ESU
PROFESSOR ADEK AD EKU UNL E OGUNJ I MI
AS RELIGIOES TRADICIONA TRADICIONAIS IS DOS YORUBA S - OS ORISAs
o term rmo o Orisa
nos pare parecera cera outrora outrora relat relativam ivament ente e sim simples ples da maneir aneira a com como o era
defi de fini nido do na nas s obr obras as de alguns alguns au auttor ores es qu que e se cop copiar iaram am un uns s aos ou outtro ros s sem gr gran ande de discer di scerni nim men entto na seg segun unda da met etad ade e do secu seculo lo pa passado ssado e na nas s pr priimeiras decadas dest de ste. e. P od odem emos os dizer dizer qu que e a re relig ligiao iao e urnfe urn feno nom men eno o qu que e ter ern n uma li liga<;aocom os aspect aspe ctos os mor morais, ais, cu cult ltur urais ais e soci sociais ais da da vid ida a do ho hom mem ba basead seado o na nas s cr cren en< <;as ;ase e nas prflt pr flticas icas do pov povo o de um uma a socied sociedade ade.. Na socied sociedade ade ior iorub ubana, ana, alem do islam islamism ismo, o, do crist stiianism smo o, a religiao tradicional e
muito valoriza zad da.
No Br Bra asi sill,
partticul par icularm arment ente e na Bahia Bahia,, ale alem m da re relig ligiao iao cr crist ista, a, or oriu iund nda a de P or orttug ugal, al, pr pred edom omin inam am dois tipo tipos s da religiao religiao trad radicion icional, al, herdad herdadas as da Afric Africa a: 0 Cand Candom ombl ble e e a Um U mba band nda. a.
J fl dis isse sem mos que os ior oru uban anos os cr cre eem em urn De Deu us su sup premo. Ent Entao ao par ara a eles, ent entre re
0
Deus e
0
ser humano ano,, exist stem em os os de deuse uses s - as di div vin inda dade des. s. Esses
deuse de uses s - Oba Obattfl fllf lfl, l, Oru Orunm nmHa, Ogu Ogun, n, Esu e Sang Sang6 6, et etc c. - sao os int inter erm medi ediflr flrios ios entre
0
Deus e
0
ser hu hum man ano o e e po porr in intter erm med edio io do dos s de deuse uses s qu que e os iorubanos
fazem solicit solicita<;oesao Deus Sup S upre rem mo - OL OLODUM ODUMAR ARE E. Diz-se que hfl difer dif erent entes, es, dos quais va vam mos dest destacar acar Esu.
401
deuses
E§u
e urn do dos Ir Iru unmale
que veio do Ik Iko ole Or Oru un para
0
IkoreAiy Ikor eAiye e com
prop pr oposi ositto de ha harrmon oniza izarr a vida vida do dos s ser seres es hu hum man anos os pa parra qu que e el eles es ten enha ham m harm ha rmon onia ia e que po possam ssam viv iver er em paz. E§ u e ur urn n ori§ ori§ 8 de mul ulttip iplo los s e co cont ntrrad adit itor orio ios s asp aspec ecttos,
que
0
0
torn orna a dif diflcil lcil
defini def ini-Io -Io de mane aneira ira coer coerent ente. e.
E§ u
gost osta a muit ito o de prov ovoc ocar ar brig igas, as, disp ispu utas, ac acid iden enttes es,, ca cala lam mid idad ades es
publ pu blica icas s e pessoais. pessoais.
Elem lement ento: o: fogo. Instrum Instr ument ento: o: trid rident ente e de set s ete e pon ponttas. Domin Dom inio: io: os camin inho hos, s, as ru ruas as - as en encr cruzi uzilh lhad adas. as. Dia da sem semana: ana: segu segund nda-feir a-feira. a. E§u e
0
ori§ or i§a a do dos s camin inho hos, s, en encr cruzi uzilh lhad adas as,,
luga lu gare res s est estes es ap aprrop oprria iado dos s ao
seu se u pap apel el de men ensag sagei eirro en enttre os hom omen ens, s, os deu euse ses s e ent entre es esse ses s e os homens. E tambem E le
e
0
guar gu ardi diao ao do dos s tem empl plos, os, da das s casas e das das cid cidad ades. es.
