Jose Antonio Rojas Carrera
[email protected]
VOCABULARIUM LATĪNUM VERBĪS ATQUE IMAGINIBUS EXPLICĀTUM Cap. XIV (Nota bene: ↔ = contrarium, antonymum) VOCABULUM SŌLUM
IMĀGO VERBĪS EXPLICĀTA
(AUT CUM IMAGINE)
gallus, -ī, m.
gallus canēns = gallus quī canit
vestīmentum, - ī, ī, n.
gallus canit: “cururrū! cucucurrū!”. Gallus canēns novum diem salūtat. 14, 19-20 ecce
haec sunt
vestīmenta Rōmāna
sagum vestīmentum est
tunica,
toga
et
stola sunt vestīmenta Rōmāna
tunica, -ae, f.
hic vir, quem vides,
tunicam gerit.
toga, togae, f.
hic vir, quem vides,
togam gerit.
calceus, -ī, m.
Mārcus, quī pedibus nūdīs ante lectum stat, calceōs poscit: “Da mihi
calceōs , pedēs frīgent mihi!” XIV ,85-86
parentēs, -um (-ium), m./f.
Iūlius pater līberōrum est. Aemilia est māter līberōrum.
Iūlius et Aemilia sunt parentēs līberōrum.
tabula, -ae, f.
tabulam
Dāvus Mārcō librum et et stilum et rēgulam affert. XIV, 109-110
stilus, -ī, m.
trēs stilī
stilum et rēgulam
Dāvus Mārcō librum et tabulam et tabulam et affert. XIV, 109-110
rēgula, -ae, f.
rēgulam
Dāvus Mārcō librum et tabulam et tabulam et stilum et affert. XIV, 109-110
rēs est id quod est. rēs est aliquid, quod nōn est nihil. rēs.
hoc est arbor: arbor est
rēs, reī, f. hoc est mālum: mālum est
rēs.
hoc est nummus: nummus rēs est. hoc est tunica: tunica rēs est.
Iūlius: “ecce Dāvus tibi librum et cēterās Sūme
rēs tuās atque abī”. XIV, 111-112
apertus, -a, -um, adj. (↔clausus, -a, -um)
fenestra aperta est
clausus, -a, -um, adj. (↔apertus, -a, -um)
fenestra clausa est
rēs
tuās affert. affert.
sordidus, -a, -um, adj.
(↔pūrus,
Titus
-a, -um, adj.) Titus vestīmenta sordida gerit, bracchium sordidum habet et facies ejus
sordida est!
Aulus
pūrus, -a, -um, adj. (↔
sordidus, -a, -um, adj.)
Aulus vestimenta
alter puer
pūra gerit, et ipsī facies pūra est.
pūra vestīmenta gerit, alter sordida gerit vestīmenta.
nūdus, -a, -um, adj.
Homērus nūdus nōn est, sed vestītus
togātus, -a, -um, adj.
vir quī togam gerit est vir
dexter , -a, -um, adj. (↔sinister, -a, -um, adj.)
togātus
manus dextra
haec sagitta dextram indicat
sinister, -a, -um, adj.
sagitta sinistram indicat haec est manus
sinistra
omnis, -e, adj. (↔nihil)
līberī omnēs Iūliī et Aemiliae sunt Mārcus, Quintus et Iūlia. Iūlius Aemiliaque omnēs līberōs suōs amant: Mārcum, Quintum et Iūliam.
omnēs nūmerī nātūrālēs āb 1 ad 10 hī sunt: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
cubō, cubāre (= iaceō, iacēre)
Quintus iacet in lectō = Quintus cubat in lectō
quī dormit, nōn vigilat!
vigilō, vigilāre (↔ dormiō, dormīre)
quī vigilat, nōn iam dormit
alter puer dormit, alter
vigilat
valeō, valēre (↔ aegrōtō, aegrōtāre)
hic parvus puer nōn aeger, sed sānus est. quī aeger est, aegrōtat. quī sānus est, valet. hic parvus puer bene valet!
