PLATÓN Y LA INVENCIÓN DE LA ESCUELA DE ELEA (So. 242 )
Luis Andrés Bredlow Uva Baca
RESUMEN L t cca actamt q a “ca átca”, ta cm pta p pma p ma vz ág Pató, t má ccó ccó q aa a htóca. E t atíc tat ca g a ccó, mpza p ama a hpót q cmta Pató acca a “tb átca” caa p Jóa a bma b ja a tptacó pva ba a Hpa a Atít. Agü Agü q a “atzacó” Jóa Jóa tca –jt a a cta Pam y Zó cm ó mta, a a maa M– p a ca mgáca Ec ( ca m bga a , cta V Ftz y Dög, caáct -átc a ía ía mgáca), mgáca), y g q a ha pca ta t a tptacó t ptacó mgáca p cta a ccó caa a Jóa tata p-atXenophane ane Gorgia. tc De Melisso Xenoph Paaba cav: Pató, Pam, mm. ABSTRACT Mt cha pty ag that th “Eatc Sch” phphy, a t pt th t tm Pat’ ag, a ct ath tha htca act. I th atc, I ty t cat th g th ct, amg t th hypth that Pat’ mak th “Eatc tb” bgg th Xpha a jk ct a pv tptat by Hppa Atth. I ha ag a g that th “Eatzat” “ Eatzat” Xpha a tc –tgth th th ag Pam a Z a mt phph, ag th M– by th Mgaa ch Ec (th bg m t , agat V Ftz a Dög, th -Eatc chaact Mgaa phphy), a ggt that a pc tac th Mgaa tptat t b Xenophane ane Gorgia. th Xpha ct th P-Atta P-Atta tat De Melisso Xenoph Ky: Pat, Pam, mm. Cvvm 24: 25-42 (2011) © L A B, 2011 – CC BY-NC-D BY-NC-D © Dpatamt Fa Tètca Pàctca. Factat Fa. Uvtat Baca ISSN: 0010-8235
26
Luis Andrés Bredlow
E cc paaj Soista (242c-243a), Etaj Ea capta a p ó acca cáta y cá a “ca q ” (tà ónta, 242c7): t q t; t, q ó – húm y c, cat y í –; y –pg Etaj– “ aj átc q aó t t, mpza p Jóa y a at, cta ct cm q ama ta a ca”.1 Éta a úca mcó Jóa q ctam ct Pató; t mmb aj ama a ct ág patóc: Pam, q –gú m ág q va mb– cía pma q T U;2 cíp y cmpañ Zó, q, gú ca mm ág, mvzó tmb apía c a t mat cta q tataba czaa, cb aú má gav íc a q c pb q -q- a mch;3 y, , M Sam, mca Teeteto (183; c. 180) jt a Pam cm t q “ T U móv”. Ta a cta, ta ca gaógc aj Ea –a “ca átca” t maa– q a ata Pató mp a t atg y m. S mbag, t má ct ha aja jtcaa a b a cba htóca t ca. Nt-L C ha y aza a a, hac añ, b cmta t;4 m q p mtam a ma ccamt, c aga ptazac ta (q, ca, cmaá agmt C), paa g paa a a ctó q m ta: “aj átc” hch htóc , cm c C, a “vcó”, tc ¿q vtó? P mpcm p ca gaógc. S jam a a gmátc paj q tv a pó “a at”, hm t q, paa Pató, Jóa pm ó q ñó q “ T U”, y q, my pbabmt, tamtó a cta a Pam. Aí 1. So. 2425-8: tò dè par’ hemôn Eleatikòn éthnos, apò Xenophánous te kaì éti prósthen arxámenon, hos henòs óntos tôn pánton kalouménon hoúto diexérchetai toîs mýthois (hemôn BTYW: hemîn Pa. 1808 E. . p.). Paa tabcmt tt y a taccó, va C, N.-L., “L’vt ’c atq (Pat, Sophiste, 242 D)”, Abq, P. (.), Études sur le ‘Sophiste’ de Platon , Náp, Bbp, 1991, pp. 91-124, a pp. 96-98. 2. Parm. 128b1-2: sù mèn gàr en toîs poiémasin hèn phèis eînai tò pân ; c. Teet. 1801-5. Tamb Sofsta Pató pac a p pt q Pam a “ q c q T U” (244b6: tôn hèn tò pân legónton ; a ca a Pam hac pícta a tacó q g, b. 244). 3. Parm. 128c-. Nót q a acó t Pam y Zó a p pta tamb c mm Sofsta (216a3-4), Etaj Ea pta cm “cmpañ Pam y Zó” ( hetaîron dè tôn amphì Parmeníden kaì Zénona ). 4. C, “L’vt...”, p. ct.
