.1.
ΚΚΙδΗΝΑΜϋΚΤΙ
ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ
ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΩΣΤΗ ΜΕΛΙΣΣΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Δ' ΕΚΔΟΣΗ
ΑΘΗΝΑΙ 1986
ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ
!. ΚΚΙ5ΗΝΑΜυΚΤΙ
ΣΤΑ
ΠΟΔΙΑ
ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ
ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΩΣΤΗ ΜΕΛΙΣΣΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Δ' ΕΚΔΟΣΗ ΑΘΗΝΑΙ 1986
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ «Σ τά πόδια τ ου Δ ι δ α σ κάλο υ» είναι ίνα μικρό βιβλίο, άλλα ή αξία του περιεχομένου του είναι πάρα πολύ μεγάλη. Τό Ιγραφε ό Κριαναμουρτι, μέ τό δνομα <<*Αλκυών», σέ ηλικία 13 μόνον ετών καΐ περιέχει τις διδασκαλίες πού του ίδωσε 6 πνευ ματικός του Διδάσκαλος, δταν ήταν ακόμη ύπό τήν κηδεμονία της Αιΐηΐε Ββεαηί, Προέδρου τότε της θεοσοφικής Εταιρίας. Σήμερα ό Κριαναμουρτι, χωρίς καν έν α υλικό ή πνευματικό σύνδεσμο μέ τή θεοσοφική Εταιρία, εκφράζεται κάπως δια φορετικά άπό τότε. "Ασχετα προς τις θεοσοφικές δι δασκαλίες, προχώρησε σέ δικές του απόψεις, κι αυτές μας εκθέτει συνεχώς άπό τό 1927, «αλώντας μας νά ελευθερωθούμε άπό τις διδασκαλίες τών άλλων και νά σκεφθούμε μονάχοι μας επάνω στα διάφορα προβλήματα της Ζώης. *Εν τούτοις, τό πρώτο του αυτό βιβλίο—πού πρωτοτυπώθηκε στά 1910—εξακολουθεί νά Ιχη πάν τοτε ανεκτίμητη αξία. *Αλλα γι9 αυτό άς κρίνη καλύ τερα μόνος του ό αναγνώστης, μελετώντας το—άν είναι δυνατόν καΐ δσο είναι δυνατόν—χωρίς καμμιά προκατάληψη.
6
Ελληνική μετάφραση (στην καθαρεύουσα) του Κ. Πασσιαλή εκυκλοφόρησαν αϊ «Θεοσοφικαϊ * Εκδό σεις» τό 1926. "Επειτα άπό 20 χρόνια—τό 1946— ίκυκλοφόρησε αυτή εδώ ή μετάφραση σέ Α' $κδο~ ση. "Επειτα άπό άλλα 20 χρόνια, άφσυ εξαντλήθη καν τά αντίτυπα της Α' εκδόσεως, κυκλοφορεί τώρα Β' έκδοση, μέ ελάχιστες γλωσσικές διορθώσεις. *Ας σημειώσουν οι μελετηταΐ δτι ή υπογράμμιση (αραιά γράμματα) μερικών λέξεων και φράσεων τον κειμένου έτολμήθηκε άπό τον μεταφραστή, για νά ένταθή επάνω σ* αυτές ή προσοχή του αναγνώστη. Φθινόπωρο 1966
Κ Ν. Μ.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ Α. ΒΕ8ΑΝΤ Τό προνόμιο Ιλαχε σέ μένα, σαν μεγαλύτερη αδελφή, νά γράψω μερικές λέξεις γιά εισαγωγή α* αυτό τό μικρά βιβλίο, πρώτο Ιργο ενός νεώτερου αδελφού, πραγματικά νέου στο σώμα *, δχι δμως και στην ψυχή. 01 διδασκαλίες πού περιέχονται σ9 αυτό τον δόθηκαν από τον Διδάσκαλο του**, δταν προε τοιμαζόταν για τή Μύηση, και τις έγραψε όπως τις θυμόταν, αργά, και μέ κόπο, διότι τον περασμένο χρόνο δέν ήξερε τόσο καλά τά ' Α γ γ λ ι κ ά όπως τώρα. Τό μεγαλύτερο μέρος είναι μιά επανάληψη των λόγων τον Διδασκάλου. "Ο,τι δέν είναι επανάληψη των λέ ξεων, είναι ή σκέψη τοϋ Διδασκάλου, ντυμένη μέ λόγια τοϋ μαθητού. Δυο φράσεις πού είχε παραλεί ψει συμπληρώθηκαν από τά» Διδάσκαλο. Σέ δυο άλ λες περιπτώσεις προστέθηκε μιά λέξη πού έλειπε. 9 Εκτός απ9 αυτά, τό παρόν έργο είναι τον 9Αλκυόνος, τό πρώτο του δώρο στον κόσμο. Εϊθε νά βοηθήση τους άλλους, δπως οι προφορικές διδασκαλίες έβοήθήσαν τον Ιδιον. Μ9 αυτή την ελπίδα * Τό βιβλίο αυτό τό έγραψε ό ΚρισναμοΟρτι (Άλκυών) σέ ηλικία 13 μόνον ετών. (Σ.τ.Μ.) ** Τόν γνωστό στους μελετητάς τή$ θεοσοφία* Μύστη Διδάσκαλο Κ.Η. (Σ.Τ.Μ.)
8 μας τό δίνει. Άλλα ή διδασκαλία τότε μόνον θά δώση καρπούς, δταν κάνεις τή ζήση, δπως αντός την έζησε από τη στιγμή που την πήρε από τό στόμα τον Δι δασκάλου τον. Άν ό αναγνώστης ακολονθήση τό παράδειγμα τον, τόσο καλά, δσο και τις διδασκαλίες, τότε θά ιδή νά τον ανοίγεται διάπλατα ή 'μεγάλη Πύλη, καθώς συνέβη στον συγγραφέα, και θά πραγμα τοποίηση τά πρώτα βήματα επάνω στην Ατραπό. ΑΝΝΙΕ
ΒΕ8ΑΝΤ
ΣΤΟΥΣ ΚΡΟΥΟΝΤΕΣ
Α
770 τό απατηλό οδήγησε με στό Πραγματικό. ΠΟ τό σκοτάδι οδήγησε με στό Φως. ΠΟ τον θάνατο δδήγησέ με στην *Αθανασία.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτά δέν είναι δικά μου λόγια. Είναι του Διδα σκάλου πού μέ δίδαξε. Χωρίς Αυτόν τίποτα δέν βά μπορούσα νά κάνω. 'Αλλά μέ τή βοήθεια Του πάτη σα τό πόδι μου επάνω στην Ατραπό. ΚαΙ συ θέ λεις νά είσέλθης σ*ήν ϊδια Ατραπό. Λοιπόν, τά λόγια πού μου είπε, θά βοηθήσουν καΐ σένα, &ν τά άκολσυθήσης. Δέν άρκεϊ νά πης δτι είναι αληθινά καΐ ώραια. Ό άνθρωπος πού θέλει νά έπιτύχη πρέπει νά κάνη ακριβώς δ,τι πρέπει. Τό νά κοιτάζη τό φοΛ καΐ νά λέη δτι εϊναι καλό, δέν χορταίνει τον πεινασμένο. Πρέπει ν* άπλώση τό χέρι, νά πάρη καΐ νά φάη. "Ετσι, δέν είναι αρκετό ν' άκους μόνον τους λόγους του Διδασκάλου. Πρέπει νά κάνης δ,τι λέει, προσέχοντας κάθε λέξη, νιώθοντας κάθε υπαινιγμό. "Αν δέν νιώσης έναν υπαινιγμό, δν άφήσης απαρατήρητη μιά λέξη, χάθηκαν γιά πάν τα, διότι ό Διδάσκαλος δέν μιλάει δυό φορές.
14 Τέσσερα προσόντα χρειάζονται για νά είσέλθης στην *Ατραπό: Διάκριση. Απαλλαγή ότπό τΙς επιθυμίες. ΚοΛή διαγωγή. *Αγάπη.
Θά προσπαθήσω νά σου μεταδώσω δ,τι μέ δίδαξε ό Διδάσκαλος γιά καθένα άπ' αυτά.
Α'. Δ Ι Α Κ Ρ Ι Σ Η Τό πρώτο άπ* αυτά τά προσόντα εϊναι ή Δ ι άκ ρ ι σ η . . Μ* τούτο συνήθως εννοείται ή διάκριση άνομεσα στό απατηλό και στό πραγματικό, πού οδηγεί τόν άνθρωπο νά εΙσέλθη στην Ατραπό. *Αλλά εϊναι ακόμη κάτι περισσότερο. Και πρέπει νά έξασκής τή διάκριση δχι μόνον μόλις εισέλθης στην *Ατραπό, άλλα σέ κάθε βήμα επάνω σ' αυτή, κάθε μέρα, ώς τό τέλος. ΕΙσέρχεσαι στην Ατραπό, διότι έμαθες ότι μόνον έκεΐ μπορείς νά βρής τά πρά γματα πού αξίζουν νά τ ' απόκτησης. Οί άνθρωποι που δέν γνωρίζουν, εργάζονται γιά ν' αποκτήσουν πλούτο καΐ δύναμη. Άλλ' αυτά διαρκούν γιά μιά ζωή τό πολύ *. Και επομένως είναι απατηλά. Υ πάρχουν μεγαλύτερα πράγματα άπό αυτά, πρά-
* Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία της Μ ε τ ε ν σ α ρ κ ώ σ ε ω ς, ή ψ^Χ^ ^έν πεθαίνει μέ τόν θάνατο του σώματος, αλλά εξακολουθεί τήν ύπαρξη της ττέραν άπό τόν φυσικό κόσμο, στον όποιο ξαναγυρίζει μέ μιά νέα γέννηση, παίρ νοντας καινούργιο σώμα, γιά νά ζήση—σάν άλλος άνθρωπος— Ιναν νέο βίο. Μέ τΙς διαδοχικές αυτές ενσαρκώσεις τό ψυχοπνευματικόν όν εξελίσσεται, μέχρις ότου ό άνθρωπος φθάση νά γίνη Μ ύ σ τ η ς ή Δ ι δ ά σ κ α λ ο ς της Σοφίας καΐ τής Αγάπης. (Σ.τ.Μ.)
