REFLEKSI BIG
Pada 9 April 2013, saya telah berjaya melaksanakan program Bina Insan Guru (BIG) di Sekolah Kebangsaan Ulu Dong, Raub, Pahang bagi melaksanakan tugasan yang memerlukan kami untuk melaksanakan aktiviti khidmat masyarakat dengan penduduk. Program yang telah dirancang dan dilaksanakan dengan teliti ini telah dijalankan selama sehari itu berjaya berjalan dengan lancar seperti yang dikehendaki. Saya telah melaksanakan program BIG ini bersamasama dengan rakan-rakan guru pelatih daripada Kumpulan 1 BIG Fasa 3 dan tutor kesayangan iaitu Encik Fauzi Bin Hassan.Kumpulan ini terdiri daripada PISMP Semester 3 Ambilan Januari 2012. Antaranya unit saya iaitu Bahasa Melayu (SJKC), Pengajian Cina 1, Pengajian Islam (SK), Pengajian Tamil, TESL 1 dan Pemulihan.
Setelah menjalani BIG berkenaan, dapat saya kenal pasti beberapa perkara yang dapat dimasukkan di dalam unsur SWOT. SWOT merupakan akronim dalam bahasa Inggeris di mana S mewakili “Strength” atau kekuatan, W mewakili “Weakness”, O mewakili “Opportunity” dan T mewakili “Threat”. Analisis SWOT adalah satu kaedah perancangan perancangan berstruktur digunakan digunakan untuk menilai kekuatan, kelemahan, peluang, dan ancaman yang terlibat dalam projek atau dalam suatu usaha perniagaan. Analisis SWOT boleh dilaksanakan untuk produk, tempat, industri atau orang. Ia melibatkan menyatakan objektif usaha perniagaan atau projek dan mengenal pasti faktor-faktor dalaman dan luaran yang baik dan buruk untuk mencapai matlamat tersebut. Teknik ini dikreditkan kepada Albert Humphrey yang mengetuai konvensyen di Institut Penyelidikan Stanford (kini SRI Antarabangsa) pada 1960-an dan 1970-an menggunakan data dari syarikat Fortune 500. Penetapan objektif perlu dilakukan selepas analisis SWOT itu telah dilaksanakan. Ini akan membolehkan matlamat atau objektif yang boleh dicapai yang akan ditubuhkan untuk organisasi.
Berikut merupakan huraian SWOT S- Kekuatan: ciri-ciri perniagaan atau projek yang memberikan kelebihan berbanding lain-lain W- Kelemahan: ciri-ciri yang meletakkan pasukan di saudara kelemahan kepada orang lain O- Peluang: unsur-unsur bahawa projek itu boleh mengeksploitasi kelebihan
T- Ancaman: unsur-unsur dalam persekitaran yang boleh menyebabkan masalah bagi perniagaan atau projek
Pengenalan SWOT adalah penting kerana mereka boleh memaklumkan langkahlangkah yang kemudian merancang untuk mencapai matlamat tersebut. Pertama, pembuat keputusan perlu mengambil kira sama ada objektif yang boleh dicapai, memandangkan SWOT. Jika matlamat tidak boleh dicapai objektif yang berbeza mesti dipilih dan proses yang berulangulang. Pengguna analisis SWOT perlu bertanya dan menjawab soalan-soalan yang menjana maklumat yang bermakna bagi setiap kategori (kekuatan, kelemahan, peluang, dan ancaman) untuk membuat analisis yang berguna dan mencari kelebihan daya saing mereka.
Berkait dengan BIG pada kali ini, antara elemen “S” yang ada adalah terletak kepada objektif perlaksanaan BIG ini. BIG ini bertujuan untuk memupuk kesedaran tentang kepentingan khidmat kemasyarakatan. Sememangnya saya melihat berlaku matlamat ini tercapai melalui kolaborasi di antara guru pelatih dengan pensyarah di peringkat IPG serta kolaborasi pihak IPG dengan pihak sekolah. Semasa perlaksanaan BIG ini, guru pelatih yang terlibat memberikan komitmen sepenuhnya dengan membantu dalam gotong royong sama ada di sekolah, kubur mahupun surau. Mereka tidak merungut sedikit pun meski menghadapi beberapa kekangan. Saya rasakan perlaksanaan objektif BIG pada kali ini begitu relevan dengan situasi semasa di mana apabila berada di sekolah kelak, guru bertindak sebagai ejen perpaduan.
