GAZMEND SOPA
E DREJTA PROCEDURALE CIVILE P-1. Procedurat civile gjye!ore E drejta procedurale civile permban rregulla mbi organizimin e gjykatave i d!e te organeve "e kane per detyre te ba!kpunojne me gjykata# Ajo poa!tu permban ed!e rregulla per raportet procedurale te cilat krijo!en midi ubjekteve procedurale# Llojet Llojet e "rocedurave gjye!ore civile $ Procedura #o$te!ti%ore e!te ecuri "e ndi"et me ratin e d!enie e mbrojtje gjy"eore per te drejten ubjective# Proceduren i terei e perbejne veprimet te cilat i kryejne ubjketet e nje procei kontetimor# %eto veprime i kryejne tri ubjekte kryeore te proceit gjy"eor& paditei' i pdaituri' d!e gjykata# Padite Padite e!te peron peronii i cili cili para"et para"et kerkee kerkee ne gjykat gjykatee me "ellim "ellim "e ti jepet jepet mbrojt mbrojtja ja gjy"eore per te drejten e tij ubjective civile# ( paditur e!te peroni kunder te cilit c ilit kerko!et mbrojtja gjy"eore# Gjykata e!te ubjekti i trete i cili me ane te vendimit e jep mbrojtjen gjy"eore ne )jale# Me kontet kuptojme ituaten kur nje peron pretendon e i takon nje e drejteubjektive civile ndaj peronit tjeter* ndera ky e mo!on ekzitimin e aj # Procedura "er%&arue!e $ perbe!et prej veprimeve te cilat i kryejne ubjektet e intereuara& kreditori +paditei, ne njeren ane d!e debitori +i padituri, ne anen tjeter # %jo procedure vi!et ne veprim ne baze te vendimit me te cilin gjykata e ka detyruar te paditurin "e te illet ne menyre te caktuar# Nee i padituri nuk ka vepruar ne menyre te tille mbrenda a)atit te caktuar* ate!ere paditei ka te drejte "e me kerkee ti drejto!et gjykate kompetente per ekzekutimin e vendimit me d!une# Procedura Procedura jo#o$te!ti%ore jo#o$te!ti%ore - perbe!et perbe!et nga veprimet veprimet procedurale procedurale "e kry!en nga ubjektet ubjektet e caktuara me "ellim te rregullimit te nje raporti te caktuar* te ndry!imit te tatuit te nje peroni* t!emelimit apo ndry!imit te nje te drejte paurore* etj 'uri%et juridi#e Gjykatat jane te pavarura d!e ato u!trojne )unkionin e tyre ne baze te ku!tetute* ligjit d!e akteve tjera juridike# Procedura Procedura kontetimor kontetimore* e* jokontetim jokontetimore ore d!e permbaruee permbaruee rregullo!en rregullo!en ekkluzivi!t me ligj* prandaj mund te t!u!et ed!e e ligji e!te burim kryeor# P-(. Procedura #o$te!ti%ore %onteti juridiko civil lind ne me te dy peronave# .ileine e paleve ne gjykim ata e )itojne ne momentine para"itje e padie ne gjykate# Per ekzitimin e proceit kontetimor nevojitet ekzitimi i tri ubjekteve& palet d!e gjykata# Palet ndergjygjee jane& i padituri d!e paditei# Paditei Paditei me padi e cakton te paditurin# paditurin# Gjy"tari Gjy"tari per zgjid!jen zgjid!jen e kontetit kontetit te paleve cakto!et cakto!et nga ligi d!e me aktin mbi ndarjen vjetore te puneve ne gjykate# Pervec ketyre tri ubjekteve ne procein kontetimor mund te para"iten ed!e ubbjkete te tjera i& per)a"euei ligjor i pale* prokurori publik* de!mitaret* ekpertet* interpreti d!e procembajtei# procembajtei# P-). Pari%et e "rocedure! #o$te!ti%ore Ne proceduren kontetimore nji!en /0 parime& 1* parimi i publicitetit' (* parimi i degjimit te paleve' )* parimi parimi i diponibiliteti diponibilitetit' t' +* parimi i e vertete vertete materiale' materiale' ,* parimi i vlereimit liri liri! !tt te prova provave ve'' * parimi i ndermjeteie' * parimi parimi i !)ryt !)rytezim ezimit it me mireb mirebei eim m te veprimeve procedurale' /* parimi i oralitetit' 0* parimi i d!enie e ndi!me juridike pale e paud!ezuar' d!e 1* parimi i ekonomie e gjykimit#
Pari%i i "u&licitetit - me ku!tetute e!te parapa e !"yrtimi !"yrtimi i ce!tjeve ne gjykate gjykate be!et pubiki!t# Poa!tu me ku!tetute ku !tetute jane parapa ratet ne te cila mund te perja!to!et publiku* e keto jane ratet kur e!te ne pyetje ruajtja e )!e!teie * moralit* intereit te pale e mitur# Pari%i i degji%it te "aleve $ipa ketij parimi gjykata ka per detyre "e para e ta jap vendimin meritor* cdonjere pale t1ia jap mundeine "e ta para"e mendimin e vet kid!ur me ce!tjne mbi te cilen vendoet# Pari%i i di!"o$i&ilitetit $ ipa ketij ketij parimi* parimi* paditeit paditeit i nji!et e drejta drejta "e proceduren proceduren e inicuar me padi ta per)undoj me ter!e"je te padie apo me !e"je dore nga kerkeepadia* apo me pajtim gjy"eor +ujdi,# Pari% Pari%ii i !e verte vertete! te! %ater %aterial ialee $ Sipa ketij parimi* para e te mirret vendimi meritor* gjykata du!et "e me aktei te vertetoj gjendjen )aktike ne te licen mbe!tetet kerkeepadia# Pari%i i vlere!i%it liri!2t te "rovave- ipa ketij parimi* gjykata du!et "e liri!t ti vlereoj provat* pra nuk e!te e lid!ur me ndonje rregull per vlereim te provave# Pari%i i "a$der%jete!i!e "a$der%jete!i!e $ ipa ketij ketij parimi* parimi* gjykata gjykata me ane te !"iav !"iavee peron peronale ale njo)to!et me natyren d!e permbajtjen e mjeteve provuee* pra pa ndermjeteimin e tjeterkujt vendo per vleren e provave# %y parim nuk zbato!et ne proceduren intancionale epe te ne vendoet ne baze te !kreave# Pari%i i !23ryte4i%it %e %ire&e!i% i te drejtave "rocedurale $ ipa ketij parimi titullari i nje te drejte nuk gu2on "e ta ke"perdor ate# Pra ipa ketij parimi* titullarit i nji!et nje e drejte me "ellim "e te !)rytezo!et per ate "e e!te dedikuar e jo per "ellime te tjera# %emi ke"perd ke"perdori orim m te autori autorizim zimeve eve proced procedura urale le p#! p#! kur kredit kreditori ori ngre ngre padi padi duke mendua menduarr e debitori nuk do te mud ta bind gjykaten e e ka !lyer bor2!in * pai nuk ka kurr)are prova! per nje gje te tille# Gjykata mund ta denoj me te !olla palen* per)a"euein e aj d!e nder!yrein nee me veprimet procedurale e kane ke"perdorur rende ndonje te drejte# Pari%i i oralitetit $ Per komunikim midi paleve ekzitojne dy )orma& )orma orale d!e )orma me !krim# 3orma orale ekziton kur gjykata paleve d!e palet gjykate ia !pre!in mendimet drejtperdrejt me goje' d!e )orma e !kruar !kruar ekziton kur palet kerkeat* kerkeat* !krimet* propozimet e tj i perpilojne me !krim# Pari%i i d2e$ie! !e $di2%e! juridi#e "ale! !e "aud2e4uar $ %y parim tregon e gjykata e!te e obligue!me "e ta ud!ezoj palen e cilat veprime procedurale du!et ti kryej i d!e ta njo)toj me paojat e mokryerje e ketyre veprimeve# Pra ky ud!ezim ka te beje vetem me veprimet procedurale e jo ed!e per te drejtat materialo juridike# Pari%i i e#o$o%i!e !e gjy#i%it $ Sikure cdo aktivitet ed!e aktiviteti procedural du!et te kry!et ne ko!e a me te !kurter* me a me pak pune d!e a me pak !ar2!ime e ne anen tjeter te jete e)ika# P-+. 5o%"ete$ca e gjy#atave Gjykatat kane tri lloj kompetenca!& kompetenca lendore* tokeore d!e )unkionale# 5o%"ete$ca le$dore $ e!te ai lloj kompetence ne baze te e cile gjykatat kane te drejte d!e detyre te gjykojne dia ce!tje juridike per !kak te llojit* natyre d!e vlere e objektit te tyre# 5o%"ete 5o%"ete$ca $ca to#e!or to#e!oree $ e!te ai lloj kompetence ne baze te e cile gjykata "e e!te kompetente ne pikpamje lendore* mund te gjykoj ndonje ce!tje juridike "e ka lid!je me territorin ku kjo gjykate e z!villon veprimtarine e aj# Pervec me ligj* kompetenca tokeore mund te cakto!et ed!e me mareve!je te paleve * e ne ratet e parapara me ligj ed!e me vednim vednim te gjykate gjykate e larte# larte# %ompeten %ompetenca ca tokeo tokeore re e caktua caktuarr me ligj ligj e!te e!te e )orme )orme e pergjit!!me oe e poacme# Ndera kompetenca tokeore e poacme e!te oe ekkluzive oe e zgjed!ur oe ndi!mee oe retorzive#
Kompetenca tokesore e pergjithshme – Sipa keaj kompetence* paditei mund ta ngri padine kunder te paditurit ne gjykaten ne territorin e e cile pala e paditur e ka vendbanimin apo vend"endrimin# Kompetenca tokesore ekskluzive – Me rregullat per kete komptenece* cakto!et gjykata e cila ekkluzivi!t do te jete kompetente "e ta zgjid! kontetin konkret# %ontete te tilla jane ato te cilat kane te bejne m e endet e paluajt!me* d!e ne keto rate gjykata ekkluzivi!t kompetente jane ato ne territorin e e cile gjindet endi i palujet!em# Kompetenca tokesore e zgjedhur – Per kete kompetence* paditei autorizo!et "e te zgjed! e padine a do t1ia para"ee gjykate e cila ka kompetence tokeore te eprgjit!!me* apo gjykate te cilen e ka caktuar ligji ipa intereit te te paditurit# %ontete e tilla jane ato )amiljare* kontetet lid!ur me u!"imin ligjor* etj# Kompetenca tokesore ndihmese – Me rregullat per kete kompetence mundeo!et caktimi i gjykate "e do te jete kompetente ne ratet ne te cilat nuk mund te zbato!en rregullat "e vlejne per kompetencen e pergjit!!me tokeore %e!tu pra mundeo!et "e paditei padine ta para"et ne gjykaten e !tetit tone* ed!epe per te paditurin nuk ekziton kompetenca e pergjit!!me tokeore # Kompetenca tokesore retorsive – Nee ne !tetin e !uaj !tetai i jone mund te paditet ne gjykaten e cila ipa 4P% nuk do te i!te kompetente* ate!ere ed!e kunder !tetait te !tetit te tille ne vendin tone mund ti para"itet padia ne baze te te njejtit kriter# 5o%"ete$ca 3u$#cio$ale – Me rregullat e keaj kompetence cakto!et kompetenca e gjykatave per vendoje per mjetet e goditje e vendimeve apo per kryerjen e puneve te caktuara# Pra ipa ketij parimi be!et ndarja e itancave midi gjykatave te ndry!me* apo ndarja e puneve midi kryetarit te trupit gjykue d!e trupit gjykue ne terei# 5o%"ete$ca #o$tra#tuale – Palet me marreve!je ne me tyre* mund te vendoin "e ne ce!tjen e tyre juridike te gjykoj gjykata e cila ipa rregullave ligjore nuk do te i!te kompetente pikpamje tokeore per nje gje te tille# 5o$3li#ti $e lid2je %e #o%"ete$ce$ – %ur gjykata te cile i e!te para"itur padia* kontaton e nuk e!te kompetente * ajo me aktvendim !pallet jokompetente d!e lenden ia dergon gjykate per te cilen mendon e e!te kompetente# Nee ed!e kjo gjykate mendon e nuk e!te kompetente* ate!ere krijo!et kon)likti i kompetencave# Ne rate te tilla* gjykata e dyte* pa d!ene vendim lenden ia dergon gjykate me te larte "e e!te ed!e e perba!ket per gjykatat ne kon)likt* e pataj kjo gjykate vendo e cila e!te gjykata kompetente# %ur bien ne kon)likt dy gjykata* ate!ere kon)liktin e zgjed! gjykata e "arkut e te njejtit territor i gjykatat komunale# %ur ato i takojne ddy gjykatave te "arkut* ate!ere kon)liktin e zgjed! gjykata upreme d!e kunder vendimit te keaj gjykate nuk lejo!et ankimi* epe e!te i natyre adminitrative# 5o%"ete$ca e gjy#atave $e #o$te!tet %e ele%e$t $der#o%&etar $ Perku)izimi i kompetence ne me te gjykatave tona d!e atyre te !uaja be!et ipa rregullave mbi kompetencen gjy"eore nderkombetare#%ompetencen nderkombetare du!et dalluar nga ajo tokeore# 5regullat per kete kompetence gjykate one i japin pergjegje ne pyetjen e a e!te kompetente apo jo per ce!tjen juridike me element te !uaj# .aktimi i kompetence tokeore nga gjykata e larte $ .aktimi i kompetence tokeore nga gjykata e larte be!t ne )orme te delegimit apo ne )orme te ordinimit# Sipa rregullave te delegimit* gjykata e larte e cakton gjykaten e cila do te gjykoj ce!tjen juridike ne vend te gjykate e cila e!te e parapare me 4P% i kompetente# Ordinimi be!t kur ipa dipozitave te ligjit nuk mund te kontato!et e cila gjykate e !tetit tone e!te kompetente ne pikpamje tokeore# Ne rat te tille ate e cakton Gjykata Supreme me propozim te atij "e mendon me ngre padi#
