ETIKA PROFESI DAN TATA KELOLA KORPORAT Penilaian Praktek OECD CG Prinsip 2 di PT. Aneka Tamban Tbk 2!"#.
Dis$s$n %le& ' MUHAMMAD MUHAMMAD HASANUD HASANUDDIN DIN (16.19.02 (16.19.0231) 31) RICHARD SIBARANI
(16.19.0234)
SULAIMAN
(16.19.0237)
PENDIDIKAN PROFESI AKUNTANSI
SEKOLA( TINGGI IL)* EKONO)I INDONESIA +STIESIA, S*RA-AA S*RA-AA 2!"/
". PENDA(*L*AN Saa !"!# $%"!a %&a'a &a*!" +,*+a"- $a" +%%'*a" "-//aa" a"&a*!" +a!* $a" &'a. S!a !!"a" $a" &/%,%' *a,aa" $a,! ,%&a'aa" %+/!* $!'a,a*a" $aa "%"%**a" !"$a*a" a"- ,%! *a$a stakeholder $a" $aa +,a"--%"-aa+ aa& &%a !"$a*a" $a" *%%&a""a $a/a "-//a ,%&a'aa". U"%* "!"-*a*a" ,,a ,%&a'aa" *a,a' a"- /+!' +a!*# a*a ,%&a'aa" 'a,%& $!*//a &5a,a ,&&!"a/ $"-a" "-!"$a'*a" ,!"&!,!"&! Good Governance. K+,/a"-&%"-a" *&!&"&! ,%&a'aa" !$a* 'a"a $!%*%, /' ,,a *%a"-a"# "!"-*aa" *%"%"-a" a*a" a! %-a ,,a !","a/ ,%&a'aa" (!*a $a" Good Corporate Governance) $a" ,,a *$%/!a" &&!a/ ,%&a'aa". E!*a +!&"!& !/!*! ,a" a"- &a"-a +&a, $a/a *+,/a"-&%"-a" *&!&"&! ,%&a'aa". P",aa" !*a +!&"!& &5a,a *"&!&" $aa %%$*a" !*/! %&a'a a"- &'a# !&!" $a" ,a"&a,a" %"%* "$,"- ,5!a"a a&a, a"- !&!"# ,a"&a,a" $a" a% +,!*a" a"aa a"- +&a, +a-! &/%,%' stakeholder "a. O/' *a,"a !% &%$a' &/aa*"a ,%&a'aa" ",a*a" &%a% ,!"&! Good Corporate Governance a"- $aa $!-%"a*a" &+a-a! &a/a' &a% a/a"a. P"!"-"a ",aa" ,!"&!,!"&! Good Corporate Governance /a' "a$! ,'a!a" +a-! $%"!a +!&"!& $! &!a "-a,a. P,!"&!,!"&! Good Corporate Governance a"- $!*/%a,*a" /' OECD "a$! a5%a" +a-! &!a "-a,a $a/a ",aa""a. P,!"&!,!"&! Good Corporate Governance a"- $!*/%a,*a" /' OECD a'%" 2004 "5a*% 'a/'a/ &+a-a! +,!*% 1. Ensuring the basis for an Effective Corporate Governance Framework 2. The Rights of hareholders and !e" #wnership Functions $. The E%uitable Treatment of shareholders &. The Role of takeholders in Corporate Governance '. (isclosure and Transparenc" ). The responsibilities of the *oard
PT A"*a Ta+a"- (ANTAM) ,%a*a" &+%a' ,%&a'aa" ,a+a"-a" a"%/a! +,,a&! &5a,a *,&!a/ a$a a"--a/ 8 %/! 196:. $! E,a $a" A&!a. S+a-a! &+%a' ,%&a'aa" a"- !/!*! !/aa' ,a&! a"- ,&+a, $! &/%,%' I"$"&!a a"*aa a*a" +a'a" !",a/# ANTAM !/!*! a,%& *a& a"- &/!$ $a" a"a" *%a"-a" a"- +,'a!'a!. ANTAM $!$!,!*a" &+a-a! Ba$a" U&a'a M!/!* N-a,a a$a a'%" 196: /a/%! ,-, ++,aa ,%&a'aa" ,a+a"-a" "a&!"a/ a"- ,$%*&! *$!a& %"--a/. U"%* "$%*%"- "$a"aa" ,* *&a"&! ,"!*/# a$a a'%" 1997 ANTAM "aa,*a" 38; &a'a"a * %+/!* $a" "5aa*a""a $! B%,&a E* I"$"&!a. Pa$a a'%" 1999# ANTAM "5aa*a" &a'a"a $! A%&,a/!a $"-a" &a%& foreign e+empt entit"
$a" a$a a'%" 2002 &a%& !"! $!!"-*a*a" "a$! AS< L!&!"- a"- !/!*! *"%a" /+!' *a. S+a-a! P,%&a'aa" a"- ,$aa, $! +,+a-a! B%,&a E* (%/! /!&!"-) a"a,a /a!" $! B%,&a E* I"$"&!a (BEI) $a" A%&,a/!a" S5%,!!& E=5'a"- (AS<)# $a/a "5aa! %%a" &,a-!& "a$! P,&,a" +,*/a& $%"!a# &aa !"! ANTAM +,*%& a$a "!"-*aa" "!/a! -a"- &a'a $a" +,*!" $a/a /a*&a"aa" ",aa" ,!"& >C> a-a, *-!aa" ,a&!"a/ P,%&a'aaa" $!a/a"*a" $"-a" +,/a"$a&*a" ,!"&! T,a"&a,"5# A55%"a+!/!# R&"&!+!/!# I"$"$"5 $a" Fa!,"&& a"- $!!a! /' N!/a!N!/a! $a" E!*a P,%&a'aa". Da" K!&a,!& /a' +"%* K! >C># N!"a&! $a" R%",a&! (>C> NR)# $"-a" %-a& %aa K! >C>NR a"a% $a" a&!*a" $!,a*a""a >C> &,a &a"$a, !*a ,%&a'aa" &5a,a *!# "-aa&! /a*&a"aa" "-//aa" &&!a/ $a" /!"-*%"-a" ,%&a'aa" &,a "-aa&a" a/a""a ,&& "!"a&! $a" ,%",a&! 5a/" D!,*&! $a" Da" K!&a,!& $! P,%&a'aa" ,a&%* %-a "-//aa" H%a" Ca!a/ &5a,a %%. P,!"&! >C> a$a OECD a"- a*a" $!+a'a& $a/a a*a/a' !"! a$a/a' ,!"&! *3 a!% Perlak$an 0an setara ter&adap sel$r$& Pemean Sa&am + Equitable treatment of shareholders,.
