AT10403 AT10403 PENULISAN AKADEMIK UNTUK SAINS SOSIAL
NAMA PENSYARAH:ROSAZMAN BIN NORDIN NAMA TUTOR: TUTOR: CIK AISAH HOSSIN MASA TUTORIAL :
09.00 AM – 10.00 AM
DISEDIAKAN OLEH : NAMA PELAJAR
1.BEATHRES 1.BEATHRES PETRUS 2. ROSDIANA BINTI BETARE
SOALAN 5 :
NOMBOR MATRIK
BA15110074 BA15161054
BAGAIMANAKAH SEBUAH PENULISAN ESEI AKADEMIK YANG BAIK BOLEH DIHASILKAN? BINCANGKAN PROSES PENULISAN SESEBUAH ESEI AKADEMIK. MENGAPAKAH PENULISAN ESEI AKADEMIK PERLU DIRANCANG?
1.0 PENGENALAN
M!"#"$ S%&'()'!*#'+%!,'- 1999/ !"+%'! '3'*-%3 '*'+') !"+%'! '!, *%'+'!3'! ('#' %+-%') '$'" '%!$%%3. P!"+%'! '3'*-%3 %!% -!,3'% ('#' $#'$"# *'! $+%$% "'$" #'+'!. S+'%! %$" 3'*') !"+%'! '3'*-%3
",'
8#8' *'#% 3'*'):3'*')
!"+%'! +'%! #$% !"+%'! !&+ '!, 8#''3'! 3)''+'! '$'" #3''! *'! ,!#'+%'% *'#%'*' !,'+'-'!%. K'*') '%!$%%3 %'%$" 3'*') !"+%'! '!, *%,"!'3'! *'+'- !"+%'! '3'*-%3 '*'+') 8#''3'! 3#('''! 8')';' -'!':-'!' !-!' -$%+') --"!'% 3$#'!,'!:3$#'!,'! $#$!$" %'%$" $%' 3'! '!, 8#+'3" --"!'% !8'8!'. K'*') %!% 8#''3'! %*' 8')';' 3%-"+'! )'!' 8+) *%$#%-' 8%+' *%3!, +) 8"3$%. S#'!, !"+% '3'*-%3 )'#" -!,"-"+3'! *'$' ('#' 83$% $%*'3 8#'$ 8+') *'+'- -!,"-"+3'! *'$' '!, -!3!, 38!'#'! )%$% *'! -!,'8'%3'! '!, $%*'3 -!,%3"$ 3)!*'3 #%8'*% !+%*%3. P!"+%'! % '3'*-%3 '!, 8'%3 -'-" -!'-'%3'! "'$" -'3+"-'$ *'! -!+'3'! "'$" %*' 3'*' '#' -8'('. P!"+%'! '3'*-%3 '!, 8'%3 ",' -'-" -!'$'3'! )"') !"+% ('#' %+-%') '$'" *!,'! 8"3$% '!, 3"3"). P!,)'%+'! 8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3 #+"+') *%#'!('!, *'! *%+'3"3'! -!,%3"$ #:# !"+%'! '3'*-%3.
2.0 PENGHASILAN PENULISAN ESEI AKADEMIK YANG BAIK
P!"+%'! % '!, 8'%3 '*'+') 8"') !"+%'! '!, -!';'8 #'+'! '!, $+') *%3-"3'3'! N#$)*, 2005/. P!"+%'! % '3'*-%3 '!, 8'%3 -'-" -!'#%3 3+"'# 8')',%'! '!, #+&'! *'! !$%!, 8',% -!';'8 #'+'! % $#8"$. P!,)'%+'! 8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3 -'-" -!'-'%3'! )"') ('#' +,%3 *'! 8#3%!'-8"!,'!. D'+'- "'$" !,)'%+'! % '3'*-%3 '!, 8'%3 $#*''$ #3'#' '!, #+" *%+'3"3'! *'! #+" *%+'33'! +) !"+%. B',% -!,)'%+3'! 8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3 #'!, %$" #+"+') -!"+% % *!,'! (#-'$ $'$ 8!'# *'! $%*'3 --8"'$ '!*'%'!. A!*'%'! '$'" #'-'+'! #'!, !"+% $'!' *%#$'% 8"3$% '!, 3"3") '3'! -!8'83'! "'$" % '3'*-%3 %$" *%#',"% 3')%)'!!'. O+) )'+ '!, *-%3%'! !"+% )'#"!' -!,,"!3'! '3$' '!, $'$ *'! 8!'# *'+'- -!,"$'#'3'! "'$" )"') *'+'- 8"') % '3'*-%3 '!, *%)'%+3'!.
