ANG MGA KONTRIBUSYON NG DIREKTANG PANGANGALAGA, KOMUNIKASYON, PAMAMALAKAD AT PAGTUTURO SA PAGKAKAROON NG PANTERAPEUTIKANG RELASYON SA PAGITAN NG NARS AT PASYENTE SA S A LOOB NG PSYCHIATRIC WARD
Isang Pamanahong Papel na Iniharap sa Kaguruan ng Departamento ng Filipino, Kolehiyo ng Narsing, Unibersidad ng Santo Tomas To mas
Bilang Patupad sa Isa sa mga Pangangailangan ng Asignaturang Filipino 2, Kritikal na Pagbasa at Akademikong Pagsulat Tungo sa Pananaliksik Pananaliksik
Ng I-11
Marso, 2010
2
DAHON NG PAPAPATIBAY
Bilang patupad sa isa sa mga pangangailangan ng asignaturang Filipino 2, , ang pamanahongdire ktang pangangalaga, komunikasyon, komunikasyon, papel na ito na pinamagatang Ang mga kontribusyon ng direktang pamamalakad at pagtuturo sa pagkakaroon ng panterapeutikang relasyon sa p agitan ng nars at pasyente sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward ay inihanda at iniharap ng pangkat ng mga mananaliksik mula sa I-
11 na binubuo nina:
Sittie Norhanisa Dianalan
Elaine Marie Factor
Jayne Marie De Joya
Marijille Irish Elizes
Marinel Espiritu
T inanggap Tomas,
sa ngalan ng Kagawaran ng Filipino, Kolehiyo ng Narsing, Unibersidad ng Santo
bilang isa sa mga pangangailangan sa asignaturang Filipino 2, Kritikal na Pagbasa at
Akademikong Pagsulat Tungo sa Pananaliksik.
Aissa Abegail Jimenez
Propesor ng Departamento
3
PASASALAMAT
Ang mga mananaliksik ng pamanahong papel na ito ay buong puso¶t pagpapakumbabang nagpapasalamat nagpapasalamat sa mga sumusunod na indibidwal at pangkat na may kontribisyon sa pagiging ganap at tagumpay ng pag-aaral na ito:
-
sa Maykapal na palagi naming kasama sa simula, gitna at pagtatapos ng aming isinasagawang pag-aaral, sa patuloy Niyang paggabay at pagbibigay ilaw at lakas sa amin sa gitna ng mga problemang aming kinaharap, kinakaharap at haharapin.
-
kay Bb. Aissa Abegail Jimenez, ang aming guro sa Filipino, sa pagbibigay ng kaalaman, impormasyon at hakbangin sa pananaliksik at tamang paggawa n g pamanahong papel.
-
kay Bb. Laarni Lazalita, isang propesor at Neuro-Psychiatrist at Neuro-Psychiatrist ng ng Unibersidad ng Santo Tomas , para , para sa mainit niyang pagtanggap at pagpahintulot sa amin na siya ay kapanayamin para sa mga impormasyon impormasyon at kaalaman hinggil sa pag-aaral na ito.
-
sa mga may-akda, editor at mananaliksik ng mga libro, journal at artikulong aming pinaghanguan ng mga impormasyon sa paggawa ng una a t pangalawang kabanata ng pamanahong papel na ito.
-
sa mga mananaliksik ng Unibersidad ng Makati, kolehiyo ng Arte at Syensya, sa kanilang pagprepresenta ng kanilang naging pag-aaral at pamanahong papel bilang aming gabay sa tamang paggawa nito.
-
sa aming mga naging respondente sa ikatlo at ikaapat na ta on, sa paglalaan ng kanilang kaunting oras at panahon upang magbigay kontribusyon sa aming isinagawang sarbey. sarbey.
-
kay Lance Gabriel Mendoza, para sa kanyang masigasig na pagtulong sa pagbuo ng pamanahong papel na ito at sa pagbibigay ng suporta sa aming grupo.
-
sa aming mga pamilya¶t kaibigang kaibigang patuloy na sumusuporta sa amin, sa pag-unawa at pagbibigay sa amin ng lakas upang harapin at ma pagtagumpayan pagtagumpayan ang aming a ming gawaing pang-akademiko, tulad ng pamanahong papel na ito.
Maraming salamat po sa inyo.
-
Mga Mananaliksik
4
TALAAN NG MGA NILALAMAN
Kabanata Kabanat a I, Ang Suliranin at Kaligiran nito
6
1. Introduksyon
6
2. Layunin ng Pag-aaral
7
3. Kahalagahan ng Pag-aaral Pag-aara l
7
4. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral
9
5. Depinisyon ng mga Terminolohiya
9
Kabanata Kabanat a II, Mga Kaugnay na Pag-aaral at Literatura Liter atura
11
Kabanata Kabanat a III, Disenyo at Paraan ng Pananaliksik Pananaliks ik
14
1. Disenyo ng Pananaliksik
14
2. Mga Respondente
15
3. Instrumentong Instru mentong Pampananaliksik
15
4.
16
Tritment
ng mga Datos
Kabanata Kabanat a IV, Presentasyon Presentasyo n at Interpretasyon Interp retasyon ng mga Datos
16
Kabanata Kabanat a V, Lagom, Kongklusyon Kongklusyo n at Rekomendasyon Rekomend asyon
25
1. Lagom
25
2. Kongklusyon
27
3. Rekomendasyon
28
Listahan ng mga Sanggunian
29
5
Apendiks
A. Liham ng Paghingi ng Pahintulot sa Interbyu
32
B.
33
Transkripsyon ranskripsyo n
ng Interbyu
C. Liham ng Paghingi ng Pahintulot sa Sarbey
36
D. Sarbey-Kwestyoneyr Sarbey-Kwest yoneyr A
37
E. Sarbey-Kwestyoneyr Sarbey-Kwest yoneyr B
40
6
KABANATA I ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO
1. Introduksyon
Ang Psychiatric Ang Psychiatric nursing ay nursing ay isang larangan ng narsing kung saan nakatuon ang pangangalaga sa pasyenteng may kapansanan sa pag-iisip, partikular na yaong mga inilagay sa psychiatric ward. Ito ay isa sa pinakakritikal na bahagi ng narsing sapagkat kinakailangan ang matinding pagkilala sa sarili, matibay na personalidad at maayos na kaisipan upang mapagtagumpayan ang pakikipag-ugnayan sa mga pasyente. Ayon sa Philippine Star ng 2007 isyu, unti-unting tumataas ang bilang ng mga Pilipinong mayroong kapansanan sa pag-iisip o schizophrenic. Sinasabi na kung 88 milyon ang bilang ng ating populasyon sa Pilipinas ay may 880, 000 Pilipino ang nakararanas nito. Sa kabila nito, mayroon lamang 400 na psychiatrists ang nagtatrabaho sa ating bansa at karamihan sa kanila ay nasa NCR. Base sa depinisyon ni Videbeck, ang mental health ay isang emosyonal, sikolohikal at sosyal na estado ng kalusugan na napapatunayan sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan, epektibong pag-uugali at coping, positibong coping, positibong pagtingin sa sarili at emosyonal na estabilidad. Ang isang taong nagtataglay ng maayos na pag-iisip ay maaaring humantong sa mental disorder o disorder o kapansanan sa pag-iisip, isang sakit na posibleng taglayin ng mga taong nakararanas ng matinding pagkalugmok o kalungkutan sa buhay at gumagamit ng bawal na gamot. Ilan sa mga sintomas nito ay ang pagkakaroon ng mga halusinasyon, matinding pagkabalisa, pagpapabaya sa sarili at pagpapakamatay. Ayon kay Keltner, Schwecke at Bostrom, ang therapeutic communication ay isa sa mga pinakamahalagang instrumento na maaaring gamitin ng nars sa pagbubuo ng tiwala at panterapeutikang relasyon sa pasyente, pagsusuporta at pakikiramay, paghihikayat sa paglago at pagbabago at pagpapatupad pagpapatup ad ng edukasyon. Ito ay itinuturing na epektibong pamamaraa pamamaraan n ng ng pakikipag-usap at
7
pakikitungo pakikitung o ng mga mga nars sa kanilang mga pasyente. Kasama rito ang mga mga dapat alalahanin ng nars upang sila ay manatili sa estabilidad habang nakikipag-ugnayan sa pasyente. Napagkasunduan ng aming grupo na pag-aralan ang ang Psychiatric Narsing, partikular Narsing, partikular na ang panterapeutikang relasyon sa pagitan ng nars at pasyente upang mahikayat ang susunod na henerasyon na tangkilikin ito. Ito rin ay magbibigay ideya sa mga kabataan, lalung lalo na yaong mga interesado sa linya ng pag-aaral na ito, kung paano umiikot ang mundo sa loob ng Psychiatric ward sa pagitan ng nars at pasyente. Ang pag-aaral ng Psychiatric Narsing ay malawak ngunit puno ng mensahe para sa aming nagsisimula pa lamang sa kursong Narsing. 2. Layunin ng Pag-aaral
Ang pamanahong-papel na ito ay naglalayon na pag-aralan ang relasyong nabubuo sa pagitan ng kanyang pasyente na may kapansanan sa pag-iisip. Ito ay naglalayong sagutin ang mga sumusunod na katanungan: 1. Anu-ano ang mga bagay na nakaapekto sa relasyon ng nars sa kanyang pasyente? 2. Paano mapapaunlad ang proseso ng pakikipagrelasyon ng nars sa kanyang pasyente partikular sa mga pasyenteng may kapansanan sa pag-iisip? 3. Bakit mahalagang mapag-aralan o paunlarin ang mga proseso ng NPR (NursePatient Relationship) at terapyutik na komunikasyon ko munikasyon sa hospital setting lalongsetting lalonglalo na sa mga nars na nangangalaga sa mga may kapansanan sa isip? 3.
