BML 3053 MORFOLOGI BAHASA MELAYU
Perbanding Perbandingan an kata adjektif adjektif dalam Tatabahasa Tatabahasa Dewan, Dewan, Nahu Melayu Melayu Mutakhir Mutakhir,, dan Pelita Bahasa Penggal 1-111.
CHE NORLIA BT SHAFIE ( D20111049723) KUMPULAN UPSI 08
AT05 : PENDIDIKAN BAHASA MELAYU SEMESTER 4, SESI SESI 2012/2013 2012/2013
PENSY PENSYARA ARAH H E- LEARN LEARNING ING PUAN HUSNA FAREDZA BT MOHAMAD REDZWAN FAKULTI BAHASA BAHASA DAN KOMUNIKAS KOMUNIKASII TARIKH TARIKH SERAH SERAH : 5 MEI 2013
1
ISI KANDUNGAN
1.0
Pengenalan
2.0
Definisi Kata Ad Adjektif
3.0
4.0
Halaman
3- 4
i.
Nahu Melayu
4
ii.
Nuhu Mutakhir
4
iii.
Tatabahasa Dewan
5- 6
Ciri-ciri Kata Adjektif
7- 8
3.1
Penerang kata nama
3.2
Fungsi predikat
3.3 3.3
Kata Kata adjek adjekti tiff boleh boleh dida didahul hului ui atau atau diik diikut utii oleh oleh kata kata peng penguat uat
3.4 3.4
Kata Kata adje adjekt ktif if bole boleh h dibu dibuat at perb perban andi ding ngan an
3.5
Imbuhan se- dan ter
3.6 3.6
Kata Kata adje adjekt ktif if seb seba agai gai kata kata dasa dasarr dal dalam fra frasa sa
Perban Perbanding dingan an Kata Kata Adjekt Adjektif if dalam dalam Pelit Pelita a Bahas Bahasa a Mela Melayu yu Pengg Penggal, al, Tatabah Tatabahasa asa Dewan dan Nahu Melayu Mutakhir
4.1 4.1
4.2
Kata Kata Adje Adjekt ktif if dala dalam m Peli Pelita ta Bah Bahas asa a Mela Melayu yu Pen Pengg ggal al 1, Tat Tataba abaha hasa sa Dewan dan Nahu Melayu Mutakhir
9-17
Perbandingan/ Dapatan / Perbincangan
18-21
5.0
Kesimpulan
21
6.0
Rujukan
22
7.0
Lampiran
23-25
2
1.0.
Pengenalan
Bahasa Melayu dianggap sebagai bahasa yang mudah dipelajari dan difahami. Ini adalah kerana bahasa Melayu mempunyai konsep morfologi dan sintaksis yang ringkas dan mudah. Morfologi dalam bahasa Melayu lebih didasari gabungan morfem serta proses pengimbuhan , pemajmukan dan penggandaan dalam menghasilkan pelbagai jenis frasa. Gabungan frasa dan klausa pula akan membentuk ayat dasar yang menjadi sumber kepada pembentukan ayat-ayat lain. Oleh itu, terhasilah jenis –jenis ayat yang pelbagai seperti ayat penyata, ayat seru, ayat perintah dan ayat tanya di samping ayat aktif dan ayat pasif. Penggunaan pelbagai jenis
kelompok ayat ini berfungsi untuk
menyampaikan maklumat, penerangaan dan membuat perhubungan
Kajian-kajian dalam bidang morfologi dan sintaksis wajar dibuat supaya bahasa Malayu dapat difahami dan pelajari dengan lebih mendalam. Kini terdapat ramai penahu-penahu bahasa dan pengkaji yang menghasilkan rumus dan peraturan dalam bidang bahasa Melayu. Usaha-usaha ini akan menjamin bahasa Melayu menjadi salah satu bahasa yang unggul di peringkat antarabangsa. Bidang yang mengkaji perkembangan nahu tatabahasa adalah bidang morfologi. Hal ini jelas dilihat pada definisi yang diberikan oleh penahu-penahu bahasa terkenal. Antaranya ialah:
i.
Menurut Nik Safiah Karim dalam Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga, morfologi ialah satu bidang ilmu bahasa yang mengkaji perkataan-perkataan. Kajian morfologi meliputi aspek struktur, bentuk dan juga penggolongan kata. Struktur kata bermaksud susunan bunyi ujaran atau bunyi lambang yang bermakna dalam sesuatu unit bahasa. Bentuk kata ialah rupa unit tatabahasa itu sendiri, sama ada berbentuk tunggal ataupun perkataan yang terhasil daripada proses pengimbuhan, pemajmukan dan penggandaan. Manakala penggolongan kata pula proses mengkategorikan perkataan berdasarkan bentuk dan fungsinya.
3
ii.
Menurut Kamus Dewan Edisi 4 , Morfologi telah ditakrifkan sebagai satu kajian tentang pembentukan kata dalam sesuatu bahasa. Kajian yang dimaksudkan adalah meliputi jenis pengimbuhan , kata terbitan dan juga pemajmukan . Pengimbuhan adalah proses bagaimana suatu kata dasar diperluaskan dengan menambah satu atau lebih imbuhan. Bentuk-bentuk imbuhan ialah imbuhan awalan, akhiran , apitan dan juga imbuhan sisipan. Kata terbitan ialah bentuk kata yang terdiri daripada kata dasar yang telah mengalami
proses
pengimbuhan
dan
berubah
maksud
nahunya.
Pemajmukan pula bentuk kata yang wujud apabila dua kata dasar dirangkaikan menjadi satu kesatuan sintaksis yang bermakna.
iii.
Raminah Haji Sabran dan Rahim Syam telah menyetujui bahawa Morfologi adalah satu bidang kajian bahasa yang mengkaji tentang perkataan dan cara-cara pembentukannya. Definisi yang ringkas ini menjelaskan bahawa kajian tentang bahasa adalah meliputi seluruh aspek tatabahasa termasuk juga proses pembentukan dan struktur ayat.