K$'$'! *'! 38!'#'! "'$" )"') '$'" '3$' !"+% % '3'*-%3 $%*'3 '3'! *%#',"% 3%#'!' )"') $#8"$ *%#$'% *!,'! 8"3$% '!, 3"3"). S#'!, !"+% ",' #+" -!'-'%3'! "'$" '3$' *'+'- % '3'*-%3 ('#' %$-'$%3 '$'" -!,-"3'3'! "'$" )"3"- *'+'- %$"'% '!, %%3 %%. P!"+% '!, %!,%! -!,)'%+3'! 8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3 $%*'3 8+) -+$'33'! "'$" '3$' '$'" )"3"- *'+'- % ('#' #'-8'!, *'! $%*'3 $#""!. S"'$" '3$' '$'" )"3"- %$" )'!' #+" *%!'$'3'! 8',% -!3!, "'$" %% % '!, 3)"" *'! 8#3'%$'!. S8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3 ",' 8+) *%)'%+3'! 3%#'!' !"+% $%*'3 8#%3' #"*%. S#'!, !"+% #+" -!,+'33'! '!*'!,'! #"*% -'' -!,)'%+3'! 8"') % '3'*-%3. H'+ %!% *-%3%'! 3#'!' #'''! #"*% '!, '*' *'+'- *%#% !"+% '3'! -!,'!,," )"') '$'" -'3+"-'$ '!, %!,%! *%'-'%3'! +) !"+% $#8"$. P!"+% '!, #"*% (!*#"!, "!$"3 --"$'#8+%$3'! "'$" '3$' *'+' !"+%'!. H'+ %!% 3#'!' !"+% $#8"$ 8#3-"!,3%!'! '3'! +'#% *'#%'*' 83$% !"+%'!!' *-% -!,'33'! "'$" '3$' '!, *%#''3'!!' 8!'# '3%8'$ !,'#") #'''! #"*% $#8"$. S+'%! %$" % '3'*-%3 ",' *''$ *%)'%+3'! 3%#'!' !"+%'! "'$" % $#8"$ 8#%'$ %$-'$%3 *'! 3!$"'+ A)-'* <'"%
= I)'3 C) L!, 1999/.
S#'!, !"+% $#8"$ #+"+') -!"+% -+'+"% +'!,3') !"+%'! % '3*-%3 '!, $+') *%#!('!'3'! ('#' %$-'$%3 3!$"'+ *'! -!,%3"$ #*"# '!, 8$"+ *'! +'%%%. E% '3'*-%3 '!, 8'%3 '*'+') % '!, -"*') *%')'-% *'! -'3+"-'$!' '-'% 3'*' -8'('. O+) )'+ '!, *-%3%'! !"+% #+"+') -!'$'3'! "'$" -'3+"-'$ *'+'- % *!,'! $#""! *'! +' %'%$" ('#' %$-'$%3 *'! 3!$"'+ 8',% --"*')3'! -')'-'! *'! !'-'%'! -'3+"-'$ 3'*' -8'('. S$#"!' !"+%'! 8"') % '3'*-%3 ",' -$%+') $%*'3 8#%'$ -%!'+. P!"+% #+" -!,'8'%3'! #'''! -%!'+ 3$%3' -!"+% 8"') % '3'*-%3 *-% !,)'%+'! 8"') % '!, 8'%3. S#'!, !"+% '!, 8#%'$ -%!'+ $!$"!' ('#' $%*'3 +'!,"!, '3'! 8#%3' 8%' *-% --#$')'!3'! "'$" %)'3 *'+' !"+%'!!'. S8','% (!$) #'!, !"+% '!, --8"'$ 3'%'! $!$'!, #'!,'! '!$'#' N,'#' '3'! -!3!, '$" %)'3 '!, *%#''3'!!' $#$%!*' *'! 8#'*' *% %)'3 '!, 8!'#. P#'''! -%!'+ %!% ('#' $%*'3 +'!,"!, '3'! -!,'!,," 3" !"+% $#8"$ $#)'*' -'$+'-'$ *'! %*' "$'-' !"+%'! "'$" % '3'*-%3 $#8"$.