Kahalagahan ng Pag-aaral
Sa kasalukuyang panahon, laganap ang pag-aaral patungkol sa iba¶t ibang karamdaman ito man ay pisikal o mental. Maituturing na isa sa mga pinakamalalaking responsibilidad ng mga nars ay ang mabigyan ng dekalidad na pag-aaruga ang kanilang mga pasyente maging anuman ang kondisyon nito. Ang pag-aaral na ito ay nakatuon upang magbigay kaalaman sa kung paano
8
ang tamang pagbibigay ng alaga sa pamamagitan ng pagkalap ng kaalaman ukol sa mga bagay na nakaapekto sa relasyon ng nars at ng kaniyang pasyente. Isa pang kahalagahan ng nasabing pag-aaral ay ang pagbibigay nito ng pokus sa mga pangangailangan ng nars at ng pasyente. Sa ganitong paraan, ang proseso ng pagbibigay ng dekalidad na pag-aalaga ay mapapaunlad at mas magiging sapat. Ayon na rin sa mga batikang pag-aaral at sa sinabi ng isang sikat na siyentipiko sa ilalaim ng pag-aaral ng eugenics, eugenics, ³Ang bilang ng mga may sakit at kapansanan na dulot ng palpak o palsong pagpapalitan ng mpormasyong genetic ay patuloy na tumataas kaya¶t gayon na rin ang halaga ng pagbibigay ng makabagong kaalaman hindi lamang para mapaunlad ang pagbibigay ng pag-aalaga sa mga pasyente ngunit upang pigilan na rin ang paglaganap nito sa genetic sa genetic pool ng pool ng mundo.´ Sa ideyang ito iikot ang kahalagahan ng pag-aaral na isinasagawa ng mga mananaliksik. Ang panterapeutikang relasyon sa pag itan ng nars at kliyente ay gumagamit ng komunikasyon upang mabuo ang pagkakaunawa sa kanila. Nakakatulong din ang maingat na pangangalaga, malapropesyonal na pakikihalubilo at matinding kasanayan sa paghawak ng mga pasyenteng hindi gaanong ipinalad ng matinong pag-iisip. Kasalukuyan, sa mundong ginagalawan natin, makabago na rin ang pagkakatrato sa pasyenteng ang buhay ay nasa loob ng psychiatric ward. Pumapagitna dito ang kanyang relasyon sa nars kaya't maaari din itong makakaapekto sa personal na saloobin ng nars na nag-aalaga.
9
4. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa mga kontribusyon ng direktang pangangalaga, komunikasyon, pagtuturo sa pagkakaroon ng panterapeutikang relasyon sa pagitan lamang ng nars at pasyente ng psychiatric ward ng US TH. Saklaw nito ang sampung estudyante ng Unibersidad ng Santo Tomas
mula sa kolehiyo kolehiyo ng narsing, partikular na yaong mga nasa ikatlo at ikaapat na taon. Kabilang din
dito ang isang alumni at dating propesor ng Unibersidad ng Santo
Tomas
sa kolehiyo ng narsing na
kasalukuyang nagtatrabaho bilang nurse reviewer at reviewer at isang Neuro-Psychiatrist na kasalukuyang nagtatrabaho bilang isnag propesor sa parehong unibersidad at kolehiyo. Gayunpaman, ito ay hindi tumatalakay sa nursing process, process, sa mga medikasyong ibinibigay sa mga pasyente ng psychiatric ng psychiatric ward , sa mga nars at pasyente ng ibang ospital at sa labas ng psychiatric ward at ward at sa mga espisipikong sanhi at bunga sa pagkakaroon ng kapansanan sa pag-iisip. Ito ay hindi nagpapaliwanag ng iba pang mga sakit na nakapaloob sa mental illness, illness, at sa iba¶t ibang klase ng therapy na ibinibigay sa mga pasyente. 5. Depinisyon ng mga Terminolohiya
Para sa kapakanan, kaalaman at pag-unawa ng mga mambabasa, binigyang depinisyon ang mga sumusunod na terminolohiya batay sa kung paano ito ginamit sa pamanahong papel na ito: Ang psychiatry ay ang pag-aaral, pagsusuri at pagpapagaling sa mga indibidwal na may kapansanan sa pag-iisip (bali). Ang P sychiatric sychiatric Nursing ay isang larangan ng narsing na kung saan ang pangangalaga nito ay nakatuon sa pasyenteng may kapansanan sa pag-iisip partikular na yaong mga inilagay sa psychiatric ward. Ang P sychiatric sychiatric ward ay isang dibisyon ng ospital na itinalaga para sa pamamalagi at paggamot ng mga pasyenteng may kapansanan sa pag-iisip.
10
relationship/ therapeutic nurse-patient relationship rse-patient relationship ay nakatuon sa Ang therapeutic relationship/ therape
pangangailangan, karanasan, damdamin at ideya ng isang pasyente sa limitadong panahon na pinaglalaanan nito. Ito rin ang panulukang bato na batayan ng psychiatric na pagsasanay sa larangan ng narsing. Ang therapeutic communication ay isang interpersonal na ugnayan sa pagitan ng nars at pasyente kung saan ang nars ay nakatutok sa mga partikular na pangangailangan ng mga pasyente para maipalaganap ang isang mabisang pagpapalitan ng impormasyon at damdamin. Ito ay isang patuluy tuloy na prosesong nagtuturo at nagbibigay ng kahulugan at kahalagahan ng pakikipaghalubilo. Ang therapeutic communication ay binubuo ng dalawang uri, berbal na komunikasyon at di berbal na komunikasyon. Ang berbal na komunikasyon ay isang paraan ng pakikipag-ugnayan na ginagamitan ng mga salita at kinabibilangan ng mensahe, tagapaghatid ng mensahe at tagatanggap ng mensahe. Kalimitan, sa prosesong ito, ang pasyente ay ang nagiging tagapaghatid at ang nars ang tagatanggap. Ang µdi-berbal na komunikasyon ay ang pakikipag-ugnayan sa pamamagitan ng kilos ng kamay bilang ayuda, ekspresyon ng mukha, at pagpapahiwatig sa pamamaraan ng paggamit ng katawan. Isinasalamin at pinaiigi rito ang berbal na komunikasyon. Ang panterapeutikang kahulugan ng sarili ay ang pagbuo ng sariling kamalayan, sariling pagkatao at katangian. Ang nars ay maaaring magsimula sa paggamit ng aspeto ng kanyang pagkatao, karanasan, mga magagandang pag-uugali, mga damdamin, mga kaalaman, mga pangangailangan, kasanayan at pang-unawa para sa mas matatag ng relasyon sa mga pasyente. Ang panlipunang relasyon ay isang layuning nakatuon sa pakikipagkaibigan, pagsasapanlipunan, pagsasama, at pagtupad ng isang gawain.