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
27
pac hab t Atót: “Jóa, q at q t [scil. Pam y M] pata U (p c q Pam cíp)”;5 aí tó a Tat –“Q U -q- tv Jóa Có, mat Pam”–;6 aí pt, caabmt, at atg: Tmó Ft, Ccó, St Empíc, tc.7 Dgacaamt, agmt ta Jóa q ha ga hata t aa c acca “-q-” “T”; a a mcó “” a a va pma: “U , má ga t y hmb”.8 La cgca vacía, g, c ta p q q Jóa ama D , camt, “q-”, c, v “ta a ca”. Aí t, a pac, tpt atg: Atót c q Jóa, “ta aza a maa haca c t, caa q U D”;9 gú St Empíc, C ñaba q “ T U, y q D cata a ta a ca”;10 y gú Smpc, “a t U-y-T amaba D”.11 La mayía hta m a ía, pa p a ama ttm y a paqa agmt ta, ha a p g patím Jóa.12 P agmt 5. Met. A5, 986b21 (Jóa, 21 A 30 DK): Xenophánes dè prôtos toúton henísas (ho gàr Parmenídes toútou légetai genésthai mathetés) ktl. 6. E Smpc, Phys. 22,26 (=Tat, Phys. op. . 5 D= Jóa, 21 A 31,2 DK): hèn tò òn kaì pân [...] Xenophánen tòn Kolophónion tòn Parmenídou didáskalon hupotíthesthaí phesin ho Theóphrastos. 7. Tmó, . 59,5-6 (St Empíc, Pyrrh. hyp. I, 223; 21 A 35 DK); Ccó, Acad . II, 118 (21 A 34); St Empíc, Pyrrh. hyp. I, 244 (21 A 35); Hpót, Re. I, 14 (21 A 33); S-Ga, Hist. phil. 7 (21 A 35); Tt, Gr. a. cur. IV, 5 (21 A 36). Paa a có pmzaa ttm, va Utt, M., Senoane. Testimonianze e rammenti, Fca, La Nva Itaa, 1956, pp. CXC-CXCVIII, q agy (p. CXCVII) q t ttm atv a a “tà ’” Jóa mta, cta ctamt, a Tat; Stmtz, P., “Xphat”, Rheinisches Museum, 109 (1966), 13-73, a pp. 34-54, cba a mma facó (p. 51), y Ma, J., “Thphat a th Xpha Dgaphy”, Mnemosyne, 40 (1987), pp. 286-312, q t (pp. 302 .) q úc tógc-tógc a vgata gáfca acca Jóa va a tacó at a Tat (c. inra, . 14). 8. Jóa, 21 B 23,1: heîs theós, én te theoîsi kaì anthrópoisi mégistos . 9. Met. A5, 986b24: ... eis tòn hólon ouranòn apoblépsas tò hèn eînaí phesi tòn theón . 10. Pyrrh. hyp. I, 244 (21 A 35, p. 124,6): hèn eînai tò pân, kaì tòn theòn sumphuê toìs pâsin. 11. Smp. Phys. 22,30 (21 A 31, p. 121,28): tò gàr hèn toûto kaì pân tòn theòn élegen ; c. tamb ttm Ccó, Hpót y S-Ga (va . 7). 12. Va, t t, Tay, P., Pour l’histoire de la science hellène (1887), 2ª ., Paí, Gath-Va, 1930 (mp. L-Nva Yk, Gaa, 1987), p. 135 (“c , c’t ’Uv -mêm”); Z, E., Die Philosophie der Griechen in ihrer geschichtlichen
28
Luis Andrés Bredlow
ta bga ca m a a a tptacó patíta: . 25, m q D “mv z ta a ca c pamt mt”,13 ca pac ca c batat caa q, paa Jóa, D a actamt mm q “ta a ca”.14 E útma taca, cabía aga q ó a va p c ppamt q “”: aí tt Jóa ccaía c a cta, a p Tat,15 q -q- U (y aí cma pamt tata p-attc Sobre Meliso, Jenóanes y Gorgias: “Impb c q , ag , q haya ga a , c acca Entwicklung, I, 4ª ., Lpzg, Ra, 1876, pp. 492-494; Gmpz, T., Pensadores griegos, I (1893), B A, Gaaa, 1951, pp. 195 .; Ubg, F., y Pacht, K., Grundriss der Geschichte der Philosophie , I, 13ª ., Baa, Schab, 1953, pp. 74-76; Abt, P., Gli eleati, Ba, Latza, 1939, pp. 14-18; Utt, M., Senoane, p. ct., pp. CCIII-CCXII (ta t y út m bat, pp. CXCVIII-CCIII); Gth, W. K. C., A History o Greek Philosophy, I, Cambg, Cambg Uvty P, 1962, pp. 381-383 ( Jóa “th vg a v cm”, p. 376); Ba, J., The Presocratic Philosophers , LNva Yk, Rtg & Kga Pa, 1979, pp. 98 . (ta. cat.: Los presocráticos, Ma, Cáta, 1992, p. 124); Fkbg, A., “St Xpha”, Harvard Studies in Classical Philology, 93 (1990), pp. 103-167. 13. Jóa, 21 B 25: all’ apáneuthe pónoio nóou phrenì pánta kradaínei . 14. Cm ha bva Gg, O., Der Ursprung der griechischen Philosophie , Baa, Schab, 1945, pp. 184 y 189 (ta. cat.: Los orígenes de la flosoía griega, Ma, G, 1980, pp. 205 y 211); Kk, G. S., Rav, J. E., y Schf, M., The Presocratic Philosophers, Cambg, Cambg Uvty P, 1983, pp. 171 . (ta. cat.: Los flósoos presocráticos, Ma, G, 1987, pp. 252 .); Lh, J. H., Xenophanes o Colophon. Fragments, Tt, Uvty Tt P, 1992, p. 101; ím, “Xpha”, Stanord Encyclopedia o Philosophy , 2002 (http://pat.ta./t/pha), § 3. Ot cítc a tptacó patíta Jóa ha , p C, Kat, Ba y Kch g xix (va ca Z, p. ct., p. 493 . 1), Rhat, K., Parmenides und die Geschichte der griechischen Philosophie (1916), 4ª ., Fakt, Ktma, 1985, pp. 116-125; Ch, H., Aristotle’s Criticism o Presocratic Philosophy , Batm, Jh Hpk Uvty P, 1935, p. 201, . 228; Jag, W., La teología de los primeros flósoos griegos (1947), Mc, FCE, 1952 (4ª mp. 1993), pp. 48 y 56-59; Fäk, H., Poesía y flosoía de la Grecia arcaica (1951), Ma, V, 1993, p. 317, . 18; Cbat, C., “St a”, Annali Triestini, 22 (1952), pp. 179-244, a pp. 189-200; McDam, J. B., “Thphat th Pcatc Ca”, Harvard Studies in Classical Philology, 61 (1953), pp. 85-156, a pp. 119 .; Gmpz, H., Philosophical Studies , Bt, Chtph, 1953, pp. 61 .; Kcht, J., Kosmos, Mch, Bck, 1962, pp. 90-93; W, J., Ps.-Aristoteles, MXG: Der historische Wert des Xenophanesreerats , Amtam, Hakkt, 1974, pp. 286 ., 324, y Ma, J., “Thphat...”, p. ct., pp. 300 ., caactza a tptacó Jóa q c Tat y t óga (“Bg a th A a O”) cm a “Eatzat, Pamzat, Xpha” (p. 301), vaa a cab pbabmt ya p a tacó at a Tat (p. 303). N t act, p tat, q “ ‘pathm’ Xpha a tj t am”, cm cb C, “L’vt...”, p. ct., p. 104. 15. Va . 6; gú Stmtz, p. ct., p. 51, Jóa tata mta “ Eht Gtt, m a zgm a Päkat ggb hat”.
