Menaxhimi I Riskut dhe Sigurimeve *ÇKA ESHTE RREZIKU – RREZIKU – Rreziku Rreziku eshte nje ngjarje e ardhshme e pasigurt ose e thene ndryshe e mundshme qe mund te demtoje shendetin , sigurin , reputacionin , pasurin tone . *ÇKA ESHTE RISKU – RISKU – Risku Risku eshte nje ngjarje e mundshme ne te ardhmen qe mund te kete jo vetem ndikim negative ne jeten tone por edhe ndikim pozitiv , risku eshte nje ngjarje e preceptuar sot qe mund te ndodhe ne te ardhmen me nje problem te veshur nga njeriu nje riu e qe ka nje ndikim vlersuar apote matur qe sot mbi nje obvjetiv te percaktuar prej tij . *KUR ESHTE NJE NGJARJE RREZIK E KUR RISK – RISK – Nje Nje zjarr I ardhshem eshte e shte nje rrezik per pyllin ndaj themi rreziku I pyllit nga zjarri apo r reziku nga zjarri . Nese mund te t e kombinojme probabilitetin e renjes se zjarrit dhe ndikimi ne cilesin madhesin e pyllit apo dobin ekonomike te t ij ne kete rast behet fjale per riskun e zjarrit per pyllin dhe ne themi risku I zjarrit per pyllin apo me thjesht risku I zjarrit . *A MUND TE PARANDALOHET RISKU APO TE DREJTOHET – DREJTOHET – Risku Risku nuk mund dhe nuk duhet te parandalohet ndikimi I tij mund te jete j jo vetem negative por edhe pozitiv , ne vend te parandalimit risku duhet te drejtohet . *A MUND TE PARANDALOHET RREZIKU – RREZIKU – Rreziku Rreziku nese mund te parandalohet duhet te parandalohet . *KUR ESHTE RISK I ANES SE POSHTME – POSHTME – Kur Kur ndikimi eshte negative risku quhet risk I anes se poshteme apo risk per te keq. *KUR KEMI RISK I ANES SE EPERME – EPERME –Kur Kur ndikimi eshte pozitiv risku quhet risk I anes se siperme apo risk per te mire . *AMBIENTI QE NA RRETHOON A PO BEHET ME ME SHUME RISK – RISK – Ne Ne fakt nuk ka prova dhe fakte qe te verteohet se shendeti , siguria , pasuria e individeve perballen me risqe qe sot j aneme te medhaja sesa ato para 10,100,1000 vjetesh . *JEP NJE SHEMBULL TE PERKRAHJES SE KESAJ TEORIE – TEORIE – Shume Shume individ mendojne dhe mundohen te argumentojne se bota eshte bere nje vend me me shume risk , kjo eshte nje pikepamje qe perkrahet me me shume nga drejtuesit e risqeve te shendetit e te siguris ,per shembull per perkrahesit e kesaj teorie Amerika si vend e si shoqeri eshte pushtuar nga nje numer I pallogaritshem risqesh . Amerikanet jane nder njerzit me te pasur dhe me te shendetshem ne histori , megjithate ata kane mbetur individet me te mosprirur ndaj riskut . *CILAT JANE TRI PRINCIPET E GABUARA PER RISKUN – RISKUN – 1)Risku 1)Risku eshte gjithmone I keq , 2) Disa risqe jane kaq te keqija saq duhet te eliminohen patjeter , 3) Te veprosh ne nje terren te sigurt eshte gjeja me e sigurt per te bere . 1)*RISKU ESHTE GJITHMONE I KEQ – KEQ –Ne Ne fakt nuk ka risk te mire apo te keq ai thjeshte eshte risk , per nje person qe ka nje shtepi ne Karolinen e Jugut risku I nje tufani t ufani eshte nje kercenim tufani mund te demtoj shtepin pjeserisht apo plotesisht por per shitesin e lendes drusore e theseve me rere dhe materialeve te tjera qe mund te perdoren per mbrojtjen e jeteses e te pasuris ne rastet e tufanave I njejti risk eshte opunitet sepse shitja e ketyre materialeve eshte mjet jetese . 2)*DISA RISQE JANE AQ TE KEQIJ SA QE DUHET PATJETER TE ELIMINOHEN , A MUND TE ELIMINOHEN ?NESE JO PSE S’MUND TE ELIMINOHEN ? – Disa risqe kane ndikime negative shume te medha dhe disa here shkaterruese ,nisur nga nje fakt I tille shume individ mendojne se eliminimin e ketyre risqeve eshte domosdoshme parsore , num mund te eliminohet por aim und te zbutet po qe se shpenzimet e zbutjes jane te arsyeshme per kete arsye risku duhet te drejtohet .
3)*TE VEPROSH NE NJE TEREN TE SIGURT ESHTE GJEJA ME E SIGURT PER TE BERE *ÇKA ESHTE DREJTIMI I RISKUT PER NJE INDIVID – INDIVID – Drejtimi Drejtimi I riskut per nje individ eshte nje process nepermejt te cilit nje individ paraqitet te sigurohet qe risqet ndaj te c ilave ai eshte ekspozuar jane pikerisht ato risqe qe ai mendon dhe deshiron te ekspozohet ne menyre qe te beje jeten siq ai deshiron . *INVESTITORET DHE INDIVIDET A JANE TE PRIRUR NDAJ RISKUT – Po – Po jane te prirur ndaj riskut . *NGA KUSH FILLON DREJTIMI I RISKUT – RISKUT – Drejtimi Drejtimi I riskut fillon ne nivelin e agje ntit -njeri – -njeri – homo homo economicus . *QKA ESHTE SJELLAJ E SHOQERIS TREGTARE NDAJ RISKUT – RISKUT – Eshte Eshte funksioni I sjelles ndaj riskut se individeve ne perberjen e saj . *KUSH E ANALIZON SJELLJEN E DOBIS DHE FUNKSIONIN E SAJ – SAJ – Do Do te bazohemi ne teorin mikroekonomike te dobise . *SIPAS TEORIS MIKROEKONOMIKE DOBIA ME KEND ESHTE E LIDHUR – LIDHUR – Dobia Dobia eshte e lidhur me mirqenjen ose konsumin sipas nje funksioni matematikor . *CILAT JANE KARAKTERISTIKAT LIDHUR ME DOBINE – DOBINE – 1)Pasuria 1)Pasuria me e madhe I siguron individit nje kenaqesi me te madhe , 2)Individi 2 )Individi nuk ngopet kurr me dobin e arritur pavarsishte nga niveli I saj , 3)Shtesae dobis per te njejten shtese pasurie mbi nivele ne rritje te pasuris vjen duke u pakesuar . *SI QUHEN NDYRSHE KETO KARAKTERISTIKA – KARAKTERISTIKA – Ndryshe Ndryshe quhen si aksioma e dobis . *CILAT KUSHTE DUHET TE PLOTESOHEN