11
Ang sariling kamalayan ay isang proseso ng pagbuo ng pag-unawa sa sariling halaga, paniniwala, saloobin, damdamin, pag-uugali, motibasyon, hindi matuwid na palagay, lakas at mga limitasyon at kung paano ang pag-iisip at pag-uugali makakaapekto sa iba. Ang empatiya ay ang pag-uunawa sa nararamdaman ng pasyente sa pamamagitan ng paglalagay ng nars ng kanyang sarili sa pwesto nito. Ito ay bumabatay hindi lang sa paraang nakikita ng pasyente ngunit sa kung ano ang tapat at tunay na pagkatao ng nars. Ito ay hindi lamang isang katangiang taglay ng tao, ngunit isang kakayahang dapat palaguin. Ang mainit na pagtanggap ay isang tapat at magandang kasunduan at itinuturing na marubdob sa pagpapadala o pangungumusta. Ito ang isa sa mga katangiang nararapat na taglay ng isang nars sa pakikihalubilo sa kanyang pasyente sapagkat nakakatulong ito sa pagbubuo ng isang maayos na relasyon sa pagitan nila. KABANATA II MGA KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA
Hindi
maikakailang ang Psyc ang Psychiatric hiatric Nursing ay Nursing ay nakatuon sa isang malawakang pag-aaral ng mga
taong may kapansanan sa pag-iisip. Dahil dito, marami ang nagsagawa ng kani-kanilang pananaliksik upang palalimin at gawing partikular ang depinisyon at tunay na hangarin ng pag-aaral ng kursong ito. Ayon kay Antalfi M., ang Psych ang Psychiatric iatric nursing ay gumagamit ng terapi. Ang terapi ay gumagamit ng pakikipaghalubilo sa mga pasyente upang makabuo ng komportableng relasyon sa pagitan ng nars at kliyente. Ang tao raw ay isang sosyal na nilalang. Dahil dito, may nailikhang larangan na sikososyal sa narsing. Sang ayon naman kay Rex Cowdry, MD, Medical Director, NAMI, ang Psychosocial Nursing /Sikososyal /Sikososyal na Narsing ay bumabatay sa pinagsamang sikolohikal at sosyal na pag-aaral. Dito malalaman ang pag-uunlad sa pag-iisip at mentalidad ng isang pasyente at ang kanyang pakikipagsalamuha sa paligid na kinaroroonan nito. Ang paligid niya'y maaaring nasa ospital, kalimitan, o
12
µdi kaya¶y sa bahay, para sa pribadong pagsusuri. Sa pangkalahatang konsepto, ang ganap na pag-aaral ay ginagawa lamang sa mga prosesong nangyayari sa kaloob looban ng pagkatao ng isang indibidwal. Dito pumapasok ang ' unconscious unconscious' , isang aspekto ng konsensya at pagkataong hindi nalalaman ng indibidwal tuwing gising ang pag-iisip nito. Mayroong ilang paraan ang magagamit upang maisagawa ang koneksyon at pag-aanalisa ng nakaraan at ang kasalukuyang pag-uugali ng pasyente (halimbawa na ang Art
Therapy
o sining-
panterapeutika) na eksklusibo lamang sa mga larangang ganito. Maaari rin itong makaapekto sa kalusugan ng kliyente depende sa kung paano niya ito nais patakbuhin at kung paano ito pumuproseso sa utak ng pasyente. Sa direkta o µdi direktang pakikipagsalamuha, apektado rin ang kapaligiran. Isa na rito ang nars o ang tagapangalaga sa kanya na itinuturing na sikososyal na suporta ng kliyente. Nababagay gamitin dito ang epektibong pakikipagkomunikasyon tungo sa relasyong panterapeutika. Katamtaman lamang ang porsyento ng mga pasyenteng may kapansanan sa pag-iisip ang maaaring hindi daraan sa ganitong uri ng pagsusuri. Humihigit kasi ang kakulangan sa pakikipag-ugnayan sa bahagi ng pasyente at pati na rin sa tagapangalaga. Importanteng malaman ng nars ang estado o kondisyon ng pasyenteng idadaan sa pag-aanalisa na isang basehan ng pag-aaral namin para sa pamanahong papel na ito. Mula sa isinagawang pag-aaral nina Wai
Tong
Chien at Isabella YM Lee, sinasabing ang
Psychiatric Nursing o mental health nursing nursing ay ay isang katangian ng pag-aalaga na nagmamalasakit para sa mga tao ng lahat ng edad na may sakit sa kaisipan o ligalig, tulad ng schizophrenia, bipolar disorder, psychosis, depression o demensya. Ang mga nars sa lugar na ito ay may mga karagdagang pagsasanay sa sikolohikal na therapies, pagbuo ng isang panterapeutika alyansa, pagharap sa hamon ng pag-uugali, at ang pamamahala ng sikayatrikong gamot. Ang mga kataga sa kalusugan ng kaisipan ay hindi lamang makikita sa pampisikal na kaanyuan kundi sa kabuuan ng isang tao, kabilang ang kung paano tayo kumilos, magisip, makaramdam, at kung gaano kahusay ang ating pagkaganap. Ang mga inaaral sa psychiatry ay magagamit sa maraming uri ng sitwasyon sapagkat ito ay pumapatungkol sa kaisipan, at sa
13
ginagawa ng tao. Bunga nito, kinakailangan ang pag-iisip, pag-aanalisa, tiyaga, at pagsusuri sa mga bagay bagay. Sang ayon sa pananaliksik ni Beth Phoenix, ang Psychiatric Nursing ay may malawakang gamit. Sinasabi sa pananaliksik na ito ay hindi lamang magagamit sa pangangalaga ng taong may sakit sa kaisipan kundi pati na rin sa mga taong may pisikal na karamdaman, sa pag-aanalisa ng krimen, pagtulong sa pagsagot ng problema sa pakikitungo sa kapwa, pati na rin sa espiritwal at pampamilyang problema. Sinasabing dahil nga ang psychiatry ang psychiatry isang uri ng pag-aaral na nangangalaga ng taong may sakit sa kaisipan, ang sapat na kaalaman at kakayahan patungkol dito ay makatutulong upang sagutin ang alinmang problemang kinasasakupan nito. Binanggit naman ng nursedirectory.net ang pag-aaral sa ilang mga tungkuling ginagampanan ng Psychiatric Nursing. Ang larangan ng pag-aalaga ay isang interpersonal na prosesong nagtataguyod at nagpapanatili ng pag-uugali upang maisatupad ito ang proseso. Ang isang indibidwal, pamilya, grupo, organisasyon o komunidad ay maaring maging pasyente. Ito ay isang paraan ng pag-aalaga sa praktis ± isang hango sa mga teorya ng mga tao sa pag-uugali ng isang tao bilang agham at ang panterapeutika paggamit ng sarili bilang sining. Ang relasyon sa pagitan ng nars at pasyente ay isang pakikipagtulungan na kinabibilangan ng mga klinikal na kagalingan, pagtatanggol ng pasyente-pamilya, responsibilidad pangpisikal, pakikipagtulungan pakikipagtulu ngan at pananagutang panlipunan. Ang mga pangunahing pangunahing saklaw ng psychiatric nursing practice ay direktang pag-aalaga, komunikasyon at pangangasiwa, at pagtuturong pinagsama-sama. Ang therapeutic nurse-patient relationship naman ay nakikibahagi sa pag-aaral at nakikipagtulungan upang mabigyang linaw ang mga karanasang nakakaapekto sa emosyonal na damdamin para sa mga pasyente.
Taglay
ng mga nars ang mga magaganda nilang katangiang ayon sa
klinikal na pamamaraan upang makapagbigay ng impluwensya sa pagbabagong asal para sa therapeutic relationship. relationship. Ito ay nagsisilbing susi sa psychiatric sa psychiatric nursing . Ang komunikasyon ang nakakatulong upang magpadala at makatanggap ng mga mensaheng nais iparating. Madarama rito ang nais ipaunawa tungkol
14
sa mundong ginagalawan. Dito pinag-uusapan kung saan paglalaanan ang oras, lugar, layunin ng pagkikita sa pagitan ng mga nars at mga kliyente pati na rin ang mga kondisyon para sa pagtatapos. Nagbigay tuon din ito sa mga nars. Ang nars ay isang propesyonal na nakapagbibigay ng serbisyong totoo sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan at pamumuno sa ilang mga pangangailangan ng pasyente upang mabigyang kalutasan ang problema nito. Ang klinikal na bahaging ibinibigay sa mga malalang sitwasyon, pangkomunidad at pangmatagalang pag-aalaga ay isinasakatuparan sa pakikipagtulungan ng mga may pahintulot na ahensiyang klinikal na may kakayahang magbigay ng kinakailangang karanasan. Subalit sa ganitong mga sitwasyon ay kinakailangan ng sapat na pag-aaral mula sa mga propesyonal na tao. Ang oras na magugugol sa klinikal na parte ay magkakaiba at maaaring magbago. Ngunit, karamihan sa mga nagsisipag-aral ay gumugugol ng mahabang panahon upang makumpleto ang mga layunin. Ito ay kailangan paglaanan ng oras upang matugunan ang mabilisang pangangailangan ng karamihan. Ang pagkumpirma ng pagiging karapat-dapat sa pagpaparehistro sa Kolehiyo ay kailangan bago magpahayag ng kahilingan upang matanggap sa programa ng mga papel na sasagutan kasabay ang kahilingan para sa programa.
KABANATA III DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK
1. Disenyo ng Pananaliksik
Ang pag-aaral na ito ay isinasagawa ayon sa disenyo ng pamamaraang ekspositori, deskriptib at impormatib na pananaliksik. Sinubukang ilarawan, ipaliwanag at suriin sa pag-aaral na ito ang mga kontribusyon ng direktang pangangalaga, komunikasyon, pamamalakad at pagtuturo sa pagkakaroon ng panterapeutikang relasyon sa pagitang nars at pasyente sa loob ng psychiatric ward .
15
2. Mga Respondente
Ang mga piniling respondete sa pag-aaral na ito ay ang mga estudyante at nars na may karanasan at kaalaman sa paghahawak ng mga pasyenteng may kapansanan sa pag-iisip at galing sa ospital ng Unibersidad ng Santo Tomas.
Para sa pakikipagpanayam, si Ms. Laarni Lazalita, isang indibidwal na respondenteng nangagaling sa nasabing ospital ang napili upang kuhanan ng ilang impormasyon. Siya ay kasalukuyang propesor at registered nurse sa sa Neurology-Psychiatric Sector ng Sector ng Ospital ng Unibersidad ng Santo
T omas.
Pinili ng mga mananaliksik si Bb. Lazalita upang makapanayam ukol sa pangangailangan ng pag-aaral na ito sapagkat siya ay hindi lamang nagtataglay ng sapat na kaalaman at karanasan sa kursong ito, ngunit, isa ring eksperto sa paghahawak ng mga pasyenteng may kakulangan sa pag-iisip.
Para naman sa sarbey, ang mga mananaliksik ay kumuha ng tiglilimang respondente sa ikatlo at ikaapat na taon ng Unibersidad ng Santo
Tomas
mula sa kolehiyo ng narsing sa pamamagitan ng random
sampling para para sa pantay na presentasyon ng bawat pangkat at taon.
3.
Instrumentong Pampananaliksik
Ang pag-aaral na ito ay isinasagawa sa pamamagitan ng pakikipanayam/pag-iinterbyu at pagsasarbey. Ang mga mananaliksik ay naghanda ng ilang mga katanungan na naglalayong makapangalap ng mga datos upang malaman at masuri ang mga kontribusyon ng direktang
pangangalaga, komunikasyon, pamamalakad at pagtuturo sa pagkakaroon ng panterapeutikang relasyon sa pagitang nars at pasyente sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward.
Nagsasagawa rin ng pangangalap ng mga impormasyon ang mananaliksik sa iba't-ibang mga hanguan sa aklatan katulad ng aklat, dyornal, proposal at artikulo. Kumuha rin ang mga mananaliksik ng ilang impormasyon sa internet.
