; yeni doğan bir çocuğun nufus kaydı nufus dairesine yaprılırsa, yaprılırsa, yeni kurulan bir bir şirkee caret caret odasına kadedilir. Yapılan bu kayıt sayesinde meşru olarak caret yapma hakkına sahip olur. Ticaret ve Sanayi Odası veya Ticaret Odası bulunan yerlerde, tescil işlemlerini yürütmek üzere bir caret sicil memurluğu kurulur. Oda bulunmayan yerlerde sicil işleri, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen ve o il dâhilindeki yeterli teşkilata sahip odalardan birinin Ticaret Sicil Memurluğu tarandan yürütülür. Her tacir, tescil edilmesi gereken hususları caret siciline tescil ve ilan ermek zorundadır. Ticarete başlayan bir tacir 15 gün içerisinde ilgili caret odasına cari tescil talebini dilekçeyle gerir. Ticaret odası talebi kabul ederse işletmenin cari hayata başladığı “Ticaret Sicil Gazetesi”nde ilan edilir.

KURUMSALİŞLEMLER/S:13

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞLEMLERİ ÇSGB ishdam, çalışma hayanın düzenlenmesi ve sosyal güvenlik hizmetlerini yerine germek amacı ile kurulmuştur. Türkiye İş Kurumu, ÇSGB’na bağlı kuruluşu olan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının ilgili kuruluşudur. Kurumun kısa adı İŞKUR’dur. Gelişimleri izleyebilmek ve işsizlik sigortasını etkin bir şekilde yürütebilmek, ishdamı korumak, gelişrmek gelişrmek ve işsizliği azaltmak için akf iş gücü polikalarını uygulayabi lecek bir yapı oluşmuşmak İŞKUR’un temel görevlerindendir.

KIDEM TAZMİNATI Kıdem tazmina, işçinin çeşitli sebeplerle iş yerinden ayrılırken işv eren tarandan iş kanunu gereğince işçiye vermiş olduğu bir tazminat şeklidir. Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi, kıdem tazminana hak kazanamaz. >Kıdem Tazminana Hak Kazanılan Durumlar: • Çalışan, işveren tarandan, ahlâk veya iyi niyet kurallarına aykırı bir durumu tespit edilmediği hâlde işten çıkarılırsa, • Çalışan, sağlık sebepleri ya da işverenin ahlâk veya iyi niyet kurallarına aykırı harekeni gerekçe göstererek veyahut da zorlayıcı sebeplerle işi bırakırsa, • Askerlik görevi dolayısıyla işten ayrılırsa, • Emekliliğe hak kazanır ya da emeklilik için gerekli prim gün sayısı ile sigortalılık süresini doldurursa, • Evlendikten sonra 1 yıl içerisinde işi bırakırsa, • Çalışan vefat ederse yine hak sahipleri de kıdem tazminana hak kazanmış olur. >Kıdem Tazminanın Hesaplanması: • İşçinin işe başladığı tarihten ibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işvere işverence nce işçiye 30 günlük ücre tutarında kıdem tazmina ödenir. ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı aynı oran üzerin den ödeme yapılır. • Kıdem tazminanın hesaplanması son ücret üzerinden yapılır. • İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik iş yerlerinde çalışkları süreler göz önüne alınarak hesaplanır. • İş yerlerinin devir veya inkali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, iş yeri veya iş yerlerindeki iş sözleşmesi sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. • Parça başı, akort, götürü veya yüzde usulü gibi ücren sabit olmadığı hâllerde son bir yıllık süre içinde ödenen ücren o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi sureyle bulunacak ortalama ücret bu tazminan hesabına esas tutulur. • Son bir yıl içinde işçi ücrene zam yapıldığı takdirde, tazminata esas ücret, işçinin işten ayrılma tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücren aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi sureyle hesaplanır

