PANITIKANG REHIYON 6 (KANLURANG KABISAYAAN)
LOKASYON AT TOPOGRAPIYA
-
Ang Rehiyon VI ay matatagpuan sa kanluran ng bisayas.Ang rehiyong ito ay mayaman sa lambak, malawak na kapatagan at masaganang dagat.
-
Ang Isla ng Panay ang ikaanim sa pinakamalalaking pinaka malalaking pulo sa Pilipinas. Ang Islang ito ay hugis triyanggulo. Nabibilang sa Islang ito ang mga lalawigan ng Antique,Aklan.Capiz at Iloilo.aunlad at makapal ang populasyon ditto.
-
Ang !uimaras ay may mababang lupain at ang interior ay umaabot lamang sa "## talampakan ang elebasyon. $amantala,ang lalawigan ng Negros naman ay may makitid na kapatagang %ostal sa %anlurang bahagi. abulkan at matataas na bundok naman sa katimugang bahagi at ditto makikita ang &ulkan ng %anlaon.
-
atatagpuansa gitnang bahagi ng Pilipinas. Napapagitnaan ang rehiyon ng 'agat $ibuyan at 'agat Visayas. &inubuo ng iba(t ibang pulo ang Rehi yon ng %anlurang Visayas) Visayas) sa mga pulong ito nakapaloob nakapa loob ang mga lalawigang bubuo bub uo sa rehiyon* Aklan, Antique, Capiz, !uimaras, Iloilo, at Negros +idental.
KASAYSAYAN
-
Ang %anlurang %abisayaan ay isa sa mga Rehiyon ng Pilipinas at itinalaga bilang Rehiyon VI. Ito ay nabuo sa pamamagitan ng %autusang Pampangulo bilang isa bilang bahagi ng Integrated Reorganization Plan ni Pangulong -erdinand aros.
-
Ang lalawigan ng Palawan ay inilipat sa Rehiyon noong ayo /0, /##" ayon sa 12euti3e +rder 4/5.Ang pagsasakompleto ng paglilipat ay inihayag noong 6unyo /##" Ng %agawaran Ng Interyor at ng Pamahalaang 7okal, subalit binatikos ng mga Palawe8os dahil sa sinabing may kakulangan sa konsultasyon, at karamihan sa residente ng lungsod ng Puerto Prinsesa at ang lahat ng mga bayang ito maliban sa isa ay nais manatili sa Rehiyon 49&. dahil dito, nagkaroon ng %autusang Administratibo bilang :/5 na inilabas noong Agosto :5, /##" upang tugunan ang kaguluhan.
MGA LALAWIGAN
Ang Rehiyon VI ay binubuo ng anim na 7alawigan,ito ay ang mga sumusunod* ;
Aklan
;
Antique
;
Capiz
;
Negros oidental
;
!uimaras
;
Iloilo
KLIMA
-
Ang klima sa rehiyong ito ay katamtaman. araranasan ang tag9init sa mga buwan ng 'isyembre hanggang sa buwan ng ayo at tag9ulan naman sa buwan ng 6unyo hanggang Nobyembre. $inasabing ang Rehiyong ito ay madalang daanan ng bagyo.
PAMBANSANG KAUNLARAN
-
Ilan sa mga pinagkukunan ng ikabubuhay ng Rehiyon ay ang pangisdaan ng rehiyon. 'ito madalas nangangalakal ng isda ang mga kalapit na rehiyon maging ang %amaynilaan. Nililinang ang mga makukulay na pagdiriwang upang< maging daan sa pagkakakilanlan ng rehiyon.Ang mga pasyalan ditto ay malaki rin ang naitutulong sa ekonomiya ng bansa dahil sa mga turistang dumarayo dito.
LIKAS NA YAMAN -
-
=anso,karbon,phosphate,semento,apog,marmol at gua no ayaman sa punungkahoy at di karaniwang hayop ang rehiyon VI.
INDUSTRIYA AT PRODUKTO -
-
Negros occide!"# 9ang pangunahin at pinakamalaking lalawiganna nagbibigay ng asukal sa buong bansa. alawak ang taniman ng tubo,palay,mais,at niyog. I#oi#o 9malalawak ang palayan at mayaman ang palaisdaan.
-
-
-
-
$"%i&' nag9aani ng niyog at abaka,pastulan ng hayop ang paanan ng bundok. A#"9paghahabi ng telang pinya,>usi at sinamay. A!i*e' kilala bilang pook pangisdaan. G*i+"r"s' kilala sa kanilang malalaki at matatamis na mangga.
MAKASAYSAYANG POOK AT MAGAGANDANG TANAWIN
-
-
-
-
-
-
-
&oraay at 'agat =inagong sa Aklan $iogon sa Iloilo Aliran Ca3e sa &uena3ista $uhat Ca3e sa Capiz $iete Piados sa !uimaras K"#"!i,"- S.rie s" B"!" A#"' makikita ang orihinal na manuskrito ng %odigo ni %alantiyaw. Si+/"." g Mi"g'"o' makikita ang arkitektura ng estilong baroque.
