PROGRAM: I nedjelja
II nedjelja Uvodna lekcija
III nedjelja
IV nedjelja I lekcija
V nedjelja
VI nedjelja II lekcija
VII nedjelja
VIII nedjelja III lekcija
IX nedjelja
X nedjelja IV lekcija
XI nedjelja
XII nedjelja V lekcija
Italijanska abeceda, abeceda, grafički znaci, izgovor. Glasovi italijanskog jezika: jezika : glasovi /č/ i /k/, /k/ , glasovi /đ/ i /g/, /g/ , glas /š/, /š/, glas /lj/, /lj/, glas /nj/. /nj/. Lične zamenice u slubi subjekta. subjekta . !rezent indikativa glagola essere i avere avere.. "#itne zamenice chi? , che? , , quanto? quanto? i u#itni #rilog dove? Imenice muškog roda. roda. Imenice enskog roda $od i broj imenica. Imenice I, II i III vrste. %#isni #ridevi I, II i III vrste. %dređeni član. član. "#otreba određenog člana Glavni brojevi od & do '(. !rezent glagola chiamarsi )e#romenljive imenice i #ridevi. Izuzeci u rodu i broju imenica *Imenice * Imenice na +co i +go, +go , imenice sa završetkom +io, +io , imenice na +cia i +gia . !rezent indikativa #ravilni- glagola. )eodređeni član. !rezent indikativa ne#ravilni- glagola *andare * andare i venire venire. . ormalno obraanje. "#itni #rilog come? !rezent !rezent indikativa indikativa ne#ravilnine#ravilni- glagola glagola *dare dare,, stare stare,, uscire uscire,, bere bere,, dire dire,, fare fare,, sedere sedere,, na +care . rimanere,, spegnere rimanere spegnere,, glagoli na + care i –gare –gare. 0odalni glagoli potere glagoli potere,, volere volere,, dovere dovere,, sapere sapere.. Glavni brojevi do &((. &(( . $edni brojevi. !redlozi di , a, da, da, in, in, con, con, su, su, per , tra, tra, fra. fra. !riloški izrazi za vreme. vreme . 1ani u nedelji, sedmice, meseci. meseci. !redlozi s#ojeni s članom. 0noina neodređenog člana. !rezent indikativa ne#ravilni- glagola *salire * salire,, tenere tenere,, scegliere scegliere,, porre porre,, tra tradur durre re,, trarre trarre. !rostorne relacije *da *da... ...a a, prima di , dopo, dopo, tra, tra, attraverso. attraverso. 2rojevi &.(((, &.(((.((( i &.(((.(((.(((. $ečca ci ci u u adverbijalnoj funkciji funkciji.. Izrazi c’è i ci sono . !ravilni #artici# #rošli. #rošli. 3loeni #erfekat. #erfekat. 3elektovanje #omonog glagola. glagola . !osebni slučajevi. slučajevi. 3loeni #erfekat modalni- glagola i selektovanje #omo nog glagola. glagola. )e#ravilni #artici# #rošli. #rošli. $ečca ci ci u u #ronominalnoj funkciji funkciji.. 4reme i datum. !oloaj #riloga za vreme vrem e *sempre *sempre , già , appena , mai , ancora , , pi pi uz sloeni #erfe #erfekat. kat. !ravilni futur I. utur I glagola essere, essere, avere, avere, stare, stare, dare, dare, fare. fare. utur I i njegove funkcije. utur I sa sinko#om *dovere *dovere,, potere, potere, sapere, sapere, andare, andare, vedere, vedere, vivere vivere utur I sa sinko#om i asimilacijom *volere *volere,, rimanere, rimanere, bere, bere, venire, venire, tradurre, tradurre, tenere. tenere. utur II i njegove funkcije.
Italijanska abeceda ima 5& slovo6 ona su #rikazana u narednoj tabeli, zajedno s izgovorom:
SLOVO
IZGOVOR
7 2 8 1 ; G =& I L 0
a bi ci di e effe gi a cc a i e ll e emme
SLOVO
/a/ /bi/ /či/ /di/ /e/ /ef+fe/ /đi/ /ak+ka/ /i/ /el+le/ /em+ me/
IZGOVOR
) % ! 9 $ 3 < " 4
enne o #i u erre esse ti u vu
/en+ne/ /o/ /#i/ /ku/ /er+re/ /es+se/ /ti/ /u/ /vu/
>
zeta
/dzeta/
!ojačan izgovor udvojeni- suglasnika #rikazan je crticom. )ji-ova artikulacija je nešto dua u odnosu na neudvojene suglasnike. " stranim rečima u#otrebljavaju se sledea slova: SLOVO
IZGOVOR
? @ A B
i lunga ca##a do##ia vu i cs D#silon i greca
C
/i lunga/ /ka#+#a/ /do#+#ja vu/ /iks/ /E#silon/ /i greka/
Glasovi italijanskog jezika GLAS
SLOVO
PRIME
a b cFe/i ciFa/o/u
GLAS
SLOVO
PRIMER
R
a b
k
cFa/o/u c-Fe/i uFa/e/i/o
d e %
d e f
#ane barca cesto ciao ciao casa c!i c!i "uadr o do#o eccoH % ine ine
g
gFa/o/u g-Fe/i
gatto g!iro g!iro
gFe/i giFa/o/u i i l glFi gliFa/e/o/u m
gesto giallo giallo f ila ieri latte figl figlii figli figlia a *are
' i j l lj *
n nj
n gn
nove gno bagno
o
o
#osto
#
#
#oco
$ s z
r s s scFe/i sciFa/o/ u
$ itmo itmo sale ros rosa
t
t
tono
( ) v
u u v
(mido (esto vita
c
z
#azz #azzo o
+dz,
z
mezz mezzo o
&
scena scena sci sciar#a ar#a
Glasovi č i k Glas ! #rikazuje se kombinacijom c F F i ili e 6 na taj način dobijaju se slogovi !i i !e. !e. 3logovi !a, !a, !o i !o i !u dobijaju !u dobijaju se kombinacijom c F i F a, a, o ili u :
&
GLAS
PRIMER
IZGOVOR
cena ci rco rco
/čena/ /čirko/
3lovo h slui samo kao kao grafički znak i ne izgovara se.
