KONSEP INTERAKSI OBAT Nurul Maziyyah, M.Sc., Apt. Prodi Farmasi FKIK UMY 201
Outline...
Pendahuluan
Macam – Macam Interaksi Obat
Faktor Obat
Faktor Pasien
Faktor ainn!a
Si"ni#kansi Interaksi
P!"dahulua" Drug-Related Problem
Pro#l!ma t!r$ait o#at %$!#utuha" da"&atau harapa" atas t!rapi'
Farmasis id!"ti(i$asi ) p!"*atasa" +P
-utcom! t!rapi i"t!ra$si pasi!", li"*$u"*a", o#at, da" p!"ya$it
P!"dahulua"...cont’d Drug Interaction
I"t!ra$si ya"* t!radi a"tara o#at d!"*a" s!"ya/a lai" %(armas!tis&(arma$o$i"!ti$& (arma$odi"ami$' ya"* dapat #!rp!"*aruh t!rhadap !(!$ o#at
+ampa$ "!*ati( i"t!ra$si o#at
Kadar o#at #!rl!#ih Kadar o#at $ura"*
!(!$ to$si$
!(!$ tida$ t!rcapai -#at rusa$ tida$ #!r!(!$ s!suai i"di$asi atau !(!$ "!*ati(
P!ra" Farmasis
P!"dahulua"...cont’d
S!ma$i" #a"ya$ o#at ya"* di$o"sumsi, s!ma$i" #!sar r!si$o t!radi"ya r!a$si ya"* tida$ dii"*i"$a"
$!adia" r!a$si ya"* tida$ dii"*i"$a" s!#!sar 3 pada pasi!" ya"* m!"!rima 4 10 o#at tapi 503 pada pasi!" ya"* m!"!rima 1 4 20 macam o#at disproportionate increase %Smith d$$, 166'
7asil p!"!litia" di s!#uah SUP m!"u"u$$a" $!adia" i"t!ra$si o#at s!#!sar 863 pada pasi!" ra/at i"ap da" 63 pada pasi!" ra/at ala" %ahma/ati et al, 200'
992 !"is i"t!ra$si o#at d!"*a" h!r#al da" supl!m!" ya"* sudah t!rdo$um!"tasi, dima"a 250 di a"tara"ya t!rmasu$ $! dalam i"t!ra$si mayor %:sai et al, 2012'
Macam I"t!ra$si -#at
;!rdasar$a" Fas! :!radi"ya I"t!ra$si 1.
I"t!ra$si Fas! Farmasetik . I"t!ra$si . :!r$ait
2.
s!#!lum o#at masu$ dalam tu#uh
(ormulasi, i"$ompati#ilitas
I"t!ra$si Fas! Farmakokinetik . :!r$ait
"asi# o#at di dalam tu#uh
. P!ru#aha"
=.
pada pros!s A+M<
I"t!ra$si Fas! Farmakodinamik . :!r$ait . Aditi(,
!(!$ o#at dalam tu#uh
si"!r*isti$, a"ta*o"isti$
I"t!ra$si Farmas!ti$ Drugs
Interactant
Result
>!(tria?o"! sodium
@actat!d i"*!rs solutio"
>aB>!(tria?o"! pr!cipitat!
+aptomyci"
+!?tros! solutio"
+aptomyci" pr!cipitat!
+aptomyci"
0.63 sali"! solutio" @actat!d i"*!rs solutio"
>ompati#l!
Pip!racilli"Btazo#actam
AcycloCir
Particl! (ormatio"
Amphot!rici" ;
Flocculatio"
Mitomyci"
;lu! colour
:h!ophylli"!
>!(!pim!
>!(!pim! d!*rad!s up to 283
+iaz!pam
PD> co"tai"!r
adsorptio"
David W. Newton (2009) Am J Health-System Pharm. (!)"#!$-#%& 'hilo ertshe et al (200$) Am J Health-Syst Pharm. %(*9)"*$#!-*$!0
EEEE
Macam I"t!ra$si -#at
;!rdasar$a" !"is S!"ya/a ya"* ;!ri"t!ra$si 1.
-#at 4 -#at
2.
-#at 4 Ma$a"a"
=.
-#at 4 Mi"uma"
5.
-#at 4 Nutrisi
8.
-#at 4 ;aha" tam#aha" dalam (ormulasi
.
-#at 4 P!"ya$it
.
-#at 4 @i"*$u"*a"
9.
