Home
Add Document
Sign In
Register
Sejarah Johor : 1641 dan 1699
Home
Sejarah Johor : 1641 dan 1699
...
Author:
Duan Dan Duan
241 downloads
429 Views
389KB Size
Report
DOWNLOAD .PDF
Recommend Documents
1699-FitTestDaF.pdf
Full description
Alcatel 1641 SX Optinex
853-1699-1-SM.pdf
Deskripsi lengkap
Alcatel 1641 SX Optinex
NTC 1641.pdf
Nasi Beriani Gam Johor
PRÁTICA NECTAS 1641-1651
Senarai Usahawan Johor
AHLI USAHAWANFull description
Kerajaan Johor Riau
A. Samad Ahmad (1985). Kerajaan Johor Riau. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka
Senarai Tadika Johor
Full description
Sejarah Panitia Sembilan Dan Sejarah Piagam Jakarta
Pengertian Las Dan Sejarah
aFull description
Sejarah dan perkembangan manajemen
Sejarah dan Perkembangan Hardware
Pengertian dan Sejarah Jelly
Pengertian dan Sejarah JellyDeskripsi lengkap
Pengenalan Dan Sejarah Mural
jakDeskripsi lengkap
SEJARAH ISLAM dan KEMUHAMMADIYAHAN
Pengertian Dan Sejarah Pragmatik
Definisi Dan Sejarah Feminisme
Deskripsi lengkap
SEJARAH DAN PERKEMBANGAN BADMINTON
SEJARAH BIMBINGAN DAN KONSELING
Sejarah Geometri Dan Tokoh
matematik
Sejarah Pembentukan Dan Perkembangan Bumi - Sejarah
Full description
Sejarah Dan Perkembangan Epidemiologi
Sejarah singkat Epidemiologi beserta perkembangan epidemiologiDeskripsi lengkap
_DLAZAB LFBFZ < 1701 @AH 1799
KFBAKA@ ZI@\TAH JIH AJ@ ZABKAH :552
1(5
Udh`abtmtah
Pabth
1701 `ah 1799 a`amab pipic pfmac yahn yahn uamihn udhpihn `amak udzcdkjahnah
sdlazab Lfbfz( Fmdb sdjaj cdkthotmah Cdzalaah Lfbfz jfmdb `icapacah `aziua`a cdlaptbah Cdstmpahah Kdmayt Kdmaca `i pahnah Ufzptnis ua`a 1411( Auajima _tmpah Kabkt` _bab kahncap `amak pabth 14:2- nahpihya iaipt _tmpah Amat``ih Ziayap _bab I yahn jdzuih`ab cd 1
Udcah Pta `i btmt _thnai Lfbfz( Janih`amab zala udzpaka `aziua`a `ihaspi Kdmaca yahn :
jdzpacbpa `i Cdzalaah Lfbfz( _dmaka `ta aja` jdzictphya cdzalaah ud~azis Kdmaca jdzcisaz `i ca~asah
Lfbfz `ah Ziat(
?
Cdlaptbah Cdzalaah Kdmayt Kdmaca `i pahanah Ufzptnis pi`ac
jdzkacha cdndkimahnah cdstmpahah Kdmayt acah jdzctjtz jdnipt sabala( Auajima
_tmpah
Kabkt` _bab jdzth`tz cd Jdhpah `ah kdh`izicah sdjtab cdzalaah `i Jdhpah( _dmduas cdkahncapah ayabah`ahya- _tmpah Amat``ih Ziayap _bab I pdmab `ipajamcah sdjanai stmpah Lfbfz yahn cd`ta(
0
Cdkthotmah cdzalaah Lfbfz
jtcah sdoaza pija+pija- cdkthotmah cdzalaah
ihi
pasi cdua`a a`ap Kdmayt Kdmayt yahn kdhydjtp ” Pahab `ah zacyap jfmdb kdztuacah stapt kahdgds kahdgdspasi
1
A( _aka` Abka` "1924)- Cdzalaah Lfbfz+Ziat- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 171( Iji`(- bmk 171+17:( ? Iji`(- bmk 17:( 0 Iji`(- bmk 174( :
1
4
`ioazi- pdpaui pi`ac jdnipt bamhya `dhnah zala yahn kdkuthyai cdptzthah yahn uamihn ktmia‛ ( Fmdb sdjaj ipt- cdkthotmah cdzalaah Lfbfz a`amab cdsihakjthnah `aziua`a Cdstmpahah Kdmayt Kdmaca( udkdzihpab Kdmayt cdapas cdpd~asah kdzdca `i Kdmaca( Fmdb ipt- udhtjtbah cdzalaah ihi a`amab thptc kdhndkjamicah sdktma cdndkimahnah Cdstmpahah Kdmayt Kdmaca( Cdkthotmah cdzalaah Lfbfz pdmab kdkjtcpicah jaba~a ~amatuth cfpa Kdmaca pdmab `ipa~ah fmdb Ufzptnishakth cdctasaah _tmpah Kabkt` _yab pi`ac pdzldlas( Hakth jdnipt- udzjihoahnah `amak dsdi a`amab jdzcaipah `dhnah udzispi~a yahn jdzmact ua`a pabth 1701 `ah 1799 sdzpa cdudhpihnah udzispi~a ihi cdapas udzcdkjahnah sdlazab Lfbfz( :(5
_djdmtk Udzispi~a Pabth 1701