Berdasarkan kepada beberapa definisi yang telah diberikan oleh para penahu bahasa, jelaslah bahawa morfologi ialah satu kajian terperinci yang mengkaji nahu dan sistem bahasa yang terdapat dalam bahasa Melayu. Perkembangan yang pesat dan mendadak dalam bahasa Melayu .beberapa bahan yang boleh dijadikan rujukan dalam membincangkan nahu bahasa Melayu telah diterbitkan . Antaranya Pelita Bahasa yang ditulis oleh Za’ba,Tatabahasa Dewan oleh Nik Safiah Karim dan Nahu Mutakhir oleh Asmah Hj Omar. Terdapat perbezaan pendapat tentang sesuatu nahu bahasa yang dibincangkan dalam ketiga-tiga bahan tersebut. Perbezaan ini juga dipengaruhi oleh zaman pengkaji yang berbeza. Nahu bahasa yang akan dikaji ialah Kata Adjektif .
4
2.0. Defin si K ata Adjekt if
i. Menurut Za’ba dalam Pelita Bahasa Penggal (2000:96) kata adjektif ialah segala perbuatan yang menerangkan dari hal nama atau gantinya dinamakan sifat nama dan satu lagi yang menerangkan hal perkataan-perkataan lain daripada nama atau gantinya dinamakan sifat kata.
Budak kecil
guru yang pandai
Saya sahaja
itu senang
rumahnya jauh siapa rajin
Perkataan yang bergaris merupakan sifat nama kerana menerangkan kata nama budak, guru,rumah,saya, itu dan siapa. Sifat kata pula ialah perkataan yang menerangkan
perkataan selain kata nama dan kata ganti nama. Contohnya : terbang tinggi tidak suka
baca lagi elok benar
pergi segera
belum tidur
begitu juga
terlalu jahat
Perkataan bergaris dalam frasa tersebut dianggap sebagai sifat kata. Berikut merup akan ayat yang diberikan oleh Zaaba dalam membezakan sifat nama dan sifat kata.
i. Suaranya sangat perlahan (sifat nama) ii
ii.
Perlahan sedikit bercakap (sifat kata)
Berdasarkan buku Nahu Melayu Mutakhir yang berpaksikan penghuraian kata sifat
dari Za’ba , Asmah Hj Omar menyatakan bahawa kata sifat adalah subgolongan dari golongan kata karyaan . Dilihat dari fungsinya dalam ayat , kata sifat mempunyai persamaan dengan kata kerja tak transitif dalam erti kata kedua-duanya tidak mengambil objek . Walau bagaimanapun terdapat perbezaan antara keduanya iaitu kata sifat mempunyai penambah sendiri begitu juga dengan kata kerja. Selain itu kata sifat boleh memasuki skala perbandingan sedangkan kata kerja tidak.
iii.
Menurut Nik Safiah Karim dalam Tatabahasa Dewan ( 2010 ) , Kata adjektif dikenali
juga sebagai kata inti dalam binaan frasa adjektif . Frasa adjektif boleh terdiri daripada 5
hanya satu kata adektif atau beberapa perkataan yang mengandungi kata adjektif dan unsur-unsur keterangan yang lain seperti kata seperti kata bantu atau kata penguat. Kata adjektif dapat dibezakan dengan kata nama atau kata kerja dengan cirinya yang boleh didahului atau diikuti oleh kata penguat .Contohnya; amat sakit, sakit sungguh, terlalu banyak , banyak sekali.
Dalam ayat pula , kata adjektif berfungsi bagi menerangkan keadaan atau sifat bagi sesuatu kata nama atau frasa nama. Contohnya
1. Orang muda itu baik. 2. Pendapatnya lain sekali. 3. Reka bentuk rumah itu sangat lain. 4. Hujan pagi ini amat lebat sekali. Perkataan yang berhuruf condong berfungsi sebagai pradiket dalam ayat yang berkenaan manakala perkataan berhuruf tebal pula menjadi sebahagian daripada frasa adjektif tersebut. Perkataan sangat dan amat menunjukkan unsur keterangan kata penguat manakala sekali adala kata penegas.
3.0 . Ciri-cir i kata Adjektif. Menurut Ahmad Khair dan Norliza Hj Jamaludin ,terdapat enam kriteria dalam menentukan kata sifat yang perlu difahami. 1. Kata adjektif sebagai penerang kata nama. Ciri utama dalam kata sifat adalah kata adjektif berfungsi sebagai penerang kata nama. Dalam fungsi ini kata adjektif lazimnya hadir dalan frasa nama. Dalam keadaan ini kata adjektif hadir selepas kata nama inti atau selepas kata hubung relative yang atau selepas kata bantu. Contohnya; - udara nyaman - lelaki tampan - kanak-kanak yang cerdik. - pendapatan yang masih rendah. 6
Dalam contoh ayat yang diberi dapatlah kita fahamkan kata adjektif berfungsi sebagai penerang nama apabila kata adjektif hadir selepas kata nama atau selepas kata hubung relatif yang dan juga hadir selepas kata relatif yang dan kata bantu.
2. Fungsi predikat. Kaataa adjektif boleh berfungsi sebagai pradikat iaitu pelengkap kepada subjek.Contohnya i.
Adik bongsu saya rajin. Adik bongsu saya ( subjek) dan rajin ( predikat)
ii.
Sambutan hari kemerdekaan meriah sekali. Sambutan hari kemerdekaa ( subjek) dan meriah sekali ( predikat)
3. Kata adjektif boleh didahului atau diikuti oleh kata penguat. Kata penguat dalam bahasa melayu boleh dibahagikan kepada tiga, iaitu kata penguat hadapan , kata penguat bebas dan kata penguat belakang. Contoh penguat hadapan ialah terlalu, paling, makin dan kurang . Kata penguat bebas pula ialah agak , sungguh dan amat . Manakala kata penguat belakang ialah betul, sekali,benar dan nian. Kata penguat menjadi penanda
bagi mengenal
pasti kata adjektif .
