Kreshnik Elezaj Grupi 1. Çka Çka ësh ështtë grup grupii? Schein: - grupin e njeh si çdo numër njerëzish të cilët kanë interaksion ndërmjet veti janë psikologjikisht të vetëdijshëm për njëri tjetrin dhe e përceptojnë veten të jenë gru p. Zanden ! - e de"inon grupin si një tërësi të për#ërë prej d$ apo më shumë njerëzve të cilët ndajnë ndjenjën e unitetit dhe të cilët janë të lidhur në mes veti me një interaksion relativisht të "ortë. Mimoza Manxharri: - grup është #ashkimi i d$ ose më shumë individëve në një modël pak a shumë sta#ël të marrëdhënieve midis t$re %ë #ashkëveprojnë me njëri tjetrin në një mën$rë të tillë %ë secili in"luencon dhe in"luencohet nga njëri tjetri psikologjikisht të vetëdijshëm për praninë e njëri tjetrit kanë të njëjtat o#jektiva përceptojnë veten të jenë anëtarë të grupit. &. 'loj 'lojet et e grup grupev eve? e? Ekzistojnë d$ lloje kr$esore të grupeve! grupi "ormal ( z$rtar grupi jo"ormal ) joz$rtar. • •
*. Grupi Grupi "orma "ormall ) z$rt z$rtar? ar? Grupet "ormale janë mekanizma mekanizma %ë "ormohen "ormohen #renda strukturave strukturave "ormale "ormale të organizatës organizatës me %ëllim përm#ushjen e një det$re speci"ike dhe arritjen e s$nimeve. +ë tillë mund të jenë #ordet departamentet skuadrat e projektimit etj. Grupet "ormale në varësi nga det$ra mund të jenë! të përhershme dhe të përkohshme. • •
,. Grupi Grupi jo "or "orma mall ) jo jo z$rt z$rtar? ar? Grupet jo "ormale krijohen në përgjigje të nevojave sho%ërore të individëve prezenca e t$re #azohet në mi%ësinë interesat e për#ashkëta #esimin e njëjtë etj. jë grup %ë darkon rastësisht së #ashku mund të për"undojë në krijimin e një grupi jo"ormal. . Çka Çka jan janëë koa koali lici cione onet? t? Koalicionet janë struktura të përkohshme të për#ëra nga një grup i vogël individësh të cilët përveç s$nimit të për#ashkët nuk kanë ars$e tjetër tërhe%jeje tek njëri tjetri. /e t0u arritur %ëllimi koalicioni prishet dhe grupi shpër#ëhet. . 2tadet 2tadet e zhvi zhvilli llimit mit të grupit grupit?? 2tadet e zhvillimit të grupit janë! "ormimi stuhia normalizimi realizimi • • • •
•
shpër#ërja.
3. 4ormimi? ë këtë "azë anëtarët e grupit për%ëndrohen në përcaktimin e s$nimeve dhe në përpunimin e procedurave për kr$erjen e punës. 5ta "illojnë të njihen por askush nuk i sh"a% ndjenjat e veta. Kon"uzioni këshillimi dhe grum#ullimi janë tipike gjatë kësaj "aze. 6. 2tuhia? ë këtë "azë "illojnë të "orcohen pozitat sh"a%en kon"likte rreth mën$rës se si do të "unksionojë grupi kush do të jetë përgjegjësi #renda grupit "ormohen klane e klika mund të "ormohen edhe nëngrupe krijohen tensione armi%ësi e kon"rontime. 4aktori %ë garanton m#ijetesën e grupit është mena7himi i kon"liktit. 8. ormalizimi? ë këtë "azë anëtraët e grupit "illojnë të #ien dakord me opinionet e ndr$shme dhe përpjekjet pozitive për det$rën dhe sjelljen. 9endosen normat e sjelljes %artësohet se si duhet të kr$het det$ra cilat sjellje janë të pranuara e cilat do të sanksionohen. /e vendosjen e standardeve të sjelljes stuhia %etësohet duke i hapur rrugën #ashkëveprimit dhe angazhimit. Grupi "illon të "unksionojë si një njësi e koordinuar ku m#izotëron harmonia. 1:. ;ealizimi? Kjo "azë dallohet për një "ormë të ndershme komunikimi zhvillimi dhe #esimi në mes anëtarëve ndahen rolet në grup de#atet janë minimale sepse anëtarët janë të vetëdijshëm për pashmangërinë e vendimeve të marra armi%ësitë personale janë në minimum. ë këtë "azë kr$hen det$rat e dhëna. 11. 2hpër#ërja? 2hpër#ërja shpesh %uhet edhe "aza e pikëllimit sepse është "aza në të cilën grupi pasi %ë e ka përm#ushur det$rën shpër#ëhet pavarësisht asaj se anëtarët e grupit kanë zhvilluar marrëdhënie të mira.