NESE NESE FUNKSIONI I DOBIS NE LIDHJE LIDHJE ME PASURIN E NJE INDIVIDI SHENOHET ME U (W) DHE PASURIA ME W - U(W) > 0 dobia pasuris W , Uw(W) >0 dobia pasuris pasuris W , Uww(W) < 0 dobia pasuris W . *PARAQITE GRAFIKISHTE FUNKSIONIN E DOBIS SE INDIVIDEVE . *ÇKA PERCAKTON FORMA E FUNSKIONIT TE DOBIS – DOBIS –II mosprirur , I prirur dhe Neutral . *ÇFARE SJELLJE MUND TE KENE INDIVIDET NDAJ RISKUT DHE SHPJEGO SECILEN – SECILEN –II mos prirur eshte ai individ pa marre parasysh se sa do te kete fitim ai nuk dote rrezikoj rre zikoj kurr per te investuar ne bilete llotarie apo letra me vlere , I prirur ai qe eshte I prirur ndaj riskut edhe nese do te humbas pa marre parasysh ai do te rrezikoj dhe dhe te investoj ne bilete llotarie , Neutral eshte indifferent ne marrjen e vendimeve . *PARAQITE GRAFIKISHTE SJELLJEN E INDIVIDEVE I MOSPRIRUR NDAJ RISKUT * PARAQITE GRAFIKISHTE SJELLJEN E INDIVIDEVE INDIVIDEVE I DASHURUAR NDAJ RISKUT * PARAQITE GRAFIKISHTE SJELLJEN E INDIVIDEVE ME SJELLJE NEUTRALE *SHPEJGO FUNKSIONIN E DOBIS ME ANE TE KURBES S *CILAT JANE TRI AKSIOMAT E SJELLJES SE INDIVIDVE – INDIVIDVE – Neutral Neutral , te mosprirur dhe te dashuruar pas riskut. *NE KONTEKST TE KUJT DUHET TE BEHET ANALIZA E PREFERENCAVE TE INVESTITORVE – INVESTITORVE – N N kontekst ted obis dhe funksionit te saj . *PSE VARIANCA E KTHIMIT TE LETRAVE ME VLERE ESHTE ME RISK GJITHMONE POZITIV – POZITIV – Sepse Sepse dobia eshte me e lart kur variance eshte me e larte . *PSE INVESTITORET TE CILET NUK PRETENDOJNE RISKUN FUNKSIONI I DOBIS ESHTE KONKAV – KONKAV – Sepse Sepse nuk e pelqejne Variancen . *PARAQITE GRAFIKISHTE SHPERNDARJEN SIMETRIKE . *PARAQITE GRAFIKISHTE SHPERNDARJEN ASIMETRIKE . *PARAQIT GRAFIKISHTE SHPERNDARJEN SHPERNDARJEN LEPOKURTIKE DHE PLATIKURTIKE .
*ÇKA ESHTE NJE SHOQERI TREGTARE - Çdo shoqeri tregtare mund te shihet sin je grumbull individesh individesh ku disa nga keta mund te jen interesmbajtes ne shoqerin tregtare dhe disa te tjere mund te mos jene interesmbajtes . *SI KLASIFIKOHEN INTERESMBAJTESIT NGA KENDVESHTRIMI KENDVESHTRIMI I DREJTIMIT TE RISKUT - Aksionaret , Kreditoret , Menaxhuesit dhe Punonjesit . *SI KLASIFIKOHEN SHOQERIT SHOQERIT TREGTARE PER NEVOJATE NEVOJATE DREJTIMIT TE RISKUT - Te hapur , Te mbullur dhe Financiar . *CILA ESHTE NJERA PREJ OBJEKTIVAVE TE TE SHOQERIS TREGTARE - Gjenerimi I rrjedhave financiare . *SI NDAHEN RISQET – RISQET – Ne Ne risqe fizike dhe financiare . *NGA KUSH BURON KONFLIKTI NDERMEJT INDIVIDEVE TE BRENDSHEM DHE TE JASHTEM – JASHTEM – Nga Nga njanshmeria e informative dhe dhe perfizimeve . *CILET JANE PUNONJESIT E VIJES SE PARE – PARE – Shitblersit Shitblersit , Drejtuesit e pozicionit . *ÇKA ESHTE RISKU MORAL – MORAL – Risku Risku moral paraqet nje grup agjentesh ekonomik te cilet me veprimet e tyre tentojne te maksimizojne dobine ne ne kurriz ted obis se tjerve . *CILAT JANE ZGJEDHJET E NJEPASNJESHME E SHTYSAVE TE MOS QOJ NE NJEANSHMERIN E INFORMACIONIT – INFORMACIONIT – Dy Dy jane zgjedhjet e mundeshme : Sigurimi I humbjeve per shkak te riskut moral dhe Rritja e mbikqyrjes nga ana e individeve te jashtem mbi individet e brendshem . *KUR EGZISTON NJEANSHMERIA E SHTYSAVE TEK KREDITORET – KREDITORET – Njeanshmeria Njeanshmeria e shtysave eshte e dukshme per kreditoret , nese shoqeria tregtare punon mire ateher kreditoreve do tu paguhet te gjitha pretendimet e tyre . *ME KEND ESHTE E LIDHUR NJEANSHMERIA NJEANSHMERIA E SHTYSAVE NE RASTIN E AUTORITETEVE AUTORITETEVE - Njeanshmeria e shtysave ne rastin e autoriteteve rregullatore lidhet me shendetin e te gjithe ekonomis sepse falimentimi I nje shoqerie tregtare ndikon negativishte ne gjithe ekonomin sa me e madhe te jete shoqeira tregtare qe falimenton aq me I madhe eshte ndikimi ne ekonomi . *SHPEJGO ZGJEDHJEN NEGATIVE – NEGATIVE – Zgjedhja Zgjedhja negative eshte risku r isku I perzgjedhur ose I produktit te keq o se I klientit te keq ne kushtet kur shitesi dhe blersi kane nje informacion te njeanshem (asimetrik)per tregun dmth per prodokutin dhe per njeri- tjetrin . *SHPJEGO SKEMEN E PONZIT – PONZIT – Ne Ne kuptim original nje skem Ponzi eshte nje ndermarrje kriminaleku investitoret mashtrohen duke besuar qe ata do te marrin kthime shume te larta nga investimet e tyre duke paguar investitoret e hershem me noram te larta te kthimit si Banka P iramidare . *ÇKA ESHTE MALLKIMI I FITUESIT – FITUESIT – Mallkimi Mallkimi I fituesit eshte nje anomaly ekonomike qe tregojne se nje ankand madje edhe ato te cilet zoterojne informacionin e duhur te brendshem tentojne te paguajne me teper se sa duhet kjo dmth se mallkimi I fituesit eshte risku qe te paguhet me teper sa duhet te paguhet. *A MUND TE KONTROLLOHET MALLKIMI MALLKIMI I FITUESIT , NESE PO KUR MUND TE KONTROLLOHET KONTROLLOHET - Mallkimi I fituesit mund te kontrollohet ose duke shmangur ankandet ose nepermjet perfaqesimit ne menyre te pershtatshme duke vlersuar cmimet me konservatorizem perte j mosprirjes ndaj riskut . *PSE ESHTE I NGJASHEM ZGJEDHJA NEGATIVE ME RISKUN MORAL – MORAL – Sepse Sepse risku moral krijon nje fushbetej per informacionet nepermjet te brendeshmeve dhe te jashtemeve .
