apa bila 1. Kata soalkenapa : bagaimana siapa berapa tentu
apa-apa bila-bila berapa-berapa siapa-siapa
tak boleh guna dalam semua ayat kecuali ayat soal (?) sahaja.
+ sahaja
kepada pada bagi demi tentang seperti sejak terhadap
akan oleh
hingga/sampai antara untuk
manusia/alat/cara
dalam
jarak/keadaan/lingkungan yang tidak menunjukkan ruang
*membawa maksud tak
2. Kata Sendi Nama (KSN) KSN di ke dari daripada
dengan
KN/FSN/Fungsi tempat/arah tempat/arah/masa masa/tempat manusia/haiwan/benda/sumber/p erbezaan manusia/haiwan/unsur mujarad/pecahan/keadaan masa/tempat menerangkan kegunaan sesuatu tujuan/unsur penegas/makna + urutan menerangkan perihal sesuatu menerangkan perbandingan keadaan yang melibatkan waktu/masa penerang perlakuan yang dikenakan ke atas penyambut (manusia/haiwan/benda) KA(perasaan) + manusia/haiwan *hanya digunakan untuk membentuk ayat pasif *digunakan di depan ”sebab” waktu/masa menerangkan KN bukan arah/jarak/ruang menerangkan kegunaan & bahagian yang diperuntukkan
3. Darjah penghabisan (menggunakan kata penguat) se- + KA + gandaan + KN ter- + KA paling + KA KA + sekali ter- + amat/sangat + KA amat/sungguh/sangat + KA + sekali *selain daripada formula ini, SALAH
setinggi-tinggi bangunan termasyhur paling cantik hodoh sekali teramat/ tersangat sibuk amat/sungguh/sangat istime sekali
4. Kata Hubung lalu/lantas i) Gabungan dan/serta sedangkan/padahal malahan lagi maka atau kecuali apabila sambil bahkan jika/kalau/jikalau tetapi/namun manakala kerana/lantaran walaupun semenjak sungguhpun agar/supaya sementara sekiranya tatkala semoga hingga sewaktu semasa andai kata ii) Pancanganrelatif : yang komplemen : bahawa , untuk iii)Berpasangan baik..mahupun sedangkan..inikan pula entah..entah sama ada..ataupun sungguhpun..tetapi walaupun..tetapi/namun
bukan sahaja..malah semakin..semakin jangankan..pun baik..baik
penghawa dingin
5. Kata Majmuk Mantap (dieja rapat) Kata Majmuk (wajib eja jarak) kerjasama sukacita alat tulis tanggungjawab olahraga kereta api antarabangsa bandar raya tandatangan pasar raya kakitangan matahari sama ada setiausaha beritahu suruhanjaya bumiputera pesuruhjaya sukarela dukacita jawatankuasa warganegara
pendingin hawa
alat yang digunakan untuk mendinginkan hawa *berpunca daripada kebiasaan sebutannya dalam bahasa Inggeris. 7.Bagaimana Kata Majmuk digandakan? (gandakan perkataan awal shj) SALAH BETUL kertas kerja-kertas kerja kertas-kertas kerja pengawas sekolah-pengawas pengawas-pengawas sekolah sekolah ’me...kan’ + objek tidak 9. ’me...kan’ dan ’me...i’ bernyawa Contoh:
*selain daripada ini, WAJIB eja jarak! 6. Hukum D-M (tergolong dalam FN) SALAH goreng pisang
BETUL pisang goreng
cili sos
sos cili
Chan Restoran
Restoran Chan
lain-lain hal/perkara petrolium gas
hal-hal/perkara-perkara lain gas petrolium
pencuci serbuk
serbuk pencuci
ALASAN pisang yang digoreng sos yang diperbuat daripada cili Restoran yang dimiliki oleh Chan
gas daripada petrolium serbuk untuk mencuci
‘me…i’ + objek bernyawa
SALAH Abang memberikan adik senaskhah kamus dwibahasa. Azim menghadiahkan tunangnya sejambak bunga mawar merah. SEPATUTNYA: Abang memberikan senaskhah kamus dwibahasa kepada adik. Azim menghadiahkan sejambak bunga mawar merah kepada tunangnya.
