Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
TÜRKÇE SÖZCÜKTE VE SÖZDE ANLAM I. Deyimler
Deyimere atasözeri genede karıştırıır.
İki ya da daha faza sözcükten oşan herhangi bir oayı, drm çarpıcı bir şekide işeyen söz öbekeridir. Üç aydan beri bana oyn oynyorsn. cümesinde “oyun oynamak” sözü “kandırmak” anamına geen bir deyimdir. İşte, on karşımda görünce yine ntkm ttd. cümesinde “nutku tutulmak” sözü “konşamamak” anamına geen bir deyimdir. ●
Bnarı karıştırmamak için iki özeiğe dikkat etmek gerekir. ●
●
Atasözeri genede cüme biçimindedir, deyimer ise sözcük öbeğidir. Atasözeri ya bir kra beirtir ya da öğüt verir, deyimer ise bir drm karşıar.
II. Kalıplamamı Sözler
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Bir paragraf veya znca bir cüme veriir ve bizden, bradaki atı çizii böümün anamını seçenekerde bmamız istenir. B tip sorarda atı çizii böüm büyük oasııka mecazı bir söz oacaktır. B drmda, atı çizii sözün ne anama gediği ve bnn yerine ne getiriebieceği düşünüür. Bnan böüm, seçenekerde aranır. Hataarın ve sormszkarın sırtımızda sır tımızda yarattığı ağır yük her geçen gün bizi biraz daha eskitiyor. eski tiyor. B cümedeki atı çizii söz, “geçmişin kişide oştrdğ omsz dygar” anamında kanımıştır. ●
Sinemayı hayatının tam ortasına otrtan kişi gerçeke krmaca dünya arasında gidip gemeye başar. B cümedeki atı çizii söz ise “sinemayı hayatının en önemi yerinde ttan kişi” anamındadır. ●
Her insan ayrı bir ağıt yakar hayata, benim ağıdım sessiziktir. B cümedeki atı çizii söz, “tepkierini ssarak gösterme” anamındadır. ●
CÜMLEDE ANLAM
BU BİLGİLER ÇOK ÖNEMLİDİR.
I. Cümlede Söz Konusu Olanlar 1. Karılatırma
n u a r d s o u n 3 . o r k a a u a d k ı B y ç 2
3. Öznel Yargı
5. Üslup (Biçem)
Bir düşünce ya da kavramı daha anaşıır Kişiden kişiye değişen, tartışıabien, Yazarın anatımına, sözcükeri seçhâe getirebimek amacıya onn herhangi kanıtanamayan, sbjektif, taraı me ve kanma biçimine üsp de bir yönünün başka düşünceere veya kav - yargıardır. Özne yargıar görecei nir. “Nasıl anlatıyor?” sorsnn ramara kıyasanmasıdır. yargıardır. Kişinin dyg, düşünce cevabı üsb gösterir. Cemi Bey yaşça arkadaşından daha büve yorm söz konsdr. İk öyküerinde sanatardan kaçıyüktür. nan yalın diliyle tanındı. Resim, tiyatrodan daha önemi bir B yaşam serüveninde ben de senin kasanat daıdır. Yazar söyeyecekerini hiçbir süsdar yorgnm. lemeye ihtiyaç duymadan söye Ükemizin en güze kenti İstanb’dr. Karşıaştırmada ş sözcükyiveriyor. er sıkça kanıır: en, pek, 6. İçerik (Konu) çok, daha, faza, göre, ka- 4. Eletiri Bir insanın, eserin, konnn doğr Bir eserde ya da parçada, ee aınan dar, oysaki, ise… ya da yanış yanarını bp gös- nsra içerik (kon) denir. “Yazar termek ve inceemektir. Eeştiride ne / neyi anlatıyor?” sors kon2. Nesnel Yargı olumsuz, eksik, kusurlu, yanlı yönler y bdrr. Bir düşünce, kavram, Kişiden kişiye değişmeyen, tartışımayan, aktarıabieceği gibi olumlu yönler de dyg, varık ya da oay, eserin kokanıtanabiir, objektif yargıardır. Kişinin söyenebiir. ns oabiir. dyg ve düşünceerine yer verimez. Düş B romancı romana yeni bir soluk soluk Peyami Safa esererinde insanın se ögeer ve yorm yoktr. getiremedi. psikolojik sorunlarını anatmıştır. İstanb’n nüfs geçen sayımda on Bgüne kadar ortaya koydğ Tarık Bğra, “Küçük Ağa” romamiyon geçmiştir. esererin hepsinde özgün bir kalem nında Miî Mücadee Dönemi ni ni ee Mavi gömeki, çizgii ceketi birisi içeri omayı başardı. amıştır. girdi. ●
●
●
●
●
●
İhtiyaç Akademi
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
1
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
TÜRKÇE II. Cümlede Anlam Özellikleri rl a ar Bu konul a ! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l n i u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n u i y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e n l i u ç y a u y k i t O h İ
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
2. Anlamca Yakın Yakın Olan Cümleler Cümleler
İlGİlİ SORu GElMEK T EDİR .
●
Birbirine yakın mesajar içeren, benzer anamarı ortaya koyan cümeerdir. Ortak bir kony aynı bakış açısıya ee aıp aynı sonca aşan yakın anamı cümeerdir. Sanat, topmdaki insanarın çoğnğna dik kat ederek onarın düzeyine inmemei, tersine biraz önden gitmeidir.
-
1. Anlamca Aynı Olan (Anlamda) Cümleler ●
B tür cümeerde, eş anamı sözcükerin yardımıya yargıar oştrrken birbirinin anamını verebien eker de kanıabiir.
“Sanat topmn seviyesinin üstünde omaı, topma yo göstermeidir.” dersek b cüme, önceki cümeye anamca yakınık gösterir.
İyi bir cümeden tek sözcüğü atamaz, ona tek sözcük ekeyemezsiniz. ●
B iki cüme birbirine anamca yakındır.
Dr bir cümede, gereksiz sözcük bnmaz. ●
B iki cüme aynı anamı taşıyan, anamdaş oan, aynı kraı bidiren cümeerdir.
3. Anlamca Çelien Çelien Cümleler ●
Anamca birbirine ters düşen, karşıt anamı yargıar içeren cümeerdir. Karşıt anamı cümeerde ieri sürüen kirer ya da beirtien dygar arasında kesin bir zıtık bnr. Sanat, topm gerçekerini, sornarını die getirmei, topm yönendirmeidir.
B U U KO N NU D U A D N H E ER Y I IL L S O OR U G E EL L M E KT E ED İ D İ R .
Sanatın görevi sosya sıkıntıarı die getirmek deği, insanın estetik düşünceerini yansıtmak omaıdır. ●
B iki cüme birbirinin anamca karşıtıdır.
III. Cümlede Anlam İlikileri Neden - Sonuç İlikisi (-dığı için) ●
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
B tür cümeerde eyemin yapımasının bir nedene bağı odğ anamı vardır. Yükem drmndaki sözcüğe “niçin” diye sordğnda “-dığı için” cevabı aınıyorsa cümede neden-sonç iişkisi vardır. Böye cümeerde geneike neden önce, sonç sonradır.
Amaç-Sonuç İlikisi (-mek için) ●
Amaç anamı taşıyan cümeerde, eyemin hangi amaca bağı kaarak ger çekeştiği vrganır. B tip cümeerde “hangi amaçla, amacın ne” sorsnn cevabı vardır ve “-mek için” anamı amaç cümeerinde her zaman görüür.
(niçin) “Yo kapaı odğ için geciktim.” (neden) (sonç)
cümesinin yükemine “niçin” diye sordğnda “yol kapalı olduğu için” şekinde cevap veriir. O hâde cümede neden-sonç iişkisi vardır. Neden anamını “-dığı için, -dığından, diye, ki…” gibi ek ve sözcüker sağayabiir.
İhtiyaç Yayıncılık
(hangi amaça) Güze bir gün geçirmek için Karagö’e gittik. (amaç) (sonç)
Neden–sonç iişkisi ie amaç–sonç iişkisi birbirine karıştırımamaıdır. Cümedeki “için” sözcüğü yerine “amacıya” sözcüğü kanıabiiyorsa o cüme, amaç-sonç cümesidir; kanıamıyorsa neden-sonç cümesidir. 2
Koula Bağlılık İlikisi (–sa, –se) Eyemin gerçekeşmesini bir koşa bağ ayan cümeere denir. Yükeme soran “hangi artla, hangi takdirde” gibi sorara koşa bağıığın op omadığı bnabiir. ●
sa b yı Panı, etkii ve süreki çaışır kazanır.
cümesinde “kazanır” yargısının gerçekeşmesi için “çalıırsa” koşnn gerçekeşmesi gerekir.
“-sa, -se, -dıkça, - dikçe, -madan, -meden, -ınca, -ince; mı, mi, üzere, ama, fakat, şayet...” gibi ek ve sözcüker cümeye koş anamı katarar.
İhtiyaç Akademi
İ
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
TÜRKÇE PARAGRAF Her türden düşünce, dyg, bigi ve öneriyi bei bir bütünük içinde anatan, açıkayan düşünce birimine paragraf denir. Sözcük, bir anam; cüme, bir yargı; paragraf ise bir dü ünce birimi dir. dir. Her paragraf, ana konya bağı oarak yazının bir yönünü ee aır, işer ya da aydınatır.