Z-A.E-/E
večera cirkus
/čao/ /kalčo/ /čuko/
ciao cio cal cio ciu co co
ao fudbal magare
Glas k #rikazuje se kombinacijom c F F a, o ili u 6 na taj način dobijaju dobijaju se slogovi ka, ka, ko i ko i ku. ku. 3logovi ke i ki dobijaju se kombinacijom c F h F e ili i : GLAS
PRIMER
IZGOVOR
Z-A.E-/E
k
caro cosa cu lto lto che chi
/karo/ /koza/ /kult/ /ke/ /ki/
drag stvar kult šta ko
Glasovi đ i g Glas " dobija se kombinacijom kombinacijom g F e ili i 6 na taj način dobijaju se slogovi "e i "i . 3logovi "a, "a, "o i "u dobijaju se kombinacijom g F i F a, o ili u : GLAS
PRIMER
IZGOVOR
Z-A.E-/E
'
genio gi ta ta già giorno giu sto sto
/đenio/ /đita/ /đa/ /đorno/ /đusto/
genije izlet ve dan #ravedan
Glas g dobija se kombinacijom kombinacijom g F a, o, u 6 na taj način dobijaju se slogovi ga, ga, go i gu. gu. 3logovi ge i gi dobijaju se kombinacijom g F F h F e ili i : GLA S
g
PRIMER
IZGOVOR
Z-A.E-/E
gara lago gu fo fo ghetto ghi ro ro
/gara/ /lago/ /gufo/ /get+to/ /giro/
takmičenje jezero sova geto #u-
Glas š Glas # dobija se ovim kombinacijama kombinacijama slova s F c : GLA S
&
PRIMER
sc ena ena sc i i lasci are are sci $pero $pero sci upare upare
IZGOVOR
Z-A.E-/E
/šena/ scena /ši/ skija /laš+šare/ ostaviti /š#ero/ štrajk /šu# /šu#ar are/ e/ u#ro u#ro#a #ast stit itii
Glas lj Glas lj dobija se se kombinacijom slova g , l F i : GLAS
PRIMER
IZGOVOR
Z-A.E-/E
lj
gli e fi gli gl i fi gl i gli a fi gli gli o fi gli pagli u%%a u%%a
/filj+lje/ /filj+lji/ /filj+lja/ /filj+ljo/ /#alj+ljuc+ca/
kerke sinovi ker sin slamka
I#ak, gru#a gli u nekim rečima izgovara se /gli/: anglicano J anglicano J anglikanski negligente J negligente J nemaran
Glas nj Glas nj dobija se kombinacijom slova g F n: GLAS
PRIMER
IZGOVOR
Z-A.E-/E
nj
agnello ogni lavagna
/anjelKlo/ /nji/ /lavanja/
jagnje svaki školska tabla
Line za*enice ( %(nkciji s(bjekta #o #ravilu stoje is#red glagola: /E0-I-A M234I 1E-S4I RO0 RO0
M-O1I-A M234I 1E-S4I RO0 RO0
io tu
noi voi
56 LI7E 86 LI7E
lui egli esso
96 LI7E
lei essa ella
loro essi
loro esse
2#itne za*enice chi?, che?, quanto?, dove? 7!i ; 4o 2#ot$ebljava se sa*o za lj(dska bi
I*enice *(&kog $oda PREGLE0 -AS>AVA4A IME-I7A M234OG RO0A )73<748I
?;1)I)7
0)%OI)7
OPI EPI
ragazzo monte
ragazzi monti
I*enice na –co i –go %ve imenice imaju mnoinu:
na +chi , odnosno +ghi , ako je akcent na #ret#oslednjem slogu: cuoco P cuochi mago P maghi
Izuzeci od ovog #ravila su imenice:
kuvar čarobnjak
am&co P nem&co P greco P porco P
am&ci nem&ci greci porci
#rijatelj ne#rijatelj Grk/grčki svinja
na +ci , odnosno +gi ako je akcent na treem slogu od kraja: m'dico P m'dici s&ndaco P s&ndaci
lekar gradonačelnik
Izuzetaka ima mnogo6 navodimo samo neke: c(rico P c(richi di(logo P di(loghi $bbligo P $bblighi
teret dijalog obaveza itd.
I*enice sa zav$&etko* ;io Imenice na +io s naglaskom na glasu i završetka grade mnoinu na sledei način: šuštanje kosina stric/ujak/teča
ịi frusc&o P frusc ịi pend&o P pend %&o P % ịi
"dvojeno i izgovara se #rodueno. Imenice na +io s naglaskom na osnovi reči grade mnoinu na sledei način: (trio P (tr i c(mbio P c(mbi corrid$io P corrid$i
atrijum #romena -odnik
I*enice ?enskog $oda PREGLE0 -AS>AVA4A IME-I7A 1E-S4OG RO0A -AS>AV7I
/E0-I-A
M-O1I-A
APE EPI
storia morte
storie morti
Iz(zeci Imenice enskog roda na +ea grade mnoinu na sledei način: idẹa lịnea
P id'e P l&nee
ideja linija
I*enice na ;cia i ;gia 0noina ovi- imenica gradi se na tri načina, zavisno od toga da li: •
završetku +cia ili +gia #ret-odi samoglasnik: cam&cia cili'gia val&gia
•
P
cam&cie cili'gie val&gie
košulja trešnja kofer
završetku +cia ili +gia #ret-odi suglasnik: caccia mancia pi$ggia
P
cacce mance piogge
lov na#ojnica kiša
•
se akcent nalazi na glasu i samog završetka: farmac&a bug&a mag&a
P
farmac&e bug&e mag&e
a#oteka la magija
-e#$o*enljive i*enice s(:
jednoslone imenice: gru * re *m tè *m
P gru P re P tè
imenice naglašene na #oslednjem slogu: città * tiv * virt *
dral6 kran kralj čaj, itd.
P città P tiv P virt
grad televizor vrlina, itd.
#ozajmljenice: bar P bar bar *m computer *m P computer kom#juter mouse *m kom#juterski miš P mouse
imenice dobijene skraivanjem sloenica: auto * foto * metro * moto *
automobil fotografija metro motocikl
imenice koje se u jednini završavaju na +i : di(gnosi * s&ntesi * br&ndisi *m
P auto P foto P metro P moto
P di(gnosi P s&ntesi P br&ndisi
dijagnoza sinteza zdravica
imenice koje se u jednini završavaju na +ie: barb(rie * s'rie * sp'cie *
P barb(rie P s'rie P sp'cie
varvarstvo serija vrsta *izg. /s#eče/
Izuzeci su moglie * P mogli *J ena, su#ruga i superf&cie * P superf&ci *J #ovršina.