2. LANDASAN TEORI Oranisasi $nt$k Ker1a Sama dan Pemban$nan Ek%n%mi (OECD Organisation for Economic Co-operation and Development ) ,%a*a" &+%a' ,-a"!&a&! !","a&!"a/ $"-a" !-a %/%' "-a,a a"- ",!a ,!"&! $*,a&! ,a*!/a" $a" *"! a&a, ++a&. B,aa/ a'%" 194: $"-a" "aa O,-a"!&a&! %"%* K,a Saa E*"! E,a (OEEC #rgani,ation for European Economic Co-operation)# $!!!" /' R+, Ma,/!" $a,! P,a"5! %"%* +a"% "a/a"*a" Ma,&'a// P/a"# %"%* ,*"&,%*&! E,a &/a' P,a"- D%"!a II. K%$!a"# *a"--aa""a ,a+a' "-a,a "-a,a ""E,a# $a" a'%" 1961# $!+"%* *+a/! "a$! OECD /' K"?"&! "a"O,-a"!&a&! %"%* K,a Saa $a" P+a"-%"a" E*"!. )isi dan T$1$an OECD M,&!*a" *+!a*a"*+!a*a" a"- a*a" ,+a!*! *"!# &5!a/# $a" *&a',aa" a&a&a,a*a $!&/%,%' $%"!a. OECD B,%%a" %"%* +a"$!"-*a" "-a/aa" *+!a*a"# "5a,! aa+a" %"%* a&a/a' %%# "-!$"!!*a&! ,a** ,a** a"- +a!*# $a" "-*,$!"a&!*a" *+!a*a"*+!a*a" $&!* $a" !","a&!"a/. Prinsip OECD P,!"&!,!"&! OECD 2004 "-"a! coporate governance $!-%"a*a" &+a-a! a5%a" +a-! a&a,a*a !","a&!"a/ $a/a "-+a"-a" corporate governance# "a%" OECD "/a&*a" a&!"-a&!"- "-a,a !/!*! *a,a*,!&!* a"- +,+$a &'!"--a &a% $/ "-+a"-a" corporate governance +/% "% 55* %"%* &%a "-a,a. Sa/a' &a% 5"' a$a/a' ,+$aa" &!& a"- $!-%"a*a" $a/a ,%&a'aa". B+,aa "-a,a "--%"a*a" " !, && $!a"a "-aa& ,%&a'aa" $!&+% @ *oard $a" "-%,%& ,%&a'aa" $!&+% @ !e" E+ecutives. S"a,a !% +a"a* %-a "-a,a a"- "--%"a*a" two tier system $!a"a "-aa&a" ,%&a'aa" $!/a*%*a" /' *oard of Commisoner $a" "-%,%&a" ,%&a'aa" $!/a*%*a" /' @ (irectors. D! I"$"&!a && a"- $!--%"a*a" a$a/a' two tier s"stem# &'!"--a !&!/a' @ *oard $a/a OECD $!a,!*a" &+a-a! @Da" K!&a,! $a" @ !e" E+ecutives &+a-a! @D!,*&!. Prinsip 2II' The Rights of hareholders and !e" #wnership Functions P,!"&! corporate governance a"- * $%a $a,! OECD a$a $a&a,"a "-a%, "-"a! Ha*'a* P-a"- Sa'a $a" F%"-&!%"-&! K!/!*a" Sa'a. Ha/ !"! ,%aa "-!"-a !"?&, &a'a ,%aa $a,! &%a% ,%&a'aa" %+/!*# !/!*! 'a*'a* *'%&%& &,! &a'a ,&+% $aa $!+/!# $!%a/ aa%%" $!,a"&,. P-a"- &a'a ,&+% %-a +,'a* aa& *%"%"-a" ,%&a'aa" &+&a, ,&! *!/!*a""a. S/a!" !% *!/!*a" aa& &%a% &a'a %"a! 'a* aa& &%a !",a&! ,%&a'aa" $a" %"a! 'a* %"%* "-a,%'! a/a""a ,%&a'aa" /a/%! Raa U% P-a"-
Sa'a (RUPS). S5a,a ,!"5! ,!"&! 2 "-a%, 'a*'a* -a"- &a'a &+a-a!a"a $aa $!/!'a $a/a %,a!a" $! +aa' !"!. K,a"-*a corporate governance 'a,%& /!"$%"-! $a" "%"a"- /a*&a"aa" 'a*'a* -a"- &a'a. A Ha*'a* $a&a, -a"- &a'a 'a,%& "5a*% 'a* %"%* 1 ,/' 5a,a "$aa,a" a"- aa" aa& *!/!*a" 2 ",a'*a" aa% "-a/!'*a" &a'a 3 ,/' !",a&! a"- ,/?a" aa% a,!a/ "a"- ,%&a'aa" &5a,a ,a%, $a" a a*% 4 +,a,!&!a&! $a" +,!*a" 'a* &%a,a $a/a ,aa %% -a"- &a'a 8 !/!' $a" "--a"! a"--a "-%,%& $a" 6 6. ,/' 'a* aa& +a-!a" *%"%"-a" ,%&a'aa". B P-a"- &a'a 'a,%& !/!*! 'a* %"%* +,a,!&!a&! $a/a# $a" $!+,!*a" !",a&! a"- 5%*% aa& *%%&a"*%%&a" "a"- ,%+a'a",%+a'a" "!"- ,%&a'aa" &,! 1 ,%+a'a" a"--a,a" $a&a,# aa% a* "$!,!a" aa% $*%"$*%" "a" "-//aa" ,%&a'aa" /a!""a 2 ,!&a&! &a'a a+a'a" $a" 3 ,a"&a*&! /%a, +!a&a# ,a&%* "-a/!'a" &/%,%' aa% 'a!, &/%,%' a&&# a" +,$aa* a$a "%a/a" ,%&a'aa". C P-a"- &a'a 'a,%& !/!*! *&aa" %"%* +,a,!&!a&! &5a,a *! $a" +,!*a" 'a* &%a,a $a/a RUPS $a" 'a,%& $!+,!*a" !",a&! "a"- a%,a" a%,a""a# ,a&%* aa 5a,a %"-%a" &%a,a# a"- "-a%, "/"--a,aa" RUPS. Ha/'a/ a"- ,/% $!,'a!*a" a$a/a' 1 P-a"- &a'a 'a,%& $!