ÖRNEK: Kıdem tazmina almayı hak eden bir işçinin 5 yıl 4 ay 10 gün hizme bulunmaktadır. İşçinin son ay brüt ücre ₺1.000’dır. 5 yıl için : ₺1.000 x 5 yıl = ₺5.000 4 ay için : (₺1.000 /12 ay) x 4 ay= ₺333,33 10 gün için : (₺1.000/365 gün) x 10 gün = ₺27,40 Toplam = ₺5.000 + ₺333,33 + 27,40 = ₺5.360,73


İHBAR TAZMİNATI İhbar tazminanda amaç, çalışanın ya da işverenin işi bırakma ya da işten çıkarma niyetlerini makul bir sürede karşı tarafa bildirmelerini sağlamakr. Belirsiz süreli işlerde işçi veya işveren;

}

• 6 aydan az süren iş ilişkisinde en az 2 haa önce, • 6 ay – 1,5 yıl arası süren iş ilişkisinde 4 haa önce, • 1,5 yıl – 3 yıl arası süren iş ilişkisinde 6 haa önce ve • 3 yıldan fazla süren iş ilişkisinde 8 haa önce

işçi işi bırakacağı, işverense işten çıkaracağı bilgisini karşı tarafa iletmesi gerekir. Aksi halde bu sürelere uymayan taraf (ister işçi olsun ister işveren) karşı tarafa bildirim süresi tutarındaki ücre ödemek zorundadır.

2-4-6-8 haalık ihbar süreleri içerisinde işveren, çalışana yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesinsi yapmadan vermeye mecburdur. Bu iznin süresi günde iki saaen az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleşrerek toplu kullanabilir. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalışrırsa, çalışrdığı sürenin ücreni yüzde yüz zamlı öder

ÖRNEK: İhbar tazmina almayı hak eden bir işçinin 5 yıl 4 ay 10 gün hizme bulunmaktadır. İşçinin son ay brüt ücre ₺1.000’dır. 1 günlük brüt ücret: ₺1.000 / 30 = ₺33,33 ₺33 ,33 8 haalık brüt ücret: ₺33,33 x 8 haa x 7 gün = ₺1.866,67


SOSYAL GÜVENLİK Gelirleri ne olursa olsun, kişilere belirli sosyal riskler karşısında ekonomik güvence sağlama görevine sahip kurum ve kurumlar topluluğudur. “Bireyler, özel ve meslek haya süresince çeşitli mesleki (iş kazası ve meslek hastalığı), zyolojik (hastalık, analık, sakatlık, yaşlılık, ölüm) ve sosyo-ek sosyo-ekonomik onomik (işsizlik, evlenme, çocuk sahibi olma ve konut ihyacı) risklerle karşı karşıya kalabilir. Sosyal güvenlik, belirlen bu riskler ned eniyle kısmen ya da tamamen çalışamaz duruma düşen ve bu nedenle gelir kaybına uğrayan ve muhtaç duruma düşenlere, insan onuruna yaraşır asgari bir hayat sürmelerini sağlayacak ölçüde gelir sağlamayı amaçlar. Hastalık ya da sakatlık nedeni yle çalışma gücünü kaybede kaybeden n kişilere gerekli sağlık yardımlarında yardımların da bulunur bul unur..”

SGK, 16 Mayıs 2006’de 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Bağkur, SSK ve Emekli Sandığı kurumlarının devredilmesi ile kurulmuş, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili bir kuruluşudur. Sosyal Güvenliğin Fonksiyonları: • Bireye ekonomik güvence sağlama ve kişiliğinin gelişmesi • Sosyal riskleri önlemek • Sosyal devlet ve sosyal adale hayata geçirmek İşverenin SGK’ya Karşı Yükümlülükleri: • Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi • İş yeri bildirgesinin verilmesi verilmesi • İş kazası/me kazası/meslek slek hastalığının bildirimi • Tehlike sınıf ve derecelerini etkileyebilecek değişikliklerin bildirilmesi • Aylık prim/hizmet belgesinin verilmesi • Primlerin ödenmesi • İş yeri kayıt ve belgelerinin kurumca istenilmesi üzerine ibrazı (sunulması)

i r • İş ilişkisinin hizmet akdine dayanması dayanması e l • İşveren İşverene e ait iş yerinde çalışma r • Eylemli olarak çalışma ü T k ı l ı l Herhangi bir işverene tabi olmayıp hizmet akdine bağlı a olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar t r o g i S a Kamu idarelerinde hizmet akdi ile çalışmayıp d ’ kadro ve pozisyonlarda sürekli ya da sözleşmeli K olarak çalışanlar ile açıktan vekil atananlar G S SOSYALGÜVENLİK/S:16