neke imenice muškog roda koje se u jednini završavaju na +a: b$ia s$sia
P b$ia P s$sia
delat dvojnik
!ostoje imenice *(&kog $oda koje se u jednini završavaju na +a :
imenice grčkog #orekla na +ma i +ta: clima dramma poeta problema tema
P climi P drammi P poeti P problemi P temi
klima drama #esnik #roblem tema
druge imenice koje se završavaju na +a *one nemaju nastavke za mnoinu: boia crocev&a delta gorilla nulla sosia
P boia P crocev&a P delta P ) gorilla P nulla P i sosia
delat raskrsnica delta gorila ništavilo dvojnik
!ostoje imenice ?enskog $oda na +o: foto lampo monoposto moto radio
P foto P lampo P monoposto P moto P radio
fotografija rajsferšlus jednosed motocikl radioa#arati
Imenica mano *, ruka ima mnoinu mani *. )eke imenice su gramatički enskog roda, ali se tradicionalno odnose na muškarce: gu(rdia gu&da r'cluta sentinella spia
čuvar vodič regrut straar u-oda
P gu(rdie P gu&de P r'clute P sentinelle P spie
P$idevi #$ve v$ste %vi #ridevi imaju nastavke za oba roda i broja: M234I RO0 /E0-I-A
M-O1I-A
raga%% o visok alto momak mont e visoka alto #lanina
P P
raga%% i visoki alti momci mont i visoke alti #lanine
1E-S4I RO0 /E0-I-A
raga%% a visoka P alta devojka torr e alta visoka P kula
M-O1I-A
raga%% e visoke alte devojke torr i alte visoke kule
Mno?ina #$ideva na ;co i ;go
!ridevi na +co grade oblike mnoine muškog roda isto kao i imenice sa završetkom +co: ukoliko je akcent na #ret#oslednjem slogu, završetak #rideva je +chi : ant&co P ant&chi bianco P bianchi
drevni beo
!ridevi amico *J #rijateljski, nemico *J ne#rijaKteljski, greco *J grčki grade mnoinu na +ci . ukoliko je naglasak #rideva na treem slogu od kraja, završetak #rideva je +ci : arc(ic P arc(ici o P c&vici c&vico
ar-aičan građanski
!ridev c(rico *J natovaren i još nekolicina drugi- #rideva naglašeni- na treem slogu od kraja grade mnoinu na +chi .
Mno?ina #$ideva na ;io 7ko akcent nije na glasu i završetka, oblik muškog roda gradi se na sledei način: astQmio P ast'mi trezveni serio P ser i ozbiljni
7ko je akcent na glasu i završetka +io, oblik muškog roda #rideva gradi se na sledei način: natDo P nat ii #Do P pii rDo P r ii
rodni #oboni zli
1va slova i izgovaraju se kao #rodueni glas i . %blik mnoine enskog roda ovi- #rideva je #ravilan i ima završetak –ie.
P$idevi d$(ge v$ste !ridevi druge vrste menjaju se samo u broju. M234I RO0 /E0-I-A
M-O1I-A
raga%%o snaan P forte momak signore snaan P forte gos#odin
raga%%i snani forti momci signori snana forti gos#oda
1E-S4I RO0 /E0-I-A
M-O1I-A
raga%%a snana forte devojka voce snaan forte glas
P P
raga%%e snane forti devojke voci snani forti glasovi
)e#romenljivi- #rideva je relativno malo6 mogu se navesti: #a$i, d@s#a$i, @*#a$i *paran+ neparan+ neravnopravan, $osa, viola, lilla, bl( *roze, ljubičasto, lila, #lavo
Slaganje i*enice i #$ideva " sledeoj tabeli dat je #regled slaganja imenice muškog roda i #rideva: PRI0EV
PRI0EV
56 VRS>E
86 VRS>E
-EPROME-L/IV PRI0EV
il libr o interessante il cane interessante il tema interessante i libr i interessanti i cani interessanti i temi interessanti
il libr o da##oco il cane da##oco il tema da##oco i libr i da##oco i cani da##oco i temi da##oco
il libr o nuovo il cane nuovo il tema nuovo i libr i nuovi i cani nuovi i temi nuovi
" sledeoj tabeli dat je #regled slaganja imenice enskog roda i #rideva: PRI0EV 56 VRS>E
la borsa nuova la c-iave nuova la foto nuova la nuova anRlisi
PRI0EV 86 VRS>E
la borsa grande la c-iave grande la foto grande la grande anRlisi
-EPROME-L/IV PRI0EV
la borsa rosa la c-iave bl( la foto #ar i lSanRlisi da##oco
le borse nuove le c-iavi nuove le foto nuove le nuove anRlisi
le borse grandi le c-iavi grandi le foto grandi le grandi anRlisi
le borse rosa le c-iavi bl( le foto #ar i le anRlisi da##oco
Od$e'eni lan i*a slede
1E-S4I RO0
/E0-I-A
M-O1I-A
/E0-I-A
M-O1I-A
il lo *lS
i gli
la *lS
le
"#otreba člana lo/gli : RE. PO.I-/E
slovo* s s(glasnik slovo* z slovo* x g$(#o* ps B pn vokalo* glaso* š glaso* nj glaso* j
/E0-I-A
M-O1I-A
lo sport J s#ort
gli sport
lo %ero J nula lo -en$fobo J ksenofob lo psic$logo J #si-olog l’am&co J #rijatelj l’u$mo J čovek lo sci$pero J štrajk lo gnomo J #atuljak lo I$nio J ?onsko more lo .oghurt J jogurt
gli %eri gli -en$fobi gli psic$logi gli am&ci gli u$mini gli sci$peri gli gnomi + gli .oghurt
2#ot$eba clana Is#red vlastiti! i*ena član se ne u#otrebljava: /aolo non è venuto J !aolo nije došao 0rancesca è qui J rančeska je ovde
"koliko uz vlastito ime stoji atribut, član treba u#otrebiti: Il nostro /aolo è qui J )aš !aolo je ovde
"z #$ezi*ena *(&ka$aca član se ne u#otrebljava: 1ossi è milanese J $osi je iz 0ilana
"koliko uz #rezime muškarca stoji atribut ili kakva do#una, član treba u#otrebiti:
Il nostro bravo 1ossi J )aš vredni $osi 2on è pi il 3ianchi di una volta J
@ada #rezime označava #orodicu, određeni član se u#otrebljava u obliku za mnoinu:
I 1ossi sono in vacan%a J $osijevi su na odmoru 4e 1ossi sono in vacan%a J $osijeve su na odmoru
"z #$ezi*ena ?ena član se uvek u#otrebljava: 4a 1ossi è brava J Gos#ođa $osi je s#osobna
Mlan se ne u#otrebljava uz ime i #rezime osobe: 5cco 6arta 1ossi J ;vo 0arte $osi 7hiama 6arco 8arti J !ozovi 0arka 3artija
Is#red #$ezi*ena #oznati! knji?evnika i (*etnika koji su iveli do &T. veka, član se uglavnom u#otrebljava: il 4eopardi , l’9riosto, il /etrarca, il 7anova itd.
