STANDAR PROSEDUR OPERASIONAL (SPO) PENGELOLAAN SEDIAAN FARMASI DAN ALAT KESEHATAN
APOTEK SEHAT BERSAMA STANDAR OPERASIONAL PROSED$R
PERENCANAAN SEDIAAN FARMASI, ALAT KESEHATAN DAN BAHAN HABIS PAKAI DALAM APOTEK No. Dokumen : 1 T!n%%!" T!n%%!" Te&'i( Te&'i( : )* Se+(em'e& )1-
No. Revisi :
H!"!m!n 1#1 Di(e(!+k!n : A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek
Ri/! H!ni!0 S.F!&m, A+(
PENERTIAN
II. T$8$AN
III. III. KEBI KEBI8A 8AKA KAN N
Pe&en2!n!!n me&u+!k!n +&oses ke%i!(!n se"eksi O'!( /!n B!0!n Me/is H!'is P!k!i un(uk menen(uk!n 3enis /!n 3um"!0 O'!( /!"!m &!n%k! +emenu0!n ke'u(u0!n A+o(ek. Se/i!!n F!&m!si F!&m!si !/!"!0 o'!(, '!0!n o'!(, o'!( (&!/ision!" /!n kosme(ik!. A"!( Kese0!(!n !/!"!0 ins(&umen, !+!&!(us, mesin /!n#!(!u im+"!n 4!n% (i/!k men%!n/un% o'!( 4!n% /i%un!k!n un(uk men2e%!0, men/i!%nosis, men4em'u0k!n /!n me&in%!nk!n +en4!ki(, me&!5!( o&!n% s!ki(, memu"i0k!n kese0!(!n +!/! m!nusi!, /!n#!(!u mem'en(uk s(&uk(u& /!n mem+e&'!iki un%si (u'u0. B!0!n Me/is H!'is P!k!i !/!"!0 !"!( kese0!(!n 4!n% /i(u3uk!n un(uk +en%%un!!n sek!"i +!k!i 6single 6single use7 use7 4!n% /!(!& +&o/ukn4! /i!(u& /!"!m +e&!(u&!n +e&un/!n%un/!n%!n.
P&ose/u& ini /i'u!( un(uk +e"!ks!n!!n /!n +en%!5!s!n ke%i!( i!(!n +e&en2 en2!n!!n se/i e/i!!n !&m!s m!si /!n !"!( kese0!(!n se0in%%! men/!+!(k!n 3um"!0 /!n 3enis 4!n% 4!n% sesu sesu!i !i /en% /en%!n !n ke'u( e'u(u0 u0!n !n /!n /!n men3! men3!mi min n ke(e& e(e&se se/i /i!! !!n n se/i se/i!! !!n n !&m !&m!s !sii /!n /!n !"!( !"!( kese0 ese0!( !(!n !n /i s!&!n! +e"!4!n!n. P&ose/u& /i'u!( 'e&/!s!&k!n PMK No. 9- T!0un )1 Ten(!n% Ten(!n% S(!n/!& Pe"!4!n!n Pe"!4!n!n Ke!&m!si!n Ke!&m!si!n /i A+o(ek P&ose/u e/u&& /i"! /i"!ks ks!n !n!k !k!n !n se2! se2!&! &! 'e&k 'e&k!" !"! ! se(i se(i!+ !+ !5!" !5!" P&os 'u"!n Pe&en2!n!!n /i"!kuk!n sesu!i /en%!n ke'u(u0!n /!n !n%%!&!n 4!n% !/!
