08. DTP Dijagram Toka Podataka

Informacioni i u saobradaju saobradaju i komunikacijama komunikacijama PREDAVANJE 8.

D T P (d (d i j a g r a m t o k a p o d a t ak ak a ) Dijagram tokova podataka efiniše koji poaci ulaze u  sistem, gje se to obrađuju i koji poaci izlaze iz sistema, tj. DTP prestavlja grafički prikaz oređenog algoritma koji opisuje kretanje poataka kroz sistem. Ovakav način pristupa omogudava a se uvii koji su to procesi koji se ešavaju unutar sistema. DTP se fokusira na to kako se poaci kredu kroz sistem i uočava procese u sistemu . Ukoliko se kvalitetno

urai DTP ona ona i krajnji korisnik ima jasnu sliku o tome kako funkcioniše. funkcioniše.  Dakle, dijagram toka dokumenata (podataka) je slika sastavljena od standardnih, unaprije propisanih grafičkih simbola koji predstavljaju pojmove iz organizacijskog a. Metoda je pogodna za prikazivanje toka dokumenata u u. DTP opisuje paralelne (istovremene) procese iz stvarnog a i temeljni je dio strukturnih metoda analize. Dijagram toka podataka se sastoji od: -

koje obiva ili aje aje u okruženje, ulaznih i izlaznih tokova podataka (zaslona, okumenata) koje

-

vanjskih objekata (organizacija, ljui, rugih a) koji šalju prema ili primaju tokove poataka o a,

-

procesa a (programa, aktivnosti, postupaka, poda) koji transformiraju ulazne tokove podataka u

izlazne, -

spremišta poataka (baze poataka, kartoteke) u kojima se čuvaju poaci potrebni za izvršenje

procesa ili dobiveni kao rezultat rada procesa.

Dakle, osnovni elementi koji se koriste za kreiranje dijagrama tokova podataka su:  procesi , tokovi  podataka, sklaišta poataka i interfejsi . Navedeni koncepti prikazuju se grafi čkim simbolima koji mogu

biti različiti kod različitih autora(dijagram toka podataka općeg procesa prikazan je na slici):

 

Tok podataka predstavlja se vektorom ili usmjerenim lukom. Vanjski

(izvorište ili oreište, granični entitet) predstavlja se pravougaonikom ili

pravougaonicima u nizu poput karata. Neki autori radije koriste elipse.

 

Proces (funkcija) predstavlja se zaobljenim pravougaonikom, elipsom i sl.

Spremište (sklaište) poataka prestavlja se s vije paralelne crte.

Postoje različite notacije koje se koriste ko izrae DTP. Najčešde primjenjivane notacije su: Gane/Sarson, Yourdon/DeMarco, SSADM, koje su navedenim redoslijedom prikazane na slici.

1

Slika. Notacije koje se koriste kod izrade DTP dijagrama

Dijagram toka podataka na vrhu hijerarhije naziva se dijagram konteksta, a procesi na najnižem nivou (procesi koji se dalje ne dekomponuju) nazivaju se primitivni procesi. Tok podataka mora da ima izvor i

ponor (tokovima se ne mogu neposreno povezati va sklaišta, va interfejsa ili sklaište i interfejs). Važno je zapamtiti a ijagram toka poataka NIJE dijagram toka programa i ne sarži opise programske logike.

Osnovni elementi i simboli DTP-a Dijagram toka podataka koristi simbole: -

krug ili elipsa  – funkcija ili proces obrade podataka

-

pravougaonik – interfejs

-

usmjerena linija – tok podataka

-

vije paralelne linije (”otvoreni pravougaonik”) – sklaište podataka

Umjesto dijagrama toka podataka (posebno u ranim fazama analize) može se srtati  i dijagram toka dokumenata.

2

Slika. Notacije koje se koriste kod izrade DTP dijagrama

Dijagram toka podataka na vrhu hijerarhije naziva se dijagram konteksta, a procesi na najnižem nivou (procesi koji se dalje ne dekomponuju) nazivaju se primitivni procesi. Tok podataka mora da ima izvor i

ponor (tokovima se ne mogu neposreno povezati va sklaišta, va interfejsa ili sklaište i interfejs). Važno je zapamtiti a ijagram toka poataka NIJE dijagram toka programa i ne sarži opise programske logike.

