Unang Digmaang Pandaigdig

Unang Digmaang Pandaigdig Ang Unang Digmaang Pandaigdig o World War I (ang pinaikling WWI o WW1, na kilala rin sa tawag naFirst World War , Great War o "Dakilang Digmaan", War of the Nations o "Digmaan ng mga  Nasyon", at War to End All Wars o "Digmaan Upang Wakasan ang Lahat ng mga Digmaan") ay isang malawakang pandaigdigang digmaan na nilahukan ng napakaraming bansa na naganap sa pagitan ng mga taong 1914 hanggang 1918. [1] Ang Unang Digmaang Pandaigdig ay kakikitaan ng mga labanang ginaganap sa mga hukay (tinatawag na pakikidigmang pangbambang o trench warfare sa Inggles) Inggles) kung saan ginamit ng malawakan m alawakan ang teknolohiya sa pagpapaunlad at pagpaparami ng armamento. armamento.[2] Ilan sa mga sandatang ginamit sa digmaan ay angmasinggan angmasinggan,, eroplano, eroplano, submarino, submarino, tangke at ang nakamamatay na nakalalasong gas. Nilahukan ng mahigit 60 milyong sundalo ang digmaan kung saan 20 milyon sa mga ito ang naitalang namatay kasama na ang mga sibilyan mula sa 40 milyong tala ng mga nasugatan, nawala at nasawi sa digmaan.  Nagdulot ng malawakang pagbagsak ng industriya ang digmaan sa mga bansang pinangyarihan at napinsala nito na naging dahilan naman sa isang krisis na tinatawag na Dakilang Kapanglawan (Great 

 Depression) noong 1930s. Nagbunsod ito sa pagkawasak ng mga imperyo ng Imperyong Aleman, Aleman, Austria-Unggarya,Rusya Austria-Unggarya,Rusya at Ottoman. Ottoman. Nawalan ng ilang teritoryo ang Alemanya gaya ng AlsaceLorraine at ng Pasilyong Polonyan. Polonyan . Nahati naman ang imperyo ng Austro-Unggarya sa ilang maliliit na estado gaya ng Tsekoslovakia,Austria Tsekoslovakia,Austria,, Unggarya at napunta ang Transylvania sa Rumanya, Rumanya, Trieste sa Italya at Bukovina, Bukovina, Galisya atSilesya atSilesya sa Polonya. Nakamit naman ng huli, ng Pinlandiya at mga Estadong Baltiko ng Estonya, Latbiya atLitwaniya atLitwaniya ang kanilang kalayaan nang magwakas ang Imperyong Rusya na pinalitan ng dating Unyong Sobyet. Pinaghati-hatian naman ng Gran Britanya at Pransya ang mga teritoryo ng Imperyong Ottoman gayundin din mga kolonya ng Alemanya sa Aprika at Pasipiko. Pinag-isa ang mga estadong Balkan ngSerbya, ngSerbya, Montenegro, Montenegro, Slovenia, Slovenia, Croatia, Croatia, Masedonya at Bosnia-Herzegovina na tinaguriang Yugoslabya kasabay ng pagkakatatag ng bansang Turkiya.  Nagsimula ang digmaan mula sa isang pagbaril sa Bosnia at kalaunan ay nauwi sa mga alyansa; angPwersang angPwersang Entente at Sentral. Sentral. Ang Pwersang Entente ay kinabibilangan ng Gran Britanya at ng imperyo,Pransya imperyo,Pransya,, Rusya, Rusya, Serbya, Serbya, ang Hapon na lumahok noong Agosto 1914, Italya na bumaligtad sa Pwersang Sentral noong Abril 1915 at Estados Unidos noong Abril 1917. Ang Pwersang Sentral sa kabilang banda naman ay binubuo ng Imperyong Aleman, Austria-Unggarya, ang Italya bago ito sumapi sa Pwersang Entente, Imperyong Ottoman noong Oktubre 1914 at Bulgarya sa sumunod na taon. Ang ilan namang estado sa Europa gaya ng Olanda, Olanda, Suwisa, Espanya, Espanya, Monako at mga estadong Scandinavian ay nanatiling nyutral hanggang sa katapus-tapusan ng digmaan.

