Pyejtje ne auditim KUPTIMI DHE RENDESIA E AUDITIMIT 1. FJALA AUDITIM fjal latine “audire” –degjim te degjosh. AUDITIMI- eshte procesi sistematizuar i mbledhjes dhe krijimit te argumenteve mbi veprimtarin ekonomike dhe rrezulltatet me qellim qe te kostatohet baraspesha ne mes te raporteve te arfarizmit dhe kriterjumeve me pare te parashtruara dhe kjo tu dergohet shfrytezuesve te interesuar. AUDITIMI- eshte procedure e te vertetuarit dhe vleresimit te raporteve finaciare dhe konsolidimit te raporteve financare te obliguesve te auditimit te argumenteve dhe metodave te cilat zbatohen me rastin e perpilimit te raporteve finacare,ne baze te te ciualve jepet mendimi profesional dhe i pavarur mbi gjendjen reale dhe objective financare, rezultateve financare dhe rrejedhes se paras. 2.QELLIMI I AUDITIMIT TE RAPORTEVE FINANCIARE - eshte qe auditorit ti mundesoj ta shpreh mendimin per at se a jane raportet financiare ne te gjitha aspektet ne suazat e percaktuara te raporteve financare. 3.KARAKTERISTIKAT THEMELORE TE AUDITIMIT TE JASHTEM: a). ne menyre suplementare hulumtohet afarizmi I nderrmarrjes, kjo para se gjithave i raporteve financiare, b). Kerkohet Kerkohet harmonizim harmonizimii i afarizmit afarizmit te te nderrmarjes nderrmarjes,kjo ,kjo para se se gjithash gjithash i raporteve raporteve financare me krtierjumet me pare te percaktuara me te cilen sigurohet objektiviteti dhe realiteti I raporteve financiare. c). Mendimi i auditorit bazohet ne argumente objketive dhe u dergohet shfrytezuesve te interesuar, d). Auditimin e kryejn institucionet e pavarura profesionale jashte nderrmarjes. 4.FAZAT PER TRAJTIMIN E PROCEDURAVE(PROCESIT) TE AUDITIMITa). Zgjedhja e kriterjumeve permes te cilave pershkruhet gjendja perkatese e aktiviteteve te ndryshme, b). Mbledhja Mbledhja e argumenteve argumenteve perkatese perkatese mbi aktivitete aktivitete e kaluara, kaluara, c). Krahasimi i puneve te kryera dhe kriterjumeve te sgjedhura, d). Pergaditja e raporteve ne te cilat trajtohet harmonizimi i puneve te kryera dhe kriterjumeve te sgjedhura. 5.AUDITIMI I MBRENDSHEM(INTERN) - eshte i inkuardruar ne nderrmarje ku e kryejne auditimin dhe vet e organizojne dhe zbatojn programin e auditimit te mbrendshem si test i pergjithshem i efiasitetit te te gjithahve aspekteve te kontrolles interne. 6. QELLIMI KRYESOR I AUDITIMIT INTERN(MBRENDSHEM)- eshte zhvillimi dhe permirsimi I efikasitetit te njesive te ndryshme afariste te nderrmarrjes, me pak e rendesishme eshte hulumtimi i mendimit mbi realitetin e raporteve financare. 7. RAPORTET FINANCARE - jane raporte qe permbledhin rezultatet e vepritarive kontabel te nje organizate per nje periudhe fiskale. 8. OBJEKTIVI I PASQYRAVE FINANCIARE- eshte te jape nje paraqitje te vertet e te drejte te pozicionit financiar, performances financare dhe fluksit te parase te njesise ekonomike raportuese. Kjo arrihet vetem ateher nese : a) ato jane te sakta e te plota ne pasqyrimin e permbajtjes se ngjarjeve ekonomike, b) pergaditja pergaditja e tyre tyre bazohet bazohet ne vleresime vleresime te te arsyeshme arsyeshme e te bazuara,
c) shwnimet ne pasqyrat financare jane pergaditur me detaje te mjaftueshme per te dhene nje pamje te pergjitheshme te pozicionit financiar, performances financare dhe fluksit te parase te te nje njesie njesie ekonomike ekonomike raportuese raportuese,, ne menyre menyre te tille tille qe lexuesit lexuesit kompetent kompetent te mund te nxjerrin konkulzione te arsyeshme. 9. PASQYRAT FINANCIARE TE CILAT AUDITOHEN JANE : a). Bilanci i gjendjes, b). Pasqyra Pasqyra e rrjedhjes rrjedhjes se se parase(cash parase(cash flow), flow), c). Pasqyra e te ardhurave, dhe d). Pasqyra e ndryshimeve te kryegjes(ekuitet). 10. SYNIMI I AUDITIMIT TE PASQYRAVE FINANCIARE - eshte t’i mundesohet auditorit te shprehe mendimin se keto pasqyra jane perpiluar sa i perket aspektit material ne pajtim me me kornizen kornizen raportuese raportuese ne fuqi. 11. ZHVILLIMI I HISTORIK I AUDITIMIT - Fillet e para gjenden ne egjiptin e vjeter, babiloni dhe greqi greqi dhe kjo ne auditimin auditimin e mbrendeshe mbrendeshem. m. Zhvillimi Zhvillimi i auditimit auditimit te jashtem jashtem fillon ne fillim te shek, XV ne itali dhe lidhet me emrat e Bene Kotruleviqit dhe Luce Pacolit. Pastaj paraqitet ne Angli. Organizata e pare profesionale e auditoreve shoqata e kontabilisteve eshte themeluar me 1581 ne Venedik. Pastaj fillon ne Angli me 1853, kur eshte themeluar shoqata profesionale e auditoreve e cila merr autorizimin mbreteror (royal cahrter) per kryerjen e puneve te auditimit. Me 1892, ne Angli futet thirrja Kotabilist i autorizuar i cili mbetet edhe sod. Ne SHBA zhvillim i auditimit fillon me 1887 kur ne New York eshte themeluar shoqata e pare amerikane e auditoerve the ateher futet thirrja << Kontabilist i Autorizuar Publik >>. Per zhvillimet e auditimit ne Europe pe rendesishme eshte themilimi I lidhjes se auditorve te kontabilitetiit ne Berlin Berlin te Gjermanis me 1896. Me 1931 ne gjermani futet thirrja hulumtus (ekzaminator) ekonomik, dmth auditor (wirtschaftsprufer) qe egziston edhe sod. Zhvillimi i auditimit intern bashkohor fillon kah fundi i shekullit XIX dhe kjo se pari ne SHBA , BRITANI TE MADHE dhe GJERMANI ku nderrmarjet e medha themelojne auditimet vetanake. Gjithashtu e ka nxit kriza e vitetve 1929- 1933) kur paraqitet nevoja per efiasitet efiasitet me te medhe te afarizmit afarizmit dhe zhvillimit zhvillimit te nderrma nderrmarrjeve rrjeve.. ROLI I AUDITIMIT NE EKONOMIN E TREGUT 12. ROLI I AUDITIMIT – a). Mbrojtja e interesit te pronarit te kapitalit, b). Arritjen Arritjen epo edhe hulumtimi hulumtimin n e informatave informatave reale reale dhe objektive objektive si bazament bazament per menaxhim te sukseshem. c). Krijimin e metodave per furnizim me kapital te fresket dhe svogelimin e rrezikut te investimeve. 13. SHFRYTEZUESIT KRYESOR TE PASQYRAVE FINANCIARE JANE : a). Pronaret, b). Menaxhmenti Menaxhmenti c). Kreditoret dhe investitoret e tashem dhe te ardhshem, d). Partneret afarist, e). Shteti, qeveria dhe institucionet e qeveris f). Shoqeria si teresi, g). Publikimet.
