Paunang Salita Sa panahon na ang lahat ng tao ay kinikilala na ang kanilang karapatan upang sa lahat ng pagkakataon ay mapangalagaan ang kanilang sarili para sa kanilang ikabubuti. May mangilan-ngilan pa din sa atin ang hindi maiiwasan malagay sa isang tagpo ng buhay natin na hindi tayo matutukso o maaabuso ng iba. Tinatawag itong “bullying” sa ingles. Ang pag-aaral pag-aaral na ito na pinamagatang “Lumalalang Kaso ng Bullying”, ay isang pag-aaral ukol sa mga karanasan ng bawat isang indibidwal lalo na sa paaralan kapag sila ay naloloko o naaabuso ng ibang tao. Bawat detalye ay aking inilhad sa pag-aaral na ito upang mas lalong maunawaan ng bawat isa kung bakit hindi dapat tayo pumapayag sa “bullying”. Upang mailathala ang mga tamang iimpormasyon para sa pag-aaral na ito, gumamit ako ng sarbey na naglalaman ng 3 (tatlo) tanong na sinagot ng mga mag-aaral mula sa Mataas na Paaralang Lakan Dula na nagmula sa iba’t ibang pangkat at taon. Sa iba pang aspeto, ang pagtalakay ko sa usapin na ito ay magbibigay kaliwanagan at mga marapat gawin ng isang tao kapag siya ay nahaharap sa ganitong uri ng problema. Ang “bullying” ay maari naman maiwasan ng bawat isa kung magkakaroon ng pagkaka-unawaan sa bawat isa at pag-intindi. Sana ay may matutuhan kayo sa aking pananaliksik na ito at nawa’y nabi gyang kaalaman din kayo sa maaring idulot ng “bullying” sa ating mga anak kapatid at bawat isa sa atin.
Talaan ng nilalaman
I. Panimula/ Introduksyon II. Paglalahad ng Layunin III. Kahalagahan ng Pag-aaral IV. Saklaw at Delimitasyon ng Pag-aaral V. Mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral VI.Pamamaraan ng Pangangalap ng Datos VII.Paglalahad at Interpretasyon ng mga Datos VIII. Buod IX. Konklusyon X.Rekomendasyon XI. Bibliyograpiya XII. Apendix
Kabanata I. (Ang Suliranin at ang Saligang pag-aaral nito)
Panimula/ Introduksyon Sa panahon kung saan lahat ng kabataan ay tila alam na lahat ng bagay sa mundo, hindi maiiwaasan ang sakitan at samaan ng loob. Sa mabilis na pag-ikot ng mundo kasabay ng mabilis na pagkatuto ng tao sa kung anumang bagay sa kanyang paligid, lumaganap ang isang di pangkaraniwang suliranin na kung saan ang mga kabataan ang madalas na nabibiktima nito. Bunga marahil siguro ng inggit o di kaya’y paggaya sa matanda, ang mga kabataan ay namulat na sa tinatawag na “bullying”. Isang di pangkaraniwang problema na madalas ng kinakaharap ng mga paaralan at komunidad sa panahin ngayon. Ang bullying sa wikang tagalog ay pang-aasar o panloloko. Madalas itong ginagamit sa mga estudyante. May mga lokong estudyante na gustong gusto nilang nanloloko o nang-aasar sa kanilang kapwa estudyante. Minsan humahantong pa ito ng sakitan. Marami sa mga kabataan na ito na nasasangkot sa mga ganitong klase ng kaguluhan, ay maaring naimpluwensyahan ng kapwa nila kamag-aral o di kaya ay dala ng inggit o galit para sa taong ginagawan nila nito. Sa kabilang banda, ang mga taong nagagawan ng mga panlolokong ito o mas alam sa tawag na mga biktima o “mga nabubully” ay may mga iba’t ibang istilo sa pag -iwas sa mga gulong kagaya nito. Sila ang mga nabibiktima ng mga “bully” na ito na humahantong pa nga minsan sa depresyon na maaring maging sanhi ng pakawalangtiwala sa sarili o di kaya ay pagkamatay.
Layunin ng Pag-aaral Ang “bullying” o panloloko sa kapwa ay isang seryosong usapin na dapat talakayin
upang
sa
gayon
ay
maiwasan
na
ang
mga
gawaing
ito
na
nakakapagpahamak sa maraming tao. Sa ganitong uri ng problema marapat na lamang na bigyan na karapmpatang solusyon na maaring magamit ng bawat isa sa atin upang maprotektahan natin an gating sarili laban sa gabitong Gawain. Ang pag-aaral sa “bullying” ay tatalakay sa malawakang suliranin na ito kung saan maraming kabataan ang nadadamay at nasasaktan. Layunin nito na magbigay ng kongkretong solusyon para sa bawat isa.