Karamihan sa mga labanan ay naganap sa Europa. Ilan sa mga mahahalagang lugar na pinangyarihan ng digmaan ay ang Bunsurang Kanluran (Western Front ) na nagsisimula sa Dagat Hilaga habang  bumabaybay sa kahabaan ng Belhikatimog Belhika, hilagang Pransya hanggang sa kanlurang Alemanya na nagtatapos sa hilaga ng Suwisa. Matatagpuan naman sa Rusya at Polonya ang Bunsurang Silangan ( Eastern ), sa hilagang Italya ang Bunsurang Italyano ( Italian Front ) at ang Bunsurang  Eastern Front ), Masidonyan (Macedonian Front ) sarehiyong sarehiyong Balkan. Sa labas naman ng Europa naganap ilan pang mga labanan sa Gitnang Silangan, Silangan , Aprika,Tsina Aprika,Tsina at Karagatang Pasipiko. Pasipiko .

Sanhi ng Digmaan Ang Paglakas ng Alemanya [ baguhin]  baguhin]  Napag-isa ang dating kalat-kalat at magkakahiwalay na estadong Aleman noong 1871 sa ilalim ng  pamumuno ng Prusya at ng itinalagang emperador nitong si Kaiser Wilhelm I. I. Pinangunahan naman ni Otto von Bismarck , ang bagong kansilyer ng kansilyer ng Prusya ang pakikidigma sa Pransya na noong mga  panahong iyon ay kanilang binabaka. Sa kanyang pangunguna ay napasok ng Sandatahang Aleman ang Paris na nagdulot ng pagkamatay ng libo-libong mamamayan at nahantong sa pagkatalo ng Pwersang Pranses. Ang kahuli-hulihang emperador, si  Napoleon III ay napilitang bumaba sa trono. Sinakop ng Prusya ang Alsace-Lorraine mula sa Pransya at idinagdag ito sa kanilang teritoryo. Samantala, desidido naman ang mga nasyonalistang Pranses na mabawi ang Alsace-Lorraine sa Alemanya. Magmula noo'y nagpalakas na ang Prusya, na lumaon ay tinawag na Alemanya ng kanyang ekonomiya at industriya.  Nagparami rin itong ng kanyang sandatahang-lakas, armamento at nakipagpaligsahan sa Gran Britanya at iba pang bansa sa pagpaparami ng  Dreadnought , ang tinaguriang pinakamalakas ng barkong-pandigma noong mga panahong iyon. Sinuportahan din ng Alemanya ang paglaya ng Moroko sa pamumuno ni Kaiser Wilhem II na noo'y nasa ilalim ng pamamahala ng Pransya, ang kanyang nakatunggali noong nagdaang digmaan. Ang pangyayaring iyon ay nagbuklod sa Pransya at Gran Britanya upang magkaisa sa  pakikipagtunggali  pakikipagtunggali laban sa Alemanya tungkol sa usapin sa Moroko. Dahil sa nasabing pagkakaisa, lalo  pang ipinagpatuloy ng Alemanya ang pagpapalakas ng kanyang pwersa.

Kaguluhan sa Rehiyong Balkan Masasabing isa sa mga salik na nagbunsod sa Unang Digmaang Pandaigdig ay ang kaguluhan sa Rehiyong Balkan na matatagpuan sa timog-silangan ng Europa. Europa. Bago sumapit ang digmaan, taong 1912 ay naitaboy na ng mga bansang Serbya,Montenegro Serbya,Montenegro,, Bulgarya, Bulgarya, at Gresya ang mga Turkong Ottoman na dating sumakop sa kanila palabas ng Europa. Dahil dito'y sila-sila mismo ang nag-agawan sa  pagkamkam ng mga nalalabing teritoryo sa rehiyong Balkan. Balkan . Sa apat na ito'y mahigpit na magkalaban ang Serbya at Bulgarya. Sa sumunod na taon ay natalo ang Bulgarya bunga ng isang namuong alyansa na

 pagitan ng Serbya at iba pang mga estadong Balkan kasama na maging ang Rumanya. Rumanya. Pagkatapos nito'y nakatunggali naman ng Serbya ang Austria-Unggarya dahil sa pagsakop nito sa lalawigan ng Bosnia at Herzegovina na may malaking populasyon ng mga Slav. Nilayon ng Serbya ang kalayaan at pag-iisa ng iba pang mga Slav na nasa ilalim ng pamamahala ng Austria-Unggarya. Austria-Unggarya. Itinuring ito ng huli na banta sa katatagan ng kanyang imperyo.

