Etxean egiteko ARIKETAK

ARIKETAK 1 Oinarrizko zirkuitua, pila bat, etengailu bat eta lanpara batekin. 2 Aurrekoaren berdina baina 2 lanpara seriean konektatuta. Zer gertatzen da lanpara bat kendu (funditu**) egiten denean? ** Hori egiteko errazena zirkuitua egiterakoan lanparen artean eroale zati bat ipintzea da. Eroale zati hori krokodiloarekin moztu eta kito, zirkuitua ez da ikutu behar.

3 Lehenengoaren berdina, baina paraleloan konektatutako bi lanparekin Zer gertatzen da lanpara bat kendu (funditu**) egiten denean? 4 Lehenengoaren berdina, baina bi lanpara paraleloan eta hauek beste hirugarren bat seriean konektatuta. Zergatik batek argitasun gehiago ematen du? 5 Konmutadore batekin lanpara bat edo bestea pizten duen zirkuitua. 6 Lehenengoaren berdina, baina bi bateria seriean konektatuta. Bata +-+konektatuta eta bestea +--+. Oharra: zerbait apurtzen bada pilen voltaia aldatu eta txikiagoa egin.

7 Konmutatutako lanpara bat (pila, lanpara eta bi konmutadore). Lanpara bi lekuetatik piztu eta itzaltzeko aukera izateko (etxean bezala). 8 Pila bat, erresistentzia aldakor bat (potentziometro bat) eta lanpara duen zirkuitua. Pila 4.5 voltiokoa erabili. Erresistentziaren balioa aldatzen denean zer geratzen da? Zergatik? 9 Pila bat, erresistentzia aldakor bat (potentziometro bat) eta tinbrea (zunbadorea) duen zirkuitua. Pila 4.5 voltiokoa erabili eta potenziometroaren balio 100k ohmiokoa jarri. Erresistentziaren balioa aldatzen denean zer geratzen da? Zergatik? 10 Pila bat (1.5 voltiokoa), etengailua eta 2 LEDa duen zirkuitua. LEDak paraleloan jarri, bat norantza (polarizazio) batean ipini eta bestea beste norantzan. Zer gertatzen da? 11 Pila, etengailua eta motorea duen zirkuitua. 12 Motorearen biraketa norantza kontrolatu dezakeen zirkuitua.

1

VOLTIMETROA ETA ANPEREMOTROA ERABILTZEN 2.1) Oinarrizko zirkuitua voltimetro eta anperemetroarekin. Gogoratu anperemetroa seriean konektatzen dela eta voltimetroa paraleloan.

2.2) 3 lanpara seriean dituen zirkuitua. Anperemetroarekin intentsitate osoa neurtu eta 3 voltimetroekin lanpara bakoitzaren voltaia neurtu (12 v-ko pila erabili). 2.3) 3 lanpara paraleloan dituen zirkuitua. Voltimetro batekin voltai osoa neurtu, 3 anperemetroekin lanpara bakoitzaren intentsitatea neurtu (4,5 v-ko pilak erabili) eta beste anperemetro bat intentsitate osoa neurtzeko.

2.4) Hurrengo zirkuitua montatu: Taula osatu eta x-y grafika irudikatu. Erresistentziaren balio kalkulatu Ohm-en legea erabiliz: V (voltioak)

I (anpere)

1 3 6 9 12

2

2.5) 9 V-ko pila bat, paraleloan konektatutako bi erresitentziekin (60 eta 120 Ω – koak) eta hauek beste hirugarren erresistentzia batekin (80 Ω) seriean konektatu elkartu. Voltimetroak eta an peremetroak modu egokian komentatu erresistentzia bakoitzaren intentsitatea eta voltaia jakiteko.

3