TOPIC 1: CLASSIFICATION OF MICROORGANISMS AND ITS EFFECT TO LIFE ( MIKROORGANISMA DAN KESANNYA KE ATAS KEHIDUPAN) 1. Microorganism can be classified into bacteria, fungi, protozoa, virus and algae. (Mikroorganisma dikelaskan kepada bakteria, kulat, protozoa, virus dan alga.) 2. Microorganism activities can be affected by nutrient and environment factor such as pH, humidity, temperature and light. (Aktiviti mikroorganisma dipengaruhi oleh nutrien dan faktor persekitaran seperti pH, pH, kelembapan, suhu dan cahaya) 3. Microorganism good in (Mikroorganisma berfaedah dalam )
(a) Food digestion digestion in herbivore herbivore intestine intestine (Pencernaan makanan dalam usus herbivor) perubatan ) (b) medicine (Bidang perubatan) (c) agriculture (Bidang pertanian) (d) industry (Bidang perindustrian) (e) decaying process (Pereputan ) 4. Example diseases cause by microorganism ( Contoh penyakit yang disebabkan oleh mikroorganisma)
(a) Bakteria – tibi, kolera, penyakit kelamin (gonorea dan sifilis) (b) Virus - selesema , demam denggi,hepatitis A ,hepatitis B, dan sindrom kurang daya tahan (AIDS ) (c) Kulat Kulat –panau dan kurap (d) Protozoa – Malaria 5. Way of spreading the disease ( Cara jangkitan penyakit)
(a) Air (Udara) Air (Udara) (b) water (Air) water (Air) (c) food (Makanan) (Makanan) (d) touch (Sentuhan) (e) vector (Vektor vector (Vektor / pembawa) 6. way to prevent disease (Cara pencegahan penyakit)
(a) vector control (Kawalan vector )
1
(b) sterilization (Pensterilan) (c) immunization (Pengimunan) 7. Immunization is process which increases the body’s defence against diseases. (Keimunan merupakan keupayaan badan untuk menentang jangkitan patogen ) 8. immunization can be categorize into 2 types (Keimunan terbahagi kepada 2 jenis)
(a) active immunity (Keimunan aktif) (b) pasif immunity ( Keimunan pasif) 9. Active immunity can be divided into (Keimunan aktif dibahagikan kepada) (a) Natural active immunity (Keimunan aktif semula jadi) (b) Artificial active immunity (Keimunan aktif buatan) 10. pasif immunity can be divided into (Keimunan pasif dibahagikan kepada) (a) natural passive immunity (Keimunan pasif semula jadi) (b) artificial passive immunity ( Keimunan pasif buatan) 11. Natural active immunity is immunity that produce after recovers from disease. (Keimunan aktif semula jadi ialah keimunan yang diperoleh setelah sembuh daripada sesuatu penyakit) 12. Artificial active immunity is immunity from injection of vaccine (weakened or dead pathogen ) (Keimunan aktif buatan diperoleh melalui sentikan vaksin (ampaian mikroorganisma yang telah dilemahkan atau mati))
13. Natural passive immunity is immunity from mother’s antibodies cross placenta to foetus or passes in breast milk to newborn baby ( Keimunan pasif semula jadi diperoleh apabila antibodi daripada ibu dipindahkan kepada fetus atau apabila bayi diberikan susu ibu) 14. Artificial passive immunity is immunity from injection of antiserum (serum which contains antibodies collected from animal or other people) (Keimunan pasif buatan diperoleh melalui suntikan antiserum (serum yang mengandungi antibodi yang diperoleh daripada haiwan atau orang lain)
2
15. Antigen is foreign life that penetrates into our body such as virus and bacteria. (Antigen ialah bendasing yang masuk ke dalam badan seperti virus dan bakteria) 16. Disease caused by microorganism can be treated by modern treatment or traditional. (Penyakit yang disebabkan oleh mikroorganisma boleh dirawat melalui rawatan moden dan rawatan tradisional) 17. Modern treatment involves antibiotic, synthetic drugs, antiserum or surgery. (Rawatan moden melibatkan antibiotik, ubat sintetik, antiserum dan pembedahan)
Exercise (Latihan) 1.
Lengkapkan carta berikut:
Mikroorganisma Berbahaya
i__________________________
__________________________
2.
Bahaya-bahaya mikroorganisma
ii.
_________________________ _________________________
3
3.
Pathogen is (Patogen ialah) ________________________________________________________ _________________________________________ __________
4.