Mga Alyansa Dala ng sunod-sunod na tensyon ay nabuo ang dalawang pangunahing alyansa sa pagitan ng mga bansa sa Europa. Europa. Ang unang alyansa, ay binubuo ng Alemanya, Alemanya, Austria-Unggarya at Italya. Ang kasaysayan ng alyansa ay nagsimula ng makipagkasundo ang Alemanya sa Austria-Unggarya at Rusya sapagkat nangamba noon si Otto von Bismarck sa Bismarck  sa maaaring maging hakbang ng Pransya sa gagawin nitong  pagbawi sa Alsace-Lorraine na noo'y kanilang sinakop. Tinawag ang alyansa na Liga ng Tatlong Emperador ( Emperador (Three Emperor's League) subalit hindi ito nagtagal sapagkat may namumuong alitan noon sa  pagitan ng Austria-Unggarya at Rusya. Ito ay ang usapin tungkol sa mga Slav sa Rehiyong Balkan. Balkan. Ang Rusya ay nagbigay ng suporta sa mga mamamayang Slav sa kanilang layunin na magkaisa sa pamumuno ng Serbya. Naging banta ito sa Austria-Unggarya sapagkat maaaring magsipag-alsa ang mga Slav na nasasakupan nila sa bahaging timog ng imperyo. Bunga nito'y humina ang alyansa at noong 1876 ay  bumuo ang Alemanya ng lihim na alyansa sa pagitan ng Austria-Unggarya lamang. Ilang taon mula sa  pagkakatag ng liga, pagsapit ng 1882 ay sumapi ang Italya sa nasabing alyansa sapagkat dahil sa kanilang  pagkagalit sa pagsakop ng Pransya sa Tunisya. Dito nabuo ang Tatluhang Alyansa o Triple Alliance. Ang ikalawang alyansa ay nabuo ng makipagkasundo ang Pransya sa Rusya ng makita nito ang lumalaking industriya at kapangyarihan ng Alemanya magmula noong humina ng Liga ng Tatlong Emperador. Tinagurian ang alyansang ito na Dalawahang Alyansa o Dual Alliance . Ipinasya naman ng Gran Britanya na sumama sa alyansa at makipagtulungan sa Pransya matapos makatunggali ang Alemanya sa pananakop ng mga kolonya sa Aprika. Nagpalakas ng ekonomiya at nagpaligsahan ang tatlong magkakaalyadong bansa sa pananakop ng mga kolonya. Tinawag na  Entente Cordiale ang kanilang alyansa at nang lumaon, matapos malagdaan ang isa pang kasunduan noong 1907 ay tinagurian na silang Tatluhang Kasunduan o Triple Entente.

Ang Pagbaril sa Sarajevo  Noong 28 Hunyo, 1914 ay binaril ni Gavrilo Princip, Princip , isang estudyanteng Bosnian ang tagapagmana ng trono ng Austria-Unggaryana Austria-Unggaryana si Artsiduke Franz Ferdinand at ang kanyang asawang si Sophie habang ang mga ito'y bumibisita sa Sarajevo, kabisera ngBosnia ngBosnia.. Napag-alamang si Princip ay kasapi pala ng kilusang tinatawag na Young Bosnia, isang samahang naglalayon ng kalayaan at pag-iisa ng mga Slav na nasa ilalim noon ng pamamahala ng Austria na suportado ng Serbya. Serbya. Nagprisenta ng ultimatum ang

Austria-Unggarya noong 23 Hulyo at pagsapit ng 28 Hulyo ay nagmobilisa ito ng kanyang sandatahanglakas at nagdeklara ng pakikidigma laban sa Serbya. Makalipas ang dalawang araw ay iniutos ni Tsar   Nicholas II ang pagmomobilisa ng sandatahang-lakas ng Rusya. Rusya. Sumunod ding nagmobilisa ang Pransya at noong 1 Agosto ay nagdeklara ang Alemanya ng pakikidigma laban sa Rusya at noong 3 Agosto laban sa Pransya. Umapela naman ng tulong at suporta ang Pamahalaan ng Belhika sa Gran Britanya sapagkat nais dumaan ng Pwersang Aleman sa kanilang bansa upang makapasok sa Pransya.  Nagmatigas ang Alemanya at sinakop pa rin a ng Belhika kasama na ang Luxembourg sa kabila ng  pagababanta ng Gran Britanya kaya't nagdeklara ito ng pakikidigma noong 28 Hunyo. Dito na nagsimula ang Unang Digmaang Pandaigdig sa pagitan ng Pwersang Sentral (Alemanya, Alemanya, AustriaUnggarya, Imperyong Ottoman at Bulgaria) Bulgaria) at ng Alyadong Pwersa (Gran Britanya, Britanya,Pransya, Rusya, Serbya at Belhika). Belhika).

