SI JUAN AT ANG MGA ALIMANGO
Isang araw si Juan ay inutusan ng kanyang inang si Aling Maria. "Juan, pumunta ka sa palengke at bumili ng mga alimangong maiuulam natin sa pananghalian. pananghalian. "Binigyan ng ina si Juan ng pera at pinagsabihang lumakad na nang hindi tanghaliin. Nang makita si Juan sa palengke ay lumapit siya sa isang tinderang may tindang mga alimango at nakiusap na ipili siya ng matataba. Binayaran ni Juan ang alimango at nagpasalamat sa tindera. Umuwi na si Juan ngunit dahil matindi ang sikat ng araw at may kalayuan din ang bahay nina Juan sa palengke ay naisipan ni Juan na magpahinga sa ilalim ng isang punungkahoy na may malalabay na sanga. Naisip niyang naghihintay sa kanya ang ina kaya't naipasya niyang paunahin nang pauwiin ang mga alimango. "Mauna na kayong umuwi, magpapahinga magpapahinga muna ako, ituturo ko sa inyo ang aming bahay. Lumakad na kayo at pagdating sa ikapitong kanto ay lumiko kayo sa kanan, ang unang bahay sa gawing kaliwa ang bahay namin. Sige, lakad na kayo." Kinalagan ni Juan ang mga tali ng mga alimango at pinabayaan nang magsilakad ang mga iyon. Pagkatapos ay humilig na sa katawan ng puno. Dahil sa malakas ang hangin ay nakatulog si Juan. Bandang hapon na nang magising si Juan. Nag-inat at tinatamad na tumayo. Naramdaman niyang kumakalam ang knyang sikmura. Nagmamadali nang umuwi si Juan. Malayu-layo pa siya ay natanaw na niya ang kanyang ina na naghihintay sa may puno ng kanilang hagdan. Agad na sinalubong ni Aling Maria ang anak pagpasok nito sa tarangkahan. "Juan, bakit ngayon ka lang umuwi, nasaan ang mga alimango?" "Bakit po? Hindi pa po ba umuuwi?" Nagulat ang ina sa sagot ni Juan. "Juan, ano ang ibig mong sabihin?" Nanay, kaninag umaga ko pa po pinauwi ang mga alimango. Akala ko po ay narito na." "Juan, paanong makauuwi rito ang mga alimango? Walang isip ang mga iyon." Hindi naunawaan agad ni Juan ang paliwanag ng ina. Takang-taka siya kung bakit hindi nakauwi ang mga alimango. Sa patuloy na pagpapaliwanag ng ina ang mga alimango ay hindi katulad ng mga tao na may isip ay pagpapaliwanag ni Juan na mali nga ang ginawa niyang pagpapauwi sa mga alimango.
Subject: Re: MGA KWENTO ALAMAT AT PABULANG PILIPINO (Kwento ni Lola Basyang), http://fewa.superforum.net/t6162-mga-kwento-alamat-at-pabulang-pilipino-kwento-ni-lola-basyang
Gintong Bata Sa Puting Kalabasa KAKATWA at kakaiba ang maliit na bahay, gawa sa kawayan, ng isang lalaki at isang babaing nabubuhay sa mga gulay na tanim nila sa malaking bakuran. Mabait ang mag-asawa at mabuti ang turing sa kanila ng lahat ng mga kapitbahay. Subalit hindi sila maligaya sapagkat wala pa silang anak, bagay na maraming taon na nilang hinangad. Ipinag-dadasal nila araw-araw na kahit babae o lalaki, magka-anak lamang sila, subalit walang sagot ang kanilang mga panalangin. At ngayong tumatanda na sila, nawawalan na sila ng pag-asa. Isa sa mga tanim nila sa bakuran ay puting kalabasa na mayabong na nagbubunga buong taon, kaya hindi sila nawawalan ng pagkain kahit kailan, hanggang isang araw nang napansin nilang walang umuusbong na kalabasa. Inusisa nilang maigi at inalagaan ang halaman araw-araw subalit kahit panay ang sulpot ng malalaking dilaw na bulaklak na, pagkalanta at pagkatuyo ay dapat sanang mapalitan ng usbong na bunga. Subalit wala kahit isang kalabasa na lumitaw at nagsimulang magutom ang mag-asawa. Isang umaga, pagkaraan ng mahabang panahon, napasigaw sa galak ang asawang babae nang masipat niya ang isang maliit na usbong. Ipinasiya ng magasawa na huwag kainin agad ang kalabasa, hintaying lumaki at mahinog ito upang magkaruon sila ng mga buto na maitatanim uli sa bakuran. Lumaking