10. Sınıf Fizik Soru Bankası

1.

fasikül

ETİ V V U K sıncı IRMA ların Ba

LD A kışkan K A – E i r V e el BASINÇ cı – Su Cender n ıvı Bası S e v tı Ka Kuvveti a m r ı d l n Ka Sıvıları

ÖĞRETEN TEST

1

A KUVVETİ BASINÇ VE KALDIRM dereleri – Akışkanların Basıncı Katı ve Sıvı Basıncı – Su Cen

1.

Düşey kesiti şekil I’deki gibi olan türdeş dik dörtgen prizma şekil II’deki konu-

G bağıntısın Katı basıncı, P = S dan bulunur.

ma getirilirse, G S

I. Zemine etki eden basınç,

II. Zemine etki eden basınç kuvveti,

III. Cismin yere göre potansiyel enerjisi,

niceliklerinden hangileri azalır? A) Yalnız I

B) Yalnız II D) II ve III

Düzgün cisimlerin zemine

Şekil - I

Şekil - II

C) I ve III E) I, II ve III

r

uyguladıkları basınç, h

P = h.d.g bağıntısından

2.

bulunur. (d = özkütle)

2h

h

K

2r

r

r

2h

L

M

Aynı maddeden yapılmış K,L,M silindirlerinin zemine yaptıkları basınçlar PK , PL ve PM’dir.

Katıların zemine uygu ladıkları basınç kuvveti cismin ağırlığına eşittir.

G

B) PL > PM>PK

D) PL=PM>PK

G F1

F1 = F2 ’dir.

Buna göre, PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir? A) PK=PL=PM

C) PL > PK > PM

E) PM>PL>PK

F2

3.

Eşit yükseklikteki K ve L cisimleri-

L

K

nin zemine yaptıkları basınçlar

10

mine uyguladıkları basınç kuvvetF leri K oranı kaçtır? FL 1 1 1 A) B) C) 9 3 2

2

F

P1 =

G

S P1

S P2

G+F S

P2 =

3S

D) 1

E) 3

Yüksekliği h, yoğunluğu d taban alanı S olan düzgün dikdörtgen prizmanın zemine yaptığı basınç P’dir.

G

G−F S

G.cosα S bağıntısından bulunur. P=

4.

F

G

S

d

Buna göre, P’nin hesaplanabilmesi için, h, S

d,g ve S niceliklerinden hangilerinin bilinα

G.cosα

h

mesi yeterlidir? (g= yerçekimi ivmesi) A) Yalnız h

B) Yalnız d D) d, g ve h

C) h ve d E) h, d, g ve s

ünite

FİZ İK

eşit olduğuna göre, cisimlerin ze-

BASINÇ VE KALDIRMA

KUVVETİ Katı ve Sıvı Basıncı – Su Cendere leri – Akışkanların Basıncı 5.

Şekildeki kapta d ve 2d yoğunluklu sıvılar dengededir.

Buna göre, K ve L noktalarındaki sıvı basınçları oranı

PK

6.

h

kaçtır?

PL

1 A) 6

h

d

C) 1 3

2d

1 D) 2

PK = h.d.g bağıntısından bulunur.

h

E) 1

Eşit bölmeli şekildeki kapta N noktasındaki sıvı PK = h1 .d1 .g

Buna göre, K ve L noktalarındaki sıvı basıncı

h1

d1

h2

d2

K

PL = h1d1g + h2 d2 g

N

nedir?

d K

basıncı P’dir.

ÖĞRETEN TEST

K noktasındaki sıvı basıncı, K

L

B) 1 4

1

L

K

PK

PL

A)

P

P/2

B)

P

P

C)

2P

P/2

D)

2P

5P/2

E)

2P

2P

L

G2

G1 S1

7.

G2 S2

+ h.d.g

S1

Şekildeki U borusunda d1, d2 ve d3 yoğun lukla sıvılar dengededir.

=

G1 h S2

d d2

6h

d3

d2 = d, d3 = 4d olduğuna göre, d1 nedir?

2h h

d1

A) 4,5

B) 5

C) 5,5

D) 6

3 E) 8

h1 h2

V1

8.

Düşey kesiti şekildeki gibi olan su cenderesinde

pistonların

su

V2

ağılıkları

önemsizdir. Sistem dengede olduğu-

1

120 N

F

3S

S

h3 V3

Akışkanların kesitin daraldığı yerde hız-

na göre, F kuvveti kaç N’dir? (Sürtün-

ları artar. V1 < V2 < V3’tür.

meler önemsiz)

Akışkanların hızının arttığı yerde basınçları azalır. h1>h2>h3’tür.

sıvı

A) 360

B) 240

C) 180

D) 120

E) 40

KONU TESTİ

A KUVVETİ BASINÇ VE KALDIRM dereleri – Akışkanların Basıncı

1

Katı ve Sıvı Basıncı – Su Cen

1.

4S

3S

S

4.

L

M

K

P2

P1

P3

Şekil I

Şekil II

Kesit alanı 4S olan dikdörtgenler prizması şeklindeki cis-

rek S, 3S kesit alanlı parçalara ayrıldığında zemine yapılan basınçlar P2 ve P3 oluyor.

basınçlar PK, PL ve PM’dir.

B) P1>P3>P2

D) P1>P2>P3

B) PL=PM>PK

D) PM>PK>PL

C) P2>P3>P1

C) PL>PK>PM

E) PM>PL>PK

E) P2>P1>P3

K

2.

Buna göre, PK,PL ve PM arasındaki ilişki nedir? A) PK>PL>PM

Buna göre, P1, P2 ve P3 arasındaki ilişki nedir? A) P1=P2=P3

Yoğunlukları 3d, d, 2d yükseklikleri h, 2h, 2h olan K dik prizması, L silindiri ve M dik prizmasının zemine yaptıkları

min zemine yaptığı basınç P1’dir. Cisim düşeyden kesile-

2d 2h

d

h 3d

L

M

5.

K L

Şekil I

Şekil II

PK’dır. Cisim şekil II’deki gibi L ve M parçalarına ayrıldığında parçaların zemine yaptıkları basınçlar PL ve PM oluyor.

Buna göre, PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir? A) PK>PL>PM

B) PL>PM>PK

D) PL>PK>PM

FİZ İK

2S

Taban alanları S, 2S olan K ve L cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar eşittir.

C) PK>PL=PM

Buna göre, cisimlerin ağılıkları oranı A)

E) PM>PK>PL

1 4

B)

1 2

C) 1

D) 2

GK GL

kaçtır? E) 4

10

3.

M L

6.

K

a

3a

2a

a

PK 2a

3a

Aynı maddeden yapılmış K, L, M küplerinin kenar uzunlukları a, 2a, 3a’dır.

K cisminin zemine uyguladığı basınç P ise L ve M’nin zemine uyğuladıkları basınçlar PL ve PM nedir? PL

PK

A)

P/2

P/3

B)

P

P

C)

4P

9P

D)

8P

27P

E)

2P

3P

PL

Düşey kesitleri şekildeki gibi olan özdeş cisimlerden taralı bölgeler kesilip atılıyor.

Cisimlerin zeminlere yaptıkları basınçlar ilk duruma göre nasıl değişir? PK

PL

A)

Azalır

Azalır

B)

Azalır

Artar

C)

Değişmez

Azalır

D)

Değişmez

Artar

E)

Artar

Artar

ünite

4

S

Düzgün türdeş K cisminin şekil I de zemine yaptığı basınç

BASINÇ VE KALDIRMA

KUVVETİ Katı ve Sıvı Basıncı – Su Cendere leri – Akışkanların Basıncı 7. K

L

3S

S

S

P2

Y

Z

İçleri dolu X, Y ve Z cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar eşittir.

3S Şekil I

Şekil II

Kesit alanları şekil I deki gibi olan K ve L cisimlerinin zemi-

Buna göre, cisimlerin yapıldığı maddelerin özkütleleri dx, dy ve dz arasındaki ilişki nedir?

ne yaptıkları basınçlar eşittir.

X

KONU TESTİ

P1 L

10.

K

1

A) dx>dy>dz

Buna göre, Şekil II de K’nın L’ye uyguladığı basınç P1, P1 L’nin zemine yaptığı basınç P2 olduğuna göre, P ora-

B) dy>dz>dx

D) dx>dz>dy

C) dz>dx>dy E) dz>dy>dx

2

nı kaçtır? A)

1 12

B)

1 8

C)

K

8.

1 6

D)

1 4

L

E)

1 2

Yıldızlı Soru 1

M h

S h

Silindir şeklindeki K ve L cisim lerinin yarıçapları r, 2r yükseklikleri h’dır. K cisminin özkütlesi d, L cismininkide 2d’dir. Buna göre, K cisminin L cismine uyguladığı ba-

Aynı yükseklikteki K, L, M cisimlerinin şekildeki konumda zemine yaptıkları basınçlar eşittir.

Cisimler S hizasından kesilip üst kısımları atıldığında kalan parçaların zemine yaptıkları basınçlar PK, PL, PM arasındaki ilişki nasıl olur? A) PK>PL>PM

B) PL>PM>PK

D) PK=PL=PM

9.

K

d

h

2d

L

h 2r

sınç P1’in, L’nin zemine uyg uladığı basınç P ’ye 2 P1 oranı kaçt ır? P

C) PM>PK>PL

E) PL>PK>PM

K

r

2

4 A) 9

B)

2 3

C)

3 4

D)

1 2

E)

1 3

L

5

11.

3h

Homojen K ve L düzgün cisimleri şekillerdeki gibi ortalarından kesilip taralı bölümler atılıyor.

1

S

Buna göre,

Şekil I

I. Zemine etki eden basınç kuvveti

II. Zemine etki eden basınç

III. Yere göre potansiyel enerji

niceliklerinden hangileri her iki cisim içinde yarıya iner? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

h

3S

C) I ve II

E) I, II ve III

Şekil II

Özdeş ve türdeş tuğlalarla şekil I ve şekil II’deki sistem oluşturuluyor. Buna göre, sistemlerin zemine yaptıkları basınçlar P1 oranı P kaçtır? 2

1 A) 9

B)

1 6

C)

1 3

D)

1 2

E) 1

KONU TESTİ

A KUVVETİ BASINÇ VE KALDIRM dereleri – Akışkanların Basıncı

2

Katı ve Sıvı Basıncı – Su Cen

1.

4. h

d

h K

L

K

aynı cins sıvılar vardır. Buna göre, K, L, M noktalarındaki sıvı basıçları PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir? A) PK=PL=PM

2d

h

Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplarda aynı yükseklikte

L

M

B) PK>PL>PM

D) PM>PL>PK

C) PM>PK>PL

Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta d, 2d yoğunluklu sıvılar vardır.

E) PL>PM>PK

Buna göre, K ve L noktalarındaki sıvı basınçları oranı PK kaçtır? PL 3 4 A) 4 B) 3 C) 2 D) E) 2 3

2. 5. 2d

2h

K

X

Y

3h

dK

Z

L

Düşey kesiti şekildeki gibi olan bir kabın X, Y, Z noktalarındaki sıvı basınçları Px, Py ve Pz arasındaki ilişki nedir? A) Px>Py>Pz

B) Pz>Py>Px

D) Py>Pz>Px

FİZ İK

C) Px>Pz>Py

2d ve dK özkütleli birbiriyle karışmayan sıvılar şekildeki gibi durmaktadır.

K noktasındaki sıvı basıncı P, L noktasındaki sıvı basınçı 4P olduğuna göre, dK nedir?

E) Pz=Py>Px

A)

10

5d 2

B) 3d

C) 4d

D) 5d

E) 6d

6

d özkütleli sıvı vardır.

6.

Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta

Buna göre, K ve L noktalarındaki sıvı basınçları PK ve PL nedir? (g = yerçekimi ivmesi) PK

PL

A)

3hdg

hdg

B)

3hdg

2hdg

C)

hdg

sıfır

D)

2hdg

sıfır

E)

3hdg

3hdg

h h h

d

2h

3d

h

K

L d

L K

Yoğunlukları d, 3d olan sıvıların K ve L noktalarında oluşturdukları basınçlar PK ve PL’dir.

PK = P olduğuna göre, PL nedir? A)

5P 2

B) 2P

C)

3P 2

D)

4P 3

E)

5P 4

ünite

3.

BASINÇ VE KALDIRMA

KUVVETİ Katı ve Sıvı Basıncı – Su Cendere leri – Akışkanların Basıncı 7.

10.

2

K

L

M

sıvı

sıvı

sıvı

KONU TESTİ

h 3h

X

h K Y

2h

L

yükseklikte sıvılar vardır. Şekildeki konumda iken tabanla-

3h ve 2h yüksekliğinde X ve Y sıvıları bulunan kapta K ve L noktalarındaki sıvı basınçları PK ve PL’dir.

Sıvıların kütleleri eşit olduğuna göre, A)

1 4

B)

Düşey kesiti şekildeki gibi olan K, L ve M kaplarında eşit

1 3

1 2

C)

D)

8.

PK PL

oranı kaçtır?

2 3

E)

3 4

ra etki eden sıvı basınçları PK, PL ve PM’dir. Kaplar ters çevrilirse PK, PL ve PM nasıl değişir? PK

PL

PM

A)

Artar

Azalır

Artar

B)

Azalır

Artar

Değişmez

C)

Azalır

Azalır

Değişmez

D)

Artar

Değişmez

Azalır

E)

Artar

Azalır

Değişmez

Yıldızlı Soru 2

h

d1

X h h

d2

Y

Şekildeki U borusunda 2d yoğunluklu sıvı vardır.

h

Dik kesiti şekildeki gibi olan kapta birbirine karışmayan d1,

A)

d1

1 4

B)

1 3

d2

C)

oranı kaçtır?

1 2

D)

2 3

E)

3 4

d

d

d

K

L

M

1 4

B)

1 3

C)

1 2

D)

2 3

E) 1

7

sabit debili muslukla dolduruluyor. Buna göre, K noktasındaki sıvı basıncının zamana bağlı değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

Kesitleri şekildeki gibi olan K, L, M kaplarında yarı yüksek-

A)Basınç

B) Basınç

K

C) Basınç

Kaplara doluncaya kadar 2d yoğunluklu sıvılar eklendiğinde tabanlarındaki sıvı basınçları PK, PL, PM olduğuna göre bu basınçlar arasındaki ilişki nasıldır? (Sı-

1

A)

11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan boş kap

liklerine kadar d yoğunluklu sıvılar vardır.

Sağ

2d

(Sıvılar karışmıyor.)

9.

sıvı eklenirse sağ koldaki sıvı kaç h yükselir?

Y noktasındaki sıvı basıncı, X noktasındaki basıncın dört katı olduğuna göre,

Sol

Borunun sol kefesinden h yüksekliğinde d yoğunluklu

d2 yoğunluklu sıvılar dengededir.

d

vılar birbiriyle karışmıyor.) A) PK=PL=PM

B) PK>PL>PM

D) PL>PK>PM

zaman

D) Basınç

zaman

zaman

E) Basınç

C) PL>PM>PK

E) PM>PL>PK

zaman

zaman

KONU TESTİ

1.

A KUVVETİ BASINÇ VE KALDIRM dereleri - Akışkanların Basıncı

3

Katı ve Sıvı Basıncı - Su Cen

4.

Düşey kesiti şekildeki gibi olan

Taban alanları S, 2S

eşit hacim bölmeli kap sabit de-

olan X ve Y kapların-

bili muslukla 16t sürede doldu-

dan X kabında 4h yük-

ruluyor.

sekliğinde sıvı vardır.

sıvı

cı P olduğuna göre 6t ve 12t

P1

sıvı

eden sıvı basıncı P,

ra K noktasındaki sıvı basın-

basınç P1 ve P2 ne olur?

4h

X kabının tabanına etki

Musluk açıldıktan t süre son-

süre sonra K noktasındaki

X

basınç

K Y

S

kuvveti

F’dir. K

K musluğu açılıp sıvı 2S

Y kabına aktarılırsa Y

P2

A)

P

2P

kabının tabanına etki eden sıvı basıncı ve sıvı basınç

B)

2P

3P

kuvveti ne olur?

C)

3P

6P

D)

2P

4P

E)

6P

4P

2.

K K

Basınç

Basınç Kuvveti

A)

P/2

F

B)

2P

2F

C)

P

2F

D)

2P

F

E)

P/2

2F

K d1

d2 I

d3 II

III

Özdeş ve türdeş K cisimleri d1, d2 ve d3 yoğunluklu sıvılar-

5.

da I, II ve III konumlarında dengededir.

L

M

X

Y

Z

Buna göre, kap tabanlarındaki sıvı basınçları P1, P2 ve P3 arasındaki ilişki nasıldır? A) P1=P2=P3

FİZ İK

K

10

B) P3>P2>P1

D) P1>P3>P2

C) P1>P2>P3 E) P2=P3>P1

X, Y, Z kaplarında ağırlıkları eşit K, L, M sıvıları vardır.

Buna göre, sıvıların kap tabanlarında meydana getirdikleri basınç kuvvetleri FK, FL ve FM arasındaki ilişki nedir?

8

A) PK>PL>PM

B) PL>PM>PK

D) PK=PL=PM

Şekildeki U borusunda birbirine karışmayan d1, d2 ve d3 yoğunlukta sıvılar dengededir.

E) PL>PK>PM

d1

M

N d 2

K

L

6.

PL, PM ve PN arasındaki ilişki

d3

nedir? A) PK>PL>PM>PN

B) PK=PL>PN>PM C) PL>PN>PM>PK

D) PK=PL>PM>PN

E) PK=PL>PM=PN

3S

dengede olup bileşik kapların

Buna göre, K, L, M ve N noktalarındaki sıvı basınçları PK,

G ağırlıklı piston şekildeki gibi kesit alanları S ve 3S’dir.

Piston üzerine bir cisim ko-

h S

nulduğunda piston h kadar

sıvı

aşağı indiğine göre cismin ağırlığı kaç G’dir? A)

1 2

B)

2 3

C) 1

D)

4 3

E)

3 2

ünite

3.

C) PM>PK>PL

BASINÇ VE KALDIRMA

KUVVETİ Katı ve Sıvı Basıncı - Su Cendere leri - Akışkanların Basıncı 7.

Y S

d

2S 2S

I. Sıvılar kendilerine uygulanan basıncı her yöne aynı büyüklükte iletirler.

Z

II. Cisimlere uygulanan basınç miktarıyla doğru orantılı olarak cisimlerin elektrik üretme özelliğine piezoelekt-

sıvı

rik denir.

Düşey kesiti şekildeki gibi olan bileşik kaplarda pistonlar şekildeki gibi dengededir.

III. Akışkanların hızının arttığı yerde basınç azalır.

Yukardaki yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I

X pistonu F kuvvetiyle h kadar aşağı itilirse Z pistonu kaç h yükselir? A)

1 6

B)

1 4

C)

1 3

D)

1 2

E)

Yıldızlı Soru 3 Düşey kesiti şekildeki gibi olan su cenderesinde pistonların ağılıkları önemsiz-

Hava

Çatıların uçması II

Uçak kanadının havalanması III

dir. Pistonlar üzerinde x ci-

simleri varken sistem şekildeki gibi dengede kalıyor.

Yukardaki olaylardan hangileri “akışkanların hızının arttığı yerde basınç azalır” ilkesi ile açıklanabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

K sıvısı h

X

Şekildeki kapalı kapta K sıvısı içinde K katısı şekildeki gibi dengede iken gazın basıncı Pgaz, sıvı yüksekliği h, x nok-

1

Yalnız K katısı eriyinceye kadar ısı verildiğinde Pgaz, h ve Px niceliklerinden hangileri artar? B) h ve Pgaz

D) Yalnız Px

h

3S

S sıvı

I, II ve III’te ölçüm a, b, c ile verilen ölçüm aletlerinden hangileri ile yapılır?

tasındaki sıvı basıncı Px’dir.

A) Yalnız h

x x

11. I. Cisimlerin seçilen bir noktaya göre yüksekliğini ölçer. II. Deniz ya da göllerde su derinliğini ölçer. III. Atmosfer basıncını ölçer. a. Barometre b. Altimetre c. Batimetre

Gaz

K katısı

x x x

Buna göre, her iki piston üzerine birer x cismi daha konulursa pistonlar arası yüksekl ik farkı kaç h olur? 5 5 A) 2 B) 2 C) D) 1 E) 2 3 3

C) I ve III

9.

E) I, II ve III

Hava

Balonların birbirine yaklaşması I

C) I ve II

2 3

Balon

B) Yalnız III

D) II ve III

8.

KONU TESTİ

10.

F X

3

C) Pgaz ve Px E) h, Pgaz ve Px

I

II

III

A)

c

a

b

B)

b

c

a

C)

c

b

a

D)

a

b

c

E)

b

a

c

9

ÖĞRETEN TEST

İ

BASINÇ VE KALDIRMA KUVVET

2

Sıvıların Kaldırma Kuvveti

1. Cisme uygulanan kaldırma kuvveti, FK = Vb. ds. g bağıntısından bulunur. Cisim dengede ise cismin ağırlığı cisme etki eden kaldırma kuvvetine eşittir. G = FK = Vb . ds . g

Vb ds

dengededir.

vetleri FK, FLve FM arasındaki ilişki nedir?

T + FK = G ’dir.

ds

2.

E) FK>FM>FL

Eşit hacim bölmeli K, L, M cisimleri sıvı içinde şe-

K L

Buna göre, cisimlerin kütleleri mK, mL ve mM

M

sıvı

arasındaki ilişki nedir? A) mK>mL>mM

M V V

C) FM>FK>FL

kildeki gibi dengededir.

L

sıvı

B) FL>FM>FK

D) FL>FK>FM

Sistem dengede ise

V V V

Buna göre, cisimlere etki eden kaldırma kuv-

A) FK>FL>FM

T

K V V

2V, 3V, 2V hacimli K, L ve M cisimleri şekildeki gibi

B) mK=mL=mM

D) mL>mK=mM

C) mK=mM>mL

E) mM>mL>mK

K L

GK = 2V . ds . g GL = 3V . ds . g’dir.

sıvı

3.

3d özkütleli K ve L özdeş cisimleri d özkütleli sıvı

T1

içinde şekildeki gibi denge iken ip gerilme kuvvetle-

T2

ri T1 ve T2 oluyor.

FİZ İK

K

T1

Buna göre, T oranı kaçtır? (Bölmeler eşittir.) 2

10 A)

1 2

B)

4 3

C)

3 2

d d

D) 2

L

E) 3

10

Vb ds

Sistem dengede ise G = Fk V . dc g = Vb . ds . g

4.

K, L ve M cisimleri sıvı içinde şekildeki gibi denge

K

L M

dedir.

Buna göre, cisimlerin kütleleri mK, mL ve mM arasındaki ilişki nedir?

K sıvı

(Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) mK>mL>mM D) mK>mM>mL

B) mM>mL>mK

K

C) mL>mK>mM

E) mM>mK>mL

ünite

V


İ

2


5.

Eşit bölmeli K cismi d, 3d yoğunluklu sıvılar içinde şekildeki gibi dengededir.

K

d

Cisme etki eden kaldırma kuv-

Buna göre, K cisminin özkütlesi kaç d dir?

6.

B)

5 2

C)

5 3

5 4

D)

Katı K cismi d1 ve d2 yoğunluklu sıvılarda

E)

K K

Buna göre, I. K cismine etki eden kaldırma kuvvetleri eşittir.

G = FK = V1.d1g + V2.d2.g ’dir.

4 3

şekil I ve şekil II’deki gibi dengededir.

veti cismin ağırlığına eşittir.

d1 V 1 V2 d2

3d

A) 5

ÖĞRETEN TEST

x

d1

d2

Şekil I

Şekil II

x x

d1

d2

d3

Cisme etki eden kaldırma kuvvetleri eşittir.

II. d1>d2’dir. III. şekil I’de K cismine etki eden kaldırma kuvveti şekil II’dekinden bü-

F1 = F2 = F3 =G

yüktür.

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

7.

E) II ve III

Eşit hacim bölmeli K cismi d özkütleli sıvıda şekil I’deki gibi, 2d özkütleli sıvıda şekil II’deki gibi F kuvveti yardımıyla dengededir.

K cisminin ağırlığı G olduğuna göre, F kuvvetinin büyüklüğü kaç G’dir? A) 1

B) 2

C) 3

F

K

K d

2d

Şekil I

Şekil II

D) 4

T

ds

T + G = FK ’dır.

E) 5

11

8.

K

K

K

d

d

Şekil I

1

T1

2d

K

T2

L M

Şekil II

Eşit bölmeli K cismi şekil I’de d özkütleli sıvıda dengededir. Cisim d ve 2d özkütleli sıvılarda şekil II’deki gibi dengede olduğuna göre, ip T1 gerilme kuvvetleri T oranı kaçtır? 2

A)

1 5

B)

2 5

C)

2 3

D)

3 5

E)

3 4

• Yüzen ve askıda kalan cisimler taşırma kaplarında ağırlaşma meyana getirmezler. (K ve L)

• Dibe batan cisimler taşırma kaplarında ağırlaşma meydana getirirler. (M) • K, L, M cisimleri kendilerine etki eden kaldırma kuvvetleri kadar ağırlıkta sıvı taşırırlar.

KONU TESTİ

1.

İ


4


Eşit kütleli K, L ve M cisimleri bir sıvı için

4.

K

de şekildeki gibidengedir.

L

Buna göre, cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri FK, FL ve FM arasındaki B) FK>FL>FM

D) FK=FL>FM

3d

C) FK=FL=FM E) FK>FL=FM

Eşit bölmeli K cismi d ve 3d özkütleli sıvılarda şekildeki gibi dengededir.

Buna göre, K cisminin özkütlesi nedir? A)

2.

K, L ve M katı cisimleri sıvı içinde şekil-

K

deki gibi dengededir.

V V

I. K ve L cisimlerinin ağırlıkları eşittir.

II. M’nin ağırlığı L’ninkinden büyüktür.

III. M’nin özkütlesi, L’ninkinden büyüktür.


B) Yalnız II

D) I ve II

FİZ İK

7d 3

B)

7d 4

C)

7d 5

D)

7d 6

E)

4d 3

5. 100N V L

Buna göre,

K

M sıvı

ilişki nedir? A) FM=FL>FK

d

sıvı

M

70N

2V

50N

d1

d1

d2

d2 I

II

Havadaki ağırlığı 100N olan eşit bölmeli cisim I ve II sistemlerinde sırasıyla 70N, 50N tartılıyor.

C) Yalnız III E) II ve III

d1 Buna göre, sıvıların özkütleleri oranı d kaçtır? 2 A)

10

1 6

B)

1 5

C)

1 4

D)

1 3

E)

1 2

12 Eşit kütleli K ve L cisimleri sıvı içinde şe-

K


3.

Kütleleri 3m, 2m, m olan K, L ve M ci-

K L

simleri sıvı içinde şekildeki gibi denge-

M

dedir.

Buna göre, cisimlerin sıvı içindeki

sıvı

hacimleri VK, VL ve VM arasındaki ilişki nedir? A) VM>VL>VK

B) VL=VM>VK

D) VK>VL>VM

C) VK>VL=VM

E) VK=VL=VM

L

Buna göre, cisimlerin; sıvı

I. Hacimleri

II. Sıvıya batan hacimleri

III. Sıvı tarafından uygulanan kaldırma kuvvetleri

IV. Özkütleleri

niceliklerinden hangileri eşittir? A) I ve II

B) II ve III D) I, II ve IV

C) III ve IV E) II, III ve IV

ünite

6.


İ

4


7.

Eşit hacimli ve eşit bölmeli K,

10. Eşit bölmeli K cismi d öz

K

L cisimleri sıvılar içinde şe-

d

Buna göre, cisimlerin kütmK leleri oranı m kaçtır?

I

A)

1 7

B)

2 7

C)

3 7

vıda şekil II’deki gibi den-

D)

4 7

E)

5 7

2d

Şekil I

Şekil II

K cisminin ağırlığı P olduğuna göre, L cisminin ağırlığı nedir? A) P

8.

d

gededir.

II

L

K

gibi K ve L 2d özkütleli sı-

3d

2d

L

K

kütleli sıvıda şekil I’deki

L

killerdeki gibi dengededir.

KONU TESTİ

B) 2P

C) 3P

D) 4P

E) 5P

Özdeş K cisimleri sıvı içinde şekildeki gibi dengede iken ip gerilme kuvvet-

T1 T2 T3

Yıldızlı Soru 4

leri T1, T2 ve T3 oluyor. K

Buna göre, T1, T2, T3 arasındaki

K

büyüklük ilişkisi nedir?

sıvı

A) T1>T2>T3

C) T1=T2=T3

B) T3>T2>T1

D) T2>T1>T3

K

Eşit hacim bölmeli K cisminin hacm i 2V, L cisminin hacmi 3V’dir. Cisimler şekildeki gibi dengede iken ip gerilme kuvvetleri T = 5N, T = 10N’dur. 1 Cisimlerin kapta oluşturdukla 2 rı toplam ağırlaşma miktarı 80 N olduğuna göre , cisimlerin ağırlıkları G ve G kaç Newtond ur? K L

E) T3>T1>T2

GK

A)

9.

Türdeş X cismi d1 yoğunluklu sıvı içinde

GL

10

50 60

B)

15

C)

20

70

D)

25

60

E)

25

70

T1

L sıvı

M

13

şekildeki gibi dengede olup sıvı içindeki hacmi Vb, cisme etki eden kaldırma kuvveti Fk’dır.

d2

X Vb

M musluğu açılıp d1, yoğunluklu sıvı ile karışabilen d2 yoğunluklu sıvı akı-

d1

tıldığında cismin yeni denge durumunda Vb ve Fk nasıl değişir? (d2>d1) Vb

1

11. Eşit

Azalır

Azalır

B)

Azalır

Artar

C)

Artar

Artar

D)

Artar

Değişmez

E)

Azalır

Değişmez

hacimli katı K ve L cisimleri 4d

özkütleli sıvıda şekildeki gibi dengede-

Fk

A)

T2

K

dir.

K cisminin özkütlesi 5d olduğuna

K L 4d

göre, L cisminin özkütlesi nedir? A) d

B) 2d

C) 3d

D) 4d

E) 6d

KONU TESTİ

İ


5


1.

4.

K

K

K

Eşit bölmeli K cismi d1 ve d2 yoğunluklu

K

sıvılarda şekil I ve d1 Şekil I

şekil

d2

Şekil II

d1 Buna göre, sıvıların yoğunlukları oranı d kaçtır? 2

2.

1 3

B)

2 5

2 3

C)

D)

3 4

E)

Eşit bölmeli, m kütleli, K cismi d yoğunluk

Şekil I

Sıvıların cisme uy-

A) F1 = F2

Şekil II

B) F1 > F2 d1 > d2

d2 > d1

5 3

D) F1 = F2

C) F1 > F2 d2 > d1 E) F2 > F1 d1 > d2

d1 > d2

K

5.

sıvıda şekildeki gibi dengededir.

d2

d1

daki ilişki nasıldır?

şekil II’deki gibi dengededir.

A)

gibi

guladığı kaldırma kuvvetleri F1 ve F2 ile d1, d2 arasın-

Eşit bölmeli K cismi d1 ve d2 yoğunluklu sıvılarda şekil I ve

II’deki

dengededir.

K

Buna göre, K cisminin üzerine bir cisim konulduğunda aşağıdakilerden hangisi

T1

K

K

d

gibi dengede kalamaz? A)

C)

B) m

sıvı

3m

2m

Şekil I

d

sıvı T2

Şekil II

Şekil III

Eşit bölmeli K cismi şekil I’de sıvı içinde dengededir. Cisim şekil II ve şekil III’de gerilme kuvvetleri T1, T2 olan iplerle

2d

d

sıvı

dengededir.

E)

3m

3m

T1 Buna göre, T oranı kaçtır? 2 A)

FİZ İK

10

4d

6.

d

cismi d özkütleli sıI’deki

gibi, eşit hacim böl-

d

meli 2V hacimli L

L K

2d

Şekil I

Şekil II

Buna göre, cisimlerin ağırlıkları G oranı kaçtır? L B)

1 3

3 2

E)

C)

1 2

D) 1

T1

T2

X

ve T1, T2’dir.

K sıvısı

Sıvılar türdeş olarak karıştırı-

L sıvısı

Y

vetleri nasıl değişir? T1

GK

1 4

D) 1

lırsa T1 ve T2 ip gerilme kuv-

gibi d, 2d özkütleli sıvılarda dengededir.

A)

1 2

X ve Y cisimleri K ve L sıvılarında

cismi şekil II’deki

C)

gerilme kuvvetleri sıfırdan farklı

3V hacmindeki K şekil

1 3

şekildeki gibi dengede olup ip

K

Eşit hacim bölmeli

vıda

B)

2d

14

3.

1 4

E) 2

T2

A)

Artar

Azalır

B)

Azalır

Azalır

C)

Değişmez

Değişmez

D)

Azalır

Artar

E)

Artar

Artar

ünite

D)


İ

7.

X

ve L cisimleri d, 2d öz-

L

sıvı

Şekil I

sıvı

Şekil II

içinde şekil I, şekil II ve şekil III’deki gibi dengededir. GX Buna göre, X ve L cisimlerinin ağırlıkları G oranı

8.

1 3

1 2

C)

K

D) 1

2V L

d

2d

T1 Buna göre, ip gerilme kuvvetleri T oranı kaçtır? 2 A)

1 8

B)

1 4

C)

1 3

D)

1 2

E)

2 3

E) 3

L h h

K

K sıvı

sıvı I

L

kaçtır?

B)

V K

deki gibi dengededir.

Şekil III

Her bölmenin hacmi V olan K, L cisimleri ile X cismi sıvı

1 4

T2

kütleli sıvılarda şekil-

A)

T1

cimleri V, 2V olan K

K

K sıvı

11. Özkütleleri 3d, 4d ha

K

KONU TESTİ

5


II

Yıldızlı Soru 5

M

sıvı III

Kesik koni biçimindeki K cismi, L küpü ve M küresi şekillerdeki gibi dengededir.

Buna göre, cisimlerin kütleleri mK, mL ve mM arasında-

Kesit alanları şekildeki gibi olan K cismi sıvı içinde askıda dengeded ir.

ki ilişki nedir? A) mK=mL=mM

B) mL=mM>mK

D) mL>mM>mK

9.

C) mM>mL>mK

Cismin üst kesitine etki eden sıvı basınç kuvveti F olduğuna göre , cismin ağırlığı nedir?

E) mK>mL=mM

K

Ağırlığı G olan eşit böl

A) 3F

meli K cismi şekil

B) 4F

C) 5F

D) 6F

F

h

S S sıvı

h S

h

3S

E) 8F

I’deki gibi dengededir.

Cisim şekil II’deki

15

gibi kabın tabanına

sıvı

sıvı

bir iple bağlanırsa

Şekil I

ipte meydana gelen

T

12.

Şekil II

T

gerilme kuvveti kaç G olur? A)

1 2

B) 1

C)

3 2

D) 2

E)

10. Eşit hacim bölmeli K cismi sıvı içinde dengede olup cismin üst yüzeyine etki

1

F K

eden sıvı basınç kuvveti F’dir.

h sıvı

B) 2F

C) 3F

D) 4F

Z d2

Aynı maddeden yapılmış 2V, 2V, V hacimli X, Y, Z cisimleri kuvvetleri eşit oluyor.

Buna göre, d1, d2 ve d3 arasındaki ilişki nedir? A) d1>d2>d3

E) 5F

d3

d1, d2 ve d3 yoğunluklu sıvılarda dengede iken ip gerilme

h h

h

Buna göre, cismin ağırlığı nedir? A) F

X d1

5 2

T

T Y

B) d2>d1>d3

D) d2>d3>d1

C) d3>d1>d2 E) d3>d2>d1

2.

fasikül

İ

LD

ET V V U K IRMA

E KA V Ç N I BAS estleri Ünite T

ÜNİTE TESTİ

İ


1

1.

K

L

4.

M

yer S

2S

Ağırlıkları eşit K, L ve M cisimlerinin yere uyguladıkları ba-

K

3S

sınçlar PK, PL ve PM’dir.

M

Aynı maddeden yapılmış K, L, M cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar PK, PL ve PM’dir.

Buna göre,

yargılarından hangileri doğrudur?

I. Cisimlerin yere uyguladıkları basınç kuvvetleri eşittir.


II. PK>PL>PM’dir.

B) Yalnız III

D) II ve III

B) PK=PL=PM

D) PK>PM>PL

III. Cisimler ters çevrilirse yere uyguladıkları basınçlar değişmez.

A) Yalnız I

L

C) PL>PM>PK

E) PM>PK>PL

C) I ve II E) I, II ve III

5.

2.

K

2h h

h

K

2α L

prizması şeklindeki K, L ve M cisimlerinin zemine yaptıkla-


B) PL>PK>PM

D) PM>PK=PL

2

Özdeş ve türdeş K, L ve M cisimleri şekildeki gibi dengede


C) PM>PK>PL

B) PL>PM>PK

D) PK=PL=PM

E) PK=PL=PM

C) PM>PL>PK

E) PM>PK=PL

10

3.

6.

G ağırlıklı K cisminin şekil I de

K

zemine yaptığı basınç P, ba-

L

sınç kuvveti F’dir.

I

II

III

lıklı L cismi şekil II deki gibi

S

3S

konulursa zemindeki ba-

Şekil I

Şekil II

İçi dolu silindirin I konumda zemine yaptığı basınç P1, si-

sınç ve basınç kuvveti ne

lindir içinden düşey kesitte bir parça çıkarıldığında parça-

olur?

ların II ve III konumlarında zemine yaptıkları basınçlar P2

K

K cisminin üzerine 2G ağır-

ve P3 oluyor.

Basınç

Basınç Kuvveti

A)

3P

F

Buna göre, P1, P2 ve P3 arasındaki ilişki nedir?

B)

2P

2F

A) P1>P2>P3

C)

P

3F

D)

P

2F

E)

2P

F

B) P1=P2=P3

D) P1=P2>P3

C) P1>P3>P2 E) P3>P2>P1

ünite

FİZ İK

yatay

iken zeminlere yaptıkları basınçlar PK, PL ve PM’dir.

rı basınçlar PK, PL ve PM’dir.

M α

M

Aynı maddeden yapılmış h, h, 2h boyundaki dikdörtgenler

L


İ

7.

G

10.

2G

G

K

S

2S II

2S III

L

S IV

Bir öğrenci cisimlerin zemine yaptıkları basıncın taban

Şekil I

alanına bağlı olup olmadığını araştırmaktadır.

Buna göre, öğrenci hangi deney düzeneklerini kullan-

B) I ve III D) II ve III

C) III ve IV E) I ve IV

Özdeş ve türdeş K, L cisimleri şekil I’deki konumdan

I. Zemine yapılan basınç kuvveti değişmez.

II. Zemine yapılan basınç azalır.

III. Cisimlerin zemine göre potansiyel enerjileri azalır.


8.

B) Yalnız II

D) II ve III

F

Ağırlıkları eşit K kesik

Şekil II

şekil II’deki konuma getirilirse,

malıdır? A) I ve II

ÜNİTE TESTİ

2S

2G

S I

1


koninin ve L silindirinin K

zemine yaptıkları ba-

L

11.

sınçlar eşittir.

3r

Buna göre, F kuvveti

2r

K cisminin ağırlığının kaç katıdır? A) 1

B)

5 4

C)

5 3

D)

5 2

E) 3 I

II

III

İçleri dolu türdeş ve özdeş küplerden oluşan I, II, III sistemlerinin zemine yaptıkları basınç kuvvetleri F1, F2 ve F3 arasındaki ilişki nedir?

9. 2S

S L

K S

Şekil I

2S

K

P1

L

P2

A) F1>F2>F3

D) F1=F3>F2

Şekil II’de K’nın L’ye yaptığı basınç P1, L’nin zemine

12.

1

A)

P

2P

B)

P/2

3P

C)

2P

3P

D)

P/2

2P

E)

P

3P

I. Basınç etkisiyle cisimlerin elektrik üretme özelliğine piezo elektrik denir.

II. Katılar üzerine uygulanan kuvveti uygulanma doğrultusunda aynen iletir.

yaptığı basınç P2 olduğuna göre, P1 ve P2 nedir? P2

E) F1=F2=F3

Şekil II

Kesit alanları şekildeki gibi olan K ve L cisimlerinin zemine

P1

C) F3>F1>F2

3

yaptıkları basınçlar Şekil I de eşit ve P’dir.

B) F2>F3>F1

III. Bıçakların bilenmesi basıncı artırmaya yönelik bir iştir.


B) Yalnız II

D) II ve III


1.

İ


2

ÜNİTE TESTİ


4.

kapta birbirine karışmayan d,

h1

3d yoğunluklu sıvılar denge-

h2

konumda iken kap tabanındaki sıvı basıncı P oluyor.

3d L

K ve L noktalarında meyda-

PK

2.

C) 4

D) 5

5.

ki gibi dengede iken X ve Y

h1

noktalarında oluşan sıvı ba-

K

h2

Y

rılırsa PX ve PY’nin değişimi için ne söylenebilir?

FİZ İK

PY

A)

Azalır

Artar

B)

Artar

Azalır

C)

Azalır

Azalır

D)

Artar

Değişmez

E)

Değişmez

Değişmez

B)

2 7

C)

4 7


D)

5 7

E)

d özkütleli sıvılar vardır.

h

Buna göre, K ve L noktalarında

h

meydana gelen sıvı basınçları PK oranı P kaçtır? (Bölmeler eşit

6 7

h L

L

Sıvılar türdeş olarak karıştı-

Px

1 7

kapta birbirine karışmayan 3d ve

X

sınçları PX ve PY oluyor.

A)

E) 6

K ve L sıvıları kap içinde şekilde

Kap ters çevrildiğinde kap tabanınkarışmıyor.)

2

B) 3

2d

daki sıvı basıncı kaç P olur? (Sıvılar

2 na gelen sıvı basınçları oranı P = 3 olduğuna göre, L h1 h oranı kaçtır? A) 2

d

yoğunluklu sıvılar vardır. Kap şekildeki

d K

dedir.

Eşit bölmeli kapta eşit hacimde d ve 2d

h

d 3d K

L

aralıklıdır.) A) 2

B)

3 2

C)

4 3

D)

2 3

E)

1 2

10

4

6.

X

Y

Z

2S

4S

2h

h

3h, 2h, h yüksekliklerinde K, L ve M sıvıları bulunan kapta sıvı küt-

K

3h

leleri eşittir.

K L

2h

M L

h

Buna göre, X ve Y noktalarınPX daki sıvı basınçları oranı P

X

X ve Y kaplarındaki birbiriyle karışmayan sıvıların tabanlarına yaptıkları basınçlar eşit ve P’dir.

Buna göre, X ve Y kaplarındaki sıvılar Z kabına boşaltılırsa kap tabanındaki sıvı basıncı ne olur?

kaçtır? 1 6

Y

Y

A)

S

B)

1 4

C)

1 3

D)

2 3

E)

1 2

A)

P 4

B)

P 2

C)

3P 4

D) P

E)

3P 2

ünite

3.


İ

7.

Düşey kesitleri şekildeki gibi veri

I

II

len kaplarda X, Y sıvıları vardır.

X

X

K noktasındaki sıvı basıncı PK,

Y

Y

K

L

L noktasındaki

sıvı

basıncı

PL’dir.

10. Eşit bölmeli kap sabit ve eşit debili

K

L

niyor. K musluğu tek başına kabı 12t sürede doldurmaktadır.

K ve L muslukları aynı anda açılıp

Buna göre, sıvılar türdeş karıştırılırsa PK ve PL nasıl

kap doldurulduğunda X noktasın-

değişir?

daki sıvı basıncının zamana bağlı

X

değişim grafiği nasıldır?

PK

PL

A)

Artar

Artar

B)

Azalır

Azalır

C)

Artar

Azalır

D)

Azalır

Artar

E)

Değişmez

Değişmez

A) Basınç

B) Basınç

C) Basınç 4P

6P

2P P

P t

6t

2P t

zaman

3t 6t zaman

Şekildeki genleşmesi

4P

2P P

2P P t 2t 3t 6t zaman

yükseklikte ve sıcak-

sıvı

sıvı

sıvı

lıkta aynı cins sıvılar

X

Y

Z

vardır.

11. Şekildeki

sistemde X

Sistemin sıcaklığı bir miktar arttırıldığında kap taban-

kapı şekilde gibi su ile

larındaki X, Y, Z noktalarındaki sıvı basınçları PX, PY ve

dolu iken Y ve Z kapları

PZ nasıl değişir? (Sıvı taşması yoktur.)

boştur.

2t

6t zaman

E) Basınç

4P

önemsiz kaplarda aynı

ÜNİTE TESTİ

K, L musluklarıyla doldurulmak iste-

D) Basınç

8.

2

t 2t

4t 6t zaman

X Y

Z

S su

S musluğu açılıp sıvı

PX

PY

PZ

A)

Artar

Artar

Artar

akışı durduğunda K

B)

Azalır

Azalır

Azalır

C)

Azalır

Değişmez

Artar

D)

Artar

Değişmez

Azalır

ve L noktalarındaki PK sıvı basınçları oranı P olur? (Bölmeler eşit aralıklı)

E)

Değişmez

Değişmez

Değişmez

K L

L

2 A) 7

3 B) 7

C)

4 7

D)

5 7

6 7

E)

5

9.

Yarıçapları 2r,

r

2r

12. Sıvı dolu şekildeki kap üzerindeki

r olan dik silindir

K musluğu açıldığında ilk fışkıran

şeklin-

suyun yatayda aldığı yol X oluyor.

deki kapların

h

birinde h yük-

X

sekliğinde

K

sıvı vardır.

1

sıvı

Şekildeki konumda K noktasındaki sıvı basıncı P olduğuna göre, X musluğu açılıp denge sağlandığında K noktasındaki sıvı basıncı kaç P olur? A)

4 5

B)

3 5

C)

2 5

D)

1 5

E)

3 4

Buna göre, x uzaklığı;

h1

h2 sıvı

x

I. h1 yüksekliği

II. h2 yüksekliği

III. Sıvıların özkütlesi

niceliklerinden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız I

K

B) Yalnız III

D) II ve III


ÜNİTE TESTİ

1.

İ


3

Özdeş kaplarda eşit

4.

K

K

2d

2d

yükseklikte d, 2d yo-

kapta 4h yüksekliğinde sıvı

ğunluklu sıvılar bulund

2d

X

lu özdeş K cisimleri

Y

Buna göre, yüzeylere etki

A) F1>F2>F3

1 3

C)

1 2

D) 1

Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta

C) F3>F2>F1 E) F2>F3>F1

Şekildeki kapalı kap yarı yüksekliğine

h

kadar suylu doludur.

h

K

3h yüksekliğinde sıvı vardır.

h

Özdeş musluklar aynı anda açıl-

h

dığında K’dan toplam V hacminde

h sıvı

L

sıvı aktığına göre, L’den akan toplam sıvı hacmi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Buna göre, kap ters çevrilirse,

I. Kap tabanındaki sıvı basıncı P

II. Kabın zemine yaptığı basınç kuvveti F1

III. Kabın tabanına etki eden sıvı basınç kuvveti F2

nasıl değişir?

A) 2V

P

F1

F2

Artar

Azalır

Artar

B)

Artar

Değişmez

Azalır

C)

Değişmez

Artar

Azalır

A)

B) 3V - 4V arası C) 4V - 5V arası

FİZ İK

B) F2>F1>F3

E) 2

5. 2.

2h

S

D) F2>F1=F3

(Kaplardan sıvı taşmıyor.) B)

F3

nedir?

Y

1 4

F2

3S

F1, F2 ve F3 arasındaki ilişki

yavaşca bırakılıp denge sağlandığında kap tabanların∆PX daki sıvı basınçları değişimi ∆P oranı kaç olur?

A)

2h sıvı

eden sıvı basınç kuvvetleri

Kaplara 2d yoğunluk-

F1

4S

vardır.

maktadır.

Dik kesiti şekildeki gibi olan

D) 5V

D)

Artar

Değişmez

Artar

E) 5V’den büyük

E)

Azalır

Artar

Değişmez

10

6

6.

3.

Birbirine karışmayan d1, d2 yoğunluk

GM GK

GL

S

2S

S

lu sıvılar şekildeki gibi U borusunda

N

M

Buna göre, K, L, M ve N noktalarında meydana gelen sıvı basınçları PK, PL, PM ve PN arasındaki

sıvı d2

L

K

A) PK=PL>PM=PN B) PK=PL>PM>PN C) PK=PL>PN>PM D) PK>PL>PM=PN

ler bileşik kap sisteminde dengededir.

d1

ilişki nedir?

E) PL>PM>PK>PN

Ağırlıksız pistonlar üzerindeki GK, GL ve GM ağırlıklı cisim-

Buna göre, GK, GL ve GM arasındaki ilişki nedir? A) GK=GL>GM

B) GK>GL>GM

D) GL>GM>GK

C) GM>GK>GL

E) GL>GK>GM

ünite

dengededir.


İ

7.

3S

S

h

sıvı

Düşey kesiti şekildeki gibi olan borudan su akmaktadır. Su akarken X, Y, Z borularındaki sıvı yükseklikleri h1, h2 ve h3 oluyor.

2

1 9

B)

1 8

C)

1 6

D)

1 3

E)

1 2

X X

Y Y

h

h

A) h1>h2>h3

11. Kapalı bir kapta su içinde bir buz

sıvı

sıvı

Şekil I

Şekil II

1 6

B)

1 4

C)

1 3

D)

2 3

liği h ve K noktasındaki toplam

E)

sistemde boru-

K

dan hava akımı

V1

h

sağlandığında

su

Sıcaklık değiştirilmeden buzun

K

tamamı eritilirse Pgaz, h ve PK nicelikleri nasıl değişir?