"z #rezimena #oznati- ličnosti 5(. veka član se uglavnom ne u#otrebljava *sem ako uz #rezime stoji atribut:
6ussolini , 7hurchill , 1oosvelt Il geniale 5instein J Genijalni 7jnštajn
Is#red naziva g$adova član se ne u#otrebljava: Vene%ia è bella J 4enecija je le#a
"koliko uz ime grada stoji atribut, član treba u#otrebiti:
la 3ari di un tempo : nekadašnji 2ari
)eki gradovi uvek imaju član: 4’ ;quila, 4a 8pe%ia *u Italiji 4’9vana J =avana, 4’ ;ia J =ag Il 7(iro J @airo
Is#red naziva #lanina, $eka, jeze$a i uz druge geografske #ojmove član se u#otrebljava: il 6onte 3ianco J 0onblan le 9lpi J 7l#i il <'vere J
Is#red naziva veliki! ost$va i a$!i#elaga treba da stoji član: la 8icilia la 8ardegna il 6adagasc(r le >aaii le 7an(rie J @anarska ostrva
Is#red naziva *ali! ost$va ne stoji član: /on%a, 7apri , @schia J italijanska ostrva 7ipro J @i#ar 7reta J @rit
"z nazive kontinenataC d$?avaC $egija član se obavezno u#otrebljava: l’5uropa l’Italia la =ermania : )emačka la 8erbia
!ri#adnici ?ivotinjski! ili biljni! v$sta za-tevaju član: Il cane è fedele J !as je odan Il pino è un albero alto J 2or je visoko drvo
V$e*eC dat(* i godina za-tevaju član: A l’una J 3ada je jedan 4a fiera è dal BC al DE J 3ajam je od 5U. do '(. A nato nel FGGG J $ođen je &TTT. godine
"z nazive dana ( nedelji član se u#otrebljava, ali samo ukoliko se oni odnose na redovne #ojave: Il s(bato non lavoro J 3ubotom ne radim
"koliko se naziv dana u sedmici ne odnosi na redovne #ojave, član ne treba u#otrebiti: 8(bato vado in piscina J " subotu idem na bazen
Izostavljanje od$e'enog lana %dređeni član se ne sme u#otrebljavati u sledeim slučajevima:
kada se navodi ad$esa, uz imenice via, pia%%a, viale, largo, corso itd.: 9bito in via 7avour J 3tanujem u "lici @avur 8ono in pia%%a Hama J )alazim se na
uz nazive neki! d$?ava: ov’è Israele? J Gde je Izrael 7ipro è un’&sola J @i#ar je ostrvo Vado a 7uba J Idem na @ubu
uz #redlog in i nazive drava i kontinenata: Vado in /ol$nia J Idem u !oljsku
7ko je naziv drave određen atributom, u#otreba člana je obavezna: Vado nella mia /ol$nia J Idem u moju !oljsku
7ko je naziv drave ili kontinenta u mnoini, član je takođe obavezan: 2egli 8tati Uniti J " 371 2egli 5mirati ;rabi J " 7ra#skim ;miratima
#osle glagola ẹssereC uz imenicu koja označava neku #rofesiju u najširem smislu: A professore di storia J %n je #rofesor istorije 4oro sono impiegati J %ni su slubenici 9nna è studentessa J 7na je studentkinja
u mnogim izrazima sastavljenim od glagola i imenice: pr'ndere parte J učestvovati dare fast&dio J smetati porre fine J #rekinuti
#osle iz$aza za koliin( treba u#otrebiti #redlog di bez člana: Un litro d’acqua J Litar vode ue metri di stoffa J 1va metra štofa
#osle negacije i #osle #redloga sen%a: 2on ho problemi J )emam #roblema 2on ho tempo J )emam vremena 8ono sen%a ben%ina J )emam benzina
( nat#isi*a i ( naslovi*a knjiga: 0edera%ione Italiana =iuoco 7alcio J udbalski savez Italije I /romessi 8posi J 4erenici 4a pelle J @oa
član se često ne u#otrebljava ( #oslovica*a:
Uomo avvisato me%%o salvato J "#ozoren + s#asen 7an che abbaia non morde J !as koji laje ne ujeda
uz glagol parlare, scrịvere i st(dia$e: 4ui non parla italiano J %n ne govori italijanski 8crive in francese J !iše na francuskom 8tudia tedesco J 3tudira nemački
7ko se naziv jezika ne s-vata kao na!in izraavanja ve kao objekat, član treba u#otrebiti: 8tudio l’inglese J "čim engleski 4ei parla il tedesco J %na govori nemački
uz neod$e'ene #$ideve i za*enice član se ne u#otrebljava: >a molti libri J Ima mnogo knjiga 7i sono tanti giornalisti J Ima mnogo novinara >o parecchi 7 J Imam mnogo cedeova
uz #okazne #rideve/zamenice questo i quello : Juesto libro mi piace J %va knjiga mi se do#ada 4o prese da quel cassetto J "zeo ga je iz one fioke
uz u#itnu zamenicu quale : immi quale vuoi J @ai mi koji eliš Juale libro l'ggere? J @oju knjigu da čitam
P$ezent glagola chia!arsi +Dzvati se, Io mi c-iamo )oi ci c-iamiamo
P$ezent glagola SALIRE *#o#eti se, #enjati se 3algo 3ali 3ale
3aliamo 3alite 3algono Io salgo al terzo #iano + ?a se #enjem na trei s#rat 3ali da Giovanna + 1a li se #enješ/ideš gore kod Vovane Io scendo ui + ?a silazim ovde
Glagoli scendere i salire su#rotnog su značenja. 8alire i scendere koriste se i #rilikom ulaska u vozilo i izlaska iz vozila: 4oglio scendere ui + Oelim da siđem/izađem ovde. 3aliamo in macc-inaH + "đimo u auto.
P$ezent glagola >E-ERE *drati
Izraz:
P$ezent glagola S7" GLIERE *birati, odabrati 3celgo 3cegli 3ceglie
3cegliamo 3cegliete 3celgono 9uale maglietta scegli + @oju majicu biraš/eš izabrati )on so scegliere. + )e umem da izaberem. Io scelgo #er lui. + ?a biram za/umesto njega.
Izvedena imenica: 38;L<7 *izbor 7bbiamo una bella scelta di jeans. + Imamo le# izbor farmerki. )on -o scelta. + )emam izbora.
Glagoli >RARRE +v(RARRE *#ostoji #uno izvedeni- glagola #utem #refiksa
Estrarre +izv(
7ontrarre +g$iti seC zg$iti se, Il muscolo si contrae dolorosamente. + 0iši se bolno grči.
P$ezent glagola PORRE *staviti, #ostavljati6 #ostoji #uno izvedeni- glagola #utem #refiksa !ongo !oniamo !oni !onete !one !ongono !ongo una domanda al #rofessore. + !ostavljam #itanje #rofesoru.
7o*#o$$e Loro com#ongono musica. + %ni kom#onuju muziku.
P$o#o$$e 8-e cosa #ro#oni di fare + Nta #redlaeš da radimo/da se radi !ro#ongo di fare cosE. + !redlaem da uradimo/da se uradi ovako.
Glagoli izvedeni od osnove Fd($$e P$ezent glagola >$ad($$e
-2MERI +b$ojevi, 87$1I)7LI *glavni br. "n, uno/a 1ue
%$1I)7LI *redni br. !rimo 3econdo
4entesimo 4entunesimo *H 4entitreesimo *H 4entottesimo *H )e#ravilnosti označene *H #onavljaju se u svim deseticama.
I gio$ni della setti*ana +dani ( sed*ici, )azivi dana u sedmici muškog su roda6 izuzetak je domenica. )azivi dana #išu se malim #očetnim slovom *vidi #rimere.