16 γματα πού εϊναι αληθινά καΐ που διαρκούν. Όταν τά Ιδη κανεΐ* μιά φορά, δέν επιθυμεί πιά τά άλλα. Χ' δλο τόν κόσμο δέν υπάρχουν παρά δύο εΙδών άνθρωποι. Εκείνοι πού γ ν ω ρ ί ζ ο υ ν , καί εκείνοι πού δ έ ν γ ν ω ρ ί ζ ο υ ν . Αυτή ή γνώση είναι πού ενδιαφέρει. Ή θρησκεία ένό* άνθρωπου, ή φυλή στην οποία ανήκει, είναι πράγματα πού δέν ενδια φέρουν. Εκείνο πού πραγματικά ενδιαφέρει είναι αυτή ή γνώση. Ή γνώση τού σχεδίου τού Θεοΰ σχετικά μέ τού* ανθρώπους. Διότι ό Θεό* 2χει ένα σχέδιο, καΐ αυτό τό σχέδιο είναι ή ε ξ έ λ ι ξ η . Όταν ό άνθρωπο* τό ίδή μιά φορά καΐ τό νιώση πραγματικά, δέν μπορεί πιά νά μήν εργάζεται γι* αυτό καΐ νά μή συνταύτιση τόν εαυτό του μαζί του. Τόσο είναι δοξασμένο καί ωραίο. "Ετσι, δ τ α ν γ ν ω ρ ί ζ η, είναι μέ τό μέρο* τού Θεού, σταθερά αφοσιωμένο* στό καλό και άντιτασσόμενο* στό κακό. Ε ρ γ ά ζ ε τ α ι γ ι ά τ ή ν ε ξ έ λ ι ξ η καί δ χ ι γ ι ά τό ατομικό του συμφέρον. "Αν αυτό* ό άνθρωπο* είναι μέ τό μέρο* του θεού, είναι Ινα* άπό μά$, καί λίγο ενδιαφέρει άν όνομάζη τόν εαυτό του Ινδουιστή ή Βουδδιστή, Χριστιανό ή Μωαμεθανό, άν είναι Ινδό* ή "Αγγλο*, Κινέζο* ή Ρώσο*. Εκείνοι πού είναι. μέ τό μέρο* τού Θεού, γνωρίζουν γιατί είναι Ιδώ καί τί πρέπει νά κάνουν, καί π ρ ο σ π α θ ο ύ ν νά τό κάνουν. Όλοι οί άλλοι δέν γνωρίζουν ακόμη τί πρέπει νά κάνουν, ι$αΙ Ιτσι συχνά ενεργούν ανόητα καί ζη τούν νά επιτύχουν γιά τόν εαυτό του* πράγματα πού ν ο μ ί ζ ο υ ν δτι θά τού* είναι ευχάριστα,
17 χωρίς νά νιώθουν δτι όλοι είναι "Ενα, και επο μένως πώς μόνον ό,τι θέλει τό Μοναδικό "Ον μπορεί νά είναι α λ η θ ι ν ά ε υ χ ά ρ ι σ τ ο γιά όλους. Αύτοι ακολουθούν τό απατηλό αντί γιά τό πρα γματικό. "Οσπου νά μάθουν νά ξεχωρίζουν αυτά τά δύο, δέν είναι με τό μέρος τοΰ Θεού. Επομένως αύτη ή δ ι ά κ ρ ι σ η είναι τό πρώτο βήμα πού πρέπει νά πραγματοποίησης. 'Αλλά και όταν εχη γίνει ή εκλογή, πρέπει ακόμη νά θυμάσαι ότι στο πραγματικό και στο απατηλό υπάρχουν πολλές ποικιλίες, και ή δ ι ά κ ρ ι σ η πρέπει πάντοτε νά γίνεται ανάμεσα στο καλό και στο κακό, στο σπουδαίο και στο ασή μαντο, στο χρήσιμο και στό~ άχρηστο, στο αληθινό καΐ στο ψεύτικο, στο εγωιστικό και στο αλτρουι στικό. Ανάμεσα στο καλό και στο κακό δεν θα έπρεπε νά είναι δύσκολη ή εκλογή, διότι εκείνοι πού θέλουν νά ακολουθήσουν τον Διδάσκαλο έχουν ήδη απο φασίσει νά ακολουθήσουν τό καλό, με κ ά θ ε θ υ σ ί α . Άλλα τό σώμα και ό άνθρωπος είναι δυο διαφορετικά πράγματα, και ή θέληση τού ανθρώ που δέν είναι πάντοτε σύμφωνη μέ τις επιθυμίες του σώματος. "Οταν τό σώμα σου έπιθυμή κάτι, στάσου και σκέψου αν είσαι πραγματικά έσύ πού τό θέλεις. Διότι έσύ είσαι Θεός και θέλεις μόνον δ,τι ό Θεός θέλει. Άλλα πρέπει νά αναζήτησης μέσα στον εαυτό σου, γιά νά βρής εκεί τον Θεό και νά ακούσης τη φωνή Του, πού είναι ή φωνή σου. Μην κάνης τό λάθος νά παίρνης τά σώματα σου
18
για τον εαυτό σον/. Οΰτε τό φ υ σ ι κ ό σώμα, ούτε τό α σ τ ρ ι κ ό * , ούτε το ν ο η τ ι κ ό * * . Καθένα άπ' αυτά θά ττροβάλη ότι είναι ό Εαυ τός σον/, για νά έπιτύχη έκεϊνο πού θέλει. *Αλλά εσύ πρέπει νά τά γνωρ{ζης καλά δλα καΐ νά νιώΘης τον εαυτό σου νιά κύριο τους. "Οταν πρέπει νά γίνη 'μιά εργασία} τά φυσικό σώμα Ισχυρίζεται ότι έχει ανάγκη νά ξεκουρασθη, νά πάη περίπατο, νά φάη και νά πιη. ΚαΙ ό άνθρωπος πού δ ε ν γ ν ω ρ ί ζ ε ι λέει στον εαυτό του: «Θέλω νά κάνω αυτά τά πράγματα και πρέπει νά τά κάνω». 'Αλλά ό άνθρωπος πού γ ν ω ρ ί ζ ε ι λέει: «Εκείνο πού θέλει αυτά δέν είμαι έγώ, άλλα τό σώμα μου, και πρέπει νά περιμένη». Συχνά, όταν παρουσιάζεται ευκαιρία νά βοηθήσωμε κάποιον, τό σώμα λέει: «Πόσον κόπο Θά μου δώση αυτό! Ά$ τό κάνη κάποιος άλλος». 'Αλλά ό άνθρωπος πρέπει νά αποκρίνεται στο σώμα του: «Δέν θά μέ έμποδίσης νά κάνω μιά καλή πράξη». Τά σώμα είναι τό ζώο σου, τό άλογο πού ανε βαίνεις. Γι* αυτό πρέπει νά τό περιποιήσαι καλά καΐ νά τό φροντίζης μέ επιμέλεια. Δέν πρέπει νά τό παρακουράζης, πρέπει νά τό τρέφης κανονικά, μόνο μέ α γ ν έ ς τροφές και ποτά, καΐ νά τό διατηρής πάντοτε τ ε λ ε ί ω ς κ α θ α ρ ό καΐ άπό * Ή έδρα των επιθυμιών, συγκινήσεων καΐ συναισθη μάτων. (Σ.τ.Μ.) ** Ή έδρα των συγκεκριμένων καί αφηρημένων σκέψεων. (Σ.τ.Μ.)
19 τό πιο μικρό λέρωμα. Διότι, χωρίς τελείως κα θαρό καΐ γερό σώμα, δέν μπορείς νά κάνης τήν κουραστική εργασία "της προπαρασκευής, δέν θά μπόρεσης νά άνθέξης στις αδιάκοπες προσπάθειες. Άλλα πρέπει πάντοτε νά είσαι έ σ ύ πού διευ θύνεις τό σώμα σου, καΐ δχι τό σώμα σου νά διευθύνη εσένα. Τό αστρικό σώμα Ιχει τις δικές του επιθυ μίες, δωδεκάδες άπ* αυτές, θέλει νά σέ βλέπη θυμωμένο, νά λές σκληρά λόγια, νά νιώθης ζηλό τυπα, νά είσαι φιλοχρήματος, νά φθονης τά απο κτήματα τών άλλων καΐ νά πέφτη$ στην απο θάρρυνση. θέλει δλα αυτά καΐ πολλά άλλα, δ χ ι δ ι ό τ ι θ έ λ ε ι νά σέ β λ ά ψ η, άλλα διότι του αρέσουν οι βίαιοι κραδασμοί καΐ οί αδιάκοπες αλλαγές τους. Άλλα έσύ δέν επιθυμείς τίποτε άπ* αυτά. Επομένως πρέπει νά διακρίνης ανάμεσα στίς δικές σου επιθυμίες καΐ στίς επιθυμίες του αστρικού σώματος σου. Τό νοητικό σου σώμα θέλει νά σκέπτεται τόν εαυτό του υπερήφανα ξεχωριστό, νά Ιχη μεγάλη Ιδέα γιά τόν εαυτό του καΐ^μικρή γιά τους άλλους. Ακόμη καΐ δταν §χης κατορθώσει νά τό άπομακρύνης άπό τά πρόσκαιρα, προσπαθεί πάντοτε νά σκέπτεται τόν εαυτό του, νά σέ κάνη νά άπασχολήσαι μέ τήν ατομική σου πρόοδο, αντί νά σκέπτεσαι τό "Εργο του Διδασκάλου καΐ τ ή β ο ή θ ε ι α π ο ύ π ρ έ π ε ι ν ά δ ώ σ η ς σ τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς . Όταν συγκεντρώνεσαι σέ βαθύ διαλογισμό, θά προσπαθήση νά παρασύρη τή σκέψη σου σέ διάφορα
20
πράγματα πού αυτό θέλει, καΐ όχι στό μοναδικό εκείνο πού Ισύ Θέλεις. Έσύ δέν είσαι αύτη ή διά νοια, άλλα ή διάνοια είναι δική σον/, γιά νά τή χρησιμοποίησης. "Οΰστε καΐ ιδέα πάλι ή δ ι ά κ ρ ι σ η είναι αναγκαία. Πρέπει νά είσαι αδιάκοπα άγρυπνος, διότι αλλιώς βά άποτύχης. Μεταξύ τού καλού και τού κακού ό αποκρυφι σμός δέν ανέχεται συμβιβασμό. Μέ κάθε θυσία πρέπει νά κάνης εκείνο πού είναι σωστό και δέν πρέπει νά κάνης έκεϊνο πού δέν είναι σωστό, αδιά φορο τΐ μπορεί νά σκεφθη ή νά π η ό άμαθης. Πρέπει νά μελετήσης βαθειά τους κ ρ υ μ μ έ ν ο υ ς ν ό μ ο υ ς τ η ς Φ ύ σ ε ω ς καί, όταν τους νιώσης, νά κανονίσης τή ζωή σου σύμφωνα μέ αυτούς, χρησιμοποιώντας πάντοτε τή λογική καί τόν κοινό νου. Πρέπει νά διακρίνης ανάμεσα στό σπουδαίο καί στό ασήμαντο. Σταθερός σάν βράχος σέ δ,τι άφορα τό καλά ή τό κακό, νά ύποχωρής πάντοτε στους άλλους γιά ασήμαντα πράγματα. Διότι πρέπει νά είσαι πάντοτε ευγενικός καί καλός, λογικός καί με τριοπαθής, αφήνοντας στον άλλον τήν ίδια π λ ή ρ η ε λ ε υ θ ε ρ ί α πού έσύ χρειάζεσαι γιά τόν εαυτό σου. Προσπάθησε νά Ιδής τί αξίζει νά κάνης καί Θυ μήσου πώ$ δ έ ν π ρ έ π ε ι ν ά κ ρ ί ν η ς τ ά π ρ ά γ μ α τ α ά π ό τ ή φαινομενική τους α ξ ί α . "Ενα μικρό πράγμα, πού είναι αμέσως χρή σιμο στό ίργο τού Διδασκάλου, αξίζει πολύ πε ρισσότερο νά γίνη, άπό Ινα μεγάλο πράγμα, πού
21 ό κόσμος ονομάζει καλό. Δέν άρκεΐ νά ξεχωρίζης μόνο τ ό χρήσιμο άπό τό άχρηστο, άλλα καΐ τό περισσότερο χρήσιμο άπό τό λιγώτερο χρήσιμο. Νά τρέφης τους φτωχούς είναι μια καλή, ευγενική και χρήσιμη πράξη. Άλλα ν ά τ ρ έ φ η ς τ Ι ς ψ υ χ έ ς τ ο υ ς εϊναι πιο ευγενικό και πιο χρήσιμο άπό τό νά τρέφης τ ά σώματα τους. Κάθε πλούσιος άνθρωπος μπορεί νά θρέψη τό σώμα, άλλα μονάχα εκείνος που γνωρίζει μπορεί νά θρέψη την ψυχή.Άν γνωρίζης, είναι καθήκον σου νά βοηθήσης και τους άλλους νά μάθουν. "Οσο σοφός και αν είσαι, θά εχης πολλά ακόμη νά μάθης επάνω στην Α τ ρ α π ό * . Τόσα πολλά, που και έδώ ακόμη πρέπει νά χρησιμοποίησης τ η Δ ι ά κ ρ ι σ η καΐ νά σκεφθης προσεκτικά τί αξίζει νά μάθης. Κάθε γνώση είναι χρήσιμη και μιά μέρα θά απόκτησης όλες τΙς γνώσεις. Άλλα όσο δέν θά εχης παρά Ινα μόνο μέρος ά π ' αυτές, φρόντισε νά είναι τό πιο χρήσιμο. Ό Θεός είναι τόσο Σ οφ ί α, όσο και Α γ ά π η . Και όσο περισσότερη σοφία έχεις, τόσο περισσότερο μπορείς νά Τον εκδήλωσης. Μελέτησε, λοιπόν, άλλα μελέτησε π ρ ώ τα εκείνο που θά σέ βοηθήση περισσότερο γ ι ά ν ά β ο η θ ή σ η ς τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς . Κατάγινε μέ επιμονή στίς μελέτες σου, όχι γιά νά σέ θεωρούν οι άνθρωποι σοφό, οΰτε γ ι ά νά εχης την ευτυχία * Ή Ατραπός Αρχίζει άπό την Πρώτη Μεγάλη Μύηση καΐ τελειώνει μέ τήνΠέμπτη, όταν ό Μ α θ η τ ή ς γίνη Δι δ ά σ κ α λ ο ς , δταν 6 άνθρωπος γίνη Θεός. (Σ.τ.Μ.)