&$!a*a" !",a&! a"- a$a! $a" a*%,a "a"- a"--a/# a $a" a-"$a RUPS# ,a&%* !",a&! /"-*a $a" a*%,a "a"- a&a/a' a&a/a' a"- a*a" $!%%&*a" $a/a ,aa. 2 P-a"- &a'a 'a,%& !/!*! *&aa" %"%* "-a%*a" ,a"aa" *a$a "-%,% ,a&%* ,a"aa",a"aa" +,*a!a" $"-a" a%$! *&,"a/ a'%"a"# %"%* a&%**a" +%!,+%!, $a/a a-"$a RUPS# $a" %"%* "-%&%/*a" 5a'a""a# $a/a +aa&+aa& a"- aa,. 3 Pa,!&!a&! *! -a"- &a'a $a/a *%%&a"*%%&a" "!"- "-//aa" ,%&a'aa"# &,! "5a/"a" $a" !/!'a" a"--a "-%,%& 'a,%& $!a&!/!a&!. P-a"- &a'a 'a,%& $aa +%a a"$a"-a"a"$a"-a" ,*a +,*a!a" $"-a" *+!a*a" "--a!a" a"--a "-%,%& $a" a+aa+a *%"5! $!*a'%!. Kaa,a" aa& *"" &*a "--a!a"*"&a&! +a-! a"--a "-%,%& $a" *a,aa" 'a,%& $!$a&a,*a" a$a ,&%%a" -a"- &a'a. 4 P-a"- &a'a 'a,%& $aa +,!*a" 'a* &%a,a &5a,a /a"-&%"- aa% &5a,a !" a+&"!a# $a" 'a,%& $!a"--a !/!*! **%aa" a"- &aa# +a!* $!/a*%*a" $"-a" *'a$!,a" aa% a"a *'a$!,a" -a"- &a'a a"- +,&a"-*%a".
D S,%*%, $a" *&!&! ,$a/a" a"- %"-*!"*a" -a"- &a'a ,"% %"%* ,/' !"-*a "-"$a/!a" a"- !$a* ,,&!"a/ $"-a" *!/!*a" &a'a"a 'a,%& $!%"-*a*a". E P"-a/!'a" "-"$a/!a" ,%&a'aa" 'a,%& $!,+/'*a" a-a, +,%"-&! &5a,a !&!" $a" ,a"&a,a" a"- /!%! 1 P,a%,a" $a" ,&$%, "a"- "-a+!/a/!'a" "-"$a/!a" ,%&a'aa" $! a&a, $a/# $a" ,a"&a*&! /%a, +!a&a# &,! ,-, $a" "%a/a" a&& ,%&a'aa" $a/a %/a' a"- &%+&a"&!a/# 'a,%& $!a%, &5a,a /a& $a" $!%"-*a*a" &'!"--a !"?&, "-a'%! 'a*'a* $a" !/!'a"!/!'a""a. T,a"&a*&!,a"&a*&! 'a,%& $!/a*%*a" a$a 'a,-a a"- ,a"&a,a" $a" $"-a" &a,a&a,a a"- aa, a"- /!"$%"-! 'a*'a* &/%,%' -a"- &a'a &&%a! $"-a" */a&!!*a&!"a. 2 K+!a*a" a"! take over !$a* +/' $!-%"a*a" %"%* /!"$%"-! a"a" $a" "-%,%& $a,! *a!+a" /a*%*a" ,a"--%"-aa+a". F
P/a*&a"aa" 'a*'a* aa& *!/!*a" /' &/%,%' -a"- &a'a# ,a&%* !"?&, */+a-aa"# 'a,%& $!a&!/!a&!. Ha/'a/ a"- ,/% $!a%, a$a/a' 1 I"?&, !"&!%&! a"- +,!"$a* $a/a *aa&!a& &5a,a fiduciary 'a,%& "-%"-*a*a" *&/%,%'a" aa *//a ,%&a'aa" $a" *+!a*a" %"-%a" &%a,a +,*a!a" $"-a" !"?&a&!"a# ,a&%* aa 5a,a a"- /a' $!a*a" %"%* %%&*a" "--%"aa" 'a* &%a,a ,*a. 2 I"?&, !"&!%&! a"- +,!"$a* $a/a *aa&!a& &5a,a fiduciary 'a,%& "-%"-*a*a" +a-a!a"a ,*a "a"-a"! +"%,a" *"!"-a" a"- a,!a/ a"- %"-*!" "-a,%'! /a*&a"aa" 'a*'a* !/!* %aa +,*a!a" $"-a" !"?&a&!"a. > P-a"- &a'a# ,a&%* -a"- &a'a !"&!%&!# 'a,%& $!,+/'*a" %"%* &a/!" +,*"&%/a&! "a"- a&a/a'a&a/a' +,*"aa" $"-a" 'a*'a* $a&a, -a"&a'a &+a-a!a"a $!$!"!&!*a" $a/a P,!"&!,!"&! ,&+% $!aa $aa $!*5%a/!*a" %"%* "5-a' "a/a'-%"aa". Prinsip Dasar Corporate Governance T,$aa a ,!"&! %aa C,,a >?,"a"5 &5a,a %% a!%
"
Fairness +Kea1aran, Kaa,a" ( fairness) ,%a*a" &%a% +"%* ,/a*%a" a"- a$!/ $a" &a,a $! $a/a "%'! 'a*'a* stakeholder a"- !+%/ +,$a&a,*a" ,a"!a" &,a ,a%,a" ,%"$a"-a" a"- +,/a*%. 2 Transparency +Keterb$kaan In3%rmasi,
T,a"&a,a"&! ,%a*a" *,+%*aa" !",a&!# +a!* $a/a ,&& "-a+!/a" *%%&a" a%%" $a/a "-%"-*a*a" !",a&! a,!a/ $a" ,/?a" "-"a! ,%&a'aa". 4 Accountability +Dapat Dipertan$n1aabkan, A*%"a+!/!a& a$a/a' */a&a" %"-&!# &,%*%,# &!& $a" ,a"--%"-aa+a" ,-a" ,%&a'aa" &'!"--a "-//aa" ,%&a'aa" ,/a*&a"a &5a,a *!. # esponsibility +Pertan$n1aaban, P,a"--%"-aa+a" ,%&a'aa" a$a/a' *&&%a!a" (a%') $! $a/a "-//aa" ,%&a'aa" ,'a$a ,!"&! *,,a&! a"- &'a &,a ,a%,a" ,%"$a"-a" a" +,/a*%. 5
!ndependency +kemandirian )# &%a% *a$aa" $!a"a ,%&a'aa" $!*//a &5a,a ,&&!"a/ a"a +"%,a" *"!"-a" $a" "-a,%'*a"a" $a,! !'a* a"a" a"- !$a* &&%a! $"-a" ,a%,a" $a" ,%"$a"-a"%"$a"-a" a"- +,/a*% $a" ,!"&!,!"&! *,,a&! a"- &'a.
