2010.eko Irailaren 28a Leidor (Tolosa) (Tolosa)
Eskola Hiztun Bila
Jaime Altuna Sonia Perez Asier Basurto
Gazteen erabileran eragiten duten faktoreen azterketa www.soziolinguistika.org/gazteak
Kokapena
Aurrekariak: Perspektiba eta Oinarr Oinarrii teoriko teorikoare aren n beharr beharra a
Lagu Lagunt ntza zail ile: e: GFAk GFAko o Ga Gazte zteria ria Saila Saila
2008 2008 eta eta 2009 2009
1
prospektiba.
www.soziolinguistika.org/gazteak
Helburuak
Feno Fenome meno no konp konplex lexua ua modu modu sinp sinple lean an irud irudik ikat atzek zeko o tres tresna na
Hausn ausnar arke keta ta part partek ekat atua ua oina oinarri rri (adi (aditu tuak ak,,
Aplika Aplikazio zio prakti praktikoa koari ri begira begira sortu sortua a
arit aritua uak k eta eta gazt gaztea eak) k)
Gazteeng Gazteengan an interes interesa a duen duen edozein edozein hartza hartzailer ilerent entzat zat baliag baliagarri arria a
Oroko Orokorra rra baina baina molda moldaga garria rria
2
www.soziolinguistika.org/gazteak
Urratsak
1) ADITU / ARITUEN HAUSNARKETA
2) GAZTEEN HAUSNARKETA
3
3) BATER BATERA ATZEA eta ONDORIOAK Azterketa eredua
www.soziolinguistika.org/gazteak
Urrats Urr atsak: ak: 11- Adi Aditua tuak k
UNIBERTSITATEA
UDALAK
HEZKUNTZA
KOMUNIKAZIOA
HEDABIDEAK
AISIALDI ANTOLATUA
EUSKARA ELKARTEAK
Zure ustez zein aldagaik dute eragina 12-30 urte bitarteko gazteek eremu ez formaletan dute duten n hizk hizkun untz tza a erab erabile ilera ran? n?
4
www.soziolinguistika.org/gazteak
Urrats Urr atsak: ak: 22- Ga Gazte zteak ak Hausnarketa ausnarketa tailerrak tailerrak
Zonalde Zonalde soziolingu soziolinguistik istikoa oa Gazte talde ezberdinak
Adina Saioaren Saioaren testuingur testuingurua ua
Zure ustez zein aldagaik dute eragina 12-30 urte bitarteko gazte gazteek ek erem eremu u ez form formal alet etan an dute duten n hizku hizkuntz ntza a erab erabile ilera ran? n?
5
www.soziolinguistika.org/gazteak
Urrats Urr atsak: ak: 3- Ba Bater teratz atzea ea Hausn ausnar arke keta ta,,
irit iritzi zi,, idei ideia a eta eta iruz iruzki kina nak k bild bildu, u, bate batera ratu tu eta eta boro borobi bild ldu u
ERABIL ERABILERA ERAN N ERAGIT ERAGITEN EN DUTEN DUTEN FAKTOR FAKTOREEN EEN AZTERK AZTERKETA ETA EREDUA EREDUA (ESKEMA (ESKEMA)) ONDORI ONDORIO O NAGUSIA NAGUSIAK K (OSAGA (OSAGARRI RRI). ).
6
www.soziolinguistika.org/gazteak
Ondorioak (I) Gizarte fenomeno konplexua. Korapiloa
7
www.soziolinguistika.org/gazteak
Ondorioak (II) Gazt Gazteek eek eta aditu adituek ek oso oso antzeko faktoreak identifikatu Gazt Gazteek eek fenom fenomen enoa oa bizi bizi dutenaren arabera deskribatu. Adituek, EHko testuinguru ezberdinak kontuan hartu.
8
www.soziolinguistika.org/gazteak
Ondorioak (III)
Fakt Fakto oreak reak sailka ilkatz tzer erak ako oan, an, gaztee zteen n artean maila indibidualerako joera nagu nagusi situ tu da naba nabarm rmen en.. Adituek baino faktore gehiago koka kokatze tzen n zituzt zituzten en mail maila a horr horret etan an..