Osnovni elementi i simboli DTP-a Dijagram toka podataka koristi simbole: -

krug ili elipsa  – funkcija ili proces obrade podataka

-

pravougaonik – interfejs

-

usmjerena linija – tok podataka

-

vije paralelne linije (”otvoreni pravougaonik”) – sklaište podataka

Umjesto dijagrama toka podataka (posebno u ranim fazama analize) može se srtati  i dijagram toka dokumenata.

2

Slika. Primjer dijagrama toka dokumenata.

3

Proces

Proces prestavlja io a koji transformiše ulazne poatke u izlazne i omoguduje strukturisanje i konzistentno prikazivanje aktivnosti. Proces se na grafiku predstavlja elipsom.

Slika. Oznaka procesa kod DTP dijagrama

Proces prestavlja oređenu ranju ili aktivnost na poacima, te je zato vrlo važno uočiti koji su to procesi prisutni u u i ati im simbolično ime koje de nas asocirati šta oni zapravo rae. Običaj je a se njihov naziv iskaže parom „preikat-objekat“, međutim ponekaa se objekat u nazivu može izostaviti ukoliko je on očiglean. Neki o naziva elemenata p rocesa mogu biti: Evidentiranje kandidata, Izdavanje  potvre o položenom ispitu, Obraa ispita it. Ulazni poaci za procese mogu biti različitog tipa. To može biti neka papirna dokumentacija, na primer kada nego preda dokumenta potrebna za upis ili pristup

oređenoj organizaciji preko procesa Učlanjivanje, zatim to može biti neki elektronski vi poataka, na primer popunjavanje korisničkog naloga ko procesa Logovanje itd.

Slika. Proces

Ukoliko je funkcionalnost procesa složena ona se on može raščlaniti na poprocese koji ga etaljnije opisuju, ali prethono je potrebno uvesti oređenu numeričku notaciju. Ta notacija se oglea u tome što proces koji se raščlanjuje sarži reni broj (npr. 1, 2, 3 ....), a procesi koji ga etaljnije obrađuju sarže oznaku procesa koji obrađuju i svoju oznaku (npr. 1.1, 1.2, 2.1, 3.7 ...), i tako reom u zavisnosti koliko procesa i poprocesa imamo. Važno je napomenuti a ova numerička notacija ne označava reosle izvršavanja procesa, ved samo tzv. „nasljeđivanje“ procesa (ko je roitelj a ko ijete proces).

4

Ono što je takođe karakteristično za procese u nekoj organizaciji jeste to a se oni ne ovijaju jean za rugim, ved se izvršavaju paralelno. Na primeru funkcionisanja neke pekare može se uvieti paralelizam ovijanja procesa. Naime, proces se započinje naružbinom brašna i svih ostalih potrebnih sastojaka. Zatim se krene sa izraom testa i pečenjem istog, a bi se na kraju izvršila njegova proaja. Međutim, nikaa se sa naružbinom ne čeka ok ne nestane brašna, ved se ona unapre obavlja, a takođe i pečenje ne prestaje kaa trenutno imamo hleba u proaji, ved se on unapre peče. Tako a, može se zaključiti a u jenom trenutku u organizaciji se ovijaju sva tri procesa : nabavka sastojaka,  pečenje hleba i prodaja.

Zbog boljeg pregleda procesa mogu se kreirati njihovi modeli.

Slika. Primjer modela procesa u poslovnom Informacionom sistemu

5

Tok podataka Tok podataka se tretira kao vod kroz koji stalno teku podaci ili kao pokretna traka koja stalno prenosi 1

pakete poataka iz jenog ijela a u rugi, i na taj način ostvaruje vezu između komponenti a.  Tok

poataka se na grafiku prestavlja pomodu usmjerene linije.

Slika. Tok podataka kod DTP dijagrama

Pošto se rai o usmjerenoj liniji, to samim tim povlači za sobom činjenicu a tok poataka prikazuje smjer kretanja poataka. To alje znači a svaki tok poataka mora a ima lokaciju sa koje polazi i svoju destinaciju (tzv. izvor i kraj). Kao i kod elementa  proces, neophodno je adekvatno imenovanje toka podataka. Nepisano pravilo je a im se obično prioaju nazivi na osnovu poataka koje prenose, i a ti

nazivi buu potpuni (bez ikakvih skradenica). Tako, neki o primjera za nazive tokova poataka mogu biti: PrijavaZaPolaganje , PotvraOPladanju , ZahtevZaUpis itd.

Sklaište poataka 2

Sklaište poataka predstavlja podatke u stanju mirovanja. Sklaište poataka se prestavlja pomodu

ve horizontalne linije, između kojih se obično piše naziv sklaišta.

Slika. Sklaište poataka ko DTP ijagrama

Nepisano pravilo kod davanja naziva ovog elementa DTP- a je a se koristi množina imenice tokova

poataka koji pristižu u sklaište poataka. Sklaišta poataka se mogu simbolički opisati kao oređene baze poataka ukoliko se rai o nekom savremenom u ili organizaciji, a takođe mogu prestavljati i oređene arhive u organizacijama koje još uvijek koriste traicionalni način poslovanja. Naime, u njima se čuvaju svi relevantni poaci za poslovanje, i u onom trenutku kada ih treba one su mu uvijek na raspolaganju. Obično je a se va 1 2

„Uvod u informacione sisteme“, FON Beograd. Web url http://uis.fon.bg.ac.yu/  „Uvod u informacione sisteme“, FON Beograd. Web url http://uis.fon.bg.ac.yu/ 

6

procesa nikaa ne povezuju irektno, ved uvijek upravo preko sklaišta poataka. Postavlja se pitanje zašto je to tako? Ogovor leži u tome, a zavšetak prethonog procesa u nekom lancu ovijanja procesa, ne znači i automatski započinjanje narenog procesa, ved se najprije poaci smještaju u sklaištima poataka i tu stoje sve dok naredni proces ne bude spreman za njihovu dalju obradu.

Interfejs 3

Interfejs predstavlja spoljni objekat sa kojim komunicira.   Interfejs se na grafiku prestavlja pomodu

pravougaonika, u kome se upisuje njegov naziv.

Slika. Interfejs kod DTP dijagrama

Obično se voi polemika oko toga šta zapravo znači spoljni objekat. Spoljni objekat se može efinisati kao oređeno lice, ojeljenje pa i čitava organizacija koja koristi ovaj . Primjer za ovo može biti proavnica računara i pratede opreme, koja nui svojim korisnicima online naručivanje proizvoa. Naplata se vrši preko posebnog servisa za naplatu, koji nije io organizacije ali su u tijesnoj poslovnoj vezi i on koristi oređene poatke IS organizacije.

Pravila kreiranja dijagrama toka podataka Za pravilno kreiranje DTP-a postoje efinisana pravila kojih bi se trebalo priržavati rai što efikasnijeg

kreiranja istog, a i kasnije njegovog lakšeg tumačenja   od strane krajnjeg korisnika a koji se modeluje. Pravila i preporuke za kreiranje Dijagrama tokova poataka su sljeeda:4 -

Svaki proces mora da ima barem jedan ulazni i jedan izlazni tok podataka.

-

Svaka dva procesa bi trebalo da se povezuju samo posredno preko sklaišta poataka.

-

Tokovi podataka koji iu ka, onosno o sklaišta poataka ne moraju biti imenovani.

-

Tokovi podataka koji poniru u jeno sklaište ili iz njega izviru, mogu a prenose samo one

pakete poataka koji se u sklaištu mogu čuvati. -

Svaki Tok podataka  mora da ima izvor i ponor. Iz ovog pravila slijedi da dva interfejsa, dva

sklaišta, ili interfejs i sklaište ne mogu irektno biti povezani tokom poataka. -

3 4

Svako sklaište mora da ima barem jedan ulazni i barem jedan izlazni tok podataka.

„Uvod u informacione sisteme“, FON Beograd. Web url http://uis. fon.bg.ac.yu/ „Uvod u informacione sisteme“, FON Beograd. Web url http://uis.fon.bg.ac.yu/ 

7

-

Interfejsi  moraju biti povezani sa om, odnosno procesima a barem sa jednim ulaznim ili izlaznim

tokom podataka.