●
●
●
1. Ana Düünce ●
●
●
●
●
Yazarın okycya ietmek istediği mesaja ana düünce denir. Kimi yazarar ana düşünceyi şöye açıkamıştır: Ana düşünce, açık denizde yo aan bir geminin yön beir eyen dümenidir. Bir yazıda birçok düşünce yer aır. Bnarın hepsi ana düşünceye bağıdır. Ana düşünce; öne sürüen, savnan, açıkanan, kanıt kanıt anmaya çaışıan teme düşüncedir. Ana düşünce, parçanın bir cümeik özeti drmndadır. Geiştirimeye, açıkanmaya ygnkta ve yardımcı düşünceeri anam kapsamına aabiecek niteiktedir.
●
●
Büyük yazının bir böümü oan bir paragrafta ana kon nn dışına çıkımaz. Paragraf, bir düşünce birimi odğndan onn anatım akışını, kon bütünüğünü bozacak cüme ya da cümeer onda yer aamaz.
b P u a r k a o g n r u a d f a s n o r g u l a e l m r ı n e n k ı t y e d a r i r s . ı ı
2. Paragrafta Konu ●
Paragrafta ee aınan düşünce, oay ya da drma konu denir.
3. Yardımcı Düünceler ●
●
Ana düşünceyi açan, destekeyen, geiştiren düşünceere yardımcı düünceler denir. Yardımcı düşünceer, ana düşünceye ters düşemez, onn anam bütünüğünü bozamaz.
ÇOK ÖNEMLİ SORU GELİR!
BU KONUDAN YAKLAşIK 5 SORU GELİR.
DİL BİLGİSİ I. SIfatlar Niteleme Sıfatları ●
●
●
II. Zarar
İsimeri renk, drm ve biçim yönünden tamamayıcı sıfatardır. İsme soran “nası” sorsna cevap verir. Bir ismin, on diğer varıkardan ayıran özeikerini ifade eder. Karşımıza temiz sokakar, güze insanar çıkmıştı.
B U U K O O N NU UY A Y D İ İK K K K A T
●
Eyeme, eyemsiye, sıfata soran “Nası?” sorsna cevap verir. Oanarı kabaca anattı.
●
Niteeme sıfatarının önündeki ismin düşmesiye sıfatın adaşmasıdır. İyier, her zaman kötüere karşı kazanır.
Eyeme, eyemsiye ya da yükem drmndaki bir sözcüğe soran “Ne zaman?” sorsna cevap verir.
İkbaharda, her yer çiçek açar.
ANLATIM BOZUKLUKLARI 1. Gereksiz Sözcük Kullanılması Cümede gereksiz sözcük kanıması, anatım bozkğna yo açar. Bir sözcük, cümeden çıkarıdığında anam bozmyor ya da daramıyorsa o sözcük o cümede gereksizdir.
2. Öge Eksiklikleri ve Yanlılıkları a. Özne ile İlgili Yanlılıklar Yanlılıklar
N ! R A İ D L U E N G O U K R U O B S
Özne eksikiği sıraı - bağı cümeerde görüür. İki ayrı yükemin ayrı öznesi bnması gerekirken ortak omayan öznenin ortakmış gibi kanıması, bir özne ie yetinimesi anatım bozkğna yo İgiier b konda henüz daha bir açar. açıkama yapmadı. B cümede gereksiz sözcük kanımından kaynakanan anatım bozkğ vardır. “Henüz” ve “daha” sözcükeri aynı anamı taşımaktadır.
İhtiyaç Akademi
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Zaman Zarfı
Adlamı Sıfat: ●
Durum Zarfı
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
c. Dolaylı Tümleç Eksikliği Bireşik sıraı veya bağı cümeerde görüür. B cüme doayı tümeç aabien veya aamayan eyem ya da eyemsi erin ygn omayan birikteiğinden doğar.
d. Yüklem Eksikliği Eksikliği ve Yüklemler Arasında Uyumsuzluk
Sıraı ya da bireşik cümeerde birden çok yargı için ortak kanıan yükemer aşağıCümede nesnenin kanımamasından daki drmarda anatım bozkğna yo kaynakanan anatım bozkğdr. Sıraı açar. cümeerde ve bireşik cümeerde görüür. Ayrı yükem gerektiren özneer, aynı yükeme bağanamaz.
b. Nesne Eksikliği
3
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
MATEMATİK SEVGİLİ ARKADAşLAR ! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l n i u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n u i y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e n l i u ç y a u y k i t O h İ
2012 KPSS gene manada standart bir sınav oacaktır. Her yı odğ gibi birkaç sürpriz dışında benzer tipte sorar ie karşıaşacağız. Her zaman odğ gibi b yıda hızı ve dikkati işem yapabien arkadaşar matematik böümünde sıkıntı yaşamayacakar. Şimdi biraz kon anaizeri üzerinde draım.
RASYONEL SAYILAR
B yı ifadeerin mtak değer dışına çıkarıması ie igii bir sor ie karşıaşabiiriz. Örnek:
ÖNEMLİ
Her yı rasyone sayıar konsnda mtaka sor gemektedir.
Örnek:
d
1
1
+
3
2
n
:
1
a < 0 < b olduğuna göre |b – a| + |a| ifadesinin eiti nedir?
ileminin sonucu kaçtır?
6
Çözüm: b-a
Çözüm:
f
1
1
+
2
3
_ i 2
_3i
p
1
:
=
6
5
d n 6
:
1 6
5
=
6
:
6
=
5 bulunur .
b
-
3 -1
a
_
3
3 -1 + =
_
i
3
+1
=
c 4
bulunur.
n an a Bu konud 1 soru
b-a b :
GElMEK T EDİR .
2
:a b :
Çözüm:
3+1
:
_a
_a -
bi
-
1 :
bi
a b
=
1 bulunur .
:
Örnek 2:
i 2
3 2
=
3
ve
1
a+
bnr.
a
=
4
olduğuna göre
2
a +
1 a
=
2
4
ifadesinin eiti
kaçtır? Çözüm:
B U U K O ON N U UY A Y D İ İ K KK A K T ! !
Örnek: b 3
2a
-
ORAN – ORANTI
=
=-
3-1
3 -1
=
a 2
:
:
+
-1
2
a b
3 +1
b
-
ifadesinin en sade hâli hangisidir?
ileminin sonucu kaçtır?
1
a
a-b
Çözüm: 1
-
Örnek 1:
Üsü ve kökü sayıara igii işem sorarı mt aka karşımıza çıkacaktır. Örnek: 1
a
ÇARPANLARA AYIRMA
ÜSLÜ – KÖKLÜ SAYILAR
+
-
-b
U
+
3 +1
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
a
+
[
1
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
BASİT EşİTSİZLİK VE MUTLAK DEĞER
d
a+
=
1 a
2
n _i =
2
a +2+
4
1 a
2
2
=
&
2
a +2 a
16 ve
:
1 :
a2 +
a
1 a2
+
1 a
=
2
=
16
14 bulunur .
2a + 3b + c = 34 ise a kaçtır? KÜMELER Çözüm: a 2
=
b 3
=
c 4
sna dikkat edeniz. =
k
Örnek:
A = {1, 2, 3, 4, 5} kümesinin alt kümelerinin kümelerinin kaçında 2 eleman olarak bulunmaz?
a = 2k, b = 3k, c = 4k 2 • 2k + 3 • 3k + 4k = 34 4k + 9k + 4k = 34 17k = 34
⇒
Çözüm:
k = 2
A
=
% 1, 2, 3 , 4 , 5 / kümesinde 2 haricinde 4 eeman var.
O hâde 24 = 16 bnr.
a = 2k ve a = 2 • 2 = 4 bnr.
İhtiyaç Yayıncılık
ÖSYM son yıarda b konya dikkat etmektedir. Özeike at küme kon-
4
İhtiyaç Akademi
İ
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
MATEMATİK PROBLEMLER
İşLEM – MOD
Matematik sorularının yarısı bu konudan gelir.
İşem – mod ünitesi ie igii b yı modüer arit ari t metik soracağını düşünüyorz. Örnek:
En önemi kısım her zaman odğ gibi sayı – kesir ve yüzde – kâr – zarar probemeri oacaktır.
2x + 1 3 (mod 7) denkliğini sağlayan 2 basamaklı en küçük x doğal sayısı kaçtır? ≡
B yı bir tane havz ve 1 tane hareket probemi ge eceğini tahmin ediyorz. Ve tabi her yı odğ gibi 3 ü grak probemi karşımıza yine b sınavda çıkacaktır.
Çözüm:
2x + 1 = 3 2x = 2 x = 1
Örnek:
en küçük doğa sayı değeridir. O hâde iki basamakı en küçük değer
Bir işi 1. işçi 6 saatte 2. işçi 9 saatte bitirebimektedir. İkisi birikte 3 saat çaıştığında işin kaçta kaçı biter?
1 + 7 + 7 = 15 bnr.
PERMÜTASYON KOMBİNASYON OLASILIK
Çözüm:
1. işçi 3 saatte işin 2. işçi 3 saatte işin
3 6 3 9
sını
7 kii 3 tane tek kiilik koltuğa kaç değiik bi çimde oturur?
5
yapar. O hâde işin
3 6
_3 i 5 6
+
Üçüsünden permütasyon soracağını düşünüyorz.
Örnek:
unu
3 9
=
9+6 18
15 =
_2i
18
Çözüm:
6
Kotk - 1
sı biter.
7
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Kotk - 2 •
6
Kotk - 3 •
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
5
= 210 bnr.
TABAN ARİTMETİĞİ’nden b yı sor bekiyorz.
ÖRNEK 1
AYNI TABANDA İşLEMLER 5 sayı tabanı olmak üzere
BU BİLGİ ÇOK ÖNEMLİ.
(324)5 + (243)5
ileminin sonucu kaçtır?
