IA s N ANG MGA LANGGAM NA PULA SA KAPIRASONG a G PUTO-SEKO n Tata Selo, Selo M g Sa may bukbok na haligi ng kubo ni Tata G Yao’t Yao’t dito ang kayraming pulang langgam; langga m; Ng kape at ginayatan ng panutsaA h May paakyat,may pababa, Hinalo ng lumang patpat at hinipang todo-todo; a Sa usok ay nahilam siya: naghalo ang luha’t p Na sapagkat merong dala’y usad-usad L o A kaybabagal. sipon N n (Sa bawat makasalubongNasamid siya at inubo, G
sila’y may ibinubulong?) Nang mapawi, ang kape ay hinigop niya G a Tuluy-tuloy Tuluy-tuloy hanggang yaong tiyan niya’y y A M Sa pagkakahanay nila’y walang gustong guminhawa. t humiwalay, Kape lamang? Kape lang ba ang almusal? N u Ang sikmura ba niya’t tuhod, ang damdami’t A Sama-sama, sunod-sunod, nag-iisip, hinaym a hinay; kalooban l Iisa ang layon nila, ang pangarap, ang katwiran, Papayapa at tatagal P o U Sa isang mangkok na kape lang? n Na sa silong- sa ilalim nang marupok nang L A hagdanan s Ay itambak ang pagkain, mismis, bigas, binlid, Alas-siyete at si Itoy ay nagising, S i kendi at tinapay; Apo ito ng matanda’t tanging anak ni Kerising; Kerising; y A Si Kerising ay patay na! di sa sakit a Bilang isang paghahanda sa darating na tagIsang hapon ay tumalon siya sa bangin K ulan. Matapos na si Itoy ay maisilang…a, kay lagim! A s P a Iyang langgam- parasito ba o hidhid, I Malagim nga ang nangyari kay Kerising Kerising b Nagsasamantalang lagi sa tulo ng ibang pawis? Na dati’y katulong lang ng may-ari ng bukirin, R a A (Ang tao ba ay langgam din?) ni Kabesang Magno Borja! n S O g Kelan ba ‘yon? Kelan Kelan ba nang isang gabi’y si si N i Alas singko ng umaga, n Nagising si Tata Selo at umihi sa batalan; G Kerising P Pagkatapos, Pagkatapos, ang tabo ay a y isinaok niya sa kaang, ay lumuha’t tinangisan yaong puring U
T
Nagmumog siya, naghilamos, pero hindi siya
napalibing?
O
nagsuklay
Si Kabesang Magno Borja, yaong langgam na
-
Ang palayok ay agad niyang isinalang sa
salarin,
dapugan,
Na lumikha ng libingan ng puri ng isang birhen.
S E
K Ininit O
( R o d o l f o S a l a n d a n a n )
ang tirang kapeng sanlinggo nang
nakatinggal.
Si Kerising? Natulala, nagkasakit…at nabaliw, Umiiyak, tumatawa, umaawit, sumasayaw,
A, mamayang alas otso’y papanaog siya sa bayan
sumasaliw. Tumanghoy si Tata Selo at sa tinig na may igting
At haharap sa husgado’t- dirringin ang katarungan?
Ay sumumpa, habang hawak sa kamay niya ang
Kriminal siya! Kriminal ba kung siya man ay
patalim!
pumatay?
At sa kanal ng patubig, isang gabing umuulan,
Kriminal bang masasabi ang maningil ng
Ang bangkay ni Magno Borja’y malagim na
pautang?
natagpuan Ang leeg ay nakanganga
Ngunit Diyos… ang hustisya ay may pirong,
At yaong “pagkalalaki” ay tinanggal…
habang hawak ang timbangan;
At sa tabi…ang pisaw ni Tata Selo ay duguan!
ang timbangan na kay limit\ magwasak sa katarungan!
Si Itoy ay nagbangon na,
Sa luma at bunging mangkok nagsalin si Tata
Kinusot ang mga matang nanlalabo,
Tinungo niya ang batalan Hinanap ang lumang mangkok, platong lata, baso, tabo; Sikmura niya’y kumakalam, hanap niya’y maisusubo, Kahit ano…kahit ano… Sa loob ng paninggalan, naisip niya’t napagtanto May kapirasong puto-seko na kagabi’y itinago Ng ingkong niya- a, ang kaprasong puto-seko Ay yaman ng batang-puso. (Ngunit Diyos, ang kaprasong puto-sekong yaman niya, bakit wala’t ang naroo’y- pulang langgam- kay pupula! Nasaan si Ingkong Selo- Nasaan siya? Nasaan siya? A, si Itoy- sa harap ng pulang langgam At naglahong puto-seko’y umiyak na!