*CILAT JANE SHPREHJET ME TE DEGJUARA TE MARRSVE TE POZICIONIT – POZICIONIT – Shprehja shume e degjuar e marrsve te pozicionit eshte “ Nese une e pelqej pozicionin me cmiminme te c iline blej ate, do ta pelqeja pelqeja me shume per nej qmim me te ulet . *SHPJEGONI DALLIMIN MIDIS BLERSIT TE TREGUT TREGUT DHE MARRSIT TE TE POZIOCIONEVE - Blersit e Tregut krijojne tregje me dy drejtime duke angazhuar njekohsishte ne blerjen dhe shitjen e te njejtit instrument duke u perpejkur te ruajne pozicionin nepermjet cmimeve cmimeve te njekohshme te shitjes dhe blerjes blerjes . Marrsi I Pozicioneve krijojne pozicionin nga njera an ose ana tjeter e treg ut duke shpresuar per te fituar nga levizjet e tregut ne favore te tyre gjate kohes ndermjet blersit dhe shitesit . *NGA PIKEPAMJA E DREJTIMIT TE RISKUT SI TRAJTOHET SHOQERIA TREGTARE – TREGTARE – Trajtohet Trajtohet si nje grumbull individesh . *SI QUHEN NDRYSHE RISQET E MOSDREJTIMIT TE RISQEVE – Quhen – Quhen Anomali . *ÇKA JANE INTERESMBAJTESIT NE NJE SHOQERI – SHOQERI – Eshte Eshte çdo individ mirqenja e te c ilit ndikohet nga suksesi I shoqerive tregtare . *NGA KENDVESHTRIMI I RISKUT SI KLASIFIKOHEN INTERESMBAJTESIT - Interesmbajtesit Primar , Sekondar dhe te tjere . *ÇKA JANE INTERESMBAJTESIT INTERESMBAJTESIT PRIMAR – PRIMAR – Aksionaret Aksionaret dhe punetoret e shoqerive tregtare *ÇKA JANE INTERESMBAJTESIT INTERESMBAJTESIT SEKONDAR – SEKONDAR – J Jane ane Kreditoret . *ÇKA JANE INTERESMBAJTESIT INTERESMBAJTESIT TJERE - Jane Drejtuesit dhe Punonjesit . *NJE GRUP INDIVIDESH TE NDARE NGA PRONARET E SHOQERIVE TREGTARE E PERBEJNE -SH.T te hapura. *NE SH.T NE TE CILEN C ILEN DREJTIMI DHE PRONSIA NDESHEN ME NJERA –TJETERN –TJETERN CILEN SHOQERI TREGTARE E PERBEJNE – PERBEJNE – Shoqerit Shoqerit Tregtare te mbyllura . *CILA ESHTE NJERA NGA MENYRAT QE PERDORIN INDIVIDET BRENDSHEM PER TI KEQORIENTUAR – KEQORIENTUAR – Quhet skema e Ponzit . *PSE RISQET DUHET TE KLASIFIKOHEN – KLASIFIKOHEN – Per Per shkak te drejtimit dhe menaxhimit te riskut. *SA KENDVESHTRIME KLASIFIKIME NJIHEN – NJIHEN –risku risku kredis, risku I tregut, rise qe burojne nga perberja dhe struktura e bilancit te shoqerise tregtare dhe dhe risku operacional. *QFARE ESHTE RISKU I KREDISE DHE SI MUND TE KLASIFIKOHET AI NE VETVETE- eshte r isku I mospermbushjes e detyrimeve kotraktuale nga nje kunderpale kunderpale apo I perkeqsimit te pozicionit te saj financiar dhe ndahet ne risku risku I kredis ne shlyrje shlyrje dhe risku I kredis pas shlyrje risku I drejtperdrejt I kredis dhe I terthort I kredis. *QFARE ESHTE RISKU IAFTESIS SHLYRSE DHE SI KLASIFIKOHET NE VETVETE-Aftesia shlyrse likuditeti percaktohet si aftesia e fondesimit te shteses se aktiveve dhe plotesimit te detyrimeve kur vjen afati me nje kosto te arsyshme dhe ndahet ne riskun e norms se interseit inter seit dhe monedhes *QFARE ESHTE RISKU I TREGUT-Eshte risku qe te ardhurat neto dhe vlera e shoqerise tregtare te ndryshoje per shkak t ndryshimit te qmimeve te aktiveve financiare te te mirave ekonomike individualisht te paidentifikushme . *NE SA KATEGORI KLASIFIKOHEN RISQET E TREGUT- ne dy kategori ;1kategoria e pare perfshine te gjitha ato ngjarje te cilat po ndodhin shoqerohen me ndryshim te qmimit te aktiveve ,pasiveve dhe zerave jasht bilancit te shoqerise tregtarendryshim I cili ka ndikim ne te ardhurat neto.2 kategoria e dyt perfshine te gjitha ato ngjarje ngjarje te mundeshme te cilat po shoqerohen me ndryshim ndryshim te vleres se aktiveve ,pasiveve apo zerave jasht bilancit te shoqerise tre gtare.