MGA PAGDIRIWANG
-
-
-
-
-
Ati9atihan9 sa %alibo 'inagyang9 sa Iloilo &inayran9 sa Antique 6alaran9 sa Capiz askara9 sa &aolod
MGA WIKA SA KANLURANG BISAYA
? Hi#ig",o' tumutukoy sa wika at kultura ng mga Ilonggo na sila namang naninirahan sa Iloilo, !uimaras, at Negros.
-
ang katawagang ito ay nagpapahiwatig ng isang pormal at wikang pampanitikan.
?
I#oggo' tumutukoy sa higit na impormal na gamit ng wika.
?
Ki"r",'"' ang wikang wika sa Antique at iba pang liblib na lugar sa Panay.
?
H"r","9 ang lumang pangalan ng %inaray9a at tinaguriang Inang @ika.
?
A#"o' wikang ginagamit sa Aklan.
PANITIKAN
ay anim na anyo ng panitikan ang sinaunang Ilonggo, ito ay ang mga sumusunod* Ambahan &alak Awit 'riges o haya $idy &ial ;
A&A6AN9ang pinakapayak na anyo ng talata.
;
&A7A%9ang makatang diskusyon sa pagitan ng lalaki at babae.
;
$A&I9karaniwang tawag sa tula at awit.
;
&INA7AB&AB9ang tula sa wikang 6iligaynon.
Re#"cio de L"s Is#"s 0i#i%i"s 9naisulat noong :#4 ni Padre Pedro Chirino,ito ay nagsasaad ng pagkakaiba ng wikang &isaya at wikang 6araya. Hi#ig*e" , H"r"," de L"s Is#" de P""i' naisulat noong :0 ni Alonso endrila ,ito ay nagpapakilala sa 6iligaynon,ang ikatlong wika at nagpakita ng pagkakaroon ng panitikan sa Panay noong unang bahagi ng pananakop ng %astila.
EPIKO
-
Hii#"-od1 Ad3entures o< 6umadapnon Inawit ni 6ugan9an ni9rekord at isinalin ni -. 7anda Doano
-
M"r"g!"s ' ( Ang %asaysayan ng $ampung 'atu ng &orneoE
-
H"r","9katipunan ng mga tuntunin ng kabutihang9asal at ng mga salaysay na panghalimbawa sa mga nasabing tuntunin.
-
L"gd"9katipunan ng mga salaysay at pangyayaring nagpapakilala ng mabuting panunungkulan sa pamahalaan. %asama sa lagda ang FCode o< %alantiaw.G
TULA
? Ang mga katutubo sa Panay ay mayroon ding asay na tinutula sa kanilang sayaw na ati9 atihan.
MGA KILALANG TAO -
Me#c.or 02 $ic.o 9 isang makatang Aklanon na tubong 7ezo,Aklan. %ilala siya hindi lamang sa kanyang husay bilang makata kundi maging sa kanyang pagpupunyaging itaguyod ang panulaang Aklanon.
- Noong :55" ay tinanggap niya ang isang writing grant para sa larangan ng panulaang Aklanon mula sa $entrong Pangkultura ng Pilipinas. Noong /##:,tinanggap niya ang !awad &alagtas mula sa Hnyon ng mga manunulat sa Pilipinas.
-
$or"do S"*i" Nor"d" 9 isinilang sa Iloilo noong ayo :5,:5/:. $iya ay isang intelihadong opisyal ng ikaanim na distrito ng military sa panahon ng @orld @ar II at naging gobernador sa Iloilo noong :55 hanggang :5. Naging president Nasyonal ng $umakwelan ng Ilonggo +rganization. Noong :55#,ang HPI7,ay gumawad sa kanya bilang Pambansang Alagad ni &alagtas para sa Ilonggo
-
M"ri"o Per3ec!o 9 ang unang sumulat ng Pasyon sa 6iligaynon noong :4. 'ahil ditto nabahiran ng %ristyanismo ang panitikang 6iligaynon.
-
Eri/er!o G*+/" J kinikilalang ama ng panitikang &isaya.
-
M"gd"#e" 4"#"doi J ang nag9uso ng tulang may malayang taludturan.
-
5ice!e $ris!o/"# J sumulat ng unang sarswela na may pamagat na %apitan noong :5#0.
-
4ose M2 L", J ay napatangi sa tula at maikling kwento
-
Age# M"g".*+ J sumulat ng unang nobela na pinamagatang &en>amin noong :5#. $iyaKy tinagurian na batikang mandudula at nobelista.
-
5ice!e So!!o 9 ang may pinakamatunog na pangalan. $iya ay natanyag sa sinulat niyang kauna9unahang operang &isaya FatongG .$umulat din siya ng marami sa kastila at isang manlalabang peryodista sa @ARAB9@ARAB.
-
Nor/er!o R*+*"#de& J nagging mahistrado ng %orte $uprema ang nagging pinakamaningning na pangalan. $iya ay sumulat ng maraming dula,sanaysay na sosyo9 pulitiko at hinggil sa pilipinolohiya ng Pilipino.@aray9waray at %astila ang ginamit niya.
Pi""/"/"s".ig No/e#is!"1
-
agdalena Dalandoni Ramon usones Conrad