I;. PROSED$R
$NIT TERKAIT
APOTEK SEHAT BERSAMA STANDAR OPERASIONAL PROSED$R
1. Me"!kuk!n &evie5 (e&0!/!+ : +o"! +en4!ki(, kem!m+u!n /!4! m!s4!&!k!( se&(! ke'i!s!!n m!s4!&!k!( se(em+!( ). Me"!kuk!n kom+i"!si +en%%un!!n o'!( se(i!+ 'u"!n 9. Me"!kuk!n !n!"is! un(uk mene(!+k!n +&io&i(!s /!n 3um"!0 se/i!!n 4!n% !k!n /i!/!k!n . Me"!kuk!n moni(o&in% /is(&i'u(o& se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n un(uk men3!min ke!'s!0!n /is(&i'u(o& /!n men3!min '!05! se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n 4!n% /i!/!k!n memenu0i +e&s4!&!(!n mu(u -. Men4usun +&!ki&!!n +e&en2!n!!n ke'u(u0!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n /!n +&!ki&!!n +em'e"i!n ke m!sin%m!sin% /is(&i'u(o& se&(! &ekuensi +en%!/!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n !. A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek '. A+o(eke& Pen/!m+in% 2. Asis(en A+o(eke&
PENADAAN SEDIAAN FARMASI, ALAT KESEHATAN DAN BAHAN HABIS PAKAI DALAM APOTEK No. Dokumen : ) T!n%%!" Te&'i( : )* Se+(em'e& )1-
H!"!m!n 1#) Di(e(!+k!n : A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek
Ri/! H!ni!0 S.F!&m, A+(
PENERTIAN
II. T$8$AN
No. Revisi :
Pen%!/!!n me&u+!k!n +&oses +emenu0!n ke'u(u0!n Se/i!!n F!&m!si /!n A"!( Kese0!(!n /i A+o(ek /en%!n +en4usun!n /!(!& ke'u(u0!n (e&se'u( 'e&/!s!&k!n +e&en2!n!!n 4!n% (e"!0 /i'u!(. Se/i!!n F!&m!si !/!"!0 o'!(, '!0!n o'!(, o'!( (&!/ision!" /!n kosme(ik!. A"!( Kese0!(!n !/!"!0 ins(&umen, !+!&!(us, mesin /!n#!(!u im+"!n 4!n% (i/!k men%!n/un% o'!( 4!n% /i%un!k!n un(uk men2e%!0, men/i!%nosis, men4em'u0k!n /!n me&in%!nk!n +en4!ki(, me&!5!( o&!n% s!ki(, memu"i0k!n kese0!(!n +!/! m!nusi!, /!n#!(!u mem'en(uk s(&uk(u& /!n mem+e&'!iki un%si (u'u0. B!0!n Me/is H!'is P!k!i !/!"!0 !"!( kese0!(!n 4!n% /i(u3uk!n un(uk +en%%un!!n sek!"i +!k!i 6single use7 4!n% /!(!& +&o/ukn4! /i!(u& /!"!m +e&!(u&!n +e&un/!n%un/!n%!n.
P&ose/u& ini /i'u!( un(uk +e"!ks!n!!n /!n +en%!5!s!n ke%i!(!n +en%!/!!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n
III. KEBI8AKAN
I;. PROSED$R
$NIT TERKAIT
APOTEK SEHAT BERSAMA STANDAR OPERASIONAL PROSED$R
se0in%%! men/!+!(k!n 3um"!0 /!n 3enis 4!n% sesu!i /en%!n ke'u(u0!n /!n men3!min ke(e&se/i!!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n /i A+o(ek. P&ose/u& /i'u!( 'e&/!s!&k!n PMK No. 9- T!0un )1 Ten(!n% S(!n/!& Pe"!4!n!n Ke!&m!si!n /i A+o(ek P&ose/u& /i"!ks!n!k!n +!/! s!!( !k!n me"!kuk!n +en%!/!!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n sesu!i /en%!n +e&en2!n!!n !(!u ke'u(u0!n ke'u(u0!n /i"!kuk!n +!/! /is(&i'u(o& Pemes!n!n u(!m! 1. Se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n 4!n% /i!/!k!n 0!&us (e"!0 memi"iki i. $n(uk +es!n!n N!&ko(ik! men%%un!k!n o&m k0usus Su&!( Pes!n!n N!&ko(ik! *. Mem'u!( "!+o&!n ke%i!(!n +en%!/!!n '!&!n% se"!m! s!(u (!0un !. A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek '. A+o(eke& Pen/!m+in% 2. Asis(en A+o(eke&
PENERIMAAN SEDIAAN FARMASI, ALAT KESEHATAN DAN BAHAN HABIS PAKAI DALAM APOTEK No. Dokumen : 9 T!n%%!" Te&'i( : )* Se+(em'e& )1-
No. Revisi :
H!"!m!n 1#) Di(e(!+k!n : A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek
Ri/! H!ni!0 S.F!&m, A+(
PENERTIAN