_djdmtk 1701- jdzmact jdjdzaua udzispi~a yahn udhpihn cbtstshya cdua`a Lfbfz( Udzispi~a ihi kdztuacah udkahncih cdua`a cdkthotmah Lfbfz sdjanai stapt ctasa kazipik yahn `isdnahi `i zahpat ihi( Lfbfz kthotm ua`a pabth 1701 sdjanai sdjtab ctasa yahn yahn kdhydzmab ~amatuth ~imayab cdctasaahhya sdkacih jdzctzahnah `ah cd~ija~aahhya cd~ija~aahh ya sdkacih kdzfsfphakth ia
kasib pdpau kdkictm kapmakap
sdjdmtkhya iaipt Cdstmpahah Kdmayt Kdmaca(
dcfhfki `ah ufmipic 7
sdzpa cdudhpihnah
ctasa
Udhajamah _tmpah Amat``ih Ziayap _bab I iaipt
utpdza _tmpah Kabkt` _bab pdmab kdkjtcpicah jaba~a cdzalaah Lfbfz kdztuacah stapt cdsihakjthnah `aziua`a cdzalaah Kdmaca `ah jfmdb `iicpizag sdjanai ud~azis cdzalaah Kdmayt Kdmaca( Hakth jdnipt- cdctasaah cdzalaah ihi pi`acmab sdbdjap cdzalaah Kdmaca cdzaha jahyac ca~asah pacmtc cdzalaah Kdmaca pdmab kdhnisypibazcah cdkdz`dcaah sdlac udhnbtlthn ctzth 4 7
Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- Ctama Mtkutz< Frgfz` Thiwdzsipy Uzdss- bmk 4?( Iji`(- bmk 00(
:
>
cdmika jdmas mani( Ahpaza ca~asah pacmtc yahn kasib kdhnacti cdptahah cdzalaah Lfbfz a`amab pdz`izi `aziua`a _thnai Cdmahn- _thnai Udhanid "Ctama Mihnni)- _thnai _iac- _thnai CakuazJdhncamis-
Thnazah-
Utmat+utmat
Cazikth-
Jtmahn-
Jdhpah-
Mihnna
`ah
utmat+utmat
2
sdcdmimihnhya- utmat _ihnautza- Zif Gfzkfsa "Japt Uabap) `ah Ktaz( Ca~asah+ca~asah ihimab yahn pdmab kdkjdhptc sdjtab cdzalaah `icdptai fmdb ud~azis Kdmaca apatuth cdzalaah yahn `iudzihpab fmdb @ihaspi Kdmaca( _dmaih ipt- zdhpdpah udzispi~a sdjdmtk 1701 a`amab jdzcaipah `dhnah udzsaihnah ahpaza cdzalaah Aodb- Ufzptnis `ah Lfbfz `amak kdhdnaccah cdctasaah `i _dmap Kdmaca( Ududzahnah ihi mdjib `icdhami sdjanai udzahn pina sdni( Aodb jdztsaba thptc kdhla`i ctasa kazipik yahn tpaka `i _dmap Kdmaca- kahacama Lfbfz utma jdztsaba thptc kdhndkjamicah cdndkimahnah Cdstmpahah Kdmayt Kdmaca( _dmaih ipt- Ufzptnis yahn jdzpauac `i Kdmaca jdztsaba thptc kdhntctbcah cd`t`tcah kdzdca `amak kfhfufmi udz`anahnah `i zahpat ihi- `isakuihn kdhntzahncah udzsaihnah `aziua`a ctasa Kdmayt yahn maih( Ua`a pabth 7 Lth 171?- _tmpah Aodb iaipt _tmpah Iscah`az Kt`a Kabcfpa Amak pdmab kdktshabcah Japt _a~az `i _thnai Lfbfz `ah kdkja~a _tmpah Amat``ih Ziayap _yab II `ah 9
a`ih`a janih`a "Zala Aj`tmmab) sdzpa jdjdzaua fzahn udkjdsaz- sdjanai pa~ahah cd Aodb( Aodb pdmab kdhacmtc Cd`ab- Udzac- Uabahn `ah jtap sdkdhpaza ~acpt Lfbfz(
15
Ufzptnis utma pdmab
kdhydzahn sdoaza jdzptji+ptji ua`a pabth 1412- 14:5- 14:1( 14:?- 14:0- 14:7- 14?4- 14?7 `ah
>
Iji`( Iji`( 9 A( _aka` Abka` "1924)- Cdzalaah Lfbfz+Ziat- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 177( 15 Iji`( 2
?
142>(
11
Cdcdzauah sdzahnah+sdzahnah ihi kdkjtcpicah jaba~a Cdzalaah Lfbfz kakut thptc
jahncip sdjanai sdjtab ctasa yahn yahn ctap `ah kakut kdhytsth cdkjami cdctapah ahncapah udzahnhya sdzpa sdcami mani kdhla`i udhnahoak cdua`a Ufzptnis `ah Aodb( _dmaih `aziua`a udzispi~a ihi- cipa ltna ~alaz kdmibap cdua`a btjthnah ahpaza Lfbfz `dhnah Jdmah`a( Ua`a ? Kdi 1750- Macsakaha ^iljzah` Wahh ^az~iloc pija `i _thnai Lfbfz `ah pdmab kdkjdzi cdua`a stmpah nth uf~`dz ah` jamm(
1:
Ua`a 1754- bahya `dhnah cthlthnah
cauam+cauam Jdmah`a pdmab kdhydmakapcah Lfbfz `aziua`a `isdzahn fmdb Gtzpa`f `d Kdh`foa " Najdhfz Kdmaca)( Ua`a U a`a |akah udkdzihpabah _tmpah Aj`tmmab Ka‖ayap _bab yahn pdmab jdztpts stzap sdoaza stmip `dhnah Jdmah`a `ah janih`a kdha~azcah pdkuap thptc kdkjiha mfli apat cfpa `i Lfbfz lica `auap kdhnbamat Aodb `azi Lfbfz(
1?
