Tanjung Chali Chal i Permulaan Permula an Tapak Tapak Perniagaan Per niagaan Orang O rang Melayu
Sejak awal tahun 1920an, Tanjung Tanjung Chali yang terletak di persimpangan antara Jalan J alan Pekan China dan Jalan Pengkalan Kapal di bandar l!r Setar, pernah menjadi medan untuk petani dari daerah pendalaman di sekitar bandar itu memasarkan hasil pertanian" Tanjung Tanjung Chali merupakan sebuah tapak bagi melatih !rang#!rang $elayu di dalam bidang perniagaan" Peringkat awalnya perniagaan di Tanjung Tanjung Chali itu diselenggarakan diselenggarakan !leh ahli#ahli jawatankuasa terdiri daripada % !rang" $ereka dipilih dari !rang#!rang yang berpengaruh" berpengaruh" &iasanya Penghulu dipilih kerana ia merupakan !rang yang berpengaruh dan dih!rmati !leh !rang#!rang kampung pada masa itu" Selain daripada berperanan sebagai sebuah pusat bagi melatih !rang#!rang $elayu dalam bidang perniagaan, Tanjung Tanjung Chali Chali juga merupakan sebuah pangkalan atau pelabuhan bagi bagi persinggahan kapal#kapal, perahu#perahu dan t!ngkang#t!ngkang t!ngkang#t!ngkang yang keluar keluar masuk dari luar dan dalam negeri melalui Sungai Kedah, Sungai nak &ukit, Terusan Terusan 'an 'an $!hamad Saman dan Sungai (aja" Kapal#kapal atau perahu yang keluar masuk itu singgah di situ untuk memunggah barang#barang dagangan" Pada mulanya keadaan pasar di situ tidaklah begitu tersusun dan petani sering dian)am !leh !rang tengah" Perubahan berlaku dengan kepulangan *T$ Tunku Tunku *aa)!b *aa)!b +bni + bni lmarhum Sultan bdul bdul amid alim Shah ke Kedah memegang jawatan Ketua Jabatan Pertanian -egeri setelah tamat pengajiannya di bidang +lmu Pertanian Tr!pika Tr!pika di Trinidad Trinidad .1929/" i samping memperkenalkan pelbagai pr!jek pertanian m!den, putera raja berjiwa petani itu berusaha meningkatkan prestasi perniagaan para bumiputera di Tanjung Tanjung Chali" Chali" Pada awal pril 190 .ulkaedah 134/, beliau telah mengasaskan pasar mingguan di situ pada setiap hari (abu" Sempena hari kelahiran *T$ *T$ Tunku Tunku *aa)!b *aa)!b pada pada hari (abu, maka pasar minggu itu dinamakan Pekan (abu (abu yang khususnya dibuka dibuka pada tiap#tiap hari (abu sahaja" Pasar minggu kemudiannya berkembang pula ke tempat#tempat lain di Kedah menurut hari#hari tertentu" Pekan (abu di Tanjung Tanjung Chali pada peringkat awalnya merupakan bangunan terbuka yang panjang berbumbung atap berlantaikan simen dan bertiang kayu" 5etak Pekan (abu itu ialah di Tanjung Tanjung Chali, di persimpangan antara Jalan Pekan China dan Jalan J alan Pengkalan Kapal" i situlah peniaga#peniaga mel!ngg!kkan barang#barang jualannya di te mpat terbuka" Terdapat Terdapat pelbagai jenis tanaman kampung yang dijual di Pekan (abu, di antaranya ialah pelbagai jenis ulam#ulaman daripada daun#daun atau pu)uk kayu, kayu, ubi, umbut dan buah# buahan" Perusahaan tangan !rang#!rang $elayu yang dibuat at au dianyam daripada mengkuang seperti tudung, bakul dan lain#lain juga dipasarkan" Kain baju dan ubat#ubatan $elayu seperti minyak angin, maajun dan lain#lain juga ada dijual di pasar tersebut"