3.0 PROSES PENULISAN ESEI AKADEMIK
P# !"+%'! % --"!'% $%,' $')' 8'# %'%$" #%''! !""!'! *'! !,*%$'!%&. D'+'- $%' $')' $#*''$ (')'!!' '!, #+" *%)"#'% +) !"+% ('#' %*'+. H'+ %!% *-%3%'! 3#'!' ""!'! $%' $')' !$%!, "'' % +8%) $#""! -!,%3"$ 3"$'-''!. N'-"! *-%3%'! "#"$'! $%' (')'! $%*'3 $#+'+" 3$'$ *'! #+" *%)"#'% 3-"'!'. M%'+!' $!,') !"+% '!, -!!$"3'! "*"+ 3'#'!,'!!' "*') %' -!"+% *'! $!,') !"+% +',% -+'3"3'! -#+)'! -'3+"-'$ $#+8%) *')"+" "!$"3 -!*''$ %+)'- $!$'!, 8%*'!, '$'" 3 '$'" $'"3 $"+%'!!'. B')3'! *'+'3!'$''!!' $#*''$ '!$'#' $')':$')' %$" 8#+'3" #!$'3 (!$)!' !!$"'! 8%*'!, !!$"'! 3 *'! !!$"'! "*"+. P# #$'-' '!, $#+%8'$ *'+'- # !"+%'! % '3'*-%3 %'+') # #%''! '$'" *%3!'+% 8','% # #'!"+%'!. P!"+% )!*'3+') -+'3"3'! #%''! -!$'+ '$'" %3+,% 8+"- -+'3"3'! !"+%'!. H'+ %!% *-%3%'! 3#'!' !"+% #+" -!,$')"% *'! -!,!'+ #$' --')'-% '' '!, )!*'3 *%$"+% -'' 8#'*' '*' $')' !"+%'!. S$#"!' !"+% ",' )!*'3+') -+'3"3'! !!$"'! 8%*'!, -'' 8#'*' '*' # #%''!. P!!$"'! 8%*'!, *'+'- # #%''! %'+') -%+%)'! !% 8%*'!, '' '!, )!*'3 *%#3' '$'" *%$"+% +) '#' !"+%. P-%+%)'! 8%*'!, $#8')',% 3'*' +8','% '3 $#-'"3+') 8%*'!, 3!-% %'+ +%$%3 8"*'' *'! 8','%!'. D% '-%!, %$" !!$"'! 3 *'! !!$"'! "*"+ ",' #+" *%+'3"3'!. P!!$"'! 3 *'+'- #'!"+%'! '$'" #%''! %'+') *%-'!' !"+% )!*'3+') --8"'$ $'"3 "-"- 8',% "'$" !"+%'! 3-"*%'! !!$"'! "*"+ '*'+') $'"3 '!, $+') *%%%3'%3'! -!'*% $'"3 3(%+. H'+ %!% *-%3%'! 3#'!' !!$"'! "*"+ --8+)3'! !"+% *''$ --8#% 3" -'' !"+%'! # !"+%'!. P!!$"'! "*"+ '$'" ",' *%3!'+% !!$"'! $'"3 ",' 8+) *%+'3"3'! 8+"- --8"'$ !"+%'! '$'" +' !"+%'!. P!!$"'! "*"+ %!% --"!'% '#'$ %'%$" )'#"+')
#+&'! #&3'$% *'!
%!,3'$. P!!$"'! ''#'! ",' -#"'3'! 8')',%'! *'#%'*' # #%''! '$'" #'!"+%'!. P!!$"'!
''#'! -#"'3'! "#"$'! 3+%-' *'+'- # #'!"+%'!.
P!!$"'! ''#'! %!% *%+'3"3'! *'+'- #'!"+%'! "'' !"+% *''$ -#!('!'3'! ''#'! '$'" 3" $#" '*' $'"3 % '!, '3'! *%$"+%. H'+ %!% #+" *-% --'$%3'! !"+% $%*'3 3+%#" -'' -!"+% *'! $%*'3 +'#% *'#%'*' $'"3 '$'" "*"+ !"+%'!. C'8'!,
*'+'- # #'!"+%'! '!, $#'3)%# %'+') -#+)'! -'3+"-'$. M'3+"-'$ 8#3'%$'! %% % '!, )!*'3 *%$"+% )!*'3+') *%('#% $#+8%) *')"+" "'' --"*')3'! # !"+%'! *% #%!,3'$ $#"!'. T')' 8'# '!, 3*"' *'+'- # !"+%'! %'+') !""!'! '$'" !"+%'!. P'*' $')' %!% !"+% -+'3"3'! $%!*'3'! '!, #$'-' %'%$" !""!'! #'!,3' %%. P!"+% )!*'3+') -!""! %% -!,%3"$ 3"$'-''! 8#*''#3'! 3!$%!,'! %% $#8"$ *% *'+'"'$" % '3'*-%3. I% '!, $#!$%!, )'#"+') -!'*% %% "$'-' '$'" '!, #$'-' *'+'- !"+%'! 8',% -!,"'$3'! +',% 3#('''! -8'(' '$'" -!'3%!3'! %)'3 -8'(' #$' -!'#%3 #)'$%'! -8'('&. P!""!'! #'!,3' %!% '!,'$ !$%!, 8',% -!,+'33'! -8')''! -"+' %% '*' %% '!, +'%!. S$#"!' %'+') !,-8'!,'! %% '$'" *%3!'+% -#!,,'!'! %%. D'+'- # !,-8'!,'! %% !"+% )!*'3+') -!,)"#'%3'! %% '$'" %*' "$'-' 8',% -!3!, %*' $#8"$. P!,-8'!,'! %% 8+) *%8"'$ -+'+"% -'3+"-'$:-'3+"-'$ '$'" *'$' '!, $+') *%3"-"+ *'! *%#+)% +) !"+% -'' $')' #'!"+%'!. P+' -(')'! -''+') ",' *''$ *%+'3"3'! *'+'- !,-8'!,'! %% -+'+"% $%,' #%!,3'$ %'%$" *3#%% -!,!'% "'$" -''+') '!, '3'! *%8')' '!'+%% $#)'*' 8'8 '3%8'$ *'#% "'$" -''+') *'! '+$#!'$% '$'" 3%-"+'! 8','% -(')'! "'$" -''+'). P!'+%!'! -#"'3'! $')' '!, 3$%,' *'+'- $%!,3'$ # !""!'! *'+'- -!"+% "'$" % '3'*-%3. P!'+%!'! -#"'3'! # 8','%-'!' %% *%3'%$3'! *!,'! )"#'%'! '$'" %% '!, +'%! #$' (!$):(!$) '!, "'% 8',% --'$%3'! !'+%!'! $#8%!'. P!'+%!'! -$%+') *%3!, *!,'! *'$' '$'" 8"3$% '!, '*' *!,'! -!,,"!'3'! !*) 8%+'!,'! '!, "'% 8',% --'$%3'! ''$ *'! 8')'' $#'$"#. T')' '3)%# *'+'- !""!'! '$'" !"+%'! %'+') $')' !'$''! #-'$. P!'$''! #-'$ %'+') !,,"!''! #-'$ *'+'- !"+%'!. P!"+% )!*'3+') -!"+% -!,%3"$ #-'$ !"+%'! % '3'*-%3 '!, $+') *%$!$"3'! '$'" *%$$'3'!. <#-'$ !"+%'! %!% '*'+') 8#*''#3'! $""'! !"+% %$" !*%#%. S3%#'!' !"+% -!"+% +'#'! -'3' #-'$ '*'+') -!,%3"$ +'#'!. G'' !"+%'! ",' -#"'3'! #-'$ !"+%'! '!, '+%!, !$%!,. G'' !"+%'! )!*'3+') "'% -!,%3"$ !% !"+%'! '!, *%8"'$. P# !"+%'! % '3'*-%3 '!, $#"!' %'+') !,*%$'! '$'" *%3!'+% ",' 8','% '(' !"+%'!. D'+'- # !,*%$'! #3'#' '!, #$'-' '!, #+" !"+% +'3"3'! %'+') !-'3'! %%. I% )!*'3+') *%-'3 $#+8%) *')"+" 8',% --'$%3'! $%' ''$ '!, *%8%!' --"!'% %*' "$'-' 3-"*%'! *% 3!, -+'+"% )"#'%'! *'$' *'!