-#at B 7!r#al
I"t!ra$si -#at B -#at
I"t!ra$si pada Fas! Farmas!ti$, Farma$o$i"!ti$ da" Farma$odi"ami$
>o"toh
I"t!ra$si -#at B Ma$a"a"
Ma$a"a" da" o#at 4 o#ata" p!r oral $!ro"*$o"*a" lam#u"*
@am#u"* ma$a"a" G o#at #!rcampur
I"t!ra$si pali"* umum ma$a"a" m!"uru"$a" a#sor#si o#at %ada u*a ya"* m!"i"*$at$a"'
>o
Kaptopril G ma$a"a"
SaHui"aCir G ma$a"a" m!m#a"tu disolusi %2? lipat di#a"di"*$a" ta"pa ma$a"a"'
Ka"du"*a" $alsium, $atio"B$atio"
Ma$a"a" ti"**i Cit K
$adar o#at #!r$ura"* 283
p!m#!"tu$a" $!lat
#!rla/a"a" !(!$ d!"*a" /ar(ari"
I"t!ra$si -#at B Mi"uma"
Kopi G !r*otami" i"t!ra$si $a(!i" d!"*a" o#at m!larut$a" o#at l!#ih #a"ya$ s!hi"**a to$si$
Sild!"a(il %Cia*ra' G us !ru$ %*rap!(ruit' $adar o#at m!"i"*$at , m!"adi$a" s!ra"*a" a"tu"*
video
I"t!ra$si -#at B Nutrisi
I"t!ra$si -#at 4 ;aha" tam#aha" dalam (ormulasi
Misal"ya (!"itoi" G sacarum lactis sacarum lact m!"i"*$at$a" $adar (!"itoi" dalam umlah #!sar to$sisitas.
I"t!ra$si -#at 4 P!"ya$it
pasi!" d!"*a" p!"ya$it i"(!$si m!"stimulasi sito$rom P580 s!hi"**a m!mp!"*aruhi $adar o#at.
P!"ya$it dia#!t!s prot!i" plasma
a*al *i"al al#umi"
hip!r*li$!mi
p!ru#aha" pada
p!"uru"a" !$s$r!si o#at, p!"uru"a"
I"t!ra$si -#at 4 @i"*$u"*a"
Misal"ya ro$o$, p!stisida , asap $!"daraa" %td$ la"*su"*', $!masa" o#at %la"*su"*'
Asap ro$o$ tim#al , mampu m!ru#ah +NA suatu s!l , s!hi"**a m!mp!"*aruhi $!adaa" o#at dalam tu#uh .
I"t!ra$si -#at 4 7!r#al :r!" p!"**u"aa" h!r#al p!"ti"*"ya medication reconciliation
Fa$tor -#at
Indeks Terapi Sempit
Formulasi Obat
i"t!ra$si dapat t!radi a"tara o#at d!"*a" !$sipi!" & #aha" tam#aha"
o#at ya"* m!mpu"yai *u*us ald!hid a$a" #!ri"t!ra$si d!"*a" ca"*$a"* $apsul ya"* t!r#uat dari *!lati" %t!rmasu$ prot!i"' J t!radi r!a$si $o"d!"sasi
Stereokimia ;!"tu$ SBar(ari" l!#ih lam#at dim!ta#olism! di#a"di"*$a" #!"tu$
Potensi Obat
-#at pot!" #ila umlah s!di$it sudah m!m#!ri$a" !(!$.
;ila t!radi i"t!ra$si o#at ma$a a$a" t!radi !(!$ ya"* si*"i(i$a"
Durasi Terapi
misal"ya i"du$si !"zim ya"* m!m#!ri$a" /a$tu lama
MA-I o"s!t 2 mi"**u , optimal s!$itar 1 #ula" , $!mudia" i$a di*a"ti d!"*a" o#at lai" , misal a"tid!pr!sa" ma$a MA-I dih!"ti$a" dulu sampai 2 mi"**u #aru m!"**u"a$a" o#at a"tid!pr!sa".
Dosis Obat S!ma$i" #!sar dosis, #iasa"ya i"t!ra$si ya"* t!radi l!#ih i"t!"s.
Waktu & Urutan Penggunaan Obat
Misal"ya cipro(o$sasi" d!"*a" a"tasida
i$a dimi"um #!rsamaa" a"ti#ioti$
Ma"a!m!"E Ya"* ma"a dulua"E
Rute Administrasi
P!"uru"a" a#sor#si
etabolisme Obat s!ma$i" #a"ya$ ya"* dim!ta#olism! ma$a umlah ya"* a$ti( a$a" s!ma$i" s!di$it&$!cil.