14. NE KUADER TE FAKTOREVE EKSTERNE QE E KUSHTEZOJNE NEVOJEN E AUDITIMIT THEKSOHET : a). Distanca hapesinore, b). Kopleksivit Kopleksiviteti eti dhe nderkikues nderkikueshmeria hmeria e afarizmit, afarizmit, c). Motivet dhe aneshmeria 15. DETYRAT PRIMARE TE AUDITMIT EKSTERN JANE: a). Pengimi ne mashtrim edhe gabime, dhe b). Keqperdorim Keqperdorimii dhe konfuzitet konfuzitetii PRINCIPET THEMELORE TE AUDITIMIT 16. ME PRINCIPE NENKUPTOHET - sipas fjalorit te fjaleve te huaja Menaxhim, ideja, pika kaluese, kaluese, etj. Principe Principett jane themelet themelet e profesionit profesionit e cila cila ka baze teorike te vertetuara vertetuara ne praktike. praktike. 17. NE PRAKTIKEN AMERIKANE THEKSOHEN KETO PRINCIPE(PARIME): a). principi i etikes profesionale, b). Principi Principi i pavaresis pavaresise, e, c). Principi i pavaresise dhe kompetences d). Principi i dokumentimit e). Principi i raportimit korrekt. 18.STANDARTET AMERIKANE JANE 10,POR JANE TE NDARA NE 3 GRUPE a). Standartet e pergjitheshme b). Standartet Standartet per kryerjen kryerjen e auditimit, auditimit, dhe dhe c). Standartet e raportimit 19. QELLIMI DHE PRINCIPET THEMELORE TE AUDITIMIT JANE: a). pavaresia, b). ndershmeria, ndershmeria, c). Objektiviteti, d). Kompetenca profesionale dhe kujdesi i shtuar e). Besueshmeria f). Sjellja profesionale, g). Standartet teknike. 20. PRINCIPET SPECIFIKE JANE: a). principi i ligjeshmeris b). principi principi I praktikes praktikes se se mire c). Principi i kontrollit te dokumentacionit. 21. PRINICIPI(PARIMI) I ETIKES PROFESIONALE -nenkupton qe auditori me punen e vet duhet tu tu permbahet permbahet rregullave rregullave te percaktuar percaktuaraa te miresjellje miresjelljes, s, keshtu qe qe te mbroj mbroj auditimin si profesion nga sjellja e disa auditorve te cilet me veprimet e tyre prishin imazhin dhe profesionin. 22. PRINCIPI(PARIMI) I PAVARESIS -eshte njeri parimeve kryesore ne kushtet bashkekohore bashkekohore ne kete kete princip kerkohet kerkohet qe auditore auditore per kryerjen kryerjen e punes punes se vet duhet te jet i pavarur. Auditori Auditori gjithashtu gjithashtu duhet duhet te jet plotesis plotesisht ht i pavarur pavarur ne planifikim planifikimin in e procesit procesit te auditimit si dhe duhet tju perballoj kerkesave te menaxhmentit te ndermarrjes cilat shpeshehere deshirojne te kufizojne auditimin vetem ne disa aspekte te punes.
23. PRINCIPI(PARIMI) I PROFESIONALIZMIT DHE KOPETENTESIS- kerkon qe perveq normave normave te tyre tyre morale morale duhet te kete edhe edhe disa njohuri njohuri dhe dhe shkollim shkollim profesional profesional te cilat mundesojne qe ne menyre kualitative te kryejne punen e audtorit si dhe te kete pervoje dhe praktike ne lemin gjegjese. 24. PRINCIPI (PARIMI) I PERGJEGJESISE - obligon qe auditori ne percaktimin e pergjegjesise pergjegjesise gjate gjate leshimit leshimit eventual eventual te puneve duhet duhet te jene jene pergjegjes pergjegjes per punen e vet. vet. 25. PRINCIPI (PARIMI) I DOKUMENTARITETIT - kualifikohet ne pricipe me te vjetra te auditimit si dhe ne lidhshmeri te ngushte eshte me pricipin e kontabilitetit te rregullte ne kete kontekst konsiderohet secili ndryshim ne pune duhet te kete edhe dokumentacionin percjelles. Perveq kesaj principi i dokumetariteti nenkupton edhe ate se puna e audtorit audtorit duhet duhet te bazohet bazohet ne fakte fakte te cilat cilat jane te dokumentuara dokumentuara ne fletore fletoren n e punes se auditorit. 26. PRINCIPI I RAPORTIMIT KORREKT - oblogon auditorin qe te permbahet nga dhenia e mendimit kur per ate nuk ofron mundesi tjera, apo do te demtoj punen e metejme. Shpeshhere pengesa me e madhe per shprehjen e mendimit eshte pamundesia e qasjes ne dokumentet e nevojshme, kufizimin ne dokumentet e rendesishme, etj. LLOJET E AUDITIMIT 27.KLASIFIKIMI I AUDITIMIT : a). Vendi dhe personat qe e kryejn auditimin( intern dhe ekstern) b). Subjektet Subjektet qe e kryejn kryejn auditimin auditimin (perbas (perbashket hket dhe kompleks kompleks)) c). objekti I cili mbikeqyret (auditimi kontabel, auditimi ekonomik, auditmi finaciar, auditimi i themelimit etj) d). Koha dhe perfshirja e saj kur kryhet auditimi(auditimi i meparshem, perfundimtar, auditimi i cili kryhet ne periudha te caktuara, pa nderpreje, etj). 28. KRITERET KRYESORE PER KLASIFIKIMIN E AUDITIMIT JANE : a). organi I cili e kryen kontrollin hulumitimin( auditore ekstern dhe intern) b) objekti objekti I kontrollit kontrollit(( auditore auditore te afarizmit afarizmit dhe dhe auditore auditore te pasqyrave pasqyrave financiare financiare)) c) fusha e kontrollit( auditorin komercial dhe auditorin shteteror) 29.AUDITIMI EKSTERN(I JASHTEM) - eshte procedure e kontrollimit dhe vleresimit te afarizmit te ndermmarjes te cilen e kryejne personat profesionist te pavarur dhe auditore te licencuar. Ata nuk mund te jen te punesuar ne nderrmajre si dhe nuk mund te kene asnje lidhje me ate nderrmarje ku edhe kryhet auditimi sepse po te ishte e kunderta ne ate menyre do te shkelej principi i pavaresise se auditorit. Me Aud. Ekstern nenkuptohet hulumtimi i realitetit te pasqyrave financaiare, krijimi ketij lloji te auditimit eshte i lidhur me ndarjen e funksionit te menagjmentit nga pronesia, me zbatimin e ketij auditimi gjithashtu tentohet siqe eshte theksuar dhe me pare mbrojtja e interesit te pronarit te kaptilit pastaj te siguroje informata te besueshme per menaxhmentin e ndermarrjes. Auditimi ekstern merret me auditimin e pasqyrave finaniare por mund te merret edhe me aktivitet tjera siq jane : shermbimet e keshillimit, keshilla fiskale, si dhe sherbime te ndryshme finaciare. 30.AUDITIMI INTERN( MBRENDSHEM) - e zbatojne personat te punesuar ne ndermarrje te cilet edhe e organizojne dhe e zbatojne programin e auditimit intern, si test i pergjithshem pergjithshem i ekzekutim ekzekutimit it te gjitha gjitha aspektee aspektee te kotrolli kotrollitt intern dhe dhe afarizmit afarizmit te ndermarrjes. Punet me te rendesishme qe i kryen auditori intern ne kuader te ndermarrjes jane hulumitim hulumitim organizi organizimi mi si dhe dhe zhvillimi zhvillimi ne permires permiresimin imin dhe efikasite efikasitetin tin e disa funksioneve afariste, hulumtimin e menyres se marrjes se vendimeve afariste si dhe