0
guard gu ardiao iao ent entre re
0
plan pl ano o esp espir irit itua uall e mat ater erial ial
0
tra ransi nsitto li liv vre no nos s no nov ve pi pian anos os em que que se di div vid idem em en enttre
unic ico o Or Orl§8 l§8 a ter
0
mun undo do visi isiv vel e
invisivel.. invisivel
De guar guardi diao ao,, el ele ee
0
elem el emen entto de lig liga9 a9ao ao en enttre os var arios ios pi pian anos os do un univ iver erse se
conc co nceb ebid ido o na cu cult ltur ura a Y or orub uba a. div ivis5 is5es es den enttro do co cosm smo o reino das ervas e
0
0
OlOR Ol ORU UM
criou
0
mun undo do e est estab abel elece eceu u
reino re ino da adiv adivinh inha9a a9ao, o,
reino dos mortos. O§a §alla
0
e
rei ein no dos Or Orl§8, l§8,
0
enca en carrre rega gado do
0
da
manu anutten<;ao da ord ordem em e E § u e
0
elem ele men entto de lig liga< a<;ao ent entre os qu quat atro ro
domlnios. E pa parr esse mot otiv ivo o qu que e cad cada a or orix ixa a tem a seu ser serv vi<;o var arios ios E § u . Toda Tod a ca casa sa de cu cullto tem do is E § u se sen ndo que um de deles mora
numa
casin ca sinho hola la na en enttrad ada a e e 0po port rtei eiro ro,, fi fica ca tra ranc ncad ado o a cadead cadeado o e os visit isitan anttes dev de vem fazer-Ihe fazer-Ihe ofe ofere rend ndas as de moed oedas, as, cha charu ruttos pa para ra ser serem em be bem m recebi recebido dos s. fica ca en entter erra rado do pe pert rto o da porta porta de entra entrada da e na nao o e tem temid ido o como o outro E § u fi o prim primeir eiro. o. Ele pr prot oteg ege e a casa e tam tambe bem m seu seus s fr freq eqOen Oenttad ador ores. es.
QUALID QU ALIDADE ADE DE E S O
BIYI OBASIN
(lfa (l fa - Or Oru unmil ila) a)
ALAKETU ALA KETU AKESAN AKESA N
(Ox Oxa ala) (Sa San ngo)
ELEGBARA LALU ONAN (Og (Ogun un)) LAROY LARO Y E (Ob (Obal alua uaie ie)) ODARA OD ARA (E§u)
ESO OBASIN
Este e urn E § u qu que e e compa panh nhei eirro de ODUDUWA ODUDUWA
quan qu ando do de sua sua ch cheg egad ada a
a ci cid dad ade e de If Ife. e. E ele 0 gr gran and de as assi sist ste ente de ORUNM ORUNMILA ILA adiv ad ivin inh hay ay8 80 pel elo o si sist stem ema de IFA IFA,, nas of ofe erendas par ara a IFA
que presi sid de a ele par arttici cip pa
comen endo do ju junt nto o po pois is e exat exatam amen entte ele 0 que que foi le lev var a ofere oferend nda a pa para ra IF IFA A.
GALO GIN ACAC;A DENDE Essa of ofer eren enda da de dev ver era a fi ficar car ao aos s pe pes s de E § u du duran rantte tre res s dias e, em seguida, seguida, devera dev era ser entre entregu gue e par para a E § u Onan Onan..
E § u olu olum mon onan an olu olupo ponn nnan an
afin af inim imon ona a
Olu Ol ula lan na la lan na cw cwo o la lan na omo lan ana a al alaf afiia Ase.. Ase
Este Est e Esu tor orn nou ou-se -se rei de Ke K etu, tem um (OJ (OJ UBO UBO)) col ole etiv ivo o que se cham chama E§u AJ ABO.
As oferendas
para esse E§u sac feitas
em busca de
prosp pr osper erid idad ade e pr prog ogrresso esso.. No cu cult lto o de in inic icia iac; c;ao ao,, el ele e co com me ju junt nto o do Or Orii pa parra lev le var pr prospe osperi rida dade de e prog progre resso sso a vid vida a da pessoa.