(!$):(!$) '!, "'%. P!"+% ",' )!*'3+') --#%3' *!,'! $+%$% %% '$'" %*' "$'-' *!,'! -+'3"3'! !,*%$'! '$'" -!'-8')8'%3 3'$' '$'" ""!'! ''$ *% $%' #!,,'!. P# *'+'- !,*%$'! '$'" '(' !"+%'! '!, $#"!' %'+') !-'3'! '3 8')''. A3 8')'' %!% !$%!, *'+'- --!,'#")% !"+%'!. P-%+%)'! ,'' 8')'' )'#"+') "'% -!,%3"$ !% !"+%'!. M%'+!' !"+%'! 8#3!''! 3!-% !"+% % '3'*-%3 )!*'3+') --+8','%3'! 3' 3'$' '!, 8#3'%$'! 3!-% #$% %!+'% *%%$ !,,'!,,"#'! 3"%$% +%'8%+%$% *'! 8','%!' "'' %'!' +8%) -!'#%3 -%!'$ -8'('. A3)%# 3'+% %'+') # !-'3'! 3)#'! *'! 3)%. K)#! %'+') 3%!'-8"!,'! '$'" 3$#%3'$'! '!$'#' '$" ''$ *!,'! ''$ '!, +'%! *'+'- 8"') ;'('!' "'' -"*') *%')'-%. K)% "+' %'+') )"8"!,'! '!$'#' '$" "!"# *!,'! "!"# '!, +'%!. P!"+% )!*'3+') --'$%3'! 3)#! *'! 3)% '*'+') +!,3' *'! 8'%3 #$' $#""! ','# ''$ '!, *%,"!'3'! $%*'3 -!,+%#"3'! -8'('. P!"+%'! "'$" % '3'*-%3 #+" *%#'!('!, 3#'!' !"+%'! % '3'*-%3 %!% --#+"3'! !"+% "!$"3 3" $#)'*' !"+%'!!'. P#'!('!,'! *'+'- !"+%'! % '3'*-%3 %!% #+" 8',% !"+% -!"-"3'! #)'$%'! $#)'*' $'"3 "$'-' 8"') % '3'*-%3 '!, '3'! *%$"+% &%. S3%#'!' !"+% ,','+ -+'3"3'! #'!('!,'! *'+'- -!"+% % '3'*-%3 $"-"'!!' $#)'*' $""'! "$'-' !"+%'! 8+) $#,'!,," *'! +'#% *'#%'*' +'!*''!!'. S+'%! %$" #'!('!,'! *'+'- !"+%'! % '3'*-%3 ",' #+" *%+'3"3'! 8',% !,)'%+'! 8"') % '!, $#'$"# %% *'! %*' "$'-'!' &%%. M+'+"% #'!('!,'! !"+%'! #'!, !"+% $#8"$ '3'! *''$ -!,%3"$% #*"# '$'" # !"+%'! *!,'! 8'%3. H'+ %!% ('#' $%*'3 +'!,"!, '3'! *''$ --'!*" !"+% *'+'- -!""! %% *'! %*' '!, *%#+)% *'#%'*' -'3+"-'$ '!, $+') *%'-8%+ -!,%3"$ #'!('!,'!!'. A3)%# 3'+% #'!('!,'! *'+'- !"+%'! % '3'*-%3 #+" *%+'3"3'! 8',% --'$%3'! !"+% *''$ -!%'3'! 8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3 *'! -'!$' $'$ '*' -'' '!, $+') *%$!$"3'!. P!,)'%+'! 8"') % '3'*-%3 +'+"!' --"!'% $-) -'' '!, *%8#%3'!. H'+ %!% ('#' $%*'3 +'!,"!, --#+"3'! #'!, !"+% "!$"3 -#'!('!, !"+%'!!' ','# # -!,)'%+3'! % $#8"$ -'' '!, $+') *%8#%3'!.