^amatuth uibac Jdmah`a pi`ac kdhnbizatcah
udzkihpaah Lfbfz- hakth jdnipt ua`a pabth 17?>- _tmpah Aj`tm Lamim III- _tmpah Lfbfz pdmab kdkjtap udzlahliah
`dhnah
Jdmah`a bdh`ac kdhfmfhn kdma~ah Ufzptnis `i Kdmaca
`ah
sdjanai jamasah Jdmah`a acah kdkjahpt janih`a kdh`izicah sdjtab cfpa `i Japt _a~az(
10
Btjthnah yahn jaic `dhnah Jdmah`a ihi kdztuacah sapt jfhts cdua`a Lfbfz cdzaha btjthnah jaic `dhnah Jdmah`a acah kdhntzahncah sdjazahn cdpdnahnah `dhnah Ufzptnis `ah Aodb(
?(5
Udzispi~a pabth 1701(
Udzispi~a udhpihn yahn jdzmact ua`a pabth 1701 jdzcisaz pdhpahn cdcamabah Ufzptnis `ipahnah Jdmah`a( Btjthnah ahpaza Jdmah`a `dhnah Lfbfz jdzcaipah `dhnah tsaba thptc 11
Iji`(- bmk 17:( Z(F( ^ihspd`p- "19?:)- A Bispfzy fg Lfbfzd- Ctama Mtkutz< KJZA_- bmk?1( 1? A( _aka` Abka` "1924)- Cdzalaah Lfbfz+Ziat- bmk 177( 10 Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 79( 1:
0
kdkdzahni fzahn Ufzptnis ihi jdzmahnsthn ua`a pabth 17?> auajima _tmpah Aj`tm Lamim III- _tmpah Lfbfz
pdmab kdkjtap udzlahliah
`dhnah
Jdmah`a bdh`ac kdhfmfhn kdma~ah Ufzptnis `i
Kdmaca `ah sdjanai jamasah Jdmah`a acah kdkjahpt janih`a kdh`izicah sdjtab cfpa `i Japt _a~az(
14
Dcfzah ipt- ua`a jtmah Lth 1705- Najdhfz Ldhdzam Ahpfhif wah @idkah `i Jdpa~i pdmab
kdhnazabcah cauam+cauam udzahn Jdmah`a thptc kdhnduthn udmajtbah Kdmaca(
17
Ua`a jtmah
jdzictphya- _tmpah Aj`tm Lamim `azi Lfbfz pdmab kdhnbahpaz ahncapah udzahn sdjahyac 05 jtab udzabt udzahn kdkja~a 1455 ascaz+ascaz Kdmayt `ija~ab udzihpab Macsakaha Pth Aj`tm Lakim udzni kdkjahpt kdhnduthn `ah kdkdzahni fzahn+fzahn Ufzptnis `i Kdmaca(
1>
_dpdmab
mdjib ctzahn dhak jtmah kdhnduthn Cfpa Kdmaca `ah `isdzahn fmdb ascaz Jdmah`a yahn `ijahpt fmdb ascaz+ascaz Lfbfz- acbizhya ua`a 10 Lahtazi 1701 Jdmah`a jdzlaya kdhacmtc Kdmaca(
12
Cdzalaah Lfbfz `dhnah jahptah Jdmah`a pdmab jdzlaya kdhd~ascah Ufzptnis `ah ihi pdmab kdhakapcah udzsdhncdpaah yahn jdzmaztpah sdmaka 1?5 pabth( ^amatuth- Kdmaca `iudzihpab fmdb Jdmah`a `ah jtcahhya Lfbfz- hakth jdnipt udhnazahn Bicayap Bahn Ptab cdpica kdhndhahn cdkjami cd |akah udzpdhnabah ctzth cdptltb jdmas kdzasa jahnna `ah kdzasa ~alaz `dhnah cd`t`tcah Lfbfz `i Amak Kdmayt( saka
`dhnah Jdmah`a
19
@ia kdhnnakjazcah Lfbfz kdkuthyai pazag yahn
`ah saka+saka kdkdzihpab Kdmaca "`iudzihpab fmdb Jdmah`a)(
:5
^amatuth ua`a ktmahya- Lfbfz jdzudzahn `dhnah Ufzptnis a`amab thptc kdhnakjim sdktma Kdmaca- hakth jdnipt auajima uacapah Lfbfz+Jdmah`a jdzlaya kdhd~ascah Ufzptnis- udhpa`jizah
14
Iji`( Iji`( 1> Iji`( 12 Iji`( 19 Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- Ctama Mtkutz< Frgfz` Thiwdzsipy Uzdss- bmk 09( :5 Iji`( 17
4
Kdmaca `isdzabcah cdua`a Jdmah`a( Ihi `isdjajcah Lfbfz pdmab kdhnah`aicah jaba~a lica Kdmaca `ijdzicah cdua`a Jdmah`a `ah Lfbfz `ijdzi cdispikd~aah sdjanai sabajap Jdmah`a- kaca cdkacktzah Lfbfz acah kdhihncap kalt( Fmdb sdjaj ipt- uacapah ahpaza Lfbfz `dhnah Jdmah`a kdhnthpthncah cd`ta+`ta uibac cdzaha sdmduas pabth 170- jaztmab Lfbfz `auap kdzasai hickap cdkdz`dcaah `aziua`a ududzahnah `ah `auap kdhytsth cdkjami cdctapah ufmipic `ah dcfhfki( Mahpas kdhla`i udhdzalt cdua`a cdzalaah+cdzalaah `i Amak Kdmayt( ^amatuth sdmduas ududzahnah pdzsdjtp- _tmpah Aj`tm Lamim III jdzasa sacip bapi cdua`a Macsakaha Pth Aj`tm Lakim `isdjajcah Lfbfz pi`ac kdh`auap aua+aua gad`ab sdpdmab kdhfmfhn Jdmah`a kdhnakjim Kdmaca- acah pdpaui pia`a utma kdmazap cdzaha udzsabajapah `dhnah Jdmah`a jdzpakjab jaic- kamabah janih`a ptztp kdhdzika ba`iab `aziua`a Jdmah`a `ah janih`a pi`ac udzmt zisat mani `dhnah ahoakah Ufzptnis `ah Aodb(
:1
Udzahn pina sdni ihi pdmab kdmdkabcah
cd`t`tcah Lfbfz cdzaha sdpiau cami jdzmact sdzahnah Aodb kabtuth Ufzptnis- uaspi ijt hdndzi acah jdzuih`ab( Kisamahhya- Aodb pdmab kdktshabcah ijt hdndzi Lfbfz `i Mihnna ua`a pabth 17:?(
::
Auajima uibac Aodb `ah Ufzptnis pi`ac mani kdhnahoak Lfbfz- kaca Lfbfz kakut
kdkjahnthcah sdktma udz`anahnah dhpdzufphya yahn sdzihn cami pdznnahnnt `dhnah ahoakah Aodb `ah Ufztnis( _djdhazhya- ~amatuth Lfbfz cdbimahnah jahyac `aziua`a ctasahya sdjdmtk ihi- hakth Lfbfz kdhyd`azi sdudhtbhya pdhpahn cdkthncihah kasa `duahhya- auapab mani `dhnah cdpia`aah ahoakah `azi Ufzptnis `ah Fzahn Caya Aodb `i ispaha jdnipt sijtc jdztsaba tptc kdhndcamcah
:1 ::
cdctasaah kdzdca cd apas
kabcfpa Aodb sdh`izi `aziua`a jdztsaba thptc
Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk >5( A( _aka` Abka` "1924)- Cdzalaah Lfbfz+Ziat- bmk 177(
7
kdkudzmtascah mani sdkua`ah cdctasaah Aodb(
:?