1*. 5"ërsia dhe tërhe%ja? 5"ërsia ka të #ëjë me distancën "izike mes punonjësve %ë kr$ejnë një punë ndërsa tërhe%ja për"a%ëson shkallën në të cilën njerëzit a"rohen me njëri tjetrin për shkak të ngjashmërive %ë kanë mes vete. 1,. Koncepti për veten? 2humica e njerëzve e kanë më lehtë ta përku"izojnë vetveten në aspektin e marrëdhënieve %ë kanë me tjerët si anëtarë të një grupi apo si person %ë luan një rol të caktuar në të. 1. 5rs$et ekonomike? ë shumë raste grupet "ormohen për ars$e ekonomike sepse individët #esojnë se nëse organizohen mund të n7jerrin më shumë për"itime nga puna e t$re. 1. E"ektiviteti? 5rs$e tjetër është edhe mundësia %ë o"ron grupi për të rritur e"ektivitetin e individëve nëpërmjet t$re individët ndihmohen të arrijnë një s$nim apo kr$ejnë një det$rë. 13. >ilat janë ars$et organizative për të krijuar grupe? 5rs$et pse organizatat krijojnë grupe janë! për shpërndarjen e punës për mena7himin dhe kontrollin e punës për zgjidhje pro#lemesh dhe marrje vendimesh për grum#ullim dhe përpunim in"ormacioni për të testuar dhe aprovuar vendimet e marra për koordinim dhe ndërlidhje veprimtarish për rritje të angazhimit dhe për"shirjes në plane dhe veprimtari të organizatës për negocim apo zgjidhje të kon"likteve. • • • • • • • •
16. <ër cilat ars$e grupet janë të mira? Grupet janë të mira për disa ars$e! ato janë të nevojshme për të krijuar një "amilje psikologjike për individët grupet prodhojnë në total më pak ide se individët por pavarësisht nga kjo ato prodhojnë ide më të mira në kuptimin %ë ato janë më të vlerësuara dhe më të pjekura grupet ndërmarrin vendime më të rrezikshme nga çdo të mund të #ënte një individ i vetëm duke vepruar i pavarur. • •
•
18. 2truktura e grupit? 2truktura për"a%ëson mën$rën në të cilën anëtarët e një grupi lidhen me njëri tjetrin në "ormën e një modeli të %ëndrueshëm. 5spektet kr$esore të strukturës së grupit janë! rolet e punës madhësia e grupit të punës normat e grupit të punës • • •
• •
marrëdhëniet e statusit "ortësia e lidhjes së grupit të punës.
&:. ;olet "unksioni@ e punës? jë grup me %ëllim %ë të përm#ushë s$nimet duhet të ndajë punën në mes anëtarëve të saj dhe secili të luajë një rol me %ëllim %ë të ndihmojë grupin të arrijë %ëllimet e veta. Rol (funksion) në punë %uhet modeli i pritur i sjelljes për një pozicion të caktuar në organizatë. ë #azë të nat$rës së veprimeve rolet mund të ndahen në! role të orientuara drejt det$rës role të orientuara drejt marrëdhënieve role të orientuara drejt vetes. ;oli mund të kuptohet si kom#inim i asaj se! kush jeni ju? ç"arë dini apo nuk dini? ç"arë doni apo nuk doni të #ëni? çka pritet nga ju? çka prisni nga vetja? cilët janë "aktorët e situatës "aktorët ekonomik "aktorët etik? me kë sho%ëroheni? çka është e rëndësishme për ju? cilat janë perspektivat dhe zhvillimi? etj. • • •
&1. >ilat janë rolet e anëtarëve të skuadrës? ;olet e anëtarëve të skuadrës janë! krijues-novator eksplorues-n7itës vlerësues-zhvillues sht$tës-organizator për"undues-përgatitës kontrollor-inspektor m#ështetës-mirëm#ajtës raportues-këshilltar #ashkues. +ërësia e roleve %uhet strukturë e roleve. • • • • • • • • •
&&. Kon"likti i roleve? Kon"likti i roleve ndodh kur roli nuk është i përcaktuar %artë dhe kur anëtari nuk ka a"tësi të kr$ejë rolin e dhënë. 4ormat e sh"a%jes së kon"liktit të rolit janë! kon"likti mes roleve ( kon"likti mes d$ apo më shumë roleve kon"likti i dërguesit ( kur i njëjti #urim jep mesazhe kontradiktore kon"likti individ-rol ( kon"likti mes vlerave të individit dhe kërkesave të rolit. • • •
&*. /adhësia e grupit të punës? Grupet e vogla kr$ejnë det$rat më shpejtë se grupet e mëdha por grupet e mëdha janë treguar më të suksesshme në zgjidhjen e pro#lemeve për shkak të #urimeve të larmishme. Grupet me a"ërsisht -3 anëtarë kanë prirjen të jenë më e"ektivë.