Va42di%i i #o%"ete$ce! $ %ompetencen e aj gjykata e cmon duke i marre paray! rret!anat "e ekzitojne ne momentin e ngritje e padie#Ndry!imet "e kane ndod!ur pa momentit
P-,. Per&erja e gjy#ate! d2e "erja!2ti%i i gjytarit $ga gjy#i%i Per&erja e gjy#ate! $ Me perberje te gjykate kuptojme perberjen ne te cilen ajo gjykon lid!ur me nje ce!tje# Me dipozita per perberjen e gjykate para!i!et e a do te gjykoj trupi gjykue apo gjy"tari i vetem# 6rupi gjykue i gjykate e !kalle e pare perbe!et prej tre anetareve dy nga te cilet jane porot* ndera i treti e!te gjy"tar pro)eional# Gjykata e !kalle e dyte gjit!mone vepron ne trup gjykue te perbere prej tre gjy"tareve pro)eional# %ur vendo per revizion apo per kerkeen per mbrojtje te ligj!merie* trupi gjykue i jgykate upreme perbe!et prej 7 gjy"tareve pro)eionale# Perja!2ti%i d2e re#u4i%i i gjytarit $ga gjy#i%i $ Ne gjykim mund te ekzitojne rret!ana te ndry!me te cilat mund te jellin ne dy!im objektivitetin d!e paaneine e gjy"tarit# Dia nga rret!anat e tilla e perja!tojne gjy"tarin e2 lege nga gjykimi* kure te tjerat ndikojne "e me vendim te kryetarit te gjykate te be!et rekuzimi i gjy"tarit# S!ka"e te perja!timit te gjy"tarit ne ligj jane te numruara takativi!t d!e !pre!imi!t# 5ate tte tilla kemi p#!# kur gjy"tari e!te pale oe per)a"eue i pale* ba!kreditor apo ba!kdebitor i pale* kur e!te i gjinie e gjakut me palen +ne vije te drejte pa ku)i e ne vije te tert!orte deri ne !kallen e katert* etj,# P-. Palet d2e "er3ae!i%i i tyre $e gjy#i% Palet $e "roce!i$ #o$te!ti%or $ Ne procein kontetimor gjit!mone para"iten dy pale' paditei d!e i padituri# Subjekti i e drejte +peroni )izik apo juridik, e )iton cileine e pale paditee apo te paditur me vet )aktin e para"itje e pdie ne gjykate# ( padituri pra be!et pale pa vullnetin e tij# Peroni )izik* zoteine per te "ene pale e )iton nga momenti i lindje* ndera peroni juridik "e nga momenti i regjitrimit te tij ne regjitrin perkate# Peroni )izik zoteine per te vepruar +zoteine procedurale, e )iton ne mo!en /8 vjecare # Pala nen mo!en /8 vjece nuk e ka zoteine per te vepruar* por kete e kryen ne emer d!e llogari te tij per)a"euei ligjor +prindi apo kujdetari,# Per3ae!ue!it e "aleve $ Ekzitojne tri lloj per)aeuei! te paleve& per)a"euei ligjor* per)a"euei i peronit juridik d!e per)a"euei me procure# Perfaqesuesi ligjor $ jane prindi d!e kujdetari# %eta per)a"eue nuk i emeron vete pala# Autorizimet e per)a"eueit ligjor dalin drejtperdrejte nga ligji apo nga organi i kujdetarie# 6e miturin i cili nuk e!te nen kujdetari e per)a"eojne te dy prinderit d!e ata "e te dy )to!en ne gjykim* mirepo* per)a"eimi konidero!et i rregullt ed!e nee ne gjykim para"itet vetem njeri prej prinderve# E njejta vlen ed!e per peronat mad!orte cileve u e!te vaz!duar e drejta prindore# Per)a"euei ligjor ka te drejte "e ne emer te pale ti kryej te gjit!a veprimet procedurale # Perfaqesuesi i personit juridik $ Peronat juridik marrin pjee ne "arkullimin juridik perme peronave )izik # %eta per)a"eue zakoni!t cakto!en me tatutin e tyre d!e ata kryejne veprime procedurale ne emere te peronave juridik# Perfaqesuesi me procure- Pala ka te drejte "e gjykimin ta percjell peronali!t apo perme per)a"eueit te zgjed!ur#Autorizimi per per)a"eue "u!et procure# Prokura mund te jete e pergjit!!me* "e d#m#t!# e per)a"euei autorizo!et "e ti kryej te gjit!a veprimet procedurale* ndera prokura e vecante e!te ajo ne te cilen cakto!en vetem nje numer i caktuar i veprimeve#
Legjitimimi i perfaqesuesit $ Per)a"euei e!te i detyruar "e gjykate t1ia para"et prokuren me !krim "y! ne ratin e pare te kryerje e veprimit procedural# Per)a"euei me procure mund takaloj prokuren e tij ed!e ne peronin tjeter* d!e ne ate rat* ai peron nuk e per)a"eon per)aeuein e pare por e per)a"eon palen# Ed!e pala ka te drejte "e te para"itet ne 9ance gjy"eore e ba!ku me per)a"euein e tij#
P-. Ve"ri%et "rocedurale :eprimet procedurale mund te jene me !krim d!e gojore# Palet veprimet e tyre i kryejne ne interein peronal* ndera veprimet e gjykate jane ak te juridike te organit !teteror# Ve"ri%et "rocedurale te gjy#ate! $ Si veprime procedurale te gjykate numero!en& ud!e!e"ja e proceit gjy"eor' perpilimi i proceverbaleve' vendoja per ce!tjet e natyre procedurale d!e materiale' dergimi d!e dorezimi i !kreave te ndry!me# ;ellimi i te gjit!a ketyre veprimeve e!te d!enia e vendimit meritor mbi kerkepadine# Ve$do!ja d2e ve$di%et gjye!ore $ Me vendo ne proceduren kontetimore* do te t!otte )ormulo!et nje urd!er konkret i !tetit# :endoja e!te nje operacion mendor d!e logjik me te cilen gjendja )aktike e kontatuar gjate procedure vi!et ne nje norme te caktuar# :endimin e )ormulon d!e e !"ipton gjy"tari individual apo kryetari i trupit gjykue ne emre te trupit gjykue# 5riteret e #la!i3i#i%it te ve$di%eve gjye!ore $ :endimet gjy"eore mund te jene detyruee* konitutive apo declarative# Pataj ndarje tjeter e vendimeve e!te ndarja ne baze te norm materiale* ku vendimet mund te jene materialo-juridike oe proceduralo-juridike # :endimet poa!tu mund te jene vendime te !kalle e pare apo te !kalle e dyte# Sipa )orme vendimet nda!en ne aktvendime d!e aktgjykime# Me aktgjykim gjykata gjit!nje vedno per kerkeepadine* ndera me aktvendim gjykata vendo per ce!tje te tjera procedurale# D2e$ia e ve$di%eve- 6rupi gjykue vendo me ane te votimit "e be!et pa ke!illimit lid!ur me ce!tjen per te cilen du!et vendour# Per ce!tjet me pak te rendei!me* trupi gjykue mund te vendo ne lokalin ku e!te duke u mbajtur gjykimi* pra pa u ter!e"ur )are* ne prani te paleve# Per d!enien e cdo vendimi nevojitet !umica abolute e votave te anetareve te trupit gjykue# :eprimet derejtuee te gjykate $ :eprimet derejtuee ne te !umten e rateve kane )ormen e aktvendimeve#
apo atij me procure# :etem ne ratet e parapara me ligj komunikimi i be!et drejtperdrejt pale# %ur per)a"eue i pale e!te avokati* komunikimi "u!et i rregullt ikure kur !krea i dorezo!et pale peronali!t# %ur pala e!te peron juridik* !krea i dorezo!et punetorit te autorizuar per pranimin e pote# =!tarakeve d!e puneroreve te policie komunikimi i letert!irjeve u be!et perme komande e tyre apo eprorit te drejtperdrejt# Me ligj e!te parapa "e !krea per te cilen nuk e!te parapa dorezimi peronal* komunikimi mund ti be!et ed!e epronit tjeter d!e ajo ka e)ekt ikure ti i!te dorezuar vete adreatit# %ur adreati nuk gjindet ne !tepi* me ligj lejo!et "e !krea ti dorezo!et cdo anteari te )amilje e tij te mo!e mad!ore# Nee ne banee nuk gjindet aku!* ate!ere !krea mund tim dorezo!et )"iut por vetem nee )"iu pajto!et me nje gje te tille# Per !kreat "e kane rendei me te mad!e i padia* aktjgykimi* urd!erea per pagee* aktvendimi kunder te cilit nuk lejo!et ankea * e!te parapa dorezimi peronal adreatit# Ve$di d2e #o2a e #o%u$i#i%it $ %omunikimi be!et ne dite pune d!e ate gjate dite# %omunikimi me ane te pote be!et ed!e gjate )etive# Si vend komunikimi ligji e permend baneen e adreatit* lokalin e pune apo lokalin gjy"eor nee ai ndod!et ne te# Nee adreati re)uzon ta pranoj !kree* ate!ere komunikuei e!te i detyruar t1ia tregoj d!e ta leje ate ne lokalin e pune d!e kjo gje kontato!et ne de)teene komunikimit# De)tea e komunikimit e!te document publik "e !erben i prove per komunikimin e kryer# De)eta du!et te perpilo!et ikure kur kry!et apo nuk kry!et komunikimi# Ne de)tee !eno!et& !krea "e e!te dorezuar* adreati* raporti midi adreatit d!e marreit i d!e data e komunikimit d!e ne )und nen!krimi i marreit d!e komunikueit# Nee re)uzo!et pranimi i !kree* ne de)tee !eno!et !kaku i re)uzimit# P-/. D2e$ia e $di2%e! juridi#e Ne proceduren kontetimore* d!enia e ndi!me juridike perbe!et nga kryerja e veprimeve procedurale nga ana e gjykate e cila e gjykon ce!tjen konkrete# Ne te !umten e rateve object i ndi!me juridike e!te marrja e provave* k"yrja direkte e endit te paluajt!em* marrja ne pyetje e de!mitareve* etj# %jo d!enie e ndi!me be!et vetem ipa lutje e gjykate e cila e gjykon ce!tjen# Ne pikpamje )unkionale* kompetente per d!enien e ndi!me juridike e!te gjykata komunale* ndera ne pikpamje territoriale* kompetente e!te gjykata ne territorin e e cile du!et marre prova# 7di2%a juridi#e $der#o%&etare $ Gjykatat tona jane te detyruara "e tu japin ndi!me juridike gjykatave te !uaja* nee nje gje e tille e!te parapa me kontrate nderkombetare i d!e kur ekziton reciprociteti# Objekt i d!enie e ndi!me mund te jene marrja e provave d!e komunikimi i !kree# 4utja dergo!et ne menyre diplomatike# 4utja du!et te perpilo!et ne gju!en zyrtare te gjykate e cila du!et te kryej veprimin# %ompetence per d!enien e ndi!me juridike nderkombetare e!te gjykata komunale# P-0. Ve"ri%et "rocedurale te "aleve :eprimi procedural i pale !erben per venien ne veprim* z!villim apo per)undim te proceit kontetimor# Ai drejto!et ka! gjykata e nepermjet aj ed!e pale kunder!tare# 6e veprimi procedural me rendei e!te mani)etimi i ja!tem i vullnetit e jo vullneti i mbrend!em# Ve"ri%et "rocedurale te #u!2te4uara d2e te "a#u!2te4uara $ :eprimi procedural du!et te jete i percaktuar d!e i "arte# :eprimet procedurale te paku!tezuara jane ato veprime te cilat nuk mund te kry!en duke u ku!tezuar me ndonje ngjarje e cila mund te ndod! me vone#