16
Bukod sa mga nabanggit na, isa sa mga respondente ang napiling pagtuunan ng pansin ng mga mananaliksik, isang dalubhasa na kasalukuyang nagtatrabaho sa sector ng Neurology-Psychiatry mula sa USTH upang USTH upang makakuha ng mahahalagang impormasyon at makatotohanang datos tungkol sa panterapeutikang relasyon na namamagitan sa kanila at ang mga pasyente sa loob ng psychiatric ward , pati na rin ang mga pamamaraan at kakayahang kinakailangan upang mapaganda ang nasabing relasyon.
4. Tritment ng mga Datos
Ang pamanahong papel ay hindi lamang isang paraan upang makakuha ng mataas na grado sa asignaturang Filipino. Ito ay isang panimulang pag-aaral na maaaring makatulong sa lipunan, partikular na sa mga ospital, at upang mapalawak ang kaalaman ukol sa mga bagay na may kaugnayan sa pinagaaralan. Ang mga katanungang isinagawa ay pinaghandaan ng maayos upang mas epektibong makuha ang impormasyong kailangan. Kaunti lamang ang mga respondenteng kabilang sa pag-aaral na ito sa kabila ng paggamit nito sa parehong pamamaraan ng pakikipanayam at pagsasarbey. Ito ay upang mas mabigyang pansin ang mga mahahalagang detalye ng mga impormasyong ibinahagi na nagmula sa bawat indibidwal.
KABANATA IV PRESENTASYON AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS
Base sa Sarbey A, na naglalayong matukoy ang mga saloobin ng mga nars ito ang mga natipon na datos: A- Bilang ng lalaking nasarbey: 3
B-Bilang ng mga babaeng nasarbey: 7
C-Bilang ng mga nars mababa pa sa 20 taon: 3
D-Bilang ng mga nars na 20 taong gulang: 3
17
E-Bilang ng mga nars na mahigit pa sa 20 taong gulang: 4
Para sa unang tanong, ito ang tatlong paraang kalimitang sinagot ng mga sagot: 1. Gumagamit ng komunikasyon 2. Maayos na pakikitungo 3. Paggamit ng puso/pagmamalasakit (halimbawa: empatiya, simpatiya) 1. PAGGAMIT NG KOMUNIKASYON RESPONDENTE A B C D E
VERBAL 1 1 0 0 2
DI-VERBAL 0 0 0 0 0
PAREHO 2 6 3 3 2
* Karamihan sa mga respondente natin ang gumagamit ng parehong verbal at µdi-verbal na komunikasyon. Isang lalaki at isang babae ang pumili ng berbal na komunikasyon lamang ang ginagamit nila sa tuwing nakikisalamuha sa pasyente. Nanggaling ang dalawa sa edad na mahigit pa sa 20 taong gulang. 2. MAAYOS NA PAKIKITUNGO A ± 2
B- 7
C- 3
D ± 3
E- 3
* Isang lalaki lamang sa loob ng edad na mahigit sa 20 taong gulang ang hindi gumamit ng
maayos na pakikitungo. 3. PAGGAMIT NG PUSO/PAGMAMALASAKIT A ± 0
B ± 7
C-3
D-2
E ± 2
* Walang lalaking respondente ang sumagot na gumagamit sila ng empatiya o simpatiya. Puro
babae lamang ang mga sumagot.
18
Interpretasyon: Base sa tatlong napiling pinakamadalas na pamamaraang ginagamit ng nars upang makisalamuha sa pasyente, makikita natin pagdating sa komunikasyon, ang karaniwang napipili ng mga nakatatandang respondente ay ang berbal na komunikasyon. Mas mapagmalasakit ang babaeng nars. Para sa bilang 2:
RESPONDENTE A B C D E
MAS MAHIRAP ANG VERBAL 3 6 2 3 4
MAS MAHIRAP ANG DIVERBAL 0 1 1 0 0
Interpretasyon: Siyam sa sinarbey ang nagsabing mas mahirap ang berbal na komunikasyon. Isa lang ang nagsagot ng µdiverbal. Para sa Bilang 3:
Alin ba ang mas mahirap alagaan? Babae o lalaki?
RESPONDENTE A B C D E
BABAE ANG MAS MAHIRAP 2 4 1 2 3
LALAKI ANG MAS MAHIRAP 1 3 2 1 1
19
Interpretasyon: Para sa mga lalaking nars at kahit sa babaeng nars ± mababa at higit pa sa 20 taong gulang, mas maraming nagsasabing mas mahirap alagaan ang babae. Ito¶y nangangahuluga na ang mga babaeng pasyente ay mas inaalagaan sa mas metikulosong paraan. Kalimitan kasi ay hindi naiintindihan ang mga nararamdaman nila. Isa pa¶y mahirap ding kunin ang tiwala nila.
RESPONDENTE
BATA ANG MAS MAHIRAP
A B C D E
0 0 0 0 0
MATANDA ANG MAS MAHIRAP 3 7 3 3 4
Interpretasyon: Para sa lahat, matanda ang mas mahirap alagaan. Sa totoo lang ay napakabihira makahanap ng bata sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward. Ito ang pangunahing dahilan kung bakit mas pinili ng nars na mag-alaga ng matanda, dahil lahat ng respondente na sumagot sa sarbey ay wala pang karanasan sa batang napapaloob sa psychiatric ward. Gayunpaman, may nagsasabi rin na sa palagay nila, kung ipagsasama man ang bata at matanda sa loob ng psychiatric ward, maaaring ang tugon ng mga respondente na mas mahirap alagaan ang matanda dahil kadalasan, ito iyong mga tipong ayaw gumalaw/umalis sa kama hangga¶t walang ginagawang mas mainam na paraan. Para sa bilang 4:
Para sa bilang na ito, lahat ay nakaranas na ng hindi pagkaintindihan sa pagitan nila at ng pasyente. Karamihan ay nagsasabing mas mainam na intindihin ang pasyente at dapat hindi mangibabaw ang personal na emosyon.
20
Para sa bilang 5:
Ito ang tatlong napiling pinakabigat na mga naengkwentro ng mga sinarbey:
I-
Ayaw sumunod ang pasyente sa mga pinapagawa ng nars
II-
Ayaw gumalaw/umalis ang pasyente sa kama
III-
Pagkakaroon ng transference at counter-transference
RESPONDENTE A B C D E
I 3 7 3 3 4
II 3 6 2 3 4
III 2 4 2 1 3
Interpretasyon: Sa unang hanay, lahat ng respondente ay nagkaroon na ng karanasan kung saan ayaw sumunod sa kanila ang pasyente. Sa pangalawa, isang babae lamang ang hindi nakaranas na makaingkwentro ng ayaw gumalaw/umalis ng pasyente sa kama. kama. Sa pangatlong hanay, nanatiling pareho ang bilang ng mga respondenteng mas mababa sa 20 taong gulang sa pagkakaranas ng transference at counter-transference kumpara sa iba.
Para sa bilang 6:
Lahat ng respondente ay nagsabing kailangan magkaroon ng pag-iintindi sa pasyente sa parte ng nars.
Para sa bilang 7:
Ito ang mga dahilang karaniwang sinagot ng mga respondente: 1.
Pagkakaroon ng hindi pagkakaintindihan sa pagitan ng nars at pasyente
2. Ang hindi pagsunod ng pasyente sa nars 3. Ang transference at counter transference.
21
Para sa bilang 8:
Karamihan sa mga respondente ay sumagot na dapat isaalang-alang ang pagtiwala sa isa¶t isa. Hindi
dapat mawalan ng pagkakaunawa.
PANGKABUUANG INTERPRETASYON: Pagdating sa pakikipagsalamuha sa pasyente, may mga karaniwang teknik na ginagawa ang nars. Gayunpaman, magkakaiba pa rin ang kanilang pananaw sa paggamit ng mga kakayahan na ito. Base sa mga datos, mas mapagmalasakit sa pasyente ang babaeng nars kumpara sa lalaki. Nakikitang mas epektibo ang mga nakakatandang nars pagdating sa pagtatrabaho. Sa bahagi naman ng mga problema, ang pangunahing suliranin ay ang hindi pagkakaunawaan ng nars at ng pasyente. Madalas din nagkakaroon ng transference at countertransference. Pagdating naman sa pasyente, mas mahirap ang mga babaeng alagaan dahil sila iyong madalas na hindi maunawaan ang damdamin at mas sensitibo. Gayun din sa mga matatanda. SARBEY 2: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Hindi
mo alam kung anong gagawin sa pasyenteng hinahawakan mo. Nagkakaroon ka ng negatibong damdamin sa pasyente. Nagmamadali ka sa loob ng ward dahil ward dahil hindi ka mapakali. Umiinit agad ang ulo mo µpag ayaw sumunod sa¶yo ang pasyente. Hindi ka kumportable sa kliyente mo. Nawawalan ka ng pasensya sa pasyente. Hindi mo maintindihan ang nais sabihin ng pasyente. Kung minsan iniisip mong iwanan ang pasyente mo. Gusto mong ma-terminate ma-terminate agad ang relasyon mo sa pasyente µ pag magtse- check-out na siya. 10. Inirereklamo mo ang pasyente mo. 11. Tahimik ka lang µpag inaalagaan mo siya. 12. Nawawalan ka ng pag-asa pagdating sa kliyente mo. 13. Nagkakaroon ka ng counter-transference kapag magtse-check-out magtse-check-out na ang pasyente. 14. Iiwanan mo siya kahit gusto niyang mapag-isa. 15. Naaawa ka sa pasyente mo at nagagamitan mo ito ng empatiya. 16. Iniiwasan mong masaktan ang pasyente mo. 17. May naaalala ka µpag nakikita mo ang pasyente mo. 18. Iniisip mo na para siyang isang kamag-anak sa iyo.