funksionimi i sistemit afarist dhe pune te tjea te cilat kryhen ne hulumtimin dhe vleresimin e afarizmit te ndermarrjes. 31. AUDITIMI I PASQYRAVE FINANCIARE -eshte procedure e hulumtimit dhe vleresimit te realitetit dhe objektivitetit te paqyrave financiare. Kriteret per vlersimin e objektivitetit dhe realitetit te pasqyrave financiare jane zakonisht dispozitat ligjore, pastaj principet principet e kontabilitet kontabilitetit it dhe standartet standartet e kontabil kontabilitetit. itetit. Metodolo Metodologjia gjia e e pergjits pergjitshme hme e keti keti auditimi ne kushtet bashkekohore eshte e bazuar ne mostra. 32. AUDITIMI I AFARIZMIT- prezenton hulumtimin dhe vleresimin e afarizmit te pergjithshem pergjithshem te ndermarrjes ndermarrjes me qellim te prosperimit prosperimit te afarizmit afarizmit te ndermar ndermarrjes rjes si si dhe te suksesit te afarizmit. Ky lloj auditimi duhet te veshgohet ndaras nga auditimi i pavarur i pasqyrave financiare. financiare. 33. AUDITIMI KOMERCIAL- eshte term qe zakonishte perdoret per auditimin ekstern, te pavarur. Auditimi ekstern kryhet ne baz te kontrates e cila lidhe ne mes te oliguesit te auditimit dhe kompanis e cila mirret me auditim, kontrata lidhet me shkrim per qdo vit. Nocioni i auditimit auditimit komercial komercial e shpesh nenkupton nenkupton auditmin auditmin e pasqyrave pasqyrave financiare. financiare. 34. AUDITIMI SHTETEROR - kryhet ne emer te shtetit dhe ne llogari te shtetit, kete lloj auditimi e kryen zyra e shtetit per auditim. Kjo nenkupton qe zyra e shtetit per auditim eshte eksterne e pavarur, pra eshte zyre profesionale. Ne kushtet tona auditimi shteteror rregullon te hyrat, te dalaurat, auditimin e pasqyrave financiare, dhe transaksionet financiare te njesive te sektorit shtetorore, njesive lokale qendrore gjegjesishte agjensionet qe financohen nga shteti, etj . 35. FIRMAT QE MERREN ME AUDITIM- jane ndermarrjet te cilat jane te autorizuara per zbatimin zbatimin e auditimit auditimit te pavarur pavarur dhe profesion profesional al . keto keto ndermarrje ndermarrje duhet te te jene anetare anetare te instituteve nacionale per auditim apa kontabilitet te cilat ne mes tjerash kan edhe autorizime dhe mbikeqyrje te punes ndermarrjeve qe merren me auditim. 36. STRUKTURA ORGANIZATIVE E NDERMARRJEVE : a). Ndermarrja ne pronesi te vetem b). Partneritet Partneritetii apo ortakelleku ortakelleku c). Shoqeri aksionare apo korporate. 37. FIRMAT ME TE NJOHURA, ME TE RENDESISHME NE NIVEL BOTEROR JANE: a). DELOITTE, b). ERNEST&Y ERNEST&YUNG UNG c). KPMG d). PRICE Vaterhause Coopers METODAT E AUDITIMIT 39.FJALA METODE- rrjedhe nga fjala greke “”Methodos” qe dmth menyra e kerkimeve qasja dukurive te cilat studiohen, rruga per ta percaktuar te verteten dhe ne kete kontekst metoda mund te definohet si procedure e planifikuar per arritjen e nje qellimi. 40.METODAT KRYESORE TE AUDITIMIT JANE : a). metoda e pergjitshme e auditimit b). Metodat Metodat speciale speciale e auditimit auditimit c). Metodat e procedures analitike 41. METODAT E PERGJITHSHME TE AUDITIMIT JANE: a). Metoda induktive
b). Metoda Metoda duduktive duduktive c). Metoda e pervojes ose eksperimentale 42. METODA INDUKTIVE- rrjedhe nga gjuha latine “inducere” qe dmth fush shtie niset nga hulumtimi i rasteve individuale. Ne baze te hulumtimit te rasteve individuale vjen deri te njohja e gjendjes se pergjitshme te afarizmit te ndermarrjes. 43. METODA DUDUKTIVE - ne gjuhen latine “duducere” qe dmth nxjerr, niset nga hulumtimi i tersise se gjere te afarizmit dhe rezultateve te pergjithsme. Ne baze te hulumitimit te gjendjes se pergjitshme vjen deri te njohja e rasteve te veqanta te afarizmit te ndermarrjes. 44. METODA E PERVOJES OSE EKSPERIMENTALE- ne gjuhen latine “experimentum” qe dmth ekpseriment qe bazohet ne pervojen e meparshme dhe me ndihmen e akumuluar mund te percaktohet se cilave dukuri dhe lemi auditimi duhet kushtuar kujdes te madh sepske pikerisht ne kete lemi verehen parregullsi te caktuara. 45. METODAT SPECIALE TE AUDITIMIT JANE : a). Metoda formale b). Metoda Metoda materiale materiale c). Metoda progresive d). Metoda retrograde e). Metoda e plote ose kontiunitetit f). Metoda e kapercimit g). Metoda direkte h). Metoda indirekte 46. METODA FORMALE-hulumton a egziston harmoni ne mes te afarizmit te ndermarrjes dhe raporteve te saj financiare me dispozitat ligjore, parimeve te zakonshme te afarizmit te mire dhe parimeve te kontabilitetit te rregullt. Gjithashtu hulumtohet edhe pjatushmeria pjatushmeria e llogari llogarise. se. 47. METODA MATERIALE - paraqet hulumtimin shum intenziv. Me kete metode hulumtohet saktesia e esences dhe permbajtjes si dhe arsyeshmeria dhe teresia e ndryshimeve afariste. Qellimi themelor i metodes materiale eshte hulumtimi i realitetit te vlersimit te elementeve te raporteve financiare. 