22 νά είσαι σοφός, αλλά διότι μόνον ό σ ο φ ό ς άνθρω πος μπορεί νά β ο η θ ά η με σ ο φ ί α . "Οσο πολύ και αν έπιθυμής νά βοηθάς, αν είσαι αμαθής, Οτ κάνης ίσως περισσότερο κακό, παρά καλό. Πρέπει νά διακρίνης ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα. Πρέπει νά μάθης νά εϊσαι απόλυτα ει λικρινής στή σ κ έ ψ η , στά λ ό γ ι α και στην πράξη. Στή σκέψη πρώτα. Και αυτό δεν είναι εύκολο, διότι υπάρχουν στον κόσμο πολλές λανθασμένες σκέψεις, πολλές ανόητες δ ε ι σ ι δ α ι μ ο ν ί ε ς και κανένας σκλαβωμένος απ* αυτές δεν μπορεί νά προόδευση. Γι' αυτό δεν πρέπει νά νομίζης πώς μιά ιδέα είναι σωστή μόνο διότι πολλοί άνθρωποι τήν παραδέχονται γιά σωστή, οΰτε διότι πιστεύθηκε πολλά χρόνια γιά σωστή, ούτε διότι είναι γραμμένη σέ μερικά βιβλία που οι άνθρωποι τά θεωρούν ιερά. Πρέπει νά σκεφθης τό ζήτημα έ σ ύ ό ί δ ι ο ς και νά κρίνης μονάχος σου άν ή Ιδέα αυτή είναι λογική. Νά θυμάσαι πώς και αν χίλιοι άνθρωποι συμφω νήσουν γιά ενα ζήτημα, άν δέν γνωρίζουν τίποτα γ ι ' αυτό, ή γνώμη τους δέν έχει καμμιάν αξία. "Οποιος θέλει νά βάδιση επάνω στην Ατραπό, πρέπει ν ά μ ά θ η ν ά σ κ έ π τ ε τ α ι μ ό ν ο ς τ ο υ , διότι ή δεισιδαιμονία είναι ενα ά π ό τά με γαλύτερα κακά τού κόσμου, ενα άπό τ ά δεσμά, άπό τά όποια πρέπει τελείως νά απελευθέρωσης τον εαυτό σου. Ή σκέψη σου γ ι ά τους άλλους πρέπει νά είναι ειλικρινής.Δέν πρέπει νά σκέπτεσαι γ ι ά τους άλλους
23 Ιττάνω σέ δ,τι δεν γνωρίζεις. Μη φαντάζεσαι πώς σκέπτωνται διαρκώς εσένα. Ά ν κάποιος κάνη κά τι ττου νομίζεις πώς θα σέ βλάψη ή λέη κάτι που νομίζεις πώς σέ άφορα, μη σκεφθης αμέσως: «"Ηθελε νά μέ πληγώση». Πολύ πιθανόν αυτός ό άνθρωπος νά μήν είχε στον νου του καθόλου εσένα, διότι κάθε ψυχή έχει τις δικές· της φροντίδες και οί σκέψεις της τριγυρνούν κυρίως γύρω άπό τον εαυτό της. "Αν κάποιος σου μιλάη θυμωμένα, μη σκεφθης: «Μέ μισεϊ, Θέλει νά μέ πληγώση». Πιθανόν νά τον έθυμωσε κάποιος άλλος ή κάτι τι άλλο, και επειδή έτυχε νά συνάντηση εσένα στρέφει τον θυμό του επά νω σου. Ενεργεί ανόητα, διότι κ ά θ ε θ υ μ ό ς ε ί ν α ι α ν ό η τ ο ς . 'Αλλά ά π ' αυτό εσύ δεν πρέττει νά σχηματιστής κακή ίδέα γι' αυτόν. "Οταν θά γίνης μ α θ η τ ή ς τ ο υ Δ ι δ α σ κ ό λ ο υ θά μπορής πάντοτε νά δοκιμάζης αν είναι σωστή ή σκέψη σου, παραβάλλοντας την μέ τή δική του. Διότι ό μαθητής είναι ε ν α μέ τον Δι δάσκαλο του και αρκεί μόνο νά ένωση τή σκέψη του μέ τή σκέψη του Διδασκάλου του γιά νά ίδή αμέσως άν συμφωνούν. "Αν δεν συμφωνούν, ή σκέ ψ η του μαθητού είναι λανθασμένη και τήν αλλάζει αμέσως, διότι ή σκέψη του Διδασκάλου είναι τε λεία, επειδή Αυτός τ ά γνωρίζει όλα. Εκείνοι που δεν έχουν γίνει ακόμη δεκτοί ά π ' Αυτόν γ ι ά μαθηταί Του, δέν μπορούν νά τό κάνουν α.υτό, αλλά θά βοηθήσουν πολύ τον εαυτό τους άν στέκωνται συχνά καΐ σκέπτωνται: «Τί Θά σκεπτόταν γι'αυτό ό Διδάσκαλος ;Τί θά έλεγε ή τι θά έκανε ό Δίδασκα-
24 λος σ'αύτή την περίσταση;». Διότι δέν πρέπει ποτέ νά κάνης, νά λες ή νά σκέπτεσαι κάτι πού δέν μπο ρείς νά φαντασθης νά κάνη, νά λέη ή νά σκέπτε ται ό Διδάσκαλος. Πρέπει επίσης νά εΤσαι ε ί λ ι κ ρ ι ν ή ς σ τ ά λ ό γ ι α σ ο υ , ακριβής και όχι υπερβολικός. Μη φαντάζεσαι ποτέ γ ι ά άλλον πώς έχει σκοπούς πού δέν τους έχει. Μόνον ό Διδάσκαλος του γνωρίζει τις σκέψεις του και μπορεί αυτός νά ενεργή κατά ώρισμένον τρόπο γιά λόγους πού ποτέ δέν πέρασαν από τ η σκέψη σου. "Οταν ακούς μιά ιστορία εναν τίον κάποιου, μη τήν έπαναλαμβάνης. Μπορεί νά μήν είναι αληθινή. Άλλα καΐ αν ακόμη ήταν αληθι νή, είναι πιο καλόκαρδο νά μήν πής τίποτα γι* αυτή. Νά σκέπτεσαι καλά προτού μιλήσης, αλλιώς θά πέσης σέ ανακρίβειες. Νά είσαι ε ί λ ι κ ρ ι ν ή ς σ τ η ν πράξη· Μήν προσποιείσαι πώς είσαι διαφορετικός άπ* ό,τι είσαι. Διότι κάθε προσποίηση εμποδίζει τό καθαρό φως της αλήθειας πού πρέπει νά περνάη ανάμεσα από τήν ψυχή σου, όπως ή αχτίδα του ήλιου περ νάει ανάμεσα άπο ενα καθαρό γυαλί. Πρέπει νά διακρίνης ανάμεσα στο εγωιστικό και στο μή εγωιστικό. Διότι ό ε γ ω ι σ μ ό ς έ χ ε ι π ο λ λ έ ς μ ο ρ φ έ ς , και Ινώ νομίζεις πώς τον έχεις τελείως πνίξει σέ μιά ά π ' αυτές, ξαναπετάγεται μέ μιαν άλλη μορφή, τόσο δυνατός, όσο πάντοτε. Άλλα σιγά—σιγά θά γεμίσης τόσο πολύ άπό τή σκέψη ν ά β ο η θ ά ς τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς ,
25 πού δέν 0ά ύπάρχη πιά σέ σένα ούτε χώρος, ούτε χρόνος, γιά νά σκέπτεσαι τόν εαυτό σου. Πρέπει νά διακρίνης ακόμη καΐ κάτι άλλο. Μάθε νά δ ι α κ ρ ί ν η ς τ ό ν θ ε ό σ τ ο ν κ α θ έ ν α κ α ΐ σ τ ό κ ά θ ε τ ί, αδιάφορο πόση κακία μπορεϊ νά φαίνεται πώς Ιχουν· Μπορείς νά βοηθάς τόν αδελφό σου μέ αυτό πού Ιχεις κοινό μαζί του και πού εϊναι ή Θ ε ί α Ζ ω ή . Μάθε πώς νά τήν ξυπνάς μέσα του. Μάθε πώς νά τήν έπικακαλήσαι μέσα του. "Ετσι θά σώσης τόν αδελφό σου άπό τό κακό.