4. Kata adjektif boleh dibuat perbandingan. Perbandingan kata adjektif dapat dilakukan sama ada perbandingan yang sama tara atau perbandingan yang tidak setara . Perbandingan sama tara boleh dilakukan dengan menggandingkan imbuhan se bersama-sama kata adjektif atau menggandingkan perkataan sama dengan kata adjektif seperti dalam contoh ayat yang diberikan. 1. Hubungan mereka berdua tidak semesra dahulu. 2. Perumahan di kawasan ini sama cantik perumahan di Taiping. Perbandingan tidak setara pula menggunakan perkataan lebih dan kurang atau digandingkan kata adjektif dengan imbuhan ter bersama bagi melakukan perbandingan. Contohnya; 1. Anak bongsunya lebih manja berbanding anak-anak yang lain. 2. Rumah barunya kurang selesa berbanding rumah lamanya dahulu. 7
3. Wanita itu merupakan pelakon terkenal di Malaysia.
5
Imbuhan se dan ter Setiap golongan kata mempunyai imbuhan tertentu yang menjadi penanda bagi golongannya. Bagi kata adjektif penanda golongannya dapat dilihat menerusi imbuhan se dan ter. Imbuhan se dan ter ini menunjukkan perbandingan dan darjah kepalinagan. Kedua-dua imbuhan ini dapat menunjukkan perbandingan (mimbuhan se) atau darjah kepalingan imbuhan ter.
Contohnya; Perkataan
Imbuhan
Kata terbitan
baik
se
sebaik
ter
terbaik
se
seluas
ter
terluas
se
semahal
ter
termahal
luas
mahal
6. Kata adjektif sebagai kata dasar dalam frasa Kata adjektif yang hadir dalam binaan frasa atau klausa atau ayat lazimnya terdiri daripada kata dasar ( Norliza Jamaludin, 2011) Kata adjektif yang menjalankan fungsi sebagai penerang atau predikat lazimnya merupakan kata dasar.Contohnya
Zaman awal
Perkara aneh
Pemimpin bijak. Contoh ayat;
Makanan di restoran itu enak sekali.
Kakak sulungnya tidak cerewek dalam memilih pakaiannya.
8
4.0.
Perbandingan pendapat tiga penahu bahasa dalam tiga buah buku
4.1. Perbandingan kajian kata adjektif berdasarkan Pelita Bahasa Penggal 1-111, Nahu Melayu Mutakhir dan Tatabahasa Dewan
Nahu Melayu Za’ba ( m/s 153-176)
Nahu Mutakhir (m/s 165-179)
Tatabahasa Dewan.(m/s 225-24)
Definisi
Definisi
Definisi
Zaaba mendefinisikan kata adjektif Asmah sebagai kata sifat .Pada pendapat Zaaba
segala
perkataan
Hj
bahawa
Omar kata
menyatakan Menurut Nik Safiah Karim dalam sifat
adalah Tatabahasa Dewan ( 2010 ) , Kata
yang subgolongan dari golongan kata adjektif dikenali juga sebagai kata
menunjukkan sifat sesuatu nama ,
karyaan . Dilihat dari fungsinya
inti dalam binaan frasa adjektif .
perbuatan atau keadaan.
dalam
Frasa adjektif boleh terdiri daripada
ayat
,
kata
sifat
mempunyai persamaan dengan hanya kata kerja tak transitif dalam erti kata
kedua-duanya
mengambil
objek
bagaimanapun
satu
beberapa
tidak mengandungi
kata
adektif
perkataan kata
atau yang
adjektif
dan
Walau unsur-unsur keterangan yang lain terdapat seperti kata seperti kata bantu atau
perbezaan antara keduanya iaitu kata penguat. Kata adjektif dapat kata sifat mempunyai penambah dibezakan dengan kata nama atau sendiri begitu juga dengan kata kata kerja dengan cirinya yang kerja.
boleh didahului atau diikuti oleh kata penguat
Jenis
Jenis
Jenis
Zaaba membahagikan kata adjektif
Dalam Nahu Mutakhir Asmah
Dalam
kamus
kepada dua iaitu ;
Hj Omar mengelaskan kata
dewan
Nik
sifat kepada 15 iaitu
menggolongkan
i.
Kata sifat nama.
Menurut Zaaba Kata sifat nama
tatabahasa Safiah
kepada Sembilan. 9
kata
telah adjektif
merupakan
kata
menerangkan
sifat
yang
i.
i.
K at a s if at t ab ii
keadaan.
kepada Kata sifat ini memberi perincian
nama.
kepada kualiti tertentu yang ada Kata adjektif ini terdiri daripada pada tabiat manusia.
Menurut Zaaba, sifat kata ialah perkataan
menunjukkan
perkataan
ii. Kata sifat warna
ii. Kata sifat kata.
sesuatu
Kata adjektif sifatan atau
perkataan lain selain nama.
memberi
pengertian sifatan atau keadaan
Warna boleh berfungsi sebagai sebagai keterangan nama.
yang kata nama dan kata sifat. Kata
dari
yang
hal sifat warna tidak pernah berdiri sebagai
unsure
berfungsi
adverb
secara
ii. Kata adjektif warna. Kata adjektif ini terdiri daripada
atau perkataan
yang
membawa
langsung pengertian warna sebagai unsure
sebagai adverb.
keterangan.
