Dalawang Palaka ng Rizal (Pinagbasehan ng Pabulang Hapon)
Sa bayan ng Cainta ay may nakatirang isang palakang petot na ang pangalan a y Denzel Wahington. Ito Ito ang pinangalan ng kanyang ina dahil nakita niya si Denzel Washington na kausap ni Kermit the Frog, angTV sho host lo!e na lo!e ng kanyang nanay at pinapantasya ng nanay ni Denzel na palaka na si Denzel na tao ay isang "rog na naging tao. Isang kiss lang at magiging gapong palaka ang negro at pangkakapangit na nilalang na ito. Sa tagal ng paninirahan ng pamilya ni Denzel sa Cainta ay naghahangad ito na makalabas man lamang ng bayan. Kaya siya ay tumalon#talon patungong Taytay. $ingid sa kaalaman ni Denzel ay may isa namang palaka sa bayan ng Taytay na nagngangalang %organ Freeman. Si %organ Freeman ay pinangalan ng kanyang ama sa isang artistang negro na nung maliit pa siya ay napapanood niya sa &The 'le(tri( Company.) Company.) Tuang tua ang tatay ni %organ Freeman sa negrong artistang si %organ Freeman kaya ang pinangalang niya sa kanyang anak ay %organ Freeman din. Si %organ Freeman ay naiinip na sa bayan ng Taytay kaya isang ara ay nagpasya itong magpunta sa Taytay. Tumalon#talon ito patungo ng Taytay. *abang tumatalon#talon si Denzel patungong Taytay si %organ naman ay tumatalontalon papuntang Cainta. +apagod ang dalaang palakang petot at nagkita sila sa isang tambak ng basura sa lugar na kung taagin ay Istasyon. ng ng istasyon ay ang lugar na namamagitan sa bayan ng Taytay Taytay at Cainta. +amahinga ang dalaang palakang p etot at di sinasasadyang nakatanungan ang dalaa. &Sang bang puntang mo kabigang palakang petot,) W ika ni %organ na taga Taytay. aytay. &-uayang# buaya rine sa Cainta, nakakainip. ko ay pupunta ng Taytay) Sagot naman ni Denzel na taga Cainta. &areho pala tayo ng pakay) Sabay na bulalas ng dalaang palakang petot. +gunit pagod na sila sa katatalon#talon kaya nagpasya sila na silipin muna ang kanilang patutunguhan upang malaman nila ang layo pa ng tatalunin nila. Tumuntong sila sa mataas na tambak ng basura at nagyapusan upang makatayo. +atural, ang mga mata ng dalaang palaka ay nasa likod nila kaya ang nakikita ni Denzel na taga Taytay Taytay ay Taytay Taytay rin at ang natatana ni %organ na taga Cainta ay Cainta rin. Kundi ba naman engot ang dalaang kumag eh. Sumiga si Denzel, &ba ang Cainta pa lang e tulad na tulad lamang ng Taytay/) Taytay/) &nak ng bua ng niyog/ ng buayang Taytay pala ay Caintang Cainta/) 0Dito sa bersyon ng mga *apon ay umui ang dalaang palaka sa kanilang bayan at di na lumuas. +gunit ang bersyon ng mga *apon ay malayong malayo sa mga tunay na pangyayari sa buhay ng dalaang palakang petot na ito.1 ng ginaa ng dalang dalang palaka ay humulagpos sa kanilang pagkakayapos nag beso#beso beso#beso at patuloy na tumalon#talon. +gunit +gunit di alam ng baat isa sa kanila na si %organ na taga Taytay Taytay ay napunta sa Cainta/ t si Denzel na taga Cainta ay napunta naman sa Taytay.) Taytay.) Tuliro Tuliro ang dalang palaka. &+asaan na ba ako,) Iyak ng dalaang palakang petot. &-akit biglang nabago2ang tanain2.na saan na ba ako2.) aikot#ikot ang dalaa, patalon talon hanggang si %organ a y masagasaan ng Tri(y(le samantalang si Denzel naman ay nagulungan ng 3#liner. 4an 4an ang dahilan kung bakit ang mga palaka ay takot sa sasakyang de#gulong.