ÖRNEK
Çözüm: Aynı tabanda topama işemi yapıırken taban kaç ise o taban üzerinden ede veriir. (324)5 4 + 3 = 7 = 5 + 2 ede (243)5 1 + (1122)5 4 + 2 + 1 = 5 + 2 ede
2
(213)4 + (122)4
ileminin sonucu kaçtır? Çözüm:
Aynı tabanda çıkarma işemi yapıırken ede oarak 4 aınır. 4
1
–
3+2+1=5+1 ede 1
İhtiyaç Akademi
4 sayı tabanı olmak üzere
5
(213)4 (122)4 (31)4
Açıklama: 1 den 2 çıkmaz ede
4 adığımızda 5 ten 2 çıkarınız.
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İ
MATEMATİK 2. FONKSİYON B kondan sor geecek. ! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l n i u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n u i y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e n l i u ç y a u y k i t O h İ
PEKİ, NASIL ÇIKACAK. ÖRNEK 1
2
Çözüm:
Sor daha çok, bir işem sors gibi yani x gör düğümüz yere 4 yazıarak sonca gideceğiz. f(4) = 3 • 4 – 2 f(4) = 12 – 2 f(4) = 10 bnr.
f(x + 3) = f(7) omaı x + 3 = 7 ise x = 4 omaıdır. O hâde x yerine 4 yazımaıdır. f(4 + 3) = 4 • 4 – 3 f(7) = 13 bnr.
f ve g reel sayılarda tanımlı birer fonksiyon
3
(fog)(x) = f(g(x))
f(x) = 2x + 3 g(x) = x + 5
(gof)(x) = g(f(x))
olduğuna göre (fog)(2) kaçtır? Çözüm: Bize brada f(g(2)) soryor. Doayısıya önce g(2) bnmaıdır.
FORMÜLÜ UNUTMA
N E E TKatı cisimerin hacmi D ’ P İ E R CPrizma sınıfına giren cisimerde T E UHacim = Taban aanı • Yüksekik M RPiramit sınıfına giren cisimerde O O E S G 3Hacim = 1 • (Taban aanı) • (Yüksekik)
g(2) = 2 + 5 = 7 dir. Yani f(7) bnmaıdır. f(7) = 2 • 7 + 3 = 17 bnr.
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
f(x + 3) = 4x – 3
olduğuna göre f(7) kaçtır?
Çözüm:
ÖRNEK
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
ÖRNEK f ree sayıarda tanımı bir fonksiyon
f reel sayılarda tanımlı bir fonksi yon, f(x) = 3x – 2 olduğuna göre f(4) kaçtır?
BU KONUDAN SORU GELİR.
ÜÇGENDE ALAN ●
3
Bir üçgenin aanı, bir kenarının znğ ie b kenara ait yüksekik znğnn çarpımının yarısına eşittir.
BU BİLGİ SORU ÇÖZDÜRÜR.
A.A.A Benzerlik şekilleri A E
a
A b
h a
b
a
b
c
B
C
h c
h b
&
B
a D
A(A A (ABC) BC) =
İhtiyaç Yayıncılık
D
ABC
C
&
+
CDE dir.
a ha b hb c hc = = 2 2 2 :
:
:
6
İhtiyaç Akademi
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
TARİH BU BİLGİ SORU ÇÖZDÜRÜR.
Türklerde Federatif Yapının Kanıtları Nelerdir? Federatif yapıarda, üke toprakarındaki yönetim birimerinin iç işerinde bağımsız hareket ederken dış işerinde merkezî yönetime birikte hareket ettiği görümektedir. İsamiyet öncesi Türk deveterinde b yapının varığına kanıt oarak şnar gösteriebiir:
1. Türk egemenik anayışında “Ülke hanedanın ortak malıdır.” anayışı benimsendiğinden hanedan üyesi erkeker ükenin farkı bögeerinde yönetici oarak görevendirimişerdir. İç işerinde serbest hareket ettikerinden, b y gama federatif yapının varığına kanıt oarak gösteriebiir. 2. Türk deveterinin birçoğnda “ikili sistem” adı verien Doğ - Batı şekinde ükenin iki kodan yönetimesi yga y gaması görümektedir. Doğu, hükümdar tarafından yönetiirken Batı, hanedan üyeerinden “yabgu” nvanı kanan ve iç işerinde bağımsız hareket eden bir yönetici tarafından idare edimiştir. B drm federatif yapının varığına kanıt oarak gösteriebiir. 3. Türk deveterinde iç işerinde bağımsız hareket eden “boy” örgütenmesi görümüştür. En küçük siyasi birim oan boyarı yöneten boy beyeri iç işerinde bağımsız hareket etme hakkına sahip omşardır. B drm federatif yapının varığına kanıt oarak gösteriebiir.
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Boy beyeri hanedan üyesi değidir. Boy beyerine devet yönetiminde görev verimesi, benimsenen egemenik anayışı ie igii değidir. Boy beyeri arasında yaşanan kavgaar taht kavgaarı oarak aınmamaıdır. Boy beyeri arasındaki mücadeeerde benimsenen veraset anayışının bir etkisi yoktr.
TÜRK İSLAM TARİHİ ikta Sistemi ve Ülke Yönetimindeki Etkileri İkta Sistemi Büyük Seçk Deveti’nden itibaren yganan toprak sistemidir. B sistem sosya, siyasi, ekonomik, askerî aanarda devetin işeyişini güçendirmiştir. İkta sahibine arazi, hizmet ve görev karşıığı veriirdi. 9 İkta sahibi kendisine verien arazi ie igii şnarı yapmaka göreviydi: 1. Bögenin yönetimi 2. Vergierin topanması İkta sahibinin topadığı vergier hazi 3. İç güveniğin sağanması neye aktarımamıştır. Topanan vergi 4. Bayındırık faaiyeterinin yapıması erden kendi gidererini karşıayan ikta 5. Üretimin sürekiiğinin sağanması sahibi, vergierin kaanı ie devete “ce6. Savaş döneminde hazır drmda ordya katıabeü” yetiştirmeke sormyd. cak “cebeü” adı verien atı asker yetiştirimesi.
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
9
OSMANLI KÜLTÜR MEDENİYETİ
Bu bilgi soru çözdürür.
Osmanlı Toplumunun Yapısı Yönetilenler (Reaya Teba)
Yönetenler (Beraya)
İlmiye (Ehl-i şer) Din, eğitim ve hkk aanında görev yapan kişierdir. 9 Divanıhümayn üyeerinden şeyhüisam ve kazasker b sınıfta yer aır. 9 Kadıar, müderriser, maimer, hocaar, müezziner b sınıfa mensp oanar arasındadır. 9 Medrese çıkışı kişierdir. 9
İhtiyaç Akademi
Kalemiye (Ehl-i Kalem) 9 9
9
9
Seyye (Ehl-i Kılıç)
Maiye ve yazı işeri ie igii bürokrasi sınıfıdır. Divanıhümayn üyeerinden defterdar, nişancı, reisüküttap b sınıfta yer aır. Divan kâtiperi b sınıfa mensp oan görevierden dir. Endern Mektebi çıkışı kişierdir.
7
9 9
9
9
Yönetim, idare ve askerî aanda görev yapan kişierdir. Sadrazam, vezirer, kaptanıderya, yeniçeri ağası b sınıfta yer aır. Beyerbeyi, sancak beyi, sbaşıar b sınıfa mensp oanar arasındadır. Endern Mektebi çıkışı kişi erdir.
9
Vergi vermeke yükümü geniş hak kitesidir.
9
Çiftçi, köyü, esnaf, azınıkar, tüccar ar b sınıfa mensp kişierdir.
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İ
TARİH
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l n i u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n u i y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e n l i u ç y a u y k i t O h İ
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
R BU BİLGİLE ÇOK ÖNEMLİ!
9
Osmanı Deveti’nde yönetici sınıfa geçebimek için Müsüman omak şarttır. Müsüman odktan sonra aranan şartar ise Türkçe bimek ve medrese ya da enderndan mezn oarak iyakat sahibi drma gemektir.
9
Gayrimüsimere devet memr oma hakkı 1856’da yayımanan Isahat Fermanı ie tanınmıştır.
OSMANLI DEVLETİ’NDE YENİÇERİ OCAĞINA KARşI ALTERNATİF ARAYIşLARI ARAYIşLARI NELERDİR? XVII. yüzyıdan itibaren bozmaya yüz ttan Yeniçeri Ocağı askerî aanda ısahatarı zorn hâe getirmiş, getir miş, Osmanı yöneticieri zaman zaman b ocağı kapatmayı ya da ocağa aternatif ordar krmayı amaçamışardır. 1. III. Seim Döneminde kran Nizamı Cedit Ords Yeniçeri Yeniçeri Ocağına aternatif oarak düşünümüş düşünümüş ancak yeniçeri isyanarı sonc III. Seim’in attığı b adım başarısız omştr. 2. II. Mahmt Döneminde Yeniçeri Yeniçeri Ocağına aternatif oarak kran Sekban-ı Cedit ve Eşkinci Ocağı yeni çeri isyanarı sonc kadırımıştır. 3. II. Mahmt 1826’da hakın ve Top Topç ç Ocağının desteği desteği ie Yeniçeri Yeniçeri Ocağını kadırarak yerine Asakir-i Mansre-i Mhammediye Ordsn krmştr. B ord Yeniçeri Ocağına aternatif oarak aınmama ıdır. Yeniçeri Ocağının yerine krmştr.