Β'. ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ Είναι πολλοί εκείνοι γιά τους όποιους ή * Α π α λ λ α γ ή ά π ό τΙς έ π ι θ υ μ ί ες εΐναιπολυ δύσκολο προσόν, διότι νιώθουν πώς ό εαυτός τους €ΐναι οί επιθυμίες τους και πως αν οι Ιδιαίτερες επι θυμίες τους, οι συμπάθειες τους και οι αντιπάθειες τους ξεριζωθούν, δέν μένει πια τίποτε άπό τον εαυτό τους. 'Αλλ* αυτοί δέν έχουν Ιδή ακόμη τον Διδάσκαλο, διότι στο φως της αγίας Του παρου σίας όλες οι επιθυμίες εξαφανίζονται, έκτος άπό την επιθυμία νά γίνη κανείς όμοιος με Αυτόν. Έ ν τούτοις, προτού ακόμη λάβης την ευτυχία νά Τον συνάντη σης κατά πρόσωπο, μπορείς, α ν θ έλ η ς, νά φθάσης στην απαλλαγή άπό τις επιθυμίες. Ή Δ ι ά κ ρ ι α η σου Ιχει πιά δείξει πώς τά πράγματα που επιθυμούν οι περισσότεροι άνθρωποι, όπως είναι ό πλούτος καΐ ή δύναμη, δέν αξίζουν τον κόπο νά αποκτηθούν."Οταν αυτό έ ν ν ο η θ ή π ρ α γ μ α τ ι κ ά καΐ όχι μόνον νά λ έ γ ε τ α ι , όλες οι επι θυμίες γι* αυτά τά πράγματα σταματούν. "(ΰς έδώ δλα είναι άπλα, χρειάζεται μόνον νά έχουν κατανοηθη. *Αλλά είναι μερικοί που απαλλάσ σονται άπό τό κυνηγητό των επίγειων σκοπών, αποβλέποντας μόνο στό νά κερδίσουν τον ουρανό ή νά απολυτρωθούν άπό τΙς μετενσαρκώσεις. Δέν
28 πρέπει νά πέσης σ' αυτό τό λάθος. "Αν εχης κατορ θώσει ν ά λ η σ μ ο ν ή σ η ς τ ε λ ε ί ω ς τ ο ν ε α υ τ ό σ ο υ , δεν μπορείς νά σκέπτεσαι πότε ό εαυτός σου θα άπολυτρωθη ή τι είδους θά είναι ό ουρανός πού θά πάη. Νά Θυμάσαι πώς όλες ο! έ γ ω ϊσ τ ι κ έ ς ε π ι θ υ μ ί ε ς , δσο μεγάλος και αν είναι ό σκοπός τους, δ ε σ μ ε ύ ο υ ν , και ώσπου νά τις ξεφορτωθης, δέν είσαι τελείως ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς νά άφοσιωθής στο έργο του Διδασκάλου, "Οταν όλες οι εγωιστικές επιθυμίες εξαφανι σθούν, μπορεί νά μένη ακόμη ή επιθυμία ν ά ί δ η ς τό α π ο τ έ λ ε σ μ α τ η ς ε ρ γ α σ ί α ς σου. "Αν βοηθήσης κάποιον, νά Θέλης νά ίδής πόσο τον έχεις βοηθήσει. Ίσως μάλιστα νά Θέλης νά τό Ιδη και αυτός και νά σου είναι ευγνώμων. 'Αλλά αυτό είναι ακόμη μιά επιθυμία και συγχρόνως μιά έλλει ψη πίστεως. Ό τ α ν διαθέτης τη δύναμη σου γιά νά βοηθήσης, πρέπει αναγκαστικά νά ελθη ενα αποτέλεσμα, αδιάφορο αν μπορής νά τό ιδής ή δχι. Ά ν γνρορίζης τον Νόμο, γ ν ω ρ ί ζ ε ι ς ότι έτσι είναι. "Επομένως πρέπει νά κάνης τό καλό α π ό α γ ά π η σ τ ο κ α λ ό και δ χ ι μέ τ η ν ε λ π ί δ α α ν τ α μ ο ι β ή ς . Πρέπει νά έργάζεσαΓαπό αγάπη στην Ιργασία και δχι μέ την ελπίδα νά Ιδής τό αποτέλεσμα. Πρέπει νά δ ώ σ η ς τ ο ν ε α υ τ ό σου στην υπηρεσία του κόσμου, δ ι ό τ ι τ ο ν α γ α π ά ς καΐ δεν μ π ο ρ ε ί ς νά κ ά ν η ς δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ά . Μην έπιθυμης νά απόκτησης ψ υ χ ι κ έ ς δ υ ν ά μ ε ι ς . Θά έλθουν όταν ό Διδάσκαλος κρίνη δτι
29 είναι καλύτερα γιά σένα νά τΙς Ιχης. Ή βίαιη ανά πτυξη τους φέρνει συχνά πολλές ένοχλήσεις.Όποιος έχει αυτές τΙς δυνάμεις ξεγελιέται συχνά άπό πνεύμα τα της φύσεως πού τόν απατούν ή γίνεται ματαιό δοξος καΐ νομίζει πώς είναι αλάνθαστος. 'Οπωσδήποτε, ό χρόνος καΐ ή δύναμη, πού χρειάζονται γιά νά τΙς απόκτησης, θά μπορούσαν νά χρησιμοποιη θούν σέ ε ρ γ α σ ί α γ ι ά τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς . Αυτές οί δυνάμεις θά έλθουν κατά τήν πορεία της εξελίξεως σου, πρέπει νά ελθουν.ΚαΙ &ν ό Διδάσκα λος κρίνη πώς Θά σου είναι χρήσιμο νά τΙς απόκτη σης γρηγορώτερα, θά σου πη μέ ποιόν τρόπο θά τΙς ανάπτυξης χ ω ρ ί ς κ ί ν δ υ ν ο , "(ύς τότε είσαι καλύτερα χωρίς αυτές. Πρέπει επίσης νά φυλαχθης άπό μερικές μικρές επιθυμίες, συνηθισμένες στην καθημερινή ζωή. Νά μήν Ιχης ποτέ τήν επιθυμία νά λάμπης ή νά φαί νεσαι έξυπνος. Νά μήν εχης τήν επιθυμία νά μιλάς. Καλό είναι νά μιλάς λίγο. Ακόμη καλύτερο νά μή μιλάς καθόλου, έκτος άν είσαι εντελώς βέβαιος πώς αυτό πού θέλεις νά πης είναι α λ η θ ι ν ό , κ α λ ό καΐ ω φ έ λ ι μ ο . Προτού μιλήσης, σκέψου καλά &ν αυτό πού πρόκειται νά πης ίχει αυτές τΙς τρεϊς Ιδιότητες. *Αν δέν τΙς έχη, μή μιλάς. Είναι καλό νά συνηθίσης άπό τώρα ν ά σ κ έ π τ ε σ α ι ε π ι μ ε λ ώ ς π ρ Ι ν μ ι λ ή σ η ς , διότι όταν θά φθάσης στή Μ ύ η σ η , θά πρέπει νά προ σεχής τήν κάθε σου λέξη, άπό φόβο μήν πης κάτι πού δέν πρέπει νά τό πης. Πολύ κοινές ομιλίες είναι περιττές καΐ ανόητες. Ό τ α ν ξεπέφτουν στην κακό-
30
λογία γίνονται κακοήθεις. Συνήθισε λοιπόν μάλλον νά άκοΰς, παρά νά μιλάς. Μη δίνης τή γνώμη σου αν δέν σου τή ζητήσουν άπ' ευθείας. Ένας προσδιο ρισμός των προσόντων εϊναι: «Νά γ ν ω ρ ί ζ η ς, νά τ ο λ μ ά ς , νά θ έ λ η ς, νά σ ι ω π ά ς » . Και τό τελευταίο άπό αυτά τά τέσσερα είναι τό δυσκολώτερο άπ* όλα. Μιά άλλη κοινή επιθυμία, που πρέπει αυστηρώς νά τήν καταπνίξης, εϊναι ή επιθυμία νά ανακα τεύεσαι στις υποθέσεις των άλλων. Ό,τιδήποτε και &ν κάνη ή λέη ή πιστεύη ένας άλλος άνθρωπος, δεν εϊναι δική σου δουλειά και πρέπει νά μάθης νά τον άφήνης τελείως ανεξάρτητο. " Ε χ ε ι π λ ή ρ ε ς δ ι κ α ί ω μ α νά σ κ έ π τ ε τ α ι , νά μ ι λ ά η κ α ι ν ά έ ν ε ρ γ ή ε λ ε ύ θ ε ρ α , έφ* όσον δεν ανακα τεύεται στίς υποθέσεις των άλλων. Έσύ ό ίδιος ζη τάς τήν ελευθερία νά κάνης εκείνο πού νομίζεις καλό. Πρέπει νά έπιτρέπης και σΐόν άλλον τήν ϊδι < ελευθερία. Καΐ άν κάνη χρήση αυτής της ελευθερίας, δέν Ι χ ε ι ς κ α ν έ ν α δ ι κ α ί ω μ α νά τ ο ν κ ρ ί ν η ς. *Αν νομίζης πώς ενεργεί άσχημα καΐ βρή τήν ευκαιρία νά του πης Ιδιαιτέρως καΐ πολύ ευγενικά γιατί έσύ σκέπτεσαι διαφορετικά, ίσως νά τον πείσης. Υπάρχουν όμως πολλές περιπτώσεις που ακόμη και αυτό θά ήταν μιά άτοπη έ τέμβαση. Μέ κανέναν τρόπο δέν επιτρέπεται νά κανολογήσης επάνω σ* αυτό μέ τρίτο πρόσωπο, διό η τούτο θά ήταν μιά πολύ κακή πράξη.
ΟΙ
"Αν !δής νά φέρωνται σκληρά σέ Ινα παιδί ή αέ ίνα ζώο, 2χεις κ α θ ή κ ο ν ν ά έπέμβης/Αν Ιδής κανέναν νά έγκληματή, πρέπει νά είδοποιήσης τΙς αρχές. *Αν είσαι επιφορτισμένος μέ τήν εκπαίδευση Ινός προσώπου, Ιχεις καθήκον νά του ύποδε(ξης μέ γ λ υ κ ύ τ η τ α τά σφάλματα του. Έκτοςάπ* αυτές τις περιπτώσεις, φρόντιζε γιά τΙς δικές σου υποθέσεις και μάθε τήν α ρ ε τ ή τ η ς σ ι γ ή ς .