Ikalawang Digmaang Pandaigdig Ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay isang pandaigdigang labanan na nagsimula noong Hulyo 7, 1937 sa Asya at Setyembre 1, 1, 1939 sa Europa. Europa. Natapos ito hanggang 1945, 1945 , at nasangkot ang karamihan ng mga bansa sa daigdig at bawat kontinente na may naninirahan. Tinuturing ito na pinakamalawak,  pinakamahal at pinakamadugong labanan sa kasaysayan ng sangkatauhan.Maaalalang ang mga bansang lumahok sa digmaan ay nagbuhos ng napakaraming pwersang militar upang lupigin ang bawat panig.

Dahilan ng Digmaan Ang Unang Digmaang Pandaigdig ay nagtapos sa pagkatalo ng Germany noong 1918. Naniwala ang mga German na sila ay di makatarungang sinisi sa digmaan. Sila ay ginamit para pangbayad ng pera sa Britanya at Pransya na nagwagi sa digmaan. Ang mga Hapones ay tumulong talunin ang Germany. Naramdaman nila na karapatan nilang magpalawak  ng kapangyarihan sa Asya. Ngunit pinigilan sila ng Britanya at Estados Unidos.

Pagsikat ng mga Diktador  Noong mga 1930, sinimulan ng mga pinunong militar ng Hapon ang pananakop sa mga bahagi ng Tsina at iba pang bansang Asyano. Nasakop ng Hapon ang Manchuria noong 1931. Nang malaman ito ng League of Nations, Nations , umalis ang Hapon at lumawak ang imperyo sa labas ng bansa. Ang Germany ay napasakamay ng partidong  Nazis noong 1933. ang kanilang  pinuno ay si Adolf Hitler. Sinisi niya ang mga problema ng Germany sa mga Jews. Sunod-sunod ang mga pakikipag-ugnayan niya sa mga karatig bansa partikular ang bansang Italya na nasa ilalim ng pamumuno ni Benito Mussolini sa ilalim ng Batas Militar.

Digmaan sa Europa Idinagdag ni Adolf Hitler sa Hitler  sa Nazi  Nazi Germany ang mga bahagi ng Austria at Sudetenland, lugar  sa Czechoslovakia. Czechoslovakia. Nakipagsunduan rin siya kay Joseph Stalin para Stalin  para magtulungan at di magdeklara ng digmaan sa bawat isa. Madaling sinakop ng Germany ang Poland, Poland, sa tulong ngUnyong ng Unyong Sobyet noong Setyembre 1,1939 1,1939 at nagdeklara ng digmaan ang Britanya at Pransya. Ang uri ng digmaang ito ay tinawag na blitzkrieg na blitzkrieg o digmaang kidlat dahil sa bilis nito. Ang Denmark , Norway,  Norway, Belgium, Belgium, Netherlands, Netherlands, at Pransya ay bumagsak sa kamay ng blitzkrieg.  Nanatiling malaya ang Britanya. Gusto ni Hitler na wasakin muna ang hukbong panghimpapawid ng Britanya bago sakupinang bansa. Noong Agosto 12, 1940, binomba ng Germany ang katimugang  baybayin ng Inglatera. Inglatera. Pinagsamasama ni Punong Ministro Winston Churchill ang kanyang hukbo para

lumaban. Ang mga Briton ay tinulungan ng lihim na imbensyon, ang radar, na ginamit para malaman kung may hukbong panghimpapawid papunta sa bansa. Di nasakop ng Germany ang Britanya.  Noong Hunyo, 1941, tinapos na ni Hitler ang pananakop sa Britanya para simulan ang pananakop sa Unyong Sobyet. Ayon sa mga historiko, ito ang pinakamalaking pagkakamali ni Hitler. Gusto niya ng  bakanteng lugar para sa mga German at makontrol ang kayamanan ng rehiyon. Gusto rin niyang  pabagsakin ang kommunosmoat kommunosmoat talunin ang pinakamakapangyarihang karibal na si Joseph Stalin. Umaabot sa talong milyong sundalo ang pinasugod ni Hitler sa Rusya. Hindi nakapaghanda si Stalin sa  pagsugod ng Germany. Higit sa dalawang milyong sundalo at sibilyan ang namatay sa kamay ng mga Germans. Nagkasundo ang Unyong Sobyet at Britanya na magtulungan sa digmaan.