U R . O R İ S L İ N B A E D L A E R G U B
BALKAN SAVAşLARINDAN SAVAşLARINDAN SONRA İMZALANAN ANTLAşMALAR ANTL AşMALAR VE ÖZELLİKLERİ Balkan Savaları I. ve II. Balkan Savaı eklinde 1912 ve 1913 yıllarında yaanmıtır . I. Bakan Savaşı’nda . R İ L E G U R O S N A D U N O K U B
Osmanı ağır yenigi aırken II. Bakan Savaşı’nda diğer Bakan ükeerinin Bgaristan’a sadırmasından yarar anarak kaybettiği yererin bir kısmını geri amıştır.
Balkan Savaları sonrasında imzalanan antlamalar öyledir: 9 1913 Londra Antlaması: I. Bakan Savaşından sonra imzaanan b antaşmada Osmanı Deveti; Makedonya, Ege A daarı, Batı Trakya ve Doğ Trakya’yı kaybetmiştir. Son azınık Arnavtarın bağımsızığını da tanımak zornda kamıştır. Türkiye – Bgar sınırı Midye - Enez Hattı oarak beirenmiştir. 9
1913 Bükre Antlaması: Osmanının katımadığı b antaşmada Bgaristan II. Bakan Savaşı’nda Osmanıdan adığı toprakarı di ğererine bırakmak zornda kamıştır. k amıştır.
9
9
1913 İstanbul Antlaması: II. Bakan Savaşı’ndan sonra Osmanı ve Bgaristan arasında imzaanan b antaşmada Türk – Bgar sınırı Meriç Nehri oarak kab edimiş; Edirne, Kırkarei, Dimeteko Türk toprağı kab edimiştir. Bgaristan’da kaan Türkerin vatandaşık hakarı güvence atına aınmıştır. 1913’te Ynanistan ie Osmanı Deveti arasında imzaanan Atina Antlaması ve 1914’te Sırbistan ie Osmanı Deveti arasında imzaanan İstanbul Antlaması’nda Türk azınık hakarı güvence atına aınmıştır. Türker ik kez I. Bakan Savaşı’ndan sonra azınık drmna düşmüş, II. Bakan Savaşı’ndan sonra Bgaristan ie imzaanan İstanb Antaşması ie ik kez azınık statüsünde kab edimişerdir.
Amasya Genelgesi’nde “ulusal egemenlik” anlayıının ortaya konmasının önemi nelerle açıklanabilir?
BU BİLGİLER ÇOK Ö N E M L İ İD İ R .
İhtiyaç Yayıncılık
Amasya Genegesi’nde “Mietin bağımsızığını, mietin azmi ve kararı krtarır.” kararı ie ik kez üstü kapaı oarak sa egemeniğe dayaı yeni bir rejimin kracağının sinyaeri verimiştir. B karar Miî Mücadee’yi haka ma etmiştir. B karar Miî Mücadee’ye ihtia ni teiği kazandırarak s iradesini ön pana çıkarmıştır. B karar ttsak sara da örnek omş, mücadeeye evrense niteik kazandırmıştır. 8
İhtiyaç Akademi
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
TARİH Uluslararası Eitlik Anlayıı Nedir? BU K AV R AM E M ML İ ÇOK ÖN E .
Millî Mücadele Döneminde bu anlayıın önemsendiğine yönelik örnekler var mıdır? usararası eşitik ikesi ÖSYM sorarında sor tarzına göre farkı bakış açısı ie değerendiriebiir. Ancak önemi oan; sararası eşitik ikesinin, deveterin eşitiği anayışı çerçevesinde bir devetin bağımsızığını, egemenik hakarını korrken başka deveterin de bağımsızığına, egemenik hakarına saygı dyması ve b doğrtda hareket etmesi odğn bimektir. Son Osmanı Mebsan Mecisinde Misakımiî karararında yer aan “Azınıkara dışar daki Türk ve Müsümanara verien hakar kadar hak tanınacaktır.” kararında eşitik anayışının benimsendiği açıkça ortadadır. Ancak aynı kararar içerisinde Son Osmanı Mebsan Mecisi kapitüasyonarı, Düyn- ummiye İdaresinin varığını reddederek iç işerine müdahaeeri önemek istemiş, ekonomik bağımsızığını yani egemenik hakarını da gözetmiştir. B drm da sararası eşitik anayışı ie hareket ettiğinin kanıtı oa rak aınabiir.
İmzalayan Taraar: . R İ L İ B E L E G U R O S N A D A R U B
9
İmzalanma Nedenleri: 9 9 9
9
9
. R Ü R Ü D Z Ö Ç U R O S İ G L İ B U B
MOSKOVA DOSTLUK VE KARDEşLİK ANTLAşMASI (16 Mart 1921) Antlamanın Önemi:
Sovyet Rsya ve TBMM
9
Karşııkı, yeni kran yönetimerin güçendirimek istenmesi Sovyet Rsya’nın Anado’da dost bir devet istemesi Sovyet Rsya’nın rejimini kormak ve yaymak istemesi Sovyet Rsya’nın TBMM’nin Batı’ya yanaşmasından endişe dyması İngitere’nin Sovyet Rsya aeyhine yaptığı faaiyeterden, yeni Rs yönetiminin rahatsız oması TBMM’nin askerî ve mai yardıma ihtiyacının oması
9
9 9
9
9
İk kez büyük, Avrpaı bir devet TBMM’yi tanımış ve Misakımiî sınırarını kab etmiştir. Misakımiî’yi tanıyan Sovyet Rsya bnn karşıığında Batm’n Gürcistan’a verimesi şartını ortaya koymş, böyece Misakımiî’den ik taviz verimiştir. Doğ sınırarının güveniği sağanmıştır. İk kez bir devet, kapitüasyon hakarından vazgeçmiştir. Doğ sınırarı ik kez resmiyet kazanmıştır. İk kez bir devet Sevr’i yok saymıştır.
LOZAN ANTLAşMASI’NDAN SONRA GÜNDEME GELEN KONULAR sorn Mieter Cemiyeti gündemine taşınmış an1. Yabancı Okullar Sorunu: lozan’da çözüen ancak
cak Mieter Cemiyeti sorn çözüme kavştramamıştır. 1930’da Türkiye ve Ynanistan arasında yapıan Ahai Mübadeesi Antaşması ie sorn dostk çerçevesinde çözüme kavştrmştr. 2. Irak Sınırı Sorunu (Musul Sorunu): lozan’da çö zümü ieriye bırakıan tek kondr. Cmhriyet 5. Boğazlar Sorunu: II. Dünya Savaşı tehikesinin çıkması üzerine Türkiye Boğazar konsnda Miet Döneminde İngitere, Irak Hükûmeti ve Türkiye er Cemiyetine başvrmş, yapıan görüşmeerden arasında yapıan görüşmeerde çözüme kavştrsonra 1936’da Montrö Boğazar Sözeşmesi ie amamıştır. Mieter Cemiyetine taşınan sornda lozan’da kran komisyon yönetimi kadırıarak Mieter Cemiyeti Türkiye’nin aeyhine karar ver Türkiye’nin Boğazar bögesini siahandırabimesi miştir. Savaş hazırığının yapıdığı dönemde Şeyh ne imkân tanınmıştır. Sait İsyanı’nın yaşanması Türkiye’nin geri adım atmasına ve 1926 Ankara Antaşması ie Ms’ 6. Suriye Sınırı Sorunu (Hatay Sorunu): Fransa’nın Sriye’den çekiirken Hatay’ı Sriye’ye bırakması Irak’a bırakmasına neden omştr. üzerine Türkiye Mieter Cemiyetine başvrarak 3. Dı Borçlar Sorunu: Türkiye’nin borç ödemede sıHatay’da hak oyaması istemiştir. 1937’de yapıkıntı yaşaması Fransa’nın sorn çıkarmasına nean görüşmeerden sonra Hatay Bögesi’nde öze bir den osa da drm dostk çerçevesinde çözüme yönetim oştrmş, 1938’de Hatay Cmhri kavştrmş, borçar taksitendirimiştir. yeti krmştr. Hatay, Atatürk’ün öümünden sonra Hatay Mecisinin kararı ie ana vatana ka4. Nüfus Mübadelesi Sorunu: Ynanistan’ın İstanb’da tımıştır. faza Rm bırakmak istemesi üzerine yaşanan Cmhriyet Döneminde tekrar günmede geen ik sorndr. Fransa sorn çıkarsa da sorn iç sorn kab edimiş ve hiçbir şekide taviz verimemiştir.
İhtiyaç Akademi
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
9
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
TARİH TÜRKİYE’NİN MİLLETLER CEMİYETİNE ÜYELİĞİ İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER ! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l n i u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n u i y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e n l i u ç y a u y k i t O h İ
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
. R İ L İ B E L E G U R O S N A D A R U B
I. Dünya Savaşı’nın sonnda dünya barışını kormak amacıya kran Mieter Cemiyeti daha çok, büyük deveterin çıkararı doğrtsnda hareket etmiştir. Türkiye b örgütenmeye 1932 yıında üyeik için davet edidikten sonra katımıştır. 1920’de kran Mieter Cemiyetine Türkiye’nin geç üye omasında Ms Sorn sırasında Mieter Cemiyetinin İngiiz yanısı hareket ederek haksız kararar aması etkiidir. 9 Mieter Cemiyeti’ne Türkiye’nin üyeiğini koayaştıran nedener şnardır:
Ynanistan ie Türkiye arasındaki Nüfs Mübadeesi Sorn’nn çözümesi,
Ms Sorn’nn 1926 Ankara Antaşması ie çözüme kavştrması ve İngitere’nin Türkiye ie ya kınaşması,
Sovyet Rsya’nın da Mieter Cemiyetine üye oması. Türkiye’nin Mieter Cemiyetine üye oması bazı konarın Türkiye ehine çözümesinde etkii omştr. Bnar;
9
●
Boğazar Sorn’nn 1936 Montrö Boğazar Sözeşmesi ie ehimize çözümesi,
●
Hatay Sorn’nn ehimize çözümesidir.