1 2

V2

Pgaz

h

PK

Azalır

Değişmez

Artar

B)

Artar

Artar

Değişmez

C)

Değişmez

Artar

Artar

D)

Azalır

Değişmez

Azalır

E)

Artar

Azalır

Artar

h

d1

yoğunluklu

d2

sıvı yükseklik-

12.

leri eşit oluyor.

I. Basıncın büyük olduğu ortamlarda buzun erime noktası düşer.

Buna göre,

I. d2>d1’dir.

II. Havanın akış hızları arasında V2>V1 ilişkisi vardır.

III. K noktasındaki hava basıncı açık hava basıncından

II. Basıncın büyük olduğu ortamlarda suyun kaynama noktası yükselir.

D) II ve III

basıncın hal değiştirmeye etkisi ile ilgili yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur?

yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız II

III. Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça suyun kaynama noktası düşer.

küçüktür.

1

h

basınç PK’dır.

7

tüplerdeki d1 ve

A) Yalnız I

Buz

iken gaz basıncı Pgaz, su yüksek-

Düşey kesiti şe hava

Gaz

parçası şekildeki gibi dengede

şekil I ve şekil II’deki gibi dengededir. G Buna göre, cisimlerin ağırlıkları X oranı kaçtır? GY

kildeki gibi olan

E) h1=h3>h2

S

A)

C) h1=h2=h3

D) h3>h1>h2

Sürtünmesiz ve ağırlıksız pistonlar üzerinde X, Y cisimleri

d2

B) h3>h2>h1

2S

2S

A)

Buna göre, h1, h2 ve h3 arasındaki ilişki nedir?

Y Y

X S

9.

h3

su

h

Ağırlıksız ve sürtünmesiz pistonlar ile G1 ve G2 ağırlıklı

8.

Z

h2

cisimler şekildeki gibi dengededir. G1 Buna göre, G oranı kaçtır? A)

Y

h1

h

G1

X

h

G2

10.

S

ÜNİTE TESTİ

3


A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III


ÜNİTE TESTİ

İ


4

1.

4.

K

sıvılarında şekil I ve

Z sıvısı

K

K

I

II

Özdeş K cisimleri X, Y, Z sıvılarında I, II, III’deki gibi den-

gededir,

kuvvetleri FX, FY, FZ arasındaki ilişki nedir? A) FX>FY>FZ

B) FZ=FY>FX

D) FX=FY>FZ

N Şekil II

Şekil I

Buna göre,

I. K sıvısının özkütlesi, L’ninkinden büyüktür.

II. X cismine etki eden kaldırma kuvveti şekil I’de daha

Buna göre, sıvıların cisimlere uyguladığı kaldırma

Y L sıvısı

K sıvısı

gededir. N

III

X

Y

şekil II’deki gibi den-

Y sıvısı

X sıvısı

X

X veY cisimleri K ve L

büyüktür.

C) FX>FY=FZ

III. Y cismine etki eden kaldırma kuvveti şekil I’de daha büyüktür.

E) FX>FZ>FY

yargılarından hangileri doğrudur? (N = Yüzeyin tepki kuvveti) A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

2.

Eşit hacim bölmeli X cis-

X


X

mi sıvı içinde şekil I’deki gibi X’e iple bağlı Y cismi şekil II’deki gibi den-

sıvı

gededir.

Şekil I

1 A) 8

1 B) 6

1 C) 5

Şekil II

1 D) 4

oranı

d1 Z

rakıldığında şekildeki gibi denge-

d2

de kalıyorlar.

1 E) 3

sırasıyla X, Y, Z, T, U cisimleri bı-

K

şekil I’deki gibi denL

6. h1

sıvı

cismi

K’nin üzerinden alı-

Şekil I

sıvı

L

K

h2

Şekil II

bir iple bağlandığında şekil II’deki gibi dengede kalıyorlar. Buna göre,

d

3d II

III

Taşma seviyesine kadar d, 2d ve 3d özkütleli sıvılar bulunan kaplama eşit kütleli K, L, M cisimleri bırakıldığında şekillerdeki gibi dengede kalıyorlar.

II. h1 = h2’dir.

III. Toplam kaldırma kuvveti değişmez.

Taşan sıvıların kütleleri m1, m2 ve m3 arasındaki ilişki nedir?

yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız III

2d I

I. K’nın hacmi L’ninkinden büyüktür.

D) II ve III

M

L

nıp M’nin altından

A) Yalnız I

E) X, Y, Z, T ve U

K

varken sıvı içinde

C) Z, T ve U

L

nin üzerinde L cismi

gededir.

B) T ve U

D) Y, Z, T ve U

Eşit bölmeli K cismi

U

T

meydana getirir?

10

3. 8

Y

Buna göre, hangi cisimler taşırma kabında ağırlaşma A) Yalnız U

FİZ İK

X

luklu sıvılarla dolu taşırma kabına

hacimleri

dX eşit olduğuna göre, cisimlerin özkütleleri d Y kaçtır?

Birbirine karışmayan d1, d2 yoğun


A) m1=m2=m3

B) m1>m2>m3

D) m3=m2>m1

C) m3>m2>m1

E) m1>m2=m3

ünite

Cisimlerin

5.

Y

sıvı


İ

7.

10. K katı cismi ve bir esnek balon sıvı

K

m2

Y

I

m3

Z

II

M musluğu açılıp sıvı akışı dur-

III’deki gibi dengede kalıyorlar.

T1

T2

A)

Artar

Azalır

B)

Artar

Artar

Buna göre, taşırma kaplarından taşan sıvı kütleleri m1,

C)

Artar

Değişmez

m2 ve m3 arasındaki ilişki nedir?

D)

Azalır

Değişmez

A) m1>m2>m3

E)

Azalır

Azalır

D) m3=m2>m1

C) m1=m2>m3

E) m1>m2=m3

d1, d2 yoğunluklu sıvılarda şekilde-

Taşma seviyesine kadar sıvı dolu

K

taşırma kabına K cismi yavaşça bırakıldığında

taşırma

kabında

ağırlaşma meydana geliyor. sıvı

d1

I. Cismin özkütlesi sıvınınkinden büyüktür.

II. Kaptan taşan sıvının ağırlığı cisme etki eden kaldırma

d2

I. d2>dK>d1’dir.

II. K cisminin ağırlığı

V.g (d1 + d2)’dir.

kuvvetine eşittir.

III. d1 yoğunluklu sıvı kaptan alınırsa son durumda cisme yargılarından hangileri doğrudur? (g = yerçekimi ivmesi) A) Yalnız I


Buna göre,

etki eden kaldırma kuvveti azalır.

III. Taşan sıvının hacmi cismin hacmine eşittir.

B) Yalnız II

D) II ve III

K V V

Buna göre,

T1

11. Eşit bölmeli dK yoğunluklu K cismi ki gibi dengededir.

8.

K

nebilir?

Özdeş K cisimleri aynı sıcaklıktaki X, Y ve Z sıvıları ile

B) m3>m2>m1

Balon

duğunda T1 ve T2 için ne söyle-

III

dolu taşırma kaplarına yavaşça bırakıldıklarında I, II ve

M

kuvvetleri T1 ve T2 oluyor. K

m1

X

ÜNİTE TESTİ

T2

içinde dengede iken ip gerilme

K

4

B) Yalnız III

D) I ve II

12. Bir

E) I, II ve III

bölme ile X

ayrılmış K ve

C) I ve III

Bölme

L sıvılarında

E) I, II ve III

I’deki

gibi dengede olup

Y

Y

X, Y cisimleri şekil

C) II ve III

K sıvısı

bölme

X Karışım

L sıvısı

Şekil I

Şekil II

kaldırıldığın-

9.

da türdeş karışım da cisimlerin denge durumu şekil II’deki

h yüksekliğinde sıvı bulunan kabın

gibi oluyor.

içinde esnek balon dengededir. Hava

Balonun içindeki havanın basıncı

h

pH, K noktasındaki sıvı basıncı

1

Buna göre,

I. K sıvısının özkütlesi, L’ninkinden büyüktür.

II. X cismine etki eden kaldırma kuvveti azalmıştır.

yüzeyine çıkmayacak şekilde uzatılırsa PH, PK, T ve h

III. Y cismine etki eden kaldırma kuvveti artmıştır.

niceliklerinden hangileri artar? (Kaptan sıvı taşmıyor)


T

PK, ip gerilme kuvveti T’dir.

Buna göre, ipin boyu balon su

A) Yalnız PH

B) PH ve PK

D) PK, T ve h

K

C) T ve h E) T, PK ve PH

A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız III

C) I ve II E) II ve III

9

ÜNİTE TESTİ

1.

İ


5

Eşit V hacimli K ve L cisimleri 2d ve

4.

3d özkütleli sıvılarda şekildeki gibi dengededir. L cisminin özkütlesi 4d olduğu-

T

3d

ne X cismi konulduğunda şekil II’deki

I. K cisminin özkütlesi d’dir.

II. T ip gerilme kuvveti T = V.d.g’dir.

III. ip kesilip denge sağlandığında L cismine etki eden kal-

sıvı

sıvı Şekil I

Şekil II

yor.

mK Buna göre, K ve X cisimlerinin kütleleri oranı m kaçX tır? A)


1 8

B)

1 4

C)

1 2

D) 1

E) 2

C) Yalnız III

D) I ve II

2.

X K

gibi denge sağlanı-

dırma kuvveti azalır.

A) Yalnız I

K

şekil

dir. K cisminin üzeri-

L

na göre,

içinde

I’deki gibi dengedeip

sıvı

K

2d

Eşit bölmeli K cismi

E) II ve III

X Y

Y

Y h1

h2

I

h3

X

su

su

su

II

X

5.

Tamamiyle sıvı ile dolu taşırma kabına

K

ayrı ayrı bırakılan K ve L cisimleri eşit

III

L

hacimde sıvı taşırarak, şekildeki gibi na bağlandığında II. sistemde, su içine bırakıldığında III. sistemdeki gibi dengede kalıyor. Buna göre, kaplardaki su seviyeleri h1, h2, h3 arasında-

ki ilişki nedir? A) h1=h2=h3

FİZ İK

dengede kalıyorlar.

X ve Y cisimleri I. sistemde dengededir. X cismi Y’nin altı-

10

B) h1=h2>h3

C) h1>h2=h3

D) h3>h2>h1

E) h1>h2>h3

sıvı

Buna göre,

I. Cisimlerin ağırlıkları eşittir.

II. Cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri eşittir.

III. K cisminin hacmi L’ninkinden büyüktür.


B) Yalnız III

D) I ve II

C) II ve III E) I, II ve III

10

Kütlesi 12g ke-

X

sit alanı 4cm2 olan Y silindiri ile

Y

6cm

X cismi şekil I ve şekil II’deki gibi

su

S=4cm

Y

4cm

Özkütleleri 2d, 3d hacimleri 2V, V olan K, L cisimleri 4d özkütleli sıvı içinde denge-

2

Buna göre, X cisminin özkütlesi kaç g/cm tür? 3

K

dedir.

X

su

dengededir.

6.

T2

Buna göre, ip gerilme kuvvetleri oranı kaçtır?

(dsu = 1g/cm )

L sıvı

T1 T2

T1

3

A) 1,2

B) 1,4

C) 1,5

D) 1,8

E) 2

A) 3

B)

5 2

C) 2

D)

3 2

E)

5 4

ünite

3.


İ

7.

10. Kütleleri eşit K ve L cisimleri yoğun

Eşit hacimli K ve L cisimleri d1 ve d2 özkütleli sıvılarda şekildeki gibi dengede ve ip gerilme kuvvetleri T1,T2


d1

K

Buna göre,

lukları d1 ve d2 olan sıvılar içinde şe-

T2

T1

eşit büyüklüktedir.

I. L cisminin ağırlığı, K’nınkinden

II. Sıvılar türdeş karıştırılırsa T1 azalır T2 artar.

III. K ve L cisimlerinin yerleri değiştirilirse ip gerilme kuv-

B) Yalnız II

D) II ve III

III. Sıvılar karıştırılırsa K’ye etki eden kaldırma kuvveti artar. L’ye etki eden kaldırma kuvvveti azalır.

C) Yalnız III E) I ve II

A) Yalnız I

A)

Buna göre,

M

N≠0

II. Cisimlerin batan hacimleri arasında Vm = VL>VK ilişkisi III. Cisimlerin

özkütleleri

arasında

dM>dL>dK

B) Yalnız III

E) I, II ve III

2 3

D)

1 2

E)

3 4 M

Hava

rilme kuvvetleri T1, T2 X noktasın-

Balon

T2 K

T1

M musluğu açılıp bir miktar hava

sıvı X

T2

PX

A)

Artar

Artar

Değişmez

B)

Artar

Değişmez

Artar

C)

Azalır

Artar

Artar

D)

Azalır

Azalır

Azalır

E)

Değişmez

Değişmez

Değişmez

11

K katı cismi d yoğunluklu sıvı içinde

13. K katı cismi ve esnek balon şekildeki

Cisme etki eden kaldırma kuvveti;

I. Sıvı ile karışabilen yoğunluğu

K

se artır. III. Sıvı ile karışmayan yoğunluğu 2d olan sıvı eklenirse değişmez. yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız II

D) II ve III

duğu ip kesildiğinde K cismi sıvı içinde dibe batıyor.

II. Sıvı ile karışabilen yoğunluğu d’den büyük sıvı eklenir-

A) Yalnız I

gibi dengededir. K cisminin bağlı ol-

d

d’den küçük sıvı eklenirse azalır.

1

C)

sıl değişir?

C) I ve III

1 3

dışarı çıkartılırsa T1, T2 ve PX na-

ilişkisi

şekildeki gibi dengededir.

2 ’ü sıvı 3

daki sıvı basıncı PX’dir.


D) II ve III

B)

T1

A) Yalnız I

9.

1 6

gibi sıvı içinde dengede olup ip ge-

vardır.

E) I, II ve III

12. Esnek balon ve K katı cismi şekildeki

sıvı

vardır.

C) I ve II

Buna göre, cismin özkütlesi kaç d’dir?

L

I. Cisimlere etki eden kaldırma

B) Yalnız III

11. Katı bir cisim özkütlesi d olan sıvı içinde hacminin

K

kuvvetleri eşittir.


dışında kalacak şekilde yüzüyor.

içinde şekildeki gibi dengededir.

d2

kuvvetleri eşittir.

L

II. L’nin özkütlesi K’ninkinden büyüktür.

D) II ve III

Eşit kütleli K, L ve M cisimleri bir sıvı

d1

I. Cisimlere etki eden kaldırma


K

vetleri yine eşit olurdu.

8.

Buna göre,

L

d2

büyüktür.

ÜNİTE TESTİ

5


Buna göre, yeni denge durumunda

Hava

K

Balon

T

sıvı

havanın basıncı PH ve T gerilme kuvveti nasıl değişir? PH

T

A)

Artar

Değişmez

B)

Azalır

Azalır

C)

Azalır

Artar

D)

Artar

Azalır

E)

Değişmez

Artar

1.

Kuvvet/Yüzey alanı oranı ........................... ’a eşittir.

2.

Katılarda basınç kuvveti ........................... eşittir.

3.

Katılarda basınç cismin zeminle temas eden yüzey alanı ile ........................... orantılıdır.

4.

Basınç ........................... bir büyüktür.

5.

Bir sıvının derinliği arttıkça tabana etki eden sıvı basıncı ...........................

6.

Sıvılar kendilerine uygulanan basıncı her yöne ve aynı büyüklükte iletilmesi ilkesine ........................... denir.

7.

Atmosfer basıncını ölçen alete ........................... denir.

8.

Seçilen bir noktaya göre cisimlerin yüksekliğini ölçen alete ........................... denir.

9.

Deniz ya da göllerde su derinliğini ölçen alete ........................... denir.

10. Ankara’da su Antalya’ya göre daha

........................... sıcaklıklı kaynar.

11. Akışkanların hızının arttığı yerde basınçları

........................... .

12. Askıda kalan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti cismin 13. Kaldırma kuvveti cismin sıvı içine batan hacmi ile

........................... orantılıdır.

14. Dünya’da su içindeki cisim Ay’a götürülürse cismin su içindeki batan hacmi

...........................

Cevaplar

1. Basınç

8.

Altimetre

2. Cismin yüzeye etki eden dik ağırlığına

9.

Batimetre

3. Ters

10. Düşük

4. Skaler

11. Azalır

5. Artar

12. Ağırlığına eşittir.

Cevaplar

6.

Pascal Prensibi

13. Doğru

7.

Barometre

14. Değişmez

ünite

12

........................... .

D

1.

Birim yüzeye etki eden kuvvete basınç denir.

2.

Sıvılar kendilerine uygulanan basıncı her yöne aynı büyüklükte aktarırlar.

3.

Katılarda basınç cismin taban alanı arttıkça azalır.

4.

Katılar kenidlerine uygulanan basıncı her yöne aktarırlar.

5.

Katılarda basınç kuvveti cismin ağırlığıyla doğru orantılıdır.

6.

Denizlerin derinliğini ölçen alete Altimetre denir.

7.

Y

Bir kristalin iki tarafından kuvvet uygulandığında kristalin iki ucu arasında potansiyel fark oluşmasına piezo elektrik denir.

8.

Sıvıların kap tabanına yaptığı basınç kabın taban alanı ile doğru orantılıdır.

9.

Sıvı basınç kuvveti F = h.d.g.s bağıntısıyla bulunur.

10.

Düz kaplarda sıvı basınç kuvveti sıvının ağırlığına eşittir.

11.

Açık hava basıncının arttığı yerlerde suyun kaynama noktası yükselir.

12.

Akışkanların hızının arttığı yerlerde basınçları artır.

13.

Sıvılar basıncın çık olduğu yerden az olduğu yöne hareket eder.

14.

Kesit alanının küçük olduğu yerde akışkanın hızı azalır.

15.

Kaldırma kuvveti daima cisimle yer değiştiren sıvı ağırlığına eşittir.

16.

Yüzen cisimler taşırma kaplarında ağırlaşma meydana getirmezler.

17.

Askıda kalan cisimler taşırma kaplarında ağırlaştırma meydana getirirler.

13

Cevaplar

1

1. D

2. D

3. D

4. Y

5. D

6. Y

7. D

8. Y

10. D

11. D

12. Y

13. D

14. Y

15. D

16. D

17. Y

9. D

1.

F

F

K

L

S

2S

G ağırlıklı K ve L cisimlerinin taban alanla-

rı S ve 2S’dir. Şekildeki konumlarda cisimlerin zemine yaptıkları basınçlar eşittir.

Buna göre,

2.

Aynı

G oranı kaçtır? F

maddeden

4 C:   9

 1 C:   2

 5P  C:    7 

C: (3)

h

kenar

uzunlukları

K

yapılmış K ve L küplerinin

2h L

h,

2h’dır. Buna göre, K’nın L’ye uyguladığı ba-

sıncın L’nin yere uyguladığı basınca oranı kaçtır?

3.

Duvar

3S

P1

F1=F

Duvar

S

P2

F2 = 2F

Şekil I

Şekil II

Uçları özdeş olan çivilere F1 ve F2 kuvvetleri uygulandığında düşey duvara etki

4.

Düşey kesiti şekil

2

deki kapta

gibi

olan

h

d

S

birbirine

karışmayan d, 3d yoğunluklu sıvılar dengededir.

2S

2h

3d S

Şekildeki konumda kap tabanındaki sıvı basıncı P olduğuna göre, kap ters çevrilirse kap tabanındaki sıvı basıncı ne olur?

ünite

14

eden basınçlar P1 ve P2 oluyor. P1 Buna göre, P oranı kaçtır?

5.

Birbirine

karışa

h

bilen K ve L sıvı-

K sıvısı

K

L sıvısı

L

ları şekildeki konumda iken K, L,

h

M noktalarındaki sıvı

h

h

M

basınçları,

PK, PL ve PM’dir.

Sıvılar türdeş olarak karıştırılırsa PK, PL ve PM nasıl değişir?

C: PK artar

PL artar PM değişmez

6. V1

3r

V2

r

Yarıçapları 3r, r olan borulardan akan sıvıların hızları V1 ve V2’dir. V1 Buna göre, V oranı kaçtır? (Sürtün2

meler önemsiz)

7.

h h h

K 2S L

 1 C:   9

M

3S sıvı

Kesitleri şekildeki gibi olan bileşik kaplarda ağırlıkları GK, GL ve GM olan pistonlar

15

dengededir.

Sürtünmeler önemsiz olduğuna göre, GK, GL ve GM arasındaki ilişki nasıldır?

8.

Aşağıda verilen basınç ölçüm aletlerini açıklayınız.

1

I. Barometre

II. Altimetre

III. Manometre

C: (GL>GK>GM)

3.

fasikül

E

İK V R T K E L E

A

TİZM E Y N A M

uvvet K l e s k i r kt rk – Ele a i F r l e l e y k i Yü ns ç – Pota Elektrik n e r i D Akımı – Elektrik

ÖĞRETEN TEST

1

ELEKTRİK VE MANYETİZMA Elektrik Yükleri

1.

larında şekildeki gibi dengede kalı-

Nötr iki cisim birbirine sürtünürse cisimler zıt elektrik yüklü, yük miktarları eşit olacak şekilde yüklenirler.

X, Y, Z küreleri ipek ipliklerle asıldık yorlar.

Buna göre, kürelerden hangileri

X

Y

Z

Y

kesinlikle yüklüdür? A) Yalnız X

B) Yalnız Y D) X ve Z

2. qK rK

S

X r

–– ––

nötr P küresine, Y nötr R küresine

P r

2r

Şekil I

dokundurulup ayrılıyor.

Yüklü iletken iki cisim birbirine dokundurulursa

q + qL qK = K .rK rK + rL qL =

Y

R r

birbirinden ayrılıyor. Daha sonra X

L

son yük miktarları qKı, qLı,

Birbirine dokunmakta olan X, Y nötr şekil I deki gibi yaklaştırılıp küreler

rL

K

E) Y ve Z

iletken kürelerine (–) yüklü S küresi

qL

C) Yalnız Z

Şekil II

Son durumda R küresinin yükü –q olduğuna göre, P küresinin yükü nedir?

qK + qL .rL rK + rL

A) +

q 2

B) +q

C) +

3q 2

D) +2q

E) +3q

bağıntısından bulunur.

3.

Birbirine değmekte olan K, L, M nötr iletken kürelerine X cismi şekildeki gibi yaklaştırılıp küreler birbirinden ayrılıyor ve X cismi

X – – –– –––– – – ––

L

K r

M r

2r

uzaklaştırılıyor. Daha sonra K küresi L küresine dokundurulup ayrılıyor.

Buna göre, L ve M kürelerinin son yük durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?

10

2 L

K r

2r

Nötr ve birbirine değmekte olan iki küreye yüklü bir cisim yaklaştırılırsa cisimler zıt

qL

qM

A)

+

q 2

–q

B)

–q

+2q

C)

+q

–3q

D)

+2q

-3q

E)

+q

−

3q 2

elektrik yüklü, yük miktarları eşit olacak şekilde yüklenirler.

4.

leri –8q, qL ve –2q dur. L küresi önce K ye

qK = − q ise qL = + q qK = −3 q ise qL = +3 q olur .

İletken K, L ve M kürelerinin elektrik yük-

–8q 2r

daha sonra M ye dokundurulup ayrılıyor.

L küresinin son yükü +3q olduğuna

K

göre ilk yükü qL nedir? A) +8q

B) +10q

C) +12q

qL

D) +16q

–2q r

3r

L

M

E) +18q

ünite

FİZ İK

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

1

Elektrik Yükleri

İletken K, L kürelerinin yükleri +12q ve –6q dur.

L K X

r

İletken tel üzerindeki X anahtarı ka-

2r

patılırsa küreler arasındaki yük alış-

–6q

verişi nasıl olur? A) K den L ye +10q geçer. B) L den K ye –4q geçer. C) K den L ye +6q geçer. D) L den K ye –6q geçer. E) L den K ye –10q geçer.

+ +

– – – – – – – – –

e–

+ +

+ +

+12q

–

+

5.

ÖĞRETEN TEST

e–

–

(+) yüklü bir cisim toprağa bağlanırsa topraktan (–) yük gelerek cismi nötr hale getirir. (–) yüklü bir cisim toprağa bağlanırsa toprağa (–) yükler akar. Ci-

6.

sim nötr olur.

İçi boş nötr K, L ve M kürelerine

yüklü

X

X

X

cismi K ye içten sarkı-

NOT: (+) yükler hareket etmez.

X

tılıp L nin içine değdiriliyor ve M nin dışın-

K

L

M

dan dokunduruluyor.

Buna göre, hangi kürelerin iç yüzeyleri yüklü olur? A) Yalnız K

B) Yalnız L D) K ve L

7.

+ + + +

E) L ve M

Pozitif yüklü elektroskoplara şekil I de X cismi yaklaştırıldığında elektroskobun yaprakları biraz kapanırken şekil II de Y cismi yaklaştırıldığında yapraklar biraz daha açılıyor.

C) Yalnız M

X ve Y cisimlerinin yükleri için, I. X (–) yüklü olabilir.

X + + + + + +

Y + + + + + +

+ + + +

+ + + +

+ + +

kürenin dışında bulunur. Kürenin iç kısmı nötr olur.

Şekil II

III. X nötr olabilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I


3

C) I ve II E) I, II ve III +

8.

Özdeş K ve L elektroskoplarının

K

ki açılar farklı olup a ve q dır. Elektroskoplar birbirine dokundurulduğunda yapraklarının aralarındaki açılar eşitlenip a olu-

α

θ

qK

qL

2

Buna göre, 1 A) 3

+ + + +

+ ++ + + + ++ + + + +

+ + + +

Nötr

yor.

++ + + + +

+

–– ––– ––

L

yükleri qK ve qL yaprakları arasında-

+ + +

İçi boş iletken kürede yükler her zaman

Şekil I

II. Y cismi (+) yüklü olabilir.

+

Nötr bir elektroskoba (+) yüklü bir cisim yaklaştırırsak topuz (–) yapraklar (+)

qK qL

yüklenerek yapraklar açılır. Elektrosko-

oranı kaçtır?

1 B) − 3

1 C) 2

ba (+) yüklü bir cisim dokundurulursa D) 1

E) –3

yük paylaşımı olur ve yapraklar açılır.

Elektrik Yükleri

I. Doğada pozitif, negatif ve nötr olmak üzere üç çeşit

4.

yük vardır.

Yarıçapları r, 2r olan nötr iletken K ve L küreleri birbirine sürtünerek yükleniyorlar.

II. Yük alış-verişi elektronların hareketi ile gerçekleşir.

III. Nötr cisimler bünyelerinde hiç bir yük bulundurmazlar.

yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

Buna göre, kürelerin son yükleri q ve qL aşağıdakiler-


2.

qK

qL

A)

+q

+2q

B)

+q

–2q

C)

–2q

+q

D)

–q

–2q

E)

+2q

–2q

5. K

L

2r

r ve 2r yarıçaplı nötr iletken K, L kürelerine pozitif (+) yüklü

deki gibidir.

X cismi şekildeki gibi yaklaştırılıyor. Daha sonra K ve L

Buna göre K, L, M cisimlerinin yük işaretleri için aşa-

küreleri birbirinden ayrılıyor.

ğıdakilerden hangileri doğru olabilir?

FİZ İK

K r

X

K, L ve M cisimlerinin denge durumları şekil I ve şekil II

L

+++++++ + + +++++++

L M Şekil II

Şekil I

K

den hangisi gibi olabilir?

K

L

M

A)

+

–

nötr

B)

nötr

–

+

C)

–

+

D)

nötr

E)

+

K ve L nin son yükleri qK ve qL için aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir? qK

qL

A)

+q

–2q

+

B)

–q

+2q

+

–

C)

+q

+2q

+

nötr

D)

–q

+q

E)

–2q

+q

10 6.

4

İletken ve nötr K, L cisimlerinden L cismi topralanmıştır.

X iletken cismi K cismine gibi

3.

I. Nötr cisimler birbirine kuvvet uygulamaz.

II. Aynı cins yüke sahip cisimler birbirine itme kuvveti uygular.

III. Yüklü bir cisim nötr bir cisme kuvvet uygulamaz.


B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

L

şekildeki

yaklaştırıldı-

ğında K ve L cisimlerinin yük dağılımı nasıl olur? C) A) B) -

+ + + + +

-

D) C) I ve II

K

+ + + + + +

+ + + + +

-

-

+ + + + +

-

+ + + + +

-

E)

-

-

+ + + + +

+ + + + +

ünite

1.


1

KONU TESTİ

ELEKTRİK VE MANYETİZMA S

X

Y

++ +

++ + d

10.

S

Z

K

L

M Yalıtkan

X

d

Birbirine dokunmakta olan özdeş X, Y, Z nötr kürelerine eşit miktarda (+) yüklü özdeş S küreleri şekildeki gibi yaklaştırılıyor. X, Y, Z küreleri aynı anda birbirinden ayrılıp S küreleri uzaklaştırılıyor.

P -- - - -

-- - - -

7.

KONU TESTİ

1

Elektrik Yükleri

Buna göre X, Y, Z kürelerinin son yükleri için ne söylenebilir? qX

qY

qZ

A)

–q

nötr

–q

B)

–q

+q

–q

C)

–q

+2q

–q

D)

+q

–2q

–q

E)

+q

nötr

–q

Toprak

(-) yüklü P küresi birbirine değmekte olan nötr K ve L kürelerine şekildeki gibi yaklaştırılıyor. Buna göre,

II. X anahtarı kapatılırsa M den toprağa elektron akışı

III. X anahtarı kapatılıp açıldıktan sonra K, L ve M birbirin-


I. K cismi (+), L cismi (–) yükle yüklenir. olur. den uzaklaştırılırsa M nin yükü (+) olur. A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III


Yıldızlı Soru 1 8.

I. Benzin taşıyan kamyonların arkasında yere değen zincir takılması

-2q

II. Yüksek binalara paratoner takılması

2r

III. Elektrik prizlerinde topraklama bağlantısının olması

L

yukarıdakilerden hangileri elektrik yükünün zararlı etB) Yalnız II

D) II ve III

2r yarçaplı –2q yüklü içi boş iletken küreye L cismi içten M çismi dıştan dokundurulup ayrıl ıyor. Buna göre, son durumda K cism inin yükü kaç q olur?


A) +4

9.

Yüksüz iletken K, L küreleri

birbirine

değmekte iken L küresi

2

topraklan-

+++++++ + +

11. -2q

L

K r

B) +6

C) +8

5

rıçaplı Y içi boş iletken küreye sırasıyla içten do-

X

kundurulduğunda

mıştır.

yükü

q1, dıştan dokunduruldu-

K küresine (+) yüklü X cismi yaklaştırılırsa,

ğunda yükü q2 oluyor. Buna göre, q1 ve q2 nedir?

III. Toprağa (+) yük akışı olur.

q1

q2

A)

+2q

+2q


B)

+q

+3q

C)

0

+2q

D)

0

+6q

E)

+2q

+6q

II. K küresi (–) L küresi (+) yükle yüklenir.

A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II


D) +10 E) +12

yüklü r yarıçaplı X

küresi +10q yüklü 3r ya2r

I. Topraktan kürelere elektron akışı olur.

+10q r M

K

kilerinden korumak için yapılır? A) Yalnız I

+4q r

-2q r

3r

X Y

+10q

1.


2

Elektrik Yükleri

(-) yüklü K elek-

X

troskobuna yüklü

– K– – – – –

+L+ + + + +

X küresi yaklaştırıldığında

elekt-

– – – –

++ ++

4.

Küreler birbirine dokunduru-

L

K

lup ayrılırsa yük aktarımı nasıl

açılıyor.Daha sonra X küresi L elektroskobuna dokunduru-

A) L den K ye +6q geçer.

luyor.

B) L den K ye –6q geçer.

Buna göre,

C) K den L ye –6q geçer.

I. Başlangıçta X (-) yüklüdür.

D) K den L ye –4q geçer.

II. L elektroskobunun yaprakları biraz kapanır.

E) K den L ye +3q geçer.

III. L elektroskobunun yaprakları kapanıp tekrar açılır.

yargılarından hangileri doğru olabilir?

5.

K, L ve M kürelerinden K küresi

B) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

önce L, sonra M küresine dokundurulup ayrıldığında son

E) I, II ve III

L

K r

İki iletken ve yüklü cisim birbirine dokundurulup ayrıl-

I. İkisi de (+) yüklü olur.

II. İkisi de nötr olur.

III. Biri (+), diğeri (–) yüklü olur.

IV. İkiside (–) yüklü olur.

yargılarından hangileri doğru olabilir? A) I ve II

FİZ İK

10

B) –2q

6.

B) II ve III

C) III ve IV

D) I, II ve IV

E) I, II, III ve IV

–q

D) +q

E) +2q

L X

2r

K ve L iletken kürelerin yarıçapları r ve 2r dir.

X anahtarı kapatıldığında L den K ye –3q yük geçişi olduğuna göre, K ve L kürelerinin yükleri için,

3.

L

K r

+5q

II. –2q

–13q

III. +2q

–5q

yukarıdakilerden hangileri olabilir?

dir? D) +14q

B) Yalnız III

D) II ve III

K nin ilk yükü –2q olduğuna göre, L nin ilk yükü ne-

C) +12q

I. +7q

4r

7.

E) +16q


Yarıçapları r, 2r ve 3r olan X, Y, Z iletken kürelerinin yükü -2q, +6q ve qZ dir. Küreler aynı anda birbirine dokunduru-

rine dokundurulup ayrıldığında L nin son yükü +8q oluyor.

B) +10q

qL

A) Yalnız I

Yarıçapları sırasıyla r, 4r olan K ve L iletken küreleri birbi-

A) +6q

C) –q

K r

qK

qM

+10q

6

r

Buna göre, M küresinin ilk yükü qM nedir? A) -3q

dığında son yük işaretleri,

M 2r

yükü nötr oluyor.

2.

3r

r

olur?

ları biraz daha

A) Yalnız I

qL = +18q

qK = –2q

rinin yükleri qK ve qL dir.

roskobun yaprak-

Yarçapları r, 3r olan K ve L kürele

lup ayrıldığında Y küresinin yükü +4q oluyor.

Buna göre, Z küresinin başlangıçtaki yükü nedir? A) +2q

B) +4q

C) +6q

D) +8q

E) +12q

ünite

KONU TESTİ


2

Elektrik Yükleri

8.

Yüklü iletken K elektroskobuna yüklü L cismi yaklaştırılıyor.

L

K

11. Yarıçapı rK, rL, rM olan nötr

son yükleri eşit oluyor.

I. Biraz kapanma

II. Biraz açılma

III. Önce tamamen kapanma sonra açılma

IV. Tamamen kapanma

değişikliklerinden hangisi gözlenebilir?

B) II ve III

A) rK > rL > rM

D) rK > rM > rL

++ + + +

I. Yaprakların açıklığı değişmez.

II. Yapraklar biraz kapanır.

III. Yapraklar biraz açılır.

IV. Yapraklar önce tamamen kapanıp sonra açılır.

olaylarından hangileri gözlenebilir?

– – – – – – –– –

+++++ +++++

10. +

yüklü X cismi nötr K

elektroskobuna

şekildeki

E) I, II ve IV

X

+++

++

12. Özdeş

Buna göre,

rakları

I. Elektroskobun topuzu

II. P anahtarı kapatılırsa topuz nötr yapraklar (+) yüklü olur. III. P anahtarı kapatılırsa topraktan elektroskoba yük akışı olur.

2

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

L

Şekil II

7 K

X


L

yap-

arasındaki

açılar 3a ve a dır.

lenir.

Y

K + + ++ + +

K ve L elek

troskoplarının

P

(-), yapraklar (+) yük-

E) rM > rK > rL

K

gibi yaklaştırılıyor.

M

İçi boş iletken kürelere şekil I de (–) yüklü cisim sarkıtılırken şekil II de (+) yüklü cisim içten doku nduruluyor. Buna göre, X ve Y anahtarları kapatılırsa nötr K ve L elektroskoplarının yapraklarının hareketi nasıl olur? K L A) Biraz açılır. Değişmez. B) Değişmez. Biraz açılır. C) Değişmez. Değişmez. D) Biraz açılır. Biraz açılır. E) Açılıp tekrar Değişmez. kapanır.

C) II ve IV

D) I, II ve III

L

C) rK = rL = rM

Şekil I

B) I ve III

rM

Yıldızlı Soru 2

rulduğunda,

B) rM > rL > rK

X

+ yüklü elektroskobun topuzuna +

rL

Buna göre, rK, rL ve rM arasındaki ilişki nedir?

E) I, II, III ve IV

yüklü iletken bir cisim dokundu-

K

C) I, II ve III

D) II, III ve IV

A) I ve II

rK

lup ayrıldığında kürelerin

9.

++ ++

küresi sırasıyla dokunduru-

raklarında;

A) I ve II

X

K, L, M kürelerine yüklü X

Buna göre, elektroskobun yap-

KONU TESTİ

Buna göre, X anah-

α

3α

tarı kapatılırsa,

I. K elektroskobunun yaprakları biraz kapanır.

II. L elektroskobunun yaprakları biraz açılır.

III. L elektroskobunun yaprakları kapanıp tekrar açılır.

yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I, II ve III

ÖĞRETEN TEST

ETİZMA ELEKTRİK VE MANYnsiy el Fark – Elektriksel Kuvvet

2

Elektrik Akımı – Direnç – Pota

1.

R R

Bir ??iletkenin kesitinden birim zamanda geçen yük miktarına elektrik akımı denir. I=

q dır. t

R

R

R L

K

L

R

R

K

R2

R1

Ι : Akım (amper)

R L

R3

Şekildeki devre parçalarında KL noktaları arasındaki eşdeğer di-

q : Yük miktarı (coulomb)

rençler R1, R2 ve R3 arasındaki ilişki nedir?

t : akım geçme süresi

A) R1 > R2 > R3

B) R3 > R1 > R2

D) R2 = R3 > R1

C) R1 > R3 > R2

E) R1 = R2 < R3

Direnç (R) : Akıma karşı koyan devre elemanıdır. R = ρ.

L

L dir. S

S

2.

ρ

Şekildeki devre parçasında X anahtarı açıkken KL noktaları arasındaki eşde-

R : Direnç (Ω) ohm

L : Telin boyu S : Telin kesit alanı

Buna göre,

A) 4

R1 R2 B)

12Ω

7 2

C) 2

3Ω

3 2

E)

5 4

6Ω 2Ω

K

10

D)

4Ω

2Ω

L

4Ω 12Ω

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω dur?

Dirençleri Seri Bağlama:

A) 3

V1

V2

V3

R1

R2

R3

Ι1

Ι2

Ι3

4.

V

V1 = I1 . R1

I = I1 = I2 = I3

V2 = I2 . R2

Reş = R1 + R2 + R3

V3 = I3 . R3 V = V1 + V2 + V3 tür. V = I . Reş

C) 5

D) 6

tansiyel fark V dır.

E) 8

Şekildeki elektrik devresinde 4Ω luk direncin üzerinden geçen akım Ι, iki ucu arasındaki po-

+ – Ι

B) 4

2Ω

4Ω

Ι

+ r–= 0

Buna göre, V ve I nedir?

12 Volt

A)

B)

C)

D)

E)

Ι (Amper)

2

3

3

2

2

V (Volt)

4

8

4

8

12

ünite

8

L 3Ω

oranı kaçtır?

3.

FİZ İK

K

ğer direnç R1, kapalı iken R2 dir.

g : Öz direnç

X

6Ω 1Ω

ELEKTRİK VE MA

NYETİZMA Elektrik Akımı – Direnç – Potansiy el Fark – Elektriksel Kuvvet 5.

Şekildeki iletkenin birim kesitinden 10 saniyede

1

2

2

1 yönünde 8.1020 tane (+) yüklü tanecik, 2 yönünde 12.1020 tane (–) yüklü tanecik geçiyor.

Dirençlerin Paralel Bağlanması:

Buna göre, iletken üzerinde oluşan akımın şiddeti kaç amperdir?

V1 = I1 . R1

(1 e.y = 1,6.10-19c)

V2 = I2 . R2

A) 8

B) 16

C) 18

D) 24

V1 Ι1

E) 32

Ι2

V = V1 = V2 = V3

6Ω

A

Ι

Ι3

R3

V

3Ω

gösterdiği değer 4 amperdir.

R2 V3

1 1 1 1 = + + R eş R1 R2 R3

2Ω

Şekildeki elektrik devresinde ampermetrenin

R1 V2

V3 = I3 . R3

I = I1 + I2 + I3

6.

ÖĞRETEN TEST


r=0

Buna göre, üretecin gerilimi V kaç volttur?

+ – V

A) 18

B) 24

C) 28

D) 32

E) 36

R

R1

7.

4Ω

R R2

K

A

X

Reş= 20 Volt

Şekildeki devre parçasında amper metre 9 Amperi ölçüyor.

Buna göre, R direnci kaç Ω dur? A) 1

B) 2

C) 3

R

L

2Ω

D) 4

R1 .R2 R1 + R2

Reş=

R 3

E) 5

9 OHM Kanunu: Volt

8.

K Ι

6Ω

6Ω

2Ω

6Ω

V

3Ω

tan a = α Ι

L Ι

2

2Ω

7Ω

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki potansiyel fark 24 volt olduğuna göre, I akımı kaç amperdir? A) 6

B) 4

C) 3

D) 2

E)

1 2

Amper

V = R dir . I

1.


3

KONU TESTİ


Silindir şeklindeki bir telin yarıçapı iki katına çıkarılıp

4.

R

boyu yarıya indirilirse direnci ilk direncinin kaç katı 1 16

B)

1 8

1 4

C)

D)

R

R

olur? A)

R

K

1 2

R

R M

L

N

E) 2 R

R

Özdeş dirençlerle kurulan şekildeki devre parçalarından KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç R1, MN arasındaki eşdeğer direnç R2 dir.

Buna göre, A) 4

R1 R2

B) 3

5.

L

2L r

2r

K

L

E)

1 2

L

2L

2r

D) 1

3Ω

6Ω

2Ω

M

Aynı maddeden yapılmış şeklideki K, L, M tellerinin yarı-


çapları r, 2r, 2r boyları 2L, L, 2L dir.

C) 2

4Ω

K

2.

oranı kaçtır?

A) 1

Buna göre, tellerin dirençleri RK, RL ve RM arasındaki

B) 2

C) 3

D) 4

E) 6

ilişki nedir? A) RK > RL > RM

B) RL > RM > RK

D) RK = RL > RM

C) RM > RK > RL

6.

E) RK > RM > RL

R L R

FİZ İK

R

K

10

R

R R

Özdeş R dirençleri ile kurulan şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç R dir?

10

3.

r

P

B) 3

C)

5 2

R

X

7.

3Ω K

Z telleri vardır. Z telinin direnci R olduğuna göre, PR arasındaki eşdeğer direnç kaç R dir? B) 4

8 3

2Ω

Şekildeki devre parçasında aynı maddeden yapılmış X, Y,

A) 8

E)

6Ω

Z

12 5

Y

2 2r

D)

C)

8 3

D) 2

E)

8 5

L 4Ω

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω dur? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 6

ünite

2r

A) 4

/2

ELEKTRİK VE MA


12.

6Ω 3Ω K

�

2�

3Ω 6Ω

L

10Ω

15

Ω

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki

B) 2

A) 3

C) 3

9.


eşdeğer direnç kaç Ω dur? A) 1

D) 4

4Ω

B) 3,5

C) 4,5

D) 6

E) 9

E) 6

3Ω

6Ω

K

L

Yıldızlı Soru 3

12Ω

L

9Ω

10Ω

KONU TESTİ

12Ω

K

4Ω 6Ω

3


B) 3

C) 4

D) 6

E) 8

K

4Ω 8Ω

10.

6Ω

6Ω

12Ω R X

K

9Ω

4Ω

4Ω

15Ω

L

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç 3Ω olduğuna göre, RX direnci kaç Ω dur?

L

2Ω

18Ω

10Ω

A) 2

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki

B) 4

C) 6

D) 8

E) 12

eşdeğer direnç kaç Ω dur? A) 1

B)

3 2

C) 2

11.

D) 3

E) 4

13.

K

2Ω

3Ω

2Ω

4Ω

11

6Ω

L 2Ω

18Ω

M 4Ω

6Ω

K L

2Ω

ğer direnç R1, KM noktaları arasındaki eşdeğer direnç R2

2Ω

dir.

4Ω

2


B) 4

C) 6

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşde-

Buna göre, A)

D) 8

E) 10

1 2

R1 R2

B)

oranı kaçtır?

3 2

C) 2

D) 3

E) 4

KONU TESTİ

1.


4


İyonlaşmış gaz bulunan şekildeki

1

tüpe doğru akım bağlandığında t

4.

2

+2q -3q

+2q iyonları geçiyor.

I.

mın büyüklüğü ve yönü nedir? q t

A) 1 yönünde,

B) 2 yönünde,

D) 2 yönünde,

2.

5q t

q 5q C) 1 yönünde t t 6q E) 1 yönünde, t

saniyede kaç elektron geçer? (1 e.y = 1,6.10

-19

Volt

II.

A)

Azalır

Artar

B)

Artar

Azalır

C)

Değişmez

Artar

D)

Artar

Değişmez

E)

Değişmez

Değişmez

A) 16.10

5.

K

Şekildeki elektrik devresinde dirençler özdeştir.

coulomb)

B) 10.10

19

C) 8.10

19

19

D) 4.10

E) 2.10

19

L

Devrede K, L, M dirençlerin-

+ –

den geçen akımlar ΙK, ΙL ve ΙM

M

arasındaki ilişki nedir?

19

A) ΙK > ΙL > ΙM

B) ΙL > ΙM > ΙK

D) ΙK = ΙL = ΙM

FİZ İK

C) ΙM > ΙK > ΙL

E) ΙL > ΙK > ΙM

10

3.

Akım K

4Ι 3Ι

6.

2Ι Ι

L V

0

2V

3V

4V

Potansiyel fark

R

Ι2

R

R R R +

–

K ve L dirençlerine ait akım potansiyel fark grafiği şekildeki gibidir.

Ι1

Buna göre, dirençlerin değerleri RK, RL oranı tır? A)

1 8

B)

1 6

C)

1 4

D)

1 3

RK RL E)

kaç1 2

Özdeş dirençlerle kurulan şekildeki elektrik devresinΙ de Ι1 ve Ι2 akımları oranı 1 kaçtır? Ι2 A)

1 4

B)

1 2

C)

3 4

D) 1

E)

3 2

ünite

12

II

I

Silindir çubuk şeklindeki bir iletkenden 8 Amperlik akım geçtiğine göre, iletken çubuğun dik kesitinden 2

Buna göre, I. ve II. bölgelerde direnci için ne söylenebilir?

V

Buna göre, devrede oluşan akı-

Akım

grafiği şekildeki gibidir.

sürede 1 yönünde -3q, 2 yönünde

Bir dirence ait Akım-Gerilim

ELEKTRİK VE MA


K

Ι2

R

Ι

10.

R

3Ω

Ι1

2Ω

Özdeş dirençlerle kurulan şekildeki devrede dirençler üze-

B) Ι3 > Ι2 > Ι1

D) Ι1 > Ι3 > Ι2

8.

Ι1 K

Şekildeki devrede ampermetrede okunan değer kaç

A) 0,5

B) 1

C) 1,5

Ι2

6Ω

Yıldızlı Soru 4

2Ω

Ι

L 2Ω

Şekildeki elektrik devresinde X anahtarı

rençten geçen akım Ι2 dir.

açıkken

Ι Buna göre, 1 oranı kaçtır? Ι2

A1, kapalı iken A de2 ğerini gösteriyor.

1 6

B)

1 3

2 3

C)

9.

D)

3 4

E)

1 2

kaçtır?

A1

6Ω

7 8

2Ω

B)

A1 A2 6 7

X

V

5 6

D)

11.

X

2

8

B)

14

10

C)

14

8

D)

12

6

E)

12

10

3 4

6Ω

4Ω A

+ –

rin ölçtüğü değerler kaç amperdir? A2

E)

12Ω

3Ω

Şekildeki elektrik devresinde A1 ve A2 ampermetreleA1

4 5

13 A2

24 Volt

10

+ –

3Ω

+ r–= 0

A)

12Ω

6Ω

A

oranı

C)

4Ω

2Ω

ampermetre

Buna göre,

A)

4Ω

E) 3

E) Ι3 > Ι1 > Ι2

Şekildeki devre parçasında 6Ω luk dirençten Ι1, 2Ω luk di-

A)

D) 2

C) Ι2 > Ι1 > Ι3

3Ω

6Ω

amperdir?

Buna göre, Ι1, Ι2 ve Ι3 arasındaki ilişki nedir? A) Ι1 > Ι2 > Ι3

L

L

Ι3

rinden geçen akımlar Ι1, Ι2 ve Ι3 tür.

A

K

R

KONU TESTİ

4Ω

5A

R

4

V

Şekildeki elektrik devresinde X anahtarı açıkken A ampermetresinden 5 amperlik akım geçmektedir.

Buna göre, X anahtarı kapatılırsa ampermetreden geçen akım kaç amper olur? (Üretecin iç direnci önemsizdir) A) 2

B) 4

C) 6

D) 8

E) 9

KONU TESTİ

5

ETİZMA ELEKTRİK VE MANYnsiy el Fark – Elektriksel Kuvvet Elektrik Akımı – Direnç – Pota

1.

4.

6 Volt

X

2Ω

V1 R

4Ω

Ι

3R

Ι

2R

K

+ –

4R

L

12R 36 Volt

Şekildeki elektrik devresinde 2Ω luk direncin uçları arasındaki potansiyel fark 6 Volttur.

(Üretecin iç direnci önemsizdir.) B) 4

C) 6

2.

D) 8

E) 12

2Ω

FİZ İK

A)

1 6

C)

B)

oranı kaçtır?

1 4

5 3

1 3

C)

D)

1 2

E)

2 3

6R R

V1

K

L

3Ω

R

V3

3R

L

V2

Şekildeki devre parçasında V1 ve V2 voltmetrelerinin V gösterdiği değerler oranı 1 kaçtır? V2 5 2

V2

Ι

V2

B)

V1

Buna göre,

1Ω

K

A) 5

Şekildeki devre parçasında 3R, 12R dirençlerinin uçları

5.