Digmaan sa Asya  Nag-siklab rin ang digmaan sa Pilipinas. Dulot ito ng pagsabog ng Pearl Harbor sa Hawaii, Malaya (Malaysia at Singapore sa ngayon),at iba pa. Inutos ni Franklin D. Roosevelt ang pagsama ng Amerika sa digmaan. Ang Pamahalaang Komonwelt ni Manuel L. Quezon ay inilikas sa Malinta Tunnel sa Corregidor. Nilisan nina Quezon at MacArthur ang Pilipinas, si Quezon sa Amerika; para ilikas ang Komonwelt, pati na rin ang kanyang gabinet at pamilya, habang si MacArthur ay pumunta sa Australia. Sumuko ang mga sundalo sa Bataan, at ito ang puno't dahilan ng Martsa ng Kamatayan. Naglakad ang mga sundalong Pilipino at Amerikano mula sa Mariveles, Bataan papuntang Capas, Tarlac. Tarlac. Marami pa ang nangyari.  Noong Hunyo 6, 1944, ang paglumunsad ng mga sundalong Amerikano, Briton at Kanadyano ay nagsimula ng pagsakalay sa Normandy, Pransya ay lumaban ng mga sundalong Aleman. Ang mga  puwersang Kakampi sa tulong ng mga sundalong Pranses sa Normandy ay nagsimula ng pagpapalaya sa Pransiya.  Noong Oktubre 20, 1944, Bumalik si heneral Douglas MacArthur at MacArthur  at mga kasamahan ni dating  pangulong Sergio Osmena, Osmena , heneral Basilio J. Valdes, Valdes , brigidyer heneralCarlos heneralCarlos P. Romulo ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas at si heneral Richard H. Sutherland ng Hukbong Katihan ng Estados Unidos ay ang dumaong ng puwersang Amerikano sa Palo, Leyte. Leyte. At nagsimula ng Pagpapalaya ng bansang Pilipinas sa  pagitan ng pagsamahin na mga tropang Pilipino at Amerikano kabilang ang mga kumilalang pangkat ng mga gerilya noong 1944 hanggang 1945 at ang pagsalakay ng puwersang Hapones. Nagsimula ang Labanan ng Pagpapalaya sa Maynilanoong Maynila noong Pebrero 3, hanggang Marso 3, 1945 ay nilusob ng magkakasanib na hukbong Pilipino at Amerikano na isinalakay at pagwasak ng pagbobomba sa ibabaw ng kabiserang lungsod laban sa hukbong sandatahan ng Imperyong Hapones, at mahigit sa 100,000 mga Pilipinong sibilyan ang napatay sa kamay ng mga hukbong Hapones. Noong Setyembre 2, 1945, sumuko si heneral Tomoyuki Yamashita sa mga tropang Pilipino at Amerikano sa Kiangan, Ifugao sa

Hilagang Luzon. Nagsimula ang mga sundalong Pilipino at Amerikano ay naghahanda ng pagsalakay at  pagpapalaya sa Hilagang Luzon ay lumaban sa mga hukbong Imperyong Hapones noong 1945.  Noong Abril 16, 1945, pumasok ang mga sundalong Sobyet sa lungsod ng Berlin, matatagpuan sa kabiserang lungsod ng Alemanyang Nazi ay lumaban sa mga sundalong Aleman ay sinira ito at nagwasak  ng lungsod at may hihigit sa 600,000 sundalong Aleman at mga sibilyan ang namatay at nasugatan sa mga kawal ng pulang Sobyet. Noong Mayo 8, 1945, Ang pagkatalo ng mga Alemanyang Nazi at ang  pagsuko sa pwersang Kakampi.  Natapos lamang ang digmaan sa buong mundo pagkatapos ng pagpirma ng pagsuko ng mga sundalong Hapon sa sundalong Amerikano, pagkatapos ng pagbobomba sa Hiroshima at Nagasaki, noong Setyembre 2, 1945, sa Look ng Tokyo, Hapon.