!onedeljak "torak 3reda Metvrtak !etak 3ubota )edelja
"#oredi: 4edo 0arco domenica. + 4ideu 0arka u nedelju *ove, #rve naredne nedelje. 4edo 0arco la domenica. + 4iđam 0arka nedeljom *svake nedelje, redovno.
Gornji #rimer moe da glasi i: 4edo 0arco tutte le domenic-e. + 4iđam 0arka svake nedelje. 4edo 0arco ogni domenica. + 4iđam 0arka svake nedelje.
?oš #rimera: 4enerdE festa. + " #etak *sledeeg #etka je #raznik. 0ercoledE il suo com#leanno. + " sredu je njen rođendan. Il martedE vado a inglese. + "torkom idem na kurs engleskog. Il sabato non lavoro. + 3ubotom ne radim .
I *esi dellanno +nazivi *eseca, Imena meseca #išu se malim #očetnim slovom *vidi #rimere: Gennaio ebbraio 0arzo 7#rile 0aggio Giugno Luglio 7gosto 3ettembre %ttobre )ovembre 1icembre
?anuar ebruar 0art 7#ril 0aj ?un ?ul 7vgust 3e#tembar %ktobar )ovembar 1ecembar
0at(* 1atum se iskazuje na sledei način *član F glavni broj F mesec F godina: 3ono nata il U dicembre *del &TT& + $ođena sam U. decembra &TT&. %ggi il &X novembre *del 5(&(. + 1anas je &X. novembar 5(&(. godine.
Izuzetak je #rvi dan u mesecu: on se iskazuje rednim brojem: Il &o maggio la festa del lavoro. + !rvi maj je #raznik rada. Il &o agosto andiamo in ferie. + !rvog avgusta idemo na odmor.
Avve$biali di te*#o +#$ilo&ki iz$azi za v$e*e, 0AHA +odH do, 9uesta settimana non lavoro da lunedE a giovedE. + %ve sedmice ne radim od #onedeljka do četvrtka. )on sono a !odgorica da marzo a maggio. + )isam u !odgorici od marta do maja. La 3econda Guerra 0ondiale durata dal &T'T al &TXU + 1rugi svetski rat trajao je od &T'T. do &TXU. godine. 3aremo a )ikši dal U al &U giugno. + 2iemo u )ikšiu od U. do &U. juna.
>RAHE +iz*e'(Hi, 7rrivo tra sabato e lunedE. + 1olazim između subote i #onedeljka.
PRIMA 0I 7rrivo #rima di venerdE. + 1olazim #re #etka. LSesame non #rima di maggio. + Is#it nije #re maja. !rima del 5(&( K !re 5(&(. godine.
0OPO 7rrivo do#o venerdE. + 1olazim #osle #etka. LSesame do#o marzo. + Is#it je #osle marta. 1o#o il 5(((. + !osle 5(((. godine.
E->RO inisco entro mercoledE. + >avršiu do srede. ;ntro il 5(&Y saremo nellS";. + 1o 5(&Y. biemo u ;". inisco la traduzione entro/#er sabato. + >avršiu #revod do subote/za subotu.
I-O A Lavoro fino a venerdE. + $adim do #etka. 3tudio fino a giugno. "čiu do juna. $esto in Italia fino al 5(&5 + %stajem u Italiji do 5(&5.
P$e#osizioni a$ticolate +#$edlozi s#ojeni s lano*, %dređeni član #iše se sastavljeno sa sledeim #redlozima *vidi odeljak T.& + !$;1L%>I: di , a, da, in, su: PRE0LOG #$ 0"N@I $%1 ?;1)I) 7 del dello *dellS
O;)3@I $%1 0)%OI) 7 dei degli
?;1)I) 7
0)%OI) 7
della *dellS
delle
!rimeri u#otrebe #redloga di s#ojenog sa određenim članom za jedninu: 4a bici 4o %aino 4’aiuto 4’uso 4’odore
del dello dell% della dell%
bambino è qui scolaro è là amico è pre%ioso macchina indispensabile aria è strano
1ečakov bicikl je ovde "čenikov ranac je tamo !rijateljeva #omo je dragocena è "#otreba automobila je neo#-odna 0iris vazdu-a je čudan
!rimeri u#otrebe #redloga di s#ojenog sa određenim članom za mnoinu: 4e biciclette =li %(ini 4’aiuto 4’uso =li inviti
dei degli degli delle delle
bambini sono qui scolari sono là amici è pre%ioso m(cchine indispens(bile amiche sono graditi
2icikli dece su ovde $anci učenika su tamo !omo #rijateljZ je dragocena è "#otreba automobilZ je neo#-odna !ozivi #rijateljica čine zadovoljstvo
PRE0LOG & 0"N@I $%1 ?;1)I) 7 al allo *allS
O;)3@I $%1 0)%OI) 7 ai
?;1)I) 7
0)%OI) 7
alla *allS
alle
agli
!rimeri u#otrebe #redloga a s#ojenog sa određenim članom za jedninu: o il regalo 7hiedo 4o porto 6i rivolgo 4o presto
al allo all% alla all%
1ajem #oklon detetu !itam učenika )osim ga #rijatelju %braam se drugarici !ozajmiu ga #rijateljici
bambino scolaro amico compagna amica
!rimeri u#otrebe #redloga a s#ojenog sa određenim članom za mnoinu: o i regali /arlo 7hiedo 4o porto 4o presto
ai agli agli alle alle
1ajem deci #oklone %braam se učenicima !itam #rijatelje )osim ga drugaricama !ozajmiu ga #rijateljicama
bambini scolari amici compagne amiche
PRE0LOG #& O;)3@I $%1
0"N@I $%1 ?;1)I) 7 dal dallo *dallS
0)%OI) 7 dai dagli
?;1)I) 7
0)%OI) 7
dalla *dallS
dalle
!rimeri u#otrebe #redloga da s#ojenog sa određenim članom za jedninu: dal compagno Vado A uscito dallo studio m'dico 7orro dall% amico 9bito dalla %ia 8to dall% amica
Idem kod druga Izašao je iz lekarske ordinacije
!rimeri u#otrebe #redloga da s#ojenog sa određenim članom za mnoinu: Vado 4o vedo 7orro 9bito 8to
compagni dagli scontrini dagli amici dalle %ie dalle amiche dai
Idem kod drugova
PRE0LOG $' 0"N@I $%1 ?;1)I) 7 nel nello *nellS
O;)3@I $%1 0)%OI) 7 nei negli
?;1)I) 7
0)%OI) 7
nella *nellS
nelle
!rimeri u#otrebe #redloga in s#ojenog sa određenim članom za jedninu: A A 7onfido 5ntro 7’è qualcosa