Ve"ri%et "rocedurale te $jea$!2%e d2e te dya$!2%e $ :eprimi procedural i pale parimi!t e!te njeaneor# Ate e kryen njera pale oe tjetra d!e ai prod!on e)ekt procedural pa paur nevoje "e ta aprovoj gjykata apo pala tjeter# Mirepo dia veprime prod!ojne e)ekte relevante vetem ne"o)tee keto veprime kry!en nga te dy palet# %eto jane pra veprime te dyan!me# ( ketille i !embull e!te pajtimi gjy"eor lid!ur me kontetin e objektit# Ve"ri%et %e e3e#t te drejt"erdrejte d2e te tert2orte 8 :eprime procedurale me e)ekt te drejtperdrejte jane ato veprime te cilat vetvetiu pa vendim gjy"eor * krijon nje ituate te re ne procedure# 6e tilla jane p#! !e"ja dore nga kerkeepadia * po!imi i kerkeepadie* ter!e"ja e ankee* etj# :eprime procedurale me e)ekt te tert!orte jane ato veprime te cilat ndikojne ne procein kontetimor perme aktivitetit te gjykate# Ve"ri%et "rocedurale te revo#ue!2%e d2e te "arevo#ue!2%e - :eprimet procedurale te parevokue!me jane veprimet me e)ekt juridik te drejteperdrejte# Ato nuk mund te revoko!en epe krijojne ituate te re procedurale# 6e gjit!a veprimet e tjera * pra veprimet me e)ekt te tert!orte mund te revoko!en # 9or%a e ve"ri%eve "rocedurale $ Nee me ligj nuk e!te parapa e ne cilen )porme du!et te kry!en veprimet procedurale* ate!ere vlen rregulli e palet i kryejne ato veprime gjate 9ance gjy"eore gojari!t * ndera ja!te eancave gjy"eore i kryejne me !krim# Dia veprime te paleve gjit!mone kry!en me !krim* e te tilla jane p#!# padia* pergjigja ne padi* mjetet e goditje e vendimeve* etj# Para!2tre!at d2e "roce!ver&alet e i 4eve$de!oj$e ato $ Para!treat jane !krea ne te cilat palet d!e pjeemarreit e tjere ne gjykim i kryejne veprimet procedurale# Si para!trea konidero!en ed!e kumteat te cilat i be!en gjykate# Para!treat du!et te jene te kuptue!me d!e ta permbajne tere ate "e e!te e nevoj!me per te vepruar gjykata# Me rendei e!te "e para!trea te permbaje emrin e gjykate e cile i dergo!et* pro)eionin d!e vendbanimin e paleve i d!e te epr)a"eueit kigjor te tyre* objektin e kontetit* perbajtjen e deklarate* d!e nen!krimin e paleve apo per)a"eueit te tyre# Pjeet perberee te para!tree $ Para!trea perbe!et prej > pjeeve& pjee !yree' permbajtje e deklarate' d!e nen!krimit te para!trueit# Pjesa hyrese-permban emrin e gjykate* numrin e doje e lende' emertimin e pale' per)a"eueit ligjor apo atij me procure' vlera e objektit te kontetit' emrin e para!tree' numrin e kopjeve d!e te !kre"ve "e i ba!kangjiten para!tree* me verejtje e a jane kopje apo origjinal# Permbajtja-e para!tree perbe!et nga deklarata te cilen pala ia para!tron gjykate# Deklarata mund te kete rendeine e kerkee* propozimit apo kumtee# %ra!a keaj ne )und te deklarate mund te trego!et ed!e propozimi i plae lid!ur me kerkeen e aj# Nenshkrimi- kur pala peronali!t e perpilon para!treen* ate!ere ajo ed!e e nen!kruan ate# E po "e e para!treen e perpilon avokati +i per)a"eue me procure, ate!ere ne vendin ku vjen nen!krimi i pale !kru!et me maikne emri i pale* ndera nen!krimi i avokatit vi!et nen margjinen e pjee !yree d!e vuloet# Zakoni!t para!trea dorezo!et ne dy !embuj * njeri per gjykaten e tjetri per palen kunder!tare# Dorezimi i parashtreses ne gjykate $ Zakoni!t para!tra dorezo!et ne zyren e pranimit te gjykate peronali!t nga pala apo peroni tjeter# Nepunei i zyre e verteton pranimin duke e vene vulen e pranimit d!e duke e !enuar daten e pranimit# Para!trea mund ti dergo!en gjykate ed!e perme pote me leter te zakon!me apo rekomande# %ur para!trea de!o!et me leter te zakon!me* ate!ere i dite e dorezimit konidero!et dita kur vi!et vula pranuee e gjykate# Ndera kur para!trea dergo!et me leter rekomande* i date e dorezimit ne gjykate konidero!et dita e dorezimit ne pote#
P-1. 5o2a d2e ve$di i #ryerje! !e ve"ri%eve "rocedurale A3atet - Per kryerjen e veprimeve procedurale i te gjykate a!tu ed!e te paleve* 4P% para!e! eancat d!e a)atet# A)atet zakoni!t cakto!en per kryerjen e veprimeve procedurale me !krim* ndera enacat per kryerjen e veprimeve procedurale me goje# A)atet ligjore d!e gjy"eore $ A)at "u!et ditanca ko!ore mbrenda e cile du!et te kry!et nje veprim i caktuar procedural# A)atet e caktuara nga ligji nuk mund ti ndry!ojne a gjykata e a pala# A)at ligjor e!te a)ati per para"itjen e ankee* propozimi per kt!imin ne gjendjn e mepar!me# A)atet gjy"eore i cakton gjykata p#!# per korigjimin e para!treave* per dorezimin e dokumentit* etj# A)atet ligjore "u!en a)ate prekluzive* epe pa kadimit te tyre nuk mund te kry!et veprimi procedural# 6e gjit!a a)atet e kane diten e )illimit d!e te )undit# Si njei ko!ore te cilat ligji d!e gjy"i i caktojne a)atete jane ditet* muajt* d!e vitet# %ur dergo!et para!trea* i dite e )illimit te numerimit te a)atit merret dita e neerme# Nee dita e )undit e a)atit bie te dielen apo diten e )ete* ate!ere a)ati mbaron ne diten e pune "e vjen# :ea$ca gjye!ore $ S9ance "u!et pjea e ko!e gjate e cile ubjektet e proceit kryejne veprime procedurale# Seancen e cakton gjykata e2 o)icio # %emi eanca te domodo!me d!e eanca )acultative# Seanca e domodo!me e!te enaca per !"yrtimin kryeor te ce!tje* dnera ato )acultative jane enacat pergatitore* etj# Peronat "e du!et te jene te prani!em ne 9ance i t!erret gjykata perme letert!irjeve ne te cilen trego!et ko!avendi d!e lenda# %jo letert!irje du!et te dorezo!et me e paku 8 dite para dite ne te cilen mba!et# :endimi me te cilen cakto!et apo !ty!et eanca nuk mund te goditet me ankee# 5t2i%i $e gje$dje$ e %e"ar!2%e $ %ur pala per !ka"e te arye!me nuk ka mundur te vij ne 9ance* e "e keto !ka"e mund te jene +emnudja* akidenti* pri!ja e automobilit* ver!imi* termeti* etj*, * ate!ere pala ka te drejte "e nga gjykata te kerkoj kt!imin ne gjendjen e mepar!me# %ete kerkee pala du!et ta para"e mbrenda a)atit /7 ditor nga dita ne te cilen e!te !e"ur pengea per kryerjen e veprimit procedural# Pa kalimit te > muajve nga dita e moard!je ne 9ance apo nee nuk kry!et veprimi procedural* ate!ere pala nuk ka te drejte te kerkoj kt!imin ne gjendjen e mepar!me# P-11. Pre4u%i%et 6"ara#u!2tet* "rocedurale Prezumime procedurale i gjejme tek dipozitat ligjore te cilat bejne )jale per gjykaten* palet* objektin e kontetit d!e per padine# Pre4u%i%et "rocedurale lid2ur %e gjy#ate$ ja$e; /, kompetenca nderkombetare e gjykate one' d!e ?, kompetenca tokeore* )unkionale d!e lendore # Pre4u%i%et "rocedurale te "aleve ja$e $ ekzitimi i pale' zoteia e pale per te "ene pale ndergjygjee' zoteia procedurale e paleve d!e prr)a"eimi ligjor i rregullt' per)a"eimi i erponit juridik d!e ekzitimi i procure e rregullt' autorizimi procedural per ndjekjen e ce!tje ne gjy"# Pre4u%i%et "rocedurale lid2ur %e o&je#ti$ e #o$te!tit ja$e $ /, moekzitimi i gjy"vareie e dy)i!t per te njejten ce!tje' ?, moekzitimi i vendimit te )orme e prere per kerkeepadine' >, te mo kete !e"ur dore paditei nga kerkeepadia ne ndonje proce tjeter' @,moekzitimi i ujdie procedurale lid!ur me objektin e kontetit' 70 ekzitimi i intereit per mbrojtje juridike# Pre4u%i%i lid2ur %e "adi$e - lid!ur me padine ekziton vetem nje rpezumim* e ai e!te "e rregullia e padie#
P-1(. Padia d2e llojet e "adive Padia e!te veprimi i pare procedural me te cilin vi!et ne levizje procei kontetimor# Padine e para"et paditei d!e ai me padi kerkon nga gjykata mbrojtje juridike te caktuar# %ete mbrojtje juridike gjykata e jep me vendimin e aj# Padia du!et ti kete keto elemente& 1*kerkeen per mbrojtje juridike' (* )aktet ne te cilat mbe!tetet kerkeepadia' )* bazen juridike te kerkeepadie' +* objektin e kontetit# Llojet e "adive $ Padite i ndajme ipa dy kritereve& kriterit materialo juridik' d!e kriterit proceduralo juridik# Sipa "ellimit te paditeit padite i ndajme ne padi detyrimi* padi vertetimi d!e ne padi ndry!imi# Padi detyri%i 6#o$de%$atore* - Me kete lloj padie* paditei kekron nga gjykata "e me aktgjykim ta ur)!eroj te paditurin "e ne dobi te paditeit ta permbu! nje pretim +detyrim,# P#!# ta dorezoj nje end* te paguaj nje !ume te !olla!* etj# Padi verteti%i 6$jo2jeje< declarative* $Padi njo!jeje "uajme padine me te cilen paditei nga gjykata kerkon "e me aktgjykim te kontato!et e ekziton apo nuk ekziton mared!enia juridiko civile e caktuar apo nje e drejte ubjective* apo te vertetoj e a e!te nje document autentik oe nuk e!te autentik# Padi ndry!imi- Me kete lloj padie nga gjykata mund te kerko!et "e ajo me aktgjykim ta t!emeloj nje raport juridik * mandej "e ta ndry!oj permbajtjen e raportit ekzitue apo "e ta anuloj ate# Si padi e tille e!te padia me te cilen kerko!et zmad!imi i mjeteve per u!"im i caktuar me pare me aktgjykim# 5u$der"adia $ %underpadia e!te padi e pale e paditur kunder paditeit# Me ane te kunderpadie i padituri ne te njejten gjykate d!e ne te njejtin proce e para!tron kerkeepadine e tij te vecante# Pale e paditur kudnerpadia i !erben i mjet mbrojte# 4igji i nje! tri lloj kunderpadi!' #o$e#!e= #o%"e$!ue!e= d2e "rejudiciale # Kunderpadine konekse - i padituri mund ta para"e nee ne me te kerkee e per)!ire me kudnerpadi d!e aaj te per)!ire me padi nuk ka dallim a i perket baze juridike# %e!tu p#!# nee paditei me padi kerkon "e i padituri t1ia dorezoj endin* i padituri me kunderpadi mund te kerkoj "e paditei t1ia paguaj cmimin blere te endit# Kunderpadine kompensuese $ mund ta para"e i padituri nee kerkea e tij mund te kompeno!et me kerkeen e paditeit# Kunderpadine prejudiciale $ i padituri mund ta para"et kur i takon e drejta "e te kerkoj kontatimin e nuk ekziton raporti juridik apo e drejta ubjective "e jane bere kontetuee gjate gjykimit# P# !# Me kete lloj kunderpadie* i padituri mund te kerkoj nga gjykata "e me aktgjykim te kontatoj e enid te cilin paditei kerkon "e ti kt!e!et* e!te i tij +te paditurit, e jo i paditeit# 5er#e!e"adia 6"etitu%* $ Petitumi i padie e!te kerkee# %ete kerkee paditei e mbe!tet ne pretendimin e i takon autorizimi "e nga gjykata te kerkoj vendim per paojen juridike e cila buron nga gjendja )aktike# Me ane te kerkeepadie paditei e )ormulon mendimin +propozimin, e i du!et te duket dipozitivi i aktgjykimit me te cilin prano!et ajo* p#!# ato "e kane te bejne me kamaten* !penzimet gjy"eore* etj# Ter2eja e "adi!e d2e 2eja dore $ga #er#e!e"adia $ Pervec me vendim gjy"eor procedura mund te per)undoj me ter!e"jen e padie d!e !e"jen dore nga kerkeepadia# Terheqja e padise $ e!te veprim me te cilin paditei deklaron e nuk de!iron "e gykata te vendo per t!emeline e kerkepadie e tij# Padia e ter!e"ur konidero!et e nuk e!te ngritur anje!ere * prandaj ka mundei te ngritet pereri# Deklarata per ter!e"jen e padie nuk mund te revoko!et# Nee padia ter!i"et nga avokati * pra per)a"euei me procure* ate!ere ai du!et te kete autorizim te vecante# 6er!e"ja e padie mund te be!et deri ne )und te !"yrtimit kryeor te ce!tje# Deklarata per ter!e"jen e padie mund te be!et gojari!t d!e me goje#