GALO MEL DENDE GIN
Esu en enii en enir ire e en enii en enir ire e ki lan lana a ko kom ma la eni eni enir enire e E ni nire re tit itii en enir ire e da dalak laku u lan lana a cw cwo o lan lana a om omo o Lana ala alafi fia a fi fin n mi seu mase mi omo omo Elonira Eloni ran n ni 0se se..
E SO SO
Estte Es Es Esu u e cidade.. cidade
0
A K ES ES A N
que qu e sup super erv visi ision ona a as at ativ ivid idad ades es do mer ercad cado o do re reii em cada cada
A ci cida dade de em que que ele e mais conhecid conhecido o e a cidad cidade e de Oyo. Oyo.
Estte - E§ Es E§u u e
0
resp espon onsav savel el pe pelo los s tra ranst nstor orno nos s sof sofri rido dos s pa parr O§ O§al ala a qu quan ando do
este est e fo foii visi isittar Sang Sang6 6. Ele co cost stu uma prov ovoc ocar ar brigas entre os or orll§a e, em sendo sen do assi assim m,
nas na s of ofer eren enda das s ao aos s or orl§a l§a cost costum uma-se dar ofer oferen end da par ara a que
ele nao venha venha at atrap rapalha alharr. E§ u Ake Akesan san come com a mai maior oria ia do dos s or ori§a i§a pr prin inci cipa palm lmen entte Sang Sango o, que e mais cul culttua uado do na cidad cidade e de Oyo. Oyo.
21 - Obi 21 - Orogbo 21 - Buzios Galo Verm Vermelho elho Azeite Azeit e de dende dende Aca98
0
E S O LALU
Ele e
E§ u da cidade cidade (u (urb rban ano) o) - a gran grande de maio aiori ria a da das s cid cidad ades es cu cult ltua uam m esse
0
E§u E§ u par para que ele trag aga a so sorrte - e e par is isso so que ele se cham chama Esu Lal Lalu u ou Osu Ol Ola a lIu E§ E§u u - tambem e co con nheci cid do co com mo OGIRI OKO.
No seu la lad de ne nega gattiv ivo o el ele e ca carrre rega ga uma pe pedr dra a na mao mao e e cham chamad ado o Ogr Ogrii Oko (par (p ared ede e de pedr pedra) a).. A gr gran ande de mai aior oria ia da das s ci cida dade des s ter ern n esse E§ u assen assentad ado o e el ele e se sem mpre co com me co com m
0
orix or ixa a con consagr sagrad ado o aq aque uela la cid cidad ade e. Ele cost costum uma a
comer com er tam ambe bem m jun juntto a o§agy o§ agyian ian..
Inhame Pilado Igbin Galo Aca~a Milho Obii Ob Orogbo
Iba Ib a E§ u og ogrri oko oko aban abanew ewor oran an ba 0 rida E§ u apat apatapi apitti api apittipat ipata a
da okuta okuta si iy iyo o on oniy iyo o
0
E§ u ma se mi omo omo el elem emir irim im ni ose. ose.
E S O ONAN
e
ONAN
0
don one e da rua, das est strrad adas as
cost co stu uma
prov ovoc ocar ar ac acid ide entes
calam cal amid idad ades es pu publ blica icas s e pessoais. pessoais. As of ofer eren enda das s fe feit itas as a ele ter tern pessoa. Ele come come ju junt nto o a OGUN OG UN..
Inham Inh ame e assad assado o Azeite Azeit e de dend dende e Obii Ob Orogbo Gin Gi n Galo
Ojumo ti mo mo pe E§ u od odar ara a ran anse se Ojumo ti mo mo mo ki leg legba bara ra Ojumo
0
mo fun mi
Ko mur ure e mi ko mi mi
0
obje ob jettiv ivo o de abert abertur ura a do dos s camin inho hos s pa parra a
E S O SIYI
Que Qu e co com me ju jun nto a If Ifa a tendo
0
seu se u domln lnio io nas ag agu uas, por ist isto o quan and do
enttre en rega garr ur urn n eb ebo o a est este e E su coloque coloque sem sempr pre e na nas s mar arge gens ns de urn ri rio o.