mergō, mergere
in aquā sē
mergit
Lunae diē Iūlia cantat…
soleō, solēre
Martis quoque diē Iūlia cantat…
Quī multīs temporibus aliquid facit, id facere
solet Etiam Mercuriī diē Iūlia cantat…
Iūlia cantat multīs diēbus…Iūlia cantāre
frīgeō, frīgēre
puer
friget
solet!
poscō, poscere (=petō, petere)
discipulus librum petit a magistro: magister, da mi librum. discipulus poscit librum a magistro: magister, da mi librum.
vestiō, vestīre
induō, induere
avēs cantāre possunt quia
vocem habent:
induere togam est vestīre sē eō vestīmentō. Mārcus prīmum tunicam induit , deinde togam = Mārcus prīmum tunicā sē vestit, deinde togā…XIV, 73, 74
tunica
gerere est in corpore ferre, in corpore habēre. Toga est vestīmentum album quod virī et puerī Rōmānī
gerunt . XIV, 75-76 gerō, gerere
Iūlius togam gerit.
inquit (= dicit)
Sed cūr nōn venit Mēdus? inquit Mārcus = Sed cūr nōn venit Mēdus? dīcit Mārcus XIV, 113
uterque, utraque, utrumque figūra A plana est est
figūra B plana
utraque figūra est plāna = et figūra A est plana et figūra B est plāna
neuter, neutra, neutrum
figūra A
neutra figūra est quadrātum =
figūra B
neque figūra A est quadrātum, neque figūra B est quadrātum.
alter, altera, alterum
altera figūra est triangulum, altera est circulus. mihī est cāsus datīvus prōnōminis quod est ego.
mihi
XIV, 70, 71 Mārcus: “da mihī tunicam et togam” = da tunicam et togam eī puerō quī sum ego.
tibi
tibī est cāsus datīvus prōnōminis quod est tū. Dāvus: dō tibī tunicam et togam = dō tūnicam et togam puerō quī es tū.
mēcum (= cum mē)
Dāvus eī calceōs dat, et eum sēcum venīre iubet: “Venī mēcum = (cum mē)! dominus et domina tē exspectant. XIV, 86-87
Marcus: tēcum (=cum tē) eō, Dāve!
tēcum (= cum tē) sēcum
Dāvus eī calceōs dat, et eum sēcum (=cum sē) venīre iubet. XIV, 86
nihil (= nūlla rēs) hic circulus plēnus est punctōrum. in hōc circulō sunt multa puncta.
hic circulus circulus vacuus vacuus est. est. in hōc circul circulō ō nūlla nūlla sunt sunt puncta puncta.. nihil est in hōc circulō!
quōmodo (= quō modō)
– quōmodo avēs volāre possunt? –
ālās moventēs.
– quōmodo piscēs natant? –
caudam moventēs.
hodiē (=hoc diē)
hodiē sōl lūcet! =
adhūc
Mārcus adhūc dormit.XIV, 34
hōc diē sōl lūcet!
= Mārcus ad hōc tempus dormit = etiam hōc tempore Mārcus dormit!
prīmum deinde
Mārcus prīmum manūs lavat, deinde faciem XIV, 46
Mārcus prīmum manūs lavat,
deinde faciem XIV, 46
virō togātō nūlla pars corporis est nūda, praeter bracchium alterum. XIV, 77, 78
praeter (praep. + accus.) ante, iuxta... extra...
= virō togātō nūlla pars corporis est nūda, sed sōlum bracchium alterum
praeter quoque est supra, magis quam… “quem ego amō praeter omnēs” Plautus = quem ego amō magis quam omnēs…
an
uter puer aegrōtat, Mārcusne an Quīntus? Quintus aegrōtat, Mārcus valet. XIV, 12, 13 “salvē!” dīcit quī advenit
valē
“valē!” dīcit quī discēdit fīlius ā patre discēdens, “valē, pater!” inquit XIV, 129, 128
Participium < pars + capere
participium, -ī, n.
pārs ōratiōnis partem capiēns nōminis, partem verbī: nōminis genera et cāsūs, verbī tempora et significātiōnēs, utrīusque numerum… XXXV, 129-131