Cda`aah ihi pdmab kd~tlt`cah stapt cda`aah
yahn uaspihya jdzjd|a `aziua`a sdjdmtkhya- cd`atmapah `ah cdctapah Lfbfz sdkacih kdhfhlfm pahua udzjamabah `dhnah Aodb kabtuth Ufzptnis( ^amatuth Jdmah`a jdzctasa `i Kdmacahakth kdhnahnnau Lfbfz sdjanai sabajap cdzaha pdmab kdkjahpt kdhd~ascah Ufzptnis( Lfbfz pdmab kdkudznthacah cd`t`tcah ispikd~a iaipt sdjanai sabajap cdua`a Jdmah`a thptc kdhntctbcah cdzalaahhya( _dmaih ipt- pabth 1701 ltna kdhah`acah cdkthotmah udhnaztb Macsakaha Pth Aj`tm Lakim( Udhnaztb Macsakaha kdmdjibi udhnaztb fzahn jdsaz+jdsaz yahn maih( @iodzipacah jaba~a ua`a 170:- `ta fzahn udna~ai Jdmah`a iaipt Uidpdz ^immdks| `ah Lah Kdihd sd~acpt jdzcthlthn cd Lfbfz kdhnapacah jaba~a _tmpah akap kdhnasibi Macsakaha(
:0
Cdkthotmah udhnaztb
Macsakaha yahn acah kdhofzaccah udhpa`jizah `ah kdkaot udzcdkjahnah udz`anahnah Lfbfz( _aya akap jdzsdptlt jaba~a pabth 1701 kdztuacah pipic pfmac cdua`a udzcdkjanah sdlazab Lfbfz `isdjajcah sdmauas pabth ihimab Lfbfz kakut kdhofzaccah cdkjami sispdk ufmipic `ah dcfhfki pahua nahnntah `aziua`a Aodb apat Ufzptnis(
Ihi `isdjajcah pahua bamahnah+
bamahnah ihi cdzalaah Lfbfz ktma `auap jdzgthnsi `dhnah mdjib odcau sdudzpi |akah sdjdmtkhya `ah ktma kdktmibcah udz`anahnah ahpazajahnsa `i udmajtbah+udmajtbahhya(
:?
:4
Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- Ctama Mtkutz< Frgfz` Thiwdzsipy Uzdss- bmk 45( :0 Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk >1( :4 Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- bmk 45(
>
0(5
Udzispi~a Ahpaza Pabth 1701 sdbihnna 1799(
_dpdmab Ufzptnis `icamabcah fmdb Jdmah`a `ah cdzalaah Aodb jdzalacah udzdkutah - ua`a pabth 1701 jazt _tmpah Aj`tm Lamim III `apahn cd pahab jdsaz hdndzi Lfbfz kdh`izicah pdkuap jdzsdkayak `ah utsap udkdzihpabah `i Kacak Patbi`(
:7
Macsakaha Pth Aj`tm Lakim
`ipipabcah stuaya udzni kdkjtca hdndzi `i _thnai Obazahn "Utmat Jdhpah) `ah pdkuap ipt `ihakacah Ziat(
:>
Kdhnictp cdpdzahnah fzahn Jdmah`a iaipt Uidpdz ^immdks| `ah Lah Kdihd
ua`a pabth 170:- ua`a kasa ipt Macsakaha kdztuacah fzahn jdsaz Lfbfz yahn sahnap `icasibi fmdb _tmpah(
:2
Macsakaha kdztuacah uahnmika udzahn yahn udzni kdkjahpt Jdmah`a
kdhd~ascah Ufzptnis `i Kdmaca( Macsakaha pdmab `ijdzicah ctasa fmdb _tmpah thptc kdkdzihpab `ah sdnama cdutptsah jdzbtjthn `dhnah ~imayab lalabah pdzmdpah ua`a pahnah Macsakaha( _dmduas
cdlaptbah
Ufzptnis-
Cdmtazna
Macsakaha
sdkacih
jdzudhnaztb
`amak
udkdzihpabah Lfbfz( Ihi `isdjajcah udz`anahnah yahn `ilamahcah ua`a kasa ihi jdzsigap hathnah( _dfzahn ud`anahn `aziua`a
sdfzahn ih`iwi`t
asihn apat fzahn Lfbfz sdh`izi udzmt kdh`auapcah yahn jdzctasa
Jfhnst- Pdkdhnnthn- Macsakaha apat Ca`i(
hathnah
`i `amak hdndzi sdudzpi Jdh`abaza- Zala Ih`dza :9
Ua`a pabth 172>- `tpa Jdmah`a cd Ziat udzhab
:7
Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- bmk >5( Iji`(- bmk >1( :2 Iji`( :9 Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- Ctama Mtkutz< Frgfz` Thiwdzsipy Uzdss- bmk 41( :>
2
kdh`d`abcah jaba~a jdz`asazcah udkdzbapiah kdzdca pdhpahn janaikaha udz`anahnah `ilamahcah `ija~ab Macsakaha "Ua`tca Zala)- kdzdca kdhnapacah `amak camahnah ud`anahn+ ud`anahn `isihi- ~acim `anahn Ua`tca Zala " Pth Aj`t Lakim) a`amab yahn uamihn zakai jimahnahhya `ah yahn pdzudhpihn ahpaza kdzdca pdzmijap `dhnah kdhltam `ah kdkjdmi jazahn+ jazahn(
?5
Oaza sispdk hathnah pdmab `ijdzi cfkdh fmdb Jdmah`a y ahn kdhyapacah jaba~a ” ?1
sdpiau fzahn kdmactcah sdstca bapihya sdfmab+ fmab pia`a zala apat cdzalaah‛(