cassetto nello %(ino nell% amico nella m(cchina nell% aria nel
" fioci je " rancu je "zdam se u #rijatelja "lazim u auto " vazdu-u ima nečeg
!rimeri u#otrebe #redloga in s#ojenog sa određenim članom za mnoinu: 8ono 8ono 7onfido 5ntriamo 7onfido
cassetti %(ini amici m(cchine amiche
nei negli negli nelle nelle
" fiokama su " rancima su "zdam se u #rijatelje "lazimo u automobile "zdam se u #rijateljice
PRE0LOG () 0"N@I $%1 ?;1)I) 7 sul sullo *sullS
O;)3@I $%1 0)%OI) 7 sui sugli
?;1)I) 7
0)%OI) 7
sulla *sullS
sulle
!rimeri u#otrebe #redloga su s#ojenog sa određenim članom za jedninu: 8to iscKtono 8ta 4o metto 7onto
sul terra%%o sullo sci$pero sull% armadio sulla m(cchina sull% amica
)a terasi sam $as#ravljaju o štrajku )a ormaru je 3taviu ga na auto $ačunam na #rijateljicu
!rimeri u#otrebe #redloga su s#ojenog sa određenim članom za mnoinu: 4a noti%ia è 8i trova A uno studio i solito è 8ta
sui giornali di oggi sugli 9ppennini sugli stru%%i sulle copertine sulle spine
Glagol 17$; Io
do dai d[ diamo date danno
4est je u današnjim novinama )alazi se na 7#eninima
Glagol 3<7$; Io
sto stai sta stiamo state stanno Glagol "38I$;
Io
esco esci esce usciamo uscite escono Glagol 2;$;
Io
bevo bevi beve beviamo bevete bevono Glagol 1I$;
Io
dico dici dice diciamo dite di cono Glagol 7$;
Io
faccio fai fa facciamo fate fanno Glagol 3;1;$;
Io
siedo siedi siede sediamo sedete siedono Glagol $I07);$;
Io
rimango rimani rimane rimaniamo rimanete rimangono Glagol 3!;G);$;
Io
s#engo s#egni
Lei/Lui )oi 4oi Loro
s#egne s#egniamo s#egnete s#engono Glagoli na +87$; *n#r. mancare, nedostajati
Io
manco manc-i manca manc-iamo mancate mancano Glagoli na +G7$; *n#r. pagare, #latiti
Io
#ago #ag-i #aga #ag-iamo #agate #agano
0odalni glagoli Glagol !%<;$; Io
#osso #uoi #u #ossiamo #otete #ossono
Glagol 1%4;$; Io
devo devi deve dobbiamo dovete devono
Glagol 4%L;$; Io
voglio vuoi vuole vogliamo volete vogliono
Glagol 37!;$; Io
so sai sa sa##iamo sa#ete sanno
Glagol 7)17$;
Io
vado vai va andiamo andate vanno
Glagol 4;)I$; Io
vengo vieni viene veniamo venite vengono
Glagol ;33;$; Io
sono sei siamo siete sono
Glagol 74;$; Io
-o -ai -a abbiamo avete -anno
Reca ci ( adve$bijalnoj %(nkciji $ečca ci koristi se i u adverbijalnoj funkciji, tj. kao zamena za navedenu ili #odrazumevanu #rilošku odredbu za mesto: 1omani vado a Milano. 7i vai anc-e tu Lei non viene domani da noi, ma ci #u venire domenica. 4oglio andare al cong$esso, ci trovo sem#re gente interessante. 3iamo nel Monteneg$o, ci sono tante cose da vedere. Guardiamo meglio nel lib$o: ci #ossiamo trovare la ris#osta.
Iz$azi c%* i ci sono Izrazi c’è i ci sono imaju značenje \ima], \nalazi se]. Izraz c’è u#otrebljava se is#red imenica u jednini, izraz ci sono is#red imenica u mnoini: 7ttento, cS un caneH 0aria guarda se cS un ta^i. 7llSuniversit[ ci sono tanti studenti. 9ui ci sono tante cose belle.
P$avilni #a$tici# #$o&li !artici# #rošli je infinitivni oblik6 #ri#ada #rošlim svršenim vremenima. 0oe da se koristi samostalno, u slubi vremenske rečenice *
na glagolsku osnovu s tematskim vokalom *KaK, KiK I i III konjugacije dodaje se nastavak +to: andare + andato mangiare + mangiato #agare + #agato dormire + dormito finite K finito Glagolskoj osnovi glagola II konjugacije dodaje se vokal KuK i nastavak +to: credere + creduto ritenere + ritenuto cedere + ceduto
-EPRAVIL-I PAR>I7IP PRO3LI 0nogi glagoli, uglavnom II konjugacije, imaju ne#ravilan #artici# #rošli:
accorgersi *di + accorto a#rire + a#erto bere + bevuto c-iedere + c-iesto c-iudere + c-iuso cuocere + cotto dire + detto dividere + diviso essere + stato fare + fatto giungere + giunto leggere + letto mettere + messo morire + morto muovere + mosso nascere + nato nascondere + nascosto offendere + offeso #arere + #arso #erdere + #erso, #erduto #iangere + #ianto #orgere + #orto #orre + #osto
#rendere + #reso raccogliere + raccolto ridere + riso, smejati se rimanere + rimasto ris#ondere + ris#osto rom#ere + rotto scegliere + scelto scendere + sceso sciogliere + sciolto scrivere + scritto scuotere + scosso sorridere K sorriso s#egnere + s#ento succedere + successo succeduto a togliere + tolto tradurre + tradotto trarre + tratto vedere + visto *veduto venire + venuto vincere + vinto vivere + vissuto
Slo?eni #e$%ekat +Passato #$ossi*o,
3loeni #erfekat gradi se #rezentom #omonog glagola *essere ili avere i #artici#om #rošlim glavnog glagola: Lei -a mangiato tutta la torta. 4oi siete tornati #resto.
Glagol 07)GI7$; Io
-o mangiato -ai mangiato -a mangiato abbiamo mangiato avete mangiato -anno mangiato
@ada je #omoni glagol avere, ne $azlik(je se $od s(bjekta.
Glagol <%$)7$; Io
sono tornato/a sei tornato/a tornato/a siamo tornati/e siete tornati/e sono tornati/e
@ada je #omoni glagol essere, $azlik(je se $od s(bjekta.
