RUMAH SAKIT BEN MARI Jl. Raya Kendalpayak No. 17 Malang
PEDOMAN INSTA INSTALASI LASI PUSAT STERILIS STERILISASI ASI RUMAH SAKIT BEN MARI
KOMITE PENCEGAHAN DAN PENGENDALIAN INFEKSI RUMAH SAKIT BEN MARI
TIM PENYUSUN
Dr. Anin Indriani, Sp! Ag"ng Se#ya$an, SKep. Ner% A%#in S"li%#yo Rini &ida' Indra$a#i, A(d. Kep No)i#a N"r Ri*ak+a', SST k#ania Sri Har#a#i, A(d. Kep Ra#i' D$i N, SKep. Ner% Rika Ag"%#in, A(d. ! -i$in -india%#"#i, A(d. Kep KATA PENGANTAR
/"0i %y"k"r ke'adira# T"'an ang Ma'a E%a a#a% %egala ra'(a# dan 'idaya'2Nya (aka pedo(an In%#ala%i /"%a# S#erili%a%i di R"(a' Saki# Ben Mari #ela' dapa# di%"%"n dengan 3aik. R"(a' Saki# %elain (er"pakan p"%a# r"0"kan (edik 0"ga 3erpon#en%i #er'adap re%iko pen"laran in*ek%i yang %ering di%e3"# dengan Healthcare Associated Infections 4HAI%5. HAI% adala' in*ek%i yang #er0adi pada pa%ien %ela(a pera$a#an di r"(a' %aki# a#a" *a%ili#a% pelayanan ke%e'a#an lain yang #idak di#e("kan dan #idak dala( (a%a ink"3a%i %aa# pa%ien (a%"k r"(a' %aki#. HAI% dapa# di%e3a3kan ole' *lora endogen a#a" karena (ikroorgani%(e di lingk"ngan %arana ke%e'a#an. Sala' %a#" indika#or ke3er'a%ilan dala( pelayanan r"(a' %aki# adala' renda'nya angka HAI%. Un#"k (en6apai ke3er'a%ilan dala( pelayanan ke%e'a#an, (aka diperl"kan "paya pen6ega'an dan pengendalian re%iko pen"laran %er#a #er0adinya in*ek%i 3aik pada pa%ien, kel"arga pa%ien, (a%yaraka# yang 3erk"n0"ng (a"p"n per"ga% r"(a' %aki# . Un#"k i#", 3"k" pedo(an ini di'arapkan (a(p" (e(3an#" r"(a' %aki# dala( pelak%anaan pro%e% %#erili%a%i di R"(a' Saki# Ben Mari dengan 'arapan %el"r"' #a'apan %#erili%a%i dapa# dilak%anakan dengan 3aik, %e'ingga dapa# (eng"rangi #er0adinya pro%e% in*ek%i yang #er0adi di r"(a' %aki#. Tak l"pa ka(i "6apkan #eri(a ka%i' kepada %e("a pi'ak yang #erli3a# dala( pe(3"a#an pedo(an ini %e'ingga pro%e% 3i%a 3er0alan lan6ar. Se'ingga %e(oga %e("a yang #ela' ki#a 6i#a26i#akan dapa# 3er0alan %e%"ai dengan 'arapan ki#a %e("a. Bagi para pe(3a6a %e(oga 3i%a (e(3eri (an*aa# a#a% #er%"%"nnya pedo(an ini.
TIM /ENUSUN BAB I PENDAHULUAN
A. LATAR BELAKANG
R"(a' Saki# %elain (er"pakan p"%a# r"0"kan (edik 0"ga 3erpon#en%i #er'adap re%iko pen"laran in*ek%i yang %ering di%e3"# dengan Healthcare Associated Infections 4HAI%5. HAI% adala' in*ek%i yang #er0adi pada pa%ien %ela(a pera$a#an di r"(a' %aki# a#a" *a%ili#a% pelayanan ke%e'a#an lain yang #idak di#e("kan dan #idak dala( (a%a ink"3a%i %aa# pa%ien (a%"k r"(a' %aki#. HAI% dapa# di%e3a3kan ole' *lora endogen a#a" karena (ikroorgani%(e di lingk"ngan %arana ke%e'a#an. Sala' %a#" indika#or ke3er'a%ilan dala( pelayanan r"(a' %aki# adala' renda'nya angka HAI%. Un#"k (en6apai ke3er'a%ilan dala( pelayanan ke%e'a#an, (aka diperl"kan "paya pen6ega'an dan pengendalian re%iko pen"laran %er#a #er0adinya in*ek%i 3aik pada pa%ien, kel"arga pa%ien, (a%yaraka# yang 3erk"n0"ng (a"p"n per"ga% r"(a' %aki# . Sala' %a#" langka' dala( pen6ega'an dan pengendalian in*ek%i adala' (elal"i %#erili%a%i. S#erili%a%i adala' %"a#" pro%e% penanganan perala#an a#a" 3a'an (edi% yang #idak %#eril (en0adi %#eril dengan (eng'an6"rkan %e("a 3en#"k ke'id"pan (ikro3a #er(a%"k endo%pora (elal"i (e#ode %e#ela' yang #epa#. Se(akin 3er#a(3a' ko(plek%i#a% perala#an (edi% dan (eningka#nya ke3"#"'an 3a'an (edi% %#eril 'a3i% pakai, (aka diperl"kan %en#rali%a%i pelayanan %#erili%a%i %e'ingga ke%el"r"'an pro%e% (en0adi le3i' e*i%ien, e*ek#i*, 3er%#andar#, a(an dan ("#" #er0a(in. Dala( rangka (engop#i(alkan
%en#rali%a%i pelayanan %#erili%a%i, (aka di3"#"'kan p"%a#
pelayanan %#erili%a%i yang
"#a(anya (enyiapkan ala#2ala# %#eril, %er#a 3a'an (edi% 'a3i% pakai %#eril "n#"k keperl"an pera$a#an pa%ien di r"(a' %aki# . /"%a# S#erili%a%i di RS Ben Mari Malang #idak diga3"ng dengan la"ndri yang 3er#"0"an "n#"k 8 1. Me(3an#" "ni# ker0a di r"(a' %aki# yang (e(3"#"'kan %arana %#eril "n#"k (en6ega' #er0adinya in*ek%i. . Men"r"nkan angka ke0adian in*ek%i dan (e(3an#" (en6ega' %er#a (enangg"langi in*ek%i HAI%. . E*i%ien%i #enaga (edi%9para(edi% "n#"k kegia#an yang 3erorien#a%i pada pelayanan pa%ien. :. Menyediakan dan (en0a(in k"ali#a% 'a%il %#erili%a%i #er'adap prod"k yang di'a%ilkan.
B. LANDASAN HUKUM
C. TUJUAN
D. Se3agai pedo(an dala( pengelolaan S#erili%a%i di &ingk"ngan RS Ben Mari E. F. RUANG LINGKUP PELAYANAN
1. Si%#e( pelayanan . &ingk"p kegia#an pelayanan G. H. I. J. K. L. M. N. O.
:
P. BAB II Q. KETENTUAN UMUM R. A. PENGERTIAN
1. Se#rili%a%i Sen#ral adala' In%#ala%i pen"n0ang 3i%ni% %e3agai pengelola %#erili%a%i di r"(a' %aki# dan (elak%anakan kegia#an %#erili%a%i %e6ara %en#ral "n#"k (en"n0ang kelan6aran pelayanan. . Barang %#eril %ekali pakai 4 single-use5 adala' in%#r"(en#9ala# ke%e'a#an yang di%ediakan dan diprod"k%i "n#"k %ekali pakai a#a" 'a3i% dig"nakan %ekali p akai dala( %a#" ke(a%an. . S#erili%a%i (en6er(inkan kegia#an yang dilak"kan #erp"%a# dala( %a#" a#ap (anage(en# agar k"ali#a% yang di6apai dapa# #er%#andar#, #idak ada d"plika%i pelayanan %#erili%a%i %e'ingga #er0adi e*i%ien%i 3iaya 3agi r"(a' %aki# . :. S#erili%a%i adala' %"a#" pro%e% penanganan ala# a#a" 3a'an yang #idak %#eril (en0adi %#eril dengan (eng'an6"rkan %e("a 3en#"k ke'id"pan (ikro3a #er(a%"k endo%pora (elal"i (e#ode %#erili%a%i yang #epa#. ;. Ta'apan pro%e%
%#erili%a%i
di("lai
dari
pro%e% pre2cleaning ,
cleaning dan
penge(a%an9labeling , %#erili%a%i %er#a penyi(panan dan pendi%#ri3"%ian. <. S#eril adala' kondi%i di(ana 3arang a#a" perala#an 3e3a% dari %e("a (ikroorgani%(e #er(a%"k %pora. 7. S#erilan adala' a# yang (e(p"nyai karak#eri%#ik dapa# (en%#erilkan 3arang a#a" perala#an. =. Tanggal kadal"ar%a adala' #anggal yang (enya#akan 3a#a% $ak#" #erak'ir 3arang (a%i' (e(en"'i per%yara#an %#eril %ela(a di%i(pan %e%"ai dengan 6ara yang 3enar. >. /elayanan %#erili%a%i (er"pakan 3agian yang #idak #erpi%a'kan dari %i%#e( pelayanan ke%e'a#an di r"(a' %aki# yang 3erorien#a%i kepada pa%ien dala( (enyediakan 3arang %#eril dan a#a" (e(pro%e% 3arang non %#eril (en0adi 3arang %#eril yang a(an dengan ("#" #er0a(in. S. B. MANAJEMEN STERILISASI SENTRAL
T. 1. Tujuan dan tu!"#$
a.