Γ. ΚΑΛΗ ΔΙΑΓΩΓΗ Τά §ξη στοιχεία της Δ ι α γ ω γ ή ς , που χρειά ζονται, §χουν δοθη άπό τον Διδάσκαλο ώς έξης: 1. Αυτοκυριαρχία στή σκέψη. 2. Αυτοκυριαρχία στην πράξη. 3. Ανοχή. 4. Χαρούμενη διάθεση. 5. Μοναδική προσήλωση στον σκοπό. 6. Εμπιστοσύνη. (Γνωρίζω δτι μερικά απ* αυτά διατυπώνονται συνήθως κάπως διαφορετικά, καθώς επίσης καΐ οΙ ονομασίες των προσόντων. 'Αλλά μεταχειρίζομαι πάντοτε τά ονόματα πού χρησιμοποιούσε ό ίδιος 6 Διδάσκαλος, δταν μου τά εξηγούσε). 1. Αυτοκυριαρχία στή σκέψη. Ή Α π α λ λ α γ ή ά π ό τΙς επιθυμίες διδάσκει ότι τό αστρικό σώμα πρέπει νά κυριαρχηθη. Ή α υ τ ο κ υ ρ ι α ρ χ ί α σ τ ή σ κ έ ψ η δι δάσκει τό ίδιο πράγμα γιά τό νοητικό σώμα. Ση* μαίνει ίλεγχο της δ ι α θ έ σ ε ω ς , σέ τρόπο πού νά μή νιώθη θυμό ή ανυπομονησία. "Ελεγχο της δ ι α ν ο ί α ς , σέ τρόπο πού ή σκέψη νά είναι πάν τοτε ήρεμη καΐ ατάραχη. ΚαΙ μέ τή διάνοια έλεγχο
.ν* των ν ε ύ ρ ω ν , σέ τρόπο πού νά ερεθίζωνται δσο τό δυνατόν λιγώτερο. Τό τελευταίο είναι δύσκολο, διότι δταν προσπαθής νά έτοιμασθής γ ι α την * Ατρα πό, δεν μπορείς νά εμπόδισης τό σώμα σου νά γίνη πιο ευαίσθητο, σέ τρόπο που τά νεΰρα σου εύκολα νά ταράσσωνται με έναν ήχο ή με ενα κτύπημα καΐ νά νιώθουν με οξύ τρόπο κάθε προσβολή. Πρέπει δμως νά κάνης τό καλύτερο πού μπορείς. Ή ή ρ ε μ η δ ι ά ν ο ι α σημαίνει επίσης θ ά ρ ρ ο ς , έτσι πού νά μπορής νά αντιμετώπισης άφο βα τις δοκιμασίες και τις δυσκολίες της * Ατραποί/. Σημαίνει επίσης σ τ α θ ε ρ ό τ η τ α , έτσι που νά μπορής νά ύπομένης εύκολα τις ενοχλήσεις πού έρ χονται στην καθημερινή ζωή και ν ά ά π ο φ ε ύ γ η ς τις συνεχείς φροντίδες γ ι ά μικρο π ρ ά γ μ α τ α , γ ι α τ ά όποια πολλοί άνθρωποι σπαταλούν τον περισσότερο καιρό τους. Ό Δι δάσκαλος διδάσκει ότι δεν πρέπει καθόλου νά ένδιαφέρη τί συμβαίνει σέ έναν άνθρωπο εξωτερικά. Λύπες, δυσκολίες, ασθένειες, απώλειες. "Ολα αυτά πρέπει νά του είναι αδιάφορα και δεν πρέπει νά έπιτρέπη νά επηρεάζουν τήν ηρεμία της διανοίας του. Αυτά είναι τό αποτέλεσμα πράξεων του παρελ θόντος καί, όταν ερχωνται, πρέπει νά τά ύπομένης με ευχαρίστηση, διότι πρέπει νά θυμάσαι πώς κάθε κακό είναι περαστικό και πώς έχεις καθήκον νά μένης πάντοτε χαρούμενος και ήρεμος. Αυτά ανήκουν στους προηγούμενους βίους σου και όχι σ* αυτόν έδώ. Δεν μπορείς νά τά άλλάξης. Είναι, λοιπόν, περιττό νά σκοτίζεσαι γι' αυτά. Σκέψου μάλλον γιά τό
τ{
κ ά ν ε ι ς τ ώ ρ α , πού αυτό προετοιμάζει τ ά γεγονότα τού προσεχούς βίου σου. Διότι εκείνα μπορείς νά τ ά άλλάξης. Μην έπιτρέπης ποτέ στον εαυτό σου νά πέφτη σέ λύπη ή σέ αποθάρρυνση. Ή αποθάρρυνση είναι κακή, διότι μολύνει και τους άλλους και κάνει τ η ζωή τους πιο δύσκολη, πράγμα πού δεν έχεις τό δικαίωμα νά τό κάνης. Ε π ο μένως, αν ποτέ ελθη σ' εσένα, διώξε την αμέσως. Και μέ έναν άλλον ακόμη τρόπο πρέπει νά έλέγχης τη σκέψη σου. Δέν πρέπει νά της έπιτρέπης νά τριγυρίζη έδώ κ* έκεϊ. Ό,τιδήποτε και αν κάνης, σ υ γ κ έ ν τ ρ ω σ ε σ' α υ τ ό τ η σ κ έ ψ η σ ο υ , γιά νά μπόρεσης νά τό κάνης στην εντέλεια. Νά μη μένη άνεργη ή διάνοια σου. Νά εχης πάντοτε κ α λ έ ς σ κ έ ψ ε ι ς σέ εφεδρεία, έτοιμες νά την απασχολήσουν μόλις μείνη ελεύθερη. Νά μεταχειρίζεσαι καθημερινά τη δύναμη της σκέψεως σου γ ι ά κ α λ ο ύ ς σ κ ο π ο ύ ς . Νά εί σαι μιά δύναμη πού νά προσανατολίζεται στην έ ξ έ λ ι ξ η. Νά σκέπτεσαι κάθε μέρα ενα πρόσωπο πού ξέρεις πώς είναι λυπημένο ή υποφέρει ή χρειά ζεται βοήθεια, και νά στέλνης σ* αυτό σ κ έ ψ ε ι ς
αγάπης. Κράτα μακρυά τη διάνοια σου από την ύπερηφάνεια,διότιήύπερηφάνεια π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι μ ό ν ο ν α π ό ά γ ν ο ι α . Ό άνθρωπος πού δέν γνωρίζει, νομίζει ότι ει ναι μεγάλος, ότι κάνει αυτό ή εκείνο τό κατόρθωμα. Ό σοφός άνθρωπος γνω ρίζει πώς μόνον ό Θεός είναι μεγάλος και πώς όλα τά καλά έργα γίνονται μόνον από τον Θεό.
36
2. Αυτοκυριαρχία στην πράξη· *Αν ή σκέψη σον; είναι όπως πρέπει νά είναι, θά ενεργής χωρίς δυσκολία. *Αλλά νά Θυμάσαι ότι, γιά νά είσαι χρήσιμος στην ανθρωπότητα, ή σ κ έ ψ η π ρ έ π ε ι ν ά μ ε τ α φ ρ ά ζ ε τ α ι σέ π ρ ά ξ η . Δέν πρέπει νά ύπάρχη οκνηρία, άλλα α δ ι ά κ ο π η ε ν ε ρ γ η τ ι κ ό τ η ς σέ χ ρ ή σ ι μ η ε ρ γ α σ ί α . Πρέτΐει όμως νά είναι δική σου εργασία αυτό πού κάνεις καΐ δχι κάποιου άλλου, Ικτός &ν εχης την άδεια του και ενεργής μέ τήν πρόθεση νά τον βοηθήσης. Νά άφήνης κάθε άνθρω πο* νά κάνη τ η δ ι κ ή τ ο υ εργασία κατά τ ο ν δ ι κ ό τ ο υ τρόπο. Νά είσαι πάντοτε Ι τ ο ι μ ο ς ν ά π ρ ο σ φ έ ρ η ς β ο ή θ ε ι α όπου χρειάζεται, άλλα ποτέ νά μην έπεμβαίνης στις ξένες δουλειές. Γιά πολλούς ανθρώπους τό δυσκολώτερο πράγμα στον κόσμο είναι νά μάθουν νά απασχολούνται μέ τις δικές τους υποθέσεις. Και αυτό ακριβώς εΐναι εκείνο πού πρέπει νά κάνης. Επειδή προσπαθείς νά άναλάβης μιαν α ν ώ τ ε ρ η εργασία, δέν πρέπει νά ξεχάσης τά συνηθι σμένα σου καθήκοντα,διότι όσο αυτά δέν έχουν γίνει, δέν είσαι ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς γιά άλλη υπηρεσία. Δέν πρέπει ν* άναλαμβάνης νέα καθήκοντα στον κόσμο, άλλα εκείνα πού έχεις πιά αναλάβει, πρέπει νά τά έκτελής κατά τόν τελειότερο τρόπο. Δηλαδή εκείνα πού έ σ ύ ό ί δ ι ο ς αναγνωρίζεις γιά πραγματικά και λογικά καθήκοντα καΐ όχι τά φανταστικά κα θήκοντα πού ο ί ά λ λ ο ι προσπαθούν νά σου
37
επιβάλουν. "Αν πρόκειται νά άκολουθήσης τον Δι δάσκαλο, πρέπει νά κάνης τή συνηθισμένη σου εργα σία καλύτερα καΐ δχι χειρότερα άπό τους άλλους. Διότι καΐ αυτήν ακόμη πρέπει νά τήν κάνης για τό Ιργο του Διδασκάλου. 3. Ανοχή. Πρέπει νά νιώθης π λ ή ρ η α ν ο χ ή γιά δλους και εγκάρδιο ενδιαφέρον γιά τις Θρησκευτικές πε ποιθήσεις των άλλων, ακριβώς όπως καΐ γιά τις δικές σου. Διότι ή θρησκεία τους, έξ ϊσου καλά όσο και ή δική σου, είναι μιά Α τ ρ α π ό ς , πού οδηγεί προς τά άνω. Και γιά νά τόύς β ο η θ ή σ η ς όλους, πρέπει νά τους ν ι ώ σ η ς όλους. 'Αλλά γιά νά πραγματοποίησης αύτη την πλήρη ανοχή, πρέπει πρώτα εσύ ό ίδιος νά άπελευθερωθής άπό τον Θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ό φ α ν α τ ι σ μ ό και τή δ ε ι σ ι δ α ι μ ο ν ί α . Πρέπει νά μάθης πώς οΐ τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ί ε ς δέν είναι απα ραίτητες. Διότι αλλιώς θά νομίζης τον εαυτό σου κάπως καλύτερο άπό εκείνους πού δέν συμμετέχουν σ* αυτές. Έν τούτοις, δέν πρέπει νά καταδικάζης άλλους, πού είναι ακόμη προσκολλημένοι σέ τελε τουργίες. "Ας κάνουν ό,τι Θέλουν, άρκεΐ νά μήν ανακατεύωνται μέ σένα πού γνωρίζεις τήν αλήθεια. Δέν πρέπει νά προσπαθούν νά σέ ξαναφέρουν μέ τή βία στό σημείο πού τό 2χεις πιά ξεπεράσει. Νά είσαι συγκαταβατικός γιά όλα, νά ε^σαι γιά όλα ανεκτικός καΐ καλός.