Toxic is (Toksin ialah) _______________________________________________________ _____________________________________________ ________ 5. Factors that affect microorganism activities (Kesan faktor-faktor yang mempengaruhi aktiviti mikroorganisma)
Faktor-faktor yang mempengaruhi aktiviti mikroorganisma
a.
Microorganism needs ________________ for growth and production. (Mikroorganisma memerlukan _____________ untuk pertumbuhan dan pembiakan.)
b. In general, medium _____________ is most suitable for most bacteria to grow. (Secara amnya, medium ___________ adalah paling sesuai untuk pertumbuhan kebanyakan bakteria.)
4
c. Most bacteria and fungi grow in a better environment of ____________. (Kebanyakan bakteria dan kulat tumbuh dengan lebih baik dalam keadaan __________.) d. Temperature scale _______ to _______ is suitable for most organism activities. (Julat suhu ________ hingga __________ adalah sesuai untuk aktiviti kebanyakan mikroorganisma.) e.
Microorganism needs ____________ to live. (Mikroorganisma memerlukan keadaan _________ untuk hidup. )
6. Immunity characteristics (Ciri-ciri keimunan) Immunity is (Keimunan ialah ) _________________________________________________________ _________________________________________________________ Types of immunity (Jenis keimunan)
passive (Pasif) Keimunan badan yang diperolehi apabila
Keimunan badan yang diperolehi apabila _________________________________ __________________________ ________________________________ __________________________ _________________________________ __________________________
natural (Semulajadi )
artificial (Buatan)
natural (Semulajadi )
Diperoleh setelah
Diperolehi melalui
seseorang ______
_______________
______________ __________ Contoh:________ Contoh_____
Diperolehi melalui ___________
_______________
Contoh:_________
5
artificial ( Buatan) Diperolehi melalui _________
____________
Contoh __________
Lakarkan graf keimunan aktif semulajadi:
Lakarkan graf keimunan pasif semulajadi:
Question ( Soalan) Paper 1(Kertas 1)
1. Bahan yang dihasilkan oleh sesuatu mikroorganisma untuk menghalang pembiakan dan pertumbuhan organisma lain dipanggil A antiseptik
B antibiotik
C
antibodi
D vaksin
2. Sebelum suntikan diberi , sedikit alkohol disapu pada bahagian kulit yang berkenaan untuk A B C D
melembapkan kulit menyejukkan kulit membunuh mikroorganisma mengurangkan kesakitan
3. Hepatitis merupakan penyakit yang disebabkan oleh serangan virus ke atas organ A
perut
B hati
C usus
D peparu
4. Shin Yee mendapat penyakit demam campak semasa beliau berumur tiga tahun. Baru-baru ini adiknya dijangkiti penyakitcampak tetapi Shin Yee tidak dijangkiti kerana Shin Yee telah memperolehi
A B C
keimunan aktif semulajadi keimunan pasif semulajadi keimunan pasif buatan
6
D
keimunan aktif buatan
5. Kaedah-kaedah berikut digunakan untuk mensterilkan alat-alat kecuali A B C D
mendidihkannya dalam kukus air mendedahkan di bawah sinaran ultralembayung mengautoklafkan pada tekanan 15 atm dan suhu 121 º C selama 15 minit merendam dalam larutan etanol tulen
6. Fungsi sel darah putih ialah untuk A B C D
membunuh pathogen dalam badan membawa gas oksigen ke sel-sel badan membawa gas karbon dioksida ke peparu mengangkut bahan makanan ke tisu badan
7. Pensterilan piring-piring kaca untuk pengkulturan bacteria boleh dijalankan melalui I II III IV
pendidihan di bawah tekanan pendinginan dalam peti sejuk mendedahkan kepada pancaran ultralembayung merendamkan dalam air suling
A B C D
I,II dan III I dan III II dan IV I,II,III dan IV
8. Antara penyakit berikut, yang manakah dapat dikawal dengan pemvaksinan? I II III IV
Batuk kering Campak Cacar Selsema
A B C D
I,II dan III II dan III IV sahaja I,II,III dan IV
9. Vaksin mungkin mengandungi I
leukosit
7
II III IV
patogen mati patogen yang dilemahkan antibodi
A B C D
I,II,dan III II dan III IV sahaja I,II,III dan IV
10.Orang yang menghidap demam campak perlu diasingkan kerana penyakit tersebut boleh dijangkiti mmelalui I II III
vektor sentuhan titisan
A B C D
I sahaja III sahaja I dan II II dan III
8
Kertas 2
Rajah 1 1. Graf dalam Rajah 1 menunjukkan perubahan jumlah antibodi dalam darah apabila seseorang memperolehi keimunan aktif buatan. (a) (i) Namakan aras P. (1 markah) (ii) Terangkan apa yang berlaku di X ?