T"0"an
− Ter%elenggaranya %en#rali%a%i pelayanan %#erili%a%i yang %e%"ai %#andar#. − Ter6apainya peningka#an ("#" dan perl"a%an 6ak"pan pelayanan %#erili%a%i di r"(a' %aki# (elal"i ker0a%a(a #i( dengan %e("a "ni# ker0a.
− Ter%edianya ala# ke%e'a#an %#eril "n#"k 0e0aring pelayanan ke%e'a#an . − Ter6apainya peningka#an ko(pen#en%i S"(3er Daya Man"%ia di 3idang %#erili%a%i.
;
− Ter%edianya #e(pa# pendidikan dan pela#i'an di 3idang %#erili%a%i . − Ter%edianya #e(pa# peneli#ian dan penge(3angan pelayanan %#erili%a%i . 3. T"ga% /okok
− Menyediakan dan (enyelenggarakan kegia#an %#erili%a%i ala#, 3a'an dan linen %#eril ke3"#"'an pa%ien di r"(a' %aki# .
− Me(3an#"
(enyediakan
ke3"#"'an
"ni#9in%#ala%i93idang93agian
yang
(e(erl"kan 3arang %#eril.
− Menyelenggarakan %#andari%a%i ("lai dari pro%e% dekon#a(ina%i, penge(a%an %a(pai dengan %#erili%a%i .
− Me(eli'ara dan (elak"kan in)en#ari%a%i perala#an %#erili%a%i %e6ara ak"ra#. − Me(eli'ara e*ek#i*i#a% %e6ara ak"ra# #er'adap 3er3agai pro%e% pe(3er%i'an, de%in*ek%i dan %#erili%a%i .
− Me(3erikan kon#ri3"%i dala( penge(3angan pelayanan ("#" di r"(a' %aki# yang #erkai# dengan pengendalian HAI%.
− Menge*i%ienkan #enaga dala( kegia#an %#erili%a%i di "ni# ker0a. U. 6.
?"ng%i
− Meren6anakan,
(engkordina%ikan,
(elak%anakan
dan
(enga$a%i
%er#a
(enge)al"a%i kegia#an %#erili%a%i .
− Meren6anakan ke3"#"'an 3arang (edi%, 3a'an penge(a% yang 3erk"ali#a% "n#"k prod"k%i 3arang (edi% %#eril.
− Menyediakan dan (endi%#ri3"%ikan 3arang %#eril ke "ni# ker0a yang (e(3"#"'kan.
− Melak"kan in)en#ari% %e("a perala#an %#erili%a%i yang dig"nakan di r"(a' %aki# . − Mendok"(en#a%ikan %e#iap ak#i*i#a% penyelenggaraan pro%e% %#erili%a%i %e3agai 3agian dari progra( pengendalian ("#".
− Me(3erikan kon#ri3"%i #er'adap pendidikan dan pela#i'an 3agi #enaga ke%e'a#an yang #erkai# dengan %#erili%a%i @.
.
%. O&'an$#a#$ dan K(t(na'aan
a.
rgani%a%i
− Ked"d"kan 8 -. Mer"pakan %ala' %a#" "ni# ker0a non %#r"k#"ral. . Dala( (elak%anakan kegia#an Kepala In%#ala%i &a"ndry dan S#erili%a%i Sen#ral di3an#" ole' 8
Ka Ur"%an S#erili%a%i Sen#ral
Ka Ad(ini%#ra%i
.
<
3. Ke#enagaan
− Jeni% #enaga 8
Tenaga *"ng%ional 8 Apo#eker, r"(a' %aki#, /era$a#, D ?ar(a%i, A%i%#en Apo#eker, Sani#arian dan SMK Ke%e'a#an.
Tenaga non *"ng%ional 8 Sar0ana U("( 4Mana0e(en, ko(p"#er5, D Te'nik dan S&TA.
− S#a#"% Ke%e'a#an
S#a#"% ke%e'a#an
− Me(p"nyai da#a ke%e'a#an yang (en6ak"p da#a *i%ik. − 2ray "n#"k TB paling %ediki# %ekali %e#a'"n. − S#a#"% i("ni%a%i "n#"k Hepa#i#i% B, #e#an"%, #yp'oid *e)er. − &aporan (engenai %aki# yang diala(i.
/endidikan
− Kepala I&SS
8
Sar0ana U("(,
Apo#eker, Ke%e'a#an dan Ner%.
− /engelola S#erili%a%i
8
S1
Ke%e'a#an, Ner% ,U("(
− Ka Ti( S#erili%a%i 8
D Te'nik
− Ka Ti( /rod"k%i 8
D
Kepera$a#an, U("(
− /elak%ana 8
Ke%e'a#an,
D ?ar(a%i
D
Ke%e'a#an,
Kepera$a#an9SMU9 SMK Ke%e'a#an Ko(pen#en%i
8
/endidikan
S#erili%a%i Ser#i*ika%i 8
K"r%"% d an pela#i'an
S#erili%a%i C. 6.
T"ga% /okok, -e$enang dan Tangg"ng Ja$a3
− Ka Ur"%an S#erili%a%i
Me(3an#" Ka %#erili%a%i dala( (enyelenggarakan, (engkoordina%i, (enga#"r, (enga$a%i %el"r"' kegia#an opera%ional pelayanan %#erili%a%i %e%"ai a#"ran S#andar# pro%ed"r opera%ional yang 3erlak"
Meny"%"n ran6angan kegia#an layanan %#erili%a%i %e%"ai dengan %#andar# pelayanan
Mengkoordinir dan (engara'kan %#a* dala( (elak%anakan #"ga% %e%"ai dengan #angg"ng 0a$a3nya yang (elip"#i %#erili%a%i, penyiapan dan di%#ri3"%i alke%, dan 3a'an %#erili%a%i %er#a pe(eli'araan ke3er%i'an ala# dan pe(eli'araan %#erili%a%i
7
Melak"kan %#o6k opna(e per%ediaan 3arang %#erili%a%i di r"(a' %aki#
Melak"kan penge6ekan (e%in2(e%in "n#"k (enge#a'"i keadaan li%#rik, air, angin, "ap, %"(3er daya lainnya
Men6arikan pe#"ga% penggan#i 0ika ada yang 3er'alangan 'adir pada %'i*# %ore, (ingg" dan 'ari li3"r na%ional
Melak"kan e)al"a%i %eder'ana #er'adap %el"r"' kegia#an pelayanan %#erili%a%i %en#ral
Me(3"a# progra( orien#a%i "n#"k #enaga 3ar"
Me(3"a# ren6ana per3aikan dan penggan#ian ala# yang r"% ak
Me(an#a" ("#" dan (e(a%#ikan ("#" peker0aan %#erili%a%i dan (endok"(en#a%ikannya
Me(3"a# laporan 'a%il ker0a pelayanan %#erili%a%i kepada Ka %#erili%a%i
Melak%anakan %e3agian #"ga% lain yang di3erikan ole' a#a%an
Dala( (en0alankan #"ga%nya 3er#angg"ng 0a$a3 kepada Ka %#erili%a%i
− Ka Ad(ini%#ra%i
Me(3an#" Ka %#erili%a%i dala( (enyelenggarakan, (engkoordina%i, (enga#"r, (enga$a%i %el"r"' kegia#an ad(ini%#ra%i dala( (enyiapan *a%ili#a% dan SDM pelayanan %#erili%a%i %e%"ai a#"ran S#andar# pro%ed"r opera%ional yang 3erlak"
Meny"%"n ren6ana ke3"#"'an *a%ili#a% dan SDM pelayanan %#erili%a%i
Me(an#a" penyediaan *a%ili#a% dan SDM %#erili%a%i
Meng'i#"ng inde ke'adiran per"(a' %aki#onil %#erili%a%i
Melaporkan da#a pelak%anaan kegia#an pelayanan %#erili%a%i
Mengik"#i %e(inar, pela#i'an (ana0e(en pengelolaan %#erili%a%i "n#"k penge(3angan pengelolaan %#erili%a%i
Melak"kan e)al"a%i %eder'ana a#a% %el"r"' kegia#an %#erili%a%i
Melak%anakan %e3agian #"ga% lain yang di3erikan ole' a#a%an
Dala( (en0alankan #"ga%nya 3er#angg"ng 0a$a3 kepada Ka %#eili%a%i AA.
). *$#$ dan M$#$
a.
@i%i AB.
Men0adi "ni#
yang (enyelenggarakan %#erili%a%i ala# in%#r"(en#
ke%e'a#an yang #erper6aya #a'"n 17 3.