iii. Kata sifat ukuran
iii. Kata adjektif ukuran
Kata sifat ini merujuk kepada
Kata adjektif ini membawa ukuran
ukuran benda bernya dan tidak sebagai unsure keterangan. bernyawa,
konkrit
ataupun iv. Kata adjektif bentuk
abstrak. iv. Kata sifat bentuk Kata
sifat
bentuk
keterangan
tentang
bentuk
dan
pada
Kata adjektif ini membawa rupa
memberi
bentuk
sebagai
unsure
sesuatu keterangana. lazimnya
kepada ciri benda yang bernyawa
v. Kata adjektif waktu
atau tidak bernyawa dan konkrit
Kata adjektif ini membawa konsep
atau abstrak.
masa sebagai unsure keterangan.
v. Kata sifat indera Kata sifat yang menerangkan cirri
vi. Kata adjektif jarak.
secuatu berdasarkan kesan yang Kata adjektif jarak ialah sejenis diperoleh
melalui
salah
satu perkataan yang membawa konsep
daripada pancaindera. vi. Kata
sifat
ruang antara dua bentuk atau gabungan
indera. Kata sifat ini mempunyai cirri dari
keadaan sebagai penerang kata nama. vii. Kata adjektif cara
dua indera atau lebih. Contohnya Kata
adjektif
ini
membawa
tenteram ( gabungan dengar dan pengertian keadaan kelakuan atau pandang)
ragam 10
sebagai
penerang
kata
vii. Kata sifat waktu.
nama.
Kata sifat waktu boleh diwakili
viii. Kata adjektif perasaan
seperti kata berikut; lama ,baharu
Kata
dan dalam rangkaikata seperti
perasaan
baju baharu, kawan lama.
penerang kata nama dan diikuti
vi ii . Kata
Kata si fat jar ak sifat
ini
jarakantara
konsep
adjektif
ini
membawa
pengertian konsep rasa , pandang,
kelima-lima pancaindera.
ix. Kata sifat kecepatan Kata sifat ini merujuk kepada daya cepatnya sesuatu gerak seperti cepat,laju, lambat.Ia boleh berfungsi sebagai adverb gaya. x. Kata sifat taraf. sifat
seseorang
ini
merujuk
dalam
taraf
masyarakat
sama ada aspek kebendaan dan bukan kebendaan. xi. Kata sifat suhu Kata sifat suhu membawa makna sejuk panasnya keadaan alam dan juga jasmani. xii. Kata sifat emosi Emosi merujuk kepada perasaan yang muncul dan ada kalanya meluap-luap disebabkan sesuatu yang berlaku. x ii i. Kata
sebagai
dirujuknya.Contohnya dengar, bau,sentuh atau gabungan
seperti jauh, dekat hampir.
Kata
membawa
ix. Kata adjektif pancaindera.
dua Kata
titik , yakni dari penutur kepada yang
ini
oleh kata sendi nama.
subgolongan
menerangkan
adjektif
K at a s if at ak al iah sifat
ini
membawa
penerapan fikiran atau akal. Ia merujuk kepada sifat positif dan 11
juga pemikiran nagetif. xi v.
Kata si fat ak hl ak
Kata sifat ini menggambarkan perangai
seseorang
menurut
peraturan –peraturan agama dan kesusilaan. xv . Kata sifat kuasa tenaga Kata sifat subgolongan ini diwakili oleh
kata-kata
seperti
segar,sihat, lemah . Ia boleh berfungsi sebagai adverb dan gaya.
Bentuk kata sifat
Bentuk kata sifat
Bentuk k ata adjektif
Sifat nama
Menurut Asmah Hj Omar kata
Menurut Nik Safiah, kata adjektif
sifat
boleh
1. Sifat
nama
yanag
terdapat
menerangkan sifat jati.
akar,berlapis
Contohnya;hitam,
gandaan.
putih,
dalam ,
bentuk
majmuk
i. i.
nama
menerangkan
i.
daripada
bentuk-
dan bentuk berikut.
tinggi , rendah.
2. Sifat
terdiri
Bentuk akar
Kata adjektif tunggal.
Bentuk kata adjektif jenis ini terdiri
yang
Kata sifat dalam bentuk akar
daripada bentuk kata dasar iaitu
banyak
adalah kata sifat yang hanya
tanpa gabungan dengan imbuhan
terbahagi kepada dua iaitu
terdiri
banyak bilangan
bebas
daripada dan
satu tidak
morfem tau terdapat
proses
adjektif
penggandaan.Kata
tunggal
ini
digunakan
contoh satu, sesuatu, beberapa
padanya sebarang penambahan. dalam ayat sebagai pradiket dan
dan ramai.
Contoh- besar,kecil , tua, muda, sebagai penerang kata nama.Kata
ii. Banyak kadar atau sukatan
cantik.
Contoh: banyak. Sedikit dan
Kata
separuh.
sebagai kata sifat unggulan.
adjektif ini boleh menerima kata sifat
ini
juga
iii. Sifat nama yang menjadi petunjuk.
dikenali bantu ,kata penguat atau tanpa unsure-unsur tersebut. Contoh-i.Warna
ii. Bentuk berlapis 12
oleh kakaknya.
kuning
digemari
a. pertunjuk tertentu
Kata sifat ini terdiri daripada satu
contoh: ini,iyu,begini, demikian. b. Petunjuk umum.
amat sederhana
kurannya satu morfem terikat.