V1

Ι

arasındaki potansiyel fark V1 ve V2 dir.

Buna göre, X direncinin değeri kaç Ω dur?

A) 2

V2

D)

5 4

Şekildeki devre parçasından Ι şiddetinde elektrik akımı geçiyor.

Buna göre, 6R, 3R, R dirençlerinin uçları arasındaki potansiyel fark V1, V2 ve V3 arasındaki ilişki nedir?

E) 1

A) V1 > V2 > V3

10

B) V2 > V1 > V3

D) V2 > V3 > V1

C) V1 > V3 > V2

E) V3 > V1 > V2

14

3.

6.

V1= 32 Volt

K

6Ω 6Ω 3Ω

L

Ι X

2Ω

4Ω

L

4Ω

+ – 2Ω

V2= 8 Volt

Şekildeki devre parçasında V1 voltmetresi 32 Voltu, V2

Buna göre, X direnci kaç Ω dur? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 8

İç direnci önemsiz üreteçle kurulan şekildeki elektrik devresinde KL noktaları arasındaki potansiyel fark 24 Volttur.

voltmetreleri 8 voltu gösteriyor.

V

Buna göre, üretecin gerilimi V kaç volttur? A) 28

B) 32

C) 36

D) 42

E) 48

ünite

K

ELEKTRİK VE MA


İç direnci önemsiz üre

K

teçlerle kurulan şekilde-

+

–

11. İç direnci r olan üretece

2Ω

şekildeki gibi bağlı iken

L noktaları arasındaki –

2Ω

8.

B) 6

C) 9

D) 12

İç direnci 1 Ω olan üreteçle

E) 24

K

K anahtarı açıkken voltmet-

+ V–

renin gösterdiği değer 36 Volttur.

6Ω

12Ω

R

r

kapatılırsa voltmetre kaç

A)

Azalır

Artar

B)

Artar

Azalır

C)

Azalır

Azalır

D)

Artar

Değişmez

E)

Değişmez

Değişmez

Yıldızlı Soru 5

V

voltu gösterir? B) 30

V1

V2

r = 1Ω

Buna göre, K anahtarı

A) 27

R

+ V–

X anahtarı kapatılırsa V1 ve V2 nasıl değişir? V1

3Ω

kurulan elektrik devresinde

L

V2 = 8 Volt

A) Sıfır

X

değerlerini ölçüyor.

+

kaç Volttur?

R

voltmetreler V1 ve V2

1Ω

potansiyel fark (VL - VK)

KONU TESTİ

V2

bağlı özdeş dirençler

V1 = 12 Volt

ki elektrik devresinde K,

5

C) 32

D) 34

E) 35 4Ω

8Ω V

9.

Ι

Özdeş dirençlerden oluşan devre parçasında X direncinin uçla-

K

rı arasındaki potansiyel fark V

R

R

36 Volt

R

Buna göre, KL noktaları ara-

İç direnci önemsiz üreteçlerle kurulan şekildeki elektrik devresinde voltmetrede okunan değer kaç volttur?

L

X

sındaki potansiyel fark nedir? A) 3V

B)

5V 2

C)

5V 3

D)

3V 2

3Ω

+ – R

dir.

3Ω

R

R

E)

A) 2

4V 3

B) 4

C) 6

D) 8

E) 12

15

10. Eşit

q3

bölmeli düzlemde q1,

q2 ve q3 yükleri sabitlen-

ΙV

miştir.

Buna göre, +q yüklü cis-

ΙΙΙ

q1

me uygulanan bileşke

+q

ΙΙ

2

q

C) III

+q

+2q

+q d Şekil II

+2q

+2q d Şekil III

Aralarında d kadar uzaklık bulunan yüklü cisimlerin birbirine uyguladkları elektriksel kuvvetler F1, F2 ve F3

den hangisi olamaz? B) II

+3q d Şekil I

Ι

V

kuvvet belirtilen yönler-

A) I

12.

D) IV

arasındaki ilişki nedir? 2

E) V

A) F1 > F2 > F3

B) F2 > F3 > F1

D) F3 > F2 > F1

C) F3 > F1 > F2

E) F1 > F3 > F2

4.

fasikül

A

TİZM E Y N A M

VE K İ etizma y R n T a K M ıELE lanmas lerin Üreteç

Bağ

ÖĞRETEN TEST


1

Üreteçlerin Bağlanması

1.

V

Seri ve düz bağlı üreteçler

ε1

ε2

+ –

+ –

r1

r2

r3

K

ε

3Ω

ε3

+ –

L 1Ω

K

2Ω

+ –

+ T–

ε1 = 12V ε2 = 6V ε3 = 4V

L

rT

εT = ε1 + ε2 + ε3 rT = r1 + r2 + r3

1Ω

– +

+ –

Şekildeki elektrik devresinde Voltmetrenin gösterdiği değer kaç volttur? A) 2

B) 3

C) 6

D) 9

E) 12

6Ω

2.

3Ω

İç direnci önemsiz üreteçlerle kurulan

3Ω

şekildeki elektrik devresinde 6Ω luk diSeri ve ters bağlı üreteçler:

ε1

ε2

+ – K

+ –

r1

εT

r2

ε3

–

rençten geçen akım kaç amperdir?

+ –

+

r3

ε2 =6V

– + L

ε1 = 36V

+ –

D) 4

E) 6

ε2 =6V

+ – K

L

rT

A) 1

εT = ε1 + ε2 – ε3

3.

rT = r1 + r2 + r3

B) 2

İç direnci r = 2Ω , emk sı

C) 3

ε = 36 volt

olan özdeş üreteçlerle kurulan elektrik devresinde R = 3Ω luk dirençten geçen akım kaç amperdir?

FİZ İK

R = 3Ω

+ r– + r– + r –

ε

ε

ε

r

r

r

ε

ε

ε

+ – + – + –

10 A) 2

B) 3

C) 6

D) 9

r

– +

ε

E) 12

2

Paralel bağlı üreteçler:

ε

+ 1–

εT

r1 K

ε

+ 2– r2

εT = ε1 = ε2 rT =

r1 .r2 r1 + r2

+ – L K

rT

L

+ –

R

R

+ –

+ –

+ –

Şekil I

Şekil II

–

R

+ + – + – + – Şekil III

İç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle kurulan şekil I, şekil II ve şekil III deki devrelerde bulunan R direnci üzerinden geçen akımlar Ι1, Ι2 ve Ι3 arasındaki ilişki nedir? A) Ι1 > Ι2 > Ι3 D) Ι3 > Ι1 > Ι2

B) Ι2 > Ι3 > Ι1

C) Ι3 > Ι2 > Ι1 E) Ι3 > Ι1 = Ι2

ünite

4.


1


5.

R

İç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle

R

kurulan şekil I ve şekil II deki üreteçle-

Buna göre,

t1 t2

1 A) 8

oranı kaçtır?

1 B) 4

+ – + –

+ –

Şekil I

Şekil II

1 C) 2

6.

Üretecin tükenme süresi üreteçten çeki-

+ –

rin tükenme süresi t1 ve t2 dir.

D) 1

len akım şiddetiyle ters orantılıdır.

E) 2

ε1= 24 Volt –

K

2Ω

+

ÖĞRETEN TEST

3Ω

L

r1 = 1Ω

–

ε2= 6 Volt

r2 = 1Ω

+

ε

2Ω

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki potansiyel fark VKL kaç volttur?

Ι

+ –

K

r

R

L

KL noktaları arasındaki potansiyel fark, A) 4

B) 6

C) 8

D) 12

E) 16 VKL = Σε − ΣΙ .R eş bağıntısından bulunur.

Şekildeki devre parçasında ok mektedir.

+

K

Ι = 3A

Buna göre, KL noktaları ara-

–

r2 = 2Ω 3Ω

–

yönünde 3 amperlik akım geç-

r1 = 1Ω

ε1= 6 V

+

7.

L

ε2= 42 V

sındaki potansiyel fark VKL kaç volttur? A) 6

8.

B) 12

C) 14

3

E) 18

Ι

Şekildeki elektrik devresinde

εT (Volt)

Ι (Amper)

A)

80

6

B)

50

3

C)

80

8

D)

50

5

E)

10

2

8Ω

ε2 = 20V

+

toplam emk εT ve ana koldan geçen akım Ι nedir?

2

D) 16

r = 1Ω

–

ε1

ε2

r

r

– + + –

K

ε1 = 30V + –

r = 2Ω Ι

r = 2Ω

+ –

ε1 = 30V

R

L

VKL = ( ε1 − ε2 ) − Ι. (R + 2r ) bağıntısından bulunur.


5.

ε2= 6 V ε+1= 12 V ε+1= 12 V

–

–

daki toplam emk

–

K

–

kaç volttur?

– +

+ +

B) 16

C) 18

D) 24

+

L M

Şekil I

E) 30

–

– +– +

– +

ε2= 6 V A) 12

– +

–

– +

– +– +

– – +

K

L

+

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasın-

+

1.


1

KONU TESTİ

– +

N

Şekil II

Özdeş üreteçlerle kurulan şekil I ve şekil II deki devre parçalarında KL noktaları arası eşdeğer potansiyel fark V1,

ki devrelerde anakol akımı en büyük olan devre hangisidir? R

B)

+ +

–

+

+

–

+

–

+

A)

R

C)

–

–

+

–

2

R

– +

–

+

–

+

+

–

3.

–

10

+

+

4

R

–

– + – +

Şekil I

İç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle kurulan şekil I ve şekil II

Buna göre, A)

4.

1 6

1 4

C)

de anakol akımını veren aşağıdakilerden

hangisidir? ε A) 3r

ε B) r

3Ω

–

+

–V +

– V

+

– V

V

V V

İç direnci önemsiz V = 12Volt gerilime sahip üreteçlerle akımları geçiyor. Buna göre, Ι1 ve Ι2 kaç amperdir? Ι1

Ι2

6 4 6 12 4

3 4 4 6 12

–

+

+

1 2

+

3ε– r

E) 1

R1 = r

+ r –

2ε D) r

–

+

– +

–

Şekil I

5–ε r

+

+

Ι3

R

–

– +

D)

R

Ι2

R

+

+ – + –

Şekil II

+

–

+

–

– –

Şekil III

Özdeş ve iç direnci önemsiz üreteçlerle kurulan şekil I, şekil II, şekil III deki devrelerde R dirençlerinden geçen

R2 = 2r

akımlar Ι1, Ι2 ve Ι3 tür.

2ε

3ε C) 2r

Ι1

+

1 3

Şekildeki elektrik devresin bağıntı

7.

Ι1 oranı kaçtır? Ι2

B)

E) 1

Şekil II

de ana koldan geçen akımlar Ι1 ve Ι2 dir.

–

A) B) C) D) E)

– + – +

– +

–

Ι2

R

+

2 3

kurulan elektrik devrelerinde 3Ω luk dirençlerden Ι1 ve Ι2

–

Ι1

–

–

+

FİZ İK

+

+

–

D)

3Ω

Ι1

V

+

1 2

Ι2

R

E)

C)

6Ω

+ D)

1 3

B)

6.

–

+

1 4

3ε E) r


B) Ι2 > Ι3 > Ι1

D) Ι2 > Ι1 > Ι3

C) Ι3 > Ι2 > Ι1 E) Ι1 > Ι3 > Ι2

ünite

R

A)

MN arasıda ise V2 dir. V1 Buna göre, V oranı kaçtır?

–

İç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle kurulan aşağıda-

+

2.

ELEKTRİK VE MANYETİZMA 8.

Şekildeki elektrik devresin

11. Özdeş üreteçlerle

R

de üreteçler özdeş ve iç di-

kurulan şekil I ve

rençleri önemsizdir. X ve Y

şekil II deki elekt-

Y

+ –

anahtarları açıkken R di-

+ –

rik

X

rencinden geçen akım Ι1,

+ –

Yalnız X anahtarı kapatıldı-


B) Ι3 > Ι2 > Ι1

D) Ι2 > Ι1 > Ι3

9.

–

ε

+

2R ve R direnç-

bağlanmıştır.

+

+

–

–

+

Şekil I

t1

– –

Şekil II

Buna göre,

(Üreteçlerin iç direnci önemsizdir.)

E) Ι1 > Ι2 = Ι3

Ι2

+ε

–

+ε

Ι1

–

R

R

R

A)

1 9

+

ε–

oranı kaçtır?

t2

B)

1 8

C)

1 6

D)

1 4

E)

1 3

+

ε–

+

ε–

Yıldızlı Soru 1

R R

Ι1 oranı kaçtır? Ι2 7 3 C) D) 5 7

ε2 = 12V

1 B) 8

–

–

r1 = 1Ω

r2 = 1Ω

2Ω

+

relerden geçen akımlar

ε+1 = 80V

3Ω

K

R Şekil II

Şekil I

Buna göre, dev1 A) 9

–

C) Ι1 = Ι2 = Ι3

2R

özdeş üreteçler

şekil II deki gbi

+

–

R

İç direnci R olan

lerine şekil I ve

+

devrelerinde

t2 dir.

kapatıldığında Ι3 tür.

+

R

me süreleri t1 ve

ğında Ι2, X ve Y beraber

R

üreteçlerin tüken-

+ –

KONU TESTİ

1


4 E) 15

+r3 = 2Ω –

5Ω

L Toprak

ε3 = 8V

Şekildeki devrede K noktasının

potansiyeli kaç volttur? (Toprağın potansiyel sıfırdır.) A) 22

B) 28

D) 40

C) 36

E) 44

5

+ +

–

– +

+

+

–

–

Ι2

+

–

Ι1

12.

–

V+1 = 6 Volt

–

R

+

2Ω

–

+ V2 = 8 Volt –

Özdeş ve iç direnci önemsiz üreteçlerle kurulan şekildeki

r2 = 1Ω

elektrik devrelerinde R dirençlerinden geçen akımlar Ι1 ve Ι2 dir.

2

Ι Buna göre, 1 oranı kaçtır? Ι2 A) 4

B) 3

C) 2

– r = 1Ω 3

r1 = 2Ω

R

3Ω

+

10.

V3 = 24 Volt

4Ω

Şekildeki elektrik devresinde oluşan akımın değeri kaç amperdir?

D)

3 2

E) 1

A) 1

B)

3 2

C) 2

D) 3

E) 4

ÖĞRETEN TEST


2

Elektriksel Enerji - Güç

1.

4Ω 6Ω

Direnci R olan bir iletkene V potansiyel farkı uygulanması sonucu t sürede ilet-

2Ω

12Ω

kende harcanan enerji,

+

W = V. Ι . t W = Ι2 . R . t V . t bağıntısından bulunur. R 2

W=

–

48 Volt

İç direnci önemsiz üreteçle kurulan şekildeki elektrik devresinde 4Ω luk direncin gücü kaç wattır?

W = iş (Enerji), joule

A) 72

B) 84

C) 92

D) 120

E) 144

1 kalori = 4,18 joule

Direnci R olan bir iletkenden Ι akımı geçti-

2.

Bir elektrik sobası, 220 voltluk gerelimde, 4400 watt güç çekmektedir.

ğinde iletkenin gücü,

Bu sobanın direnci iki katına çıkarılırsa, 220 voltta kaç watt güç çeker?

P=V.Ι P = Ι2 . R

A) 550

V2 P= dir. R

B) 1100

C) 1650

D) 2200

E) 3300

P = Güç (Watt)

2Ω

10

Şekildeki elektrik devresinde, üretecin

+

emk sı 30 volt, iç direnci önemsizdir.

Bu devrede birim zamanda harcanan toplam enerji kaç j/s dir?

6 Bir su ısıtıcısının suya verdiği enerji suda sıcaklık değişimine neden olur.

A) 60

B) 120

30 V 7Ω

C) 150

8Ω

–

D) 180

8Ω

E) 210

Q = mc . ∆T Ι 2 .R. t = mc . ∆T 4,18 m = kütle (gram) C = öz ısı (kal / g °C)

4.

amperlik akım geçiyor.

∆T = Sıcaklık değişimi Q = Isı (calori)

Bir ısıtıcı 200 voltluk gerilime sahip bataryaya bağlı iken ısıtıcıdan 2,1

Buna göre, 5 dakikada ısıtıcıdan kaç kilokalorilik ısı açığa çıkar? (1 kalori = 4,2 joule) A) 5

B) 10

C) 15

D) 25

E) 30

ünite

FİZ İK

3.


2


5.

Bir su ısıtıcısının gücü 800 wattır.

Buna göre, 2 kg kütleli suyun sıcaklığını 10°C den 70°C ye çıkarmak

Bir lambanın parlaklığı gücü ile doğru orantılıdır. K lambasının parlaklığı,

için kaç saniye gerekir? (Csu = 1 kal / g°C, 1 kal = 4 joule) A) 600

B) 700

C) 800

D) 900

E) 1000

ÖĞRETEN TEST

K

+ – V

P = V. Ι P = Ι 2 .R

6.

Özdeş X, Y, Z lambaları şekil I deki konumdan şekil II deki konuma ge-

X X

Y

Z

Buna göre, hangi lambaların parlaklığı artmıştır? (Üretecin iç direnci önemsizdir.) A) Yalnız X

V

V

+ –

+ –

Şekil I

Şekil II

B) Yalnız Y D) X ve Y

V2 R


Z

tiriliyor.

P=

Y

• Lambalar özdeş ise, K

K

L L

C) Yalnız Z

M

+ –

E) X, Y ve Z

PK = PL

+ – PK = PL= PM

7.

X

İç direnci önemsiz özdeş

Y

Z

üreteçlerle kurulan şe-

+ –

kildeki elektrik devrele-

+ –

rinde lambalar özdeştir.

+ –

+ –

+ – + –

Buna göre, X, Y, Z lam-

2i

2V

balarının parlaklıkları PX, PY ve PZ arasındaki ilişki nedir? A) PX > PY > PZ

B) PX = PY = PZ

D) PZ > PY > PX

L

i K

V

3i M

i

2i

M N

V 2V

+ – 5V

3V

C) PY > PZ > PX

L V

3V

V

+ –

PK > PL = PM

E) PY = PZ > PX

i K

PK > PN > PL = PM

7

8.

Y

Özdeş lambalarla kurulan

şekildeki

lambalarının parlak-

2

Buna göre, üreteç-

lerin emk ları ε1, ε2

+ –

ε1

r=0

+ –

ε2

N

+ –

+ –

M

PN > PK > PL = PM

PM > PK = PL

+ –

ε3

ve ε3 arasındaki ilişki nedir?

A)

L

M r=0

r=0

K

K

Z

devrelerde X, Y, Z lıkları eşittir.

L

X

ε1 > ε2 > ε3 B) ε2 > ε1 > ε3 C) ε3 > ε2 > ε1 D) ε3 > ε1 > ε2 E) ε2 > ε3 > ε1

KONU TESTİ

1.


2


X

rede yaydığı enerjiler oranı EX kaçtır? EY B) 2

C) 3

Y 3R

2R

X ve Y dirençlerinin birim sü-

A) 1

4.

6R


Sıcaklığı

10°C

kütlesi

10 Amper

200 gram olan su içine 3Ω luk direnç konulup 3Ω

üzerinden 10 amper akım + –

D) 4

geçmesi sağlanıyor. E) 6

su

Buna göre, 40 saniye sonra suyun sıcaklığı kaç °C olur?

(1 kal = 4 joule, Csu = 1 cal / g °C) A) 15

2.

2R

Şekildeki elektrik devresinde X diren-

D) 30

E) 35

X 2R

açığa çıkıyor.

Y + –

Buna göre, aynı sürede Y direncinden kaç E açığa çıkar? A) 2

C) 25

4R

cinden t sürede E kadarlık ısı enerjisi

B) 20

B) 2,5

C) 3

D) 4

E) 4,5

5.

Bir iletken direncin gücü 60 volt gerilimde 400 wattır.

Buna göre, telin üzerinden 2 saniye 4 amper geçerse etrafa yaydığı enerji kaç joule olur? A) 144

FİZ İK

B) 196

C) 214

D) 256

E) 288

10

8

Şekildeki elektrik devresinde K

12Ω

anahtarı açıkken X direncinden t

4Ω

sürede açığa çıkan enerji E1,

X

6Ω

anahtar kapatıldığında ise aynı sürede X direncinden açığa çıkan

enerji E2 oluyor.

Buna göre, A)

1 16

E1 E2

B)

i

6.

K + –

R1 = 4Ω

R2 = 6Ω

Şekildeki devre parçasından i akımı geçtiğinde R2 direncinin gücü 24 watt oluyor.

oranı kaçtır?

1 8

C)

1 4

D)

1 3

E)

1 2

Buna göre, R1 direncinin uçları arasındaki potansiyel fark kaç volttur? A) 2

B) 4

C) 6

D) 8

E) 12

ünite

3.


2


7.

2R

X

Y

+ –

+ –

2V

V

lanıyor.

Lambadan 2 amperlik akım geçtiğine göre, ampülün gücü kaç wattır? (Pillerin iç direnci önemsizdir.) A) 4

B) 4

C) 6

B) 8

C) 10

geçen

akım

arasındaki ilişki şekildeki gibidir.

D) 8

D) 12

E) 16

Yıldızlı Soru 2

48

200 voltluk potansiyel fark bir elek

12

Buna göre, R direnci kaç

0

Ω dur? A) 2

E) 16

P (watt)

Bir R direncinin gücü ile üzerinden

10. Bir el fenerine 2 voltluk gerilime sahip 3 pil seri olarak bağ-

İç direnci önemsiz üreteçlerle kurulan şekildeki elektPX rik devresinde X ve Y dirençlerinin güçleri oranı PY kaçtır? A) 2

8.

R

KONU TESTİ

B) 3

2

C) 4

4

D) 6

trik motoruna 0,5 am-

per akım veriyor.

i (amper)

Üretecin 30 saniye verdiği elek trik enerjisiyle 10kg kütleli cisim sabit hızla kaç met re yüksekliğe çıkarılır?

E) 12

A) 10

B) 15

C) 20

D) 25

E) 30

9

9.

11.

3R

V = 120 Volt

X + –

Y

R

P = 480 watt

2R + – r=0

Z 6R

220 Volt

Şekildeki elektrik devresinde X, Y, Z dirençlerinin güçleri PX, PY ve PZ dir.

2

Gücü 480 watt potansiyel farkı 120 volt olan ütü 220 voltluk üreteçle besleniyor.

Buna göre, PX, PY ve PZ arasındaki ilişki nedir? A) PX > PY > PZ

B) PY > PZ > PX

D) PY > PX > PZ

C) PZ > PX > PY

E) PX > PZ > PY

Ütünün 120 voltta çalışması için R direnci kaç Ω olmalıdır? A) 10

B) 15

C) 20

D) 25

E) 30

KONU TESTİ


3

1.

Lambaların Parlaklığı

K

L

4.

M

L K

+ – + –

+ –

+

+ –

İç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle kurulan elektrik

C) PL > PK > PM

E) PM > PK > PL

L

İç direnci önemsiz özdeş

5.

M

M lambalarının parlaklık-

+

K

–

M

Artar

Değişmez

Değişmez

B)

Artar

Azalır

Azalır

C)

Azalır

Artar

Artar

D)

Değişmez

Artar

Artar

E)

Değişmez

Azalır

Azalır

K

Özdeş lambalarla elektrik

devresinde

–

K, L, M lambalarının

L

M

parlaklıkları PK, PL

+

ve PM arasındaki iliş-

ki ilişki nedir?

–

ki nedir? B) PL > PK > PM

D) PL = PM > PK

FİZ İK

L

A)

şekildeki

ları PK, PL ve PM arasında-

A) PK > PL > PM

Şekil II

kurulan

üreteçlerle kurulan elektrik devresinde özdeş K, L,

Şekil I

– M

Özdeş lambalarla kurulan şekil I deki elektrik devresi

+

2.

+

–

K

B) PL = PM > PK

K

parlaklıkları nasıl değişir?

PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir?

D) PL > PM > PK

M

şekil II deki gibi düzenlendiğinde K, L, M lambalarının

devrelerinde özdeş K, L ve M lambalarının parlaklıkları

A) PM > PL > PK

L

C) PK > PM > PL

A) PK > PL > PM

E) PM > PK > PL

B) PL = PK > PM

D) PL > PM > PK

C) PM > PK > PL

E) PM > PL > PK

10

10

6.

İç direnci önemsiz üreteçle kurulan şekildeki elektrik dev-

L K

resinde lambalar özdeştir. Özdeş lambalarla

L

kurulan

şekildeki

elektrik

devresinde

K

K, L ve M lambaları-

+

nın parlaklıkları PK,

A) PK > PL > PM

–

M

B) PL > PK > PM

D) PK = PM > PL

Buna göre, X anahtarı kapa-

X

tıldığında K ve L lambaları-

+

nın parlaklıkları nasıl deği-

PL ve PM arasındaki ilişki nedir?

C) PM > PK > PL

E) PM > PL > PK

–

şir? K

L

A)

Artar

Artar

B)

Artar

Değişmez

C)

Artar

Azalır

D)

Azalır

Artar

E)

Azalır

Değişmez

ünite

3.


X

Y

+ +

–

+

10.

Z

+

–

+

+

İç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle kurulan şekildeki dev-

Buna göre, lambaların parlaklıkları PX, PY ve PZ arasındaki ilişki nedir? A) PX > PY > PZ

N

–

relerde X, Y, Z lambaları özdeştir.

L

K

– –

KONU TESTİ

3

Lambaların Parlaklığı

–

M

Özdeş lambalarla kurulan elektrik devresinde K, L, M, N anahtarları açıktır.

Anahtarlardan hangi ikisi kapatılırsa lambaların tamamı yanar?

B) PY > PZ > PX

D) PX = PY = PZ

C) PZ > PX > PY

A) K ve L

E) PZ > PX = PY

B) L ve M

C) L ve N

D) K ve N

E) K ve M

Yıldızlı Soru 3 2R

Z lambalarının parlaklıkları PX, PY ve PZ dir.

3R

Buna göre, PX, PY, PZ arasın-

X

R

Y

Z

+

Özdeş lambalarla kuru lan şekildeki elektrik devresinde üreteçlerin

–

B) PY > PZ > PX

D) PZ > PY > PX

Buna göre, K, L, M lambalarının parlaklık-

C) PZ > PX > PY

+ hangisi

yapılırsa tüm lambalar ışık

K

2

11

K

L

M

L

N

+

aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız L anahtarı kapatılmalı

L

M

A)

Değişmez

K

Azalır

Söner

B) Yalnız M anahtarı kapatılmalı

B) C) M ve N anahtarları birlikte kapatılmalı

Azalır

Artar

Söner

C)

Değişmez

Azalır

Artar

D) M ve L anahtarları birlikte kapatılmalı

D)

Artar

Artar

Azalır

E)

Değişmez

Artar

Söner

E) M, L ve N anahtarları birlikte kapatılmalı

M

Buna göre, X anahtarı kapatı-

M

elektrik devresinde

lırsa lambaların parlaklığı için

verir?

C) PL > PK > P

E) PM > P > P K L

renci önemsizdir.

–

Aşağıdakilerden

– 3V

L

lambalar özdeş, üretecin iç di-

Şekildeki elektrik devresinde lambalar özdeştir.

M

B) PK = PL > P M

D) PK > PL > P M

11. Şekildeki

– 2V

– V

ları PK, P ve P araL M sındaki ilişki nasıldır?

E) PY > PX = PZ

A) PM > P > P L K

9.

+

iç direnci önemsizdir.

daki ilişki nedir? A) PX > PY > PZ

K

+

Dirençleri 2R, 3R ve R olan X, Y,

+

8.

X

–


3

Mıknatıslar

1.

K

L I

M

II

III

d

S

N

N

S

S

N

S

N

Sürtünmesiz yatay düzelemde K, L, M mıknatısları sabit tutulmaktadır.

L mıknatısı serbest bırakıldığında hareket etmediğine göre, I, II ve III bölmelerinin kutup işaretleri aşağıdakilerden hangisi olamaz?

Zıt kutuplu mıknatıslar birbirini çeker. Aynı kutuplu mıknatıslar birbirini iter.

A)

S

NI

S

N

Mıknatıslarda manyetik alan çizgileri N kutubundan çıkar S kutbuna gelir.

d

K

L

M

N

S

S

B)

S

N

N

C)

N

N

S

D)

S

S

N

E)

S

S

S

2.

X

K

S

Y

Z

S

Şekil I

S

Şekil II

Yatay sürtünmesiz sistemlerde şekil I de X, Y cisimleri şekil II de Z, T

Buna göre, X, Y, Z, T cisimlerinden hangileri kesinlikle mıknatıstır? A) X ve Z

Mıknatısın bazı noktalardaki manyetik

B) Y ve Z

3.

E) X, Z ve T

K ve L mıknatıslarına ait manyetik alan çizgileri şekilde verilmiştir.

10

12

N

N

d : Mıknatıslar arası uzaklık

K

L II

II

Buna göre, I. I. kutup N dir.

II. I ve II kutupları zıt kutupludur.

III. Mıknatıslar serbest bırakılırsa birbirine çekme kuvveti uygularlar.


B) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

d

µ1, µ2 : Manyetik kutup şiddeti

I

S

Mıknatısların birbirini çekme ya da itme µ .µ kuvveti F = K . 1 2 bağıntısından bud2 lunur.

C) Y ve T

D) X ve T

alan çizgilerini yönü şeklideki gibidir.

S

T

cisimleri serbest bırakıldıklarında ok yönünde harekete başlıyorlar.

N

FİZ İK

L

4.

E) I, II ve III

Özdeş X, Y, Z, T mıknatısları K çubuk

S

mıknatısı çevresine şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

serbest

T K

S

Buna göre, X, Y, Z, T mıknatısları bırakıldığında

hangileri

N

N

B) T ve Z D) X, T ve Z

N

S

X

Z Y

S

S N

dengede kalır? A) Yalnız T

N

C) X ve Z E) Z, T ve Y

ünite

ÖĞRETEN TEST


3

Mıknatıslar

5.

L K

N

Üç çeşit mıknatıslanma vardır.

M

S

N

ÖĞRETEN TEST

Şekildeki çubuk mıknatısın etrafındaki K, L, M ve N noktalarının

I. Sürtünme ile II. Etki ile III. Dokunma ile

manyetik alan çizgilerinin yönü hangilerinde doğru verilmiştir? A) Yalnız K

B) L ve N

C) N ve M

D) K ve M

6.

E) K, M ve N

K ve L mıknatısları şekildeki gibi dengede olup ip geril-

T1

me kuvvetleri T1 ve T2 dir.

L mıknatısının kutup şiddeti arttırılırsa T1 ve T2 nasıl değişir? T2

S N

L

T1 = G1 + G2

T1

T2 = G2 ± F

Değişmez

Artar

B)

Değişmez

Azalır

C)

Artar

Değişmez

T1 gerilme kuvveti mıkna-

D)

Artar

Azalır

tısların itme - çekme kuv-

E)

Azalır

Artar

vetine bağlı değildir.

Ağırlıkları 12 N olan özdeş mıkna-

ip gerilme kuvveti 20 N oluyor. Buna göre, şekil II de T2 ip gerilme kuvveti kaç N olur?

N S

K

N S

B) 4

S N

C) 6

2d L

Şekil I

A) 2

G2

d

N S

d L

T2

T2

T1 K

S N

G1

A)

tıslar şekil I de dengede iken T1

d

T2

T1

7.

N S

K

S N

13

Şekil II

D) 8

E) 10

Akım geçen telin etrafında manyetik ala meydana gelir. →

8.

2

Akım geçen düz bir telin meydana getirdiği manyetik alanın büyüklüğü,

Manyetik alan ( B) büyüklüğü

akımla

I. Telden uzaklaştıkça azalır.

doğru, uzaklıkla (d)

II. Telden geçen akımla doğru orantılıdır.

ters orantılıdır.

III. Tele olan dik uzaklıkla doğru orantılıdır.


B) Yalnız II D) I ve II


i

d

B

KONU TESTİ


4

Mıknatıslar

1.

4.

Şekildeki mıknatısın

M

manyetik alanı etkisin-

I. Nikel

II. Demir

III. Barut

IV. Kobalt

yukarıdaki maddelerden hangileri manyetik özellik

de olan K, L ve M nok-

K

N

S

L

taları verilmiştir.

Buna göre, K, L, M noktalarında meydana gelen manyetik alan çizgilerinin yönü nasıldır? (Yerin manyetik alanı önemsizdir.) K

gösterir? A) I ve II

B) II ve III

C) III ve IV

D) II ve IV

L

M

A) B)

E) I, II ve IV

C) D) E)

2.

S ve N kutuplu K mıkna-

K

tısı şekildeki gibi tam orta-

S

sından bölünerek X ve Y parçalarına ayrılıyor.

I

Buna göre,

II

II. IV bölmesi N kutuplu olur.

III. II bölmesi S kutuplu olur.


X

Y I

Z II

III

IV

Y

Özdeş X, Y, Z mıknatısları yatay konumda şekildeki gibi tutuluyorlar. Mıknatısların manyetik alan çizgile-

I. I bölmesi S kutuplu olur.

ri şekildeki gibi olduğuna göre, I, II ve III kutuplarının işaretleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

B) Yalnız II

D) I ve II

10

III

X

FİZ İK

5.

N


I

II

III

A)

N

S

N

B)

S

N

N

C)

S

S

N

D)

N

N

N

E)

S

N

S

14

6.

ok K

N

S

S

N

S

Y

Z I

N

S

S

N

III

sistemlerden hangileri şekillerdeki konumlarda dengede kalabilir?

D) I ve III

N 2d

Y

II

M S

S

N

d

Özdeş K, L ve M mıknatısları sürtünmesiz sistemde şekildeki konumlarda hareketsiz tutulmaktadır.

Demir bilye ve mıknatıslarla oluşturulan I, II ve III deki

A) Yalnız I

L N

Mıknatıslar aynı anda serbest bırakıldığında hangileri ok yönünde harekete başlar?

B) Yalnız II


A) Yalnız K D) K ve L

B) Yalnız L

C) Yalnız M E) L ve M

ünite

3.


M d L

K d

I

10. Üzerinden i akımı geçen telin K noktasın-

III

O

da oluşturduğu manyetik alan i, d ve te-

II

lin boyu

i

d K

niceliklerinden hangilerinin

artmasıyla artar?

Özdeş K, L, M mıknatıslarından L mıknatısı O noktası et-

A) Yalnız i

rafında dönebilirken K ve M sabittir.

KONU TESTİ

4

Mıknatıslar

B) Yalnız d

C) Yalnız

D) i ve d

E) d ve

L mıknatısı serbest bırakıldığında şekildeki konumda dengede kaldığına göre, I, II ve III bölmelerinin kutupları aşağıdakilerden hangisi olabilir? I

II

III

A)

N

N

N

B)

S

S

S N

C)

N

S

D)

S

N

S

E)

N

N

S

Yıldızlı Soru 4

T2 = 20 N T1 = 16 N

8.

d

X

T1

N

S

N

N S

2d

Y S

N

T2

S

yatay, sürtünmesiz düzlemde dengededir.

1 B) 2

C) 1

D) 2

d

N S

S N

Şekil II

Şekil III

Bir çubuk mıknatıs şekil I, şekil II ve şekil III deki gibi dengede iken ip gerilme kuvvetler i T1 = 16 N, T = 20 N 2 ve T3 olmaktadır.

Buna göre, iplerde oluşan gerilme kuvvetleri oranı T1 kaçtır? T2 1 A) 4

N S 2d

Şekil I

Sürtünmesiz sistemde X, Y, Z mıknatısları şekildeki gibi

T3

N S

Buna göre, T kaç N dur? 3

E) 4

A) 0

B) 1

C) 2

D) 4

E) 8

15

11. 9.

Özdeş mıknatıslar şekildeki gibi dengededir.

yor.

S

Y mıknatıslarının kutupları yer değiştirilip

N

ipe bağlanırsa T1 ve T2 nasıl değişir? T1

2

T2

A)

Değişmez

Azalır

B)

Azalır

Azalır

C)

Artar

Artar

D)

Değişmez

Artar

E)

Azalır

Artar

S N d

d

T2

d

N S

N S

Özdeş mıknatıslarla oluşturulan şeklideki sistemlerde ip gerilme kuvvetleri T1, T2 ve T3 oluyor.

N Y S

S N

S N

X

T3

T2

S N

T1

Bu durumda ip gerilme kuvvetleri T1 ve T2 olu-

T1

Buna göre, T1, T2 ve T3 arasındaki ilişki nasıldır? (İp gerilmeleri sıfırdan farklıdır.) A) T1 = T2 = T3

B) T1 > T2 > T3

D) T2 > T1 > T3

C) T1 > T3 > T2

E) T3 > T1 > T2

5.

fasikül

E

İK V R T K E L E estleri Ünite T

A

TİZM E Y N A M

Nötr, iletken r, 2r yarıçaplı K ve

L

küreleri

sürtünerek

elektrikle yükleniyorlar.

4.

L

II. L nin yük miktarı K ninkinden büyük olur.

III. K ve L nin yük miktarları eşit olur.


A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I ve III

Şekildeki K, L, M ve N kürele-

K

L

M

Z

–

–

B)

–

–

0

C)

–

+

–

D)

+

–

+

E)

–

+

0

Yarıçapları r ve 3r olan iletken K

Küreler yalıtkan saplarından tu-

leri için ne söylenebilir?

ayrılıyor.

N

A)

+

–

–

B)

+

+

–

K

L

C)

–

–

+

D)

A)

–2q

–6q

+

–

+

E)

B)

–3q

–9q

–

+

–

C)

–q

–3q

D)

–6q

–2q

E)

–9q

–q

6.

2 K

L

r, 2r ve 3r yükleri –2q, +14q ve

(+) yüklü küre şekildeki gibi

K

X

Buna göre,

Y

L

M

L r

2r

–20q dur.

yaklaştırılıyor.

3r

K küresi ilk önce L ye sonra M ye dokundurulup ayrılır-

I. X anahtarı kapatılırsa K ucu nötr, L ucu (+) olur.

II. Y anahtarı kapatılırsa K ucu (–), L ucu nötr olur.

III. X ve Y birlikte kapatılırsa K ve L uçları nötr olur.


A) I, II ve III

K

Şekildeki iletken K, L ve M kürelerinin yarıçapları sırasıyla

Nötr ve iletken K-L çubuğuna

Yalıtkan

Buna göre, K ve L kürelerinin son yükleri ne olur?

10

3r

r

tularak birbirine dokundurulup

M

–15q +3q

L küresi (+) yüklü olduğuna göre, diğer kürelerin yük-

K

Y

+

–15q dur.

ken, N yi çekiyor.

3.

X A)

ve L kürelerinin yükleri +3q ve

N

rinden K küresi L ve M yi iter-

FİZ İK

Buna göre, X, Y çubukları ve Z kürelerinin son durumundaki yükleri ne olur?

5.

Toprak Yalıtkan

rak bağlantısı kesiliyor.

nirler.

2.

Y

yor. Daha sonra Y’nin top-

I. Küreler zıt yükle yükle-

X Z

dokundurulup uzaklaştırılı-

2r

r

Buna göre,

(–) yüklü Z küresi yüksüz iletken çubuklardan X’e

K

B) II ve III

D) Yalnız III

C) I ve II

E) Yalnız II

sa kürelerin son yükleri ne olur? K

L

M

A)

–4q

+8q

–9q

B)

+4q

+12q

–24q

C)

+2q

+12q

–6q

D)

–4q

+8q

–12q

E)

+4q

+6q

–12q

ünite

1.


1

ÜNİTE TESTİ


Yarıçapları 2r, 3r ve r saplı

iletken K, L ve M küre-

2r

olan lerinin

yalıtkan

X

3r

Y

si şekil I deki gibi I. konumdan II. konuma

–8q ve +11q dur. İlk

geliyor. K küresi şekil

önce X anahtarı kapa-

II deki gibi M elektros-

açılıyor.

Daha

K

L

Buna göre, kürelerin son yükleri ne olur?

L II Şekil I

I Şekil II

Buna göre,

I. K ve L kürelerinin yükleri zıt işaretlidir.

II. K küresi nötrdür.

III. K küresi ile M elektroskobunun yükleri aynı cins ve eşit

K

L

M

A)

+2q

–q

–3q

B)

–2q

–3q

+8q

C)

–2q

+6q

+2q

D)

+2q

+6q

–2q

yargılarından hangileri kesinlikle yanlıştır?

E)

+3q

–3q

–9q

A) Yalnız I

miktardadır.

Nötr iletken içi boş

K

L

M

kabuklardan X in içi-

E) II ve III

K

L

α

β

ları arasındaki açılardan a açısı b açısından büyüktür. X

Z

Y

si yaklaştırılıyor, Z nin

Buna göre, hangi kabukların iç yüzeyleri yüklü olur?

A) Yalnız X

B) Yalnız Y

C) Yalnız Z

E) X ve Z

Küreler birbirine dokundurulup ayrıldığında yapraklar arasındaki açı q olduğuna

dışına (–) yüklü iletken M küresi dokunduruluyor.

D) X ve Y

D) I ve II

C) Yalnız III

(+) ve (–) yüklü olup yaprak-

dokunduruluyor. Y nin içine (–) yüklü L küre-

B) Yalnız II

11. Özdeş K ve L elektroskopları

ne (–) yüklü K küresi

K

elektroskobun yaprakları biraz daha açılıyor.

patılıp açılıyor.

8.

K

kobuna yaklaştırılınca

M

ÜNİTE TESTİ

M

yaklaştırılınca L küre-

+11q r

sonra Y anahtarı ka-

küresi L küresine

+3q,

tılıp

yükleri

10. K

–8q +3q

1

göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?

A) q > b

B) q = b

D) a > q

C) q < b

E) a = q

12. (+) yüklü iletken küre şekil I 9.

Negatif yüklü K elektroskobunun topuzu L elektroskobu-

deki gibi nötr iletken içi

nun topuzuna dokundurulduğunda K elektoskobunun yap-

oyuk cisme içten dokundu-

rakları önce tamamen kapanıp sonra tekrar açılıyor.

rulduktan sonra şekil II deki

Buna göre,

gibi elektroskobun topuzu-

I. Başlangıçta L elektroskobunun yükü pozitiftir.

II. L elektroskobunun yük miktarı K elektroskobunun yük

na dokunduruluyor.

III. En sonunda K ve L elektroskobunun yapraklarının açıklığı aynı olur.

2

Yalıtkan Şekil I

A) Hiç bir değişiklik olmaz.

B) Biraz kapanır.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

C) Biraz açılır.

A) Yalnız I

D) Önce tamamen kapanıp sonra açılır.

E) Tamamen kapanır.

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Şekil II

Bundan sonra elektroskobun yapraklarının hareketi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

miktarından fazladır.

3

ÜNİTE TESTİ


2

1.

4.

12Ω 6Ω 10Ω

12Ω

3Ω

6Ω

K

L 6Ω 6Ω

4Ω

12Ω 3Ω

Şekildeki devre parçasında K-L uçları arasındaki eş-

K

değer direnç kaç W dur? A) 2

B) 4

C) 6

D) 8

E) 10

R

L

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç W dur? A) 6

2.

2Ω

B) 8

C) 9

R

R

R

R

R

K R

R

L

R

Şekildeki devre parçası özdeş R dirençleriyle kurulmuş-

R

tur.

R

Buna göre, KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç

kaç W dur? A) 5

FİZ İK

E) 12

R

5.

K

D) 10

B)

5 2

C)

5 3

D) 3

E)

L

Özdeş dirençlerle kurulan şekildeki elektrik devresinde KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç R dir?

3 2

A)

10

6 13

B)

5 12

C)

4 11

D)

3 10

E)

2 9

4

6.

18Ω K

K

6Ω

12Ω

6Ω

12Ω 2Ω

6Ω

9Ω

3Ω 8Ω

8Ω

4Ω

2Ω

L

L

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç W dur? A)

1 2

B) 1

C)

3 2

Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç W dur?

D) 2

E) 3

A) 2

B) 4

C) 6

D) 8

E) 12

ünite

3.


10. Bir

6Ω 2Ω

elektrik devresinde iletkenin kesitinden 2 saniyede 8

Buna göre, iletkenin kesitinden bu zamanda geçen

6Ω

elektron sayısı kaç tanedir? (1ey = 1,6 ⋅ 10–19c)

2Ω

K

L

A) 0,5 ⋅ 1020

4Ω

ÜNİTE TESTİ

amperlik akım geçmektedir.

3Ω

12Ω

2

B) 1 ⋅ 1020

D) 4 ⋅ 1020

C) 2 ⋅ 1020

E) 8 ⋅ 1020


B) 4

C) 6

D) 8

E) 10

11.

Joule aşağıdakilerden hangisine eşittir? Volt A) coulomb B) ohm C) kalori

8.

4Ω

D) saniye

E) watt

2Ω

12Ω 12Ω K

10Ω 15Ω

12.

6Ω

6Ω

L

6Ω 7Ω

A

3Ω

6Ω

X


B) 8

C) 9

D) 10

V

E) 12

Şekildeki devre parçasında anakoldaki A ampermetresi 12 amperi, v voltmetresi ise 9 voltu gösteriyor.

Buna göre, x direnci kaç ohm (W) dur? A) 8

B) 10

C) 12

D) 14

E) 15

5

9.

Şekildeki iletkenin kesitinden saniyede 20 ⋅ 10

18

2

1

tane (–) yüklü iyon 1 yö-

nünde, 30 ⋅ 1018 tane (+) yüklü iyon 2

yönünde geçiyor.

Buna göre, iletkende oluşan akım ve akımın yönü ne-

13.

9A

dir? (1ey = 1,6 ⋅ 10–19c)

2

3Ω

Akım (Amper)

Akım Yönü

A)

8

1 yönünde

B)

16

1 yönünde

C)

4

1 yönünde

D)

8

2 yönünde

E)

16

2 yönünde

8A

4Ω

+ – 12A

Şekildeki elektrik devresinin eşdeğer direnci kaç ohm (W) dur? A) 3

B) 5

C) 8

D) 9

E) 12


3

ÜNİTE TESTİ

R

1.

I1

4.

R

A1 R

2Ω

1Ω

6Ω

R I 3Ω

R

2Ω

R

K

L

I2

I A2

Şekildeki devre parçası özdeş dirençlerle kurulduğuI na göre, I1 ve I2 akımları oranı 1 kaçtır? I2

A)

1 6

B)

1 4

C)

1 3

D)

1 2

E) 1

Şekildeki devre parçasında A1 ve A2 ampermetreleriA nin gösterdiği değerler oranı 1 kaçtır? A2 4 3 5 7 B) C) 2 D) E) A) 3 2 2 3

5. 2.

V1 = 24 volt

I1 12Ω 2Ω

4Ω

2Ω

I

6Ω I

I V2 = 8 volt

8Ω I2

Şekildeki devre parçasında I1 akımı 2 amper olduğuna

göre, I2 akımı kaç amperdir? A) 2

FİZ İK

I

x

B) 3

C) 4

D) 6

voltmetresi 8 voltu göstermektedir.

Buna göre, x direnci kaç W dur? A) 1

E) 8

10

Şekildeki devre parçasında V1 voltmetresi 24 voltu, V2

B) 2

C) 4

D) 6

A

6.

E) 8

V

3Ω

6

3.

R

R

R

R

R

6Ω

2Ω

+ r =–0 R

36 volt

+ – + – I2

R

+ – + –

değer A, voltmetrenin gösterdiği değer V dir.

I3

İç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle kurulan elektrik dev-

Şekildeki elektrik devresinde ampermetrenin gösterdiği

Buna göre, i ve V nedir? i (amper)

V (volt)

A)

9

36

B)

3

24

C)

3

12

D)

6

24

E)

6

36

relerinde dirençler özdeştir.

Buna göre, ana kol akımları I1, I2 ve I3 arasındaki ilişki nedir?

A) I1 > I2 > I3

B) I2 > I3 > I1

D) I1 > I3 > I2

C) I3 > I1 > I2

E) I1 = I3 > I2

ünite

I1


1 + –

x

+ – K

3Ω L

r2 = 2Ω

Şekildeki elektrik devresinde KL noktaları arasındaki

Şekildeki elektrik devresinde x anahtarı açıkken 6 W luk

potansiyel fark (VK-VL) kaç volttur?

dirençten geçen akım I1, anahtar kapatıldığında ise I2 olu-

A) 12

yor.

ε2 = 6V

3Ω

+ r =–0

2Ω

r1 = 1Ω

2Ω 12Ω

Buna göre, A) 1

I1 kaçtır? I2

B)

3 2

B) 15

11. C) 2

D)

5 2

ÜNİTE TESTİ

ε = 36V

10.

6Ω

4Ω

3

E) 3

C) 18

D) 21

ε1 = 2V

ε2 = 4V

r1 = 1Ω

r2 = 3Ω

E) 24

ε3 = 6V

r3 = 4Ω R = 8Ω

ε1 = 40V

8.

Şekildeki elektrik devresinde R direncinden geçen akım kaç A dır?

r1 = 2Ω

ε2 = 40V

A) 0,4

B) 0,6

12.

ε3 = 20V

2Ω

V

2Ω

4Ω

4Ω 12Ω

Şekildeki elektrik devresinde voltmetre kaç voltu gös-

+ –

terir? B) 22

E) 1,2

V

r3 = 2Ω

A) 24

D) 1

r2 = 2Ω

R = 7Ω

C) 0,8

C) 20

D) 16

E) 12

Şekildeki elektrik devresinde 4 W luk direncin uçları arasındaki potansiyel fark 12 volttur.

Buna göre, iç direnci önemsiz üretecin potansiyel farkı kaç volttur? A) 36

9.