Mi%i
1. Menyelenggarakan "r"%an pelayanan %#erili%a%i ala# kedok#eran dan ala# ke%e'a#an . Me$"0"dkan SDM %#erili%a%i yang pro*e%ional dengan ko(i#(en #inggi
=
. Menyediakan #e(pa# pendidikan, pela#i'an, peneli#ian dan penge(3angan di 3idang &a"ndry dan S#erili%a%i :. Menge(3angkan Uni# Bi%ni% S#ra#egi% 4UBS5 A.
>
:. SARANA DAN /RASARANA a.
Bang"nan ;. <. 7. =. >. 1. 11. 1. 1. 1:. 1;. 1<. 17. 1=. 1>. . 1. . . :. ;. <. 7. =. >. . 1. . . :. ;. <. 7. =. >. :.
1
+1. :.
ALUR KEGIATAN
:. ::. :;. :<. :7. :=. :>. ;. ;1. ;. ;.
Al"r kegia#an S#erili%a%i di Ala#9Barang Ko#or
USER
/ENERIMAAN F /ENATATAN
;:.
;;. ;<.
;7. ;=. ;>. <. <1. <. <. <:. <;. <<. <7. <=. <>. 7. 71. 7. 7. 7:. 7;. 7<.
SE&EKSI /ENAT ATAN @&UME F JENIS BARAN!
/ERENDAMA N
77. 7=. 7>. =. =1. =. =. =:. =;. =<. =7. ==. =>. >. >1. >. >.
Ala#9Barang 9Alke% Bar"
/ENERIMAAN F /ENATATAN BARAN! BARU
/EN!EMASAN F &ABE&IN!
STERI&ISASI
KNTR& INDIKATR
>:.
>;. ><.
/ENUIAN
/EN!ERIN!AN
!UDAN! A&AT STERI&
DISTERI&ISASIIBUSI BARAN!
SRTIR &AAK DISTERI&KAN9TIDAK
KEMBA&IKAN KE UNIT /EN!IRIM BARAN!9A&AT
>7. >=. >>. 1. 11. 1. 1. 1:. 1;. 1<. 17. 1=. 1>. 11. 111. 11. 11. 11:. 11;. 11<. 117. A&UR /ER/INDAHAN BARAN! SATU ARAH
11=.
11>. Barang non %#eril 11
1%,. 1%1. 1%%. Area ko#or 1%). 2peneri(aan 3arang non %#eril 1%+. 2pe(ili'an F %or#ir 2perenda(an 1%-. 2pe(3er%i'an 1%. 2pe(3ila%an 2pengeringan 1%/. 1%0. Area 3er"(a' %aki#i 1%. 1),. 2peneri(aan 3arang 3er%i' 1)1. 2penge(a%an 2la3eling 1)%. 2peny"%"nan 2pe(3ila%an 1)). 2"0i (ekanik,ki(ia,3iologi 1)+. 2pro%e% %#erili%a%i 1)-. Area %#eril 1). /enyi(panan 1)/. 3arang %#eril 1)0. 1). 1+,. Di%#erili%a%i 1+1. 1+%. 1:. Ke#erangan8 1::. A. Area Ko#or 4/ro%e% Pre-Cleaning dan Cleaning 5, dilak"kan di (a%ing2 (a%ing r"angan 1. In%#r"(en# ko#or (a%"k ke area ko#or 4 spole hoke5 (a%ing2(a%ing r"angan . Di area ko#or dilak"kan pro%e% pre-cleaning dan cleaning %a(pai di'a%ilkan in%#r"(en# 3er%i' dan kering . In%#r"(en# 3er%i' di#eri(a di loke# peneri(a lang%"ng di3a$a ke area 3er%i' a#a" area penge(a%an dan #idak (elal"i pro%e% dekon#a(ina%i B. Area 3er%i' dan area %#eril 4pro%e% penge(a%an, labelling dan %#erili%a%i, penyi(panan ala# %#eril dan penyera'an ala# yang %"da' %#eril ke (a%ing2 (a%ing r"angan5 1. Di area 3er%i' in%#r"(en# a#a" ala# dilak"kan pro%e% penge(a%an, la3eling dan pro%e% %#erili%a%i . In%#r"(en# %#eril 'a%il pro%e% %#erili%a%i di%i(pan di r"ang penyi(panan ala# %#eril . Di area %#eril dilak"kan penyi(panan in%#r"(en# %#eril yang akan didi%#ri3"%ikan :. In%#r"(en# %#eril di%era'kan kepada pelanggan (elal"i loke# di%#ri3"%i 3arang %#eril 1:;. 1+. 1+/. ALUR RUANG STERILISASI SENTRAL 1:=. Area Ko#or • 1:>. Un#"k kegia#an pre-cleaning dan cleaning yang dilak"kan di (a%ing2 (a%ing %pole 'oke r"angan, pengelo(pokkan, peng"0ian, pe(3er%i'an 4perenda(an, pen6"6ian dan pe(3ila%an5 dan pengeringan 1;. /er%yara#an 8
1
S"'" "dara an#ara 1=G G Kele(3a3an "dara an#ara ;G 7;G Tekanan nega#i)e − Area Ber%i' 1;1. Un#"k kegia#an ("lai peneri(a 3arang 3er%i', penge(a%an dan la3eling "0i indika#or dan pro%e% %#erili%a%i. Di RS Ben Mari area 3er%i' dan %#eril 0adi %a#" r"angan. 1;. /er%yara#an 8 @en#ila%i 3aik, 3e3a% de3" S"'" "dara an#ara 1=G G Kele(3a3an "dara an#ara ;G 7;G Tekanan po%i#i)e Terpi%a' dari r"angan pre26leaning 96leaning − Area S#eril 1;. Area "n#"k (elak"kan "0i )i%"al 3arang %#eril, penyi(panan 3arang %#eril dan pendi%#ri3"%ian 3arang %#eril. R"ang ini 3erada deka# dengan r"ang %#erili%a%i. Apa3ila dig"nakan (e%in %#erili%a%i d"a pin#", (aka pin#" 3elakang lang%"ng 3er'"3"ngan dengan r"ang penyi(panan 1;:. /er%yara#an8 − /enerangan 'ar"% (e(adai − S"'" "dara an#ara 1= 2 G − Kele(3a3an "dara an#ara ; 7; − Tekanan po%i#i* − E*i%ien%i *il#ra%i par#ik"lar an#ara > >; 4"n#"k par#ik"lar 3er"k"ran .; (ikron5 a#a" dengan *il#er Hepa − Dinding dan lan#ai r"angan #er3"a# dari 3a'an yang 'al"%, k"a# %e'ingga #idak ada n"#2n"# lan#ai #e(pa# peni(3"nan de3" dan %arangnya 3ak#eri − Ala# %#eril di%i(pan pada 0arak 1> : 6( dari lan#ai dan (ini("( : 6( dari langi#2langi# %er#a ; 6( dari dinding − Hindari #er0adinya pen"(p"kan de3" pada ke(a%an. Ak%e% ke r"ang penyi(panan %#eril, dilak"kan ole' pe#"ga% %#erili%a%i %en#ral yang #erla#i', 3e3a% dari penyaki# (en"lar dan (engg"nakan pakaian yang %e%"ai dengan per%yara#an 1;;. 3. /erala#an − Area Ko#or Sink 9 3a%ko( %#ainle%% %#eel Me%in -a%'er Di%in*ek#or Me0a %#ainle%% %#eel Di%in*e6#an# 1;<. − Area Ber%i' Me%in S#erili%a#or A"#o6la)e Ala# peng"k"r %"'", kele(3a3an, dan #ekanan &e(ari in%#r"(en &e(ari linen Me0a %#ainle%% %#eel 9 (e0a prod"%i 1;7. − Area S#eril Rak %#ainle%% %#eel
1
H"(idi*ire 4ala# pene#rali%ir kele(3a3an5 Ala# peng"k"r %"'", kele(3a3an, dan #ekanan 1;=. − Area Di%#erili%a%ii3"%i Trolley di%#ri3"%i Me0a di%#ri3"%i 1-.
1:
11.
1,. BAB III PELAYANAN STERILISASI 1%.