jë grup prej , anëtarësh në total është parë më produktiv se një grup prej * anëtarësh por kontri#uti individual me rrtijen e grupit #ie. &,. Çka është hallakatja plogështia@ sho%ërore? Aallakatja plogështia@sho%ërore është tendenca e anëtarëve të veçantë të grupit %ë të pakësojnë përpjekjet e t$re për kr$erjen e det$rës për shkak se përgjegjësia dhe arritjet individuale nuk mund të maten. Kjo ndodh kur! njerëzit e shohin si të parëndësishme apo të thjeshtë det$rën %ë ju është caktuar kur anëtarët e grupit mendojnë se rezultati i t$re personal nuk është i identi"ikueshëm kur anëtarët e grupit kanë përsht$pjen se edhe anëtarët e tjerë të grupit #ëjnë të njëjtën gjë #redhin larët e poshtë pa kontri#uar për punën. • •
•
&. >ili është raporti përputhje e %ëllimeve të grupit me %ëllimet e organizatës në raport me marrëdhëniet mes lidhjes së grupit dhe produktivitetit? ;ritje e "ortë e produktivitetit! përputhja e lartë ( marrëdhënia e lartë ;ritje e #utë e produktivitetit! përputhja e lartë ( marrëdhënia e ulët ;ënie e produktivitetit! përputhja e ulët ( marrëdhënia e lartë 5snjë e"ekt i rëndësishëm m#i produktivitetin! përputhja e ulët ( marrëdhënia e ulët. &. >ilat janë karakteristikat e grupeve? Karakteristikat e grupit janë! anëtarët e grupit i lidh interesi i për#ashkët anëtarët e grupit duhet të komunikojnë në mes vete anëtarët e grupit i ndajnë rolet ndërmjet vete për realizimin e %ëllimeve të grupit secili grup sipas rregullit është nëngrup i ndonjë grupi më të madh kurse mund t0i ketë edhe nëngrupet e veta anëtarët e grupit duhet t0u përm#ahen normave të përcaktuara të sjelljeve në grup. • • • •
•
&3. Çka janë normat grupore? <ër t0i arritur %ëllimet në organizatë dhe për të kontrolluar aktivitetet e anëtarëve në arritjen e %ëllimeve grupi duhet të ketë disa rregulla të caktuara në #azë të së cilave supozohet se anëtarët e grupit duhet të sillen. Këto rregulla %uhen norma dhe mund të jenë "ormale dhe jo"ormale.
&6. Çka është statusi? 2tatusi është një klasi"ikim prestigji #renda grupit dhe karakterizon pozicionin ose rangun sho%ëror të një personi në atë grup. <ërcaktimi i statusit shër#en për! motivim identi"ikim dinjitet sta#ilizim. &8. Çka është kohezioni grupor? 2ipas >ole kohezioni grupor ka të #ëjë me a"tësinë e anëtarëve të grupit %ë të %ëndrojnë së #ashku dhe %ë të tërhe%in anëtarë të rinj. Grupi me kohezion më të lartë demonstron një #esnikëri të madhe të anëtarëve të grupit dhe një sjellje në përputhshmëri me normat e sjelljes. *:. >ilët janë "aktorët %ë prekin kohezionin grupor? 4aktorët %ë ndikojnë në rritjen e kohezionit grupor janë! madhësia ( grupet më të vogla janë më kohezive se sa të mëdhatë sepse anëtarët e t$re ndërveprojnë më shumë kohëzgjatja ( sa më gjatë %ë %ëndrojnë së #ashku anëtarët kanë më shumë mundësi të z#ulojnë më shumë nga njëri tjetri kërcënimet ( kërcënimi i jashtëm e rrit kohezionin sepse i "ortëson anëtarët kundër armikut ngjashmëritë ( kohezion më i larët te individët %ë ndajnë s$nime dhe %ëndrime të për#ashkëta %artësia e s$nimeve ( grupet %ë dijnë me saktësi s$nimet janë më kohezive suksesi i grupit ( sukseset në det$ra e "ortësojnë lidhjen mes anëtarëve të grupit. *1. 'idhja #renda grupit? 'idhja #renda grupit para%et shkallën me të cilën anëtarët e grupit tërhi%en nga njëri tjetri dhe kanë të njëjtat %ëllime. *&. E"ektiviteti i grupit? E"ektiviteti i grupit përcaktohet nga tre "aktorë kr$esorë %ë %uhen "aktorë ndërmjetës dhe ata janë! përpjekjet e grupit njohuritë dhe a"tësitë e grupit strategjitë për kr$erjen e det$rës.