Ihi kdkjtcpicah jaba~a ua`a pabth+pabth sdmduas 1701- udz`anahnah `i udmajtbah Lfbfz cdkajmi zahoac( Uaza ud`anahn ipt pdzpazic cdua`a Lfbfz `isdjajcah fmdb cdkakutah Lfbfz yahn `auap kdhyd`iacah udmtahn `ah uasazah yahn jaic `isakuihn `auap kdhna`acah cdkt`abah+cdkt`abah
yahn `iudzmtcah
thptc kdhlamahcah udz`anahnah `dhnah odcau(
Udz`anahnah `i udmajtbah sdkacih jdzpakjab `dhnah udndhamah sispdk hathnah yahn acah kdhnthpthncah cahpthn Ua`tca Zala( ^amatuth- sispdk udz`anahnah jdzasascah hathnahhakth udz`anahnah pdpau jdzcdkjahn `dhnah udsap dcfzah cdudzibapihah Macsakaha
yahn
sdhpiasa udca cdua`a cdudzmtah ud`anahn( @isakuihn kdhyd`azi pdhpahn ahoakah sdjtab mani udmajtbah iaipt Kdmaca( Najdhfz Pbfkas _miobdz `azi Kdmaca pdmab kdhtmis stzap yahn kdhnapacah jaba~a ud`anahn+ud`anah pdzpazic cd Ziat cdzaha `i sihi ud`anahn pikab `ijayaz `dhnah sdpdhnab `tip " ofhpdhp )
`ah sdpdhnab mani `dhnah mani `dhnah caih3 sd`ahncah `i
Kdmaca kdzdca `ijdzicah aua sabala ldhis caih yahn a`a `ah jtcahhya ldhis caih `dhnah ofzac yahn pdzjabazt sdudzpi `i Ziat(
?:
?5
Iji`( Iji`( ?: Iji`( ?1
9
Ua`a pabth 170:- Jdmah`a pdmab kdkjtap udzlahliah `dhnah _tmpah Lfbfz iapt sdkta cauam+cauam `azi Lfbfz
yahn bdh`ac jdzmayaz cd pdkuap `i sdjdmab Jazap `aziua`a Kdmaca
bdh`acmab sihnnab `i Kdmaca thptc kdhnakjim uassufzp `aziua`a fzahn Jdmah`a(
??
Auajima
sispdk ihi `ictapctasacah fmdb Jdmah`a `i _dmap Kdmaca- cdjahyacah cauam yahn pi`ac kdkuthyai uassufzp acah `izakuas sdnama isi caznf( Ltspdzt- thptc kdhndmaccah zakuasah jazahnah fmdb Jdmah`a- uaza ud`anahn kdkuthyai `ta uimiba saka a`a jdzcthlthn cd udmajtbah Kdmaca apatuth Lfbfz( Lica jdzcthlthn cd Kdmaca uaspi acah `icdhacah `dhnah otcai yahn kdmakuat( Fmdb ipt- cdjahyacah ud`anahn acah sihnnab `i udmajtbah Lfbfz thptc kdkfbfh uas( Kdmaca pdmab `iazabcah fmdb Jdpa~i stuaya kdkjdzicah uas+uas cdjdhazah cdua`a Fzahn Caya Lfbfz sdjanai pah`a udhnbfzkapah3 `dkiciahmab cauam+cauam `azi jdzjanai+janai hdndzi `auap jdz`anahn `ica~asah ipt `ija~ab mih`thnah ofu kfbfz udhathn kdzdca `ah `dhnah a`ahya cdjdhazah Jdmah`a(
?0
Kdmamti cad`ab ihi- udz`anahnah Lfbfz `auap jdzcdkjahn
`dhnah udsap- `isakuihn fzahn caya `ah udkikuih `auap basim yahn jahyac kdmamti udkjdziah uas+uas cdjdhazah ihi(
Udzsabajah `dhnah Jdmah`a cbtstshya `amak udkjdziah cdjdhazah
thptc kdhndmtazcah uas+uas cdjdhazah thptc jdzmayaz pahua nahnntah `aziua`a cauam udzfh`a Jdmah`a pdmab jdzlaya kdhihncapcah kazpajap cdzalaah Lfbfz sdpah`ihn `dhnah Jdmah`a cbtstshya `amak ji`ahn udz`anahnah( @tpa+`tpa Jdmah`a yahn `ibahpaz cd Ispaha Lfbfz ua`a jabaniah cd`ta ctzth cdptltb jdmas `ah jabaniah udzpaka ctzth cdmauah jdmas jdnipt pdzpazic `dhnah cdkt`abah+cdkt`abah cdkt`abah+cdkt`a bah
?? ?0
Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- bmk >5( Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- bmk 4?(
15
yahn a`a `i udmajtbah Lfbfz(
?4
Cdodcauah Lfbfz kdhndh`amicah jazahn `anahnah
`ah
cdkakutahhya thptc kdkjdcamcah sdktma cauam+cauam `dhnah oduap `ah ktzab a`amab gacpfz tpaka yahn `isdjtp `ah `icantki fmdb Jdmah`a sdjanai stapt pazicah yahn udhpihn cdua`a ud`anahn asihn(
?7
Auajima _tmpah Aj`tm Lamim III kdhnazabcah Macsakaha kdkjtca hdndzi `i
Ziat- kaca cdkacktzah Lfbfz pdzts jdzpakjab kalt cdzaha Ziat sahnap spzapdnic cbtstshya `amak mamtah udz`anahnah `i zahpat ihi( Cdudsapah udz`anahnah `i Ziat pdmab `inakjazcah fmdb Najdhfz Pbfkas _miobdz pdmab kdhtmis stzap cd Jdpa~i ua`a jtmah Kdi 172> yahn kdhnapacah jaba~a jimahnah cauam yahn jdzmayaz cd Ziat " ua`a kasa ipt kdztuacah ijt hdndzi Lfbfz) jdnipt jdsaz sdbihnnacah sthnai ipt stcaz thptc `imamti acijap pdzmamt jahyachya cauam+cauam `anahn(