4 PE)-A(ASAN )ASALA( Pr%3il Per$sa&aan P,%&a'aa" P,&,a" (P,&,) PT A"*a Ta+a"- T+* a$a/a' BUMN a" +,-,a* $a/a +!$a"- ,a+a"-a" +,+a-a! "!& +a'a" -a/!a"# &,a "a/a"*a" %&a'a
$! +!$a"- !"$%&,!# ,$a-a"-a"# "-a"-*%a" $a" a&a a"- +,*a!a" $"-a" ,a+a"-a" +,+a-a! "!& +a'a" -a/!a" ,&+%. S%+ &*, ,a+a"-a" /-a $a" !",a/ !"! %/a! +,,a&! &5a,a *,&!a/ a$a a"--a/ 8 %/! 196:. D"-a" $a/ $a&a, &+&a, R 3#: T,!/!%". M$a/ $!a*a" $a" $!&, &+&a, R 983#: !/!a, $"-a" &,%*%, *!/!*a" P,!"a' R%+/!* I"$"&!a &+&a, 68; $a" Ma&a,a*a &+&a, 38;. S/a!" !%# A"a +,-,a* %-a $! +!$a"- !"$%&,!# ,$a-a"-a"# "-a"-*%a" $a" a&a /a!""a a"- +,*a!a" $"-a" +a'a" a+a"-. Daa Ta/ P"%a/a" a'%" 2010 &+&a, R :#74 ,!/!%" a" +,a&a/ $a,! *$!a& ,"!*/ &+&a, R 3#6: ,!/!%" (42;)# +!!' "!*/ &+&a, R 2#36 ,!/!%" (27;)# a& $a" +&! &+&a, R 2#38 ,!/!%" (27;)# &,a +a%*&! &+&a, R 340 !/a, (4;). A"a ,%a*a" ,%&a'aa" ,a+a"-a" a"- ,$!?,&!!*a&! $a" ,!"-,a&! &5a,a ?,!*a/ a"- +,,!"a&! *&,. M/a/%! !/aa' ,a&! a"- ,&+a, $! &/%,%' I"$"&!a a"- *aa a*a" +a'a" !",a/# *-!aa" A"a "5a*% *&/,a&!# "a+a"-a"# "-/a'a" &,a a&a,a" $a,! &%+, $aa !",a/ a"- $!!/!*!. A"a !/!*! *"&%" a"-*a a"a"- a"- /a/ $! E,a $a" A&!a. M"-!"-a /%a&"a /a'a" *"&&! ,a+a"-a" $a" +&a,"a %/a' 5a$a"-a" $a" &%+, $aa a"- $!!/!*!# A"a +"%* ++,aa %&a'a a%"-a" $"-a" !,a !","a&!"a/ %"%* $aa a"aa*a" 5a$a"-a" a"- a$a "a$! a+a"- a"- "-'a&!/*a" *%"%"-a". A"a !/!*! a,%& *a& a"- &/!$ $a" a"a" *%a"-a" a"- +,'a!'a!. A"a $!$!,!*a" &+a-a! Ba$a" U&a'a M!/!* N-a,a a$a a'%" 196: /a/%! ,, ++,aa ,%&a'aa" ,a+a"-a" "a&!"a/ a"- ,$%*&! *$!a& %"--a/. U"%* "$%*%"- "$a"aa" ,* *&a"&! ,"!*/# a$a a'%" 1997 A"a "aa,*a" 38; &a'a"a * %+/!* $a" "5aa*a""a $! B%,&a E* I"$"&!a. Pa$a a'%" 1999# A"a "5aa*a" &a'a"a $! A%&,a/!a $"-a" &a%& ,!-" = "! $a" a$a a'%" 2002 &a%& !"! $!!"-*a*a" "a$! AS< L!&!"- a"- !/!*! *"%a" /+!' *a. T%%a" ,%&a'aa" &aa !"! +,*%& a$a "!"-*aa" "!/a! -a"- &a'a. Ha/ !"! $!/a*%*a" /a/%! "%,%"a" +!aa &!,!"- %&a'a +,%+%' -%"a "5!a*a" *%"%"-a" a"- +,*/a"%a". S,a-! ,%&a'aa" a$a/a' +,*%& a$a *$!a& !"! "!*/# a $a" +a%*&! /a/%! "!"-*aa" %% ,$%*&! %"%* "!"-*a*a" "$aaa" &,a "%,%"*a" +!aa , %"!. A"a +,"5a"a %"%* ,a'a"*a" ,%+%'a" /a/%! ,* *&a"&! ,,5aa# a/!a"&! &,a-! "!"-*aa" *%a/!a& 5a$a"-a"# &,a "!"-*aa" "!/a! /a/%! "-+a"-a" +!&"!& '!/!,. A"a %-a a*a" ,a'a"*a" **%aa" !"a"&!a/ ,%&a'aa". M/a/%! ,/'a" *a& &+a"a*+a"a*"a# ,%&a'aa" a&!*a" a*a" !/!*! $a"a a"- 5%*% %"%* "%'! *a!+a"# "$a"a! ,%+%'a"# $a" +aa, $!?!$". U"%* "%,%"*a" +!aa# ,%&a'aa" 'a,%& +,,a&! /+!' !&!" $a" ,$%*! &,a "!"-*a*a" *aa&!a& %"%* a"aa*a" a$a"a &*a/a *"!&. S+a-a! ,%&a'aa" ,a+a"-a"# A"a "a$a,! +a'a *-!aa" ,a&! ,%&a'aa" !/!*! $aa* &5a,a /a"-&%"- ,'a$a /!"-*%"-a" $a" a&a,a*a &*!a,. P,%&a'aa" "a$a,! +a'a a&* /!"-*%"-a" '!$% $a" *'%&%&"a "-+a"-a" a&a,a*a !$a* &*$a, a"--%"- aa+ &&!a/ a! ,%a*a" +a-!a" $a,! ,!&!*