48. METODA PROGRESIVE -zbatohet kur egziston dyshimi i bazuar se ne raportet financiare nuk jane perfshire te gjitha faktet e rendesishme ekonomike ose jane perfshire ne menyre te gabushme. Kjo metode niset nga kontrolla e rrjedhes se ekzekutimit dhe ne pajtim me me kete hulumtim hulumtim te gjitha gjitha ndryshimet ndryshimet afariste afariste pastaj pastaj dokumentet dokumentet e kontabilitetit kontabilitetit qe qe vertetohen ne baze te atyre ndryshimeve, pastaj regjistrimet ne analitik dhe sintetik dhe me ne fund tere kjo lidhet me gjendjen ne raportet financiare. 49. METODA RETROGRADE -kjo metode zbatohet me orientim te kundert per dallim nga metoda progresive. Kjo procedur zakonisht sbatohet te auditimi i raporteve vjetore financiare. ne zbatimi e kesaj metode fillohet prej raporteve financiare, pastaj nese verehen parregullsi parregullsi te caktuara caktuara hulumto hulumtohen hen evidencat evidencat e kontabilitet kontabilitetit it te cilat cilat paraprijne paraprijne raporteve raporteve financiare , regjistrimeve konkrete pastaj bazat dhe ne fund hulumtohen vetem ndryshimet afariste te cilat jane objekt i evidencave te kontabilitetit. Kjo metod jep rezultate me te shpejta ne krahasim me progresiven por ne nje menyre eshte siperfaqsore. 50. METODA E PLOTE OSE KONTIUNITETIT -nenkupton perfshirjen ne hulumtime ne te gjitha ndryshimet afariste qe jane krijuar ne perioda te caktuara then shkurt,
hulumtohen te gjitha ndryshimet afariste ne teere periudhen kohore .kjo metode aplikohe shume rralle dhe kryesishte te ndermarrjet e vogela. 51. METODA E KAPERCIMIT - ose metoda e auditimit permes sgjedhje se ndryshe te ndryshimeve afariste qon ne qeshtjen e sgjedhjes se shembullit- mostres perkatese te auditimit. 52.METODA DIREKTE-eshte e veqante per faktin se ne menyre indirekte dhe direkte hulumtohet qdo ndryshim afarist qe ne ate menyre te nxirret gjykimi mbi saktesin formale dhe materiale. Kjo metode nuk sbatohet ne tere nderrmarrjen por ne teresi me te vogla orgaizative per te cilat supozohet se ekzistojne qrregullime te caktuara me qellim te eliminimit te shkaqeve te tyre. 53.METODA INDIREKTE - nenkupton hulumtimin e vetem nje numri te caktuar te ndryshimeve financiare nga nje teresi homogjene dhe ne kete menyr vjen deri te v lersimi i teresise. PROCEDURAT ANALITIKE NE AUDITIM 54. Procedurat analitike ne auditim – sipas SNA (520) procedurat analitike paraqesin analizen analizen e tregues treguesve ve te rendesis rendesishem hem dhe tendenca tendenca duke perfshir perfshiree edhe rezult rezultate atett e hulumtimeve hulumtimeve lidhur me me ndryshimet ndryshimet dhe mardhenjet mardhenjet te cilat nuk nuk jan konsekuente konsekuente me me te dhenat tjera te rendesishme. 55. Sipas SNA procedurat analitike perfshijne : Krahasimi i informatave financiare me informatat e periodave te kaluara • …………………me rezultatet e pritura te prognozuara dhe te buxhetit • Hulumtimi Hulumtimi i ndervare ndervaresis sis ne mes te te informatave informatave te ndryshme ndryshme financiare financiare brendas • periodes periodes se kontrolluar kontrolluar Krahasimi Krahasimi i informatave informatave financiare financiare te ndermarres qe kontrollohet kontrollohet me informatat informatat • krahasuese te cilat i takojn lemise se njejt te veprimtaris. Hulumtimi i ndervaresis se informatave financiare me me ato relevante relevante jofinanciare • 56. Sipas SNA 520 procedurat analitike analitike zbatohen : Si ndih ndihme mess me rast rastin in e plan planif ifik ikim imit it te lloj llojit it , orar orarit it dhe dhe dime dimenz nzio ioni nitt te • procedurave procedurave tjera te te auditimit. auditimit. Si proce procedur dur argu argume mentu ntues esee kur me zvogl zvoglim imin in e rrez rrezik ikut ut te mosz moszbu buli limi mitt per per • percaktimet percaktimet e caktuara caktuara ne raportet raportet fin. Mund Mund te jet jet shume me me e suksesshe suksessheme me Si pasqyr pasqyr perfu perfundi ndimt mtar aree gjit gjithpe hperf rfshi shire rese se e rapor raporte teve ve financ financiar iaree ne fazen fazen • perfundimtare perfundimtare te auditimit. auditimit. 57. Faza e fundit e auditimit – ne kete faz para formimit te mendimit dhe perpilimit te raportit raportit me se shpeshti shpeshti vleresohet vleresohet kualiteti kualiteti i raporteve raporteve financiare financiare dhe konkludimet konkludimet mbi mbi afarizmin e ndermarrjes. 58. Kontributi i procedurave analitike varet prej : Karakteristikave te percaktimit i cili deshirohet te percaktohet • Besueshmeria edhe parashikimi i ndervaresive te pritura • Disponimi dhe besueshmeria e provave • Precizitetit te mundshem dhe rezultateve te pritura •
PROCESI DHE FAZAT E AUDITIMIT :