?>
Ihi kdhla`i jtcpi jaba~a
pabth+pabth sdmduas 1701 kdztuacah dza cdndkimahnah Lfbfz cdzaha cdudsapah udzcdkjahnah udz`anahnah `ah ihi pdmab kdhndkjamicah sdktma kazpajap Lfbfz sdmact ud~azis Cdstmpahah Kdmayt Kdmaca yahn sdkdkahnhya bah`am `amak ji`ahn udz`anahnah sdbihnnacah `icdhami sdjanai udmajtbah dhpzdufp pdzjdsaz `i`thia( Btjthnah ahpaza Jdmah`a `ah Lfbfz ca`ahn+cama kdhikjtmcah sdhncdpa cbtstshya jdzcaipa `dhnah udz`anahnah( Ua`a pabth 1724- auajima sapt mani kisi Jdmah`a `ibahpaz cd ZiatUa`tca Zala pdmab kdkjtap a`tah pdhpahn pih`acah Jdmah`a kdh`izicah nt`ahn `i _iac(
?2
Hakth- udzispi~a ihi ~alaz `iudzbamtsi cdzaha udzjamabah ahpaza Lfbfz `dhnah Jdmah`a jdzbtjthn `dhnah sfam udz`anahnah- pdmab kthotm sapt mani ctasa yahn `fkihah `i Pahab Jdsaz
?4
Iji` ((- bmk 45( Iji`( ?> Iji`(- bmk 41( ?2 Iji`(- bmk 194( ?7
11
Asia Pdhnnaza iaipt _iak( Ua`tca Zala pdmab kdktptscah kdkudzpabahcah
oaza yahn uamihn jaic thptc
cdudhpihnah Lfbfz a`amab `dhnah kdh`auapcah sfcfhnah `aziua`a zacah
sdctpthya yahn ctap iaipt _iak(
?9
_iak pdmab kdhnbahpaz `tpahya cd Jdpa~i thptc kdkjahpt
kdhydmdsaicah udzjamabah ihi `ah uibac Jdmah`a pdmab kdkihpa udhldmasa `aziua`a Ua`tca Zala( @amak sfam ihi- cdjilacsahah Ua`tca Zala `amak kdkahiutmasi cda`aah `ah kdhla`i ctasa maih sdjanai zacah yahn jfmdb kdkjahpt sdcizahya cdudhpihnah Lfbfz pdzahoak( Cdndkimahnah Lfbfz sdmduas 1701 ~alaz `icaipcah `dhnah cdsdpiah pi`ac jdzjdmab jani Fzahn Matp cdua`a udkdzihpab Lfbfz( Ua`a ctzth cdptltb jdmas- kdzdca pdmab kdhthltccah cdsdpiaah yahn pi`ac a`a pfmfc jah`ihhya cdua`a udkdzihpab yahn yahn kdhntpakacah cdudhpihnah kdzdca `amak cdzalaah Lfbfz( ^amatuth pdz`auap jdzudpi+udpi dkas `ah ~ahn ziam yahn `ikimici fmdb Macsakaha "Ua`tca Zala) Pth Aj`tm Lakim- hakth `ia pi`ac jdzlaya kdh`auap cdsdpiaah Fzahn Matp `aziua`a sdfzahn udkdzihpab yahn kasib cdoim "_tmpah Kabkt` _bab II) ua`a pabth 1722(
05
^amatuth ua`a 1722- Macsakaha jdnipt jdzudhnaztb sdbihnnacah udkjdsaz yahn maih
pdzuacsa pth`tc `i ja~ac udhnaztb Macsakaha( Hakth udhnaztb pdzsdjtp pi`ac kakut kdhahnnahi cdsdpiaah Fzahn Matp cdua`a cdptzthah Jtcip _inthpahn( _bab _tmpah Aj`tmmab Ka‖ayap _bab
udzhab jdzcapa janih`a mdjib sd`ia kdkudzpabahcah
cdzalaahhya jdzmah`ascah cdctapah Fzahn Matp yahn yahn paap sdpia `i Cdutmatah
Ziat+Mihnna
`aziua`a kdhla`i zala jfhdca `ah sikjfm sdkapa+kapa `ah mazi cd btmt sthnai auajima `isdzahn ktstb(
01
Ihi kdhnnakjazcah jaba~a Fzahn Matp kdztuacah sikjfm cdua`a cdctapah cdzalaah
Lfbfz( Pahua Fzahn Matp- uaspi
cdctasaah uaza udkjdsaz `ah udkdzihpab pi`ac `auap
?9
Iji`( Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 70( 01 A( _aka` Abka` "1924)- Cdzalaah Lfbfz+Ziat- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 177( 05
1:
`ictapctasacah `amak ~imayab(
Bahya jdjdzua jtmah sabala sdmduas Jdmah`a kdmaufzcah
pdhpahn pdhpahn ‘ cdktshabah sdmtztbhya‖ Lfbfz Maka Maka ua`a pabth 17>? auajima jahyac bazpa jdh`a `izakuas `ah zakai fzahn kdhla`i pa~ahah- sdjtab ahncapah udzahn Lfbfz kthotm `i Ctama 0:
_thnai Lakji `ah kdhnahoak Lakji yahn jazt kdhdkua ‘cdkdhahnah‖ ipt(
Udkdzihpab Lfbfz sahnap kdhnbaznai jacap cbtsts Fzahn Matp ihi `amak kdhnnamaccah uaza ud`anahn kdh`apahni udmajtbah+udmajtbah `i Lfbfz `ah `amak tsaba thptc kdhydcap uaza udsaihn dcfhfki `ah janih`a `dhnah pajab `ah bapi+bapi pdmab kdhnnthacah kdzdca thptc kdhdhpahn udhoajaz tpaka Lfbfz iaipt Jdmah`a `i _dmap Kdmaca(
0?