B) 42

3A

V1 = 24V

+ –

2Ω x

– +

r = 2Ω V

V3

Şekildeki elektrik devresinde üreteçlerin iç dirençleri önemsiz olup 4 W luk dirençten geçen akım 3 amperdir. Buna göre, x üretecinin gerilimi kaç volttur? A) 2

B) 4

C) 6

ε

K

V2 = 24V

2

E) 72

R = 8Ω

4Ω

+ –

D) 54

12Ω

13.

C) 45

D) 8

Şekildeki elektrik devresinde K anahtarı açık iken voltmetre 50 voltu gösteriyor.

K anahtarı kapatıldığında voltmetre kaç voltu gösterir?

E) 12

A) 30

B) 36

C) 40

D) 44

E) 50

7

ÜNİTE TESTİ


4

R = 6Ω

1.

ε

4.

+

ε3 = 50V

ε1 = 30V

– r3 = 3Ω

r1 = 2Ω

ε

r

+ –

ε

ε2 = 30V

r

r

+ –

R r2 = 2Ω

Şekildeki gibi kurulmuş elektrik devresinde toplam

emk kaç volt ve toplam eşdeğer direnç kaç W dur? A) B) C) D) E)

Σε

ΣR

30 80 40 30 80

10 7 10 5 10

Her birinin emk sı ε, iç direnci r olan üç üreteç şekildeki gibi R direncine bağlanmıştır.

Bu devreden geçen akım şiddeti aşağıdakilerden hangisiyle bulunabilir? A)

ε R + 2r

D) R

2ε

B)

3ε R + 2r

3r R+ 2

E)

M

R K

+ –

+ –

Şekil I

Şekil II

+ – + – Şekil III

ε1

+

5.

Şekillerdeki devreler özdeş üreteçlerle kurulmuş olup üre-

+

dir?

10

D) t2 > t1 = t3

–

–

ε3

C) t3 > t1 > t2

E) t1 = t2 > t3

–

ε2

teçlerin tükenme süresi t1, t2 ve t3 arasındaki ilişki neB) t2 > t3 > t1

ε1

+ –

K, L, M anahtarları aynı anda kapatıldığına göre, üre-

A) t1 > t2 > t3

+

–

teçlerin iç dirençleri önemsizdir.

FİZ İK

4ε R + 3r

+ – + –

+ –

L

2ε R + 3r

R

2.

C)

+

ε4

Şekildeki gibi bağlanmış emk’ları ε1, ε2, ε3 ve ε4 olan üreteçlerden hiç birinden akım geçmediğine göre, ε1,

3.

ε2 ve ε3 elektro motor kuvvetleri arasındaki ilişki nasıl-

R

dır?

+

8

+

K

– +

L

– –

A) ε3 > ε2 > ε1

B) ε2 > ε3 > ε1

D) ε3 > ε1 = ε2

+

–

+ –

+

–

– +

C) ε3 > ε1 > ε2

E) ε1 > ε2 > ε3

– +

Şekildeki elektrik devresinde üreteçler özdeş ve iç dirençleri önemsizdir. K, L, M anahtarları tek başına ayrı ayrı kapatıldığında R direnci üzerinden geçen akımlar sırasıyla I1, I2 ve I3 oluyor.

6.

I. Volt ⋅ Amper

II. joule / saniye

III.

Yukarıda verilen ifadelerden hangileri güç birimi olan

( Volt )2 ohm

Buna göre, I1, I2 ve I3 arasındaki ilişki nedir?

watt’a eşittir?

A) I1 > I2 > I3

A) Yalnız I

B) I2 > I1 > I3

D) I2 > I3 > I1

C) I3 > I2 > I1

E) I1 = I2 = I3

B) Yalnız II

D) II ve III


ünite

M

ELEKTRİK VE MANYETİZMA R

7.

10.

2R X

R ütü

R

P = 200 watt

2Ω

1 8

B)

1 6

C)

r=0 + – V

–

Şekildeki elektrik devresinde X ve Y dirençlerinden eşit W sürede açığa çıkan ısı enerjileri oranı X kaçtır? WY A)

1 4

ÜNİTE TESTİ

10 Ω

5A

Y

+

4

D)

1 2

E) 2

Şekildeki elektrik devresinde ütünün gücü 200 watt tır.

Buna göre, üretecin potansiyel farkı V kaç volttur? A) 54

11. Şekildeki

B) 62

C) 68

D) 64

elektrik devresinde

6W luk dirençten yayılan ısı

E) 72

12Ω 1Ω

enerjisinin tamamı suya aktarılmaktadır.

6R

8.

Ι

Suyun kütlesi 80 gram oldu-

su su

ğuna göre 20 saniyede suyun

2R

3R

6Ω

Şekildeki devrede anahtar açıkken ∆t sürede dirençlerden

sıcaklığı kaç °C değişir?

+ r –= 0

(csu = 1 cal/g°C, 1 cal = 4 joule)

30 volt

A) 2

yayılan ısı enerjisi E1, anahtar kapatıldığında aynı sürede

B) 3

C) 4

D) 5

E) 6

dirençlerden yayılan ısı enerjisi E2 oluyor.

Buna göre, A) 2

E1 oranı kaçtır? (I akımı değiştirilmiyor.) E2

B)

2 3

C)

1 2

D)

1 3

E)

1 4

12. Günde 8 saat çalıştırılan bir klima 30 günde 24 ¨ elektrik enerjisi tüketiyor.

9

Elektrik enerjisinin 1 kilowatt-saati 1 ¨ olduğuna göre, klimanın gücü kaç watt tır? A) 50

9.

Şekildeki devrede ısıtıcının ça-

2

ısıtıcı

lamba

Buna göre, lambanın gücü kaç watt’tır? B) 40

C) 60

13. 60

D) 200

E) 300

D) 80

voltluk bir akümülatör bataryası 80 voltluk bir doğru

akımla besleniyor. Akım şiddetinin 15 amperi geçmemesi

+ –

için akümülatör devresine seri bir direnç bağlanıyor.

220 V

A) 20

C) 150

V = 200 volt P = 1000 watt

lıştığı potansiyel fark ve gücü yazılmıştır.

B) 100

E) 100

Buna göre, ısıya dönüşen güç kaç watt tır? A) 150

B) 300

C) 450

D) 600

E) 750

ÜNİTE TESTİ

5


1.

4.

–

+

K

L M

X

kaçtır? A) 1

Şekildeki elektrik devresinde üreteçler özdeş olup iç di-

Şekildeki elektrik devresinde ışık veren lamba sayısı

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

rençleri önemsizdir. K, L ve M anahtarlarının sırasıyla yalnız başına kapatılmasıyla X lambasının ışık şiddetleri ΙK, ΙL ve ΙM oluyor.

5.

lan

şekildeki

devresinde üretecin iç

A) ΙK > ΙL > ΙM

direnci önemsizdir.

D) ΙL > ΙM > ΙK

C) ΙK = ΙL = ΙM

E) ΙM > ΙK > ΙL

L

Buna göre, X anahtarı

–

baların parlaklığı artar?

2. K

A) Yalnız K

L

D) K ve L

6.

E) K, L ve M

Y

B) PL > PK > PM

n2, Y ve Z birlikte kapatıldı-

C) PK > PM > PL

E) PM > PK > PL

X

n1, yalnız Y kapatıldığında

nın parlaklıkları PK, PLve PM arasındaki ilişki nedir?

D) PM > PL > PK

Şekildeki elektrik devresinde ğında yanan lamba sayısı

Şekildeki elektrik devresinde özdeş K, L, M lambaları-

10

C) Yalnız M

yalnız X anahtarı kapatıldı-

M

A) PK > PL > PM

B) Yalnız L

–

+

FİZ İK

M +

kapatılırsa hangi lam-

X

elektrik

Buna göre, ΙK, ΙL ve ΙM arasındaki ilişki nedir? B) ΙK > ΙM > ΙL

K

Özdeş lambalarla kuru-

Z

ğında n3 oluyor.

Buna göre, n1, n2 ve n3 arasındaki ilişki nasıldır? A) n3 > n2 = n1

B) n2 > n1 > n3

D) n1 > n2 > n3

10

C) n3 > n2 > n1

E) n1 = n2 = n3

7.

3.

X

Y

M Z L

Şekildeki elektrik devresinde özdeş K, L, M lambalarının parlaklıkları PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir? A) PK > PL > PM

B) PK > PM > PL

D) PK > PL = PM

T

–

C) PL > PK > PM

E) PM > PK > PL

Şekildeki elektrik devresinde bütün lambaların yanması için hangi anahtarların kapatılması gerekli ve yeterlidir? A) X ve Y

B) Y ve Z D) X, T ve Z

C) Y ve T E) X ve T

ünite

+

+ K

–


üreteçler ve lambalar öz-

–

–

–

balarının parlaklıkları Pk,

+

PL ve PM arasındaki ilişki

B) PL > PM > PK

d

II. d arttırılırsa L mıknatısının yere yaptığı ba-

C) PM > PK > PL

E) PK > PM > PL

III. L mıknatısının kutupları ters çevrlirse T artar. L nin zemine yaptığı basınç azalır.

yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız III

D) II ve III T1

S N d

yer

2d

S N

N S

yer

yer

Buna göre, T1, T2 ve T3 arasındaki ilişki nedir? B) T2 > T3 > T1

D) T2 > T1 > T3

S

C) T3 > T2 > T1

E) T1 > T2 = T3

maktadır.

2

S

natısları arasındaki ip kesiliyor.

Buna göre,

I. L mıknatısının ivmesi K nın kinden büyük olur.

II. Mıknatıslar sabit ivmelerle hareket ederler.

III. Mıknatısların hızları birbirine eşit olur. yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız II


Pusula iğnesi

yatay bir düzlemde tutulur-

şekildeki gibi dengede kal-

N m

D) II ve III

10. Özdeş P ve R mıknatısları

dönebilen pusula iğnesi

N

Sürtünmesiz yatay düzlemde 2m, m kütleli K, L çubuk mık-

A) Yalnız I

ken O noktası etrafında

L

T

2m

Özdeş mıknatıslarla kurulan sistemlerde ip gerilme kuv-

A) T1 > T2 > T3

K

12.

vetleri T1, T2 ve T3 olup sistemler dengededir.

E) I, II ve III

S N 2d

S N

C) I ve II

T3

T2

S N

N L S yer

sınç azalır.

A) Yalnız I

9.

S K N

T gerilme kuvveti sıfırdan farklı olduğuna I. d azaltılırsa T azalır.

D) PM = PK = PL

T

M

renci önemsizdir.) A) PK > PL > PM

mıknatısı bir ipe bağlı olarak, L mıknatısı

göre,

Buna göre, K, L, M lam-

nasıldır? (Üreteçlerin iç di-

11. K

ÜNİTE TESTİ

yerde dengededir. +

K

deştir.

L

+

–


+

8.

5

P

11

O

K M

13. L

I. Telgraf

K, L pusula iğnesinin M

II. Telefon

kutbunun işareti aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

III. Kapı zili

IV. Ampermetre

yukarıdaki araçlardan hangilerinde elektromıknatıs

Buna göre, mıknatısların

K

L

M

A)

N

S

S

B)

N

N

S

C)

S

N

N

D)

N

S

N

E)

S

N

S

R

kullanılır? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II, III ve IV

C) III ve IV E) I, II, III ve IV

1.

........................... denildiğinde pozitif (+) yük miktarının negatif (–) yük miktarına eşit olması demektir.

2.

Aynı işaretli yükle yüklenmiş cisimler birbirini ..........................., zıt işaretli yükle yüklenmiş cisimler birbirini ...........................

3.

Yarıçapları farklı iki iletken küre birbirine dokundurulduğunda sistemdeki toplam yük yarıçaplarla ........................... olarak paylaşılır.

4.

İletken bir cismin, yüklü bir cisim yardımı ile dokunma olmadan elektrikle yüklenmesine ........................... elektriklenme denir.

5.

Kazandıkları yükü belli bir bölgede tutan ve cisim üzerinde dağılmasına izin vermeyen maddelere ........................... maddeler denir.

6.

Bir elektrik devresinde elektronların iletken içinde akışına ........................... denir.

7.

Elektrik akımının yönü elektronun hareketinin ........................... yönüdür.

8.

Bir iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkını ölçen araçlara ........................... denir. Bu araç devreye ........................... bağlanır.

9.

Bir iletkenin bir kesitinden t sürede geçen yük miktarına akım şiddeti denir ve ........................... bağıntısı ile bulunur.

10. Bir iletkenin birim zamanda harcadığı elektrik enerjisine o iletkenin ........................... denir. 11. Paralel bağlı üreteçlerin ........................... daha uzun olur. 12. Bir üreteçten çekilen akımla üretecin ömrü ........................... orantılıdır. 13. Elektrik alan çizgileri ........................... yükten dik olarak çıkıp ........................... yüke dik olarak girer. 14. Elektrik alanı içinde her noktadan ancak ........................... elektrik alan çizgisi geçer. 15. Her mıknatısın ...........................

kutbu vardır. ........................... kutuplu mıknatıs yoktur.

16. İletken bir telin üzerinden akım geçirilirse tel etrafında ........................... oluşur. 17. Bir lambanın ...........................

gücü ile doğru orantılıdır.

Cevaplar

1. Yüksüz

7.

tersi

13. artı - eksi

8.

voltmetre - paralel

14. bir

3. doğru orantılı

9.

i=q/t

15. iki - tek

4. etki ile

10. gücü

16. manyetik alan

5. Yalıtkan

11. ömrü

17. parlaklığı

6. elektrik akımı

12. ters

Cevaplar 2. iter - çeker

ünite

12

D

1.

Nötr bir cisim elektron kaybederse pozitif yüklü olur.

2.

Katı maddelerin elektriklenmeleri sırasında sadece (-) yükler hareket eder.

3.

Yüklü iletken bir cisim iletken tel yardımıyla toprağa bağlanırsa cisim nötr hale gelir.

4.

Elektrik yükleri iletken cisimlerin sivri uçlarında daha azdır.

5.

İçi boş iletken bir cisme içten dokunan iletken cisimler daima nötr olurlar.

6.

Nötr iki cisim sürtünme ile elektrik yüklendiklerinde yarıçapı büyük olan kürenin yük maktarı daha çok olur.

7.

Ampermetre devrede oluşan akımı ölçer ve devreye paralel bağlanır.

8.

Paralel bağlı iki dirençten geçen akım dirençlerin büyüklüğü ile doğru orantılıdır.

9.

İletken bir telin direnci kesit alanı ile ters boyu ile doğru orantılıdır.

10.

Lambaların parlaklığı güçleri ile doğru orantılıdır.

11.

Seri ve düz bağlı üreteçlerin tükenme süresi paralel bağlı üreteçlere göre daha uzundur.

12. 13.

Yüklü iki cismin birbirine uyguladığı elektriksel kuvvet cisimler arasındaki uzaklığın karesiyle ters orantılıdır.

13

Eşit ve zıt işaretle yüklü elektroskoplar birbirine dokundurulduğunda her iki elektroskobun yapraklarıda tamamen kapanır.

14.

Bir mıknatısın N kutbu demir parçasını çeker, S kutbu ise demir parçasını iter.

15.

Kapı zili, Telefon, Telgraf gibi aletlerde elektromıknatıs kullanılır.

Cevaplar

2

Y

1. D

2. D

3. D

4. Y

5. D

6. Y

7. Y

9. D

10. D

11. Y

12. D

13. D

14. Y

15. D

8. Y

K

1.

L r

M 2r

–12q

3r

+3q

+19q

Yarıçapları ve yükleri verilen K, L, M iletken kürelerinden K küresi önce L ye daha sonra M ye dokundurulup ayrılıyor.

Buna göre, kürelerin son yükleri ne olur?

2.

C:

K = +4q L = –6q M = +12q

C:

İkiside (+) yüklenerek açılırlar.

L X

+

K

+

Y

+

+

+

+ +

+

+

+

P

Özdeş nötr X, Y elektroskopları (+) yüklü içi boş iletken küreye şekildeki gibi bağlanıp K ve L anahtarları aynı anda kapatılırsa elektroskopların yaprakları için ne söylenebilir?

3.

Özdeş K, L elektroskopları elektrik yüklü olup yaprakları arasındaki açılar a ve 2a dır. Elektroskoplar birbirine dokundurulup ayrılırsa yaprakları arasındaki açılar için ne söylenebilir?

–

4.

+

L

C:

K= artabilir, kapanıp tekrar açılabilir, L= Biraz kapanır.

–

+

N

Şekildeki elektrik devresinde lambalar

ve üreteçler özdeştir. Buna göre, K, L, M, N lambalarının parlaklıkları arasındaki ilişki nedir?

5. P

S

L

L

C: (K = L > M = N)

X Y

S L

L

S

L K Z

Şekildeki devre parçasında X, Y, Z dirençleri aynı maddeden yapılmış olup X direncinin değeri R dir. Buna göre, PK arasındaki eşdeğer direnç nedir?

 7R  C:    4 

ünite

14

M

–

K

+

6.

Şekildeki deşarj

sol

sağ

tüpünde 10 saniyede sağa 3.1019 tane (–) yüklü iyon, sola (+) yüklü 7.1019 tane iyon geçiyor.

Buna göre, akımın yönü ve şiddeti ne

7.

Şekildeki elektrik

6Ω

devresinde,

C: (1,6 amper sola doğru)

olur? (1 e.y = 1,6.10–19c) 2Ω 6Ω

V 2Ω

3Ω

+ r –= 0 48 Volt

a) Anakol akımı kaç amperdir?

b) Voltmetrenin gösterdiği değer kaç volttur?

8.

Şekildeki

di

rençlerde 5 dakikada açığa çıkan ısı enerjisi toplam kaç kilojoule dür?

C:

a) 18 amper b) 12 volt

R1 = 6Ω R3 = 10Ω R2 = 3Ω R4 = 4Ω

ε = 60 V

+ – r=0

9.

C: (360 kj)

Direnci 22 Ω olan elektrik ısıtıcısı 220 v

15

luk bir doğru akım kaynağı ile çalışmaktadır.

Buna göre,

a) Isıtıcıdan geçen akım kaç A dır?

b) Isıtıcının gücü kaç wattdır?

c) Isıtıcının 1 dakikada verdiği enerji kaç j dür?

d) Bu ısıtıcı 4 saat kullanıldığında kwh ı 5 TL den kaç TL bir enerji tü-

2

ketmiş olur?

C:

a) 10 amper b) 2200 watt c) 132000 joule d) 44 TL

6.

fasikül i

r zellikle Ö l e m e etinin T k e r a H ı e Dalga algalar Dalga v D m e r p s ve De Su – Se

LAR A G L A D

ÖĞRETEN TEST

DALGALAR

1

el Özellikleri Dalga ve Dalga Hareketinin Tem

1. Cisimlerin denge konumu etrafında, denge konumundan eşit uzaklıktaki noktalar arasında gidip gelmesi olayına titreşim hareketi denir.

K

L

M

Eşit bölmeli düzlemde verilen K, L ve M dalgalarının dalga boyları λK, λL ve λM arasındaki ilişki nasıldır? A) λK > λL > λM

B) λL > λM > λK

D) λL > λK > λM

C) λM > λK > λL

E) λM > λL > λK

Esnek bir ortamda oluşturulan titreşim hareketinin (enerjisine) iletilmesine dalga hareketi denir.

K

2. sabit uç

serbest uç L

Bir ortamda dalga yayılırken

ortam

ilerlemez.

Dalga

Homojen bir yayda t = 0 anında şekildeki konumda olan K ve L atmaları ok yönlerinde hareket etmektedirler.

üzerindeki noktalar aşağı yukarı hareket

ların konumları aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

eder.

Atmalar t sürede 1 bölme hareket ettiğine göre 13t süre sonra atma(Birim kareler özdeştir.) A)

B)

K

L

C)

L

Şekildeki atmada, x = Genişlik y = Genliktir.

y

L

x

K

K

D)

E)

L

K L K

10

uzaklık 30 cm dir.

2

Homojen bir yayda oluşturulan periyodik dalgaların 6 dalga tepesi arası

frekansı kaç s-1 dir?

Atma : Kısa sürede oluşturulan tek bir

A)

dalgaya atma denir. Genlik : Bir dalganın tepe ya da çukurunun denge konumuna olan düşey uzaklığa denir.

Dalgaların yayılma hızı 12 cm / s olduğuna göre, dalga kaynağının

1 4

B)

1 3

C)

1 2

D) 1

E) 2

4.

M

Dalga boyu : İki dalga tepesi ya da iki dalga çukuru arasındaki uzaklığa denir.

K

Periyot (T) : Bir tam dalga oluşması için geçen süreye periyot denir.

T. f = 1

dir.

Şekildeki K, L ve M atmalarının hız yönleri ve üzerindeki bazı noktaların hareket yönleri verilmiştir.

Frekans (f) : Bir saniyede oluşan dalga sayısına frekans denir.

L

Buna göre, hangi atmaların ilerleme yönleri doğru olarak verilmiştir? A) Yalnız K

B) Yalnız M D) K ve L

C) L ve M E) K, L ve M

ünite

FİZ İK

3.

DALGALAR

1

Dalga ve Dalga Hareketinin Tem el Özellikleri

5.

Bir kaynakla oluşturulan dal-

ÖĞRETEN TEST

Uzanım (cm)

ganın uzanım - zaman grafiği şekildeki gibidir.

Bir yay dalgasının hızı,

6

Buna göre, I. Dalgaların genliği 6 cm dir.

0

II. Dalganın frekansı 6 s-1 dir.

–6

III. Dalgaların yayılma hızı

2

4

6

Zaman (s)

m

µ : Yayın birim uzunluktaki kütle miktarı   


6.



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I

F bağıntısından bulunur. µ

F : Yayı geren kuvvet

1,5 cm / s dir.

ν=

ν = λ f = Tλ

C) Yalnız III



dir.

E) II ve III

Şekildeki gibi oluşturulan atmanın serbest uçtan tamamen yansıması aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A)

sabit uç

serbest uç

B)

Sabit uçtan yansıma

C)

serbest uç

D)

E)

Serbest uçtan yansıma

V1 y1

7.

F kuvvetiyle gerilmiş esnek bir yayda oluşturulan atmanın hızı V oluyor.

A) 2V

B) 3V

C) 4V

oluşturulan bir atmanın yansıyanı

3

D) 8V

V3

K

Buna göre,

L d2

III. VK > VL dir.

IV. d2 > d1 dir.

O ince yay V3

y2 x2

B) I ve III D) I ve IV

y1

V2


V1

VL

x1 kalın yay

I. İlk atma baş aşağı oluşturulmuştur.

3

V1 = V2 > V3, X1 = X2 > X3, Y1 > Y2, Y1 > Y3 O d1

II. K yayı L yayından daha kalındır.

y3 x3

y2

VK

ve iletileni şekildeki gibidir.

O

x2

E) 16V V2

O noktasından birbirine eklenmiş K ve L homojen yaylardan K yayında

kalın yay

Yay ikiye katlanıp 8F kuvvetiyle gerilerek atma oluşturulursa atmanın hızı ne olur?

8.

O

x1 ince yay

C) II ve IV E) II, III ve IV

O

y3 x3

V3 > V1 = V2, X3 > X1 = X2, Y1 > Y2 , Y1 > Y3

KONU TESTİ

DALGALAR

1


1.

I. Bir saniyede oluşan dalga sayısına frekans denir.

II. Ardışık iki dalga tepesi arası uzaklığa bir dalga boyu denir.

III. Yay dalgalarında kaynağın frekansi arttırılırsa yayılma hızı artar.

yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

2.

C) I ve II

4.

Homojen bir yayda periyodik dalgalar üreten kaynağın frekansı arttırılırsa dalgaların,

I. Hız

II. Dalga boyu

III. Genlik

niceliklerinden hangileri değişir? A) Yalnız I

E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III


Gergin bir yayda oluşturulan atma için, I. Atmanın ilerleme yönü titreşim yönüne dik ise oluşan atma enine atmadır.

II. Atmanın ilerleme yönü titreşim yönüne paralel ise atma boyuna atmadır.

III. Yay dalgaları hem enine, hem boyuna olabilir.


B) Yalnız II

D) II ve III

FİZ İK

5.

Homojen bir yayda oluşturulan atmanın periyodu 2 saniye, yayılma hızı 12 cm / s dir.

C) I ve III

Buna göre, atmanın dalga boyu kaç cm dir? A) 24

B) 18

C) 12

D) 8

E) 6

E) I, II ve III

10

4

Bir yayda oluşturulan atmanın yayda ilerleme hızı,

I. Yayı geren kuvvet

II. Yayın birim uzunluk başına düşen kütlesi

III. Atmayı oluşturan kaynağın periyodu


B) Yalnız III

D) II ve III

6.

Birim uzunluktaki kütleleri oranı kuvvetlerle çekiliyor.

C) I ve II

E) I, II ve III

µ1 4 µ2= 9 olan iki yay eşit

Hafif yaydaki atmanın hızı 12 cm / s olduğuna göre, ağır yaydaki atmanın hızı kaç cm / s dir? A) 2

B) 3

C) 4

D) 8

E) 9

ünite

3.

DALGALAR

1


7.

10. Gergin esnek bir yayda 4 saniyede 20 dalga oluşmakta-

Esnek bir yay XY duvarları arasına gerilerek şekilde-

dır.

K

X

Y L

ki atma oluşturu-

M

Dalgaların yayılma hızı 10 cm / s olduğuna göre, dalga boyu kaç cm dir?

luyor.

KONU TESTİ

A) 1

Atma ok yönünde ilerlediğine göre, K, L, M noktaları-

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

nın titreşim yönleri aşağıdakilerden hangisi gibi olur? K

L

M

A) B)

Yıldızlı Soru 1

C) D) E)

P

8.

36 cm

d

d

d

P noktasındaki kaynaktan oluşan periyodik dalgaların L noktasına ulaşması için geçen süre 3 saniyedir. Buna göre,

K

L

M

I. Kaynağın periyodu 4 saniyedi r. 3 II. Dalgaların dalga boyu 16 cm dir.

Eşit bölmeli düzlemlerde K, L, M dalgaları şekildeki gibidir.

III. Dalgaların yayılma hızı 12 cm

/ s dir. yargılarından hangileri doğrudu r?

Buna göre, dalgaların dalga boyu λK, λL, λM arasındaki ilişki nedir? A) λK > λL > λM

B) λL > λM > λK

D) λK = λL > λM

9.

L

Sarmal bir yayda oluş-

A) Yalnız I

C) λM > λK > λL

E) λL > λK = λM

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

5

y (cm)

turulan şekildeki dalganın frekansı 0,5 s-1 dir.

3

+4 0

Buna göre,

15

–4

x (cm)

11. Sarmal yayda oluşturulan bir atma için,

I. Atma daha kalın bir yaya geçtiğinde hızı azalır.

I. Dalgaların dalga boyu 12 cm dir.

II. Yayı geren kuvvet artarsa atmanın hızı artar.

II. Dalgaların yayılma hızı 6 cm / s dir.

III. Atmayı oluşturan kaynağın frekansı artarsa hızıda ar-

III. Dalgaların genliği 4 cm dir.

yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

tar.


yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III

B) I ve II


KONU TESTİ

2

DALGALAR


1.

V1

3x

de ilerleyen at-

V3

maların K ve L

Gergin türdeş bir yayda oluşturulan şekildeki atmala-

noktaları

rın yayılma hızları V1, V2 ve V3 arasındaki ilişki nasıl-

K

karşı-

L

laştığında bileş-

dır?

ke atmanın şekli aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

A) V1 = V2 = V3

B) V2 > V1 > V3

D) V1 > V3 > V2

2.

Homojen bir yayda oklar yönün-

x

2x

4.

V2

(Bölmeler eşit aralıklıdır.)

C) V3 > V1 > V2

A)

E) V3 > V2 > V1

Homojen bir yayda ok yönünde ilerle-

B)

C)

D) sabit uç

E)

serbest uç

yen atmalar t sürede 1 birim yol almaktadır.

Buna göre atmaların 7t süre sonraki görünümleri aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A)

B)

5.

K

C)

sabit uç

sabit uç L

72 cm

D)

E)

Homojen bir yayda özdeş K ve L atmaları üzerindeki noktaların titreşim yönleri verilmiştir.

FİZ İK

10

Atmaların ilerleme hızları 6 cm / s olduğuna göre, atmalar kaç saniye sonra birbirini tamamen söndürürler? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)

3.

A) 6

Homojen bir yayda ok

B) 7

C) 8

D) 9

E) 12

yönünde ilerleyen atmalar t sürede bir bölme ilerlemektedir.

Buna göre, atmaların şekildeki konumlarından 2t süre sonraki görünümleri nasıl olur?

6.

V

Y yayı O noktasın-

(Birim kareler özdeştir.) A)

İnce X yayı ve kalın

y

dan eklenmiştir.

B)

C)

O

x İnce yay X

Hızı V, frekansı f, genliği y, genişli-

Kalın yay Y

ği x olan atma X yayından Y yayına iletildiğinde V, f, y D)

E)

ve x niceliklerinden hangileri azalır? A) Yalnız x

B) f ve y

D) V, y ve x

C) V ve x E) f ve x

ünite

6

DALGALAR


7.

K

İnce

L (kalın) yayları O serbest uç

ne eklenmiştir. Yayiletileni şekildeki gibidir.

Atmalar t sürede 1 bölme yol aldıklarına göre, kaç t (Birim kareler özdeştir.) A) 6,5

B) 7

C) 7,5

D) 8

E) 8,5

I. İlk atma K yayında oluşturulmuştur.

II. İlk atma baş aşağıdır.

III. İlk atma L yayında oluşturulmuştur.


E) Yalnız II

Yıldızlı Soru 2

Homojen yaylar O noktasından birbirine eklenmiştir. Buna göre, KO yayından gönderilen atmanın bir süre

O noktasından birbirine eklenmiş K, L homojen yaylarından K yayında K oluşturulan atmanın hızı V1 dir.

lir? (Birim kareler özdeştir.) A)

B) O

K

L

C)

O

K

L

Şekildeki

D) O

K

L

O

K

K

O

Homojen ince ve

eklenmiştir.

O

L

8 cm Şekil I

konumdan K

V2

O

L

L

L

7

V

kalın yaylar O noktasından birbirine

V1

8 saniye sonra yansıyan ve iletilen atma12 cm 6 cm Şekil II ların konumu şekil II deki gibi olduğuna göre, V kaç cm / s dir? 2 A) 1,25 B) 1,5 C) 1,75 D) 2 E) 2,25

E)

3

C) I ve II

L

sonraki görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olabi-

B) Yalnız III

D) II ve III

O

K

9.

Buna göre,

8.

Kalın

larda oluşturulan bir atmanın bir süre sonra yansıyanı ve

süre sonra birbirlerini tamamen söndürürler?

L

O K

noktasından birbiri-

Homojen bir yayda oluşturulan özdeş K ve L atmaları zıt yönlerde t = 0 anında şekildeki konumlardadır.

KONU TESTİ

10. Homojen K (ince),

L

sabit uç

2

y

O

x İnce yay

Kalın yay

11. Homojen K, L ve

İnce yaydan kalın yaya gelen şekildeki atmanın O nok-

M yayları O1 ve

tasından yansıyanı için, gelen atmaya göre

O2 noktalarından

O2

O1 K

M

L

birbirine eklenmiştir.

I. Hız

II. y (genlik)

III. x (genişlik)

niceliklerinden hangileri azalır? A) Yalnız I D) I ve II

K yayında oluşturulan bir atmanın bir süre sonra yansıyan ve iletilenleri şekildeki gibi oluyor.

B) Yalnız II


Buna göre, yayların kalınlıkları arasındaki ilişki nasıldır? A) K > L > M

B) L > M > K

D) M > L > K

C) M > K > L E) L > K > M

ÖĞRETEN TEST

DALGALAR

2

Su - Ses ve Deprem Dalgaları

K L

O L

K α

α Engel

1.

Bir dalga leğeninde dalga kaynağının frekansı zamanla azaltılıyor.

Buna göre, dalgaların

niceliklerinden hangileri değişir?

I. Dalga boyu II. Yayılma hızı III. Periyodu

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve III

E) I, II ve III

Engel

F

2.

K

Derinliği heryerde aynı olan dalga leğeninde KOL atmasının engelden yansıdıktan sonraki görünümü aşağıdakilerden hangisinde

O L 30°

doğru olarak verilmiştir?

Engel Engel

A)

B)

K

C)

K

O

O

30°

L

D)

O L

60°

30°

Engel

Engel L

E)

60°

L O 20°

K

Engel

K

Engel

Dik kesiti şekildeki gibi olan kapta kaynak tarafından üretilen dalgalar K, L, M or-

FİZ İK

Kaynak

K

L

M su

tamlarında yol almaktadır.

10

K

Engel

O

3.

L

Buna göre, K, L, M ortamlarında dalgaların

8 Dalgaların dalga boyunu ölçmek için kullanılan alete stroboskop denir. FD = N . fs

I. Frekansları II. Dalga boyları III. Hızları niceliklerinden hangileri eşittir? A) Yalnız I

FD : Dalganın frekanıs


fS : Stroboskobun frekansı


N : Stroboskobun yarık sayısı Su dalgalarının yayılma hızı derinlikle doğru orantılıdır. λ = λ. f T

Su dalga leğeninde üretilen periyodik dalgalara 10 yarıklı stroboskopla bakıldığında dalgalar ilk kez duruyor olarak gözleniyor.

dır.

Stroboskobun dönme frekansı 2 s-1 olduğuna göre, su dalgasının frekansı kaç s-1 dir? A) 5

B) 10

C) 15

D) 20

E) 25

ünite

Vd =

4.

DALGALAR

Su - Ses ve Deprem Dalgaları

5.

2

ÖĞRETEN TEST

İçinde parabolik engel bulunan su dolu dalga leğeninde zıt yönde paralel dalgaların engelden yansımış şekli aşağıdakilerden

su

hangisine benzer? A)

B)

D)

Engel

derin

C)

sığ

i α

Su dalgaları derin ortamdan sığ ortama

E)

geçerken normale yaklaşır.

derin

6.

sığ

derin derin

sığ

derin sığ

sığ

Sığ ortamda su dalgalarının hızı azalır. sığ

derin I

derin II

derin

sığ

III

I, II ve III dalga leğenlerinde derin ve sığ ortamlar şekillerdeki gibi oluşturulmuştur.

Buna göre, hangi dalga leğenlerinde dalgalar odaklanır? A) Yalnız I



•

7.

VI. Ses sıvı ortama göre katı ortamlarda daha hızlı yayılır.

ses ile ilgili yukarıdaki yargılardan kaç tanesi doğrudur?

•

II. Sesin yayılması için maddesel bir ortama ihtiyaç vardır. III. Ses kaynağından uzaklaştıkça ses dalgasının genliği azalır. IV. Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin frekansı azalır. V. Ses dalgasının frekansı arttıkça ses daha ince duyulur.

B) 3

C) 4

D) 5

yavaş gaz ortamında yayılır.

•

Ses boşlukta yayılmaz.

•

Ses mekanik bir dalgadır.

•

Sesin şiddeti genliği ile doğru oran-

• ?? •

I. Depremin büyüklüğü richter (Rihter) ölçeği ile ölçülür.

II. Deprem oluştuktan sonra ortaya çıkan enerji dalgalar şeklinde aktarılır. III. Depremin şiddeti merkez üssünden uzaklaştıkça azalır.

depremle ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur? B) Yalnız II D) II ve III


Sesin frekansı arttıkça ses incelir. (tiz)

E) 6

Ses dalgaları en hızlı katılarda en

tılıdır.

8.

A) Yalnız I

Ses dalgasının yayılma hızı sadece ortama bağlıdır.

I. Ses dalgaları boyuna dalgalardır.

A) 2

3

Sığ ortamda hız azalacağı için dalganın uçları geride kalır.

Uzun yıllar yer kabuğunun sıkışması sonucu bir anda meydana gelen kırılmaya deprem denir.

•

Deprem dalgaları hem enine hem boyuna olabilir.

•

Depremin kaynağından uzaklaştıkça şiddeti azalır, büyüklüğü (enerjisi) değişmez.

9

KONU TESTİ

1.

3

DALGALAR Su Dalgaları

Bir dalga leğeninde oluşturulan dalgaların yayılma

5.

hızı,

Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde noktasal bir kaynak dakikada 300 dalga üretmektedir.

I. Dalga leğenindeki su derinliği

II. Kaynağın frekansı

gaların yayılma hızı kaç cm / s dir?

III. Kaynağın periyodu

A) 5

niceliklerinden hangilerinin artmasıyla artar? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

2.

I. Dalgaların yayılma hızı artar.

II. Dalgaların dalga boyu artar.

III. Dalgaların frekansı azalır.


6.

E) 25

K

Şekildeki doğrusal KOL atmaL

60° Engel

A)

L

B)

K

L

K

30°

60°

O

O


Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde dal-

C)

gaların dalga boyunu arttırmak için,

D) K

K

L

L 60°

120°

I. Su derinliği arttırılmalı

II. Kaynağın frekansı arttırılmalı

III. Dalgaların genliği arttırılmalı

işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?

O

O

E) B) Yalnız II

D) II ve III

O

anda görünümü nasıl olur?

B) Yalnız II

D) I ve II

FİZ İK

D) 20

sının O noktası engele çarptığı

A) Yalnız I

C) 15

E) I, II ve III

kaynağın periyodu arttırılırsa,

3.

B) 10

C) II ve III

Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde yalnız

A) Yalnız I

5 dalga tepesi arası uzaklık 20 cm olduğuna göre, dal-

K

L

C) I ve III

60°

E) I ve II

10

O

10

Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde bir

7.

2 s-1 olan 3 yarıklı bir stroboskopla bakıldığında dalgalar

miktar daha su eklenirse,

duruyormuş gibi görülüyor.

I. Dalgaların yayılma hızı artar.

II. Dalgaların dalga boyu artar.

III. Dalgaların frekansı artar.

IV. Dalgaların periyodu artar.

yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II

B) III ve IV D) II ve IV

Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde frekansı

C) I ve III E) I, II ve IV

Dalgaların dalga boyu 4 cm olduğuna göre,

I. Dalgaların frekansı 6 s-1 dir.

II. Dalgaların yayılma hızı 24 cm / s dir.

III. Dalgaların genliği 12 cm dir.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II


ünite

4.

3

DALGALAR Su Dalgaları

8.

Derinliği sabit bir dalga leğeninde

10. Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde dakika-

K

şekildeki düzlemsel engele gön-

da 120 devir yapan 8 yarıklı bir stroboskopla bakıldığında

O

derilen KOL dalgasının engelden

dalgalar duruyormuş gibi görünmektedir.

L

tamamen yansıması aşağıdakiler-

30°

den hangisi gibi olur?

Buna göre, dalgaların frekansı kaç s-1 dir? A) 2

B) 4

C) 8

D) 12

E) 16

Engel

B)

A)

KONU TESTİ

K K

60°

30°

L

L

Yıldızlı Soru 3

Engel

Engel

C)

D) L

L

60°

K noktasal kaynağından yayılan λ dalga boylu daire-

30°

K

K

sel su dagalarının

Engel

Engel

λ2

–x

I. Kaynak +x yönünde hareket etmektedir. II. Kaynağın hızı 2 cm / s dir. III. Dalgaların yayılma hızı 4 cm / s dir.

L Engel

yargılarından hangileri doğrudu r? (Su derinliği her yerde aynıdır.)

A) Yalnız I B) Yalnız III D) II ve III E) I,

Derinliği her yerde aynı olan ması Ι engeline şekildeki gibi

60°

I

gelmektedir. 60°

Buna göre, atmanın II. engel-

K

K

60°

30°

E) L 60°

ga leğeninde O noktasında oluşturulan dairesel dalgaların düz-

A)

L

K

L

hangisinde

doğru

B)

D) K

Engel

olarak verilmiştir? L

30°

D)

3

C)

L

11. Derinliği her yerde aynı olan dal-

dakilerden

den hangisinde doğru olarak verilmiştir? B)

O

lem engelden yansıması aşağı-

II

den yansıması aşağıdakiler-

K

C) I ve II II ve III

K

dalga leğeninde KL doğrusal at-

A)

+x

λ1 = 4 cm, λ = 12 cm ve kaynağın 2 periyodu 2 saniye olduğuna göre,

K

λ1

üstten görünümü şekildeki gibidir.

E)

9.

K

L

C)

E)

11

Su Dalgaları

Bir dalga kaynağı taradik düzlemde su dalgaların K, L, M ortamlarında izlediği yollar

ga leğeninde oluşturulan düzlemsel

L

su üstten

M

şekildeki gibidir.

dalgalarının görünümü

şekildeki gibidir.

Buna göre, ortamların derinlikleri hK, hL ve hM arasın-

Buna göre, dalga leğeninin düşey kesiti aşağıdakilerden hangisi gibidir?

daki ilişki nasıldır? A) hK > hL > hM

Üç bölmeli bir dal-

A) B) hL > hM > hK

D) hL > hK > hM

B)

C)

C) hM > hK > hL

E) hK > hM > hL

D)

2.

Şekildeki dalga leğeni K ve L

K

bölmelerine ayrılmıştır.

L

K bölgesinde üretilen düzlem-

5.

sel dalgaların L bölgesindeki

I. K bölgesinin derinliği L ninkinden daha fazladır.

II. K bölgesindeki dalgaların frekansı L bölgesindeki dalgaların frekansından büyüktür.

III. Dalgaların hızı L bölgesinde daha büyüktür.


FİZ İK

10

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

Buna göre, I. L ortamı K ortamından daha derindir. II. L ortamındaki dalgaların frekansı K ortamındaki dalgalardan daha büyüktür. III. Dalgaların hızı L ortamında daha büyüktür.


B) Yalnız II

Bir dalga leğeninde kaynak tarafından oluşturulan düzlemsel dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir.

dalgalarının izlediği yol şekildeki gibidir.

Derinliği h1, h2 ve h3 olan bir

sındaki ilişki nedir?

α

α

h3

B) h1 = h3 > h2

D) h3 > h2 > h1

E) I, II ve III K

M

Buna göre, dalgaların görü-

L

N

nümünün nedeni,

h2

Buna göre, h1, h2 ve h3 ara-

A) h1 > h2 = h3

h1

C) I ve III

D) II ve III

6.

dalga leğeninde doğrusal su

L

çişi şeklideki gibi olmaktadır.

E) I ve II

12

3.

K

lemsel dalgaların L ortamına ge-

Buna göre,

A) Yalnız I

Derinlikleri farklı KL ortamlarından K ortamında üretilen düz-

görünümü şekildeki gibidir.

E)

C) h1 > h2 > h3

E) h2 > h1 > h3

I. Leğenin KL kenarından MN kenarına doğru derinliğin artması

II. Kaynağın frekansı arttırılması, III. Kaynağın ürettiği dalgaların genliği azalması

yukarıdakilerden hangileri olabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III


ünite

fından üretilen periyo-

4.

K

K ay n ak

1.

DALGALAR

4

K ayn ak

KONU TESTİ

DALGALAR 7.

10. Derinlikleri farklı K, L, M ortam-

KONU TESTİ

4

Su Dalgaları

K

larında M de üretilen dalgala-

L

rın K, L ortamlarında izlediği K

K

L I

yol şekildeki gibidir.

M

II

rinlikleri hK, hL ve hM arasın-

Derinlikleri farklı K, L ve M ortamlarında su dalgalarının izlediği yollar I ve II deki gibidir.

daki ilişki nasıldır? A) hK > hL > hM

Buna göre, K, L, M ortamlarının derinlikleri hK, hL ve B) hK > hM > hL

D) hL > hK > hM

B) hL > hM > hK

D) hK > hM > hL

hM arasındaki ilişki nasıldır? A) hK > hL > hM

M

Buna göre, ortamların de-

C) hM > hK > hL

E) hL > hK > hM

Yıldızlı Soru 4

C) hL > hM > hK

E) hM > hK > hL

sığ

sığ

derin

derin

sığ

8.

Derinlikleri farklı K, L, M ortamlarında doğrusal su dalgasının

K

izlediği yol şekildeki gibidir.

II derin

L

Buna göre, dalganın ortamlardaki hızları VK, VL ve VM

α

B) VK > VM > VL

D) VM > VK > VL

sığ

C) VM > VL > VK

E) VL > VM > VK

III

Dalga leğenlerinde oluşturulan doğrusal su dalgalarının I, II ve III sistemlerinde izled iği yollardan hangileri doğru olarak çizilmiştir? A) Yalnız I

9.

T F M

gönderiliyor.

3

gele gönderilen doğrusal su dalyansıdıktan

F

sonraki

M

Engel

B)

C)

F

F

D)

E)

M

uzaklığı F olan çukur en-

A)

F M

F

E) I, II ve III

gisi gibi olur? (M = merkez)

C)

D)

C) Yalnız III

görünümü aşağıdakilerden han-

yansıdıktan sonraki görünümü nasıl olur? B)

11. Odak

galarının

Buna göre, dalgaların engelden

A)

B) Yalnız II

D) I ve II

13

Odak noktası F, merkezi M olan küresel engele doğrusal su dalgaları

derin

M

arasındaki ilişki nasıldır? A) VK > VL > VM

I

2α

M

E)

F

M

F

M

KONU TESTİ

Ses ve Deprem Dalgaları

5.

Ses dalgası için,

I. Boyuna dalgadır.

I. Frekansı yüksek olan seslere ince (tiz) ses denir.

II. En hızlı boşlukta yayılır.

II. İnsan kulağı 20 Hz ile 20.000 Hz frekans aralığındaki

III. Enerji taşır.


sesleri duyabilir.

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

III. Sonar cihazları yüksek frekanslı ses dalgalarından faydalanır.


B) Yalnız II

D) II ve III

2.


Ses dalgası için,

I. Mekanik dalgadır.

II. Katı, sıvı ya da gazların titreştirilmesiyle oluşur.

6.

III. Yayılması için bir ortama (maddeye) ihtiyaç vardır.

I. Kaynağın frekansı


II. Ortamın cinsi

III. Ortamın sıcaklığı

niceliklerinden hangisine bağlıdır?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III


Ses dalgalarının yayılma hızı,

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

3.

E) I, II ve III

Ses dalgasının katı, sıvı ve gaz ortamlarındaki hızları sırasıyla VK, VS, Vg olduğuna göre, bunlar arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) VK > VS > Vg

FİZ İK

C) I ve III

10

B) VS > VK > Vg

D) VK = VS = Vg

C) Vg > VS > VK

E) VK > Vg > VS

7.

Evimizde radyonun sesini açtığımızda sesin,

I. Frekansı

II. Şiddeti

III. Hızı

niceliklerinden hangileri değişir? A) Yalnız I

14

B) Yalnız II

D) I ve II

8.


Bir ses dalgası hava ortamından su ortamına geçtiğinde, sesin,

4.

I. Ses şiddeti desibel (dB) birimi ile ifade edilir.

II. Sesin şiddeti genliği ile doğru orantılıdır.

III. Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti azalır.


B) Yalnız III

D) II ve III


I. Frekansı

II. Dalga boyu

III. Hızı

niceliklerinden hangisi artar? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III


ünite

1.

DALGALAR

5

DALGALAR

5

Ses ve Deprem Dalgaları

9.

KONU TESTİ

13. Kayalık bir yamaç karşısında durmakta olan bir çocuk bağırdığında 2,4 saniye sonra kendi sesini duyuyor.

K

L

Buna göre, kayalık ile kendisi arasındaki uzaklık kaç m dir? (Vses = 340 m/s)

M

Aynı ortamda oluşturulan K, L ve M dalgaları şekildeki gi-

A) 376

B) 388

C) 340

D) 356

E) 408

bidir.

Buna göre, dalgaların

I. frekansları arasında fK = fL > fM

II. Hızları arasında, VK > VL > VM ilişkisi vardır.

III. Genlikleri arasında yK = yM > yL ilişkisi vardır.

yargılarından hangileri doğrudur? (Birim kareler özdeştir.) A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III


Yıldızlı Soru 5

10. Rezonans durumundaki iki ses kaynağına ait,

I. Frekans

II. Şiddet

III. Tını

niceliklerinden hangileri kesinlikle eşittir?

Durgun bir ortamda K kaynağından çıkan

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

ses dalgaları 6 saniye sonra diyapazonun ilk

C) Yalnız III

çatalını

E) II ve III

aynı

kuvvetle

vurulduğunda

oluşan

2400 metre

titreştirmeye

başlıyor. Kaynağın frekansı 160 s-1 oldu ğuna göre, sesin ortamdaki dalga boyu kaç metredi r?

11. Şekildeki K, L, M diyapazonlara

Kaynak

A)

1 2

B) 1

C) 1,5

D) 2

E) 2,5

seslerin frekansları fK, fL ve fM arasındaki ilişki nasıl olur? A) fK > fL > fM

K

L

B) fK = fL = fM

D) fL > fK > fM

M

C) fM > fL > fK E) fL > fM > fK

14.

12. Gergin bir telden elde edilen sesin daha ince duyulması için,

3

I. Kuvvet (F) arttırılmalıdır.

15

F

L Tel

I. Depremin büyüklüğü, sismograf denilen cihaz ile ölçülür.

II. Deprem dalgaları mekanik dalgalardır.

II. Telin boyu (L) arttırılmalı

III. Enerji taşırlar.

III. Telin kalınlığı azaltılmalı

deprem dalgaları ile ilgili olarak yukarıdaki yargılar-


dan hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III


B) Yalnız II

D) II ve III


7.

fasikül

LAR A G L A D leri est Ünite T

1.

DALGALAR

1

ÜNİTE TESTİ

Gergin bir yayda oluşturulan atmanın hızı,

Ok

yönünde

ilerleyen

atma üzerindeki noktala-

I. Dalgaların periyodu

II. Yayı geren kuvvet

III. Yayın birim uzunluktaki kütlesi


4.

rın titreşim yönü aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

B) Yalnız II

D) II ve III*

A)

B)

C)

D)


E)

2.

Gergin ve esnek bir yayda dalga

oluşturulan ok

K

L

yönünde

ilerlemektedir.

M

Buna göre, dalga

üzerindeki K, L, M noktalarının titreşim yönleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? K

L

5.