Pravilo balansa tokova: “količina tokova koji ulaze u proces i izlaze iz procesa mora ogovarati količini 5 tokova poprocesa na nižem nivou hijerahije.” Oganičenja i posebni slučajevi: svi objekti moraju biti povezani. uslučaju nepovezanosti objekata ukazuje a taj moel nije potpun, npr:process bez ulaza i/ili izlaza, izlaz za koji nemamo ovoljnu količinu ulaza i nepovezanos spremišta. Nije ozvoljena povezanost spremišta i vanjskog entiteta i obratno. ne ozvoljava es razlaganje toka u

različite tokove, vezivanje različitih tokova. Prilikom izrae DTP treba voiti računa o trivijalnim tokovima poataka, neposreno povezanim procesima i procesima koji ne obavljaju pretvaranje podataka.

Trivijalni tokovi su izlazi iz proces koji ne ulaze u spremišta ili oreišta. Obično imaju posebno značenje, a mogu se koristiti za prikaz posebnih stanja kao što je ojava poruke a (npr. ojava greške). Neposreno povezani procesi su kaa jean o procesa čeka na završetak prethonog. Procesi koji ne

obavljaju pretvaranje poataka su kaa je izlazni tok jenak ulaznom. U tom slučaju treba preimenovati  jean o tokova ili treba obaviti prespajanje tokova, šta je učinjeno sa tokom poataka b.

Slika. Primjer prespajanja toka podataka

Procesi se mogu odvijati istovremeno.

Preporuka vezana za preglenost ijagrama kaže, a se u cilju izbjegavanja nepotrebnog presjecanja linija bilo sklaište bilo interfejs na jenoj slici može višestruko ponoviti. U tom slučaju potrebno je samo pore imena koncepta oati znak „*“. Da bi dijagram toka podataka prikazivao ispravan logi čki slijed procesa u u potrebno ga je povezati s dijagramom dekompozicije poslovnih procesa koji se tako đer izrađuje pri analizi a.

Na razini 0 nalazi se samo jean proces i ijagram tijeka poataka koji sarži samo taj proces zove se kontekst ijagram. Kontekst ijagram prikazuje onos a s okolinom i važan je za utvr đivanje potrebe za povezivanjem s drugim ima. 5

Poliščuk E. Jaroslav, Projektovanje Informacionih Sistema

8

Dekompozicijom se taj proces raščlanjuje na više potprocesa razine 1, koji se svi nalaze na sljee ćem ijagramu tijeka poataka. Daljim raščlanjivanjem svakog od potprocesa formiraju se procesi razine 2. Međutim, njih se ne prikazuje na jednom dijagramu, nego se za svaki proces razine 1 radi poseban dijagram toka podataka. Dakle, samo za razinu 0 i razinu 1 izra đuje se po jedan dijagram tijeka podataka,

a za niže razine se izrađuje onoliko dijagrama koliko ima pro cesa na višoj razini (pr imjer: ako na razini 3 postoji 5 procesa onda će trebati nacrtati 5 dijagrama toka podataka).

Slika. Model povezivanja dijagrama dekompozicije i dijagrama toka podataka

9

TOK_PODATAKA_1

SPOLJNI_ OBJEKAT_1

PROCES_A TOK_PODATAKA_2

TOK_PODATAKA_6

SPOLJNI_ OBJEKAT_2

1. TOK_PODATAKA_3

TOK_PODATAKA_5 TOK_PODATAKA_4

PROCES_B 2.

SKLADIŠTE_PODATAKA

Slika. Prikaz i osnovni primjer opdeneg DTP-a

Slika. Primjer primjene sombola kod dijagrama toka podataka

10

Hijerarhijska dekompozicija dijagrama tokova podataka Osnovno pitanje kod analize funkcionisanja nekog a jeste kako to da obuhvatimo sve procese koji se u

njemu ešavaju a a to ne bue glomazno i nerazumljivo. Ovo se može riješiti na va načina.