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
29
D”);16 a v má tctamt patíta pía aca va a maa tptacó a tmgía. P mjat có ca tca “S” –q pp azamt Pam, má b a tptacó tat hta azamt– a a ta c aqb a pta Có y, p tat, habá atb, t ca, a tpt. E caq ca, ctvtb q Jóa haba a va, y q Pam y M haba “-q-”, a q ca ama “”;17 t q haba mm ya tptacó, gítma , p ag q tt mm ga. N m a a acó htóca Jóa c a ca Ea: a acta, a p Atót, b cj q Jóa a ata acca ct Lcta a acta tat, q ta v pt c t ptagta;18 y tít pma pc b a Colonización de Elea, q Dóg Lac (IX, 20) atby a pta Có, ha cc hac ca g cm a vcó aa Lbó Ag.19 Y q má gav aú, tampc v Pam, ó átc p cca, ctam –a m píctamt maa– a cb cta q “T U”, q atby Pató y Atót y, ta , Tat y hta a ía atg y m.20 E agmt cva, atbt “” apac má 16. [At.] De MXG 977a14 (21 A 28): adúnatón phesin eînai, eí ti ésti, genésthai, toûto légon epì toû theoû . 17. E cat a M, a tca Omp, De arte sacra, p. 81,3 R: mían toínun akíneton ápeiron archèn pánton tôn ónton edóxazen Mélissos tò theîon –acptaa, má b ptmt, p Sy, D., “Pam a M”, Lg, A. A. (.), The Cambridge Companion to Early Greek Philosophy , Cambg, Cambg Uvty P, 1999, pp. 113-133, a p. 128–, a ga q a Ac, I, 7, 27: M. kaì Zénon tò hèn kaì pân [c. theòn eînai] (amba M, 30 A 13 DK), mc pca cfaza (va Ra, G., Melisso. Testimonianze e rammenti , Fca, La Nva Itaa, 1970, pp. 362-365): ama a eón ma archè pánton tôn ónton ata ca ccmt ct M; theîon theós apac agmt ta, y Dóg Lac (IX, 24) attga pamt q Sam perì theôn élege mè deîn apophaínesthai· mè gàr eînai gnôsin autôn (c. Ra, p. ct ., p. 273). 18. At. Rhet. B23, 1400b5 = 21 A 13 DK: Wanderanekdote D-Kaz, a c.; c. Ptac, Apophth. lac. 228, b Lcg y tba, pbabmt a vó má pmtva: va N, M. P., Griechische Feste von religiöser Bedeutung , Stttgat, Tb, 1906 (mp. Damtat, Wchatch Bchgchat, 1957), p. 432, . 4. (N m ha aú accb C, G., “Ea, Sa Lcta”, Annali dell’Istituto Universitario Orientale di Napoli, 16 [1994], pp. 137-155.) 19. Cöt, W., “D Lb Agv”, Chárites Friedrich Leo, Bí, Wma, 1911, pp. 123-145; Ggat, M., “Sa ‘a czzaz Ea’”, Parola del Passato, 25 (1970), pp. 236-240. 20. Pató: va . 2; At. Met. A3, 984b1; A5, 986b27; Phys. A2, 184b15.25; Tat, Phys. op. . 6 ( Dox. P. 482,5) = 28 A 7 DK.
30
Luis Andrés Bredlow
q a vz: “Nca á, p aha t a a vz, / y ct”,21 ctt ca batat caamt q “” ha t aqí mpmt cm ga a -q- ta pba c tmpa vó mmt cv.22 Sb cjt ct, bvaba ya Pc – q bó cc tavía tt ítg – q haba “ q- y U”, y q “acca U mm pac q Pam ga ag pma”;23 y aí ha acaba p cc, amt, t m.24 E cat a Zó, Pató mm q ja ca, Parménides (128a-b), q tata mtaba a ta a paa t, ama ptv q “-q- U”; ag ttm atby c21. Pam, 28 B 8,5-6: oudé pot’ ên oud’ éstai, epeì nûn ésti homoû pân, hèn sunechés. 22. Cm gaba ataamt Rav, J. E., Pythagoreans and Eleatics , L, Cambg Uvty P, 1948, p. 27: “It O a y th bg tay th pt”. 23. Pc, In Parm. 1134,28 y 1033,12 ( perì autoû toû henòs en mèn toîs poiémasin ou phaínetaí ti légon ho Parmenídes ) . C; Pc aña q hch a b cc ya p cmtata at Parménides patóc. 24. Rhat, p. ct., p. 108; Dè, A., “L Pbèm ’U t Mtp avat Pat”, Revue d’Histoire de la Philosophie , 1 (1927), pp. 5-22 (“Ctt pmac ’U a ytèm pam t tptat pt”, p. 17); Cag, G., Studi sull’eleatismo , Rma, Tpgafa Sat, 1932, p. 69; Rz, K., Parmenides (1934), 2ª ., Fakt, Ktma, 1970, p. 84; Utt, M., “L’ Pam è oûlon hén ”, Rivista Critica di Storia della Filosofa , 10 (1955), pp. 5-23 (g Parmenide. Testimonianze e rammenti , Fca, La Nva Itaa, 1958, pp. XXVII-L), yt y pmc atíc q – b a a vaat Pam. B 8,5-6 aa p Acp ( In Met. 38,17 y 202,16), a q ch pca “” apac, haó my caa acptacó– tv mt “av c tmt ’tptaz Pam cm f ’tà” (Ra, G., Z, E., M, R., y Ra, G., La flosofa dei greci nel suo sviluppo storico, I, v. III, Fca, La Nva Itaa, 1967, p. 201; c. Tabatt, F., “Pam, Utt . 8,5-6”, Elenchos , 12 [1991], pp. 313-318). Ptmt, ctamt má aca pt mm Pam ha g p Ba, J., “Pam a th Eatc O”, Archiv ür Geschichte der Philosophie , 61 (1979), pp. 1-21 (“I cc, ttatvy, that t t th ca that Pam a a mt [...]. A a a k, th qt h may tm th v cta t cc hm”, pp. 20 .), y Kg C, P., “Pama Mm”, Phronesis, 36 (1991), pp. 241-264 (atby a P. predicational monism , a ca habta numerical monism , p cat cm a aá S “hatv mt b , bt th t ta that y thg ”, p. 259); c. C, P., The Legacy o Parmenides , Pct, Pct Uvty P, 1998; c. tamb C, N.-L., “Ua taga fófca: ‘ ’ Pam a S-U M”, Revista Latinoamericana de Filosoía , 25 (1999), pp. 283-293. Paa m status quaestionis acta, va C, P., “Pam a At: Uty a Paty”, G, M. L., y Pg, P. (.), A Companion to Ancient Philosophy , O, Back, 2006, pp. 34-55, y Pam, J., “Pam”, Stanord Encyclopedia o Philosophy (http://pat.ta./t/pam /), 2008.