Heqja dore nga kerkesepadia $ e!te veprim me te cilin paditei deklaron e pergjit!mone !e" dore nga e drejta "e gjykata ti jep mbrojtje juridike# %ete veprim ai ka te drejte ta beje deri ne per)udnim te !"yrtimit kryeor# Pel"imi i te paditurit nuk e!tei nevoj!em# Po "e e paditei e para"et te njejten padi* gjykata e !ud! po!te ate i te palejue!me# Ed!e !e"ja dore nga kerkeepadia mund te be!et gojari!t gjate 9ance* d!e me !krim ja!te 9ance gjy"eore# Pajti%i 6ujdia* gjye!ore $ Pajtimi gjy"eor e!te kontrate e cila lid!et ne me te paleve me te cilen kontrate ata i rregullojne te drejtat ubjektive me te cilat ata diponojne# %jo kontrate lid!et ne )orme te !kruar* ne gjykaten e ce!tje d!e ate gjate z!villimit te procedure lid!ur me padine# Sipa ligjit* pajtimi gjy"eor ka cileine e aktgjykimit te )orme e prere# Marreve!ja e paleve )utet ne proceverbal# =jdia konidero!et e e!te arritur kur te dy p alet e nen!kruajne proceverbalin e le2uar# Palet kane te drejte te kerkojne nga nje kopje te proceverbalit * epe ky proceverbal ka rendeine e dokumentit ekzekutiv# P-1). 'a!2#i%i i #er#e!e"adive d2e i !u&je#teve "rocedurale %erkeepadia e per)!ire ne nje padi mund te jete e t!je!te* kur me te kerko!et nga gjykata "e te vendo lid!ur me nje ce!tje juridike* d!e mund te jete e perbere kur kerko!et nga gjykata "e te vendo lid!ur me dia ce!tje juridike# Ne ratin pra kur kerkeepadia e!te e perbere* ate!ere ajo mund te jete cumulative d!e eventuale 'a!2#i%i #u%ulativ i #er#er!e"adive - %y ba!kim i padive be!et ate!ere kur paditei me nje padi i para"et dia kerkeepadi kunder te paditurit d!e i propozon gjykate "e me nje aktgjykim te vendo lid!ur me to# Ne te !umten e rateve* keto kerkeepadi e kane te njejten baze juridike# Si !embull per kete kemi p#!# padia e peronit te demtuar ne )atke"eine e komunikacionit* me crat ai kerkon cdemtim per automjetin e demtuar' per d!imbjet e !kaktuara d!e per )rikene !kaktuar# Ne ratet kur kerkeepadite nuk e kane te njejten baze juridike* ate!ere ba!kimi kumulativ e!te i lejue!em vetem ne baze te kompetence lendore d!e tokeore te gjykate# 'a!2#i%i eve$tual i #er#e!e"adive $ Paditei mund ti ba!koj dy apo me !ume kerkea "e kane lid!je midi tyre* a!tu "e gjykata te pranoj me aktgjykim kerkeen e permendur ne piken dy +eventualen, vetem nee kontaton e e!te e pat!emelte kerkea e permendur ne padi ne piken nje# 5ad!itja e kerkeave ne padi du!et te jete e caktuar nga vete paditei# Gjykata e cile i para"itet padia du!et "e te kete kompetence lendore d!e tokeore# Nee gjykata e pranon te t!emelte kerkeen e permendur ne piken nje* ate!ere nuk vendo )are per kerkeen e permendur ne piken dy# E nee kerkea e pare trego!et e pat!emelte* ate!ere gjykata kalon ne vendoje per piken dy#
P-1+. 'a!2#e$dergjygje!ia Ba!kendergjygjeia nenkupton kur me nje procedure kontetimore te vetme per)!i!en dia raporte procedurale * i d!e ne ratin kur me nje padi dia perona para"iten i padite apo i te paditur# Me rregullat per intitutin e ba!kendergjygjeie arri!en dy "ellime& ekonomia e gjykimit d!e iguria juridike# Ba!kendergjygjeia ka karakter )akukltativ d!e ajo e!te e detyrue!me vetem perja!timi!t# Ba!kendergjygjeia "u!et active kur ne cileine e paditeit para"iten !ume perona# Ndera ajo e!te paive kur me teper ubjekte para"iten ne cileine e te paditurit# Ndera ba!kendergjygjeia e!te e dyan!me kur ed!e i padite ed!e i te paditur para"iten !ume perona# Ekzitojne tri lloje te ba!kendergjygjeie& ba!kendergjygjeia primare d!e e mevon!me' materiale d!e )ormale' d!e ba!kendergjygjeia ligjore#
'a!2#e$dergjygje!ia "ri%are d2e e %evo$!2%e $ Ba!kendergjygjeia primare "u!et ajo e cila t!emelo!et ne momentin e ngritje e padie# %jo ba!kendergjygjei varet nga vullneti i paditeit# Ba!kendergjygjeia e mevon!me t!emelo!et pa ngritje e padie nee deri ne per)undim te !"yrtimit kryeor paditeit primar i ba!ko!et paditei tjeter* apo nee padia zgjero!et duke e per)!ire ed!e nje te paditur tjeter# 'a!2#e$dergjygje!ia %ateriale d2e 3or%ale $ Ba!kendergjygjeia materiale ekziton ne ato rate kur midi ba!kednergjygjeie* "y! para e te )illoj procei kontetimor * ekziton lid!ja e c"ktuar juridike apo reale# Ba!kednergjygjeia )ormale ekziton ne ratet ne te cilat midi ba!kendergjygjeve ja!te d!e para proceit kontetimor nuk ekziton a lid!ja juridike a reale# 5ate te tilla p#!# kemi kur nga dia te paditur kerko!et pagimi i "irae per baneat te cilat ata i !)rytezojne vec e vec# 'a!2#e$dergjygje!ia ligjore $ Me 4P% e!te parapa mundeia e ba!kendergjygjeie per dia ituata juridike# 6e tilla jane p#!# ba!kendergjygjeia me te paditurin eventual* ba!kendergjygjeia e debitorit kryeor d!e e dorezanit* etj# Po4ita "rocedurale e &a!2#e$dergjygje!i!e $ Ba!kendergjygjeia i e)ekt te perba!ket e ka ate e dy apo me teper gjykime ne pikpamje )ormale z!villo!en i nje aktivitet procedural# Pozita e ba!kendergjygjeve mund te jete e ndry!me d!e varei!t nga pozita kemi ba!kendergjygjeine e t!je!te d!e unike# Te bashkendergjygjesia e thjeshte pozita procedurale e nje ba!kendergjygjei nuk varet nga pozita procedurale e ba!kendergjygjeit tjeter# .donjeri nga ta e!te pale e pavarur ne gjykim d!e veprimet apo moveporimet e njerit nuk !kojne a ne dem e a ne dobi te ba!kendergjygjeit tjeter# 6ek ba!kednergjygjeia unike e!te karakteritike e konteti mund te zgjid!et vetem ne menyre te njejte ndaj te gjit!e ba!kendergjygjeve te cilet e perbejne nje pale u nike# P-1,. Pje!e%arrja e "er!o$it te trete $e gjy#i% Peroni i trete mund te nder!yj ne gjykim ne ratet kur aktgjykimi i d!ene !trien e)ekte ed!e ndaj tij* pra peronit te trete i cili nuk ka "ene pjeemarre ne gjykim# Ne keto rate peronit te trete du!et mundeuar "e te marre pjee ne gjykim per ti mbrojtur ineterat e tij# Nder!yrja ne gjykimit e !uaj mund te be!et me iniciativen e peronit te trete apo ne baze te lajmerimit te cilin gjykata ia dergon peronit te terte ipa iniciative e pale# Pje!e%arrja e $der2yre!it te 4a#o$!2e% $ nder!yrei i zakon!em nder!yn ne gjykimin e !uaj duke iu ba!kuar njere nga palet me "ellim "e ta ndi!moj d!e ta kontrolloj menyren ne te cilen pala e ndjek ce!tjen ne procedim# Nder!yrei nuk e!te a pale e a per)a"eue i pale e ciole i ba!ko!et# Nder!yrei i zakon!em mund te nder!yj ne gjykim deri ne per)undimin e gjykimit me aktgjykim te )orme e prere# %ur ndonjera nga palet e kunder!ton nder!yrjen e peronit te trete* per kete vedno gjykata# Pje!e%arrja e $der2yre!it %e "o4ite te &a!2#e$dergjygje!it u$i# $ Peronii trete "e nder!yn ne gjykimin e !uaj e )iton poziten e nder!yreit me pozite te ba!kendergjygjeit unik* ate!ere kur aktgjykimi "e du!et te jepet prod!on e)ekte juridike ed!e dnaj nder!yreit ikure ndaj paleve# 7der2yre!i i llojit te veca$te 6!ui ge$eri!* $ Nder!yrja e prokurorit publik ne gjykimin e !uaj mund te be!et Cnee ekziton dy!imi e njera pale apo te dy palet i !)rytezojne te drejtat e tyre me "ellim "e te pamundeojne zbatimin e normave te detyrue!me apo me "ellim "e tu !mangen detyrimeve )inanciare ndaj ba!keie#
P-1. >2villi%i i "rocedure! #o$te!ti%ore :enia ne veprim e procedure kontetimore $ procei kontetimor vi!et ne veprim ne momentin e para"itje e padie ne gjykate# Procei kontetimor kalon neper kater )aza te z!villimit& 3aza e pare +procedura pergaditore, )illon pa para"itje e apdie ne gjykate d!e mbaron kur cakto!et eanca per !"yrtim kryeor# 3aza e dyte e!te !"yrtimi kryeor d!e ai z!villo!et me nje apo dia enaca# 3aza e trete e!te d!enia e vednimit meritor d!e dergimi i vendimit paleve ndergjygjee# 3aza e katert e!te !"yrtimi i vendimit te !kalle e pare ipa ankee# Mund te ndod! "e procei te per)undoj "y! ne )azen e pare* p#!# kur !ed!et po!te padia apo kur ter!i"et padia# Paraitja e "adi!e $e gjy#ate - Padia mund te para"itet ne gjykate ne dy menyra# E para kur !krea dorezo!et drejperdrejte ne gjykate* d!e e dyta kur ajo dergo!et perme pote# Ekziton ed!e menyra e trete e ajo e!te kur kerkeepadia para"itet gojari!t# Padia e para"itur ne gjykate e inicon procein kontetimor# S!"yrtimi paraparap i padie e!te nen)aze e detyrue!me e pergatitje e !"yrtimit kryeor# %ete e ben kryetari i kolegjit apo gjy"tari i vetem# %ete e ben gjy"tari per te veri)ikuar e a jane permbu!ur rpezumimet procedurale per paar"itjen e padie# Ne keto rate gjy"tari mund ta pranoje pra nee jane eprmbu!ur ku!tet* apo mund ta !ed! po!te ate# ?ed2ja "o!2te e "adi!e $ %ete e ben kryetari i trupit gjykue me aktvendim nee kontaton e e!te )jala per kontetin i cili nuk bie ne kompetence gjy"eore ne pergjit!ei* apo "e nuk !yn ne juridikionin tone# %under aktvendimit me te cilin !ed!et po!te padia lejo!et ankea e poacme# %ur kontato!et e padia e!te e lejue!me* ate!ere gjykata ia dergon nje kopje te padie te paditurit me kerkee "e te prgjigjet me !krim ne lid!je me te' e dyta e!te "e menje!ere mund ta caktoj eancen pregaditore' d!e e treat e!te "e te cakto!et eanca e pare per !"yrtim kryeor# Dergi%i i "adi!e "ale! !e "aditur $%ur gjykata kontaton e nuk ka pengea procedurale* ate!ere ajo urd!eron "e nje kopje e padie ti dergo!et pale e paditur # Dergimi i p)ie be!et ipa rregullave te parapara per dorezimin peronal adreatit# Nga momenti i dorezimit )illon te ec gjy"evareia# Pergjigja me !krim ne padi $ i apdituri pergigjet me !krim ne padi kur nje gje te tille e kerkon gjykata d! zakoni!t kjo be!et mbrenda a)atit /7 ditor# Me kete eprgjigje i padituri mund ta kontetoj kerkeepadine* apo ta po!oj ate# %ur i padituri prgjigjet ne kerkeepadi* ate!ere gjykata nuk mund te jell aktgjykim per !kak te mungee nga eanca kryeore# :ea$ca "ergatitore $ Seanca pergatitore cakto!et vetem ne ce!tjet juridike te cilat jane ne kompetence te trupit gjykue# Seancen pergatitore e cakton kryetari i trupit gjykue me aktvendim# %jo 9ance nuk e!te e detyrue!me# Ajo cakto!et vetem ne ratet e komplikuara# Mungea e njere pale nuk e pengon punen ne 9ance# Ne e"ancen pergatitore* gjykata ne ba!kpunim me palet du!et ti evitojne te gjit!a pengeat d!e te pergatiin materialin e nevoj!em per !"yrtimin kryeor# %jo 9ance z!villo!et me dyer te !apura d!e ipa parimit te kontradiktoritetit# %ryetari i trupit gjykue e pari e !ap eancen d!e konaton e a kane ard!ur palet# Pataj vaz!do!et me !ko"itjen e padie +nee jane te prani!em te dy palet, # Se pari paditeo e !ko"it padine e pataj i padituri e jep mbrojtjen e tij# Ne eancen pergatitore mund te merren provat vetem me "ellim te d!enie e vendimeve mbi ce!tjet e natyre procedurale # Aktgjykimet te cilat mund te mirren gjate 9ance pergatitore jane& aktgjykimi ne baze te po!imit' aktgjykimi per !kak te mungee e pale e paditur' aktgjykimi me te cilin re)uzo!et kerkepadia ne rat te mungee e paditeit#