BETUL Abang memberi adik senaskhah kamus dwibahasa. Azim menghadiahi tunangnya sejambak mawar merah.
10. Tanda sempang (-) boleh digunakan untuk TIGA perkara :
(orang) di...i (benda)
Fatimah dihadiahi sebentuk cincin oleh ibunya. berbeza-beza, rama-rama,lintang-pukang, ketiga-tiga 1960-an, ke-57,era 80-an anti-Amerika,rahmat-Nya,pro-Rusia
baharu itu. (benda) di...kan Subjek KK (orang)objek Pingat dianugerahkan Ibu memasak hidangan kepada Alexander. yang lazat.
oleh Alex.
Subjek
objek subjek
KK
objek
11. ’di’ boleh ada DUA fungsi : *lihat cara ejaannya (rapat atau jarak)
Ayat Pasif Kereta itu dicuci oleh Razif.
sebagai imbuhan
Objek Subjek
ditulis,digunakan,dijamin,dima sukkan sebagai Kata Sendi di universiti, di sekolah, di Nama (KSN) Sarawak 12.Imbuhan ’di’ hanya BOLEH digunakan untuk KGN3 sahaja dalam ayat pasif. KG N KGN 3
SALAH
BETUL
Pokok itu mereka tebang. Pokok itu Ramli tebang. KGN Pokok itu ditebang oleh 1 saya. KGN Pokok itu ditebang oleh 2 kamu. 13. Menukar Ayat Pasif (AP) AA -> AP AP-> AA
Pokok itu ditebang oleh mereka. Pokok itu ditebang oleh Ramli. Pokok itu saya tebang. Pokok itu kamu tebang.
Ayat Aktif Alex memakai kasut
Subjek
KK
AA-> AP Kasut baharu itu dipakai
Hidangan yang lazat dimasak oleh ibu. KK
AP-> AA Razif mencuci kereta itu. Subjek
KK
objek
Saya menulis karangan itu. Subjek
KK
objek
adalah + 14. Kata Pemeri (adalah dan ialah) KA/KSN ialah + KN
15. tak boleh ikut kata ganda (jamak) Kata Bilangan
dan Ayat Aktif (AA)
objek + KK(di.... oleh) + subjek + keterangan (opsyenal) *kecuali KGN1 dan KGN2 subjek + KK (me....) + objek + keterangan (opsyenal)
KK
KK
Karangan itu saya tulis. Objek
objek subjek
’ke’ tidak perlu penj. bil & perlu digandakan
1. Semua pelajar perlu mematuhi peraturan sekolah. 2. Beberapa ekor burung hinggap di dahan pokok itu. 3. Antara hal yang dibincangkan ialah kerosakan penggera bangunan. 1. Kedua-dua anak Encik Azlan berjaya dalam pelajaran. 2. Anak kedua Encik Azlan seorang guru.
16. Penggunaan ’ramai’ dan ’banyak’ ramai = untuk manusia sahaja banyak = untuk binatang dan benda 17. Kata Bantu Aspek
masa
akan,sudah,pernah,belum,sedang,ma sih,telah Raga kemahuan/ dapat,mampu,boleh,hendak,ingin,har m kemampuan us,mesti,perlu,mungkin,mahu *bertugas untuk membantu FK,FA dan FSN. *boleh ditulis secara berpasangan dalam ayat. (KBA+KBR/KBA+KBA+KBR+KBR) *kata bantu dalam ayat pasif mesti hadir sebelum KGN1 dan KGN2. cth: 1. Wau itu akan saya buat. 2. Surat kepada ketua jabatan telah saya tulis. 18.Kata Nafi (bukan , tidak) bukan + KN/KSN tidak + KK/KA 19. ’atas’ atau ’di atas’ atas = tidak digunakan untuk tempat di atas = hanya untuk tempat sahaja 20. SALAH pelbagai-bagai berbagai dari masa ke semasa dari semasa ke masa setengah orang beribu pelancong
BETUL pelbagai berbagai-bagai dari masa ke masa dari semasa ke semasa sesetengah/setengah-setengah orang beribu-ribu pelancong
21. Mesti tulis begini: ke...ke Saya tidak tahu sama ada dia ke Ipoh atau ke
untuk...unt uk di...di
Johor. Hadiah ini adalah untuk ibu bukan untuk ayah. Mungkin dia berada di kantin atau di perpustakaan.