* NE SA ELEMENTE NDAHET RISKU – RISKU –risku risku I tregut mund te shperbehet ne elementet perberse p.sh nese dueht te analizohet thjesht ndjeshmeria e shmangies te qmimit te obligaconeve ateher ndarja behet ne dy elemente ndryshimin e faktorit te riskut dhe ne shumene eeksopzuar ndaj ndryshimit. *NE CILAT GERMA TE ALFABETIT GREK KARAKTERIZOHET RISKU I TRGUT-me delta, gama , vega ,lamba,kappa dhe tau,rho,theta. *QFARE ESHTE RISKU OPERACIONAL-eshte risku I humbjeve te pritura e papritura dhe te jashtzakonshem te shkaktuara drejtperdrejt ose terthorazi nga procese te brendshme te deshtuara nga njerzit dhe sistemet ose nga ngjarje te jashtme . *SI DALLOHET RISKU I VEPRITMARIVE EKONOMIKE NGA AJ FINANCIARE-pikpamja e pare : risk I veprimtarive ekonomike konsiderohet qdo risk qe nje shoqeri tregtare duhet te marre persiper ne menyre qe ajo te kryej veprimtarine ekonomike qe ka zgjedhur ,ndresa qdo risk tjeter qe shoqeriatregtare mer persiper po qe nuk ka lidhje me kryrjen e veprimtarise ekonomike te zgjedhur prej saj eshte risk financiar .Pikpamja e dyte eshte nga Frank knight qe thote t hote se dallimi ndermjet veprimtarive ekonomike dhe financiare ose pasigurise dhe riskut vjen per shkak te informacionit . *QFARE ESHTE RISKU I NORMAVE TE INTERESIT-eshte INTERESIT-eshte risku qe te ardhurat neto nga interesi si dhe vlera e shoqerise tregtare te ndryshojne per shkak te ndryshimit te normave te interest ne treg. *SI KLASIFIKOHET RISKU I NORMAVE TE INTERESIT-ne risku baze ,I kurbes se rendimentit ,riqmimit dhe risku I se drejtes per zgjedhje. *QFARE ESHTE RISKU I MONEDHES-eshte risku qe te ardhurat neto apo vlera e shoqerise tregtare tendryshoje per shkak te ndryshimit te qmimit ten je monedhe kunder tjetre ose ndryshimit te kursit te kembimit te nje monedhe kundrejt tjetres. * QFARE ESHTE RISKU I TRANSAKSIONIT – TRANSAKSIONIT –eshte eshte risaku qe kurset e kembimit k embimit mund te ndryshojne e do te ndikojne ne te ardhurat e shoqerise tregtare dhe ne vleren ekonomike. *QFARE ESHTE RISKU I PERKTHIMIT-eshte risk kontable qe pasqyrohet ne vleren e pjesmarrjes se nje shoqerie tregtare ne nje shoqeri tregtare kur monedhat raportuse te tyre jane te ndryshme *QFARE ESHTE RISKU RISKU LIGJOR-eshte risku I humbjeve financiare per shkak te nenshkrimit ten je kontrate te cilen shoqeria fillimisht e shikonte te zbatushme por qe ne te vertet nuk eshte e tille *KUR SHFAQET RISKU I KORRELACIONIT – KORRELACIONIT –shfaqet shfaqet si pasoje e qdo ndryshimi te papritur ne korre lacionin ndermjet dy faktorve te ndryshem ndryshim ndryshim ky qe do te kete ndikimin ndikimin e vet ne vleren ekontretes. *QFARE ESHTE RISKU RREGULLUES-eshte risku I shkaktuar nga vepr ime te ndryshme te rregullusve rregullusit nepermjet disa veprimeve apo ngjarjeve shkaktojne nje rritje te papritur te kostos kostos duke shtuar nivelin e riskut per pjesmarrjen ne transaksione qe rregullohen prej tyre. *QKA ESHTE RIKU I NDRYSHUESHEM – NDRYSHUESHEM – quhet quhet risk specific apo idiosinkratik eshterisku te cilin nje shoqeri tregtare mund ta deversifikoj ose t ekunderpozicionohet ndaj tij. *QFARE ESHTE RISKU I PANDRYSHUSHEM – PANDRYSHUSHEM – quhet quhet edhe ris sistematik eshte risku te cilin shoqeria shoqeria tregtare nuk mund ta ndryshoj apo ajo nuk mund te kunderpozicionohet ndaj tij. *ÇFARE PROCESI ESHTE DREJTIMI I RISKUT – RISKUT – Drejtimi Drejtimi Riskut te ndermarrjes eshte nje tersi procesesh qe shoqerit tregtare perdorin per te drejtuar risqet qe ato perballojne gjate veprimtaris se tyre ekonomike dhe financiare .
*ÇKA PERFSHIHET NE DREJTIMIN E RISKUT TE NDERMARRJES – NDERMARRJES – Perfshihet Perfshihet : a)identifikimin e ngjarjeve te riskut me ndikim ne objektivat objektivat e shoqersi tregtare , b)vlersimin e tyre nga pikepamja e gjases se ngjarjes se riskut dhe madhesise se ndikimit te saj ne objektivat e shoqeris tregtare , c)trajtimin e riskut dhe d)monitorimin e drejtimit te tij . *SI DREJTOHET KORNIZA E DREJTIMIT TE RISKUT – RISKUT – Korniza Korniza e drejtimit te riskut te ndermarrjes ndertohet mbi bazen e nevojave te cdoshoqerie tregtare per drejtimine riskut dhe m bi bazen e disa kornizave referuese gjersisht te pranueshme , te cilat konsiderohen si standarte per ndertimin e nje kornize te drejtimit te riskut . *CILAT JANE MODELET ME STANDARD QE PERSHKRUAJNE P ERSHKRUAJNE MENYREN ME TE IDENTIFIKUAR TE DRN COSO – COSO –Enterprise Enterprise Risk Management Frameork , RIMS – RIMS – Risk Risk Maturity Model for Enterprise Risk Management *CILAT JANE NENPROCESET E PROCESIT TE DRN DRN – – Rrjedha Rrjedha e procesit te drejtimit te riskut te ndermarrjes eshte nje process organizativ I cili mund te ndahet ne pese nenprocese nenprocese : a)vendosja e objektivave , b)identifikimi I riskut , c)vlersimi I riskut , d)trajtimi I riskut ,e)mbikqyrja e drejtimit te riskut . *ÇFARE KUSHTI ESHTE VENDOSJA E OBJEKTIVAVE NE DRN – DRN – Vendosja Vendosja e objektivave eshte kusht per identifikimin , vlersimin dhe trajtimin e risqeve . *SI NDAHEN KETO OBJEKTIVA – OBJEKTIVA – Keto Keto objektiva ndahen ne dy lloje : a) Objektivat strategjike dhe b)Objektivat te lidhura lidhura me objektivat strategjike . *ÇKA JANE OBJEKTIVAT STRATEGJIKE - Objektivat strategjike jane objektiva te pergjithshme pergjithshme ne zbatim te strategjis se saj ne perputhje me vizionin . Ato jane synime te nivelit te lart , p.sh . per nje vision te tille si “te behemi lider ne ofrimin e nje lloj sherbimi ne vend “objektivat strategjike te shoqeris tregtare mund te jene : a) te rrisim vellimin e shitjeve te ketij sherbimi me 32% , b)te rrisim numrin e klientve qe perdorin kete lloj sherbimi me 30% . *ÇKA ESHTE OREKSI PER RISK – RISK – Oreksi Oreksi per risk eshte shuma e nje risku qe nje ndermarrje deshiron te te pranoj ne kerkim te vleres , aim und te shprehet ne terma sasior si p.sh. te ardhurat ne risk , rrjedha monetare ne risk . *CILAT JANE PYTJETE QE U’A JEP PERGJIGJET PERCAKTIMI I NDERMARRJES NDERMARRJES ME RISK – – 1.*Cilat jane risqet qe ndermarrja eshte e gatshme ti pranoj pranoj dhe cila eshte shuma maksimale maksimale e tyre , 2.*Cilat jane risqe qe ndermarrja nuk nuk eshte e gatshme ti pranoj, 3.*Cili 3.*Cili eshte niveli niveli I kthimit te kerkuar ne ne te ardhmen per ndermarrjen nese ajo perpiqet qe te pranoj me shume risk se sa ajo pranon sot , 4.* Cili eshte niveli I kapitalit apo I teardhurave qe shoqeria tregtare ve ne risk me nje nivel te besushmeris te caktuar . *SI PARAQITET GRAFIKISHTE FORMIMI I OREKSIT PER RISK *ÇKA JANE TOLERANCAT E RISKUT – RISKUT – Tolerancat Tolerancat e riskut jane nivele te luhatjeve te pranueshme te ndryshimit relative te objektivave . *ÇKA MIRRET NE KONSIDERAT NE PERCAKTIMIN PERC AKTIMIN ETOLERANCES SE RISKUT – RISKUT – Ne Ne kete konstatim marrim ne konsiderat rendesin perkatese te objektivave dhe percaktojn tolerance e riskut ne perputhje me oreksin e shoqeristregtareper risk . *ÇKA ESHTE IDENTIFIKIMI I RISKUT – RISKUT – Identifikimi Identifikimi I riskut eshte process nepermejt te cilit nje shoqeri tregtare identifikon ngjarjet te mundeshme te cilat po ndodhen , do te ndikojne tek arritja e objektivave , keto ngjarje m und te kene ndikim pozitiv dhe negative.