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
31
a pba pícta q “g t ”. 25 C ga a tm p a a acacó –óca y pa– Zó c Pam, q ca a ccó taa a p Pató; 26 c q hac ata ta j: paa t ppót, bata ab q t pa a ama cta U-T. Só M ctam, , a amacó q -q- U, “p a , pía t, q tía ímt pct a t”;27 tm q agmt pp a t mtacó -q-, pt q má tamt cpa M Pam. M a ata Sam, ga batat aja Ea. La ca Pam ta patt ct cm a cpaca; gam ptca a a ca tb Ea ctó ag má q a cta ct mat.28 Dbm cc, ma cta, q Pató c tmátcamt a ñaza Pam c a cíp ptatv M,29 y, p añaa, atby a vcó t híb am-átc a Jóa. E Teeteto, Parménides y, paa Jóa, Soista
25. Aja, ap. Smp. Phys. 99,13-16 (Zó, 29 A 21) y 138,3-6. 26. C, “L’vt...”, p. ct., pp. 113-115, acaza ag agmt Sm, F., “Th Tat abt Z Ea -am”, Phronesis, 16 (1971), pp. 116-141 ( pat ya atcpa p Bth, N. B., “W Z’ Agmt a Rpy t Attack p Pam?”, Phronesis, 2 [1957], pp. 1-9). Paa a vaacó cítca agmt Sm, va Ftz, K. v, “Z Ea Pat’ Parmenides”, H, J. L. (.), Serta Turyniana, Ubaa-Chcag-L, Uvty I P, 1974, pp. 329-341, y Vat, G., “Pat’ Ttmy Ccg Z Ea”, Journal o Hellenic Studies, 95 (1975), pp. 136-162. Ua a azaa ttm patóc acca Zó, p m “a a vab tptat” (p. 156), c, má ctmt, McKaha, R. D., “Z”, Lg, A. A. (.), The Cambridge Companion to Early Greek Philosophy, Cambg, Cambg Uvty P, 1999, pp. 134-158. 27. M, 30 B 6 DK (Smp. De cae. 557,14); c. B 5 (Smp. Phys. 110,5); B 7,1; B 8,1; B 9. 28. Dóg Lac (IX, 24 = 30 A 1), Ac (I, 3, 14 = Tt, IV, 8 = 30 A 9) y Eb (Praep. ev. XIV, 17, 10 = M A 3a Ra) hac a M cíp ct Pam; p ahí q M “vtt tat, p qach tmp, a Ea” (Ra, Melisso, p.ct., pp. 16 .) pca aca cva cfaza ttm gáfc taí. Tampc hay, g, gú mtv mp paa jzga mpb ta vaj; m q pac má pt p jc b t pt. 29. C, “Ua taga...”, p. ct., p. 118: “Pat tpèt Pam à pat ccpt M”; Ba, “Pam...”, p. ct., p. 21, . 77, bva actaamt: “M bcam th ch ptatv th Eatc ch, a Pam’ bc v a –a ma– th ght h cc’ ca p. Th ca cat th t m by Pat bga a tat hch t tamm ”; c. tamb C, “Ua taga...”, p. ct., pp. 292 .
32
Luis Andrés Bredlow
pm cmt a có cacó,30 q g ptá Atót, Tat y óga. Hm pgta, p tat –cm g C, t cta (p. 118)–, Pató mm ca a maa ctmb ta ya a ct tmp. La mayía t m ca p pm tm a atatva, a m paa q a Jóa y a tb átca Soista: Pató tá bma; g Atót mat a bma, tmáa p at htóc act; Tat pt ócmt a paaba mat; óga cpa ócmt a Tat. 31 L cvt a hpót va: atby a Pató t hm hat tc, cmpb c paa cíp má ta; a Tat, hta a ía, a ata t cítc apa cmpatb c q ccm Tat, ó; y b t, ja pca cóm a tptacó Jóa gó hata pta Tmó Ft, a q ícmt pm c Pató a gaía ppattca.32 L pbma agava tm cta q a tptacó átca Jóa mta cab a tptacó maa Pam. S atm a a ma ta agmt, pac t D Jóa y eón Pam má b pc y ja.33 E atbt q pmtía tca –y cca t ttm– a ccó U-T, ca p ya a pva tptacó Pam cm ó “U”, a a maa M; y ta apac ya Pató cm cmta caa q pa tma a bma, cm pt ctat y amta Soista, Teeteto y Parménides: pt q, p má, gú mmt jtca, q mpmt a p ab. 30. Nót q Iócat, Elogio de Hélena (X, 3), cmpt t añ 390 y 380 (va Bm, É., ta a . Isocrate. Discours, I, Paí, L B Ltt, 1963, p. 160; a 385 gú Eck, R., Isokrates, Bí-Nva Yk, D Gyt, 1983, p. 44), tavía ca úcamt a M cm “aq q tató haa pba q úm a fta ca caa tta”. La agacó a cta a Pam, vt ga Pató, bó mpza a cca, p tat, cha my at a a accó, a caa 360, Teeteto, Sofsta y Parménides, t , apmaamt t añ 380 y 370. 31. Aí, t t, Bt, J., Early Greek Philosophy (1892), 4ª ., L, Back, 1930, p. 127 (“th pay a ca mak Pat tak y by h cc”); R, W. D., Aristotle’s Metaphysics , I, O, Ca P, 1924, p. 154; Ch, p. ct., p. 201, . 228, y p. 353; Jag, p. ct., p. 217, . 65; McDam, p. ct., pp. 119 .; Kk, Rav y Schf, p. ct., p. 243. 32. Cm ha avt Ba, Los presocráticos, p. ct., p. 123; Ma, “Thphat...”, p. ct., p. 301 y . 46, bím, p. 303, y Fkbg, p. ct., p. 111, . 28. 33. C. Jóa B 26 y Pam B 8,26-31 (móv); Jóa B 14, A 12, y Pam B 8,6-21 (gt), y aca Jóa B 24 c Pam B 8,22 ( pân estin homoîon).