(2 markah) (b) Nyatakan dua perbezaan keimunan aktif buatan dan keimunan pasif buatan.
1.
2.
(2 markah) c) (i) Apakah vaksin ?
9
(1 markah) (ii) Nyatakan tiga contoh penyakit yang boleh dicegah melalui pemvaksinan. 1. 2. 3. (3 markah) Bakteria Bacillus subtilis mempunyai kadar pertumbuhan yang berbeza pada suhu yang berbeza 2. Dengan menggunakan keadaan suhu yang berbeza, iaitu 4º C, 28º C , 37º C , dan 60º C, cadangkan satu hipotesis untuk menyiasat pernyataan di atas. (1 markah)
Seterusnya huraikan satu rangka kerja eksperimen untuk menguji hipotesis anda berpandukan perkara berikut. (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi)
Tujuan eksperimen markah) Mengenal pasti pembolehubah markah) Senarai radas markah) Kaedah markah) Penjadualan data markah) Rumusan markah)
(1 (2 (1 (3 (1 (1
3. (a) Nyatakan empat perbezaan antara keimunan aktif dan keimunan pasif (4 markah) (b) Rajah di bawah menunjukkan penyakit yang boleh dicegah melalui suntikan
10
vaksin Poliomielitis
Tibi
Vaksin
Rubela
Cacar
Rajah 2 Kaji maklumat dalam Rajah 2 dan bina konsep tentang keimunan aktif buatan. Jawapan anda hendaklah berdasarkan langkah-langkah berikut : Kenalpasti dua ciri sepunya (2 markah) Menghubungkaitkan antara cirri-ciri sepunya dengan keimunan aktif untuk membina konsep awal (1 markah) Menyatakan satu contoh penyakit yang lain dan satu contoh bukan penyakit yang boleh dicegah melalui suntikan vaksin (2 markah) Menyatakan konsep sebenar keimunan aktif (1 markah) •
•
•
•
4. (a) Penduduk sebuah negeri menghadapi bahaya jangkitan penyakit yang boleh membawa maut. Nyatakan dua cara bagaimana penyakit itu boleh berjangkit dan jelaskan bagaimana cara jangkitan itu. (2 markah) (b) Penyakit tersebut telah menyerang satu kawasan terpencil di negeri tersebut . Didapati penyakit tersebut disebabkan oleh sejenis virus. Terangkan bagaimana kerajaan negeri tersebut dapat mengawal jangkitan tersebut. Jawapan anda hendaklah mengandungi perkara berikut • • • •
Mengenalpasti Penjelasan masalah Kaedah-kaedah penyelesaian Pilih kaedah terbaik dan jelaskan pilihan anda
11
(1 markah) (1 markah) (3 markah) (1 markah)
Pathogen ialah microorganisma yang menyebabkan penyakit seperti bacteria. Toksin ialah bahan yang membahayakan kesihatan dan boleh menyebabkan penyakit. Contohnya sianida bahan kimia. Jawapan objektif :
1C
2C
3B
4A
5D
6A
7B
Jawapan Struktur:
12
8A
9B
10 D
1 (a) (i). Aras keimunan (ii). Jumlah antibodi dalam badan berkurang (b) Keimunan aktif buatan Keimunan pasif buatan Suntikan vaksin/vaksinasi Suntikan antiserum/serum yang mengandungi antibodi Tempoh keimunan lama Tempoh keimunan singkat Badan menghasilkan Badan menerima antibodi antibodi sendiri dari luar Disuntik pada orang sihat Disuntik pada pesakit (mana-mana 2 )
2. (a)
J : Larva K: Pupa (b) (i) Di kawasan gelap, air tenang, kawasan semak (ii).Apabila nyamuk Aedes menggigit pesakit demam denggi, nyamuk tersebut akan memindahkan virus demam denggi kepadaorang sihat apabila nyamuk ini menggigit orang sihat (c ) (i) Menanam tempurung atau tin kosong bagi mencegah air bertakung (ii) Menggunakan insektisid bagi memusnahkan nyamuk dewasa (d) Lalat menyebarkan penyakit taun
3. (a) R : Larva S : Pupa (b) Kerana lalat ialah serangga yang membawa pathogen dan menyebarkan penyakit (c) (i) Lalat menghinggap di atas tinja pesakit taun sebelummenghinggap di atas makanan yang teredah. Seseorang yang sihat akan sakit jika termakan makanan yang tercemar itu (ii). Kesakitan pada usus, cirit birit, pening dan muntah (iii) Melalui air dan makanan yang tercemar (iv) Disentri