*ÇKA PASQYROJNE NGJARJET ME NDIKIM NEGATIV NEGATIV TE IDENTIFIKIMI IDENTIFIKIMI I RISKUT - Keto ngjarje me kete ndikim negative pasqyrojn kercnime te cilave drejtuesit pas vlersimit duhet te japin pergjigje . *ÇKA PASQYROJNE NGJARJET ME NDIKIM NDIKIM POZOTIV TE IDENTIFIKIMI IDENTIFIKIMI I RISKUT - Keto ngjarje me kete ndikim pozitiv pasqyrojne mundesi tecilat drejtuesitduhet ti analizojnene mbeshtetje te arritjes se objektivave . *ÇKA JANE NGJARJET DHE FAKTORET INFLUENCUES – INFLUENCUES – Çdo Çdo ngjarje eriskut eshte nje incident ose nje ndodhi e shkaktur nga faktore te brendshem brendshem dhe te jashtem … te gjithe keta faktore quhen faktore influencues sepse jane ato qe nxisin ndodhjen e ngjarjes se riskut . *KU BAZOHEN TEKNIKAT E IDENTIFIKIMIT- Keto teknika bazohen ne ngjarjet qe kane ndodhur ne te shkuaren por edhe ne ngjarjet qe mund te mendohen e te perceptohen se mund te ndodhin ne te ardhmen panvarsishte se ato nuk kane ndodhur ne te shkuaren shkuaren . *ÇKA ESHTE NDERVATESIAE NGJARJEVE – NGJARJEVE – Ndervatesia Ndervatesia e ngjarjeve eshte kur nje ngjarje ndhodhe ne te njejten kohe me nje ngjarje tjeter ,dhe eshte e lidhur me menyren zingjirore . * A I’U LEJOHET TREGTARVE VLERSIMI VLERSIMI I RISKUT , NESE PO PSE – Vlersimi – Vlersimi I riskut I lejon çdo shoqerie tregtare qe te kete parasysh se ndodhja e ne ngjarje potenciale do te kete nje ndikim ne arritjen e objektivave . *NGA SA KENDVESHTRIME DREJTUESIT I VLERSOJNE NGJARJET – NGJARJET – Drejtuesit Drejtuesit I vlersojne ngjarjet nga dy kendveshtrime : a)Nga kenveshtrimi I gjases se ngjarjes dhe , b)Nga kenveshtrimi I madhesis se se ndikimit te objektivave te saj . *SI BEHET VLERSIMI I RISKUT – RISKUT – Behet Behet si risk natyral dhe si risk I mbetur . *ÇKA ESHTE RISKU NATYRAL – NATYRAL – Risku Risku natyral eshte risku I veprimtarive qe ndermarrin per te ndryshuargjasen e riskut . *ÇKA ESHTE RISKU I MBETUR – MBETUR – Risku Risku I mbetur eshte risku qe ka mbetur pas veprimeve te ndermarra nga drejtuesit ne pergjigje ndaj riskut natyral . *ÇKA PERFAQESON VLERSIMI I GJASES DHE I NDIKIMIT – NDIKIMIT – Gjasa Gjasa perfaqeson mundesin qe njengjarje mund te ndodhe ,nderkohe qe ndikimi perfaqeon efektin engjarjes ne objektivin e shoqeris. Gjasa pershkruhet me probabilitetin , e cila eshte nje matje sasiore ne perqindje , ne frekuence ndodhje apo mates te tjere numeric . *KUR PERDOREN TEKNIKAT E VLERSIMIT CILESOR – CILESOR – Drejtuesit Drejtuesit e teknikave teknikave te vlersuese cilesore ateher kur nuk mund te perdoren teknikat sasiore ose kur informacioni sasior mungon . *CILAT TEKNIKA TE VLERSIMIT JANE ME SHUME T PERDORSHME – PERDORSHME – Teknikat Teknikat me me shume te perdorshme jane : Teknika mbeshtetur ne modele probabilitare dhe teknikat mbeshtetse jo probabilitare . *ÇKA JANE TEKNIKAT REFERUESE – REFERUESE – Jane Jane teknikat e krahasimit me rezultatet e nje grupi te shoqeris tregtare , procesesh dhe veprimtarish ekonomike ,rezultate tecilat sherbejne si pike referimi . *ÇKA SHOQEROJNE MODELET E PROBABILITETIT – PROBABILITETIT – Jane Jane modele qe shoqerojne gjasen e nje vargu ngjarjesh me ndikimin e tyre bazuarne supozime te ndryshme . *NE ÇKA MBESHTETEN MODELET E JO PROBABILITETIT – PROBABILITETIT – Jane Jane modele qe mbeshteten ne supozime subjective per vlersimin e ndikimit te ngjarjeve pa percaktuar gjasen eketyre ngjarjeve . *ÇKA ESHTE TRAJTIMI I RISKUT – RISKUT – Trajtimi Trajtimi I riskut esht proces I pe rzgjedhjes dhe zbatimin e masave per te modifikuar riskun .