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
33
P tat, pac vím q Pató, ca jta a Jóa, Pam y M cm ptat a mma cta, tá camt a p pta a tptacó q ya a ampamt acptaa mmt, y q a cca tamb p Atót, Tat, Tmó y t. C g, g a cjta Jaap Ma, q a tptacó a ba a ta Hpa É, at a atgía cta pta y ó aa p a a; a atgía Hpa, Pató cta a ta cta M y O – mt ca a ca–, Jóa y Pam, a q haba “U”; p cta, Pató agga a a ta a Zó y M, y aí “vta” a ca átca.34 Ea hpót m pac mamt vím. D, pm ga, q Hpa haya cmpt mjat ba atógca, q ga t atga mca. H y aza a ca t ga;35 p aha m mta a c q m ta íc ccb a Pató acta ct a a maa óga hítc mpa, tay ca htóca cmp y maa cta (maa cya mma tca, tmp, ma cjta). S hm c a hpót Ma y C, Pató y Atót ó pactca mt ca óga, q ct cpa a gaía t; tamb cmt típc óga: c catág a a c a có ca mat y cíp. P má, cm hm vt, a có Pam a cta U ppía ya a qpaacó ía c a M y, p tat, ícmt p hab ga catág ó mta a q M ó a aña a tít pt. Píam p, g, q M gaba ya a ta ga Hpa;36 p a c t ag, bt a a má ha: m a a mpó má b gca, p b, q a acacó M, Pam y Jóa a mma ca bó q ag má q a ma ytapcó cta. E cta, a pta aa a ta mch bva: Jóa cataba q D gba ta a ca; Pam a34. C, “L’vt...”, p. ct., p. 123; c. Ma, J., “Att, Pat, a th Ppatc Dgaphy a Chgaphy”, Camba, G. (.), Storiografa e dossograía nella flosofa antica , Tí, Ta, 1986, pp. 1-59, a pp. 15 y 26 . 35. B, L. A., “Hpa, ¿a a gaía?”, Actas del I Congreso Internacional de Filosoía Griega, Palma de Mallorca, 24 a 26 de abril de 2008 , Pama Maca, Sca Ibca Fía Gga – Uvtat I Baa ( vía pbcacó). 36. Cm pac p Ma, “Att...”, p. ct., pp. 15 y 33 ., aq có So. 242 (bím, p. 27) ó mca a O, M, Jóa y Pam.
34
Luis Andrés Bredlow
zaba q -q- t; M, q t y, p tat, , pq p hab ta ta. Cc q t c mm bó pcamt a mpó q mp má a a atcó pca cccta cta, q qía z gtc tab cmpja. Hacía ata, pm ga, cb v Pam a pgacó U-T ma; g, g pa, cb q U-T tapata Sam a Ea taba a vz pga v tógc Jóa. P qía b mpmt tpta a Jóa cm a patíta q t q D ta a ca – ca, mbag, pac ctac abtamt a ta v (B 25) –, b c a atc tptatv má g y má cmpj: pta q Et t mtab q haba Pam y M a mp ma ttaa a ca –cm ha t a mayía tpt atg y m–, a Mt Dva q gba m, y t a a ca ta a má ca, maza y pca, qa gaa a a ccó mè ónta -t. E t t, pía c q D t -q- mpmt T, –cm pa St Empíc– q “cata” (sumphuê) a ta a ca.37 C q vt q mjat abacó tóca p ba gú cmpa óga, úcamt a ca óca q caba tmátcamt a a cta tptacó ct Jóa, Pam, Zó y M, tata a pa ñaza pa cp cta ta y cht; y c q vt amm q mjat z gtc ó tía t a ca q camaa a mma ha y ctaa a tacó “átca” a p ppa ab tptatva. P má, mpñ mm c q Pató y, g, Atót ct y ta q ca cta Pam y M g q tá pmza cta a ñaza aga tca óca aú vva tmp (cm q a pca a ct óca átca atzat, a Ata Pató y Atót, tá b attgaa p a paa cómc Atía);38 ca p m pcaía má vca tptatva: pm p q Pató pta a Pam ta cm tía q aq tmp paaba p g, mm m q tata a Háct, cta ta a vca 37. Va . 10. 38. Atía, . 122 (Em, J. M., The Fragments o Attic Comedy , v. 2, Ly, B, 1959, pp. 216 .) = Mk, FCG III, pp. 64-66.