Pene&im!!n Se/i!!n F!&m!si /!n A"!( Kese0!(!n !/!"!0 su!(u ke%i!(!n mene&im! Se/i!!n F!&m!si /!n A"!( kese0!(!n /!&i Pe&us!0!!n Bes!& F!&m!si 6PBF7 !(!u Ins(!nsi (e&k!i( "!in sesu!i /en%!n +e&min(!!n
II. T$8$AN
III. KEBI8AKAN
I;. PROSED$R
$NIT TERKAIT
APOTEK SEHAT BERSAMA
4!n% (e"!0 /i!3uk!n. Se/i!!n F!&m!si !/!"!0 o'!(, '!0!n o'!(, o'!( (&!/ision!" /!n kosme(ik!. A"!( Kese0!(!n !/!"!0 ins(&umen, !+!&!(us, mesin /!n#!(!u im+"!n 4!n% (i/!k men%!n/un% o'!( 4!n% /i%un!k!n un(uk men2e%!0, men/i!%nosis, men4em'u0k!n /!n me&in%!nk!n +en4!ki(, me&!5!( o&!n% s!ki(, memu"i0k!n kese0!(!n +!/! m!nusi!, /!n#!(!u mem'en(uk s(&uk(u& /!n mem+e&'!iki un%si (u'u0. B!0!n Me/is H!'is P!k!i !/!"!0 !"!( kese0!(!n 4!n% /i(u3uk!n un(uk +en%%un!!n sek!"i +!k!i 6single use7 4!n% /!(!& +&o/ukn4! /i!(u& /!"!m +e&!(u&!n +e&un/!n%un/!n%!n.
P&ose/u& ini /i'u!( un(uk +e"!ks!n!!n /!n +en%!5!s!n ke%i!(!n +ene&im!!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n se0in%%! kesesu!i!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n /en%!n /!(!& +e&min(!!n (e&3!min. P&ose/u& /i'u!( 'e&/!s!&k!n PMK No. 9- T!0un )1 Ten(!n% S(!n/!& Pe"!4!n!n Ke!&m!si!n /i A+o(ek P&ose/u& /i"!ks!n!k!n +!/! s!!( mene&im! se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n /!&i PBF !(!u ins(!nsi (e&k!i( "!in 1. Meme&ik!s! "e%!"i(!s !k(u& /!n su&!( 3!"!n. An(!&! "!in men2!ku+: i/en(i(!s !+o(ek +emes!n /!n i/en(i(!s /is(&i'u(o& ). Men2o2okk!n !k(u& /en%!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n 4!n% /i(e&im!. Men2!ku+: kesesu!i!n n!m! se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n, 3um"!0, ke'en!&!n 0!&%!, keu(u0!n kem!s!n, ke'en!&!n "!'e", (!n%%!" k!/!"u!&s!. A+!'i"! su/!0 sesu!i, '!&u /isim+!n. 9. Mem!s(ik!n ku!"i(!s /!n ku!n(i(!s se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n 4!n% /i(e&im! . Mem'e&i +!&! /!n s(em+e" +!/! !k(u& +ene&im!!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n -. Men%ino&m!sik!n ke+!/! /is(&i'u(o& !+!'i"! (e&3!/i ke(i/!ksesu!i!n !%!& /i"!kuk!n +e&'!ik!n >. Men2!(!( 3um"!0, nomo& '!(20 /!n (!n%%!" k!/!"u5!&s! se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n /!"!m k!&(u s(ok !. A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek '. A+o(eke& Pen/!m+in% 2. Asis(en A+o(eke&
PEN?IMPANAN SEDIAAN FARMASI, ALAT KESEHATAN DAN BAHAN HABIS PAKAI DALAM APOTEK
No. Dokumen :
STANDAR OPERASIONAL PROSED$R
T!n%%!" Te&'i( : )* Se+(em'e& )1-
No. Revisi :
H!"!m!n 1#) Di(e(!+k!n : A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek
Ri/! H!ni!0 S.F!&m, A+(
PENERTIAN
II. T$8$AN
III. KEBI8AKAN
I;. PROSED$R
Pen4im+!n!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n !/!"!0 ke%i!(!n +en%!(u&!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n menu&u( +e&s4!&!(!n 4!n% /i(e(!+k!n Se/i!!n F!&m!si !/!"!0 o'!(, '!0!n o'!(, o'!( (&!/ision!" /!n kosme(ik!. A"!( Kese0!(!n !/!"!0 ins(&umen, !+!&!(us, mesin /!n#!(!u im+"!n 4!n% (i/!k men%!n/un% o'!( 4!n% /i%un!k!n un(uk men2e%!0, men/i!%nosis, men4em'u0k!n /!n me&in%!nk!n +en4!ki(, me&!5!( o&!n% s!ki(, memu"i0k!n kese0!(!n +!/! m!nusi!, /!n#!(!u mem'en(uk s(&uk(u& /!n mem+e&'!iki un%si (u'u0. B!0!n Me/is H!'is P!k!i !/!"!0 !"!( kese0!(!n 4!n% /i(u3uk!n un(uk +en%%un!!n sek!"i +!k!i 6single use7 4!n% /!(!& +&o/ukn4! /i!(u& /!"!m +e&!(u&!n +e&un/!n%un/!n%!n.