Acara Aca9a Igbin Pombo
Esu biyi
logo log o ori orisa sa
0
Ayaba Ayab a oker okere e obe obelek lekusun usunkun kun Sun kun kero
01 - Ota esu 01 - Ogo esu 01 - Ere esu 06 - Paco P acottes de yero yerosun sun 03 -Igbin 01 - KI. KI. de banha banha de ori ori 03 - KI. de sab sabao ao da co cost sta a 21 - Osun 07 - Efun 21 - Buzios 21 - Ikoto dudu 21 - Ikoto funfun 01 - Alguida Alguidarr gr grand ande e
E we odu odund ndun un Ewe tete tete abal abalay aye e Ewe rin rinrin rin
01 - Galo G alo pr pret eto o 01 - P om ombo bo pr pret eto o
Dentro Dent ro de alguidar alguidar espalh espalhe e
yer erosu osun n e fac fac;a ;a a mar marca ca do odu odu OSETU OS ETURA RA e
0
colo co loqu que e os buzio buzios s na mar marca ca pra fix fixar ar
0
odu.
Mistur Mist ure e tod odas as as folhas folhas e macer macere e com liquid liquido o do igbin igbin,, a agua agua,, o dend dende. e. Lave Misture
0
0
ogo,
0
0
gim,
0
ori e
ota e 0 ere com esta mistu istura. ra.
sabao sab ao da co cost sta a co com m
0
osun,
0
efun ef un e ur urn n po pou uco da mist istur ura a das
folh fo lhas as qu que e fo fora ram m pi pilad ladas as e fac; fac;a a um uma a massa.
Coloque lade
0
0
ota ot a yan ang gi em cima cima do od odu u
0
ere er e esu coloq coloque at atra ras s da pedra pedra e ao
ogo og o esu tud tudo pre reso so pe pelo lo sabao sabao da costa costa que ja foi pre repa para rado do an anttes e
fac;a fa c;a no norm rmalm almen entte a marca marca do odu com buzios buzios na fren frentte da est estat atue uetta. Depois da monta montage gem m fe feita ita,, fa faca ca a ofe ofere renda nda em cim cima a com - 12 -
0 galo.
Iba Esu Lalu Esu oga onilu Etobaja Etob ajaiy iye e el eleso eso og ogun un Otili Oti li loog loogun un Aigada Aiga da ey eye e Oroko-ni-ojo-ebo-Ie Esu tabirigbongbon Abonijawa-kumo E su olafe olafe asen aseni-b i-ban anii da daro ro Esu iwo
10
se babalawo
Ojo met etadinlog adinlogun un
10
gbe gb e od odo o oy oya a
E su ma se mi omo omo el elem emir iran an ni 0se Esu ma se mi lu enia enia lu lum mi Esu ki nka nkan n ma se om omo o mi Esu ki nka nkan n ma se aw awon on ar ara a il ile e mi Ma je jek ki a ri ija ija re Iwo Iw o
10
se ob oba a ti won won ti yo lo loy ye
Iwo Iw o
10
se iy iyaw awo o ti
0
fi ko oko re sile
Esu ma se mi omo omo el elom omir iran an ni 0se Iwo Iw o
10
se enia to fi binu soku
Iwo Iw o
10
se enia enia to fi ko soda soda
Esu ma se mi omo omo el elom omir iran an ni 0 se Ibuku Ibu kun n pu pupo po ni em emi fe lodo re Esu iwo ni ilera Abo ig igbe bega ga ir ire e oro oro mbe Iow I owa a re J ow owo o ki 0 wa fun mi ni nkan wo wony nyii E su elegba elegbara ra gb gbo o mi kiakia kiakia Esu ma se mi omo omo el elom omir iran an ni ki ki 0se Ase ti Eled ledun unm mare E led ledun unm mare Ase
TRADUCAO
Esu eu te salido. E su ho hom mem fo fort rte e na cidade cidade,, pessoa pe ssoa suf sufici icien entte pa para ra ficar ficar ao lad lade e po porr todo todo a vid vida a. P essoa qu que e tem fru fruttas medi edicin cinais. ais. Voce qu que e mon ontta cav cavalo alo de banhe banheir iro o no quar quartto, Voce qu que e tem medi medicina cina for fortte. Voce e um uma a pe pessoa ssoa qu que e vai em embo bora ra qu quan ando do
sacrificio sacrif icio fico ficou u est estrag ragado. ado.
0
Voce qu que e ach acha a um ba bast stao ao pa para ra aquele aquele qu que e br brig iga. a. Esu
0
apiitad ap ador or qu que e fa faz z da dano nos s na gent gente e, ain ainda da qu que e se sim simpa pattiza con conosco. osco.