*ÇKA PERFSHIN TRAJTIMI I RISKUT – RISKUT – Trajtimi Trajtimi I riskut perfshin si elementin e t ij kryesor , pergjigjen ndaj riskut , veprimtarin e kontrollit teriskut si dhe informimin dhe komunikimin ndaj riskut . *ÇKA ESHTE ZBUTJA E RISKUT – RISKUT – Zbutja Zbutja e riskut eshte process me te cilin risku iqenesishem abutet duke zbritu ne nivelin e riskut te mbetur I cili nga ana e vete nuk eshte I barabart me zero po gjithnje perceptohet me I madh se 0 . *NEPERMJET KUJT REALIZOHET ZBUTJA E RISKUT – RISKUT – Kjo Kjo zbutje e riskut realizohet nepermjet : a)pakesimit te riskut , b)ndarja e riskut me te tretet e cila perfaqeson paksimin ose ndikimin duke transferuar nje pjese te riskut te trete . *ÇKA JANE AKTIVITETET E KONTROLLITTE RISKUT – RISKUT – Aktivitetet Aktivitetet e kontrollit jane politika dhe proceduara qe ndhmojne ne te cilin risku eshte ne nivelin e reagimit te riskut r iskut . *ÇKA ESHTE EFEKTESHMERIA E KONTROLLIT TE PERGJITHSHEM TE RISKUT – RISKUT – Efektshmeria Efektshmeria e kontrollit te pergjithshem eshte shkalla ne te cilen risku eshte ne nivelin e reagimit te riskut . *CILI ESHTE HAPI PERFUNDIMITAR I DREJTIMIT TE RISKUT – Hapi – Hapi perfundimtar I procesit te drejt imit te riskut eshte montimi I vet procesit te drejtimit te riskut . *ÇKA PERFSHIN MONTIMI I RISKUT – RISKUT – Montimi Montimi I riskut perfshin rishikimin e riskut , mbikqyrjen e proce sit dhe rishikimet e brendshme te metodave te matjes se riskut . *CILAT JANE MENYRAT E MONITORIMIT TE RISKUT – Monitorimi – Monitorimi I riskut mund te te behet ne dy menyra : a)nepermjet veprimtarive ne vazhdimsi , b)metodave te matje s se riskut . *PSE MUND TE DESHTORJE DREJTIMI DREJTIMI I RISKUT NE NDERMARRJE - 1.*Drejtimi I riskut mund te deshtoje ne dhenien e informacioneve , 2.* Drejt imi I riskut mund te deshtoje nese ndermarrja nuk lidh vleren e shtuar nga drejtimi I riskut me shpenzime per te siguruar kete vlere te shtuar , 3.*Drejtimi I riskut mund te deshotj pot e perqendrohet vetem tek kontrolli I riskut dhe pa e lidhur me perfitimet qe vijne nga marrja persiper e riskut . *CILI ESHTE QELLIMI I VLERSIMIT CILESOR TE RISKUT – RISKUT – Qellimi Qellimi I vlersimit cilesor te riskut eshte qe te siguroj nje gjykimcilesor per gjasen dhe ndikimin ndikimin e ngjarjeve te riskutsi dhe dhe vete riskun . *KUR PORDORET VLERSIMI CILESOR (subjektiv) – (subjektiv) – Ai Ai perdoret ne rastet e pamundesis pernje vlersim sasior . *ÇKA PARAQET PARAQET DIAGRAMI IDEFO – IDEFO – Te Te dhenat baze futen ne anen e majt te kronizes se vlersimit v lersimit , rezultateve qe prodhon modeli futen paraqiten ne te djathte te kornizes . *ÇKA PERFAQSON VLERSIMI CILESOR – CILESOR – Vlersimi Vlersimi cilesor qofte ai natyral apo I m betur perfqeson nje kombinim te vlersimit subjektiv te gjases se ngjarj es se riskut dhe vlersimit subjektiv te ndikimit te tij te shoqeris tregtare . *SI SHPREHET REULTATI I VLERSIMIT TE RISKUT RISK UT – – Ai Ai mund te shprehet me fjale , me numra dhe me ngjyra . *CILAT MATJE PERDOREN NE VLERSIMIN E GJASES SE NDIKIMIT TE NGJARJEVE TE MUNDESHME – MUNDESHME – 1.*Perfshin grupimin e ngjarjeve te tilla si ngjarj e ekonomike , teknologjike etj , 2.*Numrave qe mund te jepen gjasave ndikimeve te risqeve apo te vet risqeve ne kete lloj vlersimi kane vetem qellim identifikimin dhe jo ndonje qellim per klasifikimin apo krahasimn e risqeve sipas rendesis se tyre ,3.*Ndikimi , gjasa dhe vet risku kur vlersohen sipas shkalles emerore perjashtojne njera – njera – tjetren tjetren . *SI QUHEN ATO ETIKETIME QE NGJARJET LISTOHEN SIPAS SIPAS RENDESIS SE TYRE - 0 – 1 – 1 Risk I Ulet , 2 – 2 – 4 4 Risk I Mesem , 6 – 9 – 9 Risk I Larte .
*ÇKA KERKON SHKALLA INTERVALORE E RISKUT E VLERSIMIT TE GJASES- Kjo shkalle kerkon perdorimin e numrave , gje qe do te thote se veprimet aritmetik dhe perpunimi statistikor eshte I mundur . *ÇKA PERFAQSON SHKALLA INTERVALORE E VLERSIMIT TE RISKUT – RISKUT – Perfaqeson Perfaqeson nivelin me te larte te riskut , sepse ajo bazohet ne nje sasi me te madhe informacioni . *KUR MUND TE PERDORET SHKALLA INTERVALORE E VLERSIMIT TE GJASES – GJASES – Kjo Kjo shkalle e vlersimit mund te perdoret nese ndikimi , gjasa e vet riskut kane vetit e shkalles intervalore dhe raporti I vlerave te tyre ka nje kuptim te percaktuar . *SI SHPREHET SHKALLA E VLERSIMIT NE FORM TE RAPORTIT – RAPORTIT – Te Te gjitha vlersimet shprehen me numra dhekjo d.m.th se perpunimi statisikore eshte me I mundur se çdo vlersim tjeter. *ÇKA JANE TEKNIKAT E VLERSIMIT CILESOR – CILESOR – Teknikat Teknikat e vlersimit cilesor te riskut ne pergjethesi jane teknika subjective te vlersimit te riskut riskut , por disa teknika mbeshteten edhe ne teknika objective , mirpo vlersimi mbetet subjektiv . *NGA QKA N’VARET CILESIA E TEKNIKAVETE TEKNIKAVETE VLERSIMIT VLERSIMIT CILESOR – Cilesia – Cilesia e te gjitha teknikavete vlersimit cilesor nvaretedhe nga gjykimi I individeve ne vlersimin e risqeve dhe te kuptuarit e tyre tyr e ne te ardhmen . *NE ÇKA BAZOHEN TEKNIKAT QE PERDOREN ME SE SHUMTI – SHUMTI – Teknikat Teknikat qe perdoren me se shumti bazohet ne renditjen e rendesis se gjases , ndikimit te ngjarjeve te riskut si dhe vet riskun duke kombinuar gjasen me ndikimin e ngjarjeve te riskut . *SI RENDITEN NGJARJET SIPAS NDIKIMIT TE TYRE – Ngjarjet – Ngjarjet renditen ne pese