Digmaang Malamig Ang Digmaang Malamig' (  Ruso: Холодная война) ay isang digmaan na nangyari  Ingles:  Ingles: Cold War, Ruso:  pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Pandaigdig . Ito'y nangyari mula sa 1945 hanggang 1991, nangyari ang digmaan dahil sa tensyon ng kompetensya sa Ekonomiya, ang di pagkakasundo ng mga pulitiko, at tension sa Militar, ang digmaang ay sa pagitan ng mga kaunlarang mga bansa kasama ang Estados Unidos at angUnyong angUnyong Sobyet kasama ang mga kaalyado nito. Pinatanyag ang katawagang  Digmaan

Malamig ng tagapayong pampolitika at tagapondo na Amerikanong si Bernard Baruch[talababa'y kailangan] sa isang debate noong Abril 1947 tungkol sa Paniniwalang Truman. Truman . Ang paghihirap ng Digmaang Malamig ang humubog sa mga kasalukuyang pangyayari. pangyayari. Ito ang labanang  pandiplomatiko at pangkabuhayan at alitan sa ideolohiya at Kanlurang kapitalismo laban sa komunismo ng Silangang Europa. Europa. Walang tuwirang alitang militar ang dalawang bansa (Amerika at Unyon Soviet). Naging labanan ito ng ideolohiya at tinawag na Digmaang Malamig dahil walang naganap na putukan sa pagitan ng dalawang bansa.

Simula ng Digmaang Malamig  Nabuo ang Digmaan pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa pagitan ng Estados Unidos at mga kaalyado nito at sa kabilang panig ang mga pangkat ng mga Bansa sa pamumuno ng Unyong Sobyet. Sobyet . Walang tuwirang alitang militar ang dalawang makapangyarihang bansa. Sa halip, umiral ang labanang  pandiplomatiko at pangkabuhayan at hidwaan tungkol sa ideolohiya at Kanlurang kapitalismo laban sa komunismo ng Silangang Europa. Europa . Sa simula, nakasentro ang Digmaang ito sa paggamit ng lakas-militar ng Unyong Sobyet at ang  pagtatatag ng komunistang pamahalaan sa Silangang Europa. Nagdulot ito ng takot at pangamba sa marami na baka gawing komunista ang Kanlurang Europa pagkatapos Europa  pagkatapos makontrol ang Silangang Europa.

Pagkasangkot ng Estados Unidos Lumawak ang pagkakaiba sa pulitika ng dalawang panig dahil sa hidwaan sa ideolohiya. Naniniwala ang mga pinunong Marxist-Lennist na wawasakin ng kapitalismoang kapitalismoang sistemang Sobyet. Ang Estados Unidos naman ay may paniniwala at hinala na magpapalawak ng teritoryo at sasakupin ng Union of  Soviet Socialist Republic(USSR) Republic (USSR) ang mundo. mundo. Pagkatapos ng mahabang panahong pagkakaibigan, nag-away ang Estados Unidos At Rusya tungkol sa mga suliranin sa Asya. Nagsimula ang kanilang alitan noong 1917 nang agawin ng mga komunista ang