P&ose/u& ini /i'u!( un(uk +e"!ks!n!!n /!n +en%!5!s!n ke%i!(!n +en4im+!n!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n se0in%%! s(!'i"i(!s, mu(u /!n ku!"i(!s se/i!!n !&m!si m!u+un !"!( kese0!(!n (e(!+ (e&3!%!. P&ose/u& /i'u!( 'e&/!s!&k!n PMK No. 9- T!0un )1 Ten(!n% S(!n/!& Pe"!4!n!n Ke!&m!si!n /i A+o(ek P&ose/u& /i"!ks!n!k!n +!/! s!!( me"!kuk!n +&oses +en4im+!n!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n Pen4im+!n!n /i'e/!k!n menu&u( 'en(uk se/i!!n /!n 3enis@ menu&u( eek !&m!ko"o%i@ menu&u( kes(!'i"!n /!n su0u@ menu&u( (!0!n#(i/!kn4! (e&0!/!+ 2!0!4!. 1. Men2!(!( 3um"!0, nomo& '!(20 /!n (!n%%!" k!/!"u5!&s! se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n /i /!"!m k!&(u s(ok ). Men4im+!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n 4!n% /i(e&im! +!/! &!k 4!n% sesu!i 'e&/!s!&k!n !s+ek !&m!ko"o%i, 'en(uk se/i!!n, se2!&! !"!'e(is !(!u, +en4im+!n!n k0usus. 9. Se(i!+ +en4im+!n!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n 0!&us men%iku(i +&insi+ FIFO 6First In First Out +e&(!m! m!suk+e&(!m! ke"u!&7 /!n FEFO 6 First Expired First Out +e&(!m! k!/!"u5!&s!+e&(!m! ke"u!&7@ /!n 0!&us /i2!(!( /i /!"!m k!&(u +e&se/i!!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n . Mem!sukk!n '!0!n '!ku o'( ke /!"!m 5!/!0 4!n% sesu!i, mem'e&i e(ike( 4!n% memu!( n!m! o'!(, nomo& '!(20 /!n (!n%%!" k!/!"u5!&s! -. Men4im+!n '!0!n o'!( +!/! kon/isi 4!n% sesu!i, "!4!k /!n m!m+u men3!min mu(u /!n s(!'i"i(!sn4!
+!/! &!k se2!&! !"!'e(is >. Men%isi k!&(u s(ok se(i!+ +en!m'!0!n /!n +en%!m'i"!n *. Men3um"!0k!n se(i!+ +ene&im!!n /!n +en%e"u!&!n se/i!!n !&m!si /!n !"!( kese0!(!n +!/! k!&(u s(ok /!n mem'e&i %!&is /en%!n 5!&n! me&!0 /i '!5!0 3um"!0 +ene&im!!n /!n +en%e"u!&!n /!n /i'u'u0i +!&! +e(u%!s /i se(i!+ !k0i& 'u"!n . Men%0in/!&i men4im+!n se/i!!n !&m!si /en%!n keku!(!n 4!n% 'e&'e/! /!"!m s!(u 5!/!0 . Men4e/i!k!n 5!/!0 k0usus un(uk o'!(o'!(!n n!&ko(ik! /!n +siko(&o+ik!. 1.Men4e/i!k!n (em+!( k0usus /i "u!& &u!n% +e&!2ik!n un(uk men4im+!n komo/i(i 4!n% &us!k /!n k!/!"u5!&s!. $NIT TERKAIT
!. A+o(eke& Pen%e"o"! A+o(ek '. A+o(eke& Pen/!m+in% 2. Asis(en A+o(eke&