9
Hizkuntza
erabilera hautu pertsonal soila ila bezala ulertzeko joe joera ra egon egon lite liteke ke hone honen n at atze zean an..
www.soziolinguistika.org/gazteak
Ondorioak (IV)
12 eta 30 urteko gazteen hizkuntza erabilerarako, hiru harreman sare nabarmendu izan izan dira dira berez berezik iki:i:
FAMILIA-ETXEA
LAGUNA LAGUNAKK- KOADRILA OADRILA-- BIKOTE BIKOTEA A
IKASKETAK-LANA
10
www.soziolinguistika.org/gazteak
KONTSUMO ESKAINTZA (PRODUKTUAK ETA ETA ZERBITZUAK)
MAILA MAKROSOZIALA
INPUT MEDIATIKOAK
TESTUINGURU POLITIKOA
PERTSONA ET E TA TALDE ERREFERENTEAK
MAILA MIKROSOZIALA
HARREMAN SAREETAKO HIZKUNTZA ARAUAK ETA OHITURAK
HIZKUNTZAREKIKO GIZARTE PERTZEPZIOA EGOERA SOZIOLINGUISTIKOAREKIKO GIZARTE PERTZEPZIOA
HIZKUNTZA
GAITASUNA
MAILA INDIBIDUALA
HAURTZAROKO HIZKUNTZA INGURUNEA
11
JARRERA ET E TA PORTAERAK
IDENTITATE KOLEKTIBOAK
www.soziolinguistika.org/gazteak
Zelan erabili? Kasu praktiko bat
12
www.soziolinguistika.org/gazteak
www.soziolinguistika.org/gazteak
Eibar. Mogel 1.
Isasi BHI
DBH. Ikas Ikastu turt rte e hasi hasier era a
14
www.soziolinguistika.org/gazteak
Etapa berria, Talde berria, berria, Eraikuntza berria
Eskola Eskola ibilbide osoa D ereduan. euskararen ezagutza ezagu tza %51 Herriko euskararen eta kaleko erabilera %22
15
www.soziolinguistika.org/gazteak
3 eguneta egunetarak rako o egonaldia: egonaldia: Asteazken-Ostiral
16
www.soziolinguistika.org/gazteak
17
www.soziolinguistika.org/gazteak
Zein faktore faktore landu? l andu? Zein ez? Zein helburu faktore bakoitzean? bakoitzean? Zein ekintza zehatz faktore bakoitza lantzeko? Nola baloratu esku hartzearen arrakasta?
MAILA MAKROSOZIALA PERTSONA ET E TA TALDE ERREFERENTEAK
MAILA MIKROSOZIALA
KONTSUMO ESKAINTZA (PRODUKTUAK ETA ZERBITZUAK)
HARREMAN SAREETAKO HIZKUNTZA ARAUAK ETA OHITURAK
INPUT MEDIATIKOAK
TESTUINGURU POLITIKOA
HIZKUNTZAREKIKO GIZARTE PERTZEPZIOA EGOERA SOZIOLINGUISTIKOAREKIKO GIZARTE PERTZEPZIOA
HIZKUNTZA
GAITASUNA
MAILA INDIBIDUALA
HAURTZAROKO HIZKUNTZA INGURUNEA
18
JARRERA ET E TA PORTAERAK
IDENTITATE KOLEKTIBOAK
www.soziolinguistika.org/gazteak
Lehentasu Lehen tasunezk nezko o fakto faktoreak reak
PERTSONA ETA TALDE ERREFERENTEAK HARREMAN SAREETAKO HIZKUNTZA ARAUAK ETA OHITURAK IDENTIT IDENT ITA ATE KOLEKTIBOAK
19
www.soziolinguistika.org/gazteak
Fakto Fa ktoree reetan tan era eragit gitera era zuz zuzend enduta utako ko eki ekintz ntzak ak PERTSONA ETA TALDE ERREFERENTEAK Gertukoak:
Irakasl Irakasle/hezit e/hezitzai zaile/begir le/begiraleak aleak/gur /gurasoa asoak/ika k/ikaskide skide nagusiag nagusiagoei oei irizpideak. irizpideak.
izkuntza zarek rekik iko o Hizkunt
bizipen bizipenak ak trans transmit mititu itu.. Antze Antzeko ko ibilbid ibilbideak. eak.
Publikoak:
Mire Mirets tsia iak k eta eta ered eredug ugar arri ria ak: Su ta Ga Garr, EH Sukarr Sukarra, a, Koke Kokein, in, Pa Patxi txi Usobia Usobiaga ga
20
www.soziolinguistika.org/gazteak
Fakto Fa ktoree reetan tan era eragi giter tera a zuz zuzen endut dutako ako eki ekintz ntzak ak HARREMAN SAREETAKO HIZKUNTZA ARAUAK ETA OHITURAK Helburuak elburuak eta
Arauak. Konpromiso Konpromiso boluntarioak boluntarioak eta autoafirmaz autoafirmazioan ioan baloratuak baloratuak
Liderg Lidergo o natura naturalak lak euskar euskarare arekik kiko o jarrer jarrera a eta portaera portaeraren ren errefo errefortz rtzu u
Irakasleen Irakasleen jarrera jarrera eta portera adostu
Egonaldirako Egonaldirako ingurune ingurune euskalduna euskalduna bermatu bermatu
21
www.soziolinguistika.org/gazteak
Fakto Fa ktoree reetan tan era eragi giter tera a zuz zuzend enduta utako ko eki ekintz ntzak ak IDENTIT IDENT ITA ATE KOLEKTIBOAK
Talde berriari berriari nortasuna nortasuna (izena, (izena, irudia, irudia, esaera, esaera, kantua,) kantua,)
Talde Talde ordezka ordezkaria riak k aukera aukeratu tu (hizku (hizkuntz ntza a liderg lidergotz otza a kontuan kontuan hartuz) hartuz)
22
www.soziolinguistika.org/gazteak
Jarraipenerako aukerak
ZABALPENA
GIDA
FAKTOREEN AZTERKETA proiektua IKERKETA
ESKU HARTZEA
23
www.soziolinguistika.org/gazteak
Eskerrik asko zuen arretagatik!