P-1. :2yrti%i #rye!or i ce!2tje! juridi#e %ete 9ance e cakton kryetari i trupit gjykue menje!ere pai te arrije padia ne gjy"* natyri!t pai "e te kontatoj e nuk ka nevoj te mba!et eanca pergatitore* apo pa per)undimit te 9ance pergatitore# 6!irrja per kete 9ance mund te be!et gojari!t +pa per)undimit te 9ance pergatitore, apo me !krim me ane te letert!irrjeve ku cakto!et data *ora d!e vendi i mbajtje e eance# Seanca cakto!et me aktvendim#%ryetari i trupit gjykue e ben planin per !"yrtimin e ce!tje# Ai mund te urd!eroj "e palet peronali!t te marrin pjee ne 9ance ed!e pe kane per)a"eue# S!"yrtimi kryeor e!te )aza "endrore e procedure kontetimore# Ate e perbejne veprimet procedurale te gjykate d!e te paleve# Seancen e !ap kryetari i kolegjit d!e ai me pataj e !pall objektin e !"yrtimit* mandej kontaton e a kane ard!ur palet# %ur kontaton e dia prej paleve nuk kane ard!ur* ate!ere ai e veri)ikon e a jane )tuar ata ne menyre te rregullt apo jo i d!e a mo e kane aryetuar mungeen# %ur kontato!et e t!irrja e paleve nuk e!te bere ne menyre te rregullt* ate!ere eanca !ty!et d!e cakto!et per nje dite tjeter# Mungea pa arye nuk e pengon mbajtjen e !"yrtimit kryeor# Ne rat e mungojne te dy palet e t!irrura ne menyre te rregullt* ate!ere be!et pezullimi i proceit# Aktgjykimi per !kak te mungee e pale e paditur +me propozim te paditeit, mund te be!et vetem gjate 9ance e pare te !"yrtimit kryeor e jo ed!e ne eancat e mevon!me* d!e ate vetem kur nuk e!te mbajtur eanca pergatitore apo kur e!te para"itur pergjigj me !krim ne padi# Ne !"yrtimin kryeor )lajen pa kryetarit e merr paditei i cili e para!tron me goje kerkee e tij* e pa tij e merr i padituri i cili pergjigjet ne padi# Bieda e paleve vaz!don gjate gjit!e !"yrtimit# Nga deklaratat e paleve gjykata njo)to!et me kerkeat e paleve * me )aktet relevante i d!e me provat# Gjykata e per)undon !"yrtimin kryeor kur konideron e e!te !"yrtuar mja)t objekti i gjykimit# Pa per)undimit te !"yrtimit* trupi gjykue zakoni!t ter!i"et d!e )illon ke!illimin d!e votimin# :endimi per)udnimtar mund te jete i natyre procedurale p# ! kur me te !id!et po!te padia* apo i natyre materialo juridike p# !# Prano!et apo re)uzo!et kerkeepadia# Ne rate me te komplikuara gjykata mund ta !tyej d!enien e vendimit per 8 dite nga dita e per)udnimit te !"yrtimit kryeor# P-1/. Procedura "rovue!e d2e te "rovuarit O&je#t i te "rovuarit - be!en vetem )aktet relevante "e jane kontetuee midi paleve* pra kur palet lid!ur me to !pre!in mendime te kudnerta# Nuk ka nevoje te provo!en )aktet e po!uara nga palet i d!e )aktet e dituar boteri!t +)aktet notore,# Si )akte notore konidero!en ato )akte per te cilat dijne nje rret! i gjere njerezi! # Mjet provue $ "uajme cdo burim nga i cili me ane te organeve te !"iave n2jerrim njo!uri per verteteine e t!enie e ekziton apo nuk ekziton nje )akt per te cilin lid!et paoja juridike# Me ligj i mjete provuee para!i!en& k"yrja e drejperdrejte' dokumenti' de!mitaret' ekperti' d!e palet# %e"yrja e drejteperdrejte $ ky mjet provue !erben per te vene gjy"tarin apo kolegjin ne mundei "e te marre dijeni peronali!t per gjendjen d!e cileine e peronave apo endeve# %jo prove mund te kry!et jo vetem perme !"iave te te pamurit* por ed!e perme !"iave te degjimit# %y mjet provue nuk perdoret ed!e a" !pe!* epe me te provo!en vetem )aktet ne ko!en e ta!me* e keto rralle jane te kontetue!me midi paleve# Do#u%e$tet 6"rovat !2#re!ore* $ Dokument "u!et objekti material ne te cilin me ane te !enjave e!te !pre!ur nje mendim# Dallojme dokumentet publike d!e jopublike# Dokumenti publik e!te ai te cilin e ka le!uar organi apo intitucioni !teteror# Dokument jopublik e!te cdo document tjeter# :arei!t nga permbajtja dikumenti mund te jete dipozitiv apo provue# Dokumenti dipozitiv e permban veprimin juridik +kontraten * o)erten* tetamentin* etj,* ndera
dokumenti provue provon e ne te kaluaren e!te lid!ur gojari!t nje veprim juridik# %ete ndry!e mund ta "uajme ed!e document in)ormative# De!2%itaret $ de!mitar e!te peroni i cili i jep gjykate deklarate ne lid!je me )aktet ne te kaluaren# Parimi!t cdo peron* pavarei!t nga mo!a e tij ka zotei per te "ene de!mitar# Per de!mi te rreme de!mitari pergjigjet penali!t# Gjykata nuk gu2on ta pye ide!mitar peronin i cili me de!mine e tij mund ta zbuloj nje ecret u!tarak apo !teteror# Per kete nevojitet leja e atij organi# De!mitari ka te drejte "e te mo jap de!mi ne keto rate' /,per ate "e pala ia ka beuar i per)aeueit te vet' ?, per ate "e pala ia ka beuar i rre)yeit te vete' >, per ate "e ka marre dijeni i mjek apo "e i e!te beuar i avokat# Ne dia rate de!mitari ka te drejte "e te mo pergjigjet ne dia pyetje* kur me to i ekpozo!et ndionje turpi te mad!' demit te mad! material apo ndjekje penale# Gjykata mund te urd!eroj ed!e jelljen e d!un!me te de!mitarit i cili ed!e pe i )tuar rregulli!t nuk ka ard!ur ne gjykate# De!mitarin e tille gykata mund ta denoj ed!e me gjobe# De!mitarit i takon te !perble!et per !penzimet e ud!etimit* te u!"imit d!e te )jetje i d!e per )itimin e !umbur# E#!"ertet $ Ekperti i emeruar e!te i detyruar ti pergjigjet t!irrje e gjykate d!e ta para!troj mendimin e tij# Prova me ane te ekpertit merret ne 9ance gjy"eore ne te cilen ai gojari!t e para"et mendimin e tij i cili gjit!mone du!et te aryeto!et# Gjykata ekpertizen mund tia beoj ndonje initutcioni * per !embull pitalit# Mendimin e ekpertit gjyata e vlereon liri!t ikure ed!e provat e tjera# Palet !i %jet "rovue! $ %ur palet !erbejne i mjet provue* ate!ere roli i tyre e!te i ngjaj!em me ate te de!mitareve# Gjykata mund ta perdor kete mjet provue por ed!e nuk e!te e detyrue!me# Gjykata vendo te marre ne pyetje vetem njeren nga palet nee e!te e bindur e pala tjeter nuk ka dijeni per )aktin kontetue# %y mjet provue nuk e!te i beue!em epe interei i paleve dikton "e ato mo ta )lain gjit!mone te verteten# C%uarja e "rovave $ 3aza e te provuarit per)undon me cmuarjen e provave# Gjykata i cmon provat ipa bindje e lire# Gjykata i cmon provat nje nga nje d!e me kujde e me ndergjegje Ne proceduren ne te cilen cmuarjen e provave e ben trupi gjykue* ate!ere cmuarja e provave be!et ipa parimit te !umice e provave# P-10. 7dalja e "er#o!2%e e "rocedure! Ndalja e perko!!me e procedure be!et ne dy )orma& ne )orme te pezullimit d!e ne )orme te nderprerje# 7der"rerja e "rocedure! $ S!ka"et e nderprerje 4P% i ndan ne dy grupe& Ne grupin e pare bejne pjee ngjarjet ja!teprocedurale per !kak te te cilave nderprerja be!et ipa )u"ie ligjore +e2 lege,# Grupin e dyte te !ka"eve e perbejne rret!anat ne te cilat gjykata me vendimin e aj mund te nderprej proceduren# Nderprerja e procedures sipas fuqise ligjore $ %ete lloj nderprerje e !kaktojne& - vdekja e pale te cilen nuk e per)a"eon per)a"euei me procure te pergjit!!me' - vdekja e per)a"eueit ligjor te pale + e pala nuk ka per)a"eue me procure, - mbarimi i ekzitimit te pale e cila e!te peron juridik +rati i )alimentimit, - ndalja e pune e gjykate per !kak te lu)te* termetit* ver!imit* epidemie* etj Nderprerja e procedures me vendim te gjykates $ Gjykata e nderpren proceduren& - ne"o)tee ka vendour "e te mo e zgjid! vete ce!tjen paraprake - nee pala ndod!et ne territorin "e e!te izoluar per !kak termeti* ver!imi - ne lid!je me propozimin per rivendojen e gjendje e mepar!me - nee vendimi meritor per kerkeepadine varet nga pergjigja ne pyetje e a e!te kryer veper penale d!e ku! e ka kryer ate#