H i z m e m t Ç a l A k d i ı i l e şa ş a İ ş ç i il e r n l a r ( 4 / 1 - a a )

B a ğ ms Ç a l ı m ı ı z z ı İ ş ş ş v an a l ve r a e n l e r ( r 4 / 1 - b b )

K G ö a m u r e v l i l e ( 4 / 1 - r i cc )

Sigortalıları çalışran İşveren gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara denir.

İşveren Vekli

İşveren adına ve hesabına işin veya görülen hizmen bütününün yönem görevini yapan kişilere denir denir..

Alt Bir iş yerinde, İşveren işverenden bağımsız olarak cari faaliyet yapan kişi YILDIZFABRİKA Adına prim ödenmesi gereken veya Sigortalı kendi adına prim ödemesi gereken kişidir.

AYBÜFE A YBÜFE

İş Yeri

Sigortalı

Sigortalı sayılanların maddi olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yapkları yerlerdir. yerlerdir.

Sigortalı İşe Giriş: İşverenler 4/1-a kapsamında sigortalı sayılan kişileri sigortalılık başlangıcından yani çalışmaya başladığı tarihten önce “sigortalı işe giriş bildirgesi” ile kuruma bildirmek zorundadırlar. zorundadırlar. Sigortalı İşten Ayrılış: 4/1-a kapsamında sayılanların sigortalılıkları hizmet akdinin sona erdiği tarihte sona erer ve bu tarih işverenleri tarandan “Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi” düzenlenmek sureyle ve e-sigorta yoluyla sigortalılığın sona ermesini takip eden on gün içinde Kuruma bildirilir bildirilir.. Ücret: Sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik n iteliği taşıyan brüt tutardır. Aylık: Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile vazife malûllüğü hâlinde yapılan sürekli ödemedir Gelir: İş kazası veya meslek hastalığı hâlinde sigortalıya veya sigortalının sigortalının ölümü hâlinde hak sahiplerine, yapılan sürekli ödemedir. İş Kazası: Aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça ruh ça arızaya uğratan olaydır: a)Sigortalınınişyerindebulunduğusırada, b)İşverentarandanyürütülmekteolaniş dolayısiyle, c)Sigortalının,işverentarandangörevile başkabiryeregönderilmesiyüzündenasılişini yapmaksızıngeçenzamanlarda, d)Emziklikadınsigortalınınçocuğunasütvermek içinayrılanzamanlarda, e)Sigortalıların,işverencesağlananbirtaşıtlaişin yapıldığıyeretopluolarakgötürülüpgerilmeleri sırasında,

SOSYALGÜVENLİK/S:17

NORMAL ÜCRET HESAPLAMASI

FAZLA MESAİ ÜCRETİ HESAPLAMASI Normal çalışma süresi haada en çok 45 saar. Fazla çalışma, İş Kanunu’nda yazılı koşullar çerçevesinde haalık kırk beş saa aşan çalışmalardır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücrenin saat başına düşen miktarının % 50 yüksellmesi sureyle ödenir.