Elemen S yang kedua ialah pengurusan yang amat teratur dan menepati jadual. Saya terlebih dahulu mengucapkan jutaan tahniah kepada AJK BIG terutama sekali bagi Kumpulan 1 yang diketuai oleh saudara Hisyan Bin Ruaini dari unit TESL 1 pada kali ini. Mereka telah berjaya mentadbir urus BIG dengan begitu berjaya sekali. Meskipun kesemua AJK BIG pada kali ini terdiri daripada muka-muka baru. Kerjasama dan dedikasi mereka terserlah apabila masing-masing dapat menjalankan tugasan yang diberi dengan sebaik mungkin. Kecekapan pengurusan mereka dapat melancarkan perjalanan BIG ini. Saya berkata demikian kerana tidak banyak campur tangan pensyarah yang berlaku setelah melakukan pemerhatian terhadap keseluruhan BIG ini.
Elemen S yang ketiga ialah pengisian BIG pada kali ini. Maksud saya di sini ialah pengisian dari sosial. Matlamat Falsafah Pendidikan Kebangsaan adalah bagi melahirkan murid yang seimbang dari sudut jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial. Sebagai guru, kita hendaklah menguasai kesemua ini sebaik mungkin. BIG ini menuntut kami untuk membina komunikasi bukan sahaja sesama guru pelatih dan pensyarah malahan dengan pihak sekolah dan penduduk sekitar Ulu Dong, Raub, Pahang. Bagi membentuk kerjasama yang baik, komunikasi adalah aspek yang amat penting. Apabila komunikasi berlaku, berlaku proses sosial dalam kalangan sesuatu komuniti. Komuniti ini merujuk kepada semua yang terlibat dalam BIG ini sama ada secara langsung atau tidak langsung.
Seterusnya kita lihat pula kepada elemen “W”, terdapat beberapa elemen yang dapat saya kenal pasti. Antaranya ialah kurangya alatan terutamanya bagi gotong royong di kawasan kubur. Hal ini kerana bilangan alatan yang dibawa seperti parang, cangkul, pencakar dan sebagainya tidak cukup dengan bilangan guru pelatih yang terlibat. Oleh itu, pihak pengurusan terutamanya Unit Gerko hendaklah memastikan bahawa alatan-alatan yang disediakan mencukupi dan selamat digunakan. Guru pelatih yang terlibat terpaksa berkongsi alatan dan bekerja secara bergilir-gilir bagi membersihkan kawasan kubur berkenaan. Hal ini menyebabkan banyak kawasan kubur yang tidak dibersihkan dengan elok.
Elemen W yang kedua ialah pengagihan peranan yang kurang jelas dalam kalangan guru pelatih terutamanya dalam kalangan ketua-ketua kecil. Setiap tempat yang terlibat di dalam BIG ini telah diletakkan seorang ketua dalam kalangan guru pelatih yang terlibat. Walaupun AJK induk menunjukkan prestasi kerja yang sangat baik, tetapi dalam kalangan ketua kecil boleh dikatakan sebagai gagal dan tidak sistematik. Hal ini dapat saya lihat di kawasan kubur. Ramai guru pelatih yang tertanya-tanya apakah peranan yang harus mereka mainkan. Disebabkan itulah, pada mulanya ramai guru pelatih yang terkontang-kanting semasa permulaan gotong royong berkenaan. Seharusnya AJK Induk bersama pensyarah hendaklah terlebih dahulu menetapkan segala perkara penting dari besar hingga ke kecil. Hal ini kerana sekecil-kecil masalah juga boleh mendatangkan kemudaratan kepada sesuatu organisasi jika tidak ditangani dengan cepat dan berkesan.