Slika. Dijagram dekompozicije

Prvi način se oglea u tome a obuhvatimo samo najvažnije procese u organizaciji i a njih opišemo. Ovakav način se karakteriše obuhvatanjem malog broja procesa, što samo po sebi povladi činjenicu a što je nešto neovoljno objašnjeno tu je i prostor gje mogu nastati brojni problemi i nejasne situacije. Dakle, ovakav način realizovanja može ovesti o nekvalitetnog opisa funkcionisanja a u viu neovoljno informacija što de za krajnjeg korisnika, koji je u najgorem slučaju moža i potpuni laik u ovoj oblasti, biti apsolutno neprihvatljivo. Zato se u praksi najčešde ovaj problem riješava na rugi način. Drugi, i mnogo bolji način, je a se izvrši oređeno raščlanjivanje složenih procesa na poprocese. Na ovaj način mogu se obuhvatiti svi procesi u organizaciji i obraiti se o etalja, tako a krajnji korisnik može u potpunosti a razumije kako i šta se to zapravo ovija u samoj organizaciji. Međutim, uvoi se i pojam hijerarhije. Hijerarhija se oglea u tome što postoje ijagrami različitih nivoa složenosti. Ko složenih a se najprije krene o opštih ijagrama koji prikazuju IS kao je nu cijelinu, i oni prikazuju samo tokove poataka koji se tiču interagovanja spoljašnjih objekata sa om. Takvi ijagrami se nazivaju dijagami konteksta i oni se karakterišu svojom grafičkom jenostavnošdu i preglenošdu. Obično nose naziv cijelog IS-a, i o suštinskog je značaja prepoznati sve ulazne i izlazne tokove iz a. Izostavljanje  jenog ili rugog može ovesti o nepravilnog i ne logički korektnog ijagrama tokova poataka, koji u krajnjem slučaju može a pruži krajnjem korisniku lažni uvi u funkcio nisanje organizacije. Daljom ekompozicijom ovih ijagrama obijaju se ijagrami nižih nivoa, koji sarže poprocese glavnog procesa i koji bolje opisuju njegovu funkcionalnost. Ukoliko su ovi procesi i dalje nedovoljno jasni i

složeni, nastavlja se sa ekompozicijom. Logično je a se saa postavlja pitanje okle treba idi sa njom. Onog trenutka kada se procesi jednostavno ne mogu dalje dekomponovati i kada su svi potrebni procesi

o etalja obrađeni, treba prestati sa ekompozicijom. Ovi procesi se nazivaj u primitivnim procesima, a u nekim literaturama se još nazivaju i atomskim procesima, po analogiji na to a su oni nešto nejeljivo

11

kako kaže sama efinicija atoma. Primitivni procesi se znači nalaze na nu hijerarhije, i njihova glavna karakteristika je da se za razliku o globaljnijih procesa (procesa sa viših nivoa hijerarhije) ovijaju serijski, a ne paralelno.

Slika. Dijagram dekompozicije procesa za IS stuentske službe

Na ovaj način mi smo o jenog polaznog i neovoljno objašnjenog ijagrama, ob ili skup dijagrama pri čemu svaki o njih opisuje oređeni segment funkcionisanja i kao takav nam aje kompletan uvi u stanje organizacije. Na slici je prikazan neki opšti princip hijerarhijske ekompozicije funkcija a. 6 Vrlo je važno postidi neki zajenički ogovor u vezi sa pitanjem kako treba nešto izgleati, kojim de to pravilima polijegati i koje de preporuke biti usvojene. Kako bi se spriječila pojava, a u različitim poslovnim sferama, svako kreira sopstvenu viziju ekompozicije, postoje sljeeda p ravila koja se moraju poštovati:7

6 

 Slika preuzeta iz „Uvod u informacione sisteme“, FON Beograd. Web url http://uis.fon.bg.ac.yu/  „Uvod u informacione sisteme“, FON Beograd. Web url http://uis.fon.bg.ac.yu/ 

7 

12

Slika. Princip hijerarhijske dekompozicije funkcija a

Pravilo balansa tokova. Ovo je najznačajnije pravilo i ono glasi: ulazni i izlazni tokovi na cjelokupnom DTP-u koji je dobijen dekompozicijom nekog procesa P moraju odgovarati ulaznim i izlaznim tokovima toga procesa P na ijagramu višeg nivoa. Drugim riječima, svi tokovi koji ulaze i izlaze iz procesa moraju

se pojaviti i na DTP sljeedeg nivoa, koji taj proces ekomponuje.