.
terhasil
itu
dengan ii.Kata adjektif terbitan.
penambahan awalan seperti :
Kata adjektif ini terdiri daripada
iv. Sifat nama yang menjadi
satu kata dasar yang menerima i. Awalan ter ini sangat produktif
pencerita.
hidup penyanyi
morfem bebas dan sekurang-
Contoh; lain,asing, barang dan Bentuknya mana.
ii. Cara
imbuhan seperti awalan, apitan dan
Contoh:tiap-tiap,masing-
dan berfungsi sebagai penetap sisipan yang diganding pada kata
masing.
golongan. Makna yang didukung dasar itu. ialah paling. Oleh itu kata sifat Contoh
2.Sifat k ata Menurut
Zaaba
,
sifat
kata
terbahagi kepada : i.
kebaratan,
berlapis
dengan awalan ter gemuruh, gemilang dan seindah.
digunakan
dalam
pernyataan iii.Kata adjektif ganda
perbandingan , khususnya dalam Kata
Sifat kata cara atau gaya
–termasyhur,
darjah
kepalingan
iaitu
adjektif
ganda
terhasil
darjat daripada proses mengulang kata
yang menerangkan cara tetinggi.
dasar adjektif. Ia dapat diterbitkan
atau gaya bagaimana
melalui 3 cara
perbuatan ii.Awalan ter yang kurang aktif
sesuatu dilakukan. ii. Sifat
kata
masa
menerangkan iaitu
bila
.Berfungsi
sebagai
golongan
dan
dengan
itu tinggi-tinggi dan kuning-kuning.
berikut
terkenal,ternama,terbilang
b. Menentukan lama
menduduki darjah neutral atau
ini
Ia
dengan
pengulangan adjektif
mengulang
berlaku
tanpa kata
imbuhannya. sepandai-pandai,sebaik-
ia hendak dimasukkan dalam baik, sejernih-jernih dan setinggikata
tempat
darjat
kepalingan
,
maka
menerangkan di mana terpaksalah didahului oleh kata berlaku
sesuatu
perbuatan .
paling. Contohi.
Contoh- Biarlah dia berjalan dahulu. iv. Sifat
separa
adjektif.
kata
atau biasa dalam perbandingan. Jika Contoh-
ulangan iii. Sifat
sifat
dan
terhormat.
kali
Kata
;
a. Menetukan bila.
c. Menentukan
ii. Penggandaan
dan kata kerja. Ia terdapat pada
sesuatu perbuatan. Ia kata-kata terbahagi kepada;
Pergandaan penuh.
pengubah Contoh-besar-besar, cantik-cantik,
masa diimbuhan kapada kata nama
berlakunya
i.
Dia
sebab
atau
iii. Penggandaan pula
seorang
yang
ternama ii. Dia seorang yang paling
kata
tinggi.
ternama 13
dalam
berlaku
berentak hasil
pengulangan kata dasar berasaskan
rentak
bunyi
dalam
tertentu
kata dasar.
tujuan yang menerangkan
ilmunya.
Contoh- porak-peranda, compang-
mengapa dan kenapa. Contoh-Mengapa
camping, kusut-masai dan kucar-
engkau
kacir. iii. Awalan ke.
lambat.
Awalan ini hanya wujud ke-, tidak v. Sifat
kata
darjah
kadar menerangkan
atau
produktif lagi dan hanya terdapat Kata adjektif ini terhasil daripada
yang
pada perkataan kehormat.Kata proses
bagi ini
adalah
kata
yang
dicipta
menentukan dajah sifat dalam awal tahun 1960-an untuk atau darjah perkataan mendukung yang
iv. Kata adjektif majmuk
konsep
yang
merangkakan
dua
kata adjektif majmuk dieja terpisah dan bertindak sebagai satu unit.
bahasa Contoh- merah jambu,muda remaja
mengandungi Inggeris iaitu ‘honorary.
dan hijau daun.
makna sifat. iv. Awalan se-
Contoh-hampir kena. vi. Sifat
kata
penentu
Terdapat juga kata adjektif majmuk
yang Awalan ini mempunyai p[rinsip yang membawa maksud kiasan
menerangkankeadaan
sebagai
penetap
golongan ikaitu
terdiri
daripada
simpulan
sesuatu perbuatan atau sahaja. Makna yang didukung bahasa. Contoh –panjang tangan, sifat
itu
benar
tidak.
atau
‘sama dengan’ conto- sepandai ( buruk siku dan ringan tulang. sama pandai dengan)
Contoh- Ia tentu datang.
sekaya
( sama kaya dengan).
Selain itu ada juga kata adjektif secara sekali imbas seolah-olah
Kata sifat dengan awalan se- kata adjektif majmuk . Binaannya biasanya
digunakan
bersama- terdiri daripada bentuk frasa dan
sama dengan kata naïf tidak.
boleh
menerima
penyisipan
di
antaranya. Contoh-riang gembira, miskin kaya dan tua muda.
Kata Penggunaan
Pembentukan
kata
sifat
adjektif
dalam
bentuk
perbandingan.
berlapis dengan penambahan Sifat
nama
boleh
digunakan pinjaman.
Kata 14
adjektif
dapat
digunakan
sebagai i.
untuk
Penerang kata nama.
ii. Cerita kepada nama baju
dalam
golongan
Penambahan saya
baharu.
berkenaan
kata
sifat.
darjah
i.
Darjah biasa
pinjaman yang Kata adjektif jenis ini digunakan adalah
seperti bagi menunjukkan darjah biasa seperti dalam contoh ayat berikut;
pro,anti,isme,wi,is dan lah.
iii. Penggunaan
tiga
Penambahan pijaman termasuk perbandingan iaitu,
Contoh baju baharu.
Contoh
menyatakan
kepada
a. Dia hidup sederhana.
penjenis dan pemadan Dalam Bahasa Inggeris kata-kata
b. Tubuhnya menjadi kurus
bilangan
c. Laut tenang diwaktu pagi.
(penjodoh yang mempunya pro dan anti
bilangan ). Sifat nama
berfungsi sebagai kata sifat
ii. Darjah perbandingan
membilang
dikhaskan
Kata
kepada
pasangan Pro membawa maksud memihak menyatakan darjah perbandingan
masing-masing iaitu,
kepada sesaipa dan
a. Jika
terhadap. Sebagai bukti dapat
membilang
anti benci
manusia digunakan dilihat dalam ayat berikut orang. b. Jika
1. Antikomunis membilang
itu
keluar
beramai-ramai
ekor.
mereka kepada kerajaan. menang
dalam peperangan itu.
digunakan
buah, Penambahan –isme diambil dari
membilang
dengan awalan ‘se’ contoh-
Chong. b. Anak Aminah tidak setinggi
berisi
d. Jika
a. Bandingan yang sama iaitu
a. Rumah Abu sebesar rumah
atau
atau butir atau biji
dengan dua cara;
sokongan Contoh ayat.