Örneğin: Ali Yiğit’in, 2014 yılı mart ayı 30 günlük brüt ücre 900 TL’dir. Mart ayında 15 saat fazla mesai yapmışr. • Bir haalık brüt ücret = ₺900 / 4 haa=225 • Bir saatlik brüt ücret = ₺225 / 45 saat=5 (haada 45 saat çalışılır.) çalışılır.) • Bir saatlik fazla mesai ücre ücre = ₺5 x 1,50 = ₺7,5 • 15 saatlik fazla mesai ücre ücre  = ₺7,5 X 15 saat = 112,5 TL

YILLIK ÜCRETLİ İZİN • Deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. • Bu izinler işveren tarandan bölünmez, sürekli olmalıdır. • Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi: • 1-5 yıla kadar (Beş yıl dahil) olanlara olanlara 14 günden, günden, • 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara olanlara 20 günden, • 15 yıl (Dahil) ve daha fazla olanlara olanlara 26 günden az olamaz. • 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle işçilerle 50 ve yukarı yaştaki işçilerin işçilerin izin süresi 20 günden az olamaz.

SOSYALGÜVENLİK/S:18

KDV HESAPLAMA KDV Oranı KDV tutarını hesaplama: KDV Hariç TTutar utar x 100

KDV dahil hesaplama: KDV Hariç Tutar x 1+ KDV Oranı 100

[

KDV hariç hesaplama: KDV Dahil Tutar KDV Oranı 1+ 100

[

KDV ORANI

KDV HARİÇ

18

200

18

300

]

]

₺1.000’nın %18’i: 1.000x0,18= 180 ₺1.000’nın %8’i: 1.000x0,08= 80 ₺1.000’nın %1’i: 1.000x0,01= 10 ₺1.000’nın %18 KDV dahili: 1.000x1,18=1.180 ₺1.000’nın %8 KDV dahili: 1.000x1,08= 1.080 ₺1.000’nın %1 KDV dahili: 1.000x1,01= 1.010

₺1.180’nın %18 KDV harici: 1.000÷1,18=1.000 ₺1.080’nın %8 KDV harici: 1.000÷1,08= 1.000 ₺1.010’nın %1 KDV harici: 1.000÷1,01= 1.000

KDV TUTARI

KDV DAHİL

18

590

18

708

8

3.200

8 1

432 600 4.545

1

18

700

8

500

18

944

18

1.416

8

5.650

TİCARİ BELGELER (FATURA VE FATURA YERİNE GEÇEN BELGELER) TACİR

Vergi Mükelle

SERBEST MESLEK ERBABI

TACİR

F AT U UR A R / F İ İ Ş Ş

SERBEST MESLEK MAKBUZU

VergiMükelle

D E R G İ D

Vergi Mükelle

Ş F İ Ş RA / FA T U

TACİR

Vergi Mükelle

* * LA S I U S U P

SERBEST MESLEK ERBABI

FATURA / FİŞ

VergiMükelle

F AT U UR A R / F İ İ Ş Ş

TÜKETİCİ

TÜKETİCİ

VergiMükelleDeğil

VergiMükelleDeğil

MAL / HİZMET ALIMI

MAL / HİZMET SATIŞI

* Sacının vergi mükelle olmadığı durumlarda tacir mal alımını (giderini) ( giderini) belgelemek için “Gider Pusulası” düzenler. Bu sacı adına fatura kesmek gibidir. Alıcı kendisine sacı adına fatura keser.

PERAKENDE SATIŞ BELGELERİ Perakende saşlarda ve ₺..........’lık fatura sınırının alndaki saş tutarlarında kullanılan belgelerdir. Bu belgeleri düzenlemek belirli hallerde kanuni zorunluluktur. Saklama sürelerine tabidir. YAZAR KASA FİŞİ Saşıbelgeleyen“YazarKasa Fişi”nidüzenler.

POS Kredikarileödeme yapıldığınıbelgeleyen“Kredi KarSlip’inidüzenler.