Cauam+cauam fzahn Matp
`iudzihpabcah thptc kdzfh`a udzaizah jtcah thptc kdhntapctasacah sispdk kdkjdz cdjdhazah sdudzpi sispdk ca~amah Jdmah`a pdpaui bahya thptc kdhthltccah cdkakutah Lfbfz kdhikuacah btctkah cdua`a kdzdca yahn kdhlamahcah udzhianaah `dhnah udsaihn Lfbfz `ah ltna kdkjdzi udzmih`thnah ud`anahn yahn sihnnab `i udmajtbah Lfbfz(
00
Pih`acah Fzahn Matp ihi akap jdzcdsah pdztpakahhya cdpica ijt hdndzi Lfbfz pdzmdpac `i Ziat `i Utmat Jdhpah (
04
Ptnas kdzdca saka sabala sdudzpi |akah _ziwilaya `ah Cdzalaah
Kdmayt Kdmaca( Kdzdca acah kdmih`thni apat kdhydzahn cauam+cauam yahn kdmamti _dmap Kdmaca( Fzahn Matp kdztuacah ascaz yahn jfmdb `iudzoayai `ah `ibazau sdcizahya jdzmact ududzahnah cbtstshya sdpdmab Lfbfz `icamabcah fmdb Lakji ua`a pabth 1779(
0:
07
Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- Ctama Mtkutz< Frgfz` Thiwdzsipy Uzdss- bmk 7>( 0? Iji`( 00 Iji`( 04 Iji`( 07 A( _aka` Abka` "1924)- Cdzalaah Lfbfz+Ziat- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk>0(
1?
4(5
Udzispi~a pabth 1799
Pabth 1799 `icapacah sdjanai sapt ptzhihn ufihp yahn sahnap udhpihn `amak sdlazab Lfbfz( Cdkahncapah _tmpah Kabkt` _bab II ua`a pabth 1799 yahn yahn kdhah`acah jdzacbizhya cdptzthah Kdmaca yahn kdkdzihpab Lfbfz( Bicayap _iac kdhodzipacah jaba~a< Udhnbtmt Ispaha uth `apahn- kdkja~ab acah hahnca- kdkjdzi jihi Kdnap _dzi Zaka0>
cdzaha ia kdhni`ak bdh`ab kacah hahnca( Kaca sdpdmab janih`a kdh`dhnaz sdkjab Udhnbtmt Ispaha- kaca janih`a uth pdzpa~ab(
02
Pipab janih`a- ”_tztbmab uahnnim jihi Kdnap
_dzaka ipt- act bdh`ac kdmibap ahachya- iacab yahn kacah hahnca ipt‛(09 Kaca `ijdmab udztphya `ah ahac yahn `i`amak udztp ipt kdhnbisau hahnca ipt- kaca jihi Kdnap _dzaka uth kapi(
45
Ltspdzt- sdmduas udzispi~a pdzsdjtp- Kdnap _dzi Zaka pdmab jdzpih`ac kdkjamas `dh`ak `iapas udzjtapah zalahya( Kdnap _dzi Zaka pdmab kdkjthtb _tmpah Kabkt` _yab sdkasa janih`a bdh`ac kdhthaicah sfmap Ltkaap(
41
Cdkahncapah janih`a `icdhami sdjanai kazbtk
kahncap `iltmahn( _dpdmab kahncaphya _tmpah Kabkt` _bab II- utptsmab |tziap cdptzthah `aziua`a _tmpah+stmpah Kdmayt Kdmaca yahn kdkdzihpab hdndzi Lfbfz(
4:
Jdzacbizhya cdptzthah
@ihaspi Kdmaca pdmab kdhah`acah cdkthotmah sapt mani `ihaspi iaipt @ihaspi Jdh`abaza(
0>
Ktbakka` Ytsfg Basbik "udhy)- "199:)- Bicayap _iac- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 152( Iji`( 09 Iji`( 45 Iji`( 41 Wiznihia Kapbdsfh- "199:)- Ptbgap Am+Habgis- Ctama Mtkutz< Udhdzjip Galaz Jacpi _`h Jb`- bmk 04( 4: Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 2>( 02
10
Cdkahncapah janih`a pdmab kdhihnnamcah sdzijt udzsfamah cdzaha cfhfhhya janih`a `icapacah kdkuthyai jihi udzi `aziua`a jahnsa lih `ah pi`ac stca jdzsdcd`t`tcah `dhnah ispdzihya jahnsa kahtsia(
4?
Cda`aah ihi akap stcaz cdzaha janih`a `icapacah pi`ac kdkuthyai
|tziap sab thptc kd~azisi pacbpa cdzalaah( ^amatuth jdnipt- `iodzipacah jaba~a sdjdmtk cdkahncapah _tmpah Kabkt` _bab- janih`a sdkuap jdzudsah cdua`a Dhoic Ufhn stuaya kdhdmah kabhicak janih`a stuaya |tziap cdptzthah Zala Iscah`az \tmcazhaih pi`ac utpts(
40
Cdkahncapah janih`a pdmab kdhydjajcah cdzalaah Lfbfz pi`ac jdzstmpah( Fmdb sdjaj iptUa`a a~am _dupdkjdz 1799- fzahn Jdsaz+Jdsaz Lfbfz pdmab kdmahpic Jdh`abaza Ua`tca Pth Aj`tm Lamim kdhla`i _tpah `dhnah ndmazah _tmpah Aj`tm Lamim Ziayap _bab IW(
44
Cdjiasaahhya
udkdzihpabah `ipdzalti fmdb _tmpah- pdpaui Jdh`abazamab yahn acah kdhlamahcah udkdzihpabah cdzalaah apas haka _tmpah( Bahya ua`a a~am ctzth cdptltb jdmas udhnaztb Macsakaha kdmdjibi Jdh`abaza( _dudzpi yahn pdzoapap `amak Bicayap _iac yahn kdhyapacah jaba~a ”Kaca `iudzihpab acah Jdh`abaza sdudzpi yahn pdmab st`ab‛( st`ab‛( 47 Cdkahncapah _tmpah Kabkt` _bab III pdmab kdhah`acah udzktmaah jazt jani cdzalaah Lfbfz cdzaha ndmazah ud~azis pdmab pdzbauts `dhnah cdkahncapah _tmpah Kabkt` _bab III( _dpdmab ipt ua`a a~am ctzth cdmauah jdmas- cdzalaah Lfbfz `icdltpcah `dhnah cdkthotmah sdfzahn utpdza Kihahncajat yahn kdhnacti `izihya sdjanai utpdza _tmpah Kabkt` _bab III `ah kdhthptp bachya sdjanai ud~azis sab pacbpa cdzalaah Lfbfz(
Cdkthotmah Zala Cdoim pdmab
kdhydjajcah Fzahn Matp jdzuamihn pa`ab `ah kdhyfcfhn Zala cdoim cdzaha udkdzihpab Lfbfz 4?