Pe4ulli%i i "rocedure! $ Pezullimi i procedure kontetimore !kakto!et me vullnetin e paleve* vullnet ky i !)a"ur !pre!imi!t apo ne menyre konkludente# S!ka"et per te cilat mund te vie deri te pezullimi i procedure jane& - kur te dy palet ne 9ance gojari!t apo me ane te !kree deklarojne e de!irojne "e procedura te pezullo!et - kur te dy palet e t!irrura rregulli!t nuk vijne ne gjykate - kur njera pale mungon nga eanca* e ajo "e e!te e prani!me e propozon pezullimin - kur nga enaca mungon i padituri e paditei nuk e propozon d!enien e aktgjykimit per !kak te mungee ed!e pe jane ploteuar te gjit!a ku!tet tjera# P-(. Per3u$di%i i "rocedure! #o$te!ti%ore Ne te !umten e rateve procedura kontetimore merr )und me vendim gjy"eor* me te cilin prano!et apo re)uzo!et kerkeepadia# E)ekt te njejte ka ed!e vendimi me te cilin gjykata e !ed! po!te padine per !kak e nuk ekzitojne ku!tet e natyre procedurale# :endimin me te cilin prano!et apo re)uzo!et kerkeepadia e!te vendim meritor* epe me te per)undon ce!tja juridike ne t!emel# Ndera vendimi me te cilin !ed!et po!te kerkeepadia e!te vendim i natyre procedurale epe me te gjykata nuk !pre!et ne t!emel te ce!tje# Procedura mund te per)undoj ed!e me veprime diponibile te paleve& me ter!e"jen e padie* me !e"jen dore nga kerkeepadia' i d!e me pajtimin +ujdine, procedurale te paleve# P-(1. A#tgjy#i%i d2e llojet e a#tgjy#i%eve Me aktgjykim gjykata vendo per t!emeline e kerkeepadie e cila e!te object i gjykimit# Sipa llojit te mbrojtje aktgjykimi mund te jete denue* vertetue oe tran)ormue# Aktgjykimi me te cilin re)uzo!et kerkeepadia gjit!mone e!te vertetue# A#tgjy#i%i de$ue! $ "u!et aktgjykimi me te cilin prano!et kerkeepadia d!e detyro!et i padituri "e te permbu! pretimin e detyruar ne dobi te paditeit# Me te cakto!et a)ati per ekzekutimin vullnetar te pretimit# %y a)at zakoni!t e!te /7 ditor# %y lloj i aktgjykimit mund te be!et document ekzekutiv# A#tgjy#i% vertetue! $ "u!et aktgjykimi me te cilin gjykata ne dipozitivin e tij e nje! vetem "enien apo mo"enien e nje mared!enie juridike* te nje )akti juridik* te nje te drejte apo verteteine oe joverteteine e nje dokumenti# %ete aktgjykim gjykata e jep kur kontaton e kerkeepadia e!te e t!emelte apo nuk e!te e t!emelte# A#tgjy#i%i tra$!3or%ue! $ "u!et aktgjykimi me te cilin prano!et i e t!emelte kerkeepadia e para!truar me padi tran)ormimi# Me kete aktgjykim gjykata e ndry!on apo e anulon raportin juridik nga i cili per palet dalin te drejta d!e detyrime# %y aktgjykim ndikon ndaj te gjit!eve +erga omne,# Nderka" ai me te cilin re)uzo!et kerkea e paditeit ndikon vetem midi paleve +inter parte,# Aktgjykimi ipa rendeie e per)undimit mund te jete de)initive apo i ndermjet!em# A#tgjy#i%i de$i3i$itiv $ "u!et aktgjykimi me te cilin gjykata vendo ikure mbi t!emeline a!tu ed!e mbi larteine e kerkeepadie# Aktgjykimi de)initive e!te i plote nee e per)!in gjit!e kerkeepadine * ndera i pje!em "u!et aktgjykimi de)initive i cili ku)izo!et ne nje peje te kerkeepadie# A#tgjy#i%i i $der%jet!2e% $ e!te ai aktgjykim me te cilin gjykata vendo vetem per t!emeline e baze juridike e jo ed!e per larteine +aine, e kerkepadie# P-((. Pje!et "er&ere!e te a#tgjy#i%it Aktgjykimi i !artuar me !kirm perbe!et nga tri pjee& pja !yree' pjea urd!eruee dipozitivi' >, pjea aryetuee# ?yrja e a#tgjy#i%it "er%&a$ &!enimin e aktgjykimi jepet ne emre te popullit* emrin e gjykate* emrin d!e mbiemrin e kryetarit d!e anetareve te trupit gjykue' emrin* mbiemrin*
pro)eionin d!e vendbanimin e paleve' te per)a"eueve te tyre ligjor d!e me procure' tregimin e !kurter te objektit te kontetit' diten e per)undimit te !"yrtimit kryeor' i d!e diten kur e!te d!ene aktgjykimi# Di!"o4itivi i a#tgjy#i%it "er%&a$; vendimin e gjykate me te cilin prano!et apo re)uzo!et kerkeepadia ne lid!je me ce!tjen kryeore d!e kerkimet akeore# %jo vlen ed!e per kunderpadine nee ne lid!je me te e!te vendour ne te njejtin aktgjykim# Ne dipozitiv gjykata e )ut vendimin ed!e per !prenzimet gjy"eore# Pervec keaj me aktgjykim per)!i!en ed!e vendimet& mbi ekzitimin apo moekzitimin e kerkee e paditurit per kompenim' mbi kerkeen incidentale per vertetim' etj# 7e ar!yeti%i$ e a#tgjy#i%it gjy#ata !"jego$ & kerkeepadine d!e )aktet mbi te cilat ajo e!te bazuar' aryet me te cilat i padituri mbro!et' mjetet e ulmit te metejme ne lid!je me mbrojtjen e te paditurit' )aktete vendimtare te cilat jane kontetuee d!e ato "e nuk ja ne kontetuee' cilat prova i ka marre gjykata' rezultatin e te provuarit' cmuarjen e provave te marra d!e aryet provuee* gjendjen )aktike te cilen e ka marre per baze me ratin e marrje e vednimit# Aktgjykimi per !kak te mungee d!e aktgjykimi po!ue du!et te permbajne !ka"et te cilat e juti)ikojne d!enien e aktgjykimit te tille# Ve$di%et e 3or%e! !e "rere $:endimi i )orme e prere ka domet!enien e ai vendim nuk mund te goditet me me mjet te zakon!em goditjeje d!e me )orme te prere kupto!et e)ekti i vendimit i akt juridik# :endimi i !kalle e pare merr )ormen e prere& /- kur nuk e!te bere ankea kunder ketij vendimi mbrenda a)atit te caktuar me ligj ?- kur pala !e" dore nga e drejta e ankimit' >- kur ankea e para"itur e!te ter!e"ur' @- kur ankea e para"itur me vendim te gjykate e !kalle e dyte re)uzo!et i e pat!emeluar d!e vendimi i !kalle e pare re)uzo!et' :endimi i gjykate e !kalle e dyte menje!ere be!et i )orme e prere epe kunder tij nuk lejo!et ankea# :ednimi be!et i )orme e prere ne kuptimin material ne momentin kur be!et i prere ne kuptimin )ormal ndaj te dy paleve# P-(). Procedura !i"a! %jeteve te goditje! !e ve$di%eve Gjy"tari ado i mire i kujde!em d!e i pregaditur "e te jete* ai mund te gaboj ne d!enien e vendimeve# %ete gabim ai mund ta beje i me ratin e cmuarje e provave !tu ed!e me ratin e zbatimit te nirmave# Per kete arye e!te parapa "e perme mjeteve te goditje te be!et !"yrtimi i ce!tje nga nje gjykate tjeter# Mjet te goditje "uajme mjetin procedural me te cilin pala apo peroni tjeter i autorizuar nga gjykata kompetente kerkon "e ta anuloj apo ndry!oj vendimin per te cilin pretendon e e!te i padrejte# Ekzitojne mjetet e goditje e zakon!me d!e mjetet e ja!tezakon!me# Me mjetet e zakon!me goditen vendimet te cilat nuk kane marre )ormen e prere* ndera me te dytat goditen vendimet e )orme e prere# Mjete te zakon!me me te cilat goditet aktvendimi d!e aktgjykimi e!te ankea* d!e mjeti me te cilin goditet urd!erpagea e!te prapeim +kunder!timi,# Si mjete te ja!tezakon!me juridike jane' revizioni kunder aktgjykimit* revizioni kunder aktvendimit* kerkea per mbrojtjen e ligj!merie* d!e propozimi per pereritjen e procedure#
P-(+. A$#e!a #u$der a#tgjy#i%it Ankea e!te mjet i rregullt i goditje kunder aktgjykimit te !kalle e pare pa perja!tim# E drejta e ankimit kunder aktgjykimit e!te e garantuar me ku!tetute# %jo ankee prod!on e)ekt upenziv* epe e pengon aktgjykimin "e te merr )ormen e prere# Ankea e!te mjet univeral i goditje epe me te pala ka te drejte "e te atakoj cdo aktivitet te gjykate# Ne kete apect ku)izime kane aktgjykimi i cili mirret per !kak te mungee d!e aktgjykimi ne baze te po!imit# 9or%a d2e "er%&ajtja e a$#e!e! $ Ankea be!et ne )orme te aktit te !kruar# Pervec elementeve "e du!et ti permbaje cdo para!tree* ankea du!et te trego!en ed!e& /,aktgjykimi kunder te cilit be!et ankea' ?, deklarata nga e cila !i!et e a goditet aktgjykimi ne terei apo vetem ne pjeen e caktuar' >,!ka"et e ankimit' @, nen!krimi i pale "e e ben ankimin# E!te e rpe)erue!me "e ankea te permbaje ed!e propozimin per vendim te cilin gjykata e larte du!et ta jep ipa mendimit te ankueit +propozimi i ankee,# :2#aet e a$#i%it $ S!ka"et per te cilat be!et anikim nda!en ne tri grupe& 1*!keljet eenciale te dipozitave procedurale' (*vertetimi i gabuar apo jo i plote i gjendje )aktike' )* zbatimi i gabuar i gjendje materiale# A-:2#eljet e!e$ciale te di!"o4itave "rocedurale $ :eprimi procedural i cili nuk e!te kryer ne pajtim me dipozitat procedurale e!te jo i rregullt d!e ka te meta )ormale# Gjykata mund te gaboj pra duke e zbatuar gabimi!t dipoziten procedurale apo duke mo e zbatuar ate )are# Ne te dy ratet t!u!et e gjykata ka bere !kelje te ligjit# S!kelje eenciale jane ato !kelje te cilat jane ne lid!je kauzale me vendimin e padrejte# Per nga rendeia e tyre* me"e nuk jane te njejta* !keljet eenciale nda!en ne& !kelje eenciale abolute d!e !kelje eenciale relative# Shkeljet esenciale relative- jane p#!# re)uzimi i paarye!em i propozimit te pale per !)rytezimin e ndonje mjeti provue e "e nje gje e tille ka ndikuar "e gjendja )aktike te mo verteto!et ne menyre te plote' pataj momarrja e pel"imit te pale per caktimin e ekpertit' etj# Shkelje esenciale absolute $ jane ato !kelje per !kak te te cilave gjit!mone du!et anuluar vednimin e d!ene# %ur kemi !kelje te tilla* aktgjykimi gjit!mone anulo!et# S!keljet eenciale abolute nda!en ne tri grupe& /, !keljet e dipozitave te prezumimeve procedurale ?, !keljet "e kane te bejne me dia parime te procedure kontetimore >, !keljet e rregullave te vendoje d!e te vendimit# 1.:2#eljet e di!"o4itave te "re4u%i%eve "rocedurale nda!en ne tri grupe& /,ne !keljet e prezumimeve ne lid!je me gjykaten ku !yjne +perberja jo e rregullt e gjykatave* gjy"tari i perja!tuar* d!e jokompetenca gjy"eore,' ?,ne lid!je me palet !yjne +pazoteia per te "ene pale' pazoteia per te vepruar d!e per)a"eimi jo i rregullt i paleve,' >,ne lid!je me objektin +ekzitimi i prezumimeve procedurale negative, (.:2#eljet e #a$e te &ej$e %e di!a "ari%e te "rocedure! #o$te!ti%ore- ketu !yjne& !kelja e parimit te pandermejeteie* !kelja e parimit te degjimit te dy paleve ne procedure* !kelja e parimit te kontradiktoritetit* !kelja e parimit te publicitetit# ).:2#elja e rregullave te ve$do!je! d2e te ve$di%it $!kelje te tilla jane& vendoja ne kunder!tim* d!enia e aktgjykimit ne baze te po!imit pa "ene ploteuar ku!tet per nje gje te tille* d!enia e aktgjykimit ne baze te mungee pa u ploteuar ku!tet* tejkalimi i kerkeepadie#