A. MANAJEMEN UMUM 1. Ad2$n$#t&a#$ a. S"ra# (a%"k dan %"ra# kel"ar 3. Mengar%ipkan %"ra#2%"ra# 1). %. P(&(n4anaan a. /eren6anaan ke3"#"'an pelayanan %#erili%a%i r"(a' %aki# di"%"lkan ole' p"%a# %#erili%a%i %e3agai rekapi#"la%i "%"lan dari %e#iap "ni# ker0a pelayanan 3. /eren6anaan Ba'an Medi% Ha3i% /akai 4MBH/5 adala' peren6anaan 3a'an 3ak" dan penge(a% yang di3"#"'kan "n#"k prod"k%i 3arang (edi% %#eril %e6ara periodik dengan (e(per'a#ikan e*i%ien%i dan e*ek#i*i#a% di"%"lkan Bidang /en"n0ang Non Medik "n#"k pro%e% %elan0"#nya. 6. /eren6anaan ke3"#"'an logi%#ik ATK, ART 3arang 6e#akan dan linen di"%"lkan ke Bagian /en"n0ang Non Medik %elan0"#nya di#er"%kan ke Bagian /eren6anaan F Anggaran d. /eren6anaan ke3"#"'an SDM, pendidikan dan pela#i'an di"%"lkan ke Bagian /enge(3angan /ro*e%i e. /eren6anaan kelengkapan Te'nologi In*or(a#ika di"%"lkan ke Bagian /en"n0ang Non Medik %elan0"#nya di#er"%kan ke Bagian /eren6anaan F Anggaran 1<:. ). P(n'adaan a. /engadaan Ba'an Medi% Ha3i% /akai 4BMH/5, linen 3erda%arkan ke3"#"'an (elal"i Bidang /en"n0ang Non Medik. 3. /engadaan logi%#ik ATK, ART dan 3arang 6e#akan 3erda%arkan ke3"#"'an (elal"i Bagian U("(. 6. /engadaan Sarana dan /ra%arana 3erda%arkan ke3"#"'an (elal"i Bidang /en"n0ang Non Medik. d. /engadaan ke3"#"'an SDM, pendidikan dan pela#i'an 3erda%arkan ke3"#"'an ke Bagian /enge(3angan /ro*e%i e. /engadaan kelengkapan Te'nologi In*or(a#ika 3erda%arkan ke3"#"'an (elal"i Bidang /en"n0ang Non Medik. 1<;. +. D!"u2(nta#$ 1. Mer"pakan kegia#an (en6a#a#, (enda#a, (endok"(en#a%ikan dan %e("a ak#i*i#a% *"ng%ional agar dapa# di3a6a dan dilaporkan. 1/. Karak#eri%#ik 8 a. epa# 3. Ak"ra# 6. Ringka% d. er(a# dan #eli#i e. Diper6aya *. Ter3ar" g. Terorgani%ir 1<=. -. P(5a!&an 6 a. La!&an 3u5anan − M"#a%i 3arang (edi% 'a3i% pakai − Di%#ri3"%i 3arang (edi% %#eril
1;
−
S#erili%a%i 3arang (edi% #idak 'a3i% pakai − /enyerapan anggaran − &aporan kiner0a "ni# − &aporan kine0a Indi)id" 4ke("dian 'ari5 1. 3. La!&an Ta7unan − &aporan Kiner0a dan RBA − &aporan %#ok opna(e 3arang (edi% 'a3i% pakai − &aporan 3arang in)en#ari% − &aporan E)al"a%i Ja(inan M"#" /elayanan 4E)al"a%i S/5 1/,. 4. Su23(& Da8a Manu#$a dan D$"5at a9 S"(3er Daya Man"%ia Ur"%an Kepega$aian Ke%e0a'#eraan Kedi%iplinan dan Kepa#"'an Kiner0a 39 /endidikan dan /ela#i'an In#ernal /e#"ga% I&SS Ek%#ernal dari r"(a' %aki# lain 1/1. 1/%. d. L!'$#t$" dan In:(nta&$# &ogi%#ik Ba'an Medi% Ha3i% /akai 4BMH/5 Ala# T"li% Kan#or 4ATK5 Ala# R"(a' Tangga 4ART5 Barang e#akan &inen In)en#ari% 8 /erala#an pelayanan la"ndry dan %#erili%a%i /en"n0ang pelayanan 1/). 1/+.
B. OPERASIONAL a9 P&!du"#$ "a#a dan "aa# #t(&$5 a. Uj$ Kua5$ata# "a#a 8an' 3a$" ada5a7 6 − Ter3"a# dari 3a'an 1 kapa% − Tidak (engand"ng pe("#i' − Tidak (engand"ng a# a%ing 9kan0i − Ba'an 3ak" 3er%era# pan0ang − Me(iliki daya %erap yang 3aik 17;. 3. J(n$# &!du" "a#a dan "aa# 17<. 177. Jeni% /rod"k%i No. 1=. 1=1. Ka%a Non E2Ray A. 1=:. 1=;. 1==. 1=>. Ka%a E2Ray B. 1>. 1>.
1<
17=. 46(5 1=.
Uk"ran
17>. I%i /e(3"ngk"% 1=.
1=<. 1>.
1=7. 1>1.
1>:.
1>;.
1><. 1>7. Kapa% 1>=. 1>>. . . 1. Kapa% %"3i(a# . . :. ;. Ta(pon )agina <. 1,; 7. =. >. Kapa% lidi 1. 1 11. 1. 1. Depper gigi 1:. 1 1;. 1<. 17. Depper gigi 1=. 1,; 1>. . 1. Kapa% gigi . ,; 1 . :. 4. M("an$#2( (&2$ntaan BMHP #t(&$5 − Uni# ker0a pelayanan (enga0"kan ke3"#"'an (elal"i RKA #a'"n 3er0alan ke %#erili%a%i − Uni# ker0a (enga0"kan 6on#o' prod"k ka%a a#a" kapa% yang akan diprod"k%i − /er(in#aan ke3"#"'an "ni# ker0a dapa# dilak"kan %e#iap 'ari − /er(in#aan (engg"nakan *or("lir per(in#aan BMH/ %#eril yang di%ediakan di %#erili%a%i − /enga(3ilan dilak"kan %e#iap %aa#, 0ika per%ediaan #ela' %iap − Sera' #eri(a di#anda#angani ked"a 3ela' pi'ak ;. 39 P&!#(# St(&$5$#a#$ a9 Pre-cleaning ;(&(nda2an9 %%. /ra3ila% 4 pre-cleaning 5 adala' pro%e% yang (e(3"a# 3enda (a#i le3i' a(an "n#"k di#angani ole' pe#"ga% %e3el"( di3er%i'kan, (eng"rangi 0"(la' (ikroorgani%(e, yang (engkon#a(ina%i, (eng2ak#i*a%i )ir"% HB@, H@ dan HI@ 1. T"0"an 8 Melind"ngi pe#"ga% yang 3er%en#"'an lang%"ng dengan in#r"(en# pada • pro%e% %elan0"#nya Meng'ilangkan ko#oran yang #erli'a# dan #idak #erli'a# • Meningka#kan e*ek#i*i#a% pro%e% 6leaning, de%in*ek%i dan %#erili%a%i • . /er%yara#an 8 R"angan dengan )en#ila%i 3aik, #ekanan nega#i*, %"'" 1=G 2 G, • kele(3a3an ; 7; #erpi%a' dari area lain /erenda(an (engg"nakan 6on#ainer yang di%e%"aikan dengan "k"ran • in%#r"(en# %e'ingga %e("a in%#r"(en# dapa# #erenda( &ar"#an perenda(an 3er"pa 6airan eni(a#ik %e%"ai reko(enda%i • prod"%en /e#"ga% 'ar"% #erla#i', (e(a'a(i kon%ep pen6ega'an dan pengendalian • in*ek%i 4//I5 dan (e(p"nyai per%onal 'yangiene yang 3aik /ra3ila% 'ar"% dilak"kan %egera %e#ela' pengg"naan in%#r"(en# "n#"k • (eng'indari ko#oran (en0adi kering . /ro%ed"r li'a# S/ /re2leaning 39 Cleaning 7. /e(3er%i'an 4cleaning 5 adala' pro%e% %e6ara *i%ik (e(3"ang %e("a ko#oran dan %e0"(la' (ikroorgani%(e dari ala# ke%e'a#an "n#"k (eng"rangi re%iko 3agi pe#"ga% %elan0"#nya i. T"0"an 8 Melind"ngi pe#"ga% yang 3er%en#"'an lang%"ng dengan in%#r"(en# • pada pro%e% %elan0"#nya Meng'ilangkan (ikroorgani%(e 3er3a'aya •
17
Meningka#kan e*ek#i*i#a% pro%e% de%in*ek%i dan %#erili%a%i ii. /er%yara#an 8 3. R"angan dengan )en#ila%i 3aik, #ekanan nega#i*, %"'" 1=G 2 G, kele(3a3an ; 7; #erpi%a' dari area lain 6. /erenda(an (engg"nakan %ink yang di%e%"aikan dengan "k"ran in%#r"(en# %e'ingga %e("a in%#r"(en# dapa# #erenda( d. &ar"#an perenda(an 3er"pa 6airan de%in*ek%#an e. /e#"ga% 'ar"% #erla#i', (e(a'a(i kon%ep pen6ega'an dan pengendalian in*ek%i 4//I5 dan (e(p"nyai per%onal 'ygiene yang 3aik *. /e(3er%i'an dapa# dilak"kan %e6ara (an"al a#a" (engg"nakan washer machine g. /ro%ed"r li'a# S/ leaning 49 P(n'(2a#an =. /enge(a%an adala' kegia#an (e(3"ngk"% ala# ke%e'a#an yang %"da' 3er%i' dan kering "n#"k dilak"kan pro%e% %#erili%a%i i. T"0"an 8 Men0a(in %#erili%a%i in#r"(en# dala( ke(a%an • Kea(anan dan e*ek#i*i#a% pera$a#an • Menge#a'"i 3a#a% kadal"ar%a ala# yang di%#erilkan • ii. /er%yara#an 8 R"angan dengan )en#ila%i 3aik, #ekanan nega#i*, %"'" 1=G 2 G, • kele(3a3an ; 7; #erpi%a' dari r"angan pre26leaning96leaning Ter%edia le(ari penyi(panan yang #er#"#"p, 3er%i' dan kering • Ba'an penge(a% 8 • Har"% (a(p" (e(per#a'ankan %#erili%a%i i%inya 'ingga o ke(a%an di3"ka dan 'ar"% ("da' di3"ka #anpa (enye3a3kan kon#a(ina%i o Har"% %e%"ai dengan (e#oda %#erili%a%i yang dipakai an#ara lain #a'an #er'adap per"3a'an %"'", kele(3a3an dan #ekanan pada pro%e% %#erili%a%i Dipili' 3erda%arkan la(a kadal"ar%a pro%e% penyi(panan o in#r"(en#, (i%alnya penge(a% linen (a%a kadal"ar%a in#r"(en# 1 (ingg". /enge(a% ker#a% dan penge(a% po"6'e% (a%a kadal"ar%a 1 3"lan. o /e#"ga% 'ar"% #erla#i', (e(a'a(i kon%ep pen6ega'an dan pengendalian in*ek%i 4//I5 dan (e(p"nyai per%onal 'yangiene yang 3aik /ro%ed"r li'a# S/ /enge(a%an • d9 La3(5$n'
