SOALAN SOALAN 10: BINCAN BINCANGKA GKAN N PERKAR PERKARA-P A-PERK ERKARA ARA PENTIN PENTING G YANG YANG BERKAI BERKAITAN TAN DENGAN DENGAN PILIHA PILIHANRA NRAYA YA SEPERT SEPERTII YANG YANG TERDAP TERDAPAT AT DALAM DALAM PERLEM PERLEMBAG BAGAAN AAN.. PERBI ERBINC NCAN ANGA GAN N
JUGA UGA
BOLE BOLEH H
MER MERUJU UJUK
KEP KEPADA ADA
PERUN ERUNTU TUKA KAN N
AKTA KTA
PILIHANRAYA YANG BERKAITAN. 1.0 PENGENALAN
Pilihanraya merupakan salah satu asas berkerajaan sendiri dan mengisi kemerdekaan sesebuah negara. negara. la adalah satu proses dan satu sistem yang membolehkan membolehkan rakyat rakyat negara bangsa tersebut tersebut memilih pemimpin dan parti yang akan membentuk kerajaan. Pilihanraya merupakan salah satu asas utama dalam pengamalan sistem demokrasi bagi negara-negara yang telah merdeka. Bagi Persekutuan Tanah Melayu, peruntukan untuk mengadakan pilihanraya telah termaktub dalam Perjanjian Persekutuan 1948 yang menjanjikan pilihanraya kepada Tanah Melayu pada satu masa yang sesuai. Ternyata ia bukan dimulakan dan didesak semata-mata oleh “National Convention”Perikatan UMNO-MCA. la adalah kesedaran semua pihak orang Melayu yang telah terlibat dalam gerakan nasionalisme, politik dan p entadbiran Persekutuan Tanah Melayu. Pilihanraya awal yang diadakan ialah di peringkat perbandaran. Ini dilakukan setelah Akta Majlis Berkuasa Tempatan diluluskan pada akhir 1950. Pilihanraya Bandaran 1951 yang diadakan pertama kalinya di Pulau Pinang adalah tindakan politik yang awal oleh British untuk menyer menyerahka ahkan n keraja kerajaan an sendir sendirii kepada kepada Tanah Tanah Melayu Melayu secara secara berans beransurur-ans ansur. ur. Piliha Pilihanra nraya ya bandaran ini semata-mata untuk memberi pengalaman politik kepada penduduk Tanah Melayu sebelum pilihanraya negeri dan persekutuan yang akan diadakan bagi memilih kerajaan sendiri. Pilih Pilihanr anraya aya bandar bandaran an Kuala Kuala Lumpur Lumpur yang yang diadak diadakan an pada pada Febuar Febuarii 1952 pula pula bukan bukan sahaja sahaja memberi pengalaman pilihanraya kepada para penduduknya tetapi turut memberi makna yang lebih daripada itu. Pilihanray Pilihanrayaa ini telah menyaksikan menyaksikan kelahiran kelahiran satu kerjasama kerjasama politik politik di antara parti-parti perkauman bagi melahirkan kejayaan dalam pilihanraya. Independence of Malayan Party (IMP) yang memulakan kerjasama dengan MCA dan MIC, telah mendapat tandingan daripada UMNO-MCA. Dengan kejayaan kerjasama yang dibuat di antara UMNO-MCA dalam pilihanraya bandaran Kuala Lumpur itu, terbukalah satu alternatif baru kepada permasalahan politik Tanah Melayu itu.