M

M

K, L, M noktalarının VK, VL ve VM hız büyüklükleri ara-

*

C)


D)

A) VK > VL > VM

B) VK = VL > VM

D) VM > VL > VK*

C) VK = VL = VM

E) VL > VM > VK

10 6.

2

Bir ucu sabit gergin bir yayda oluşturulan X ve Y atmaları

Gergin bir yayda oluşturulan baş yukarı atma şekildeki gibi ok yö-

K

L

şekildeki gibidir.

M

nünde ilerlemektedir.

Y X

Buna göre, X ve Y atmaları için,

Buna göre,

I. K noktasının titreşim yönü aşağıdadır.

I. Genlik

II. L noktasının titreşimi yoktur.

II. Genişlik

III. M noktasının titreşim yönü yukarıdır.

III. Hız


niceliklerinden hangileri kesinlikle eşittir?


B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I, II ve III


B) Yalnız II

C) Yalnız III* E) I, II ve III

ünite

3.

L

Buna göre, atmanın üzerindeki

E)

FİZ İK

K

ok yönünde hareket etmektedir.

A) B)

Gergin bir yayda oluşturulan atma

DALGALAR K

7.

L

10. Şekildeki

1

ÜNİTE TESTİ

gibi oluştu-

rulan atmaların sabit uçtan yansıması aşağıdakilerden

sabit uç

hangisi

gibi olur? Şekil I

A)

B)

C)

D)

Şekil II

Şekil I ve Şekil II deki bölmeler özdeş olup bu ortamlarda K ve L periyodik dalgaları oluşturulmuştur.

Buna göre,

I. K nin genliği L ninkinden büyüktür.

II. K nin dalga boyu L ninkine eşittir.

III. K nin genişliği L ninkinden küçüktür.


B) Yalnız II

C) I ve II*

D) II ve III

8.

E)

E) I, II ve III

Esnek bir yayın bir ucu sabit

V

bağlanmış, diğer ucu F kuvvetiyle çekiliyor.

F

x

Oluşturulan atmanın hızı V,

11. Boyu 1m kütlesi 500 gram olan tel 50 N luk bir kuvvetle

genişliği x olduğuna göre,

geriliyor.

I. F artırılırsa x artar.

II. F artırılırsa V artar.

dir?

III. F artırılırsa x değişmez.

A)


B) Yalnız II

E) II ve III

Bir kaynakta oluştu-

12. Esnek

Uzanım (cm)

3

3

6

II. Dalganın frekansı 6 saniyedir.

III. Dalganın hızı 10 cm/s dir.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? B) Yalnız II

E)

25 2

bir yayda oluşdalganın

3

K

K

t (s)

serbest uç

(Atmalar özdeştir.) A)

B)

C)

–12

D) I ve II

D) 10

görünüm alır?

12

I. Dalgaların genliği

A) Yalnız I*

15 2

ulaştığında nasıl bir

Buna göre,

12 cm dir.

C)

noktası serbest uca

nım - zaman grafiği

B) 5

turulan

rulan dalganın uzaşekildeki gibidir.

5 2

C) Yalnız III

D) I ve II

9.

Buna göre, telde oluşturulan atmanın hızı kaç m/s

D)


E)

DALGALAR 4.

1.

Eşit

gen-

sabit uç

2

ÜNİTE TESTİ

likli ve eşit boylu K ve

Gergin bir yayda şekildeki gibi birbirine doğru ilerleyen iki

L atmaları

atma oluşturuluyor.

şekildeki yönlerde ilerliyor.

Bu atmalar birbiri içine girip tamamen ayrıldıklarında;

serbest uç

I. Genişlik

II. Genlik

III. Hız

niceliklerinden hangileri değişmez?

Atmalar 1 saniyede 1 birim yol aldıklarına göre, kaç saniye sonra birbirlerini söndürürler?

(Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) 5

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

5. C) I ve III

B) 6

C) 7

D) 8

E) 9

Bir yay boyunca birbirine doğru ilerleyen iki atma üst üste geldiğinde bir an için yayın hareketsiz görünmesi için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle olmalıdır?

E) I, II ve III

A) İki atmanın hızı eşit olmalıdır. B) İki atmanın genlikleri eşit olmalıdır. C) İki atmanın genlikleri eşit ve ters yönlü olmalıdır.

Sabit uç

Serbest uç

2.

D) İki atmanın şekilleri aynı genlikleri eşit ve zıt yönlü olmalıdır.*

Şekil I

E) Her iki atma tepelerine göre simetrik, genlikleri eşit ve

Şekil II

zıt yönlü olmalıdır.

Şekil I de gergin bir yayda oluşturulan t = 0 anında

atmaların konumları ve hareket yönleri verilmiş olup atmalar 1 saniyede 1 bölme ilerlediklerine göre, kaç

6.

bir yayda oluştu-

saniye sonra şekil II deki konumu alırlar?

A) 2

FİZ İK

rulan atma ok yö-

(Birim kareler özdeştir.)

B) 3

Gergin ve esnek serbest uç

sabit uç

nünde t saniyede C) 4

D) 5

bir bölme ilerliyor.

E) 6

10

Buna göre, kaç t süre sonra atmanın genliği sıfır olur? (Birim kareler özdeştir.) A) 8

4

7.

B) 7

C) 6

D) 5

E) 4

Aşağıdakilerden hangisi yaylarda oluşturulan atmaların davranışlarından biri değildir?

Gergin K, L ve M yaylarınK

da hareket yönleri verilen şekildeki atmalar oluşturu-

L

Buna göre, hangi yay-

hiçbir şey olmamış gibi yollarına devam ederler. C) Genlikleri aynı başyukarı iki atmanın üst üste gelme-

daki atmalar birbirlerini

sinde bileşke atmanın genliği iki katına çıkar.

söndürürler?

bir an atmalar birbirini yok eder. B) Birbiriyle karşılaşan iki atma birbiri içinden geçerek

luyor.

A) Genlikleri aynı fakat ters iki atmanın karşılaşmasında

M

(Birim kareler özdeştir.)

D) Farklı ağırlıkta iki yay birbirine eklendiğinde eklem noktasına gelen atmanın bir kısmı iletilir.

A) Yalnız K

B) Yalnız L

D) L ve M*

C) K ve L E) K, L ve M

E) İnce yayda oluşturulan atma kalın yaya geçerken hızı değişmez.

ünite

3.

DALGALAR 8.

Esnek bir yayda oluşturu-

10. Gergin

atma oluşturulmuş ve

şekildeki gibidir.

hareket yönleri verilserbest uç

sabit uç

ilerlediğine göre, 15 sa-

ÜNİTE TESTİ

bir yayda iki

lan atmanın titreşim yönü

Atma saniyede 1 birim

2

K

sabit uç

L

miştir.

K konumu L konu-

niye sonra görünümü ve ilerleme yönü aşağıdakiler-

muna geldiğinde yayın görünümü aşağıdakilerden

den hangisi olur? (Birim kareler özdeştir.)

hangisine benzer?

A)

A)

B)

B)

C)

D) C)

E)

D)

11. O

noktasından

birbirine miş

E)

V

eklen-

r

yaylardan,

x K

hafif K yayında

O

L

oluşturulan atma ağır olan L yayına iletildiğinde atmanın hızı V, genliği r ve genişliği x için ne söylenebilir? V

9.

X

serbest uç

sabit uç

x

r

A)

Artar

Azalır

Azalır

B)

Değişmez

Azalır

Azalır

C)

Azalır

Azalır

Azalır

D)

Artar

Değişmez

Artar

E)

Azalır

Artar

Azalır

Y

Şekildeki atmalar t saniyede 1 bölme ilerlediklerine

12. O

göre 4t saniye sonra konumları aşağıdakilerden hanB)

X

eklenmiş

O

olan

İnce yay

yaylardan, ince yayda

gisi gibi olur? (Birim kareler özdeştir.) A)

noktasından birbi-

rine

oluşturulan atma şekildeki gibi ilerliyor.

X

Bu atmanın bir süre sonra durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

C)

Y Y

X

E)

3

A)

B)

C)

D)

Y

D)

X

X

Y

E)

Y

Kalın yay

5

ÜNİTE TESTİ

DALGALAR

3

1.

5.

V1

turulan atma L

P X1

X yayı V2

İnce yayda oluşve

Y yayı

yansıyan

bağlantı

Ağır yay

Ağır yay

K

n o k t a la r ı n d a n

L

birer kez yansı-

V3

iletilen

K

İnce yay

dıktan sonra tüm yaylardaki atmalar aşağıdakilerden X yayı

X2

d1

X3

d2

hangisi gibi olur?

Y yayı

A)

X yayından Y yayına gönderilen atmanın P noktasından

K

L

K

L

K

L

K

L

K

L

yansıyanı ve Y yayına iletileni şekildeki gibidir.

B)

Buna göre,

I. V3 > V1 = V2 dir

II. d2 > d1 dir.

III. X1 = X2 > X3 tür.

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I

C)

D)

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III E)

Bir kaynaktan çıkan su dalgalarının hızını azaltmak için,

I. Kaynağın frekansını azaltmak

II. Suyun derinliği azaltmak

III. Dalgaların genliğini artırmak

İşlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? A) Yalnız I

B) Yalnız II*

D) II ve III

FİZ İK


su dalgalarının hızı 12 cm/s olarak ölçülüyor.

Kaynak sağa doğru 4 cm/s sabit hızla hareket ederse, sağdan bakan gözlemci dalga boyunu kaç cm ölçer? A) 12

Derin ortamdan sığ ortama geçen su dalgaları için,

I. Dalga boyu azalır.

II. Hızı azalır.

III. Frekansı artar.


7.

B) 24

C) 36

K

X2

X1 O

oluşturulan atmahali şekildeki gibi oluyor. C) I ve II* E) I, II ve III

X1 > X2 olduğuna göre, I. İlk atma K yayında oluşturulmuştur.

II. VK > VL dir.

lenen su dalgaları duruyormuş gibi görülüyor. 6 dalga

III. L yayı K yayından daha ağırdır.

tepesi arası 2 metre ölçüldüğüne göre, dalgaların ya-


5 yarıklı bir stroboskop 4s de 1 devir yaptığında, göz-

yılma hızı kaç cm/s dir? B) 50

C) 40

L

VK

nın bir süre sonraki

A) 60

E) 60

VL

ya da L yayında

B) Yalnız III

D) 48

O noktasından birbirine eklenmiş K

D) II ve III

4.

Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde 3 saniye aralıklarda bir öğrenci parmağını suya sokuyor. Oluşan

10

3. 6

6.

A) Yalnız I D) 30

E) 20

D) I ve III

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I, II ve III*

ünite

2.

DALGALAR 8.

P noktasından birbirine eklenen X ve Y

X2

X1

K X yayı

P

P

Y yayı

İnce yay

yaylarından bi-

Şekil I

X1 > X2 olduğuna göre,

P

I. İlk atma X yayında üretilmiştir.

Kalın yay 6 cm

III. X yayı Y yayından ağırdır.

Şekil II


D) I ve II*

9.

K

M

İnce yay

II. VX > VY dir.

A) Yalnız I

M Kalın yay

6 cm

rinde üretilen atma yansıyanı ve iletileni şekildeki gibidir.

ÜNİTE TESTİ

11.

VY

VX

3

C) Yalnız III

Birbirine eklenmiş iki yaydan birinden ek yerine doğru ilerleyen atmanın t = 0 anındaki konumu şekil I deki gibi,

E) II ve III

t= 0,2 s anında görünüm şekil II deki gibi oluyor.

İnce yaydaki atmanın hızı 36 cm/s olduğuna göre, kalın yayda yayılma hızı kaç cm/s dir?

16 cm

A) 12

S İnce yay

Kalın yay S

İnce yay

Kalın yay

B) 18

C) 20

D) 24

E) 30

Şekil I

Şekil II

12. Şekildeki gibi birbirine eklenmiş üç yaydan K

K L

M

ile M aynı ağırlıkta L

lenmiştir.

İnce yayda oluşturulan Şekil I deki atmanın 0,8 saniye sonra iletileni ve yansıyanı Şekil II deki gibi oluyor.

ise onlardan daha ağırdır.

İnce ve kalın homojen yaylar S noktasından birbirine ek-

Kalın yaydaki atmanın ilerleme hızı 15 cm/s olduğuna

K da üretilen atmanın, K ve L de yansıyanı ve M de iletileni aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiştir? A)

göre, ince yaydaki atmanın hızı kaç cm/s dir? A) 20

B) 25*

C) 30

D) 35

E) 40 B)

10. Bir

dalga leğeninde oluştu-

rulan

dairesel

sol

dalgaların

üstten görünümü şekildeki

C)

gibidir.

λ1

λ2

Buna göre, I. Kaynak sağa doğru hareket etmektedir.

3

7

sağ

λ2 > λ1

II. Leğen sağa doğru sığlaşmaktadır.

III. Leğen sağa doğru hareket etmektedir.

yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

D)

E) C) I ve II

E) II ve III

ÜNİTE TESTİ

1.

4

DALGALAR

Bir dalga leğenindeki doğrusal su dalgalarına 6 yarıklı bir

4.

stroboskopla bakılıyor.

üretilen doğrusal dalgaların Y ortamında izlediği yol şekildeki

Stroboskobun devir sayısı dakikada 180 devir olduğunda

su dalgaları ilk defa duruyor olarak görülüyor. Dalga boyu 2 cm olduğuna göre, dalgaların yayılma

hızı kaç cm/s dir? A) 24

B) 36

2.

Bir dalga leğeninin X ortamında

C) 50

D) 66

Engel

E) 82

gibidir.

X

I. X ortamının derinliği, Y ninkinden fazladır.

II. Y ortamında dalgaların dalga boyu X ortamındakinden büyüktür.

III. X ve Y ortamlarında dalgaların frekansları eşittir.


Engel

B) Yalnız II

D) II ve III

I

5.

II

s

s

C) I ve III* E) I, II ve III

Bir dalga leğeninde oluşturulan doğrusal KL dalgaları küresel en-

s

d

d

K

L

L

Buna göre, dalgaların engelden yansıdıktan sonraki görü-

Engel

nümü aşağıdakilerden hangisi

IV

gibi olur?

Şekildeki dalga leğenlerindeki düzeneklerin hangile-

K

gele şekildeki gibi gönderiliyor.

s

III

Y

Buna göre,

A) K

B) K

L

L

K

C)

rinde, doğrusal atmalar yansıma ya da kırılma sonucu odaklanır? (s : sığ, d: derin) A) I ve II

B) I ve III

C) I ve IV

D) II ve III

FİZ İK

D)

E) III ve IV

L

E)

K

10 L

K

3. X

X

Y

Z

6.

Şekil II

Şekil I ve Şekil II deki dalga leğenlerinde X ortamında oluşturulan doğrusal dalgaların Y ve Z ortamlarına geçişleri verilmiştir.

A)

C) K K

L

B) hY > hZ > hX

D) hY > hX > hZ*

C) hZ > hX > hY

E) hZ > hY > hX

O

L

O 10°

D)

L II

B) O

O

50°

kilerden hangisi gibi olur?

K

arasındaki ilişki nasıldır?

50°

I

dıktan sonraki görünümü aşağıda-

Buna göre, X, Y, Z ortamlarının derinlikleri hX, hY ve hZ A) hX > hY > hZ

K

KOL atmasının II. engelden yansı-

Şekil I

I. engele gelen şekildeki doğrusal

L 20°

E) L

L O

K 10°

O

K 20°

ünite

8

L

DALGALAR 7.

10.

Doğrusal KL su dalgası I. engele

K

şekildeki gibi gelmektedir.

d

60°

F

Buna göre, dalganın II. engel-

L

den yansıması nasıl olur?

60°

I

II. engel

A)

L

B)

K

30°

C)

d

60°

D)

E)

L

III

L

K 30°

Küresel bir engele gönde-

(F : odak, d : derin, s : sığ) A) Yalnız I

Engel

rilen doğrusal su dalgaları-

Şekildeki sistemlerin hangilerinde su dalgaları kırılmalar ve yansımalar sonucu odaklanır?

8.

s d

L 60°

K

II

K

K

L

ÜNİTE TESTİ

d

s

I. engel

4

B) Yalnız II

D) II ve III

K


nın küresel engelden yansıdıktan sonraki görünümü nasıldır?

L

11. Şekildeki dalga leğe-

(M : merkez, F : Odak) A) K

B) K

C)

ninde

L

bölgesini

F L

L

D)

sonra

K

E)

L

oluşturulan

doğrusal dalgaların K odaklandığı

gözlenmiştir.

K

d s

d s d

s d s

s d s

II

III

IV

F

M L

K

I

9.

Odakla engel arasın-

Parabolik engel

da oluşturulan daire-

Buna göre, K bölgesinde yukarıda verilenlerden hangileri bulunabilir? (s : sığ, d : derin)

sel su dalgalarının, parabolik

K

geçtikten

A) I ve II

engelde

F

yansıması aşağıdaki-

B) I ve IV D) II ve IV

M

C) II ve III E) III ve IV

lerden hangisi gibi olur? A)

C)

B)

12. 8 yarıklı bir stroboskopla 5 cm dalga boyundaki su dalga-

F

larına bakıldığında dalgalar duruyor olarak görülüyor.

3

D)

E) M

M

Stroboskop 3 saniyede 6 devir yaptığına göre, dalgaların yayılma hızı kaç cm/s dir? A) 12

B) 24

C) 36

D) 48

E) 80*

9

ÜNİTE TESTİ

1.

DALGALAR

5

Ses için,

4.

Gergin bir yayda oluşturulan sesin frekansı,

I. Dalga şeklinde yayılır.

I. Telin boyu ile doğru orantılıdır.

II. Frekansı yayıldığı ortama bağlıdır.

II. Teli geren kuvvet ile doğru orantılıdır.

III. Kaynaktan uzaklaştıkça frekansı azalır.

III. Telin kesit alanı ile ters orantılıdır.

yargılardan hangileri doğrudur?


A) Yalnız I*

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

A) Yalnız I

E) II ve III

D) II ve III*

5. 2.


Ortam değiştiren bir ses dalgasına ait,

I. Hız

Durgun bir ortamda çalmakta olan radyonun sesi açıl-

II. Frekans

dığında sesin,

III. Dalga boyu

niceliklerinden hangileri değişir?

I. Hız

II. Frekans

III. Tını

IV. Şiddet

özelliklerinden hangileri değiştirilmiş olur?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

A) Yalnız I

B) Yalnız IV*

D) I, III ve IV

C) I ve III* E) I, II ve III

C) II ve III E) II, III ve IV

6.

FİZ İK

B) Yalnız III

Bir gitar telinin gerginliğini değiştiren gitarist gitardan çıkan sesin hangi özelliğini değiştirmiş olur?

10

A) Hız

B) Şiddet D) Frekans*

C) Periyot E) Tını

10

7.

Ses dalgaları için,

Ortamdaki sesin yayılma hızı,

I. Bayuna dalgalardır.

I. Ortamın sıcaklığı

II. Birbirini güçlendirir ya da sönümleyebilirler.

II. Ortamın yoğunluğu

III. Kaynaktan uzaklaştıkça şiddeti azalır.

III. Ortam basıncı


niceliklerinden hangilerine bağlı olarak değişir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III*

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III


ünite

3.

DALGALAR 8.

K

L

11. F

M

5

ÜNİTE TESTİ

kuvvetiyle gerilmiş bir telde

oluşturulan ortamda yayılan sesin frekansı f, yayılma hızı V ve

F

periyodu T dir.

Yalnız telin kalınlığı azaltılırsa f, V ve T için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Özdeş cam şişeler belirli yüksekliklerine kadar su ile dol-

f

V

T

A)

Azalır

Değişmez

Artar

B)

Artar

Artar

Azalır

C)

Azalır

Artar

Artar

D)

Artar

Değişmez

Azalır*

E)

Değişmez

Değişmez

Değişmez

durulmuştur.

Özdeş tokmaklarla şişelere vurulduğunda elde edilen seslerin frekansları fK, fL ve fM arasındaki ilişki nasıldır? A) fK > fL > fM

B) fL > fK > fM

D) fK > fM > fL

C) fK = fL = fM E) fL > fM > fK*

12. Deprem dalgaları ile ilgili,

9.

Frekansı f = 136 s-1 olan hava ortamındaki bir ses dalgasının dalga boyu kaç metredir?

B) 1,6

C) 1,8

I. Mekanik dalgalardır.

II. Enerji taşırlar.

III. Enine, boyuna ya da hem enine hem boyuna dalgalar şeklinde yayılırlar.

(Sesin havadaki hızı 340 m/s) A) 1,2

D) 2

E) 2,5


B) Yalnız II

D) II ve III


11

10. Aynı ortamda K, L, M farklı kaynaklardan çıkan ses dalgalarının frekansları arasında fK > fM > fL ilişkisi vardır.

3

Buna göre, kaynaklardan çıkan ses dalgalarının dalga boyları λK, λL ve λM arasındaki ilişki nedir? A) λK = λL = λM

B) λK > λM > λL

D) λK > λL > λM

C) λL > λM > λK*

E) λL > λK > λM

13.

I. Fay hatları üzerine yerleşim yerleri yapmamak

II. Devrilme riski olan ev eşyalarını sabitlemek

III. Bina yapımında kullanılan malzemeleri kaliteli ve depreme dayanıklı olanları seçmek

yukarıdakilerden hangileri depreme karşı alınan önlemlerdendir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III*

1.

Oluşturulan bir sarsıntının veya titreşim hareketinin esnek bir ortam aracılığı ile bir noktadan diğerine iletmesine .................. denir.

2.

Bir tam dalganın oluşması için geçen süre, ..........................., birim zamanda dalga kaynağının oluşturduğu dalga sayısına da ........................... denir.

3.

Gerilmiş bir ip üzerinde ilerleyen atma bir ........................... dalgadır.

4.

Balistik yaydaki dalgalar ........................... dalgalardır.

5.

Esnek sarmal ........................... hem enine hem de boyuna dalgalar oluşturulabilir.

6.

Uzanımın maksimum değerine ........................... denir.

7.

Bir sarmal yayda atmanın hızı, yayı geren kuvvet (F) ve yayın birim uzunluktaki ........................... miktarına (µ) bağlıdır.

8.

Aynı kuvvetle gerilen yaylarda oluşturulan atmalardan ağır yaydaki atmanın hızı, hafif yaydaki atmanın hızından daha ..................

9.

Bileşke atmanın genliği; genlikler aynı yönde ise ........................... zıt yönde ise farkı alınarak incelenir.

10. ................., aynı frekansa, genliğe ve dalga boyuna sahip zıt yönlerde yayılan iki harmonik dalganın üst üste binmesinden oluşur. 11. Bir ........................... dalga, sinüs eğrisi şeklinde bir dalga biçimine sahiptir. 12. Su yüzeyi dalgaları ne enine ne de boyuna olup ikisinin ........................... 13. ..........................., üzerine eşit aralıklarla yarıkları bulunan, merkezi çevresinde döndürülebilen dairesel bir araçtır. 14. Dalgalar birbirinin içinden geçerken, birbirini söndürmesi veya güçlendirmesi olayına ........................... denir. 15. Su dalgaları, derin ortamda hızlı, sığ ortamda ........................... hareket eder. 16. Derin ortamdan sığ ortama geçen dalgaların ilerleme doğrultusu normale yaklaşırken, sığ ortamdan derin ortama geçen dalgaların ..................... doğrultusu normalden uzaklaşır.

17. Doğrusal dalgaların bir aralıktan geçerek dağılması olayına ........................... denir. Cevaplar

7.

kütle

13. stroboskop

8.

küçüktür

14. girişim

3. enine

9.

toplanarak

15. yavaş

4. boyuna

10. kararlı dalgalar

16. ilerleme

5. yaylarda

11. harmonik

17. kırınım

6. genlik

12. bileşimidir

1. dalga Cevaplar 2. periyot - frekans

ünite

12

D

1.

Y

Atmaların karşılaşıp birbirinin içinden geçerken, bileşke atma oluşturmaları olayına üst üste binme prensibi denir.

2.

Atmalar birbirinin içerisinden geçerek şekil ve hızlarını değiştirmeden ilerlerler.

3.

Zıt yönlü ve simetrik atmalar birbiri ile karşılaştığında, bileşke atmanın genliği, üst üste binme prensibine göre artar.

4.

Serbest uçta yansıyan atmanın hızının yönü, gelen atmaya göre terstir.

5.

Sabit uçta baş yukarı gönderilen atma baş aşağı yansır.

6.

Birbirine eklenmiş farklı ağırlıktaki yaylarda ilerleyen atmaların hızları aynı olur.

7.

Genlikleri aynı başyukarı atmaların üst üste gelmesinde bileşke atmanın genliği dört katına çıkar.

8.

Parabolik bir engelin çukur yüzeyine doğrusal dalga gönderildiğinde, dalga yansıdıktan sonra bir noktada toplanır.

9.

Doğrusal dalga tümsek engele çarptıktan sonra, engelin arkasındaki bir noktadan geliyormuş gibi yansır.

10. Tek yarıklı stroboskopta dalgalar duruyor gibi görüldüğünde yarık frekansı dalganın frekansına eşittir. 11.

Derin ortamdan sığ ortama geçen dalgaların dalga boyları artar.

12. Su dalgaları, derin ortamda hızlı, sığ ortamda yavaş hareket eder. 13

13. Doğrusal dalgalar, ince kenarlı mercek şeklindeki sığ ortamı geçtikten sonra odaklanırlar. 14. Ses dalgaları enine dalgalardır. 15. Ses dalgası boşlukta en hızlı yayılır. Cevaplar

3

1. D

2. D

3. Y

4. D

5. D

6. Y

7. Y

9. D

10. D

11. Y

12. D

13. D

14. Y

15. Y

8. D

1.

Hızı 40 m/s olan enine dalgalar, gerilmiş bir yayda oluşturulmuştur. Sicimin 5m uzunluğunun kütlesi 0,5 kg dır.

Buna göre, sicimdeki gerilme kuvveti

nedir?

2.

d

d

s

d

I

d

II s

d

s

s

III

s

d

s

IV

Şekildeki doğrusal dalgaların kırıldıktan sonra alacağı durumları çiziniz.

3.

C: (160N)

Doğrusal bir dalga kaynağı 5 saniyede 60 dalga üretiyor. 6 yarıklı bir stroboskopla bakılarak periyodik dalgalar duruyor görülüyor ve 5 dalga tepesi arası 16 cm ölçülüyor.

Buna göre,

4.

Bir dalga leğeninde 2 saniyede bir su

a) Dalgaların hızı

b) Stroboskobun frekansını bulunuz.

C:

a) 48 cm/s b) 2s–1

damlası damlatılarak dairesel periyodik

14

dalgalar oluşturuluyor. Dalgaların hızı 10 cm / s olarak ölçülüyor.

Kaynak sağ tarafa 2 cm / s hızla hareket ettirilirse, sağdan bakan gözlemci dalga boyunu kaç cm ölçer?

C: (16 cm)

5. kalın K

kalın L

Şekildeki gibi ince yayda ilerleyen atmanın K ve L bağlantı noktalarından yansıyan ve iletilen atmaları şekil çizerek gösteriniz.

ünite

ince

6.

6 cm K İnce yay

Kalın yay

İnce yay Kalın yay

Şekil I

Şekil II

Birbirine K noktalarından eklenmiş yaylarda atmanın t = 0 anındaki konumu şekil - I deki gibidir.

Yaylarda t = 0,4 s anında görünüm şekil-II deki gibi oluyor. İnce yayda atmanın yayılma hızı 18 cm / s olduğuna göre, kalın yayda yayılma hızı kaç cm / s olur?

C: (12 cm/s)

7.

serbest uç

sabit uç

Şekildeki gibi zıt yönde ilerleyen atmalar saniyede bir bölme yol aldıklarına göre, 5 saniye sonra atmaların oluşturduğu şekli çizin.

8.

Ses dalgasına ait; şiddet, frekans kavramlarını ve sesin farklı ortamlardaki ( katı - sıvı - gaz) yayılma hızı ile ilgili bilgi veriniz.

9.

15

Uç uca eklenmiş, hafif yaydan ağır yaya gönderilen periyodik dalgaların yansıyan ve iletileni için,

3

I. Dalgaların hızları

II. Dalgaların genişlikleri

III. Dalgaların frekansları

IV. Yayı geren kuvvet

niceliklerinden hangileri her iki yayda da aynıdır?

C: (III ve IV)

8.

fasikül

A

M N A L N I AYD nma Aydınla Gölge

ÖĞRETEN TEST

OPTİK

1

Aydınlanma

1. Işık Şiddeti (Ι) Bir ışık kaynağının birim zamanda yaydığı ışık enerjisinin bir ölçüsüdür. Birimi candela (cd) dir.

Ι

Işık şiddetleri Ι, 2Ι olan noktasal ışık

2Ι

kaynaklarının K ve L noktaları etrafında oluşturdukları aydınlanma şiddetleri EK ve EL dir.

Buna göre, A)

1 32

EK EL B)

oranı kaçtır? 1 16

C)

d

2d

K

1 8

D)

L

1 4

E)

1 2

Aydınlanma Şiddeti (E) Birim yüzeye dik olarak düşen ışık akısına denir. Birimi lüx dür. Ι

2.

Işık şiddeti Ι olan noktasal ışık kaynağının

P ve R noktaları civarındaki aydınlanma EP 16 şiddetleri oranı E = 9 tür. R x1 Buna göre, x oranı kaçtır?

d

K

EK =

Ι 2

d


P

R x2

x1

2

A) 9

Ι

Ι

B) 6

C) 4

D) 3

E) 2

N d

α K

d2

.cosα dir.

3.

Işık şiddeti Ι olan ışık kaynağının perde üzerindeki K, L, M noktaları civarında oluşturduğu aydınlanma şiddetleri EK, EL ve EM dir.

FİZ İK

10

K Ι

α 2α

L

Buna göre, EK, EL ve EM arasındaki ilişki ne-

M

dir?

Perde

A) EK > EL > EM

B) EL > EM > EK

D) EL > EK > EM

2

4.

C) EM > EL > EK

E) EM > EK > EL

K

Eşit bölmeli düzlemde bulunan noktasal Ι ışık kaynağının K ve L noktaları civarında meydana getirdi-

Ι

ği aydınlanma şiddetleri EK ve EL dir.

Buna göre, A)

2

EK EL

L

oranı kaçtır?

B) 2

C) 2 2

D) 4

E) 4 2

ünite

EK =

Ι

OPTİK

1

Aydınlanma

5.

Işık şiddeti I olan ışık kaynağının r kadar

Ι

uzaktaki x yüzeyinde meydana getirdiği ışık

ÖĞRETEN TEST

r α

akısı Φ,

x

Işık Akısı ( Φ )

r

I. r, yarıçap

II. α, açı

III. Ι ,ışık şiddeti

niceliklerinden hangileri tek başına arttırılırsa artar?

Bir kaynaktan birim zamanda çıkan ışık miktarına denir. Birimi Lümen (lm) dir. Φ = 4 π Ι bağıntısından bulunur.

A) Yalnız I


C) I ve III

Ι

α

K

α

L

r 3r

E) I, II ve III ΦK = ΦL

6.

Eş merkezli iki kürenin merkezine Ι ışık şiddetine

K

sahip noktasal ışık kaynağı yerleşmiştir.

Buna göre, kürelerin K ve L kesitlerine düşen ΦK ışık akıları oranı kaçtır? ΦL A) 16

B) 8

C) 4

r

Ι

r

L

D) 2

E) 1

Ι

α

K

r2

ΦK ΦL

7.

L

2α

r1

=

1 dir. 2

K

Şekildeki kürenin merkezinde bulunan ışık kaynağının K, L, M kesitlerinde oluşturduğu M ışık akıları ΦK, ΦL ve ΦM arasındaki ilişki ne-

30°

Ι

dir? L

A) ΦK > ΦL > ΦM

B) ΦM > ΦL > ΦK

D) ΦK > ΦL = ΦM

8.

E) ΦM > ΦK > ΦL

r, 3r yarıçaplı X, Y kürelerinin merkez-

Y X

lerinde Ι, 3Ι ışık şiddetine sahip noktasal ışık kaynakları vardır.

4

C) ΦK = ΦL = ΦM

r

Ι

3Ι

Buna göre, kürelerin yüzeylerindeki Φ ışık akıları X oranı kaçtır? ΦY A)

1 27

B)

1 18

C)

1 9

D)

1 3

E) 1

3r

3

1.

OPTİK

1

KONU TESTİ

Aydınlanma

4.

Noktasal ışık kaynağının K noktası civarında meydana getirdiği aydınlanma şiddeti,

Yarım kürenin merkezine yerleştirilen Ι ışık şiddetin-

Ι

d

deki noktasal ışık kaynağı-

K

I. d, uzaklık

II. Ι, ışık şiddeti

III. S, perdenin yüzey alanı

niceliklerinden hangilerinin tek başına arttırılmasıyla B) Yalnız II

r

Ι

sındaki ilişki nedir? A) EK > EL > EM

B) EL > EK > EM

D) EK = EL = EM

C) Yalnız III

C) EL > EM > EK

E) EM > EK > EL

E) II ve III

Ι

Ι

2Ι

d

2d

K

2d

L

5.

M

duğunda O noktası civarında

D) EK > EM = EL

M

K r

r r

α 2α α

2α

detleri EK, EL ve EM oluyor.

lanma şiddetleri EK, EL, EM arasındaki ilişki nasıldır? C) EL > EK > EM

L

oluşturdukları aydınlanma şid-

K, L, M noktaları civarında meydana getirdikleri aydınB) EK = EL > EM

Noktasal Ι ışık kaynağı sırasıyla K, L, M noktalarına konul-

Işık şiddetleri Ι, 2Ι, Ι olan noktasal ışık kaynaklarının

A) EK > EL > EM

r

şiddetleri EK, EL ve EM ara-

Perde

D) I ve II

r

r O

Buna göre, EK, EL ve EM arasındaki ilişki nasıldır?

E) EK > EM > EL

A) EK > EL > EM

FİZ İK

α 2α

da oluşturduğu aydınlanma

A) Yalnız I

M

K

nın K, L, M noktaları civarın-

artar?

2.

L

B) EL > EM > EK

D) EK = EL = EM

10

C) EM > EL > EK

E) EL > EK > EM

4 Noktasal Ι1 ve Ι2 ışık

şiddetindeki

kaynaklarının perde

üzerindeki

noktası

Ι1

d

K

Ι2

2d

6.

K

deki K ve L noktaları civarın-

Perde

dınlanma şiddetleri

da oluşturduğu aydınlanma EK oranı kaçtır? şiddetleri EL 1 (sin 30° = ) 2

eşittir. Buna göre, A)

1 8

Ι1 Ι2

B)

oranı kaçtır? 1 4

Ι

ışık kaynağının perde üzerin-

civarında

oluşturdukları ay-

Işık şiddeti I olan noktasal

C)

1 2

D) 1

E) 8

A) 16

B) 8

C) 4

30° L

K

D) 2

E) 1

ünite

3.

OPTİK

1

Aydınlanma

7.

Işık şiddeti Ι olan noktasal ışık

L

kaynağının K ve L noktaları ci-

d

varında meydana getirdiği ayE dınlanma şiddetleri oranı K EL kaçtır?

25 9

B)

16 9

C)

9 4

L

37°

K

Ι d

K

D)

5 3

Perde

O

(sin 37° = 0,6, cos 37° = 0,8) A)

10.

E)

KONU TESTİ

Eşit bölmeli düzlemin K ve L noktalarına konulan özdeş ışık kaynaklarının O noktası etrafında oluşturdukE ları aydınlanma şiddetleri oranı K kaçtır? EL

4 3

A)

1 8

B)

1 4

C)

1 2 5

D)

1 2

E)

1 5


Eşit bölmeli düzlemde bulunan

Ι

K

Ι ışık şiddetine sahip noktasal

Ι

ışık kaynağının K ve L noktaları civarındaki aydınlanma şiddetE leri K oranı kaçtır? EL A)

2

B) 2

C) 2 2

L α K

D) 4

E) 4 2

L

Noktasal Ι ışık şiddetine sahip ışık kaynağının K, L noktaları civarında meydana getirdiği aydınlanma şiddetleri oranı EK nedir? EL A)

1 1 1 1 1 B) C) D) E) cosα sinα sin2 α cos2 α sin3 α

5

II

11. Özdeş ışık kaynakları 9.

I, II ve III konumlarında

Eşit bölmeli düzlemde bu-

iken P noktası civarın-

lunan Ι ışık kaynağının K, L M oluşturduğu

da oluşturdukları ay-

Ι

ve M noktaları çevrelerinde

EII ve EIII oluyor.

aydınlanma L


4

B) EL > EM > EK

D) EK > EM > EL

III

dınlanma şiddetleri EI,

K

şiddetleri EK, EL ve EM ara-

A) EK > EL > EM

I

C) EM > EL > EK

E) EM > EK > EL

P

Buna göre, EI, EII ve EIII arasındaki ilişki nedir?

(Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) EI > EII > EIII

B) EII > EI > EIII

D) EIII > EI = EII

C) EIII = EI > EII

E) EI > EIII > EII

KONU TESTİ

1.

OPTİK

2

Aydınlanma

4.

Noktasal Ι ışık kaynağı ve üzerinde r

perde üzerindeki O noktası ci-

yarıçaplı delik bulunan

engel

ma şiddeti E, perde üzerindeki

Ι

Engel

de üzerine düşen

Perde

Buna göre, r arttırılırsa Φ ve E nasıl değişir? Φ

Buna göre, ışık kaynağı ok yönünde hareket ettirilirse E ve Φ nasıl değişir?

ışık akışı Φ ve K noktasındaki aydınlanma şiddeti E dir.

Φ

E

E

A)

Artar

Artar

B)

Artar

Azalır

A)

Azalır

Değişmez

C)

Artar

Değişmez

B)

Artar

Artar

D)

Azalır

Değişmez

C)

Azalır

Artar

E)

Azalır

Azalır

D)

Değişmez

Değişmez

E)

Artar

Değişmez

5.

nan

K Ι

içi boş K, L kürelerinin

2Ι

r

II

Ι ışık kaynağı ve r

I

yarıçaplı delik bulu-

L

Işık şiddeti Ι, 2Ι olan ışık kaynakları r, 2r yarıçaplı

engel

perde

önüne şekildeki gibi

2r

yerleştirilmiştir.

merkezlerine konulmuş-

O O

d

ışık akışı Φ dır.

yerleştirilmiştir. Per-

2.

Ι

varında oluşturduğu aydınlan-

K

perde


Noktasal Ι ışık kaynağının

Ι

tur.

Kürelerin yüzeylerine ΦK oranı kaçtır? düşen ışık akıları ΦL

I. r yi arttırmak.

II. Engeli I yönünde kaydırmak

III. Perdeyi ΙΙ yönünde kaydırmak

işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa perde üze-

A)

1 16

B)

1 8

C)

1 4

D)

1 2

E) 1

Buna göre,

Engel

Perde

rindeki ışık akışı artar?

FİZ İK

3.

D) II ve III

Perde

Paralel ışık demeti bir

B) Yalnız II


perde üzerine düşürüldüğünde perdeye düşen ışık akışı Φ, perde üzerindeki bir noktada oluşan

II

Perde Ι. konumundan ΙΙ. konumuna getirilirse Φ ve E Φ

E

A)

Azalır

Azalır

B)

Azalır

Değişmez

C)

Değişmez

Azalır

D)

Değişmez

Değişmez

E)

Artar

Artar

L K

merkezle-

rindeki Ι, 3Ι ışık şiddetiI

nasıl değişir?

r ve 2r yarıçaplı K ve L kürelerinin

aydınlanma

şiddeti E dir.

6.

Işık demeti

ne sahip noktasal ışık

Ι

r

3Ι

2r

kaynaklarının kürelerin iç yüzeylerindeki ışık akıları ΦK ve ΦL, aydınlanma şiddetleri EK ve EL arasındaki ilişki nasıldır? A) ΦK = ΦL EK = EL

B) ΦK = ΦL EK > EL

D) ΦL > ΦK EK > EL

C) ΦK > ΦL EL > EK E) ΦK > ΦL EK = EL

ünite

6

A) Yalnız I

10

OPTİK

Aydınlanma

7.

10. Yarıçapları 2r, 3r olan

r ve 3r yarıçaplı küresel bir yüzeyin merkezinde bulunan Ι şiddetindeki noktasal ışık kaynağının K ve L yüzeylerindeki ışık akıları ΦK

Ι

ve ΦL dir.

Buna göre, A)

1 8

α r

L 2α

1 4

C)

deki

noktasal

ışık

kaynaklarından

kü-

relerin düşen

1 2

D) 2

E) 4

r, 2r yarıçaplı içi boş kürelerin merkezinde noktasal Ι ışık kayna-

K

Ι2

yüzeylerine ışık

akıları

Buna göre, kürelerin A ve B noktaları civarında meyE dana gelen aydınlanma şiddetleri oranı K kaçtır? EL 9 4

B)

3 2

C) 1

D)

2 3

E)

4 9

Yıldızlı Soru 2

r Ι

Işık kaynağının K ve L yüzeylerine düşürdüğü ışık akıları oraΦ nı K kaçtır? ΦL A) 2

3r

B

Ι1

2r

ğı vardır.

2r

A

eşittir.

A)

8.

K

rindeki Ι1, Ι2 şiddetin2r

ΦL oranı kaçtır? ΦK

B)

L

kürelerin merkezle-

K

KONU TESTİ

2

B) 1

C)

Yarıçapı 0,2 metre olan bir küre nin merkezindeki noktasal ışık

L

X

kaynağının ışık akışı Φ = 1200

1 2

D)

1 4

E)

1 8

lümendir.

Φ

r

Y

Buna göre, kürenin iç yüzeyindeki 0,12 m2 lik XY yüzey alan ına düşen ışık akısı kaç lümen dir? (π = 3) A) 100

B) 300

C) 400 D) 600 E) 800

7

9.

L

Yarıçapları r, 2r olan K,

K

L kürelerinin merkezlerine özdeş Ι şiddetinde

Ι

11. Işık şiddeti Ι, aydınlanma şiddeti E ve ışık akısı Φ bi-

r

Ι

2r

rimleri aşağıdakilerden hangisinde doğrudur?

noktasal ışık kaynakları

Ι

bulunmaktadır.

4

Kürelerin yüzeylerine düşen ışık akıları sırasıyla ΦK ve ΦL olduğuna göre, A)

1 4

B)

1 2

ΦK ΦL

oranı kaçtır? C) 1

D) 2

E) 4

Φ

E

A)

lüx

candela

Lümen

B)

candela

Lümen

lüx

C)

Lümen

lüx

candela

D)

candela

lüx

Lümen

E)

lüx

Lümen

candela

ÖĞRETEN TEST

OPTİK

2

Gölge

1.

Noktasal Ι ışık kaynağı ile r, 2r yarıçaplı saydam

Ι

olmayan

r

Ι

engel

d

Perde

• Işık kaynağı engele yaklaştıkça artar.

Perde

Şekil I

Şekil II

A1 Buna göre, perdede oluşan gölgelerin alanları A oranı kaçtır? 2 A)

• Engelin yarıçapı arttıkça artar.

d Engel

Perde

tiriliyor.

Tam gölgenin alanı,

d

2d

şekil II deki gibi yerleş-

Engel

2r

Engel

perde önüne şekil I ve

Işık kaynağı

Ι

1 2

B)

9 16

C)

3 4

D)

4 9

E)

K2

Engel

2 3

• Perde engelden uzaklaştıkça artar.

2.

• Engel perdeye yaklaştıkça azalır.

Noktasal K1, K2 ışık kaynakları ile engel perde önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

K2 ışık kaynağı ok yönünde hareket

K1

ettirilirse perdede oluşan tam ve Yarı gölge K2

K1

Tam Gölge

Tam gölge

Engel Perde

• K2 ok yönünde kaydırılırsa tam gölge değişmez, yarı gölge artar. • Perde ok yönünde kaydırılırsa tam ve yarı gölge artar. • Engel ok yönünde kaydırılırsa tam ve yarı gölge azalır.

3.

Yarı Gölge

A)

Artar

Artar

B)

Azalır

Azalır

C)

Değişmez

Artar

D)

Değişmez

Azalır

E)

Azalır

Artar

Noktasal K1 ve K2 ışık kaynakları ve say-

K1

dam olmayan küresel engel perde önüne

• Tam gölgeyi oluşturulan kaynak K1 dir.

şekildeki gibi yerleştiriliyor.

FİZ İK

Perde

yarı gölgenin alanları nasıl değişir?

Buna göre, perdede oluşan gölgenin şekli nasıldır? (

10

: tam gölge,

: yarı

Engel

K2

Perde

gölge) A)

B)

C)

D)

E)

8

K1

ışık kaynakları ile saydam olmayan

Perde

engel perde önüne şekildeki gibi yer-

• K1 ya da K2 ok yönünde hareket ettirilirse tam ve yarı gölge artar. • Engel ok yönünde hareket ettirilirse tam ve yarı gölge azalır.

Perde

Eşit bölmeli düzlemde K1, K2 noktasal K1 K2

leştirilmiştir.

Buna göre, perdede oluşan tam S (ST) ve yarı (SY) gölgeler oranı T SY kaçtır? A) 6

B) 5

C) 4

Engel

D) 3

E) 2

ünite

K2

4.

Engel

OPTİK

2

Gölge

5.

Küresel ışık kaynağı ve saydam ol-

K L

mayan küresel engel şekildeki konumda iken K ve L noktalarından

Işık kaynağı

ışık kaynağına bakan gözlemciler

Engel

ışık kaynağını aşağıdakilerden han-

r

gisi gibi görürler? K

Yarı gölge Tam gölge

r

Küresel Işık Kaynağı

L

A)

Engel Perde

• Kaynak ok yönünde hareket ettirilirse

B)

tam gölge değişmez, yarı gölge artar.

C)

• Engel ok yönünde kaydırılırsa tam göl-

D)

ge değişmez yarı gölge azalır.

E)

6.

ÖĞRETEN TEST

K1

Noktasal K1, K2 ışık kaynakları ile saydam olmayan engel perde önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

K2

Buna göre,

P Engel

Düşey

I. Perdede tam ve yarı gölge oluşur.

II. Perde ok yönünde hareket ettirilirse tam gölgenin alanı azalır.

III. Kaynaklar düşeyde birbirine yaklaştırılırsa tam gölge alanı artar.

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III

7.

Perde

B) Yalnız II

L M N

K Engel

Kaynak

R

• K, P, L, M, N, R noktalarından ışık kaynağı aşağıdaki gibi gözükür.

C) I ve III

K

E) I, II ve III

P

L

M

N

R

Işık ışını

Karanlık bir ortamda küresel P cismine paralel ışık ışınları gönderildiğinde, K noktasındaki gözlemci cismi aşağıdakilerden hangisi gibi görür?

P

Güneş Tutulması

K

A)

B)

C)

D)

E) Güneş

8.

K

s

yinde oluşturduğu görüntü için

4

Dünya

İçi boş kutu üzerinde açılan küçük K deliğinden geçen mum ışığının S yüze-

Ay

Ay Tutulması

I. Ters oluşur. 2d

II. Cisimden büyük olur.

d Güneş

III. Düz oluşur. IV. Cisimden küçük oluşur. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II

B) I ve IV D) III ve IV

C) II ve III E) Yalnız I

Dünya

Ay

9

KONU TESTİ

1.

3

OPTİK Gölge

4.

Ι ışık şiddetine sahip noktasal ışık kaynağının önüne konulan r yarıçaplı en-

r

Ι d1

gelin perde üzerinde oluşan gölgenin alanı S dir.

Engel

Ι x

d2

Perde

celiklerinden hangileri tek başına arttırılırsa S artar? B) d1 ve d2 D) Ι, r ve d2

Ι x

2x

x

I

x

2x Perde

Perde

Buna göre, Ι, d1, d2, r niA) Ι ve d1

Ι

Perde

II

III

Noktasal Ι ışık kaynağının önüne I ve III sistemlerde yarım küre II. sistemde küresel cisim konulduğunda perde üze-

C) d1 ve r

rinde S1, S2 ve S3 alanlı gölgeler oluşuyor.

E) d2 ve r

Buna göre, S1, S2 ve S3 arasındaki ilişki nasıldır? (Kürelerin yarıçapları eşittir.) A) S1 > S2 > S3

2.

B) S2 > S3 > S1

D) S1 > S2 = S3

Özdeş ve nokta-

C) S1 = S2 = S3

E) S3 > S2 > S1

Top

sal Ι1, Ι2 ışık kaynakları ile bir top perde önüne şekildeki gibi yerleş-

Ι1

Ι2 Perde

tirilmiştir.

5.

Ι

ile r, 2r yarıçaplı say-

Buna göre, perdede oluşan gölge aşağıdakilerden

dam olmayan toplar

hangisine benzer? (

perde önüne şekildeki

A)

2r

Noktasal Ι ışık kaynağı

B)

: tam gölge, C)

: yarı gölge)

D)

r

gibi yerleştirilmiştir.

E)

Perde

Buna göre, perdede oluşan gölgenin şekli aşağıdakilerden hangisi gibi olur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A)

FİZ İK

B)

C)

D)

E)

10

10

6.

Noktasal K1, K2 ışık kaynakları ile

K2

olmayan küresel en-

Engel

genin şekli aşağıdakilerden han-

Perde

gisi gibi olur? B)

C)

D)

K1

gel perde önüne şekil-

Buna göre, perdede oluşan göl- K1

A)

Engel

kaynakları ve saydam

saydam olmayan engel perde önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

Noktasal K1, K2 ışık

E)

K2

deki gibi konulmuştur.

Perde

Buna göre, perdede oluşan gölgenin şekli aşağıdakilerden hangisi gibi olur? ( A)

: tam gölge, B)

: yarı gölge) C)

D)

E)

ünite

3.

OPTİK 7.