22
19. Nabibigyan mo ng sapat na panahon ang pasyente mo. 20. Kinukuwentuhan mo siya. 21. Binibigyan mo siya ng payo. 22. Tinututor mo siya. 23. Ginagamitan mo ng verbal na komunikasyon ang pasyente mo. 24. Ginagamitan mo ng di-verbal na komunikasyon ang pasyente mo. 25. Ginagamitan mo ang pasyente mo ng empatiya o simpatiya. Panig ng Pasyente: 1. Ayaw sa iyo ng pasyente mo. 2. Hindi kumportable ang pasyente mo sa iyo. 3. Lagi siyang nagrereklamo. 4. Hindi ka niya maintidihan. 5. Nagkakaroon siya ng negatibong damdamin sa iyo. 6. Iniiwasan ka niya. 7. Ayaw niyang niyang sumunod sa iyo. iyo. 8. Ang tingin sa iyo ay mortal na kaaway. 9. Nanggugulo ng ibang kliyente ang pasyente. 10. Nagwawala ang pasyente µpag hindi mo ginagawa µyung gusto niya. 11. Ayaw uminom ng gamot ang pasyente µpag galing sa¶yo. 12. Tahimik o nakatulala lang siya µpag kinakausap mo siya. 13. Ayaw niyang makinig sa mga payo mo. 14. Dumedepende lang siya sa¶yo . 15. Nagkakaroon siya ng transference sa iyo. 16. Kumportable siya sa iyo. 17. Gusto ka niya laging makasama. 18. Ang tingin niya sa iyo ay magulang, kapatid o ibang kamag-anak. 19. Ayaw niya ng ibang nars, ikaw lang daw dapat. 20. Ang tingin sa iyo ay kasintahan. 21. Sinasabi niya ang mga saloobin niya sa¶yo dahil pinagkakatiwalaan ka niya. 22. Masaya siya µpag kinukuwentuhan mo siya. 23. Natututo siya agad tuwing tinuturuan mo siya. 24. Interesado siya sa mga activities na pinapagawa mo sa kanya. 25. Nakikipagkoopereyt siya sa¶yo.
Base sa Sarbey B, na naglalayon alamin kung gaano kadalas nagagamit ng isang nars ang kanyang kaalaman at talino sa pagbubuo ng isang magandang panterapeutikang relasyon, ito ang mga tinipong datos. Dami ng taong sinarbey: 10
23
KATEGORYA - A BILANG 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
HINDI NANGYAYARI 7 8 7 10 6 9 6 10 2 9 2 10 3 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0
BIHIRA/MADALANG
MADALAS
3 2 3 0 4 1 4 0 6 1 6 0 7 9 2 0 5 2 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 0 0 1 8 0 2 8 4 8 7 9 9 10 8
LAGING NANGYAYARI 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 0 0 6 2 3 1 1 0 2
24
KATEGORYA ± B
BILANG 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
HINDI NANGYAYARI 0 0 0 0 0 0 0 10 1 0 2 1 0 0 0 1 0 4 2 1 0 0 3 0 0
BIHIRA/MADALANG
MADALAS
5 6 0 1 3 2 0 0 8 2 5 1 5 1 3 4 3 2 4 8 9 3 3 5 3
5 4 9 9 7 8 10 0 1 7 3 8 5 7 5 5 6 3 3 1 1 6 4 4 6
LAGING NANGYAYARI 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 2 2 0 1 1 1 0 0 1 0 1 1
Interpretasyon KATEGORYA A: Para sa mga bilang na 1-13, Karamihan ng sagot ay nanggagaling sa mapang-abuso ang nars sa pasyente.
HINDI
NANGYAYARI, ibig sabihin ay hindi
Pangalawa ang BI HIRA/MADALANG. Kaunti lamang ang pumili dito, ito ay isa pang kahulugan na kayang kontrolin ng nars ang kanyang sarili sa pag-aalaga ng psychiatric patient . patient . Pangatlo, apat lang ang pumili ng MADALAS. Ibig sabihin ay kaunti lamang ang nagkakaroon ng problema sa pasyente.
25
Pang-apat, ang LAGING NANGYAYARI. Walang pumili dito, kung kaya¶t masasabi natin na hindi nangyayari lagi ang mga negatibong sitwasyon. Para sa mga bilang 14-25, Ang pinakamadaming napili ay ang MADALAS, ibig sabihin malimit na nakakaranas ang nars ng magandang pakikitungo sa pasyente. KATEGORYA B: Para sa mga bilang 1-13, Kung nanggaling ang pinakamaraming sagot sa LAGING NANGYAYARI o BIHIRA/MADALANG, maayos ang tingin sa iyo ng pasyente. Ayon sa table, karamihan ng mga pinili ay ang MADALAS NA NANGYAYARI. Para sa mga bilang 14-25, Kung nanggaling naman sa MADALAS o LAGING NANGYAYARI, kumportableng kumportable ang pasyente sa iyo. KABANATA V LAGOM, KONGKLUSYON AT REKOMENDASYON
1. Lagom
Ayon sa mga impormasyong aming nakuha, ang Psych ang Psychiatric iatric Nursing ay Nursing ay isang uri ng pangangalaga na nagmamalasakit para sa mga tao ng lahat na edad na may sakit sa kaisipan. Ang mga nars sa lugar na ito ay may mga karagdagang pagsasanay sa pagbuo ng isang panterapeutikang komunikasyon, pagaanalysa at pagharap sa hamon ng pag-uugali. Ang mga kataga sa kalusugan ng kaisipan ay hindi lamang makikita sa pangpisikal na kaanyuan kundi pati sa kabuuan ng isang tao, kabilang na ang kung paano tayo kumilos, magisip, at makaramdam. Ayon sa aming pag-aaral, mayroong iba¶t ibang klase nang paggagamot sa pasyente. Isa na rito ang terapi. Ang terapi ay gumagamit ng pakikipaghalubilo sa mga pasyente upang makabuo ng komportableng relasyon sa pagitan ng nars at kliyente. Dahil dito, nabuo ang tinatawag nating psycho-social nursing/sikososyal nursing/sikososyal na narsing. Dito, makikita natin ang pag-unlad sa pag-iisip at mentalidad ng isang pasyente at kung paano ito makisalamuha sa paligid na kanyang kinaroroonan. Mayroon din tayong tinatawag na Art Therapy o
26
sining-panterapeutika, naisasagawa dito ang koneksyon at pag-aanalisa ng nakaraan at ng kasalukuyang pag-uugali ng pasyente. Ito¶y isang aspekto ng kunsensya at pagkatao na hindi nalalaman ng indibidwal tuwing gising ang pag-iisip nito. Maari itong makaapekto sa pasyente depende sa kung paano niya ito prinoproseso sa kanyang isipan. Sa direkta o di direktang pakikipagsalamuha naman, apektado dito ang nars na nangangalaga sa pasyente, kung kaya nababagay gamitin dito ang epektibong pakikipagkomunikasyon tungo sa relasyong panterapeutika. Ang psyciatric nursing ay hindi lamang magagamit sa taong may kapansanan sa pagiisip kundi magagamit din ito sa ibang sitwasyon gaya nang pagaanalysa ng krimen, pakikitungo nang maayos sa kapwa, at paglutas ng ispiritwal at pangpamilyang problema. Nabangit din sa aming pag-aaral na ang isang indibidwal, pamilya, grupo, organisasyon o komunidad ay maaring maging pasyente. Ang Panterapeutika nars-pasyente relasyon ay nagsisilbing susi sa saykayatriko nursing. Ito ay nakikibahagi sa pag-aaral at nakikipagtulungan upang mabigyan linaw ang mga karanasang nakakaapekto sa emosyonal na damdamin para sa mga mga pasyente. Ang komunikasyon komunikasyon ang nakakatulong upang magpagdala at makatanggap ng mga mensaheng nais iparating. Madarama dito ang nais ipaunawa tungkol sa mundong ginagalawan. Dito pinaglalaanan ang oras, lugar, layunin ng pagkikita sa pagitan ng mga nars at mga kliyente pati na rin ang mga kondisyon para sa pagtatapos. Ang nars ay isang propesyonal na nakapagbibigay ng serbisyong totoo sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan at pamumuno sa ilang mga pangangailangan ng pasyente upang mabigyang kalutasan ang problema nito. Ang klinikal na bahaging ibinibigay sa mga malalang sitwasyon, at pangmatagalang pag-aalaga ay isinasakatuparan sa pakikipagtulungan ng mga may pahintulot na ahensiyang klinikal na may kakayahang magbigay ng kinakailangang karanasan. .
Taglay
ng mga nars ang mga magaganda nilang katangian na ayon sa
klinikal na pamamaraan sa pagtratrabaho sa pasyente upang makabigay ng impluwensya sa pagbabagong asal para panterapeutikang nars-pasyente relasyon.