2.0 Pilihanraya mengikut perlembagaan
Di bawah Perkara 114, Suruhanjaya memiliki kuasa "mengadakan pilihan raya umum ke atas Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri, dan juga mengadakan pilihan raya kecil sekiranya berlaku kekosongan". Di bawah Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu, Suruhanjaya mempunyai seorang Pengerusi dan dua ahli, tetapi selepas Tanah Melayu digabungkan denganSabah,Sarawak danSingapura untuk membentuk Malaysia, keahlian Suruhanjaya bertambah selepas penambahan ahli dari Sabah atau Sarawak. Satu rang diwujudkan pada 1981 yang membolehkan penambahan ahli lain dan mewujudkan jawatan Timbalan Presiden. Suruhanjaya mempunyai kuasa melakukan persempadanan semula dengan mengkaji kawasankawasan pilihan raya setiap tidak kurang 8 tahun, menjalankan urusan pendaftaran pemilih dan daftar semakan pemilih, dan mengawal kelancaran pilihan raya seperti yang ditetapkan. Walaupun Perlembagaan tidak merujuk kepada Suruhanjaya sebagai badan bebas daripada pengaruh kerajaan atau jika tidak, kawasan pengundian ditimbangkan oleh Perlembagaan sepertimana melindungi kebebasan Suruhanjaya. Dalam pada itu, suruhanjaya ini turut dikawalrapi oleh sebuah badan pemilikan, dan boleh diubah melalui prosedur sama mengikut keputusan Mahkamah Tinggi. Anggota-anggota Suruhanjaya dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja. Ketika melantik Ahli-ahli Suruhanjaya, Yang diPertuan Agong hendaklah memandang kepada mustahaknya diadakan suatu Suruhanjaya Pilihan Raya yang mendapat kepercayaan awam. Walaupun Perlembagaan tidak menyatakan peranan Perdana Menteri mengenai perkara ini, Perkara 40 - Perlembagaan mestilah dipatuhi, yang mana Raja tidak dibenarkan bertindak mengikut kepentingan sendiri kecuali tidak dinyatakan secara jelas; dalam semua kes, Raja mestilah mematuhi nasihat Perdana Menteri, dan mengadakan
perjumpaan antara Suruhanjaya berdasarkan nasihat Perdana Menteri. Anggota Suruhanjaya mestilah meletakkan jawatan secara sukarela setelah mencapai umur 65 tahun. 3.0 Fungsi Pilihan raya
Fungsi pilihanraya diadakan adalah bertujuan untuk menguatkan kestabilan dan “legitimacy” dalam satu organisasi dan komuniti politik . Disamping itu pilihanraya juga diadakan adalah untuk mengekalkan pucuk pimpinan dalam proses pilihanraya dan pemilihan calon-calon bagi mengisi jawatan tertinggi dalam pentadbiran kerajaan melalui parti yang mendapat kemenangan majoriti 3.1 Proses Pilihanraya di Malaysia
Malaysia mengamalkan sistem pemerintahan yang berasaskan amalan demokrasi berparlimen. Demokrasi berparlimen ialah satu sistem kerajaan yang dipilih secara bebas oleh rakyat melalui pilihanraya dan bertanggungjawab kepada rakyat. Sejarah Pilihanraya Umum Persekutuan Tanah Melayu pertama bermula pada 27 Julai 1955. Antara parti yang menyertai pilihanraya: a) Parti Perikatan (UMNO, MCA, MIC) 52 calon b) Parti Negara – 33 calon c) Parti Islam Se-Tanah Melayu (PAS) - 11 calon Sekiranya Yang Di-Pertuan Agong membubarkan parlimen, pilihanraya mesti diadakan dalam tempoh 60 hari selepas pembubaran Parlimen dan Dewan Undangan Negeri bagi Semenanjung Malaysia. Bagi Sabah dan Sarawak – 90 hari . Pilihanraya Umum diadakan memilih wakil parlimen (persekutuan) dan wakil Dewan Undangan Negeri (DUN) untuk kerajaan negeri. 4.0 Badan Pentadbir Pilihanraya
Suruhanjaya
Pilihanraya
(SPR) bertanggungjawab mentadbir dan menguruskan
perjalanan pilihanraya di Malaysia ia ditubuhkan pada 4 September 1957 dengan Keahlian SPR
seramai 5 orang iaitu pengerusi, seorang timbalan pengerusi , tiga ahli yang dilantik oleh Yang Dipertuan Agong setelah berunding dengan Majlis Raja-Raja (berkhidmat sehingga 65 tahun). 4.1 Suruhanjaya Pilihan Raya Untuk menentukan supaya proses pilihanraya dijalankan dengan adil, perlembagaan telah membuat peruntukan bagi menubuhkan suatu Suruhanjaya Pilihanraya yang bebas dari kawalan kerajaan . Ahli-ahlinya dilantik oleh Yang Dipertuan Agong selepas berunding dengan majlis Raja-raja, dan ia terdiri dari seorang pengerusi , seorang timbalan pengerusi serta tiga orang ahli . Semasa melantik mereka ,Yang Dipertuan Agong adalah dikehendaki dari segi perlembagaan untuk mementingkan tentang mustahaknya diadakan suatu suruhanjaya yang ,mendapat kepercayaan ramai. Untuk menentukan bahawa Suruhanjaya ini bebas dari campur tangan kerajaan , perlembagaan memperuntukan bahawa seorang ahli suruhanjaya pilihanraya tidak boleh dipecat dari jawatanya melainkan atas alasan-alasan yang sama dan dengan cara yang sama “seperti’ seorang hakim”.Walaupun demikian, dia secara automatik berhenti memegang jawatanya apabila mencapai umur 65 tahun, dan seterusnya , YDPA boleh memecatnya dari jawatan jika ia: a. b. c.
Adalah seorang bangkrap yang belum dilepaskan Bertugas dalam apa-apa jawatan atau pekerjaan awam di luar kewajipan jawatannya Adalah seorang ahli bagi mana-mana satu majlis Parlimen atau bagi suatu Dewan Undangan Negeri.
4.2 Fungsi Suruhanjaya Pilihanraya
Suruhanjaya berfungsi serta mempunyai kuasa melakukan persempadanan semula dengan mengkaji kawasan-kawasan pilihan raya setiap tidak kurang 8 tahun, sebagaimana yang terkandung dalam perlembagaan yang menyatakan dalam perkara 113 (2) (i) Tertakluk kepada perenggan (ii), Suruhanjaya Pilihan Raya, dari semasa ke semasa, sebagaimana yang difikirkannya perlu, mengkaji semula pembahagian persekutuan dan negeri-negeri kepada bahagian –bahagian pilihan raya dan mengesyorkan apa-apa perubahan mengenainya yang difikirkan perlu supaya dipatuhi peruntukan yang terkandung dalam jadual ketiga belas; dan
kajian-kajian semula bahagian-bahagian pilihanraya bagi maksud pilihan raya ke dewan-dewan undangan hendaklah dijalankan pada masa yang sama dengan kajian-kajian semula bahagian – bahagian pilihan raya bagi maksud pilihan raya ke dewan rakyat. Menurut Perkara 119, tiap-tiap warganegara yang pada tarikh kelayakan dalam kurungan (a) telah mencapai umur 21 tahun dan kurungan (b) bermastautin dalam sesuatu bahagian pilihanraya atau,jika tidak bermastautin sedemikian , adalah seorang pengundi tidak hadir ,berhak mengundi dalam bahagian pilihanraya bagi mana-mana pilihanraya dewan rakyat atau pilihanraya dewan undangan negeri , melainakan jika dia hilang kelayakan di bawah fasal (3) perkara 119, atau dibawah undang-undang berhubung dengan kesalahan –kesalahan yang dilakukan berkenaan dengan pilihanraya dan tidak seorang pun boleh mengundi lebih daripada satu bahagian pilihanraya dalam pilihanraya yang sama. Suruhanjaya Pilihanraya juga bertanggunjawab untuk menjalankan urusan pendaftaran pemilih yang mana seseorang yang berkelayakan boleh mengundi hanya jika namanya telah didaftarkan dalam daftar pemilih . Pendaftaran pemilih dinyatakan dalam peraturan pilihanraya (Pendaftaran Pemilih-pemilih) . bidang tugas SPR termasuk juga mengawal kelancaran pilihan raya seperti yang ditetapkan. SPR juga bertanggunjawab untuk menjalankan pilihanraya umum dan Pilihanraya kecil (PRK) sekiranya berlaku kematian ataupun seseorang wakil rakyat dijatuhkan hukuman oleh mahkamah, SPR juga bertanggunjawab untuk mendaftarkan calon yang bertanding dan pastikan calon memenuhi kriteria dan kelayakn yang diperlukan. 5.0 Proses Pilihan Raya di Malaysia
Proses perjalanan Pilihan Raya di Malaysia telah bermula sejak 1957, Malaysia mengeklakan sistem politik pelbagai parti politik dari Parlimen dan DUN (Dewan Undangan Negeri). Sistem yang digunakan di Malaysia ialah Undang-undang dan Peraturan yang berasaskan ‘First - Past - The Post - System’ .
5.1 Sistem Pilihan raya
Sejak 1957, Malaysia mengeklakan sistem politik pelbagai parti politik dari Parlimen dan DUN (Dewan Undangan Negeri). Sistem yang digunakan di Malaysia ialah berasaskan ‘First - Past - The – Post - System’ . Pilihanraya Mengikut prosedur undang dan peraturan berdasarkan Perlembagaan Persekutuan, Perlembagaan Negeri dan Akta Pilihan Raya, 1958 (Akta 19). Elemen penting yang terdapat dalam pilihan raya iaitu Bahagian Pilihan Raya ,Pendaftaran Pemilih dan Kelayakan Calon Undang-undang dan Peraturan Pilihanraya mengikut prosedur undang dan peraturan berdasarkan Perlembagaan Persekutuan, Perlembagaan Negeri dan Akta Pilihan Raya, 1958 (Akta 19). 5.2 Kawasan Pilihan Raya
Kawasan pilihanraya dibagaikan kepada dua kategori dimana ia melibatkan kawasan Parlimen (Dewan Rakyat) calon yang bertanding dalam kawasan Parlimen akan mewakili kawasan tersebut di Dewan Rakyat dan calon yang memenanggi kawasan Parlimen adalah Ahli Parlimen . Manakala kawasan yang kedua ialah Dewan Undangan Negeri (DUN) yang mewakili rakyat di kawasan yang ditandingi dan dipanggil juga sebagai Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) yang akan menyelesaikan masalah setempat diperingkat Negeri. Pilihanraya pertama 1955 dan terkini 2004. Jumlah kerusi parlimen sekarang berjumlah 222 (parlimen) dan 561 (DUN) .Bagi Pilihanraya DUN Sabah dan Sarawak pula Pilihanraya diadakan berasingan dengan Pilihanraya Umum (PRU). 5.3 Pendaftaran Pemilih
Satu elemen penting dalam sistem pilihanraya ialah seseorang pemilih itu mestilah mendaftar dengan Suruhanjaya Pilihanraya sebelum dia boleh mengundi dalam pilihanraya bagi Dewan Rakyat atau Dewan Undangan Negeri. Hakikat begini dapat diwujudkan kerana tiap-tiap unit pendaftaran yang meliputi kawasan daerah mengundi parlimen membentuk samada wad atau sebahagian daripada satu wad bagi maksud pilihanraya . Dimalaysia, seseorang itu layak untuk mendaftar jika dia seorang warganegara Malaysia,berumur tidak kurang daripada 21 tahun
pada tarikh kelayakan, seorang penduduk di mana-mana bahagian pilihanraya di Malaysio dan tidak hilang kelayakan. Pemilih juga adalah seorang yang sihat dari segi mental (tidak siuman) dan bagi yang sedang menjalani hukuman penjara, didapati bersalah serta dihukum mati / penjara utk tempoh 12 bulan dan masih menjalani hukuman pada tarikh kelayakan. Pemilih yang bersalah di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 dan Perolehi kerakyatan asing tidak layak untuk mengundi . 5.4 Kelayakan Calon
Seseorang yang ingin bertanding dalam pilihan raya mestilah warganegara Malaysia yang berumur 21 tahun ke atas serta telah bermastautin secara tetap dalam sesuatu kawasan pilihanraya dan mendaftar dalam daftar pengundi. Calon yang bertanding juga mestilah sempurna akal dan tidak diisytiharkan muflis oleh mana-mana mahkamah. Calon juga tidak memegang jawatan dalam perkhidmatan awam dan tidak dijatuhkan dihukum penjara tidak kurang daripada 12 bulan atau denda tidak kurang daripada RM2000 dan belum mendapat pengampunan . 5.5 Proses dan Prosedur Calon Bertanding :
Proses calon yang bertanding perlu mengemukakan kertas penamaan untuk bertanding dalam pilihanraya kepada Pegawai Pengurus SPR. Kertas penamaan calon yang diserah antara jam 9pg hingga 10pg. Pembetulan perlu dibuat di kalangan calon , pencadang dan penyokong atau salah seorang daripada mereka sebelum jam 10 pagi di hadapan pegawai Pengurus . Kertaskertas penamaan akan dipamerkan dari pukul 10 hingga 11 pagi . Wang pertaruhan sebanyak RM 10,000 (Parlimen ) dan RM5,000 (DUN) perlu dibawa bersama calon semasa penamaan calon. Calon boleh guna simbol jika gagal dapat 1/8 daripada jumlah undi parti masing2 dan calon bebas menggunakan simbol yang disediakan oleh SPR. 5.6 Kaedah Berkempen
Calon dibenarkan berkempen melalui penyebaran risalah, surat, pelekat, poster dan ceramah. Calon juga yang mewakili parti yang bertanding boleh mengeluarkan manifesto pilihanraya (janji-janji politik). Bentuk kempen hendaklah ditamatkan sebelum jam 12.00 tgh malam sebelum hari mengundi. Seseorang calon dibenarkan belanja sejumlah wang utk tujuan berkempen RM50,000 (Parlimen) dan RM30,000(DUN) 5.7 Pengundian Masa mengundi telah ditetapkan antara jam 8.00 pg hingga 5.00 ptg pada hari yang sama. Bagi kawasan pendalaman Sabah dan Sarawak diadakan dua hari. Beberapa orang tertentu sahaja yang dibenarkan berada ditempat mengundi antaranya ialah : a. b. c. d. e.
pemilih yang tercatat dalam daftar pemilih ketua dan kakitangan tempat mengundi calon dan wakil calon Ejen calon yang bertanding Petugas yang mendapat kebenaran dari SPR
Bagi pilihanraya Parlimen dan DUN diadakan serentak dua kertas undi disediakan. Peti undi berasingan bagi pengundian untuk Parlimen dan DUN. 5.8 Cara-cara mengundi
Seseorang pemilih hanya boleh memangkah seorang calon sahaja iaitu dengan menandakan ‘X’ bersebelahan nama calon yang dipilih. Selepas tanda kertas undi hendaklah dilipat mengikut garisan di kertas undi dan masukkan dalam peti undi seterusnya kertas undi Parlimen dan Dun dimasukan secara berasingan kedalam kotak . 5.9 Undi POS
Undi pos dihantar dengan pos seawal yg mungkin kpd pemilih yg layak mengundi melalui POS . Kertas undi POS mestilah sampai kepada Pegawai Pengurus sebelum 5 petang pada hari pengundian dijalankan Pengundi POS terdiri dikalangan Anggota tentera, Pasukan polis hutan, Petugas Pilihanraya , Pegawai kerajaan di luar Negara d an Pelajar luar negara . 5.10 Pengiraan Undi
Pengiraan undi dilakukan di tempat mengundi dan tempat yang dijalankan undi POS ditetapkan oleh Pegawai Pengurus SPR. Ahli-ahli yang dibenarkan berada ditempat mengira undi : a. ahli dan pegawai SPR b. Pegawai yang dilantik oleh SPR c. kerani mengira undi d. calon, wakil calon dan ejen 5.11 Keputusan Pilihan raya
Keputusan diumumkan oleh Pegawai Pengurus kawasan pilihan raya. Segala ketidakpuasan keputusan pilihan raya boleh dikemukakan petisyen ke mahkamah tinggi dlm masa 21 hari dengan alasan berlaku penyogokan/ menyalahi undang-undang, tidak patuhi undang-undang dan peraturan pilihanraya, Calon atau wakil calon hilang kelayakan serta berlaku penipuan atau ugutan. Jika Mahkamah mendapati p/raya tidak sah maka SPR akan mengadakan satu pilihan raya baru
6.0 Ulasan.
Pilihanraya di Malaysia adalah merupakan satu proses pemilihan untuk memilih kerajaan , Pilihanraya ini diadakan setiap lima tahun sekali melalui Pilihanraya Umum dan dipilih oleh rakyat . Proses perjalanan Pilihanraya diuruskan oleh Suruhanjaya Pilihanraya (SPR) mengikut peruntukan yang termaktub dalam perlembagaan. Malaysia mengamalkan sistem pemerintahan yang berasaskan amalan demokrasi berparlimen di mana ia merupakan satu sistem kerajaan yang dipilih secara bebas oleh rakyat melalui pilihanraya dan perlu bertanggungjawab kepada rakyat yang telah memilih Parti dengan memberi perkhidmatan yang terbaik untuk rakyat .Pilihanraya juga penting bagi sesenuah negara dalam menentukan corak pemerintahan di mana s Parti yang memenangi jumlah kerusi yang paling di Parlimen akan memerintah negara sebagaimana pada hari ini di Malaysia Barisan Nasional telah berjaya memerintah dengan gabungan parti politik dibawah BN seperti MCA,MIC,GERAKAN,PPP dan sebagainya telah berjaya membentuk sebuah kerajaan yang mantap melalui pengabungan kuasa politik.
Rujukan
Tun Mohamed Suffian Bin Hashim, Mengenal Perlembagaan Malaysia. (1984). Dewan Bahasa dan Pustaka. Dr Ramlah Binti Adam, Sejarah Perkembangan Pilihanraya Era Pra-Merdeka 1955, (2003) .Penerbit; Institut Kajian Sejarah Dan Patriotisme Malaysia (IKSEP) Rachagan, S. Sothi (1993). Law and the Electoral Process in Malaysia, pp. 28–29. Kuala Lumpur: University of Malaya Press. ISBN 967-9940-45-4 Perlembagaan Persekutuan (2009).Penerbit mdc Publishers Sdn. Bhd
Rujukan Asas
http://www.scribd.com/doc/19753293/Bab-7-Perlembagaan-Malaysia http://www.scribd.com/doc/19753293/Bab-9-Perlembagaan-Malaysia http://www.ujanailmu.com.my/pd_sejarah_perkembangan.cfm http://ms.wikipedia.org/wiki/Proses_Pilihan_Raya_di_Malaysia http://ms.wikipedia.org/wiki/Proses_Pilihan_Raya_di_Malaysia