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
35
agmt, cm a ó “t y” (Crat. 402a, 440c), t , ta cm tptaba Cat y má hacta tmp. M cmpac bva q C, ct má ct, ha ga a a mma ccó: Pató, Soista, tá cha cta m vt; a ct óca S-U, y íg cta M. C, mbag, c q a ct a ca Atít, q tía q t c va, p ca t a mta, a aa y a ó; q Pató pabzó a Pam –q tv q p c q – a ccca ta, q amazaba c aa a ca t ó y ta.39 Cc, g, c a hpót a ct óca pacó maa y actva tmp Pató; p a caata Atít m pac má b mpbab: Atít amaba amt a mpba y a ó – ca pac má b –,40 Pató pía hab ctta c ñaa a cmpatba vt a t c a ñaza Pam, q caba caabmt y a ó mta; hacía ata ga a pac paa mbaaza mjat hj ptatv mat. Qa, p, a pcha q a “vcó” aj átc haya ba aga ct óca ctmpáa Pató. Dbó tata, t ca, a ct óca batat ca y vgaa tóca cm paa mc a atcó Pató (y, má ta, Atót); a ct q ptaba cm ha gítma a pta tacó átca Jóa, Pam, Zó y M, c a ct cba cm paa q Pató y Atót acptaa may pa cm camt ta y cíb tptacó act óc ( ca ta my íc c q a ca Atít y cac); a ct q, my pbabmt, ppgaba a cta tógca Pam y M, tca Et-U ma (y, p tapacó tptatva, pamí) c a Mt Dva – úc Et va– y, ahí, c D-U Jóa. 39. C, N.-L., Siendo, se es. La tesis de Parménides , B A, Bb, 2005, pp. 202-204. 40. Va Ftz, K. v, “Z atthch Ektth Lgk”, Hermes, 62 (1927), pp. 453-484; Dcva Cazz, F., Antisthenis ragmenta, Má, Va, 1966, p. 103; Rak, H. D., “‘That t mpb t ay t’ a at tpc Atth”, International Logic Review, 10 (1979), pp. 91-98; Bacacc, A., Antisthène. Le discours propre, Paí, V, 2005; c. tamb Ppp, K. R., The Open Society and Its Enemies , v. II, 5ª ., L, Rtg & Kga Pa, 1966, pp. 298 ., cya tptacó Atít acg y ampía Dög, K., “Atth: Spht Skatk?”, Mt, L., y Rma, F. (.), Gorgia e la so fstica, Cataa, Uvtà Cataa, 2ª . 1994, pp. 229-242.
36
Luis Andrés Bredlow
Aha b, a ña cca, a p a, c a q cta tacó gáca, caa p pícta, atby a a ca óca aa p Ec Mgaa, cíp Sócat. Ccó mca a “cb ca” mgác, “cy a, gú v ct, Jóa [...], a q g g Pam y Zó ( ama ó átc) y má ta Ec, cíp mga Sócat, a pat ca tamb ama mgác, ca amaba q B aq q U ga y mm mp”.41 La mma tacó cca p Aítc M, ppattc g ii post , gú ca Jóa, Pam, Zó y M, y ptmt Etpó y mgác, ña q “-q- U y q t , q aa ac pc, y q mv T”.42 D Ec, a a ca, Dóg Lac (II, 106) q, amá cta a Sócat, “taía tamb t ma ct Pam”,43 y q “caó q B U, ama c mch mb: a Sabía ( phrónesis), a D, y t m Itgca (noûs) y má. La ca ctaa a B a maba c q ”.44 L pm ttm aga q a ca Mgaa paaba p a ctacó cta a Ea; tc attga q, ta pca ía átca, Et-U amaba c t mb D (theós) y Mt Itgca (noûs). Jt a a ñaza Pam y M, cy aqí a Sócat (“ B U”) y, a tav t, Aaága ( noûs); m pac q pcamt a ít mt ma y cátc p my b pca a ccó aj átc a p Jóa q ctam Soista: a cacó DU Jóa c Et-U M bó mp cm pab má a vz t útm había qa tca c a phrónesis va a tacó cátca (Jt, Mem. I, 4, 17-18) y c noûs Aaága. 41. Ccó, Acad. pr. 42, 129 = . 26 A, Dög, K., Die Megariker , Amtam, Gü, 1972 = . 31 Gaat, G., Socratis et socraticorum reliquia , Náp, Bbp, 1990: Megaricorum uit nobilis disciplina, cuius ut scriptum video princeps Xenophanes [...] , deinde eum secuti Parmenides et Zeno (itaque ab is Eleatici philosophi nominabantur), post Euclides Socratis discipulus Megareus, a quo idem illi Megarici dicti, qui id bonum solum esse dicebant quod esset unum et simile et idem semper (Eleatici c. Vct: Eretriaci b). 42. Aítc, . 5 Ha = Eb, Praep. ev. XIV, 17, 1 (. 27 Dög): exíoun hoûtoí ge tò òn hèn eînai kaì tò héteron mè eînai medè gennâsthaí ti medè phtheíresthai medè kineîsthai tò parápan. 43. D.L. II, 106 = . 31 Dög = 30 Gaat: hoûtos kaì tà Parmenídeia metecheirízeto . 44. D.L. b. = . 24 Dög = 30 Gaat: hoûtos hèn tò agathòn apephaíneto polloîs onómasi kaloúmenon· hotè mèn gàr phrónesin, hotè dè theón, kaì állote noûn kaì tà loipá. Tà d’antikeímena tôi agathôi anéirei mè eînai pháskon .
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
37
E , a atcó y pt q Ec y y mc a Pató tá a ta a: Teeteto – pm cmt q Pam apac aca a M cm pata U-T –, ág t Ttt y Sócat pta cm tamt p Ec Mgaa –y a cm ág q g ct p pp Ec ( Teet. 143 a-c), ct ág cátc tamb a aa htóca –,45 q g q t bó aga maa ccpt q Pató tía a ía átca. M agmt pía cc aqí, pq a acó átca a ca Mgaa, ámmt cca p a t atga (jt a a acó, má cta y pa, Ec c Sócat y t), ha mpgaa p Kt v Ftz c a agmt q ha gza cta acptacó t t ct, b t q K. Dög hz y mta cccó agmt y ttm mgác;46 maa q habm ama qa bvmt. V Ftz agy, ma cta, q a acó Ec c ata a ma ctccó óga, y q a cta q atby Ccó y Dóg Lac p pca atactamt cm a vcó ccó a tma va mt a ppa tacó cátca. Sñaa q, amba t, pt pata , cm ata, pbma S, a có –cátca – B y a: Sócat apó Ec q B U , q a vt apatmt va a mma, y q ta ct ccmt B; ó hz ata c a ñaza a tma cta paa cc q B tamb abía tgca ( phrónesis, noûs, t , a epistéme cátca), y a ta vz q q cta a B : a vt ccmt, ma ha ccb cm , cm a “aa ógca” (als logisches Nichts). Aí, a tmatzacó a ñaza cátca vaba p í mma a a “apmacó a a tía átca”, aca –cm g Dög– aa a cmpt átca q ya a ht a pamt Sócat.47 45. Dóg Lac, II, 108 = . 15 Dög = 10 Gaat; c. cmta Dög, Die Megariker..., p. ct., p. 79. Sb a pca mgáca Teeteto, c. ct t Caac Nca, N., Del ‘Cármides’ al ‘Teeteto’. Perspectivas de la óa en Platón, t cta, Uva Baca, 2006. 46. Ftz, K. v, “Mgak”, Pay-Wa RE Spp. V (1931), c. 707-724; Dög, Die Megariker..., p. ct., pp. 83-87; c. M, R., Les Mégariques. Fragments et temoignages, Paí, V, 1985, pp. 14 . y 101-107, Introduction à la pensée des mégariques , Paí, V y Ba, Oa, 1988, pp. 71-77. 47. V Ftz, “Mgak”, p. ct., c. 709, 715 .; Dög, Die Megariker... , p. ct., p. 87.