10. Noktasal

Noktasal K1, K2 ışık kaynakları ve özdeş

yan küresel engel bir per-

K2

K1

resel engeller perde

de önüne şekildeki gibi


Buna göre, perdede oluşan gölgenin şekli aşağıdakilerden hangisi gibi olur? (

8.

B)

: tam gölge,

C)

Perde

Buna göre, K1 ışık kaynağı ok yönünde hareket ettirilirse perdede oluşan

: yarı gölge)

D)

tam gölge ve yarıgölge alanları nasıl değişir?

E)

Tam Gölge

Yarı Gölge

A)

Değişmez

Artar

B)

Artar

Azalır

C)

Azalır

Artar

D)

Değişmez

Azalır

E)

Artar

Artar

K1

K1, K2 noktasal ışık

Yıldızlı Soru 3

kaynakları ve saydam olmayan küresel engel perde önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

Engel

K2

Perde

r yarıçaplı küresel ışık kaynağı ile 2r

Buna göre, perde üzerinde oluşan gölgenin şekli aşağıdakilerden hangisi gibi olur? (

: tam gölge,

yarıçaplı

: yarı

B)

C)

D)

Işık kaynağı

küresel

E)

Engel

r

engel perde önüne şekildeki gibi yer-

gölge) A)

Engel

K2


Perde


A)

K1

nakları ve saydam olma-

saydam olmayan kü-

K1, K2 ışık kay-

KONU TESTİ

3

Gölge

2r

3d

leştirilmiştir.

3d Perde

Buna göre, perdede oluşan tam gölgenin alanının yarı gölgenin alanına oranı ST kaçtır? SY 2 3 1 A) B) C) D) 4 E) 9 3 4 4 9 16

9.

Eşit bölmeli düzlemde K

11

noktasal ışık kaynağı ile

11. Ι

üç özdeş cisim perde önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

rıçaplı L küresi perde önüne şekildeki gibi

rinde oluşan gölgenin

yerleştirilmiştir. Perde

aşağıdakilerden

hangisi gibi olur? A)

B)

L 2r

Ι

yarım küresi ve 2r ya-

K

Buna göre, perde üzeşekli

4

noktasal ışık kay-

nağı ve r yarıçaplı K

K

r

d

d

d Perde

Buna göre perdede oluşan gölgenin şekli aşağıdakilerden hangisine benzer? (Küreler saydam değil.)

C)

D)

E)

A)

B)

C)

D)

E)

1.

OPTİK

4

KONU TESTİ

Gölge

4.

Noktasal K ışık kaynağı dam olmayan yarım kü-

r

r

Buna göre, perdede oluşan gölgenin şekli aşağıdakilerden hangisine benzer? C)

D)

K1

K2

deki gibi yerleştiril-

Perde

tir.

B)

Engel

perde önüne şekil-

deki gibi yerleştirilmiş-

A)

1

dam olmayan engel

reler perde önüne şekil-

2

kaynakları ile say-

K

ile yarıçapları eşit say-

K1, K2 noktasal ışık

Perde

miştir.

Buna göre, I. K2 ışık kaynağı 1 yönünde hareket ettirilirse tam gölge artar.

E)

II. K1 ışık kaynağı 2 yönünde hareket ettirilirse yarı gölge artar.

III. Perde 1 yönünde hareket ettirilirse tam ve yarı gölge artar.

A) Yalnız I Noktasal K1, K2 ışık kaynakları ile r1 ,

r2

r1

K1

yarıçaplı

D) II ve III

r2

K2

5.

önüne gibi

perde

d

d

d

Perde

şekildeki

yerleştirildi-

Buna göre, 1 A) 4

FİZ İK 12

r1 r2

oranı kaçtır?

1 B) 3

1 C) 2

3 E) 4

Buna göre,

I. Topların yarıçapları eşittir.

II. Topların merkezleri aynı düşey düzlemdedir.

III. Işık kaynağı ve topların merkezleri aynı doğrultudadır.

yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

kaynağı ile r, 2r yarıçaplı

K,

L

2 Ι

topları bir perde

1

x

6.

L

K r

saydam olmayan

2 D) 3

Noktasal Ι ışık

önüne

Noktasal bir ışık kaynağı ile iki top bir

tadır.

10

3.

E) I, II ve III

de oluşan gölge şekildeki gibi olmak-

d

ğinde perde üzerinde sadece tam gölge oluşuyor.

C) I ve III

perde önüne yerleştirildiğinde perde-

saydam olmayan engeller

B) Yalnız II

x

E) I, II ve III

Küresel bir ışık kaynağı önündeki saydam olmayan

2r

Engel

küresel cisme bakıldığında

Işık Kaynağı

ışık kaynağı şekildeki gibi

x

şekildeki

C) I ve II

görülmektedir.

Perde

gibi yerleştiriliyor.

Buna göre,

I. Gözlemci engele yaklaştırılmalı

II. Işık kaynağı engele yaklaştırılmalı

III. Perdeyi 2 yönünde çekmek

III. Engelin yarıçapı azaltılmalı

işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa perdede

işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa gözlemci-

I. K topunu 2 yönünde çekmek, II. L topunu 1 yönünde çekmek,

oluşan gölgenin alanı artar? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

Buna göre,

nin gördüğü ışıklı bölgenin alanı artar? C) Yalnız III E) I, II ve III

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III


ünite

2.


OPTİK

4

Gölge

7.

10. K1, K2 noktasal ışık

KONU TESTİ

K1

kaynakları ile saydam olmayan engel şekildeki gibi yerleşI

II

III

IV

V

VI

İki noktasal ışık kaynağı bir küresel saydam olmayan

A) 2

A) Yalnız I

: yarı gölge)

B) 3

C) 4

Noktasal Ι ışık kaynağı, düzlem ayna ve özdeş iki

Işık Engel kaynağı Perde Perde

Perde I

II

III

saydam olmayan engel perde önü-

IV

dam olmayan engeller yerleştirilmiştir.

kil IV deki gibi olur?

A)

B) Yalnız II

D) II ve III

9.

C) I ve III


Engel Perde

tam ve yarı gölge alanları nasıl değişir?

4

C)

D)

E)

13

küresel engel perde Işık kaynağı

Buna göre, ışık kaynağı ok yönünde hareket ettirilirse

Tam Gölge

B)

ve saydam olmayan

ve küresel saydam


Perde

11. Küresel ışık kaynağı

resel ışık kaynağı

de önüne şekildeki

L Engel

E) I, II ve III

Eşit yarıçaplı kü-

olmayan engel per-

Düzlem Ayna

Buna göre, perdede oluşan gölg enin şekli aşağıdakilerden hangisine benzer?( : tam gölge, : yarı gölge)

Buna göre, hangi sistemde perdede oluşan gölge şeA) Yalnız I

K Ι

ne şekildeki gibi yerleştiriliyor.

Noktasal K1, K2 ışık kaynakları ve küresel ışık kaynağı ile oluşurulan I, II ve III sistemlerinde kaynaklar önüne say-

C) Yalnız III

Yıldızlı Soru 4

K1 K2 Engel

Engel

III

E) I, II ve III

E) 6

8. K1 K2

B) Yalnız II

D) II ve III D) 5

II

hem tam gölge hemde yarı gölge oluşur?

killerinden kaç tanesi elde edilebilir? ( : tam gölge,

I

K2

Buna göre, perde

I, II, III konumlarından hangisinde tutulursa perdede

cisim kullanarak perde üzerinde yukarıdaki gölge şe-

Engel

tirilmiştir.

Yarı Gölge

A)

Değişmez

Artar

B)

Değişmez

Azalır

C)

Artar

Artar

D)

Artar

Azalır

E)

Değişmez

Değişmez


Işık kaynağı

Engel

Işık kaynağının ya-

Perde

rıçapı engelin yarıçapından büyük olduğuna göre, ışık kaynağı ok yönünde hareket ettirilirse perde üzerinde oluşan tam ve yarı gölge nasıl değişir?

B)

Tam Gölge Değişmez Değişmez

C)

Azalır

Artar

D)

Azalır

Azalır

E)

Artar

Artar

A)

Yarı Gölge Azalır Artar

1.

OPTİK

5

KONU TESTİ

Gölge

4.

Işık ışını

Karanlık bir ortamda bulunan K

Noktasal K1 (Yeşil),

küresel cismine şekildeki gibi

K2 (Kırmızı) ışık

paralel ışık demeti düşürülüyor.

kaynakları ile orta-

Buna göre, X ve Y noktaların-

sı delik levha be- K 1 yaz perde önüne

X K

dan bakan gözlemciler K cis-

Y

I K2

şekildeki gibi yer-

mini nasıl görürler? K

II

L

A)

Perde

Levha

leştirilmiştir.

Işık kaynaklarının perdede oluşturduğu gölgede I ve II bölgelerinin renkleri için ne söylenebilir? (Kırmızı + Yeşil = Sarı)

B) C)

I

D) E)

2. 5.

II

A)

Kırmızı

Yeşil

B)

Yeşil

Kırmızı

C)

Sarı

Kırmızı

D)

Kırmızı

Sarı

E)

Sarı

Yeşil

Noktasal Ι ışık kaynağı ile

Ι

saydam olmayan X engeli, yeterince uzun perde

L

M

N

P

R

önüne şekildeki gibi yer-

S

leştirilmiştir.

Sokak lambasının altında çocuk M noktasında iken gölgesinin boyu kendi boyunun iki katı oluyor.

Buna göre, çocuk hangi noktaya geldiğinde gölgesinin boyu kendi boyuna eşit olur? A) MN arası

B) N noktası

C) P noktası

D) R noktası

FİZ İK 14

E) RS arası

alev

alevinin kutu içindeki P yüzeyinde

Perde

kaydırılırsa artar.

II. Ι ışık kaynağı 3 yönünde kaydırılırsa artar. III. Perde 1 yönünde kaydırılırsa artar. yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız III

D) II ve III

6.

d1

Buna göre, gölgenin büyüklüğü,

kaynaklarının ekran üzerin-

II. d2 arttırılmalı

III. d1 azaltılmalı

D) I ve II

K

M L

de oluşturdukları gölgelerin alanları sırasıyla SK, SL, SM

Engel

dir.

B) Yalnız II

Buna göre, SK, SL ve SM

Ekran

arasındaki ilişki nasıldır?

işlemlerinden hangileri yapılırsa artar? A) Yalnız I

E) I, II ve III

önündeki K, L ve M noktala-

d2

rına konulan noktasal ışık

C) I ve II

Saydam olmayan engel

oluşuyor.

I. d1 arttırılmalı

X

I. X engeli 2 yönünde

P

mum

görüntüsü

S

2

Buna göre, perdede olu-

A) Yalnız I

delik açıldığında mum

İçi boş bir kutunun S yüzeyinden küçük bir

1

şan gölgenin alanı,

10

3.

3


A) SK > SL > SM

B) SK = SL = SM

D) SL > SK = SM

C) SK = SM > SL

E) SL > SM > SK

ünite

K

OPTİK 7.

K

Eşit bölmeli düzlemde Ι1, Ι2, Ι3

10. Eşit bölmeli düzlemde

noktasal ışık kaynakları ile özdeş S engelleri perde önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

S

Ι1 Ι2

kaç bölme üç ışık kaynağın-

S

Ι3

danda ışık alır?

S

Buna göre, KL perdesinden

8.

B) 2

C) 3

Eşit bölmeli düzlem-

D) 4

E) 5

kaynakları ile S say-

T

C) Y ve Z E) X ve T

Ι


S

K2

Buna göre,

Çukur Ayna

Z

T Perde

F Engel Perde

II. YZ arasında tam ve yarı gölge oluşur.

Odak noktası F olan çukur aynanın odağına I noktasal ışık kaynağı ve asal eksen üzer ine saydam olmayan engel şekildeki gibi perde önüne yerleştiriliyor.

III. XT arasında oluşan tam gölgenin alanının yarı gölge-

Buna göre, perdede oluşan gölg

I. XY arasında yarı gölge oluşur.

A)

B)

C)


B) Yalnız II

D) II ve III

9.

kilerden hangisine benzer?

1 tir. 5

nin alanına oranı

Engel

küresel engel şekilve L noktalarından

Işık kaynağı

K

gisi gibi görür?

A) B) C) D) E)

11. Eşit

E)

bölmeli düzlemde

15

Ι

K ve L küresel cisimleri eşit hız büyüklükleriyle

L

bakan gözlemciler ışık kaynağını aşağıdakilerden han-

K

D)

C) I ve III

Küresel ışık kaynağı

deki konumda iken K

enin şekli aşağıda-

E) I, II ve III

ve saydam olmayan

4

Z

Yıldızlı Soru 5

perde önüne şekildeki

Y R

Y

dam olmayan cismi

P

X

K1

de K1, K2 noktasal ışık

X

K, L noktasal ışık kaynakları ile saydam ol- K mayan P, R topları perde önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, perde üzerindeki X, Y, Z ve T noktalarından han- L gileri her iki ışık kaynağındanda ışık alır? A) Yalnız X B) X ve Y D) Y ve T

L

A) 1

KONU TESTİ

5

Gölge

şekildeki gibi hareket

K

V

etmektedirler.

V

L

Buna göre, I ışık kaynağından çıkan ışınla-

L

rın oluşturduğu K ve L cisimlerinin gölgelerinin ortalama hızları VK oranı kaçtır? VL A)

1 3

B)

2 3

Perde

C) 1

D)

3 2

E) 3

9.

fasikül

OPTİK

m Ayna e l z ü D ) a– ur Ayna Yansım k u Ç ( r a a) l Aynal ek Ayn s Kürese m ü T ( ar l Aynal e s e r ü K

ÖĞRETEN TEST

OPTİK

1

Yansıma - Düzlem Ayna

1.

Ι

K ve L düzlem aynalarıyla oluşturulan

K

optik sisteme gönderilen I ışınının L

Normal

20°

aynasındaki yansıma açısı kaç derece-

Ι

30°

dir? α β

L

A) 20

B) 40

C) 60

D) 70

E) 80*

Yansıtıcı yüzey

Normal : Yansıtıcı yüzeye dik olan doğru. α : Gelme açısı β : Yansıma açısı α=β

2.

N

● Yüzeye dik gelen

aynaları arasına KL ışıklı cismi şekildeki gibi

Ι

ışın kendi üzerinden

Eşit bölmeli düzlemde bulunan X, Y düzlem X


geri döner.

Y L

Buna göre, cismin önce X sonra Y ayna-

K

sında oluşan görüntüsü nasıldır?

A) KL cisminin görüntüsü ı ı

K L olur.

KL cisminin görün-

K

Kı

L

Lı

ı ı

C)

D)

E)

Kı

K

tüsü K L olur.

B)

α

α L

L

ı

3.

Eşit bölmeli düzlemde bulunan düzlem aynaya bakan G gözlemcisi X, Y, Z, T, U ve

Y

Z

T G

V noktalarından kaç tanesinin görüntüsü-

10

nü görebilir? A) 2

2

U

V

B) 3*

C) 4

D) 5

E) 6

● K cisminin görüntü sayısı,

n=

K α

4.

360 − 1 bağıntısıyla bulunur. α

● Paralel aynalar arasındaki K cisminin görüntü sayısı

Eşit bölmeli düzlemde bulunan K ve L düzlem aynalarına gönderilen X, Y, Z ve T ışınla-

P X

Y Z

T

L

rından hangileri yansımalar sonucu P noktaK

sından geçer? K

sonsuzdur. A) Yalnız Y

B) Yalnız Z* D) Z ve T

C) X ve Z E) X, Y ve T

ünite

FİZ İK

X

OPTİK

1

Yansıma - Düzlem Ayna

5.

ı

Ι 30°

İçinde düzlem ayna bulunan bir P düzlemine gelen I ışını aynadan yansıdıktan sonra Iı yolunu izliyor.

–

Ι

P

Işının kendi üzerinden geri dönmesi için

+

G gözlemcinin

ayna hangi yönde en az kaç derece dön-

kildeki B) + yönde, 150°

D) – yönde, 80°

6.

gözlemcinin

gibi

G

olur.

C) + yönde, 120°

E) – yönde, 75°*

G noktasından düzlem aynaya bakan

Görüş Alanı

görüş alanı şe-

dürülmelidir? A) – yönde, 150°

ÖĞRETEN TEST

Görüş Alanı

III

yeterince

G

uzun perde üzerinde gördüğü

II

I

alanın artması için,

I. Ayna II yönünde hareket ettirilmeli

II. Perde I yönünde hareket ettirilmeli

III. Gözlemci III yönünde hareket ettrilmeli

işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? A) Yalnız I*

G gözlemcinin görüş alanı şekildeki gibi olur.


Gı

G

Perde


N Ι

7.

ı

2α Perde

Eşit bölmeli düzlemde şekideki gibi yerleştirilen düzlem aynaya K, L ve M noktaların-

L

perde üzerindeki görüş alanları SK, SL ve

O

M

Ayna a açısı kadar dönerse yansıyan

SM dir.

ışın 2a döner.

Buna göre, SK, SL ve SM arasındaki ilişki nasıldır? A) SK > SL > SM

B) SK = SL = SM

D) SK > SL = SM

Ιıı

α

α

K

dan bakan gözlemcilerin yeteri kadar uzun

Ι

3

C) SL = SM > SK*

E) SM > SL > SK G

8.

Saydam olmayan K cismi düzlem ayna önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

G K

Y

Buna göre, G noktasından aynaya bakan gözlemci X, Y ve Z noktalarından hangisi-

Z

nin görüntüsünü görebilir?

4

D) Z ve Y

Y Görüş Alanı

(Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) Yalnız X*

X

X

B) Yalnız Z

C) X veY E) X ve Z

X aynasına bakan G gözlemcinin Y aynası yardımıyla gördüğü alan.

KONU TESTİ

1.

OPTİK

1

Yansıma ve Düzlem Ayna

Noktasal bir ışık kaynağından çıkan I1 ve I2 ışın-

M N

sından yansıyarak şekildeki yolu izliyor.

Ι1

rilmiştir. X

Ι2

Y

dan çıkmış olabilir?


2.

B) L

Buna göre, U aynasına şe-

U Y Z

sistemi terk eder? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) 6

C) M

Ι1

X

lam kaç yansıma sonucu

noktasal ışık kaynağın-

A) K*

T

kildeki gibi gelen ışın top-

Buna göre, ışınlar hangi

X, Y, Z, T ve U düzlem aynaları şekildeki gibi yerleşti-

K

L

ları önce X sonra Y ayna-

4.

P

D) N

B) 7*

C) 8

D) 9

E) 10

E) P

Ι2

Ι3

5.

X

Eşit bölmeli düzlemde X, Y düzlem aynaları arasına KL ışıklı cismi şekildeki gibi

I

II

III

Eşit bölmeli düzlemlerde bulunan düzlem aynalar I, II ve III

FİZ İK

10

I

B) Yalnız I3

II

V

verilenlerden hangisi gibi

rinden geri döner? D) I2 ve I3*

Buna göre, KL ışıklı cismisında oluşan görüntüsü

Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınlarından hangileri kendi üzeA) Yalnız I1

L

nin önce X, sonra Y ayna-

sistemlerindeki gibi yerleştirilmiştir.

Y K


IV

III

olur?

C) I1 ve I2

A) I

E) I1, I2 ve I3

B) II*

C) III

D) IV

E) V

4

6. X ve Y düzlem aynaları eşit bölmeli düzleme şekildeki gibi yer-

Ι

M

K

N

L P

X aynasına gelen I ışık ışını

Y

C) M

Buna göre, ışının 2 yo-

60° +

Ι P

lunu izlemesi için ayna

– 2

derece döndürülmelidir?

çerek terk eder? B) L

ışını 1 yolunu izliyor.

hangi yönde en az kaç

düzeneği hangi noktadan ge-

A) K*

1

nan P düzlemine gelen I

leştirilmiştir.

İçinde düzlem ayna bulu-

D) N

A) + yönde, 210° B) – yönde, 150° E) P

D) – yönde, 75°

C) + yönde, 105°

E) + yönde, 75°

ünite

3.

X

OPTİK

7.

10. Düzlem

X ve Y düzlem aynalarından X

gibi gönderilen I ışınının Y ay-

nünde 10°, düzlem ayna ise

30°

Y

C) 50*

30°

lüyor.

70°

derecedir? B) 40

Ι

saat yönünde 30° döndürü-

nasındaki yansıma açısı kaç

A) 30

10°

aynaya şekildeki

gibi gelen I ışını saat yö-

Ι

70°

oluşan optik sisteme şekildeki

D) 60

E) 70

KONU TESTİ

1


O

Buna göre, son durumda ışının düzlem aynadaki yansıma açısı kaç derecedir? A) 30

B) 35

C) 40

D) 50*

E) 55


Saydam olmayan P cismi ve

Eşit bölmeli düzlemde X, Y, Z, T ve U saydam olmayan cisimler düzlem

X

düzlem ayna eşit bölmeli düzleme şekildeki gibi yerleştiril-

G

Z

Y

miştir.

P

O

kan göz X, Y, Z, T ve U cisimlerin den hangilerinin görüntüsünü görebilir?

hangilerini göremez? D) Z ve Y

X

Buna göre, O noktasından düzlem aynaya ba-

X, Y, Z ve T noktalarından B) Z ve T

Y

T


aynaya bakan bir gözlemci

A) Yalnız T

Z

ayna önüne şekildeki gibi

T

Buna göre, G noktasından

U

C) X ve Y

A) Yalnız Y

B) Yalnız Z C) Y ve T D) Y, Z, U E) X, Y ve Z

E) X ve T*

5

11. Aynı düzlemde bulunan KL ışıklı 9.

Eşit bölmelendirilmiş düzlem-

G

önüne şekildeki gibi yerleştiril-

4

Buna göre, KL cisminin düzlem aynadaki görüntüsü aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

miştir.

A)

perde de hangi noktalar ara-

Y

Z

T

U

B) YU

P

E) TP

20°

L

D) D) ZU

L

40°

L K 10°

C) YT*

C)

K

50° X

sını görür? A) XT

B)

K

Buna göre, G noktasından düzlem aynaya bakan göz

40°

L


de düzlem ayna XP perdesi

K

cismi ve düzlem ayna şekildeki

L

K

E) L

10° K

KONU TESTİ

1.

OPTİK

2


Eşit bölmeli düzlemde bulunan K

4.

ve L düzlem aynaları arasına X O

Y

sındaki görüntüsü nasıldır? B) Y

O

2.

X

Y C) Y

O D) O

O

X

X E) X

Y

optik

sisteme

X

na çarptıktan sonra kendi üzerinden geri dönmesi için Y aynası O noktası etrafında

5.

N

B) K ve P*

G2

M

C) K, L ve P E) L, P, N

rilmiştir.

Y I

Buna göre, G noktasından Y düzlem

A) I yönünde, 20°

B) II yönünde, 20°*

C) II yönünde, 30°

D) I yönünde, 30°

Y

K

şekildeki gibi yerleşti-

70°

X

birine paralel olarak

II O

Eşit bölmeli X ve Y düzlem aynaları bir-

dürülmeli?

FİZ İK

dan görülür? D) K ve M

Ι

hangi yönde kaç derece dön-

P

Y

40°

gönderilen I ışınının Y aynası-

hem G2 gözlemcileri tarafınA) L ve K

O

X ve Y düzlem aynalarıyla oluşturulan

L

dan hangilerini hem G1,

K

Cismin önce K sonra L ayna-

K

K, L, M, N ve P noktaların-

L

rilmiştir.

A) X

G1

nan düzlem ayna önündeki

XOY cismi şekildeki gibi yerleşti-

Eşit bölmeli düzlemde bulu-

aynasına bakan göz

G

K noktasal cisminin görüntülerinden kaç tanesini görür?

E) II yönünde, 40°

A) 1

B) 2*

C) 3

D) 4

E) 5

10

6

Şekildeki düzlem ayna I konumunda iken O noktası etrafında 1 ok yönünde tur döndürülüyor. 4 Buna göre, P cisminin görüntüsünün yeri için ne söylene-

T S L

M O

K Ι

N

R

6. P

X, Y düzlem aynalarından olu-

X

şan şekildeki düzenekte X ay-

bilir?

nasına G noktasından bakan

A)

M den T ye gelmiştir.

göz K, L, M, N ve P noktasal

M

B)

K den T ye gelmiştir.

cisimlerden hangilerini göre-

P

C)

L den R ye gelmiştir.

bilir?

L

D)

K den S e gelmiştir.*

A) Yalnız N

E)

M den S e gelmiştir.

B) Yalnız L

D) P, M ve N

N

G

Y

K

C) K ve L E) N, L ve P*

ünite

3.

OPTİK

2


7.

İki düzlem ayna arasına yerleştirilen K cisminin verilen noktaların hangilerinde görüntüsü oluşabilir?

10. X ve Y cisimleri V hızla-

Z X

rından harekete başlıyor.

T K

aynaya bakan gözlemci rüntülerini tx, ty süreleri

C) Z ve Y E) X, Z ve T

kadar görüyor. tx Buna göre, oranı kaçtır? ( Bölmeler eşit aralıklıdır.) ty A)

8.

G

cisimlerin aynadaki gö-

B) Y ve T

D) X, Y ve Z*

Y

G noktasından düzlem

( Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) Yalnız X

X

rıyla şekildeki konumla-

Y

KONU TESTİ

Eşit bölmeli düzlemde perde,

B)

3 2

C) 2

D)

5 2

E) 3

Yıldızlı Soru 2

Ι

Engel

saydam olmayan engel, düz-

4 3

lem ayna ve I ışık kaynağı şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

Eşit bölmeli düzlemde bulunan X ve Y düzlem aynaları şekildeki gibi yer-

Buna göre, perdede oluşan gölge aşağıdakilerden han-

Perde

gisi gibi olur?

( : tam gölge, A)

B)

: yarı gölge) C)

D)

E)

K L

leştirilmiştir.

M

Buna göre, G noktasından X düzlem aynasına bakan göz Y aynası yar-

N P

dımıyla K, L, M, N ve P noktalarından hangileri-

Y

X

ni görebilir? A) P ve N

G

B) P, N ve M C) N, M ve L D) M, L ve K E) P, N, M ve L

7

11.

V

V

V

I

9.

ki yolu izliyor.

4

Buna göre, a açısı kaç dere-

Ι

30°

K

C) 55

III

I, II ve III sistemlerinde bir çocuk ve düzlem aynanın yere

Buna göre, çocuğun düzlem aynada oluşan görüntülük ilişkisi nasıldır?

α

A) VI > VII > VIII

L

B) 45

II

2V

sünün yere göre hızları VI, VII ve VIII arasındaki büyük-

cedir? A) 35

V

göre hızları verilmiştir.

Düzlem aynalardan oluşan sisteme gönderilen I ışını şekilde-

V

D) 65

E) 75*

B) VI = VII > VIII

D) VII > VIII > VI

C) VIII > VII > VI

E) VII = VIII > VI*

OPTİK

2

Küresel Aynalar

1.

Ι1

Çukur Ayna

F

Asal eksen

F

Ι3 M

F

Odak uzaklığı F, merkezi M olan çukur aynalara gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru verilmiştir? A) Yalnız I1

Asal eksene paralel gelen ışın odaktan

B) Yalnız I3

C) I1 ve I2

D) I2 ve I3

yansır.

2. Merkezin dışınmerkez

arasından

E) I1, I2 ve I3* I

Asal eksen üzerine yerleştirilen K cisminin çukur aynadaki görüntüsü I, II,

dan gelen ışın odakla

Ι2

ge-

A) Yalnız I

B) II ve IV

gelen ışın kendi üzerinden

Asal eksen

M

geri

3.

E) I, IV ve V*


Ayna ile odak arasından ge-

Asal F eksen

len ışın yansı-

f

sonra

4.

2 3

B)

3 4

C)

2 9

sonra çukur aynadaki görüntüsü için,

8

E)

Asal eksen

M

Cisim

II. Cismin boyunun yarısı kadardır.

h

h

3F

M h

III. F - M ortasında, cisme göre tersdir.

yargılarından hangileri doğrudur? (F odak, M merkez)

(Görüntü gerçek)

A) Yalnız I

Cisim 3F

3F 2h 2 (Görüntü gerçek)

2h F

5.

Cisim odak noktasına doğru yaklaştırılırsa görüntü aynadan uzaklaşır, boyu büyür.

E) I, II ve III*

Çukur aynaya gönderilen I ışını şekildeki yolu izlediğine göre, aynanın

Cisim

Büyür

C) I ve IV

F

(Görüntü sanal)

F


h F 2

1 2

F

I. Gerçektir.

(Görüntü gerçek)

h

4 * 9

Cisim 3F/2 h/2

D)

Çukur ve düzlem ayna arasında bulunan K cisminin önce düzlem ayna

10

f2

1 Buna göre, aynaların odak uzaklıkları f1 kaçtır? ( Noktalar arası uzaklıklar eşit) oranı f2

A)

uzantısı asal ekseni keser.

FİZ İK

Ι

Asal eksenleri çakışık çukur aynalara şekildeki gibi gönderilen I ışınının izlediği

döner.

dıktan

V

C) IV ve V

D) I, II ve III Optik merkezden

IV

II

çer.

K

Asal eksen

III, IV ve V den hangileri olabilir?

Asal eksen

M

F

III

odak noktası nerededir?

T

K

L

(Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) TK arası

B) K noktası D) L noktası

M Ι

N

C) KL arası* E) LM arası

ünite

ÖĞRETEN TEST

OPTİK

Küresel Aynalar

6.

2

ÖĞRETEN TEST

Çukur aynanın önüne konulan K cismi ok yönünde hareket ettirilirse cismin görüntüsü için,

K

Cisim

I. Boyu büyür.

II. Aynaya yaklaşır.

III. Cismin hareketine zıt yönde hareket eder.

Ayna ile odak noktası arasındaki cisim

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

aynaya yaklaşırsa görüntüde aynaya

Asal F eksen

A) Yalnız I


yaklaşır Boyu küçülür.


Tümsek Ayna Asal eksene paralel

7.

ışınlar uzantı-

Ι1 F

Ι2 F

3F

F 2

F

tasını kesecek

F

şekilde yansır.

Tümsek aynalara gelen I1, I2 ve I3 ışınlarının izlediği yollardan hangiA) Yalnız I1

B) Yalnız I2 D) I2 ve I3

II. Sanal görüntü oluşur.

yansır.

cisim

tısı

IV. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntüde aynaya yaklaşarak boyu büyür.

yargılarından hangileri doğrudur? (F = Odak) B) II ve III D) II, III ve IV

da olacak şekilde yansır.

9

C) III ve IV E) I, II, III ve IV*

Asal eksenleri çakışık çukur ve tüm-

cisim

sek aynaların odak uzaklıkları f1 ve

Asal eksen

f2 dir. Tümsek aynaya şekildeki gibi asal eksene paralel gelen I ışını çukur aynada ilk yansımasında kendi

F

Ι f1

f2

üzerinden geri dönmektedir.

4

odakla

Cismin görüntüsü düz, sanal, küçük ve yaklaştıkça görüntüde aynaya yaklaşır

B) 2f1 – f2* D) f2 – f1

Asal eksen

odakla ayna arasında olur. Cisim aynaya

Buna göre, aynalar arası uzaklık nedir? A) f1 – f2

Asal eksen

F

ayna arasın-

ge-

len ışın uzan-

T

III. F - T arasında oluşur.

9.

Asal eksen

M

Asal ekseni keserek

F

A) I ve II

mer-

keze gelen ışın

E) I1, I2 ve I3*

rüntüsü için, I. Düz oluşur.

Uzantısı

kendi üzerinden

C) I1 ve I3

Tümsek ayna önüne konulan bir cismin gö-

Asal eksen

F

ları odak nok-

Ι3

leri doğru olarak çizilmiştir? (F = Odak)

8.

gelen

C) f1 – 2f2 E) f2 – 2f1

ve boyu büyür.

OPTİK

3

1.

Küresel Aynalar (Çukur Ayna)

Ι1

4.

Ι2

rilen I ışını şekildeki Ι3

f1

Çukur aynaya gönde-

f2

f3

Çukur aynalara gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarının izlediği yol

yolu izliyor.

Buna göre, çukur aynaların odak uzaklıkları f1, f2 ve f3 arasındaki ilişki nasıldır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) f1 > f2 > f3

B) f2 > f3 > f1

D) f2 > f1 > f3

C) f3 > f1 > f2

Ι

Buna göre, I. Işının rengini değiştirmek,

şekillerdeki gibidir.

II. Işını L noktasından geçecek şekilde göndermek

III. Aynanın eğrilik yarıçapını azaltmak

işlemlerinden hangileri yapılırsa çukur aynadan yansıyan ışın asal eksene paralel bir yol izleyebilir?

E) f3 > f2 > f1*

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

5. 2.

Asal eksenleri çakışık

K

odak uzaklıkları f1, f2 larıyla oluşturulan sis-

(Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)

I3

f2

FİZ İK

B) 6

F

ışınları

C) 4*

D) 3

E) 2

10

6.

I1

I2

I3

A)

K

M

L

B)

L

K

M

C)

M

K

L

D)

K

L

M

E)

L

M

K

Ι

Şekildeki çukur aynanın asal eksenine


Ι

d

ışını şekildeki yolu asal eksen

f2 olan çukur aynalara gönderilen I ışını şekildeki yolu izliyor.

h

paralel gönderilen I

odak uzaklıkları f1 ve

f2

f1

Buna göre, d uzaklığı,

I. h yüksekliği

II. Işının rengi

III. Aynanın eğrilik yarıçapı


niceliklerinden hangilerine bağlıdır?

A) f1 + f2

B) 2f1 – f2 D) f1 + 3f2 *

C) f1 + 2f2 E) 2f1 – 3f2

asal eksen

izliyor.

arası uzaklık aşağıdakilerden hangisine eşittir?

Buna göre, aynalar

M

sonucu hangi noktalardan geçerler?

10

3.

L

asal eksen

Düzlem Ayna

yansımalar

2

A) 8

K

len I1, I2 ve

paralel gelen I ışını şekildeki yolu izliyor. f1 Buna göre, f oranı kaçtır?

Ι2 Ι3

ya gönderi-

asal eksen f1

Ι1

Odak nokçukur ayna-

olan K, L çukur aynatemde asal eksene

E) II ve III*

tası F olan

L

Ι

asal L eksen

T

A) Yalnız I

B) Yalnız III*

D) II ve III


ünite

KONU TESTİ

OPTİK

7.

10. Çukur

aynadan yansıması aşa-

Odak uzaklıkları f1 ve f2 olan asal eksenleri çakışık çukur

aynalarda I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir. f1 Buna göre, f oranı kaçtır?

A)

B) Ι1

F

M

D) 1*

Ι2

Ι1

D)

1 C) 2

M

F M

Ι2

(Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) 1 B) 3

M

C)

F

2

1 A) 4

F

ğıdakilerden hangisidir?

Ι2

len I1, I2 ışınların çukur

f2

f1

Ι1

aynaya şekildeki

gibi birbirine paralel ge-

asal eksen

Ι

KONU TESTİ

3

Küresel Aynalar (Çukur Ayna)

Ι2

Ι1

E) F

E) 2

M

F Ι2

Ι1

Ι1

M Ι2

8.

Yıldızlı Soru 3

asal eksen

Y

X

Z

Ι

Şekildeki çukur aynanın önüne

Çukur ayna ve düzlem aynayla oluşan sistemde I ışınının

konulan eşit boydaki P, R cisimle-


Buna göre,

II. X noktası çukur aynanın odak noktasıdır.

eşit ve cisimlerin boylarının üç katı

III. X noktasındaki bir cismin görüntüsü yalnız çukur ay-

Buna göre, çukur aynanın oda

d A) 3


oluşuyor.

k uzaklığı nedir?

C) d

D)

3d E) 2d 2

C) Yalnız III

D) I ve II

11

E) II ve III

11. Çukur

aynaya

şekildeki Şekildeki optik

x

3x

sonra asal ekseni odak noktası olan F den sırasıyla XK, XL ve XM uzaklıklarda kesiyor.

yansımasın-

dan sonra kendi üzerinden geri dönüyor. Buna göre, çukur aynanın odak uzaklığı nedir? B) x

F

dan yansıdıktan

asal eksen

aynada ikinci

x A) 2

L M

M ışınları ayna-

I

ışını düzlem

K

gibi

gönderilen K, L,

Ι

sisteme

gönderilen

Asal Eksen

(Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) Yalnız I*

9.

d B) 2

R

d

rinin çukur aynadaki görüntüleri

I. Z noktası çukur aynanın merkezidir.

nada Z noktasında oluşur.

4

P

3x C) 2

D) 2x*

E) 3x

Buna göre, XK, XL ve XM arasındaki ilişki nedir? A) XK > XL > XM

B) XL > XM > XK

D) XK = XL = XM*

C) XM > XL > XK

E) XL > XK > XM

Küresel Aynalar (Tümsek Ayna)

5.

Ι1

1.

F

M F

Ι

Ι3

F F

OPTİK

4

KONU TESTİ

M F

Ι2

asal eksen

F M

Odak noktası F, merkezi M olan tümsek aynalara gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru çizilmiştir? A) Yalnız I1

B) Yalnız I2*

D) I1 ve I3

2.

nada izlediği yol şekildeki

Buna göre, tümsek ay-

Aynı düzlemde tümsek ayna ve düzlem ayna ile kurulan kendi üzerinden geri dönüyor.

Ι d

Çukur Ayna

sisteme gelen I ışını düzlem aynadan ikinci yansımasında

I ışık ışınının tümsek ayasal eksen

C) Yalnız I3 E) I2 ve I3

gibidir.

Düzlem Ayna

Buna göre, çukur aynanın odak uzaklığı kaç birimdir?

(Noktalar arası uzaklıklar eşit ve 1 birimdir.) A)

2d

1 3

B)

1 2

C) 1*

D)

3 2

E) 3

nanın odak uzaklığı kaç d dir? A)

3.

1 4

B)

1 2

C) 1

D) 2*

6.

E) 4

Tümsek

ay-

naya gönderiΙ1

len I1 ışınının

Tümsek ayna önündeki KL cismi ok yönünde hareket ettirilirse cismin aynadaki görüntüsü için aşağıdaki-

izlediği

L asal eksen

K

Ι2

dir.

lerden hangisi doğrudur?

yol

şekildeki gibi-

Buna göre, I2 ışını aşağıdaki yollardan hangisini izler?

A) Küçülerek aynaya yaklaşır.

(Noktalar eşit aralıklıdır.)

B) Küçülerek aynadan uzaklaşır.

A)

B)

C)

C) Büyüyerek aynadan uzaklaşır. D) Büyüyerek aynaya yaklaşır.* E) Boyu değişmez aynadan uzaklaşır.

FİZ İK

4.

E)

Tümsek aynaya şekildeki gibi gönderilen I ışınının izlediği yol şekildeki gibi-

Ι

dir.

T

K

Buna göre,

L

N

7. Asal eksen

I. N noktası tümsek aynanın merkezedir.

II. Aynanın odak noktası LN arasındadır.

III. K noktasına konulan bir cismin görüntüsü L noktasında oluşur.


B) Yalnız II

D) II ve III

f2

f1


Asal eksenleri çakışık f1 ve f2 odak uzaklığına sahip tümsek aynalarda ışığın yansıması verilmiştir. f1 Buna göre, kaçtır? (Noktalar eşit aralıklıdır.) f2 A) 8

B) 6

C) 4

D) 3*

E) 2

ünite

12

D)

10

OPTİK

8.

11. Çukur ayna önüne konulan

Tümsek ayna önüne yerleştirilen eşit boydaki K, L, M cisimle-

h

asal

rinin görüntüsünün boyları hK, eksen hL ve hM dir.

h

K

L

M

görüntüleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veA)

II. Aynaya en yakın görüntü K cisminin görüntüsüdür.

III. Üç cismin görüntüsüde sanaldır.


asal F eksen

L

B)

K

L

K L

L

K

E)

C) I ve II E) I, II ve III*

Tümsek ayna önünde

C)

D)

B) Yalnız III

D) II ve III

L

K

L

K

K

asal eksene paralel yerleştirilen K cisminin gö-

F

Yıldızlı Soru 4

Asal eksen

rüntüsü nasıl oluşur? (F = Odak) A)

B)

Tümsek aynanın asal ekseninde M noktasında

C)

bulunan cisim sabit V hı-

F

F

D)

F

B) −

12. Şekildeki

ayna önüne konulan K cisminin görüntüsü aşağıdakiler-

f

f

C)

E)

d

d

F

d X

M

V V C) − D) − V E) − V 2 3 4 6

tümsek aynaya bir-

13 Ι1

f

f

Asal eksen

I2 ışınlarının aynadan yansı-

Ι2

ması aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

gösterilmiştir? B)

Asal eksen

birine paralel gönderilen I1 ve

K

den hangisinde doğru olarak

D)

A) –V

F

10. Odak uzaklığı f olan tümsek

A)

zıyla X noktasına kadar getiriliyor.

V

Buna göre, bu sürede görüntün ün ortalama hızı ne olur? (M = merkez)

E)

F

4

K

rilmiştir? (F = Odak)

Buna göre, I. hK > hL > hM dir.

K, L cisimlerinin aynadaki

h

9.

KONU TESTİ

4

Küresel Aynalar (Tümsek Ayna)

Ι2

Ι1 B) Ι2

A)

D)

Ι1

Ι1

Ι2

E)

Ι1

C)

Ι2

Ι1 Ι2

KONU TESTİ

1.

OPTİK

5

Çukur ve Tümsek Aynalar

5.

Eşit kareli bölmeye yerleştirilen

çukur

düzlem

K

ve F

ayna-

P

R

L

temde K cismi-

N

2.

C) N

D) P

E) R

Buna göre,

Eşit bölmeli düzlem-

A) X

de bulunan çukur aynanın odak noktası F, merkezi M dir.

Buna göre, X cisminin

Asal eksen V

M

F

II I

aynadaki

IV

III

6.

1 8

3.

C) III

D) IV*

E) V

1 4

asal eksen

rinden geri dönüyor.

P

R

L

M

N

Ι

ΙΙ

I ve II optik sistemlerinde bulunan P, R optik aletlerin önü-

X cisminin görüntüsü L, Y cisminin görüntüsü N nokğıdakilerden hangisi doğrudur? (Noktalar arası uzaklık-

f1

lar eşittir.)

f2

P

R

A)

Çukur

Tümsek

A) 2f1 – 2f2

B)

Çukur

Çukur

C)

Tümsek

Çukur

D)

Tümsek

Tümsek

E)

Çukur

Düzlem

10

E) 4*

Y

Buna göre, aynalar arası uzaklık nedir? B) f1 – 2f2*

D) f1 + f2

D) 2

tasında oluştuğuna göre, P ve R optik aletleri için aşa-

derilen I ışını tümsek aynadan ilk yansımasında kendi üze-

1 2

C)

ne X, Y cisimleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

Ι

Asal eksenleri çakışık, odak tümsek ayna sistemine gön-

FİZ İK

oranı kaçtır? (F = Odak)

K

uzaklıkları f1, f2 olan çukur ve

hL

B)

lerden hangisi olabilir? B) II

hK

X

görüntüsü verilenA) I

Asal eksen

F 2

F

Tümsek aynanın odak noktasında bulunan hK boyundaki F K cisminin görüntüsü ile çukur aynanın sinde bulunan 2 hL boyundaki L cisminin görüntülerinin boyları eşit oluyor.

hangi noktada oluşur? (F = odak) B) L*

F

nin önce düzlem sonra çukur aynadaki görüntüsü A) M

L

hK

Asal eksen

Asal eksen

M

dan oluşan sis-

K

C) f1 – f2 E) f2 – 2f1

14 Çukur ayna, saydam

7.

olmayan engel ve aynanın odak nokta-

rindeki K nokta-

Ι

ğı bir perde önüne

F

Perde

tirilmiştir.

Buna göre, perdede oluşan gölgenin şekli nasıldır? A)

B)

C)

D)

L

M

N

P

şup görüntünün boyu cismin boyunun yarısına eşittir.

Engel

şekildeki gibi yerleş-

K

Asal eksen R

sına yerleştirilen bir cismin görüntüsü N noktasında olu-

Asal

sındaki I ışık kayna- eksen

Asal eksen üze-

E)

Buna göre, aynanın asal ekseni kestiği yer ve aynanın cinsi nedir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) Aynanın yeri

Aynanın cinsi

A)

L

Çukur

B)

M

Tümsek

C)

L

Tümsek

D)

M

Çukur

E)

N

Çukur

ünite

4.

OPTİK

5

Çukur ve Tümsek Aynalar

11.

Ι2

Ι1

8.

Asal eksen

3f 2

K

I

düzlem aynalarla oluşturulan sistemlere gönderilen I1,

Odak uzaklığı 2 birim olan I ve II çukur ve III tümsek ayna-

Buna göre, hK, hL ve hM arasındaki ilişki nasıldır?

(Noktalar arası uzaklar 1 birimdir.) A) hK = hL = hM

B) hK > hL > hM

D) hK = hL > hM*

üzerinden geri döner? E) I1, I2 ve I3*

Ι2

asal eksen

d3

d4

asal eksen

Asal eksenleri çakışık çukur ve tümsek ayna sisteminde I ışınının izlediği yol şekildeki

I1 ve I2 ışınlarının çukur ve tümsek aynada izlediği yollar şekildeki gibidir.

B) d1 > d2

d4 > d3

C) d1 < d2

D) d1 < d2

f1

f2

1 2

B) 1

C)

3 2

D) 2

E) 3

E) d1 = d2

d3 > d4

10. Asal

A)

d3 < d4

d3 > d4

Ι

f Buna göre, aynaların odak uzak lıkları oranı 1 kaçf2 tır? (Noktalar arası uzaklıklar eşit)

dakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? *

Asal eksen

gibidir.

Buna göre, d1 ile d2 ve d3 ile d4 arasındaki ilişki aşağıA) d1 > d2

E) hL > hK > hM

Yıldızlı Soru 5

9.

Ι1

C) hM > hK > hL

C) I1 ve I2

D) I2 ve I3

d2

III

I2 ve I3 ışınlarından hangileri yansımalar sonucu kendi B) Yalnız I2

II

aynalardaki görüntülerinin boyları hK, hL ve hM dir.

Odak uzaklıkları f olan çukur ayna, tümsek ayna ve

d1

M

larının önüne konulan eşit boydaki K, L ve M cisimlerinin

Asal eksen

3f

A) Yalnız I1

L

Asal f eksen

Ι3

f 2

KONU TESTİ

d3 > d4

eksenleri

X

15

Y

çakışık X ve Y kutularında bu-

12. Asal

lunan aynalarda I ışını şekildeki yolu izliyor.

4

çakışık

Asal eksen

Ι

eşit

ve f olan çukur

III. Kutulardaki aynaların odak uzaklıkları eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve III*

L

Asal eksen

T M

lardan oluşan sisteme gönderilen I ışını sistemi terk

II. Y kutusunda çukur ayna vardır.

B) Yalnız III

K

ve tümsek ayna-

I. X kutusunda tümsek ayna vardır.

A) Yalnız II

odak

uzaklıkları

Buna göre,

Ι

eksenleri


ederken uzantısı asal ekseni nereden keser? f (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve kadardır.) 2 A) K noktasından B) KL arasından D) LT arasından

C) L noktasından*

E) TM arasından

10. fasikül

OPTİK Kırılma r Renkle

ÖĞRETEN TEST

OPTİK

1

Kırılma

1.

hava β :Kırılma açısı su

r :Sapma açısı

α

A) 1 ve 3

2.

4

C) 4 ve 5 E) 1, 3 ve 4

Ι1

I1 ışını n1 indisli ortamdan n2 indisli ortama I2 ışı-

α1

nı ise n2 indisli or-

n2 > n1 a1 > a2

L

Ι2

n1

n2

n2

n3 M

tamdan n3 indisli

K

ortama gönderil-

L

Şekil I

diğinde şekil I ve

N

Şekil II

şekil II deki yolu izliyorlar.

Kırıcılık indisi küçük olan bir ortamdan kırıcılık indisi büyük olan bir ortama gelen ışın

Buna göre, K, L ve M ışıklarının rengi aşağıdakilerden hangisi gibi olabilirler?

normale yaklaşarak kırılır.

K

3.

L

M

A)

Yeşil

Mavi

Kırmızı

B)

Kırmızı

Yeşil

Mavi

C)

Yeşil

Kırmızı

Mor

D)

Mor

Yeşil

Kırmızı

E)

Mavi

Kırmızı

Yeşil

Kırıcılık indisleri n1, n2, n3 olan ortamda I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir.

10

Buna göre, n1, n2 ve n3 arasındaki ilişki nasıldır?

Ι n1 n2 n3

2 A) n1 > n2 > n3 D) n3 > n2 > n1

N

C) n2 > n1 > n3

E) n2 > n3 > n1

nX > nY

α1

a2 > a1

nX nY

B) n1 > n3 > n2

α2

Kırıcılık indisi büyük olan ortamdan kırıcılık indisi küçük olan ortama gelen ışın

4.

Kırıcılık indisleri n1, n2 ve n3 olan paralel ortam-

n1

larda I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir.

n2

Buna göre, n1, n2 ve n3 arasındaki ilişki nasıldır?

n3

normalden uzaklaşır. A) n1 > n2 > n3 D) n3 > n2 > n1

B) n2 > n1 > n3

C) n3 > n1 > n2

E) n2 > n3 > n1

ünite

FİZ İK

2

βr

Ι

α2

5

B) 2 ve 4 D) 2 ve 5

Kırılan ışın

n2

3

Y Yansıyan ışın

1

nY

N

α :Gelme açısı

N

Ι

nX

gilerini izleyemez?

tama geçen ışının doğrultu değiştirmesine

n1

X

gönderilen I ışını verilen yollardan han-

Saydam bir ortamdan başka bir saydam orkırılma denir.

Saydam X ve Y ortamlarından X ten

OPTİK 5.