2. Prokerajaan
benda yang dibulat
untuk
sebesar,sepandai, secantik.
menyatakan
membilang
digunakan
menggunakan kata adjektif
binatang digunakan
c. Jika
adjektif
anak Puan Kamariah.
bahasa Eropah tetapi kali ini daripada
bahasa
Belanda
c. Penyanyi itu secantik puteri raja.
. Bentuk kata adjektif awalan se ini
benda yang panjang Dalam bahasa Belanda golongan juga boleh bertukar ganti dengan digunakan batang. e. Jika
membilang
yang
dianggotainya
adalah perkataan sama. Contoh- sebesa
golongan nama seperti halnya boleh menjadi sama besar, setinggi
benda yang panjang dengan bahasa Inggeris. Oleh itu boleh menjadi sama tinggi. lembut dan panjang –isme boleh dianggap sebagai lebar helai.
digunakan akhiran sifat. Contoh – Sikap
iii. Bandingan yang
Kelantanismenya
berbeza
iaitu kata adjektif yang
menonjol-nonjol. Hal ini memberi
menggunakan
kata
maksud
penguat
atau
kecenderungan 15
atau
lebih
kefahamannya.
kurang, yang berfungsi sebagai
Akhiran
–wi
adalah
daripada
seperti
bahasa
Arab
dan
berfungsi
berikut;
sebagai
pengubah
golongan.
a. Rumah
Kata dasar bagi pengimbuhan ini adalah kata nama dunia, kimia,
bandingan contoh
ayat
lebih
besar
Ali
daripada rumah Lim. b. Gadis
sejarah dan Roma dan hasil
itu
lebih
cantik
daripada kakaknya.
daripada pengimbuhan itu ialah iii.Darjah penghabisan . duniawi, kimiawi, sejarawi dan
Penggunaan kata adjektif dalam
Romawi.
Akhiran
darjah
produktif
dan
didukunginya
ini
kurang
makna
ialah
sifat
penghabisan
yang
dilakukan
yang
berikut;
mengikut
boleh cara-cara
mempunyai kaitan. a. se+kata Penggunaan –is hanya dihujung
adjektif+
gandaan+kata nama.
kata sahaja tetapi oleh sebab Contohnya-sepandai-pandai tupai, digemari orang ia juga digunakan secantik-cantik
bunga,setinggi-
sebagai akhiran . Akhiran ini tinggi gunung. dipinjam dari bahasa Belanda melalui bahasa Indonesia.
b. ter+kata adjektif Penanda darjah penghabisan ialah
Akhiran –iah adalah pinjaman awalan daripada
bahasa
Arab
ter.
Contohnya-
dan terpandai,tertinggi,
penggunaanya adalah terbatas terbaik,tercantik. kepada tertentu
perkataan-perkataan seperti
akaliah.
ilmiah
dan
c. Paling+ kata adjektif Penanda darjah penghabisan ialah kata penguat paling yang hadir sebelum
kata
adjektif.contoh-
paling pandai,paling tinggi,paling baik,paling lazat.
d. Kata adjektif + sekali 16
Penanda darjah penghabisan ialah kata
adjektif
penguat
diikuti
sekali.
sekali,cantik
oleh
kata
Contoh-pandai
sekali,
masyhur
sekali.Penanda
darjah
penghabisan ter,paling dan sekali tidak dapat hadir serentak dalam sesuatu binaan ayat.
e. Ter {amat,sangat} +sekali Awalan ter digabungkan dengan kata penguat bebas amat atau sangat dan hadir sebelum kata adjektif merupakan penanda darjah penghabisan.Contoh – Teramat pandai
tesangat pandai
Teramat baik
tersangat baik
Teramat cantik
tersangat cantik
f.
Amat
Sungguh
Sangat
+kata adjektif+sekali
Binaan darjah penghabisan boleh juga
menerima
belakang
sekali
kata
penguat
dengan
kata
penguat bebas amat,sangat atau sungguh yang hadir sebelum kata adjektif.
17
4.2Perbandingan tiga buah buku tentang kata adjektif Setelah dilihat perbandingan antara tiga buah buku yang dikaji dapatlah disimpulkan persamaan pendapat dan perbezaan pendapat antara mereka bertiga. Antaranya
4.2.1. Persamaan 1.
Ketiga-tiga buah buku ini membincangkan perkara yang sama tetapi
mempunyai istilah yang berbeza.Pengistilahan yang digunakan oleh Za’ba dan Asmah Haji Omar adalah sama iaitu kata sifat.
2. Terdapat persamaan antara Nik Safiah et al. dan Asmah Haji Omar. Keduaduanya mempunyai jenis warna, ukuran, waktu, bentuk dan jarak. Yang lainnya berbeza cuma dari segi penggolongan .
Apa yang digolongkan
oleh Asmah
sebagai tabii dan juga kuasa tenaga digolongkan oleh Nik Safiah et al sebagai sifatan atau keadaan.
Demikian juga dengan kecepatan , digolongkan oleh Nik
Safiah et al sebagai jenis cara. Manakala jenis indera dipecahkan oleh Nik Safiah et. al dalam perasaan dan pancaindera. Manakala Abdullah Hassan dan Ainon Mohd mengkelaskan jenis-jenis ini sebagai kata keterangan.
3.
Darjah bandingan dalam bentuk kata adjektif Nik Safiah et.al menyatakan tiga darjah perbandingan
digunakan untuk
iaitu darjah biasa, darjah bandingan dan
darjah penghabisan. Manakala Za’ba juga menyatakan perbandingan iaitu sifat kata darjah atau kadar yang menerangkan bagi menentukan darjah sifat atau darjah perkataan yang mengandungi makna sifat.