59.Te kuptuarit e entitetit dhe mjedisit ku vepron – kerkon informata per secilen prej ketyre kategorive : Natyra e entitetit entitetit • Faktoret industrial • Menaxhmenti • Qeverisja • Objektivat dhe strategjitt • Matja dhe performance • Proceset e biznesit • 60. Identifikimi I rreziqeve qe mund te sjellin anomaly materiale – ka te beje me identifikimin identifikimin e rreziqeve rreziqeve me te cilat perballen perballen bizneset bizneset dhe qe kan ndikim ne pasqyrat pasqyrat financiare. 61. Vleresimi I kunderpergjigjjes se entitetit ndaj rrezikut – ka te bej me rreziqet te cilat cilat identif identifikoh ikohen en si te mundshme mundshme qe te rezult rezultojn ojn ne nnje anomaly anomaly material materialee dhe me vlersimin e kunderveprimit qe duhet ber nga auditori ne menyr qe keto evitohen. 62. Vleresimi I rrezikut te anomalive materiale – auditori duhet te vlereson rrezikun per sa I takon teprices se seciles llogari sepse kjo e ndihmon auditorin ne percaktimin e shtrirjes se procedurave te auditimit. 63. Dizajni dhe kryerja e procedurave procedurave te auditimit auditimit – 64. Vleresimi I rezultateve dhe dhenja e raporteve – auditori e ka si synim qe te bej te sigurt se anomalit anomalit e verejtura jan reduktuar reduktuar ne menyr te te pranueshme dhe se nuk mun mun te ndikojn ne pasqyrat financiare. FAZAT KRYESORE TE AUDITIMIT 65. Pranimi dhe vazhdimi I punes me klientin – sipas standardeve te auditimit auditoret duhet qe te themelojn politika dhe procedura per te vendosur a do te pranoj te punoj me nje klient apo do te vazhdoj punen me klientet e deritashem. 66.Themelimi 66.Themelimi I kushteve te angazhimit – ka te bej me kushtet net e cilat auditori pajohet me klientin e tije per sa I takon sherbimeve qe kryhen dhe te gjitha kushtet shkruhen ne leter angazhim. 67. Paraplanifikimi – ka te bej me dy aktivitete kryesore : percaktimi I personave personave te nevojshem nevojshem qe do te jen anetar te skuadres skuadres qe do te kryej - percaktimi auditimin dhe - te siguruarit ne pavaresin e kompanis dhe skuadres qe bejn auditimin. 68. Th Them emeli elimi mi I mater material ialit it dh dhee vleres vleresim imii I rrezi rreziku kutt – ka te bej me te gjykuarit e materialit dhe te vleresuarit e rrezikut ne menyr menyr qe te perdoren per te percaktuar objektin e auditimit . 69. Planifikimi Planifikimi I auditimi auditimitt – ka te bej me planin te cilin duhet ta pergadis auditori qe paraqet ne detaje te te arsyeshme arsyeshme natyren,shtr natyren,shtrirjen irjen , dhe kohzgjatjen kohzgjatjen e auditimit auditimit.. 70. Mbajtja Mbajtja parasys parasysh h e kontroll kontrolleve eve te bren brendshm dshmee – jan proces ku ka ndikim bordi I drejtoreve dhe ajo pjes e personelit qe ka per detyr te jap nje siguri te arsyeshme per sa i takon arritjes se objektivave si : besueshmeri besueshmeri e raportim raportimit it financiar financiar • efektiviteti dhe efiqenca operative • te vepruarit ne perputhje me ligjet dhe rregulloret ne fuqi. •
71. Auditimi Auditimi i procese proceseve ve te biznesit biznesit dhe i llogariv llogarivee perk perkates atesee – eshte faz e gjat sepse ketu ketu kryhen kryhen edhe procedur proceduraa individ individuale uale tek llogar llogarit it salldot salldot e te cilave cilave ka mundes mundesii te permbajn permbajn anomali. anomali. mjaftueshme qe duhet 72. Perfundimi ose kryerja e auditimit – ka te bej me evidencat e mjaftueshme ti ket auditori qe te arrij ne nej perfundim rreth saktesis se pasqyrave financiare. 73. Dhenja e raportit te auditimit- ka te bejm me raportimin se a jan ne rregull pasqyrat financiare dhe ai raportim mund te jet me reserve, dhe pa reserve. KUSHTET E ANGAZHIMIT TE AUDITIMIT 74. Leterangazhimi duhet te permbaj : pranimin pranimin e angazhimit angazhimit nga nga ana e auditorit auditorit • synimin dhe fushveprimin e auditorit • shtrirjen e pergjegjesis se auditorit ndaj klientit • formen e raporteve te cilat duhet te pergaditen. • STANDARDET NDERKOMBETARE TE AUDTIMIT 75. SNA –te perfshijn – standardet e pergjithshme • standardet e punes • dtandardet e raportimit • perfshijn tri standard standardee: 76. Standardet e pergjithshme perfshijn faktin qe nje nje individ individ duhet te te ket trajnimet trajnimet - Standardi i pare i pergjithshem: pranon faktin dhe aftesite aftesite e duhura qe te jet auditore auditore , ku keto aftesi dhe kualifikime kualifikime perfitohen perfitohen neper nepermj mjet et arsi arsimi mimit mit form formal al,pr ,prog ogra rame meve ve te arsi arsimi mimi mitt te vazhdu vazhdues eshem hem dhe dhe eksperiences. - Standardi i dyte i pergjitshem : kerkon qe auditoti te jet gjithmon i pavarur gjat secilit angazhim ne menyr qe ti parandaloj ato mardhenje te cilat mund ta demtojn objektivitetin e tije. - Standardi i tret i pergjithshem : ka te bej me kujdesin e duhur profesional pra ti kryej detyrat siq ja cakton profesioni i auditorit. perfshin tri standarde standarde : 77. Standardet e punes ne teren perfshin Standardi i pare ka te bej me planifikimin dhe mbikqyrjen ne menyr te duhur i cili o mund ta bej auditimin me efektiv. o Standardi i dyte kerkon qe auditori te ket kuptuar ciq duhet kontrollet e brendshme te ompanise qe po auditohet qe te mund te behet planifikimi i auditimit. Standardi it ret ka te bej me mjaftueshmerin dhe besueshmerin e evidences qe i o nevojitet auditorit. 78. Standardi mbi raportimin – i kerkon auditoreve te mbajn parasysh qeshtjet Nese pasqyrat pasqyrat financiare financiare jan prezantuar prezantuar ne perputhje perputhje me SKK • Nese keto keto standarde standarde jan zbatuar zbatuar ne menyr menyr konsiste konsistente nte • Nese jan jan ber te gjitha gjitha shpalosje shpalosjett e duhura • Cilat jan pergjegjesit qe i mer auditori dhe cili eshte karakteri i punes se tij. • 79. ETIKA – ka te bej me nje system ose kod te te sjellurit i cili bazohet mbi detyrat dhe obligimet morale qe na tregojn menyren se si duhet te sillemi. 80. PROFES PROFESION IONALI ALIZIM ZIMII – Ka te bej bej me sjel sjellje ljen n ,aspir ,aspirat atat at,, ose ose cile cilesit sit te cilat cilat e karakterizojn profesionin.