38
Luis Andrés Bredlow
Hata aqí, agmt V Ftz; aha b, c q a tacó cátca p pca cta pat a dóxa caa, p t. E Sócat ( c, Sócat Pató y Jt, q úc q ccm) ctam ctamt a a B, a tcacó a vt c ab ( má actamt, ma c a gaca), y a – hm c a Pató y Jt– a a abía va, mpt y mct, q aca p g a macó caa q Sabía, D Itgca mb mm;48 aq ctam a tcacó D-Sabía c B:49 ya a pp Ec. P, t ca, a “apmacó a a tía átca” ía má b tagca: Ec tmatza Sócat q pp V Ftz mtaba a ña q B mtab, q mb D, Sabía Itgca, y q cta – ma y vc– taca. D ahí a cc q B v mm q eón Pam y M –q haba gú mmt B D, ct tca ga – hay at q m pac íc atb a a ma taccó óga: a qpaacó amba p ac ctj pca pt cta, úcamt ab z tptacó, cm bó Ec, q, gú Dóg Lac (II, 106), “taía t ma ct Pam” (Dóg c metecheirízeto, “majaba” c “mapaba”, q c pbabmt q ó yó attamt, q cmtaba tptaba púbcamt, ta vz c p ct). Hay ta az paa t a c q atm mgác haya a ma ctccó gáca. Apat paaj cta Ccó y Aítc, hay at ag a tacó gáca q azaa a mgác c ata, q a ta qa cmpatb c ta acó. 50 Paa óga y at c 48. Pató, Fed. 97b-c; Jt, Mem. I, 4, 17-18. 49. R, D., Teoría de las ideas de Platón , Ma, Cáta, 1989, p. 62, jzga “tb” –c q actaamt– a tptacó gú a ca “ tma patóc tfca D y a a B”; Fed. 97b8-c6, a azó va “ tg ítamt b a q ctmpa paa gba m”; a tfcacó a a maa tptacó So. 248-249 a (p. 63; c. pp. 133.). Da q Pató Jt (va . 48) atby ta tfcacó a Sócat, pac vím q aja tamb a Sócat htóc. 50. Dög, Die Megariker... , p. ct., p. 83, . 4, cg q ttm Ccó y Aítc ptc a a mma tacó gáfca, pbmt gaa a Acama Nva, ta vz Perì hairéseon Ctómac, a q Ccó cta ptamt Ac. pr. La atbcó mamt cjta: t agmt cva Ctómac – p Mtt, H. J., “Wt Akamk ht: v Laky b z Ktmach”, Lustrum, 27 (1985), pp. 39-148–, g mca a ata a mgác; a cta Ccó Ac. pr. f a Caa, y ga mba Perì hairéseon, tít q
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
39
ó, Scó Ajaía hata Dóg Lac, Ec y g taba b cm mmb a diadoché cátca, p ac tat c a aa htóca cm c a gca mtóca mpca qmátca; a acó c ata, t pt vta, ó pía tb y a cmpcacó caa. Ua ctccó gáca q mbaa ta vta y gattamt ímp y vt qma có ca, má mtv q mt pac t a tgía ma Ec y a tgía M, pac t pt vím. Ota ba a hpót a ccca mtógca.51 V Ftz caa q a tca atga ó t va cat attga hch cct, mta q, ca mta a ct ac htóc-óca, va bpaa caq tptacó ma.52 Aha b, Dóg Lac (II, 106) c q Ec majaba ct Pam; ca –cm b bva Mt–53 t t a q va at hch, má q ct a acó htóc-óca. V Ftz ct ttm; Dög cha cm “ccó gáca”, bva q apac aa ctt, “ má pcacó”, y q paa Dóg, p má, Ec cátc p.54 P a cctaca, gú a pma mtógca V Ftz, mta caamt cta a hpót a ctccó gáca: Dóg Lac hay at ta ctccó; a tca apac, ct, aaa, “ má pcacó”, q c q vía a Dóg – pmbmt a t– paa tabc có ca ta “ctccó” aga, tampc ccaía ta ctccó c qma có q Dóg y a t p cca tzaba; t ca ca q tata, ct, “hch cct” y a ctccó gáca. Aí q aa p, ma, a t p víca a tacó atga acca a b pacó cátca y maa a ía Ec ó ccm p a cta Dóg Lac (II, 92 = . 10 Mtt, p. 144) b cac. 51. Ataamt ñaaa p Mt, L., I Megarici, Cataa, Uvtà Cataa, 1984, p. 49. 52. V Ftz “Mgak”, p. ct., c. 707: “D atk Nachcht hab ah t Übgt, a kkt Tatach bzg. S phphgchchtch Bzhg ht, t h Wt, t cht ta a gh Kt Ezht Lh ch a, cht gö a g m Aag”. 53. Mt, p. ct., p. 49. 54. Dög, Die Megariker..., p. ct., p. 84: “ Zammhag tbch [...] h g t Ekäg [...] gckt”.