22. Perkataan ’saling’ tidak boleh diikuti K.Ganda berimbuhan. SALAH BETUL saling hormat-menghormati saling menghormati saling bantu-membantu saling membantu 23. Tidak perlu Kata Penguat + kata ganda berirama contoh: 1. Rambut Afiqah sangat kusut-masai (X) 2. Rambut Afiqah kusut-masai (/) ‘memper…kan’ tidak boleh digunakan 24. Imbuhan ‘memper..kan’ dan ‘memper…’ untuk KA, ’memper-’ + KA tidak boleh ada ’kan’ SALAH BETUL memperbesarkan memperbesar / membesarkan lagi mempercepatkan mempercepat/ mencepatkan lagi memperbetulkan memperbetul/ membetulkan semula *imbuhan ’memper...kan’ boleh digunakan untuk perkataan selain KA. contoh: *mempergunakan *mempermainkan *memperkotak-katikkan *memperisterikan *mempersendakan *mempersilakan 25. ’memperisterikan’(mengahwinkan orang lain) / ’memperisteri’(berkahwin dengan) SALAH BETUL Haji Isa memperisterikan Haji Isa memperisteri seorang
seorang gadis kampung. Haji Isa memperisteri anak lelakinya dengan seorang gadis kampung.
gadis kampung. Haji Isa memperisterikan anak lelakinya dengan seorang gadis kampung.
26. Unit (SI) ditulis selepas Kata Bilangan SALAH BETUL dua setengah kilogram dua kilogram setengah tiga setengah minit tiga minit setengah tiga suku jam tiga jam suku lapan belas lebih kilometer lapan belas kilometer lebih lima puluh suku ekar lima puluh ekar suku 27. Dieja dua ’g’ (gg) = semua perkataan yang bermula dengan huruf ’g’ dan menerima imbuhan ’meng-’, ”meng-kan’,’pengan’ dan ’peng-’
Dieja satu ’g’ = imbuhan ’me-’ + perkataan mula huruf ’k’ contoh : ’me-’ + ketat + kan =mengetatkan 28.Dieja dua ’k’ (kk) = semua perkataan yang berakhir dengan huruf ’k’ dan menerima imbuhan ’-kan’ selepasnya. imbuhan apitan ’me-kan’
naik sesak buruk
menaikkan menyesakkan memburukkan
Dieja dengan satu ’k’ = semua perkataan yang berakhir dengan huruf ’k’ dan menerima imbuhan apitan ’ke-an’ dan ’pe-an’ imbuhan apitan
baik seronok
kebaikan keseronokan
’ke-an’ imbuhan apitan ’pe-an’
watak lantik
29. Imbuhan awalan ’beR-’ Awalan Penggunaan be-
perwatakan pelantikan
Kata dasar rahsia ramah kerja
Hasil
Awalan ber- berubah berahsi menjadi be- apabila a berama bertemu dengan kata h yang bermula dengan bekerja huruf (r) dan ’kerja’ belAwalan ber- berubah ajar belajar menjadi bel- apabila bertemu dengan ’ajar’ imbuhan guna mengguna/menggunaka berAwalan ber- digunakan sama bersam ’meng-’ n duri apabila bertemu a gunting menggunting/menggunti tudung berduri dengan semua kata ngkan usaha bertudu dasar kecuali yang imbuhan ganti pengganti/penggantian ng ’peng-’ berhuruf gali awal (r)penggali/penggalian berusah a 30. Imbuhan awalan ’meN-’ Awalan Penggunaan Kata Hasil dasar mel lawan melawan m minta meminta ng nganga menganga ny nyanyi menyanyi r rusuh merusuh w wangi mewangi n nanti menanti t (gugur ’t’ ganti ’n’) tiru meniru p (gugur ’p’ ganti ’m’) pasang memasang k (gugur ‘k’ ganti ‘ng’) kira mengira s (gugur ’s’ ganti ’ny’) sapu menyapu mem-
b
basuh
membasuh
menmeng-
menge-
f v c d j a e i o u g (dieja dua ’g’ /gg) h digunakan apabila bergabung dengan perkataan 3 huruf sahaja.