$%*'3 $#+;'$ *'#%'*'
4.0 PENUTUP
S('#' 3+"#")'!!' 8',% -!,)'%+3'! 8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3 #'!, !"+% %$" -$%+') --%+%3% 3#%$#%' $#$!$" #$% $%*'3 8#%3' #"*% #$' $%*'3 8#%3' -%!'+ 3$%3' -!,)'%+3'! 8"') % '3'*-%3. S+'%! %$" #'!, !"+% ",' #+" -+$'33'! 8"3$% '!, -!3!, $%' )"') *'+'- % '!, *%$"+%!' *'! -!,+'3 *'#%'*' -!,-"3'3'! '!*'%'! !*%#% $'!' 8"3$% )"') '!, 3"3"). I*' *'! !'$''! '3$' *'+'- % '3'*-%3 ",' #+" *%+'3"3'! ('#' %$-'$%3 8',% !,)'%+'! 8"') % '3'*-%3 '!, 8'%3. P!,)'%+'! 8"') % '3'*-%3 ",' --"!'% # *'! $')'!' '!, $#!*%#%. P# !"+%'! 8"') % '3'*-%3 '!, #+" *%+'3"3'! %'+') $')' #%''! $')' !""!'! *'! $')' !,*%$'!. D'+'- $')' #%''! # '!, $#+%8'$ $#-'"3+') #%''! -!$'+ !!$"'! 8%*'!, !"+%'! *'! !!$"'! "*"+ '$'" $'"3. S-!$'#' %$" # !""!'! #'!,3' %% !,-8'!,'! %% *'! # !'+%!'! "+' $#-'"3 *'+'- $')' !""!'! *'+'- # -!,)'%+3'! 8"') % '3'*-%3. P!,)'%+'! 8"') % '3'*-%3 %!% #+"+') *%#'!('!, 8',% --'$%3'! $"-"'! #'!, !"+% '3'*-%3 %$" $%*'3 +'#% *'! $#" 3" $#)'*' 83$% !"+%'! 8"') % '3'*-%3 $#8"$. S+'%! %$" #'!('!,'! *'+'- !"+%'! % '3'*-%3 ",' !$%!, 8',% --'$%3'! % '!, *%)'%+3'! -'!$' *'! %' $'$ '*' -''!'.
i Sivachandralingam Sundra Raja. Pemikiran dan Penulisan Ilmiah. Utusan Publications and Distributors Sdn. Bhd. Kuala Lumpur. 2001. lmn !. ii "hmad #au$i bin "bdul amid % &sha' (h) Long. 7 Langkah Sistematik Menulis Esei. "L*S (onsulting +*ala,sia- Sdn. Bhd. Pulau Pinang. 1. lmn 11. iii &bid 12. iv "hmat "dam % Saidatul /ornis aji *ahali. Penyelidikan dan Penulisan Ilmiah. Univ)rsiti *ala,sia Sabah Pusat P)nataraan &lmu Dan Bahasa. 2001. lmn !. v &bid . vi 3idjono s. BAHASA INDONESIA : Mata uliah Pengem!angan e"ri!adian di Perguruan #inggi. 4rasindo. 5a'arta. 200. lmn 26. vii &bid.
RUJUKAN
A)-'* <'"% 8%! A8*"+ H'-%* = I)'3 C) L!,. 1999. 7 Langkah Sistematik Menulis Esei. P"+'" P%!'!, > ALMS C!"+$%!, M'+'%'/ S*!. B)*.
A)-'$ A*'- = S'%*'$"+ N#!% H'% M')'+% 2001. Penyelidikan dan Penulisan Ilmiah. P"'$ P!'$'#''! I+-" D'! B')'' > U!%&#%$% M'+'%' S'8').
A!*#; N#$)*,. 2005. The Good Study Guide. '+$! H'++ U!%$* K%!,*- > O! U!%&#%$.
M)*. A)'# A8*. H'-%* H'+%-') M'@'+% P'+%-') A$-' S'!%$') M)*. Y" S#% I8#')%- Y" B! '+%' M)*. N'%# = '%!"*! H''!. 2001. Pengenalan kepada Penulisan Ilmiah. S3"*'% > U!%&#%$% T3!+,% M'+'%'.
S%&'()'!*#'+%!,'- S"!*#' R''. 2001. Pemikiran dan Penulisan Ilmiah. K"'+' L"-"# > U$"'! P"8+%('$%! '!* D%$#%8"$# S*!. B)*.
%*! H. 2017. BAHASA I!"ESIA # Mata $uliah Pengem%angan $epri%adian di Perguruan Tinggi. '3'#$' > G#'%!*.