kapangyarihan at itinatag ang Unyong Sobyet at nagpahayag ng digmaang ideolohikal laban sa mga kapitalistang bansa sa kanluran.  Nakialam ang Estados Unidos sa Unyong Sobyet sa pagpapadala ng 10,000 tropa sa pagitan ng 1918 at 1920 at tumanging kilalanin ang bagong Estado hanggang noong 1933. Nagtulong ang dalawang bansa laban sa Germany noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Noong ika-4 hanggang ika-11 ng Pebrero 1945, nagpulong sina Pangulong Franklin D. Roosevelt ng Estados Unidos. Punong Ministro Winston Churchill ng Britanya at Josef Stalin ng USSR sa USSR sa dating palasyo ni Czar Nicholas II sa Crimea sa timog dalampasigan ng Black Sea upang pag-usapan ang kapalaran ng daigdig.  Napagkasunduan na mananatili ang impluwensya ng USSR sa mga pook na sinakop ng Red Army sa Silangang Europa. Bukod doon, mahahati ang Germany sa apat na sona na nasa pangangasiwa ng United Kingdom, Kingdom, United States at France sa kanluran at ang USSR sa USSR sa silangan. Hinati rin ang Berlin na nasa loob ng sona ng Soviet sa ganitong paraan.  Nakakapangyari ang Komunismo sa mga pangangasiwa sa East Germany, Germany, Romania,Bulgaria Romania,Bulgaria,, Poland, Poland, Czechoslovakia, Czechoslovakia, Hungary, Hungary, at Albania. Albania. Naging komunista na rin ang  pamahalaan ng Yugoslavia. Subalit tiniwalag ito ni Stalin noong 1948. 1948 . Sa bagong Silangang Europa,  pinigilan ang lahat ng kontra sa komunismo at nabawasan ang maraming kalayaang tinatamasa ng mga mamamayan. mamamayan. Dito nahati ang Europa at sinimulan ang pagtatayo ng Iron Curtain.  Nagwakas ang pagtutulungan ng United States at USSR sa pagitan ng 1944-1945 nag gamitin ni Stalin ang Red Army upang kontrolin ang Silangang Europa. Tinutulan ni Pangulong Harry S. Truman ang  patakaran ni Stalin. Kumilos siya upang pagisahin ang Europa sa pamumuno ng America. Nawalan ng tiwala sa isat-isa ang dalawa nang hindi nila tinupad ang kasunduan sa Digmaan. Hindi sinunod ni Stalin ang pangakong magkakaroon ng Halalan sa Silangang Europa. Hindi naman tinupad ni Pangulong Truman ang pangakong Reparasyon upang itayong muli ang Unyong Sobyet na nasira noong digmaan.  Nagsimula ang labanan ng United States at Unyong Sobyet sa pagkontrol sa Germany at ibang estratehikong lugar tulad ng Dardanelles at ang mga kipot na magkakarugtong sa Black Sea, Sea, Dagat Aegean, Aegean, at Dagat Mediterranean. Mediterranean. Noong Marso 1946, 1946, ipinahayag ni Pangulong Truman na magbibigay ang United States ng tulong pangkabuhayan at militar sa mga bansa na susuporta sa mga mamamayan na nakikipaglaban sa pagtatangka ng mga armadong minorya na supilin nila. Tinawag ang patakarang ito na Truman Doctrine. Sa taong din ito ginawang popular ng mamamahayag na si Walter Lippman ang terminolohiyang Cold War .

Paglawak ng Digmaan  Noong 1948 inlunsad ang 13 bilyong 13 bilyong dolyar na dolyar  na Marshall Plan na naglalayong itayong muli ang kanlurang Europa. sinagot ito ni Stalin sa pamamagitan ng pagpapalawak ng teritoryo sa Silangang Europa. Dahil dito, nanganib ang kalagayan ng Kanluranin sa Germany. Kumilos naman si Pangulong Truman at tumulong sa pagtatatag ng alyansang militar, ang  North Atlantic Treaty Organization (NATO), at sa  pagtatatag ng malayang West Germany. Germany. Nang iminungkahi ng mga makakapanalig sa Kanluran ang  pagbabago sa pananalapi sa sinakop na Germany, Germany, hindi sumangayon ang USSR . Gayunpaman, sinimulan ito ng West Germany sa mga sinakop nilang Sona. Bilang ganti, isinara ng Unyong Sobyet ang lahat ng daanang lupa patungong Kanlurang Berlin noong Hunyo 1948. 1948. Subalit nagpadala angUnited ang United States at United Kingdom ng mga suplay sa Kanlurang Berlin sa pamamagitan ng eroplano. Nagwakas ito noong Mayo 1948. 1948. Hanggang 1989, 1989, tanging Romania, Romania, Albania, Yugoslavia lamang ang nakawala sa kamay ng Moscow.Kapag Moscow.Kapag nagtangka ang ibang mga bansa sa silangang Europa na ipatupad ang malayang  patakaran, kaagad iginigiit ng USSR ang kanyang sariling patakaran. Dalawang halimbawa nito nang magkaroon ng pagbabago sa pamahalaan ng Hungary noong 1956 at sa Czechoslovakia noong 1968.  Nilusob ang mga ito ng militar at noong 1981 ideneklara ang Batas Militar upang masawata ang malayang kalakalang unyon. Lumawak ang Digmaang Malamig noong 19491949 -1950 nang pinasabog ng Unyong Sobyet ang kanyang unang Bombang Atomika. Pinaalis ng mga komunista sa Chinasa Chinasa pamumuno ni Mao Zedong ang  pamahalaang Nasyonalista  pamahalaang Nasyonalista ni Chiang Kai-shek at Kai-shek  at nagtatag ng bagong pamahalaan Sila ay nakipagalyansa kay Stalin. Samantala, hindi kinilala ng Estados Unidos ang pamahalaan ni Mao. Sa Japan, pinabilis ang  pagunlad ng ekonomiya upang salungatin ang komunismo sa Asya. Asya.