Selektovanje #o*o)I GL7G%LI *glagoli koji mogu da imaju objekat: Io -o trovato un bellSalbergo. Lui -a indovinato la ris#osta. Loro -anno #re#arato la cena. !omoni glagol ;33;$; za-tevaju POVRA>-I i !73I4)I GL7G%L3@I %2LI8I. Io !i sono guardata bene allo s#ecc-io. <$%47$3I, 8=I707$3I Io sono stato c-iamato dal direttore. *!73I4 Io sono stata c-iamata dal direttore. *!73I4, O;)3@I $%1
-EPRELAZ-I GLAGOLI mogu da imaju ili #omoni glagol 74;$; ili #omoni glagol ;33;$;. Glagoli kretanja za-tevaju ;33;$; ukoliko kretanje ima kulminaciju *odredište, is-odište: Io sono tornata ieri+ lui è uscito+ voi siete arrivate presto+ loro sono andati via+ tu sei venuta da solaL Glagoli kretanja za-tevaju 74;$; ukoliko kretanje nema kulminaciju ve #redstavlja čist #roces: Io ho ca!!inato+ tu hai passeggiato+ noi abbiamo nuotato+ loro hanno navigatoL
GLAGOLI POS>O/A-/A I POS>A/A-/A iventare, divenire, stare i drugi njima slični ne#relazni glagoli za-tevaju #omoni glagol 'ssere, A diventato grande J !orastao je 8ei diventata famosaM J !ostala si slavnaH A stato in piedi tutto il giorno J !restajao je ceo dan A stata in ufficio tutto il pomeriggioL J 2ila je u kancelariji celo #o#odne
GLAGOLI piacere, parere, sembrare, apparire učestalosti nji-ove u#otrebe:
su ne#relazni glagoli, a
navode se zasebno zbog
Slo?eni #e$%ekat *odalni! glagola i selektovanje #o*o
"koliko #osle modalni- glagola stoji #relazan glagol, sloeno vreme gradi se sa avere: 4o ha voluto aiutare J =teo je da mu #omogne
"koliko #osle modalni- glagola stoji ne#relazan glagol, sloeno vreme modalnog glagola gradi se sa 'ssere, ali je do#ušteno i avere: 8ono dovuto tornare a casa J 0orao sam da se vratim kui 8ono dovuta tornare a casa J 0orala sam da se vratim kui >o dovuto tornare a casa J 0orao/ 0orala sam da se vratim kui "koliko #osle modalni- glagola stoji #ovratni glagol, sloeno vreme modalnog glagola gradi se sa:
'ssere ukoliko #ovratna zamenica stoji #re glagolske gru#e: +i sono dovuta al%are alle sei J 0orala sam da ustanem u šest avere ukoliko #ovratna zamenica stoji na kraju glagolske gru#e: o dovuto al%ar !i alle sei J 0orala / 0orao sam da ustanem u šest >o potuto trovarmi bene a 6ilanoL J "s#eo sam da mi bude le#o u 0ilanu. 6i sono potuto trovare bene a 6ilanoL "#ravo navedeno #ravilo vai i za rečce ci i ne u #riloškoj funkciji. "#oredi #arove rečenica sa istim značenjem: -i sono dovuta andare sKbito o dovuto andar ci sKbito
'e sono potuta tornare solo ieri o potuto tornar ne solo ieri
J 0orala sam odma- da odem *na #omenuto mesto J "s#ela sam tek juče da se vratim *odatle
Reca ci ( #$ono*inalnoj %(nkciji6 =o #arlato con L(igiBGianna. J $azgovarao/la sam s Luiđijem. =o #arlato con l(iBlei6 7I -o #arlato. =o #arlato con L(igi e Gianna6 7i -o #arlato a lungo. LI7$; *Io non ci sc-erzo J Io non sc-erzo con le armi... con uesta cosa... con lei... con lui... con loro..., 1I38"<;$;, L74%$7$; *Io non ci lavoro da anni. )oi non ci #arliamo J ">7?70)%K!%4$7<)%: 0i ne razgovaramo jedno s drugim. J !$IL%N@7 4$;1)%3<: 0i neemo govoriti *na tom sku#u. J >70;)IM@7 4$;1)%3<: 0i neemo govoriti uz #omo te na#rave/toga.
V$e*e
Polo?aj #$iloga za v$e*e +se!preC giàC appenaC !ai C ancoraC pi. , (z slo?eni #e$%ekat6 !rilozi za vreme sempre, già, appena, mai , ancora, pi stoje, standardno, između #omonog glagola i glavnog glagola: 2on ha ancora trovato quel libroL J ?oš nije našao/la tu knjigu. 2on ho pi. incontrato quelle personeL J )isam više sreo te osobe. 4oro sono già tornate+ lo sapevi? J %ne su se ve vratile, da li si to znao/la _ a##ena tornato, lascialo in #aceH J
P$avilni %(t($ I6
OS-OVA:
a*a$e J c$Jde$e J do$*i$e J
a*e$ F za c$ede$ F lični nastavci futur do$*i$ F
LI.-I -AS>AV7I
&.
5.
'. @%)?"G78I?7
/E0-I-A
&. lice 5. lice '. lice
+ + Ri + [
+ + Ri + [
+ + Ri + [
M-O1I-A
&. lice 5. lice '. lice
+ Qmo + Qte + Rnno
+ Qmo + Qte + Rnno
+ Qmo + Qte + Rnno
@%)?"G78I?7 @%)?"G78I?7
!regled oblika futura:
56 4O-/2GA7I/A 86
io
lavorer
ja Nu raditi
tu
lavorerRi
ti Ne# raditi
lui
lavorer[
on Ne raditi
noi
lavorerQmo
mi Nemo raditi
voi
lavorerQte
vi Nete raditi
loro
lavorerRnno oni Ne raditi
86 4O-/2GA7I/A io
creder
ja Nu poverovati
tu
crederRi
ti Ne# poverovati
lui
creder[
on Ne poverovati
noi
crederQmo
mi Nemo poverovati
voi
crederQte
vi Nete poverovati
loro
crederRnno
oni Ne poverovati
96 4O-/2GA7I/A
io
finir
ja Nu %avr#iti
tu
finirRi
ti Ne# %avr#iti
lui
finir[
on Ne %avr#iti
noi
finirQmo
mi Nemo %avr#iti
voi
finirQte
vi Nete %avr#iti
loro
finirRnno
oni Ne %avr#iti
utur se u#otrebljava za iskazivanje budui- radnji: omani andr'mo a 1oma J 3utra emo ii u $im /oi torner(nno a casa J >atim e se vratiti kui utur se u#otrebljava za iskazivanje sumnje ili #ret#ostavke vezane za trenutak govorenja: 7hi sarà? J @o li je to 9vrà fame J 2ie da je gladan
Nepravilne osnove za futur
0nogi glagoli, naročito 5. konjugacije, #oseduju ne#ravilne osnove za futur.