Kahalagahan sa pag-aaral Sa Kabataan: Ang pag-aaral sa “bullying” sa mga paraan upang maiwasan ito ay makakatulong ng malaki sa atin, mga kabataan upang di masangkot sa ganitong kaguluhan. Makakatulong din ito para mas maunawaan natin ang mga dahilan sa likod ng pambubully. Sa Komunidad: Mahalaga na matalakay ang “bullying” upang sa gayon ay magkaroon rin ng kaalaman ang komunidad ukol sa mga pangyayaring ito ng sa gayon ay agad nilang maaksyunan o matulungan ang mga taong kailangan saklolohan.
Sa pamahalaan: Nakakatulong ito upang malaman ang bawat hinaing at paghihirap na narar anasan sa “bullying” para ng sa gayon ay magakaroon ng mas matibay na batas laban sa ganitong uri ng pananakit sa kapwa Sa simbahan: Ang pag-aaral na ito ang siyang maaring daan para malaman ng simbahan ang mga paraan at tulong na kaya nilang maibigay para sa mga nabibiktima at mambibiktima sa usaping “bullying”
Kabanata II. ( Mga Kaugnay na literatura at Pag-aaral) Ang “bullying” ay ang pananakit o panloloko sa kapwa na nakakapagdulot ng kakaibang depresyon sa tao. Ayon sa isang blog na pinamagatang “Kapamilya News Ngayon ni Ted Failon” talamak na ang nagaganap na pangbubully sa loob ng Pilipinas. Ayon dito, maraming dahilan kung bakit nabubully at nambubully ang isang tao. Maaring nabubully sila dahil sa kakulangang pinansyal, pisikal na kaanyuan, at pisikal na kapansanan. Bunsod nito, maraming kabataan ang katutuwaan siya at gagawan ng mga panloloko. Sa kabilang banda, ayon sa pananaliksik ni Ted Failon, maari namang nambubully ang isang tao dahil sa inggit, galit o kaya’y impluwensiya ng barkada sa kanya. Karaniwan na ngang laman ito ng mga pahayagan at telebisyon. Samu’t saring balita ang aking naririnig araw -araw ukol sa “bullying”. Nagaganap ito lalong lalo na sa mga paaralan pribado man o pampubliko. Sabi ni Ben Tulfo, ang “bullying” ay pagpapakita ng pagiging dominente ng isang tao. Kung kaya’t dahil sa lumalalang kaso ng “bullying” napagpasyahan ng DepEd o Department of Education na tuligsain na ang problemang ito na nakakapagdulot ng pinsala sa bawat kabataan. Ayon sa DepEd, nais nilang gumawa ng isang maikling pelikula ukol sa epekto ng “bullying” sa kada isang indibidwal upang maunawaan ng lahat ang hindi magandang pangyayari na maaring maranasan ng isang tao. Ayon sa kanila, marapat na ang guro ang siyang maghubog sa kabataan upang hindi mamulat ang kanilang mga isipan sa ganitong uri ng kapaligiran at para mapanatili na rin ang kapayapaan. Nais ng bawat isa sa mga ito na masolusyunan at maaksyunan ang ganitong uri ng suliranin, ngunit marapat na tayo ring mga kabataan ang siyang kumilos para malabanan ang sakit sa lipunan na tinatawag na “bullying”.
Kabanata III:
(Mga Pamamaraan ng Pangangalap ng Datos)
Disenyo at Pamamaraan sa Pananaliksik:
A. Disenyo ng Pananakilsik: Ang pamamaraan na ginamit upang maisakatuparan ang pananaliksik na ito ay impormatib na naglalayon na mibigay ang saloobin ng mga kabataan sa paaralang Lakan Dula para sa usaping “bullying”. B. Mga Respondent: Ang mga sumagot sa aking mga katanungan ay mula sa mag-aaral ng Lakan Dula na nagmula sa iba’t ibang pangkat at taon na nasa 13 -16 na taon at maaring nakaranas na ng “bullying” C. Insrumentong Ginamit: Ang instrumentong ginamit upang masagawa ang pananaliksik na ito ay pagkuha ng mga mahahalagang inpormasyon mula sa libro at internet.
D. Tritment ng mga Datos: Ang pamanahong papel na ito ay naglalaman lamang ng mga katanungan at interbyu ukol sa mga karanasan ng isan indibidwal sa kanyang paligid na ginagalawan.
KABANATA IV: (Pagsusuri, paglalahad at Interpretasyon ng mga datos)
SARBEY
Ano ang “bullying”
Sagot ng mga kabataan
1 4
2
Pang-aalipusta o Pang-aabuso Pang-aapi Pananakit Pang-aalipin
3
Ayon sa depinisyon na ibinigay ng mga kabataan 4 sa bawat 10 mag-aaral ang naniniwala na ang “bullying” ay maihahanay sa pang-aabuso ng kapwa. At ang natitirang bahagi naman ay nahati sa iba’t iba pang depinisyon na nakikita ninyo sa ibabaw.