Tek renkli I ışını d kalınlığındaki paralel yüzlü cam levhadan şekildeki gibi kırılarak

Ι hava α

geçtiğinde x kadarlık bir paralel sapmaya

cam

Ι d

uğruyor.

α

Buna göre,

r

nX

x

I. d arttırılmalı

α

nY

i Ι

II. camın kırıcılık indisi arttırılmalı

nX > nY

III. a açısı azaltılmalı

r < a < i olup a sınır açısıdır. Sınır açısın-

işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa x artar? B) Yalnız II D) II ve III

dan küçük açıyla gelen ışın (I) diğer orta-

C) I ve III

ma geçerken sınır açısından büyük açıyla

E) I, II ve III Ι

6.

ΙΙ

α

hava

A) Yalnız I

ÖĞRETEN TEST

1

Kırılma

gelen ışın tam yansımaya uğrar. (II)

I ışınının sıvı içindeki aynaya çarptıktan sonra izlediği yol şekildeki gibidir.

N

Buna göre, sıvıdan havaya geçerken sınır açısı kaç derecedir?

Ι

Ayna sıvı 30°

A) 30

7.

B) 40

C) 50

Kırıcılık indisle-

D) 60

Göz

α

n1 n2

β

E) 80

n1 . sin a = n2 . sin b

Göz

Göz

Bu bağıntaya Snell bağıntısı denir.

ri n1, n2, n3 olan sıvıların bulunduğu

kapların

tabanlarında K

2h

ışıklı cismi vardır.

h

n1

h

n2

K

K

n3 h

K

Kı

Normale yakın doğrultuda kaplara bakan gözlemciler K cismini sıvı yüze-

h

yinden h1, h2 ve h3 derinlikte görmektedir.

ı

sıvı

h1 = h2 < h3 olduğuna göre, n1, n2 ve n3 arasındaki ilişki nasıldır? A) n1 > n2 > n3

B) n2 > n3 > n1

D) n1 = n2 > n3

K

C) n3 > n1 > n2

E) n1 > n3 > n2

Hava ortamından sıvı ortama bakan göz K cismini Kı olarak görür.

8.

Odak noktası F olan çukur aynanın

Ι

dur.

h

: Sıvı yüksekliği

Buna göre, sisteme gönderilen tek

hı

: Cismin görünür derinliği

renkli I ışını verilen yollardan hangi yolu izleyebilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)

4

hı = h .

hava

şekildeki gibi bir bölümü sıvı ile dolu-

3

Ι ΙΙ

F ΙΙΙ

M

ngöz : sıvı

nsıvı :

A) Yalnız I



ngöz nsıvı

Gözlemcinin bulunduğu ortamın kırıcılık indisi Cismin bulunduğu ortamın kırıcılık indisi

KONU TESTİ

1.

OPTİK

1

Kırılma

Kırıcılık indisleri nX ve nY olan X, Y ortamlarından X

X

den Y'ye P ışını şekildeki

nX

gibi gönderiliyor.

nY

Buna göre,

Y

N

P

4.

Ι

Kırıcılık indisleri nX, nY olan

Ι

X ve Y ortamlarından X ten

ΙΙ ΙΙΙ

gönderilen I ışını şekildeki

nX

yolu izliyor.

nY

X α

Buna göre,

Y

I. Işın I yolunu izliyorsa nX > nY dir.

I. nY azaltılmalı

II. Işın II yolunu izliyorsa nY > nX dir.

II. nX arttırılmalı

III. a açısı azaltılmalı

III. Işın III yolunu izliyorsa nY > nX dir.


işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa ışın tam

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

2.

A) Yalnız I

E) I, II ve III

Kırıcılık indisleri nK, nL olan K ve

K

L ortamlarında yeşil renkli I ışını-

5.

β

I. a açısı arttırılmalı

II. nK azaltılmalı

III. Yeşil ışık yerine mavi ışık kullanmak

işlemlerinden hangileri yapılırsa b açısı azalır? (b > a)

L

FİZ İK

Kırıcılık indisleri n1, n2, n3 olan

Ι

n1

α

n2

Buna göre, n1, n2, n3 arasında-

α

ki ilişki nasıldır? A) n1 > n2 > n3

C) I ya da III

D) II ya da III

E) I, II ve III

şekildeki gibidir.

B) Yalnız II

D) II ve III

ortamlarda I ışınının izlediği yol

A) Yalnız I

C) I ve II

α

nL

Buna göre,

B) Yalnız III

Ι

nK

nın izlediği yol şekildeki gibidir.

yansımaya uğrar?

B) n1 = n3 > n2

D) n2 > n1 = n3

E) I ya da II ya da III

n3

C) n3 > n2 > n1

E) n1 > n3 > n2

10

4 X K

X

α

K

L

M

M

L

Ι ΙΙ

6.

N

Ι

tamlarda yeşil renkli I ışını şe-

ΙΙΙ ΙV V

Kırıcılık indisi n1 ve n2 olan orkildeki yolu izliyor.

n1

Buna göre,

n2

i α

I. n1 arttırılırsa a artar.

II. i azaltılarsa a azalır.

ortamlarında X ışınının izlediği yol şekil I deki gibidir.

III. Yeşil ışık yerine kırmızı ışık gönderilirse a azalır.

Buna göre, şekil II de aynı renkli X ışını hangi yolu iz-


Şekil I

αα

Şekil II

Düşey kesiti şekildeki gibi olan birbirine paralel K, L, M

ler? A) I

A) Yalnız I B) II

C) III

D) IV

E) V

D) I ve II

B) Yalnız II


ünite

3.

OPTİK 7.

Kırıcılık indisleri n1, n2 ve n3 olan

Ι

ortamlarda I ışını şekildeki yolu

n1

α

izlemektedir.

n2

a < b olduğuna göre, n1, n2 ve

β

n3 arasındaki ilişki nedir? A) n1 > n2 > n3

B) n2 > n3 > n1

D) n3 > n2 > n1

8.

Ι

K

30°

Buna göre, n1, n2 ve n3 ara-

A) n1 > n2 > n3

n3

50°

B) n2 > n3 > n1

D) n2 > n1 > n3

C) n3 > n1 > n2

E) n3 > n2 > n1

K

Yıldızlı Soru 1 r

L

M

Şekil I

K, L, M saydam ortamlarından K da bulunan I ışık

Şekil II

I ışınının K, L ve K, M ortamlarında izlediği yol şekil I ve a > r > i olduğuna göre, ortamların kırıcılık indisleri nK,

D) nM > nL > nK

Ι1

K

d

L

Buna göre, ortamların kırıcılık indisleri n , n

C) nL > nM > nK

Ι2 2d

izliyor.

nL ve nM arasındaki ilişki nedir? B) nK > nM > nL

Ι K

kaynağından çıkan I ve 1 I2 ışınları şekildeki yolu

şekil II deki gibidir.

A) nK > nL > nM

45°

sındaki ilişki nasıldır?

n3

Ι

n2

α i

n1

ışını şeklideki yolu izliyor.

E) n1 > n3 > n2

Ι

indisleri n1, n2, n3

olan ortamlarda tek renkli I

C) n2 > n1 > n3

α

10. Kırıcılık

KONU TESTİ

1

Kırılma

M

L

ve nM arasındaki ilişki nedir?

E) nL > nK > nM

A) nK > nL > n M

B) nL > nM > n K

D) nK > nM > n L

C) nM > nK > n

L

E) nM > nL > n

K

5

9.

Paralel yüzlü saydam X, Y ve Z

Ι

ortamlarda tek renkli I ışınının iz-

X

α

Y

Buna göre,

I. a açısı azaltılmalı

II. Y ortamının kırıcılık indisi art-

β

tırılmalı

4

renkli I ışık ışını kırıcılık

Z

kildeki yolu izliyor.

N

Ι

indisi n1, n2 olan ortamlarda şe-

lediği yol şekildeki gibidir.

11. Yeşil

n1

Buna göre,

α

n2

I. n2 azaltılırsa a artar.

II. n1 arttırılırsa a artar.

III. Z ortamının kırıcılık indisi arttırılmalı

III. Yeşil yerine mavi ışık kullanılırsa a değişmez.

işlemlerinden hangileri yapılırsa b açısı artar?


A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III



B) Yalnız II


KONU TESTİ

1.

OPTİK

2

Kırılma

Kırıcılık indisleri nK, nL, nM

K

olan K, L, M ortamlarında I ışık

kaynağından

L

4.

M

olan saydam K, L, M ortam-

Ι

çıkan

O L K

Buna göre, nK, nL ve nM

M

Buna göre, nK, nL ve nM



(O noktası küresel ortamın merkezidir.)

A) nK > nL > nM

B) nL > nK > nM

D) nL > nM > nK

C) nM > nK > nL

Kırıcılık indisleri nX, nY ve nZ olan

Ι

Buna göre,

I. nX < nY

II. nY = nZ

5.

Tek ve aynı rekli I1 ve I2

Ι1

ışınlarının kırıcılık indisleri Z

nK, nL, nM olan K, L, M ortamlarında izlediği yol şekildeki gibidir.

III. nX > nZ

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? B) Yalnız II

D) I ve II

C) nK > nL > nM

E) nL > nM > nK

D) nL > nK > nM*

Y

A) Yalnız I

B) nM > nK > nL

X

diği yol şekideki gibidir,

A) nK > nM > nL

E) nK > nM > nL

X, Y, Z ortamlarında I ışınının izle-

FİZ İK

2α

izliyor.

lar.

2.

α

larında I ışını şekildeki yolu

ışınlar şekildeki yolu izliyor-

Kırıcılık indisleri nK, nL, nM

L d

K

α α

d Ι2

M

Buna göre, nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir?

C) Yalnız III

A) nK > nL > nM

E) II ve III

B) nL > nM > nK

D) nM > nL > nK

C) nM > nK > nL

E) nK > nM > nL

10

6

Eşit kare bölmeli saydam X,

I ışık ışınının kırıcılık indisleri nK, nL, nM olan K, L

ışınının izlediği yol şekildeki

L

ve M saydam ortamlarında

Z

gibidir.

6.

Y

Y, Z ortamlarına gelen I ışık

60°

izlediği yol şekildeki gibi-

Buna göre, ortamların ışığı kırma indisleri nX, nY ve nZ

arasındaki ilişki nedir? A) nX > nY > nZ*

Buna göre, nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir?

B) nY > nZ > nX

D) nX > nZ > nY

Ι

K

dir.

Ι

X

M

C) nZ > nX > nY

E) nY > nX > nZ

A) nK > nL > nM

B) nL > nK > nM

D) nL > nM > nK

C) nK > nM > nL

E) nK > nL = nM

ünite

3.

OPTİK 7.

Kırıcılık indisleri nK, nL

hava

ve nM olan saydam K,L ve M prizmalarıyla kurulan düzenekte tek

hava

10.

Ι Ι1

K

ΙΙ ΙΙΙ

K

L

M Ι2

L


Şekil I

Buna göre, nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir? A) nK > nL > nM

K

Ι

renkli I ışınının izlediği

KONU TESTİ

2

Kırılma

B) nL > nK > nM

D) nM > nK = nL

C) nK = nL > nM

E) nK > nM > nL

ΙV

L

V

Şekil II

Saydam K ve L ortamlarından K den gelen I1 ışını şekil I deki yolu izliyor.

Buna göre, I2 ışınının izleyeceği yol şekil II de verilenlerden hangisi olabilir? (Birim kareler özdeştir.) A) I

8.

B) II

C) III

malarına gönderilen I

Y

ışını şekildeki yolu izli-

X, Y, Z paralel saydam ortam-

yor. Buna göre, prizmala-

Z

rın ve ortamın kırıcılık

D) nX > nZ > nY

X Y

Buna göre, ortamların kırıcılık indisleri n , n ve n X Y Z arasındaki ilişki nedir?

indisleri nX, nY ve nZ arasındaki ilişki nedir? B) nX > nY > nZ

Ι

larında I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir.

X

A) nZ > nX > nY

E) V

Yıldızlı Soru 2

Eşit bölmeli düzleme yerleştirilen X ve Y priz-

D) IV

C) nZ > nY > nX

E) nY > nX > nZ

A) nX > nY > n Z

Z

B) nY > nZ > n X

D) nZ > nX > n Y

C) nX > nZ > n

Y

E) nY > nX > n

Z

7

9.

Eşit kare bölmeli X, Y, Z saydam ortamlarından X ten gelen I ışık ışını

X

Y

11. Saydam

kildeki yolu izliyor.

Buna göre, ortamların

4

Z

ışığı kırma indisleri B) nY > nZ > nX

D) nX > nZ > nY

α

α

L

Buna göre, ortamların kı-

Ι

M

rıcılık indisleri nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir?

nX, nY ve nZ arasındaki ilişki nedir? A) nX > nY > nZ

K

rilen I ışını K ortamında şe-

Ι

şekildeki yolu izliyor.

K, L, M ortamla-

rından L ortamından gönde-

C) nZ > nX > nY

E) nZ > nY > nX

A) nK > nL > nM

B) nL > nM > nK

D) nM > nL > nK

C) nK = nL > nM

E) nK > nM > nL

1.

OPTİK

3

KONU TESTİ

Kırılma

Kırıcılık indisleri nK, nL ve

Ι

nM olan K, L, M saydam or-

4.

β

K

Buna göre,

L

M

K

dan L

gönderilen I ışık ışınının

izlediği

I. nK = nM dir.

yol şeklideki gi-

II. Işığın hızı L ortamında en yavaştır.

bidir.

III. L ortamının kırıcılık indisi arttırılırsa x artar.


2.

Ι

I ışını şekildeki yolu izliyor. Buna göre, nK, nL ve nM ile il-

L

5.

D) nL > nM dir. nK için kesin birşey söylenemez.

şekideki gibi gönderiliyor.

n2

10

B)

C) n1

O

n2

O

n2

Ι

D) Ι

birbirine

hava

n1

n2 > n1 > nhava olduğuna göre, I ışı-

n1

E) nK = nL dir. nM için kesin birşey söylenemez.

olan

Ι

Merkezleri O noktası olan n1, n2 in-

izleyebilir? A) Ι

C) nM > nL dir. nK için kesin birşey söylenemez.

siti şekildeki gibi

E) L ile N nin

nı aşağıdaki yollardan hangisini

B) nK = nM dir. nL için kesin birşey söylenemez.

I ışını düşey ke-

C) M ile P nin

disli yarım kürelere tek renkli I ışını

nM

M

B) L ile P nin

D) K ile M nin

A) nK > nL > nM dir.

3.

eşit

A) K ile N nin

dur?

FİZ İK

(Bölmeler

nL

gili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğru-

birbirine eşittir? aralıklıdır.)

nK

K

ikisinin

ışığı kırma indisi P

E) I, II ve III

Kırıcılık indisleri nK, nL, nM olan

Buna göre, bu N hangi

C) I ve III

K, L ve M saydam ortamlarında

M

ortamlardan

B) Yalnız II

D) II ve III

Ι

saydam ortamla-

x

α

rından


Ι n1

O

O

n2

E)

Ι

Ι n1

n1

X

n2

O

n2

O

paralel X, Y, Z saydam ortamlarından X ve Y de

Y

6.

şekildeki

X ve Z ortamlarının

mavi ve yeşil renkli ışınlar

O

yolu izliyor.

K, L, M ortamlarında şekil-

Z

ışığı

K

L

M

N

P

eşit olduğuna göre I ışınının Z ortamında izleyeceği yol aşağıdakilerden hangisidir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) B) OL

P

K

Yeşil

Mavi

deki yolu izliyorlar.

kırma indisleri

A) OK

P noktasından gönderilen

C) OM

D) ON

E) OP


L

M

rıcılık indisleri nK, nL ve nM arasındaki ilişki nasıldır? A) nK > nL = nM

B) nL > nM > nK

D) nK > nL > nM

C) nK > nM > nL

E) nL > nK > nM

ünite

8

Birbirine paralel K, L, M, N ve P K

α

tamlarda I ışınının izlediği

β

OPTİK

3

Kırılma

7.

Dik kesiti şekildeki gibi olan

10. Saydam

hava

eşit bölmeli saydam ortamda

K

K ışık kaynağından çıkan S

S

Buna göre, K ışık kayna-

I

II

III

Ortamların kırıcılık indisleri ara-

L

B) Yalnız II

A) I

C) Yalnız III

D) I ve II

B) II

III II

V IV

C) III

I ışık kaynahava

I1 ve I2 ışınları

D) IV

E) V

Ι1

α

larında şekildeki yolu izli-

Q1

Yıldızlı Soru 3

hava Q1 Ι Ι

K ve L prizma-

Q2 α

Ι2

K prizması

X, Y, Z saydam ortamlarında n X ten gönderilen I ışını şekildeki yolu izli-

L prizması Q2

yor.

Ι

Y

I. K prizmasının ışığı kırma indisi L ninkinden büyüktür.

II. K ve L prizmalarının ışığı kırma indisleri eşittir.

III. I2 ışını K, L prizmalarının bitişik yüzeylerine diktir.


Buna göre, ortamların kırıcılık indisleri n , n X

Z

Y

ve nZ arasındaki ilişki nedir? A) nX > nY > n Z

C) I ve III

D) II ve III

X

45° 30°

yor.

Q1 > Q2 olduğuna göre,

A) Yalnız I

I

E) II ve III

ğından çıkan

O

rilen yollardan hangisini izler?

sıma yapar?

8.

K

duğuna göre tek renkli I ışını ve-

larından hangileri tam yanA) Yalnız I

sıdır.

sında nL > nK > nhava ilişkisi ol-

hava

ğından çıkan I, II ve III ışın-

hava

pılmış kürelerin merkezi O nokta-

ışını şekildeki yolu izliyor.

Ι

K, L maddelerinden ya-

KONU TESTİ

B) nY > nZ > n X

D) nY > nX > n Z

C) nZ > nX > n

Y

E) nX > nZ > n

Y

E) I, II ve III

9

9.

I ışık kaynağından çıkan ışınların K, L, M ortamlarında şeklideki yolu izliyor.

n3 olan ortamlarda I ışı-

K

nının izlediği yol şekil-

VM arasındaki ilişki nasıl-

Ι

L

M

dır?

O2

O1

deki gibidir.

Buna göre, ışığın bu ortamlardaki hızı VK, VL ve

4

11. Kırıcılık indisleri n1, n2,

Ι

Buna göre, n1, n2 ve n3

n2

n1

n3

arasındaki ilişki nasıldır? (O1 ve O2 kürelerin merkezleridir.)

A) VK > VL > VM

B) VL > VK > VM

D) VM > VL > VK

C) VL > VM > VK

E) VM > VK > VL

A) n1 > n2 > n3

B) n2 > n3 > n1

D) n2 > n1 > n3

C) n3 > n1 > n2

E) n3 > n2 > n1

KONU TESTİ

1.

OPTİK

4

Kırılma

O merkezli yarım küreye gön-

4.

S n3

derilen S ışını n1, n2 ve n3 kırıl-

n1

ki yollardan hangisini izler? III

C) III

D) IV

Sıvıdan havaya geçişte sıvı

göre, havadan gönderilen

II

I ışınının izlediği yol aşa-

V IV

B) II

hava

sınır açısı 45° olduğuna

I

(n2 > n1 > n3)

A) I

Ι

kapta saydam sıvı vardır.

O

n2

ma indisli ortamlarda şeklide-

İçinde bir düzlem ayna olan

30°

ğıdakilerden hangisi gibi

E) V

olur? A)

B)

C)

D)

2.

Saydam K ve L ortamlarında

K

yeşil renkli ışık şekildeki yolu iz-

Yeşil

liyor.

I

Buna göre, mavi renkli ışık

II

Mavi

verilen yollardan hangisini iz-

E)

60°

30°

III L

leyebilir? A) Yalnız I

a ayn lem Düz

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

5.

Göz

Kırıcılık indisi 1,2 olan bir Hava

sıvı içindeki K cismine

E) II ve III

hava ortamından bakan bir göz cismi sıvı yüzeyinden kaç cm uzakta görür?

18 cm

(nhava : 1) K

FİZ İK

3.

A) 12

Tabanı düzlem ayna

olan

Ι

bir

N α

B) 14

C) 15

D) 16

E) 18

N d

kapta h yüksekliğinde sıvı varken I ışını şekildeki

6.

h

hava

düzlem

sıvı

ayna

K

önünde K cismi

Buna göre, I. a açısı arttırılmalı

Ayna

olan cam ve bir

yolu izliyor.

Kırılma indisi 2


Düzlem ayna

X

Y

III. Sıvının kırıcılık indisi arttırılmalı

Buna göre, cismin düzlem aynadaki görüntüsü hangi

işlemlerinden hangileri yapılırsa d uzaklığı artar?

noktada oluşur? (Bölmeler eşit aralıklıdır. nhava : 1)

A) Yalnız I

A) X noktası

D) II ve III

T

leştirilmiştir.

II. h yüksekliği arttırılmalı

B) Yalnız III

Z

cam


B) Y noktası

D) Z noktası

C) YZ arası E) T noktası

ünite

10

10

7.

G

G

G

Kırılma

4

Ι

Asal eksen

OPTİK 10. Bir çukur ayna içine merkez (M) noktasına kadar sıvı doldurulh

Lı

h

Kı

şekildeki gibi gelen I ışını aşa-

F

ğıdakilerden hangisi gibi bir

T

B)

Ι

L

C)

Ι

M

Ι

M

M

İçlerinde su bulunan kaplarda K, L, M noktalarında bulunan ışıklı cisimlerin görüntüsü gözlemciler tarafından Kı, Lı ve Mı noktalarında görülmektedir.

sıvı

Buna göre, aynanın merkezine

A) K

hava

M

muştur.

yol izler? (nhava < nsıvı F =Odak)

M

h

Mı

KONU TESTİ

D)

E)

Ι

Ι

M

Buna göre, K, L, M ışıklarının renkleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? K

8.

L

M

A)

Kırmızı

Yeşil

Mavi

B)

Yeşil

Mavi

Kırmızı

C)

Yeşil

Kırmızı

Mavi

D)

Mavi

Kırmızı

Yeşil

E)

Kırmızı

Mavi

Yeşil

Yıldızlı Soru 4 Kırıcılık indisleri n , n , n 1 2 3 olan sıvıların bulunduğu kabın tabanında bulunan

Odak noktası F merkezi M olan çukur ayna önüne

T

paralel yüzlü cam blok şe-

Cam

bloğa

K ışıklı cismine normale yakın doğrultuda bakan

M

göz cismi sıvı yüzeyinden

F

kildeki gibi yerleştirilmiştir.

G

kaç cm uzakta görür? (nhava : 1)

Ι

şekildeki

n1 = 2

h1 = 10 cm

n2 = 1,2

h2 = 24 cm

n3 = 1,6

h3 = 16 cm

K

gibi gelen tek renkli I ışını sistemi terk ederken asal ekseni hangi noktadan keser? A) TF arası

A) 28

B) F noktası

D) M noktası

B) 32

C) 35

D) 38

11. Hava

E) M nin dışı

ortamından gönderi-

len I ışını düzlem aynada

9.

Ι

paralel saydam K, L, M ortek

L

renkli I ışını şekildeki yolu iz-

α 3α

liyor.

Buna göre, ortamların kırıcılık indisleri nK, nL ve nM

4

M Ayna

Ayna

arasındaki ilişki nasıldır? A) nK > nL > nM

Ayn a

sıvı

Buna göre,

III. Işığın rengi değiştirilmeli

işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa ışın sıvıda

I. a açısı azaltılmalı

α

II. Kırıcılık indisi daha büyük olan sıvı kullanılmalı

tam yansımaya uğrayabilir?

B) nL > nM > nK

D) nL > nK > nM

hava

yolu izliyor.

K

2α α

tamları ve düzlem aynalarla sistemde

Ι

yansıdıktan sonra şekildeki

Ayırma yüzeyleri birbirine

oluşturulan

E) 40

C) FM arası

C) nM > nK > nL

E) nM > nL > nK

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III


11

ÖĞRETEN TEST

2

OPTİK Renkler

1.

z Beya

ışık Kırmızı Turuncu Sarı Yeşil Mavi Mor

Yeşil ışık altında yeşil gözüken bir yüzeyin rengi,

I. Sarı

II. Cyan

III. Yeşil

IV. Beyaz

renklerden hangisi olabilir?

Beyaz ışık bir yağmur damlasından ya

A) Yalnız I

B) Yalnız III

da prizmadan geçerse renklerine ayrılır. Kırmızı renk en az kırılan, mor renk en

D) II ve IV

C) I ve III E) I, II, III ve IV

çok kırılan renktir.

2.

I. Kırımızı ve sarı

Işıkta Renk Diyagramı

II. Kırmızı, Yeşil ve mavi

III. Mavi ve Sarı

yukardaki boya renklerinden hangilerinin birleşimi ile siyah renk

Sarı

Kırmızı

Yeşil

elde edilir?

Beyaz Magenta

A) Yalnız I

Cyan

Mavi

B) Yalnız III D) II ve III

3.

Magenta, Yeşil


Kırmızı

Sarı

Yeşil

ve Sarı renkli ci-

Kırmızı - Yeşil - Mavi = Ana renkler

simler

Sarı - Cyan - Magenta = Ara renkler

üzeride

Kırmızı + Yeşil = Sarı

sırasıyla Kırmızı,

Kırmızı + Mavi = Magenta

Sarı

Yeşil + Mavi = Cyan

renkli ışık düşü-

ve

Yeşil

Magenta I

Yeşil II

Sarı III

rülüyor.

FİZ İK

10

Buna göre, hangi sistemlerde cisim kırmızı renkli gözükür? A) Yalnız I



12

4.

Boyalarda renk

Sarı bir cisim üzerine sıra-

Kırmızı

sıyla kırmızı ve mavi ışık

Mavi I

II

demeti gönderiliyor. Yeşil

Cyan

Buna göre, I ve II gözlemcileri cisimleri hangi

Siyah Kırmızı

Mavi

I

Sarı cisim

II

A)

Kırmızı

Mavi

B)

Siyah

Mavi

C)

Kırmızı

Siyah

Boyalarda ana renkler sarı, cyan ve ma-

D)

gentadır.

Siyah

Siyah

E)

Kırmızı

Magenta

Magenta

Sarı cisim

renkte görür?

ünite

Sarı

OPTİK

2

Renkler

5.

Beyaz ışıkla aydınlatılan sarı renkli

Göz

Beyaz ışık

Beyaz

cisme kırmızı camın arkasından bakıldığında cisim hangi renkte görüSarı

6.

B) Yeşil

C) Siyah

E) Magenta

Sarı

geçen ışığı gözlemci ye-

Buna göre, K ve L filt-

Kırmızı

L

lunan K ve L filtrelerinde şil olarak görmektedir.

Kırmızı Kırmızı yansır.

Yeşil Yeşil yansır.

D) Kırmızı

K

Beyaz ışık önünde bu-

Beyaz

Kırmızı

nür?

A) Sarı

ÖĞRETEN TEST

Kırmızı Yansıma olmaz. (Siyah gözükür.)

Gözlemci

Beyaz ışık

Kırmızı

Yeşil

Sarı (K + Y) Kırmızı yansır. Yeşil

relerinin renkleri için ne söylenebilir? K

7.

L

A)

Sarı

Magenta

B) C) D) E)

Cyan Cyan Sarı Magenta

Magenta Sarı Kırmızı Cyan

Magenta Kırmızı yansır.

Kırmızı ve yeşil renkten oluşan ışık demeti hava ortamından su ortamına gönderildiğinde şekildeki yolu izliyor.

I. Suyun ışığı kırması ışığın rengine göre farklılık gösterebilir.

N Yeşil + Kırmızı

Yeşil filitre Kırmızı

hava

Buna göre,

Turuncu

su

Sarı

II. I ışını kırmızı, II ışını yeşildir.

I

8.

Yeşil

Mavi

Mavi

Mor


Filtreler kendi rengini güçlü komşu renk-


leri zayıf geçirir. Göz filtreyi yeşil görür.


Şekildeki gibi boyalı bir yüzeye kırmızı ışık al

Magenta N

tında bakıldığında yüzey nasıl gözükür? Yeşil + Mor Yeşil

A)

4

B)

C)

D)

Sarı

n1 n2

E) Kırmızı

Kırmızı Sarı Siyah

Siyah

Siyah Siyah Kırmızı

Göz

Sarı

Yeşil

II

III. Kırmızı için suyun kırıcılık indisi yeşile göre daha küçüktür. A) Yalnız I

Cyan Yeşil yansır.

Sarı

n2 > n1

Mor

Yeşil

13

KONU TESTİ

OPTİK

5

Renkler

1.

I. Sarı + Cyan = Yeşil

II. Yeşil + Mavi + Kırmızı = Siyah

III. Cyan + Magenta = Mavi

yukarıda boya renklerinin birleşimlerinden oluşan


yeni renkler hangisinde doğru olarak verilmiştir?

leştirilmiştir.

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

4.

Saydam olmayan engel ve Kırmızı,

III II I

yeşil ışık kaynakları bir perde önüne

C) I ve III

Kırmızı

Yeşil

Engel

Beyaz perde

Buna göre, perde-

de oluşan gölgenin I, II, III bölmelerinin renkleri nasıl

E) I, II ve III

görünür? I

5.

II

III

A)

Sarı

Kırmızı

Yeşil

B)

Siyah

Sarı

Yeşil

C)

Siyah

Kırmızı

Sarı

D)

Siyah

Kırmızı

Yeşil

E)

Siyah

Yeşil

Kırmızı

Karanlık bir ortamda perde

I

mavi

önüne X saydam olmayan

II

engel ve noktasal mavi, kır-

2.

I. Sarı

II. Magenta

III. Beyaz

renklerinden hangileri olabilir?

X

Kırmızı

miştir.

Buna göre, perde üzerindeki I, II, III ve IV bölmeleri

B) Yalnız III

D) II ve III

I C) I ve II E) I, II ve III

10 6.

14

III IV

Perde

hangi renkte gözükür?

A) Yalnız I

FİZ İK

mızı ışık kaynakları yerleştiril-

Kırmızı ışık altında kırmızı görünen bir yüzeyin rengi,

III

IV

A)

Magenta

Mavi

II

Siyah

Kırmızı

B)

Mavi

Mavi

Siyah

Magenta

C)

Magenta

Magenta

Mavi

Kırmızı

D)

Magenta

Mavi

Mavi

Kırmızı

E)

Mavi

Kırmızı

Siyah

Magenta

Karanlık bir ortamda

Yeşil

beyaz bir top, Kırmızı, Yeşil ve Mavi noktasal ışık kaynakları şekildeki gibi

II

III

IV

Kırmızı

Mavi


I

Buna göre, topa üstten bakan gözlemci I, II, III ve IV bölmelerini hangi I

3.

Beyaz ışık altında magenta renkli bir cisme yeşil ışık düşürülürse cisim hangi renkte görülür? A) Kırmızı D) Siyah

B) Mavi

C) Yeşil E) Beyaz

II

III

IV

A)

Sarı

Cyan

Kırmızı

Siyah

B)

Siyah

Magenta

Kırmızı

Mavi

C)

Sarı

Cyan

Kırmızı

Mavi

D)

Sarı

Siyah

Siyah

Magenta

E)

Siyah

Magenta

Cyan

Sarı

ünite

renkte görür?

OPTİK

5

Cyan cam

Beyaz ışık

Göz

rine beyaz ışık şekildeki gibi Cyan

10. Güneş ışığı altında Magenta, Sarı, mızı gözlükle bakıldığında hangi

arkasından

bakan göz cismi hangi

renkte görülür?

Sarı cisim

I

renkte görür? A) Siyah

B) Yeşil D) Mavi

8.

C) Kırmızı E) Sarı

Şekildeki optik düze-

K

II

Siyah

Siyah

Yeşil

B)

Siyah

Yeşil

Kırmızı

C)

Kırmızı

Siyah

Sarı

D)

Kırmızı

Kırmızı

Sarı

E)

Kırmızı

Kırmızı

Siyah

Yıldızlı Soru 5

nekte K ve L filtrelerine yor. L filtresinin arkasından bakan göz yeşil

Göz

Beyaz ışık

Kırmızı zemin üzerine Yeşil, Sarı ve Magenta renklerde F, Z, K harfleri yazılmıştır.

renk görmektedir.

Buna göre, filtreler B) Yeşil D) Sarı

FZK

Zemin üzerine Yeşil ışık düşürüldüğünde hangi

yer değiştirilirse göz hangi rengi görür? A) Siyah

III

III

A)

L

beyaz ışık gönderili-

II

Yeşil renkte görünen bir cisme kır-

düşürüldüğünde cam

I

Yeşil

Sarı renkli bir cisim üze-

Sarı

7.

KONU TESTİ

Magenta

Renkler

Kırmızı

harfler net olarak görülebilir?

C) Kırmızı E) Mavi

A) Yalnız F

B) Yalnız Z

D) F ve Z

C) Yalnız K

E) Z ve K

15

9.

11. Güneş ışığının yağmur damlasına giKırımızı (I) ve Yeşil (II)

rerek kırılması şekildeki gibidir.

I II

cam sistemi paralel

beyaz ışık demeti ile

Göz

Buna göre, cam ar-

I

II

I

III

A)

Kırmızı

Yeşil

Mavi

camı hangi renkte

B)

Mor

Yeşil

Kırmızı

görür?

C)

Sarı

Kırmızı

Mavi

D)

Yeşil

Mavi

Mor

E)

Kırmızı

Mavi

Yeşil

kasındaki gözlemci

4

Buna göre, I, II ve III ışıkları hangi renklere sahip olabilir?

Beyaz ışık

aydınlatılıyor.

A) Sarı

B) Kırmızı D) Siyah

C) Yeşil E) Beyaz

Güneş ışığı

II

III

11. fasikül

OPTİK

lar Prizma ler Mercek

ÖĞRETEN TEST

1

OPTİK Prizmalar

1.

Hava ortamında bulunan

X

Ι

gönderilen tek renkli I

cisim

X

Şekil I

X prizmasına bir Y

IV

V

Şekil II

prizması şekil II deki gibi yapıştırılırsa I ışını hangi yolu izleyebilir? A) I, II ve III

B) II ve III

C) III ve IV

D) IV ve V

α1

II III

X

izliyor.

görüntü

I

Ι

ışını şekil I deki yolu

Y

hava

prizmasına

N

N α 2

α3

N

E) II, III ve IV

2. Ι

Ι

Ι 40°

40°

α1 < α2 < α3 tür.

40° I

II

III

Hava ortamında bulunan prizmaya gönderilen tek renkli I ışınının izlediği yollardan hangisi doğrudur?

α α = sınır açısı

40°

(Prizmadan havaya sınır açısı 40°) A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) II ve III

α

3.

Tam yansımalı prizmaya gönderilen aynı renkli K, L, M ışınları prizmadan I,

α sınır açısından büyük

II ve III ışınları olarak çıkıyor.

K L M

I II III

Buna göre, K, L ve M ışınları prizmadan hangi ışınlar olarak çıkar?

10

2

α

4.

K

L

M

A)

I

II

III

B)

II

I

III

C)

III

II

I

D)

I

III

II

E)

III

I

II

Saydam bir prizmaya gönderilen yeşil renkli ışın şekil I deki yolu

Mavi

Yeşil α

izliyor. α sınır açısından küçük

Buna

göre,

aynı

prizmaya mavi ışın

α

IV Şekil I

Şekil II

şekil II deki gibi gönderildiğinde hangi yolları izleyebilir? A) Yalnız I

B) Yalnız IV D) III ve IV

III

I II

C) II ve IV E) II, III ve IV

ünite

FİZ İK

OPTİK

1

Prizmalar

5.

Aynı renkli I1, I2 ışınları P bölgesinde bulunan

Ι1ı

tam yansımalı cam prizmalardan oluşan optik

Ι1

sistemi I1ı ve I2ı olarak terk ediyor.

ÖĞRETEN TEST

Tam Yansımalı Prizmalar

Ι2

Buna göre, P bölgesinde aşağıdaki sistem-

Ι2ı

P

lerden hangisi olabilir? A)

B)

D)

C)

6.

Ι Ι

Ι

I

E)

II

III

Tam yansımalı prizmalarda kurulan I, II, III sistemlerine gönderilen I ışınlarından hangileri sistemleri geliş doğrultusunda terkeder? A) Yalnız I


7.


Camdan yapılmış prizmaya hava ortamında gönderilen I ışını şekildeki yolu

hava Ι cam

izliyor.

hava

I

Aynı ışın prizmanın su içindeki bölümünden gönderilirse hangi yolu izler? (ncam > nsu > nhava) A) I

B) II

II

Ι

3

IV su V

su

C) III

III

D) IV

E) V

Kırmızı

Kırm

ızı

M

Mor

or

8.

hava

Hava ortamında bulunan camdan yapılmış tam yansımalı prizmaya bakan gözlemci E harfini nasıl görür?

E

B)

C)

E

D)

E)

E

E

E

E

4

A)

Mor ışık kırmızıya göre daha fazla kırılır.

gözlemci

KONU TESTİ

OPTİK

1

1.

Prizmalar

4.

Ι Ι

Havadan prizmaya gelen I ışınının izlediği yol şekildeki

Ι

50°

gibi olduğuna göre prizmadan havaya sınır açısı kaç derecedir?

I

II

III

A) 10

B) 20

C) 30

D) 40

E) 50

Hava ortamında bulunan I, II, III tam yansımalı prizmalara gönderilen tek renkli I ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru çizilmiştir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

2.


5. Tek renkli I ışını hava ortamın-

I Ι

daki prizmada

gelen I ışını hangi yolu izle-

II

60°

şekil I deki yolu izliyor.

camdan yapılmış prizmaya

N

60°

IV

V

III

Ι

IV

III V

A) I

Şekil I

prizmaya şekil

II

yebilir?

Ι

Aynı ışın, aynı

I

Hava ortamında bulunan

B) II

C) III

D) IV

E) V

Şekil II

II deki gibi gönderilirse hangi yolu izler? A) I

FİZ İK

B) II

C) III

D) IV

E) V

10

4

3.

Ι1

6.

Ι3

Ι2

Hava ortamında bulunan aynı camdan yapılmış tam yansımalı

Ι3

Ι1

prizmalara aynı renkli I1, I2 ve I3 ışınları şekildeki gibi gönderiliII

Hava ortamında camdan yapılmış prizmalara gönderilen aynı renkli I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru olarak çizilmiştir?

B) Yalnız I2

D) I2 ve I3

Buna göre, hangi ışınlar prizmaya gelme doğrultularında prizmayı terk eder? (Camdan havaya sınır açısı 42° dir)

(Camdan havaya sınır açısı 42° dir.) A) Yalnız I1

Ι2

yor.

III

C) I1 ve I3 E) I1, I2 ve I3

A) Yalnız I1

B) Yalnız I3

D) I2 ve I3


ünite

I

OPTİK 7.

X ve Y ışınları P kutusu Y olarak çıkıyor.

10. Hava ortamında bulunan camdan ya-

X

içindeki optik sistemden Xı, ı

Y

Y

P

aşağıdaki yollardan hangisini izleyerek sistemi terk eder?

X

Ayna

Ι

pılmış prizmaya gönderilen I ışını

ı ı

Buna göre, kutu içinde

KONU TESTİ

1

Prizmalar

(Camdan havaya sınır açısı 45° dir.) A)

B)

C)

Ayna I

II

sistemlerinden hangileri olabilir? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

8.

D)

C) I ve III

E)

E) I, II ve III

Yıldızlı Soru 1

Hava ortamında bulunan bir prizmaya gönderilen I1 ve I2 ışınları şekildeki yolu izliyor.

III

Ι1

60°

Ι2

Buna göre, ışıkların renkleri aşağıdakilerden hangisi olabi-

Ι

lir?

Ι nK

I1

I2

A)

Yeşil

Yeşil

B)

Yeşil

Mavi

C)

Yeşil

Kırmızı

D)

Mavi

Sarı

E)

Mor

Kırmızı

Ι nL

60°

nM 45°

K

30°

L

M

Hava ortamında bulunan K, L, M prizmalarının kırıcılık indisleri nK, n ve n dir. L

M

Aynı ve tek renkli I ışını prizm alarda şekillerdeki yolu izlediğine göre, n , n ve n aras ındaki ilişki nasıldır? K L M

A) nK > nL > n M

B) nM > nL > n K

D) nK = nL = n M

C) nL > nM > n

K

E) nM > nK > n

L

5

9.

Saydam prizmaya gönderilen kırmızı renkli I ışını şekildeki yolu izliyor.

Ι

α

β

11.

4

I. Prizmanın kırıcılık indisi arttırılmalı

II. b açısı azaltılmalı

III. Kırmızı yerine yeşil ışık kullanılmalı


D) I ve II

B) Yalnız II

Mor

n2

n1

sı için,

A) Yalnız I

Yeşil

Kırmızı

Buna göre, a açısının artma-

n3

Hava ortamında bulunan n1, n2, n3 kırıcılık indisli prizmalara gönderilen Kırmızı, Yeşil, Mor ışıklar şekildeki yolları izliyorlar.


Buna göre, n1, n2, n3 arasındaki ilişki nasıldır? A) n1 > n2 > n3

B) n1 = n2 = n3

D) n1 > n3 > n2

C) n3 > n2 > n1

E) n3 > n1 > n2

ÖĞRETEN TEST

OPTİK

2

Mercekler

1.

Yakınsak bir merceğin odak uzaklığını azaltmak için,

I. Merceğin bulunduğu ortamın kırıcılık indisini azaltmak

II. Merceğin kırıcılık indisini arttırmak

III. Merceğin eğrilik yarıçapını arttırmak


İnce kenarlı mercek (Yakınsak mercek)

A) Yalnız I


asal eksen

F

2.


Asal eksene paralel gelen I ışını şekildeki yolu izlemektedir.

Asal eksene paralel gelen ışınlar odaktan geçecek şekilde kırılır.

M

M

II. Işığın rengi

III. Merceğin yapıldığı maddenin kırıcılık indisi



3.


Ι1

M

asal eksen

X

I. h yüksekliği

zinden geçecek şekilde kırılır.

F

h

Buna göre, X uzaklığı,

Merkezden gelen ışın merceğin merke-

M

Ι

Ι2 F

M

F

Ι3 M

M

M

Odakla merkez arasından gelen ışın

FİZ İK

Odak uzaklığı F, merkezi M olan ince kenarlı merceklere gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru olarak verilmiştir? A) Yalnız I

10


6 F

asal eksen

F 2

F den gelen ışın uzantısı F den geçe2 cek şekilde kırılır. Görüntü,

Cisim

● F - M arasında

F

● Küçük

M

M

● Ters

Görüntü

● Gerçek Görüntü,

Cisim

● Gerçek ● Büyük ● Ters

M

● Merkezin dışında

F Görüntü

E) I, II ve III

4.

Asal eksen üzerinde bulunan cisim

I konumundan II konumuna getiriliyor.

Buna göre, cismin mercekteki görün-

Cisim

I

II

F

asal eksen

tüsü,

I. Merceğe yaklaşır.

II. Mercekten uzaklaşır.

III. Boyu büyür.

IV. Boyu küçülür.

yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve III

M

C) I ve III

B) I ve IV D) II ve IV

C) II ve III E) Yalnız I

ünite

merkezin dışından geçecek şekilde kırı3F lır. ( den gelen 3F e kırılır.) 2

OPTİK

2

Mercekler

5.

Eşit bölmeli düzlemde bulunan ince kenarlı mercek ve düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

X F

asal eksen

Ι1

Buna göre, ince kenarlı merceğe

Ι3

gönderilen aynı renkli I1, I2 ve I3

Ι2 Düzlem ayna

ışınlarından hangileri kırılma ve

yansımalardan sonra X noktasından geçer? (F : Odak noktası) A) Yalnız I1

B) Yalnız I3 D) I2 ve I3

6.

C) I1 ve I2

Asal eksene paralel gelen ışınların uzan-

Ι asal eksen

çakışıktır. I ışını şekildeki yolu izlediğine f1 göre, f oranı kaçtır?

f1

2

4 C) 3

B) 1

f2

E) 2

Asal eksenleri çakışık odak uzaklıkları

geçecek şekilde kırılırlar.

f

f

asal eksen

f

Cismin yalnız yakınsak ve yalnız ri arası uzaklık nedir? A) 5,5f

asal eksen

F den 2

K

cekler arasına K cismi konulmuştur.

ıraksak mercekte oluşan görüntüle-

F 2

Odaktan gelen ışınlar uzantıları

3 D) 2

eşit ve f olan yakınsak ve ıraksak mer-

tıları odaktan geçecek şekilde kırılır.

F

(Noktalar arası uzaklıklar eşit) 2 A) 3

7.

asal eksen

F

Odak uzaklıkları f1 ve f2 olan narlı merceğin asal eksenleri

Kalın kenarlı mercek (Iraksak mercek)

E) I1, I2 ve I3

ince kenarlı mercek ve kalın ke-

ÖĞRETEN TEST

Yakınsak mercek

M

Merkez

Iraksak mercek

M

doğrultusunda

asal eksen

gelen

ışınlar

uzantısı merkezden geçecek şekilde kırılır.

B) 5f

C) 4,5f

D) 4f

E) 3,5f

7

8.

S KLM Asal eksen

S I

4

Asal eksen

Asal eksen

S

II

III

ı ı ı F KL M

asal eksen

lan sistemlere aynı renkli S ışınları gönderiliyor.

Kalın kenarlı mercekte asal eksendeki bir cismin görüntüsü ● Düz

Buna göre, hangi sistemlerde S ışını asal eksene paralel olarak sis-

● Cisimden küçük

Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları eşit ve f olan optik aletlerle kuru-

temi terk eder? (Noktalar arasıı eşit uzaklıkta ve f dir.) A) Yalnız I



● Sanal ● F ile mercek arasında oluşur. ● Cisim merceğe yaklaştıkça görüntüde yaklaşır boyu büyür.

2

KONU TESTİ

1.

OPTİK

Mercekler

Ι1

Ι2 F

F

4.

Ι3

F 2

len I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğ-

D) I2 ve I3

2.

önüne yerleştirilen x

P N

F Ι3

Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınları kırılma sonucu hangi A) K

görüntüsü

5.

x F

2F

B) L

C) M

D) N

E) P

Şekildeki ince kenarlı merceğe gönderilen pa-

F

2F

ralel ışık demeti kırılma

asal eksen

F

sonucu nasıl bir yol iz-

aşağıdakilerden hangi-

lerler? (F = Odak)

sinde doğru olarak verilmiştir?

A)

B)

C)

B)

xı 2F F

L M

E) I1, I2 ve I3

ince kenarlı merceğin

A)

K

noktada çakışırlar? (Birim kareler özdeştir.)

C) I1 ve I2

Odak noktası F olan

cisminin

asal eksen

ları gönderiliyor.

ru olarak verilmiştir? B) Yalnız I2

Ι2

renkli I1, I2 ve I3 ışın-

Odak noktası F olan ince kenarlı merceklere gönderi-

A) Yalnız I1

Ι1

ince kenarlı merceğe birbirine paralel aynı

3F 2

3F

Odak noktası F olan

F 2F

F

F 2F

F

xı

C)

D) F 2F

D)

xı 2F F

E)

F 2F

F

F

xı

E) F

10

6.

Asal eksenleri

K

çakışık ve odak uzaklıkları

8

Ι

eşit F

ve F olan K, L

3.

ve f2 olan K, L ince kenarlı merceklerinin asal eksenleri

asal eksen

gelen I ışını sistemi nasıl terk eder?

Ι

A)

B)

L

C)

L

L

F f1

Tek renkli I ışını-

asal eksen

F

ceklerden K ye

çakışıktır.

F

ince kenarlı mer-

L

K

Odak uzaklıkları f1

L

F

f2

nın sistemde izlediği yol şekildeki gibi olduğuna göre, f1 f oranı kaçtır?

D)

E)

L

L

2

A)

1 6

B)

1 4

C)

1 3

D)

2 3

E)

1 2

F

F

2F

ünite

FİZ İK

F 2F xı

OPTİK

7.

Odak nokta-

10. Düzlem

sı F olan ince

ve

F

kenarlı mercek, saydam

S

S ışını kırılma

gel ve mer-

Perde

odak

III IV

mi kesikli çizgilerle

Buna göre, perdede oluşan gölgenin şekli nasıl olur?

(

: Tam gölge,

: Yarı gölge)

B)

C)

8.

E)

belirti-

V

V yollarından hangisi gibi terk eder? (Bölmeler eşit aralıklı, F : Odak) A) I

B) II

C) III

D) IV

M Ι2 Ι3

F

K L

asal eksen

Asal eksenleri çakışık ince kenarlı mercek ve tümsek ayna ile kurulan sistemde

Ι

Eşit bölmeli düzleme yerleştirilen düzlem ayna ve ince kenarlı mercekten oluşan sistemde düzlem aynaya I1, I2 ve

I3 ışınları gönderiliyor. Buna göre, yansıma ve kırılma sonucunda I1, I2 ve I3 ışınları hangi noktalardan geçer? (F : Merceğin odak noktası)

9.

I1

I2

I3

A)

K

L

M

B)

L

K

M

C)

M

K

L

D)

K

M

L

E)

L

M

K

ğin asal ekseninde

I K II

çizgilerle verilenler-

4

geri dönüyor. Buna göre, mercek ile ayna aras ındaki uzaklık aşağıdakilerden hangisine eşittir? (fi : ince, f : Tümsek T aynanın odak uzaklığı) A) 2fi – 2fT B) fi – 2fT C) 2fi + fT D) fi – fT E) 2fT – fi

V

B) II ve IV

noktası asal eksen

III

IV

S

F

merkezi 2F I olan

F

2F

ince

II

III

2F IV

asal V eksen

kenarlı merceğe gönderilen şekildeki S ışını kırılma sonucu hangi

den hangisi olabilir?