38 Τώρα ττού τά μάτια σου είναι ανοικτά, μερικές άττό τις παλιές σου πεποιθήσεις, οί παλιές σου τε λετουργίες, μπορεί νά σου φ α ί ν ω ν τ α ι παρά λογες. Μπορεί και νά ε ί ν α ι παράλογες. Έν τού τοις, μολονότι δέν μπορείς πιά νά συμμετέχης σ* αυτές, σεβάσου τες, γ ι ά χάρη των αγαθών αυτών ανθρώπων γιά τους όποιους έχουν ακόμη σημασία. Αυτές οί τελετουργίες έχουν ακόμη τον σκοπό τους, τη χρησιμότητα τους. Είναι όπως εκείνες οί διπλές γραμμές, που σέ οδηγούσαν, όταν ήσουν παιδί, νά γράφης ίσια και κανονικά, ώσπου έμαθες νά γρα φής πολύ καλύτερα και εύκολώτερα χωρίς αυτές. Υπήρξε καιρός πού σού χρειάζονταν. Άλλα τώρα πέρασε αυτός ό καιρός. "Ενας μεγάλος Εκπαιδευτής έγραψε κάποτε: «"Οταν ήμουν παιδί, μιλούσα σάν παιδί, ένιωθα σαν παιδί, σκεπτόμουν σάν παιδί. Άλλα όταν έγινα άνδρας, άφησα κατά μέρος τους παιδικούς τρόπους»*. Έ ν τούτοις, όποιος έχει λησμονήσει τήν παιδική του ηλικία και έχει χάσει κάθε συμπάθεια γιά τά παιδιά, δεν είναι ό άνθρωπος που μπορεί νά τά διδάξη ή νά τά βοηθήση. Κοίταζε, λοιπόν, όλους με καλωσύνη, ευγένεια και ανοχή, ό λ ο υ ς ε ξ ί σ ο υ , Βουδδιστάς ή Ίνδουϊστάς, Τζαϊνιστάς ή Εβραίους, Χριστιανούς ή Μωαμεθανούς. * «"Οτε ή μη ν νήπιος, ώς νήπιος έλάλουν, ώς νήπιος έφρόνουν, ώς νήπιος ελογιζόμην* δτε δέ γέγονα άνήρ, κατήργηκα τά του νηπίου». Παύλου Α' προς Κορινθίους, Κεφ. ΙΓ παρ. 11. (Σ.τ.Μ.)
39 4. Χαρούμενη διάθεση. Πρέπει νά ύπομένης μέ χ α ρ ο ύ μ ε ν η δ ι ά θ ε σ η τό κάρμα* σου, δττοιο και αν είναι, Θεωρών τας τιμητικό πώς τ ά πλήγματα ερχοντα σέ σένα, διότι αυτό δείχνει πώς οι «Κύριοι τού Κάρμα»** σέ κρίνουν άξιο βοηθείας. "Οσο σκληρό και αν είναι, νά είσαι ευγνώμων, που δεν είναι σκληρότερο. Νά θυμάσαι πώς δεν είσαι πολύ χρήσιμος στον Δι δάσκαλο, ώσπου νά έξαντληθη τό κακό κάρμα σου καΐ νά είσαι ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς ά π ' αυτό. Προσφέρον τας τον εαυτό σου στον Διδάσκαλο ζήτησες νά ξεπληρώσης ταχύτερα τό κάρμα σου, ώστε σέ έναν ή σέ δυο βίους νά εξάντλησης εκείνο ττου δια φορετικά μπορεί νά διαμοιραζόταν σέ εκατό βίους. Άλλα γιά νά επωφελή θη ς όσο τό δυνατόν περισ σότερο, πρέπει νά τό ύπομένης μέ χαρούμενη διά θεση και μέ ευχαρίστηση. * Κ ά ρ μ α είναι ό νόμος της ισορροπίας ή δικαιοσύνης, δηλαδή της αναπόφευκτης σχέσεως α ι τ ί α ς καΐ α π ο τ ε λ έ σ μ α τ ο ς . Κάθε τΐ ττου συμβαίνει στον άνθρωττο οφεί λεται στη δράση του κατά τό παρελθόν και είναι α ν α π ό φ ε υ κ τ ο αποτέλεσμα αυτής του της δράσεως κατά τον πα ρόντα ή τους προηγούμενους βίους του. Επίσης κάθε τι που κάνει τώρα προκαλεί ά ν α γ κ α σ τ ι κ ά* ανάλογα αποτε λέσματα, πού Θά εκδηλωθούν κατά τον παρόντα ή τους προ σεχείς βίους του. «"Ο γ α ρ εάν σπείρη άνθρωπος, εκείνο καΐ θερίσει». (Σ.τ.Μ.) ** Μεγάλα Πνευματικά Ό ν τ α πού ρυθμίζουν την εφαρ μογή τού νόμου τού κάρμα. (Σ.τ.Μ.)
40 Και ε να άλλο ακόμη: Πρέπει ν ά ε γ κ α τ ά λ ε ι ψ η ς κ ά β ε α ί σ θ η μ α κ α τ ο χ ή ς . Μπο ρεί τό κάρμα νά σου αφαίρεση τά πράγματα π ο ύ αγαπάς περισσότερο, ή και τ ά πρόσωπα π ο ύ α γ α πάς περισσότερο, *Ακόμη και τότε πρέπει νά είσαι χαρούμενος, έ τ ο ι μ ο ς νά άποχωρισθής ά π ό ό,τιδήποτε και άπό οποιονδήποτε. Συχνά ό Διδά σκαλος χρειάζεται νά διάχυση τ η δύναμη του διά μέσου τού μαθητού του. Δέν μπορεί νά τό κάνη, άι> ό μαθητής ύποκύπτη στην αποθάρρυνση. Γι* αυτό ή χαρούμενη διάθεση είναι απαραίτητη. 5. Μοναδική προσήλωση στον σκοπό. Τό μόνο πράγμα πού πρέπει νά εχης πάντοτε ύ π ' όψη σου είναι νά έκτελής τό έργο του Διδα σκάλου. Ό,τιδήποτε άλλο και αν παρουσιασθή στον δρόμο σου, δεν πρέπει ποτέ νά τό λησμονήσης αυτό. Πάντως, τίποτε άλλο δέν θά μπορούσε νά παρουσιασθή, διότι κάθε έργο βοηθείας και αλτρου ισμού είναι έργο τού Διδασκάλου, καΐ πρέπει νά τό έκτελής γι* Αυτόν. Πρέπει νά οίνης όλη σου τήν προσοχή σέ κάθε λεπτομέρεια τής εργασίας σου, γιά νά είναι δ σ ο μ π ο ρ ε ί κ α λ ύ τ ε ρ η . Ό ίδιος Εκπαιδευτής έγραψε: «Ό,τιδήποτε καΐ αν κάνετε, νά τό κάνετε μέ δλη σας τήν καρδιά, σάν νά τό κάνετε γιά τον Κύριο και δχι γ ι ά τους ανθρώπους»*. Σκέ* «ΤΤοιούντες τό θέλημα τού θεοΟ έκ ψυχής, μετ* εύνοίας δον/λεύοντε$ ώς τα) Κνρίω καΐ οΟκ άνθρώποις». Παύλου ττρός Έφεσίους, Κεφ, ΣΤ τταρ. 6-7. (Σ.τ.Μ.)
41 ψου πώς θά έκανες ενα μέρος της εργασίας σου, αν ήξερες δτι θά ερχόταν αμέσως ό Δίδασκαλος νά τό έλέγξη, Κατά τον ίδιον ακριβώς τρό π ο πρέπει νά κάνης ό λ η την εργασία σου. Εκεί νοι π*ού γνωρίζουν περισσότερα, θά νιώσουν καλύ τερα τί σημαίνει αυτός ό στίχος. Και υπάρχει άλλος ένας σάν αυτόν, αλλά πολύ αρχαιότερος: «Ό,τιδήποτε και αν κάνη τό χέρι σου, νά τό κάνη μέ όλη του τ η δύναμη». Ή μοναδική προσήλωση στον σ κ ο π ό σημαίνει επίσης δτι τίποτα δεν πρέπει νά σέ παρασύρη, έστω και γιά μιά στιγμή, από τήν Α τ ρ α π ό στην όποια έχει εισέλθει. Ούτε οι πειρα σμοί, ούτε οι απολαύσεις τού κόσμου, ούτε οι γήινες συμπάθειες δεν πρέπει νά σέ παραστρατή σουν, Διότι ό ίδιος πρέπει νά γίνης ε ν α μέ τ ή ν Α τ ρ α π ό , πρέπει νά γίνη ή Ατραπός σέ τέ τοιο σημείο ή ϊδια σου ή φύση, ώστε νά τήν ακό λουθης χωρίς νά χρειάζεται νά τ ή σκέπτεσαι και χωρίς νά μπορής νά λοξοδρόμησης. ' Εσύ, ή Μ ο ν ά δ α , τ ό έχεις αποφασίσει. Ν ά χ ω ρ ι σ θ ή ς από τήν Α τ ρ α π ό , είναι σαν νά χ ω ρισθής α π ό τ ο ν ε α υ τ ό σου. 6. Ε μ π ι σ τ ο σ ύ ν η . Πρέπει νά εχης ε μ π ι σ τ ο σ ύ ν η στον Δ ι δ ά σ κ α λ ο σ ο υ . Πρέπει νά εχης έ μ π ι σ τ ο σ ύ ν η σ τ ό ν ε α υ τ ό σ ο υ . *Αν εχηςίδή τον Διδάσκαλο, θά του εχης πλήρη εμπιστοσύνη
42 κατά τη διάρκεια πολλών βίων καΐ θανάτων. "Αν δεν τον εχης ιδή ακόμη, πρέπει τουλάχιστο νά τφοσπαθήσης νά σχηματίσης μιά Ιδέα γι* Αυτόν και νά τού εχης εμπιστοσύνη. Διότι χωρίς εμπι στοσύνη, ούτε κ' Εκείνος δεν μπορεί νά σέ βοηθήση. Χωρίς πλήρη εμπιστοσύνη δέν μπορεί νά ύπάρχη τελεία διάχυση αγάπης και δυνάμεως. Πρέπει νά εχης ε μ π ι σ τ ο σ ύ ν η στον ε α υ τ ό σ ο υ . Λες ότι γνωρίζεις πολύ καλά τον εαυτό σου; Ά ν τό νομίζης αυτό, δεν γνωρίζεις τον εαυτό σου. Γνωρίζεις μόνον τό ασθενικό εξωτερικό σου περίβλημα, που συχνά κυλίστηκε στη λάσπη. 'Αλλά Έ σ ύ — ό πραγματικός Έ σ ύ — είσαι ένας σ π ι ν θ ή ρ α ς άπό την ίδια τη Φ λ ό γ α τού Θεού,. και ό Θεός, πού είναι παντοδύναμος, βρίσκε ται μέσα σου. ΓΥ αυτόν τό λόγο τίποτα δεν υπάρ χει πού νά μην μπορής νά τό κάνης, α ν τ ό θ έ λ η ς. Πες στον εαυτό σου: «"Ο,τι έκανε ένας άνθρωπος, κάθε άνθρωπος μπορεί νά τό κάνη. Είμαι ένας άνθρωπος, αλλά είμαι επίσης ό Θ ε ό ς π ο ύ β ρ ί σ κ ε τ α ι μ έ σ α σ τ ο ν ά ν θ ρ ωπ ο. Μπορώ νά κάνω αυτό τό πράγμα, και θ ά τ ό κ ά ν ω». Διότι ή θέληση σου πρέπει νά είναι σάν βαμμένο ατσάλι, α ν θ έ λ η ς ν ά β ά δισης επάνω στην Ατραπό.