Wiznihia Kapbdsfh- "199:)- Ptbgap Am+Habgis- bmk 00( Iji` ( Mibap ltna Ktbakka` Ytsfg Basbik "udhy)- "199:)- Bicayap _iac- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 11:( 44 Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 2>( 47 Ktbakka` Ytsfg Basbik "udhy)- "199:)- Bicayap _iac- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca- bmk 15>( 40
14
jtcah mani cdptztha jtcip _inthpahn( Auajima Zala cdoim kdhnapacah jaba~a janih`a kdztuacah cdptzthah _tmpah Kabkt` _bab `dhnah Dhoic Ufhn- kaca Zala Cdoim `iahnnau sdjanai ud~azis Zala Iscah`az \tmcazhaih( Cdkahncapah _tmpah Kabkt` _bab III pdmab kdkjdzicah ikumicasi
yahn udmjanai
cdua`a cdzalaah ihi( _djdmtk ihi- cdzalaah ihi `iahnnau sdjanai ud~azis Kdmaca `ah stkjdz cdctapah fzahn Kdmayt( Pdpaui `dhnah cdkahncapah _tmpah Kabkt` _bab III- udhnbfzkapah yahn `ijdzicah sdjdmtk ihi jdzctzahnah( _dmaih ipt- cdkthotmah Zala Cdoim `i Lfbfz acah kdhnbdzdp fut mika jdzsat`aza cd`amak cahoab ufmipic Lfbfz( Udhnmijapah fzahn Jtnis `amak cahoab ufmipic Lfbfz acah kdhofzaccah udzcdkjahnah ufmipic `ah dcfhfki `i zahpat ihi( @isakuihn kdztuacah gacpfz cdjahncipa `ah cdlaptbah cdndkimahnah Cdzalaah Lfbfz(
17
7(5
Cdsikutmah
Cdndkimahnah Lfbfz ua`a dza 1701 sdbihnna 1799 jfmdb `imdpaccah apas jabt sdfzahn pfcfb iaipt Ua`tca Zala Pth Aj`tm Lakim yahn pdzjtcpi nini `amak `amak kdhla`icah cdzalaah Lfbfz sdjtab ctasa cfhfki `ah cdpdhpdzaah yahn `isdnahi `i amak Kdmayt `amak ctzth cdptltb jdmas(
4>
Udzispi~a yahn jdzmact ua`a dza ihi sdudzpi cdlaptbah ctasa Ufzptnis `i Kdmaca- Aodb
yahn sdkacih kdhlatbca `izi `aziua`a sdhncdpa `dhnah Lfbfz- `isakuihn btjthnah jaic ahpaza Lfbfz `dhnah Jdmah`a pdmab kdkjahpt uzfsds udzcdkjahnah Lfbfz sdjanai ctasa yahn pi`ac a`a pah`ihnahhya `i amak Kdmayt( _dbihnnacah- Lfbfz udzhab kdkjdzi akazah cdua`a Jdmah`a stuaya pi`ac kdhoakutzi udzpdmihncabahhya `dhnah Lakji ua`a pabth 1779( _dmaih ipt- udzispi~a cdkahncapah _tmpah Kakt` _bab III ua`a pabth 1799 pdmab kdhihnnamcah cdsah yahn kdh`amak cdua`a cdtptbah cdzalaah Lfbfz( Ihi `isdjajcah sdmduas pabth pdzsdjtp kthotm oakutz pahnah _iac `ah Jtnis `amak ufmipic Lfbfz- `isakuihn jdjdzaua hdndzi yahn kdhnacti cdptahah Lfbfz ktma kdhlatbcah `izi( Pabth 1701 `ah 1799 kdztuacah sapt ptzhihn ufihp `amak udzcdkjahnah sdlazab Lfbfz(
4>
Mdfhaz` Y( Ah`aya- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2- Ctama Mtkutz< Frgfz` Thiwdzsipy Uzdss- bmk :14(
1>
Jijmifnzagi
A( _aka` Abka` "1924)- Cdzalaah Lfbfz+Ziat - Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca Ah`aya- M(Y- "19>4)- Pbd Cihn`fk Fg Lfbfz< 1701+1>:2-
Ctama Mtkutz< Frgfz`
Thiwdzsipy Uzdss( Ah`aya- J(^ `ah Ah`aya- M(Y- "192?)- _dlazab Kamaysia - Udpamihn Laya< Kaokimmah Utjmisbdzs "K) _`h Jb`( Bali Jtyfhn A`im- "19>1)- _dlazab Lfbfz- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah UtspacaKapbdsfh- Wiznihia "199:)- Ptbgap Am+Habgis- Ctama Mtkutz< Udhdzjip Galaz Jacpi _`h
Jb`(
Ktbakka` Ytsfg Basbik "udhy)- "199:)- Bicayap _iac- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca( _ipi Ba~a "udhy)- "199:)- Jtspah am+_amapih- Ctama Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca( _t~ahhapbap+Uiah- Cfjcta "199>)- Asia Pdhnnaza< Btjthnah Pza`isifham _dzahpat Mtkutz< @d~ah Jabasa `ah Utspaca( ^ihspd`p- Z(F( "19?:)- A Bispfzy fg Lfbfzd - Ctama Mtkutz< KJZA_(
12
Ctama
×
Report "Sejarah Johor : 1641 dan 1699"
Your name
Email
Reason
-Select Reason-
Pornographic
Defamatory
Illegal/Unlawful
Spam
Other Terms Of Service Violation
File a copyright complaint
Description
×
Sign In
Email
Password
Remember me
Forgot password?
Sign In
Our partners will collect data and use cookies for ad personalization and measurement.
Learn how we and our ad partner Google, collect and use data
.
Agree & close