27
1. Kongklusyon
Ang panterepeutikang relasyon sa pagitan ng nars at pasyente ay mahalaga. Ang totoong pagaalaga ay isinasabuhay at napamamalas sa loob ng Psychiatric ward . May malaking pagkakaiba sa pagitan ng panterepeutikang relasyon at ordinaryong pag-uusap. Sa panterapeutikang relasyon, may pakay at may adhikain na nais makamtan ng pasyente at nars. Maraming mahahalagang aspeto ang dapat isaalang-alang sa pagkikipagsalamuha sa mga pasyente. Ang komunikasyon, direktang pag-aalaga ay ilan sa mga mahahalagang sangkap upang matugunan ang mga pangangailangan ng bawat isa. May mga pagkakataon kung saan ang relasyon ay dumadaan sa matinding pagsubok. Ang psychiatric nursing ay isa sa mga pinakamahirap na propesyon. Kailangan ng determinasyon at puso sa pakikihalubilo, ang paglaan ng panahon upang maipakita ang totoong interes at pag-aalala at ang pagbibigay pansin sa mga sinasabi ng pasyente, verbal at di-verbal, kung saan gumagamit ng eye contact upang mas lalong mapadala ang mensahe sa komunikasyon. Ang layunin ng nars ay itaguyod ang kalusugan ng mentalidad ng mga pasyente. May mga pagkakataong kung saan ang mga pasyente ay hindi kuntento sa ginawa ng nars at nagbubunga sa pagkalungkot at pagwawala. Gayunpaman, ang mga nars ay gumagamit ng mga paraan upang kalmahin at bigyang pansin ang mga pangangailangan ng mga pasyente. Ang pasyente at nars ay nagpaplano upang mapabuti ang kalagayan ng mga pasyente.
Tinuturuan
ang mga pasyente ng mga
alternatibo upang marunong silang tumayo sa sarili nilang mga paa. Marunong dapat silang pagalingin ang mga kanilang sarili upang kapag lubusan na sila magaling sa kapansanan ay maaalala nila lahat ng mga tinuro ng nars.
28
2. Rekomendasyon
Mula sa buong pangkat na masusing pinag-aralan ang Psychiatric Narsing, ay buong galak at pagpapakumbabang inirerekomenda ang mga sumusunod: a. Para sa mga nars sa loob ng Psychiatric ward, mas paigtingin ang therapeutic relationship at therapeutic communication sa mga pasyente ng psychiatric ng psychiatric ward. Huwag magsawang gamitin ang ganitong uri ng pag-uugnayan, hindi lamang sa loob ng psychiatric ward, ngunit pati na rin sa ibang dibisyon ng ospital at sa labas nito. b. Para sa mga propesor ng Psychology ng Psychology at at Psychiatric nursing, bukod sa pagtuturo ng mga impormasyon at kaalaman ukol sa linya ng pag-aaral na ito, ay bigyan pa nila ng pansin ang pagbibigay kamalayan at paghahanda ng kanilang mga estudyante sa mga sitwasyong maaari nilang kaharapin sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward. c. Para sa pamilya ng mga may kapansanan sa pag-iisip, maging bukas sila sa anuman ang kondisyon ng kanilang mahal sa buhay na nasa loob ng ward. Matindi ang pangangailangan sa pang-unawa, tiyaga at pagtitiwala. Mahalagang matutunan din nila mismo kung paano sila makikipag-ugnayan sa kanilang mga mahal sa buhay na nasa ganitong kalagayan. d. Para sa mga mambabasa, lawakan ang pang-unawa at tangkilikin ang therapeutic communication. communication . Ito ay lubos na makatutulong sa pang-araw-araw na pakikipag-ugnayan.
29
LISTAHAN NG MGA SANGGUNIAN Mga Libro:
Larson, K. H. (1968). Direct care nursing: a teaching program for psychiatric nurses. New York : Macmillan Cushnie, J. M. (1987). Practical (1987). Practical psychiatry for health workers and nurses. nurses. Edinburgh: Churchill Livingstone Saxton, D. F. (1975). Care of patients with emotional problems: a textbook for practical nurses . Saint Louis : Mosby Karnosh, L. J. (1966). Essentials (1966). Essentials of psychiatric nursing. St. Louis : C. V. Mosby Cushnie, J. M. (1987). Practical (1987). Practical psychiatry for health workers and nurses. Edinburgh : Churchill Livingstone Walker, J., Payne, S., Smith, P., & Jarrett, N. (2005). Psychology for nurses and the caring professions. 2nd ed. UK: McGraw-Hill. Videbeck, S. (2006). Psychiatric (2006). Psychiatric mental health nursing . 3rd ed. New York: Lippincott Williams and Wilkins. Bostrom, C. E., Schwecke, L. Elsevier.
H.,
& Keltner, N. L. (2007). Psychiatric nursing . 5th ed. Singapore:
Journals
Shea, C. A. (Ed.). (1999). American psychiatric nurses association. Advanced practice nursing in psychiatric and mental health care. St. Louis : Mosby Meyer, L. A. (1962). The american journal of nursing. Toward therapeutic care. (p. 124). New York: Springer Payne, S. M. (2009). The evolution of therapeutic care and clinical specialization in psychiatric nursing. Perspectives in psychiatric care. care. (Vol. 4 pp.12-20). New York: Wiley Periodicals Press Dziopa, F. & Ahern, K. (2009). What Makes a Quality Therapeutic Relationship in Psychiatric/Mental Nursing: A Review of the Research Literature. The Internet Journal of Advanced Nursing Practice ( Vol. Vol. 10). Singapore: Elsevier B. V. Health
O¶Donovan, A. & Gijbels, H. Understanding Psychiatric Nursing Care with Nonsuicidal Self- Harming Patients in Acute Psychiatric Admission Units: The Views of Psychiatric Nurses. Archives Nurses. Archives of Psychiatric Nursing (Vol. Nursing (Vol. 20 pp. 186-192) Singapore: Elsevier B. V. Internet
Registration and Policy Department. (2009). Nurses and midwives board of western australia. Retrieved January 2009 from http://www.nmbwa.org.au/cproot/759/2/Boundaries%20for%20 Therapeutic%20Relationships.pdf.
30
Jones, E. (2008). Rosenhan Research on Psychiatric Associated Content Inc.
Hospital
Workers. Retrieved February 4, 2008 from
Farlex. (2010). The Free Dictionary. Retrieved December 28, 2008 from http://medicaldictionary.thefreedictionary.com/Psychiatric+ward Lanza, M. L. (1997). Perspectives in Psychiatric Care. Power and Leadership in Psychiatric Nursing: Directions for the Next Century. Vol. 33. Retrieved September 23, 1997 from http://www.questia.com/read/5000416872?title=Power%20and%20Leadership%20in%20Psychiatric%20 Nursing%3a%20Directions%20for%20the%20Next%20Century%2c%20in%20Perspectives%20in%20Ps ychiatric%20Care# Zauszniewski, J. A., Suresky, M. J., Bekhet, A. K., & Kidd, L. (2007). Review of Psychiatric Intervention Studies. Moving from tradition to evidence: A review of psychiatric intervention studies. Vol. 12. Retrieved May 2, 2007 from The American Nurses Association Inc. Iba pang sanggunian:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18167423?ordinalpos=1&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pu bmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_SingleItemSupl.Pubmed_Discovery_RA&linkpos=2&log $=relatedarticles&logdbfrom=pubmed http://en.wikipedia.org/wiki/Psychosocial http://www.nami.org/Content/ContentGroups/Helpline1/Psychosocial_Treatments.htm http://en.wikipedia.org/wiki/Psychiatric_and_mental_health_nursing http://mra.e-contentmanagement.com/archives/vol/1/issue/1/article/553/psychiatricnurses%E2%80%99-knowledge-and-attitudes http://www.crpnbc.ca/physical_restraint.pdf http://nurseweb.ucsf.edu/www/spec-psy.htm http://www.psych.org/Departments/EDU/Library/APAOfficialDocumentsandRelated/PositionStat ements/199109.aspx
http://www.nursedirectory.net/nursing-reviewer/psychiatric_nursing/
31
http://www.nursedirectory.net/nursing-reviewer/therapeutic-nurse-patient-relationship/
http://www.nursedirectory.net/nursing-reviewer/the-role-of-communication-in-psychiatricnursing/
32
APENDIKS A
Marso 9, 2010 PROP. LAARNI LAZALITA
Propesora, Unibersidad ng Santo Tomas
Mahal naming Propesora, Mabunying pagbati po! Kaugnay sa pag-aaral na aming isinasagawa na may pamagat na Ang Mga Kontribusyon ng Direktang Pangangalaga, Komunikasyon, Pamamalakad at Pagtuturo sa Pagkakaroon ng Panterapeutikang Relasyon sa Pagitan ng Nars at Pasyente sa loob ng Psychiatric Ward, nais po sana naming humingi ng inyong pahintulot upang kayo ay aming kapanayamin sa petsa, oras at lugar na inyong itatakda. Kami po ay naniniwala sa inyong pagkadalubhasa sa larangang nakapaloob sa pag-aaral na ito. Kung inyo pong pahihintulutan, ang inyong pagbabahagi ng ilang karunungan at karanasan patungkol dito ay lubos na makatutulong sa tagumpay ng aming pag-aaral. Dalangin po naming ang inyong pagtanggap at pahintulot sa aming pakiusap. Maraming salamat po.
Lubos na gumagalang,
MARIJILLE ELIZES
Representatib ng pangkat
Binigyang pansin:
BB. AISSA ABEGAIL JIMENEZ
Propesor
33
APENDIKS B
TRANSKRIPSYON NG INTERBYU KAY MS. LAARNI LAZALITA, MARCH 11, 2010
Mga Interbyuwer: Jayne de Joya
Sittie Norhanisa Dianalan
Marijille Elizes
Elaine Marie Factor
Marinell Espiritu
Jayne:
Ilang Taon na po ba kayong nurse sa Psychiatric ward?
Ms.Lazalita:
Ako ay nagsimula bilang pych nurse pagkagraduate ko sa nursing course mula mula 2002 hangang 2005. Nagtrabaho ako doon ng tatlong taon ngunit ngayon nagfofollow up padin ako ng mga estudyante sa loob ng psych unit kung saan ito ay ang aking pang-walong taon sa loob ng psych unit.