i -egeri Kedah, Pekan $ingguan atau Pasar $ingguan dikenali dengan pelbagai nama seperti Pekan -at, Pekan Sehari atau Pekan Sari" Tetapi Pekan -at lebih p!pular disebut" Perkataan -at berasal dari bahasa Thai yang bererti 6janji6 atau 6menetapkan hari6" Pekan pula bererti 6bandar ke)il6 tempat pertemuan" Jadi Pekan -at b!leh dide7inasikan sebagai persetujuan untuk bertemu antara dua g!l!ngan iaitu penjual dan pembeli bagi menjalankan perniagaan" 8leh kerana Pasar $inggu diadakan pada hari (abu, maka setiap hari itu ramailah pembeli# pembeli datang" $ereka terdiri daripada g!l!ngan berpendapatan rendah dan juga tinggi" da juga daripada penduduk tempatan dan ada juga dari kawasan sekitar atau luar dari bandar l!r Setar" $ereka datang membeli sebab barang#barang yang terdapat di pasar terutamanya buah# buahan dan sayur#sayuran daripada kampung itu masih segar lagi" Pekan (abu kemudiannya terpaksa dipindahkan !leh kerajaan ke tapak barunya yang ada sekarang di Jalan Tunku +brahim .192/ atas alasan tapak asalnya amat sempit dan di situ akan dibina bangunan untuk Jabatan Kastam" ra#ura Kerajaan -egeri Kedah itu telah menimbulkan rasa tidak senang hati kepada Peniaga# Peniaga $elayu di Tanjung Chali, disebabkan mereka akan kehilangan tapak perniagaan yang )ukup sesuai di sekitar pengkalan yang sibuk itu" Perpindahan akan menimbulkan kesusahan kepada mereka" $ereka akan kehilangan mata pen)arian kerana sebilangan besar daripada peniaga#peniaga itu telah menjadikan bidang perniagaan sebagai mata pen)arian mereka" $asalah#masalah peniaga ke)il itu sekali lagi mendapat perhatian daripada *T$ Tunku *aa)!b" &eliau telah berjaya mendapatkan satu tapak ganti berdasarkan kepada 6(e:ab Tapak Perniagaan asil#asil &umi Tahun 13 ijrah6" Tapak Pekan (abu itu letaknya di tepi Jalan Tunku +brahim dengan Sungai (aja" 5uas tapak baru itu ialah 9,300 kaki persegi" Pekan (abu di Jalan Tunku +brahim itu telah didirikan pada tahun 192, mengandungi buah bangunan !leh Kerajaan -egeri Kedah" (upa bangunan tersebut berbentuk 6ged!ng6 yang berlantaikan batu, berbumbung :ink dan tiang kayu" i atas lantai simen itulah tempat ahli#ahli 6Syarikat Pekan (abu6 berniaga" Perpindahan ke kawasan baru di Jalan Tunku +brahim merupakan satu kemajuan pada jangka panjang bagi perkembangan perniagaan !rang $elayu di bandar l!r Setar" Kedudukannya di tengah#tengah pusat bandar memudahkan lagi pelanggan datang membeli barang#barang dari kampung yang dijual di Pekan (abu" Selepas perang dunia ke 2, sikap peniaga#peniaga $elayu di Pekan (abu berubah" Pekan (abu yang berasal dari pekan harian, di mana peniaga#peniaga hanya berniaga pada hari (abu sahaja telah berubah menjadi perniagaan yang dijalankan pada tiap#tiap hari ke)uali hari Jumaat sahaja ia ditutup" 5angkah ini bertujuan untuk menampung pendapatan harian bagi peniaga#peniaga ke)il" Sementara itu berhadapan dengan bangunan Tunku di tapak letak kereta sekarang, pada mas dahulu terdapat lagi sebuah pusat perniagaan selain dari Pekan (abu" Sebuah bangunan baru telah disiapkan pada 14 pril 1939 maka dinamakan 6Pasar *aa)!b6" engan ini jelas
menunjukkan betapa ramainya !rang#!rang $elayu yang berminat dan men)ebur diri dalam lapangan perniagaan" Tetapi bangunan yang menelan belanja ($2;,000"00 yang dibina !leh K!ntrakt!r $elayu itu sudah tidak kelihatan lagi dan hanya tinggal sejarah sahaja" alam temp!h (an)angan $alaysia Ketiga, $ajlis manah (akyat atau yang lebih dikenali !leh masyarakat umum ialah $( telah membelanjakan sebanyak ($2%,993,000"00 di -egeri Kedah" Pelbagai ran)angan telah dilaksanakan iaitu usahawan baru, khidmat nasihat, bantuan galakan perusahaan ke)il dan lain#lain"
i antara bangunan perniagaan, rumah kedai dan &a:aar $( yang telah di dirikan di -egeri Kedah, bangunan perniagaan Pekan (abu adalah yang terbesar sekali" +a merupakan lambang kemegahan bukan sahaja kepada peniaga#peniaga bumiputera di Kedah bahkan menjadi kebanggaan kepada seluruh masyarakat bumiputera di negeri ini"