Δ'. Α Γ Α Π Η Ά π ό δλα τά προσόντα ή Α γ ά π η είναι τό σπουδαιότερο, διότι, &ν είναι αρκετά δυνατή μέσα στον άνθρωπο, επιβάλλει τήν απόκτηση όλων των άλλων, και αυτά, χωρίς την Α γ ά π η , δέν θά ήταν ποτέ αρκετά. Συχνά ή Α γ ά π η ερμηνεύεται σαν μιά έ ν τ ο ν η ε π ι θ υ μ ί α α π ο λ ύ τ ρ ω σ ε ω ς άπό τον κύκλο των γεννήσεων καΐ των θανάτων και ε ν ώ σ ε ω ς μέ τον Θεό. 'Αλλά νά έρμηνεύη κανένας έτσι την Α γ ά π η φαίνεται εγωι στικό και δεν εκφράζει παρά μόνον ενα μέρος άπό τήν εννοιά της. Ή Α γ ά π η δεν ει ναι τόσο επιθυ μία, όσο θέληση, σταθερή απόφαση. Γιά νά είναι αποτελεσματική αυτή ή απόφαση, πρέπει ν ά γ έ μ ι σ η ο λ ό κ λ η ρ η τ ή φ ύ σ η σ ο υ , έτσι πού νά μήν άφήνη θέση γ ι ά κανένα άλλο αίσθημα. Εϊναι πραγματικά ή θέληση νά γίνης ε ν α μ έ τ ο ν Θ ε ό , δχι γιά νά ξεφύγης άπό τήν κούραση και τον πόνο, άλλα γιά νά δράσης μαζί Του και δπως Αυτός, έξ αιτίας της βαθειάς σου α γ ά π η ς γι* Αυτόν. Διότι ό Θ ε ό ς ε ί ν α ι Α γ ά π η και εσύ, άν θέλης νά γίνης ε ν α μαζί Του, πρέπει νά είσαι γ ε μ ά τ ο ς ά π ό τ έ λ ε ι ο α λ τ ρ ο υ ι σμό και α γ ά π η .
44
Στην καθημερινή ζωή αυτό έχει διπλή έννοια. Πρώτον, νά προσεχής ν ά μ ή β λ ά π τ η ς κανέ να ζωντανό όν. Δεύτερον, νά παραμονεύης δλες τις ευκαιρίες γ ι ά ν ά β ο η θ ά ς . Πρώτον, νά μή βλάκτης: Υπάρχουν τρία αμαρτήματα που προξενούν περισσότερο κακό άπό όλα τά άλλα στον κόσμο: Ή κ α κ ο λ ο γ ί α , ή σ κ λ η ρ ό τ η ς και ή δεισιδαιμονία. Διότι είναι αμαρτήματα κατά της αγάπης. Ό άνθρωπος που θέλει νά γέμιση τήν καρδιά του με τήν α γ ά π η του Θεού, πρέπει νά προφυλάγεται αδιάκοπα άπό αυτά τ ά τρία αμαρτήματα. Παρατήρησε τά αποτελέσματα της κ α κ ο λ ο γ ί α ς . Αρχίζει με κ α κ έ ς σ κ έ ψ ε ι ς, καΐ αυτό είναι ήδη αμαρτία. Διότι στον καθένα καΐ στο κάθε τι υπάρχει κ α λ ό . Στον καθένα και στο κάθε τι υπάρχει κ α κ ό . Μπορούμε νά δυναμώσωμε τό ενα ή τό άλλο με τ ή σκέψη μας. ΚαΙ έτσι μπορούμε νά έπιταχύνωμε ή νά έπιβραδύνωμε τήν εξέλιξη. Μπορούμε νά συμμορφωθούμε μέ τή θέληση τού Λόγου ή νά Τού αντιταχθούμε, "Οταν σκέπτεσαι τό κακό πού βρίσκεται σ' Ιναν άλλον, κάνεις συγχρόνως τρία κακά. 1. Γεμίζεις τό περιβάλλον σου μέ κακές σκέ ψεις, άντι μέ καλές, και έτσι μεγαλώνεις τά βάσανα τού κόσμου. 2. "Αν μέσα στον άνθρωπο υπάρχη τό κακό πού σκέπτεσαι γ\' αυτόν, δυναμώνεις αυτό τό κακό και τό συντηρείς, και 2τσι κάνεις τον αδελφό σου χειρότερο, αντί καλύτερο. *Αλλά γενικά τό
45 κακό δέν υπάρχει σ* αυτόν και μόνο τό έχεις φαντασθη. ΚαΙ τότε ή κακή σου σκέψη παρασέρνει τόν αδελφό σου στό κακό, διότι, άν δέν είναι ακόμη τέλειος, μπορείς έσυ νά τον κάνης τέτοιον όπως τον φαντάζεσαι*· 3. Γεμίζεις τη διάνοια σου μέ κακές σκέψεις, αντί μέ καλές, και Ιτσι αργοπορείς την ανάπτυξη σου καΐ παρουσιάζεις στά μάτια εκείνων πού μπο ρούν νά τό βλέπουν Ινα θέαμα άσχημο και δυσάρε στο, αντί γιά ώραϊο καΐ ελκυστικό. Χωρίς νά είναι ικανοποιημένος γιά δλο αυτό τό κακό που έκανε στον εαυτό του και στό θύμα του, εκείνος πού κακολογεί, προσπαθεί μέ όλες του τΙς δυνάμεις νά κάνη και άλλους ανθρώπους σ υ ν ε ν ό χ ο υ ς σ τ ό έ γ κ λ η μ α τ ο υ . Αχόρταγα τους διηγείται την κακή του Ιστορία, μέ την ελπίδα πώς θά την πιστέψουν. Και υστέρα ενώ νονται όλοι μαζί γιά νά εξαπολύσουν ενα κ ύ μ α κ α κ ώ ν σ κ έ ψ ε ω ν στρ φτωχό θύμα. ΚαΙ αυτά εξακολουθεί κάθε μέρα νά γίνεται, όχι μόνον από έναν άνθρωπο, αλλ* άπό χιλιάδες. Αρχίζεις τώρα νά βλέπης πόσο ταπεινή και τρομερή είναι αυτή ή αμαρτία; Πρέπει τελείως νά τήν αποφυγής. Π ο τ έ ν ά μ ή λ έ $ κ α κ ό γ ι ά κ α ν έ ν α . Νά άρνήσαι ν* άκοΰς όταν κάποιος λέη κακό γιά έναν άλλον, καΐ νά λές ευγενικά: «"Ισως αυτό νά μήν είναι * Ή δ ύ ν α μ η τ η ς σ κ έ ψ ε ω ς σύμφωνα μέ τΙ$ ά ΤΓ όκ ρ υ φ ε $ διδασκαλίες, είναι ττολύ μεγάλη καΐ Ιττιδρα μέ ανυ πολόγιστη άττοτελεσματιχότητα. (Σ.τ.Μ.)
46 αληθινό. Άλλα και άν ακόμη είναι αληθινό, καλύ τερα νά μη μιλάμε γ ι ' αυτό». Ή σ κ λ η ρ ό τ η ς είναι δύο ειδών: ' Εκούσια και ακουσία. Έ κ ο υ σ ί α σ κ λ η ρ ό τ η ς είναι νά κάνης σκόπιμα νά πονάη ενα ζωντανό δν. Και αυτό είναι τό μεγαλύτερο άττό δλα τά αμαρτή ματα. Έργον μάλλον Ινός δαίμονα, τταρά ενός άνθρωποι/. Θά πης ίσως πώς κανένας άνθρωπος δέν μπορεί νά τό κάνη αυτό. Άλλα οί άνθρωποι τό έχουν κάνει συχνά και τό κάνουν ακόμη καθημερι νώς. Τό έκαναν οι ιεροεξετασταί. Τό κάνουν πολλοί θρησκευόμενοι, εν ονόματι της θρησκείας τους. Τό κάνουν οι ζωοτόμοι. Τό κάνουν συχνά πολλοί δάσκαλοι στά σχολεία. Ό λ ο ι αύτοι προσπαθούν νά δικαιολογήσουν την κτηνωδία τους, λέγοντας πώς είναι έ θ ι μ ο . Άλλα ε ν α έ γ κ λ η μ α δ έ ν π α ύ ε ι ν ά ε ί ν α ι έ γ κ λ η μ α δ ι ό τ ι τ ό κ άν ο υ ν π ο λ λ ο ί . Τό κάρμα δέν λαβαίνει ύ π ' όψη του τ ά έθιμα. Και τ ό κ ά ρ μ α τ η ς σ κ λ η ρ ό τητας είναι τό τρομερώτερο άπό δ λ α . Στην Ινδία, τουλάχιστον, δέν μπορεί νά χωρέση δικαιολογία γ ι ά τέτοια έθιμα, διότι τό καθήκον ν ά μ ή ν κ ά ν η ς ά λ λ ο υ ς ν ά π ο ν ο ύ ν είναι πολύ γνωστό σέ όλους. Τήν τύχη τού σκληρού θά έχουν επίσης δλοι εκείνοι πού π η γ α ί ν ο υ ν σ κ ό π ι μ α νά σ κ ο τ ώ σ ο υ ν π λ ά σ μ α τ α τ ο ύ Θ ε ο ύ , και αυτό τ ό ονομά ζουν « σ π ο ρ τ». Τέτοια πράγματα ξέρω πώς δέν θά τά κάνης
47 και άπό α γ ά π η στον Θεό, δταν σου παρουσιασθη ευκαιρία, θ α μ ι λ ή σ η ς κ α θ α ρ ά ε ν α ν τ ί ο ν τ ο υ ς . Άλλα υπάρχει σκληρότης και στα λ όγ ι α, όπως και στις π ρ ά ξ ε ι ς . Ό άνθρωπος που προφέρει μια λέξη, μ έ σ κ ο π ό ν ά π λ η γ ώ σ η έ ν α ν ά λ λ ο ν , είναι ένοχος αυτού του εγ κλήματος. Και αυτό επίσης δέν θά τό κάνης. Ά λ λα μερικές φορές μιά α π ε ρ ί σ κ ε π τ η λέξη προ ξενεί τόσο κακό, όσο και μιά κ α-κ ή λέξη. Πρέπει, λοιπόν, νά φυλάγεσαι και άπό την α κ ο υ σ ί α σκληρότητα. Αυτή προέρχεται γενικά άπό ά π ε ρ ι σ κ εψ ί α. "Ενας άνθρωπος, που είναι γεμάτος άπό απλη στία και φιλαργυρία, ούτε κάν σκέπτεται τό κακό που προξενεί στους άλλους, πληρώνοντας τους πολύ λίγο ή στή γυναίκα του και στά παιδιά του αφή νοντας τους νά πεινούν. "Ενας άλλος σκέπτεται μό νον τις σαρκικές του επιθυμίες και γιά νά τις ικανο ποίηση, λίγο ενδιαφέρεται πόσες ψυχές και σώματα καταστρέφει. "Ενας άλλος, μόνο γιά νά άποφύγη μερικές στιγμές ένοχλήσεως, δέν πληρώνει τους εργάτες του τήν κανονισμένη μέρα, χωρίς νά λογαριάζη τις δυσκολίες πού τους δημιουργεί μ' αυτό. Υπάρχουν τόσοι πόνοι, πού οφείλονται ακριβώς στην απροσεξία και στην α δ ι α φ ο ρ ί α γ ι ά τ ι ς σ υ ν έ π ε ι ε ς πού μιά πράξη μπορεί νά §χη γ ι ά τους άλλους. Άλλα τ ό κ ά ρ μ α δ έ ν λ η σ μ ο ν ε ί π ο τ έ καΐ δέν λαβαίνει ύπ* όψη του δτι οι άνθρωποι λησμονούν. Ά ν θέλης νά