Esu, voc oce e qu quem em pr prov ovoc ocou ou Bab Babal alaw awo o e fez fez el ele e ficar ficar na casa casa de Oya po porr 17 (de (dezessete zessete)) dia dias. s. E su na nao o me far;a far;a mal no filh filho o de outro outro.. E su, na nao o me prov provoca con conttra qu qualq alque uerr pe pessoa ssoa e nao prov provoca oca as pe pessoas ssoas con conttra mim im.. E su pa para ra na nada da aco acont ntece ecerr pa para ra os meu eus s fi filh lhos os.. E su pa para ra na nada da aco acont ntece ecerr pa para ra min inha ha famili ilia. a. Nao de deix ixa a ve verr a sua s ua ra raiv iva, a, voce qu quem em pr prov ovoco ocou u
0
reii pa re para ra sair do tro rono no..
Voce qu quem em prov provoco ocou u a esposa esposa a deix deixar ar seu mar arid ido o. E su na nao o me fa far; r;a a mal no filh filho o de outro outro.. Voce qu que e pr prov ovoco ocou u ser hu hum man ane e a comet cometer er sui suicid cidio io.. Voce pr prov ovoco ocou u ser hu hum man ane e a suicidi suicidio o po porr afogam afogamen entto. E su na nao o me far;a far;a mal no filh filho o de outro outro.. Eu quero pros osp peridad ade e de voc oce e, Esu que e
0
don ona a da sal salid ide e, proter;ao proter;ao,,
prom pr omor; or;ao, ao, bon bondad dade, e, fav favor or de-m de-me e tud udo o ist isto. o. Esu Eleg Elegba barra, me ouve ouve de depr pressa essa,, Esu, na nao o me far; far;a a mal al,, far; fa r;a a mal no nos s fi filh lhos os do dos s ou outtro ros. s. Ase S en enho horr sup supre rem mo. Benr; Ben r;ao ao do S en enho horr S up upre rem mo.
Esu e um Orisa de tra transf nsfor orm mac; ac;ao, ao, el ele e se tran transfor sform ma de vari varias as for form mas e uma uma delas de las a qual qual re receb cebe e
0
pomba ba gir gira a e a qual nome nom e de pom qualid idad ade e na qual poss ossu ui a
form for mac;ao de com como o se fosse fosse um uma a mulh ulher er.. Este Est e Esu e muit uito o cul culttuad uado o pr princi incipalm palment ente e ent entre re as mulh ulhere eres s sacerd sacerdot otisas, isas, as vezes vezes vem e incor incorpo pora ra na nas s pe pessoas ssoas (Eleg (Elegun un)) ge gera ralm lmen entte mul ulhe herr.
Quan Qu and do ist isto o oc ocor orrre, el ele e traz var aria ias s men ensag sagen ens s par ara a os filh filhos e filh filhas as da casa. A pes essoa soa que e Ele Eleg gun des estte Esu prec ecisa isa se serr in inic icia iad da no Cul Cultto de If Ifa a par ara a que qu e ela tenh tenha a est estabil abilidad idade e am amorosa. orosa.
P om omba ba gi gira ra po pode de ser trat tratad ada a com como o um Esu no norm rmal, a (mica (mica di dife fere ren~ n~a e hora ho ra de assenta-Io assenta-Io e a image imagem m
e de mulher ulher..
0
Odu Od u na
Esu e ur urn n Orisa qu que e mer erec ece e mui uitto cu cuid idad ado, o, ge gerral alm men entte po pode de ser feit feito de duas formas:
Obii Ob Orogbo Agua Gin Gi n
Colocar ob obii, or orog ogbo bo em cim cima a de Esu E su Despe De speja jarr cu cuid idad adosa osam men entte fazendo
a ag agua ua em cima cima de dele le in inv voc ocan ando do
0
Esu e
seu ped pedido. ido.
0
Invoca Inv ocarr a agua agua e soprar soprar po porr em cima cima.
Pegar
0
Obi e usausa-Io pa parra tir irar ar tud udo o de ru ruim im de sua vid ida a e at atrrai airr tud udo o
de bo born rn para para sua vi vida da..