fail varnis cuba dakwa jeling atur elak ikut olah undi ganas hurung pos cat had bom pam
memfail memvarnis mencuba mendakwa menjeling mengatur mengelak mengikut mengolah mengundi mengganas menghurung mengepos mengecat mengehad mengebom mengepam
pempen-
peng-
penge-
peN-
31.Imbuhan awalan ’peN-’ Awalan Penggunaan pel m n ny r w t (gugur ’t’ ganti ’n’) p (gugur ’p’ ganti ’m’) k (gugur ‘k’ ganti ‘ng’) s (gugur ’s’ ganti ’ny’)
Kata dasar ladang malas nasihat nyata rangsang waris terbit pilih kail sapu
Hasil peladang pemalas penasihat penyata perangsang pewaris penerbit pemilih pengail penyapu
b f c d j sy a e i o u g (dieja dua ’g’ /gg) h *digunakan untuk ’tahu’ *apabila bergabung dengan perkataan 3 huruf.
baris fitnah curi dengar jajah syarah asuh edar iklan olah ulas ganti hutang
pembaris pemfitnah pencuri pendengar penjajah pensyarah pengasuh pengedar pengiklan pengolah pengulas pengganti penghutang
tahu
pengetahuan
pos cat bom pam
pengepos pengecat pengebom pengepam
terkecuali daripada peraturan biasa awalan peN-
ternak kaji terjemah tadbir taksir khianat
penternak pengkaji penterjemah pentadbir pentaksir pengkhianat
31.Imbuhan awalan teR- = tetap sebagai ’teR-’ apabila bertemu dengan semua kata dasar kecuali yang berhuruf awal (r) FUNGSI 1.Kepuny aan atau kesanggu pan
PERKATAAN terdaya terangkat terbalas termakan
CONTOH AYAT Saya tidak terdaya untuk melawannya. Ali tidak terangkat batu yang besar itu. Jasa ibu bapa tidak terbalas. Budin termakan pujukan Abu yang licik itu.
2. Perbuata n tidak sengaja
terlupa terpengaruh tertidur terjatuh
3.Keadaa n
tersenyum terduduk tersentak terbaring
4.Perbuat an yang tidak berhenti/ berulangulang
tertanyatanya terbawabawa
5.Sudah sedia ada
6.Memba wa maksud ’paling’
tercari-cari terbahakbahak terbuka terbiar tersedia termaktub
tercantik tertinggi terindah terpandai
Saya terlupa untuk menghantar kuncinya. Epi sudah terpengaruh dengan budak liar itu. Suzie tertidur sewaktu guru mengajar. Adik terjatuh ke dalam longkang. Alexandra tersenyum sendirian. Ibu terduduk apabila mendengar berita itu. Lydia tersentak apabila dipanggil oleh cikgu. Nenek terbaring kerana sakit tua. Ally tertanya-tanya tentang rumah banglo itu. Ingatan pada ayah terbawa-bawa ke dalam mimpi. Ibu tercari-cari subang emasnya yang tercicir. Kamal ketawa terbahak-bahak melihat gelagat badut itu. Tingkap itu terbuka sejak pagi tadi. Rumah banglo itu sudah lama terbiar. Hidangan lazat untuk tetamu sudah tersedia. Perkara tersebut telah termaktub dalam undang-undang negara. Lisa ialah gadis tercantik di kampungnya. Menara itu merupakan yang tertinggi di dunia. Pulau itu ialah destinasi terindah di Malaysia. Hafiz ialah murid terpandai di dalam kelasnya.