,%&a'aa" a"- 'a,%& $!*//a $"-a" +a!*. Ka,a*,!&!* !"$%&,! ,a+a"-a" $! I"$"&!a &+a-a! !"$%&,! +%*a $a,a' ,!"--a/ $a" ,!&/!, %-a "a$!*a" ,a" ,%&a'aa" a+a"- %"%* +,,a" a*! $a/a "-+a"-a" a&a,a*a &*!a, $a" +,,a&! &+a-a! -$ 5,,a 5!!" &a"-a "!"-. Ha/ !"! a*a" +,,a" "!"$a/a "%,%"*a" ,!&!* a$a"a -a"--%a" ,'a$a ,a&! ,%&a'aa". B,a"a* $a,! *"&&! !"! a*a ,'a!a" a"- "$a/a ,'a$a %aa /&a,!a" /!"-*%"-a" &,a a,!&!a&! &5a,a ,a*! $a/a "-+a"-a" a&a,a*a ,%a*a" &a/a' &a% *%"5! *&%*&&a" *-!aa" ,a+a"-a".
6isi Antam ' M"a$! *,,a&! -/+a/ +,+a&!& ,a+a"-a" $"-a" ,%+%'a" &'a $a" &a"$a, */a& $%"!a )isi Antam ' •
M+a"-%" $a" ",a*a" ,a*!*,a*!* ,+a!* */a& $%"!a %"%* "a$!*a" A"a &+a-a! a!" -/+a/.
•
M"5!a*a" *%"--%/a" ,a&!"a/ +,+a&!& +!aa ,"$a' $a" *"/-! a -%"a $"-a" "-%aa*a" *&'aa" $a" *&/aaa" *,a &,a /!"-*%"-a" '!$%.
•
M"-/a' 5a$a"-a" a"- a$a $a" a"- +a,% %"%* "!"-*a*a" *%"--%/a" *!!.
•
M"$,"- ,%+%'a" a"- &'a $"-a" "-+a"-*a" +!&"!& +,+a&!& ,a+a"-a"# $!?,&!!*a&! $a" !"-,a&! &/*! %"%* a*&!a/*a" "!/a! -a"- &a'a
•
M"!"-*a*a" *"&! $a" *&a',aa" -aa! &,a "-+a"-*a" +%$aa ,-a"!&a&! +,*!",a !"--!.
•
B,a,!&!a&! "!"-*a*a" *&a',aa" a&a,a*a ,%aa $! &*!a, !/aa' ,a&!# *'%&%&"a "$!$!*a" $a" +,$aaa" *"!.
Sa'a ANTAM &aa !"! $!,$a-a"-*a" $! B%,&a E* I"$"&!a (I"$"&!a S5* E=5'a"-# ID<) &,a $! B%,&a E* A%&,a/!a (A%&,a/!a" S5%,!!& E=5'a"-# AS<). Sa'a ANTAM ,5aa $! Paa" Uaa ID< &,a ,%a*a" a"--a $a,! L48# ' a*a,a I&/a!5 I"$=# ' a*a,a M!"!"- I"$=# ' SRI K'a! S%&a!"a+!/! I"$= $a" ++,aa !"$*& /*a/ ,*%*a /a!""a. Sa'a ANTAM $! AS< ,5aa $a/a %// AS< L!&!"&a* a'%" 2002. Sa'a ANTAM $! AS< $!,$a-a"-*a" $a/a +"%* C'&& D&!, I",&& (CDI) $!a"a &a% CDI a*!/! 8 &a'a. Daa, 10 P-a"- Sa'a T,+&a, $! /%a, P,!"a' I"$"&!a (&aa !"! !/!*! 68; &a'a ANTAM) a$a a*'!, +%/a" D&+, a'%" 2014 a$a/a' &+a-a! +,!*%
N%.
Nama pemean sa&am
7$mla& sa&am
Persentase
Stat$s
1
P ,%$"!a/ /! a&&%,a"5,
234#138#900
2.4846810
A&%,a"&!
210#822#800
2.2070911
P,&,a" ,+aa&
1:0#766#800
1.:981330
A&%,a"&!
:0#::6#800
0.:4:003:
Ba$a" a&!"-
7:#764#800
0.:287870
A&%,a"&!
61#980#000
0.6494789
Ba$a" a&!"-
%&a'a
61#919#800
0.6491862
Ba$a" a&!"-
%&a'a
89#862#900
0.6244499
A&%,a"&!