Naging biktima ka na ba ng “bullying”?
Sagot ng Kabataan
3
Oo Hindi
7
Makikita sa grap sa itaas na 7 sa bawat 10 mag-aaral ng paaralang Lakan Dula ay hindi nabiktima ng ganitong klaseng karahasan. Ngunit kung atin pa ring titingnan ang 3 porsyento ay malaking bahagi na rin para masabi na ang suliranin sa “bullying” ay malaki pa rin at nakakaapekto sa bawat estudyante
Ano sa tingin mo ang dahilan ng “bullying”?
Sagot ng mga Kabataan
1 1
5
Problema sa pamilya Pagganti sa Kapwa
3
Kawalang Disiplina Pera
Batay sa grap sa itaas, makikita na para sa mga kabataan o mag-aaral ng Lakan Dula ang naniniwala na ang pangunahing dahilan ng “bullying” ay ang problema sa pamilya. 5 sa bawat 10 katao an naniniwala na ito ang dahilan kung bakut patuloy sa pagtaas ang mga nabibiktima ng “bullying”. Kung susumahin, sumunod lamang ang pagganti sa kapwa, at nagkaparehas ang bilang sa kawalang disiplina at pinansyal na problema. Kung gayon ating mahihinuha na ang mga dahilan kung bakit nangyayari ang ganitong klasen karahasan ay nagmumula sa pamilya. Nagsisimula kung saan dapat matuto ng tama ang mga kabataan.
KABANATA V: (Lagom, Konklusyon at Rekomendasyon)
Lagom: Sa pananaliksik na ito, lumabas ang mga tunay na dahilan kung bakit marami sa atin ang nabubully o nangbubully. Mga dahilan na pangkaraniwan na lamang dahil maari ring maging dahilan ito sa iba pang problema ngunit dahil sa mga kadahilanan na ito ay lalong lumalala ang mga kasong may kinalaman sa “bullying”. Ang mga respondent na aking ginamit na may kaniya kaniyang bersyon ng karanasan sa :bullying: ay nakatulong ng malaki upang mailahad ng maayos ang mga detalye na maaring makatulong sa atin. Ang pananaliksik na ito ay bunga ng masinsinang paghahanap ng mga kasagutan upang sa gayon maibigay ang mga tamang impormasyon sa bawat isa. Sa tulong ng sarbey ay naipahayag ng mga kabataan ang kani-kanilang saloobin ukol sa usapin na ito kung kaya’t nabigyan ang baw at isa ng karapatan ihayag ang kanilang kinikimkim na saloobin ukol dito sa tulong ng mga tanong na kanilang sinagot.
Konklusyon: Sa bawat problema ay may solusyon. Kung kaya’t ang problema sa “bullying” ay maari pang masolusyunan. Kung ang dahilan ay problema sa pamilya, maari pang maagapan ito sa pamamagotan ng pakikipag-komunikasyon at mahinahong paguusap ng bawat isa, sa tulong nito maaring mabawasan o maiwasan ang paglala ng sitwasyon. Kung sa pagganti naman sa kpwa ang problema, hindi ba’t mas masayang mamuhay sa isang lugar na payapa at lahat ng makakasalamuha mo ay iyong kasundo? Tamang pagtanggap ang kailangan at pagpapatwad upang matamo ang katahimikan at hindi na magawi pa sa masama. Kung iispin nating mabuti walang dulot na maganda ang “bullying” sa kabataan man o maging sa
matatanda. Dito ay lagi tayong talo. Walang nanalo. Walang tunay na magiging masaya.
Rekomendasyon: Inirerekomenda ko na bilang isang mananaliksik ng pag-aaral na ito, nirerekumenda ko na mas tibayan pa ang mga batas ukol sa “bullying”. Siguro mas magiging maganda ang kapaligiran na hindi iniikutan ng mga ganitong karahasan. Para sa akin, kung mapapakinggan lang ang mga hinaing ng mga kabataan, mas magiging madali ang pagbabawas ng mga gaintong uri ng problema lalo pa’t mga kabataan ang sangkot sa ganitong usapin. Sabi nga ni Gat Jose Rizal “Ang kabataan ang pag-asa ng bayan”, ngunit kung ang kabataan ngayon ay nagkakagulo, gumagawa ng mga di kanais-nais paano na ang kinabukasan? Kung ang lahat ay di marunong makinig sa bawat hinaing na gustong ihayag ng bawat isa?
Bibliograpiya:
www.google.com
www.philstar.com www.essaydepot.com www.deped-ne.net