Coloca Colo carr Obi fech fechad ado o no pe do do Esu e os aber abertos pa parra voc oce. e. Comer Com er ur urn n pouco pouco e colocar colocar
restan re stantte na bolsa.
0
4a Etapa:
Coloc Col ocar ar urn pouco pouco de gin em cir cirn na do Esu, rez ezar ar
0
gin gi n e sopr soprar ar
0
gin
em cirna cirna del dele. e. Feito Feit o ist isto, o, voc oce e po pode derrc~ c~sai sairr pa parra as sua suas s at ativ ivid idad ades es po porrqu que e ja est estar ara a protegido.
Esta e uma fo form rma de cuida cuidarr de Esu E su com ofer oferen enda das s de obi, obi, or orog ogbo bo,, gi gin, n, ag agua ua e co com m sac sacrrif ific icio ios s de al alg guns an anim imai ais s co com mo: gal alo, o, ca cab brit ito o, angola angola,, pombo pombo,, igbin.. 0 pr igbin proce ocesso sso e
mesmo.. mesmo
0
Logo Log o dep epoi ois s de ob obii e pr preci ecise se of ofer erece ecerr alg algum um de dest stes es an anim imais, ais, de depe pend nden endo do da in indi dica caC;8 C;8o o no jo jogo go sob sobre re
0
que qu e E su est esta a qu quer eren endo do..
Geralm Ger almen entte est este e eb ebo o po pode de ser entre entregu gue e na encr encruzi uzilh lhad ada, a, em baix baixo o de uma uma arvore arv ore e na estrada estrada..
A Iim Iimpe peza za e mui uitto im impo porrtan antte no cult culto de Esu e Ori Orisa sa,, em ger geral al de sangu sangue e sec seco o,
0
0
excesso
rest sto o de po e a ca cab bec ec;a ;a do do bic ich ho pod ode em ser co colo loca cado dos s
denttro de ur den urn n alguidar alguidar.. Acrescen Acrescenttar den dende de e ent entreg regar ar na encr encruzilh uzilhada. ada.
E im import portante ante deixar
assent ass entam ament ento o lim limpo po..
0
unda dam men entto ge gera ralm lmen entte e fe feit ito o no meio do ter erre reir iro, o, na trad tradi< i<;ao Yoruba Yoruba o F un acrredit ac itaa-se se que e nece cessa ssarrio se co con nsu sult ltar ar um Ba Bab bal alaw awo o par ara a que est ste e iden id enttif ifiq ique ue,, at atra rav ves do jogo jogo de Ifa Ifa,, qu qual al
0
Odu Od u que ir ira a reg eger er
0
local.. Este local
Odu Od u e var aria iav vel de um te terreir iro o par ara a ou outtre e por isso e bom consu consult ltar ar um Babalawo Babala wo ant antes. es.
Fazer of ofer eren enda da pa para ra est este e Odu tod odo o an ana a e louva-Io louva-Io em cada cada tra raba balh lho. o. Geralmente,
0
mei eio o do terr terrei eire re e
0
loca lo call de fa fazer zer
burac bu raco o e aberto aberto e ap6s ter ide ident ntifi ificado cado do Odu que que e fo form rmad ado o tud udo o
E xe xem mplif plifican icando, do, caso
0
0
0
fund fu ndam amen entto, on onde de um
Odu at atra rave ves s do Bab B abala alaw wo, e dent dentro ro
0
deve dev e ser feito. feito.
Odu qu que e ir ira a re rege gerr
0
loca lo call sej seja a Eji Ogb Ogbe: e:
6 pacot pacotes es de Iy Iyer erosu osun n ser serao ao jo joga gado dos s de dent ntrro do bu burrac aco o e em cim cima de dele le uma marca do Od Odu u, no caso Ej Ejii Og Ogb be, se serra for orm mad ado o co com m tipos de buzi zios os chamados ow owo o ero.