Protein-binding
ar(ari" t!ri$at $uat dalam plasma, i$a did!sa$ dari i$ata""ya r!si$o p!"daraha".
P!"ya$it *i"al
produ$si al#umi" #!r$ura"*
!olume distribusi
Dolum! distri#usi $!cil $adar o#at dalam darah #!sar, s!hi"**a r!si$o i"t!ra$si s!ma$i" #!sar.
Dolum! distri#usi #!sar $adar o#at dalam darah $!cil, da" o#at #a"ya$ masu$ $! or*a" 4 or*a" p!ri(!r
Fa$tor Pasi!"
"erat "adan Misal pada o#at "!oplasti$ %o#at $a"$!r' m!"**u"a$a" ti"**i #ada" da" ;;
#enetik
P!"*u$ura"
Polimor$isme
Polimor(ism! #a"ya$ s!di$it"ya !"zim p!m!ta#olism! o#at
+alam m!ta#olism! o#at, ada ora"* as!tilator c!pat da" as!tilator lam#at
Perbedaan Individual
p!"**u"aa" pada pa*i hari #!r#!da d!"*a" pada malam hari %ritm! sir$adia"' produ$si 7>l lam#u"*, p!"**u"aa" stati"
Umur
Utama"ya pada *!riatri$ da" p!diatri$
#ender -#at ya"* m!m#lo$ r!s!ptor L #!rl!#iha" a$a" #!rp!"*aruh pada pria ya$"i !r!$si ya"* #!rl!#iha" da" m!"ya$it$a".
Ras
m!mp!rpa"a"* r!spo" (arma$olo*i ora"* ora"* Am!ri$a turu"a" "!*ro l!#ih mudah t!radi $!"ai$a" t!$a"a" darah di#a"di"*$a" d!"*a" $ulit putih.
#a%a idup
P!"*aruh to#acco m!ro$o$ dapat m!"y!#a#$a" i"du$si m!ta#olism! o#at $husus"ya sito$rom P580
Al$ohol A$ut %i"hi#isi' Cs Kro"is %i"du$si'
Diet Asupa" prot!i" p!m#!"tu$a" !"zim ) prot!i" plasma
Fungsi organ pengeliminasi mal(u"*si *i"al cl!ara"c! o#at
/a$tu
Fa$tor @ai""ya
1 -#at #!#!rapa !(!$
1 do$t!r
S/am!di$asi ya"* $ura"* t!r$o"trol
P!"yalah*u"aa" o#at
Si*"i(i$a"si i"t!ra$si P!rta"yaa" ya"* p!rlu dita"ya$a"
Apa ya"* t!radi saat o#at A da" o#at ; di#!ri$a" s!cara #!rsamaa"E
Kapa" i"t!ra$si t!radiE S!cara c!pat&la"*su"* atau s!la"* #!#!rapa lamaE impli$asiEE
;a*aima"a $!paraha" dampa$ i"t!ra$siE
Time frame?
P!rlu a$si atau tida$E
Clinically unimportant si*"i(i$a"si Clinically important
P!ru#aha" (arma$o$i"!ti$ (arma$odi"ami$
Clinically important ) to$sisitas
I"t!ra$si pot!"sial Cs i"t!ra$si a$tual
(arma$odi"ami$
!(i$asi
!(!r!"c!
1.
KodaBKim#l! MA ) You"* @Y %1669' 7a"st!" a"d 7or"Os Ma"a*i"* >li"ically Importa"t +ru* I"t!ractio"s, Appli!d :h!rap!utics, I"c, Da"couC!r
2.
KodaBKim#l! !t al %200' 7a"d#oo$ o( Appli!d :h!rap!utics, 9 th !d, @ippi"cott illiams ) il$i"s, Philad!lphia
=.
Mozaya"i A ) aymo" @P %2005' 7a"d#oo$ o( +ru* I"t!ractio"sB A >li"ical a"d For!"sic uid!, 7uma"a Pr!ss, N!/ !rs!y
5.
odri*u!s A+ %2002' +ru*B+ru* I"t!ractio"s, :aylor ) Fra"cis, N!/ Yor$
8.
Stoc$l!y I7 %1665' +ru* I"t!ractio"s, = rd !d, ;lac$/!ll Sci!"c!, @o"do"
A"y Hu!stio"sEE