Marijille:
Ano po ang naghikayat sainyo upang kunin ang inyong propesyon kung saan makikipagsalamuha po kayo sa mga taong may kapansanan sa pagiisip?
Ms. Lazalita:
Nung ako¶y nagtrabaho sa UST Hospital ang unang naassign sakin na area ay ang Neurology ward. Ngunit, ang aming supervisor ay nangangala sa dalawang unit, neurology at psychiatric ward, kung kaya¶t ako¶y nabigyan ng pagkakataon upang makipagsalamuha narin sa mga psychiatric patients.
Marinell:
Maari niyo po bang mailahad ang mga naging suliranin ninyo pagdating sa trabaho? Paano niyo ito binibigyang solusyon?
Ms. Lazalita:
Bilang isang psychiatric psychiat ric nurse ay napakahirap, dahil dahil ikaw ay makikipagsalamuha o makikipagusap sa mga taong may problema sakanilang coping o tinatawag natin na pakikisalamuha nila sa araw-araw na pamumuhay at kung anu ang reaksyon nila sa sitwasyon na nararanasan nila. Minsan nagkakaroon ng hindi pagkakaintindihan ang nurse at ang pasyente lalo na kung ito ang tinatawag nating negative feelings o transference, counter transference kung saan yung nurse ay maaring makaranas ng negatibong pakiramdam tulad ng galit galit o takot or pagkaawa o sobrang sobrang pagiging malapit sa pasyente. Eto ang mga karaniwan naming nararamdaman sa psych unit. Pangalaw, ang mga pasyente ay unpredictable or hindi mo alam kung anu ang magiging mood nila, kaya kailangan ikaw aydapat na maging pasensyosa at magiging sensitib sa mga nararamdaman ng mga pasyente. Pngatlo, ito ay mga pasyenteng may iba-ibang sitwasyon, kaya ikaw ay makikipagsalamuha sa iba¶t ibang behavior o reaction ng mga pasyente. Ito ay mahirap dahil kailangan kotrolado mo ang iyong emosyon. Kung paano ito nasosolusyunan, meron kaming ginagawa para maihandle o maisakatuparan yung ginagawa namin bilang psych nurse. Una, nagkakaroon kami ng self-awareness. Ang self-awareness ay isang pagkakataon kung saan inaalysa namin ang pakiramdam namin tuwing makikipagusap sa ganitong pasyente. Iniintindi rin namin ang aming mga sarili para sa ganon, mapadali ang aming pagintindi sa ugali o response nila sa sitwasyon.
34
HInahanda
din namin ang aming sariling emosyon, para pagnakaharap na kami sa pasyente, handang handa na kami makipagisap. Sittie:
Bukod sa inyong mga nabangit,anu-ano pa ang ibang katangian na dapat mayroon ang isang psych nurse?
Ms. Lazalita:
Bukod sa pagiging paasensyosa at pagkakaroon ng empathy. Ang Empathy ay isang abilidad ng nurse na maramdaman maramdaman ang emosyon ng pasyente at nang ibang taong nasa paligid. Kakaiba ang sipatya sa empatya, ang empatya ay ang abilidad ng nars na makita pa nang mas malalim o mas maintindihan pa ang nararamdaman ng pasyente, at hindi ito maging kaawa-awa sa tingin niya. Pangatlo, ang katangian ng nars na maging flexible, o makapagadjust sa mga sitwasyon sa ward gaya nang iba-ibang pasyente at mga doctor. Pangapat, ay ang abilidad ng nars na makipagusap sa pasyente, hindi maaari na ang nars ay tahimik, insensitib o wlang pakialam sa pasyente. Importante din ang respeto sa pasyente, dahil nakikita sila ng ibang tao bilang iba, pero samin nakikita namin sila kung sino sila. Importante din ang nonjudgemental na attitude. Kung saan hindi namin sila tinitignan bilang isang taong nagkaroon nang problema sa pagiisip, kundi tinitignan namin sila bilang isang tao na nangangailangan nang tulong.
Elaine:
Paanong komunikasyon ang inyong ginagawa?Verbal at di-verbal.
Ms. Lazalita:
Dalawang tipo o types ng komunikasyon ang gingamit ng nars ditto sa psych unit. Una ay yung komunikasyong verbal. Kung saan napakaimportante nito upang matanung ang pasyente sa nararamdaman niya, ngunit minsan may mga pasyente na nahihirapan magsabi nang tunay nilang nararamdaman kung kaya ang nars ay kinakailangan gumamit nang hindi verbal kung saan kailangan maging sensitibo siya sa mga ekspresyon ng mukha, mga galaw ng katawan, sa pagkilos ng pasyente na magsasabing mayroon pa siyang ibang nararamdam. So sa dalawang iyon, importante ang nars ay dapat maging sensitibo di lamang sa pananalita ng pasyente kung hindi pati narin sa kanyang pagkilos. Minsan nagkakaroon kami ng problema dahil may mga pasyente kaming hindi nagsasalita dahil narin sa epekto ng trauma sakanilang buhay, meron naming natutulala. Kaya dapat talagang maghintay ang nars kung kalian magiging handa na ang pasyente sa pakikipagusap sakanya. At ang nars naman ay dapat laging nandyan sa tabi nang pasyente para maipakita sakanaya na kmaing mga nars ay interesadong malaman kung anung nangyari sakanya.
Jayne:
Sa loob po nang psychiatric psychiatr ic ward, mga ilan po ang hawak niyo na pasyente?
Ms. Lazalita:
Noong ako¶y nagtrab nagtrabaho, aho, ang pinakatotal sensus namin ay 42 kung saan hahatiin hahatiin ito ito para sa tatlong nars. Kaya higit sa sampong pasyente ang aming hawak. Kinakailangan namin makipagusap sa higit na sampong pasyente, pero hindi ibig sabihin na hindi na namin kakausapin ang iba pa, kung kaya kaming lahat ay laging available, laging nandyan para sa lahat nang pasyente. So Hindi rin kami maaring pumili kung sino ang pasyente namin, lahat sila ay kakausapin namin. So yun ang maximum number na pwede naming hawakan na pasyente mga 10 to 15.
Sittie:
Paano po kung nagkakaroon nang pasyenteng nagwawala?
Ms. Lazalita:
Pagnagkaroon ng ng pasyenteng nagwawala, nagwawala, unang-una tatanungin mo ang pasyente kung bakit siya ay nagwawala, ineexplore, O ang tinatwag naming exploring the cause kung anu kaya ang dahilan bakit siya nagkakaganito. Pangalawa, kung hindi siya titigil kami ay magbibigay ng warning sa pasyente at sasabihin natin na hindi niya kailangan
35
sumigaw o magwala, at makipagusap lang nang mahumanay at ang nars ay lagging nandyan. Kung hindi na siya magiging kontrolado, maari na natin siyang gamitan ng mechanical na pamamaraan. Yun ay ang paglagay nang restrains o tale ngunit ito ay kailangan ipaalam sa physician o doktor dahil hindi ito basta-bsata. Kailangan sabihin natin ito sa doctor na ang pasyente ay hindi na kontrolado, nasasaktan na niya ang sarili niya, yun lang ang pagkakataon para ilagay siya sa isolation room. At also mayroon din kaming mga gamot na pangpakalma na binibigay ng nars kapag ito¶y inutus nang doctor. Sittie: Ms. Lazalita:
Huling
katanungan, para po sainyo na isang nars sa isang komplikado at pinakamatinding larangan ng panggagagamot, ano po ang pinakamahirap na parte ng inyong propesyon?
Para sakin, sakin, ang pinakamahirap na parte ay ang magkaroon ka nang negatibong pakiramdam sa iyong pasyente. Karaniwan, tayo ay normal na indibidwal kung saan tayo rin ay nakakaranas ng mga pagsubok o stress, minsan tayo ay may sariling pakiramdam kung saan ito ay nakakaapekto sa ating pakikipagsalamuha sa pasyente. Napakahirap na ihiwalay o iiwas yung nararamdaman mo sa nararamdaman ng pasyente. Kung baga ang nars sa psychiatric unit ay kailangan maging stable, ito ang tinatawag nating emotional stability, pagiging handa sa sariling emosyon at hindi siya magiging apektado sa kahit anu mang sabihin ng sakanya. Yun ang pinakamahirap kung saan ang pasyente ay hindi nagiging kooperatibo sa mga efforts na gingawa ng nars. nars. Minsan nagkakaroon ng frustration o pagkalungkot kapag ang pasyente ay hindi sumasali sa activities at nagkakaroon din nang kalungkutan kapag ang pasyente ay hindi makarecover o hindi nagiging maganda ang dulot nang kanilang pagkakastay or pagkaiwan niya sa isang psych unit. Eto ang mga mahirap na parte para sakin, ngunit hindi natin ito makokontrol, dapat padin ang nars ay maging pasensyosa, naghihintay, at laging nandyan sa pasyente, ito¶y tinayawag nating opening-self. At bilang psych nars, importante ang teraputik use of self kung saan ito ay nakakatulong sa pasyente. Ikaw na mismo ay isang gamut kung saan nakakatulong ka sa pasyente. Ang iyong pasensya, komunikasyon, at pagintindi sa pasyente ay napakaimportante. Lahat ito ay mahalaga para maging isang mabuting psychiatric nars. Hindi ka din dapat maging apektado sa mga sitwasyon nang paligid. So, napakastressful talaga maging psych nars, ngunit mahalaga na nailalabas mo din ang stress sa iyong katawan. Gaya nang relaxation techniques dahil pagkatapos nang trabaho ay talagang nakakapagod and then pagtiwala sa sarili, at patuloy na pakkipagusap. Kami ay natututo na makipagusap nang teraputik sa pasyente para din sakanila.