Elemen W yang ketiga ialah peranan yang dimainkan oleh pemerhati dalam BIG pada kali ini. Saya kurang jelas dengan perana yang dimainkan oleh pemerhati. Seharusnya pemerhati hendaklah memantau perjalanan BIG dari semasa ke semasa. Saya bukanlah ingin mengkritik tetapi ingin mendapatkan pencerahan terhadap peranan pemerhati. a) Apakah tujuan pemerhati dalam BIG ? b) Bagaimana pemerhatian itu dilakukan ? c) Adakah pemerhatian itu direkodkan ? d) Apakah mekanisme yang mengesahkan pemerhatian berkenaan ? e) Siapakah yang boleh dilantik sebagai pemerhati ? f)
Mengapa tiada penerbitan rekod bertulis tentang pemerhatian yang dilakukan oleh pihak pemerhati ?
Sekarang kita bergerak pula kepada elemen “O” , antara elemen O yang dapat saya kupas ialah Bengkel Etika dan Protokol Majlis. Penceramah undangan ialah Tuan Haji Saharom Bin Idris, pensyarah dari Unit Gerko IPGKTAA. Bengkel beliau berlangsung pada 8 April 2013 bertempat di Dewan Kuliah A. Bengkel ini merupakan sebahagian daripada pengisian di dalam BIG kami pada semester ini. Antara perkara yang disampaikan di dalam bengkel ini ialah cara menyambut tetamu, etika di dalam majlis, susunan kedudukan tetamu dan bendera mengikut kekananan di samping mempelajari adab semasa majlis berlangsung. Saya melihat bengkel ini sebagai satu peluang kerana segala input di dalamnya begitu penting. Saya boleh jadikan inputinput ini sebagai bahan rujukan. Hal ini kerana saya merupakan bakal guru Bahasa Melayu, sudah pastinya bila sampai di sekolah saya akan diminta untuk terlibat di dalam pengurusan majlis sama ada sebagai pengacara majlis, pembuat teks ucapan mahupun ketua protokol majlis. Bengkel ini dilihat sebagai medium bagi saya mendapatkan ilmu berkenaan pengurusan majlis yang sistematik dan terancang.
Elemen “O” yang kedua ialah perlaksanaan BIG ini sendiri. Saya melihat BIG pada kali ini sebagai wahana bagi saya mendekati pihak sekolah dan penduduk tempatan secara terus. Di sini saya dapat membina skil komunikasi. Terdapat kebaikan yang tersirat di sebalik yang matlamatnya yang tersurat. Sebagai guru, saya memerlukan skil komunikasi yang baik. Hal ini kerana sebagai guru, sudah pasti saya akan berinteraksi dengan manusia daripada pelbagai
latar kehidupan. Oleh itu, saya dapat meningkatkan skil komunikasi menerusi penganjuran BIG ini. Dalam BIG, komunikasi berlaku di antara guru pelatih dengan pensyarah, pihak sekolah dan penduduk
setempat.
Hal
bertujuan
bagi
mendapatkan
arahan,
menerima
nasihat,
mengutarakan pendapat, menyatakan idea, berkongsi pengalaman dan perasaan serta sebagainya. Antara ciri guru yang baik ialah guru ini mempunyai skil komunikasi yang baik di samping berpewatakan baik.
Elemen “O” yang ketiga ialah kekangan yang dialami semasa BIG ini dilaksanakan. Saya melihat kekangan ini bukanlah sebagai penamat. Malahan pembelajaran terhadap sesuatu yang baru, kemudiannya diserap sebagai pengalaman hidup yang bermakna. Antara kekangan yang kami hadapi ialah kekurangan alatan, keadaan fizikal alatan yang dibekalkan, dan pengurusan akar umbi yang sedikit pincang. Di sebalik kekangan yang berlaku, berlakulah pembelajaran secara tidak langsung di luar bilik darjah. Di sini kami belajar menyelesaikan masalah dan mengaplikasikan pengetahuan sedia ada kami lalu diintegrasikan dengan keadaan sekeliling. Kekangan tersebut telah mewujudkan peluang kepada kami untuk menjadi kreatif dan bertindak menyelesaikan masalah yang berlaku mengikut cara masing-masing. Begitu juga jika kami berada di sekolah kelak, kami hendaklah kreatif dan berusaha menyelesaikan masalah yang dihadapi mengikut kemampuan.