D) I ve IV

orta-

mında odak

kesikli

A) Yalnız V

fT

9

bulunan K cisminin görüntüsü

fi

rilen I ışını tümsek aynaya çarptıktan sonra kendi üzerinden

11. Hava İnce kenarlı merce-

Asal eksen

2fi

ince kenarlı merceğe gönde-

E) V

Yıldızlı Soru 2

Mercek Ι1

asal II eksen

len I, II, III, IV ve

D)

I

F

sonucu siste-


F

ve yansımalar

noktasında noktasal I ışık kaynağı perde önüne şekildeki

A)

Yakınsak mercek Düzlem ayna

şan düzenekte

olmayan enceğin

yakınsak

mercekten olu-

Asal eksen

Ι

ayna

KONU TESTİ

2

Mercekler

C) I ve V E) I, III ve IV

yolu izleyebilir? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

KONU TESTİ

OPTİK

3

1.

Mercekler

Ι1

4.

Ι2

eşit boydaki K, L, M cisimleri-

Ι3

F M

F

Kalın kenarlı mercek önünde

M F

nin görüntülerinin boyları hK,

F M

K L M h h h

asal O F eksen

F

hL ve hM arasındaki ilişki nasıldır?

A) hK = hL = hM

Odak noktası F, merkezi M olan kalın kenarlı merceklere gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarının izlediği yollardan

D) hK > hL > hM

hangileri yanlış olarak verilmiştir? (nM > n0) A) Yalnız I1

B) Yalnız I2

Ι

şık olan kalın kenarodak

10

1 D) 4

F

B) F

T

C) F

D)

1 E) 2

F

T

F

T

F

E) F

F

T

F

T

F

10

3.

Odak uzaklığı f olan Ι

kalın kenarlı merceğe gönderilen I ışını

f

mercekten kırıldıktan

f

Asal eksen

f

6.

sonra aşağıdaki yolB) f

f

C) f

D)

f

f

asal eksen

Buna göre,

I. Cismin görüntüsü sanaldır.

II. Görüntünün boyu cismin boyundan küçüktür.

III. Cisim ok yönünde hareket ettirilirse görüntünün boyu büyür.

E) f f

Cisim

cek önüne bir cisim konuluyor.

lardan hangisini izler? A)

Hava ortamındaki kalın kenarlı mer-


B) Yalnız II

D) II ve III


ünite

FİZ İK

1 C) 6

F

Buna göre, cismin mercekte oluşan görüntüsü nasıldır? A)

I ışınının sistemde izlediği yol şekildeki gibi olduğuna f1 oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) göre, f2 1 B) 8

T

F

konulmuştur.

f2

f1

dir.

1 A) 12

K

asal ekseni üzerine K cismi

Asal eksen

uzaklıkları f1 ve f2

Odak noktası F, tepe noktası T olan kalın kenarlı merceğin

lı ve ince kenarlı merceklerin

E) hL > hM > hK

E) I1, I2 ve I3

5.

Asal eksenleri çakı-

C) hM > hL > hK

C) I1 ve I3

D) I2 ve I3

2.

B) hL > hK > hM

OPTİK

3

Mercekler

7.

10. Kırıcılık indisleri n1, n2 olan

Odak uzaklıkları f1, f2 olan ince ve kalın kenarlı merceklerin asal eksenleri çakışıktır.

I ışını şekildeki yolu izlediğif1 ne göre, oranı kaçtır? f2

olan mercek bulunmaktadır.

1 B) 3

8.

1 C) 2

arasındaki ilişki nedir? 2 D) 3

A) n1 > n2 > n3

E) 1

B) n2 > n3 > n1

D) n1 > n3 > n2

Yıldızlı Soru 3 Kalın kenarlı mercek önüne konulan K, L, M cisimlerinin görüntüle-

Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları f1, f2 olan ince ve kalın kenarlı mercek sistemine gönderilen I ışını şekildeki yolu izliyor.

E) n2 > n1 > n3

f2

f1

C) n3 > n2 > n1

Ι asal eksen

n3

n2

olduğuna göre, n1, n2 ve n3

(Noktalar arası uzaklıklar eşittir. 1 A) 4

Ortamlarda ışınların izledikleri yollar şekildeki gibi

f2

f1

n1

ortamlarda kırıcılık indisi n3

asal eksen

Ι

KONU TESTİ

(Noktalar arası uzaklıklar eşit) A) 3

B) 2

h

M

h

asal F eksen

rinin boyları h , h ve K L hM arasındaki ilişki na-

f1 Buna göre, oranı kaçtır? f2 3 C) 2

L

K

sıldır? (F = Odak)

4 D) 3

E) 1

A) hK = hL = h M

B) hL > hK = h M

D) hL > hM > h K

C) hL = hM > h

K

E) hM > hL > h

K

11

11. Asal eksenleri ça9.

Odak uzaklığı F

kışık, odak uzak-

ϑ

lıkları f1, f2 olan

olan ince kenarlı mercek, şekildeki gibi K nokta-

2F

P

F

K

L

cek ile kalın kenarlı

getiriliyor.

4

Buna göre, P cisminin bu süre içinde görüntüsünün yere göre ortalama hızı nedir?

→

→

B) – ϑ

asal eksen

f

f1 = 2f

merceğin

f2 = f

orta noktasına K cismi yerleştirilmiştir.

sına sabit hızla

A) ϑ

f

ince kenarlı mer-

asal eksen

sından L nokta-

K

→

C)

ϑ 2

→

D) −

ϑ 2

→

E) 2 ϑ

Buna göre, cismin yalnız ince kenarlı mercekte ve yalnız kalın kenarlı mercekte oluşan görüntüleri arasındaki uzaklık nedir? A)

f 2

B) f

C)

3f 2

D) 2f

E)

5f 2

KONU TESTİ

4

1.

Ι

OPTİK

Mercekler

4.

I

Ι

nan

III

Şekil II

yakın-

sak

mercek

B) II

C) III

D) IV


Asal eksenleri çakışık,

Ι

d

ince kenarlı mercek ve

cek ve tümsek ayna-

çukur aynanın yarısı sıvı

eksene paralel gönderiliyor.

IV

Sıvı

V

Buna göre, tek renkli I

A) I

uzaklığı nedir?

B) II

C) III

D) IV

E) V

C) f1 + f2

6.

E) 2f2 – f1

Odak uzaklığı F olan hava

ortamındaki

merceğin önüne şe-

10

3.

F

I II III

ışını hangi yolu izler? (nmercek > nsıvı)

I ışını kendi üzerinden sistemi terk ettiğine göre, d

D) f1 – 2f2

Ι

F

içindedir.

f2

f1

ışını şekildeki gibi asal

B) 2f1 – f2

Hava

Asal eksenleri çakışık, uzaklıkları eşit ve F olan

asal eksen

C) hM > hL > hK

E) hL = hM > hK

hava ortamındaki odak

olan ince kenarlı merdan oluşan sisteme I

B) hL > hK > hM

D) hK = hL = hM

E) V

5.

A) f1 – f2

Buna göre, hK, hL ve hM arasındaki ilişki nedir? A) hK > hL > hM

odak uzaklıkları f1 ve f2

12

Yakınsak mercek

ki görüntülerinin boyları hK, hL ve hM oluyor.

A) I

FİZ İK

asal eksen

F

2F

F

olan

h

asal eksene paralel gelen I ışını şekil I deki yolu izliyor.

(Noktalar eşit aralıklı)

h

önüne konulan eşit boydaki K, L, M cisimlerinin mercekte-

sonra şekil II deki hangi yolu izler?

2.

h

M

Hava ortamında bulunan şekil I deki ince kenarlı mercekte

Merceğin yarısı kesilip atılırsa aynı I ışını kırıldıktan

L

A

B F

3F 2F

F

asal eksen

2F

kildeki gibi AB cismi yerleştirilmiştir.

Asal eksenleri odak

çakışık uzak-

lıkları eşit ve

x

Buna göre, cismin mercekteki görüntüsü nasıl oluşur?

h K

L

M

N

A)

f olan ince

B)

F

2F

3F

F

2F

3F

kenarlı merceklerin önüne konulan h boyundaki x cisminin sistemdeki son görüntüsünün yeri ve boyu ne-

C)

D)

dir? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve F/2 kadardır.) A) K noktasında h/2

2F

2F

F

F

B) K noktasında h C) M noktasında h/2 D) N noktasında h/4 E) N noktasında 2h

E)

F

2F

3F

ünite

K

odak

uzaklığı

V Şekil I

orta-

mında bulu-

II IV

Hava

OPTİK

4

Mercekler

7.

X

10. Hava

Y

K

K

K

ortamında

odak uzaklıkları

L

M

N

P

K

L

M

N

eksenleri çakışık

P

M

Ι

2f, f, f olan asal K

L

KONU TESTİ

X

Y Z T

ince ve kalın keŞekil I

narlı merceklerle

Şekil II

Tepe noktası asal eksen üzerinde bulunan X, Y kutuları içindeki optik aletlerde K cisminin görüntüsü şekil I de N noktasında, şekil II de P noktasında oluşuyor.

hangisi doğrudur?

A) XY arası Y Kalın kenarlı

B)

İnce kenarlı

İnce kenarlı

C)

Kalın kenarlı

Kalın kenarlı

D)

Kalın kenarlı

İnce kenarlı

E)

Kalın kenarlı

Düzlem ayna

Asal eksenodak uzaklıkları ve

f

B) YZ arası

D) ZT arası

İnce kenarlı

leri çakışık,

C) Z noktası E) T noktası

Yıldızlı Soru 4

x h

K

eşit

M

Işıklı AB cisminin ince

L

N

olan

A

kenarlı mer-

ince ve kalın kenarlı mercekten oluşan sistemde x cismi-

cekte oluşan

nin boyu h dır.

Buna göre, I ışını sistemi hangi noktadan terk eder? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f dir.)

A)

f

me I ışını şekildeki gibi gönderiliyor.

Buna göre, X ve Y optik aletleri için aşağıdakilerden X

8.

f

2f

oluşturulan siste-

B M

asal eksen

F

gör ünt üsü -

Buna göre, cismin sistemdeki son görüntüsünün yeri

1 br

nün büyük-

ve cismin boyu için aşağıdakilerden hangisi doğru-

1 br

lüğü kaç birimdir?

dur? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f dir.)

(Bölmeler eşit aralıklıdır. F odak,

A) KL arasında, h/4

A)

B) KL arasında, h/3

5 B) 2 2 C) 2

D)

M merkez) 2 E) 1

C) M noktasında, h/2 D) KL arasında, h/4 den küçük

11. Asal

E) ML arasında h/2

9.

leri

Kırıcılık indisi n0 Ι

olan yakınsak

asal eksen

nK olan ince kemercekler

ni

ve

ışını şekildeki

eksenleri çakışacak şekilde yerleştirilmiştir.

4

Işın şekildeki yolu izlediğine göre, n0, ni ve nK arasındaki ilişki nasıldır? A) n0 > ni > nK

13

f3

B) ni > n0 > nK

D) n0 > nK > ni

C) nK > ni > n0

E) ni > nK > n0

asal eksen

Ι

ıraksak

merceklerde I

nK

n0

şekildeki gibi asal

f2

çakışık

ları f1, f2, f3

rıcılık indisi ni ve

narlı

f1

odak uzaklık-

olan ortamda kı-

narlı ve kalın ke-

eksen-

Yakınsak Yakınsak Iraksak mercek mercek mercek

yolu izliyor.

Buna göre, f1, f2 ve f3 arasındaki ilişki nasıldır? (Noktalar eşit aralıklıdır.) A) f1 > f2 > f3

B) f2 > f3 > f1

D) f1 = f2 = f3

C) f3 > f1 > f2 E) f2 = f3 > f1

KONU TESTİ

OPTİK

5

Mercekler

1.

4.

Ι

K

X


asal eksen

L

N

Asal eksenleri ça-

h

lıkları 2f ve f olan

f

kalın kenarlı ve f1

f2

ince kenarlı mer-

f3

kenarlı mercek, kalın kenarlı mercek ve çukur ayna sisteminde I ışını kırılma ve yasınmalardan sonra kendi üzerin-

2.

Asal

C) KL arasında,

leri

çakışık,

odak uzaklık-

C) f2 > f1 > f3

5.

x X

E) f2 = f3 > f1

eksenY

3F 2

ları eşit ve F

Buna göre, cismin sistemdeki son görüntüsü için aşaA) K noktasında, 2h

(Noktalar arası uzaklıklar eşit) D) f3 > f1 > f2

E) LM arasında,

doğrudur? A) X noktasında, ters, küçük

Asal eksenleri çakışık odak

K f

f

f

C) X noktasında, düz, büyük D) Y noktasında, düz, büyük

I. Gerçektir. II. Cisimle aynı boydadır. III. Cisme göre tersdir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

E) X noktasında, düz, eşit boyda

B) Yalnız II

D) II ve III

10

Iraksak Yakınsak mercek mercek

Buna göre, sistemdeki son görüntü,

B) Y noktasında, ters, küçük

6.


fK

fi Ι2

Ι1

14

K L

f

h 2

kildeki gibi konulmuştur.

temdeki son görüntüsü için aşağıdakilerden hangisi

Ι1

h 2

D) M noktasında,

ceklerin önüne K cismi şe-

narlı mercek ve çukur ayna sisteminde X cisminin sis-

3.

h 4

ıraksak ve yakınsak mer-

olan ince ke-

FİZ İK

B) L noktasında, h

uzaklıkları eşit ve f olan

asal eksen

F

f

ğıdakilerden hangisi doğrudur?

Buna göre, f1, f2 ve f3 arasındaki ilişki nedir? B) f3 > f2 > f1

asal f K f L f M eksen

f

boyundaki x cismi şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

den geri dönüyor.

A) f1 > f2 > f3

f

2f

cekler önüne h

Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları f1, f2, f3 olan ince

f

n1

Ι2 asal asal eksen eksen

n2

Ι3

asal eksen

Y X

Z

T asal

eksen

n3

asal eksen

f

M N

Şekil I 2f

Şekil II

Eşit bölmeli düzlemlerde I1 ve I2 ışını kalın ve ince kenarlı merceklerde şekil I ve şekil II yolunu izliyor.

Özdeş ince kenarlı merceklerin asal eksenlerine paralel gönderilen aynı renkli I1, I2 ve I3 ışınları kırılma sonucu şekildeki yolları izliyor.

bunlar arasındaki ilişki nasıldır? B) n2 > n3 > n1

D) n1 > n3 > n2

Buna göre, merceklerin odak noktaları fK ve fi hangi noktalardadır? fK

Ortamların kırıcılık indisleri n1, n2 ve n3 olduğuna göre, A) n1 > n2 > n3

C) n3 > n2 > n1

E) n2 > n1 > n3

fi

A)

LM arası

Z noktası

B)

M noktası

Y noktası

C)

LM arası

YZ arası

D)

K noktası

Z noktası

E)

L noktası

Y noktası

ünite

OPTİK

7.

Hava ortamında asal

KONU TESTİ

5

Mercekler

10. Göz kusurları ile ilgili olarak,

Ι

eksenleri çakışık ve

asal eksen

odak uzaklıkları eşit olan ince kenarlı mer-

I. Miyop göz uzağı göremez.

II. Hipermetrop göz kusuru ince kenarlı mercekle giderilir.

cek ve çukur ayna

III. Miyop göz kusuru kalın kenarlı mercek ile düzeltilir.

sistemine gönderilen


I ışını sistemi nasıl terk eder? (Noktalar eşit aralıklı ve

A) Yalnız I

odak kadardır.) A)

B)

B) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

C)

E) I, II ve III

Yıldızlı Soru 5 D)

E) Ι

Ι

8.

I

II Ι

Kırmızı Ι1 + Yeşil

Şekil I Şekil II Tek renkli I ışını ince ve kalın kena rlı merceklerde şekil I deki yolu izliyor.

hava

Yeşil

Mercekler şekil II deki gibi birle ştirilirse aynı I ışını sistemi nasıl terk eder? (Noktalar aras ı uzaklıklar eşit) A) B) C) Ι Ι Ι

cam

hava

Kırmızı

su

Ι Şekil I

Ι

Şekil II III Yeşil

hava

D)

E)

Ι

Ι

Mavi Şekil III

Şekil I de Kırmızı + Yeşil, şekil II de tek renkli I ışını şekil III

11.

Yeşil

de yeşil ve mavi ışıkları mercek sistemlerine gönderilmiş-

d1

tir.

Buna göre, I, II ve III sistemlerinde hangilerinde ışınların izlediği yol doğru çizilmiştir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

4

9.

C) I ve III

kınsaması kaç diyoptridir? C) + 0,5

D) – 0,5

asal asal eksen eksen

d2

E) + 4

asal eksen

15 d3

I II III Kalın kenarlı, ince kenarlı mercekler ve çukur aynaya gön-

derilen yeşil ışık şekillerdeki yolu izliyor. Yeşil yerine mavi ışık kullanılsaydı d1, d2 ve d3 nasıl değişir?

E) I, II ve III

Odak uzaklığı 4 metre olan yakınsak bir merceğin ya-

A) + 0,25 B) – 0,25

Yeşil

Yeşil

d1

d2

d3

A)

Azalır

Artar

Değişmez

B)

Azalır

Azalır

Azalır

C)

Artar

Azalır

Değişmez

D)

Artar

Artar

Artar

E)

Azalır

Azalır

Değişmez

12. fasikül

OPTİK

estleri Ünite T

ÜNİTE TESTİ

1.

OPTİK

1

K

Şekildeki gibi yerleştirilen iki perdenin K ve L noktaları civa-

Perde

4.

nan K ve L noktaları civarında mey-

d

rında I ışık kaynağının oluştur-

dana getirdiği aydınlanma şiddetleri

Ι

EK ve EL dir.

duğu aydınlanma şiddetleri EK 2d

ve EL dir.

EK oranı kaçtır? EL

Buna göre, A) 16

2.

B) 8

Perde

L

C) 4

L

A) 27

5.

ları çevresinde meydana getirK

A) EK > EL > EM

L

D) 9

E) 3

K

Eşit bölmeli düzlemde bulunan I

Ι

L

Perde

B) EL > EM > EK

D) EK > EM > EL*

FİZ İK

C) 12

K

resinde oluşturduğu aydınlanma EK şiddetleri oranı kaçtır? EL

Buna göre, EK, EL ve EM arasındaki ilişki nedir?

B) 18

X

ışık kaynağının K ve L noktaları çev-

Ι

EL ve EM dir.


M

I ışık kaynağının K, L, M noktadiği aydınlanma şiddetleri EK,

Buna göre,

3d

d

1 E) 2

D) 2

Eşit bölmeli düzlemde bulunan

Ι

I ışık kaynağının X yüzeyinde bulu-

A) 8

C) EM > EK > EL

B) 4

C) 2

D)

2

2 2

E)

E) EM > EL > EK

10

2

3.

Işık şiddetleri 2I, Ix ve 16I olan ışık kaynakyanına konulduğunda perde üzerindeki yağ

2Ι Ιx

Buna göre, Ix nedir? 1 3 , sin60° = ) (cos60° = 2 2 A) 2I

B) 4I

2d

16Ι

6.

60°

lekesi gözükmüyor.

d

C) 8I

2d

yağ lekesi

K

K ve L noktalarındaki aydınlanma şid-

d

detleri EK ve EL dir.

Perde

D) 16I

Şekildeki sistemde I ışık kaynağının

E) 32I

EK Buna göre, oranı kaçtır? EL

(sin60° =

3 1 , cos60° = ) 2 2

A) 2

B) 2 3

C) 4

60°

Ι

2d L

D) 4 3

E) 8

ünite

ları perdenin her iki

OPTİK 7.

filtre

İki perde arasına I ışık şiddetine sahip ışık kay1 nağı ve ışığın ünü so4 ğuran filtre yerleştirilmiş-

d

L

C) 4

Paralel ışık demetine dik

Buna göre, kürelerin K, L, M

r

α K r Ι

ΦL, ΦM arasındaki ilişki nedir? A) ΦK > ΦL > ΦM

B) ΦL > ΦK > ΦM

D) ΦM > ΦL > ΦK*

C) ΦL = ΦM > ΦK

E) ΦM > ΦL = ΦK

Perde

11.

L

K

konumunda

Ι

şen ışık akısı Φ, yüzeyindeki aydınlanma şid-

deti E dir.

M 2r

r

iken perde yüzeyine dü-

α

L

yüzeylerindeki ışık akıları ΦK,

8 E) 3

olarak yerleştirilen perde şekildeki

2α

miştir. Perde

10 D) 3

M

kezine şekildeki gibi yerleştiril-

Buna göre, K ve L noktaları çevresinde meydana geE len aydınlanma şiddetleri oranı K kaçtır? EL 14 B) 3

şiddeti I olan ışık kaynağı

ÜNİTE TESTİ

yarı çapı r, 2r olan kürelerin mer-

2d

Perde

16 A) 3

8.

Ι

K

tir.

10. Işık

1

2r

2r 2r

2Ι

2Ι

Yarıçapları r, 2r, 2r olan içi boş K küresi L yarım, M çeyrek kürenin merkezlerine I, 2I, 2I ışık şiddetindeki kaynaklar yerleştirilmiştir.

Perde ok yönünde hareket ettirilirse Φ ve E nasıl değişir?

Φ

E

Buna göre, kürelerin iç yüzeylerindeki toplam ışık akı-

A)

Değişmez

Artar

ları ΦK, ΦL ve ΦM arasındaki ilişki nedir?

B)

Değişmez

Azalır

C)

Artar

Azalır

A) ΦK > ΦL > ΦM

D)

Değişmez

Değişmez

E)

Azalır

Değişmez

B) ΦK > ΦM > ΦL

D) ΦL = ΦM > ΦK*

C) ΦK = ΦL > ΦM

E) ΦK = ΦL = ΦM

3

12. Yarıçapları r, 2r olan içi

L K

boş K, L kürelerinin mer-

9.

kaynaklarının küre yüzeyinde oluşturdukları aydınlanma E1 = 2 dir. şiddetleri oranı E2

4

kezlerine ışık şiddetleri

r, 2r yarıçaplı kürelerin merkezlerinde bulunan I1, I2 ışık

Buna göre, ışık kaynaklarının küre yüzeylerinde oluşΦ1 kaçtır? turdukları toplam ışık akıları oranı Φ2 A)

1 8

B)

1 4

C)

1 2

D) 1

E) 8

Ι

I, 2I olan kaynaklar yer-

r

2r

2Ι

leştirilmiştir.

Buna göre, kürelerin iç yüzeylerindeki ışık akıları oranı A)

1 8

B)

1 4

C)

1 2

ΦK kaçtır? ΦL D) 1

E) 4

Noktasal I ışık kaynağı, kalın

4. asal eksen

ve saydam olengel

perde

önüne

lik

Engel Perde

I. I ışık kaynağı

II. Saydam olmayan engel

III. Kalın kenarlı mercek

hangileri ok yönünde hareket ettirilirse artar? A) Yalnız I

B) Yalnız II

Buna göre,


Perde

: yarı gölge)

6.

Yarı Gölge

A)

Azalır

Değişmez

B)

Değişmez

Azalır

C)

Artar

Artar

D)

Azalır

Artar

E)

Artar

Azalır Ι1

Eşit bölmeli I2

Ι1

Engel

Ι2

Ι2

noktasal

ışık kaynak-

d

deki gibi yerleştiril-

d

miştir.

2d

3 C) 4

4 D) 5

mayan

en-

K

L

M

N

P

R

önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

Perdede oluşan tam gölgenin alanı ST , yarı gölgenin ST oranı kaçtır? SY

ol-

gelleri perde

Perde

alanı SY olduğuna göre,

saydam

Y

X

ları ve X, Y

perde önüne şekil-

3 B) 5

Tam Gölge

düzlemde I1,

Noktasal I1, I2 ışık

2 A) 7

I ışık kaynağı ok gölge alanları nasıl değişir?

E)

4

Perde

yönünde hareket ettirilirse perdede oluşan tam ve yarı

10

dam olmayan engel

Düzlem ayna


D)

Engel

Ι

yan engel perde

nin şekli nasıldır?

kaynakları ile say-

Noktasal I ışık kay-

önüne şeklideki gibi

C)


ve saydam olma-

Engel

Ι2

Buna göre, perdede oluşan gölge-

3.

B) Yalnız III

D) II ve III

kildeki gibi yerleştirilmiştir.

FİZ İK

III. Mum ok yönünde hareket ettirilirse görüntü büyür.

nağı, düzlem ayna

Ι1

dam olmayan engel perde önüne şe-

B)

II. Görüntü ters oluşur.

E) I, II ve III

Noktasal I1, I2 ışık kaynakları ile say-

A)

d

I. Alevin boyu görüntüsünün boyundan büyüktür.

A) Yalnız I

5.

( : tam gölge,

2d

tunun içinde P bö-

C) I ve III

D) II ve III

kutu

lümünde mum alevinin görüntüsü oluşuyor.

bulunan

konulduğunda ku-

Perdede oluşan gölgenin alanı,

2.

P

sında küçük bir de-

şekildeki gibi yerleşitirilmiştir.

Mum alevi

vinin önüne orta-

Ι

kenarlı mercek mayan

Yanan bir mum ale-

Buna göre, perde üzerindeki hangi noktalar her iki ışık kaynağından da ışık alır?

E) 1

A) Yalnız K

B) L, M ve N

D) K, L, M ve P

C) M, N ve R E) K, L, P ve R

ünite

1.

OPTİK

2

ÜNİTE TESTİ

OPTİK 7.

10.

Karanlık bir ortamda şekildeki

L

gibi paralel ışık demetiyle ay-

ÜNİTE TESTİ

2

Cam Engel

Kaynak

Kaynak

Engel

dınlatılan saydam olmayan küreye K ve L noktalarından ba-

K

kan gözlemciler küreyi nasıl

d

d

görürler? K

L

Şekil I

A)

Perde

Şekil II

Küresel ışık kaynağı ve saydam olmayan engel bir perde

B)

önüne şekil I deki gibi yerleştirildiğinde perdede tam ve yarı gölge oluşuyor.

E)

Kaynak ile engel arasına paralel yüzlü bir cam konulursa perdede oluşan tam ve yarı gölge nasıl değişir?

Küresel ışık

Işık

kaynağı önün- kaynağı de saydam olmayan bir en-

L K

Engel

gel varken iki

N

M

gözlemci ışık kaynağına bakıyor,

d

C) D)

8.

d Perde

Tam Gölge

Yarı Gölge

A)

Azalır

Azalır

B)

Artar

Artar

C)

Değişmez

Artar

D)

Değişmez

Azalır

E)

Artar

Azalır

Gözlemciler,

11. Noktasal I ışık kaynağı, ince I

kenarlı mercek

II

ve saydam ol-

Işık kaynağını şekildeki gibi gördüklerine göre, I ve II gözlemcileri hangi noktalardan ışık kaynaklarına bakmaktadırlar? I

9.

K

L

B)

L

M

C)

N

K

D)

N

L

E)

L

N

engel

perde

önüne

asal eksen

F

Engel Perde

şeklideki gibi yerleştirilmiştir.

II

A)

mayan

Ι

Karanlık bir ortamda küresel ışık kaynağına bir engel arkasından bakan

Buna göre, perdede oluşan gölgenin büyüklüğü, ı. Engel ok yönünde kaydırılırsa artar. II. Perde ok yönünde kaydırılırsa değişmez. III. Işık kaynağı ok yönünde kaydırılırsa artar. yargılarından hangileri doğrudur?

5

(F = Merceğin odak noktası) A) Yalnız I

gözlemci ışık kaynağını şeklideki gibi

B) Yalnız II

D) II ve III


görüyor.

4

Buna göre, I. Gözlemci engele yaklaştırılmalı

Işık kaynağı

Engel

12. Noktasal

I ışık kay-

nağı ve r yarıçaplı saydam

olmayan

II, Kaynak engele yaklaştırılmalı

engel perde önüne

III. Engel gözlemciden uzaklaştırılmalı

şekildeki gibi yerleş-

işlemlerinden hangileri yapılırsa gözlemcinin gördüğü

tirilmiştir.

ışıklı bölge artar? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II


Engel

Ι

d

2d Perde

Buna göre, perdede oluşan gölgenin alanı kaç r2 dir? (π = 3) A) 36

B) 27

C) 16

D) 9

E) 4

ÜNİTE TESTİ

1.

OPTİK

3

Eşit bölmeli düzlemde düzlem

M

L

4.

aynaya gönderilen K, L, M ışın-

lunan P düzlem aynasının

larının aynadan yansıma açıları

önüne K çelik bilyesi konulK

aK, aL, aM dir.

sındaki ilişki nedir? B) aL > aM > aK

D) aK > aM > aL*

G

K

temde

düzlem

aynaya

bakan

görebilir? B) Y, Z ve U

Düzlem ayna

Göz

5.

P

Eşit bölmeli düzlemde X saydam olmayan cisimler şekildeki gibi yerleştirilmiş-

I. Göz 1 yönünde hareket ettirilirse artar.

II. Perde 2 yönünde hareket ettirilerse artar.

III. Ayna 2 yönünde hareket ettirilirse azalır.


D) II ve III

FİZ İK

E) X, Y, T ve Z

aynası önüne K, L, M, N, P

Perde

görüş alanı için;

A) Yalnız I

C) Y, Z, T ve U

1

gözün yeterince uzun perdedeki

U

noktalarından hangilerini

C) aM > aK > aL

E) aM > aL > aK

2

sis-

Z

P

gözlemci X, Y, Z, T ve U

D) Y, T ve U

Şekildeki

Y

noktasındaki

A) Yalnız X

2.

T

Buna göre, P aynasına bakan

Düzlem ayna

A) aK > aL > aM

G

muştur.

Buna göre, aK, aL ve aM ara-

X

Eşit bölmeli düzlemde bu-

tir.

M

G L

K

N

Buna göre, G noktasından aynaya bakan göz-

X

lemci hangi cisimleri görebilir?

C) I ve II

A) Yalnız K

E) I, II ve III

B) K ve P

D) K, P ve M

10

C) M ve K E) P, M ve N

6 Kutu içinde bulunan düzlem aynaya gönderilen I ışını I1 ışını olarak yansı-

Ι1

Ι

yor. Ayna bir miktar döndürüldüğünde ışın I2 ışını olarak yansıyor.

40°

–

+ 30° Ι2

Buna göre, ayna hangi yönde en az kaç derece döndü-

6.

Eşit bölmeli düzlemde bulunan P cisminin önce X sonra Y düzlem aynadaki

P

görüntüsü nasıldır?

rülmüştür? A) (–) yönde, 60°

B) (+) yönde, 40°

C) (–) yönde, 140°

D) (+) yönde, 120°

E) (–) yönde, 110°*

X

A)

B)

C)

D)

E)

ünite

3.

OPTİK 7.

10. G

Eşit bölmeli düzlemde

L

bulunan K, L aynaların-

bakan gözlemci Y aynası yar-

P

dan K aynasına bakan

dımıyla hangi noktaları göre-

M

gözlemci L aynası yar-

bilir? (Bölmeler eşit aralıklı)

K

dımıyla şekildeki ışınlar arasını ancak görebili-

L

M N

P

A) K ve L

Buna göre, gözlem-

K G N Y X

L

yor.

noktasından X aynasına

ÜNİTE TESTİ

3

B) L ve P

C) M ve N

K

ci K aynasına hangi

D) P, M ve N

E) P, L ve K

noktadan bakmaktadır? A) K

B) L

C) M

D) N

E) P

11. Şekildeki

kutu içinde bulu-

30°

nan düzlem aynaya gönde-

Ι1

Ι

rilen I ışını aynadan I1 gibi yansıdığında ışının aynaya

8.

gelme açısı a1 dir. Ayna bir

Eşit bölmeli düzlemde X, Y düzlem aynaları ve K, L, M cisimleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

miktar döndürülüp I2 gibi

X Y

K

L

M

Buna göre, G noktasından aynakaç görüntüsünü görür? A) 4

B) 5

C) 6

a2 oluyor.

lara bakan göz cisimlerin toplam G

D) 7

Ι2

yansıdığında yansım açısı

Buna göre, A)

5 2

a1 oranı kaçtır? a2

B) 2

C)

3 2

D)

4 3

E)

E) 8

12. K ve L düzlem aynalarına şe-

5 4

7

–

kildeki gibi gönderilen I ışınının kendi üzerinden dönebil-

K Ι

mesi için,

9.

Eşit bölmeli düzlemde X ve Y düzlem aynaları ve P cismi şekildeki

X

4

Buna göre, P cisminin kaç tane görüntüsü oluşur? A) 2

B) 3

P

C) 4

D) 5

fında (+) yönde 20° dön-

Y


I. K aynası O noktası etra-

30° L

dürülmeli

II. L aynası (–) yönde 10° döndürülmeli

III. I ışını (+) yönde 20° döndürülmeli

işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? A) Yalnız I

E) 6

80° O

B) Yalnız II

D) II ve III


+

ÜNİTE TESTİ

1.

OPTİK

4

Çukur aynaya şe-

4.

kildeki gibi gelen

Ι

I ışınının izlediği

K

yol verilmiştir.

L

M

leri

asal T eksen

N

Asal eksen-

Ι

çakışık,

odak uzaklık-

Düzlem ayna

ları f1, f2 olan çukur ayna-

f1

f2

Buna göre, aynanın odak noktası hangi nokta ya da

larda I ışını-

noktalar arasındadır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)

nın izlediği yol şekildeki gibidir. f1 Buna göre, oranı kaçtır? f2

A) LM arası

B) M noktası

D) N noktası

C) MN arası

E) NT arası

A)

1 6

asal eksen

B)

1 4

C)

1 3

D)

1 2

E)

2 3

Ι

2.

asal eksen

Ι

5.

K asal eksen

f2 f1

K

L

N

T

Asal eksenleri çakışık odak uzaklıkları f1, f2 olan çukur ve

tümsek ayna sisteminde I ışını şekildeki yolu izliyor. f1 Buna göre, oranı kaçtır? f2

A) 4

B) 3

C) 2

D) 1

E)

Tümsek aynaya gönderilen I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir.


Buna göre, K cisminin tümsek aynada oluşan görüntüsü hangi noktada oluşur? (Noktalar arası uzaklıklar

1 2

eşit) A) K noktası

FİZ İK

M

10

B) M noktası

D) N noktası

C) MN arası E) NT arası

8

Asal eksenleri ça-

Ι

6.



asal eksen

lıkları f1, f2 olan tümsek aynalarda

ışını

dir. Buna göre,

(Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) C) 4

f1

şekildeki

f2

yolu izliyor.

f1 oranı kaçtır? f2

Ι

ayna sisteminde I

f2

f1

yol şekildeki gibi-

B) 6

asal eksen

lıkları f1 ve f2 olan tümsek ve çukur

I ışınının izlediği

A) 8

Asal eksenleri ça-

D) 3

E) 2

f1 oranı kaçtır? f2

Buna göre,

(Noktalar arası uzaklıklar eşit) A)

1 3

B)

1 2

C)

2 3

D) 1

E) 2

ünite

3.

OPTİK 7.

Odak uzaklıkları sek

ve

10. Odak noktası F, mer-

K

eşit F olan tümayna arasındaki

F

K cisminin önce tümsek

X

Y

olmayan

engel

ve

M

F

perde yerleştiriliyor.

ayna,

sonra çukur ay-

Perde

Aynanın odak nokta-

sında bulunan I ışık kaynağının perde üzerinde oluş-

nada oluşan görüntünün özellikleri aşağıdakilerden

turduğu gölgenin şekli nasıldır?

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Ι

nanın önüne saydam

asal eksen

ÜNİTE TESTİ

Engel

kezi M olan çukur ay-

çukur

4

A)

(F tümsek aynanın odağı)

B)

C)

D)

E)

A) Düz, eşit boyda, X noktasında B) Düz, büyük, Y noktasında C) Ters, küçük, X noktasında D) Ters, küçük, Y noktasında E) Ters, büyük, Y noktasında

8.

Tepe noktası O1

ve

O2

olan X, Y aynaları

asal

eksenleri ça-

X K1

Y

O1

K

O2

K2

d

11. Bir

kışacak şe-

önüne K, L, M cisimle-

kilde d doğrultusuna yerleştiriliyor.

K cisminin X aynasındaki görüntüsü K1, Y aynasındaki gö-

Tümsek

Çukur

B)

Tümsek

Tümsek

C)

Çukur

Tümsek

D)

Çukur

Çukur

E)

Düzlem

Çukur

F

Buna göre, cisimle-

A) hK > hL > hM

B) hL > hM > hK

D) hK = hM > hL*

C) hM > hK > hL

E) hM > hL > hK

9

Bir küresel ayna tepe noktası N noktasında K

M

nedir? (F = Aynanın odak noktası)

Y

A)

K L

rin görüntülerinin boyları hK, hL ve hM arasındaki ilişki

(Bölmeler eşit aralıklıdır.) X

9.

Buna göre, X ve Y hangi tür aynadır?

asal

ri şekildeki gibi yerleş- eksen tirilmiştir.

rüntüsü K2 dir.

çukur aynanın

L

M

N

O

asal P eksen

olacak şeklide KP doğrultusu asal eksen olacak şekilde konuluyor.

M noktasına konulan bir cismin aynadaki görüntüsü L noktasında oluştuğuna göre,

4

önünde

ayna bulu-

nan K, L, M ci-

I. Ayna çukur aynadır. II. Aynanın odak noktası MN arasındadır. III. Görüntünün boyu cismin boyunun iki katına eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III

12. Tümsek


simlerinin gö- K rüntülerinin

L M

asal F eksen

boyları hK, hL ve hM arasındaki ilişki nedir? A) hK > hL > hM

B) hL > hM > hK

D) hL = hM > hK*

C) hM > hK > hL

E) hK = hL = hM

1.

OPTİK

5

ÜNİTE TESTİ

Birbirine paralel n1, n2,

4.

Ι


sahip saydam ortamlarda I ışınının izlediği


arasındaki

ilişki

n1

n2

n3

A) n1 > n2 > n3

B) n2 > n1 > n3

D) n1 = n3 > n2*

α

K L

Buna göre,

da I ışını şekil-

E) n2 > n1 = n3

Ι K

I. a azaltılırsa b azalır.

II. mor ışık kullanılırsa b azalır.

III. K ortamının kırıcılık indisi azaltılırsa b artar.

yargılardan hangileri doğrudur?

L

deki yolu izliyor.

β

FİZ İK

C) n1 = n3 > n2

N ve P ortamlar-

kildeki gibidir.

Buna göre, K,

M

M ve P ortamlarının kırıcılık

C) I ve II

N

indisleri nK, nM ve nP arasında-

B) Yalnız III

D) II ve III

Birbirine paralel saydam K, L, M,

Yeşil renkli bir ışının saydam K

A) Yalnız I

B) n2 > n1 > n3

E) n3 > n1 > n2

ve L ortamlarında izlediği yol şe-


C) n2 > n1 = n3

5. 2.

n3

D) n2 > n3 > n1*



A) n1 > n2 > n3

nasıldır?

n2

n1


Buna göre, n1, n2 ve n3

Ι

n1, n2 ve n3 olan ortamlarda

n3 kırıcılık indislerine

I ışık ışınının kırıcılık indisi

P

ki ilişki nedir?

E) I, II ve III

(Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) nK > nM > nP

10

B) nP = nK > nM

D) nP > nK > nM*

C) nM > nP > nK

E) nP > nM > nK

10

6.

Saydam ve birbirine paralel n1, n2 ve n3 indisli ortamlarda I

gibidir.

n2


n3

sındaki ilişki nedir? A) n1 > n2 > n3

I ışını şekildeki yolu izliyor. Ι

Buna göre, ışığın ortamlardaki hızı VK, VL ve VM

O

Ι nK

nL

nM


B) n3 > n2 > n1

D) n2 > n1 > n3*

nM olan saydam ortamlarda

n1

ışınının izlediği yol şekildeki

Kırıcılık indisleri nK, nL ve

C) n2 > n3 > n1

E) n1 > n3 > n2

(O küresel yüzeyin merkezidir.) A) VK > VL > VM

B) VL > VM > VK

D) VL > VK > VM*

C) VM > VK > VL

E) VM > VL > VK

ünite

3.

OPTİK 7.

Ι1

Ι2

10. X ortamından gönderilen

Ι3

K, L ve M ışınlarının izle-

K

diği yollar verilmiştir. O

O

O

Y


Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınlarının izlediği yollardan han-

K

L

M

gileri doğrudur?

A)

Kırmızı

Yeşil

Sarı

A) Yalnız I1

B)

Yeşil

Mor

Kırmızı

C)

Mor

Yeşil

Yeşil

D)

Yeşil

Mavi

Mor

E)

Kırmızı

Yeşil

Mavi

D) I2 ve I3


11. Şekildeki

sis-

kitap

I ışık ışını saydam K, L, M

izliyor.

nK


nL

Beyaz ışık

beyaz ışık dü-

Ι

ortamlarında şekildeki yolu

üzerine

X

Cyan

temde yeşil bir

8.

X

Buna göre, K, L, M ışınlir?

B) Yalnız I2

M L

larının renkleri ne olabi-

O merkezli yarım cam kürelerin tabanlarına düzlem ayna yerleştirilmiştir.

ÜNİTE TESTİ

5

α

β

şürülüyor.

nM

Buna

Y

göre,

Yeşil

Cyan ve Sarı

Sarı

rıcılık indisleri nK, nL, nM

renkli


arkasından bakan gözler kitabı hangi renkte görür?

(a > b)

filtreler X gözü

A) nK > nL > nM

B) nL > nK > nM

D) nM > nK > nL*

C) nK > nM > nL

E) nM > nL > nK

Y gözü

A)

Kırmızı

Yeşil

B)

Siyah

Siyah

C)

Yeşil

Yeşil

D)

Siyah

Kırmızı

E)

Yeşil

Siyah

12. Şekildeki K filtre-

K

L

11

sine beyaz ışık düşürüldüğünde

9.

Hava ortamındaki L noktasından

L filtresi arkasın-

L

sıvı içindeki K cismine bakan gözlemci K cismini sıvı yüzeyin-

h

hava

yeşil renkte gö-

den h1, K noktasından L cismine

rüyor.

bakan gözlemci L cismini sıvı

yüzeyinden h2 uzaklıkta görüyor.

4

(nhava = 1, nsıvı = A)

2 3

h

Buna göre, K ve L filtrelerinin rengi aşağıdakilerden hangisi olabilir? K filtresi

L filtresi

A)

Kırmızı

Yeşil

B)

Sarı

Yeşil

C)

Mavi

Kırmızı

D)

Mor

Sarı

E)

Cyan

Kırmızı

sıvı

h1 Buna göre, oranı kaçtır? h2

B)

K

4 ) 3

4 3

C)

9 16

Göz

daki göz filtreyi

D)

4 9

E)

3 4

ÜNİTE TESTİ

OPTİK

6

1.

4.

Ι3 Ι1

Ι

Ι2

asal eksen

I

II

III

Hava ortamında bulunan kalın kenarlı merceğe gön-

derilen aynı renkli I1, I2, I3 ışınlarının şekildeki izlediği

Hava ortamında bulunan asal eksenleri çakışık ince ve kalın kenarlı merceklerin odak uzaklıkları eşit ve f dir.

Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f olduğuna göre, I ışını sistemi nasıl terk eder?

yollardan hangileri doğru olarak çizilmiştir?

A)

B)

C)

(Noktalar arası uzaklıklar eşit ve F dir.) A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III D)

2.

Asal eksenleri çakışık odak uzaklıkları f1, f2, f3 olan ince kenarlı mercekler-

5. asal eksen

yor.

f1

f2

Bölmeler eşit aralıklı olduğuna göre, f1, f2 ve f3 arasın-

10

bulunan

B) f2 > f3 > f1

D) f1 > f2 = f3*

Buna göre, K ve L cisimlerinin merceklerdeki görüntüK cismi A) B) C) D) E)

Büyür Büyür Küçülür Küçülür Önce küçülür, sonra büyür.

Ι

ceğe I ışını şekildeki

M P

F

gibi gönderiliyor. Buna göre, I ışını

L asal N eksen K

Düzlem ayna

düzlem aynadan yan-

Büyür Küçülür Büyür Küçülür Büyür

Ι

D) N

K

L

L

M

M

K merceği ve K merceğinin ikiye bölünmüş şekli L ve M asal eksenleri çakışacak şekilde yerleştirilmiştir.

I ışını K merceğinde şekildeki yolu izlediğine göre, lıklar eşittir.)

(F odak noktası, Bölmeler eşit aralıklıdır.) C) M

K

sistemi hangi noktadan terk eder? (Noktalar arası uzak-

sıdıktan sonra hangi noktadan geçer?

B) L

L cismi

asal eksen

Hava ortamında bulu-

A) K

F

leri için ne söylenebilir?

C) f3 > f2 > f1 E) f1 = f3 > f2

nan ince kenarlı mer-

F

K ve L cisimleri oklar yönünde hareket ettiriliyor.

6.

asal eksen

cekler önündeki

12

3.

L

K

lın kenarlı mer-

f3

daki ilişki nedir?

FİZ İK

ortamın-

da

olan ince ve ka-

şekildeki yolu izli-

A) f1 > f2 > f3

Hava

odak noktaları F

de tek renkli I ışını

E)

A) K noktası E) P

B) KL arası

D) LM arası

C) YL noktası E) Asal eksene paralel

ünite

OPTİK

6

10. Asal eksenleri çakışık

7. K

ince ve kalın kenarlı

L asal eksen

F

merceklerin kırıcılık in-

asal eksen

F

n2

n1

n0

asal eksen

Ι

disleri n1 ve n2 dir. İnce

ÜNİTE TESTİ

kenarlı merceğe gönderilen I ışını şekildeki yolu izlemektedir.

Odak uzaklıkları eşit ve F olan ince kenarlı mercek ve

konulmuştur.

Ortamın indisi n0 olduğuna göre, n0, n1 ve n2 arasındaki ilişki nedir?

kalın kenarlı mercek önüne eşit uzunluktaki K, L cisimleri

A) n1 > n0 > n2

Buna göre, cisimlerin görüntülerinin boyları oranı

D) n1 > n2 > n0*

kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir, nmercek > nortam) A) 8

B) 4

C) 2

D) 1

E)

ince kenarlı merceklere gelen I ışını sistemi Iı ola-

P

P asal eksen

asal eksen I

asal eksen

II

III

Asal eksenleri çakışık optik aletlerle kurulan I, II ve III sistemlerinden hangisinde P ışını kırılma ve yansıma-

Ιı

rak terk ediyor.

lar sonucunda kendi üzerinden dönebilir? f1

Buna göre,

f2

I. Merceklerin odak uzaklıkları eşittir.

II. Mercekler arası uzaklık f1 + f2 dir.

III. Merceklerin birer odağı çakışıktır.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? B) Yalnız III

D) II ve III

A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve II

D) II ve III

A) Yalnız II

E) n2 > n1 > n0

Ι

odak uzaklıkları f1, f2 olan

P asal eksen


C) n2 > n0 > n1

1 2

11. 8.

B) n0 > n1 > n2

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Şekildeki P kutusu içinde bulunan optik sisteme gönderilen I1 ve I2

E) I, II ve III

ışınları sistemi I1ı ve I2ı olarak terk

Ι1 Ι2

P

13

ediyor.

Buna göre, P kutusu içindeki optik

9.

Asal eksenleri çakı-

Ι

şık, odak uzaklıkları

K

sistem

aşağıdakilerden

hangisi olabilir?

L

A)

B)

C)

Ιı

f1, f2 olan yakınsak K

asal merceği ile ıraksak L eksen

merceğinden oluşan sistemde I ışını siste-

f1 = 40 cm

f2 = 12 cm

ı

mi I olarak terk edi-

4

D)

yor.

Buna göre, mercekler arası uzaklık kaç cm dir? A) 16

B) 24

C) 28

D) 42

Ι1ı

E) 52

E)

Ι2ı

1.

I, II ve III de perdede oluşan gölgeleri, IV de K, L, M noktalarından ışık kaynağına bakan gözlemcinin ışık kaynağını görüş şeklini çiziniz? Ayna Ι

Ι

Ι Engel

Engel

Ι

L

Engel

Ι

I

Engel

II

Eşit bölmeli düz-

III

IV

L

M

L

lemde bulunan I ışık

M

Küresel ışık kaynağı

K

2.

K

Ayna

kaynağının,

Ι

düzlem ayna varken K noktası civa-

K

rındaki toplam ay-

dınlanma şiddeti EK, L deki ise EL dir.

3.

Buna göre,


Eşit bölmeli düz-

C: ( 5 )

N

lemde G noktasından aynaya bakan gözlemci saydam

L

G

P

K M

olmayan K, L, M, Ayna

N ve P cisimlerinden

hangilerini

görebilir?

4.

Asal

eksen-

leri

çakışık

odak uzaklıkları eşit ve f olan

Ι

K

f

f

C: ( L ve M )

L

f

asal eksen

çukur

aynalardan K aynasına gelen I ışını L aynasından üçüncü yansıması nasıl olur?

ünite

14

5. asal eksen

K L M

F

Odak noktası F olan çukur ayna önündeki K, L, M cisimlerinin görüntülerinin boyları arasındaki ilişki nedir?

6.

C: (hK = hL = hM)

Hava ortamında, O merkezli yarım kürelere gönderilen I ışınlarının izleyecekleri yolları çiziniz. Ι

n1 O

O n2

n2

O

n2

O

n2

n2 > n1

7.

N nX

Ι

N

α

nX

2α

Ι

Ι nX

N αα

n2

n1

n3

X ortamından kırıcılık indisi n1, n2 ve n3 olan ortamlara gönderilen tek renkli I ışınları şekildeki yolu izliyor.

Buna göre, n1, n2 ve n3 arasındaki ilişki nedir?

C: (n2 > n1 > n3)

K

8.

Ι

L M

asal eksen

F III II Ayna

Eşit bölmeli düzlemde ince kenarlı merceğe gelen K, L, M ışınları kırılma ve yansımalardan sonra I, II, III noktalarından hangisinden geçer?

4

(F = Odak noktası)

K:I

C:

L : II M : III

15

10. Sınıf Fizik Soru Bankası

Recommend Documents