Kuwentong sementeryo
Ang Visita Santa Ana de Sapa, ang unang pamayanan ng Taytay na itinatag ng mga Franciscanong frayle noong 1579. Lagi itong binabaha dahil nasa tabing-lawa ng Laguna. Ang pag-apaw ay umaabot hanggang sa paanan ng altar ng maliit na simbahan. Maraming ulit nang ipinanukala ng !suitang si "adr! #hirino noong maging kura paroko siya noong 1591 na
ilipat ang simbahan at pamayanan sa mas mataas na kalapit na lugar. $rongmga tao dahil ang s!m!nt!ryo ay nasa naturang lugar.
sulong ang
Malibang magtayo ng bagong simbahan at bahay-tirahan ng pari sa mas mataas at tuyong lugar% nagbadyang tuluyang lilisan at lilipat na lamang si "adr! #hirino sa Antipolo na kung saan ay makapagmimisa siya nang maayos. &indi binabaha. 'i gaya doon sa lugar na pinagdausan ng kaniyang kauna-unahang Misa bilang misyon!ro sa tabing-lawa noong Marso (5% 1591% kapistahan ng Anunciata. At nagsimulang tumugon ang mga tao. )a umpisa*y napakabagal. +agmabilis sila nang mailipat na sa bagong lugar ang krus mula sa binaklas na simbahan. Ang paniwala nila*y ,nawala na ang kanilang tagapagligtas sa lumang barangay. abigabi*y kinatatakutan nila ang mga ,multo at kaluluwang dumadalaw. Muling naitayo ang simbahan at pamayanan sa mas mataas na bagong lugar. "inasinayaan ito bilang “San Juan del Monte” /)an uan ng 0undok. ayunman% nanatiling ,Taytay ang tawag ng mga tao sa kanilang bayan. 2to pa rin ang mismong lugar na kinatatayuan ng ating simbahan sa "arokya hanggang ngayon. Ang mga misyonerong frayle na nakaligtas sa panganib ng paglalakbay-dagat papuntang "ilipinas ay sumuong pa rin sa panibagong panganib sa mga misyon sa Taytay at sa iba pang lugar. )i "adr! Martin 3nri4u! ang misyon!rong pumalit kay "adr! #hirino na inilipat sa "anay. +ang magka-!pid!mya sa Taytay% pinaparito ni "adr! Antonio )!d!6o si Brother uan "rosp!ro na may-kaalaman sa panggagamot upang makatulong sa pangangalaga sa mga biktima. +gunit dahil sa labis na hirap sa gawain% si "adr! 3nri4u! ay nanghina at dinapuan pa ng malaria% at namatay noong "!b. 5% 159 sa !dad na (8. 2nilibing siya sa Taytay.
)i "adr! Francisco Alm!ri ci ang humalili subalit nagkasakit din kayat pinabalik sa Maynila. +aiwan sina "adr! )!d!6o at "adr! amon "rat na naghalinhinan sa pangangalaga sa Taytay. +ang ganap na gumaling si "adr! Alm!rici ay bumalik agad siya sa misyon sa Taytay. +ang sumunod na taon ay dumating naman si "adr! 'i!go )antiago upang tulungan siya. )i "adr! )!d!6o ay yumapak sa Taytay noong 159% hanggang noong 1595 na siya*y naging unang rector ng Colegio de Manila at unang vice-rovincial o pinunong !suita sa bansa nang likhain ito sa ilalim ng rovincial ng M!:ico. )umandali siyang nad!stino sa #!bu at namatay dahil sa labis na pasanin dulot na rin ng katandaan% pagod at hina ng katawan noong )!pt. 1% 1595. )i "adr! )antiago ang nagpasimula ng pagtatayo ng unang simbahang-bato sa Taytay% subalit hindi siya pinalad na makita ang katuparan nito. +asa Maynila siya nang lumusob ang 'utch noong 1;<<% at naatasan siyang maging chaplain ng punong barkong pandigma laban sa 'utch. Lulan ng papalubog nang barko sa gitna ng labanan% kaysa iligtas ang sarili kasama ng iba pang nauna nang nagsipaglundagan sa tubig% mas pinili niyang magpa-iwan upang pangumpisalin ang sugatan at agaw-buhay na sundalong opisyal. )inamahan siya ng !suitang laykong si 0artolom! #al=o. >apwa sila magiting na namatay sa !dad na (9. "aglipas ng isang taon% ipinagpatuloy ni "adr! Alm!rici ang iniwang apostolado ni "adr! )antiago sa mga A!ta% may ; na milya ang layo sa Antipolo. 'ito sa pamayanang ipinangalan niya kay )antiago siya tuluyang iginupo ng karamdaman. >aagad siyang binalikan ni "adr! #hirino at dinala sa Maynila at doon namatay noong '!c!mb!r (% 1;<1 sa !dad na 5. Ayon kay Padre Chirino, isang pinunong katutubo at tapat niyang kaibigan si !on Francisco Amandao. 2sang matandang napakahusay magdisposisyon at humatol% “na minsa"y nag#aroon ng sa#it ay isina#ripisyo ang sarili sa !i
a$lo, inialay ang #alahati ng #ata%an sa diyus-diyosang anito& 'aagad namang naparalisado ang #alahating #ata%an, #ayat maraming taon din siyang nagpatotoo sa pu$li#o sa #aniyang pagiging su%ail sa pananampalataya& Sa #aniyang taos na pagsisisi, namatay siyang tunay na 'ristiyano, #asa$ay ng pag$agsa# ng mga catalonan (mang#u#ulam, $a$aylan) sa $ayan ng *aytay&” +ang lumaganap ang !pid!mya mula sa Maynila% may mga panghihikayat sa mga tao na bumalik sa pagsamba sa mga anito sa mga karatig na barangay ng Taytay at Antipolo. Araw-gabing lumaban ang mga frayle at pakyawan nilang ginamit ang mga sakram!nto ng )imbahan. "inagbuti nila ang sist!ma ng paglilibing% prusisyon ng daan-daang may-hawak na kandila% lalo na kung ang namatay ay kasapi ng Cofradia na nahawa dahil sa pagbabantay at pagbubuhat sa bangkay ng mga namatay sa salot. +ang lumaon ay napabilang na rin sa mga layunin ng Cofradia ang pagdalaw sa mga maysakit at para sa kanilang mapayapang pagyao. &inihikayat nila ang mga binyagan na mangumpisal% ipaunawa ang pananampalataya sa mga hindi pa binyagan. )a bawat baryo ay may isang krus sa kalsada na kung saan ay nagtitipun-tipon ang mga kabataan tuwing gabi para manalangin.
rayle ang maluhong kaugalian sa pagbuburol ng patay. 2natak! rin ng mga f 'angan kasi% sa mga piging sa lamay ay nalulubog sa utang ang mga naulila% nasasangla ang ari-arian at maging ang sarili nila para lamang makabayad. 2sa sa mga gawain ng itinatag nilang Cofradia ay ang pagbibitbit ng karo ng bangkay patungong libingan habang may mga sindi silang kandila. "agkalibing sa patay ay kasama nila ang pamilya ng yumao sa simbahan para manalangin. )a gayo*y natutupad ang layuning kabanalan at pagkakaibigan at hindi nakabibigat sa pamilya ng mga naulila.
Ayon sa yumaong Serving de Leon, isang lid!r-layko ng "arokya% noo*y may isang tulay na ,taytay ang tawag ng mga 'umagat /A!ta. 2to ang tawiran sa ilog sa pagitan ng po$lacion at s!m!nt!ryo. 2to ngayon ang tulay na tumatawid sa Taytay i=!r sa kaly! Maria #lara at "ulumbarit% at ang dating s!m!nt!ryo ay ang kasalukuyang lugar ng )an 2sidro 3l!m!ntary )chool /)23). Ang )23) ay unang itinatag bilang paaralang primarya noong 195; at naging ganap na !l!m!ntarya noong 1958. Ang lot!ng ito na may lawak na 5%<<<-m!tro kuadrado ay “lupang mitra” na dating nakar!histro sa pangalan ng Arsobispo ng Maynila hanggang maisagawa nina Maria #. Tancinco at 'r. #!cilio . #ru ang deed of donation pabor sa Municipio ng Taytay noong un! 5% 197(. $gh% mga patay at pobr!ng kaluluwa?mga misyon!rong laan sa pagliligtas ng mga kaluluwa?
Isidro: Santo at Barangay "ost!d@ April (8% (<17 in 500 years Christianity% ad orientem, Worship, Fiesta% Filipinas% Franciscan%History and Culture% history o !aytay% "astila% religion% #oman Catholic Church% San $sidro La%rador% San &uan 'autista% !aytay% (ear o the Parish Tags@ Catholicism% Christianity% Culture% Family% Hispanic% History% )arriage% San $sidro Chapel%San $sidro La%rador% Spain
0 +oong 1998% may lumang !gal se%ing machine na d!-padyak na nakatambak lang sa isang sulok ng aming bahay. 2pinakumpuni ito ng misis ko sa tatay ng isang batang nag-aaral sa +ural mprovement Clu$s Children"s Center /2#-##-)an
Ako ang nag-asikaso habang ito*y ginagawa. 2pinuw!sto naming dalawa ng m!kaniko ang kukumpunihing makina. 0ago magtrabaho% sumalampak muna siya sa sahig kaharap ang makina% at katabi ng kaniyang tools $ag. umukod siya. &indi ko inaasahan% banayad siyang nag-antanda at tahimik na umusal ng maikling panalangin. )aka siya nagsimulang magtrabaho.
+akatayo lang ako. +apatanga.
San $sidro La%rador* B Ang !ks!nang iyon ay nagpapaalala sa akin ng banal na katangian ni )an 2sidro Labrador% ang
"atron ng Madrid (spa.a)% at ng mga magsasaka at trabahador sa bukid. 0ago magtrabaho sa bukirin% una munang nagdarasal si )an 2sidro. Maaga siyang dumadalo sa 0anal na Misa. +akikipagniig muna siya sa "anginoong Maylikha bago humawak ng araro.
San sidro /a$rador sa Chapel ng *aytay
$sidro de )erlo y +uintana ang tunay niyang pangalan. +agmula siya sa isang mahirap ngunit d!botong pamilyang
>atoliko. 2pinanganak siya sa Madrid at bininyagan ayon sa pangalan ni )an 2sidro na "atron ng )!=ill!C isang Dbispo% iskolar% at itinuturing na ,siya na ang huli sa mga "adr! ng )imbahan.
May mga kasamahang trabahador si 2sidro na nagr!r!klamo noon sa kanilang amo dahil madalas na tinatanghali siya kung mag-umpisang magtrabaho sa bukid. "!ro kumpara sa kanila% higit na mahusay at malaki ang r!sulta ng nagagawa ni
,Mapalad siya dahil sumampalataya muna siya% kahit hindi pa niya nakikita ang r!sulta. &abang inuuna niya ang pagdarasal% may angh!l namang nag-aararo sa bukid para sa kaniya. At kapag nagtatrabaho na siya% may mga nakakakita na sa magkabilang tabi niya*y may mga angh!l siyang katuwang sa pagsasaka.
MilagroE >atumbas ng tatlong-katao ang natatapos niyang gawain.
"inagpapala ang bawa*t gawa ng kaniyang mga kamay. +agpapakita ito ng dignidad ng paggawa. umagawa siya nang may kababaang-loob. +amumuhay nang payak. May kabanalan.
'uhaypamilya, ka%analan* B Ang pinakadakilang maihahandog ng mist!r sa kaniyang misis ay ang pag-aakay sa buhay
patungo sa kabanalan.
San sidro /a$rador at Santa Maria de la Ca$e0 a
May 8 na milagro ang iniuugnay kay )an 2sidro Labrador. 2sa sa pinakapopular ay ang pagkakaligtas ng kaniyang anak na si 2llian na nahulog sa malalim na balon. +ang magdasal silang mag-asawa ay saka lamang tumaas ang l!b!l ng tubig sa ilalim ng balon hanggang sa lumutang paitaas ang bata at kanilang nasagip sa tiyak na kamatayan. Ang naturang balon ay matatagpuan pa rin ngayon sa Museo de los 1r2genes o Museo de San sidro sa la0a de San Andr3s % Madrid.
Ang buong buhay ni )an 2sidro Labrador at ng asawa niyang si Sta* )aria de la Ca%e-a ay nasa gawaing-bukid. )a kabila ng kahirapan sa buhay% nagbabahagi pa rin sila ng paglingap sa kapwa. Madalas na may isinasama sa bahay si )an 2sidro na mga taong nagugutom. >aya ang asawa niya*y palaging may mainit na nilaga na nakasalang sa dapog.
2sang araw ay maraming kasamang dumating sa tahanan si )an 2sidro. +ang mapagsilbihan ang karamihan sa mga bisita% nabahala at bumulong si Maria kay 2sidro@ ,wala nang laman ang palayok? 2giniit naman ni )an 2sidro sa asawa na tignan muli ang palayok% at nakakamanghang nakasandok pa siya ng sapat para mapakain ang lahat. G1H
+amatay si )an 2sidro noong May 15% 117(. +ang magkaroon ng matinding pag-ulan at pagbaha% maraming bangkay ang naglutangan sa s!m!nt!ryo ng Madrid noong Abril (% 1(1(. 'oon natuklasan na ang bangkay ni )an 2sidro ay hindi nabubulok (incorrupti$le). G(H
'inapuan noon ng nakamamatay na sakit si å F!lip! 222 ng 3spa6a /1578-1;(1. &inawakan niya ang relics ni )an 2sidro at siya*y gumaling. )a labis na kagalakan at pasasalamat ay pinalitan ng &ari ang lumang sisidlan ng relics ng isang gawa sa magarang pilakC at inadhika niya*t isinulong na gawing santo si 2sidro /$eati4cation). GH
)i )an 2sidro Labrador ay itinanghal na )anto ng )imbahan (canoni0ed) noong 1;((Bkasabay siya nina )anta T!r!sa d! A=ila% )an 2gnatius d! Loyola% )an Francis Ia=i!r% at )an F!lip! +!ri.
'arangay* B +aitatag ng mga misyon!rong Franciscano ang bayan ng Taytay na pinasimulan ng tatlong barangay@ ang
)anta Ana /unang tinawag na ,Mabolo% isang prutas% )an uan% at 0angyad noong 1579. Ang pamayanang natipon ay naging malawak na taniman na nasa lugar na malapit sa lawa kaya madalas na binabaha. 2to ang lokasyon ngayon ng kilala nating ,Lupang Ar!nda.
+ang humalili ang mga !suita sa pamamahala sa Taytay% ipinasiyang ilipat ang pamayanan sa mas mataas at tuyong lugar noong 1591. 'ahil ang panukalang lugar ay nasa dako ng libingan% nag-urong-sulong ang mga tao. +agmadali lamang sila nang mailipat na ang krus sa bagong lugar mula sa pinagbaklasan ng dating simbahan sa tabing-lawa. Ang paniwala ng mga tao*y ,nawala na ang kanilang tagapagligtas nang maalis ang krus sa lumang lugar. abi-gabi na lang silang nangangatakot sa ,multo at kaluluwang dumadalaw.GH
Ang ibaba ng mataas na bagong lugar ay pinalibutan ng hukay para maging daluyan ng patubig sa bagong bayan. Ang mga itinanim na punong prutas% palm!ra% at gulay sa paligid ng komunidad% at gilid ng mga lansangan ay nagpaganda at nagpasagana sa bayan. )a kapanahunang iyon naitayo ang unang simbahang bato ng Taytay noong 1599-1;<<. G5H 'ito% gaya sa mga ibang bayan% kasabay ang pagpapaunlad ng agrikultura at pagpapakilala ng mga bagong pananim na inangkat pa mula sa M!:ico at ibang panig ng Asya.