BU KONULARDAN SORU GELİR.
ATATÜRK AT ATÜRK DÖNEMİNDE DÖNEMİNDE OLMAYAN OLMAYAN VE ÖSYM’NİN SINAVLARINDA SINAVLARINDA KULLANABİLE CEĞİ BİLGİLER
1. Ziraat Bankası, Mükiye Mektebi, Kızıay, Osmanı Dev etinin Dağıma Döneminde krmştr. 2. İk modern resim sergisi, sergisi, ik modern müzeciik, ik öğ retmen okarı, Osmanı Deveti’nin Dağıma Döneminde açımıştır. 3. İk kez k ez bir anayasanın ian i an edimesi 1876’da Kannesasi’nin kabü ie gerçekeşmiştir. Ve ik kez b anayasada başkent, di ve din beirtimiştir. 4. Varık Vergisi, Ekmek Karnesi, Miî Kornma Kann Köyüyü Toprakandırma Kann, Toprak Mahseri Osi Kann, Kesintisiz Çok Partii Hayata Geçiş, Tek Derecei Seçim usü, Gizi Oy Açık Sayım uygaması Atatürk’ten sonra yaşanan geişmeerdendir.
Atatürk Dönemi ie igii sorarda sor kapsamı içerisine 19 Mayıs 1919’da Atatürk’ün Samsn’a çıkışı ie başayıp 10 Kasım 1938’de Atatürk’ün öümü ie biten dönem aınmaıdır.
5. Trman Doktrini, Marsha Panı, NATO’nn NATO’nn Krş, Kore Savaşı, Kıbrıs Sorn, Varşova Paktının Krş, Bağdat Paktı (CENTO), Mootov Panı Atatürk’ten son ra yaşanan geişmeer arasındadır. 6. Türk Ocakarı, II. Meşrtiyet Döneminde krmştr. 7. Köy Enstitüeri Atatürk’ten sonra İsmet İnönü Döneminde açımıştır. 8. Atatürk’ü Korma Kann, Adnan Menderes Döne minde çıkarımıştır.
İhtiyaç Yayıncılık
10
İhtiyaç Akademi
İ
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
COĞRAFYA MATEMATİK KONUM Türkiye Kuzey Yarım Küre’de bulunur.
Akdeniz’den Karadeniz’e doğru gidildikçe
Bnn soncnda Türkiye’de güneyden kzeye doğr gididikçe, güneş ışınarının geiş açısı daraır. Sıcakık azaır. 9 Göge boy zar. (En zn Sinop, en kısa Hatay) 9 Tarım ürünerinin ognaşma (tamamen sıcakıka i gii) süresi zar. 9
9 9 9 9 9
Ö N E M Deniz sy sıcakığı azaır. Deniz sy bharaşması L İ azaır. D İ R . Deniz sy tzğ azaır. Deniz trizmi süresi kısaır.
Göge yönü asa güneyi göstermez. Çizgise hız azaır. Şafak (Tan) ve grp süresi zar. Gece gündüz süre farkı artar. Gece gündüz süre farkı
en fazla Sinop’ta, en az Hatay’da yaanır.
TÜRKİYE’NİN YER şEKİLLERİ (FİZİKİ ÖZELLİKLERİ) Yükseltinin Etkileri: . R O Y I K I Ç U R O S E N E S R E H N A D A R U B
Yerden yüksedikçe 9 Sıcakık ortaaması azaır. 9 Mtak nem azaır. → kaynağı deniz erdir. 9 Sıcakık farkı artar. 9 Karasaık artar (nem azığı) 9 Mekanik faanma (fizikse çözüme) artar. → Sıcakık değişimine bağ ı oarak oşan faanmadır. (Doğ Anado’da en fazadır.) 9 Karın yerde kama süresi zar. 9 Don oayının görüdüğü gün sayısı artar. 9 Tarım ürünerinin ognaşma süresi zar. 9 Tarım ürünerinin çeşidi azaır. 9 Akarsarın akış hızı artar. 9 Yüksek oan yererin gerçek sıcak ığı ie indirgenmiş sıcakık arasın daki fark fazadır. (En faza Doğ Anado’da görüür.)
Yıdız:
Kzeybatı yönünden 9 eser. 9 9 Soğk ve kar yağışı getirir. 9 Gene oarak kış mev siminde etkiidir. 9
Etezyen: Kzey Ege’den gü neye doğr esen serin rüzgârardır.
Güneybatıdan eser Baca zehirenmeerine neden or. 9 Yüksek yerere yağış getirir. 9 Boğaz trafiğinin aksamasına neden or. 9 Ani kar erimeerine neden or ve seere yo açar. 9 9
●
●
●
●
Nemi hava kütesi iç kesimere giremez. Karadeniz ve Akdeniz kıyıarı ya maç yağışı aır. Karasaığın etki aanı genişer. İç Anado Bögesi’nde yağış az düşer. Denize ikimin yayıış aanının dar omasına sebep or.
1. Aritmetik Nüfus Yo ğunluğu Kzeydoğdan Kzeydoğd an eser 9 Türkiye’de aritmetik nüfus yoğunluğu en faz Soğk ve ayaz getirir. la Marmara, en az Doğu Yazın estiğinde sıcakık Anadolu bölgelerinde ortaamasının düşme görülür. sine neden or.
9 9 9
2. Tarımsal Nüfus Yoğunluğu 9 Tarımsal nüfus yoğunlu ğu, tarımla uğraşan nüp K fusun tarım alanlarına bölünmesiyle bulunur. alanlarının dar 9 Tarım Sam yei (Keşişeme): ve parçalı olduğu (tarım Güneydoğdan an eser. 9 Güneydoğd Kıbe: alanlarının yüz ölçümü9 Sıcak ve krdr. nün az olduğu) yerlerde 9 Güneyden eser. 9 Maksimm nemi artı tarımsal nüfus yoğunlu9 Kıyıara yamaç rarak yağış ihtimaini ğu fazladır. yağışı getirir. azatır. 9 Türkiye’de tarımsal nü9 Tarım ürünerinin za fus yoğunluğu en fazmanından önce ogn la Doğu Karadeniz ve aşmasına neden oarak BU BİLGİ Hakkâri bölümlerindeverimi düşürür. SORU dir. .
ÇÖZDÜRÜR
11 -
●
Poyraz:
(KaYı Sa aL)
lodos:
İhtiyaç Akademi
Kzeyden eser. Karadeniz kıyıarında yamaç yağışarına neden or.
İç kesimere aşım doğa geçitere sağanabiir. 9 limanarın hinterandı (art bögesi) dardır. Fakat; 9 İskendern, Trabzon gibi iman kent erinin iç kesimere doğa geçitere bağantıarı odğ için hinterantarı oması gerekenden geniştir. 9
TÜRKİYE’NİN NÜFUS YOĞUNLUĞU
RÜZGÂRLAR
Kara ye:
9
Yüksek, dağık ve engebei aanarın gerçek aanı ie izdüşüm aanı arasın arasın daki fark fazadır. sıcakıkarın güneyden 9 Türkiye’de kzeye doğr enem etkisine bağı oarak düzeni azamasının önündeki en büyük enge yüksetidir. dağar gene oarak 9 Türkiye’deki doğ - batı istikametinde zanır. Doayısıya, Karadeniz’de dağar kıyı9 Akdeniz ve Karadeniz’de ya parae zanır. Bnn soncnda, 9 Boyna kıyıar oşr. 9 Faezer (daga aşındırmasıya oş mş dik kıyıar, çrmar) yaygın dır. 9 Deta oşm azdır. 9 Kıta sahanığı dardır. 9 Kıyıarda girinti çıkıntı azdır. Koy ve körfez azdır. Doğa iman azdır. 9
Ö N E M L İ D İ R . Tarımsal nüfus yoğunlu ğu en az İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu böl gelerindedir. Çünkü tarım alanları geniştir. Bölgesi’nde 9 Marmara tarımsal nüfus yoğunlu ğunun az olması tarımda çalışan sayısının az olmasıyla ilgilidir. 9
3. Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu 9 Fizyolojik nüfus yoğunluğu en fazla Marmara Bölgesi’nde, en az İç Anadolu Bölgesi’ndedir.
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
COĞRAFYA GÖÇLER 1) İç Göçler a) Kalıcı Göçler ! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l n i u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n u i y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e n l i u ç y a u y k i t O h İ
9 ●
●
●
●
●
●
Sosya nedener
Terör Töre Kan davası Kız kaçırma Eğitim ve sağık hizmeterinden yararanma isteği Şehrin çekiciiği
Doğa Faktörer
9
●
Krakık
●
●
Erozyon
●
●
Doğa afeter
●
Yer şekieri ve ikim
9
9 9 9 9 9 9 9 9
9
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
●
KPSS’de her yıl Ekonomik Coğrafya’dan soru geldiği dikkate alınmalıdır. Modern Tarım (İntansif)
Birim aandan ede edien üretimin art masını amaçar. İkime bağımıık azdır. Üretimde dagaanma azdır. Sama yaygındır. Gübreeme yapıır. Tohm ısahı yapıır. Zirai mücadee (iaçama) yapıır. Çiftçinin eğitimi fazadır. Makineeşme yapıır. Makineeşme ie teme amaç ekim ve hasat süresini kı satmaktır. Makineeşme düz ve geniş tarım aanı ister.