Prva konjugacija
9ndare, dare, fare, stare imaju ne#ravilnu osnovu: GLAGOL
PRVO LI7E /E0-I-E
PREVO0
andare dare
and$K da$K da$ai da$ da$e*o da$ete da$anno %a$K %a$ai %a$ %a$e*o %a$ete %a$anno sta$K sta$ai sta$ sta$e*o sta$ete sta$anno
iNi Nu daNu
fare
stare
u!iniNu
biNu
Druga konjugacija " drugoj konjugaciji ne#ravilne osnove grade se na dva načina:
odbacivanjem tematskog vokala e koji #ret-odi infinitivnom nastavku –re :
cade$e
cad$K
pa#Nu
dove$e gode$e
dov$K god$K
moraNu uOivaNu
#ote$e
#ot$K
moNi Nu
sa#e$e
sa#$K
%naNu
vede$e
ved$K
videNu
vive$e
viv$K
OiveNu
odbacivanjem tematskog vokala e i jednačenjem suglasnikZ #o mestu izgovora:
volereF ` voler ` volr ` vorr
vole$e
vo$$K
hteNu
#e$*ane$e
#e$*a$$K
istrajaNu
$i*ane$e
$i*a$$K
ostaNu
tene$e
te$$K
drOaNu
I sledei glagoli imaju ne#ravilne osnove za futur:
2;*4;$;F 2;$$
Jsse$e
sa$K sa$ai sa$ sa$e*o sa$ete sa$anno
biNu
ave$e
av$K av$ai av$ av$e*o av$ete av$anno
imaNu
be$e
be$$K be$$ai be$$ be$$e*o be$$ete be$$anno
piNu
#a$e$e
#a$$K #a$$ai #a$$ #a$$e*o #a$$ete #a$$anno
!iniNe se
`
2;4;$
`
2;4$
`
Glagoli porre i trarre sa izvedenicama i glagoli izvedeni od osnove + durre grade futur #rostim dodavanjem lični- nastavaka za futur na osnovu: #o$$e
#o$$K
staviNu
#o$$ai #o$$ #o$$e*o #o$$ete #o$$anno t$a$$K t$a$$ai t$a$$ t$a$$e*o t$a$$ete t$a$$anno
t$a$$e
t$ad($$e
i%vuNi Nu
t$ad($$K preve#Nu t$ad($$ai t$ad($$ t$ad($$e*o t$ad($$ete t$ad($$anno
ve$$K
doNi Nu
(t($ II i njegove %(nkcije6 utur II je sloeno vreme i nema #osebne lične nastavke. Gradi se od futura #omonog glagola i #artici#a #rošlog glavnog glagola. !regled oblika futura II: POMO-I GLAGOL avere
56 4O-/2GA7I/A io tu lui noi voi
avr avrRi avr[ avremo avrete
lavorato lavorato lavorato lavorato lavorato
ja budem radio ti bude# radio on bude radio mi budemo radili vi budete radili
loro
avrRnno
lavorato
oni budu radili
86 4O-/2GA7I/A
io tu lui noi voi loro
avr avrRi avr[ avremo avrete avrRnno
creduto creduto creduto creduto creduto creduto
ja budem verovao ti bude# verovao on bude verovao mi budemo verovali vi budete verovali oni budu verovali
96 4O-/2GA7I/A
io tu lui noi voi loro
avr avrRi avr[ avremo avrete avrRnno
finito finito finito finito finito finito
ja budem %avr#io ti bude# %avr#io on bude %avr#io mi budemo %avr#ili vi budete %avr#ili oni budu %avr#ili
POMO-I GLAGOL NSSERE
56 4O-/2GA7I/A io tu lui /lei noi voi loro
sar sarRi sar[ sarQmo sarQte sarRnno
andato/a andato/a andato/a andati/e andati/e andati/e
ja budem oti#ao/la ti bude# oti#ao/la on/ona bude oti#ao/la mi budemo oti#li / e vi budete oti#li / e oni / one budu oti#li / e
86 4O-/2GA7I/A io tu lui /lei noi voi loro
sar sarRi sar[ sarQmo sarQte sarRnno
cresciuto/ a cresciuto/ a cresciuto/ a cresciuti/e cresciuti/e cresciuti/e
ja budem odrastao/la ti bude# odrastao/la on/ona bude odrastao/la mi budemo odrasli / e vi budete odrasli / e oni / one budu odrasli / e
96 4O-/2GA7I/A io sar tu sarRi lui /lei sar[
#artito/a #artito/a #artito/a
ja budem otputovao/la ti bude# otputovao/la on/ona bude otputovao/la
noi voi loro
sarQmo sarQte sarRnno
#artiti/e #artiti/e #artiti/e
mi budemo otputovali / e vi budete otputovali / e oni / one budu otputovali / e
utur II se u#otrebljava za iskazivanje budue radnje koja #ret-odi drugoj buduoj radnji:
=(ando av$K %initoC ti c!ia*e$K 4ada b(de* zav$&ioBlaC #ozva<( te utur II se češe u#otrebljava za #ret#ostavke ili ne#roverene tvrdnje vezane za #rošlost: Saranno arrivati? = Da li su stigli? Avranno preso tutto. = Valjda su uzeli sve Avranno fatto i compiti? = Da li su uradili zadatke? Saranno stati felici? = Da li su bili srećni? Avranno letto le istruzioni? = Da li su pročitali uputstvo? Si saranno divertiti? = Da li su se zabavili?Da li su se lepo proveli?
IZOR POMO-OG GLAGOLA ; POSE-I SL2.A/EVI 3ledei glagoli mogu da imaju #omoni glagol avere ili essere, u zavisnosti od toga da li imaju objekat * scendere, salire, correre ili od toga da li je vršilac radnje biNe ili nije *#redmet, #ojava i sl.6 takvi glagoli su finire, co!inciare, ca!/iare. Glagol vivere selektuje #omoni glagol u zavisnosti od toga da li je osoba na koju se glagol odnosi iva *avere ili mrtva *essere,L
7ORRERE =o corso tutto il giorno. J
S7E-0EREC SALIRE =o sceso le scale. J 3išao/la sam niz ste#enice. =o salito le scale. J !o#eo/la sam se uz ste#enice. Italijani radije koriste glagol fare u oba slučaja: =o fatto le scale. J Išao/la sam ste#enicama. @ada je odredište dostignuto, treba u#otrebiti #omoni glagol essere: 3iamo scesi nella valle. J 3išli smo u dolinu. 3iamo salite in macc-ina. J "šle smo *doslovno: popele smo se u auto.
I-IREC 7OMI-7IARE +I-IZIARE, 7ko je vršilac radnje bie, sloena vremena grade se #omonim glagolom avere: Il giocatore -a finito la #artita. J Igrač je završio utakmicu/#artiju. Il gatto -a finito la sabbia. J 0ačka je #otrošila *sav #esak. 7ko vršilac radnje nije bie, sloena vremena grade se #omonim glagolom essere: La lezione finita alle otto. J Mas se završio u osam. La #rimavera finita tro##o #resto. J !rolee se završilo suviše rano. ?oš #rimera: =o cominciato il libro. J !očeo/la sam knjigu. 0arina -a cominciato il dibattito. J 0arina je za#očela ras#ravu. _ cominciata la fiera del libro. J !očeo je sajam knjiga. _ cominciata unSaltra #untata della serie ]7grodolce. J !očela je još jedna e#izoda serije ]7grodolče.
7AMIARE I za glagol cambiare vae ista #ravila kao i za finire: Io -o cambiato il #rogramma. J ?a sam #romenio/la #rogram. Le condizioni sono cambiate. J "slovi su se #romenili. ]!romena se moe odnositi i na subjekat: Io sono cambiata. J ?a sam se #romenila. 4oi non siete cambiati. J 4i se niste #romenili. "koliko se cambiare u#otrebi kao #ovratan glagol, on menja značenje:
