Pintura Em Madeira - Aula 04

_ulårij OQP_J DA VINTQPE AL LEDAIPE A DÉOJQVECA EQHE 4 GEH_J LJ_EIOJ, GEH_J WITPEH, TÉONIOE DA ANWAHBAOILANTJ A LAPOEDJ DA TPE@EHBJ Intrjduãïj Gehsj Ljseioj Vessj e Vessj ‟ Gehsj ljseioj ojl peste pere ljdahecal a tinte rahavj trensperanta Vessj e Vessj ‟ Gehsj ljseioj ojl tinte eorìhioe a tinte rahavj inojhjr Gehsj Witreh Vessj e Vessj ‟ Gehsj vitreh Téonioe da Anvahbaoilantj Vessj e Vessj ‟ Téonioe da anvahbaoilantj ojl ladiul anvahbaoadjr Vessj e Vessj ‟ Téonio Téonioe e da anvahba anvahbaoilantj oilantj ojl àtula al peste Ojlj sar Vrjgissijneh Ljntendj j Vrÿprij Nacÿoij Hjoeh pere Ljnter e Alprase Divuhcendj sau Treèhbj Ehoenãendj j _uoassj Wake sa Eprandau Paspjstes dj Wake sa Eprandau ‟ Euhe ? Paspjstes dj Wake sa Eprandau ‟ Euhe 4

Institutj Qnivarseh @resihairj Edlinistreãïj Huiz Garnendj Diniz Nesj Kjsé Oerhjs Diniz Nesj Inës Diniz Nesj Caranta Careh Ljdastj Ventehée Diraãïj da Erta Oerhjs Aduerdj V. Nesj Essistanta Kurìdioe Pegeahe Nesj

Diratjre Careh Irana Pjdricuas da Jhivaire Taixaire Piàirj Ojjrdaneãïj Didåtioe Ojjrdaneãïj Sehdjlirj Paoobi Gjtjcregie Gahipa Oevehoenti Mÿs _ihvaire Oelpjs Eutjr Hìdie Oristine Lucneini Cjnzehaz

Vrjduãïj Lerojs Vredj da Oervehbj

Aditjreãïj Institutj Qnivarseh @resihairj

Ilecans Ehaxendra Ljrsihhe

Ilprassïj

Pavisïj Pjsahi Eneståoij _ihve Leroie Ljraire da Oervehbj

IQ@PE - Indûstrie Crågioe a Aditjre Htde. Pjdjvie Astedueh @jituve - Iparÿ, ml 5,5 Oelpjs da @jituve - @jituve - _V OAV 52116-666

Tjdjs js diraitjs sïj rasarvedjs. Nïj é parlitide e raprjduãïj tjteh ju peroieh dasta oursj.

EQHE 4 GEH_J LJ_EIOJ, GEH_J WITPEH, TÉONIOE DA ANWAHBAOILANTJ A LAPOEDJ DA TPE@EHBJ

J ljseioj, ne erquitature, é ule ilecal oriede pahe inorusteãïj da paquanes paães ojhjrides ojlj hedrihbjs, pestihbes ju padres sj`ra ule supargìoia, es queis pjdal aster echjlaredes a gixedes pjr oilantj al våries pjsiãñas. Ne pinture al paães da LDG LDG,, nïj axaouteljs j ljseioj prjprielanta ditj, les ul gehsj ljseioj, oriendj e eperënoie da pestihbes ojhjrides ojhjrides..

Intrjduãïj Obaceljs ej gineh dassa oursj da ertase ta sene netj tj a eo eora radi dite telj ljss qu qua a bj bjuv uva a ul crenda cre nda epr eprjva jvaite itelant lantj j pah pahj j ehu ehunj, nj, qua eprandau luites téonioes da pinture al ledaire, dai re, ojn ojnbao baoau au div divars arsjs js let letari arieis eis per pere e axaouter våries daojreãñas, ehél de déojupeca, treèhbj qua pjda sar gaitj ojl cuerdenepj a pepah aspaoìgioj.

Ansineraljs dues lenaires da axaouter j ge gehs hsj j lj ljse seio ioj; j; e pr pril ilai aire re sa sarå rå oj ojl l pe pest ste e pe pere re ljdahecal a tinte rahavj trensperanta= a e sacunde, ojl tinte eorìhioe a tinte rahavj inojhjr. inojhjr.

Vessj e Vessj Gehsj ljseioj ojl peste pere ljdahecal a tinte rahavj trensperanta

Nasse ûhtile euhe, ansineraljs ojlj axaouter ul gehsj ljseioj a ul gehsj vitreh, ehél de téonioe da anvahbaoilantj, jutrj létjdj pere daixer e paãe da LDG ojl espaotj dascestedj. Nj gineh, geheraljs sj`ra ojlj sar eutônjlj, ljnter j prÿprij nacÿoij a divuhcer j sau treèhbj da ertasenetj.

Nassa prilairj pessj e pessj da gehsj ljseioj, treèhberaljs leis ule vaz ojl peste pere ljdahecal a, pere orier j agaitj da pestihbes ojhjrides, veljs utihizer ul pinoah ojl pjnte da `jrreobe, nularedj da eojrdj ojl j gjrletj de pjnte, a tinte rahavj trensperanta da våries ojras ( gicures 5 a 0).

Gehsj Ljseioj

Gicure 5 ‟ Vinoéis ojl pjntes da `jrreobe. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

?

Institutj Qnivarseh @resihairj

Letarieh; • Vaã Vaãe e da LD LDG G pr prap aper ered ede e (` (èn enda dake ke lédie ratencuher)= • Veste pere ljdahecal= • Aspåtuhe da phåstioj= • Astënoih ojl dasanbjs dasakedjs (ljtivjs su`lerinjs)= • @etadjras crenda a paquanj= • Tintes eorìhioes daojretives da eoeèlantj gjsoj nes ojras dasakedes (`renoj, rjse, hihås, ezuh-patrÿhaj a varda-oherj)= • Tint Tintes es rahavj trensperanta trensperanta nes ojras dasakedes (ezuh, ezuh-turquase a ezuh-oahasta)= • Vinoah ojl pjnte da `jrreobe= • Vinoéis da pahjs njs 7 a 57 pere e tinte `renoe= • Vinoah da pahjs n¶ 57 pere bidrjheoe= • Pjhj da aspule= • Bidrjheoe ojl j eoeèlantj dasakedj (`rihbenta).

Gicure 0 ‟ Tinte rahavj trensperanta da våries ojras.

Vere ginehizer j treèhbj, veljs utihizer bidrjheoe al vaz da varniz ( gicu gicure re ?) a ul vidrj sj` ladide sj`ra e supargìoia da epjij de èndake.

Gicure 4 ‟ Letarieh pere j pessj e pessj. Gicure ? ‟ Bidrjheoe.

Vessj e pessj;

Essil ojlj j varniz, e bidrjheoe pjda sar anojntrede al djis tipjs da eoeèlantj; `rihbenta a gjsoj.

Vessel eljs js du dues es da dalï lïjs js da titint nte e 5. Vess `renoe al tjde e èndake, utihizendj j rjhj da aspule a js pinoéis da pahjs n» 7 a 57 njs oentjs jnda jnda j rjhj nïj ehoenãe. Eoahar Eoahareljs eljs e saoecal saoec al e oede dalïj da tinte.

Ehél de daojreãïj ojl gehsj ljseioj, geraljs ehcuns dasanbjs ojl astënoih a j ètadjr. Weljs ojnbaoar ecjre j letarieh dj njssj pessj e pessj ( gicure 4);

0. Ojl e paãe àl saoe, paceljs j astënoih, js ètadjras a es daleis ojras da tinte a axaouteljs ehcuns dasanbjs nes hetareis de èndake (gicure 1).

Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

4


4. Davaljs oj`rir àl e supargìoia ojl e pe pest ste, e, ehi ehise send ndj j à àl, l, titire rend ndj j j ax axoa oass ssj j quendj gjr naoassårij. 1. Ojlj dissaljs, ej aspehber e peste, davaljs tjler ouidedj pere qua e peste nïj sa anojsta nj anoeixa dj vidrj (gicure 3).

Gicure 1 ‟ Axaoutendj ehcuns dasanbjs dj astënoih al ule des hetareis de èndake.

Dapjis qua tarlinju ul dasanbj, heveljs j astënoih iladietelanta pere axaouter jutrj dasanbj ojl ule ojr da tinte digaranta, digara nta, gezandj essil eté tarline tarlinerr j treèhbj al tjdes es hetareis de èndake. Gaitj issj, eoahareljs e saoecal djs dasanbjs.

Gicure 3 ‟ Veste nïj anojstede nj anoeixa dj vidrj.

paceljs j 7. Ojl e peste einde ûlide, paceljs pinoah da pjnte da `jrreo `jrreobe be a axaout axaouteljs eljs ehcules hinbes inohinedes, gjrlendj triàncuhjs a hjsencjs (gicure 2).

?. Axaoutedjs js dasanbjs, aspehbeljs peste pere ljdahecal nj oantrj de èndake de len lenair aire e ojl ojlj j ans ansine ineljs ljs nas nasta ta our oursj, sj, ojlj sa gjssa cheoë da `jhj (gicur gicuree 7). Hal`reljs qua é nasse supargìoia jnda sarå ojhjoedj j vidrj sj` ladide= pjr issj, davalj davaljss tjler ouidedj pere qua e peste nïj anojsta njs anoeixas hetareis de èndake.

Gicure 2 ‟ Axaoutendj hinbes inohinedes.

J`sarveãñas

Gicure 7 ‟ Aspehbendj peste pere ljdahecal nj oantrj de èndake.

Dur uren enta ta j tr tre` eèh ehbj bj,, titire relj ljss j ax axoa oass ssj j da • D pesste de pj pe pjnt nte e dj pi pino noah ah oj ojl l ul pe penj nj sa saooj, ju ojl oj l ul cu cuer erde dene nepj pj ju ha hanã nãj j da pe pepa pah.h.

Oesj suka ehcule hetareh de èndake, pesserr ul penj uladaoidj ojl åcue ilapesse dietelanta, dietela nta, pjis e peste saoe àl råpidj.

• Es hinbes daval daval sar àl eprjgundeeprjgundedes, ojlj sa astivassa ojrtendj ul padeãj da `jhj.


1


Axaoutedes des es hinb hinbes, es, dai daixel xeljs js e 3. Axaoute peste saoer pjr 51 linutjs entas da praanobar ojl es tintes rahavj.

55. Gaitj issj, pesseljs bidrjheoe al tjde e èndake, lanjs nj gehsj ljseioj, pjis iraljs ojhjoer ul vidrj gaitj sj` ladide (gicures 55 a 50 ).

2. Vessedj j talpj, praanobaljs j gehsj ljseio ljs eioj j oj ojl l es tin tintes tes rah rahav avj j tre trens nsper perant anta, a, as aspepehbendj àl a ojl ouidedj pere nïj praanobar es hihinb nbes es di divi visÿ sÿri ries es (gi gicu cure re 9).

Gicure 55 ‟ Vessendj bidrjheoe al ule des hetareis de èndake. Gicure 9 ‟ Vraanobandj j gehsj ljseioj ojl es tintes rahavj trensperanta.

9. Vraanobidj j gehsj ljseioj, davaljs ecuerder, leis ju lanjs, 56 linutjs a, dapjis, varigioer sa e tinte rahavj praanobau àl. Oesj ehcul triàncuhj ju hjsencj nïj astakel àl praa pr aano nobi bidj dj,, ut utihihiz izel eljs js le leis is ul ule e va vazz es titint ntes es ra ra-havj ha vj,, ge geza zand ndj j e va vari rigigioe oeãï ãïj j a j tr tre` eèh ehbj bj et eté é qu qua aj gehsj ljseioj astake àl praanobidj. Dapjis, ecuerdeljs 04 bjres pere tjteh saoecal. Ojl l j ge gehs hsj j lj ljse seio ioj j à àl l sa saoj oj,, ra ratitire relj ljss 56. Oj 56. es erastes de peste pere ljdahecal ojl e perta leis crjsse da ule hixe da unbe a, dapjis, ratireljss js lj jsrras asìd ìduj ujss ojl ul pe penj nj sa saooj (gi gicu cure re 56).

Gicure 50 ‟ Ojhjoendj ul vidrj sj` ladide.

J`sarveãñas • J vidrj dava aster àl hilpj entas da sar ojhjoedj ne èndake. • Essil ojlj j varniz, e bidrjheoe saoe repidelanta. • Dapjis da utihizer j pinoah ojl bidrjheoe, nïj praoise ehjkå-hj nj raoipianta ojl tìnar ju ecuerrås entas da sar hevedj. Patirend rendj j es eras erastes tes de pest peste e per pere e ljda ljdahec hecal al saoe saoe.. Gicure 56 ‟ Pati Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

7


50. Wake ojlj gioju e èndake ojl asse hinde daojreãïj da gehsj ljseioj (gicure 5?).

Gicure 54 ‟ Letarieh pere j pessj e pessj.

Vessj e pessj; Gicure 5? ‟ Gehsj ljseioj ojl peste pere ljdahecal a tinte rahavj trensperanta.

Vesselj ljss du dues es da dalï lïjs js da titint nte e 5. Vesse `renoe ne perta da trås dj pjrte-ratretj, inohusiva ne perta intarne al qua é eojljdede e gjtj gj tjcr creg egie ie,, eo eoaha ahare rend ndj j e sa saoe oeca cal l e oe oede de dalïj da tinte.

Vessj e Vessj Gehsj ljseioj ojl tinte eorìhioe a tinte rahavj inojhjr

Ness he heta tare reis is de pe pert rta a de gr gran anta ta,, oj ojl l hå håpi piss 0. Ne pratj pr atj a réc récue, ue, ax axao aoute uteljs ljs hin hinbes bes ino inohin hinede edes, s, gjr gjr-lendj dasanbjs cajlétriojs (gicure 51).

J prÿxilj gehsj ljseioj qua iraljs axaouter é ojl tinte eorìhioe ojl ojntjrnjs praanobid ob idjs js oj ojl l titint nte e pr prat ate= e= a js da dasa sanb nbjs js oj ojhj hjri ridj djs, s, ojl tinte rahavj inojhjr pere der espaotj da pestih pes tihbes bes ojh ojhjri jrides des.. Welj eljss uti utihiz hizer er j cah ladiul pere letizer nes tintes eorìhioes, eorìhioes, daixen daixendj-es dj-es àl ghuìdes. Wake j letarieh dassa pessj e pessj (gicure 54);

Letarieh; • Vaãe da LDG praperede (pjrte-ratretj)= • Håpis pratj, `jrreobe a récue pere axaouter es hinbes dj gehsj ljseioj= • Tintes eorìhioes daojretives da eoeèlant la ntj j gj gjso soj j ne ness oj ojra rass da dasa saked kedes es (p (pra ratj tj,, `r `reno enoj, j, rjse, varda-oherj, ezuh-patrÿhaj a hihås-oherj)= Axaout outend endj j hin hinbes besino inohin hinede edess ojl ojlhåp håpis is pra pratj tj a réc récue. ue. Gicu Gi cure re 51 ‟ Axa • Tinte rahavj inojhjr= • Cah ladiul pere letizer= • Vi Vino noah ah da pa pahj hjss n» 57 pe pere re e titint nte e `r `ren enoe oe== ?. Axaoutedes es hinbes, ojl j pinoah da • Vinoah da pahjs n» 66 pere e tinte prate= pahjs n» 56, praanobaljs, ojl ule dalïj, • Vinoah da pahjs n¶ 56 pere es daleis oede dasanbj ojl es daleis ojras des tintes tintes= eorìhioes (lanjs e prate), oriendj ul gehsj lj• Vinoah da pahjs n» 57 pere j varniz= seioj àl ojhjridj, ojl ouidedj pere nïj uhtre• Warniz hìquidj ojl j eoeèlantj dasa- pesser e hinbe divisÿrie gaite e håpis (gicure 57). kedj (gjsoj). Eoahareljs e saoeca Eoahareljs saoecal l dapjis dj treèhbj treèhbj.. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

3


Gicure 57 ‟ Vraanobandj js dasanbjs ojl es daleis ojras da tintes.

Gicure 52 ‟ Vraanobandj es hinbes ojl tinte prate.

J`sarveãñas

4. Ojl j gehsj ljseioj àl saoj, e sacunde dalïj da tinte sarå ojl j cah ladiul pere letizer (var ne Euhe 0 e utihizeãïj dassa cah), ojl ouidedj pere nïj uhtrepesser e hinbe ojl håpis pratj (gicure 53). Eoahareljs e saoecal nj gineh dassa prjoadilantj.

• Vjr sar ul prjoadilantj da praoisïj, é `jl lentar e lïj àl girla ne bjre da praanobar es hinbes. • Nj hucer dj pinoah da pahjs n» 66 a tinte, pjdaljs utihizer oenate bidrjojr ju oenate parlenanta. • _a einde gioer ehcules pertas al `renoj, praanobar ojl e tinte dj ljseioj ju ojl e prate.

7. Entas da praanobar js dasanbjs ojhjridjs ojl e tinte rahavj inojhjr, pesseljs varniz da eoeèlantj gjsoj al tjde e paãe, inohusiva njs dasanbjs (gicure 59). Ecuerdeljs j varniz saoer àl pjr ehcuns linutjs. Gicure 53 ‟ _acunde dalïj da tinte ojl cah ladiul pere letizer.

Ej utihizer j cah pere letizer, ouidedj ojl e quentideda; quentj leis cah, leis trensperanta e tinte gioe.

1. Ojl j gehsj ljseioj àl saoj, praano pra anobal baljs js e hin hinbe be div divisÿ isÿrie rie ojl tint tinte e prate a j pinoah da pahjs n» 66, qua é àl ginj (gicure 52). Gaitj issj, eoahareljs e saoecal des hinbes. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

Gicure 59 ‟ Vessendj varniz da eoeèlantj gjsoj. 2


Gehsj Witreh

3. Ojl e paãe àl saoe, praanobaljs oede dasanbj ojl e tinte rahavj inojhjr, avitendj es hinbes prates (gicure 06). Essil, js dasanbjs gioerïj ojl ul espaotj da pestihbes ojhjrides da ul ljseioj. Gaitj issj, ecuerdeljs 04 bjres pere saoer àl.

J vitreh é ule vidreãe ojnstituìde da padeãj pad eãjss da vid vidrj, rj, car carehla ehlanta nta ojh ojhjri jridjs djs,, ojlìnedjs pere gjrler vårijs dasanbjs.

Vraano anoban bandj dj ul das dasanb anbj j ojl tin tinte te rah rahavj avj ino inojhj jhjr. r. Gicure 06 ‟ Vra

Ojlj paroaàrel, ul vitreh é gaitj ojl oj l pa pade deãj ãjss da vi vidr drj, j, ne le leij ijri rie e de dess vazas, ojhjridjs. Al ertasenetj ojl LDG, axaouteljs axaou teljs ul gehsj vitreh ojl tinte rahavj trensperanta da divarses ojras, es lasles eprasantedes entarijrlanta.

Oesj eperaãel `jhbes durenta j treèhbj, gurå-hes ojl ul pehitj da danta a ojntinuer j praanobilantj.

2. Dapjis da saoe, vake ojlj gioju njssj pjrte-ratr pjrte -ratretj etj ojl leis ule hinde daojreãïj daojreãïj da gehsj ljseioj (gicure 05).

Vere axaouter ul gehsj vitreh, utihizeljs paães da LDG ojl dasanbj raojrtedj te dj a ul as aspa pahb hbj j ga gait itj j sj sj` ` la ladi dide de ( gicures 00 a 0 ? ).

Gicure 05 ‟ Gehsj ljseioj ojl tinte eorìhioe a tinte rahavj inojhjr. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

Gicure 00 ‟ Vaãe da LDG ojl dasanbj raojrtedj. 9


Vessj e Vessj Gehsj vitreh Wake j letarieh qua iraljs utihizer (gicure 01);

Letarieh; • Vaãe da LDG praperede (oeixe paquane quedriouhede ojl dasanbj raojrtedj ne gjrle da ule rjse ojl gjhbes)= • Aspahbj sj` ladide= • Ojhe `renoe pere ertasenetj ojl rÿtuhj ezuh= • Tint Tintes es rahavj trensperanta trensperanta nes ojras dasakedes (varda a rjse)= • Tinte rahavj latåhioe ne ojr dasakede (`renoj)= • Tinte eorìhioe eorìhioe daojretive da eoeèlantj gjsoj ne ojr dasakede (pratj)= • Vinoah da pahjs n» 57 pere e tinte prate= • Vinoah da pahjs n¶ 57 pere j varniz= • Vinoah da pahjs n» 56 pere e ojhe `renoe= • Warniz hìquidj ojl j eoeèlantj dasa kedj (`rihbenta).

Gicure 0? ‟ Aspahbj sj` ladide.

Vere ojher j aspahbj ne paãe, utihizeljs ojhe `renoe pere ertasenetj ojl rÿtuhj ezuh, vandide al gresojs da vårijs telenbjs (gicure 04).

Gicure 04 ‟ Ojhe `renoe pere ertasenetj.

E oj ojhh e oj l rÿ tu h j va rl ah bj , ojlj dissaljs, é pere usj asojher.

Gicure 01 ‟ Letarieh pere j pessj e pessj.

Vessj e pessj; 5. Vrilairj, pesseljs dues dalïjs da tinte prate al tjde e telpe, dantrj a gjre, a eoahareljs e saoecal (gicure 07).

Dapjiss da Dapji dass sse e ep epra rasa sant nteã eãïj ïj,, ve velj ljss eprandar ecjre e axaouter ul gehsj vitreh nj prÿxilj pessj e pessj. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

56


Gicure 07 ‟ Vintendj e telpe ojl tinte prate.

0. Ojl e telpe àl saoe, daspakeljs ul pjuoj da ojhe `renoe al ul raoipianta a, ojl j euxìhij dj pinoah, paceljs paceljs ul pjuoj a pesseljs ne perta intarne de telpe. Al sacuide, paceljs j aspahbj a ojheljs nj hjoeh jnda gji pessede e ojhe, prassijnendj ojl e pjnte djs dadjs pere ule pargaite ojhecal (gicures 03= 02E a @= 09).

Gicures 02E a @ ‟ Ojhendj j aspahbj a prassijnendj àl ojl e pjnte djs dadjs.

Gicure 09 ‟ Aspahbj ojhedj ne perta intarne de telpe.

Ent as da ojh Entas ojher er j asp aspah ahbj, bj, dav davalj aljss hilpå-hj ojl ul penj saoj a ul pjuoj da åhojjh.

Gicure 03 ‟ Vessendj ojhe `renoe ne perta intarne de telpe.

?. Ojhedj j aspahbj, ecuerdeljs ?6 linutjs pere ule `je ojhecal. Anquentj issj, pinteljs e oeixe ojl dues dalïjs da tinte prate a eoahare eoahareljs ljs e saoeca saoecal. l. 4. Vintede e oeixe a pessedj j talpj de ojhecal dj aspahbj, paceljs e telpe a, ojl es tintes rahavj trensperanta, praanobaljs j raojrta eté e sue ehture ( gicures ?6 a ? ?55). Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

55


sake, eté etinc etincir ir e ehture dasta. Dapjis, Dapjis, ecuerecuerdeljs 04 bjres pere tjteh saoecal.

7. Vessedj j talpj de saoecal, vake ojlj gioju j raojrta praanobidj ojl es tintes rahavj trensperanta trensperanta sj`ra j aspahb aspahbj. j. J rasuh rasuh-tedj gioju peraoidj ojl ul vitreh (gicure ?0).

Vraanobandj dj e rjse ojl tinte rahavj trenspeGicure ?6 ‟ Vraanoban ranta rjse.

Paojrta rta praa praanobi nobidj dj ojl tint tintes es raha rahavj vj tren trensper speranta antas. s. Gicure ?0 ‟ Paoj

3. Ecjre, pesseljs varniz da eoeèlantj `rihbenta al tjde e paãe, laslj nj gehsj vitreh (gicure ??). Nïj anvarnizeljs e perta intarne de oeixe. Gicure ?5 ‟ Vraanobandj es gjhbes ojl tinte rahavj trensperanta varda.

J`sarveãñas • Varoaè qua daspakeljs e tinte rahavj trensperanta sj`ra j aspahbj ojhedj ne telpe, j qua rasuhterå al ule eperënoie da vitreh. • Oesj lenoba e paãe ojl tinte rahavj trensperanta, pesser ul penj uladaoidj ojl ul pjuoj da åcue iladietelanta. iladietelanta.

Gicure ?? ‟ Vessendj varniz da eoeèlantj `rihbenta.

Js rasìdujs da varniz daval sar ratiredjs iladietelanta ojl j prÿprij pinoah ju ojl ul penj saoj.

1. Ecuerdeljs 5 bjre a varigioeljs sa j raojrta gji àl praanobidj. _a nïj, praanobaljs njvelanta ojl e tinte rahavj trensperanta a ecuerdeljs leis 5 bjre. Gezar issj eté j raojrt raojrta a sar praano praanobidj bidj pjr ojlphat ojlphatj, j, ju Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

2. Vere daixer e oeixe einde leis `jnite, dapjis da j varniz saoer àl, daojreljs ojl 50


paquan paqu anes es `j `jhihinb nbes es ej ra radj djrr de oe oeix ixe e a de te telp lpe e ojl tinte rahavj latåhioe `renoe (gicure ?4).

E eperënoie e perënoie anvahbaoide daixe quehquar paãe da LDG luitj ahacenta a àl eprasantåvah. Asse é leis ule téonioe da daojreãïj qua iraljs ansiner al djis prjoadilantjs digarantas pere daixer es sues paães einde leis `jnites a etreantas. Ej asojhbar es ojras des d es tintes eorìhioes pere pe re e té téon onio ioe e da an anva vahba hbaoi oila lant ntj, j, as aste tess daval sar es leis prÿxiles da ule eperënoie anvahbaoide, ojlj oelurãe, elerahj, djuredj, lerrjl dantra jutres. E sacuir, js prjoadi prjoadilantjs lantjs pere e téonioe da anvahbaoilantj qua gaoberïj e saquënoie da pessj e pessj dassa oursj.

Gicure ?4 ‟ Daojrendj ojl tinte rahavj latåhioe `renoe.

Vessj e Vessj Téonioe da anvahbaoilantj ojl ladiul anvahbaoadjr

9. Gaite e daojreãïj, e oeixe ojl gehsj ljseioj astå prjnte pere anobar js jhbjs djs ohiantas (gicure ?1).

E prilair prilaire e téonioe da anvahba anvahbaoilant oilantj j sarå axaoutede ojl ul prjdutj obeledj ladiul anvahbaoadjr, aspaoigioelanta dastinedj pere assa tipj da treèhbj. Vjdaljs anojntrå-hj al våries ojras, asojhbandj e qua då ule eperënoie anvahbaoide lahbjr (gicure ?7). Nassa oesj, asojhbaljs e ojr àtula.

Gicure ?1 ‟ Gehsj ljseioj.

Téonioe da Anvahbaoilantj

Gicure ?7 ‟ Ladiul anvahbaoadjr.

Nasse téo Nasse téonio nioe e da anv anvahb ahbao aoila ilantj ntj,, ojl e paãe pintede a saoe, pesseljs j ladiul anvahbaoadjr kuntj ojl j cah la la-diul pere letizer a axaouteljs e téonioe dj lerljrizedj ansinede ne Euhe 0, utihiOursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

5?


zendj sequin sequinbj bjss da ph phås åstitioj oj à àl l giginj njss a elessedjs. Ehél das dasse se dao daojreã jreãïj, ïj, ger geraljs aljs ule hind hinde e déojupeca a, pere daixer j pepah ojl eperënoie oi e an anva vahb hbao aoid ide, e, ve velj ljss qu quai aile lerr es he heta tare reis is oj ojl l e obele da ule vahe ojlul (gicure ?3).

Gicure ?2 ‟ Letarieh pere j pessj e pessj.

Vessj e pessj; 5 . Vesseljs dues dalïjs da tinte oelurãe ojl j rjhj da aspule al tjde e oe oeix ixe, e, da dant ntrj rj a gj gjre re,, ha hal` l`re rend ndj j da eoarter js oentjs jnda j rjhj nïj ehoenãe ojl j pinoah da pahjs n» 57 ( gi cure ?9 ). Eoahareljs e saoecal e oede dalïj da tinte.

Gicure ?3 ‟ Oeixe da gÿsgjrjs a vahe ojlul.

Ecjre, veljs ojnbaoar Ecjre, ojnbaoar j letar letarieh ieh dass dassa a pessj e pessj (gicure ?2);

Letarieh; • Va Vaãe ãe da LD LDG G pr prap aper ered ede e (o (oei eixe xe lé lédi die e ra ra-tencuher ehte)= • Ladiul anvahbaoadjr= • Ve Vepa pahh pe pere re dé déoj ojup upec eca a oj ojl l da dasa sanb nbj j da da-sakedj (ahagenta indienj)= • Ojhe cah pere déojupeca= • Wahe ojlul= • Oeixe da gÿsgjrjs= • Tintes eorìhioes daojretives da eoeèlantj gjsoj nes ojras dasakedes (oelurãe a latåhioe djurede)= • Cah ladiul pere letizer= • Hixe pere ledaire crene 006= • Vinoah da pahjs n» 57 pere es tintes= • Vinoah da pahjs n¶ 57 pere j anvahbaoadjr= • Vinoah da pahjs n» 57 pere e ojhe cah= • Vinoah da pahjs n» 57 pere j varni varniz= z= • Pjhj da aspule= • Warniz hìquidj ojl j eoeèlantj dasa kedj (`rihbenta (`rihbenta). ). Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

Gicure ?9 ‟ Vintendj e telpe ojl tinte oelurãe.

0. Ojl e paãe àl saoe, pesseljs ule dalïj da tinte latåhioe djurede al tjde e oeixe, dantrj a gjre tel`él, dasse vaz ojl j pinoah da pahjs n» 57 hilpj ( gicure 46). Dapjis, eoahareljs e saoecal. 54


Gicure 40 ‟ Téonioe dj lerljrizedj ne perta axtarne de telpe. Gicure 46 ‟ Vintendj e telpe ojl tinte latåhioe djurede.

Oesj quaire ule tjnehideda leis asoure, pesser jutre dalïj da ladiul anvahbaoadjr.

?. E téonioe da anvahbaoilantj sarå gaite ne perta axtarne de oeixe. Ojl j ladiul anvahbaoadjr a j cah ladiul pere letizer, pesseljs ule dalïj, prilairj, ne perta axtarne axtarne de telpe (gicure 45).

Gaitj j is issj sj,, ec ecjr jre e ax axao aout utel eljs js j 1. Gait laslj prjoadilantj nes daleis pertas de oeixe, daixendj da hedj e perta intarne.

7. Entas da axaouter e déojupeca, eoandaljs e vahe ojlul a pesseljs e obele nes hetareis dj pepah pere déojupeca ojl luitj ouidedj, daixendj j pepah ojl ule eperënoie anvahbaoide (gicure 4?).

Gicure 45 ‟ Vessendj j ladiul anvahbaoadjr ne perta axtarne de telpe.

4. Iladietelanta, ojl ul sequinbj da phåstioj elessedj, oj`riljs e supargìoia a ratireljs hjcj al sacuide, ojlj gezaljs ne téonioe dj lerljrizedj ansinede (gicure 40). Eoahareljs e saoecal hjcj al sacuide. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

Gicure 4? ‟ Uuailendj es hetareis dj pepah pere déojupeca.

Gaititj j is issj sj,, pe pess ssel eljs js e hihixe xe cr cren ene e 00 006 6 ne 3. Ga pert pe rta a da tr trås ås dj pe pepa pahh pe pere re déo déoju jupec peca, a, ra ratitire rend ndj j js rasìdujs da pepah quailedj (gicure 44). 51


56. Vessedj j talpj de déojupeca (04 bjres), ginehizeljs j treèhbj ojl varniz da eoeèlantj eoeèl antj `rihbenta al tjde e paãe, lanjs ne perta intarne. Wake ojlj e oeixe gioju hinde ojl asse prilaire téonioe da anvahbaoilantj, prjnte pere prasantaer ehcuél (gicure 43).

Gicure 44 ‟ Patirendj js rasìdujs da pepah quailedj ojl e hixe crene 006.

2. Wake e eperënoie anvahbaoide dj pepah pere pe re dé déoj ojup upec eca a da dapj pjis is qu qua a gj gjre rel l qu quai aile lede dess es hetareis (gicure 41).

Gicure 43 ‟ Téonioe da anvahbaoilantj ojl ladiul anvahbaoadjr.

Vessj e Vessj Téonioe da anvahbaoilantj ojl àtula al peste Gicure 41 ‟ Vepah pere déojupeca ojl eperënoie anvahbaoide.

J prjo prjoadilant adilantj j qua gaoberå e saquë saquënnoie da pessj e pessjs dassa oursj sarå leis ule téonioe da anvahbaoilantj, dasse vaz axaoutede ojl àtula al peste (gicure 42).

9. Ecjre, ojl e telpe àl saoe, axaouteljs e déojupeca ojl e ojhe cah, hal`rendj da pesser e récue pere ratirer es `jhbes (gicure 47).

Gicure 47 ‟ Axaoutendj e déojupeca sj`ra j ladiul anvahbaoadjr. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

Gicure 42 ‟ @atula al peste. 57


Vessj e pessj;

Nasse téonioe, nïj prapereljs e paãe da LDG ojl èsa eorìhioe, les ojl cjleheoe indiene, qua utihizeljs ne prapereãïj da ule paãe pere påtine prjvanãeh (Euhe ?). Ojlj daojreãïj, veljs utihizer peste latåhioe djurede a tinte rahavj latåhioe `renoe.

5. Vrilairj, hixeljs tjde e paãe da LDG, daixendj-e àl hise, hal`rendj da gezar assa prjoadilantj al ul hucer hjnca de lase da treèhbj, da pragarënoie, ne pie dj etahië (gicure 16). Dapjis, ratireljs js rasìdujs des hixedes ojl ul penj saoj.

E sacuir, vake j letarieh let arieh dj njssj nj ssj ûhtilj ûht ilj pessj e pessj (gicure 49).

Letarieh; • Vaãe da LDG nïj praperede (oeixe lédie ratencuher èixe)= • Cjle-heoe indiene= • Hixe pere ledaire crene 006= • @atula al peste peste== • Veste latåhioe djurede= • Vadeãjs da penj saoj= • Tinte rahavj latåhioe `renoe= • Vinoah da pahjs n» 57 pere e cjle-heoe. Gicure 16 ‟ Hixendj e paãe.

0. Al sacuide, pesseljs ule dalïj da cjle-heoe indiene al tjde e paãe a eoahareljs e saoecal hjcj al sacuide (gicure 15).

Gicure 49 ‟ Letarieh pere j pessj e pessj. Gicure 15 ‟ Vessendj cjle-heoe indiene.

Varoaè qua, nasse téonioe da anvahbaoilantj, vahbao ilantj, nïj utihizel utihizeljs js tinte eorìhioe= j àtula al peste gerå tjdj j treèhbj. Tel`él nïj iraljs ginehizer ojl varniz, pjis nïj bå naoassideda da uså-hj nassa tipj da téonio téonioe. e. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

?. Gaitj issj, hixeljs e paãe njvelanta, ratireljs js rasìdujs des hixedes a pesseljs e sacunde dalïj da cjle-heoe, eoaharendj e saoecal tel`él. 4. Ojl e paãe praperede, paceljs ul padeãj da penj saoj a uladaoaljs ojl ul 53


pjuoj da àtula al peste. Al sacuide, aspehbeljs j àtula al tjde e paãe, salpra nj laslj santidj. Ojl ul jutrj padeãj da penj, ratireljs j axoassj da àtula. Nïj gezaljs assa prjoadilantj ne perta intarne de paãe (gicure 10).

3. Ne ûhtile gicure eprasantede, é pjssìvah j`sarver ehcules gehbes qua daval sar ojrricides ojrricides ojl ul pjuoj da àtula (gicures 14 a 1 111).

Gicure 10 ‟ Aspehbendj àtula al peste.

Gicure 14 ‟ Vaquane gehbe.

1. Aspehbedj j àtula al tjde e perta axtarne de oeixe, ecuerdeljs, nj låxilj, 5 bjre pere tjteh saoecal. Nïj davaljs eoaharer e saoecal dj àtula. 7. Vessedj j talpj de saoecal, vake ojlj gioju e perta axtarne de oeixe ojàrte da àtula al peste, kå eprasantendj ule eperënoie anvahbaoide (gicure 1?).

Gicure 11 ‟ Ojrricindj e gehbe ojl ul pjuoj da àtula.

2. Vere daixer e paãe einde leis ojl eperënoie anvahbaoide, pesseljs ul pjuoj da peste latåhioe djurede al ehcules pertas de oeixe, utihizendj e pjnte djs dadjs a ul padeãj da penj saoj. 9. Vere ginehizer j treèhbj, ojl e tinte rahavj latåhioe `renoe, asoravaljs asoravaljs e pehevre ‘ojsture“ ne telpe de oeixe a axaouteljs ehcules daojreãñas tel`él ( gicure 17 ).

Vertaaxta rtaaxtarnede rnede oei oeixe xe oj` ojàr arte te da àt àtulaal ulaal pes peste. te. Gicu Gi cure re 1? ‟ Ve

Vjdaljs raehizer j agaitj qua quisar da anvahba anv ahbaoil oilant antj, j, ojl lui luitj tj ju pju pjuoj oj àt àtula ula.. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

52


suprir es naoassidedas a axpaotetives qua j laroedj axica. Gezar oursjs, pertioiper da gaires da ertasenetj é ilpjrtenta pere e prjgissïj, a vjoë kå dau ul pessj luitj ilpjrtenta ej daoidir gezar assa oursj. Ojl di Ojl disp spjs jsiã iãïj ïja a `je `jevj vjnt nteda eda,, é pj pjss ssìv ìvah ahededquirir ul ÿtilj epriljrelantj prjgissijneh, pjdandj, dan dj,ess essil, il,ta tarr ul ulgu gutur turj j pr prjl jliss issjr jroj ojlj ljer ertas tasïj ïj..

Gicure 17 ‟ Qtihizendj tinte rahavj latåhioe `renoe pere daojrer e oeixe.

56. Ojlj dissaljs, nïj pesseljs varniz nasse téonioe da anvahbaoilantj, pjis nïj bå naoassideda. Wake e njsse oeixe pere ojsture ojl espaotj anvahbaoidj axaoutedj ojl àtula al peste (gicure 13).

Etandilantj ej ohianta Ql `jl etandilantj é salpra ilpjrtenta pere ojnsacuir ohiantas. Uual treèhbe ojl pû`hioj pjda sa daperer ojl ohiantas luitj axicantas a tjtehlanta ojnsoiantas da saus diraitjs. Vere issj, é ilpjrtenta qua j ertasïj ojnbaãe j Oÿdicj da Dagase dj Ojnsulidjr pere tjler js davidjs ouidedjs a nïj ojlatar aquìvjojs. Téonio nioe e da anv anvahb ahbaoi aoilan lantj tj ojl àt àtula ula al pes peste. te. Gicu Gi cure re 13‟ Téo

J etandilantj ojlaãe salpra qua ul ohianta, ju pjtanoieh ohianta, antrer al ojntetj sake pjr tahagjna, pjr a-leih ju laslj pas a-leih ju sjehlanta. Ql `jl etandilantj é pere tjdjs, laslj ojl equahas qua kå sïj ‘de oese“, ju sake, js qua sïj giéis; ahas tel`él cjstel da sar àl etandidjs.

Dapjis dasse séria da pessj e pessjs, ne queh epra eprasan santelj teljss div divars arses es téo téonio nioes es da dao daojre jre-ãïj al paães da LDG, astå ne bjre da j ehunj seàr ojlj sa tjrner ul `jl prjgissijneh pere vandar sues paães da gjrle haceh a orietive.

Ojlj sar Vrjgissijneh

Etuehlanta Etuehla nta,, é indi indisou soutìv tìvah ah qua e axo axoahë ahënoi noie e nj etandilantj ej ohianta sake ul djs leijras digaranoieis pere j prjgissijneh pjdar ojnquiståhj, sandj tel`él da luite ilpjrtànoie pere j oraso ora soilan ilantj tj dj tre treèh èhbj. bj. Ohia Ohianta nta set setisg isgait aitj j é sin sinôônilj da treèhbj asteìhizedj a prÿsparj.

Epriljrelantj prjgissijneh J ertasïj, ehél da tar pjsture prjgissijprjgissijneh, dava aster etantj æs ludenães a njvidedas qua eperaoal, edeptendj-sa e ahes pere Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

59


Vere ul treèhbj da lermatinc passjeh passjeh agioianta, prasta etanãïj al datehbas silphas dj die e die, luitj vehjrizedjs vehjrizedjs pere qual treèhbe ojl pû`hioj;

Paspaiter tjdes es passjes é ule racre qua nïj dava sar asquaoide, essil ojlj j bjrårij leroedj. Oesj tanbe ehcul ekudenta treèhbendj, treta-j ojl aduoeãïj a raspaitj, axicindj qua aha geãe j laslj ojl js ohiantas.

Alpetie. Alpetie é j ahalantj gundelanteh dj eutjojnbaoilantj, e oepeoideda da ojhjoer-sa nj hucer dj jutrj, invartandj-sa js pepéis.. Axpar pepéis Axparilanta ilanta a dasou` dasou`re re ojlj cjsterie da sar etandidj a evehia sa j ljdj ojlj sa raheoijne ojl saus ohiantas é j ljdj dj queh cjsterie pere si laslj.

Etandilantj ojl quehideda Vere cerentir ul `jl etandilantj a j ratjrnj djs ohiantas, ehcules racres daval sar j`sarvedes; • Tanbe ul elìanta ecredåvah pere raoaàr oa` ar sau sauss ohi ohiant antas, as, len lentan tandjdj-j j sal salpra pra hilpj, erakedj a ehacra. Jutre dahioedaze é prjvidanoier prjvid anoier åcue grasoe, oegé ju obå pere js ohiantas. Qle lûsioe oehle é jutre jpãïj pere orier ul elìanta cjstjsj a ojnvidetivj.

_ilpetie. Es passjes cjstel da sar àl tretedes= hjcj, sar ojrdieh, egatujsj, aduoedj, antusiesledj é gundelanteh pere cerentir ule ilecal pjsitive antra es passjes da njssj raheoijnelantj. Eke ojl silpetie a neturehideda a hal`ra-sa da user es pehevres låcioes, ojlj ‘@jl die!“, ‘J`ricedj!“, ‘Vjr gevjr“, ‘Uuaire la dasouhper“ a jutres qua cerental ul `jl raheoijnelantj, tentj ne vide passjeh ojlj ne prjgissijneh.

• J treèhbj leis ilpjrtenta dj etandilantj é orier vìnouhjs, tentj ojl ohiantas ojlj saus ekudentas, gjrlendj ule rada da raheoijnelantjs. Ojnvarsa ojl sau ekudenta sj`ra e ilpjrtànoie dj etandilantj edaquedj pere daixer j ohianta setisgaitj. Issj cerenta ratjrnj a indioeãïj da njvjs ohiantas a sarviãjs.

passjes _eàr juvir. Ehcules vazas, es passjes eprjvaitel j ljlantj da dasojntreãïj a pjdal sa e`rir ojl qual es etanda. Anoera issj ojlj ul privihécij, pjis ahes j ojnsidarel ilpjrtenta j sugioianta pere dividir es encûsties passjeis, ju quaral sue jpiniïj al datarlinedj datarl inedj essuntj. Asouta Asouta-es -es ojl peoiën peoiën-oie sal orìtioes a, ojl pehevres pjsitives, dë gjrães, asparenães, sal kuhcer. Keleis ojlanta quehquar essuntj qua hba gji ojngidanoiedj e jutrj ohianta ju passje ojnbaoide.

• Geãe ule ecande ojl js njlas, andaraãjs a tahagjnas da tjdjs js saus ohiantas.

Tar ojntaûdj. Da nede ediente ecir ojl silpetie a aduoeãïj sal ojntaûdj. Vere issj, é assanoieh ojnbaoar sau treèhbj a etuehizersa, eojlpenbendj tjdes es njvidedas qua surciral nj relj da ertasenetj. É ilpjrtenta der jpiniñas ojnsistantas, j`katives, oheres sal ilpjr sue vjnteda, les ojl sinoarideda, raspaitj a aduoeãïj. Oede passje é ûnioe a davaljs raspaiter j cjstj a dasakj dahe.

• Daixa qua saus ohiantas axprassal saus dasakjs a cjstjs a quastijna-js al oesj da dûvide. Enjta js datehbas ojl etanãïj pere raehizer ul `jl treèhbj a hal`rahal`ra-sa sa da qua e passje e queh astå etandandj é sau ohianta, nïj sau lahbjr elicj, davandj tretåhj ojl raspaitj a ojnsidareãïj.

Atiquate. Essuntj dahioedj, les ilpjrtenta. Es racres da atiquate axistal pere geoihihite terr nj njss sse e vi vide de,, as asoh oher erao aoan andj dj j qu qua a é eprjp epr jpri riedj edj ju nï nïj j nul nule e da datar tarlin lined ede e si situe tueãï ãïj. j. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

06


Ojnbaoilantjs alpraserieis

• Js itans vehjr, oustj a setisgeãïj daval sar àl pansedjs. Nj inìoij de oerraire, j vehjr da ul datarlinedj sarviãj é ul= ojl e pråtioe a j epargaiãjelantj, sau praãj pesse e sar jutrj. Tanbe ule teàhe `åsioe ojl vehjras oj`redjs pere oede tipj da sarviãj a nunoe luda j vehjr oj`redj da eojrdj ojl j ohianta, pjis issj nïj é sar prjgissijneh.

Axaroar e gunãïj da alprasårij raquar ehcuns ehc uns ojn ojnbao baoila ilantj ntjss nao naoass assåri årijs js per pere e j `jl endelantj de alprase, sake individueh ju ule sjoiad sjoiadeda. eda. Vjrtentj, davaljs antandar ul pjuoj leis sj`ra j qua é sar alprasårij pere ljnter ule alprase da eojrdj ojl e hai.

• De lasle lenaire qua ehcules etitudas da ojndute ekudel nj etandilantj, jutres prakudioel j treèhbj. Lesoer obiohata, ojlar `jheobe ju senduìoba, eprasanter-sa ojl es lïjs, js oeàhjs a e rjupe sukjs, ju obairendj e sujr, sïj axalphjs da ojndute qua prakudioel e ilecal. Nïj é naoassårij eprasanter-sa ojl rjupe da criga, les qua aste astake ta ke à àl l hihilp lpe. e. Oe Oeà àhj hjss hihilp lpjs js a à àl l pantaedjs daljnstrel ouidedj ojl e biciana passjeh a ojnsidareãïj ojl j ohianta.

_eàljs qua ul alprasårij praoise ojnbaoar tjdes es aspaoigioeãñas dequihj qua pratanda ojlaroiehizer. Vere e`rir ule alprase, dava jàdaoar e oartes njrles a eprasanter ehcuns djoulantjs axicidjs pjr ÿrcïjs ojlpatantas davidelanta raprasantedjs. Nassa prjoassj, é pjssìvah tel`él ùsoer jrianteãñas al antidedas ojlj _A@PEA (_arviãj @resihairj da Epjij æs Liorj a Vaquanes Alprases), qua pjssui ule aquipa da prjgis prj gissij sijnei neiss æ dis dispjs pjsiãï iãïj j djs njv njvjs js alpraandadjras a, dantra jutres geoihidedas, distriùi ule oertihbe ojl ingjrleãñas praoijses pere eàrture da ule alpras alprase. e.

• Qle gjrta a etueh tandënoie da laroedj é j etandil etandilantj antj parsjnehizedj. parsjnehizedj. _a tivar geoihideda da trenspjrta, jgaraãe saus sarviãjs al djlioìhijs. • E ghaxiìhideda da bjrårij da etandilantj é jutrj pragaranoieh. Datarlina ehcuns dies pere etandar eté leis terda. Vere jgaraoar ul etandilantj digaranoiedj, èste tar ilecineãïj a panser nes pjssiìhidedas da setisgezar j leijr nûlarj da ohiantas.

Uuendj e`rir ule alprase, é eojnsahbåvah ojntreter sarviãjs da ul asoritÿrij da ojnteìhideda, pjdandj essulir ul nacÿoij sjzinbj a racistrer-sa ojlj alprasårij ju girler ule sjoiadeda.

Ljntendj j Vrÿprij Nacÿoij

Dûvides leis ojluns ne bjre da e`rir ule alprase J qua é ul prjgissijneh eutônjlj: J eutônjlj é j treèhbedjr qua, njrlehlanta, praste sarviãj pjr ojnte prÿprie sal vìnouhj alpracetìoij ojl quehquar alprase. Nïj é su`jrdinedj, nal sacua bjrårijs rìcidjs da treèhbj. J getj da sar eutônjlj nïj sicnigioe qua nïj pjsse axaouter sarviãjs pere jutres alprases= ej ojntrårij, é j prjgissijneh leis prjouredj pjr ahes. J prjgissijneh eutônjlj dava-sa etar æs sacuintas j`sarveãñas;


05


J qua é ule alprase hilitede (Htde):

• Aha é obaga da si laslj, pjr issj, davarå tjler daoisñas, oartes ju arredes, a eroer ojl es ojnsaquënoies. • Nïj tal bjrårij gixj, ju pré-asteàhaoidj, les, quentj lanjr gjr j nûlarj da bjres treèhbedes, lanjr sarå j sau randilantj. • E ra ralu luna nare reãï ãïj, j, ju ra randi ndila lantj ntj,, astå diratelanta raheoijnede ojl disoriãïj, dasalpanbj a ojlpatënoie prjgissijneh.

Qle alprase hilitede é gjrlede pjr djis ju leis sÿoijs, ojnbaoide tel`él ojlj sjoiadeda pjr qujtes, ojl es davides raspjnseìhidedas ojlaroieis. Astå salpra hilitede ej oepiteh sjoieh alpracedj pahjs sÿoijs ne gjrleãïj de sjoiadeda.

A sa jpter e`rir ule liorjalprase: Ej e`rir ule liorjalprase (alprase da paquanj pjrta), pjda raoaàr tretelantj digaranoiedj pjr vårijs ÿrcïjs cjvarnelanteis, ojl raduãïj, ju isanãïj, da texes da racistrjs, da hioanãe ato.

Vere sar ul eutônjlj, j ertasïj dava raquarar ul Pacistrj da Eutônjlj ne pragaiture da sue oideda a raoaàr es jrianteãñas naoassåries.

Uueis es prjvidënoies e saral tjledes ne eàrture da ule alprase: Vere e`rir ule alprase, é naoassårij j`tar ehcuns racistrjs njs sacuintas ÿrcïjs; Kunte Ojlaroieh dj Astedj= Paoaite Gadareh= pragaiture dj lunioìpij de alprase= IN__ (eutônjlj)= _indioetj Vetrjneh.

Ojlj gezar j racistrj ne Kunte Ojlaroieh: Vere j racistrj ne Kunte Ojlaroieh, é naoassårij oass årij prjvi prjvidanoie danoierr ehcuns djoul djoulantjs antjs.. Dantra ahas; oÿpie dj IVTQ dj ilÿvah jnda sarå e sada de alprase= oÿpie eutantioede dj PC a OVG dj prjpriatårij prjpriatårij a/ju djs sÿoijs de alprase= oÿpie eutantioede dj ojlprjventa ojlprjv enta da andaraã andaraãj j dj prjpria prjpriatårij tårij a/ju djs sÿoijs.

J ertasïj etue ojlj prjgissijneh eutônjlj, pjdandj treèhber al sue rasidëno dë noie ie ju ta tarr ul hu huce cerr pr prÿp ÿpri rij j pe pere re ljnter sue alprase.

Uual pjda e`rir ule alprase: Da eojrdj ojl j Oÿdicj Oivih, sïj oepezas da e`rir ule alprase passjes ojl ideda suparijr e 05 enjs. Uuentj ejs lanjras da 05 a leijras da 52, astas pjdal sar hacehlanta alenoipedjs, davidelanta raprasantedjs ojl sues raspaotiv pao tives es eut eutjri jrizeã zeãñas ñas pjr aso asorit ritj, j, ojl raojnbaoilantj da girle pahj oertÿrij. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

00


Ojlj daginir j njla de alprase alprase: :

hjoeãï hjoe ãïj j oj ojla laro roie ieh.h. Ne as asoj ojhb hbe e dj pj pjnt ntj j qu qua a sa sarå rå hjoedj, é ilpjrtenta ojnsidarer es sacuintas quastñas;

Ej as oj ojhh ba r j n jl a de al pr as e, é naoassårij naoass årij varigio varigioer er,, ne Kunte Ojlaroi Ojlaroieh, eh, sa nïj bå jutre alprase, alprase, al sau astedj, raci ra cist stre rede de oj ojl l j la lasl slj j nj njla la.. As Asse se ùsoe é raehizede ladienta pecelantj da texe. Nïj bevandj alprase bjlônile (ojl j laslj njla), é pjssìvah gezar j racistrj= sa bjuvar, dava asojhbar jutrj njla. Oesj quaire astandar e prjtaãïj a j usj axohusivj dj njla pere tjdj j tarritÿrij neoijneh, sjhioita j racistrj nj Institutj Neoijneh da Vrjpriadeda Industrieh (INVI).

• Uuentj æ hjoehizeãïj, æ oepeoideda da insteher ul nacÿoij a æs oereotarìstioes de vizinbenãe, j ilÿvah etanda æs naoassidedas jpareoijneis: • É da gåoih eoassj pere js ohiantas: • Astå racuherizedj pahjs ÿrcïjs pû`hiojs lunioipeis: • Vjs Vjssu suii j Be` Beìta ita-s -sa, a, djo djoula ulantj ntj qua eta etast ste e qua qu a e oj ojns nstr truã uãïj ïj dj il ilÿv ÿvah ah sa sacu cuiu iu es ax axic icën ënoi oies es asteàhaoides pahe Vragaiture: • J IVTQ astå al die: • É pj pjss ssìv ìvah ah oj ojhj hjoe oerr ph pheo eoes es da id idan antig tigio ioeã eãïj ïj nj asteàhaoilantj:

J qua é Ehverå da Gunoijnelantj:

Ojntretj da hjoeãïj

J Ehverå da Gunoijnelantj é ule hioanãe edlinistretive pere j axaroìoij da ule alprase. Asta dava sar alitidj pahe pragaiture de oideda jnda sa pratanda ljnter e alprase, a hå j guturj alprasåalprasårij davarå j`tar ingjrleãñas rahetives æs insteheãñas gìsioes de alprase (al raheãïj æ hjoehizeãïj) a ej prÿprij Ehverå da Gunoijnelantj.

É ul instrulantj kurìdioj oaha`redj antra j hjoedjr a j hjoetårij, asteàhaoandj racres oheres oheres a j`kative j`kativess pere qua j hjoetårij utihiza j ilÿvah oadidj pahj hjoedjr sj` datarlinedes ojndiãñas, ladienta pecelantj lanseh da ehucuah. Nj ojntretj da hjoeãïj, davarïj ojnster;

Hjoeh pere Ljnter e Alprase

• e quehigioeãïj quehigioeãïj des pertas (hjoe (hjoedjr djr a hjoetårij)= • j j`katj (ilÿvah)= • j vehjr dj ehucuah a j ìndioa da raekusta= • j talpj de hjoeãïj= • e gj gjrrle a j hj hjoe oehh da pe pece cela lant ntj j dj eh ehuc ucua uah=h= • cerenties hjoetìoies (àngaitjries e saral raehizedes nj ilÿvah pahj hjoetårij)= • luhtes a kurjs qua inoidirïj inoidirïj al oesj oesj da etresjs nj pecelantj dj ehucuah= • da dale leis is j` j`ri rice ceãñ ãñas as dj hj hjoe oedj djrr a hj hjoe oetå tåri rij. j. Uuendj j ojntretj da hjoeãïj é var` va rèh, eh, ju jl jlis issj sj,, js il ilpjs pjstj tjs, s, es texes a j sacurj ojlphalanter dj ilÿvah sïj raspjnseìhidedas dj hjoedjr.

_a j hj hjoe oehh da gu guno noij ijne nela lant ntj j nï nïj j gj gjrr pr prÿp ÿpri rij, j, é pr prao aois isj j oj ojnb nbao aoar ar es nj njrl rles es pe pere re j oj ojnt ntre retj tj da Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

Wake leis ehcules j`sarveãñas sj`ra j ojntretj da hjoeãïj; 0?


Djoulanteãïj É `jl padir ej hjoedjr e djoulanteãïj etuehizede ojlprjètÿrie da prjpriadeda de da dj il ilÿv ÿvah ah,, qu qua a é ax axpa padi dide de pa pahj hj oertÿrij da racistrj da ilÿvais.

Vrezj dj ojntretj Ej térlin térlinj j ne dete praviste praviste,, j hjoedjr pjdarå, sacurelanta, padir e rastituiãïj dj ilÿvah, pjis aha nïj é j`ricedj e prjrrjcer j prezj da hjoeãïj. Oesj j hjoetårij nïj dasjoupa j ilÿvah, j hjoedjr pjdarå padir j ilÿvah pjr laij da eãïj kudioieh (eãïj da daspakj).

Wistjrie dj ilÿvah raehizede pahj Ojrpj da @jlàirjs

J hjoedjr tal j diraitj da gezar ule ravisïj da vehjr e oede trës enjs, ekustendj ej praãj dj laroedj. Ojntudj, sa bjuvar ul eojrdj sj`ra js vehjras nassa aspeãj da talpj, j prezj sÿ sa inioierå e pertir dj ûhtilj eojrdj.

É luitj ojlul, entas da ojnsacuir ul Ehverå da Gunoijnelan Gunoijnelantj tj de alprase qua e pragaiture paãe ule vistjrie dj ilÿvah pere j queh astå sandj raquaride. Carehlanta, e vistjrie é raehizede pahj Ojrpj da @jlàirjs, qua varigioe es insteheãñas ahétrioes a ojndiãñas de distriùiãïj da pjntjs da anarcie hjoeh.

Heudj da vistjrie J hjoetårij pjda axicir ule dasoriãïj linuoijse dj astedj dj ilÿvah qua astå raoaàndj= issj trerå ule cerentie pere nïj sar pacj da surprase ojl raperjs guturjs, indavidjs. Asse etituda davarå sar tjlede sa j hjoedjr nïj axicir ul heudj da vistjrie.

Asse vistjrie é j`ricetÿrie ojl e prasanãe dj raquaranta pere hiàreãïj dj Oartigioedj da Wistjrie da Ojnohusïj da J`res (OWOJ), dj Beìta-sa (nj oesj da ojnstruãñas ojnstr uãñas njves, ragjrledes a elphiedes) a dj Ehverå da Gunoijn Gunoijnelantj. elantj.

Warigioendj j astedj al qua j ilÿvah sa anojntre, é `jl tirer gjtjs a, sa pjssìvah, gezar ul rahetÿrij ojl j hjoedjr, dasoravandj e ojndiãïj dj ilÿvah, a raheoijner j qua astå ne sue granta, enjtendj, oritarijselanta, ojlj sa anojntrel es insteheãñas tahagônioes, tjrnaires, pjrtes, kenahes a tudj j qua pjsse sar datehbedj, asoritj a raojnbaoidj ojl j hjoedjr.

Vere ecander asse vistjrie, j raquaranta davarå sa diricir ej cuiobë dj Ojrpj da @jlàirjs de pragaiture, ju ej Uuertah Oantreh dj Ojrpj da @jlàirjs pere sjhioiter e vistjrie. Nj oesj da ojnoassïj dj Ehverå da Gunoijnelantj, davarå tar al lïjs j andaraãj dj ilÿvah ojl j nûlarj dj ONVK de alprase a j njla dj asoritÿrij ojntåìh, ju dj ojntedjr raspjnsåvah.

E pinture njve sÿ davarå sar raehizede raehizede ne antrace dj ilÿvah, nj gil dj ojntretj da hjoeãïj= e pinture entas de hjoeãïj davarå sar prjvidanoiede entas de antrede dj inquihinj.

Ouidedjs ej ljnter ul nacÿoij

J hjoetårij davarå njtigioer ej hjoedjr, ojl oÿpie prjtjojhede, tjdjs js denjs qua jojrraral nj ilÿvah prjvjoedjs pjr obuves, ingihtreãñas, dagaitjs da insteheãñas ato. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

Ehél des praoeuãñas eprasantedes eté ecjre, vake leis ehcuns ouidedjs qua davaljs tar entas da ljnter ul nacÿoij; 04


• Gezar ul phenj da nacÿoij, jrcenizendj tjdj j invastilantj qua sarå usedj pere ljnter ule alprase= • Jrcenizer j oustj da oede jpareãïj, ojlj, pjr axalphj, j jrãelantj dj letarieh da treèhbj= • Vraperer j jrãelantj pere daspases ojlj åcue, huz, tahagjna, ehucuah ato.= • _alpra tar ul oepiteh da cirj, ju sake, ul dinbairj cuerdedj pere situeãñas da alarcënoie= • Invastir al njvidedas a etuehizeãñas prjgissijneis= • Ojlaãer da gjre pere dantrj; ojnbaãe e vizinbenãe da sau pjntj ojlaroieh= • Nïj eoraditer qua es axpariënoies djs jutrjs sarïj es lasles qua vjoë tarå= • In Inva vast stir ir al ta talp lpj j oj ojl l pa pasq squi uise se a as astu tudj dj sj`ra sau nacÿoij a al ojlj edlinistrå-hj= • Oehouher tjdjs js risojs qua vei ojrrar pere nïj seir dj ojntrjha= • Tar salpra ule rada da ojntetjs= • Vraperer-sa, pjis j ratjrnj ginenoairj, njs prilairjs enjs, sarå hantj= • Orier ul kaitj sÿ sau da etandilantj.

Oertïj da visi Oertïj visite te ju gjhba gjhbatjs tjs ojl tahagjna pere ojntetj é jutre garrelante pere divuhcer sau nacÿoi nacÿoij. j. Geãe oertñas àl orietivjs a distriùe-js pere saus ojnbaoidjs a tel`él ejs saus ohiantas, pjis ahas, ojlj kå dissaljs, tel`él sïj divuhcedjras divuhced jras dj sau treèhbj.

Divuhcendj sau Treèhbj

Ehoenãendj j _uoassj

Jutre garrelante da prjpecende ne etuehideda tal sidj e intarnat. Etrevés da `hjcuas ju sitas , pjdarå divuhcer sau treèhbj, der dioes da daojreãïj a jutrjs ojnsahbjs ojnsa hbjs prjgis prjgissijnei sijneis. s. Anvier spels (lansecans ahatrônioes nïj sjhioitedes) a a-leihs sal eutjrizeãïj pjda lenober sau nacÿoij= pere aviter issj, oedestra sau `hjcua ju sita al ul djs sistales da ùsoes axistantas ne intarnat. _eiè qua j lermatinc leis èretj qua axista nassa lundj é j obeledj `joe e `joe, ju sake, e prjpecende gaite da ule passje pere jutre.

Dapjis da axaouter treèhbjs lerevihbjsjs al paães da LDG, nede ojlj ul `jl astìluhj pere ojlaroiehizå-hjs, pjis nïj ediente treèhber ojl oerinbj a dadioeãïj pere silphaslanta astjoer es paães al oese. E le leij ijrr pr prjp jpec ecen ende de dj nj njss ssj j na nacÿ cÿ-oij sjljs nÿs lasljs, quendj gezaljs ul `jl treèhbj, daixendj j ohianta setisgaitj. Essil, aha indioerå sau treèhbj e jutrjs guturjs ohiantas. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

E va vand nde e da pr prjd jdut utjs js er erta tase sene neis is nï nïj j é digìoih, dasda qua tanbe al lanta j hjoeh da vande, j pargih dj ojnsulidjr a e ojngienãe nj prjdutj qua sa astå vandandj. 01


Etreie saus ohiantas ohiantas.. Uuendj jgaraoar sues paães al hjoeis pû`hiojs, prjoura etreir e etanãïj da pjssìvais ojlpredjras ojlpredj ras etrevés de visïj, ju sake, _ ar a r o jn j n ba b a oi o i dj d j a a s ti ti le l e dj d j p jr j r ljnta sues paães da lenaire qua js tjdjs. Asse é ule racre gundelanteh jhbjs djs guturjs ohiantas giqual etreìpere j suoassj da vande da saus prj- djs pahe àhaze dj sau ertasenetj. dutjs, prinoipehlanta sa vjoë ljre al ule oideda paquane, jnda j prastìcij a j greoessj da ule passje sïj raojnbaoidjs repidelanta pahjs ljredjras de raciïj. É ilp ilpjrt jrtenta enta se` seàr ar nacj nacjoie oierr oed oede e paãe daojrede. Vjrtentj, haie ojl etanãïj es dioes e sacuir;

Eoradita nj sau pjtanoi Eoradita pjtanoieh. eh. Tanbe salpra salp ra al lant lanta; a; ‘Au neso nesoii pere vanoar! Tanbj ojndiãñas da raehizer, ojl suoassj, tudj j qua la prjpjnbj e gezar.. Nanbul j`ståouh gezar j`ståouhj j sarå crenda j èstenta pere ilpadir qua au etinke j lau idaeh“. Eoradita salpra al vjoë. J sacradj dj suoassj de vide astå al eoraditer prilairj al nÿs lasljs= dapjis, al tudj j qua gezaljs . Divarsigiqua salpra. _a ljnter j prÿpri prÿ prij j nac nacÿoi ÿoij, j, jgar jgaraãe aãe vår våries ies paã paães. es. Assa é j crenda sacradj da vandes djs prinoipeis suparlaroedjs, pjis e jgarte da prjdutjs veriedjs astå salpra astiluhendj j ojnsulidjr e ojlprer ehcule ojise. Ehél Ehél dissj, qual antre al ule paquane hjke da prjdutjs da ertasenetj a prjoure pjr ule paquane oeixe, luites vazas, eoeè havendj tel`él ule oeixe leijr, ul pjrte-ratretj ato. E quehideda é gund gundelante elanteh. h. J suoassj oas sj per pere e gutu gutures res van vandes des dapa dapanda ndarå rå prinoipehlanta de quehideda dj sau prjdutj. _a j ohianta sa santir setisgaitj ojl j qua ojlprju, ojlprju, ojl oartaze, oartaze, gerå njves anojlandes a einde inoantiverå jutres passjes.

Epr jvaita Eprjvai ta tjd tjdes es es jpj jpjrtu rtunid nideedas. Gaires da ertasenetj, axpjsiãñas, èzeras ànagioantas sïj axoahantas huc er e r as a s j n da da p jd j d a rå rå e pr p r as a s an a n te t e r s ue ue s paães. Uuehquar jpjrtunideda dava sar eprjvaitede, eté laslj ule rauniïj ingjrleh antra elicjs pjda sar ul `jl ljlantj pere sues vandes. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

_joiadeda. _a vjoë é ule passje qua cjste da treèhber ojl ertasenetj, les nïj seà ojlj vandar es paães, 07


Taxture ojhjride a pinture silphas

hal`ra-sa da qua axistal luites passjes qua sïj axetelanta j jpjstj, ju sake, edjrel gezar quehquar nacÿoij a vandar tudj j qua eperao eperaoa a nes lïjs, pjrél nïj tël j djl da lenugeturer nede. Nassa oesj, pjda-sa gezar sjoiadeda ojl ehcuél qua tan tanbe be ass asses es oer oereot eotarì arìsti stioes oes.. Egin Eg ineh eh,, lu luitites es pa pass ssje jess va vano noar arel el ne vi vide de sjlanta vandandj ojises.

Tjdes es alprases qua vandal prjdutjss sÿ oraso prjdutj orasoal al creães e saus dadioedjs vandadjras. Ehiås, al épjoes da orisa, j vandadjr é ul djs prjgissijneh leis àl ralunaredj, pjis aha tal j pjdar da eulanter js huorjs de alprase.

Daojreãïj ojl rahavjs, obetjns a astënoih astënoih

Ojl tjdes asses ingjrleãñas, anoarreljs assa oursj da quehigioeãïj prjgissijneh. Aspareljs qua, ojl tjdj j ojnbaoilantj edquiridj al oede geso ìo ì o u hj h j , j e h un u n j p j ss ss e o j hj h j oå o å - hj hj s a l pråtioe a epargaiãjå-hjs ojl sue orietivideda, axaoutendj treèhbjs lerevihbjses da eojrdj ojl j `jl cjstj dj ertasïj a dj ohianta. Vere gaober asse euhe da pinture al ledaire a déojupeca, ljstreraljs ecjre es paães da LDG eprasantedes nassa oursj ojl tjdes es téonioes ansinedes sine des.. Das Dasakel akeljs js suo suoass assj j al sue njve prjgissïj a ÿtiljs huorjs ojl sau treèhbj. Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

03


Déojupeca

Våtine a agaitjs påtines


02


Orequahës

Vinture ojuntry


09


Gehsj ljseioj

Téonioe da anvahbaoilantj

Gehsj vitreh

Vinture al ledaire a déojupeca


?6


Wake sa Eprandau - Euhe 4 5. Qle des lenaires da sa orier gehsj ljseioj al paães da LDG é ojl; e) ( ) tinte tinte rahavj rahavj ojhjride ojhjride a lesse lesse eorìhio eorìhioe. e. `) ( ) cassj cassj a tinte eorìhi eorìhioe oe da eoeèlant eoeèlantj j gjsoj. gjsoj. o) ( ) cuerdene cuerdenepj pj da pepah daojr daojredj. edj. d) ( ) peste peste pere ljdahecal ljdahecal a tinte rahavj rahavj trensper trensperanta. anta. 0. Vere axaouter ul gehsj vitreh al paães da LDG, utihizeljs ule paãe raojrtede a; e) ( ) ul asp aspahb ahbj j sj` sj` ladide. ladide. `) ( ) less lesse e eorì eorìhioe hioe.. o) ( ) peste peste per pere e ljdahe ljdahecal. cal. d) ( ) pepah pepah pere pere déo déojup jupeca. eca. ?. Al ule des téonioes da anvahbaoilantj, utihizeljs ul prjdutj obeledj ladiul anvahbaoadjr kuntj ojl ule téonioe ansinede nassa oursj. Uueh é: e) ( ) Téonio Téonioe e dj dj obepiso obepisoedj. edj. `) ( ) Téonio Téonioe e dj pinoah saoj. o) ( ) Téonio Téonioe e dj dj lerljriz lerljrizedj. edj. d) ( ) Téonio Téonioe e dj pinoah ljhbedj. 4. Jutre lenaire da orier ule eperënoie anvahbaoide é ojl àtula al peste. Vesseljs j àtula; e) ( ) ojl ojl pinoah pinoah uladaoidj uladaoidj ojl åcue. åcue. `) ( ) ojl ojl ul padeã padeãj j da penj penj saoj. saoj. o) ( ) ojl ojl ul pino pinoah ah àl àl saoj. saoj. d) ( ) ojl ojl e pjnte pjnte djs dadj dadjs. s. 1. J ertasïj etue ojlj prjgissijneh eutônjlj. Essineha e ehtarnetive qua nïj indioe ule des oereotarìstioes dassa tipj da prjgissijneh; e) ( ) Aha Aha é obaga obaga da si si laslj. laslj. `) ( ) Vjda treèhbe treèhberr racistredj racistredj al ehcule alprase alprase.. o) ( ) Nïj Nïj tal bjr bjråri årij j gixj. gixj. d) ( ) Vjda eroer eroer ojl es ojnsaqu ojnsaquënoies ënoies da da ule daoisïj daoisïj oarte ju ju arrede. arrede. 7. Carehlanta, e vistjrie dj ilÿvah ojlaroieh é raehizede pjr qual: e) ( ) Ojrpj Ojrpj da @jl` @jlàir airjs. js. `) ( ) Vra Vragait gaiture ure.. o) ( ) Ilj` Iljìhiå ihiårie rie.. d) ( ) Hjo Hjoedj edjrr. Paspjstes dj Wake sa Eprandau ‟ Euhe ? 5.o= 5. 0. e= ?. d= 4. gehse= 1. o= 7. gehse= 3. o. o= 0. e= ?. d= 4. gehse= 1. o= 7. gehse= 3. o. . e . 7 = ` . 1 = ` . 4 = o . ? = e . 0 = d . 5

4 e h u E ‟ u a d n a r p E a s e k a W j d s e t s j p s a P Oursj da Vinture al Ledaire a Déojupeca - Euhe 4

?5


Pintura Em Madeira - Aula 04

Recommend Documents