. R Ü R Ü D Z Ö Ç U R O S R E L İ G L İ B U B
Tarımda yaşanan makineeşme
Kırsal kesimden kentlere yapılan göçü azaltmak için Sama, hayvancıığı destekeme, 9 Tarım ve hayvancıığa dayanan sanayiyi kır sa kesime kaydırma, 9 Eğitim ve sağık hizmeterinin artırıması gerekidir. 9
9
Tarım aanarı nadasa bırakımaz, b yererde nöbeteşe ekim yapıır.
9
Verim, birim aan değişmeden gerçeke şen üretim artışıdır.
Destekeme aımarı (Taban fiyat yg aması) 9 Çiftçinin ürettiği ürünere devetin ama garantisi vermesine taban fiyat yga ması denir. 9
Destekleme Alımlarının Genel Amaçları: Çiftçinin ürettiği ürünün ede kamasını engeemek 9 Ani fiyat artış ve azaışarından üreti cinin ve tüketicinin etkienmesini enge emek yr tta benzer fiyata 9 Aynı ürünün tüm yrtta satımasını sağamak 9 İhracata yöneik tarım ürünerini des tekemek 9 Teme tüketim maddeerinin üretimin deki dagaanmayı engeemek 9
İlkel Tarım (Ekstansif) İkime bağımıık fazadır. 9 Üretimi dagaanma gösterir. 9 Yağışın az odğ yererde nadas tarımı yapıır. (En faza İç Anado Bögesi’nde yapıır.) 9 Tarım aanarı genişetierek üretim ar tışı sağanır. 9 En faza Karadeniz, Doğ Anado ve İç Anado bögeerinde yapıır. 9
Bğday, arpa, çavdar, ema, üzüm, şeker pancarı, haşhaş, tütün, ayçiçeği
Mz, çay, trnçgi, incir, pirinç, fındık, pamk, zeytin
Bğday, arpa, çavdar, yaf, pa mk, kırmızı mercimek, ayçiçeği, ssam, tütün
İhtiyaç Yayıncılık
Tarım aanarının miras yoya böünmesi
En faza Marmara ve Ege’de modern ta rım yapıır.
Yaz kuraklığı isteyen tarım ürünleri 9
İşsizik
9
Doğal ekim alanı en dar alan tarım ürünleri 9
Ekonomik Faktörer
TÜRKİYE EKONOMİK COĞRAFYASI
Doğal ekim alanı geni olan tarım ürünleri 9
Gecekondaşma, düzensiz kenteşme 9 Sanayi tesiserinin kent içinde kaması 9 Atyapı sornarı, sosya sornar 9 Nüfsn yrt içine dengesiz dağıması 9 Devet yatırımarının dengesiz dağıması 9 İşsizik 9 Eğitim ve sağık hizmeterinin aksaması 9
9
Tarımsal Yöntemler
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
Göçün sonuçları
Üretiminde el emeğine duyulan ihtiyacın fazla olduğu ürünler 9
Ayçiçeği, kr incir, kr kayısı, kr üzüm, fındık, bğday, şeker pancarı, pamk, haşhaş, tütün
İhraç edilen tarım ürünleri 9
9
Pamk, fındık, pirinç, çay, tütün, sebzeciik
Destekleme alımı yapılan tarım ürünleri 9
İthal Ettiğimiz ürünler Çay, pirinç, kakao, mz, hrma, mısır
Devlet kontrolüyle üretilen ürünler 9 9 9 9
Tütün - Kaitei üretimin devamı Pirinç - Sıtma hastaığı Haşhaş - uyştrc ham maddesi Kenevir - uyştrc ham maddesi
Kayısı, incir, Antep fıstığı, fındık, pamk, tütün, zeytin, trnçgier, üzüm, ema 12
İhtiyaç Akademi
İ
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
COĞRAFYA SANAYİ . TÜRKİYE EKONOMİSİNDE SANAYİNİN R Ü YERİ R Ü 9 Ükemizde sanayi tesiseri, bögeere D eşit oarak dağımamıştır. Z Ö Nedenleri Ç 9 uaşım koşarı, ham madde ve enerji U kaynakarına yakınık R O 9 Pazarara yakınık S R 9 Nüfsn dengesiz dağımasıdır. E L 9 Sanayi krşarının yakaşık %70’i İ İstanb, İzmit, Sakarya, Ankara, G L İ İzmir, Adana, Brsa, Gaziantep ve B Kayseri gibi ierde topanmıştır. En U yoğn sanayieşme Çataca-Kocaei B
KİMYA ENDÜSTRİSİ İlaç Sanayisi: İstanb, İzmir ve Ankara’da
Akoü içkier sanayisi bira, rakı, şa rap vb. içki fabrikaarından oşr. Şarap fabrikaarı üzüm tarımının ya pıdığı yererde yoğnaşmıştır. 9 Bira ve rakı fabrikaarı ise Ege ve Marmara bögeerinde daha yoğndr. 9
yer aır.
Sabun ve Deterjan Sanayisi: İstanb, İz-
mit ve Ankara’da bnr. Petrol Rafinerileri: İzmit (İpraş), İzmir (Aiağa), Kırıkkae (Orta Anado), Mersin (Ataş) ve Batman (Batman)’da yer aır. Gübre Endüstrisi: Karabük, İzmir, Mer sin, İskendern, İzmit, Kütahya, Adana, Brsa ve Samsn’da bnr.
DOKUMA-DERİ VE GİYİM ENDÜSTRİSİ
Ükemizde en yaygın ve en geişmiş sana yi kodr. Pamk, yünü, ipeki, haı, kiim dokma ve deri gibi birçok sanayi ko vardır.
ORMAN ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİSİ Kâğıt Fabrikaları: İzmit, Çaycma (Zon-
MADEN ENDÜSTRİSİ
Demir-Çeik Sanayisi 9 Ferro-Krom Sanayisi 9 Aüminym Sanayisi 9 Krşn ve Çinko Sanayisi 9 Borasit Tesiseri 9
Böümü’nde görüür. 9 Ağır sanayi koarının sanayi içindeki payı faza değidir.
. R TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİ KOLLARI Ü R BESİN (GIDA) SANAYİSİ Ü D 9 Şeker endüstrisi Z Ö 9 Çay endüstrisi Ç 9 Et ürüneri endüstrisi U R 9 Süt ürüneri endüstrisi O S 9 Konserve endüstrisi R 9 un mamer endüstrisi E L 9 Bitkise yağ endüstrisi İ G L İ TÜTÜN VE İSPİRTOLU İÇKİLER ENDÜST B RİSİ U B 9 Sigara fabrikaarı tütün tarımının ya -
gdak), Aks (Giresn) gdak), (Giresn),, Daaman (Mğ a), Çay (Afyon), Baıkesir, Taşköprü (Kas tamon), Taşc (Mersin)’nda yer aır. Kereste-Sunta Fabrikaları: Kastamon, Bo, Düzce ve Ayancık’ta Ayan cık’ta bnr. Mobilya Sanayisi: Ankara, İstanb, İz mir, Kayseri ve Brsa’da yer aır.
ULAşIM ARAÇLARI ENDÜSTRİSİ Traktör Fabrikaları; İzmir, Ankara, İz mit, İstanb, Kayseri, Adapazarı ve Konya’da bnr. Otomobil Fabrikaları; İzmir, İzmit, Br sa, İstanb, Adana’da bnr.
ÇİMENTO-CAM VE SERAMİK SANAYİSİ Çimento ve Cam Sanayisi:
Ham maddeeri taş ve toprağa bağı odğndan Türkiye’deki yayıış aanarı İstanb, Aksaray, İzmir ve İzmit’te b geniştir. geniş tir. Çimen Çimento to sana sanayisi yisi ükenin bü nr. tününde dengei bir dağııma sahiptir. Demir Yolu Taıtı Fabrikaları; Eskişehir, Sivas, Ankara ve Adapazarı’nda bnr. 9 Cam sanayisi geneike deniz kıyıa rında bnmaktadır. Tersaneler (Gemi Yapımı); İstanb, İzmit ve İzmir’de yer aır. Seramik ve Porselen Sanayisi: İstanb, Uçak Fabrikaları; Ankara ve Eskişehir’de Kütahya, İzmir, İzmit, Çanakkae, uşak bnr. ve Biecik ierinde yer aır.
Kamyon-Kamyonet-Otobüs Fabrikaları;
pıdığı yererde yoğnaşmıştır.
9
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
ULAşIM KARA YOLU ULAşIMI 9
9
9
9
Türkiye’de en geişmiş aşım siste midir. Türkiye’nin her kentine ve köyüne kara yo aşımı vardır. Dağık ve engebei arazierde yo ya pım maiyeteri fazadır. Türkiye’de aşım gene oarak doğ batı istikametinde zanır. B yüzden doğa geçiter aşımda önemi yer ttar.
UNUTMA! UNUTMA! UNUTMA! DIş TİCARET İhracat (Dış Satım) 5 miyar $ İthaat (Dış Aım) 10 miyar $ + Dış ticaret hacmi (15 miyar $) 9 İhracat ve ithaat topamı dış ticaret hacmini verir. (15 miyar $) 9 İhracatın ithaattan az oması dr mnda dış ticaret açığı yaşanır. (–5 miyar $) 9 İhracatın ithaattan faza oması dr mnda dış ticaret fazası yaşanır.
İhtiyaç Akademi
9
DEMİR YOLU ULAşIMI
HAVA YOLU ULAşIMI
Demir yo en faza maden taşıma cıığında kanıır. 9 Karadeniz kıyı şeridinde Samsn ve Zongdak dışında demir yo aşı mı yoktr. 9 Marmara Bögesi’nde Brsa ve Ça nakkae kenterine demir yo aşı mı yoktr. 9 Ege Bögesi’nde Menteşe Yöresi’ne demir yo aşımı yoktr. 9 Akdeniz Bögesi’nde Antaya’ya de mir yo aşımı yoktr.