4.2.2
.Perbezaan.
1. Dalam definisi kata sifat, Za’ba berbeza daripada Nik Safiah et. al kerana beliau membahagikan kata adjektif kepada dua subgolongan , iaitu sifat nama dan sifat kata. Pembahagian ini berdasarkan fungsi kata sifat yang hadir dalam struktur ayat atau frasa.
Jika kata sifat tersebut menerangkan kata nama atau ganti
nama, maka kata tersebut tergolong dalam sifat nama. Berbeza dengan Nik Safiah et al , iaitu kata adjektif adalah perkataan yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa adjektif. Dalam binaan frasa adjektif ini , kata adjektif boleh hadir 18
secara sendirian atau hadir bersama-sama perkataan lain seperti hadir bersamasama kata bantu atau kata penguat. Manakala Asmah Haji Omar berdasarkan Nahu
Za’ba
telah
menggunakan
kata
sifat
dalam
definisinya
sebagai
subgolongan kata karyaan.
2. Nik Safiah et. al(2010) mengkelaskan kata adjektif kepada sembilan jenis iaitu sifatan atau keadaan,warna, ukuran, bentuk, waktu, jarak ,cara, perasaan dan pancaindera..Asmah(1986) tabii,warna,ukuran,bentuk
membahagikan ,
indera,
kepada
gabungan
sebelas
indera,
jenis
waktu
,
iaitu jarak,
kecepatan,kuasa tenaga dan taraf. Manakala Asmah(2009) membahagikan kepada lima belas jenis
iaitu tabii, warna, ukuran, bentuk,indera, gabungan
indera, waktu, jarak, kecepatan, kuasa tenaga, taraf, suhu, emosi, kerja akaliah dan kata
sifat akhlak. Hal ini berbeza daripada Nahu Melayu Za’ba yang
mengkelaskan kata tersebut kepada dua iaitu kata sifat dan kata nama.
3.
Menurut Nik Safiah, jenis sifatan atau keadaan memberi pengertian sifatan atau keadaan sebagai unsur keterangan nama. Berbeza dengan Asmah Hj Omar yang memperincikan kata sifat itu sebagai kata sifat tabii , yang memberi perincian kepada kualiti yang ada pada tabiat atau perangai manusia. Manakala dalam Nahu Melayu Za’ba menerangkan sifat nama yang menerangkan sifat jati.
4. Bentuk Kata adjektif yang dinyatakan oleh Nik Safiah et.al dibahagikan kepada
empat iaitu tunggal, terbitan, gandaan, majmuk dan perbandingn. Beliau turut menerangkan setiap kategori tersebut.
Bentuk terbitan terbahagi
kepada
awalan ter- dan se-, apitan dan sisipan –em,-el,-er dan –in. Berbeza dengan Asmah, beliau
menyenaraikan empat jenis iaitu akar, berlapis, majmuk dan
gandaan. Bentuk berlapis terbahagi kepada awalan ter-, ke- , se dan penambahpenambah pinjaman iaitu pro- dan anti-, -isme, -wi,-is dan –iah. Namun begitu, beliau tidak menerangkan tentang bentuk majmuk dan gandaan. Manakala dalam Nahu Melayu Za’ba telah menyatakan bahawa penambahan yang digunakan untuk menerbitkan sifat kata daripada perkataan lain ada kala berlaku pergandaan, penggunaan imbuhan se, me dan ter.
19
5. Asmah Hj Omar telah membahagikan jenis kata adjektif kepada sebelas pada tahun 1986, namun telah menambah kepada lima belas pada tahun 2009 dalam Nahu Melayu Mutakhir Edisi Kelima.
Di sini
menunjukkan beliau telah
menambah kata sifat taraf, kata sifat suhu, kata sifat emosi , kata sifat akaliah dan kata sifat akhlak. Kata sifat emosi, merujuk kepada perasaan yang muncul dan ada kalanya meluap-luap disebabkan sesuatu yang berlaku.
Ada yang
negatif dan positif dan pada abad ke-21, muncul kata teruja yang sama dengan bahasa Inggeris excited.
6.
Za’ba telah membahagikan kata sifat kepada dua iaitu kata yang menerangkan nama sebagai sifat nama manakala yang menerangkan selain daripada sifat nama disebut sifat kata. Ahli bahasa moden yang menggunakan istilah sifat dalam pengkajian mereka ialah Asma Haji
Omar manakala Nik Safiah el,at
menggunakan kata adjektif kerana istilah ini selaras dengan istilah bahasa Inggeris iaitu adjective. Pengaruh ini juga mungkin disebabkan Nik Safiah el.at adalah seorang yang telah terdidik dengan bahasa Inggeris dan melanjutkan pengajiannya dalam kesusasteraan Inggeris
5.0. Perbincangan
Berdasarkan persamaan dan perbezaan yang telah dikenal pasti oleh tokoh-tokoh dan daripada kajian saya sendiri, dapat saya gariskan bahawa keadaan ini berlaku kerana beberapa sebab iaitu:
1.
Setiap ahli bahasa buku Tatabahasa seperti Asmah Haji Omar , Za’ba dan Nik
Safiah et al, dan lain-lain mempunyai pemahaman sendiri tentng tajuk kata sifat atau kata adjektif.
Mereka telah membuat kajian yang terperinci sebelum menghasilkan
sesuatu tajuk atau sesebuah buku. Penekanan yang dibuat dianggap sebagai sesuai dengan zaman itu dan masih boleh digunakan paa asa kini.
2.
Dalam buku Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga telah disusun dengan lebih jelas
dari segi definisi, bentuk dan jenis kata adjektif berbanding buku Tatabahasa lain seperti
20
Nahu Melayu Za’ba dan Nahu Melayu Mutakhir oleh Asmah Haji Omar kerana telah ada penambahbaikan
mengikut masa dan keadaan sekarang serta kajian yang lebih
terperinci.