Terakhir, kita akan melihat kepada elemen “T” dalam BIG ini. Pada BIG ini, dapat saya lihat bahawa kawalan yang longgar di samping kurangnya pemerhatian daripada pihak yang sepatutnya. Saya berpendapat bahawa hal ini adalah berbahaya. Walaupun kami semua berumur 21 dan ke atas, tetapi sebagai pensyarah. Kehadiran mereka amatlah perlu bagi menghadapi situasi-situasi yang tidak dijangkakan. Mereka boleh memilih untuk turut serta atau sekadar bertindak sebagai pemerhati. Sekiranya apa-apa berlaku, mereka sudah sedia maklum dan bersedia untuk mengambil tindakan yang sewajarnya. Lebih-lebih lagi di kawasan kubur. Tidak dapat diduga apa yang bakal menanti, hal ini kerana kami merupakan orang baru di kawasan itu.
Elemen kedua “T” ialah keadaan alatan yang kebanyakkan tumpul da n tidak selamat digunakan. Kebanyakkan alatan kami seperti parang, cangkul, pencakar dan sebagainya dibekalkan oleh pihak IPG melalui Unit Gerko IPGKTAA. Terdapat beberapa alatan yang terpaksa kami tajamkan sendiri dengan menggunakan batu asah yang dipinjam daripada penduduk setempat. Terdapat alat seperti pencakar yang tidak memiliki batang. Ada guru pelatih yang mengambil inisiatif dengan mengambil batang kayu dari dahan pokok yang berhampiran untuk dijadikan batang untuk dipasang kepada pencakar. Keadaan alatan ini mendatangkan tanda tanya kepada penduduk setempat tentang kemampuan sebenar IPG. Tapi kami membuktikan bahawa tiada alatan tidak semestinya kami tidak dapat menjalankan khidmat masyarakat ini. Kami menjadi kreatif dan bertindak sebagai penyelesai masalah. Hasilnya kawasan kubur dibersihkan mengikut jadual yang ditetapkan.
Secara keseluruhannya, aktiviti khidmat masyarakat yang telah dijalankan telah memberi kesedaran kami tentang realiti sebenar kehidupan, iaitu tentang perkara yangt berlaku pada alam sekitar, dan kepentingan dari aspek pembinaan hubungan yang sihat kerana remaja masa kini tidak lagi mengambil berat dalam pembinaan atau menjalinkan hubungan positif dengan melakukan kerja-kerja yang berfaedah dengan masyarakat. Selain daripada, kerja-kerja yang telah dilakukan ini juga telah membentuk jati diri sebagai seorang guru, iaitu membentuk sikap yang bertanggungjawab, prihatin, baik hati, dan sebagainya. Kesemua nilai-nilai ini penting untuk disemai dalam diri setiap guru. Saya dan rakan-rakan guru pelatih dapat merasai keseronokkan dan kepuasan daripada aktiviti yang dijalankan sepanjang tempoh BIG itu. Oleh itu, melalui aktivitiaktiviti yang dijalankan juga telah membentuk kerjasama antara saya dan rakan-rakan guru pelatih, bukan sahaja rakan sekelas malah dapat mengeratkan silaturahim dengan penduduk di Ulu Dong. Program BIG ini telah berjaya membentuk kempimpinan dalam kalangan guru pelatih di samping memberikan kesedaran kepada saya mengenai kepentingan guru dalam mempengaruhi kehidupan seseorang. Sekiranya mahu mendidik seseorang, diri sendirilah yang perlu didik terlebih dahulu. Sekiranya guru itu sendiri positif, maka positiflah generasi akan datang.
Sekian, terima kasih.