rende te ndryshme , piket me te uleta 1-2 me ngjyre jeshile I jepen ngjarjes me te ulet , ndersa piket me te larta 13 -25 me ngjyre te kuqe I jepen ngjarjes me ndikim te larte . *SI PERFITOHET EKSTREMI ME I LART I INTERVALIT - Ekstremi me I larte I intervalit perfitohet nga kombinimi I gjases ne te ulet me ndikim me te lart . *SI PERFITOHET EKSTRMI ME I ULET I INTERVALIT – INTERVALIT – Ekstremi Ekstremi me I ulet I intervalit perfitohet nga kombinimi I gjases me te lart me ndikim me te ulet . *ÇKA ESHTE RISKU NATYRAL – NATYRAL – Risku Risku natyral eshte risku I shoqeris tregtare ne munges te çdo lloj veprimi te drejtuesve per te ndryshuar gjasen e riskut apo ndikimin e tij. *ÇKA ESHTE RISKU I MBETUR – MBETUR – Eshte Eshte risku qe mbetet pas pergjegjes se drejtuesve te riskut . *ÇKA REFLEKTON RISKU I MBETUR – MBETUR – Risku Risku I mbetur reflekton riskun qe mbetet pas veprimeve te drejtuesve per te zbutur riskun natyral , keto veprime mund t’I perfshije strategjia e diserfikimit ne lidhje ne lidhje me klientet , produktet , politikat , procedurat etj . *ÇKA ESHTE PROTETIZMI I RISQEVE – RISQEVE – Ne Ne nje menyre te qarte e te permbledhur eshte shume I rendesishem ne menyre te vlersimitcilesor , sepserisqet nuk mund te permblidhen dhe nuk mund te paraqiten thjeshte ne nje numer sikurse mund te behet ne rastin e vlersimit sasior te tyre . *KUR BEHET PROTETIZIMI I TE GJITHAVE RESQEVE – Protetizimi – Protetizimi I te gjitha risqeve kur ato jane tevlersuara vetem nga pikepamja cilesore behet vetem nepermjet hartave te risqeve . *ÇKA PERFAQSON PROFITI I RISKUT – RISKUT – Profiti Profiti I riskut te ndermarrjes perfaqeson tersin e risqeve te betura qe ndermarrja ka pranuar ti marr persiper . *KU BAZOHET PROFITI I RISKUT – RISKUT – Profiti Profiti I riskut ne ndermarrje bazohet ne vlersimin e pergjithshem te risqeve .
*SI MUND TE DAL NE PAH RENDESIA E RISQEVE - Rendesia e risqeve te ndryshme mund te dal ne pah duke e pare ndikimin e tyre ndajnjeobjekt ivi te vetem ose ndikimit te tyre ndaj shume objektivave . *KUR PERDOREN TEKNIKAT E VLERSIMIT SASIOR – SASIOR – Keto Keto teknika perdoren kur e kziston informacioni I mjaftueshem per te vleresuar probabilitetin e ngjarjes se riskut ,ndkimin e saj ose te dyja se bashku . *CILAT TEKNIKA I PERFHSIN METODA SASIORE SA SIORE – – Metoda Metoda sasiore perfshine teknikat e probabilitare , joprobabilitare dhe teknikat e benchmarking . *PSE TEKNIKAT E PROBABILITETIT TEVLERSIMIT SASIOR JANE ME EFEKTIVE – Sepse – Sepse keto teknika mundesojne kthimin e riskut . *CILAT JANE TEKNIKAT ME TE PERDORSHME TE SHUMES ME RISK – RISK –Modelet Modelet e shumes ne risk jane te ndyrshme , megjithatene varesi te shumes sezgjedhur si shume ne risk ato me te perdorshme jane tre : a)vlera ne risk , b)e ardhura ne risk , c)rrjedha monetare ne risk . *CILAT JANE HAPAT TE CILAT NDERTOJNE NDERTOJNE SHUME ME RISK – RISK – a)percaktimi a)percaktimi I pozicionit ndaj riskut , b)matja e volatilitetit , c)vendosja e nivelit te besushmeris , d)percaktimi I afatit per te c ilin behet parashikimi I humbjes se mundeshme , e)percaktimi I humbjes se mundeshme . *ÇKA ESHTE VLERA NE RISK – RISK – Vlera Vlera ne risk (vnr) eshte nje matje e r iskut objektivisht kombinon ndjeshmerin e nje vlere ndaj nje ngjarje risku , pra ndryshimi I vleres me probabilitetitin e ndodhjes se ngjarjes se riskut . *SI PERKUFIZOHET NDRYSHE VLERA NE RISK – RISK – Perkufizohet Perkufizohet si vlera maksimale qe pritet t e humbas gjate luhatjeve te disavantazheve te ngjarjes se riskut . *NE ÇKA BAZOHET NDERTIMI I MODELEVE TE VLERES SE RISKUT – RISKUT –Modelet Modelet e vleres se riskut ndertohen duke u bazuar ne shperndarjen e probabilitetit te ndryshimit te te faktorve te riskut . *PSE VLERA NE RISK ESHTE MATES SHUME I NJOHUR – NJOHUR – VNR VNR eshte mates shume I mire I riskut sepse ndjeshmerin e lidh edhe me probabilitetitn e ngjarjes , qe do te thote se per nje ngjarje me probabilitet te ndryshem do te kemi nje ndjeshmeri te ndryshme . *NE SA METODA MUND TE PERCAKTOHET VLERA E RISKUT – RISKUT – Kjo Kjo metode percaktohet ne tri menyra : a) Kosotoja historike , b)Me metoden e variances – variances – kovariances kovariances , c)Me metoden simuluese . *NE ÇKA BAZOHET METODA HISTORIKE – HISTORIKE – Metoda Metoda historike bazohet ne te dhenat te grumbulluara ne periudhen te meparshme , ne renditjen e tyre duke u nisur nga rezultati me I ulet tek rezultati me I larte dhe ne supozimin se keto rezultate se do te riperseriten ne te ardhmen . *ÇKA PRESUPOZON METODA E VARIANCES – VARIANCES – Kjo Kjo metode presupozon se shperndarja e probabilitare e kthimeve eshte nje shperndarje probabilitare normale siq t huhet ne praktik jane te shperndara normailisht . Gjithashtu kjometode presupozon se pritja e kesaj shperndarje normale (u) she shmangja standarte jane te njohura . *ÇKA GJENEROHET NE BAZE TE METODES SIMULUESE – SIMULUESE – Sipas Sipas kesaj metode per perllogaritjen e kthimeve ndertohet nje model dhe mbi bazen e ketij modeli gjenerohen vlerat hipotetike te rastit . *ÇKA ESHTE RRJEDHA MONETARE NE RISK – RISK –Rrjedha Rrjedha monetare ne risk eshte ngjarje e ngjashme me vleren monetare . *ÇKA MATET NEPERMJET RRJEDHES MONETARE – MONETARE – Nepermjet Nepermjet rrjedhes monetare matet ndikimi tek hyrjet monetare apo tek daljet monetare .