SATIŞI KANITLAR

+

ÖDEMEYİ KANITLAR

=

Yazar kasa, salan malları ve tutarlarını POS cihazı kredi kartlarının gösteren bir ş veren, hesabı belleğinde işlem yapabilmesi için tutan elektronik makinedir. sokulduğu cihazdır. Alıcının Perakende saş yapan tacirler yazar kredi karna tanımlı olan kasayı işyerlerinde bulundurmak alış-veriş liminden tahsilat zorundadır. 2016 yılında ş kesme sınırı yapılması için kullanılır. ₺.........’dır. Müşteri bu sınırın alndaki saşlarda fatura isterse tacir fatura ver mek zorundadır.İşletme, perakende saş faaliyene faaliye ne başladığı tarihten ibaren, 30 gün içinde yazar kasa almak zorundadır. • Z Raporu: Gün sonunda alınan saş raporu • X Raporu: Belirli tarihler arasındaki saş raporu • Mali Haza Raporu: Geçmişteki bütün işlemlerin dökümü TİCARİBELGELER/S:20

YAZAR KASA-POS

SATIŞI ÖDEMEYİ KANITLAR

Yazar kasa pos, kullanılmakta olan yazar kasalar ile posların birleşrilmesi sonucu ortaya çıkan bir cihazdır. Yazarkasa pos sayesinde hem poslardan hem de yazar kasalardan ayrı ayrı işlem yapma derdi ortadan kalkmışr. Bu sayede ödeme alınan ancak yazar kasadan ş kesilmeyen alışverişlerin önüne geçilmişr.

ADİSYON

● Yazar kasa şi verilemediği durumlarda perakende saşları belgelemek amacıyla düzenlenir. Genellikle elektrikler kesik olduğunda ya da yazar kasa arızalı olduğunda kullanılır. ● Yazar kasa işlemlerinde olduğu gibi ₺........’yı aşan saşlarda fatura düzenlenmelidir. ● Perakende saş şi iki nüsha olarak (bir asıl bir suret) düzenlenir. Belgeyi sacı düzenler. Aslı müşteriye verilip sure saklanır. ● KDV Dahil düzenlenir.

● Adisyon, hizmet işletmelerinde sunulan hizmen ve malın cins ve miktarını göstermek amacıyla düzenlenir ● Adisyon kullanmak zorunda olan hizmet işletmelerinde;; masada servis yapılmasının yanı sıra, işletmelerinde ayrıca self servisin ve paketli saşlar varsa, adisyon yalnızca masaya yapılan servisler için kullanılır. ● Adisyon müşteri siparişi alınırken düzenlenerek müşteri masasında bulundurulur. ● Adisyon ödemeyi kanıtlayan bir belge değildir. Müşterinin tükeği ürünleri gösterir. ● İlk siparişten sonra alınan siparişler ilk sipariş için açılan adisyon üzerine işlenir.

SERBEST MESLEK MAKBUZU Serbest meslek erbabının (Muhasebeci, Avukat, Doktor vb.) mesleki faaliyetlerine faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilat için düzenlediği bir belgedir. Mesleki faaliyet karşılığında ücren tahsil edildiğini gösterir. Brüt Ücret: ₺1.000 Stopaj: ₺200 (₺1.000 x 0,20) Net Ücret: ₺800 (₺1.000 - ₺200) KDV: ₺180 (₺1.000 x 0,18) Tahsil Edilen: ₺980 (₺800 + ₺180)

TİCARİBELGELER/S:21

FATURA Sacı rmanın alıcı rma adına düzenlediği, mal veya hizmen saldığını gösteren belgedir.

Faturalar sıra numarası dahilinde ve Türkçe düzenlenir.

Faturalar en az bir asıl, bir örnek (suret) olarak düzenlenir.

Fatura, malın teslimi ve Tükecilere ayıplı mal ve hizmet hizmen yapıldığı satan kişilere karşı hak aramada, fatura tarihten ibaren 7 gün delil olarak kullanılabilir. Faturaya içinde düzenlenir. iraz süresi 7 gündür. Bu sürede iraz Bu sürede edilmezse içeriği kabul etmiş sayılır. düzenlenmeyenler geçersizdir.

Faturalar mürekkepli kalem ile daklo veya bilgisayarla düzenlenir.

Kullanılacak faturalar notere tasdik erilmiş veya antlaşmalı matbaalara basrılmak sureyle temin edilir.

Fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi dairesi ve hesap hesap numarasının doğruluğundan sorumludur

Genel İskont İ skonto: o: Salan tüm mallara aynı oranda iskonto yapılmasıdır. Genel iskonto toplam tutardan hesaplanır. Kalem İskontosu (Sar İskontosu): Salan mallara farklı oranlarda iskonto yapılmasıdır TİCARİBELGELER/S:22

İRSALİYE Salmış ya da salmak üzere olan bir malın, bir adresten diğerine naklinde ya da aynı işletmeye ait işyerleri arasında taşınmasında düzenlenen ve üzerinde gönderile gönderilen n malın konusu, konusu, birimi ve malın kime ait olduğunun yazıldığı belgeye sevk irsaliyesi denir.


FATURA YERİNE GEÇEN BELGELER Ticariolaylardasacınınvergimükelleolmasıesasr Ticariolaylardasacınınvergimük elleolmasıesasr.Ancakküçükölçeklifaaliyetyapanlarv .Ancakküçükölçeklifaaliyetyapanlarvecarifaaliecarifaaliyenisürekliyapmayanlariçinvergimükelleolmanınmaliyek yenisürekliyapmayanlariçinvergimük elleolmanınmaliyekarşınabilirdüzeydedeğildir arşınabilirdüzeydedeğildir.Ver .Vergidairesibu gidairesibu tacirleremuayethakkıtanımışr tacirleremuayethakkıt anımışr.Ancakbusadecedeertutm .Ancakbusadecedeertutma,belgedüzenlemeve a,belgedüzenlemevebildirimdebulunma bildirimdebulunma muayedir.Ve muayedir .Vergiödememuayedeğildir rgiödememuayedeğildir.Butacirlerindüzenlem .Butacirlerindüzenlemesigerekenbe esigerekenbelgelerialıcıdüzenlerve lgelerialıcıdüzenlerve ödemesırasındadevletadınasacınınhasılandanvergikesinsi(stopaj)yapar ödemesırasındadevletadınasacınınhasılandanvergik esinsi(stopaj)yapar.. Tacirolanolacıtarandandüzenlenen acirolanolacıtarandandüzenlenenbelgelerşunlardır:GiderPusulasıveMüst belgelerşunlardır:GiderPusulasıveMüstahsilMakbuzu ahsilMakbuzu

GİDER PUSULASI Deer tutan işletmecilerin, deer tutmayan kişilerden (çiçiler hariç) san aldıkları mal veya hizmetler karşılığında düzenledikleri cari belgeye gider pusulası denir.


MÜSTAHSİL MAKBUZU Deer tutan çiçilerin veya toptancıların, deer tutmayan çiçilerden san aldıkları ürünler karşılığında düzenledikleri cari belgeye müstahsil makbuzu denir. Belgenin kopyası işletmecide, aslı ise çiçide kalır.


KIYMETLİ EVRAKLAR Bu bölümde cari hayaa kullanılan para benzeri belgeler anlalacakr

A-KAMBİO SENETLERİ

A.1-BONO (SENET)

A.2-ÇEK Borçlunun alacaklıya, bankadaki parasından tahsilat yapabilmesi için i çin yazdığı belgedir.

KIYMETLİEVRAKLAR/S:26

A.3-POLİÇE

TİCARİ BİR YÖNTEM: CİRO


B-MENKUL KIYMETLER Yarım:Tasarruarın geri ümidi ile ekonomik faaliyetlerde kullanılmasıdır. Yarım Araçları • Aln • Hazine Bonoları ve Devlet Tahvilleri • Repo • Gelir Ortaklığı Senedi • Mevduat Faizleri • Banka Bonoları • Döviz • Finansman Bonoları • Hisse Senedi • Gayri Menkul Yarımı • Tahvil İhyacından daha fazla varlığa sahip olan tasarruf sahipleri, birikimlerinin artması istemektedir ancak yüksek kazanç elde etme becerisine ya da imkânına sahip değildirler. Yarımcılar ise kârlılık düzeyi yüksek yarım imkânlarına sahiprler ancak nansal kaynak sorunları vardır. Tasarruf sahipleri kâr beklensi ile tasarruarını belirli bir süreliğine yarımcılara yarımcılara verirler ve karşılığı karşılığında nda anapara ve kâr payı haklarını göster gösteren en bir belge alırlar. Bu işlemin gerçekleşği sisteme piyasa denir.