36
APENDIKS C
Marso 8, 2010 MS. GLENDA VARGAS
Dekana, Kolehiy ng Nursing Unibersidad ng Santo Tomas
Madam, Mabunying pagbati po! Kami po ay isang pangkay ng mag-aaral mula sa I-11, at kasalukuyan po kaming kumukuha ng Filipino 2, sa ilalim ng pamamahala ni Prop. Aissa Abegail Jimenez. Kami po ay naatasang gumawa ng isang papel-pampananaliksik upang maisakatuparan ang amin pong pangangailangan sa nasabing asignatura. Kasalukuyan po kaming nagkakaroon ng pag-aaral patungkol sa Mga Kontribusyon ng Direktang Pangangalaga, Komunikasyon, Pamamalakad at Pagtuturo sa Pagkakaroon ng Panterapeutikang Relasyon sa Pagitan ng Nars at Pasyente sa Loob ng Psychiatric Ward. Kaugnay po nito, nais po sana naming hingin ang pahintulot ng inyong tanggapan upang kami po¶y makapamahagi ng mga kwestyoneyr sa ilang mga mag-aaral na kumukuha ng Nursing, para po sa aming sarbey. Lubos pong makatutulong ang mga datos na aming makakalap mula sa sarbey na ito para po ikatatagumpay ng aming pag-aaral. Inaasahan po naming ang inyong positibong pagtugon sa aming kahilingan.
Lubos na gumagalang,
ELAINE MARIE FACTOR
Representatib ng Pangkat Binigyang pansin:
AISSA ABEGAIL JIMENEZ
Propesor
37
APENDIKS D Ang sarbey na ito ay para sa mga nars na kasalukuyang nagtatrabaho o nagkaroon ng karanasan sa pagaalaga ng pasyente sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward . Magandang araw! Kami po ay mga mananaliksik sa unang antas, section I-11, na nagsasagawa ng sarbey ukol sa paksang Ang paksang Ang mga kontribusyon ng direktang pangangalaga, komunikasyon, pamamalakad at pagtuturo sa pagkakaroon ng panterapeutikang relasyon relasyon sa pagitan ng nars at a t pasyente sa loob ng psychiatric ward para ward para sa asignaturang Filipino 2. Nais po namin makuha ang inyong mga saloobin ukol sa aming pananaliksik . Salamat po. ~ Mga Mananaliksik Pangalan: _____________________ ____________________________ __________ ___ (opsyunal) Kasarian: ____
Edad:____
Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Nararapat lamang na magpakatotoo sa inyong mga sagot: 1.
Ano po ang ginagamit ninyong paraan upang makipagsalamuha sa pasyente? pasyente? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____________________________ .
2. Alin ang mas mahirap m ahirap para sa inyo, verbal o di-verbal na komunikasyon sa pasyente? Bakit? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____________________________ .
3.
Alin ba ang mas mahirap alagaan? Babae
o
Lalaki
Bakit? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____________________________ . Bata Bakit?
o
Matanda
38
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________ . 3.
Nagkaroon na po ba kayo ng di pagkaintindihan sa pagitan ninyo at ng pasyente? Kung Oo, ang sagot ninyo, paano ninyo ito nasusulusyunan ang gani tong problema? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____________________________ .
4.
Bukod sa di pagkakaintindihan sa pagitan ninyo, anu-ano pa ba ang mga karaniwang problemang naienkwentro niyo sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward ? (Itiman lamang ang kahon ng napiling sagot. Maaaring humigit sa isa ang mga sagot.) Ayaw sumunod o hindi sumasang-ayon ang pasyente sa mga pinapagawa ng nars Nagwawala ang pasyente Nagkakaroon ng transference at counter-transference Nang-aaway ang pasyente Nanggugulo ang pasyente ng ibang kliyente Ayaw magpaiwan o manatili ang pasyente sa loob ng ward Hindi alam ng nars ang gagawin Pagkawala ng pasensya sa parte ng nars Iba pang dahilan: _________________________________________________________ .
5.
Paano ninyo nalulutasan ang ang mga ganitong problema? (Iugnay sa mga napiling sagot sa bilang 4) ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ __________________________________ .
6.
Sa kabuuan ng inyong karanasan sa ganitong trabaho, ano sa tingin ninyo ang pinakamahirap na parte o gawain ng isang psychiatric isang psychiatric nurse. Ipaliwanag ang sagot. ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ __________________________________ .
7.
Alin sa mga sumusunod ang pinakaepektibong paraan upang mapaganda ang nasabing relasyon? Paggamit ng props ng props (i.e. larawan, laruan, sining, atbp.)
39
Malumanay at maayos na pakikitungo Pagtuturo Pagpapayo Iba pang paraan: _________________________________________________________ . 8.
Kung bibigyan ka ng pagkakataong maibago ang kalagayan ng relasyon ng mga nars at pasyente pasyente sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward, ano ang gagawin mo? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ __________________________________ .
40
APENDIKS E
Ang sarbey na ito ay para sa mga nars na kasalukuyang nagtatrabaho o nagkaroon ng karanasan sa pagaalaga ng pasyente sa loob ng psychiatric ng psychiatric ward . Magandang araw! Kami po ay mga mananaliksik sa unang antas, section I-11, na nagsasagawa ng sarbey ukol sa paksang Ang paksang Ang mga kontribusyon ng direktang pangangalaga, komunikasyon, pamamalakad at pagtuturo sa pagkakaroon ng panterapeutikang relasyon sa pagitan ng nars at pasyente sa loob ng para sa asignaturang Filipino 2. Nais po namin makuha ang inyong mga saloobin ukol sa psychiatric ward para aming pananaliksik. Salamat po. ~ Mga Mananaliksik Pangalan: _______________________________ (opsyunal) Kasarian: F
Edad: 20
Panuto: Ilagay ang numerong kaugnay ng sagot mo bago ang mga bilang ng mga sumusunod na tanong. Hindi
nangyayari 1
Bihirang nangyayari
Madalas na nangyayari
Laging nangyayari nangyayar i
2
3
4
Panig ng Nars: 26. Hindi mo alam kung anong gagawin sa pasyenteng hinahawakan mo. 27. Nagkakaroon ka ng negatibong damdamin sa pasyente. 28. Nagmamadali ka lagi. 29. Nagkakaroon ka ng counter-transference kapag magtse-check-out magtse-check-out na ang pasyente. 30. Umiinit agad ang ulo mo µpag ayaw sumunod sa¶yo ang pasyente. 31. Hindi ka kumportable sa kliyente mo. 32. Nawawalan ka ng pasensya sa pasyente. 33. Hindi mo maintindihan ang nais sabihin ng pasyente. 34. Kung minsan iniisip mong iwanan ang pasyente mo. 35. Gusto mong ma-terminate ma-terminate agad ang relasyon mo sa pasyente µ pag magtse- check-out na siya. 36. Naaawa ka sa pasyente mo at nagagamitan mo ito ng empatiya. 37. Iniiwasan mong masaktan ang pasyente mo. 38. Inirereklamo mo ang pasyente mo. 39. May naaalala ka µpag nakikita mo ang pasyente mo. 40. Nawawalan ka ng pag-asa pagdating sa kliyente mo. 41. Iniisip mo na para siyang isang kamag-anak sa iyo. 42. Nabibigyan mo ng sapat na panahon ang pasyente mo. 43. Kinukuwentuhan mo siya. 44. Binibigyan mo siya ng payo. 45. Tahimik ka lang µpag inaalagaan mo siya.
41
46. 47. 48. 49. 50.
Tinututor
mo siya. Iniiwan mo siya µpag gusto niyang mapag-isa. Ginagamitan mo ng verbal na komunikasyon ang pasyente mo. Ginagamitan mo ng di-verbal na komunikasyon ang pasyente mo. Ginagamitan mo ang pasyente mo ng empatiya o simpatiya.
Panig ng Pasyente: 26. Ayaw sa iyo ng pasyente mo. 27. Hindi kumportable ang pasyente mo sa iyo. 28. Lagi siyang nagrereklamo. 29. Hindi ka niya maintidihan. 30. Nagkakaroon siya ng negatibong damdamin sa iyo. 31. Iniiwasan ka niya. 32. Ayaw niyang niyang sumunod sa iyo. iyo. 33. Nagkakaroon siya ng transference sa iyo. 34. Gusto ka niya laging makasama. 35. Ang tingin niya sa iyo ay magulang, kapatid o ibang kamag-anak. 36. Ayaw niya ng ibang nars, ikaw lang daw dapat. 37. Ang tingin sa iyo ay kasintahan. 38. Ang tingin sa iyo ay mortal na kaaway. 39. Malimit na nakakatulala siya. 40. Nanggugulo ng ibang kliyente ang pasyente. 41. Nagwawala ang pasyente µpag hindi mo ginagawa µyung gusto niya. 42. Ayaw uminom ng gamot ang pasyente. 43. Ayaw uminom ng gamot ang pasyente µpag galing sa¶yo. 44. Sinasabi niya ang mga saloobin niya sa¶yo. 45. Tahimik lang siya µpag kinakausap mo siya. 46. Masaya siya µpag kinukuwentuhan mo siya. 47. Natututo siya agad µpag tinuturuan mo siya. 48. Ayaw niyang makinig sa mga payo mo. 49. Interesado siya sa mga activities na pinapagawa mo sa kanya. 50. Nakikipagkoopera siya sa¶yo.