24
[email protected] [email protected] [email protected]
943 592556
www.soziolinguistika.org/gazteak
TESTUINGURU POLITIKOA
Marko legala (hizkuntzaren estatus legala)
Instituzioen hizkuntzarekiko jokaera
Beste erakundeen hizkuntzarekiko jokaera (alderdiak, gizarte mugimenduak, elkarteak,)
www.soziolinguistika.org/gazteak
INPUT MEDIATIKOAK
Publizitatea/ marketinga Hedabideak eta
kultur kontsumoa
Informazio eta komunikazio teknologiak (IKT) Moda eta joerak
www.soziolinguistika.org/gazteak
KONTSUMO ESKAINTZA (PRODUKTUAK ETA ETA ZERBITZUAK) ZE RBITZUAK)
Euskarazko produktu eskaintza Euskarazko zerbitzu eskaintza Euskararen erabilera sustatzera bideratutako produktu eta zerbitzuak
www.soziolinguistika.org/gazteak
PERTSONA ETA ETA TALDE ERREFERENTEAK
Gizartean erreferentzia diren pertsonen jokaera Ingurune hurbilek hurb ileko o erreferentziazko pertsonen jokaera
www.soziolinguistika.org/gazteak
EGOERA SOZIOLINGUISTIKOAREKIKO GIZARTE PERTZEPZIOA
Euskararen bilakaera historikoari buruzko pertzepzioa Euskararen egungo egoera soziolinguistikoari soziolinguistikoari buruzko pertzepzioa Euskararen Euskararen etorkizunari buruzko pertzepzioa Euskararen erabileraren aurrean dauden jarrera eta jokaeren pertzepzioa. Hizkuntza gatazkarekiko hurbiltasuna.
www.soziolinguistika.org/gazteak
HIZKUNTZAREKIKO GIZARTE PERTZEPZIOA
Euskaldunaren irudia (hiztunei lotutako lotutako baloreak, aurreiritziak ,) Euskararen Euskararen irudia iru dia Hizkuntzaren berezko balio sinbolikoa Hizkuntzaren berezko balio instrumentala
www.soziolinguistika.org/gazteak
HARREMAN SAREETAKO HIZKUNTZA ARAUAK ETA ETA OHITURAK OHIT URAK Erabilera esparruetako arau eta ohiturak Lagunak/ Koadrila/ Bikotea Etxea/ Familia Lantokia/ ikasketa tokia Antolatutako aisialdia/ kirola
Norbanakoa eta taldearen arteko elkarreragina
www.soziolinguistika.org/gazteak
HIZKUNTZA GAIT G AITASUNA ASUNA
Norberaren gaitasuna Oinarrizko hizkuntza gaitasunaren gaitasunaren jabetza Gaitasun erlatiboa (elebitasun orekatua/desorekatua) Euskarazko komunikaziorako erosotasuna (hizkuntza naturala, adierazkorra, sortzeko gaitasuna) Euskalkian aritzeko gaitasuna
Ingurukoen hizkuntza gaitasuna (hiztunen arteko gaitasun oreka/desoreka)
www.soziolinguistika.org/gazteak
IDENTITATE KOLEKTIBOAK
Familia, koadrila eta inguruko taldeekiko kidetasun sentimendua Herria, eskualdea,
lurraldea, nazioa eta kulturarekiko kulturarekiko kidetasun sentimendua
Euskal hiztunen taldearekiko taldearekiko kidetasun sentimendua
www.soziolinguistika.org/gazteak
Jarrerak eta portaerak
Hizkuntzarekiko
jarrerak: lotsa, harrotasuna, koherentzia koherentzia nahia, axolagabetasuna,
Hizkuntzarekiko
portaera
www.soziolinguistika.org/gazteak
HAURTZAROKO HIZKUNTZA INGURUNEA
Familian bizitako hizkuntza errealitatea
Eskolan bizitako hizkuntza errealitatea
Auzoan bizitako hizkuntza errealitatea
www.soziolinguistika.org/gazteak