napaka-gandang puting kalabasa ang bunga subalit napakatagal nahinog kaya, sa gutom, nagbago ang isip ng mag-asawa at pinitas ang gulay upang kainin. Hihiwain na sana nila ang kalabasa nang narinig nila mula sa luob ang isang tinig. “Mag-ingat kayo at baka mahiwa ako!” Natigilan ang mag-asawa, akala minumulto sila, subalit nagsalita uli mula sa luob ng kalabasa. “Buksan n’yo na, nang makalabas ako!” Maingat nilang hiniwa at lumabas ang isang sanggol na lalaki. Nakakatayo at nakakapag-salita na ang bata. Tuwang-tuwa ang mag-asawa, may “anak” na sila! Agad umigib ng tubig ang asawang babae at naglatag ng banig upang paliguan ang bagong panganak na “anak.” Tuwing buhos ng tubig sa bata, bawat patak ay naging ginto kaya matapos ng ligo, natakpan ng ginto ang buong banig! Lalong nalugod ang mag-asawa, may “anak” na sila, yumaman pa sila sa ginto. Sapat na dapat ang nakamit ng mag-asawa, subalit pagmasid nila sa ginto, hinangad nila ang mas marami pa. Kinabukasan, pinaliguan uli ng asawang babae ang “anak” at natakpan uli ng ginto ang banig. May sapat na silang yaman upang magpagawa ng isang malaking bahay, subalit gusto pa nila ng higit. Kaya sa ika3 araw, umigib uli ng tubig na pampaligo ang asawang babae, subalit nalungkot ang “anak,” umalis at naglaho. Kasabay, naglaho rin ang lahat ng ginto. Naiwang nag-iisa ang mag-asawa na, tulad ng dati, ay mahirap at walang anak. http://blogger-pinoy.blogspot.com/2009/07/gintong-bata-sa-putingkalabasa.html
Katutubong Panitikan Bago Dumating ang mga Kastila 1. KatutubongPanitikanBagoDumatingangmgaKastila 2. DalawangBahagingMatandangPanitikan 1. Kapanahunanngmga ALAMAT-Nagsimulasalalongkaunaunahangpanahonngatinglahi, ayonsakayangmaabotngmgamananaliksik at magtapossapaglipasngikalawangpandarayuhanngmgapulongitongmga Malay sapali-palibotngtaong 1300 A.D. 2. Kapanahunanngmga EPIKO o TULANG-BAYANI-Nagsimulasapalipalibotngmgataong 1300 A.D., at nagtatapossapanahonngpananakopniLegazpinoongtaong 1565 A.D. 3. KaligirangPangkasaysayanngKapanahunanngmgaAlamat 1. AngmgaIta(ita, ayta, agta o baluga) 2. AngmgaIndonesyo 3. AngmgaManggugusi 4. AngmgaMai-i (Mindoro) 5. AngmgaBumbay 6. AngmgaArabe at Persya 4. MgaKatangianngKapanahunanngmga ALAMAT 1. AngmganakatirasakapuluangitonoongKapanahunanngmgaAlamat, bagama’thinditahasang gala, ay walangpanatilihangtahanan. 2. Kung nasaisangpook ay pangkat-pangkat at sila ay may sarilingpamahalaangksaundo o kaawayngmgakalapit-pangkat. 3. Angpanitikan noon ay saling-dila o lipat-dila, naangnagpapahayag ay angmgaapo, nakaraniwangpunongbaranggay o pinaka-paringkanilangrelihiyon. 4. Angrelihiyon noon ay angpagsambasaaraw, punungkahoy o anumangkalagayanngkalikasan at anglahatngmgakababalaghan ay gawangmgamabubutinghilagyo(spirit) natinatawagnilang “anito” . 5. Binubuoangpanitikanngmgabulongnapangmahiya (incantations), kwentong-bayan (folktale), alamat (legend). 6. Angkaramihan ay saligsapananampalataya at pamahiin. 7. May mgamananaliksiknanagsasabingangmgataongito ay mayroongilangtulangpanrelihiyon. 6. KaligirangPangkasaysayangUkolsaKapanahunanngmga EPIKO 1. AngmgaMalay 2. ImpluwensyangKambodya 3. AngKaharianngMadyapahit 4. AngPananakopngmgaIntsik 5. AngKaharianngMalacca 7. Depinisyon : EpikoAngmgaepikong Pilipino ay:mganaratibongpinanatilingmahababase sasinasambit o nuusalnatradisyonumiikotsamgapangyayaringmahiwaganasaanyongberso o talatanainaawitmay tiyaknaseryosonglayuninkumakatawansamgapaniniwala, kaugalian at mabubuting aral ng mga mamamayan Ang mga epiko Pilipino ay mas nararapat na tawaging ethno-epic dahil sa may mga epiko na kumakatawan sabaw at pangkat etniko at tumatalakay sa mga bayaning bawat rehiyon at tribo.