pasqyrat 81. PERGJE PERGJEGJE GJESIA SIA E AUDITO AUDITORIT RIT PER GABIME GABIMET,MA T,MASHT SHTRIM RIMET– ET– pasqyrat financiare financiare jan pergjegjesi pergjegjesi e menaxhmentit,n menaxhmentit,ndersa dersa auditori ka pergjegjesi pergjegjesi te jep nje opinion per to. 82. TRI KONCEPTET THEMELORE NE KRYERJEN E AUDITIMIT – Materialiteti – perkufizohet perkufizohet si madhesi e elementit elementit ose gabimit te cilat mund te • ndikojn ne vendimet vendimet ekonomike ekonomike te marra nga ana e perdoruesve perdoruesve racional duke duke u bazuar ne pasqyrat pasqyrat financiare financiare Rreziku i auditimit – eshte reziku qe auditori pa dajshe mund te jap nje opinion • auditimi te papershtateshem ne rastin kur pasqyrat financiare permbajn anomali materiale. Evidence – ka te bej me ate se auditori auditori per te ardhur deri te ndonje ndonje opinion mbi • pasqyrat pasqyrat financiare financiare duhet te perfitoj perfitoj dhe vleresoj vleresoj evidencen. evidencen. bej me fakt faktin in se sa lidh lidhje je ka evid eviden ence ce me o Pershtatshmeria Pershtatshmeria – ka te bej objektivin e auditimit ne fjal. o Besueshmeria – ka te bej me ate se a mund ti besojm evidences a jo. 84. Perpjestimi i materialitetit - i ndihmon auditorit te vendos : Llojin e procedurave qe do ti aplikoj (thelbesore apo analitike ) • Kohen e aplikimit te procedurave • Sasin e punes qe nevojitet • 85. HAPAT NE PLANIFIKIMIN E MATERIALITETIT – Hapi 1 : Themelimi i nje gjykimi paraprak rreth materialitetit • Hapi 2 : perpjestimi i gjykimit paraprak te materialitetit neper salldot e • llogarive individuale, grupeve te llogarive ose te transaksioneve Hapi 3 :Vleresimi i anomalive te mundeshme dhe krahasimi me • Materialitetin. 86. RREZIKU I AUDITIMIT (RrA) Eshte rreziku qe ka auditori per te dhen pa dajshje nje opinion te papershtatshem per shkak te anomalive materiale materiale qe permbajn pasqyrat financiare. 87. RREZIKU I VETVETISHEM (RrV) Eshte dyshimi mbi pohimin e nje anomalie e cila eshte materiale duke supozuar se nuk ka pasur asnje asnje system system kontrolli kontrolli te brendshe brendshem m ne veprim. veprim. 88. RREAIKU I KONTROLLIT (RrK)- Eshte rreziku qe nje anomali materiale nuk do te mund te parandalohet apo te zbulohet dhe korigjohet ne kohen e duhur nga ana e kontrollit te brendshem. 89. RREZIKU I MOSZBULLIMIT (RrM)- Eshte kur auditori nuk mund te zbuloj ndonje anmali materiale ne pasqyrat financare. Ky rrezik perbehet nga dy rrezeqe apo paqartesi : Rreziku i mostrimit • Rreziku i mosmostrimit • 90. ANOMALIT- paraqesin paraqesin : Diferencat midis vleres ,menyres se klasifikimit ose paraqitjes se nje elementi dhe • menyres se te paraqiturit sipas standardeve kosovare te kon. Mungesa e ndonje elementi,llogarie ose zeri te pasqyrave financiare • Nje shpalosje shpalosje e pasq. financiare financiare e cila nuk eshte bere bere ne perputhje perputhje me SKK •
Munge Mungesa sa e shpal shpalos osje jeve ve te infor informa macio cionev nevee te cilat cilat kerk kerkohe ohen n te shpal shpalose osen n ne perputhje perputhje me SKK. SKK. 91. GABIMET – Jan mungesa te tepricave ose shpalosjeve te bera pa qellim. keqperdorime te bera me me qellim qellim dhe mund te grupohen: grupohen: 92. MASHTRIMET - jan keqperdorime 1. ne raport raportimi imin n masht mashtrue ruess finan financia ciar r 2. pervet pervetes esim imin in e pas pasur urive ive 93. RAPORTIMI MASHTRUES FINANCIAR – veprimet e meposhtme : manipulimin,falsifikimin,ose ndryshimin e regjistrave kontabel ose te dokumenteve • mbeshtetese mbi te cilat jan pergaditur pasq.financiare keqe keqere regj gjis istr trim imii i qell qellim imsh shem em ose ose lenj lenjaa jash jashtt pasq pasq.f .fin inan anci ciar aree e ngja ngjarj rjev eve, e, • transaksioneve ose informative te rendesishme. Zbatimi qellimisht i gabuar i parimeve kontabel. • EVIDENCA,LLOJET E SAJ DHE DOKUMENTIMI I AUDITIMIT :veprime specifike specifike te kryera nga auditori auditori per te 94. Proc Procedu edura ratt e audit auditim imit it jane :veprime grumbulluar grumbulluar deshmit deshmit ne menyre qe te percaktoj nese jan arritur arritur objektivat objektivat specifike specifike te auditimit. 95. Konceptet themelore te deshmive : 1. naty natyra ra e de deshmi shmiss 2. persht pershtat atsh shme meri riaa e deshmi deshmise se 3. mjaf mjaftu tues eshm hmer eria ia e deshm deshmis is 4. zhvle zhvlere resi simi mi i deshmi deshmise se 96. Natyra Natyra e deshmis deshmisee (evidence (evidences) s) – mund te jet FIZIKE dhe ELEKTRONIKE (p.sh faturat,qeqet,kontratat, protokollet etj.) 97. Pershta Pershtatshm tshmeria eria e evidence evidencess (deshmis (deshmise) e) – evidenca konsiderohet si e pershtatshme kur eshte relevante dhe e besueshme. 98. Faktoret e pergjithshem per vleresimin e besueshmeris se evidences : pavaresia pavaresia e burimit burimit te deshmis deshmis • efektiviteti i kontrollit te brendshem • njohuria e drejtperdrejt personale e auditorit • hollesishem gjat kerkimit te evidencave evidencave 99. Vleresimi i evidences – auditori duhet te jet i hollesishem dhe i paanshem gjat vleresimit te tyre. •
100. Llojet e deshmive (evidencave)te auditimit: egzaminimi fizik- eshte lloj relativisht i besueshem ka te bej me numrimin e 1. egzaminimi pasuris pasuris se prekshme prekshme – stoqeve,paj stoqeve,pajisjeve,pa isjeve,parave rave etj 2. riekzekutimi- ka te bej bej me rillo rilloga garit ritje jen n e infor informa mati tive ve dhe regj regjis istr trim imeve eve te ndryshme duke i veifikuar shumat e kolonave dhe te rreshtave. 3. dokumentimi – audituesi duhet te dokumentoj qeshtjet te cilat jane te rendesishme per sigurimin sigurimin e evidencave. evidencave. 4. konfirmimi - ka te bej me objektiven e vlefshmeris dhe te plotesis por jo edhe saktesin dhe klasifikimin. 5. procedurat procedurat analitike – audituesi duhet ti zbatoj ne fazat e planifikimit dhe te rishikimit te pergjithshem te auditimit. bisedat me per persone sonelin lin apo menaxherin menaxherin e klientit klientit – nga 6. bisedat nga keto keto bise biseda da mirr mirren en informata dhe nga te gjitha keto planifikojm auditimin duke u bazuar ne gjykim professional. professional.