40#017#:00
0.4198418
Ba$a" a&!"-
%&a'a
32#303#:00
0.33:66:9
Ba$a" a&!"-
%&a'a
2
3
4
8
6
7
:
9
10
B& *"a-a*,aa" ' P a&" (,&,) G ' C!!+a"* " ,* &a $!"&!"a/ ,- B& *"a-a*,aa" G ** Ba"% !5 a"$ 5! &a B+' +&" &a ?a"-,$ *& &* !"$ B& *"a-a*,aa" G +& C!!+a"* " ,* &a ,-!"a,*& 5 C!!+a"* " ,* &a ,-!"a,*& &
%&a'a
Daa, 10 P-a"- Sa'a T,+&a, $! /%a, P,!"a' I"$"&!a (&aa !"! !/!*! 68; &a'a ANTAM) a$a a*'!, +%/a" D&+, a'%" 2014 a$a/a' &+a-a! +,!*%
N%.
NA)A SA(A)
1
PE)EGANG 7*)LA( SA(A)
PERSENTASE
STAT*S
PT PRUDENTIAL LIFE 234#138#900 ASSURANCEREF
2.4846810
ASURANSI
2
BPS KETENA>AKERAAN HT
210#822#800
2.2070911
PERSEROAN TERBATAS
3
PT TASPEN (PERSERO) 1:0#766#800 G THT
1.:981330
ASURANSI
4
CITIBANK NE JORK SA DIMENSIONAL :0#::6#800 EMER>I
0.:4:003:
BADAN ASIN>
8
BPS KETENA>AKERAAN G KK
7:#764#800
0.:287870
ASURANSI
6
BANUE PICTET AND 61#980#000 CIE SA
0.6494789
BADAN ASIN>
USAHA
7
BBH BOSTON SA AN>RD EM> MKTS 61#919#800 STK INFD
0.6491862
BADAN ASIN>
USAHA
:
BPS KETENA>AKERAAN BPS
89#862#900
0.6244499
ASURANSI
9
CITIBANK NE JORK SA EMER>IN> 40#017#:00 MARKETS C
0.4198418
BADAN ASIN>
USAHA
10
CITIBANK NE JORK SA EMER>IN> 32#303#:00 MARKETS S
0.33:66:9
BADAN ASIN>
USAHA
USAHA
K!/!*a" &a'a a"--a $a" $! ANTAM , a*'!, D&+, 2014 a$a/a' &+a-a!
+,!*%
N%.
An%ta K%misaris8Direksi
Dean
1
I,. Ta M!,aa# (D!,*%, Uaa)
S.E.#
M.M.
2
I,. T$ Ba$,%aa"# (D!,*%, O,a&!)
M.M.
3
I,. H"$,a Sa"!*a# M.M. (D!,*%, 0.001: P"-+a"-a")
4
I,. Ma$ S%,aa# M.S!. (D!,*%, 0.0018 U% CSR)
8
I,. Ha,! !$aa"# M.M. (D!,*%, 0.0006 S%+, Daa Ma"%&!a)
9 Kepemilikan Sa&am
0.00:3
0.0004
Ta/ %/a' &a'a a"- $!!/!*! a"a" &"!, (&a% /?/ $! +aa' D!,*&!) , 31 D&+, 2014 +,%/a' 4.602.900 /+a, &a'a aa% 0#04:;.
PRAKTEK CORPORATE GO6ERNANCE PT. ANTA) A"a /a' "-+a"-*a" >C> $"-a" +a"-%" a&* !",a&,%*%, >C># +a!* hard structure a%%" soft structure. Ha,$ &,%5%, a"- /a' $!+a"-%" $!a"a,a"a a$a/a' $"-a" $!+"%*"a Da" K!&a,!& a"- ,$!,! $a,! K!&a,!& I"$"$" +&,a /!a K! "%"a"- Da" K!&a,! /!%! K! A%$!# K! >$ C,,a >?,"a"5# K! N!"a&! R%",a&! $a" P"-+a"-a" SDM# K! CSR L!"-*%"-a" $a" Pa&5aa+a"-# $a" K! Ma"a" R&!*. oft structure >C> a"/a' $!*+a"-*a" $!a"a,a"a P$a" K+!a*a" P,%&a'aa" (PKP)# /anagement 0olic" # tandard #perating 0rocedure (SOP)# Sa"$a, E!*a (Code of Conduct ) P,%&a'aa"# C'a,, Da" K!&a,! C'a,, D!,*&!# C'a,, K!# &,a C'a,, I","a/ A%$!. Saa !"! 5a*%a" P$a" K+!a*a" P,%&a'aa" /a' $!,/%a& $a" $!&%,"a*a" "a$! K+!a*a" Taa K//a P,%&a'aa" aa% Corporate Governance "olicy #CG"$. P,/%a&a" 5a*%a" C>P $!a,a'*a" %"%* /"-*a! a&*a&* *+!a*a" ,&& a"/a' $!a%, &+/%"a $"-a" a&* $a" ,a*!& !/"a&! >C> &+a-a!a"a a"- $!a%, $! $a/a P$a" U% >C> I"$"&!a a%%" 0rinciples and Recomendation. Pelaksanaan prinsip dasar Corporate Governance pada ANTA)'
A. T,a"&a,a"&! (Transparenc") ANTAM "a!" "-%"-*aa" !",a&! a,!!/ $a" ,/?a" "-"a! *!",a# *"$!&! *%a"-a" $a" !",a&! /a!""a &5a,a /a a$a! $a" a a*% &,a %$a' $!a*&& /' takeholders &&%a! $"-a" 'a*"a. P,!"&! *,+%*aa" !"! !$a* "-%,a"-! *a!+a" %"%* /!"$%"-! !",a&! ,a'a&!a "-"a! ANTAM $a" P/a"--a" &&%a! $"-a" ,a%,a" ,%"$a"-a"%"$a"-a" a"- +,/a*%. B. A*%"a+!/!a& ( ccountabilit") ANTAM "a!" */a&a" %"-&!# /a*&a"aa" $a" ,a"--%"-aa+a" a&!"-a&!"O,-a" P,%&a'aa" (Raa U% P-a"- Sa'a# Da" K!&a,!& $a" D!,*&!) a"%"-*!"*a" "-//aa" ANTAM ,/a*&a"a &5a,a *!. A*%"a+!/!a& ,%%* * a$a *a!+a" &&,a"- aa% ,-a" *,a ANTAM a"- +,*a!a" $"-a" /a*&a"aa" "a"- a"- $!!/!*!"a $a"aa% /a*&a"aa" a"--%"- aa+ a"- $!++a"*a" /' ANTAM *a$a"a. C. P,a"--%"-aa+a" ( Responsibilit") ANTAM "a!" *&&%a!a" $a/a /a*&a"a*a" a*!?!a& +!&"!&"a +,$a&a,*a" ,!"&! *,,a&! a"- &'a# "%'a" *a!+a" ,'a$a +*,a&aa &5a,a a*! %"%* a"aa +,&aa $a" +,%&a'a %"%* $aa +,!*a" *",!+%&! a"- "aa *a$a a&a,a*a.