8. Bilang at Distribusyon- Umaabot sa 28 ang bilang ng mga epiko nakilala sa Pilipinas. Karamihan sa mga natitirang epiko ay natagpuan sa grupo ng mga tao na hindi pa nagagalaw ng makabagong prosesong pagpapaunlad ngkulturatuladngmgakatutubo at etnikonggruposaMountain Province at sa Mindanao, sagrupongmga Muslim. Angmangilan-ngilan ay makikitasamgamamamayangKristiyano. 9. HabaAnghabangmgaepiko ay mulasa 1000 hanggang 58000 nalinya 10. RendisyonTuladngibangmgaalamat, angmgaepiko ay inihahayagngpasalita – patula o pakanta (saiba'tibangmgaestilo); mulasamemorya, mayroon o walangsaliwngilangmgainstrumentongpangmusika. Ito rin ay maaaringgawinnang nagiisa o kayanaman ay grupongmgataonakatuladngisangchorus, natumatakbongmaramingaraw at oras. 11. KatangiangPampanitikanAngilangkatangianngibangepiko ay: angpaggamitngmgabansagsapagkilalasatiyaknataomgainuulitnasalita o pariralamalatalatanapaghahati o dibisyonsamgaseryengkantakasaganaanngmgaimahe at metaporanamakukuhasa pang-araw-arawnabuhay at kalikasan (halaman, hayop, mgabagaysakalangitan, atbp). Angmgaepiko ay nasaanyongberso o talatangunitito ay iba-iba at bukod-tangisabawatrehiyon at hindimaikukumparasamgaKanluraninnaepiko. kadalasangumiikotsabayani, kasamaangkanyangmgasagupaansamgamahihiwagangnilalang, anting-anting, at angkanyangpaghahanapsakanyangminamahal o magulang; itorin ay maaaringtungkolsapanliligaw o pag-aasawa. 12. Angpag-alis o paglisanngpangunahingtauhansasarilingtahanan.Pagtataglayngagimat o antingantingngpangunahingtauhan.Angpaghahanapngpangunahingtauhansaisangminamahal.P akikipaglabanngpangunahingtauhan.Patuloynapakikidigmangbayani.Pamamagitanngisan gbathalaparamatigilanglabanan.Angpagbubunyagngbathalanaangnaglalaban ay magkadugo.Pagkamatayngbayani.Pagkabuhaynamulingbayani.Pagbabalikngbayanisasari lingbayan.Pag-aasawangbayani. 13. KahalagahansakulturaAnoangipinapakitangepikongsinaunangkultura? Kung magpopokussatatlongpunto: angpaulit-ulitnapaksa at tema, angpagsasalarawanngmgalalakingbayani, at angmgapangunahingbabaengkaraktersaistorya; atingmakikita kung paanonaipapakitangepikoangkulturangisanggrupongtao. 14. AngPaulit-ulitnaPaksa o Temakatapangan at pakikipagsapalaranngbayanimga supernatural nagawangbayanipag-ibig at romansapanliligaw – pag-aasawa – pagbubuntis – mgayugtongbuhaykamatayan at pagkabuhaypakikipaglaban at kagitinganngbayanikayamanan, kaharian at iba'tibangmgakasiyahan o pigingmgaritwal at kaugalianugnayanngmagkakapamilya 15. AngLalakingBayaniSa pagbabasangmgaepiko, agadnamakikitaangmgakatangianngisangbayani. Karamihansakanyangmgakatangian ay maiuurisaalin man sasumusunod: pisikal, sosyal, at supernatural. Maaari ring isamaangkanyangintelektwal at moral nakatangian. 16. AngPangunahingKarakternaBabae- Angpangunahingbabaengkarakter ay kadalasangangbabaenginiibigngbayani o maaaririnnamangtinutukoyditoangkanyangina.
Mga Kwentong Bayan / Folktales Ang kuwentong-bayan (Filipino: folklor ) ay mga salaysay hinggil sa mga likhang-isip na mga tauhan na kumakatawan sa mga uri ng mamamayan, katulad ng matandang hari, isang marunong na lalaki, o kaya sa isang hangal na babae. Karaniwang kaugnay ang kwentongbayan ng isang tiyak na pook o rehiyon ng isang bansa o lupain. Kaugnay nito ang alamat at mga mito. Ang kuwentong-bayan o polklor ay mga salaysay hinggil sa mga likhang-isip na mga tauhan na kumakatawan sa mga uri ng mamamayan, katulad ng matandang hari, isang marunong na lalaki, o kaya sa isang hangal na babae. Karaniwang kaugnay ang kwentong-bayan ng isang tiyak na pook o rehiyon ng isang bansa o lupain. Kaugnay nito ang alamat at mga mito.
Ito ay isang anyo ng panitikan na pampalipas oras at kadalasa'y ikinukwento sa mga bata upang kapulutan ng aral. At ang kadalasang paksa ay mga bagay na nakapaninindig-balahibo tulad ng tungkol sa mga aswang, maligno, kapre, mga sirena at nuno sa punso.
Ang kuwentong bayan ay isang maikling salaysay na nagpalipat-lipat sa salinlahi sa pamamagitan ng mga bibig. Binubuo ito ng mga alamat at pabula. Halimbawa ng mga salaysay nito ay tungkol sa bayani at mga kwentong tungkol sa kaugalian at tradisyon ng isang pook, tribu, bayan o mga bansa