7. vezhgimi – konsiston konsiston ne veshtrimi veshtrimin n e nje procesi procesi qe kryhet kryhet nga te tjeret. tjeret. 101. Letrat e punes kan dy funksione baz : sigurojn evidenc te punes se te audtuarit e cila mbeshtetet ne opinionin e tij • dhe te ndihmoj ne kryerjen dhe mbikqyrjen e auditimit • 102. Llojet e dosjeve te letrave te punes : dosje te perhershme • dosje te perkohshme • 103. Karakteristikat Karakteristikat e letrave te punes : titulli • indexi dhe treguesi i referencave te terthorta • shenjimi • 104. Aktivitetet e fazes se planifikimit te auditimit : percaktimi percaktimi i personave personave te nevojshem nevojshem qe te jen anetar te skuadres skuadres qe do ta kryejn • auditimin. Te sigurohet se kompania e auditimit auditimit dhe skuadra qe do te kryej auditimin auditimin te jen te • pavarur. pavarur. 105. Karakteristikat e nje grupi te suksesshem te auditimit : Njohurit, Njohurit, aftesit, aftesit, eksperiencen eksperiencen e nevojshme nevojshme ne auditime auditime te sukseshme sukseshme • I pavarur dhe objektiv • Nje perkushtim perkushtim per zbatimin zbatimin e planit planit te auditimi auditimitt ne menyre menyre efiqente efiqente dhe efektive efektive.. • 106. Ne qka duhet pasur kujdes para se te filloj auditimi auditimi ? Mbledhjen e informacionit • Te kujtojn entitetin • Vleresimin e rrezikut • Percaktimin e kritereve te auditimit • 107.PLANIFIKIMI I AUDITIMIT- Perfshin zhvillimin e strategjis se pergjithshme dhe qasje me te hollesishme persa i perket karakterit,kohzgjatjes dhe shtrirjes se auditimit. 108. Gjat zhvillimit te planit te auditimit auditimit auditori zakonisht merret me : Procedurat qe nderrmerren per te kuptuar entitetin dhe • Rezultatet e procesit te vleresimit te rrezikut. • 109. 109. SNA 550 – anet konsiderohen te lidhura nese njera ane ka aftes te kontrolloj anen tjeter ose te kete ndikim te rendesishem gjat marrjes se vendimeve financiare dhe afariste. permbajn emrin e 110. 110. Doku Dokume mente ntett jur juridi idike ke dh dhee aktet aktet norm normati ative ve te shoqer shoqeris is – permbajn shoqeris ,daten e themelimit, llojet dhe Shumen e kapitalit aksionar, llojet e aktiviteteve afariste etj. 111. SNA 400 konstaton – auditori duhet te fitoj njohuri te kenaqshme dhe te referohet me sistemin llogaritar dhe te kontrollit intern qe tem und te perpiloj planin e auditimit dhe te perpunoj nje nje metod metod efikase efikase te auditimit. auditimit. 112. Sistemi llogaritar – paraqet permbledhjen permbledhjen e detyrave detyrave dhe evidencave te ndermarrjes ndermarrjes me ane te et cilave perpunohen transaksionet si mjet i udheheqjes se evidencave financiare te ndermarrjes.
113. Sistemi i kontrolles interne – nenkupton te gjitha politikat dhe procedurat e kontrollit intern (te brendshem) te miratuar nga drejtoria e ndermarrjes ne menyre qe te arrihet afarizmi i rregullt dhe i suksesshem i ndermarrjes. 114. Funksioni intern kriteret me rendesi – statusi organizativ, • madhesia e funksionit, • kompetenca teknike, • kujdesi professional • 115. Faktoret kuantitativ – ka te bej me ate se a eshte shuma e gabimit me e madhe ne krahasim me madhesin e bazave te ndermarrjes si :fitimi neto para tatimit, mjetet rrjedhese, obligimet rrjedhese, shitjet e gjithmbareshme etj. 116. A ka ndikim deklerata e gabueshme ne kontrata ? Po ne rrethana te caktuara kontratat mund te imponojn dispozita ndeshkuese me qka mund ta qojn ndermarrjen ne nje situate te veshtire te vazhdoj afarizmin. 117. A ndikon gabimi i paraqitur ne trendin e neto fitimit ? Qrregullimi ne ttrendin e neto fitimit do te ishte i rendesishem nese ndermarrja ka shenuar shtim vjetor ose edhe renje te neto fitimit dhe pa pritur ka ardhur deri te shfaqja e trendit te kundert. 118. A eshte pershkrimi pershkrimi i politikes llogaritare korrekte ? Pershkrimi i pasakt i kesaj politike mund te sjell deri te perfundimet e gabueshme gjat analizes se raportit. 119. A eshte publikuar shkelja e normave rregullative ? Nese eshte e sigurt se denimi per shkeljen shkeljen e ketyre rregullave do te ndikoj ne zvoglimin zvoglimin e aftesis afariste te ndermarrjes atehere keto publikime do te jen te rendesishme. 120. RREZIKU (RISKU) AUDITOR – eshte risku se auditori do te jap mendim joadekuat ne rast se raportet financiare jann te shprehura gabimisht. 121. RISKU AUDITOR PERMBAN TRI KOMPONENTE : riskun inherent • riskun kontrollues • riskun e moszbulimit • eshte risku ndonje ndonje salldo salldo e llogaris llogaris eshte i nenshtrue nenshtrueshem shem 122. 122. Risku Risku Inhere Inherent nt – eshte dekleratave te gabueshme- gabimeve te cilat mund te jen te rendesishme, individualisht ose kur te mbledhen gabimet e salldove te tjera. 123. Risku i kontrollit – eshte risku se gabimi i cili mund te paraqitet ne salldo te llogaris apo te ndonje ndonje transa transaks ksion ionii e qe mund te jet jet indiv individu idual alis isht ht i rende rendesi sishe shem m nuk do te parandalohet parandalohet me koh koh ose te zbulohet me me koh. 124. Risku i moszbulimit – eshte risku apo rreziku se procedura prove e auditorit nuk do te zbuloj gabimin i cili egziston ne salldon e llogarise. 125. 125. Memor Memorand andum umii i planit planit te audit auditim imit it – eshte lajmerim me shkrim per detajet e metodes se planifikimit te auditimit dhe planit financiar. 126. Programi i auditimit – sherben si grumbull i instruksioneve per puntoret ndihmes te kyqur ne kryerjen e auditimit dhe si mjet kontrolli dhe mjet i kryerjes konkrete te punes. 127. Mostrimi i auditimit – nenkupton aplikimin e nje procedure ne me pak se 100% te llogarive te pergjithshme apo transaksioneve te ndryshme per dhenjen e opinionit nga ana e auditorit.