. /enandaan adala' kegia#an pe(3erian la3el9e#ike# a#a" 6a#a#an yang dilak"kan #er'adap (a%ing2(a%ing ke(a%an ala# 3arang yang akan (elal"i pro%e% %#erili%a%i 1. T"0"an 8 a5 Menge#a'"i #anggal %#erili%a%i dan 3a#a% kadal"ar%a ala# yang di%#erilkan 35 Me("da'kan dala( penel"%"ran a#a" penarikan ke(3ali 65 Menge#a'"i pe#"ga% penge(a% 9 opera#or . /er%yara#an 8 a5 R"angan dengan )en#ila%i 3aik, #ekanan nega#i*, %"'" 1=G 2 G, kele(3a3an ; 7; #erpi%a' dari r"angan pre26leaning96leaning 35 Ter%edia le(ari penyi(panan yang #er#"#"p, 3er%i' dan kering •
1=
65 /enandaan (en6an#"(kan (ini(al 8 Tanggal %#erili%a%i o o Tanggal kadal"ar%a o Ini%ial na(a penge(a% o No(or (e%in %#erili%a%i o No(or %ikl"% J"(la' kali pe(akaian re2"%e 4"n#"k %ingle2"%e9re2"%e5 o d5 Se("a ke(a%an in%#r"(en# 9 3arang 'ar"% di3eri penandaan %e3el"( dilak"kan pro%e% %#erili%a%i e5 /e#"ga% 'ar"% #erla#i', (e(a'a(i kon%ep pen6ega'an dan pengendalian in*ek%i 4//I5 dan (e(p"nyai per%onal 'yangiene yang 3aik . /ro%ed"r li'a# S/ /enandaan . (9 St(&$5$#a#$ 1. S#erili%a%i adala' pro%e% (eng'ilangkan9(e("%na'kan %e("a 3en#"k (ikroorgani%(e pada in#r"(en# a#a" ala# ke%e'a#an #er(a%"k endo%pora yang dapa# dilak"kan %e6ara *i%ika a#a" ki(ia (engg"nakan ala# %#erili%a#or 1. T"0"an 8 a5 Me(3"n"' %e("a (ikroorgani%(e pada in#r"(en# 9 ala# #er(a%"k endo%pora 35 Meng'a%ilkan in#r"(en# 9 ala# %#eril "n#"k dig"nakan . /er%yara#an 8 a5 R"angan dengan )en#ila%i 3aik, #ekanan nega#i*, %"'" 1=G 2 G, kele(3a3an ; 7; 3er#ekanan po%i#i* 35 Me%in %#erili%a%i 8 S"'" #inggi dig"nakan "n#"k in#r"(en#, linen a#a" ala# o ke%e'a#an lainnya yang #a'an pada %"'" 11G %a(pai 1:G 8 %#erili%a%i "ap pana% a#a" %#erili%a%i pana% kering yang dig"nakan 'anya "n#"k in#r"(en# yang #er3"ka a#a" "n#"k %e0eni% po$der dan 0elly o S"'" renda' dig"nakan "n#"k in#r"(en# yang #a'an pada %"'" ;;G 8 E#'ylen k%ida, pla%(a o S"'" renda' dig"nakan "n#"k ala# yang #a'an pada %"'" 7>G 8 ?ar(aldedyde o Har"% (e(en"'i "0i kelayakan (e%in %e3el"( dig"nakan 65 S#erili%a%i %e6ara ki(ia dig"nakan "n#"k in#r"(en# a#a" ala# ke%e'a#an yang akan lang%"ng dig"nakan #anpa di%#ri3"%i dan penyi(panan d5 /e#"ga% 'ar"% #erla#i', (e(a'a(i kon%ep pen6ega'an dan pengendalian in*ek%i 4//I5 dan (e(p"nyai per%onal 'yangiene yang 3aik . /ro%ed"r li'a# S/ S#erili%a%i . =9 P(n8$2anan . /enyi(panan in#r"(en# 9 ala# %#eril dan 3a'an (edi% 'a3i% pakai %#eril adala' pro%e% pene(pa#an dan penga#"ran in#r"(en# 9 ala# dan 3a'an (edi% 'a3i% pakai %#eril %e%"ai per%yara#an 1. T"0"an 8 a5 Men0aga %#erili%a%i in#r"(en# 9 ala# dan 3a'an (edi% 'a3i% pakai yang %"da' di%#erilkan
1>
35 Me("da'kan dala( pen6arian %e'ingga (e(per6epa# pelayanan . /er%yara#an 8 a5 R"angan dengan penerangan (e(adai, %"'" 1=G 2 G, kele(3a3an ;27; , )en#ila%i dengan #ekanan po%i#i* 35 Dinding dan lan#ai #er3"a# dari 3a'an yang 'al"% dan ("da' di3er%i'kan 65 /enyi(panan (engg"nakan rak yang ("da' di3er%i'kan, di%i(pan pada 0arak 1>2: 6( dari lan#ai dan (ini("( : 6( dari langi#2 langi# %er#a ; 6( dari dinding d5 /e#"ga% 'ar"% #erla#i', (e(a'a(i kon%ep pen6ega'an dan pengendalian in*ek%i 4//I5 dan (e(p"nyai per%onal 'yangiene yang 3aik . /ro%ed"r li'a# S/ /enyi(panan :. '9 P(nd$#t&$3u#$an ;. /endi%#ri3"%ian 3arang %#eril adala' kegia#an (enyera'kan in#r"(en# dan BMH/ %#eril kepada "ni# ker0a pengg"na %e%"ai a#"ran yang 3erlak" 1. T"0"an 8 a5 Me(en"'i ke3"#"'an "ni# ker0a #er'adap in#r"(en# dan ala# ke%e'a#an %#eril 35 Ter#i3 ad(ini%#ra%i . /er%yara#an 8 a5 Mengg"nakan 6on#ainer #er#"#"p k'"%"% 3arang 3er%i' 35 Di%#ri3"%i 3erda%arkan *or("lir per(in#aan %#erili%a%i 3arang re2"%e dari "ni# ker0a a#a" *or("lir per(in#aan BMH/ %#eril 65 /ada %aa# %era' #eri(a ked"a 3ela' pi'ak 'ar"% (eneli#i dan (e(erik%a in#r"(en# yang di%era' #eri(akan 3erda%arkan 0"(la' dan kondi%i *i%ik in%#r"(en# d5 Ked"a 3ela' pi'ak 'ar"% (en6an#"(kan na(a dan #anda #angan pada le(3ar *or("lir %aa# %era' #eri(a . /ro%ed"r li'a# S/ /endi%#ri3"%ian <. 79 P&!#(# St(&$5$#a#$ Single Use a. Barang single use adala' %"a#" ala# a#a" 3agian dari %"a#" 3enda #er(a%"k %egala (a6a( ko(ponen, %"k" 6adang, a%e%%ori% yang di#"0"kan "n#"k %ekali pakai dala( diagno%i% a#a" #erapi (edi% pada (an"%ia yang dikelo(pokkan ke dala( perala#an kri#i% yang 'ar"% di%ediakan dala( keadaan %#eril a#a" 'ar"% di%ediakan %e#ela' dipro%e% dengan de%in*ek%i #ingka# #inggi 3. Barang %#eril %ekali pakai yang dapa# dipakai "lang 'ar"% (elal"i pro%e% ("lai dari Pre-Cleaning dan Cleaning %a(pai pro%e% 3e3a% dari (ikroorgani%(e dengan 6ara De%in*ek%i Tingka# Tinggi 4DTT5 a#a" %#erili%a%i dengan (e%in %#erili%a#or 6. T"0"an %#erili%a%i 3arang single use "n#"k dig"nakan "lang 1. Men"r"nkan 3iaya RUMAH SAKIT dala( penyediaan ala# ke%e'a#an . Me(eli'ara e*ek#i*i#a% dan ("#" ala# ke%e'a#an %#eril . Meng"rangi re%iko in*ek%i :. Meningka#kan (a%a pakai ala# ke%e'a#an ;. Men0a(in kea(anan dan %#a3ili#a% ala# ke%e'a#an <. Men0a(in ("#" pelayanan %#erili%a%i d. Syara# 3arang single use 3i%a dig"nakan lagi 4re-use5
1. In%#r"(en#9ala# single use yang di re-use adala' in#r"(en# 9 ala# dengan 'arga yang (a'al . Terdapa# li#era#"re a#a" 3"k#i yang (enya#akan 3a'$a 3arang singleuse dapa# dig"nakan lagi 4re –use5. . S#a* yang 3er'ak (enya#akan 3a'$a in#r"(en# (a%i' 3aik dan dapa# dilak"kan pro%e% re-use adala' dok#er #erak'ir yang (engg"nakan ala# :. In#r"(en# single-use yang di re-use 'ar"% di#andai dengan kode $arna %e%"ai a#"ran ;. /enanda yang di(ak%"d #er3"a# dari 3a'an kare# a#a" %elo#ip %e%"ai kode $arna pada penandaan <. S#a* yang 3erke$a0i3an (e(3erikan #anda adala' penangg"ng 0a$a3 ala# di "ni# ker0a 7. /ro%e% "n#"k pre-cleaning , cleaning dan %#erili%a%i 'ar"% %e%"ai dengan %pe%i*ika%i (a%ing2(a%ing ala# di3a'a% #er%endiri pada /and"an /ro%e% S#erili%a%i Barang Single-Use.