•
•
•
• •
• • •
• • •
**. Karakteristikat e një grupi e"ektiv? Karakteristikat e një grupi apo skuadre me per"ormancë të lartë e"ektiv@ janë! %ëllime të %arta përkushtim i uni"ikuar komunikim i mirë • • •
• • • • • •
#esim reciprok lidership e"ektiv m#ështetje nga jashtë m#ështetje nga #renda a"tësi negociuese a"tësi të do#ishme.
*,. >ilat janë disa tipe të veçanta të grupeve skuadrave@ në organizatë? =isa tipe të veçanta të grupeve skuadrave@ në organizatë janë! grupet (skuadrat) që zgidhin pro!leme ku një prej t$re janë rrethet e cilësisë ( lidhen me cilësinë e organizatës skuadrat ndërfunksionale ( ekspertë nga sektore të ndr$shme për një projekt të caktuar skuadrat "et#menaxhuese ( veprojnë pa ndonjë mena7her skuadrat "irtuale (imaginare) ( rrallë apo kurrë takohen personalisht mes vete por komunikojnë dhe #ashkëveprojnë përmes "ormave të ndr$shme të teknologjisë skuadrat funksionale ( për#ëhen nga një mena7her dhe punonjësit e tjerë. *. >ilat janë karakteristikat kr$esore të grupeve e"ektive dhe joe"ektive? Karakteristikat kr$esore të grupeve e"ektive dhe joe"ektive janë! atmosfera ( te grupet e"ektive atmos"era më e relaksuar ndërsa te grupet joe"ektive e tensionuar dhe e mërzitshme pesëmarra në diskutime ( te grupet e"ektive shkalla e pjesëmarrjes në diskutime është më e lartë derisa te grupet joe"ektive diskutimet janë të dominuara nga d$ apo tre vetë noha me o!ekti"at dhe qëllimet ( te grupet e"ektive o#jektivat dhe %ëllimet janë të %arta dhe të kuptuara mirë derisa te grupet joe"ektive o#jektivat janë jo të %arta dëgimi ( te grupet e"ektive anëtarët dëgjojnë njëri tjetrin derisa te grupet joe"ektive kanë tendenca të mosdëgjimit të njëri tjetrit konflikti ( te grupet e"ektive kon"likti diskutohet at$ për at$ derisa te grupet joe"ektive ose është eliminuar ose është lejuar %ë të zhvillohet në një #etejë marra e "endime"e ( te grupet e"ektive merren me konsensus të përgjithshëm derisa te grupet joe"ektive shumica e thjeshtë shihet si e mja"tueshme dhe ato vendime duhet t0i pranojë edhe pakica shpreha e ide"e ( te grupet e"ektive idetë shprehen lirshëm ndërsa te grupet joe"ektive ato m#ahen të "shehta dhe konsiderohen si diçka e turpshme. *. >ilat janë pesë tipet kr$esore të rrjetave komunikuese të komunikimit në grup? 2ipas /ullins ekzistojnë këto rrjete kr$esore të komunikimit! rrjeti komunikues me orientim kah %endra mekanik@ rrjeti komunikues %arkor rrethor@ rrjeti komunikues i ndërlidhur tërësisht rrjeti komunikues B rrjeti komunikues vargor zin7hiror@. • • • • •
*3. ;rjeti komunikues me orientim kah %endra mekanik@?
K$ rrjet është më e"ikas për punët e thjeshta. ilësia dhe shpejtësia e marrjes së vendimeve në grup varet nga dijet e anëtarëve të grupit. =ituritë %ë posedojnë anëtarët e grupit mund të jenë! komplementare konkurruese të njëjta. ;ezultatet më të mira arrihen te grupet %ë posedojnë dituri komplementare sepse te grupet me dituri konkurruese vendimmarrja do të zgjasë më shumë dhe nuk dihet se ç"arë vendimi do të merret dhe te grupet me dituri të njëjta vendimi do të arrihet shpejt por nuk garantohet se a është përzgjedhur alternativa më e mirë. • • •
,*. Grupet e punës dhe skuadrat e punës? Grupi i punës! d$ ose më shumë individë të cilët janë #ashkuar për të ndarë in"omacionin dhe për të marrë vendime në mën$rë %ë të arrijnë disa o#jektiva të caktuara. 2kuadra e punës! individë të cilët #ashkohen për të gjenruar sinergji pozitive përmes përpjekjeve të koordinuara përpjekjet individuale në skuadër sjellin një nivel më të lartë per"ormance sesa shuma e inputeve të veçanta të t$re. 2kuadrat e punës
Fëllimi
Grupet e punës darja e in"ormacioneve
2inergjia <ërgjegjshmëria Kuali"ikimet
eutrale disa herë negative@ Cndividuale ;astësore të ndr$shme
,,. >ilat janë pro#lemet e grupeve?
•
•