D. I"$"$"&! ( 3ndependenc") ANTAM "a!" "-//aa" P,%&a'aa" &5a,a ,&!"a/ a"a +"%,a" *"!"-a" $a" "-a,%'*a"a" $a,! !'a* a"a%" a"- !$a* &&%a! $"-a" ,a%,a" ,%"$a"- %"$a"-a" a"- +,/a*% $a" ,!"&!,!"&! *,,a&! a"- &'a. E. Kaa,a" ( Fairness) ANTAM "a!" ,/a*%a" a"- a$!/ $a" &a,a $a/a "%'! 'a*'a* takeholders +,$a&a,*a" *"%a" $a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a" a"- +,/a*%. Praktek Prinsip 2 OECD' (ak:&ak Pemean Sa&am dan F$nsi:3$nsi Kepemilikan Sa&am +The ights of %hareholders and &ey O'nership Functions , PT A"*a Ta+a"- ,*a! $"-a" *+!a*a" aa *//a *,,a aa% 5,,a -?,"a"5 2014# $aa $!*a'%! +a'a PT A"a &%$a' "%'! ,!"&! 2 OECD. T,$aa $%a &%+,!"&! $a/a ,!"&! 2 OECD !"!. S!a &%+,!"&! /a' $!"%'! /' PT A"a $"-a" +a!* "a%" a$a ++,aa 'a/ a"- ,/% $!,+a!*! "a%" !$a* &!-"!!*a"# &'!"--a +!&a $!*a-,!*a" PT A"a 'a, "%'! A&a" C,,a >?,"a"5 S5,5a,$. S&%a! $"-a" !&! K+!a*a" aa *//a ,%&a'aa" A"*a Ta+a"- E$!&! 2013# P-a"- Sa'a &+a-a! !/!* $a/# !/!*! 'a* $a" a"--%"- aa+ aa& P,%&a'aa" &&%a! $"-a" A"--a,a" Da&a, P,&,a" $a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a". Da/a /a*&a"a*a" 'a* $a" a"--%"- aa+"a# ,/% $!,'a!*a" ,!"&!,!"&! &+a-a! +,!*%
a
P-a"- Sa'a 'a,%& "a$a,! +a'a $a/a /a*&a"a*a" 'a* $a" a"--%" aa+"a 'a,%& ,'a!*a" %-a */a"-&%"-a" '!$% P,%&a'aa". + P,%&a'aa" "a!" ,"%'!"a 'a* $a" a"--%"- aa+ P-a"- Sa'a aa& $a&a, a&a& *aa,a" (a!,"&&) &&%a! $"-a" A"--a,a" Da&a, P,&,a" $a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a". Ped%man P%k%k Pelaksanaan
I a
Ha* $a" Ta"--%"- aa+ P-a"- Sa'a Ha* P-a"- Sa'a $!/!"$%"-! $a" $!/a*&a"a*a" &&%a! A"--a,a" Da&a, P,&,a" $a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a". Ha* P-a"- Sa'a ,&+% a$a $a&a,"a /!%! - Ha* %"%* "-'a$!,!# "aa!*a" "$aa# $a" +,!*a" &%a,a $a/a RUPS +,$a&a,*a" *"%a" &a% &a'a +,! 'a* *a$a -a"-"a %"%* "-/%a,*a" &a% &%a,a. - Ha* %"%* ,/' !",a&! "-"a! P,%&a'aa" &5a,a a a*%# +"a, $a" ,a%,# *5%a/! 'a/'a/ a"- +,&!a ,a'a&!a# &'!"--a %"-*!"*a" P-a"- Sa'a +%a *%%&a" "-"a! !"?&a&!"a $a/a P,%&a'aa" +,$a&a,*a" !",a&! a"- a*%,a.
Ha* %"%* ",!a +a-!a" $a,! *%"%"-a" P,%&a'aa" a"- $!,%"%**a" +a-! P-a"- Sa'a $a/a +"%* $!?!$" $a" +a-!a" *%"%"-a" /a!""a# &+a"$!"- $"-a" %/a' &a'a a"- $!!/!*!"a. - Ha* %"%* ,/' "/a&a" /"-*a $a" !",a&! a"- a*%,a "-"a! ,&$%, a"- 'a,%& $!"%'! +,*"aa" $"-a" "/"--a,aa" RUPS a-a, P-a"- Sa'a $aa +,a,!&!a&! $a/a "-a+!/a" *%%&a"# ,a&%* *%%&a" "-"a! 'a/'a/ a"- "-a,%'! *&!&"&! P,%&a'aa" $a" 'a* P-a"- Sa'a. - Da/a 'a/ ,$aa /+!' $a,! &a% "!& $a" */a&!!*a&! &a'a $a/a P,%&a'aa"# a*a S!a P-a"- Sa'a +,'a* "-/%a,*a" &%a,a &&%a! $"-a" "! •
-
•
+
-
"!& $a" */a&!!*a&! &a'a a"- $!!/!*!"a. P-a"- &a'a "a$a,! a"--%"- aa+"a &+a-a! !/!* $a/ $"-a" ,'a!*a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a" $a" A"--a,a" Da&a, P,&,a". Ta"--%"- aa+ P-a"- Sa'a ,&+% a$a $a&a,"a /!%! P-a"- Sa'a "-"$a/! 'a,%& $aa ,'a!*a" *"!"-a" P-a"- Sa'a !",!a& $a" Pa"-*% • •
-
*/a&!!*a&! $a" %/a' &a'a a"- $!!/!*! $a" S!a P-a"- Sa'a +,'a* %"%* $!,/a*%*a" &a,a +,$a&a,*a"
K"!"-a" &&%a! ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a". "-%"-*a*a" *a$a !"&a"&! "-a* '%*% "a"- P-a"- Sa'a
"-"$a/! a"- &+"a,"a (%/!a P-a"- Sa'a) $a/a 'a/ ,$aa $%-aa" ,a$!"a /a"--a,a" ,'a$a ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a"# aa% $a/a 'a/ $!!"a /' ,!a& ,*a!. P-a"- Sa'a !",!a& +,a"--%"- aa+ %"%* "--%"a*a" 'a*"a $"-a" +a!* &&%a! $"-a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a" $a" A"--a,a" Da&a, P,&,a" G P-a"- Sa'a 'a,%& $aa !&a'*a" *!/!*a" 'a,a P,%&a'aa" $"-a" *!/!*a" 'a,a ,!+a$!. • !&a'*a" %"-&!"a &+a-a! P-a"- Sa'a $"-a" %"-&!"a &+a-a! •
•
a"--a Da" K!&a,!& aa% D!,*&! $a/a 'a/ P-a"- Sa'a "a+a a$a &a/a' &a% $a,! *$%a ,-a" ,&+%. Da/a 'a/ P-a"- Sa'a "a$! P-a"- Sa'a "-"$a/! a$a ++,aa P,%&a'aa"# ,/% $!%aa*a" a-a, a*%"a+!/!a& $a" '%+%"-a" a"a,P,%&a'aa" $aa $!/a*%*a" &5a,a ,a"&a,a".