En pahaı ve hızı aşım şekidir. 9 En çok trizm amacıya kanıır. 9 Son yıarda öze sektör yatırıma rına bağı oarak havacıık sektörü geişmektedir.
9
TİCARET İhracat rakamarının ithaat rakama rına yakın oması drmnda ihracatın ithaatı karşıama oranı fazadır.
Türkiye’nin Dı Ticaret Açığını Kapatmak için 9 9 9 9 9
Sanayi yatırım ve ihracatı artırımaı Teknooji yatırımı ve ihracatı artırımaı Dış piyasanın ihtiyaçarı tespit edimei Yeni pazarar bnmaı Pazarama ve rekam çaışmaarı art maı 13
9
DENİZ YOLU ULAşIMI 9
Deniz yo aşımı en faza ticarette kanıır. Bn sebebi aşım mai yeterinin az omasıdır.
İthalat____________________________________________ Sanayi: Otomobi, siah, kâğıt, optik aet er, gübre
Madenler: Petro, doğa gaz, taş kömürü, fosfat, vofram Tarım ürünü: Pirinç, mz, tropika mey veer, kaçk, kakao, kahve
İhracat___________________________________________ Sanayi: Otomobi, teksti, beyaz eşya, mo biya, çimento
Tarım ürünü: K. üzüm, kiraz, K. kayısı,
haşhaş, incir, pamk, fındık, ba, çiçek, tavk, zeytinyağı, baık Madenler: Demir, bakır, Ot taşı, krom, bor, manganez
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
VATANDAŞLIK HAKKIN TÜRLERİ
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l n i u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n u i y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e n l i u ç y a u y k i t O h İ
! R İ D İ L M E N Ö ! R İ D İ L M E N Ö ! R İ D İ L M E N Ö
9
9
Kamu Hakları: Kişiere devet arasındaki iişkieri düzeneyen kam hkkndan doğan hakarıdır. Kamu hakları; kişise hakar, sosya ve ekonomik hakar ve siyasi hakar omak üzere üçe ayrıır. Özel Haklar: Kişiere kişier arasındaki iişkiyi düzeneyen, öze hkktan doğan hakardır.
Nitelikleri Bakımından Özel Haklar 9
9
Mutlak Haklar: Sahibine maddi ve maddi omayan maar ie kişier üzerinde geniş yetkier veren ve herkese karşı ieri sürüebien hakardır. Mükiyet hakkı bna örnektir. Nispi Haklar: Sadece beiri kişiere karşı ieri sürüebien hakardır. Aacak hakkı bna ör nektir.
Konuları Bakımından Özel Haklar 9 9
Mal Varlığı Hakları: Kişinin para ie öçüebien, yani ma varığı içinde yer aan hakarıdır. Kiilik Hakları: Kişierin manevi menfaaterini koryan hakardır.
Devredilebilmeleri Bakımından Özel Haklar 9 9
Devredilebilen Haklar: Sahibi tarafından başkaarına devrediebien, miras yoya da mirasçıara geçen hakardır. Devredilemeyen Haklar: Kra oarak kişiye bağı hakar, özeike kişiye sıkı sıkıya bağı hakardır ve bnar miras yoya da mirasçıara geçemez.
Hukuki Etkileri Bakımından Özel Haklar 9
Yenilik Doğuran Haklar (İnaî Haklar): Sahibine tek tarafı irade açıkaması ie yeni bir hkki drm ortaya çıkarma veya var oan hkki drm değiştirme ya da sona erdirme yetkisi veren hakardır. Üçe ayrıır. ●
Kurucu Yenilik Doğuran Haklar: Sahibi tarafından kanımaka yeni bir hkki iişkinin doğmasına yo açan hakardır.
●
Değitirici Yenilik Doğuran Haklar: Var oan bir hkki drmn tek taraı irade açıkaması ie değiştirimesini sağayan hakardır.
●
9
Bozucu Yenilik Doğuran Haklar: Sahibinin kanmasıya mevct bir hkki drm ortadan kadıran hakardır.
Alelade Haklar: B hakarın kanımasıya mevct hkki drmda hiçbir değişikik omaz. Kişilik
Gerçek Kişiler T am am ve sağ ! n doğumla ı n n ı a r z a a ş a Dar Anlamda k b Kişilik e l i n u ç y a u y k i t O h İ
Tüzel Kişiler Fiil ehliyeti ile
Geniş Anlamda Kişilik
Kişi topluluğu
• Dernek • Şirket
Şartları
• Reşit olmak • Mümeyyiz olmak (T emyiz kudretine sahip olmak) • Kısıtlı olmamak ! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
Kamu Tüzel Kişileri
Özel Hukuk Tüzel Kişileri Mal topluluğu
Kişi T opluluğu opluluğu Şeklindeki Kamu Tüzel Kişileri
• V akıf akıf
Kamu İdareleri Merkezî İdare • Devlet
Mahallî İdareler • İl Özel İdareleri • Belediyeler • Köyler
ÖSYM son yıarda b taboya iişkin sorar sormaktadır.
Mal T opluluğu Şeklindeki Kamu Tüzel Kişileri Kamu Kurumları (Hizmet Kuruluşları) • İdari Kamu Kurumları (ör. TCMB, Orman GM, Vakıflar GM) • İktisadi Kamu Kurumları (ör. TCDD, DHMİ, MKEK) • Sosyal Kamu Kurumları (ör. SGK) • Bilimsel, Teknik, Kültürel Kamu Kurumları (ör. TRT, Üniversiteler, TÜBİTAK, TODAİE, TÜBA) • Düzenleyici Kamu Kurumları (ör. SPK, RTÜK, BDDK, EPDK) • Meslek Kuruluşları (Barolar , Odalar)
TBMM’nin Seçim Dönemi
B u b i i g l i l i s or u çöö z d ç dü r ür .
İhtiyaç Yayıncılık
9
TBMM seçimeri 4 yıda bir yapıır.
9
TBMM, b süre domadan seçimin yenienme sine karar verebieceği gibi anayasada beirtien şartar atında cmhrbaşkanı da seçimerin yenienmesine karar verebiir.
9
Süresi biten mietvekii yeniden seçiebiir.
NOT: İki mietvekii gene seçimi arasında TBMM
9
Yenienmesine karar verien Mecisin yetkieri, yeni Mecisin seçimesine kadar devam eder.
üyeikerinde boşama oması hâinde yanızca bo şaan üyeiker için yapıan seçime ara seçim denir.
14
9
Savaş sebebiye yeni seçimerin yapımasına imkân görümezse, TBMM, seçimerin 1 yı geriye bırakımasına karar verebiir. Geri bı rakma sebebi ortadan kakmamışsa, erteeme kararındaki se göre b işem tekraranabiir.
İhtiyaç Akademi
İ
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
VATANDAŞLIK TBMM’nin Toplanması ve Tatile Girmesi
SORU ÇIKABİLİR. 9
9
9
Türkiye Büyük Miet Mecisi, her yı ekim ayı nın ik günü kendiiğinden topanır.
9
Mecis, bir yasama yıında en çok 3 ay tati yapabiir.
9
TBMM Başkanık Divanı, Mecis üyeeri arasından seçien ;
Mecisin tati dışında çaışmaarına ara verme si 15 günü geçemez.
Mecis, ara verme veya tati sırasında, doğrdan doğrya veya Bakanar Krnn istemi üzerine, cmhrbaşkanınca topantıya çağrıır. Mecis başkanı da doğrdan doğrya veya üyeerin beşte bi rinin yazıı istemi üzerine, Mecisi topantıya çağırır.
●
●
Başkanvekieri,
9
Katip üyeer ve
9
İdare amirerinden oşr.
T K A K D İ
BU BİLGİLER ÇOK Ö N E M L İ İD İ R .
Görev süresi 5 yıdır. 9 Bir kimse en faza 2 defa cmhrbaşkanı seçiebiir. 9 Cmhrbaşkanığına, TBMM üyeeri içinden veya dışından aday gösteriebi göste riebimesi mesi için 20 mietvek mietvekiinin iinin yazı yazııı tekifi tekifi gerek gerekir. ir. 9 En son yapıan mietvekii gene seçimerinde geçeri oyar topamı birikte hesapandığında % 10’ geçen siyasi partier Cmhrbaşkanığına ortak aday gösterebiir. 9 Cmhrbaşkanı seçien kişinin, partisi ie iişiği kesiir ve TBMM üyeiği sona erer.
Doğrdan düştüğü hâer: Kesin hüküm giyme veya kısıtanma hâi Mietvekiinin cmhrbaşkanı seçimesi Öüm ●
●
●
!
Cmhrbaşkanı, 40 yaşını dodrmş ve yükseköğrenim yapmış, TBMM üyeeri veya b niteikere ve mietvekii seçime yeter iiğine sahip Türk vatandaşarı arasından, hak tarafından seçiir.
9
Mietvekiiği ie bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sür dürmekte ısrar etmek
!
!
Bakanlar Kurulu, bakanar ve başbakandan oşr. Babakan; cmhrbaşkanınca, TBMM üyeeri arasından atanır. Bakanlar; TBMM üyeeri veya Mecis üyeeri dışından mietvekii seçime yeteriiğine sahip oanar arasından başbakanca seçiir ve cmhrbaşkanınca atanır; gerektiğinde başbakanın önerisi üzerine cmhrbaşkanınca göreverine son veriir.