13

Slika. Opšti prikaz Pravila balansa tokova

Pravilo numerisanja procesa i dijagrama : Potrebna je izvesna numeracija procesa i dijagrama a u cilju

lakšeg snalaženja kako autora ijagrama tako i krajnjeg korisnika. Uvođenje novih sklaišta poataka. Možemo uvesti nova sklaišta na nivoima niže hijerarhije, bez obzira

a li su ona bila prisutna na sleedem višem nivou. Pravilo za uvođenje novih sklaišta glasi: Sklaišta se uvode po prvi put na onom DTP-u na kome prestavljaju vezu između va ili više procesa. Nakon što su se pojavila na jenom nivou uz jean proces, sklaišta se moraju pojavljivati i na svim ijagramima nižeg nivoa koji dekomponuju taj proces. Dodatak pravilima dekompozicije. Nepisano pravilo pri dekompoziciji dijagrama glasi da se svaki proces

može ekomponovati najviše u sedam podprocesa.

Primjer DTP-a kod IS studentske službe Na ijagramu konteksta efinisana su va interfejsa, objekta van a sa kojima IS stuentske službe komunicira, STUDENT i NASTAVNIK. Zatim je dan dijagram prvog nivoa dekompozicije. Svaki proces sa dijagrama prvog nivoa, UPIS, OBRADA_ISPITA, IZDAVANJE_UVJERANJA, predstavljen je posebnim dijagramom toka podataka. Primitivni procesu u ovoj hijerarhijskoj strukturi su:

14

-

EVIDENTIRANJE_KANDIDATA, OBRADA_REZULTATA_PRIJEMNOG,

-

-

UPIS_GODINE, RASPOREĐIVANJE (stuenata u grupe za preavanja i vježbe), IZVJEŠT_KANDIDATA, zatim EVIDENTIRANJE_ISPITNIH_PRIJAVA, ZAVOĐENJE_REZULTATA_ISPITA i na kraju,

-

IZDAVANJE_UVJERENJA_O_POL_ISPIT i

-

IZDAVANJE_UVJERENJA_O_STATUSU.

-

Za ove primitivne procese treba dati minispecifikaci ju. Maa je značenje prikazanih DTP očigleno, bide

naveeno kao primjer "čitanje" jenog ijela DTP koji prestavlja ekompoziciju procesa UPIS (slika ispod).

Slika. Dekompozicija procesa UPIS

Proces EVIDENTIRANJE_KANDIDATA , na osnovu ulaznih okumeneta DIPLOMA_SREDNJE_ŠKOLE,

SVJEDOČANSTVO i NAGRADE, formira sklaište poataka KANDIDATI_ZA_UPIS i generiše SPISAK_ZA_ PRIJEMNI_ISPIT, koji se šalje nastavniku koji treba a obavi prijemni ispit. Po obavljanju ispita, nastavnik vrada REZULTATI_PRIJEMNOG_ISPITA koji se obrađuju u procesu OBRADA_REZULTATA_ PRIJEMNOG i ažurira se sklaište KANDIDATI_ ZA_UPIS (registruju se rezultati kaniata). Koristedi se poacima iz ovog sklaišta, process IZVJEŠTAVANJE_KANDIDATA generiše IZVJEŠTAJ_O_PRIJEMNOM_ISPITU   koji se šalje kaniatima (stuentima). Proces UPIS_GODINE   obuhvata kako upis prve, tako i upis svih drugih godina (semestara). Student podnosi standardna dokumenta za upis. Za studente koji upisuju prvu godinu provjeravaju se rezultati

15

prijemnog ispita u sklaištu KANDIDATI_ZA_UPIS, a za sve ostale, ispunjavanje uslova u sklaištu

DOSIJE_STUDENTA. U oba slučaja proces UPIS_GODINE ažurira sklaište DOSIJE_STUDENTA. Na osnovu: NASTAVNOG_PLANA u kome se aju premeti u semestru i broj časova nastave i vježbi ;

opštih pravila o veličini grupa za pojeine premete; DOSIJEA_STUDENATA i, na kraju, KADROVSKE_ EVIDENCIJE u kojoj su dani podaci o nastavnicima i asistentima po predmetima, proces

RASPOREĐIVANJE raspoređuje stuente po grupama i šalje ogovarajude spisk ove (NASTAVNE_GRUPE) nastavniku.