Na volta dele se serra colocado
um pouco de owo ero e em cima se serra
Oferecido: 201 20 1 Obi 2010rogbo 7 atare 7 moed moedas as ant antigas igas
Fazerr a of Faze ofer eren end da de (u (um ma) ca cab bra, co com m a ca cab bec ec;a ;a em cima del ele e. Log Logo o em seg se guid ida a fa faze zerr of ofer eren end da par ara a Esu da ca cas s a e co cob brir
0
buraco bu raco ap6 ap6s s
0
terceiro
dia. di a. Colocar mist istur ura a de cimen cimentto po porr cima. cima. Dentro Dent ro do ciment cimento, o, coloca colocarr
0
rest re stan antte do dos s bu buzios zios pa para ra form formar um dr drcu culo lo..
o quar artto de Esu e um loc ocal al sa sag grad ado. o. Em al alg guns lu lug gar are es nao se tem um quar artto se sep par arad ado o
por fal altta de esp spay ayo o no terreir iro o ou on ond de exis istte est ste e
assentam assent ament ento. o. Mas de qualq qualquer uer for form ma, ele e trat ratado ado com com::
Dende Agua Obii Ob Orogbo Oti (gi (gin) n)
A li lim mpeza
dentro do quar artto de Esu e muit ito o impor orttan antte, as assi sim m co com mo
instru inst rum ment ento o dev deve e ser lim limpo po,, e
0
0
rest estan antte de mat mater eria iais is qu que e fi fica ca no pe de Esu
dev evem em se serr remov ovid idos os e co colo loca cad dos de den ntro de um al alg guid idar ar.. Acrescentar dend de nde e e ent entreg egar ar na enc encrruz uzil ilha hada da a Esu At Atan an (Esu do li lix xo) o)..
E im import portante ante deixar
0
assent ass entam ament ento o lim limpo po..
MATER MAT ERIAlS IAlS CO COLOC LOCADO ADOS S NO QU QUART ARTO O (P (Permane ermanente) nte)
Excetto al Exce algu guns ns mat ater eria iais is ou fund fundam amen enttai ais s
que qu e sac co colo loca cado dos s de dent ntrro
do quar quartto de Esu E su,, como como::
Ikarau Ikar aun n Igb Igbin in (ca (casca sca de caram caramuj ujo) o) Afose Afo se (p (par ara a ac acal alm mar Esu): - pa para ra fazer fazer pe pedi dido do ou rezar rezar Osun:: - P6 de Esu Osun
form ma de ad adiv ivin inha ha< <;ao apresen apresenttad ada a po porr Oru Orunm nmila Ifa. E xist istem em var arias ias IFA e a for form fo rmas de jo jogo go de Ifa Ifa,, Oru Orunm nmil ila a Ifa e uma uma de dessas ssas fo forrmas. Oru Orunm nmil ila-If a-Ifa a e urn urn dos do s no nom mes da di div vin inda dade de de Ifa Ifa;; e ce cert rtam amen entte
0
sistem sist ema a tra radi dicio ciona nall mais
segur seg ura a pa para ra a con confi firm rma<;ao do or orjj.§ 8 do co consu nsule lent nte, e, ist isto o po porrqu que e, Orunmila est sta a prese sen nte quan and do da cr cria ia< <;a ;ao o do se serr human ano, o, e por est ste e mot otiivo e conhe con hecid cido o como E le lerH rH Ipln (t (test estem emun unha ha a cria< cria<;ao ;ao). ). Ele E le e de Ol6 Ol6d dunmar are e
(Deu (D eus s cr cria iad dor or), ), e por is isso so que
0
0
segundo segund o bra<;o
baba ba balaw lawo o qu quan ando do jog joga a
interpreta as lendas indic icad adas as pelo Od Odu u de If Ifa, a, par ara a dar resp spos osttas ao consule con sulent nte, e, de acordo acordo com a qued queda a do Opele-Ifa Opele-Ifa..
000
o Od Odu u co con ntem os var ario ios s ca cam min inh hos determin inad ados os
(ese se)) em Yor Yoru uba,
desigualm desig ualment ente e dist distrib ribuld uldos, os, por exe exem mplo plo:: ur urn n Odu pode ter quat quatro ro cam caminh inhos, os, outtro po ou pode de ter cin cinco, co, e assim po porr di dian antte. A cada ur urn n dele deles s cor corre respon sponde de uma hist6r hist 6ria ia (it (itan) an) qu que e aux auxilia ilia
0
Babalawo Babala wo par para a ori orient entar ar
0
consule con sulent nte e e in indi dicar car
eb6 eb 6 (of (ofer eren enda das s ao ori. ori.§ 8) a ser fe feit ito o em caso de ne nece cessid ssidad ade. e.
0