II
Ta"--%"- aa+ P,%&a'aa" ,'a$a Ha* $a" Ka!+a" P-a"- Sa'a. - P,%&a'aa" /!"$%"-! 'a* P-a"- Sa'a &&%a! $"-a" A"--a,a" Da&a, P,&,a" $a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a". - P,%&a'aa" "/"--a,a*a" $aa, P-a"- Sa'a &5a,a ,!+ &&%a! $"-a" A"--a,a" Da&a, P,&,a" $a" ,a%,a" ,%"$a"-%"$a"-a". - P,%&a'aa" "$!a*a" !",a&! "-"a! P,%&a'aa" &5a,a a a*%# +"a, $a" ,a%, +a-! P-a"- Sa'a# *5%a/! 'a/'a/ a"- +,&!a ,a'a&!a.
-
-
P,%&a'aa" !$a* !'a* *a$a P-a"- Sa'a ,"% $"-a" +,!*a" !",a&! a"- !$a* $!%"-*a*a" *a$a P-a"- Sa'a /a!""a. I",a&! 'a,%& $!+,!*a" *a$a &%a P-a"- Sa'a a"a "-'!,a%*a" "!& $a" */a&!!*a&! &a'a a"- $!!/!*!"a. P,%&a'aa" 'a,%& $aa +,!*a" "/a&a" /"-*a $a" !",a&! a"a*%,a "-"a! "/"--a,aa" RUPS
# KESI)P*LAN PT A"*a Ta+a"- T+*# &+%a' BUMN a"- +,-,a* $a/a +!$a"- ,a+a"-a" +,+a-a! "!& +a'a" -a/!a" !/!*! %%a" ,%&a'aa" a"- +,*%& a$a "!"-*aa" "!/a! -a"- &a'a $a" +,*!" $a/a /a*&a"aa" ",aa" ,!"& >C> a-a, *-!aa" ,a&!"a/ P,%&a'aaa" $!a/a"*a" $"-a" +,/a"$a&*a" ,!"&! Transparenc"4
ccountabilit"4 Responsibilit"4 3ndependenc" $a" Fairness a"- $!!a! /' N!/a!N!/a! $a" E!*a P,%&a'aa". S/%,%' P-a"- Sa'a PT A"a !/!*! *&aa" %"%* "$aa*a" "--a"!a" aa% ,+a!*a" (redress) aa& /a"--a,a" $a,! 'a*'a* P-a"- Sa'a. A$a"a ,/a*%a" a"- &aa aa& &a'a&a'a a"- +,a$a $a/a &a% */a /a,a" ,a**,a** ,$a-a"-a" ,a"- $a/a (insider trading ) $a" "-'a,%&*a" a"--a D!,*&! %"%* /a*%*a" *,+%*aa" aa+!/a "%*a" ,a"&a*&!,a"&a*&! a""-a"$%"- +"%,a" *"!"-a" (conflict of interest ). A$a"a ,/a*%a" a"- &aa ,'a$a &/%,%' P-a"- Sa'a# ,a&%* P-a"- Sa'a !",!a& $a" a&!"-. a$! $a/a 'a/ ",aa" >C># PT ANTAM &%$a' /a*&a"a*a" ,!"&!,!"&! >C> $"-a" &a"-a +a!*. Ha/ ,&+% $!+%*!*a" $"-a" $!,/'"a ++,aa "-'a,-aa" &+a-a! /a*&a"a >C> $"-a" +a!*. D!a"a Taa *//a ,%&a'aa" (>$ C,,a >?,"a"5# >C>) /a' "a$! &a/a' &a% /" "!"- +a-! ,%&a'aa" A"a $a/a %&a'a %"%* ,a'a"*a" *+,/a"%a" ,%+%'a" $a" %-a "a$! ,%&a'aa" ,a+a"-a" !","a&!"a/. S+a-a! &a/a' &a% BUMN ,+&a, $a" +,"-a,%'# ,%&a'aa" A"a !/!*! *!" %"%* ,/!+a $a/a ,%+%'a" I"$"&!a $"-a" +,*",!+%&! &5a,a &!-"!!*a" ,'a$a ,*"!a" I"$"&!a $a" "a$! 5"' +a-! ,%&a'aa" /a!"# ,%aa BUMN# $a/a 'a/ !/"a&! >C>.
5
DAFTAR P*STAKA
A""%a/ R, PT A"*a Ta+a"- T+* Ta'%" 2014 OECD P,!"5!/& C,,a >?,"a"5# a'%" 2004 C$ C"$%5 PT A"*a Ta+a"- T+* K+!a*a" Taa K//a K,,a PT. A"*a Ta+a"- T+*. Ta'%" 2014