Bir şirken nakit bulabilmesi için iki yöntem vardır. Bunlardan birisi borlanmadır, diğeri ise öz kaynak arrmı. • Borçlandığınız takdirde para aldığınız kişi ya da kuruma anapara ve faiz vermek zorunda olursunuz. • Öz kaynak arrdığınızda ise; anapara ve kâr payı vermek zorunda olursunuz. Ayrıca bu kişilerin işletmenin yönemine kalma hakları olur.


B.1-HİSSE SENETLERİ Sermaye şirketlerinin ortaklarına sermaye paylarını belgelendirmek amacı ile verdikleri kıymetli evraklara hisse senedi denir. Hisse senedi çıkarma yetkisi olanlar Hisse Senedinin Gerileri ve Sorumlulukları • Anonim şirketler • Temeü (Kâr Payı) Hakkı • Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler • Rüçhan Hakkı • Özel kanunla kurulmuş kurumlar • Yöneme Kalma ve Oy Hakkı • Bilgi Alma Hakkı Hisse senedi türleri • Sır Saklama Sorumluluğu • Hamiline ve Nama Yazılı Hisse Senetleri • Taahhütler aahhütlerii Yerine Germe Sorumlul Sorumluluğu uğu • Adî ve İmyazlı Hisse Senetleri • Sözleşme Sözleşme Şartlarına Şartlarına Uyma Sorumluluğu • Primli ve Primsiz Hisse Senetleri Hisse Senedinde Fiyat ve Değer • Primli ve Primsiz Hisse Senetleri • Nominal (İbari) Fiyat • Deer Değeri • Bedelli ve Bedelsiz Hisse Senetleri • İhraç Fiya • Tasye Değeri • Kurucu ve İnfa Hisse Senetleri • Piyasa Fiya • İşleyen Teşebbüs Değeri • Borsa Fiya • Gerçek Değer

B.2-TAHVİL

Anonim şirketlerin kaynak bulmak amacıyla caret ya da sermaye piyasası kanunlarına göre, ibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları, vadesi bir yıldan uzun borç senedidir. Tahvil türleri Tahvilin Gerileri ve Sorumlulukları • Garanli Tahviller ve Garansiz Tahviller • Tahvil sahibi şirken kar zarar riskine katlanmaz. • Paraya Çevrilme Kolaylığı Olan Tahviller • Tahvil sabit gerili menkul kıymer. • Sabit Faizli ve Değişken Faizli Tahviller • Tahvil sahibinin tek hakkı faiz ve anaparadır. • İndeksli Tahviller • Tahvil sahibi şirket yönemine kalamaz. • Devlet Tahvilleri ve Özel Sektör Tahvilleri • Şirkee kar dağımından önce tahvil sahiplerinin • Primli Tahviller ve Başa Baş Tahviller alacakları ödenir. • Hamiline ve Nama Yazılı Tahviller • İkramiyeli Tahviller

HİSSE SENEDİ VE TAHVİL ARASINDAKİ FARKLAR

• Hisse senedi sahibine ortaklık, tahvil ise alacak hakkı sağlar. sağlar. • Hisse senedi sahibi yöneme kalır, kalır, tahvil sahibi kalamaz. • Tahvilde vade varken hisse senedinde vade yoktur. • Tahvil Tahvil sabit, hisse senedi ise değişken gerilidir. gerilidir. • Tahvilde Tahvilde risk yoktur. Hisse senedinde risk vardır.


MUHASEBE 1 ERKAN TOKATLI.pdf

Recommend Documents