48 είσέλθης στην Ατραπό πρέπει νά σκέπτεσαι τΙς συνέπειες των πράξεων σου, από φόβο μήπως γίνης Ινοχος απερίσκεπτου σκληρότητος. Ή δ ε ι σ ι δ α ι μ ο ν ί α είναι Ινα άλλο μεγάλο κακό καΐ έχει προκαλέσει πολλές φρικώδεις σκλη ρότητες. Ό άνθρωπος, πού είναι δούλος σ' αυτήν, περιφρονεί τους άλλους πού εΐναι σοφώτεροι και προσπαθεί «α τους βιάση νά κάνουν όπως αυτός. Σκέψου τΙς απαίσιες σφαγές πού προκαλούνται άπό τή δεισιδαιμονία ό τ ι π ρ έ π ε ι ν ά γ ίν ω ν τ α ι θ υ σ ί ε ς ζ ώ ω ν και άπό τήν ακόμη σκληρότερη δεισιδαιμονία ότι ό ά ν θ ρ ω π ο ς χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι κ ρ έ α ς γ ι ά τ ρ ο φ ή . Σκέψου τον τρόπο μεταχειρίσεως πού ή δεισιδαιμονία επέβαλε στίς καταπιεζόμενες τάξεις της αγαπημέ νης μας Ινδίας* και ίδές τί άκαρδη σκληρότητα μπορεί νά δημιουργήση ακόμη καΐ ανάμεσα σ* εκεί νους πού γνωρίζουν τό καθήκον τους της άδελφότητος. Π ο λ λ ά ε γ κ λ ή μ α τ α Ι ξ ε τ έ λ ε σ α ν οι ά ν θ ρ ω π ο ι έ ν ο ν ό μ α τ ι τ ο υ Θ ε ο ΰ τ ή ς ' Α γ ά π η ς , μέ κ ί ν η τ ρ ο α υ τ ό ν τ ό ν ε φ ι ά λ τ η τ η ς δ ε ι σ ι δ α ι μ ο ν ί α ς . Νά είσαι, επομένως, πολύ προσεκτικός, γιά νά μή μείνη σέ σένα τό ελάχιστο ίχνος δεισιδαιμονίας. Αυτά τά τρία μεγάλα εγκλήματα** πρέπει νά ♦ Ό συγγραφεύς κατά τή σημερινή του ενσάρκωση γεν νήθηκε στην "Ινδία. (Σ,τ.Μ.) ** Κακολογία, σκληρότης, δεισιδαιμονία. (Σ.τ.Μ.)
49 τά άποφεύγης,διότι είναι ολέθρια γιά κάθε πρόοδο, επειδή είναι α μ α ρ τ ή μ α τ α κ α τ ά τ η ς α γ ά π η ς· Κα! πρέπει, δχι μόνο νά άποφεύγης τό κακό, άλλα κοΛ ν ά κ ά ν η ς ε ν ε ρ γ η τ ι κ ά τ ό κ α λ ό . Πρέπει νά είσαι γεμάτος άπό ί ν τ ο ν η ε π ι θ υ μ ί α ν ά υ π η ρ έ τ η * , ώστε νά είσαι πάντοτε σέ επιφυλακή, γιά νά προσφέρης Ής υπηρεσίες σου σέ όλου* τριγύρω σου, δχι μόνον στους ανθρώπους, άλλα ακόμη καΐ στά ζώα καΐ στά φυτά. Πρέπει νά προσφέρης υπηρεσία στίς μ ι κ ρ έ ς περιστάσεις, κάθε μέρα, γιά νά σου γίνη συνήθεια, ώστε νά μήν άφήσης νά σου ξεφύγη, δταν σου παρουσιασθή, ή σ π ά ν ι α ε ύ κ α ι ρ ί α ν ά π ρ ο σ φ έ ρ η ς υ π η ρ ε σ ί α σ έ μ ι ά με γ ά λ η π ε ρ ί σ τ α σ η . Διότι, &ν ποθης νά ένωθής μέ τόν θεό, δέν είναι χάριν του εαυτού σου. Είναι γιά νά γίνης Ινα κ α ν ά λ ι , άπ* όπου ή Α γ ά π η τού θεού θά ξεχυθη και θα φθάση στους συναν θρώπους σου. "Όποιος βαδίζει επάνω στην*Ατραπό δ έ ν ζ ή γ ι ά τόν ε α υ τ ό του, ά λ λ ά γ ι ά τους ά λ λ ο υ ς . "Εχει λησμονήσει τόν εαυτό του, γιά νά μπόρεση ν ά τ ο υ ς υ π η ρ έ τ η σ η . Είναι μιά π έ ν ν α στό χέρι του θεού, μέ τήν οποία ή Σκέψη του θεού εκδηλώνεται και βρίσκει έδώ κάτω μιά έκφραση, πού χωρίς αυτή τήν πέννα δέν θά μπο ρούσε νά πραγματοποιηθη. Καί συγχρόνως είναι μιά ζ ω ν τ α ν ή π ύ ρ ι ν η δ έ σ μ η , πού ακτι νοβολεί στον κόσμο τ ή θ ε ί α Α γ ά π η πού πλημμυρίζει τήν καρδιά Του.
50 Ή σ ο φ ί α που σέ κάνει ίκανό νά βοηθάς, ή Θ έ λ η σ η πού κατευθύνει τή σοφία, ή ά γ α π η πού εμπνέει τή Θέληση, αυτά εϊναι τά προσόντα σου. Θέληση, Σοφία καΐ Αγάπη είναι ο ί τ ρ ε ι ς δ ψ ε ι ς τ ο υ Λ ό γ ο υ . ΚαΙ σεις, πού Θέλετε νά προσφέρετε τους εαυτούς σας στην υπηρεσία Του, πρέπει ν ά π α ρ ο υ σ ι ά σ ε τ ε α υ τ έ ς τ ι ς δ ψ ε ις σ τ ο ν κόσμο.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σημείωμα τον μεταφραστή
Σελ.
5
Πρόλογο* τή$ Αηηίβ ΒββαηΙ
»
7
ΕΙσαγωγή τον Σνγγραφέω*
«
13
Α'. Διάκριση
»
15
Β'. Απαλλαγή άττό τ!$ έπιθνμίε$
»
27
Γ . Καλή διαγωγή
»
33
Δ \ Αγάπη
*
43
ΒΙΒΛΙΑ ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΑ Τό Βασίλειον της Ευδαιμονίας (Όμιλίαι 1926) Ή Πηγή της Σοφίας (Όμιλίαι 1926-1927) Ή διάλυσις τοΰ Τάγματος τοΰ Αστέρος (1929) Διεθνές Δελτίον Αστέρος (Ίούλ. - Δεκ. 1930) Δελτίον Αστέρος ίΦεβρ. - Δεκ. 1931) Δελτίον "Αστέρος (1932) Δελτίον Αστέρος Παν. - Αΰγ. 1933) Ό άνθρωπος και τό έγώ (1934) 12 Όμιλίαι είς Όχάϊ 1934 10 Όμιλίαι είς Όχάϊ 1944 Εκπαίδευση καί σημασία ζωής (1953) "Ελευθερία, ή αρχή και τό τέλος (1954) Στοχασμοί πάνω στή ζωή, Α' σειρά (1956) Στοχασμοί πάνω στή ζωή, Β' σειρά (1958) Στοχασμοί πάνω στή ζωή, Ρ σειρά (1960) Ομιλίες οτήν Ευρώπη (1967) Στή σιγή τοΰ Νοΰ (1970) Ή αναγκαιότητα της αλλαγής (1970) Τό πέταγμα του άετοΟ (1971) Τά πρώτα βήματα της μάθησης (1975)
ΒΙΒΛΙΑ ΚΩΣΤΗ
ΜΕΛΙΣΣΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ Περί Αποκρυφισμού και Μυστικισμού (1939) Α γ ν ώ σ τ ω Θεώ (1951) Ό Κομήτης (Θέατρο ιδεών - Α' βραβ. Καλοκαιρινείου (1952) Συμβολή στην Ιστορία τοΰ Συλλόγου Υπαλλήλων Εθνικής Τρα πέζης (1961) Αποκρυφισμός καί Μυστικισμός (1964) Μελετήματα (1965) Εισαγωγή στή Θεοσοφία (Β' Έκδοση αναθεωρημένη) (1966) Τά Βήματα της Φιλοσοφίας (Α' τόμος) (1968) Μήτις (Τό βιβλίον της σοφίας) (1970) Έκλογαί άπό τον Κρισναμοΰρτι (1971) Ό Ίησοϋς (1973) Τά Βήματα της Φιλοσοφίας (Β' τόμος) (1977) Πέντε Τεκτονικοί Όμιλίαι είς Α ' Επτά Τεκτονικαι Όμιλίαι είς 18ο Μεγάλες πράξεις και εγκλήματα στην Ι σ τ ο ρ ί α των Ελλήνων (1980) Ο Κρισναμοΰρτι για τον Διαλογισμό (1981) Αρχαιοελληνικά (1985) ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ Περικλέους Επιτάφιος - Παγκόσμια Διακήρυξη του ΟΗΕ για τά δικαιώματα του άνθρωπου (1950) Φώς στην Ατραπό (1957) ΚπδηηβπιυΠί: Στά πόδια του Διδασκάλου (Δ' Έκδ. 1986) «ΙΛΙΣΟΣ» Περιοδικόν Ελευθέρας Σκέψεως, έκδιδόμενον από τοΰ 1956.
ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΕΠΤΑΛΟφΟΣ ΑΒΕΕ ΤΗΛ.: 9217513