1
%)0. A. 1.
.
.
:.
;.
%)/. BAB I* MONITORING DAN E*ALUASI
>. MONITORING KUALITAS ;PENGA>ASAN MUTU9 /rin%ip 8 /enga$a%an ("#" pro%e% %#erili%a%i (er"pakan kegia#an (oni#oring ("#" di%e#iap #a'ap pro%e% %#erili%a%i /er%yara#an penga$a%an ("#"8 a. Dilak"kan %e6ara )i%"al 3. Mengg"nakan ala# 3an#" 4indika#or5 6. Meli'a# 'a%il ker0a ala# 4(ekanik5 d. Dilak"kan ole' pe#"ga% yang #erla#i' T"0"an 8 a. Me(a%#ikan %e("a pro%e% %#erili%a%i 3er0alan %e%"ai %#andar# 3. Me(3erikan 0a(inan ("#" #er'adap 3arang %#eril yang di'a%ilkan U0i Ba'an Medi% Ha3i% /akai 4BMH/5 a. Ter3"a# dari 3a'an 1 kapa% :. A(3il %epo#ong kapa%, 3akar 3agian "0"ngnya. /er'a#ikan $arna dan 3a" a%ap %er#a a3"nya. Ka%a yang #er3aik 3era%ap p"#i', 3er3a" ker#a% #er3akar dan a3" yang 'al"%. Ka%a yang 3"r"k 3era%ap 'i#a(, 3er3a" pla%#ik #er3akar dan a3" (engg"(pal karena (engand"ng 3a'an %in#e#i%. 3. Tidak (engand"ng pe("#i' :1. Te(pa#kan ka%a di r"ang gelap, paparkan la(p" "l#ra )iole#. Ka%a yang 3aik #idak akan 3erpendar %e6ara %a(a %ekali. Ka%a yang 3"r"k 3erpendar %e6ara #er%a(ar %a(pai %anga# k"a#. 6. Tidak (engand"ng a# a%ing9kan0i :. A(3il %epo#ong ka%a, #e#e%kan 6airan iodi"( Ka%a yang 3aik $arna iodi"( #idak 3er"3a'. Ka%a yang 3"r"k, $arna iodi"( (en0adi ke3ir"an karena 3ereak%i dengan kan0i. d. Ba'an 3ak" 3er%era# pan0ang :. A(3il ka%a, per'a#ikan *i%iknya, ra3a dan di#ep"k2#ep"k. Ka%a yang 3aik 3enangnya pada#, rapi dan de3" %anga# (ini(al. Ka%a yang 3"r"k 3enangnya rap"', #idak 3era#"ran dan de3"nya 3anyak. e. Me(iliki daya %erap yang 3aik ::. A(3il ka%a, lipa#, #e#e%kan dara' a#a" 3e#adin, per'a#ikan daya %erapnya. Ka%a yang 3aik daya %erapnya 6epa#. Ka%a yang 3"r"k daya %erapnya k"rang karena #er6a(p"r 3a'an %in#e#i%. Moni#oring /elak%anaan /ro%e% S#erili%a%i a. U0i )i%"al #er'adap in%#r"(en yang (enge#a'"i in%#r"(en layak a#a" #idak layak dipro%e% %e%"ai IK 4In%#r"k%i Ker0a5 U0i @i%"al, dilak"kan pada 8 2 &oke# peneri(aan in%#r"(en# ko#or 2 &oke# peneri(aan in%#r"(en# 3er%i' 2 Sele%ai pro%e% pe(3er%i'an 46leaning5 2 Sele%ai pro%e% %#erili%a%i 2 Se3el"( in#r"(en# didi%#ri3"%ikan 3. U0i Mekanik #er'adap ala# yang dig"nakan "n#"k pro%e% %#erili%a%i %e3el"( pengg"naan ala# agar dike#a'"i kelayakan ala# %e%"ai IK U0i Mekanik, dilak"kan pada 8 2 Me%in 6"6i 4Washer achine5 2 Me%in Ul#ra%onik 2 Me%in cutting dan sealing pouches
2 Me%in %#erili%a%i pana% kering 2 Me%in %#erili%a%i "ap pana% 2 Me%in %#erili%a%i pla%(a 2 Me%in %#erili%a%i e#ilen ok%ida 2 Me%in %#erili%a%i *or(alde'yde 6. U0i Bo$ie Di6k %e3el"( pro%e% %#erili%a%i "n#"k (enge#a'"i ke(a(p"an daya )ak"( dan #ekanan (e%in %e%"ai In%#r"k%i Ker0a 4IK5 U0i Bo$ie Di6k dilak"kan pada 8 2 Me%in %#erili%a%i "ap pana% dengan )ak"( d. U0i Biologi #er'adap (e%in %#erili%a%i dilak"kan %e#iap 'ari 0ika (e("ngkinkan a#a" (ini(al %a#" (ingg" kali dan dilak"kan pada 8 2 Me%in %#erili%a%i "ap pana% 2 Me%in %#erili%a%i pla%(a 2 Me%in %#erili%a%i e#ilen ok%ida 2 Me%in %#erili%a%i *or(alde'yde <. Moni#oring %e#ela' pelak%anaan pro%e% %#erili%a%i :;.U0i (ikro3iologi #er'adap prod"k %#erili%a%i %e%"ai 0eni% ke(a%an "n#"k (enen#"kan dan (e(a%#ikan (a%a kadal"ar%a prod"k %e%"ai In#r"k%i Ker0a 4IK5. U0i Mikkro3iologi dilak"kan pada 8 2 Ha%il %#erili%a%i dengan penge(a% linen 2 Ha%il %#erili%a%i dengan penge(a% pouches 2 Ha%il %#erili%a%i dengan penge(a% ker#a% 2 Ha%il %#erili%a%i dengan penge(a% 6on#ainer rigid :<. B. E*ALUASI i. Sarana dan /ra%arana a. Se("a in#r"(en# dipro%e% %e6ara %en#ral, 0ika #idak (e("ngkinkan (aka ke3i0akan dan pro%ed"r 'ar"% kon%i%#en 3. &"a% %#erili%a%i %e%"ai dengan ke3"#"'an dan de%ain 6. Area pre-cleaning dan cleaning 6"k"p "n#"k perala#an yang di3"#"'kan dan (e(iliki #e(pa# k'"%"% "n#"k (engg"nakan dan (elepa%kan A/ADA d. Sink "n#"k dekon#a(ina%i #erdiri dari sink "n#"k perenda(an, pe(3er%i'an dan pe(3ila%an e. Ter%edia emergenc! e!e wash yang 3i%a di6apai dala( 1 de#ik dan (engalirkan air %ela(a (ini(al 1; (eni# *. /ada al"r ker0a #erdapa# dinding pe(i%a' an#ara r"ang ko#or dan 3er%i', pass bo" "n#"k (eng'indari lorong dan #idak #er3"ka g. S"'" dan kele(3a3an di(oni#or di r"ang dekon#a(ina%i, area 3er%i' dan r"ang penyi(panan %#eril dan di6a#a# %e#iap 'ari '. Ter%edia traffic control , ke3i0akan dan prod"%er 3erkai#an dengan 'al yang 3ole' a#a" #idak 3ole' dan %eraga( i. &an#ai dan dinding #er3"a# dari 3a'an yang ("da' di3er"(a' %aki#i'kan 46a# epo"!5, pla*on (e(p"nyai per("kaan yang ra#a dan #er3"a# dari (a#erial yang #idak ("da' ron#ok 0. Tekanan po%i#i* "n#"k area 3er%i' dan #ekanan nega#i)e "n#"k area pre-cleaning dan cleaning %er#a pen6a'ayaan yang 6"k"p "n#"k %e("a area ker0a ii. S"(3er Daya Man"%ia a. Ke3i0akan #er#"li% 2 /er%onal h!giene 2 Kepa#"'an dala( 3erpakaian 2 Kepa#"'an dala( pengg"naan A/ADA