Jawapan esei :
1. Hipotsis : Bakteria Bacillus subtilis mempunyai kadar pertumbuhan yang paling tinggi pada suhu 37 0 C (1m)
13
(i) Tujuan eksperimen : Mengkaji kesan suhu terhadap kadar pertumbuhan bakteria Bacillus subtilis (1 m) (ii) P/M : Kuantiti kultur bakteria dan kuantiti agar-agar bernutrien P/L : Suhu P/G : Pertumbuhan bakteria / bilangan koloni bakteria (2 m) (iii) Senarai radas : picagari 5 ml, pita selofan, pen penanda, ketuhar, peti sejuk, inkubator, piring Petri yang mengandungi 10 ml agar-agar nutrien yang disterilkan dan kultur bacteria Bacillus subtilis (1m) (iv) Kaedah : 1. Semua radas disteril 2. Piring Petri bernutrien di label A,B,C dan D 3. 1 ml kultur bakteria dimasukkan / digores ke dalam setiap piring petri 4. Setiap piring Petri ditutup dengan penutup dan dilekatkan dengan pita selofan dan ditelangkupkan 5. Piring Petri A disimpan dalam peti sejuk bersuhu 4 0 C. Piring Petri B di dalam almari pada suhu 280 C. Piring Petri C dalam inkubator bersuhu 37 0 C dan piring Petri D di dalam ketuhar bersuhu 600 C. 6. Semua piring Petri dibiarkan selama 2 hari dan bilangan tompok putih/ koloni bacteria pada permukaan agar-agar dihitung (3 m) (v) Penjadualan : Piring petri A B C D
Suhu 0 C 4 28 37 60
Bilangan tompok putih/koloni 0 23 35 0 (1 m)
(vi). Rumusan : Hipotesis diterima Bakteria Bacillus subtilis mempunyai kadar pertmbuhan yang paling tinggi pada suhu 37 0 C
2. a. Keimunan aktif Badan menghasilkan antibodi Suntikan yang diterima mengandungi vaksin Perlindungan yang diberikan untuk jangka masa yang lama Vaksin mengandungi patogen yang dilemahkan atau dimatikan
Keimunan pasif Antibodi diterima daripada luar Suntikan yang diterima mengandungi antiserum Perlindungan yang diberikan tidak tahan lama Antiserum mengandungi anti bodi
14
b. i. 2 ciri sepunya: 1. 2. 3. 4.
Badan menghasilkan antibodi sendiri Suntikan yang diterima mengandungi vaksin Perlindungan yang diberikan untuk jangka masa yang lama Vaksin mengandungi patogen yang dilemahkan atau dimatikan ii. menghubungkaitkan 2 ciri sepunya di atas dengan keimunan aktif Contoh jawapan: Perlindungan yang diberikan dalam tempoh yang lama dan suntikan yang diterima menghasilkan keimunan aktif buatan. iii. contoh penyakit yang lain: hepatitis B, campak bukan contoh: tetanus, rabies, difteria iv. contoh jawapan: keimunan aktif buatan ialah keimunan yang diperolehi melalui suntikan vaksin dan berkesan dalam tempoh yang lama.
3.
(a) Cara jangkitan penyakit i.
Jangkitan melalui udara Penyakit yang terlibat biasanya berkaitan dengan sistem pernafasan
ii. Jangkitan melalui air Patogen dipindahkan ke dalam air melalui pembuangan tinja dan air kencing yang tidak dirawat terus ke sumber air. iii.Jangkitan melalui makanan Makanan yang terdedah kepada vektor atau amalan tabiat sebelum makan yang tidak baik atu amalan pengendalian makanan yang salah.
iv.Jangkitan melalui sentuhan Berkongsi barangan peribadi seperti pakaian atau tuala mandi Hubungan seks atau berkongsi jarum suntikan. v.Jangkitan melalui vektor Vektor seperti lalat dan nyamuk memindahkan patogen daripada pesakit kepada orang yang sihat. (mana-mana 2 cara -4 markah)
15
(b). Mengenal pasti masalah. Mengawal penyakit berjangkit Penjelasan masalah. Penyakit berjangkit telah merebak Kaedah-kaedah penyelesaian: i. pengimunan ii. Pensterilan iii. Kawalan vektor Pilih kaedah terbaik Pengimunan kerana ia boleh mengelakkan penduduk daripada dijangkiti penyakit dalam jangkamasa yang lama. (6 markah)
16