)a pagpapatuloy ng panahon ay makikilala ang po$lacion o s!ntro ng bayan bilang isang bagong-buo na ,barangay ng mga pananimBiyon ang naging barangay ng )an 2sidro. 2yon din ang nakaimpluw!nsiya sa pagkakapangalan ng sitio ng 0ayabas at )ampalukan sa 0arangay )an 2sidro.
)a 0arangay )an uan ay may mga kaly!ng Mabolo% 'alanghita% #amachil!% A=ocado% at iba pa. )a ibang kalapit-bayan na itinatag din ng >astila pagtawid pa->anluran sa lawa at 2log "asig ay may mga pinangalanang lugar na )antolan% Manggahan% #aniogan% Maybunga% "i6a% >amias% #hico% Langka% Anonas% 'urian% at kung anu-ano pa&
)a pagsulong ng agrikultura ay nakagiliwan na rin ng mga misyon!rong prayl! ang pagpangalan ng ,)an 2sidro sa maraming tao% lugar% bayan% at simbahan. Lalo pa nang bawiin ni å F!lip! 222 noong 1;19 ang dikr!to niyang abandonahin na ang misyon sa Filipinas ,dahil nasasaid lamang ang kabang-yaman ng >aharian% G;H at noong siya*y mapagaling sa karamdaman sa pamamagitan ng relics o mga labi ni )an 2sidro Labrador.
)amantala% may isang natukoy na dating s!m!nt!ryo@ ang kinatatayuan ngayon ng San sidro lementary School /)23). 2to*y 15%<<< m!tro-kuwadradong “lupang Mitra (1$ispo)” na dating nakar!histro sa pangalan ng Arsobispo ng Maynila /ang Taytay ay kabilang noon sa Arsobispado ng Maynila. 2sinadokum!nto nina Maria #. Tancinco at 'r. #!cilio . #ruBmga kumatawan sa )imbahanBang pagdonasyon nito pabor sa Municipio ng Taytay noong 197(.
"apistahan* B "aano nga ba*ng magdiwang ng 4esta kay )an 2sidro sa ating mod!rnong kapanahunanJ
Kala nang mga bukirin sa ating barangay. &inalinhan na ito ng mga su$division at s!m!ntadong kalsadaC ng mga sash
factories, TK shops, pw!stong kom!rsiyo% at pati tiangg!. 0inibili na lamang sa pal!ngk! at grocery ang mga pagkaing prutas at gulay. Kala nang binubungkal sa lupa% pawang naka-!mpak! sa plastic% naka-bot! at d!-lata na. &indi na araro at asarol ang gamit sa trabaho kundi mga makina% hi-tech na electronics, computers at pa-se4e-sel4e na lang sa -
phone at ta$let .
+alimot na bang lumingon sa pinanggalinganJ Mahalagang balikan at alamin ang kasaysayan upang maging makabuluhan ang r!lihiyosong okasyong ito.
Ang 4esta ay pagdiriwang patungkol sa ating mahal na patron. 2to*y isang paraan ng paghahayag ng pasasalamat sa kaniya. Marapat lamang na matuto tayo mula sa halimbawa at katangian ng ating patron sa pagtungo natin sa kabanalan.
2to*y dakilang pamanang kultural at bahagi ng ating pananampalatayang >ristiano na dapat itanghal at pagyamanin.
Ang kapistahan ni )an 2sidro Labrador ay Mayo 15% araw ng kaniyang kamatayan. ,>amatayan sa pagnanasa ng mundo. 0uhay na may kabanalan% at trabahong pang-Langit.