3. S#a#"% Ke%e'a#an 8 :7. Me(p"nyai da#a ke%e'a#an yang (en6ak"p 2 Da#a *i%ik 2 2ray "n#"k TB paling %ediki# %ekali %e#a'"n 2 S#a#"% i(("ni%a%i "n#"k Hepa#i#i% B, Te#an"%, Typ'oid *e)er 2 &aporan (engenai %aki# yang diala(i 6. S"per)i%or S#erili%a%i 8 2 Me(iliki %#andar# (ini(al k"ali*ika%i 2 Meningka#kan ko(pe#en%i 2 Berpar#i%ipa%i dala( pendidikan 3erkelan0"#an d. Te'ni%i S#erili%a%i 2 Me(iliki %#andar# (ini(al k"ali*ika%i 2 Ber%er#i*ika# a#a" %e%"ai %#andar# lo6al 2 Ser#i*ika%i ko(pe#en%i k'"%"% 4(i% 8 opera#or (e%in E#ilen k%ida5 e. Sel"r"' /er%onel 8 2 Me(perole' orien#a%i lengkap #en#ang %#erili%a%i 2 Mendapa#kan pela#i'an #a'"nan %e%"ai %#andar# (ini(al 2 Di"0i ko(pe#en%inya %e#iap #a'"n 2 /ela#i'an #a'"nan #en#ang (e%in dan ala# lang%"ng dari prod"%en iii. /ro%e% a# Pre-Cleaning 2 In#r"(en# 3eka% pakai di3er%i'kan lang%"ng di #e(pa# pe(akaian 2 Ala# di%po%a3le yang #erkon#a(ina%i %"da' di3"ang #er(a%"k 0ar"( dan 3enda #a0a( 2 Ko#oran pada in%#r"(en# %egera di3er%i'kan apa3ila #idak %egera 3i%a dipro%e% 6leaning 2 In%#r"(en# ko#or di"%a'akan #e#ap le(3a3 (i%alnya dengan (engg"nakan 'and"k 3a%a' dll 2 Ter%edia 6on#ainer k'"%"% yang a(an "n#"k in%#r"(en# ko#or 2 !"nakan 6on#ainer yang #idak ("da' #e(3"% dan #idak ("da' 3o6or "n#"k in#r"(en# ko#or 2 In%#r"(en# ko#or 'ar"% di3a$a dala( 6on#ainer #er#"#"p %aa# #ran%por#a%i 2 /engangk"#an in%#r"(en# ko#or 'ar"% (eng'indari area "("( yang ra(ai 2 Trolly pengangk"# 'ar"% #er#"#"p dan 3i%a (en6ega' in%#r"(en# 3er0a#"'an dan #"(pa' 2 Ter%edia ke3i0akan dan pro%ed"r "n#"k pengangk"#an in%#r"(en# #erkon#a(ina%i an#ar r"angan %a(pai ke #e(pa# pe(3er%i'an a#a" area dekon#a(ina%i96leaning 3. Cleaning 2 Ter%edia ke3i0akan dan pro%ed"r #er#"li% "n#"k pro%e% pe(3er%i'an dan dekon#a(ina%i 2 Kala" (e("ngkinkan pre-cleaning (engg"nakan lar"#an eni(a#ik 2 In%#r"(en# dilepa% 4%e%"ai pe#"n0"k pa3rik5 agar %e("a per("kaan #erkena pro%e% pe(3er%i'an 2 Ba'an pen6"6i dig"nakan (en"r"# a#"ran dari pa3rik 4(i%alnya pengen6eran dan %"'" lar"#an5
:
2
ara pe(3er%i'an r"(a' %aki# (an"al dan (ekanik yang dig"nakan %e%"ai dengan pe#"n0"k dari pa3rik dan #ela' dipa'a(i 3agian dekon#a(ina%i 2 Sika# pe(3er%i' yang dig"nakan di3"a# k'"%"% "n#"k perala#an (edik, %e3aiknya %ekali pakai #e#api apa3ila dipakai 3er"lang (aka 'ar"% di3er%i'kan (ini(al %a#" kali %e'ari 2 Ha%il print out pada (e%in pen6"6ian 'ar"% dipan#a" 4kala" ada5 2 /e(an#a"an #er'adap ala# pe(3er%i' (ekanik 4washer disinfector 9(e%in 6"6i5 'ar"% dilak"kan %aa# pe(a%angan dan 3erkala (ingg"an 4dian0"rkan #iap 'ari5 dan dok"(en#a%ikan 2 ara pe(3ila%an (an"al dan (ekanik #ela' di*a'a(i dan dilak%anakan %e%"ai pe#"n0"k dari pa3rik 2 Ba'an ki(ia yang dig"nakan "n#"k de%in*ek%i dan %#erili%a%i %e%"ai dengan pe#"n0"k dari pa3rik 2 Ter%edia ala# pelind"ng diri %eper#i %ar"ng #angan, (a%ker, pelind"ng (a#a, pelind"ng kaki 6. /enge(a%an 2 /a%#ikan 3a'$a in%#r"(en# 3er%i' dan kering %e3el"( dike(a% 2 /erik%a in%#r"(en# dari ke("ngkinan k"rang a#a" r"%ak. /erik%a adanya kara#, gore%an, koro%i*, #ore'an, re#ak, ko#or diper("kaan pla#e . /e(erik%aan (engg"nakan ka6a pe(3er%i'. 2 /a%#ikan 3a'$a %e#iap in%#r"(en# 8 a5 U0"ng pe(o#ong #a0a( 35 Bagian23agian #er#en#" 3i%a digerakkan dengan 3e3a% 65 In%#r"(en# yang 3"#"' per3aikan #ela' dipi%a'kan "n#"k diper3aiki a#a" digan#i d5 Ik"#i pe#"n0"k yang di(in#a "n#"k l"3rika%i in%#r"(en# %e#ela' di3er%i'kan 2 /repara%i dan pe(a%angan In%#r"(en# yang #a0a( 'ar"% #erlind"ngi %aa# dipa%ang • "lang. /elind"ng yang 'ar"% 3i%a di%#erilkan In%#r"(en# yang #er3"ka %eper#i g"n#ing dan kle( dala( • keadaan #idak #erk"n6i dan po%i%i #er3"ka In%#r"(en# dengan 3anyak 3agian yang dilepa%kan %aa# • %#erili%a%i 'ar"% dipa%#ikan 3i%a dipa%angkan ke(3ali %e6ara a%ep#i6 In%#r"(en# 3era# di#e(pa#kan pada #e(pa# yang #idak • (enye3a3kan ker"%akan pada in%#r"(en# yang 'al"% 2 /erala#an 3erl"(en 8 Har"% dilepa%kan %e6ara 'a#i2'a#i (i%alnya 8 6a#e#er, needle • /ele(3"# "n#"k l"(en 'ar"% dian0"rkan %e%"ai pe#"n0"k • dari pa3rik In%#r"(en# yang ko(plek% %eper#i endo%kopi a#a" • in%#r"(en# yang 3erl"3ang 'ar"% diper%iapkan %e%"ai dengan pe#"n0"k dari pa3rik 2 Bengkok9Ba%ko( 8 Di3edakan dala( dia(e#er • !"nakan nonlin#ing (a#erial ad%or3en dian#ara 3engkok • /enge(a%an #idak (ele3i'i ,; kg •
;
Kon#ainer %e# in#r #idak 3ole' le3i' dari 1,;kg /engg"naan penge(a% rigid 'ar"%ki# di%e%"aikan dengan • 3era# dan den%i#a% dari %e# in%#r"(en# 2 Check $ist /enge(a%an Ba'an penge(a% 'ar"% #erpapar (ini(al d"a 0a( pada %"'" • dan kele(3a3an yang di%arankan %e3el"( dig"nakan Ba'an penge(a% diperik%a %e6ara 3erkala kala" • ke("ngkinan r"%ak %eper#i 3o6or, ko#or dll 2 /en"#"pan penge(a%an 2 /enge(a% ker#a%9 pouches 8 &a3el di#e(pelkan pada %i%i pla%#ik • /ada ke(a%an #er3"ngk"% 8 pen"li%an dilak"kan pada • indika#or #ape a#a" pakai la3el k'"%"% Tray dengan da%ar (e%' a#a" 3erlo3ang a#a" peenge(a% • rigid 'ar"% diperik%a pada %aa# akan dig"nakan "n#"k (e(a%#ikan #idak ada 3agian yang #a0a( a#a" (e%' yang 3olong d. /ro%e% S#erili%a%i 2 Ik"#i pe#"n0"k dari prod"%en Ter%edia pe#"n0"k #er#"li% dari pa3rik "n#"k para(e#er %e#iap • %ikl"% /e#"n0"k "n#"k (eng"k"r para(e#er %e#iap %ikl"% dilak"kan • %e%"ai pe#"n0"k pa3rik Ter%edia pe#"n0"k #er#"li% "n#"k (enen#"kan para(e#er • %#erili%a%i %e#iap %ikl"% "n#"k %e#iap ala# kedok#eran #er(a%"k %e# yang dipin0a(kan dan i#e( %pe6ial a#a" in%#r"(en# ko(plek% 2 &oading %#erili%a%i (engik"#i in%#r"k%i #er"li% dari