'-5o$!tati%i i ga&uar a"o jo i "lote i gje$dje! 3a#ti#e 8 Gjendja )aktike nuk e!te kontatuar rregulli!t* ne"o)tee gjykata gabimi!t e ka vertetuar ndonje )akt relevant d!e te rendei!em oe kur nje )akt te tille nuk e ka vertetuar )are# C->&ati%i i ga&uar i $or%e! %ateriale $ Me !kelje oe zbatim jo te drejte te ligjit material kuptojme kur gjykata nuk e ka zbatuar ndonje norme juridike-materiale te cilen e!te da!ur ta zbatoj# Ne keto rate vendimi mund te goditet d!e anulo!et# P-(,. Procedura d2e ve$di%et !i"a! a$#e!e! Procedura ipa ankee z!villo!et ne dy ekione#Ne te parin vepron gjykata e !kalle e pare* ndera ne te dytin gjykaya e !kalle e dyte# Ankea gjit!mone i dorezo!et gjykate e cila e ka d!ene aktgjykimin e goditur# Se pari ajo du!et te kontatoj e a e!te para!truar ankea me ko!e* pra mbrenda a)atit ligjor prej /7 dite!* e pataj te kontatoj e a e!te e plote d!e e lejue!me# Ankeen e para"itur pa kalimit te a)atit* apo ankeen e palejue!me oe jo te plote* gjykata e !ed! po!te me ane te aktvendimit# %under aktvendimit me te cilin !ed!et po!te ankea* lejo!et ankim i poacem# Nje ekzemplar te ankee* natyri!t nee pra ajo e!te ne rregull* gjykata ia dergon pale kunder!tare* e cila mbrenda a)attit prej 8 dite! ka te drejte por nuk e!te e detyruar "e me !krim te pergjigjet ne ankee# Pai "e te arrij kjo pergjigje* apo ed!e nee nuk arrin* pai "e te kaloj a)ati prej 8 dite!* gjykata e !kalle e pare lenden ia dergon gjykate e !kalle e dyte# Gjykata e !kalle e dyte* para e te vendo ne lid!je me ankeen e pergatit ce!tjen# %ete e ben relatori* te cilin e cakton kryetari i trupit gjykue te gjykate e !kalle e dyte# Gjykata e !kalle e dyte* apo e ankimit mund te merr vendim oe te natyre procedurale oe te natyre meritore# :endimi i natyre procedurale e!te ai vendim i cili nuk ka te beje drejtpredrejte me kerkeepadine# Per !kak te rendeie procedurale ky vendim jepete ne )orme te aktvendimit# :endimi i natyre meritore e!te ai vendim i cili ka te beje drejtperdrejte me kerkeepadine* d!e ky vendim jepet ne )orme te aktgjykimit# ( tille e!te p# !# Aktgjykimi me te cilin re)uzo!et ankea d!e verteto!et aktgjykimi i !kalle e pare# Gjykata e !kalle e dyte* pa d!enie e vendimit ipa ankee* ia kt!en lenden !kalle e pare# %jo pataj ua dergon paleve nga nje kopje te vendimit e poa!tu ed!e nder!yreve nee ata ekzitojne# P-(. Revi4io$i #u$der a#tgjy#i%it d2e a#tve$di%it Revi4io$i #u$der a#tgjy#i%it $ 5evizioni e!te mjet i goditje e ja!tezakon!me me te cilin pala e godite aktgjykimin e )orme e prere te gjykate e !kalle e dyte te d!ene ipa ankee kunder aktgjykimit te !kalle e pare pe r !kak te !kelje e ligjit# S!ka"et per para"itjen e revizionit nga pala jane& !keljet eenciale abolute te dipozitave procedurale d!e zbatimi i gabuar i e drejte materiale# 5evizioni nuk lejo!et per !kak te kontatimit te gabuar apo jo te plote te gjendje )aktike# Ne kontetet pauroro juridike me rendei te poacme ociale* revizioni e!te i lejue!em pa marre paray! objektin e kontetit# 6e tilla jane& /,kontetet ne lid!je me u!"imin ligjor' ?, kontetet ne lid!je me mared!enien e pune' >, kontetet ne lid!je me te drejtene autorit' @,kontetet ne lid!je me proneine indurtriale# %ompetente oer vendoje ne lid!je me revizionin e!te gjykata upreme# A)ati per paar"itjen e revizionit e!te >0 dite nga dita kur pale i e!te dorezuar aktgjykimi i !kalle e dyte# A a)ati per para"itjen e revizionit e a revizioni i para"itur nuk e !tyjne ekzekutimin e vendimit #
Revi4io$i #u$der a#tve$di%it 8 Palet mund te para"ein reviion kunder aktvendimit te gjykate e !kalle e dyte me te cilat per)undon procedura ne menyre te prere# Mirepo* nee e!te )jala per aktvendime te cilat jepen ne kontetet ne te cilat nuk lejo!et revizioni kunder aktgjykimit * ate!ere revizioni nuk lejo!et a kunder aktvendimeve te tilla# 4igji para!e! "e revizioni kunder aktvendimit lejo!et gjit!mone ne keto dy rate& /,kunder aktvendimit te gjykate e !kalle e dyte me te cilen !ud!et po!te ankea' ?, kunder aktvendimit te gjykate e !kalle e dyte me te cilin verteto!et aktvednimi i gjykate e !kalle e pare me te cilin e!te !ed!ur po!te revizioni# P-(. 5er#e!a "er %&rojtje$ e ligj!2%eri!e 65@L* %jo kerkee e!te mjet goditjeje jo upenziv* por i ku)izuar me te cilin prokurori publik e godit vendimin e )orme e prere per !kak te !kelje e ligjit apo kontrate nderkombetare# %ompetent per ngritjen e %M4 e!te Prokurori Publik i %oove# 4id!je me kete kerkee vendo Gjykata Supreme# Nuk e!te me rendei e a e!te bere vendimi i )orme e prere ne !kalle te pare apo ne !kalle te dyte# %jo vlen ed!e kur jane ne pyetje aktvendimet# %M4 mund te para"itet ne a)at mbrenda 0 dite! nga dita kur vendimi e!te bere i )orme e prere# Nee kunder vendimit te !kalle e dyte e!te para"itur revizioni* a)ati per para"itjen e %M4 e!te >0 dite d!e )illo nga dita kur prokurorit publik i dorezo!et nje kopje e revizionit# P-(/. Per!eritja e "rocedure! Sipa ligjit* cdo procedim i per)udnuar me vendim te )orme e prere mund te pereritet ipa propozimit te pale* kur per nje gje te tille jane ploteuar ku!tet e parapara me ligj# Propozimi per pereritjen e procedure e!te mjet i ja!tezakon!em i goditje i ku)izuar* joupenziv d!e i dyan!em# S!ka"et ne baze te te cilave pala mund te kerkoj pereritjen e procedure nda!en ne tri grupe& /, !keljet me te renda te dipozitave procedurale' ?, veprat penale te pjeemarreve ne procedure te cilat kane mundur te ndikojn ne permbajtjen e vendimit' d!e >, )aktetd!e provat e reja# :2#eljet %e te re$da te di!"o4itave "rocedurale $ Pereritja e procedure per keto !ka"e mund te kerko!et ne ratet& - per !kak te pjeemarrje e gjy"tarit te perja!tuar ne d!enien e vendimit te )orme e prere' - per !kak e pale nuk i e!te d!ene mudneia e marrje pje ene gjykim - per !kak te mungeave te cilat kane te bejne me zoteine per te "ene pale ne gjykim# Ve"rat "e$ale $ Pereritja per !ka"e te ketij lloji mund te propozo!et& - nee vendimi e!te bazuar ne t!eniet e de!miatereve apo te ekperteve te cilet kane "ene te rreme - nee vendimi i d!ene e!te bazuar ne dokumentin e )ali)ikuar apo te rreme - nee vendimi i d!ene e!te paoje e vepre penale te kryer nga gjy"tari* gjy"tari porot* per)a"euei ligjor apo me procure oe pala kudner!tare# 9a#tet d2e "rovat e reja $ Nga ky lloj pereritja kerko!et kur& - vendimi "e goditet e!te ne kudner!tim me vendimin e d!ene me !eret - vendimi e!te bazuar ne nje vendim te gjykate oe te nje organi tjeter "e me vone e!te anuluar apo ndry!uar# - %ur pala merr dijeni epr prova apo )akte te reja# A)ati per para"itjen e propozimit per pereritje te procedure e!te >0 dite d!e )illon nga dita kur pala merr dijeni per !kakun e preeritje* por jo me vone e 7 vite nga dita kur vendimi merr )ormen e prere# Nje kopje te propozimit per pereritje te procedure gjykata ia dergon pale kunder!tare e cila mund te pergjigjet me !krim ne a)at prej /7 dite!#
Propozimin per pereritjen e procedure i dorezo!et gjykate e cila e ka d!ene vendimin e !kalle e pare d!e kompetente per te vendour per kete e!te poa!tu gjykata e !kalle e pare# Moard!ja e paleve ne eancen per propozimin per pereritjen e procedure nuk e pezullon gjykimin# Pa !"yrtimit te propozimit gjykata e jep vendimin# Propozimin e pat!emelt per pereritje te procedure gjykata e re)uzon me aktvendim# P-(0. Procedurat e "o!ac%e #o$te!ti%ore 4P% i ka rregulluar dia procedura te poacme& Proceduren e zgjid!je e konteteve ekonomike' proceduren e zgjid!je nga mard!enia e pune' proceduren ipa padie per !kak te pengim poedimit' proceduren per d!enien e urd!erpagee' proceduren per zgjed!jen e konteteve me vlere te vogel' procedura per zgjid!jen e konteteve marteore' procedura per zgjid!jen e konteteve prindore' procedura per vendoje per ruajtjen d!e edukimin e )emijeve# Procedura $e #o$te!tet %arte!ore d2e 3a%iljare $ %eto procedura te poacme jane te rregulluara me 4igjin mbi marteen d!e mared!eniet )amilajre# %y ligj t!ot e ne proceduren ne kontetet marteore* ne kontetet nga mared!eniet ndermjet prinderve d!e )emijeve* ne kontetet per u!"im d!e ne kontetet paurore ndermjet anetareve te )amilje zbato!en dipozitat e 4igjit mbi proceduren kontetimore nee me ligj nuk e!te caktyar ndry!e# Procedura e 4gjid2je! !e #o$te!teve %arte!ore $ %jo procedure vi!et ne veprim me ane te padie apo me ane te propozimit te perba!ket per !kurorezim me marreve!je# Me keto mjete kerko!et ndry!imi i tatutit te ba!ke!oreteve me ante te anulimit te martee apo me ane te !kurorezimit# Me padi mund te kerko!et ed!e vertetimi e mared!enia e caktuar e!te martee apo n uk e!te martee# Aktgjykimi me te cilin anulo!et martea apo vendoet !kurorezimi prod!on e)ekt e2 nunc +ne te ard!men, d!e erga omne +per te gjit!e,# Procedura e 4gjid2je! !e #o$te!teve "ri$dore $ Procedura ipa te cilave zgji!en keto konette vi!et ne veprim me keto lloj padi!& /, me padi per vertetimin e ameie apo ateie' ?, me padi per kunder!timin e ameie d!e ateie' >, me padi per anulimin e deklarate me te cilen e!te njo!ur ateia' @, me padi te peronit "e e konideron veten at te )emijee lindur ja!te martee e me te cilen ai e kudner!ton ateine e peronit tjeter# Procedura "er ve$do!je "er ruajtje$ d2e edu#i%i$ e 3e%ijeve $ Per ruajtjen d!e edukimin e )emijeve vendoet gjate ekzitimit te martee* idomo kur prinderit jetojne ndama# Per kete vendo organi i kujdetarie# %ompetenca e gjykate per nje gje te tille para!i!et kur para aaj gjykate !tro!et ce!tja e zgjid!je e martee apo ce!tja e kontatimit e nuk ekziton martea# Ne kontetet prindore gjykata e2 o))icio vendo per u!"imin e )emijeve te mitur te perba!ket* apo te )emijeve te mo!e mad!ore por te paa)te per pune# Procedura $e #o$te!tet "er !2#a# te "e$gi% "o!edi%it $ Ne kete procedure mundeo!et rivendoja e !pejte d!e e)ikae e gjendje )aktike te crregulluar pa e !"yrtuar vete te drejten e poedimit# Poeduei padine du!et ta ngrej mbrenda a)atit prej >0 dite!* nga dita e marrje e dijenie per pengimin d!e penguein* e me e voni nje vit nga dita e pengimit# Ne keto rate kompetence ekkluzive ka gjykata ne territorin e e cile gjindet endi i paluajt!em# :endimi mbi kerkeepadine jepet ne )orme te aktvendimit# Ekzekutimi i deyture!em mund te kerko!et vetem mbrenda >0 diteve# Procedura e d2e$ie! !e urd2er"age!ave $ Ne kete procedure* gjykata ne baze te pretendimit te paditeit e i padituri ia ka bor2! nje !ume te caktuar te !olla! * jep vendim me te cilin i padituri urd!ero!et "e mbrenda a)atit te caktuar te paguaj bor2!in# :endimi i d!ene* nee nuk anulo!et ipa mjetit te goditje +kunder!timit, e )iton cileine e dokumentit ekzekutiv# E pataj ne baze te ketij vendimi ekzek utiv mund te inico!et procedura permbaruee# =rd!erea epr pagimin e bor2!it e!te aktvendim te cilin ligji e "uan urd!erpagee mandatum# %ur kerkea ne te !olla e!te me e mad!e e ajo e caktuar me ligj*