Dalawang Palaka ng Rizal (Pinagbasehan ng Pabulang Hapon)
Sa bayan ng Cainta ay may nakatirang isang palakang petot na ang pangalan a y Denzel Wahington. Ito ang pinangalan ng kanyang ina dahil nakita niya si Denzel Washington na kausap ni Kermit the Frog, angTV sho host lo!e na lo!e ng kanyang nanay at pinapantasya ng nanay ni Denzel na palaka na si Denzel na tao ay isang "rog na naging tao. Isang kiss lang at magiging gapong palaka ang negro at pangkakapangit na nilalang na ito. Sa tagal ng paninirahan ng pamilya ni Denzel sa Cainta ay naghahangad ito na makalabas man lamang ng bayan. Kaya siya ay tumalon#talon patungong Taytay. $ingid sa kaalaman ni Denzel ay may isa namang palaka sa bayan ng Taytay na nagngangalang %organ Freeman. Si %organ Freeman ay pinangalan ng kanyang ama sa isang artistang negro na nung maliit pa siya ay napapanood niya sa &The 'le(tri( Company.) Tuang tua ang tatay ni %organ Freeman sa negrong artistang si %organ Freeman kaya ang pinangalang niya sa kanyang anak ay %organ Freeman din. Si %organ Freeman ay naiinip na sa bayan ng Taytay kaya isang ara ay nagpasya itong magpunta sa Taytay. Tumalon#talon ito patungo ng Taytay. *abang tumatalon#talon si Denzel patungong Taytay si %organ naman ay tumatalontalon papuntang Cainta. +apagod ang dalaang palakang petot at nagkita sila sa isang tambak ng basura sa lugar na kung taagin ay Istasyon. ng istasyon ay ang lugar na namamagitan sa bayan ng Taytay at Cainta. +amahinga ang dalaang palakang p etot at di sinasasadyang nakatanungan ang dalaa. &Sang bang puntang mo kabigang palakang petot,) W ika ni %organ na taga Taytay. &-uayang# buaya rine sa Cainta, nakakainip. ko ay pupunta ng Taytay) Sagot naman ni Denzel na taga Cainta. &areho pala tayo ng pakay) Sabay na bulalas ng dalaang palakang petot.
mga mata ng dalaang palaka ay nasa likod nila kaya ang nakikita ni Denzel na taga Taytay ay Taytay rin at ang natatana ni %organ na taga Cainta ay Cainta rin. Kundi ba naman engot ang dalaang kumag eh. Sumiga si Denzel, &ba ang Cainta pa lang e tulad na tulad lamang ng Taytay/) &nak ng bua ng niyog/ ng buayang Taytay pala ay Caintang Cainta/) 0Dito sa bersyon ng mga *apon ay umui ang dalaang palaka sa kanilang bayan at di na lumuas. +gunit ang bersyon ng mga *apon ay malayong malayo sa mga tunay na pangyayari sa buhay ng dalaang palakang petot na ito.1 ng ginaa ng dalang palaka ay humulagpos sa kanilang pagkakayapos nag beso#beso at patuloy na tumalon#talon. +gunit di alam ng baat isa sa kanila na si %organ na taga Taytay ay napunta sa Cainta/ t si Denzel na taga Cainta ay napunta naman sa Taytay.) Tuliro ang dalang palaka. &+asaan na ba ako,) Iyak ng dalaang palakang petot. &-akit biglang nabago2ang tanain2.na saan na ba ako2.) aikot#ikot ang dalaa, patalon talon hanggang si %organ a y masagasaan ng Tri(y(le samantalang si Denzel naman ay nagulungan ng 3#liner. 4an ang dahilan kung bakit ang mga palaka ay takot sa sasakyang de#gulong.