40
Luis Andrés Bredlow
y ca, y acca cacó a a g pma Pam; aa p a pa q a z gtc Ec y y bía ccpt Pam cm ó –má b ma– U q ctam Pató, Iócat, Atót, Tat y ta a tacó pt. Eta hpót va: a pp, hac m g, Ma Utt;55 p m pat, aña a cjta q tamb Ec y ca q p pma vz ccb a tptacó Jóa cm ó “átc” U-T, a q hac c Pató Soista. Sg q a tptacó átca Jóa, q ta tazmt pt at atg, t cúm tt mat g, a baa y aba g q tamó caa v tógc C a tma óc vta mcca pamía y maa. Hay cmt q, m qvc, gta a ha pca a abacó gtca: gú m a ga pat tata pattc Sobre Meliso, Jenóanes y Gorgias, Jóa azaba q D gt (ya q p ac mjat a mjat) y U (p ta ab maga a paa ga t í cm ta má m v), p q ga a í mm y, p tat, c, cm a, gú cta tptacó ct t atg y m –aq pbabmt óa–, S Pam (B 8,43-49); q t t, móv móv, ya q a t y a mva atbt pp , mta q a mtacó y mvmt p a paa. 56 Ea amba actca –q pp azamt Pam, M, ta vz Gga– ha ccta a t. Rhat avtó a hpót q Jóa, acaa, hz cíp jv Pam;57 pcacó q ca má cctat aú q hch q pt pca. C az má pava, Jüg W, ta mc aá tt p-attc, ccyó q a t q aóm at tzó: a, Tat, q “atzó” a Jóa, p hab mat paaj Atót (Met. 986b24); a ta, a “t átca taía” (späteleatische Quelle), q, pat gañ m Tat, vó pcmt má j aú, aña pca bmt gatv “ t t” y “ móv móv” (q cta tact T55. Utt, Parmenide, p. ct., pp. XXXIV-XXXIX, 52 . (ta a A 23); c. Ra, Melisso, p. ct., pp. 113 . (y . 22 bím), 123. 56. [At.] De MXG , 977a14-b20 (Jóa, 21 A 28); c. Smp. Phys. 22,31-23,9 (21 A 31,3-6). 57. Rhat, p. ct., pp. 110-112.
Platón y la invención de la Escuela de Elea (S . 242 d)
41
at), aí cm azamt actc apy pm atbt.58 Aq p ct aqí ta cmpj y b cmta agmt W, m atv a g a ga mcacó hpót. Acpt a ptacó a t átca taía; p ta taía cm paa q tva q pa a Tat paa “atza” a Jóa (paa ca Tat, cta, tía gú mtv,59 av a ta capaca t tt Atót q gta atb ag t m). M pac má vím q q p pma vz “atza” a Jóa a pp ata taí, c, Ec y cíc; y pg q a a pacó gtca, aú ct p tc, a cmta Pató b “aj átc”. (Ea cjta ma a pcha a v ía a paaba Pató, q a pca: Pató pac t cvc a aacó Jóa a a tb Ea, q Ec y y acababa aca a z.) Naa mp q a mma tptacó mgáca Jóa a cca tamb p Atót, p Tat –q, a pac, a cg cczamt ag pt q apataba maa ttmt a ta pp Jóa, aq a camt acta a tacó q pacía avaaa p a ata Pató y Atót– y, amt, p aóm at tata p-attc, q a pc c may a y ta q Tat, vá cúp htóc y ógc paa cmta cítc.60 S azamt q ppg acta, pm cc, ma, q a “ca átca” Jóa, Pam, Zó y M pct z tptatv Ec y cíc mgác. D aí, a ca óca Mgaa, má q a ctacó a Ea, –a m cm ta ca gazaa y a t a a cta cmpata– a úca “ca átca” q amt tó.61 58. W, p. ct., pp. 267 . (“pätatch Q”), 289 (“Xpha b Thphat att ”), 291, 310-324 (m); tact Tat: Aja, ap. Smp. Phys. 23,16 (21 A 31,8); Hpót, Re. I, 14, 2 (21 A 33,2); S-Ptac, Strom. 4 (21 A 32). 59. Va a azab a q pp W, p. ct., p. 291, amt t acca t pt tptacó. 60. Utt, M., “Sa M ‘D M, Xpha, Gga’: Ua pmca mgáca?”, Antiquitas, 8 (1950), pp. 22-84 –g Senoane, p. ct., pp. XVII-CXVIII– cjtó q aóm tata De MXG ba fó mgác; aqí m mt a g a hpót má mta q a a t tzaa p Aóm ct mgác. 61. Nót q Ccó (va . 41), a má atga ta t b t pt, haba, m má b cctat, a “ca megárica” ( Megaricorum... disciplina) ptamt aa p Jóa, a q g Pam y Zó, “ ahí q a
42
Luis Andrés Bredlow
Paa a cta Pató mm, ta ctccó cjta t pbabmt má q va pma, aq ta vz t ñab. P m ba a gata magacó Pató vt ca ctca ó , aú p, Pató q ta có óca cmp gác atgía cta; a camb vv a pp a Pató zaza bat óc tmp. Dvv cta cba a a pcha, ya añja,62 q a ía átca q Pató ct y ta Soista, Teeteto, Parménides, m a Pam Ea q a Ec Mgaa. Ea mba Ec, q c ág maz, ama a ga tpt patóc g xix y pcp xx –a Schmach, a Gt, a Ma–, y pó aga pcac má b abtaa, hy mcamt actaa (Schmach, cm ab, q cc a mgác mm amg a a Soista). La mba Ec cmpató ct; p pm ga pca. Hm caa v a cta taa t a cc aógca Pató cm tvc t ág má vat y má pa, cya ta vc ha qa caa paa mp.
pat a ama fó átc” ( itaque ab is Eleatici philosophi nominabantur ), y g Ec Mga, a quo idem illi Megarici dicti : q c q, paa a tacó cca p Ccó, q a ama “fó átc” mm mgác, y q t vcaba cm a ca a Jóa. S a ctccó q ppg actaa, a pt macó ta a actt htóca pchaa, p m q f a ccpt q í mm tía mgác y a íg a macó “fó átc”. 62. C. . 55.