prod"%en /ara(e#er yang %a(a "n#"k %e("a gr"p i#e( yang %a(a • - Sterilisasi menggunakan tra! % Ter%edia 0arak an#ar ke(a%an • Tidak #er#"(p"k • Tidak (enyen#"' dinding chamber • /ada loading 6a(p"ran, #e(pa#kan i#e( loga( di3a$a' • ke(a%an linen, ker#a% dan po"6'e% /an6i, (angkok dan tra! pada# di#e(pa#kan (iring • (eng'adap ke %a#" ara' • Pouches di#e(pa#kan pada tra! k'"%"% "n#"k pene(pa#an (iring /ene(pa#an pe(3"ngk"% kain #egak l"r"% pada kera n0ang • /ada rigid 6on#ainer #erdapa# 3e3erapa 3agian yang perl" • 0adi per'a#ian ik"#i in%#r"k%i prod"%en 2 Unloading /ro%e% S#erili%a%i Ha%il %#erili%a%i 8 #idak (engand"ng air a#a" 3a%a' karena • le(3a3 dianggap %e3agai kon#a(ina%i Ha%il %#erili%a%i 'ar"% didinginkan (ini(al 1 (eni# dan • #idak 3ole' di%en#"' Te(pa#kan #ray pada area k'"%"% 0a"' dari A a#a" )an • I#e( e(ergen6y 'ar"% %egera dig"nakan #anpa 'ar"% • di%i(pan •
<
2
Moni#or ?i%ik, Indika#or Ki(ia dan Indika#or Biologi /ara(e#er #iap c!cle 3i%a didapa# dari print out (e%in • %eper#i (ini("( #e(pera#"r, la(a #erpapar, #anda #angan dan #anggal U0i Bo$ie Di6k dilak"kan %e#iap 'ari %e3el"( loading • per#a(a Bo$ie Di6k dilak"kan pada 1;21:;G %ela(a ,; %a(pai : • (eni#. Dan 'a%il didok"(en#a%ikan Se#iap ke(a%an (engg"nakan indi6a#or ki(ia • ek%#ernal4#ape a#a" la3el5 Indika#or ki(ia in#ernal, kla%% :, kla%% ; a#a" kla%% < • Indika#or di#e(pa#kan dala( %e#iap ke(a%an diloka%i • #er%"li#, pada 6on#ainer rigid le#akan indi6a#or in#ernal kla%% ; pada %e#iap diagonalnya Un#"k #iap loading ala# i(plan# lak"kan "0i 3iologi dan • indi6a#or kla% ; Un#"k non i(plan# perl" di#a(3a'kan (oni#oring dengann • "0i 3iologi a#a" indi6a#or kla%% ; Ke(a(p"an (e%in %#erili%a%i di"0i dengann "0i Biologi r"#in • %e#iap 'ari 0ika (e("ngkinkan 4 kali %e(ingg"5 2 Kon#rol "0i 3iologi dan 'a%il Kon#rol "0i 3iologi diink"3a%i dala( in6"3a#or • (engg"nakan no lo# yang %a(a dengann %a(pel "0i 3iologi U0i 3iologi dilak"kan "n#"k %e#iap kali dala( %e(ingg" • "n#"k %#erili%a%i "ap dan e#ilen ok%ida 2 U0i K"ali*ika%i /ada ker"%akan (e%in %#erili%a%i a#a" %e#ela' per3aikan • %#ea( lak"kan kali "0i 3iologi dan kali "0i Bo$ie Di6k %e3el"( (e%in layak dig"nakan 2 /era$a#an (e%in %#erili%a%i Saringan pengering diperik%a %e(ingg" %ekali • /er("kaan 3agian dala( dan l"ar (e%in %#erili%a%i • di3er%i'kan %e6ara r"#in %e#iap 'ari :=.
e. /enyi(panan dan Di%#ri3"%i 2 /enyi(panan /rod"k S#eril Ke3i0akan dan S/ #er#"li% #er%edia "n#"k penen#"an (a%a • kadal"ar%a prod"k, (a%a kadal"ar%a #erdapa# pada penge(a%an Ak%e% #er3a#a% pada #e(pa# penyi(panan prod"k %#eril • Kard"% dan kar#on #idak 3ole' dig"nakan di area • penyi(panan S"'" r"ang penyi(panan k"rang dari 1=G2G dan • kele(3a3an rela#i)e k"rang dari ; 7; /rod"k %#eril di%i(pan pada 0arak 1>2: 6( dia#a% lan#ai, : • 6( di3a$a' pla*ond dan ; 6( dari dinding In%#r"(en# (edi6 #er(a%"k rigid 6on#ainer #idak di%i(pan • pada #e(pa# yang ("da' 3a%a' /erlengkapan di%i(pan dengann 3aik di a#a% rak 3"kan • dilan#ai
7
Si%#e( penyi(panan 6on#ainer #idak #er#"(p"k 2 Di%#ri3"%i /erala#an di#angani dengan 'a#i2'a#i • /enge(a%an 'ar"% diperik%a %e6ara )i%"al "n#"k • (e(a%#ikan la3el #er6an#"( 3aik Trolly "n#"k di%#ri3"%i 'ar"% (e(p"nyai 0arak an#ara 3agian • 3a$a' #rolly dengann lan#ai /en"#"p 'ar"% di6"6i %e#iap 'a3i% dig"nakan • Trolly 'ar"% didekon#a(ina%i dan dikeringkan %e3el"( • dig"nakan ke(3ali "n#"k ala# %#eril *. Dok"(en#a%i 2 Dok"(en#a%i /erala#an dan Dok"(en#a%i Sikl"% Dok"(en#a%i "n#"k %e#iap (e%in 6"6i 'ar"% dilak"kan 8 • penga$a%an dan pe(erik%aan pro%e% pe(3er%i'an Dok"(n#a%i "n#"k #iap (e%in %#erili%a%i #er(a%"k 'a%il • "n#"k %e#iap load, (i%alnya (oni#oring 'a%il 2 Un#"k 'a%il prin# o"# %e#iap %ikl"% 8 /erik%a dan pa%#ikan 3a'$a a$al %ikl"% #er6a#a#, %ikl"% yang • dipili' 6o6ok "n#"k i%i load, %"'" yang diinginkan %er#a $ak#" %#e #er6apai, #idak ada error pada pro%e% %#erili%a%i 2 a#a# "n#"k %e#iap %ikl"% 3er"pa 8 No(or lo#, i%i loading, la(a #erpapar dan %"'" 3erapa, • na(a a#a" ini%ial pe#"ga% %#erili%a%i Ha%il "0i 3iologi • Ha%il "0i Bo$ie Di6k • &aporan kala" ada ke%ala'an dala( 'a%il "0i • 2 /rod"k Re6all Ke3i0akan dan pro%ed"r %ingka# dan 0ela% • /en6a#a#an dilak"kan • /enandaan load 6on#rol #er(a%"k no(or (e%in, #anggal, • %ikl"%, dan kadal"ar%a. 2 Kegagalan pro%e% %#e 8 Jika kegagalan #idak 3i%a lang%"ng dike#a'"i, pro%e% "lang • %el"r"' load dan #arik ke(3ali prod"k "n#"k di%#erilkan ke(3ali (engg"nakan (e%in dengan "0i 3iologi nega#i)e. •
:>.
=
%-,.
DAFTAR PUSTAKA %-1.
;. 1. A(eri6an So6ie## *or Heal#'6are en#ral Ser)i6e /er%onnel o* #'e A(eri6an Ho%pi#al A%%o6ia#ion, &ecommended Practice for Central Ser'ice, De6on#a(ina#ion, Se6#ion T'ree, Mar6', 1>>1. . /era#"ran Men#eri Ke%e'a#an RI No(or 1:;9Menke%9/er9I9< Ten#ang /edo(an rgani%a%i R"(a' Saki# di &ingk"ngan Depar#e(en Ke%e'a #an. . S#andar /elayanan R"(a' Saki#, Direk#ora# Jendral /elayanan Medik, Depar#e(en Ke%e'a#an RI, 6e#akan keli(a, 1>>>. :. T'e S#erile S"pply Depar#e(en#8 (uidelines or Planning and )ualit! anagement* Ho%pi#al In*e6#ion So6ie#y2India, &ady Hardinge Medi6al ollege, Ne$ Del'i, 1>>7
>