Kuwentong sementeryo Ay naku, dating sementeryo pala ang sinaunang bayan ng Taytay. ng Visita Santa Ana de Sapa, ang unang pamayanan ng Taytay na itinatag ng mga Fran(is(anong frayle noong 5678. $agi itong binabaha dahil nasa tabing#laa ng $aguna. ng pag#apa ay umaabot hanggang sa paanan ng altar ng maliit na simbahan. %araming ulit nang ipinanukala ng 9esuitang si adre Chirino noong maging kura paroko siya noong 5685 na ilipat ang simbahan at pamayanan sa mas mataas na kalapit na lugar. :rong#sulong ang mga tao dahil ang sementeryo ay nasa naturang lugar.%alibang magtayo ng bagong simbahan at bahay#tirahan ng pari sa mas mataas at tuyong lugar, nagbadyang tuluyang lilisan at lilipat na lamang si adre Chirino sa ntipolo na kung saan ay makapagmimisa siya nang maayos. *indi binabaha. Di gaya doon sa lugar na pinagdausan ng kaniyang kauna#unahang %isa bilang misyonero sa tabing#laa noong %arso ;6, 5685, kapistahan ng Anunciata.t nagsimulang tumugon ang mga tao. Sa umpisao si Brother 9uan rospero na may#kaalaman sa panggagamot upang makatulong sa pangangalaga sa mga biktima. +gunit dahil sa labis na hirap sa gaain, si adre 'nri=uez ay nanghina at dinapuan pa ng malaria
Si adre Fran(is(o lmeri(i ang humalili subalit nagkasakit din kayat pinabalik sa %aynila. +aian sina adre Sede>o at adre Aamon rat na naghalinhinan sa pangangalaga sa Taytay. +ang ganap na gumaling si adre lmeri(i ay bumalik agad siya sa misyon sa Taytay. +ang sumunod na taon ay dumating naman si adre Diego Santiago upang tulungan siya.Si adre Sede>o ay yumapak sa Taytay noong 568?, hanggang noong 5686 na siya
Ayon kay Padre Chirino, isang pinunong katutubo at tapat niyang kaibigan si !on Fran(is(o mandao. Isang matandang napakahusay magdisposisyon at humatol, “na minsa"y nag#aroon ng sa#it ay isina#ripisyo ang sarili sa !ia$lo, inialay ang #alahati ng #ata%an sa diyus-diyosang anito& 'aagad namang naparalisado ang #alahating #ata%an, #ayat maraming taon din siyang nagpatotoo sa pu$li#o sa #aniyang pagiging su%ail sa pananampalataya& Sa #aniyang taos na pagsisisi, namatay siyang tunay na 'ristiyano, #asa$ay ng pag$agsa# ng mga catalonan (mang#u#ulam, $a$aylan) sa $ayan ng *aytay&” +ang lumaganap ang epidemya mula sa %aynila, may mga panghihikayat sa mga tao na bumalik sa pagsamba sa mga anito sa mga karatig na barangay ng Taytay at ntipolo. ra#gabing lumaban ang mga frayle at pakyaan nilang ginamit ang mga sakramento ng Simbahan. inagbuti nila ang sistema ng paglilibing, prusisyon ng daan# daang may#haak na kandila, lalo na kung ang namatay ay kasapi ng Cofradia na nahaa dahil sa pagbabantay at pagbubuhat sa bangkay ng mga namatay sa salot. +ang lumaon ay napabilang na rin sa mga layunin ng Cofradia ang pagdala sa mga maysakit at para sa kanilang mapayapang pagyao. *inihikayat nila ang mga binyagan na mangumpisal, ipaunaa ang pananampalataya sa mga hindi pa binyagan. Sa baat baryo ay may isang krus sa kalsada na kung saan ay nagtitipun#tipon ang mga kabataan tuing gabi para manalangin. Inatake rin ng mga frayle ang maluhong kaugalian sa pagbuburol ng patay. Dangan kasi, sa mga piging sa lamay ay nalulubog sa utang ang mga naulila, nasasangla ang ari#arian at maging ang sarili nila para lamang makabayad. Isa sa mga gaain ng itinatag nilang Cofradia ay ang pagbibitbit ng karo ng bangkay patungong libingan habang
manalangin. Sa gayo
TA>'A+-AAL2+ )A F2L2"2+D FDL>LD3 A+' "D3T /F2L (1
"AMAATC MA >K3+TD+-0AA+ )A 0AA+ + TATA% 2AL
IPINASA NI: Bb. Maria Myrma B. Reyes MAED-FILIPINO
IPINASA KAY: PROP. WILLIE DELA CRUZ