Bakanlar Kurulunun balıca görevleri unlardır: Ükenin gene siyasetini yürütmek 9 KHK ve tüzük çıkarmak 9 Kann tasarısı hazıramak 9 Bütçe ve kesin hesap kann tasarıarını hazıramak 9 Cmhrbaşkanı başkanığında oağanüstü hâ ve sıkıyönetim ian etmek 9 Miî güveniği sağamak 9 Siahı kvveteri yrt savnmasına hazıramak 9 Genekrmay başkanını seçmek 9 Merkez Bankası başkanını seçmek NOT: Bakanar Krnn göreve başaması güvenoy amasıya deği, daha öncesinde cmhrbaşkanınca bakanarın atanmasıya gerçekeşir. Güvenoy göreve başamanın deği, görevde kamanın şartıdır. 9
İhtiyaç Akademi
9
9
Oyama ie düştüğü hâer: Mietvekiiğinden istifa Mecis çaışmaarına özür süz veya izinsiz oarak 1 ay içerisinde topam 5 bireşim günü katımamak
Mecis başkanı,
Türkiye Büyük Miet Mecisi Başkanık Divanı için, bir yasama döneminde iki seçim yapıır. İk seçienerin görev süresi 2 yı, ikinci devre için seçienerin görev süresi ise o yasama döneminin sonna kadar devam eder.
Milletvekilliğinin Düürülmesi ●
9
BU BİLGİ SORU ÇÖZDÜRÜR.
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ h ! t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
15
!
İ h O t k i y u a y ç u n i l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
!
Bakanlar Kurulunun görevi u durumlarda son bulur: Bakanar Krnn istifa etmesi 9 Başbakanın görevinin sona ermesi 9 Bakanar Krnn TBMM’de güvenoy aamaması 9 Bakanar Krnn gensor sonc düşürümesi 9 Bakanar Krnn görev süresinin doması NOT: Türkiye Büyük Miet Mecisi gene seçimerinden önce, 9 Adaet bakanı 9 İçişeri bakanı 9 uaştırma bakanı göreverinden çekiir 9
Bakanlıkların Kurulması ve Bakanlar 9
Bakanıkarın krması, kadırıması, göreveri, yetkieri ve teşkiatı kanna düzenenir.
9
Açık oan bakanıkara izini veya özürü oan bir baka na, diğer bir bakan geçici oarak vekiik eder. Ancak, bir bakan birden faza bakana vekiik edemez.
9
Herhangi bir sebepe boşaan bakanığa en geç 15 gün içinde atama yapıır.
İhtiyaç Yayıncılık
İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n İ ! h t O i y k a u ç y u i l e n k b a a z ş a a n r ı n ı n ! İ h O t k i y u a y ç u i n l e b k a a ş z a a r n ı n ı n !
Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın Okuyun başarın İhtiyaç ile kazanın! İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
İhtiyaç ile kazanın! Okuyun başarın
VATANDAŞLIK ANAYASA ANAY ASA MAHKEMESİ Anayasa Mahkemesi 17 üyeden krr. B üyeerden 3’ünü TBMM, 14’ünü cmhrbaşkanı seçer. Mahkeme 2 böüm ve Gene Kr Kr hâinde çaışır.
B U U K O ON U N UD A D N S O OR RU U Ç I I K K A B İ İL Lİ İ R R .
TBMM:
! 1 üyeyi serbest avkatar arasından, n ı n Cmhrbaşkanı ve TBMM; b üye n ı 2 üyeyi Sayıştay başkan ve üyeeri arasından seçer. a r z a eri, üyeerin seçieceği organarın a ş a k b her boş üyeik için gösterecekeri e n 3 üyeyi Yargıtay başkan ve üyeeri arasından, l i u 3’er aday arasından seçer. (Ser ç y a u 2 üyeyi Danıştay başkan ve üyeeri arasından, y k i best avkatar arasından seçiecek t O 1 üyeyi Askerî Yargıtay başkan ve üyeeri arasından, h İ ! üyeeri baro başkanarı aday gös n ı n ı n 1 üyeyi Askerî Yüksek İdare Mahkemesi başkan ve üyeeri arasından, terirken öğretim eemanarını YÖK r a a z 3 üyeyi en az 2’si hkkç omak üzere Yükseköğretim Krnn ş a aday gösterir.) a b k kendi üyesi omayan yükseköğretim krmarının hkk, iktisat ve e l siyasa biimer daarında görev yapan öğretim üyeeri arasından, n u i y ç u a y k i O t 4 üyeyi üst kademe yöneticieri, serbest avkatar, birinci sınıf hâkim Cmhrbaşkanı b üyeeri kendisine aday göste h ! İ n ve savcıar ie en az 5 yı raportörük yapmış Anayasa Mahkemesi ra rimeksizin doğrdan seçer. ı n n ı portöreri arasından seçer. a r z a a ş a k b Anayasa Mahkemesi üyeeri arasından gizi oya ve üye tam sayısının sat çoğnğ ie dört yı için bir b ir başkan ve iki başkan vekii e n l i u seçiir. Mahkeme üyeeri 12 yı için seçiener. Bir kimse 2 defa Anayasa Mahkemesi üyesi seçiemez. ç y a u y k i t O h İ
Cumhurbakanı:
HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU
Krn başkanı adaet bakanıdır. üyesidir. 9 Adaet Bakanığı müsteşarı krn tabii üyesidir. 9
Hâkimer ve Savcıar Yüksek Kr 22 ası ve 12 yedek üyeden oşr; üç daire hâinde çaışır.
Üyeler 4 yıl için seçilir. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilir. Cumhurbakanı: Yargıtay Genel Danıtay Ge- Türkiye Ada- Adli Yargı Hâkim Hâkim ve Kurulu: nel Kurulu: let Akademisi Savcıları: 4 ası üyeyi h Genel Kurulu: 7 ası ve 4 yedek üyeyi 3 ası ve 3 2 ası ve 2 kkç öğretim
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
üyeeri ie av katar arasın dan seçer.
yedek üyeyi Yargıtay üyeeri arasından seçer.
yedek üyeyi Danıştay üye eri arasından seçer.
BU KONUDAN SORU GELİR.
! n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ ! n ı n ı n r a a z ş a a b k e l n i u y ç u a y k i O t h ! İ n ı n n ı a r z a a ş a k b e l i n u ç y a u y k i t O h İ
9
1 ası ve 1 yedek üyeyi kendi üyeeri arasından seçer.
birinci sınıf op, birinci sınıfa ayrımayı gerekti ren niteikeri yitirmemiş adi yargı hâkim ve sav cıarı arasından seçer.
İDARİ YAPILANMA
İdari Yargı Hâkim ve Savcıları: 3 ası ve 2 yedek üyeyi birinci sınıf op, birinci sınıfa ayrımayı gerekti ren niteikeri yitirmemiş idari yargı hâkim ve sav cıarı arasından seçer.
BU KONUDAN SORU GELİR.
MERKEZİ YÖNETİM Bakent Tekilatı Tara Tekilatı Cumhurbakanı İl Genel İdaresi
YERİNDEN YÖNETİM Yerel Yerinden Yönetim Hizmet Yerinden Yönetim İl Özel İdaresi İdari Kamu Kurumları
9
9
Devet Deneteme 9 Vai Kr 9 İ İdare Şbe Başkanarı 9 Cmhrbaşkanığı Gene Sekreteriği 9 İ İdare Kr 9 Cmhrbaşkanı İlçe İdaresi Danışmanığı 9 Kaymakam 9 Başyaverik 9 İçe İdare Şbe 9 Cmhrbaşkanığı Başkanarı Öze Kaemi 9 İçe İdare K r Babakan
Bakanlar Kurulu Bakanlıklar Bakentteki Yardımcı Kurulular 9 9 9
Danıştay Sayıştay Miî Güvenik Kr
İhtiyaç Yayıncılık
Bucak İdaresi 9 9 9
9 9
Vai İ Gene Mecisi İ Encümeni
9
İktisadi Kamu Kurumları (KİT)
Belediye 9 9 9
Beediye Başkanı Beediye Mecisi Beediye Encümeni
9
Büyükehir Belediyesi 9 9
Vakıfar Gene Müdürüğü, Karayoarı Gene Müdürüğü, Orman Gene Müdürüğü vb. İDT, KİK, Bağı Ortakıkar, Kam İştirakeri, Müesseseer: Türkiye İhracat Kredi Bankası, ÇAYKuR, Eti Maden İşetmeeri, DMO, MKEK, Türkiye Şeker Fabrikaarı, BOTAŞ, Türkiye Kömür İş etmeeri, TMO, TPAO, TİGEM, TCDD, Posta İşetmeeri Gene Müdürüğü, DHMİ vb.
Büyükşehir Beediye Sasyal Kamu Kurumları Başkanı 9 SGK, Türkiye İş Krm, OYAK Büyükşehir Beediye Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları Mecisi TODAİE, TÜBİTAK, Atatürk Kütür, Di ve Tarih Yük9 Üniversiteer, TODAİE, Büyükşehir Beediye sek Krm, TSE, TRT, Devet Tiyatroarı, Devet Opera ve Baesi Encümeni
Bcak Müdürü Bcak Mecisi 9 Bcak KomisKamu Kurumu Niteliğindeki meslek kuruluları yon Köy İdaresi ATO, BAROlAR, ODAlAR 9 ASO, ATO, 9 Köy Mhtarı Bağımsız İdari Otoriteler 9 Köy Derneği 9 RTÜK, SPK, BTK, BDDK, EPDK, Kam İhae Krm, Rekabet 9 Köy İhtiyar Heyeti Krm, Şeker Krm, TAPDK, TMSF 16
İhtiyaç Akademi