Izrada programskog dijagrama Dekompozicija procesa se razvija tako što: polazni dijagram ili dijagram konteksta se dijeni na manje

ijagrame o razine osnovnih procesa. Proces na oređenom nivou razrađuje se onim ijagramom nižeg nivoa. preporučljivo je a ijagram sarži o 2 o 9 procesa. Postupak se ponavlja sve dok ne dobijemo viljvu ugranju procesa na najnižem nivou. Preporuke za označavanje elemenata su bitne za crtanje ijagrama i one su: „ hijerarhijski nivoi nose

brojčane oznake. nivo konteksta se označava „0“. nazivi spremišta, izvora i oreišta se označavaju

velikim slovima, slovne oznake, ili slovo + broj. procesi i tokovi poataka se označavaju malim slovima.“

8

Dijagram konteksta ima zaatak a prikaže najvišem hijerarhijskom nivou. potreban je a efiniciju okruženja u kojem se sistem nalazi i poručije analize. prikazuje vanjske entitete i jean process. Počinje se procesom koji ima zaatak a prikaže u jeno j cjelini, a nakon toga potrebno je da odredi vanjske entitete i njihov uticaj na dati.

Slika. Primjer dijagrama konteksta biblioteke

8

Poliščuk E. Jaroslav, Projektovanje Informacionih Sistema

16

Pregledni dijgaram daje mogudnost zapažanja glavnig tokova informacija, zatim ustanovljenje koje su to glavne aktivnosti a I njigovo prikazivanje ogovarajučim procesima, potraba je a s korisnikom utvri granice a, uključi vanjske entitete.

Slika. Oređivanje ometa ijagrama toka poataka

Za vrijeme podjele procesa na manje dijagrame, bitno je da za svaki proces se ustanovi podaktivnosti. na

primjer, za proces Upis novog člana, ustanovljene poaktivnosti su: zatražiti osobnu kartu ili vozačku ozvolu, zabilježiti novog člana i izraiti mu člansku iskaznicu. model pojasniti korisniku, a zatim ga po namjeni mjenjati, orađivati.

Slika. Oređivanje ubine i uravnoteženosti moela poataka

17

Primjer IS salona automobila Opis problema

18

Hijerarhijski dekompozicija informacionog sistema

Slika. Hijerarhijska dekomponzicija IS

Dijagrami tokova podataka

19

Slika. Dijagram konteksta

20

Slika. Dijagram I nivoa

21

Slika. DTP Nabavke –  funkcije 1.1 i 1.2

22

Slika. DTP Sklaištenja –  funkcije 2.1 i 2.2

Slika. DTP Prodaje –  finkcije 3.1, 3.2 i 3.3

23

Slika. DTP finansijskog i pravnog poslovanja –  funkcije 4.1, 4.2 i 4.3

24

Dekompozicija ovih procesa se može prikazati na sljeedi način.

Slika. Naručivanje automobila –  funkcije 1.1.1 i 1.1.2

Slika. DTP Preuzimanje automobila –  funkcije 1.2.1 i 1.2.2

25

Slika. DTP Poslovi sa bankom –  funkcije 4.1.1, 4.1.2, 4.1.3

Slika. DTP Poslovi sa kupcima –  funkcije 4.2.1 i 4.2.2

26

Slika. DTP Poslovi licenciranja –  funkcije 4.3.1 i 4.3.2

27

Slika. DTP isplate –  funkcije 4.1.2.1, 4.1.2.2, 4.1.2.3

Slika. DTP Obrada dokumentacije – funkcije 4.1.3.1 –  4.1.3.4

28

Opis primitivnih procesa

29

30

31