3.
Perbezaan zaman antara buku yang dihasilkan membuatkan saya sukar untuk
memahami hurai daripada Nahu Melayu Za’ba. Ini membuatkan saya sukar untuk membuat banding beza yang jelas antara ketiga-tiganya. Namun demikian saya dapat memahami apa yang ingin mereka sampaikan.
4.
Asmah Hj Omar telah membahagikan jenis kata adjektif kepada sebelas pada
tahun 1986, namun telah menambah kepada lima belas pada tahun 2009 dalam Nahu Melayu Mutakhir Edisi Kelima. Di sini menunjukkan beliau telah menambah kata sifat taraf, kata sifat suhu, kata sifat emosi , kata sifat akaliah dan kata sifat akhlak. Kata sifat emosi, merujuk kepada perasaan yang muncul dan ada kalanya meluap-luap disebabkan sesuatu yang berlaku.
6..0
Penutup
Kata adjektif secara umumnya berfungsi menjadi predikat ayat, boleh mendahului kata penguat, boleh mengikuti kata penguat, boleh diikuti unsur keterangan dan tidak boleh hadir di hadapan kata kerja.Kata adjektif dapat dikenal pasti dan dibezakan daripada kata nama atau kata kerja dengan ciri yang boleh didahului atau diikuti oleh kata penguat
Tatabahasa adalah satu peraturan atau sistem dalam sesuatu bahasa. Dalam bahasa Melayu, bidang kajian tatabahasa dan sistem bahasa dianggap amat penting kerana sistem bahasa yang mantap akan menjadi sesuatu bahasa itu releven dan sesuai diguna pakai di sepanjang masa atau zaman. Kini, bahasa Melayu telah banyak berubah. Bermula dengan penggunaan kata yang pelbagai jenis dan kelompok, ditambah pula dengaan penggunaan istilah-istilah baru menjadikan penggunaan bahasa Melayu semakin luas dalam segenap bidang dan lapisan. Oleh
itu,
adalah
menjadi
tanggungjawab semua agar bersama-sama mendukong cita-cita negara untuk mendaulatkan bahasa Melayu sebagai bahasa ilmiah
21
RUJUKAN
Asmah Hj Omar,( 2009) Nahu Melayu Mutakhir edisi kelima,Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka.
Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Hj Musa dan Abdul Hamid Mahmood, (2010) Tatabahasa Dewan Dewan Edisi Ketiga, Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka.
Za’ba, ( 1965) , Pelita Bahasa Melayu Penggal 1-111, Kuala Lumpur, Dewan Bahasa Dan Pustaka.
22
LAMPIRAN
Sifat
Baik, cerdik, berani. Lemah, kukuh, kemas, kejap, secantik, terkuat Merah, jingga, ungu, putih, kuning langsat Pendek, panjang, tebal, nipis, dalam, besar, sebesar, terpanjang, ternipis Bulat, bujur, leper, empat segi, lonjong. Lama, lambat, lewat, segera, suntuk, lampau, lalu, silam. Dekat, hampir, jauh Selalu, jarang, kadang-kadang, kerap, lambat, deras, laju, jelas, muram, lincah.
warna ukuran bentuk waktu jarak cara Pancaindera -
rasa
-
pandang
Sedap, lzat, manis,pahit, lemak, pedas, payau Buruk, hodoh, jelita, cantik
-
dengar Bising, senyap
-
bau Busuk, wangi, hangit, hapak
-
sentuh Kesat, kasar, lembab, halus, licin Takut, seram, benci, rindu, marah, senang, gembira.
Adjektif perasaan
Jenis -jenis Kata Adjekif oleh Nik Safiah et. al 1. Sifat/keadaan - Menerangkan sifat atau keadaan sesuatu kata nama/frasa nama. 2. Warna - Menunjukkan warna sebagai unsur keterangan sesuatu kata nama/frasa nama 3. Ukuran - Menunjukkan ukuran sebagai unsur keterangan kata nama/frasa nama. 4.
Bentuk - Menerangkan rupa bentuk sesuatu kata nama/frasa nama.
5. Waktu
-
Menunjukkan
maksud
23
masa
sebagai
unsur
keterangan.
6. Jarak - Menunjukkan maksud jarak atau penerang kepada kata nama/frasa nama. 7. Cara - Menunjukkan keadaan atau ragam sebagai unsur penerang kata nama/frasa nama. 8. Perasaan - Menunjukkan maksud perasaan sebagai unsur keterangan kata nama/frasa nama. 9. Pancaindera - Menunjukkan maksud sifat, keadaan atau rasa yang dapat dikesan oleh pancaindera Penerangan Tentang Jenis K ata Adjekt if
KATA SIFAT
SIFAT NAMA
SIFAT KATA
CONTOH :
CONTOH :
• Suaranya sangat perlahan
• Perlahan sedikit bercakap
• Rumah lama itu sudah runtuh
• Saya lama di situ
• Bukit itu terlalu tinggi
• Burung itu terbang terlalu tinggi
Pembahagian Kata Sifat ol eh Zaaba
24
JENIS KATA ADJEKTIF 1986 1. Tabii 2 .Warna 3. Ukuran 4 .Bentuk 5. Indera 6. Gabungan Indera 7 .Waktu 8. Jarak 9 .Kecepatan 10.Tenaga 11.taraf
2009 1. Tabii 2. Warna 3. Ukuran 4. Bentuk 5. Indera 6. Gabungan Indera 7. Waktu 8. Jarak 9. Kecepatan 10.Tenaga 11.Taraf 12.Suhu 13.Emosi 14. Kata Kerja Akaliah 15 Akhlak
Jenis-jenis Kata Adjektif ol eh Asmah Hj. Omar
25