p#!# mbi /000dm* ate!ere urd!erea jepet vetem po "e e padie i ba!kangjitet dokumenti origjinal apo kopja e veri)ikuar# Procedura e 4gjid2je! !e #o$te!teve e#o$o%i#e 6tregtare* $ Ne keto kontete* gjykata e !kalle e dyte vepron ne trup gjykue prej dy gjy"tareve pro)eional d!e nje gjy"tari porot# Ne keto kontete padia gjit!mone i dergo!et te paditurit me kerkee "e me !krim te pergjigjet ne padi# Ne kontetet ekonomike* nee dy palet mungojne ne eancen pregatitore apo ne !"yrtimin e pare kryeor* ate!ere nuk !kakto!et pezullimi i procedure por vetem !ty!et eanca# E nee nuk viujne a ne eancen e dyte* ate!ere konidero!et e e!te ter!e"ur padia# Ar&itra42et 6gjy#atat e 4gjed2ura* $ arbitraz!i e!te intitucion jo!teterore i perbere prej nje apo me !ume ubjekte! * te cilit palet me marreve!je ia beojne zgjid!jen e nje konteti me ane te vednimit te cilin ligji e barazon me aktgjykimin e )orme e prere Arbitrat e arbitraz!it i zgjed!in vete palet# :endimi i arbitraz!it jepet ne )orme te aktgjykimit# Ekzitojne arbitraz!et intitucionale + te per!er!me, d!e ato ad !oc + te perko!me,# Arbitraz!et e per!er!me zakoni!t )ormo!en prane Odave ekonomike# Arbitraz!i i perko!em )ormo!et me kontrate ne me te paleve per zgjed!jen e vetem nje konteti-pra atij konkret# Ndera arbitraz!i i per!er!em e!te organizate permanente e t!emeluar me "ellim "e ta kryej )unkionin gjy"eor a !ere "e palet i para"iten me kerkee per zgjid!jen e konettit# P-). Procedura "er%&arue!e Procedura kontetimore i procedure e pergjit!!me njo!jeje d!e rpocedura permbaruee i procedure e realizmit te d!un!em jane ngu!te te lid!ura njera me tjetren# Parimet e procedure permbaruee jane& parimi i legalitetit rigoroz )ormal' parimi i mbrojtje e debitorit' d!e parimi i prioritetit* barazie d!e ekkluzivitetit# Pari%i i legalitetit rigoro4 3or%al $ %y parim ka te beje me rregullat per n2jerrjen e aktvendimit mbi lejimin e ekzekutimit# Sipa tij gjykata e ekzekutimit nuk ka tager te le!o!et ne vlereimin e ligj!merie materiale d!e te rregullie e dokumentit # %jo e!te ke!tu epe nuk lejo!et gjykimi i ri midi paleve te njejta per ce!tjen juridike per te cilin ekziton vendimi i )orme e prere# Sipa ketij parimi ekzitimi i kredie d!e legjitimimi i paleve mund te provo!et vetem me ane te dokumentit te provuar# %jo do te t!ote e kalimi i kredie apo i debie ne peronin tjeter pa d!enie e vendimit meritor du!et te provo!et me document publik# Pari%i i %&rojtje! !e de&itorit $ Me kete parim kuptojme e realizimi i d!un!em i kredie e kreditorit i cili be!et gjate procedure permbaruee nuk gu2on t1i vej ne pyetje lirine* jeten* krenarine e a ekzitencen ekonomike te debotiroti# Pari%i i "rioritetit< &ara4i!e d2e i e#!#lu4ivitetit $ Ne ratin ne te cilin para"iten dia kreditore "e tentojne ti realizojne kredite ne te !olla mbi te njejtin object te debitorit* ate!ere para"itet nevoja "e te cakto!en raportet midi ketyre kreditoreve# Per kete "ellim ne proceduren permbaruee e!te parapa parimi ko!or ipa te cilit rkeditore i realizojne kredite e tyre ndaj te njejtit debitor dipd rad!e e )itimit te e drejte per realizim# P-)1. :u&je#tet e "rocedure! "er%&arue!e Ne proceduren permbaruee i ubjekte procedurale para"iten& gjykata* palet d!e pjeemarreit e tjere# Gjykata e!te ubject kryeor ne proceduren permbaruee# :eprimet e ekzekutimit i kryen vete* por ed!e nepermjet organeve ndi!mee "e veprojne ipa ud!ezimeve te aj# Si organe ndi!mee te gjykate jane& re)erentet e ekzekutimit* !erbimi i kontabilitetit* zyrat e gjykate per regjitra te toke* organet e policie* etj# Palet ne kete procedure jane dy' kreditori d!e debitori#
Pjeemarre ligji e "uan peronin i cili ne proceduren permbaruee e realizon ndonje te drejte te tij apo intere juridik e nuk e!te a kreditor a debitor# Si pjeemarre e!te kreditori i iguruar me peng* titullari i e drejte apo i barre reale mbi objektin e ekzekutimit* ba!keia !o"erore* etj# Do#u%e$ti e#4e#utiv $ Dokument ekzekutiv e!te !krea "e permban aktin juridik me te cilin verteto!et ekzitimi i kredie# Nga dokumenti ekzekutiv del detyra e gjykate "e ipa propozimit te kreditorit ta caktoj d!e zbatoj ekzekutimin# Dokumenti e!te i per!tat!em per ekzekutim nee ne te jane te !enuar& kreditori* debitori* objekti* vellimi d!e ko!a e permbu!je e detyrimit# .ilei te dokumentit ekzekutiv ka ne keto akte juridike& aktgjykimi* aktvendimi* urd!erpagea * vendimi i !uaj gjy"eor d!e vendimi i arbitraz!it te !uaj# @jetet e e#4e#uti%it $ Mjete te ekzekutimit jane metoda me te cilat gjykata me d!une e realizon kredine e kreditorit# 6e tilla jane p# !# S!itja e endeve te luajt!me apo te paluajt!me te debitorit* bartja e kredie ne te !olla e debitorit ne kreditorin* etj# Mjetet per realizmin e kerkeave jo ne te !olla jane& dorezimi d!e dergimi i endeve te luajt!me* detyrimi per veprim* moveprim apo peim* detyrimi per kt!imin e punetorit ne pune* detyrimin per d!enien e deklarate# O&je#ti i e#4e#uti%it $ Objekt i ekzekutimit jane endet d!e te drejtat e debitorit mbi te cilat mund te zbato!et ekzekutimi# Ne proceduren e ekzekutimit per realizimin e rekdie ne te !olla* endet d!e te drejtat e debiotirt !endrro!en ne te !olla +me ane te !itje, d!e object ekzekutimi be!en te !ollat e tij# %ur kredia e kreditorit nuk perbe!et ne te !olla* ate!ere object i ekzekutimit jane endet e caktuara te debitorit apo pjeet e paurie e tij# P-)(. Procedura !igurue!e Ekzekutimi me )orce i nje vendimi me "ellim te realizimi te kerkee e kreditorit mund te lejo!et vetem pai "e te be!et ekzekutiv dokumenti# ;ellimi i procedure iguruee e!te "e te rriten gjaat per realizimin e kerkee e kreditorit d!e zvogelimi i rrezikut "e i kanoet realizimit te keaj kerkee# Llojet e %jeteve !igurue!e - 4igji i para!e! tri lloje te mjeteve iguruee& /, te drejten e pengut mbi endin e paluajt!em' ?, maat paraprake d!e >, maat e perko!!me# E drejta e "e$gut %&i !e$di$ e "aluajt!2e% $ kete mjet igurimi kreditori e propozon me "ellim "e te bej preion mbi debitorin "e ta permbu! detyrimin ne te !olla# Gjykata e cakton me vendimin e aj kete mae iguruee vetem ne baze te dokumentit ekzekutiv per)ekt# E drejta e pengut !u!et ipa dipozitave me te cilat e!te parapa !uarja e detyrimeve juridiko civile# @a!at "ara"ara#e $ Maa paraprake i !erben kreditorit per igurimin e kredie ne te !olla# Per caktimin e mae iguruee du!et te ploteo!en dy ku!te& "e te ekzitoj vednimi gjy"eor mbi kerkeen ne te !olla por i cili ende nuk e!te bere document ekzekutiv' d!e "e kreditori ta beje te beue!em rrezikun e pa caktimin e keaj mae kerkea ne te !olla do te pengo!ej "e te realizo!ej* apo do te ve!tero!ej realizimi i keaj kerkee# =rd!erpagea mund te !erbeje i baze per caktimin e mae paraprake* por vetem nee e!te meb!tetur ne cek apo kambial Si maa paraprake "e mund te cakto!en jane& regjitrimi i ndeve te luajt!me te debitorit' ndalimi i kontabilitetit !o"eror "e debitorit t1ia kaloj nga 2!irollogaria !umen e te !ollave per te cilen e!te !"iptuar me vendimin e gjykate maa paraprake# Sipa propozimit te debitorit gjykata e per)undon proceduren iguruee nee debitori e deponon ne gjykate !umen e te !ollave te detyruara* nee debitori e bind gjykaten e kredia e kreditorit e!te realizuar* d!e nee me vendim te )orme e prere kontato!et e kredia nuk ka ekzituar#
@a!at e "er#o2!2%e $ %eto maa jane mjet i perko!em igurimi# %eto maa mund te cakto!en para )illimit* gjate z!vilimit apo pa per)undimit te procedure kontetimore# Me maat e perko!!me mund te iguro!en i kredite ne te !olla a!tu ed!e ato ne jo te !olla# Si maa te perko!!me gjykata mund te caktoj& ndalimi i debitorit "e ta ngarkoj apo tjeteroj endin e paluajt!em' ndalimi i debitorit "e te diponoj me endet e luajt!me d!e lenia e tyre ne ruajtje* ndalimi i kontabilitetit !o"eror "e nga 2!irollogaria e debitorit te kaloj !umene caktuar te !ollave ne 2!irollogarine tjeter# P-)). Procedura jo#o$te!ti%ore Procedura jokontetimore e!te ajo procedure e cila nuk e!te kontetimore# %jo procedure perbe!et prej nje varg procedura! te poacme ne te cilat zgjid!en ce!tjet juridike ku nuk ekziton konteti midi ubjekteve te e drejte# Pari%et e "rocedure! jo#o$te!ti%ore $ Per inicimin e procedure jokontetimore ne dia ce!tje juridike vlen parimi i di!"o4ivitetit kure ne te tjerat ai i o3icialitetit # Sipa parimit te dipozivitetit gjykata vendo ne baze te kerkee e ubjektit te intereuar "e nuk e!te organ !teteror* ndera ne ratet tjera* iniciativen per zgjid!jen e ce!tje juridike jokontetimore e merre gjykata * organi i kujdetarie apo prokurori publik# Parimi i oralitetit nuk vlen ne !umicen e rateve dermuee# Mozbatimi i parimit te oralitetit ka ndikuar "e me ligj te para!i!et kur palet nuk vijne ne 9ance* nuk pengo!et procedimi i ce!tje nga ana e gjykate# Parimi i publicitetit nuk vlen ne procedurat ne te cilat vendoet per tatuin peronal apo )amiljar# :u&je#tet e "rocedure! jo#o$te!ti%ore $ Subjekte te keaj procedure jane& gjykata* organet ndi!mee te gjykate d!e palet# Nder!yrei ne kete procedure para"itet rralle!ere# Per zgjid!jen e ce!tjeve te natyre jokontetimore ipa kompetence lendore jane gjykatat komunale# Ne gjykaten e !kalle e pare competent e!te gjy"tari i vetem# 6rupi gjykue vepron vetem ne ce!tjet baneore d!e ne ato per caktimin e kompenimit per paurine e ekpropriuar# %ompetenca tokeore cakto!et ne baze te vendbanimit apo vend"endrimit te peronit ne intere te te cilit z!villo!et procedura# Llojet e "rocedurave jo#o$te!ti%ore $ .e!tjet jokontetimore nda!en ne dy grupe# 7e gru"i$ e "are - bejne pjee procedurat ipa te cilave rregullo!et tatui peronal apo tatui )amiljar# Ne kete grup !yjne& procedura per !e"jen e zoteie per te vepruar' procedura e !pallje e vdekje e peronit te z!dukur' procedura per vaz!dimin e te drejte prindore' procedura per !e"jen d!e kt!imin e te drejte prindore' d!e procedura per d!enien e leje per martee# 7e gru"i$ e dyte - bejne pjee procedurat ipa te cilave rregullo!et menyra e vendoje mbi raportet paurore juridike # Ne kete grup !yjne& procedura per !"yrtimin e paurie tra!igimore' procedura per ndarjen e endit apo te paurie e perba!ket' procedura per rregullimin e me2!ave' procedura per perpilimin* ruajtjen d!e anulimin e dokumentit# Ve$di%et d2e %jetet e goditje! !e ve$di%eve- :endimet "e jepen ne proceduren jokontetimore kane )ormen e aktvendimit# Aktvendimi i !kalle e pare kunder te cilitlejo!et ankea e poacme du!et ta kete pjeen !yree* dipozitivin d!e pjeen aryetuee# %jo vlen ed!e per vendimet e gjykate e !kalle e dyte# %under cdo vendimi meritor lejo!et anke e poacme e cila du!et te u!tro!et ne a)at prej /7 dite!# Ne proceduren jokontetimore* anea nuk ka rreptei!t karakter devolutiv* epe vete gjykata e !kalle e pare ka targe "e ta ndry!oj vendimin e aj te goditur me ankee# Nee gjykata e !kalle e pare nuk vepron ke!tu* ate!ere ajo dojen e lende ia dergon gjykate e !kalle e dyte #