128. Metodat me te rendesishme per zgjedhjen e mostrave jane : mostrimi statistikor • mostrimi jo statistikor • probabilitetitt ne zgjedhjen zgjedhjen e shenimeve shenimeve.. 129. Mostrimi Mostrimi Statistikor - bazohet ne ligjin e probabiliteti 130. Mostrimi jo Statistikor – bazohet bazohet ne pervojen pervojen e auditorit auditorit ne perzgjedhje perzgjedhjen n e mostrave. mostrave. 131. Testet gjat mostrimit ne auditim – testet per kontrollin e brendshem • testet e pavarura • 132. Testet per Kontrollin Kontrollin e brendshem brendshem :kryhen me qellim qe te sigurohen evidencat e auditimit rreth efektivitetit te struktures se sistemeve kontabel dhe kontrollit te brendhsem. 133. Zgjedha e metodes se testimit mvaret nga : 1. fush fushve vepri primi mi i audit auditim imit it 2. objek objekti tivat vat e audit auditim imit it 134. Testet mbi kontrolla mund te kryhen ne : kontrollat te pergjithshme • kontrollat e zbatimit • 135. Kontrollat e zbatimit mund te shkallezohen ne : kontrollat e transaksioneve • kontrollat e regjistrave • 136. Testet e Pavarura – kan per qellim te sigurojn deshmite e duhura te auditimit per te zbuluar anomalit meteriale ne pasq.financiare. Auditori qe te ket deshmi te mjaftueshme duhet te perdoren qasjet vijuese si : rishikimi dhe testimi i qasjes se menaxhmentit • berja e nje nje vleresimi vleresimi te pavarur • rishikimi i ngjarjeve pasuese. • 137. 137. KO KONT NTRO ROLL LLII I BREN BRENDS DSHE HEM M – Esht Eshtee nje nje proc proces es i impl implem emen entu tuar ar prej prej menaxhmentit dhe eshte i dizajnuar per te dhen nje siguri te arsyeshme per sa i takon ketyre kategorive : efektiviteti dhe rregulli i biznesit • besueshmeria besueshmeria e raportimit raportimit financiar financiar • pershtatshmer pershtatshmeria ia me rregullat rregullat dhe dhe ligjet ligjet ne fuqi. • Perbersit e kontrollit te brendshem jane : mjedisi i kontrollit te brendshem • vleresimi i rrezikut • veprimtarit e kontrollit te brendshem • informacioni dhe komunikimi • monitorimi • 138. Perfitimet nga perdorimi i teknologjis informative (TI-se) - aplikimi i njetrajtshem i rregullave te percaktuara - shkurtimi i afateve kohore, rritja e saktesis se informacionit - lehtesimi i analizave shtese te informacionit - mundesia e momitorimit me e leht etj.
139. Rreziku nga perdorimi i TI-se perdorimi ose hyrja e paaurtorizuar paaurtorizuar net e dhena te cilat qojn ne zhdukjen zhdukjen - perdorimi ,ndryshimin e tyre ne menyr te paautorizuara - ndryshime te paautorizuara te sistemeve te sistemeve apo progarameve - humbjet potenciale te te dhenave. 140. Strategjit e auditimit – strategjia e mosbesimit • strategjia e besimit • 141. Strategjia e mosbesimit perdoret per shkak te ketyre faktoreve: kontrolli i brendshem nuk ben asnje pohim • kontrolli vleresohet te jet joefektiv • eshte i pamjaftueshem vleresimi i efektivitetit. • 142. Vleresimi i auditorit per te aplikuar nje strategji te besimit behet pas: Identifikimit te kontrollit te brendshem i cili ben pohime per zbulimin e anomalive • Testimit te kontrolleve per te vleresuar efikasitetin e tyre. • 143. Arsyet pse nje auditor duhet te perfitoj kuptimin e kontrollit te brendshem : Identifikon llojet e keqpohimeve te mundshme • Konsideron faktoret qe ndikojn ne rrezikun e keqperdorimit material • Dizajnon testet e kontrollit • Dizajnon testet thelbesore • 144. Metodat te cilat mund te perdoren per te dokumentuar te kuptuarit e kontrollit te brendshem : Kopjet e manualeve te procedurave te entitetit dhe skemat organizativepershkrimet • treguese Pyetesoret e kontrollit te brendshem • Organigramet • 145. Pes perbersit e kontrollit te brendshem – Mjedisi i kontrollit • Vleresimi i rrezikut • Veprimtaria e kontrollit • Informacionin dhe komunikimin • Monitorimin • 146. Mjedisi i kontrollit – i jep ngjyrat e veta organizates duke influencuar ndergjegjjen e te punesuarve te saj ndaj kontrollit te brendshem. 147. Vleresimi i rrezikut – eshte identifikimi dhe analiza e rreziqeve relevane relevane nga entiteti per te permbushur permbushur objektivat objektivat e veta. politika dhe procedura te cilat ndihmojn menaxhmenti menaxhmentin n 148. Aktivitetet e kontrollit – jan politika te sigurohet se direktivat zbatohen. mbeshtesin identifikimin identifikimin,, kembimin kembimin e informatave informatave 149. Informimi dhe komunikimi – e mbeshtesin ne nje form dhe nje korniz kohore qe mundesojn personat ti zbatojn pergjegjesit e tyre. 150. 150. Moni Monitor torim imii – eshte proces qe vlereson kualitetin e kontrollit te brendshem gjate kohes.
151. RAPORTI STANDARD I AUDITIMIT PERMBAN KETO ELEMENTE : Titullin Titullin , pranuesin, pranuesin, fjalen hyrese e cila duhet te permban permban :identifikimin :identifikimin e pasq. Financiare Financiare te audituara,pershkrimin e fushveprimit te auditimit,shprehja e mendimit , data e raportit, adresen e auditorit, dhe nenshkrimin e auditorit. 152. Llojet e raportit te auditimit : Opinioni pa reserve, Opinioni me rezerv, Refuzimi i opinionit, Opinioni i kundert. • 153. Opinioni pa reserve – nenkupton se auditori beson se pasqyrat financiare paraqesin ne menyr te sakt ngjarjet e tanishme tanishme ekonomike te ndermarrjes ndermarrjes per periudhen periudhen e mbuluar nga raportet e audituara. 154. Opinioni Opinioni me reserve reserve – rastet kur auditori ka pasur nje kufizim te objektit ose kur pasqyrat financiare financiare nuk jan pergaditur pergaditur ne perputhje perputhje me rreguullat rreguullat dhe standardet standardet nderkombetare te auditimit. auditori tregon se ai nuk mund te jep opinion 155. Refuzimi i opinionit – jepet ateher kur auditori mbi pasq. Financiare sepse i mungoj evidencat e mjaftueshme dhe te besueshme per pasq. Financiare. 156. Opinioni i kundert – citon se pasqyrat financiare nuk japin pamje te vertet te sinqert te entitetit dhe nuk jan pergaditur ne pajtim me SNK - ne. 157. 157. BAZA BAZAT T E PERG PERGAD ADIT ITJE JES S DHE DHE POLI POLITI TIKA KAT T E PERG PERGJI JITH THSH SHME ME TE KONTABILITETIT: Politikat e pranuara per pergaditjen e pasqyrave financiare qe perfshijn metodat e zgjedhura te konta kontabi bili lite tetit tit jan jan Stand Standar arde dett Koso Kosovar varee te Konta Kontabi bili lite tetit tit te aprov aprovuar uaraa nga nga Bord Bordii i Standardeve te Raportimit Financiar te Kosoves . Periudha raportuese perfshin nje periudh 12 mujore duke filluar prej janarit dhe perfunduar me 31.12 te vitit afarist. 158. Raportet financiare – jan pergaditur ne bazen e kostos historike, parimit akrual dhe principit te vazhdueshmeri vazhdueshmeris. s. 159. Principi akrual – sipas ketij principi transaksionet dhe ngjarjet regjistrohen ne libra kur ato kan ndodhur.