*ÇFARE ESHTE NDIKIMI NEPERMJET RRJEDHES MONETARE – MONETARE – Ndikimi Ndikimi eshte nje varesi te ndryshimit te faktoreve te riskut , si dhe ne rastin e vleres varesia e ndryshimit te hyrjeve monetare apo daljeve monetare nga ndryshimi I faktorit te riskut e shte dhene e njohur . *ÇKA MASIN TE ARDHURAT NE RISK- Ardhura ne r isk mat ndikimin e ngjarjeve te ndryshme te riskut ne ndryshimin e te ardhurave te ndermarrjes apo ne te ardhurat e linjave te biznesit apo njesive te tjera organizative te ndermarrjes , ku varesia e ndikimit te te ardhurave nga faktoret e riskut eshte dhene . *ÇKA PERFSHIJNE SHPERNDARJET E PROBABILITARE TE KTHIMEVE – KTHIMEVE – Duhet Duhet ti perfshije te gjitha kthimet si ato positive dhe negative . *ÇFARE PROBABILITETI MUND T’I BASHKANGJITET ÇDO KTHIMI – Çdo – Çdo kthimi mund ti bashkangjitet nje probabilitet I cili mund te perllogaritet qe m und te supozohet apo te simulohet . *SI DALLOHET RISKU NGA PIKEPAMJA E HUMBJES – HUMBJES – Humbja Humbja e pritur , e papritur dhe e jashtezakonshme *ÇKA PERFAQSON SHPERNDARJA E PROBABILITEIT TE HUMBJEVE TE PRITURA – PRITURA – Shperndarja Shperndarja e probabilitetit te humbjeve te pritura perfaqeson mesataren st atistikore te humbjeve . *ÇKA ESHTE HUMBJA E PA PRITSHME – PRITSHME – Eshte Eshte humbja qe devijon nga humbjet e pritshme , ajo mund te marr çdo vlere deri ne infinit . *KUR HUMBJET E PRITURA BEHEN TE NGJASHME ME VLEREN E RISKUT (VNR) – (VNR) – Kur Kur niveli I tolerances specifikohet ato behen identike me VRN . *SI QUHEN NDRYSHE HUMBJET E PAPRITURA – PAPRITURA – Ato Ato quhen volatiliteti i humbjes . *ÇKA ESHTE HUMBJA E JASHTEZAKONSHME – JASHTEZAKONSHME – Eshte Eshte humbje qe nuk perfshihet ne humbjen e papritur . *ÇKA DUHET BERE PER TA PERFSHIRE HUMBJEN E JASHTEZAKONSHME NE HUMBJET E PAPRITURA – PAPRITURA – Do Do te duhej te rritej jashtezakonishte jashtezakonishte shume VnR . *NGA ÇKA NVARET PERCAKTIMI I HUMBJES SE PAPRITUR – PAPRITUR – Ky Ky percaktim varet nga niveli I be sushmeris qe zgjedhet I cili eshte nje gjykim subjektiv I drejtuesve te riskut , megjithe qe ai perfaqeson oreksin e riskut te tyre . *PSE NE PRAKTIK PERCAKTIMI I NIVELIT TE BESUSHMERIS ESHTE NJE PROBLEM I NDERLIKUAR – NDERLIKUAR – Per Per shkak te sjelljeve te ndryshme te individeve ten je ndermarrje ndaj rriskut. *CILAT JANE TRI NIVELET ME TE PERDORSHME TE BESUSHMERIS – BESUSHMERIS – Niveli Niveli I besushmeris prej 95 % , 99% dhe 99.7 % . *CILA ESHTE FORMULA E PERGJITHSHME E KONVERTIMIT NE RISK – RISK – 1.*Formula 1.*Formula e pergjithshme per konvertimin e shumes ne risk nga nje periudhe per nje periudhe tjeter me te gjate eshte ajo e korektimit te saj me rrenje katrore te kohes se periudhes me te gjate . Kjo do te thote se nje shume ne risk e perllogaritu per nje dite duhet te shumezohet me rrenje katrore te 30 ose 360 , po qese kerkohet konvertimi I shumes ne risk ne nje afat kohore prej 30 ose 360 36 0 dite , 2.* VNR30 diteve =VNR 1 dite * 30 ose VNR30 diteve =VNR 1 dite * 30 *NE ÇKA KONSITON RITESTIMI – RITESTIMI – Ritestimi Ritestimi konsiston ne krahasim periodic te matjeve nepermjet modeleve te shumes ne risk me rezultatet faktike .*KU PERDORET ME SE SHUMTI RITESTIMI RITESTIMI DHE PSE – PSE – Ritestimi zakonishte perdoret nga institucionet financiare , sidomos neper banka perher krahasojne rezultatet faktike me ato te perllogaritura me me modele te shumes ne risk , nxjerrin rezultatet per te njehsuar dhe saktesin e modeleve te matjes matjes te riskut . *CILAT JANE LLOJET E RITESTIMIT – RITESTIMIT – a)Ritestimi a)Ritestimi I instalimit te perllogaritjes VNR , b)Ritestimi I perputhjes , c)Ritestimi I shperndarjes se modeluara .
*ÇKA ESHTE QELLIMI I RITESTIMIT I PERLLOGARITJES SE VNR – VNR – Qellimi Qellimi I ritestimit eshte ndermarrja te sigurohet qe rezultatet e marra nga program perputhen me rezultatet qe do te merren nga perllogaritja manual e VNR, per tu vendosur ne program jane ato qe duhet te jene . *PER ÇKA PERDOREN TESTET E PERPUTHJES – PERPUTHJES – Keto Keto teste perdoren per te gjetur ndonje mosperputhje ne vlersimin e pozicioneve midis perllogaritjes se VNR – VNR –se se dhe kontabilitetit apo sistemeve tjera te informacionit . *NGA CILAT BURIME MUND TE VIJNE MOSPERPUTHJET – MOSPERPUTHJET – 1.Nga 1.Nga pozicionet te cilat evidentohen ne kontabilitet por por nuk mund te evidentohen nga perllogaritesi I VNR ,
2.Nga paaftesia paaftesia e perllogaritjes te
VNR per te kapur ndryshime ditore ne cmimet e tregut dhe ndryshimet e pergjithshme te tepricave kontabel , 3. Nga cmimet e ndryshme me te cilat ushqehet per llogaritesi dhe kontabiliteti , 4.Nga modelet e vlersimit qe permbajne gabime . *CILI ESHTE QELLIMI I TESTIMIT TESTIMIT I SHPERNDARJEVE TE MODELUARA - Qellimi I ketij testimi eshte qe ndermarrja te sigurohet se shperndarja probabilitetit perputhet m e tedhenat konkrete .
Suksese