Digmaan sa Korea Humantong ang unang bahagi ng Digmaang Malamig sa paglusob ng Hilagang Korea sa Timog Korea noong Hunyo 26, 26, 1950. 1950 . Dito nasangkot ang Estados Unidos sa Digmaan sa Asya. Nahati ang Korea sa 38th parallel  sa dalawa noong 1948. Nagtatag ang bawat panig ng pamahalaan- komunista sa Hilaga at maka-Estados Unidos naman sa Timog. Noong Hunyo 1950, nilusob ng Hilagang Korea ang Timog Korea. Nagpadala ang United Nations ng hukbong sandatahan upang tulungan ang Timog Korea. Tumulong din ang Estados Unidos at lumaban kasapi ng Timog Korea, sa pamumuno ni Heneral Douglas MacArthur . Itinaboy ng magkasanib na pwersa a ng mga taga-Hilagang Korea sa hangganan ng China. Dito kumilos kaagad si Mao Zedong.

Gumawa ng surpresang paglusob ang China hanggang maitaboy ang hukbo ng United Nations at maibalik  ang lumang hangganan noong 1951. Nagpatuloy pa ang labanan sa loob ng dalawang taon. Nang magbanta ang Estados Unidos ng Sandatang Nuklear, saka lamang nilagdaan ang tigil putukan. Naibalik  sa Korea ang dating kalagayan pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Subalit nagpatuloy ang Digmaang Malamig at pumasok sa bagong anyo. Namatay si Stalin at natapos ang panunungkulan ni Pangulong Truman subalit nagpatuloy ang dalawang panig sa kanilang pakikipaglaban tungkol sa Europa.

Labanan Sa Dalawang Panig Sinikap ng USSR na bigyan ng proteksyon ang nababawasang populasyon ng komunistang East Germany sa pamamagitan ng pagtatayo ng Berlin Wall noong 1961. Sinikap din ng bawat panig na maimpluwensyahan ang mga bagong bansa sa Asya, Africa, Africa, Central America, America, South America at Latin America. America.

Pag-anib ng Cuba Sa USSR   Nagkaroon ng krisis noong 1962 nang maglagay ang USSR ng mga missile sa Cuba, Cuba, ang bago nilang kaanib. Nagbanta si Pangulong John F. Kennedy ng gantingnuclear. gantingnuclear. Inalis ng Sobyet ang mga missile kapalit ng pangako ni Pangulong Kennedy na hindi lulusubin ang Cuba. Humina ang Unyong Sobyet nang humiwalay angChina ang China sa Moscow. Kasabay pa nito ang lumalaking impluwensya ng Nasyonalismo kaysa Komunismo.

Digmaan Sa Vietnam Para sa karagdagang impormasyon, puntahan ang Digmaan sa Vietnam Sa kabilang dako, nakipaglaban ang Estados Unidos sa Digmaan sa Vietnam kung saan 57,000 Amerikano ang namatay sa layong mapanatili ang South Vietnam. Vietnam . Nariyan pa ang Estados Unidos sa pangunguna sa ekonomiya na sinundan ng Japan at West Germany.

Mga Estratehiya ang Dalawang Panig Upang mahirapan ang bawat hamon, gumamit ng mga estratehiya ang Unyong Sobyet at Estados Unidos. Tinawag na Containment ang estratehiya ng Estados Unidos kung saan sinasagot ang pang-aapi o  pagpipilit ng Unyong Sobyet saanman ito nagaganap. Gumamit naman ang Kremlin ng estratehiyang  pangganti laban sa Containment ng Estados Unidos.

 Noong dekada-50, gumamit ng lakas-militar ang Estados Unidos upang mahadlangan ang komunismo.  Nagtatag ito ng mga bagong alyansa tulad ng Southeast Asian Treaty Organization(SEATO) Organization (SEATO) at sa Gitnang Silangan, Silangan , ang Central Treaty Organization(CENTO) Organization (CENTO) at nagbigay ng tulong militar at  pangkabuhayan sa anumang  bansa na nasa panganib ng pagluson ng  pwersang komunismo .

Proyekto Sa Araling panlipunan Inihanda ni:

 Jerald s. masambal

Inihanda

para

kay:

bb. limueco

loida

i.