32.Kesalahan ejaan kata pinjaman yang lazim. *perkataan pinjaman tidak boleh diubah ejaannya daripada perkataan asal. SALAH BETUL SALAH BETUL agen ejen pertunjukkan pertunjukan akitek arkitek plan pelan analisa analisis protin protein atlit atlet profesyen profesion bistari bestari prosidur prosedur buffet bufet pekej pakej dasyhat dahsyat pesonal personel dailog dialog petrolium petroleum definasi definisi platfom platform efisyen efisien profail profil ehsan ihsan profesyenal profesional ekslusif eksklusif sekelian sekalian ekspot eksport setor stor ekspress ekspres sekeru skru email e-mel siksa seksa engkar ingkar silaturrahim silaturahim gembeleng gembleng stesyen stesen impot import stokin stoking istirehat istirahat spesis spesies insuran insurans sanwic sandwic jeket jaket sabsidi subsidi kefeteria kafeteria taugeh tauge komisyen komisen trampil terampil ko-kurikulum kokurikulum tulin tulen kolestrol kolesterol vokasyenal vokasional komersil komersial baucer baucar komplek kompleks deligasi delegasi kontingen kontinjen deraf draf lagenda legenda durhaka derhaka lojik logik ekszos ekzos losyen losen fadhilat fadilat maksima maksimum faksmili faksimile
manafaat masaalah
manfaat masalah
SALAH mekanisma merbahaya minima optima opsion pamir paspot pelancung pemerosesa n pensil perabut perihatin perletakan
BETUL mekanisme berbahaya minimum optimum opsyen pamer pasport pelancong pemprosesa n pensel perabot prihatin peletakan
Febuari mencatit(nom bor) SALAH mee beehun flexibel criteria discussi vacsin vacuum ambulance pound
Februari mencatat(hur uf) BETUL mi bihun fleksibel kriteria diskusi vaksin vakum ambulans paun
accountant photography talipon magistrate
akauntan fotografi telefon majistret
33. Kata Ganda (K.Ganda) (tidak boleh hadir kata bilangan sebelumnya) Penuh / Tunggal – rama-rama kura-kura layanghadir Seluruh (boleh K.Bil layang (ejaannya sebelumnya) kanak-kanak biri-biri kupu-kupu penuh) Jamak – guru-guru pengawas-pengawas (banyak) nakal-nakal lori-lori anting-anting undangSepara
(boleh dipecahkan menjadi kata ganda penuh)
*penggandaan sebahagian kata dasar sahaja. rerama lelayang kekuda tetupai dedaun bebola jejari sesiku lelangit kekisi tetingkap lelaki tetamu kekura dedalu pepohon rerambut gegendang
kuih-muih, hingar-bingar, Berima/ sama bunyi di lauk-pauk, karut-marut Berentakhujung sama bunyi di batu-batan, bukit-bukau, sorak-sorai, lalu-lalang pangkal penyesuaian kusut-masai, compangbunyi camping, Awala bermain-main, menjerit-jerit,tergaruhuru-hara, simpang-siur, keseluruhan Berimbuhan n garu (tak boleh Apita bertolak-tolakan, keanak-anakan, hadir perkataan ’saling’ sebelumnya)n setidak-tidaknya Sisipa tulang-temulang, gilang-gemilang, n turun-temurun Akhir wangi-wangian, tumbuh-tumbuhan, an buah-buahan 34. Kata Ganti Nama Diri (keluarkan jari & tunjuk) KG TUNGGAL JAMAK N KG aku (kawan rapat/Tuhan) kami (mewakili pihak N1 saya (majlis rasmi/org yg yg ramai bercakap baru kenal) dgn org lain) beta (Sultan/Raja) kita (diri sendiri+org patik (golongan bawahan yg dilawan bercakap) dgn Raja) hamba (zaman dahulu) KG awak kalian engkau (kawan rapat/Tuhan) N2 (kumpulan/ramai) kamu anda (umum) tuanku (Sultan/Raja) KG ia (haiwan/benda) mereka N3 dia beliau (seorang yang dihormati) baginda (Sultan/Raja)
